eM 45. owicz, 8 listopada 1912 roku. Rok II.

-------------------------------

Tygodnik spoeczno-ekonomiczny l literacki, powicony sprawom owicza

i jego okolic. Wychodzi co pitek.
----------------------------
Przedpata ~ przesyk poczt. bez przesyki. I Cena ogosze za wiersz garmontowy lub jego miejsce:
Rocznie . . . . . . Rb. 3.00 Rocznie . . . . . Rb. 2.00 Przed tekstem na 1 stronie kop. 50 I Drobne ogoszenia za wyraz kop. 2
Kwartalnie . . . . . kop. 75 Kwartalnie. . . . . kop. 50 Nekrologi wiersz garmont. " 30 Ogoszenia o lokalach i poszu-
Adres Redakcyi i Administracyi: o w i c z, Warsz. gub . Reklamy po tekcie . . . .. 25 kiwanej pracy za 3 wiersze kop. 25
Rkopisw niezastrzezonych redakcja nie zwraca. Ogoszenia zwyczajne . " 2U Numer pojedyczy 5 kop.
Redakcja jest otwart we wtorki, rody i czwartki od 8-10 wieczorem, w niedziele i Witaod 10-11 zrana.
Prenumerat i ogoszenia przyj dl uj: na Nowym Rynku Zakad felczer. W. J. Kontara,W Sochaczewie skad Aptecz. W. Pawow
skiego, w Skierniewicach ksigar. W. Zieliskiego, w ychlinie skad Aptecz. W. Przedzieckiego, w Kutnie ksigo W. Parowskiego.

Towarzystwa Higjenicznego. Wanny czynne codziennie od godz. 12 w poo do 9 wieczr po

KPIELE 35, 50, 60 i 75 kop. ania czynna w rody (dla mczyzn) od 4 po poo po 30 k. i w czwartki
(dla kobiet) od 4 po po. po 30 kop., w pitki i soboty (dla mczyzn) od 12 w po. po 15 kop.

Trzy s drogi do udoskonalenia Ducha

i zbliania tego do Tronu Boga: Droga
modlitwy (Askeza) , Droga mioci i Droga
BROWAR Wiedzy (czyli poznanie prawdy).
Na drodze mi/oci jest szlak sztuki.
Henryka Relnecke Tym szlakiem idc dochodzimy bliej do
poznania Wszechpotgi Stwrcy i z wol
si Jego acniej jednoczymy.
w LOWICZU piewamy bowiem, my artyci, "Magni-
ficat" na widok dzie, stworzonych przez
E g z y S t li j e o d 1 812 r. Boga na ziemi i we Wszechwiecie.
Podaje do wiadomoci, e posiada na skadzie piwo: jasne, pilze- UWielbiamy Ducha Najwyszego podzi-
slde, b aw.ars kie i zwyczaJ'ne, ktre po bardzo przystpnych cenach Wiajc czy obok, czy kWiat, czy krysztal
I najdrobniejszy.
zawsze dosta mona w browarze a przy wikszym zapotrzebowaniu A zachwyceni cudami, jakimi n'as oto-
I jako to: na wesela, zabawy i t. p. dostarcza na miejsca. 408-1-1 I czy, damy, nie mieli, by rwni Jemu,
~I~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ by ~o lepiej rozumie i ukocha, Wic
miar ten mj speniam w poczuciu obo- powaamy si odtwarza twory Rki Jego
K A L E N D A R Z. Wizku, jaki mam wzgldem samego sie- na paszczynie bez wymiarw lub w bryle
bie, mego posannictwa i mojej obecnej z penoci wymiaru.
t pz'tek Gotfryda i Maura B. b. W. w.. *) godnoci. Zapatrzeni, a tak pokorni: przy pracy
Sobota Teodora i Oresta M. m. odtwarzania piewamy w duchu hymn
Myl pierwotna moja bya, eby na to UWielbienia, hymn mi/oci dla Najlepszego
Nz'edziela N.M.P., Andrzeja z Aw. W. otwarcie roku akademickiego zaprosi i Ojca za tyle cudw, ask i dobrodziejstw.
Poniedziaek Marcina B. W.
Wtorek Marcina P. M., 5- ciu braci mcz.
reprezentantw cia naukowych i history- Z t chWil naraz czymy dWie drogi,
roda Dydaka W., Zebiny M.
kw sztuki. Ale tej myli zaniechaem. dwa szlaki, dwie drabiny, po ktrych si
l sam stoj tutaj w obec Was, otoczony wznosi duch ludzki ku doskonaleniu i osi
Czwartek Jukunda B. W. kolegami teraniejszemi i Wami, kolegami gniciu swojej istotnej Jani: Droga Modli-
*) . Go'ttryd, Biskup Ambijaneski (Amiens) w przyszoci. twy z Drog Mioci.
by mzem wielkiej witobliwoci, z ktrej sy
n w caej Francji, zagrzewajc i innych swoim
. l tak jest lepiej, jestemy bowie~: r~- A gdy modlisz si, Kolego mj, to si
przykadem, czynic przytem znaczne uczynki mi- dzm, stowar~yszenlem, sekt wtaJem~l- nie modlisz--aby Ci,widzial ssiad Twj-
osierdzia; wspiera wdowy i ubogich z niewielkich czonyc~ - kazdy z nas, W duchu SWOI~ ani si modlisz - by dosta nagrod czy
swoich zasobw,-umar w roku 1118w Swessy- postawI za ce,l: pracowac na polu ~ztuh Idoczesn, czy wieczn; ale modlisz si,
onie (Soisons) X*** Cel ten w~polny czy nas W .rodzln, a bo kochasz Boga - bo on Twj Ojciec
praca ustaw.lczn~ na. polu sztUkI, odkrywa Najdroszy, a jedyny ducha twojego i
~am. pO,wolt taJ~mnlc . n~szego z~~odu Znawca, i Sdzia, i Opiekun. Zatym w

o powoaniu artystw I ~ltOS uczucIa sztuk1, Jaka w mej sa-

mej spoczywa.
Te uczucia wyodrbniaj nas z reszty
Mdro Jego ufny, w uczuciu mioci
nieprzebranej streszczasz modlitw: Niech
si Wola Twoja Wita stanie-tak i sztuki,

i zadaniaeh sztukL spoeczestwa, gdzie Walka o Byt pisze

(Mowa rektora Jacka Malczewskiego, wy-
goszona na inauguracji roku szkolnego
w Akademji sztuk piknych dn. 15 b. m.)
Szanowni panowie, a przyszli artyci
polscy!
Miaem oddawna zamiar zJ jnicjowa
otwarcie roku szkolnego-w jedynej Aka-
demji sztuk p i knych na ziemi polskiej
mow witajc : Nowy rok szkolny, nowo-
zapisanych such aczy, ju uszczszczaj
cych i t Akademj koczcych. l za-
historj: polityki, przemysu, finansw i so-
cjalnych zagadnie poszczeglnyc:h naro-
dw.
Te uczucia, powtarzam, wyodrbniaj
nas, bo nie w walce o byt, ale w beztrosce
bytu doczesnego moemy tylko dy do
ideaw w sztuce, ktra to sztuka dla re-
szty ludzkiej spoecznoci jest przede-
wszystkim zabaw; nim si stanie z bie-
giem czasu i historj, i nauk, i jedn
z najWikszych modlitw ludzkoci.
Dlatego jestemy sami na dzisiejszym
zebraniu - sami, jak kady z nas bdzie
sam przez cae ycie.
ktra jest modlitw nasz, nie bdziemy
czynili: ani dla wiata, ktry nas otacza,
ani dla pienidzy, ktrych do ycia pozor-
nie nam potrzeba, ani dla pychy rzemio-
sa, w ktrym stalimy si biegli, ani dla
podziwu tumw, ktre jeszcze nie chc
sysze gosu wolajcego na puszczy.
Ale uprawia J (sztuk) bdziemy
z mi!oci zbliania si i czenia z Naj-
wyszym Duchem, ojcem przedwiecznym,
w ciszy, w pokorze i osamotnieniu.
A jak modlitwy najszczerszej, najar-
liwsz.ej, najgbszej, z gbi gbin ducha
pochodzcej, ani powtrzy drugi raz nie
mona, ani jej naucza nie mona, bo
 2 O W I C Z A N I N. N! 45

kadego czowieka inn i wci inn b- globu przykuta-nieraz zasonitemi bywaj.

