Professional Documents
Culture Documents
Xu Ly Nuoc Thai Nha May Bia 300m3
Xu Ly Nuoc Thai Nha May Bia 300m3
Thit k h thng x l nc thi cho nh my bia c cng sut 300 m3/ ngy m
LI M U
Nn kinh t ngy cng pht trin th nhu cu s dng nc gii kht ca ngi dn ni
chung v bia ni ring ngy cng mnh m. Do , vic tng cng sn xut phc v
nhu cu ca ngi dn, tang cao li nhun th vn v mi trng ca nc thi ngnh
bia ang rt ng c quan tm.
LI CM N
MC LC
CHNG I: TNG QUAN V NGNH BIA V QU TRNH SN XUT BIA ............. 8
1.1. TNG QUAN V NGNH BIA ................................................................................... 8
1.1.1. Tnh hnh sn xut, tiu th bia trn th gii: ............................................................ 8
1.1.2. Tnh hnh sn xut v tiu th bia Vit Nam ......................................................... 10
1.2. CC QU TRNH C BN TRONG SN XUT BIA: .......................................... 12
1.2.1. Nguyn liu sn xut bia ............................................................................................. 12
1.2.2. Cc cng on sn xut bia: ....................................................................................... 17
1.2.3. Cc cng on ph tr: ............................................................................................... 21
CHNG II: CC NGUN THI T CNG NGH SN XUT BIA V HIN TRNG X L
..................................................................................................................................................... 24
2.1. CC NGUN THI T NH MY BIA .................................................................... 24
2.1.1. Nc thi:......................................................................................................................... 24
2.1.2. Kh thi ......................................................................................................................... 26
2.1.3. Cht thi rn ................................................................................................................ 27
2.2. CC NGUN GY NHIM KHC............................................................................ 30
CHNG III. TNG QUAN V CC PHNG PHP X L V LA CHN CNG NGH32
3.1. TNG QUAN V CC PHNG PHP X L ................................................... 32
3.1.1. Phng php c hc .................................................................................................... 32
3.1.2. Phng php ha hc ha l.................................................................................... 32
3.1.3. Phng php sinh hc ................................................................................................. 34
CHNG IV. XUT CNG NGH V TNH TON CC CNG TRNH N V50
4.1. XUT CNG NGH X L ............................................................................... 51
4.1.1. Nguyn tc la chn cng ngh: ................................................................................. 51
4.1.2. Cc thng s u vo v ch tiu u ra ca nc thi:........................................... 51
4.1.3. xut cng ngh x l: ............................................................................................. 52
4.2. TNH TON CC CNG TRNH N V ............................................................. 56
4.2.1. B lng 1: ...................................................................................................................... 57
4.2.2. B UASB ....................................................................................................................... 62
4.2.3. B MBBR: .................................................................................................................... 73
CHNG VI. KT LUN ..........................................................Error! Bookmark not defined.
DANH MC BNG
DANH MC HNH
Ngoi ra trong bia cn c vitamin B1, B2, nhiu vitamin PP v axit amin rt cn thit
cho c th. Trong 100ml bia 10% cht kh c: 2,5 5 mg vitamin B1, 35 36 mg vitamin
B2 v PP. Chnh v vy t lu bia tr thnh th ung quen thuc c rt nhiu
ngi a thch.
Nc ta c kh hu nhit i, dn s tng i ln, hn 90 triu ngi v c t l dn
s tr chim a s nn tim nng tiu th nc gii kht ni chung v bia ni ring l rt
ln, cn c khai thc.
b. Tnh hnh sn xut v tiu th bia trn th gii
i vi cc nc c nn cng nghip pht trin, i sng kinh t cao th bia c s
dng nh mt th nc gii kht quan trng.
Hin nay, trn th gii c 25 nc sn xut bia vi tng sn lng trn 100 t
lt/nm, trong : M, c, mi nc sn xut trn di 10 t lt/nm; Trung Quc 7 t
lt/nm .
Thng k bnh qun mc tiu th hin nay mt s nc cng nghip tin tin nm
2004 nh sau: Cng ha Czech hn 150 lt/ngi/nm; c 115 lt/ngi/nm; M trn 80
lt/ngi/nm .
Tng lng tiu th trn th gii nm 2003 khong 144,296 t lt, nm 2004 khong
150,392 t lt (tng 4,2%).
Lng bia tiu th tng hu ht khp cc vng, ngoi tr vng a Trung Hi, y
lng tiu th bia trn th gii tng ln. Nhng lng tng ng k nht l Trung Quc vi
tc tng n 14,6% .
Chu l mt trong nhng khu vc c lng bia tiu th tng nhanh, cc nh nghin
cu th trng bia ca th gii nhn nh rng Chu ang dn gi v tr dn u v tiu
th bia trn th gii.
Trong khi sn xut bia Chu u c gim, th Chu , trc kia nhiu nc c
mc tiu th bia theo u ngi thp, n nay tng bnh qun 6,5%/nm. Thi Lan c
mc tng bnh qun cao nht 26,5%/nm; tip n l Philippin 22,2%/nm; Malaysia
21,7%/nm; Indonesia 17,7%/nm. y l nhng nc c tc tng nhanh trong khu
vc. Cc nc xung quanh ta nh Singapor t 18 lt/ngi/nm, Philippin 20
lt/ngi/nm (theo s liu ca Vin ru bia NGK Vit Nam).
Th trng bia Nht Bn chim 66% th trng bia khu vc vi 30,9 t USD. Lng
bia tiu th nm 2004 t trn 6500 triu lt (theo ngun t Kirin news Nht Bn)
Th trng bia ca Trung Quc pht trin l nguyn nhn ch yu thc y s tng
trng ca ngnh cng nghip bia Chu . n nm 2004, tng lng bia tiu th Trung
Quc l 28.640 triu lt, xp th hng u tin trn th gii.
Tng lng bia tiu th cc nc khu vc Chu trong nm 2004 t 43.147 triu
lt, tng 11,2% so vi nm 2003.
1.1.2. Tnh hnh sn xut v tiu th bia Vit Nam
Bia c a vo Vit Nam t nm 1890 cng vi s c mt ca Nh my Bia Si
Gn v Nh my Bia H Ni, nh vy ngnh bia Vit Nam c lch s hn 100 nm.
