Sprawozdanie 2015

SPRAWOZDANIE
z DZIAALNOCI PREZESA
URZDU REGULACJI ENERGETYKI
w 2015 r.
Warszawa, kwiecie 2016

SPIS TRECI
5 Wykaz skrtw uywanych w Sprawozdaniu
9 Sowo wstpne Prezesa URE
11 Wprowadzenie
15 I. PREZES URE INSTYTUCJA REGULACYJNA
15 1. Status prawny i ustawowe obowizki Prezesa URE

22 2. Organizacja i funkcjonowanie urzdu
23 3. Zatrudnienie i kwalifikacje
25 4. Budet
25 4.1. Dochody
27 4.2. Wydatki
28 5. Sdowa kontrola dziaalnoci Prezesa URE
34 6. Kontrola dziaalnoci Prezesa URE przez Najwysz Izb Kontroli oraz inne instytucje
kontrolne
35 7. Kontrola zarzdcza
36 8. Wsppraca midzynarodowa
39 II. REALIZACJA ZADA Z ZAKRESU REGULACJI GOSPODARKI PALIWAMI I ENERGI
39 1. Elektroenergetyka
39 1.1. Rynek energii elektrycznej sytuacja oglna
39 1.1.1. Rynek hurtowy
48 1.1.2. Rynek detaliczny
53 1.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw elektroenergetycznych
53 1.2.1. Koncesje
58 1.2.2. Taryfy i warunki ich ksztatowania
62 1.2.3. Wyznaczanie operatorw systemw przesyowych i dystrybucyjnych
63 1.2.4. Certyfikat niezalenoci
64 1.2.5. Zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci
65 1.2.6. Monitorowanie funkcjonowania operatorw
65 1.2.6.1. Monitorowanie realizacji zada wykonywanych przez
operatorw systemw przesyowych i dystrybucyjnych
82 1.2.6.2. Kontrolowanie realizacji obowizkw w zakresie warunkw
dostpu do sieci
88 1.2.6.3. Monitorowanie warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich
realizacji oraz dokonywanie napraw tej sieci
95 1.2.6.4. Monitorowanie procesu zmiany sprzedawcy
98 1.2.6.5. Ocena realizacji Programw Zgodnoci
101 1.2.7. Realizacja obowizkw wynikajcych z rozporzdzenia REMIT
103 1.3. Budowa zintegrowanego rynku energii elektrycznej
103 1.3.1. Rynki i inicjatywy regionalne energii elektrycznej (ERI)
104 1.3.2. Zagadnienie nieplanowych przepyww energii elektrycznej
Sprawozdanie 2015 1
109 1.3.3. Wsppraca z waciwymi organami w zakresie sporzdzania i stosowania
kodeksw sieci oraz zatwierdzania metod zarzdzania ograniczeniami
109 1.3.3.1. Kodeksy sieciowe i wytyczne Komisji Europejskiej
112 1.3.3.2. Zatwierdzanie metod alokacji zdolnoci przesyowych
i zarzdzania ograniczeniami
113 1.4. Realizacja obowizkw dotyczcych transeuropejskiej infrastruktury
energetycznej
114 1.5. Realizacja obowizkw wynikajcych z ustawy o rozwizaniu kontraktw
dugoterminowych (KDT)
116 1.6. Wspieranie odnawialnych rde energii (OZE) i kogeneracji (CHP)
119 1.6.1. Wydawanie i umarzanie wiadectw pochodzenia oraz wiadectw
pochodzenia z kogeneracji. Wydawanie gwarancji pochodzenia
123 1.6.2. Kontrola realizacji obowizku uzyskania i przedstawienia do umorzenia
wiadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej
w odnawialnych rdach energii oraz wiadectw pochodzenia
z kogeneracji
125 1.6.3. Ustalanie jednostkowych opat zastpczych
126 1.6.4. Sprawy sporne dotyczce odmowy przyczenia do sieci odnawialnych
rde energii
128 1.7. Monitorowanie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego w zakresie
bezpieczestwa dostarczania energii elektrycznej
128 1.7.1. Monitorowanie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego
136 1.7.2. Uzgadnianie projektw planw rozwoju elektroenergetycznych
przedsibiorstw sieciowych
137 1.7.3. Udzielanie zgody na budow linii bezporedniej
137 1.7.4. Uzgadnianie planu wprowadzenia ogranicze w dostarczaniu i poborze
energii elektrycznej opracowanego przez operatora systemu
przesyowego elektroenergetycznego
140 1.7.5. Monitorowanie wypeniania obowizku utrzymywania zapasw paliw
141 1.7.6. Monitorowanie bezpieczestwa dostarczania energii elektrycznej
145 2. Gazownictwo
145 2.1. Rynek gazu ziemnego sytuacja oglna
145 2.1.1. Rynek hurtowy
148 2.1.2. Rynek detaliczny
150 2.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw gazowniczych
150 2.2.1. Koncesje
165 2.2.3. Wyznaczanie operatorw systemw gazowych
169 2.2.4. Certyfikaty niezalenoci
170 2.2.5. Zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci
173 2.2.6. Monitorowanie funkcjonowania operatorw
173 2.2.6.1. Monitorowanie wypeniania zada przez operatorw systemw
przesyowych, dystrybucyjnych i magazynowych w zakresie
warunkw dostpu do sieci i instalacji
176 2.2.6.2. Monitorowanie warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich
realizacji oraz dokonywanie napraw tej sieci
177 2.2.6.3. Monitorowanie procesu zmiany sprzedawcy
178 2.2.6.4. Ocena realizacji Programw Zgodnoci
180 2.3. Budowa zintegrowanego rynku gazu ziemnego
180 2.3.1. Udzia Polski w inicjatywach regionalnych gazu ziemnego
182 2.3.2. Wsppraca w zakresie sporzdzania i stosowania kodeksw sieci
2 Sprawozdanie 2015
186 2.4. Przesanki i ocena bezpieczestwa dostarczania gazu ziemnego
186 2.4.1. Wsppraca w zakresie budowy pocze transgranicznych
191 2.4.2. Uzgadnianie projektw planw rozwoju gazowniczych przedsibiorstw
sieciowych
194 2.4.3. Udzielanie zgody na budow gazocigu bezporedniego
195 2.4.4. Weryfikacja lub ustalanie wielkoci zapasw obowizkowych gazu
ziemnego
196 2.4.5. Zatwierdzanie planw wprowadzania ogranicze w poborze gazu
ziemnego
199 2.4.6. Kontrolowanie wypeniania przez waciciela sieci przesyowej
oraz operatora systemu przesyowego gazowego ich obowizkw,
w tym monitorowanie powiza oraz przepywu informacji
midzy nimi
200 2.4.7. Monitorowanie wypeniania obowizku utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego
201 2.4.8. Ocena bezpieczestwa dostarczania gazu ziemnego
214 3. Ciepownictwo
214 3.1. Rynek ciepa sytuacja oglna
214 3.1.1. Lokalne rynki ciepa
215 3.1.2. Bilans poday i zuycia ciepa
216 3.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw ciepowniczych
216 3.2.1. Koncesje
219 3.2.3. Inne dziaania
221 4. Paliwa cieke i biopaliwa cieke