dzie. Tak my Was tutaj tej modlitwy - Tylko w chwilach aski widoczne, przez
tej naszczerszej, najgbszej, najprawdziw- prawdziwe modlitwy sztuki wywoane, nie- Wesele we wsi lJql(w
szej sztuki jako caloci modlitwy Waszej miertelnemi zostaj, a drogowskazarpi s
nie nauczamy. i bd --:- dla ludzkoci caiej wszechludz- w tiEowiclrim.
Nie moemy Was nauczy arcydziea kiemi.
modlitwy (sztuki), ktra Was wznosi w Wobec mniejszych krgw rzekomych Niejeden pOWie: lIma te~ o cZYI11 pisa,
prochu lecych pod stopy Ducha Wszech- harmonij, ktre zacienia materjalizm spo- wesele jak wesele: muzyl}a, tace do
mocnego z serc ami przebranemi zami leczestw, albo zalepienie egoistyczne upadego, piewy, wdka, piwo, smakOWi-
od wezbranych uczu. tyche w obec wiata prawdy z Ewangielji te jado - no i tyle".
Arcydziea modlitwy Was nie nauczy- pyncego. Prawda, e przewanie takie wesela
my-arcydziea w sztuce "jak czyni" Was Te sw kilka chciaem pOWiedzie, te bywaj, ale to, o ktrym pisa zamierzam, .
nie nauczymy! par twierdze prosz zapamita. Moe byo cakiem inne. Ani hulania do upa-
Ale stara si bdziemy Wam poka- na tym przemwieniu ograniczy si cata dego, po ktrym modzie chodzi si na
zywa Wielko Boga - czy w budowie skuteczna dziaalno moja W tej Aka- wietrze i mrozie karnawaowym, a potym
koci najmniejszej istoty, czy w zarysowa- demji. choruje, ani wdki nie byo.
niu formy przedpotopowego olbrzyma - Jestem ju na drugiej stronie pagrka, Powie niejeden: "jake to, wesele bez
uczy Was bpziemy patrze na te cuda po pochyoci id ku zachodowi. Pogldy wdki, dopiero mi to zabawa, tyle si
Wiatla, Cienia, Ptonw i Blaskw, jakie moje wysnuem z wasnego przeycia; a uyje wesela, co czlek wypije, bo wtedy
prawodawca Najwyszy roztoczyl i zakre- nieubagano skutkw dWigam jako ci wesoo wstpuje do duszy, zapomina si
lil w Wszechwiecie. Uczy Was b- ar przeWinie na grzbiecie moim. Z. N. o zmartwieniach codziennych, a taka bo
dziemy bycie byli: dumni z ducha caoci, go wchodzi W czOWieka, e cho wszy-
a pokorni w kadej chwili ycia.. , stkich dQ serca . przygarnia, a obejmo-
Bdziecie bowiem sami i, samotni- wa, a ciska. Ze tam czsto po takim
jeeli wytrwacie i zostaniecie artystami, JESIENr~ caowaniu nastpuje zwada, bijatyka, a cza-
to jest y bdziecie chcieli - modlitw sem -koczy si to w sdzie-to mniejsza
sztuki. Z dzdzu paszcz utkany odzia ostre rzyska, z tym, ot g!upstwo i tyle. Czek si po-
Wiat obecny ta~ klczcych, Was sa- Szary rozwiany do traw . si przyciska, wasni, koz odsiedzi, ale cp si wesel
motnych zostawi. Swiat . przyszoci tak Rzewnie szeleci perlan tkanin, uy, to uy. A tu - wesele bez wpki,
klczcych Was widzie bdzie da. Z wichrem si pieci, z wd roztocz sin, co mi to za wesele! na pogrzebie bywa
Ale Wy nie bdziecie samotni, ale Wy Pery cauj to wody przezrocz,
lepiej, bo i tam poczstunek daj". .
nie bdziecie sami - bdziecie klczeli, Fale pie snuj, krgami otocz Na weselu crki gospodarza Boczaka
+apatrzeni w Mio Najwysz-i Widzie I jak ramieniem cisn je do ona.- w Bkowie Dolnym wdki nie byo. A nie
J bdziecie i odczuwa w Wszechwie byo dlatego, e panna moda, ukoczyw
A w toni z dreniem kada pera skona.
cie niesko(Jczonym, a piewajc Magnifi- szy sko w Mirosawicach , zrozumiaa,
cat, pomrzecie. A ryska le wokoo zczerniae, e nie godzi si )V dniu przyjcia trzech
Przedtym jednak niej~dni z Was (tak ierni si je . .. tylko rd nich biae Sakramentw Witych czstowa w swo-
tusy pragn), na skrzydach aski unie- W mchu brzozy drzemi w jesiennej pozocie im domu familji i goci gorszc wdk.
sieni, harmonj calej przyrody zrozumiaw- Zgite nad ziemi, zapakane w socie Ta Wiata, rozumna Miroslawianka zro-
szy, odwag Bo obdarzeni, zpolaj, po- Wichru suchaj, co w ich lesie wieje. zumiaa, e dzie lubu - to wielki dzie
wa si: stworzy harmonj caoci z uczu Soca czekaj, a im si zamieje . w yciu, bo czy on ze soblj dwoje ludzi
swych wasnych, naksztalt harmonji Wszech- na dol i nied6l, e rozpoczynaj oni
swiata - i poczniecie stwarza: Arcy- )Ylarcela. budow nowego gniazda rodzinnego, z kt-
dziea~ bocie Synami Boemi. rego nard posidzie nowych czonkw.
Wtedy Wiedzie bdziecie, e s har- To dzie Wielki, a zarazem radosny, zwa
monje Wieczne, w Bogu poczt e k majc e, szcza, gdy, jak w tym wypadku, czy si
ktre dla I~dzkoci caej, dopki do tego ch opak z dziewuch, nie za chaupa z

Na ponurej jego twarzy malowala si Gdzie zamieszkaa?

16) tak okropna nien a Wi do Oluskiego, e Ulica Browarna .M 36.
JANUSZ PEKA . gdyby nie kajdanki , to kto wie, czy ' nie Imiona rodzicw.
zwaajc na miejsce, w ktrym si znaj- Anna i Stanisaw.

