Professional Documents
Culture Documents
Aronia 1
Aronia 1
Aronia 1
PER NE
SuperfrutI
ARONIA DHE SHENDETI
PUBLIKIMET SHKENCORE
KONTAKTI
Gallery
ORAC-The oxygen radical absorbance capacity (kapaciteti antioksidues) eshte njesia per
matjen e vleres se antioksiduesve ne ushqim.Cdo sekond ne organizmin e njeriut secila
qelize sulmohet nga nje numer i madh i radikaleve te lira.Demtimet qe ata
shkaktare(radikalet e lira)mund te behen shkak per zhvillimin e semundjeve te ndryshme
kronike sikurse ato neurodegjenerative apo ato kanceroze.
Radikalet e lira krijohen si pasoje e procesit te oksidimit te qelizave,me kete rast nga
qelizat e ndryshme lirohen grupe te ndryshme kimikisht aktive sidomos te rrezikshme jane
ndryshimet qe i shkaktojne ne strukturat gjenetike te qelizave te ndryshme.
(www.superberries.com)
John Saylor (Gjon Sejlor) 50 vjecare merrte barera per hypertension e tij ekstrem,per
dijabet kurse gjithashtu u konstatua se kishte edhe Hepatitin C.Sikur kjo te mos
mjaftueshme me vone I dijagnostifikuan tumorin malinj te melqise.Per ate shkak atij I
menjanuan nje pjese te melqise.Pas operacionit melqia nuk I funksiononte normalisht.I
sugjeruan se transplantimi I melqise ishte zgjidhja e vetme per te.Pas disa intervenimeve
ne spital humbi 32 kilogram.
John gjithashtu garanton se cdo kush qe merr 1 unce (28 gr) fruta Aronie cdo dite ne
kohezgjatje prej 6 muajve do te mund te shoh se cfare ndryshimi ne jeten e tij do te beje
kjo bime.Pervoja e tij me Aronia Melanocarpa la tek ai gjurme te pashlyeshme ne
kuptimin qe filloi edhe vete te studijoj efektet sheruese te saj.Sot ai njihet si
N Evrop, pr her t par erdhi nga pjesa lindore e Ameriks s Veriut. Ishin Indiant ata q e
prdorn t part pr ushqim dhe si bari pr mjekim, ndrsa m von edhe t tjert q shkuan n
Amerik filluan ti njohin prfitimet e shumta shndetsore t saj. Indiant e Ameriks Veriore,
pr uljen e temperaturs dhe ndrprerjen e diarres prgatitnin aj, ndrsa frutat e saj i prdornin
si konservues apo ruajts t mishit dhe ushqimeve tjera gjat stins s dimrit, ose e kan prdorur
t gjith shkurren e aronis: rrnjn e vendosnin n plag pr t ndaluar gjakderdhjen
Pas vitit 1946, aronia filloi t bhet e njohur n ish-Bashkimin Sovjetik si nj prej frutave m t
rndsishm dhe u mboll n shkall t gjer. Shkenctart rus, frutat e pjekur t Aronis i futn
n mesin e bimve parandaluese dhe shruese te disa smundjeve. Pr shkak se aronia i reziston
temperaturave mjaft t ulta dhe acarit, ajo filloi t prhapet dhe t kultivohet edhe n Moldavi,
Ukrain, Bjellorusi, Finland, Suedi etj. Tanim ajo sht mjaft e njohur n Kanada, SHBA,
plantacione t saj gjenden edhe n Republikn eke, Bullgari, Gjermani, Poloni. N Kosov nuk
njihet pothuajse fare dhe nuk kemi t dhna se dikush e kultivon n mas pak m t gjer.