221 4.1. Rynek paliw ciekych sytuacja oglna
221 4.1.1. Charakterystyka rynku
222 4.1.2. Prawo i praktyka koncesjonowania
226 4.2. Monitorowanie rynku paliw ciekych i biopaliw ciekych
228 4.3. Monitorowanie realizacji Narodowego Celu Wskanikowego
230 5. System wsparcia efektywnoci energetycznej

232 5.1. Organizowanie i przeprowadzanie przetargw w celu wyboru przedsiwzi
sucych poprawie efektywnoci energetycznej, za ktre mona uzyska
wiadectwa efektywnoci energetycznej
237 5.2. Wydawanie wiadectw efektywnoci energetycznej
239 6. Inne zadania Prezesa URE

239 6.1. Kontrolowanie dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych
239 6.1.1. Kontrola stosowania taryf
240 6.1.2. Dziaania interwencyjne przykady
244 6.1.3. Kontrola realizacji obowizku publicznej sprzeday energii elektrycznej
i paliw gazowych
247 6.1.4. Opinie na wniosek Marszakw Wojewdztw dotyczce skutkw
zastosowania drugiej zasady czenia
247 6.2. Kontrolowanie zapewnienia rwnego i otwartego dostpu do sieci transportowej
dwutlenku wgla i podziemnych skadowisk dwutlenku wgla
247 6.3. Nakadanie kar pieninych
250 6.4. Rozstrzyganie sporw
251 6.5. Statystyka publiczna
Sprawozdanie 2015 3
252 6.6. Publikowanie wskanikw cenowych
252 6.6.1. rednia cena sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym oraz
sposb jej obliczania
253 6.6.2. rednie ceny sprzeday energii elektrycznej wytworzonej
w wysokosprawnej kogeneracji
254 6.6.3. rednie ceny sprzeday ciepa wytworzonego w nalecych do
przedsibiorstw posiadajcych koncesje jednostkach wytwrczych
niebdcych jednostkami kogeneracji
254 6.6.4. rednia cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych
255 6.6.5. rednia kwartalna cena energii elektrycznej niepodlegajca obowizkowi
publicznej sprzeday
256 6.6.6. rednie kwartalne ceny zakupu gazu ziemnego z zagranicy
256 6.6.7. Wskanik referencyjny ustalany dla potrzeb kalkulacji taryf
257 6.7. Raport Prezesa URE o dziaalnoci gospodarczej w sektorze energetycznym oraz
planach rozwoju operatorw systemu elektroenergetycznego i gazowego
257 6.8. Powoywanie komisji kwalifikacyjnych
259 6.9. Rozwj sieci inteligentnych
260 7. URE w liczbach dziaalno regulacyjna Urzdu Regulacji Energetyki
263 III. DZIAANIA NA RZECZ WZMOCNIENIA POZYCJI ODBIORCY
263 1. Formalne rodki prawne

263 1.1. Kontrolowanie standardw jakociowych obsugi odbiorcw
264 1.2. Skargi na dziaania przedsibiorstw energetycznych
267 2. Wspdziaanie z waciwymi organami w przeciwdziaaniu praktykom
przedsibiorstw energetycznych ograniczajcych konkurencj
268 3. Wsppraca z innymi organizacjami
269 4. Upowszechnianie wiedzy o rynku konkurencyjnym i prawach konsumenta
269 4.1. Dziaalno informacyjno-edukacyjna
274 4.2. Wsppraca ze rodkami masowego przekazu
275 4.3. Dziaalno Punktu Informacyjnego dla Odbiorcw Energii i Paliw Gazowych
279 WNIOSKI I UWAGI
4 Sprawozdanie 2015
WYKAZ SKRTW
UYWANYCH W SPRAWOZDANIU
ACER Agency for the Cooperation of Energy Regulators