01 modzi... modZi I
dowa, popelniby nOWe morderstwo. Lecz
czu sw niemoc i to wanie doprowa-
Wiele jest was rodzestwa?
Matka tylko i ja-brat przed kilku
dzao go . do rozpaczy, a waciwie do tygodniami zosta zamordowany pod Po-
wciekoci.
p o W I E S C.
- MWiem prawd i nigdy jej nie
wzkami.
Nastpia krtka przerwa.
cofn!
bybym guchy ! Ten pan
Ba! chyba Sdzia z szybkoci zadzwoni.
dobrze wiedzia, e JadWi ga jest moj na-
I I I.
Do kancelarji Wpu5zczono nowego
rzeczon i dlatego plac ii mi pienidze, Wiadka. Dla. spraWiedliwoci. niezbdnem
a e ukrywaem j par tygodni, to dla- Bya to moda dziewczyna o klasycz- jest, aby sd zna wszystkie pobudki, kt-
tego, e chciaa mu publiczn zrobi scen, nyc:. rysach twarzy, imponujca wzrostem re wywoaly porednio lub bezporednio
zato, e jeszcze z innemi chodzi dziew- i postaw ca. zabjstwo twego brata, spenione w polo-
czynami. Ubrana czysto, cho nader skromnie, wie marca bie~~c~go roku.
- To kamstwo panie sdzio! zbliaa ' si
ku sdziemu z opuszczonym Po tym wstpie, wyrzeczonym przez
- Kamstwo? a ciem pan tego dowie- wzrokiem. sdziego, JadWiga nie moga wstrzyma
qziesz? Gdy jednak ujrzaa Jana Pcha, zblada si od- paczu.
- Gdyby tu bya dziewczyna, pOWie- z przeraenia. Widok siedzcego Waca Sdzia z cal wyrozumiaoci oczeki-
dziaaby ci w oczy, e k a miesz! wa Dtuskiego nie uczyni na niej ujemne- wa chwili Lspokojenia si tego wanego
. - Ba! tak si mwi. Pan dobrze Wiesz, go wraenia, przeciwnie-rodzaj bolesne- w caej spraWie wiadka.
e ona ucieka g dzie i moe ju ley na go u miechu zaigra na pobladych ustach. Jednocz e nie z wej c iem dziewczyny,
dnie Wisy, dlatego na jej porczenie - Prosz bliej, jeszcze 'bliej! Oto Pchaa om al nie pad z przeraenia. Tak
zwalasz wszystko. tak, teraz siadaj panna na tern krzele, kurczowo szarpn rkami, i acuszek
Sdzia sucha cierpliwie tej rozmowy stalowy wypry si i omal nie pk w
i jak dobry aktor, spogl da na jedn, to
bo przypuszczam, e zaraz ztd nie wyj-
dziesz. osadach. .
na drug stron. Wresz.cie co postan o- Dziewczyna spenia dane jej polece- Wacaw Oluski, ujrzawszy dawn sw
wi. znajom - ::u rumieni si po same biaka .
- Suchaj no Pchaa, ostatni raz za- nie. /
- Nazywasz si jadwiga Kdzierska, Wraeni a te bacznie obserw9wa s
pytqj ciebie. Czy to wszystko co za- dzia, lecz na obliczu jego nic wyczytaby
urodzona tu w Warszawie.
rzucae panu Duskiemu utrzymujesz nie potraW najbieglejszy nawet fizjono-
w swej mocy? Pomyl dobrze, bo jeli - Tak panie - odrzeka cichym go mista. By to sfinks z marmuru.
przekonam ci, e mi znw nakama, sem, jakby stumionym. Skoro uwaa to za moliwe, rozpo-
bd acuszki. - Wiele Jat wieku masz panna? cz badanie.
Opryszek zblad i cisn obie pici, - Skoczyam dwadziecia dwa ze- (c. d. n.}
cho byy nieszkodliwe obecnie. szego miesica.
 oM 45 O W I C Z A N I N. 3
--------------------------------------------------------------- "----"
chaup, oboje czuj ,wzajemne przywiza Boego-dom Ludowy, za lo o~hrony jak porczamy naszem sowem najwitszem,
nie i szacunek. Rado t dzieli rodzina w Liskowie; albo ich na to nie sta? czy jakote wszystkim twoim sprzymierze c om.
i najblisi znajomi, wesel si, ale w tym te s ciemniejsi od Liskowiakw? tudzie czerwonemu kogutOWi Rzymu,
wfsea niema miejsca na sprone rozmo- P o czynach poznamy ich, czyny dadz (papie) , kardynaom, biskupom i wszy-
wy i pieni, do ktrych popycha wdka. wzadectwo jednoci i uwz"adomz"ema spole- stkim ich rnobarwnym pomocnikom, e
Niejeden sobie pomyli: "choby po czneg"o w Bkowz"e. Oby trzewa, rozumna mamy zamiar kraik twj najecha zbrojnie,
kieliszku, to nie zaszkodzi". Tak to si myl Wiatlejszych jednostek udzielila si i wiedziemy z sob 13 krlw z 1,300,000
mwi po kieliszku, a kt zarczy, e w mniej wiatym! (miljon trzysta tysicy) wojsk piechoty i
kompanji niema czowieka, nieznajcego A Wic precz z tym wszystkiem, co jazdy; i z wojskiem tym, o ktrem ani ty,
umiarkowania W piciu,-dasz mu kieliszek, mzg nasz mroczy, trzew, mdr myl ani twoi sprzymierzecy pojcia nie mieli)
on da wicej, dotd bdzie si dopomi- szczepi naley z" rozwzja w m zgach ludz- najedziemy twj kraik i stratujemy bz
nal, a mu dasz, byleby spokojny by, i kz'ch! Za dobry przykad, jaki nam da miosierdzia podkowami kopyt koskich,
zamiast kieliszka, "wypije dziesi, a wtedy gospodarz p. Boczak, naley mu si uzna- i spustoszymy ogniem i mieczem. Prze-
awantura gotowa,-powaga wesela zostaje nie i wdziczno, - aby go inni ludzie dewszystldm rozkazujemy tobie, aeby
naruszona. zrozumieli i naladowali! A wy, wiatli czeka! nas w swojej stolicy Wiedniu, bymy
Gospodarz Boczak, mimo gocinnoci pastwo modzi, rozpoczwszy wsplne ci mogli gow uci. A uczy to samo
swojej, przejaWiajcej si w pamitaniu ycie dobrym przykadem,-szerzcie dalej take i ty maleki krliku polski. Uczy-
o kadym gociu, w serdecznym przyj dobro, a mio Wasza niechaj bdzie tak nimy, i znikniesz z ziemi ty i wszyscy
ciu, w posilnym i smacznym jedzeniu, trwaa i silna, aby ciepem swym rozgrze- twoi sprzymierzecy " i wszelakie stworze-
wdki nie da, zastpi j nieszkodliwemi wa moga zimne serca picych wsp nie boskie-ktre tylko jest giaurem (nie-
trunkami, jablecznikiem,J kwasem chlebo- braci! Wierny). Bo niesiemy morderstwo, rabu-
wym i W niewielkiej iloci piwem; a je- A nt'ela Chmz'eli1tska nek, poar, upieztwo i pohabienie. Naj-
dnak, gocie nie nudzili si bynajmniej, przd tak starce jak i dziecI skaemy na
modzie taczya ochoczo,-starsi sluchali najokrutniejsze mczarnie, a potem na
z przyjemnoci piknych pieww Miro- W szarej godzinie. mier najhaniebniejsz. Twoje malekie
slawianek, Kruszynianek i Pszczeliniakw, pastwo odbior tobie; a owo malekie
ta mia, Wiata modzie, to crki i syno- (pastwo kocielne) czerwonego koguta
Wie gospodarzy z Ksistwa, tylko jeden Hej, wichty,tak wyj w zapasach swych krwawych- zburz i ludno ca zdmuchn z PO-
Pszczeliniak z pod Krakowa rodem. Pier jczy pod gradem oszczep6w, lanc rdzawych; Wierzchni ziemi. Tobie i krlikOWi pol-
Wznis on zdrOWie pastwa modych, a Pier ziemi odartej z ksicej purpury, skiemu pozwolimy y dop6ty - dopki
przy okazji OWiadczy, e podobaj ruu Z szmaragdw-tych cudw wspaniaej natury, si nie przekonacie, iemy wszystko, co
si bardzo stroje OWickie, e naley si Szkielety drzew smukych jak trupy rycelzy si rzeko, spenili. To do rozwagi.
wdziczno Ksiakom za wierne docho- Zszarpane brutalnie w tej dzikiej rubiey Dan w naszem cesarskiem gwnem
wanie stroju narodowego, ale zapyta, czy Bezlistne tkwi w ziemi zbolaej posadach ... i stolecznem miecie Stambule, ktre po-
i W duszach SWoich piastuj Ksiacy mi- -A wichry szalej w piekielnych napadach. siada: 1659 ulic, 90 szpitali, 1000 azienek,
o Wiern do swego narodu i kraju. Wo zgnia z pl niegdy tak pi.knych wyziera 999 studzien, 120 placw, 115 budowli
~zanowny ksidz proboszcz parafji 1 smutku cie blady na berle si wspiera publicznych, 486 domw zajezdnych dla
Bkowskiej w bardzo piknych slowach Jak widmo upiora na pobojowisku.". goci obcych, 1652 szk maych i Wiel-
wyrazi yczenia pastwu modym, zazna- -A ziemia ka blem w tym strasznym ucisku. kich, 1600 mynw i 4122 meczetw.
czajc zadowolenie swoje, e wesele od- Hej ziemio, ty, ziemIo! rozkosze wszak lata Wielkie to i warowne miasto rozsiado
bywa si bez wdki. O tym zadowoleniu Czarami sczya w swe wntrze ;-bogata si' na przestrzeni czterech mil i ozdobio-
dOWiedzielimy si ju wczeniej, ksidz kwiatami barw cudnych i promieni arem, ne jest 560 wieami. To miasto przodko-
proboszcz, chcc okaza rado swoj, e Pijana miosnym, zawrotnym nektarem - wie moi zdobyli przemoc na niewiernych,
tak po Boemu odbywa si wesele, kazal O wiosny niepomna dziewiczych westchnieniach, pohatlbiwszy wprzd wszystkie dzieci, m
z wasnej woli zapali do lubu wiece w W swym szale tona-i w bachanckich pieniach w i kobiety, a potem ich rozsiekawszy.
yrandolach. Sawia natury pier bujnie rozwit- Zatrzymamy to miasto i na przyszlo
Wiadoma rzecz, e na wesele zjeda A wiosny deptaa snw harf rozbit ... w mocy naszej, a na przekr Wam giau-
si familja z dalekich stron, jestto moe Ha, groza jesieni tw dusz wy~era rom.
jedyna sposobno poznania si ludzi z Za uciech tych zdroje; w jej doniach zamiera Dan w 25 roku ycia naszego, a 7 na-
rnych okolic; z tego poznania dua ko- Twa krasa, twych wdzikw rozlicznych potga. szego wszechmocnego panowania.
rzy osignita by moe, jeden drugiemu -I gorzkich c.i marze opasuje wstga. Mola Mahomet
pOWie o postpie, jaki sprowadza do swe- Za szczcia umiechy cierpienia wszak pacz, m. p."
go gospodarstwa, o budowie szkoy we Wic zy opus"z czenia tw drog oznacz (Z archiwum muzeum staroytnoci wo
wsi, o projekcie zaoenia ochrony, sklepu Do nowej i twardej gotujc pocieli, Wiczu.)
spdzielczego i t. d.-a jake tu mWi, Gdzie promyk ci zoty Ci. nie rozanieli,
gdy muzyka grzmi nieustannie, gdy pie -A kiedy pier twoja rdz blu zniszczona
waj bez chwili wytchnienia, a Wikszo Przestanie ju pragn jak krua spalona, Osta tnie chwile
myli o wypiciu. Caunem ci zima przykryje swym biaym
Mile nad wyraz i mdre byo wesele I spa bdziesz sztywna w ucisku zmartwiaym.
Byzantyjskiego pastwa.
w Bkowie W dniu 4-ym listopada, byo to Halka z Wz'ktorzyna. Obrazek historyczny z XV Wieku, skre-
zgromadzenie Wiatych gospodarzy, kt- li
Hipolit Bogurnit Tarczyski.*) Streci
rzy zawsze i wszdzie o swj honor dba- WIad. Tarczyski.
j; byli to ci, ktrzy uchwalili budow no-
wego kocioa, poniewa obecny jest za-
may i zniszczony. Widziao si, e s
Tureckie wypowiedzenie wojny W drugiej poOWie kWlethia 1453 r.,
skutkiem nadchodzcych Wieci o nadci
to ci, ktrzy uradzili budow 7-iu szk
w gminie, aby adne dziecko nie byo
przed 229 laty. gajcych Turkach, ludno Konstantyho-
pola**) w niezwykle smutnym bya uspo-
pozbawione szkoy. To musieli by ci (Zarazem przykad pychy bezgranicznej, sobieniu. Tumy osb wszelkiego stanu;
sami, ktrzy, idc za Wiat rad swego upokorzonej przez krla polskiego Jana III pki I wieku zalegay ulice. Konstantyno-
prdboszcza, zaoyli sklep spdzielczy, we wrzeniu 1683 roku). pol liczcy 100 tysicy ludnoci, zaledWie
sprowadzaj towary z pierwszego rda dostarczy kilka tysicy obrocw. Przy-
j kupuj w swoim sklepie; to nie bya nie- Akt wypOWiedzenia wojny, przesany bycie najemnych i przez rzd greckI
sforna gromada ludzi ciemnych, ktrzy naprzez Mahometa IV cesarzowi niemieckie- z gry opaconych Genueczykw w liczbie
zebraniach gminnych nie d""1 odz do mu LeopoldOWi L Akt ten nietylko cie- 10,000 pod wodz dzielnego DziuisUnia-