Hin nay, do nhu cu ca th trng, ch trong mt thi gian ngn, ngnh sn xut bia
c nhng bc pht trin mnh m thng qua vic u t v m rng cc nh my bia
b. V s lng c s sn xut
S lng c s sn xut gim xung so vi nhng nm cui thp nin 1990, n nm
2003 ch cn 326 c s sn xut so vi 469 c s nm 1998 [1]. iu ny l do yu cu v
cht lng bia, v mc v sinh an ton thc phm ngy cng cao, ng thi do s xut
hin ca nhiu doanh nghip bia ln c thit b v cng ngh tin tin nn c s cnh
tranh gay gt, nhiu c s sn xut quy m nh, cht lng thp khng kh nng cnh
tranh ph sn hoc chuyn sang sn xut sn phm khc.
Trong cc c s sn xut , Sabeco c nng sut trn 200 triu lt/nm, Habeco c
nng sut hn 100 triu lt/nm, 15 nh my bia c nng sut trn 15 triu lt/nm v
khong 165 c s sn xut c nng sut di 1 triu lt/nm.
7
6
6
5 4.7
4
T lt
3
3
2
2 1.4 1.5 1.6
1.3
1
0
2003 2004 2005 2006 2008 2010 2015 2025
Nm
78,8% cng sut thit k, trong Habeco v Sabeco t 472,28 triu lt (chim 36,61%
ton ngnh bia).
Mc tiu th bnh qun u ngi Vit nam tng ln nhanh chng trong vng 10
nm qua, t mc di 10 lt/ngi/nm nm 1997 tng ln 18 lt/ngi/nm vo nm
2006, d kin n nm 2015 l 35 lt/ngi/nm.
40
35
35
30 28
25
lt/ngi
20 16.83 18
15 16
13.25 14
15
10.5 11 11.5 12.5
10
5
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2010 2015
Nm
Do mc sng ngy cng tng, mc tiu th ngy cng cao khng k cc nc Chu
u, Chu M c mc tiu th bia theo u ngi rt cao do c thi quen ung bia t lu
i, cc nc Chu tiu dng bnh qun 17 lt/ngi/nm.
Truyn thng vn ha dn tc v li sng tc ng n mc tiu th bia, ru. cc
nc c cng ng dn tc theo o hi, khng cho php gio dn ung ru bia nn mc
tiu th bnh qun theo u ngi mc thp. Ti Vit Nam, khng b nh hng ca tn
gio trong tiu th bia nn th trng cn pht trin.
Nm 1995 dn s Vit Nam l 74 triu ngi, nm 2000 khong 81 triu ngi v
hin nay trn 90 triu ngi. Do vy d kin mc tiu th bnh qun theo u ngi vo
nm 2010 l 28 lt/ngi/nm, sn lng 3 t lt/nm v n nm 2015 mc tiu th bnh
qun l 35 lt/ngi/nm vi sn lng 6 t lt/nm.
dn xut t ng cc; cc nguyn liu khc c s dng trong qu trnh lc v hon thin
sn phm nh bt tr lc, cc cht n nh; Nhiu loi ha cht c s dng trong qu
trnh sn xut nh cc cht ty ra, cc loi du nhn, cht bi trn, cht hot ng b
mt T l cc thnh phn nguyn liu ph thuc vo chng loi bia s c sn xut.
1.2.1.1. Nc
chuyn cc cht trong thnh phn ht i mch thnh nguyn liu m nm men c th s
dng to thnh sn phm l bia, khi ht i mch ny mm, ngi ta em sy kh
nhit cao, trong thi gian ngn, ty theo nhit sy m ta thu c nhng loi malt
khc nhau.
Hnh 1.6. Go
Yu cu k thut ca go
+ Trng, u ht, khng m mc, khng c mi hi, sn rc, khng mi mt
+ T l tp cht < 2%
+ m : 13-13,5%
+ Tinh bt : 76% cht kh
+ Tro : 1,1% cht kh
+ Cht bo : 1,6% cht kh
+ Cellulose : 5,8% cht kh
1.2.2. Cc cng on sn xut bia:
1.2.2.1. Chun b
Malt v go (gi tt l nguyn liu) c a n b phn nghin nguyn liu thnh cc
mnh nh, sau c chuyn sang ni nu to iu kin cho qu trnh chuyn ha
nguyn liu v trch ly ti a cc cht ho tan trong nguyn liu. Cc nh sn xut bia
thng s dng cc thit b nghin kh hoc nghin t.
1.2.2.2. Nu
Lng nng dch ng: dch sau khi nu c a qua bn lng xoy nhm tch
b hoa houblon v cn to thnh trong qu trnh lng nng trc khi chuyn vo ln men.
Qu trnh nu s dng nhiu nng lng di dng nhit nng v in nng cho vic vn
hnh cc thit b; hi nc phc v mc ch gia nhit v un si.
1.2.2.3. Ln men
Lm lnh v b sung xy: dch ng sau lng c nhit khong 90- 95oC c h
nhit nhanh n 8 - 10oC v b sung xy vi nng 68 mg O2/lt. Qu trnh lnh
nhanh c thc hin trong cc thit b trao i nhit vi mi cht lnh l nc lnh 1-2
o
C.
Ln men ph: dch sau khi kt thc giai on ln men chnh c chuyn sang giai
on ln men ph hon thin cht lng bia (to hng v v c trng). Qu trnh ln
men ny din ra chm, tiu hao mt lng ng khng ng k, bia c lng trong v
bo ho CO2. Thi gian ln men t 14-21 ngy hoc hn tu thuc vo yu cu ca tng
loi bia.
Pha bia: Trong cng ngh sn xut bia gn y cc nh sn xut tin hnh ln men
bia nng cao (ph bin trong khong 12,5 - 16 plato) tng hiu sut thit b v tit
kim nng lng. Trong qu trnh lc v hon thin sn phm h s pha long bia v nng
mong mun theo tiu chun sn phm trn nhng thit b chuyn dng. Qu trnh pha
long bia lun yu cu nc tiu chun cao trong hm lng xy ha tan di 0,05
ppm.
Cc bao b phi c ra sch s tit trng trc khi chit rt. Khu ra bao b tn
nhiu ha cht v nng lng km theo nc thi vi ti lng BOD cao.