Agencja ds. Wsppracy Organw Regulacji Energetyki
dyrektywa 2009/72/WE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE
z 13 lipca 2009 r. dotyczca wsplnych zasad rynku wewntrznego
energii elektrycznej i uchylajca dyrektyw 2003/54/WE
(Dz. U. UE L 2009.211.55)
dyrektywa 2009/73/WE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE
z 13 lipca 2009 r. dotyczca wsplnych zasad rynku wewntrznego
gazu ziemnego i uchylajca dyrektyw 2003/55/WE
(Dz. U. UE L 2009.211.94)
ENTSO-E The European Network of Transmission System Operators for
electricity Europejska Sie Operatorw Systemw Przesyowych energii
elektrycznej
ENTSO-G The European Network of Transmission System Operators for gas
Europejska Sie Operatorw Systemw Przesyowych gazu
GK PGNiG S.A. Grupa Kapitaowa Polskiego Grnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A.
GUD Generalna Umowa Dystrybucji
GUD-K Generalna Umowa Dystrybucji dla Usugi Kompleksowej
GUS Gwny Urzd Statystyczny
IRiESD Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESP Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyowej
KDT Kontrakty dugoterminowe
kpa ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania
administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23)
KSE Krajowy System Elektroenergetyczny
LNG Liquefied Natural Gas Skroplony Gaz Ziemny
OGP Gaz-System S.A. Operator Gazocigw Przesyowych Gaz-System S.A.
OREO Operator Rozlicze Energii Odnawialnej S.A.
OSD Operator Systemu Dystrybucyjnego
OSM Operator Systemu Magazynowania
OSP Operator Systemu Przesyowego
OZE Odnawialne rda Energii
PGNiG S.A. Polskie Grnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A.
Sprawozdanie 2015 5
PGNiG OD Sp. z o.o. PGNiG Obrt Detaliczny Sp. z o.o.
Prezes ARR Prezes Agencji Rynku Rolnego
Prezes UOKiK Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
Prezes URE Prezes Urzdu Regulacji Energetyki
PSE S.A. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
PSG Sp. z o.o. Polska Spka Gazownictwa Sp. z o.o.
PTPiREE Polskie Towarzystwo Przesyu i Rozdziau Energii Elektrycznej
rozporzdzenie 347/2013 rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013
z 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczcych
transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, uchylajce decyzj
nr 1364/2006/WE oraz zmieniajce rozporzdzenia (WE) nr 713/2009,
(WE) nr 714/2009 i (WE) nr 715/2009 (Dz. U. UE L 2013.115.39)
rozporzdzenie 543/2013 rozporzdzenie Komisji Europejskiej (UE) nr 543/2013 z 14 czerwca
2013 r. w sprawie dostarczania i publikowania danych na rynkach
energii elektrycznej, zmieniajce zacznik I do rozporzdzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 714/2009
(Dz. U. UE L 2013.163.1)
rozporzdzenie 713/2009 rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
nr 713/2009 z 13 lipca 2009 r. ustanawiajce Agencj ds.
Wsppracy Organw Regulacji Energetyki (Dz. U. UE L 2009.211.1)
nr 714/2009 z 13 lipca 2009 r. w sprawie warunkw dostpu do
sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii
elektrycznej i uchylajce rozporzdzenie (WE) nr 1228/2003
(Dz. U. UE L 2009.211.15 z pn. zm.)
nr 715/2009 z 13 lipca 2009 r. w sprawie warunkw dostpu do
sieci przesyowych gazu ziemnego i uchylajce rozporzdzenie (WE)
nr 1775/2005 (Dz. U. UE L 2009.211.36 z pn. zm.)
rozporzdzenie 994/2010 rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010
z 20 padziernika 2010 r. w sprawie rodkw zapewniajcych
bezpieczestwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady
2004/67/WE (Dz. U. UE L 2010.295.1)
rozporzdzenie 2015/1222 rozporzdzenie Komisji (UE) 2015/1222 z 24 lipca 2015 r.
ustanawiajce wytyczne dotyczce alokacji zdolnoci przesyowych
i zarzdzania ograniczeniami przesyowymi (Dz. Urz. UE L 197
z 25.07.2015 r.)
rozporzdzenie BAL rozporzdzenie Komisji (UE) nr 312/2014 z 26 marca 2014 r.
ustanawiajce kodeks sieci dotyczcy bilansowania gazu w sieciach
przesyowych (OJ L 91, 27.03.2014)
rozporzdzenie CAM rozporzdzenie Komisji (UE) nr 984/2013 z 14 padziernika 2013 r.
ustanawiajce kodeks sieci dotyczcy mechanizmw alokacji
zdolnoci w systemach przesyowych gazu i uzupeniajcego
rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009
(OJ L 273, 15.10.2013)
6 Sprawozdanie 2015
rozporzdzenie IO rozporzdzenie Komisji (UE) nr 703/2015 z 30 kwietnia 2015 r.
ustanawiajce kodeks sieci dotyczcy zasad interoperacyjnoci i
wymiany danych (OJ L 113, 1.05.2015)
rozporzdzenie REMIT rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 1227/2011 z 25 padziernika 2011 r. w sprawie integralnoci
i przejrzystoci hurtowego rynku energii (Dz. U. UE L 2011.326.1)
SGT EuRoPol GAZ S.A. System Gazocigw Tranzytowych EuRoPol GAZ S.A.
SOKiK Sd Okrgowy w Warszawie Sd Ochrony Konkurencji
i Konsumentw
TGE S.A. Towarowa Gieda Energii S.A.
TOE Towarzystwo Obrotu Energi
TPA Third Party Access Zasada Dostpu Strony Trzeciej do Sieci
UE Unia Europejska
UOKiK Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw
URE, urzd Urzd Regulacji Energetyki
ustawa OZE ustawa z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych rdach energii
(Dz. U. z 2015 r. poz. 478 z pn. zm.)
ustawa Prawo energetyczne ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r.
poz. 1059 z pn. zm.)
ustawa nowelizujca ustawa z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne
oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 984)
ustawa zmieniajca ustawa z 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne
oraz zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U z 2010 r. Nr 21, poz. 104)
ustawa o biopaliwach ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach
ciekych (Dz. U. z 2015 r. poz. 775 z pn. zm.)
ustawa o efektywnoci ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o efektywnoci energetycznej
energetycznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 2167 z pn. zm.)
ustawa o rozwizaniu KDT ustawa z 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztw
powstaych u wytwrcw w zwizku z przedterminowym
rozwizaniem umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii
elektrycznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 130, poz. 905 z pn. zm.)
ustawa o statystyce ustawa z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r.
poz. 591 z pn. zm.)
ustawa o swobodzie ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej
dziaalnoci gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z pn. zm.)
ustawa o systemie ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania
monitorowania i kontrolowania jakoci paliw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1728
i kontrolowania jakoci paliw z pn. zm.)
ustawa o zamwieniach ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamwie publicznych
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164)
Sprawozdanie 2015 7
ustawa o zapasach ustawa z 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktw
naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postpowania
w sytuacjach zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa
i zakce na rynku naftowym (Dz. U. z 2014 r. poz. 1695 z pn. zm.)
8 Sprawozdanie 2015
Szanowni Pastwo,
Z przyjemnoci przekazuj w Pastwa rce najnowsze,
osiemnaste ju, Sprawozdanie z dziaalnoci Prezesa Urzdu
Regulacji Energetyki.
2015 rok to okres wielu zmian w sektorze energetycznym. Zgodnie