porbzumienia, gdy idzie o uchwalenie do-kawy ale i dziwaczny, peen pychy i za- niego, podnioso ducha W onierzach
brej sprawy, mogcej wpyn na uspoe rozumiaoci, brzmi w dosownym przeka greckich. Cesarz Konstantyn XII objeda
czhienie mieszkacw;-to byli ludzie, dodzie: miasto, o~lda stan jego murw, maga-
ktrych odnosz si sowa wielkiego poety "Z aski Boga wszechwadnego w niebie, zyny ywnoci i amunicji. Ruch tedy na
Wyspiaskiego: My, Mola Mahomet, bg na ziemi, sawny murach obronnych zapanowa wielki. Za-
"A bo chop. i ma co z Piasta, i wszechp othy cesarz Babilonu i Judei, taczano, ustaWiano i nabijano dziaa; za-
Co z tych krlw Piastw - wiele! Wschodu i Zachodu, krl wszystkich kr- mykano o cikich wrzeCidzach i okuciach
Kiedy sieje, orze, miele, lw na ziemi, udzielny krl Witej Arabji, bramy, podnoszono zwodzone mosty,
Taka godno, takie wzicie, i Maurytanji, urodzony, chwalebnie ukoro-
Co czyni, to czyni wicie". nowany krl jerozolimski, wadca i pan *) Literat, pisarz ludowy, um. w Warszawie,
d, 1 listopada 1892 r. w wi el<u lat 41.
Gospodarze w Bkowie, idc za rad grobu ukrzyowanego Boga niewiernych; **) Stambu, Konstantynopol albo Carogrd.
swego proboszcza, wybuduj obok Domu tobie cesarzu rzymski, i tobie krlu polski ma jedno znaczenie.
 4 O W I C Z A N I N.
ostrzono miecze i noe, robiono skwapli-
wie wszelkie przygotowania do obrony, do
krwawej rozprawy. Wrzaw pracujcych
onierzy, skrzyp adownych wozw i szczk
broni, uciszay tylko noce - guche - po-
nure.
Po ostatniej takiej nocy, gdy wita
zaczo, . Konstantynopolitaczycy ujrzeli
pod murami, rozoone na odlego strza-
u, wojska tureckie, skadajce si z azja
tyckiej i europejskiej dziczy-wynoszcej
do 200 tysicy pod dowdztwem sutana
Mahometa II. Zajmoway one przestrze
okiem nieprzejrzan. Bieliy si namioty
gsto rozstawione, na nich byszczay
pksiyce i pOWieway sztandary. Kilka-
dziesit armat ustaWionych na przodzie
obozu, skierowane byy paszczami do mu-
rw miasta, poza niemi Widniao mnstwo
maszyn wojennych, oraz ruchomych baszt
drewnianych.
Obleni i oblegajcy mierzyli si wzro-
kiem, porwnywajc swe siy.
Okoo poudnia rykn!y spie; zatrzsy
si gmachy, dym wzbi si gstym obo
kiem ponad miasto; zawrzaa silna z obu
stron k.anonada z armat i rcznej broni;
olbrzymi za turecki modzierz przez sto
wow przycigniony, wyrzucajc kamien
ne kule, z wielkim oskotem gruchota
baszty i mury. Wielokrotne byy i w polu
utarczki grekw z muzumanami; grecy
walczyli bohatersko, nadludzko, lecz przed
przemagajc liczb nieprzyjacij, zdzie-
sitkowani za mury cofa si musieli.
Tak z rnym powodzeniem stron obu,
trwao dni czterdzieci. Turcy zniecierpli
wieni i rozjtrzeni, e maej garstce obro
cw podoa nie mogli, pod oson stu
armat podsuwali si pod mury i podw
pywali je, czogajc si, fosy (gbokie ro-
wy) zarzucali . faszyn, klocami i wasnemi
trupami. Grecy za, co turcy Wjasny dzie
zdziaali, nocami psuli, to fosy pogbiali,
wzmacniali mury i W wyomach kall1Jenia
mi zapory czynili; lecz siy ich saby, za-
pasy wojenne wyczerpaly si, szeregi co-
raz malay. Dowdca genueczykw,
raniony, chcia uchodzi, cesarz go ba
ga, by pozosta, lecz najmita zapacony
tylko za pomoc orn a nie za ycie,
nie chcia gin za czyj spraw, i gdy
upatrzy wyom w murze, przeze uszed
do Galaty; za nim i reszta jego onierzy,
bro porzucajc, uczynia to samo - w
chwili najwiksze~o niebezpieczestwa dla
grekw, dla ich stolicy. Turcy korzysta-
jc z zamieszania jakie wrd grekw na-
stpio, z tygrysi zajadoci rzucili si
na mury.
Kiedy dwa wojska, jedno Wiedzione
dzikim fanatyzmem, upu i krwi chciwe;
drugie uniesione Wit mitoci ojczyzny
i rozpacz, miertelne toczyy z sob za-
pasy, rozleg si okropny oskot walcych
si murw, - wiea w. Romana runa,
gniotc gruzami zarwno najedcw jak
i obrocw. jki przytuczonych i kona-
jcych rozdzieray powietrze. Lecz sto-
kro Wikszy zgiek powsta- -gdy w wy-
omie ukazali si turcy i z niesychanym
popiechem zaczli toczy si do miasta.
Cesarz, ujrzawszy niebezpieczestwo, przy-
biegl na koniu, podnieci mztwo grekw,
ci te, ostatniego tchu dobywszy, jak lwy
rozsroone, wypari turkw za mury, ka
dc z nich wielu-wielu trupami.
Noc, roztoczywszy nad ziemi czarne
swe powoki, przerwaa krwaw rze dnia
tego. (d. n.)
.N! 45
dym sanowisku swoim taktem, akuratno-
ci i rozwag jedna sobie iudzkie serca.
}(roqi/(a rrziejscowa. Naczelnik pOWiatu p. Budzi10wlcz w
ciepych sowach zaznaczy dziaalno
+ KpieleTowarzystwa Hygienicznego. i poyteczno p. M., oraz 2al szczery,
Dziwnym, zaiste, jest fakt, e w naszym- jaki swym odjazdem po sobie pozostawia.
wzgldnie maym-owiczu, mimo afiszw Z kolei przemaWia! doktr Stanisawski,
na ulicach, rnych ogosze i zawiado- jako prezes stray, ktry w dosadnych
mie, niewszyscy jeszcze wiedz, kiedy sowach opisa ca dziaalno p. M. jako
s czynne wanny i kiedy ania? A mo- kasjera stray i czOWieka i e instytucja
e s jeszcze tacy, ktrzy o istnieniu k- przez jego ubytek poniesie strat niepo-
pieli pubicznych w owiczu wcale nie wetowan. W zakoczeniu D-r Stanisa
wiedz? Dla tych Wic, co nie Wiedz, wski ofiarowa zbiorow pamitk od przy-
powtarzamy jeszcze raz, e wanny s jacil i yczliwych w ,postaci zotej de-
czynne codziennze (a Wic i W poniedzia wizki, na ktrej ogniwach wyryte byy na-
ki, wtorki i t. d.) od 12 w poudnie do 9 zwiska ofiarujcych. P. M. w rzewnych
wieczr, a ania-w rody, czwartki (te sowach dzikowa wszystkim za nieza-
ostatnie specjalnie da kobiet), Idtki i so- suon, jak mwi, owacj. Daej przema-
boty. Wprawdzie kpiee nie s zupenie Wia, jako serdeczny przyjaciel, p. Wa
wykoczone: brak jeszcze dwch Wanien dyslaw Tarczyski i tu w duszym prze-
kamiennych (szteingutowych), ktre, spro- mwieniu scharakteryzowa cae ycie e
wadzone z Londynu, le cierpliwie na Iw- gnanego, ktre byo jednym cigiem do-
morze celnej w Aleksandrowie, czekajc Drych czynw, nie uchyla! si bowiem od
na sw kolej. jednak rozporzdzajc ju adnej skadki, od adnej pracy i czyni
czterema numerkami, (trzy pojedycze, wszystko, co byo w -jego mocy, by nie
jeden podwjny) i ani, kpiele poczy poytek zarwno miastu, jak i blinim
ju drugi miesic swego istnienia. Ot swoim.
warte dnia 14 padziernika, wanny byy , Na zakoczenie p. Kazimierz Kila
czynne przez dni szesnacie, a ania - ski, uzupeniajc poprzednie mowy, wnis
prz('z dni dziesi. W okresie tym (do toast na cze caej rodziny p. p. Marko-
l listopada) wydano biletw do numer wskich w rce obecllego syna Henryka;
kw z Wannami 189 (w tej liczbie niekt- toast ten zosta przez wszystkich jaknaj-
re pod'?Jjne), a w ani kpao si osb serdeczniej powtrzony. P. Markowscy
345. Srednio Wic dziennie wydawano maj na stae zamieszka W WarszaWie.
12 biletw do wanien, a w ani kpao
si osb 37. Jak na pocztek, jestto do + W sprostowaniu nadesanym przez
duo, zwaywszy nasze umiowanie do Teofila Kurczaka nie Widz innego celu,
brudu i niechlujstwa, niedbalstwo o swe jak tylko dziwny zgrzyt, by albo przykro
zdrowie i wstrt do czystoci. Ale jestto komp wyrzdzi, lub zamieszanie uczy-
bardzo mao, zwaywszy ilo mieszka- ni. Dlaczego K. w wyraeniu "byli go-
cw miasta, istnienie szk i t. d. Bar- cinnie podejmoWani przez prezesa stray
dzo porzdne trotuary urzdzono przed jks. kanonika Niemir" dopatrzy! si nie-
sam ani (dziki staraniom prezydenta cisoci? Wszake prezes stray, jako
miasta) i na caej ulicy Szlachtuzowej, tak, najwyszy przedstawiciel instytucji, podej-
e doj do ani bdzie mona nie scho- mujc goci, speni tylko swj obOWizek
dzc z trotuaru. Latarnia nowego syste- gospodarza; jakie za rodki z o yy si na
mu przy mocie i tymcza.sem jeszcze naf- to, by'o rzecz obojtn da szerszego
towa przy ani OWietlaj drog. A w bu- ogu, a ju w kadym razie niezrcznym
dynku samym czyciutko, cieplutko, mi- byo okrelenie, i wszystko odbyo si Iw-
lutko! sztem kasy Dbkowickiej s tra y. Fundu-
Kto raz by w kpieli, jeeli nie ma sze stray mog by uywane jedynie na
tylko . dziwacznych uprzedze, napewno narzdzia i ulepszenia, a ni e na przyjmo-
nie opuci ani jed lego tygodnia, by nie wanie goci, a o ile wiem od czlonkw
skorzysta z dobroczynnych jej skutkw. Zarzdu, a nawet od samego prezesa, to
Ju dzi Widzimy staych bywalcw tygod- nikomu z nich nie powstaa myl, aby z
niowych, ktrzy rozkoszuj si kpielami kasy stray podj pewn kwot na przy-
i nie maj lw podziki i uznania dJa jcie. Zkd za Zarzd wzi pfenidze
inicjatorw. Modzie ze Szkoy Realnej na pokrycie kosztw przyjcia, to jego
bardzo chtnie i do licznie z kpieli rzecz, a nie Kurczaka, ktry niepotrzebnie
korzysta. I niezadugo nadejdzie czas, wszdzie szuka dziury na caym i tylko
gdy kpiele stan si nieodzown potrze- o~m.iesza si ,,~prostowaniami", ~ie roz~
b ycia dla kadego mieszkaca owi- ml~Jc z~aczel11a, sowa ,?podeJmowa.
cza, gdy ilo dbajcych o swe zdrOWie, Juz to k~lk~krot~le w repltka~h ~.urcza
a Wic uywajcych kpieli przynaJmnieJ ka zauwazyc moz~a by? t dZI.wnl,e prz~:
raz na tydzie, zWikszy si O tyle, e kr ~1.ut, by wan rozsiewa I mepo~oJ
skromny nasz budynek okae si za cias- b~~zl,c, nawet w tak bahych rzeczach, jak
ny, by zadowoli potrzeby wszystkich. mnieJsza. . ' "
Jeden z czonkow Dbkow2ckt e} stray.
+ Poegnanie. W ubiegy czwartek, .+ Rozprawa noowa. PopiSOWi Jzf'f
grortoprzyjaci i towarzyszw pracy e Zdziarski i jasiski wpadli do sklepiku
gnao skadkow uczt jednego z najda-
przy ulicy Bielawskiej i zadali papiero-
wniejszych kupcw i mi e szkacw owi sw, gdy stojcy za konturem lan Moraw-
cza p. Stefana Markowskiego. Nastrj s)<i odwrci si, by da dany przedmiot,
byl nadzwyczaj podniosy, tymbardziej, e Zdziarski rani go noem W okolicy ucha,
trudno byo wszystkim pogodzi si z my- i wraz z towarzy~zem wybieg na ulic.
l, i nie stanie nadal tego chtnego na
Na ulicy tene Zdziarski przeci nos
kadym polu pracy spoeczn ej, pracowni-
przechodzcemu Leonowi Wolenbnrek.
ka. P. M. by kasjerem stray ogniowej Niebezpiecznego awanturnika aresztowano.
owickiej prawie od jej zaoenia, bra
udzia jako deputat w rnych komisjach + Ciekawa kradzie. Zamieszkali w
podatkowych, w komisji konskrypcyjnej, fabryce Chemicznej p.p. GilIet'owie padli
by przez czas duszy prezesem Towa- ofiar kradziey. Zodziej zakrad si
rzystwa Poyczkowo - oszczdnociowego, nieWiadomym sposobem i nie naruszaj c
za do ostatniej 1.11wili by czonkiem rady zamkw, zabra gotwk w sumie rubli 90,
Handlowo - Przemysowego Towarzystwa nie tykajc biuterji i innych cennych prze-
wzajemnego kredytu w .owiczu i na ka- dmiotw, lecych obok.
 oM 45 O W I C Z A N I N. 5