Bia c chit vo chai, lon keg bng cc thit b chit rt. Ty theo yu cu ca th
trng, thi gian lu hnh sn phm trn th trng c th t 1 thng n hng nm. Do
vy yu cu cht lng ca bia sau khi ng vo bao b cng rt khc nhau. Vic kim
sot tt cc thng s trong qu trnh chit nh hm lng xy/khng kh trong chai/lon
i hi nghim ngt v nh vy cn phi la chn tt thit b chit rt ngay t khi u t.
Qu trnh ng chai/lon cn chnh xc cao v hm lng xy/khng kh, mc bia trong
chai. Nu thit b lm vic khng chnh xc s dn n nhiu sn phm hng, mc hao ht
bia cao, gy ti lng hu c cao trong nc thi.
Sau khi chit, sn phm c thanh trng.Qu trnh thanh trng c thc hin nh
nc nng cc thang nhit yu cu. Yu cu k thut cho khu thanh trng c tnh
bng n v thanh trng.
Trong : t l thi gian thanh trng (pht); T l nhit thanh trng (C)
Khi thi ni hi c cha CO, CO2, NOx, SOx v bi thi. Khi thi gy ra hiu ng
nh knh, nhim khng kh cc khu vc ln cn.
Bao gm balng cha, thit b ra, my nn CO2 , thit b loi nc, lc than hot
tnh, thit b lnh, thit b ngng t CO2, 1 tank cha CO2 , 1 thit b bay hi CO2, h
thng ng ng, ph kin. Ton b CO2 trong qu trnh ln men s c thu li v s
dng cho vic bo ha CO2 ca bia thnh phm trong qu trnh lc.
2.1.1. Nc thi:
Cng nghip sn xut bia l mt trong nhng ngnh cng nghip i hi tiu tn mt
lng nc ln cho mc ch sn xut v v th s thi ra mi trng mt lng nc thi
ln. C th nh sau:
Ghi ch: Theo cc s liu nghin cu ti cng ty Bia ong Thi Bnh, Cng ty Bia
Ngh An, Nh my Bia NADA, nh my Bia H Long...
2.1.2. Kh thi
Bi
Kh thi ni hi
Kh CO2
Tc nhn lnh
Hin nay, cc nh my ang s dng nhng loi tc nhn lnh nh NH3, Glycol,
CFC.Tuy nhin, ngi ta xc nh c tc hi to ln ca CFC n mi trng, y l
kh gy hiu ng nh knh v l tc nhn lm suy gim tng ozone v vy m hin nay CFC
c thay th bng cc tc nhn lnh khc.
Kh thi t nh nu
Trong qu trnh un si dch ng, thnh phn cc cht d bay hi trong dch ng
v hoa houblon bay hi thng to ra cc mi c trng cho khng gian xung quanh nh
nu. gim lng kh to ra t nh nu, ngi ta c th s dng cc h thng ngng t
hi lp t trn cc ni nu v c nn li nh cc my nn kh.
B malt vi nhiu thnh phn dinh dng nn thng c dng lm thc n gia sc.
tng kh nng bo qun thnh phn sn phm ph ny v hn ch chi ph cho vn
chuyn, ngi ta c th sy b malt thnh dng kh.
Cn nng
Nm men tha
B cht tr lc
T 100 lt bia sau lc thng to ra 500g bn tr lc. Nu tnh cho 1 triu lt bia
trong mt nm, s c 5 tn bn tr lc.
Hin nay, ngi ta cng c th s dng bt tr lc thi dng trong cng nghip
xy dng nh sn xut gch, xi mng.
Nhn mc
Vi h thng ra chai cng sut 1 triu lt bia trn nm, c th thi ra 1,5 tn nhn
chai. S lng ny c th tng ln ph thuc loi nhn v s nhn s dng trn chai.
Vic loi b nhn i hi tn nhiu nng lng tun hon kim trong my ra
chai ng thi ch thu c bt nho giy kh thu hi v ti s dng. V th, nhn ny ch
yu c cht thnh ng.
Chai v
Lon bia
- Ba cng v ba cacton ng hp
- Giy thi t phng qun l v sn xut
- Kim loi v nha thi
- G vn, lp xe c
- M v cht bo
- Dung mi
nhim nhit
- Cng nghip sn xut Bia l mt trong nhng ngnh cng nghip ng vai tr quan
trng trong nn kinh t c nc. Ngoi vic gii quyt vic lm cho hng vn lao ng,
cn ng gp mt phn khng nh cho ngn sch Nh nc. Tuy nhin, bn cnh
nhng li ch to ln , vn cht thi cn phi c quan tm, c bit l nc thi.
- Cng nghip sn xut Bia l mt trong nhng ngnh sn xut s dng lng nc kh
ln. Do , lng nc thi pht sinh trong qu trnh sn xut cn phi c x l mt
cch hiu qu.
Trung ho c th thc hin bng trn dng thi c tnh axit vi dng thi c tnh
kim hoc s dng cc ho cht nh: H2SO4, NaOH, NaHCO3, Na2CO3, CaO, Ca(OH)2,
MgO, CaCO3 iu chnh pH thng kt hp b iu ho hay b keo t.
c trng chung nc thi ngnh bia c gi tr pH kim tnh do dng thi ca qu
trnh ra chai c pH cao. Mt khc, nc v sinh cc thit b trong nh xng cng
cha axit nn c s dao ng pH qua tng cng on.V vy, cn phi iu chnh pH v
gi tr thch hp cho x l sinh hc pha sau; cng on ny c thc hin kt hp trong
b iu ha.
Phng php keo t
Keo t l mt hin tng lm mt s n nh ca cc ht huyn ph dng keo cui
cng to ra cc cm ht khi c s tip xc gia cc ht.
Ngi ta s dng cc loi phn nhm, phn st hoc hn hp hai loi phn ny
lm cht keo t.
Hin nay, thng thng ngi ta cho thm cc cht tr keo nh polymer hu c
tng cng qu trnh to bng v lng nh polyacrylamit. N tan trong nc v c tc
dng nh nhng cu ni kt hp cc ht phn tn nh thnh tp hp ht ln c kh nng
lng tt hn. V vy, vic b sung thm cht tr keo t s gip gim liu lng cc cht
keo t, gim thi gian keo t v nng cao tc lng cc bng keo.
i vi nc thi ngnh bia th phng php ny khng thch hp v trong nc thi
bia, hm lng cc cht hu c trng thi ha tan v trng thi l lng cao m cc cht
ny khng thch hp cho phng php keo t.