z chronologi w pierwszej kolejnoci, wymieni wejcie w ycie
w ubiegym roku, dugo oczekiwanej ustawy o odnawialnych
rdach energii, ktra wprowadzia m.in. now metod wsparcia
zielonej energii w postaci systemu aukcyjnego. Inn wan dla
rozwoju rynku energii zmian na poziomie legislacyjnym jest
znowelizowanie ustawy Prawo energetyczne w zakresie obowizkw dotyczcych
rozporzdzenia REMIT, w celu wykrywania naduy na hurtowych rynkach energii.
Z perspektywy regulatora rynku energii 2015 to take rok, w ktrym zakoczono prace nad
bardzo wanym projektem urzdu, tzw. regulacj jakociow. Nowy model regulacji zosta
wypracowany z myl o konsumencie jako odbiorcy najwyszych standardw jakoci towarw
i usug.
Z satysfakcj przyjem rwnie wydan jesieni 2015 r. decyzj Agencji Wsppracy Organw
Regulacji Energetyki (ACER) w sprawie nieplanowanych przepyww energii, zgodnie z ktr
zaleca si wdroenie w regionie Europy rodkowo-Wschodniej metody czenia rynkw
krajowych, z uwzgldnieniem rzeczywistych przepyww energii w sieci tzw. Flow-Based
Market Coupling.
Wspomniane wyej zmiany to zaledwie cz wanych dziaa i decyzji realizowanych

w ubiegym roku, ktre byy punktem odniesienia bd przedmiotem prac prowadzonych
w Urzdzie Regulacji Energetyki. Z kolei cao prac podejmowanych w URE z myl
o rozwoju rynku energii w Polsce przedstawia niniejsze Sprawozdanie, ktre jako Prezes Urzdu
Regulacji Energetyki mam zaszczyt przedoy Pastwu ju po raz drugi.
Zapraszam do lektury!
Sprawozdanie 2015 9
10 Sprawozdanie 2015
WPROWADZENIE
N iniejszy dokument stanowi Sprawozdanie z dziaalnoci Prezesa URE w 2015 r. Prezentowane

zagadnienia odnosz si do sposobu realizacji obowizkw Prezesa URE, wynikajcych przede
wszystkim z ustawy Prawo energetyczne oraz innych aktw prawnych, dotyczcych spraw
z zakresu regulacji gospodarki paliwami i energi oraz promowania konkurencji ze szczeglnym
uwzgldnieniem oceny bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej i gazu ziemnego. Mowa tu m.in.
o ustawie o efektywnoci energetycznej, ustawie o biopaliwach, ustawie o rozwizaniu KDT, ustawie
o zapasach czy te ustawie o odnawialnych rdach energii.
Dokument odnosi si rwnie do sposobu realizacji coraz wikszej liczby zada Prezesa URE
wynikajcych z przepisw prawa europejskiego, a przede wszystkim z rozporzdze 714/2009
i 715/2009, a take z wydanych na ich podstawie rozporzdze ustanawiajcych wytyczne Komisji
Europejskiej oraz kodeksy sieciowe.
W praktyce dziaa regulacyjnych, w 2015 r., podobnie jak w latach ubiegych, Prezes URE
konsekwentnie i odpowiedzialnie wypenia misj zapewnienia rwnowagi interesw uczestnikw
rynku paliw i energii w ramach realizowanej przez pastwo polityki energetycznej, podporzdkowan
takim nadrzdnym przesankom jak bezpieczestwo energetyczne, konkurencyjno gospodarki
i zrwnowaony rozwj.
Rok 2015 to rok wielu zmian w szeroko rozumianej energetyce, a przede wszystkim istotnych zmian
legislacyjnych w rnych obszarach, jak odnawialne rda energii czy REMIT.
Due zmiany dotyczyy w ubiegym roku systemu wsparcia rde odnawialnych. Wesza w ycie
dugo oczekiwana ustawa o odnawialnych rdach energii, a wraz z ni metoda wsparcia zielonej
energii w postaci systemu aukcyjnego.
W 2015 r. zakoczono te prace nad jednym z waniejszych projektw URE, jakim jest zapowiadana
ju wczeniej regulacja jakociowa. Celem wprowadzenia takiego modelu regulacji jest przede
wszystkim poprawa jakoci wiadczonych odbiorcom usug dystrybucji m.in. poprzez popraw jakoci
i niezawodnoci dostarczania energii, popraw jakoci obsugi odbiorcw oraz zapewnienie
optymalnego poziomu efektywnoci realizowanych inwestycji. W nowej regulacji wprowadzono szereg
wskanikw, ktre maj by na koniec okresu regulacji, czyli w 2020 r., poprawione o 50%.
Przykadowo, obecnie redni czas przerw w dostawach prdu (tzw. SAIDI), wynosi 272 minuty rocznie.
Celem nowej regulacji jest skrcenie go do 136 minut w 2020 r.
Suszno tego podejcia zweryfikoway upalne, sierpniowe dni. Po raz pierwszy od prawie
wierwiecza przetestowane zostay procedury bezpieczestwa zwizane z wprowadzeniem stopni
zasilania, kiedy to operator wprowadzi ograniczenia w poborze energii ze wzgldu na trudn sytuacj
w krajowym systemie elektroenergetycznym. Ta sytuacja zdaje si potwierdza konieczno podjcia
decyzji dotyczcych wprowadzenia mechanizmu zapewniajcego bezpieczestwo energetyczne kraju.
Wiele wanych dziaa podjto w kontekcie budowy jednolitego, wsplnotowego rynku energii.
Bardziej transparentny ma by hurtowy handel energi elektryczn. W celu wykrywania naduy
znowelizowano po raz kolejny Prawo energetyczne wprowadzajc do krajowego ustawodawstwa
obowizki zwizane z tzw. unijnym rozporzdzeniem REMIT. Jego celem jest identyfikacja
i zapobieganie manipulacjom na hurtowych rynkach energii. Wszystkie transakcje zakupu i sprzeday
energii elektrycznej i gazu ziemnego zawierane na TGE S.A., jak rwnie informacje o funkcjonowaniu
systemw energetycznych, maj by raportowane.
Sprawozdanie 2015 11
Bardzo wan dla Polski decyzj, ktra zmieni europejski rynek podja na wniosek polskiego
regulatora ACER. Chodzi o zjawisko tzw. nieplanowych przepyww energii. Problem ten wynika przede
wszystkim z nieskoordynowanej z innymi granicami transgranicznej wymiany energii elektrycznej pomidzy
Austri i Niemcami, ktre tworz jedn stref rynkow. Na granicy pomidzy tymi pastwami nie
wprowadzono bowiem adnych metod alokacji transgranicznych zdolnoci przesyowych. Wyczenie
granicy austriacko-niemieckiej z obowizku stosowania procedury alokacyjnej niesie za sob nie tylko
zagroenie dla bezpieczestwa pracy ssiednich systemw elektroenergetycznych, ale rwnie
w przypadku Polski praktycznie uniemoliwia wymian handlow pomidzy systemem polskim
i niemieckim, poniewa dostpne zdolnoci przesyowe s wykorzystywane na realizacj przepyww
wynikajcych z niemiecko-austriackich transakcji handlowych. Rada Regulatorw ACER stwierdzia, e
istniej ograniczenia strukturalne m.in. na granicy polsko-niemieckiej, niemiecko-czeskiej oraz czesko-
austriackiej, na powstanie ktrych znaczny wpyw ma niemiecko-austriacka transgraniczna wymiana
handlowa. Dlatego te opinia ACER zaleca jak najszybsze wdroenie w regionie Europy rodkowo-
Wschodniej metody czenia rynkw krajowych (Market Coupling) z uwzgldnieniem rzeczywistych
przepyww energii w sieci tzw. Flow-Based Market Coupling.
Drugim obszarem funkcjonowania Prezesa URE jest aspekt midzynarodowy dziaalnoci