+ Z Odzrau owickiego Pll Isk. Tow. + Znaczna kradzie. Komisjoner je- knijmy w to "nic", przeciez na kadym
Krajoznawczego. W nadchodzc nie- dnego z kupcw handlujcych bydem za- z takich przedstawie jest modzie, przyj-
dziel t. j. d. 10 b. m. o godzinie 5 1/ 2 trzyma si w hotelu Kupieckim, a nie- mujca prdzej ze ni dobre (fakt za ten
wieczorem w lokalu Wzajemnego Kredy- chcc dla oszczdnoci bra oddzielnego w naszym ,Wieku nie moemy przyj za
tu (Stary Rynek) odbdzie si posiedze- numeru, zanocowa w izbie modego 'po- dobry), a to WyWiera ogromny wpyw na
nie miesiczne dla Czonkw i sugacza hotelowego. charakter kadego modzieca, a wic
wprowadzonych goci, w czasie ktrego Posugacz Wiedzia, iz ajent wozi zwy- i na jego przyszo. A przecie my
czonek Towarzystwa p. Zofja Grska wy- kle ze sob Wiksze sumy i tym razem oczekujemy bardzo wiele od tej modziey.
gosi pogadank o "Morzach i dach," zauway, e ajent woy pienidze pod Czy nie mona temu zapobiec? Czy
ilustrowan przezroczami. poduszk. W nocy midzy godzin 3 a 4 konieczne s te pokazywania md kape-
Na niniejsze zebranie Zarzd uprzej- pienidze w sumie okoio 6.000 rubli za- luszy, sdz e zbyteczne, mamy ich prze-
mie zaprasza. . . bra i wraz z wsplnikiem zbiegI. ,Po- cie dosy na gwkach naszych kocha-
+ Zaoyciele przyszej uozlaowej cu- szkodowany dopiero nad ranem dostrzeg
strat. Policj natychmiast zaalarmowano,
nych "matusiw i ich creczek".
A Wic spodziewam si, e zarzd
krowni w owiczu.
Z Lowz'cza. Wacaw Srzednicki udzia wysano depesze i zbiegw schwytano nad kinematografu przyoy wszelkich stara
400 r. PrzanoWski udzia 400 r. Wis. Znaleziono przy nich rb. 5912, ku usuniciu tych objaww zadowolenia
l?etki. Leon miaek, udzia 200 r. ktre Naczelnik stray ziemskiej p. Feokti- naszej "szlachetnej galerji".
Swiery. F. Wojda, Czarno ta Janczar, stow wnis do kasy okrgowej do czasu Z powaaniem
udziay po 100 r. wyj n ~nienia sprawy. Ucz. s. r. X-S ].
U Ukowice. Stoma Andrzej - 400 r. + Telegramy nadesane do owicza i P. Red. Z zadowoleniem pomieszcza-
Szczudw. Gurajek Alesander-200 r. nie dorczone adresatom. my list puwyszy, Wiadczy on bowiem
Zagrze. Koza Pawe - 200 r. Pie- I) Doktr Kordo Sysojew, z Brzecia. o podniolejszych deniach naszej mo
.niek F. - 100 r. 2) Solertowskiej, z Kilji. 3) Mendel dziey. Zo jednak nie tkWi w przedsta-
+ Halsztejn, z Wyszogrodu. 4) Fuchs, z Pu-
Telefony. Jak nas zawIadomiono, nitz. 5) Akcyzny Stojkw, z Wocawka. wieniu danego obrazu, ktry sam w sobie
nic nie zaWiera, lecz w zwyrodnieniu i zdzi-
'nadeszy ju do miejscowego urzdu pocz-
6) Zume, z Warszawy. 7) Cukrownia czeniu tej galerjowej publicznoci, na kt-
towego kontroe telefonowe i osoby y
yszkowice, z Kutna, Kontroler Wag. r niema innego sposobu - jak wyprowa-
czCe mie telefony,-mog si ju zapi-
8) Lukiewiczowa, z Warszawy W. W. dzanie publicznie za konierz takich indy-
sywa na abonament.
9) Lichtenstejn, z Gostynina. 10) Jan
"+ Drzewka na ulicach i telefony. Na- Wasik, kolonja, z odzi. Berzniewska.
reszcie doczeka si OWicz telefonw, 11) Odbiorcy oM 119, ze Skierniewic.
widuwz przedstawienia, za naruszenie spo-
kpju.
z czego powinien by zadowol0nym, gdy- 12) Tojbelski, z odzi, Brzezow.
.by nie wandalizm pp. monterw telefono- Sf&anowny Panie Redaktorze!
wych, ktrzy bez najmniejszego skrupulu Za porednictwem naszego kochanego
.kalecz _drzewka hodowane na ulicach z ta-
kim mozoem przez tyle lat. A prze-
cie drzewka te, to , wasno prywatna,
kady waciciel sadzi! je przed SWoim
,
.'.
"owiczanina" niech
zwrci si z prob
liskiej.
mi wolno bdzie
do Sz. pani Chmie-