Phng php hp ph
Hp ph c ngha l s chuyn dch mt phn t t pha lng n pha rn. Phng
php ny c dng loi b cc cht bn ha tan trong nc m phng php x l
sinh hc cng cc phng php khc khng loi b c vi hm lng rt nh. Thng
thng y l cc hp cht ha tan c c tnh cao hoc cc cht c mi, v v mu rt kh
chu.
Cc cht hp ph thng dng l than hot tnh, t st hot tnh, silicagen, keo
nhm Trong than hot tnh c s dng ph bin nht.
Cc cht nhim trong nc thi bia l nhng cht c kh nng phn hy sinh hc.
Hiu qu kh cc cht ny bng phng php sinh hc tng i d nn khng cn s
dng phng php hp ph.
Tuyn ni
C ch ca qu trnh x l ym kh
Chuyn ha ym kh
Cht nhim CH4+CO2+H2S+E
Tc nhn sinh hc
Trong phn gii ym kh, cc qu trnh thy phn v ln men xy ra di tc dng
ca nhiu chng vi khun khc nhau. Thnh phn h vi sinh vt trong phn gii ym kh
ph thuc ch yu vo bn cht ca cc cht nhim c trong nc thi.
- Vi sinh vt trong giai on thy phn v ln men axit hu c:
+ Mi trng giu xenlulo thng c cc vi khun: Bacillus, Pseudomonas, Alcaligenes.
+ Mi trng giu protein: Bacillus, Clostridium, Proteus v E.Coli
+ Mi trng giu lipit: Bacillus, Pseudomonas, Alcaligenes, Bacterioides.
+ Mi trng giu tinh bt: Micrococus, Lactobacillus, Pseudomonas, Clostridium.
Cc yu t nh hng n x l sinh hc ym kh
- Nhit
y l yu t iu tit cng ca qu trnh bi v n nh hng ti hot ng
chuyn ha ca vi sinh vt. Nhit ti u cho ton qu trnh ph thuc vo chng loi vi
sinh vt. Trong thc t, c 2 nhm a nng v a m u c kh nng phn hy ym kh.
Di nhit cho qu trnh phn gii ym kh rng t 30 600C.Tuy nhin, nhit
ti u cho mi qu trnh cn ph thuc vo c tnh a nhit ca tc nhn sinh hc. Bi ch
mt khong bin ng nhit nh cng nh hng ti hot lc ca vi sinh vt.
Vi cc vi sinh vt a nng, khong nhit ti u ca chng t 55 600C, cn vi
cc vi sinh vt a m th 33 370C.
thu c hiu sut to kh metan cao v n nh th phi n nh nhit trong
di a m.
- pH
Thit b phn hy ym kh c vn hnh trong khong pH t 6,6 7,6 vi khong
ti u t 7 7,2. Mc d vy, vi sinh vt axit ha c th chu c pH = 5,5 nhng gi
tr ny vi khun metan ha b c ch mnh.
Thit b phn hy ym kh cn c trang b thit b o v iu chnh pH khi cn
thit m bo n nh pH ca h thng gi tr trung tnh. Nu pH xung thp cn
b sung kim hoc ngng cp liu thit b t iu chnh.
- Nng c cht
Vi khun thc hin qu trnh phn gii ym kh c tc to sinh khi rt nh. Thc
nghim cho thy t l C/N cn duy tr 30/1. Cc yu t quan trng khc nh P, Ca, K, Na
cng cn b sung ty theo thnh phn v tnh cht nc thi cn x l.
- Ti trng khi (Tk, kgCOD/m3/ngy)
ln (nng cao), lm cho cn bng chuyn dch v pha khng sinh ra H2 na v hiu qu
ln men axit axetic gim xung.
Nh c qu trnh metan ha lm gim nng axetat, hn na H2 c cc vi khun
metan ha s dng kh CO2 to kh CH4 nn nng kh H2 gim, cn bng s chuyn
dich theo hng to ra sn phm axetat v H2. Nu qu trnh ny din ra lin tc th hiu
qu x l nc thi rt cao.
- Cc cht c
Cc cht c ch hoc c i vi cc vi sinh vt phn gii ym kh kh a dng:
+ Amon: c ch qu trnh metan ha.
+ Hydrocacbua halogen ha: c ch qu trnh metan ha.
+ Hydrocacbua vng thm: nh hng ln ti nhm vi khun metan ha.
+ Mt s kim loi nng.
c im thit b UASB
Cc dng thit b x l ym kh rt a dng v phong ph. T loi n gin nh hm
Biogas n phc tp nh thit b UASB. Cc dng x l ym kh nh: thit b ym kh tip
xc, thit b ym kh gi lng, thit b x l chy ngc qua lp bn hot tnh dng hng
ln (UASB), thit b dng thp m...
Trong , UASB l dng x l c s dng rng ri trong x l nhiu loi nc
thi c nng nhim cht hu c cao; n rt ph hp cho x l nc thi bia. Cu to
B UASB c th hin trn hnh v 3.1.
Cu to
B UASB (Upflow Anaerobic Sludge Blanket) c th lm bng b tng ct thp hoc
bng gch, thng c mt bng hnh ch nht, c cch nhit vi bn ngoi. tch kh
ra khi nc thi, trong b g thm tm phng t nghing so vi phng ngang gc 35o.
Hnh 3.2.S cu to b UASB.
Tc nhn sinh hc
Tc nhn sinh hc c s dng trong qu trnh x l hiu kh c th l vi sinh vt h
hp hiu kh hay tu tin, nhng phi m bo cc yu cu sau:
- Chuyn ho nhanh cc hp cht hu c.
- C kch thc tng i ln bng sinh hc lng nhanh ( 50 200 m).
- C kh nng to nha bo.
- Khng to ra cc kh gy nhim mi trng nh: H2S, Indol, Scatol...
Da trn cc yu cu th cc vi khun h hp hiu kh c s dng ch yu;
ngoi ra cn c vi khun h hp ty tin v nguyn sinh ng vt.