Aronia i takon gjinis Sorbus, familjes Rosaceae. Sorbus melanocarpa Elliot vjen nga Amerika
Veriore dhe sht nj nga 15 speciet e gjinis Sorbus. Aronia hyn n grupin e bimve
shumvjeare, e cila mund t rritet n gjatsi 1-3 metra, n varsi t kushteve klimatike,
ndonjher edhe m shum. Ajo rritet n t gjitha llojet e tokave dhe mund ti rezistoj
temperaturave shum t ulta. Kultivimi i saj nuk krkon ndonj kujdes t veant, duke patur
parasysh se numri i smundjeve dhe dmtuesve q e sulmojn at sht shum i vogl, ajo mund
t rritet pa prdorimin e pesticideve. Gjethet i ka n form vezake, me ngjyr t gjelbr, me
gjatsi rreth 8 cm dhe gjersi rreth 5 cm.
Frutat e pjekur t aronis marrin ngjyr t kuqe t errt, e cila kthehet pothuajse n t zez kah
fundi i fazs s pjekuris. Pesha mesatare e nj kokrre fruti sht 1-1,5 gram dhe ka diametr
rreth 1 cm. Nj bim e vetme mund t jap 10-15 kg fruta, ndrsa produktiviteti i saj sht rreth
20 vjet.
Frutat e aronis mund t prdoren pr konsum t freskta ose t prpunuara. ato jan veanrisht
t mir pr t prodhuar lng aronie, i cili ka nj efekt mjaft t dobishm n forcimin e imunitetit
t organizmit. Prve lngut, mund t prgatitet edhe aj, marmelate, komposto, ver, pastaj
mund t shrbej edhe si ngjyrues i pijeve t buta dhe verrave. Gjithashtu, prdorim gjen edhe si
prbrs i produkteve t ndryshme ushqimor e n veanti pr mblsira. Prdoret edhe pr
prgatitjen e koktejeve te ndryshme.
N bot, ka gjetur prdorim t madh, veanrisht n industrin farmaceutike, pr prgatitjen e
preparateve pr trajtimin e presionit t lart t gjakut, arteriosklerozs, smundjeve neurologjike,
pr t prmirsuar kujtesn etj.
Popullariteti i aronis sht rritur shum kto vitet e fundit, kshtu q sot shum nutricist e
rekomandojn q ky frut t jet sa m i pranishm n tryezat tona.
N vendet ku sht kultivuar n plantacione t mdha, t tilla si n SHBA, Rusi, Poloni etj, ka
qen subjekt i shum studimeve. Ka trhequr vmendjen e shume shkenctareve pr shkak t
nivelit shum t lart t antioksidantve (ORAC i lart-the Oxygen Radical Absorbance Capacity
njsi matse pr vlerat e antioksidantve n ushqime).
N fakt, disa flavonoide t frutave t aronis kan deri n pesdhjet her m shum aktivitet
antioksidant se vitamina C dhe E t cilat veprojn n parandalimin e shum smundjeve. sht
interesante t theksohet se pas katastrofs s ernobilit, jan prdorur frutat e aronis n mas t
madhe pr t zbutur problemet shndetsore t personave t ekspozuar ndaj rrezatimit.
Aronia sht nj thesar i elementve minerale (Hekur, Mangan) dhe vitaminave A, C, E, B1, B2,
B6, B9 si dhe vitamin P, q sht e rndsishme pr elasticitetin e enve t gjakut.
Hulumtimet e fundit tregojn se aronia:
prmirson qarkullimin e gjakut dhe forcon zemrn
prmirson ndjeshm elasticitetin e enve t gjakut
normalizon nivelet e presionit t gjakut
ndikon n parandalimin e smundjeve kardiovaskulare
ndihmon n parandalimin e arteriosklerozs
liron trupin nga toksinat dhe metalet e rnda
ka nj ndikim pozitiv n proceset post-operative
ndihmon n trajtimin e infeksioneve t traktit urinar
ndihmon luftn kundr baktereve dhe n ftohje
prmirson kujtesn
ngadalson procesin e plakjes s qelizave
pengon formimin e yndyrave
prmirson funksionin e mlis
Hulumtimet n vende t tjera kan treguar se prdorimi i frutave dhe produkteve t aronis (lng
aj, ver) ka efekte shum pozitive n trajtimin e smundjeve t caktuara t epoks moderne.
/Telegrafi/