Wszystkim yczliwym ktrzy Kochana pani!

.domem i piel~nowa, kto zatym ma pra- raczyli askawie przyj udzia Jest nas dwuch modych kolegw ksi
wo wasno niszczy? A przecie mo akw i tak si umWilimy z sob, e od
.naby jedno z drugim pogodii, wybiera- w pogrzebie na.jdroszych zwok tego czasu bdziemy zaoszczdzali wszy-
,jc te ulice dla kabli i przewodnikw, stkie pienidze jakie tylko bdziemy mieli,
~dzie drzew niema wcale, lub jest ich
&. p. Wacawa z wyjtkiem tylko na gazety i ksiki z
mniej-troch tylko dobrych chci. Oprcz wypoyczalni. Papierosw i gorzaki ju
iego w niektrych miejscach postawiono
POBRALSKlEGO, wcale nie uywamy i nigdy do tego pa-
stupy na rodku ultc; supy te nietylko a w szczeglnoci Szanownemu skudztwa nie wrcimy. Ot, kochana
tamuj ruch koowy w tych miejscach, pani, za te pienidze na przyszy rok jak
Duchowiestwu, zwizkowi Ro-
ale i same namone s na u~zkodzenie. Pan Jezus da szczliWie doczeka poje-
Dlaczego przeciwko temu nie zapro- botnikw Chrzecian, oraz owi dziemy na wycieczk do Krakowa. A po-
testuj ojcowie miasta? Przecie w mie ckiej stray ogniowej, sldada ser- niewa Szanowna pani ju nie raz bya
cie jest i powinien by gospodarzem Ma- deczne Bg zapa w KrakOWie, bo ju nieraz zabieraa
~istrat, a nie osoby, ktre zaprowadzaj 3o'la % rod%i'l. gos w tej sprawie na lamach "owicza
telefony-te wyjad i nie zobaczymy ich wi- 406. nina", prosimy Ci Wic Sz. pani i mamy
, cej. nadziej, e odpiszesz nam w "owicza
Przecie naley zwrci uwag i p.p. ninie" ile kosztuje kolej od owi c za do
czonkom kollegiackiego Dozoru I<ociel
o F l ARY. granicy i od granicy do Krakowa w obie
nego, e te niepotrzebnie pousuwali strony, a take cho piciodniowy pobyt
z przed plebanji takie okazae i wyhodo- Na ksztaccego si ksiaka: w Krakowie i jakie dokumenty s potrze-
wane drzewa. Nie sadzili ich i USUWa Czonkowie Bocheskiego kka rolni bne, czy jakie Wiadectwo z gminy, czy
ich nie powinni, tym bardziej, e drzewa czego imienia Staszyca zoone na swoim od p. naczelnika. Racz nam odpowiedzie
te-przez tyle dziesitek lat,-byyozdob zebraniu 27 padziernika rs. 2. k.92; Nie- Szanowna pani, o co Ci bardz0 prosimy.
ulicy, nikomu nie przeszkadzaly i zapew- przyjte przez p. W. H. od p. Z. T. 66 k. Synowze Polsklej Zzemz'.
ne i teraz nie mogy przeszkadza. Na ochron T-wa Pomocy biednych:
+ Pobr do wojska. Na mocy Naj- Od Michaliny Szymkowskiej, zamiast
Pdzz'kowanz'e za uatwie/'tie wydeczki na
wyszego Ukazu z d. 25 kwietnia r. b., pod- Wieca na pogrzebie .p.Janiszowskiej rb. 1.
ys Gr czyN S-to Krzyzk.
czas tegorocznego poboru, bdzie stawa
i bdzie przyjto do wojska nowozaci Racz Szanowny p. Redaktorze umie-
nych, a mianoWicie: Skrzynka do listw. ' ci na szpaltach "owiczanina" wzmiank
o tej naszej wycieczce, gdy , oddawna
l. Z P-tu OWickiego, z 876 popiso-
wych, przyjtych bdzie 410. pragnlimy t gr ZWiedzi i doczekali-
Szanowny Panie Redaktorze! my si tej chWili, emy mogli w kilka
II. Z P-tu Kutnowsklego, z 906 popiso-
wych, przyjtych bdzie 425. Zapatrujc si na "owiczanina" jako osb wyruszy z oWicza. Wybralimy
III. Z P-tu Skierniewickiego, z 618 na pismo, majce na celu midzy innemi sobie dzie 14 sierpnia, gdy w tym dniu
.popisowych, przyjtych bdzie 289 i krzewienie wrd naszego spoeczestwa wypada uroczysto podwyszenie Krzya
IV. Z P-tu Sochaczewskiego, z 819 zasady moralnoci, ktra jest jedn z naj- w. w klasztorze po Bernardynach. Wszy-
.popisowych, przyjtych bdzie 384. gwniejszych podstaw wszelkiego dobrego stkich szczegw i wrae z tej wycie-
czynu, mam nadziej, e Szanowny pan Re- czki nie bd opisywa bo by duo miej-
+ Towarzystwo Rolnicze w Mas'lycach, daktor nie odmwi mej probie i zamieci sca i czasu zajo, to tylko dodam, ze
zatw.erdzone zostao przez j. W. Guber- na szpaltach naszego poczytnego tygo- wszystkie wraenia z podry i Widoku
natora Warszawskiego w d. (29 lipca) dnika nastpujce, pozbaWione tej podsta- tych przepiknych okolic na zawsze utkwiy
11 sirpnia r. b. wy zajcie. Bywajc praWie na kadym w naszych sercach. To te z wdziczno
+ Wypadek. W fabryce Chemicznej przedstawieniu kinematograficznym, sy- ci ski adam serdeczne podzikowanie .
robotnik Muszyski, pracujcy przy mon- szaem kilkakrotnie przy pokazywaniu pa- J. W. p. Wadysawowi Komianowi, za
ierach w nowowzniesionym oddziale fa- ryskich md kapeluszy, cmokania, pocho- rekomendacje i pami, sktadam r "le
brycznym, spad z rusztowania i zama dzce z ust tak zwanej "galerji teatralnej". ze szczerego serca Bg zapa Szanowne-
nog poniej kolana. Zdawaoby si, e jest to "nic", lecz wni- mu ks. proboszczoWi w Dbnie za wszel-
 6 O W I C Z A N I N.
kie trudy i poWicenie, rWnie i subie
kocielnej za wszelkie przysugi, niemniej
naley si serdeczne podzikowanie .byle-
mu ks. proboszczoWi W Nowej Supi.
Dopki serce bi bdzie W piersiach na-
szych, doputy pami z tej wycieczki po-
zostanie , W duszach naszych. Chciaem
zwrci uwag naszego Czcigodnego du-
chowiestwa z owicza czyby nie mogli
wyruszy, lub kogo wysa z kompanj na
rok przyszy, atJy zWiedzi t pikn,
a przez nas ukochan okolic
Z powaaniem.
]. Onufry.
W imieniu Fr. D.
Ko ESPONOENCJE.
Ze wsi Maurzyc.
Wie Maurzyce jest dosy dua,
ma przeszo 70 dymw; lecz jacy tu s
ludzie to chyba podobnych nie znalazby
w caym KsistWie owickim. Ich nic nie
obchodzi, adne sprawy spoeczne dia nich
nie istniej. Naprzykad kilku gospodarzy
Wiatlejszych chciao, aby zaf)y stra
ogniow, lecz gdy sotys wysa kartk na
wie aby przyszli do gromady bo bd
radzi o stray ogniowej, to przyszo za-
ledwie paru gospodarzy, tylk sama mo
dzie, ktra zapisaa si do tej stray
lecz nie moe jej zaloy, bo brak im po.:
mocy starszych. Gdyby si wzili wszyscy,
to bardzo atwo by im to poszo. Gro-
madzki dochd maj dosy duy, lecz
wol go obrci na rne l1iepotrzebne
j gupie rzeczy, jak rtp. co rok 10 rubli
daj na to, aby im psw nie zapisywano.
A jak sotys wyle kartk aby przyszli do
gromady bo bd polowe sprzedawa, a
teh kto to plowe kupuje przywiezie ze
dWie becz~i piwa i Wdki, to ten tylko nie
przyjdzie ,kto nie moe. Tacy to s gospo-
da~ze ?J. ~aszej wi.o~ce. Ci gosp~darz~
Wlatl~1s1 I mdrzeJ,sl chc 'przypleszy~
bud?w szkoy ktota m~ Si rozpoczc
dopiero za ? lat, a, nam. Je~t bardzo po-
th.ebn~, bo Jest dl1zo dZieCI ~tre wa-
~aJ ~I~ 'po dro~actl"a ~dunska s~koa
Jest, JUz p~zepentona I Ole m?e ~Icej
przy~~. CI~kaw~ rzecz cz~ Im ~I uda
zaozyc straz ogn,lO~, przypleszyc ,~u?~-
w szkoy czy tez Ole, zobaczymy poz~leJ.
Maurzycantn.
----
.N am wszystko tak mie, eo
swojskie, co nasze!
W myl tej zasady czonkowie zarzdu
Zduskiej stray ogniowej, uwaajc "o-
wiczanina" za pismo czysto swojskie i na-
sze, za organ Ksistwa OWickiego i jego
okolicy, proppnuj wszystkim czonkom
sWoim by przedplatnikami i staemi czy-
telnikami "owiczanina".
Bo dobrze jest wiedzie, co si dzieje
VJ Wiecie, ale jeszcze lepiej jest zna
dokadnie pooenie swojej gminy, parafji
i Wioski.
Z jak to ciekawoci ledzisz gospo-
darzu: co si stao W Chinach, W Turcji
lub pastWach Bakaskich, z niemniejsz
ciekawoci pOWiniene wiedzie gospo-
darzu, co si dzieje w twojej gminie, pa-
rafji i wiosce.
Jeli Gospodarzu! bdziesz rozpraWia
o Danji, a na swj zagon ojczysty nie
zwrcisz uwagi, bdzie to, co mwi nasz
Wielki "Lirnik Wioskowy": e my ze swym
lemieszem, na cudz niw spieszym, a
W domu chwast i pokrzywa.
Z gospodarzem, co chwali i ledzi cu-
dze, a na swoje nie zwraca uwagi, jest
to samo, co z tym nabonym, co to ob-
jeda miejsca cudowne, a nigdy nie
modlil si w swoim parafjalnym kocioku,
nietylko cudu nie dozna, ale nawet za
modlitw nie byo mu to policzone.
Idmy Wic modli si do swego pa-
rafjalnego kocioka, a popierajmy wszy-
stko co nasze, i nasz Ksistwa OWickie
go tygodnik "oWiczanin".
Jeli na Ksistwie, W kadym domu
gospodarskim, bdzie "owiczanin" do-
mownikiem, bdzie czytany i popierany,
wielk sami z tego osigniemy korzy
i poszanowanie u ludzi.
Bo zwa Gospodarzu! byleby chcia:
sto maszyn odbija bdzie naszego "o
~iczanina"!
Sto rodzin bdzie mle przy nim utrzy-
manie!
Sto rodzin, bogosawi ci bdzie
Gospodarzu - ksiaku! za podany chleb
i zarobek!
Tysice egzemplarzy "oWiczanina"
bCidzie roznosi po wiecie Twoj Gospo-
darzu! zaradno i kultur.
Tysice ludzi zwrci na Ciebie Go-
spodar2.u! oczy, a Ty, tysicznej rzeszy
przykadem bdziesz! . darstw i poucza wzajemnie jeden dru-
Nowy rok zapasem! Dajmy dowd,
e chcemy popiera OWiat, zapisujmy
si na przedplatnikw "owiczanina".
Zaprzestamy przysparza dochodw kar-
czmarzom, a nietylko w naszej gminie,
lecz i w caym kraju, zapanuje owiata
i dobrobyt.
Prezes Szczepan Mtziolek.
Czonkowie: Wincenty Surma, j. Mz-
nt'ch, Francz'szek Makowski, Tomasz Koza.
Wraenia z pok i '
~zu ro niczego.
Dziki Bogu zaczynamy si krzta
okolo poprawy naszych gospodarstw, pou-
czajc si wzajemnie. Ospale i leniWe
strony OWickie rwnie id za ogln
fal postpu. Wiele gospodarstw w na-
Iszych stronach zlT)ienia si. Kto tylko
siga rozumem poza granice swojej za-
grody, stara si i u siebie wprowadza
rozmaite lepsze urzdzenia. A poniewa
wiele ju zmian zaszo w niektrych go-
spodarstwach w ostatnich czasach, kaidy,
kto tylko zrozumia korzyci z OWiaty,
dy do tego, aby wprowadzi ulepszenia
w gospodarstwie; Wic rzecz bardzo
chwalen jest, aby od czasu do czasu
urzdza pokazy rolnicze. Na tych po-
kazach cae tumy ludzi, ktrzy nie dowie-
rzaj sowu drulwwanemu, maj sposobno dla wystawcw, sdziowie przeznaczali i
zapozna si z wynikami pracy wiatlej tym, ktrzy mieli najlepsz krow, jaoWi- ,
szego gospodarza. Okazy, spotykane na
wystawie, pobudzaj ich umys zaspany
do pomylenia nad tym, ze przeciet w go-
spodarstWie jest konieczn rzecz kiero-
wa sit~ rozumem, bo sama praca rk jest
niedostateczn. To te kademu z nas
radowao si serce, gdy dOWiedzielimy
si, e w oWiczu odbdzie si pokaz
,rolniczy. Mielimy nadziej, e nareszcie
i nasze strony bd miay sposobno trzeba byo dOWiedzie si na jakiej ziemi
przyjrze si postpowi w gospodarstwach,
no i nareszcie bdziemy mogli pogada
sobie nietylko o dalekich stronach, lub
krajach, Jak to sami ludzie si rzdz, ale
przekonamy si, co tutaj u siebie mamy.
Nadzieje te nie zawiody nas, bo okazw
zebra lo si bardzo wiele.
Ogldajc takowe podziWialimy, e ne faszywie, a spraWiedliWie, bo nie cho-
tyle u siebie mamy rzeczy ciekawych.
Patrzc na to wszystko, serce roslo z ra-
doci, e przecie i w pracy na roli, i
oM 45
W pracy W ogrodach i W sadach, a nawet
i w oborach, poczynilimy kroki naprzd.
To te wystawa w OWiczu wielkie
miaa dla nas znaczenie i wiele spodzie-
Wa si mona po niej, ale nie~tre wa-
dy w urzdzeniu byly tak Wielkie, e za-
milcze o tym nie mona, chociaby dla-
tego, e takie pokazy powtarza si
pOWinny u nas czciej w przyszoci"
Wic z kadego braku powinnimy sko-
rzysta, aby W przyszoci zemu zaradzi.
Chciaem zwrci przedewszystkim uwag '
na to, e za mao byo osb do objania
nia, Widziaem gromady ludzi przechodz
cych okoo rozmaitych tablic i tylko ra-
mionami wzruszali, bo nie Wiedzieli, jakie'
znatzenie ma to wszystko; przecie z ob-
janie mogliby Wiele si dOWiedzie.
Duo okazw leao gdzie po ktach
przez nikogo nie zauwaone, a najlepsze
miejsce zaj bufet. Nie byoby to pewn()-
Wielk krzywd dla ZWiedzajcych, gdyby
bufet znajdowa si gdzie w miejscu
mniej Widzialnym, a jego miejsce gdyby
zajy okazy, ktre leay gdzie pocho-
wane, bo zwiedzajcy nie przyszed ogl
da bufetu i panw, ktrzy zajadali i za-
pijali W nim i wystawa nie bya na to, aby
si na niej n':lpi, naje, tylko na to, aby
popatrze na wyniki niektrych gospo-
giego.
Ci, ktrzy przyprowadzili inwentarz
ywy, cierpieli Wielkie niewygody. Krowy
stay niedojone cay dzie, bo nie byo
mona dosta znikd naczynia na mleko.
Niektrzy musieli ydw prosi, aby
im sprzedali. Rwnie bylimy u waci
cieli Wikszych majtkw miasta oWicza
z prob, aby nam sprzedali paszy dla
inwentarza, to nam odmWili z jak po-
gard. Noclegi z bydem byy wprost
nie do wytrzymania. Ca noc trzeba
byo sta na goej ziemi, pilnujc bydlcia.
'Gdyby by komitet wczeniej ogosil o tycn
wszystkich brakach, to kady z ~ystaw-
cw byby musia jako sobie radzi i za-
bezpieczyby si sam, nie majc alu do,
komitetu. A ile syszao si zl oli wyd}'
dogryzkw ze strony rozmaitych ludz~
odzianych w paskie przyodziewki. Wy-
miewano si, przemaWiajcych chlopw".
e uywaj wyrazw chopskich, a nie
mwi inteligientnie i gramatycznie; e :
nie umiej si adnie wyraa, e z b-
dami pisz, nawet z ust jednego z oby-
wateli m,. ~owicza dao si slysze dawny
panszczyniany wyraz "cham", rzucony
gospodarzowi za to, e moe niewaci
wie postpi. Powfnni ludzie zrozumie,..
e wyraz ten rani nas, bo Wite si z nim
wiele przykrych dla nas wspomnie.
Dalej nagrody, jakie byy przeznaczane ~
c, koby ze rebiciem i t. d. ale prze-
dewszystkim nie sprawdzali czy to, dajmy"
na to, kobya ze rebiciem jest swojeS9'
choWa, czy moe kupiona; przecie nie ,
tego zasuga, co j kupi, bo kupi to nie
sztuka za pienidze, bo moe i poyczy_
i kupi-ale sztuka j wyhodowa.
Albo dajmy na to buraki, kto miai naj- ,
Wiksze to dosta najWiksz nagrod;.
jaki burak urs, bo nie sztuka mie o dwa ,
albo trzy ' funty Wikszy burak na dobrej
ziemi, ' nieli o trzy funty mniejszy na li-
chej ziemi. Nie bd wyszczeglnia
wszystkiego, boby to moe byo za duo,
ale napisaem tylko par przykadw dla
zrozumienia, e nie pOWinno by sdzo
dzi nam, gospodarzom o to, e ja albo
drugi, i trzeci nie dosta nagrody, ale O
to, aby ludzie nie byli wprowadzani w bd;
 M 45 O W I C Z A N I N. 7

bo wystawa urzdzona byla nie dla bl nej) poWierzchni, b) bo atwiejsz jest posypywana piaskiem albo proszkiem tor-
dw, ale dlatego, eby si ludzie owie kontrola nad gruboci przykrycia. Wa- fowym.
,cali wzajemnie. nem jet, aby przy kopcach, t. j. obok Powysze niekosztowne zabiegi opac
W-ocz'anz'n]. K. nich pozostawia szeroko nietknit zie- si sowicie jajami i zdrowiem kur.
---- mi, jako podstaw do pniejszego, grub- R.S.
szego przykrywania.