Vi khun h hp hiu kh
+ Pseudomonas
+ Aerobacter aerogenes
+ Bacillus Subtilis (pht trin trong mi trng giu protein)
+ Flavobacterium (pht trin trong mi trng giu st)
+ Nitrosomonas vinogradski (vi khun nitrit ho).
Vi khun h hp ty tin
+ Cellulosomonas bizotera (c kh nng oxy ho xenlluloza)
+ Rhodospeudomonas (c mu hng)
+ Nitrobacter (c kh nng nitrat ho)
+ Microthrix (vi khun dng si c mu trng)
+ Thiothrix (vi khun dng si c mu trng)
Nguyn sinh ng vt: bao gm 2 dng
+ Trng t (Cillatae)
+ Trng roi (Flagellate)
+ Bm vo bn lm cho bn d lng hn
+ n cn l lng gp phn lm trong nc
+ L ch th nh gi mc cp kh cho b
+ L ch th nh gi cc cht c c trong nc thi.
Cc yu t nh hng n qu trnh x l sinh hc hiu kh
Oxy ha tan ( DO)
y l thng s quan trng i vi h thng x l hiu kh. DO c cp lin tc
p ng yu cu oxy ha ca vi sinh vt.
Nu thiu oxi ho tan s gy ra hin tng phng bn do vi khun dng si pht
trin, lm cho bn xp, kh lng. Vic cung cp oxi cn c tc dng to ra ng nht
cc pha trong thit b, lm r cc khi bng sinh hc ln, gim cc im cht trong thit b,
nng cao hiu qu lm sch v rt ngn thi gian lu nc trong h thng.
ho tan ca oxi vo trong nc ph thuc vo nhiu yu t, khng ch ph thuc
vo phng thc cp kh (cng sut my nn, p lc nn, c trng ca h thng phn phi
kh), chiu cao ct nc m cn ph thuc vo nhit , tnh cht nc thi, t s F/M
(ngun dinh dng/lng sinh khi), tc sinh trng, c trng hnh thi v sinh l vi
sinh vt.
m bo tc oxi ho cc cht bn din ra tt, nng oxi ho tan cn t 2
4mg/l, lng kh cung cp 45 90 m3/kg .
pH
pH ca nc thi c nh hng ln n cc qu trnh ha sinh ca vi sinh vt, qu
trnh to bn v lng. Di pH ti u cho x l hiu kh nc thi t 6,5 - 8,5.
m bo pH trong khong trn, trong thc t trc khi cho nc thi vo b x l
sinh hc hiu kh, ngi ta thng iu ho lu lng, iu chnh gi tr pH b iu ho.
Nhit
Nhit nh hng ti hot ng ca vi sinh vt. Mi vi sinh vt cng c mt
khong nhit ti u, nu tng nhit qu ngng s c ch hot ng ca vi sinh vt
hoc b tiu dit hay to bo t.
nh hng ca nhit n DO:
+ Khi nhit tng DO gim v vn tc phn ng tng ln.
+ Khi nhit gim DO tng nhng ngc li vn tc phn ng gim.
Trong b Aeroten nhit ti u l 20 27 0C, nhng cng c th chp nhn nhit
16 370C.
nh hng ca nhit ti tc phn ng sinh hc th hin qua biu thc:
RT = R20.(T 20)
Trong :
- RT, R20: tc phn ng nhit T 0Cv 200C
- : h s nhit (c gi tr t 1,00 1,04 )
- T: nhit x l (0C ).
Thnh phn dinh dng
Thnh phn dinh dng trong nc thi ch yu l ngun Cacbon (th hin BOD),
cng vi N (thng dng NH4+) v P ( dng mui photphat) l nhng nguyn t a
lng; ngoi ra cn c cc nguyn t vi lng nh: Mg, Fe, Mn...
T l cc cht dinh dng ph hp l C : N : P = 100 : 5 : 1
Thiu dinh dng trong nc thi s lm gim mc sinh trng, pht trin tng
sinh khi ca vi sinh vt, th hin bng lng bn hot tnh to thnh gim, km hm v c
ch qu trnh oxy ho cc cht hu c gy nhim bn.
Nu thiu N mt cch ko di, ngoi vic cn tr qu trnh sinh ho cn lm cho bn
hot tnh kh lng, cc ht bng b phng ln tri ni theo dng nc ra lm cho nc kh
trong v cha mt lng ln vi sinh vt, lm gim tc sinh trng cng nh cng
oxy ho ca chng.
Nu thiu P, vi sinh vt dng si pht trin v cng lm cho bn hot tnh lng chm
v gim hiu qu x l.
Cht c i vi VSV
Cc cht c hu c, v c, c bit l cc kim loi nng, cc ion halogen c kh
nng c ch thm ch lm v hot h enzym oxi ha kh vi sinh vt. V th, cn phi x
l trc cc cht c ny.
Nng mui v c cn khng ch sao cho < 10 g/l.
Hm lng cc cht rn l lng(SS) dng huyn ph
Nu nng cht l lng khng qu 100mg/l th loi hnh x l thch hp l b lc
sinh hc v nng khng qu 150mg/l l x l bng aeroten s cho hiu qu phn hu
cc cht hu c nhim bn l cao nht.
Hm lng cht rn l lng cao thng lm nh hng ti hiu qu x l. V vy,
cn phi qua lng trong giai on x l s b mt cch y loi b cc cn ln v
mt phn cc cht rn l lng.
Nng cht bn hu c c trong nc th
Nng c cht trong mi trng nh hng nhiu ti i sng ca vi sinh vt. Vi
sinh vt s b c ch v b km hm qu trnh hot ng sng trong trng hp nng
cht bn hu c cao hn nng cho php.
i vi Aeroten thng thng th hm lng BOD = 500 mg/l; i vi Aeroten
khuy trn hon chnh th BOD < 1000 mg/l. Nu BOD cao qu th cn pha long nc
thi hoc qua x l k kh trc ri qua x l hiu kh sau.
Hm lng sinh khi (MLSS ) v t l F/M
Hm lng sinh khi trong b sinh hc hiu kh thng dao ng t 500 3000mg/l.
Tu theo hm lng v bn cht ca cht nhim trong nc thi cng nh hot lc ca
bn hot tnh m hm lng sinh khi s khc nhau:
+ Cc h thng cao ti c th s dng hm lng sinh khi cao t 1500 3000mg/l.