regulatora, zwaszcza za europejski. Prace nad wsplnym rynkiem w UE nabieraj coraz wikszego
tempa. Wchodz w ycie nowe kodeksy sieci, kontynuowane s prace nad integracj rynkw energii
na szczeblu regionalnym, powstaj nowe poczenia transgraniczne. Pojawiaj si rwnie nowe
propozycje i inicjatywy unijne, ktrych celem jest zakoczenie procesu budowy efektywnego,
bezpiecznego i konkurencyjnego rynku energii w Europie.
Przykadem takiej inicjatywy jest zaprezentowana przez Komisj Europejsk w lutym 2015 r.
strategia na rzecz osignicia unii energetycznej w Europie. Gwnymi zaoeniami koncepcji s:
bezpieczestwo i solidarno energetyczna, w peni zintegrowany rynek energii, efektywno
energetyczna, gospodarka niskoemisyjna oraz innowacyjno i konkurencyjno. Koncepcja ma na celu
m.in. zmniejszenie zalenoci energetycznej Europy od dostaw energii z zewntrz, zwaszcza
w sytuacjach zakce dostaw. Podstaw bezpieczestwa energetycznego ma by wewntrzny rynek
energii, oparty na swobodnym przepywie energii, z odpowiednio rozwinit sieci pocze
midzysystemowych, skutecznymi ramami regulacyjnymi i wspprac regionaln. Komisja
zapowiedziaa take przebudow rynku energii elektrycznej, tak aby by bardziej dostosowany do
nowej rzeczywistoci. W koncepcji UE znalaza si take propozycja wzmocnienia uprawnie
i niezalenoci ACER w zakresie wykonywania przez ni funkcji regulacyjnych na poziomie europejskim.
W ramach ww. strategii unii energetycznej Komisja zaprezentowaa w lipcu 2015 r. tzw. pakiet letni,
precyzujcy m.in. propozycje odnonie przebudowy europejskiego rynku energii elektrycznej
i nowej oferty dla konsumentw. Nowy model rynku powinien by dostosowany do energii ze rde
odnawialnych i dawa konsumentom jeszcze wiksze korzyci i moliwoci aktywnego udziau
w rynku. Zaproponowana nowa oferta dla konsumentw ma opiera si na trzech filarach: pomocy
konsumentom w oszczdzaniu pienidzy i energii dziki lepszej informacji, szerszym wyborze
w zakresie sposobu udziau w rynkach energii oraz utrzymaniu jak najwyszego poziomu ochrony
konsumentw.
Przyjmowane lub proponowane przez Komisj Europejsk rozwizania s lub te bd
w najbliszym czasie obowizyway we wszystkich pastwach czonkowskich i bd miay istotny
wpyw na decyzje podejmowane na szczeblu krajowym. Dlatego te Prezes URE aktywnie uczestniczy
w tych przedsiwziciach poprzez opracowanie wkadw do stanowisk polskiego rzdu wobec
propozycji prezentowanych przez Komisj Europejsk, cig wspprac z ACER oraz udzia w innych
regionalnych i europejskich inicjatywach w zakresie energetyki. Wszystkie dziaania podejmowane
przez Prezesa URE w roku ubiegym, zarwno na szczeblu krajowym, jak i midzynarodowym, zostay
opisane w dalszych czciach sprawozdania.
Przedkadany Ministrowi Energii dokument jest osiemnastym Sprawozdaniem przygotowanym
przez Prezesa URE. Sprawozdanie zostao podzielone na trzy czci, w ktrych szczegowo opisano
dziaania podejmowane przez Prezesa URE zarwno na szczeblu krajowym, jak i midzynarodowym.
W czci I opisano organizacj i funkcjonowanie urzdu, a take wyniki kontroli, jakim podlegaa dziaalno
Prezesa URE. Dziaania regulacyjne w poszczeglnych podsektorach energetyki: elektroenergetyce,
gazownictwie, ciepownictwie i podsektorze paliw ciekych przedstawiono w czci II. W ostatniej
czci przedmiotem Sprawozdania s kwestie wzmocnienia pozycji odbiorcy paliw i energii.
Ponadto we Wnioskach i uwagach podjto prb oceny najwaniejszych problemw sektora, a take
zagadnienia i kwestie problemowe, ktre wymagaj wedug Prezesa URE podjcia dziaa, w tym
legislacyjnych zmierzajcych do sprawnej i prawidowej realizacji polskiej polityki energetycznej.
CZ I.
Prezes URE instytucja regulacyjna
1. STATUS PRAWNY I USTAWOWE OBOWIZKI PREZESA URE