Wi adomo ci r oIni cz B. zwozi
6) :-tw W tym roku bdzie obfito,
je przeto wok kopcw i okrywa
Oglne zebranie Okrgowego Towarzy- niemi do sze~oko ziemi, ~kd p,otym, C:ydzie polifycZIlY'
stwa Rolniczego lowickiego odbdzie si ~awet. pr~y mrozie, ~ atwoc! brac .mo-
Piset lat niewoli, piset lat zwierzchniej despo-
w nadchodzcy wtorek, t. j. d. 12 listo- zna ziemi .dla o~rycla kopcow n~ ZIlT~
tycznej wadzy cesarstwa Otomaskiego niezdoa
parq o g. 12 w potudnie w sali miejsco-I 7) Re~ldowac czsto kapce z zlem~la
\\.'"go teatru. Bd wygoszone dwa 00-1 k~':1I-w wikszych gospodarstwach ~aJ~e y opanowa ducha narodu Sowiaskiego na p
wyspie Bakaskim. Wieki przechodziy a z nie-
czyty "O hodowli krw mlecznych z u. pieJ zapomoc. .termo~e~ru, p!,zy 12 CI~
mi cierpienia podbitych narodw wzrastay i zda-
~zgdnieniem zimowego ich ywienia" i p~a W kop~u JUz ~rozl. zl~m~lakom zg~l:
wao si, e tych lekcewaonych ludw,nic nie uratu-
,,0 kasach poyczkowo - oszctdnocio- cle. PodeJ~zan~ ~Iemmakl naJpr~ktyczmeJ
je, bo sia bya prawem. Ale duch potny w na-
wych". Pierwszy odczyt wyglosi p. T. prze~naczyc najpierw do spas~~I.a, a gdy-
rodzie by. W ich piersiach tlia iskra dumy na-
Wilkoski, inspektor hodowlany Centr. by s~ ps~ty szyqko, to zaklslc w dole,
rodowej;-i przysza chwila i ci gnbieni, prawie
Tow. Roln. Wars; , drugi - p. Emil Ty- bdzie z nich ~asza. na lato. .
zapomniani opowiecili wiatu, e yj, bo Gto
miski, adwokat przysigy z Wars:tawy. . 8) P? ,ukonczen.!U wszystkich wykop-
grone od niedawna cesarstwo Otomaskie dla
W kocu zebrania bd wrczone pi e- kow obeJc ~opce I skontrol.owa, c~y W
swych ssiadw, chyl; si do upadku przez zwy-
nine nagrody gospodarzomJdrzy sta- kalo.nka.ch mema ,Przemokej .somy I za-
ciski or narodw bakaskich. Bulgarzy zwy-
tli do konkursu, ogoszonego w roku stpi j now; Jest. to komecznym co
ciaj-id w bJ jako olbrzymy-wiedz o co
ubl l. ~.jm. Na zebranie zaprasza Rada roku, a W obecnym mezbdnem.
walcz: o . wolno i swobod. Tysicami trupw
wszystkich swoich czonkw, a szczeg- .9) . Pozo~ta~ ,na. polu . nabolae zie-
zacieaj pole walki, ale pr, id naprzd. To
nie klka r9Inicze:.1 Chruliskie, Doma- mmakl pozble/ac I zmszczyc.
chrzecianie walcz, zwyciaj, aby tam gdzie by
niewkkie, SWieryskie, Urzeckie, Zlakw wieczny ucisk, niewola, zatkn krzy zwycistwa
kocielny, Bkowskie, Belchowskie, Mal-
Drb w listopadzie. w imi mioci bliniego. Narody sowiaskie
.szyckie, Ploskocisko-aguszewskle, oraz znane s z tego. Przyszo Turkw przedstawia si
organizujce si wWaliszewie, Ggoli
nie poudniowym, Zdunach, Nieborowie i W artykule "drb w styczniu" byo ponuro, kapituluj. prosz pastwa europejskie o
Sierzchowie. O ile cale kka nie przy- powiedziane, e kalendarz drobiowy l1ie porednictwo, pragn zawieszenia broni: i inter-

bd, przynajmiej niech kade wyle swo- powinien si zaczyna W dniu 1 stycznia, wencja pastw nastpi i pastwa bakaskie
ich przedstawicieli. lecz 1 padziernika, poniewa wczesny prawdopodobnie zgodz si nie wczeniej jednak,
drb (marcowy) ju w padzierniku za- jak w murach Konstantynopola.
Kursy rolnicze imienia Promyka odbd czyna si nie, a nawet kury drugorocz- Co pniej nastpi? niedaleka przyszo roz-
si w Szymanowie (stacja Teresin kolei ne wczesnego lgu, pokrywszy si nowem wie zagadk.
Kaliskiej gub. Warszawska) od 11 listo- pierzem, wznawiaj produkcj jaj take yczy jednak naley aby pragnienia ludw ba
.pada, b. r. do marca 1913. Przeznaczone w padzierniku, o ile pogoda temu sprzyja kaskich uwieczGme zostay powodzeniem. W
s dla mlod~iey wociaskiej. Wyma- i o ile drb otrzymywa pasz biakow, zwycistwie ich ley przeksztacenie Europy, mi
gane s: 1) ulwczenie lat 18. 2) Umie- suc do rozwoju zarodzi W jajnikach. dzy wiatem germaskim a sowiaskim s spia-
jtno. pisania, czytania i pocztki ra- W roku biecym pogoda kapryna, cho wy ktre domagaj si rozstrzygnicia zgodnie z
chunkw. 3) Opata za 4 miesice, wy- dy,' wiatry i deszcze znacznie opniy potrzebami i pragnieniami ludw sowiaskich.
nosi 40 rb. 4) Sluchacze powinni by nowy okres niesnoci; jeeli listopad b Fachowcy wojskowi zdaj sobie spraw, e to
zaopatrzeni w bielizn i pociel. 5) Kady dzie pogodny, produkcja jaj powinna si nie Turkw bij pastwa bakaskie. ale ich nau-
s~ucharz mus.i m.ie ~aszport. Zg.asza u niektrych kokoszek potrosze pojawia. czycieli, Niemcw, ktrzy powanie zainteresowa-
. Sl (z, odpowled~lm lIstem P?lecaJ~ym Ale trzeba pamita, e z ziemniakw ni s chyleniem si do upadku zmurszaego kolosa
<>d k ka) nalezy do WydZiau k?tek z osypk jaj nie bdzie; trzeba dawa
Centr. T~W. Roln. Wa:s~a~~ .E~ywanska zimno pszenicy, jczmienia, a przede-
16 d.o 1 l!stopad.a (choc I ~ozmejsze zgto- wszystkim owsa. Nadto zaleca si dawa- OSTATNIE WIADOMOCI.
.szema mog byc uwzgldnione!) nie mleka do picia, a w paszy gotowanej-
Przezimowanie ziemniakw. "Poradnik twarg i odpadki misa, jako pokarm bo- Wiede. Koa dyplomatyczne zape'Wniaj,
.gospodarski" pisze, e w tym roku suszne gaty w biako. Niemniej duy poytek e formu Poinrarego uwaa naley za niezji-
poniekd s obawy o psucie si ziemnia- jest z krwi surowej rozdrobionej na krupki- szczaln. PGincare da zrzeczenia si przez
kw, s bowiem ziemniaki niedojrzae, wreszcie podnosi si produkcyjno kur Austrj pretensji do Bakanw, na co Austrja
z powodu deszczw zawieraj mao m- przez dodatek pieprzu lub gorczycy mie- niechce si zgodzi-stanowisko to zaja Austrja
czki, a duo wody, na domiar zlego wy- lonej, ktre spowodllj obfitsze wydziela- po porozumieniu si z Niemcami.
rastaj. Przeciw psuciu si ziemniakw nie si soku odkowego i kiszkowego, J:O'ldy'I. "Times" pisze: Nastaa chwila
radzi sobie mona W nastpujcy spo- i lepsze wyzyskanie paszy. Wspomniane uznania wysikw wojny. Bakany dla pastw
sb: dodatki, dostarczane kurqm w paszy go- bak;'lskich-taki jest pogld narodu angielskiego.
l) dlej kontrolowa przy kopaniu towanej w iloci yeczki na 6 kur, zwi
ziemniakw, aby odrzucano nabolae kl- kszaj wydajno o 30%,. Poniewa kury J:O'ldy'l. W miastach portowych pr~yby
by. Podobna kontrola panowa powinna na pastwiskach ju nie znajduj dosta- waj caemi masami urlopowani onierze i ofice-
przy sypaniu ziemniakw do kopca, jeden tecznego zpasu zielonej paszy, naley rowie, ktrych wezwano. Robotnicy pracuj dniem
do dwch ludzi wicej, a niebezpiecze- im dostarcza surowych siekanych lub i noc aby statki podwodne przygotowa do odjaz-
.stwo znacznie zmniejszy mona. utartych burakw, marchwi i t. p. du.
2) Sypa cienkie kopce, najlepiej tyl- W listopadzie rozpoczyna si tuczenie jJerli'l' Dzienniki wyraaj niepokj z po-
ko wprost na urwnan ziemi, nie wy- wszelkiego drobiu na Wita Boego Na- wodu odrzucenia przez FranCj plOby o skonie
kopywa Wic kopczysk, nie krci wa- rodzenia. Zalenie od metody tuczenia, nie pastw bakaskich do zawieszenia broni i wy-
kw ze somy naobtoenie krawdzi kop- trWa ono od 4 do 6 tygodni. W tern miej- raaj obawy, e postpowanie Francji wywoa
.ca, bo, ziemniaki wtedy przychodz za scu wypada ostrzedz hodowcw, tucz moze powikania midzynarodowe.
grubo. Nie kaleczy ziemniakw na ziemi, cych w ciasnych kojcach, przed naduy J