+ Vi h thng Aeroten thng thng th hm lng sinh khi dao ng trong khong t 500
1500mg/l.
T l F/M (Food/ microorganism = cht thi/ vi sinh vt): l mt thng s quan trng
nh hng n qu trnh sinh trng v pht trin ca vi sinh vt hiu kh.
+ Nu F/M << 1: Thiu dinh dng cho vi sinh vt hot ng.
+ Nu F/M >1 : Vi sinh vt pht trin sinh khi, khng to nha bo nn khng kt dnh vi
nhau li thnh bng, kch thc bng bn gim, bn kh lng lm nc ra sau x l khng
t trong yu cu.
+ T l F/M = 0,2 0,6 : To n nh trong qu trnh x l hiu kh.
Cc dng thit b thng gp
Cc cng trnh hiu kh nhn to x l nc thi da trn c s sinh trng dnh bm
ca vi sinh vt lc sinh hc.
X l nc thi bng lc sinh hc
Nguyn l ca phng php lc sinh hc l da trn qu trnh hot ng ca vi sinh
vt mng sinh hc, oxy ho cc cht bn hu c trong nc. Cc mng sinh hc l tp
th cc vi sinh vt (ch yu l vi khun) hiu kh, k kh v tu tin. Cc vi khun hiu kh
tp trung lp ngoi ca mng sinh hc, y chng pht trin v gn vi gi mang l cc
vt liu lc (c gi l sinh trng dnh bm).
Trong qu trnh lm vic, cc vt liu lc tip xc vi nc chy t trn xung, sau
nc thi lm sch c thu gom x vo b lng bc 2. Nc thi vo b lng bc 2
c th ko theo nhng mnh v ca mng sinh hc b trc ra khi lc lm vic. Trong thc
t, mt phn nc qua b lng c quay tr li lm nc pha long cho cc loi nc
thi m c trc khi vo b lc v gi nhit cho mng sinh hc lm vic.
Cc cht hu c nhim bn trong nc thi b oxi ha bi qun th vi sinh vt
mng sinh hc. Mng ny thng dy khong 0,1 0,4mm. Cc cht hu c trc ht b
phn hy bi vi sinh vt hiu kh, sau thm su vo mng, nc ht oxi ha tan v s
chuyn sang phn hy bi vi sinh vt k kh. Khi cc cht hu c c trong nc thi cn
kit, vi sinh vt mng sinh hc s chuyn sang h hp ni bo v kh nng dnh kt cng
gim, dn dn b v cun theo nc lc. Hin tng ny gi l trc mng. Sau lp
mng mi li xut hin.
Vt liu lc kh phong ph : t dm, ong, vng kim loi, vng gm, than ,
than cc, g mnh, cht do tm un ln...
Cng trnh SBR hot ng gin on, c chu k. Cc qu trnh trn nc thi vi
bn, lng bn cn... din ra gn ging iu kin l tng nn hiu qu x l nc thi cao.
BOD ca nc thi sau x l thng thp hn 50 mg/l, hm lng cn l lng t 10 n
45 mg/l v N-NH3 khong t 0,3 n 12 mg/l. B aeroten hot ng gin on theo m
lm vic khng cn b lng t hai. Trong nhiu trng hp, ngi ta cng b qua b iu
ho v b lng t mt.
QCVN
STT Ch tiu n v Nng 40 : 2011 BTNMT
Ct B
1 pH - 8 5.5 9
2 BOD5 mg/l 950 50
3 COD mg/l 1500 150
4 SS mg/l 500 100
5 Tng Nit mg/l 55 40
6 Tng Photpho mg/l 15 6
7 mu Pt/Co 165 150
8 NH4+ mg/l 13 10
9 Coliform MPN/100ml 250.000 5000
10 Nhit o
C 25 40
SONG CHN RC
B GOM
My thi
kh
B IU HA
B LNG NG BC I
Thu kh B UASB
Cn My thi
ti kh
B AEROTANK
Bn
hot tnh
tun
Bn thi hon
B cha bn B LNG NG BC II
Chlor
B KH TRNG
X l theo quy
nh
NGUN TIP NHN
Ch thch:
ng nc:
ng ha cht - kh:
ng bn tun hon:
ng bn thi:
4.1.2.3. Phng n 2:
a. S cng ngh:
NTNMB
SONG CHN RC
B GOM
My thi
kh
B IU HA
B LNG NG BC I
Thu kh B UASB
Cn
ti My thi
kh
B MBBR
Bn thi
B cha bn B LNG NG BC II
Chlor
B KH TRNG
X l theo quy
nh
NGUN TIP NHN
SVTH: Trn Trng Ti Trang 54
GVHD: Th.S Nguyn Ngc Trinh
n x l nc thi
Thit k h thng x l nc thi cho nh my bia c cng sut 300 m3/ ngy m
Ch thch:
ng nc:
ng ha cht - kh:
ng bn tun hon:
ng bn thi:
Phng n 1:
- u im
+ Hiu qu x l cao, tit kim nng lng
+ Chi ph u t hp l
+ C th thu hi nng lng phc v cho hot ng sn xut t b UASB
- Nhc im
+ Phi tun hon bn, din tch xy dng ln
+ D sc ti lu lng v bn kt ta
+ Cn phi o to k cho nhn vin vn hnh v bo dng.
+ Dng b Aerotank nht thit phi c lng t 1 v t 2
Phng n 2:
- u im
+ Hiu qu x l
+ Tit kim nng lng
+ Chi ph u t hp l
+ C th thu hi nng lng phc v cho hot ng sn xut t b UASB.
+ Qu trnh oxy ha kh BOD, COD, N v P ca b MBBR din ra nhanh
+ Din tch xy dng nh
+ Bo dng tng i khng phc tp
+ Khng phi tun hon bn
- Nhc im
+ Tn chi ph cho gi th
+ Dng b MBBR nht thit phi c b lng t 1 v t 2.
+ D gy sc ti lng
+ Cn phi o to k cho nhn vin vn hnh v bo dng
Chn phng n 2 tnh ton cc cng trnh
Lu lng ln nht giy : Qmaxs = Qtbs x Kch = 3.47 x 2.5 = 8.675 (l/s)
4.2.1. B lng 1:
Chn b lng 1 l b lng ng tnh ton.