I. Prezes URE jest centralnym organem administracji rzdowej, utworzonym przez ustaw Prawo
energetyczne, w celu realizacji zada z zakresu regulacji gospodarki paliwami i energi oraz
promowania konkurencji. Ustawa Prawo energetyczne na przestrzeni kilkunastu lat obowizywania
bya wielokrotnie nowelizowana (ponad 50 razy), trzykrotnie te ogoszono jej tekst jednolity (ostatnio
w 2012 r.1)). Kolejne nowelizacje ustawy Prawo energetyczne czyni jej przepisy coraz bardziej
zoonymi, co skutkuje wystpowaniem licznych rozbienoci i wtpliwoci interpretacyjnych. Ma to
istotny wpyw na konieczno podejmowania decyzji o zoonym charakterze nie tylko faktycznym, ale
przede wszystkim prawnym.
Nieustajce zmiany uwarunkowa zewntrznych zwizanych z realizowan przez Uni Europejsk
polityk przekadaj si na regulacje krajowe, ktre wraz z przyjt polityk energetyczn determinuj
poszerzanie obszarw podlegajcych waciwoci rzeczowej Prezesa URE.
W roku sprawozdawczym do najistotniejszych zmian ksztatujcych funkcjonowanie rynku energii
naley wyczenie z zakresu regulacji ustawy Prawo energetyczne zagadnie zwizanych z systemem
wsparcia dla odnawialnych rde energii. Uchwalona 20 lutego 2015 r. ustawa OZE, bdca
zwieczeniem dugotrwaych prac legislacyjnych, wprowadza istotne zmiany niektrych zasad
funkcjonujcych dotychczas na rynku elektroenergetycznym, nakadajc szereg nowych obowizkw
na uczestnikw rynku i organ regulacyjny.
Powysze zmiany, jak rwnie nowelizacje pozostaych ustaw okrelajcych uprawnienia

i obowizki Prezesa URE (o czym niej) modyfikuj charakter i zakres kompetencji tego organu. Obecnie
na skutek m.in. postpujcego rozwoju konkurencji na rynku energii i gazu charakter zada organu
regulacyjnego ewoluuje w kierunku okrelonego w prawie europejskim, a w lad za nim w prawie
krajowym, podziau uprawnie i obowizkw pomidzy bezpieczestwem, rozwojem rynku
i zrwnowaonym rozwojem. Przybiera to posta szeroko pojtego monitoringu funkcjonowania
regulowanych sektorw, wsparcia istotnych aspektw ich rozwoju (m.in. promocja kogeneracji,
efektywnoci i odnawialnych rde energii, ochrona odbiorcw, promowanie konkurencji), kontroli
i sprawozdawczoci wynikajcej m.in. z obowizku realizacji wsppracy midzynarodowej. Natomiast
pierwotna wersja ustawy Prawo energetyczne ograniczaa w zasadzie zakres zada Prezesa URE do cisej
regulacji rynku energii i gazu, poprzez stosowanie takich instrumentw jak koncesje, taryfy czy kary.
II. W 2015 r. dokonane zostay dwie istotne zmiany z zakresu szeroko rozumianego obszaru prawa
energetycznego. Pierwsza, to wspomniana wyej ustawa OZE regulujca kompleksowo system
wsparcia energetyki odnawialnej. Druga, to obszerna nowelizacja ustawy Prawo energetyczne,
polegajca na wprowadzeniu do polskiego porzdku regulacji umoliwiajcych wykonanie
rozporzdzenia REMIT. Rozporzdzenie to nakada na Prezesa URE szereg nowych obowizkw
zwizanych z zapobieganiem manipulacjom na hurtowych rynkach energii. Niezalenie od powyszego
rok sprawozdawczy, podobnie jak lata ubiege, przynis take dalsze nowelizacje zarwno przepisw
1) Dz. U. z 2012 r. poz. 1059.
ustawy Prawo energetyczne, jak rwnie innych ustaw, skutkujce istotnymi zmianami
regulacyjnymi. Po raz kolejny, wspomniane dziaania ustawodawcy nie pozostay bez wpywu na zakres
zada realizowanych przez Prezesa URE, ktry na przestrzeni ostatnich lat ulega nieustajcemu
rozszerzaniu.
Znaczce zmiany regulacji prawnych dokonane na przestrzeni ostatnich lat w zakresie szeroko
pojtej energetyki spowodoway, e aktualnie szczegowe zadania Prezesa URE, przewidziane przez
ustawodawc do realizacji w roku sprawozdawczym zawieraj si we wskazanych poniej ustawach.
Majc na uwadze, e do realizacji poszczeglnych zada wynikajcych z tych ustaw odniesiono si
szczegowo w dalszej czci Sprawozdania, w tym miejscu wypada poprzesta jedynie na wskazaniu
tych aktw prawnych:
1) ustawa Prawo energetyczne,
2) ustawa OZE,
3) ustawa o efektywnoci energetycznej,
4) ustawa o biopaliwach,
5) ustawa o zapasach,
6) ustawa o rozwizaniu KDT,
7) ustawa o statystyce publicznej,
8) ustawa o zamwieniach publicznych,
9) ustawa o systemie monitorowania i kontrolowania jakoci paliw.
III.Niezalenie od kwestii usytuowania przez ustawodawc zada organu regulacyjnego