podbiera je zawsze szufl w rodek kop- waniem rozpalajcej ruty tatarczanej, fi1arlTlY. "Korespondent .Bruk.elski
.ca pomidzy ziemniaki. ktra w nadmiarze moe wywola udar "Wieczernego Wremi" (M 272) pisze: "Bel-
3) Okrywa ziemniaki tylko czyst, (apopleksj) . Natomiast zaleca si kra- gijskie ministerjum wojny tylko co otrzy-
zdrow som, wprawdzie do grubo, aby szenie paszy topionym ojem, frytur i t. p. mao WIadomo, e Niemcy osfatniemi
przypadkiem nie zmarzy przy nagym przy- dodatkami misnemi. Na osypk nadaj cZ ~ 3y ujawniaj gorczkow czynno.
mrozku, ale za to obsypa je cienko tylko si najlepiej otrbki pszenne, rednie. W przewoeniu wojska.
ziemi z pozostaWieniem nieprzykrytych Kurniki i stajenki powinny by dokadnie Zarzd kolei pruskich zatrzyma okolo
ziemi szerokich kaonek. oczyszczone i dezynfekowane, wszelkie 3,000 wagonw Belgijskich i holenderskich
4) Nie okrywa ziemniakw niby to szpary w cianach i w dachach szczelnie wocych zwykle wgle i uy ich do prze-
tymczasem tami, bo W nich wanie tkWi pootykane; ciany wybielone wapnem, woenia jazdy. Poloony nad sam gra-
()we zarodki chorb ziemniaczanych. grzdy obmywane co tydzie ugiem go- nic belgijsk obz Elsenborn (o 12 kilo-
5) Ziemi na kopcu ugadzi, oklepa rcym, a nastpnie smarowane naft dla metrw oc. Spaa) cakiem opustosza.
szpadlem; bo: a) po niej atwiej splywa zabezpieczenia drobiu od robactwa; od- Jeszcze przed 2 tygodniami obozoway
wtedy deszcz ni po szorstkiej (nieuklepa- chody wymiatane codziennie, a podoga tam 2 brygady jazdy.
 8 O W I C Z A N I N. oM 45

Wedug tego rda, caa w ogle ja- p. S. Zzenta. Wiersz "W dzie za-
zda niemiecka pospiesznie posuwa si na duszny" nie nadaje si do naszego pisma,
wschd i gromadzi si W Poznaskim i gdy form sw przypomina znan pie:
Prusiech wschodnich, okoo Krlewca. "A by ci dziadek przed laty, mia na pie- NOWY ',~
Wyprawiono tam rWnie kilka parkw
aeroplanw wojskowych. '
Nie podlega adnej wtpliwoci, e
cach dwie aty ... I t. d."
P. Romeo.
Rekrutowi.
Moe pniej.
Wiersz nie nadaje si, ze
APARAT OCEROWANIA
przesuwanie wojska niemieckiego ' jest na-
stpstwem wydarze na BakanaGh. Niemcy
wzgldu na
S. Swojakowz.
niewykoczon form.
List o Klewkowie w
cena cen a
usiuj skupi conajprdzej dostateczne
siy nad granic wschodni i poudniowo
wschodni i w tym celu ogaacaj nawet
z wojska pogranicze zachodnie, gdzie
przyszym
K. H.
numerze.
Listu o opatach za chrzest po
mieci nie moemy, poniewa autor nie
lY2
Rubla
lY2
Rubla
podpisany.
zreszt powane niebezpieczestwo im
nie grozi". znak sklepowy
Ceny zboa w Warszawie.
a-Jstna siC we wSzystkich naszych ""........'\11.1
Przegld powszechny. Na targu Witkowskiego
d. 6 listopada 1912 r.
Pacono I Zdano
I
od od ' d'o do I
R. k. R. k. R. k. R. k.
KOMPANJA SINGER-
Pszenica (korze 242 t.) ________ _
Wojna a spekulacja bankierska. Kore-
+O " wadliwa ...._______ _
spondent "Kur. Warsz." pisze: " rednia . . . .
7 - 720 - - - -
." wyboro wa .. 7 50 7 60 _ - - _
"Wiadomo, e bezporednio po wybu- Zyto (korzec 232 t.) _______ _
chu wojny bakaskiej powstaa w Galicji
panika finansowa, objawiajca si W gwa
townym wycofaniu wkadw z miejskich
""
,:
"
rednie
wadliwe .. ,
- .
wyborowe .. ________..
________ _
500 5 20 - -
litewskie ... _ _ _ _ _ _ _ _
--I_ ZAKAD
i powiatowych kas oszczdnociowych. Jczmie 2-rzd. (k. 200 f.) . ___ ,_ _ _ _ _
Panik t wywoali po czci tendecyjnie Jczmie 4-~zd. (k. 200 t.) . _ _ _ _ _ _ _ _
spekulanci pr:z;y pomocy brukowych pimi Owies rednI (korzec 160 t.) . 3 80 390 _ _ _ _
Studzien llrtezy!skich
wszelkiego rodzaju
de, a szczeglniej "Kurjera ilustrowanego" Owies wyborowy . . . . . . 410 420 - - - -
Ziemniaki (korCe . . . . . . . - - - _ _ _ _ _
ktry wanie w sferach mniej inteligient- ubin ty . . . . . . . . . . - - -:-- - - - -
nych rozchodzi si W 20,000 egzempla- Siano (pud) . . . . . . . . . . - 6 5 - 7 0 - - - - Adolfa Hofmana
rzy. Jest to ten sam organ, ktry przed Soma (pud) ... . . . . . . . - 40 -,45 - - - -
kilku miesicami nawoywa modzie -1~1 w Kaliszu I~--
szkoln, aby formowaa legjony dla Tur- ,----------------------------------------------------------------------------------,

inematograf "E 0, S' '

ulica Wrocawska )Yi 62.
kw w Afryce, obecnie za powoywa ~
haaliwie do wycofania oszczdnoci z kas -----.----*.-~

miejskich i powiatowych, straszc prosta- Korzystajc z dokonywanych .obe

kw perspektyw konfiskaty wszelkich W sobot 9 i niedziel 10 listopada cnie robt w OVI'-iczu, zakad przyj
depJZytw na cele wojenne. Kasy otrzy- r. b. odbd si przedstawienia W teatrze
muj gwarancj zwrotu tych pienid zy, miejscowym. muje zamwienia na wiercenie stu
ludno jednak pozostanie bez gotwki! Cz I. Poranek w grach (pikne dzien artezyjskich. , Zgasza si do.
"Wejrzyjmy-pisze korespondent kra- zdjcia z natury). Administracji "owiczanina". 390-4-3
kowski "Kurjera Poznaskiego - dokd Cz II. Tajemnice Parya (wedug
zmierza agitacja brukowych pimide. Ot I romansu Eugienjusza Sue w 5-ciu cz
objawem niezmiernie charakterystycznym ciach, w wykonaniu wybitnych francu-
jest, e run, ktry dotkn, ale zupenie ski ch artystw. D/ugo obrazu 1700 metr.
bez szkody, krakowsk miejsk i powia- demonstracja obrazu trwa 2 godziny.
tow~ kas ?szczdnoci, nie dotkn z~- Cze III. G (bardzo komiczne).
~alendarz Powszechny
penIe bankow prywatnych! Tumaczy SI PierWsze przedstawienie rozpocznie si ILUSTROWANY
to faktem, publicznie nieznanym, a przy- o godz. 7-ej, a drugie o g. 9 wieczorem. na 1913 rok.
najmniej mao znanym, e wacicielk
"Kurjera ilustrowan,ego" jest spka czte- Uoony przez Redakcj "Gosu Wia
rech ydw spekulantw, ktrzy na tanim,
a kto Wie, czy nie tendecyjnie - baamu-
OW OCE ry" jest do nabycia w ksigarni
backiego. Kalendarz powyszy odznacza
K. Ry
ccym patriotyzmie robi grube interesy, si bardzo bogat treci i licznemi ilu-
wytwarzaj najpierw gorczkowy nastrj, ZImOWe do sprzedania: stracjami. Poniewa otrzymalimy pewn
CI potem podsycaj go w nieskoczono. . . . . . ,. tylko ilo egzemplarzy na rachunek ko-
Ta spka ydowska trzsie dzi przez 1 gruszkI, ]abk~ na]wyborme]sze; roz- misowy do 15 grudnia-do tego te cza-
gazetk opini sfer mao inteligientnych, nych gatunkow parset pudow po su nabywa go mona, poczym pozostae
naigrawa si z naszej sytuacji gospodar- umiarkowanej cenie, przechowane egzemplarze bd odesane.
cz?-ekono~icz.n~j, 'po~oduj~ runy na p.ol- w odpowiednio na ten cel urzdzonej Cena 30 kop.
skl,e. bankI ml~!skle I powIatowe, ratujc piwnicy u Gowackich w owiczu.
swoJe prywatne . 378-2-2
DROBNE OGOSZENIA.
ODPOWIEDZI OD REDAKCJI. Gramofony przyjmuje do reperacji i prze

P. jotpek z Nowelki skorzystamy.

Nazwa kwiatu indyjskiego niewyrana, E.
czy C? W wierszu koniecznie przestawi
'trzeba niektre wyrazy, by utrzyma
redniwk wiersza.
p. j. Komar. List pomiecimy w
przyszym numerze.
p. janowzBursa. W przyszym numerze.
Sz. Pani' Zofii MaJewskie/. ,za aska
wie nadesan odbitk swej pracy ser-
decznie dzikujemy i przypuszczamy, i
Sz. Pani pozwoli umieci j w "owicza
ninie", ze wzgldu, e Wielu nauczycieli
ludowych interesuje si naszym tygodni-
kiem i cenne Jej spostrzeenia przyjm
do Wiadomoci.
F i r ma "BRIlGIl
w .cowjc~u Nowy Rynek.
"Poleca wyrzymaczki ameryka
skie, maszynki do misa, noe, widelce,
naczynia aluminiowe, emaljowane,
z angielskiej blachy, maszynki spiry-
tusowe, naftowo arowe i koty do
bielizny.
Artykuy techniczne: Pasy sk-
rzane i parciane, smary maszynowe,
pakunki uszczelniaj.ce. rubsztaki,
kowada, miechy, bormaszyny i t. p.
Ceny nizkie.
BllIlCER" rbki na Pathefony, W. Srzednicki. Szosa Arka-
dyjska. 223
Pianino nowe do sprzedania lub do wyna-
jcia. Wiadomo w redakcji owiczanina.
222
Sklep i 2 pokoje z kuchni do wynajcia
ul. Podrzeczna dom p. Wjcickich. 397-2-2
Kalendarzy do zrywania Ksigarnia K.
Rybackiego posiada wielki wybr od 20 kop. za
sztuk. Handlujcym ustpujemy znaczny rabat.
Pomoc cierpicym. Naboestwo za
dusze zmarych. Broszurowane 60 kop. oprawne
w ptne angielskie rb, 1, w skrk, brzegi zoco
ne po rb. 1. 60 kop.
Do wynajcia 2 pokoje, przedpokj, kuch-
nia, wodOCig, zlew. Koski Targ dom p. Kami-
skich. ' 407-1-1

Redaktor i wydawca Karol Rybacki. W Drukarni K. Rybackiego w oWiczu.