,
=
Trong :
Qmax,s Lu lng tnh ton ln nht, Qmax,s = 31.25 m3/h = 8.675 x 10-3 m3/s
8.675 x103
= = 0.6 (2 )
0.015
Din tch tit din t ca b lng ng trong mt bng c tnh theo cng thc:
,
=
Trong :
8.675 x103
= = 17.35 (2 )
0.0005
Chn n = 1 b lng ng v din tch mi b trong mt bng s l:
+
1 =
Trong :
n S b lng ng.
17.35 + 0.6
1 = = 17.95 (2 )
1
ng dn nc ra:
- Chn vn tc nc chy trong ng l 0.6 m/s
4xQ 4 x 0.0035
dng = = = 0.09m = 90mm
xv 3.14 x 0.6
- ng knh ca b c tnh theo cng thc:
4 x1 4 x 17.95
= = = 4.8 () = 5
3.14
4 x1
=
Trong :
4 x 0.6
= = 0.87 ()
3.14
htt = v.t
Trong :
= 2 + 3 = .
2
Trong :
5 0.2
= . 50 = 2.9 ()
2
- Chiu cao ca ng trung tm ly bng chiu cao tnh ton ca vng lng v bng
2,7m.ng knh ming loe ca ng trung tm ly bng chiu cao ca phn ng loe v
bng 1.5 ng knh ng trung tm.(iu 7.56 TCXD 51-2008)
- ng knh tm ht ly bng 1.3 ng knh ming loe v bng 1.3 x 1.3 = 1.7m.Gc
nghing gia b mt tm ht so vi mt phng ngang ly bng 17o.
- Khong cch gia mp ngoi cng ming loe n mp ngoi cng ca b mt tm ht theo
mt phng qua trc c tnh theo cng thc:
4,
=
x x( + )
Trong :
4 x 8.675 x103
= = 0.1 ()
0.02 x3.14 x(5 + 0.2)
Trong :
107.7
= = = 3.5 ()
, 31.25
(Bng 3.27 Sch X L Nc Thi Th v Cng Nghip Tnh ton thit k cng
trnh GS. TS. Lm Minh Trit)
- Dng h thng mng vng chy trn xung quanh thnh b thu nc: thit k mng vng
t theo chu vi vnh trong b, ng knh ngoi ca mng l ng knh trong ca b.
Chn:
B rng mng thu = 0.5m
Chiu cao mng = 0.4m
B dy thnh mng = 0.1m
dc mng v pha ng thu nc i= 0.02
ng knh trong mng thu nc Dm= D x 90% = 5 x 0.9 = 4.5m
Chiu di mng thu Lm = Dm x = 4.5 x 3.14 =14.13m
- Mng rng ca:
ng knh mng rng ca bng ng knh trong mng thu tr i b dy thnh
mng thu: Dmrc = 4.5 0.1 = 4.4m
Chiu di mng rng ca: Lmrc = x Dmrc = 3.14 x 4.4 = 13.8m
- Chn s khe trn mt mt chiu di mng rng ca l 5 khe
- B rng rng ca bng 100mm
- B rng khe: bk = 0,15m
- Mng rng ca x khe thu nc hnh ch V, gc 90o iu chnh cao mp mng
- B dy mng rng ca l 5mm
- Chiu cao tng ca mng rng ca l 300mm
- Chiu su khe bng 75mm
- Khong cch gia cc nh l 250mm
- Mng rng ca c bt dnh vi mng thu nc bng bu long qua cc khe dch chuyn.
Hm lng cht l lng tri theo nc ra khi b lng ng c tnh theo cng thc:
4 Chiu cao b 6 m
5 ng knh tm ht 1.7 m
6 ng knh b 5 m
ng knh y nh ca
9 0.2 m
hnh nn ct
11 Gc nghing y b lng 50
4.2.2. B UASB
10 - 30 24 8 12 24
<2000
30 - 60 24 8 14 24
10 - 30 35 35
12 18
2000 - 6000 30 - 60 48 26
12 24
60 - 100 48 26
10 - 30 46 46
15 20
6000 - 9000 30 - 60 57 37
15 24
60 - 100 68 38
20 46 24 23
25 6 12 48 36
30 10 18 8 12 69
35 15 24 12 18 9 14
40 20 32 15 - 24 14 - 18
( Ngun Lm Minh Trit, X L Nc Thi Th V Cng Nghip Tnh ton thit k cc cng
trnh Vin ti nguyn Mi Trng, TPHCM.)
Sr : Hm lng COD u ra, Sr= (1 - ECOD) x Sv= (1- 0.75) x 1050 = 263 mg/l
Ti trng kh COD ca b
Ti trng kh COD ca b ly theo bng (12 1) (TS. Trnh Xun Lai Tnh ton
thit k cc cng trnh X l nc thi, 2000).
H = H1 + H 2 + H 3
Trong :
Th tch lm vic ca b:
Vy th tch thc ca b:
Vt= = 3 7 4 = 84 (m3)
Nm trong khong cho php T = 4 10h, (Theo gio trnh tnh ton thit k cc cng
trnh x l nc thi NXB Xy Dng TS. Trnh Xun Lai).
Tng chiu cao ton b ngn lng Hng.lng (k c chiu cao vng lng) v chiu cao
d tr chim trn 30% tng chiu cao b.
(.+ 3 )
Ta c: tg50o =
/2
500 3500
Hnglang + H3 = = = 1.8 (m)
2 2
Thi gian lu nc trong ngn lng, thi gian ny phi ln hn 1h (trang 195 Tnh
ton thit k cc cng trnh x l nc thi TS.Trnh xun Lai).
. 1/2. 1/2371.3
t= 24 = 24 = 24 = 1.1 > 1
300
Trong b c 4 khe h, ta c:
12.5
v= = =9
4 7
bkhe = 0.05 m = 50 mm
Tnh ton cc tm chn
Tm chn 1:
+ Chiu di: l1 = L = 7 m
. 2 (1.31.2)
+ Chiu rng: b1 = = = 0.13 = 130 ()
500 500
Tm chn 2:
+ Chiu di : l2 = L = 7 m
+ Chiu rng:
Tm hng dng
a2= 1 = 65 32 = 33 (mm)
ng knh ng chnh
4 4300
Dng= = = 0.066(m)
3.141360024
ng knh ng nhnh:
300
+ Lu lng ng nhnh : Qnhanh= = 75 (m3/ngy) = 3.125 (m3/h).