w przepisach odrbnych, ustawa Prawo energetyczne pozostaje podstawowym aktem prawnym
okrelajcym prawa i obowizki Prezesa URE. Ustawa ta oparta jest na zasadzie jednorodnoci rynkw
paliw i energii, regulujc tym samym funkcjonowanie rynku gazu ziemnego, energii elektrycznej, ciepa
wraz z zagadnieniami dotyczcymi kogeneracji oraz paliw ciekych, a take w ograniczonym zakresie
kwestie zwizane z funkcjonowaniem odnawialnych rde energii.
Najistotniejszym przepisem o charakterze kompetencyjnym, okrelajcym zadania Prezesa URE jest
art. 23 ustawy Prawo energetyczne. Przepis ten, po licznych nowelizacjach na przestrzeni blisko
dziewitnastu lat dziaalnoci regulatora, zawiera obszerny katalog kompetencji tego organu,
determinowanych wzrastajcym zakresem obowizkw po stronie przedsibiorstw energetycznych.
W konsekwencji kolejnych zmian, ktre miay miejsce w roku sprawozdawczym, obecnie art. 23 ust. 2
ustawy Prawo energetyczne obejmuje nastpujce uprawnienia i obowizki Prezesa URE:
1) udzielanie i cofanie koncesji,
2) zatwierdzanie i kontrolowanie stosowania taryf paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepa pod
wzgldem zgodnoci z zasadami okrelonymi w ustawie i przepisach wykonawczych, w tym
analizowanie i weryfikowanie kosztw przyjmowanych przez przedsibiorstwa energetyczne jako
uzasadnione do kalkulacji cen i stawek opat w taryfach,
3) ustalanie:
a) wspczynnikw korekcyjnych okrelajcych projektowan popraw efektywnoci
funkcjonowania przedsibiorstwa energetycznego oraz zmian warunkw wykonywania przez
to przedsibiorstwo danego rodzaju dziaalnoci gospodarczej;
b) okresu obowizywania taryf i wspczynnikw korekcyjnych;
c) wysokoci uzasadnionego zwrotu z kapitau, dla przedsibiorstw energetycznych
przedkadajcych taryfy do zatwierdzenia;
d) maksymalnego udziau opat staych w cznych opatach za wiadczenie usug przesyania lub
dystrybucji dla poszczeglnych grup odbiorcw w taryfach dla paliw gazowych i energii,
w przypadkach gdy wymaga tego ochrona interesw odbiorcw;
e) jednostkowych opat zastpczych;
f) wskanika referencyjnego,
4) opracowywanie wytycznych i zalece zapewniajcych jednolit form planw rozwoju
sporzdzanych przez przedsibiorstwa zajmujce si przesyaniem lub dystrybucj paliw
gazowych lub energii,
5) kontrolowanie prawidowoci realizacji obowizkw majcych na celu wsparcie dziaalnoci
gospodarczej w zakresie wytwarzania energii w rdach odnawialnych i w wysokosprawnej
kogeneracji oraz biogazu rolniczego,
6) kontrolowanie wykonywania przez przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si wytwarzaniem
energii elektrycznej obowizku publicznej sprzeday tej energii na zasadach okrelonych w art. 49a
ust. 1 i 2,
7) kontrolowania wykonywania przez przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si obrotem
paliwami gazowymi obowizku sprzeday gazu ziemnego wysokometanowego na zasadach
okrelonych w art. 49b ust. 1,
8) uzgadnianie projektw planw rozwoju przedsibiorstw energetycznych,
9) wyznaczanie operatorw systemu przesyowego, systemu dystrybucyjnego, systemu
magazynowania, systemu skraplania gazu ziemnego lub systemu poczonego oraz publikowanie
w Biuletynie Urzdu Regulacji Energetyki i zamieszczanie na swojej stronie internetowej
w Biuletynie Informacji Publicznej informacji o danych adresowych, obszarze dziaania i okresie,
na ktry zostali wyznaczeni operatorami systemu,
10) przyznawanie certyfikatw niezalenoci,
11) kontrolowanie wypeniania przez waciciela sieci przesyowej oraz operatora systemu
przesyowego gazowego obowizkw okrelonych w ustawie oraz umowie powierzajcej
penienie obowizkw operatora, w tym monitorowanie powiza pomidzy wacicielem sieci
przesyowej a operatorem systemu przesyowego gazowego oraz przepywu informacji midzy
nimi,
12) informowanie Komisji Europejskiej o wyznaczeniu operatorw systemw przesyowych,
13) udzielanie i cofanie zwolnienia z obowizku wiadczenia usug przesyania lub dystrybucji paliw
gazowych i energii, magazynowania paliw gazowych, usug transportu gazu ziemnego oraz usug
polegajcych na skraplaniu gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego,
14) zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyowych i dystrybucyjnych,
15) organizowanie i przeprowadzanie przetargw dotyczcych:
a) wyaniania sprzedawcw z urzdu;
b) budowy nowych mocy wytwrczych energii elektrycznej i realizacji przedsiwzi
zmniejszajcych zapotrzebowanie na energi elektryczn,
16) kontrolowanie standardw jakociowych obsugi odbiorcw oraz kontrolowanie na wniosek
odbiorcy dotrzymania parametrw jakociowych paliw gazowych i energii elektrycznej,
17) kontrolowanie realizacji przez operatora systemu przesyowego elektroenergetycznego lub
operatora systemu poczonego elektroenergetycznego oraz innych uczestnikw rynku energii
elektrycznej obowizkw wynikajcych z przepisw rozporzdzenia 714/2009, a take
wykonywanie innych obowizkw organu regulacyjnego wynikajcych z tego rozporzdzenia,
18) kontrolowanie realizacji przez operatora systemu przesyowego gazowego lub operatora systemu
poczonego gazowego oraz innych uczestnikw rynku paliw gazowych obowizkw wynikajcych
z przepisw rozporzdzenia 715/2009, a take wykonywanie innych obowizkw organu
regulacyjnego wynikajcych z tego rozporzdzenia oraz zatwierdzanie odpowiednich punktw
w systemie przesyowym, objtych obowizkiem, o ktrym mowa w art. 18 tego rozporzdzenia,
19) zatwierdzanie metod alokacji zdolnoci przesyowych i zarzdzania ograniczeniami,
opracowanych zgodnie z przepisami rozporzdzenia 714/2009 lub rozporzdzenia 715/20092),
20) rozstrzyganie sporw w zakresie odmowy zawarcia umowy o przyczenie do sieci, umowy
sprzeday, umowy o wiadczenie usug przesyania lub dystrybucji paliw lub energii, umowy
o wiadczenie usug transportu gazu ziemnego, umowy o wiadczenie usugi magazynowania
2) Kwestie warunkw dostpu do sieci przesyowych gazu ziemnego, w tym metod alokacji zdolnoci przesyowych
i zarzdzania ograniczeniami, reguluje rozporzdzenie 715/2009.