4
4 43.125
dn= = = 0.033 (m)
13.143600
4 43.125
V= 2 = = 0.98 (m/s), gn bng 1m/s (tha yu cu).
3.140.034 2 3600
L phn phi nc
4 41.04
Dl= = = 0.016 (m) = 16 (mm).
3.14 3600 3.141.53600
+ Trong thnh phn CH4 chim 70% tng lng kh sinh ra.
ng knh ng thu kh
Lp ng dn kh trn thnh b:
4 493
D kh= = = 0.012 (m), Chn D kh = 12 (mm).
3.1410243600
Trong :
- Lng cht rn t bn d
Chn thi gian lu bn l 3 thng ( t = 35 100 ngy, Theo gio trnh x l nc thi
cng nghip v th 2014 -GS.TS. Lm Minh Trit)
3 2.73
H bn= = = 0.4
73
ng knh ng thu bn
Chn thi gian x cn l 120 pht.( Theo gio trnh x l nc thi cng nghip v th
2014 GS.TS Lm Minh Trit)
8.1
- Lng bn vo ng thu bn trong 120 pht: = 1.125 103 (m3/s)
12060
4 42.25 103
Db = = = 0.05 (m).
3.14 3.14
3 2.13
- Lu lng bn x trong 2h: Q bn= = = 3.15(m3/h).
2 2
1.75 103 10009.813.5
- Cng sut bm: N= = = 0.08 KW = 0.1HP
1000 10000.8
1 Chiu di L 7 m
2 Chiu rng B 3 m
4 Thi gian lu t 6 h
5 Th tch thc W 84 m3
6 Chiu di tm chn kh 1 l1 7 m
7 Chiu di tm chn kh 2 l2 7 m
bh
10 Chiu rng tm hng dng 335 mm
d
ng knh ng dn nc
11 Dtt 65 mm
trung tm
ng knh ng dn nc
12 dpp 34 mm
phn phi
tm
4.2.3. B MBBR:
Thng s thit k
+ Lu lng u vo ca nc thi : Q = 300 (m3/ngy).
+ Lng BOD5 u vo b MBBR l : 109.4 (mg/l).
+ Lng COD u vo b MBBR l : 263(mg/l).
+ Lng SS u vo b MBBR l 177 (mg/l).
+ Tng photpho l 15 (mg/l).
+ Tng Nito l 55 (mg/l).
+ T s f = BOD/COD = 109.4/263 = 0,5.
+ Nc thi x l xong t BOD5 = 50 (mg/l).
+ Hm lng cn l lng trong nc thi cn t sau x l: Css = 100 (mg/l).
Thng s vn hnh
+ Nng bn hot tnh trong b : X = 3000 (mg/l) (cn bay hi).
+ tro ca cn : 0.3, nng cn l lng y b lng 2 l 10000 (mg/l).
+ Thi gian lu bn ( tui ca cn c = 5 15 ngy), chn c = 12 ngy.
+ Ch xo trn hon ton.
+ Gi tr thng s ng hc : H s sn lng bn, = 0.4 0.8 mg VSS/mgBOD.
Chn = 0.6 mg/VSS/mgBOD.
+ tro cn hu c l lng ra khi b l Z = 0.3
+ Gi s cht l lng trong nc thi u ra l cht rn sinh hc, trong c 70% l
cht d bay hi v 50% cht c th phn hy sinh hc.
+ H s phn hy ni bo : Kd = 0.055 ngy-1 .
- Nng BOD trong nc thi u ra:
BODra = BOD ha tan trong nc thi u ra + BOD ca cht l lng trong u ra:
Trong :
Trong :
+ LTN : Tng th tch ca tng nito cn nitrat ha, LTN = x TKN x Q, chn = 0.8
+ TKN : Tng nito trong nc thi vo h thng x l sinh hc, g/m3, 55 mg/l.
+ Q : Lu lng nc thi, 12.5m3/h.
( Theo gio trnh tnh ton thit k cc cng trnh XLNT Trnh Xun Lai).
Trong :
( Theo gio trnh tnh ton thit k cc cng trnh x l nc thi Trnh Xun Lai).
Trong :
S dng h thng phn phi kh to kiu dn ng phn phi kh. Chn phng php phn
phi kh bng a thi kh SSI USA, m sn phm: AFD 350 (12) c din tch hot
ng b mt l 0.065 (m2), lu lng kh cung cp nm trong khong 4.2 8.3 (m3/h.ci)
nn chn r = 8 (m3/h.ci). Vy s a cn khuch tn kh l:
120
= = = 15 ()
8
H thng phn phi kh c thit k gm 1 ng chnh, 3 ng nhnh, 15 a thi kh.
4 4 120
= = = 0.05 ()
3.14 3.14 15 3600
120
= = = 40 (3 /)
3 3
ng knh ng dn kh nhnh: chn vnhnh = 12 (m/s).
4 4 40
= = = 0.034 ()
3.14 3.14 12 3600
1 Chiu di b L 6 m
2 Chiu rng b B 3 m
5 Th tch b W 66 m3
6 ng dn nc vo D 90 mm
7 ng dn nc ra Dr 90 mm
8 ng dn kh chnh Dchnh 50 mm
9 ng dn kh nhnh dnhnh 34 mm
10 a thi kh na 15 ci
Hiu qu x l ca b MBBR
- Hm lng BOD sau khi i ra khi b MBBR vi hiu sut x l e = 90%.
CHNG V. KT LUN
Bia ang l mt ngnh c ng gp quan trong trong vic pht trin kinh t nc ta hin
nay. Bn cnh em li ngun thu ln th vn v mi trng ca ngnh cn c quan
tm nhiu hn.
Cng ngh MBBR trong x l nc thi bia ph hp vi c im tnh cht ca ngun
thi. Nng cc cht sau x l t ct B QCVN 40 : 2011/ BTNMT.
Cng ngh ny ph hp vi cng sut x l, gi thnh thp hn cc cng ngh khc, vn
hnh n gin, ph hp vi thc t, Gp phn quan trng cho vic x l t hiu qu tt
nht.