paliw gazowych, umowy o udostpnienie czci instalacji do magazynowania paliwa gazowego,
umowy o wiadczenie usugi skraplania gazu ziemnego oraz umowy kompleksowej, a take
w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii,
21) nakadanie kar pieninych na zasadach okrelonych w ustawie,
22) wspdziaanie z waciwymi organami w przeciwdziaaniu praktykom przedsibiorstw
energetycznych ograniczajcym konkurencj,
23) wspdziaanie z Komisj Nadzoru Finansowego,
24) wsppraca z organami regulacyjnymi pastw czonkowskich Unii Europejskiej lub pastw
czonkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz z Agencj, w szczeglnoci w zakresie sporzdzania
i stosowania kodeksw sieci oraz zatwierdzania metod zarzdzania ograniczeniami opracowanymi
zgodnie z przepisami rozporzdzenia 714/2009 oraz rozporzdzenia 715/2009, a take w zakresie
integracji krajowych sektorw energetycznych na poziomie regionalnym,
25) zawieranie umw z organami regulacyjnymi pastw czonkowskich Unii Europejskiej lub pastw
czonkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym w celu zacieniania wsppracy w zakresie regulacji,
26) zwracanie si do Agencji w sprawie zgodnoci decyzji wydanych przez inne organy regulacyjne,
z wytycznymi, o ktrych mowa w rozporzdzeniu 714/2009 lub w rozporzdzeniu 715/2009 oraz
informowanie Komisji Europejskiej o niezgodnoci tych decyzji,
27) ustalanie metod kontroli i podejmowanie dziaa dla poprawy efektywnoci przedsibiorstw
energetycznych,
28) okrelanie i publikowanie wskanikw i cen wskanikowych istotnych dla procesu ksztatowania
taryf,
29) publikowanie informacji sucych zwikszeniu efektywnoci uytkowania paliw i energii,
30) zbieranie i przetwarzanie informacji dotyczcych przedsibiorstw energetycznych, w tym
obliczanie i ogaszanie w terminie do 31 marca kadego roku:
a) rednich cen sprzeday energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji
obliczonych oddzielnie dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostkach kogeneracji
opalanych gazem ziemnym lub o cznej mocy poniej 1 MW, opalanych metanem lub gazem
uzyskiwanym z przetwarzania biomasy i innych;
b) redniej ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym oraz sposb jej
obliczenia;
c) rednich cen sprzeday ciepa, wytworzonego w nalecych do przedsibiorstw posiadajcych
koncesje jednostkach wytwrczych niebdcych jednostkami kogeneracji:
opalanych paliwami wglowymi;
opalanych paliwami gazowymi;
opalanych olejem opaowym;
stanowicych odnawialne rda energii;
d) redniej ceny energii elektrycznej dla odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie
domowym uwzgldniajcej opat za wiadczenie usugi dystrybucji energii elektrycznej,
obliczanej na podstawie cen zawartych w umowach kompleksowych,
w poprzednim roku kalendarzowym,
31) gromadzenie informacji dotyczcych istniejcej, bdcej w budowie lub planowanej
infrastruktury energetycznej w sektorach gazu ziemnego i energii elektrycznej (w tym energii
elektrycznej ze rde odnawialnych z wyczeniem infrastruktury dotyczcej wytwarzania energii
elektrycznej z biogazu rolniczego) oraz biopaliw ciekych w rozumieniu ustawy o biopaliwach
znajdujcych si w obszarze zainteresowania Unii Europejskiej i przekazywanie ich do Ministra
Energii3), w terminie i zakresie okrelonym w rozporzdzeniu 256/2014,
3)
Ustawa z 19 listopada 2015 r. o zmianie ustawy o dziaach administracji rzdowej oraz niektrych innych ustaw (Dz. U.
z 2015 r. poz. 1960), art. 3.
32) gromadzenie i przekazywanie do Komisji Europejskiej informacji o iloci energii elektrycznej
importowanej z pastw niebdcych czonkami Unii Europejskiej,
33) wykonywanie zada, obowizkw oraz korzystanie z uprawnie okrelonych w sposb wicy
dla organu regulacyjnego w rozporzdzeniu REMIT,
34) gromadzenie informacji o projektach inwestycyjnych bdcych w obszarze zainteresowania Unii
Europejskiej i przekazywanie ich do Komisji Europejskiej, w terminie do 15 kwietnia kadego roku,
oraz gromadzenie i przekazywanie do Komisji Europejskiej informacji o iloci energii elektrycznej
importowanej z pastw niebdcych czonkami Unii Europejskiej,
35) monitorowanie funkcjonowania systemu gazowego i elektroenergetycznego w zakresie:
a) zasad zarzdzania i rozdziau przepustowoci pocze midzysystemowych, z ktrymi istniej
wzajemne poczenia, we wsppracy z waciwymi organami pastw czonkowskich Unii
Europejskiej lub pastw czonkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)
stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
b) mechanizmw bilansowania systemu gazowego lub systemu elektroenergetycznego
i zarzdzania ograniczeniami w krajowym systemie gazowym i elektroenergetycznym;
c) warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich realizacji oraz dokonywania napraw tej sieci,
d) wypeniania obowizku publikowania przez operatorw systemw przesyowych
i dystrybucyjnych informacji dotyczcych pocze midzysystemowych, korzystania z sieci
i rozdziau zdolnoci przesyowych stronom umowy o wiadczenie usug przesyania lub
dystrybucji paliw gazowych lub energii, z uwzgldnieniem koniecznoci traktowania tych
informacji jako poufnych ze wzgldw handlowych;
e) warunkw wiadczenia usug magazynowania paliw gazowych, usug skraplania gazu ziemnego
oraz innych usug wiadczonych przez przedsibiorstwa energetyczne;
f) bezpieczestwa dostarczania paliw gazowych i energii elektrycznej;
g) wypeniania przez operatorw systemw przesyowych i dystrybucyjnych ich zada;
h) wypeniania przez przedsibiorstwo energetyczne obowizkw z zakresu ksigowoci
wymienionych w art. 444),
36) wydawanie wiadectw pochodzenia energii elektrycznej z odnawialnych rde energii
i wiadectw pochodzenia z kogeneracji oraz ich umarzanie,
37) wydawanie, na wniosek organu waciwego do wydania pozwolenia zintegrowanego, o ktrym
mowa w ustawie z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska, opinii dotyczcej skutkw
ekonomicznych, w tym wpywu na opacalno wytwarzania energii, zastosowania do rde
spalania paliw drugiej zasady czenia, o ktrej mowa w art. 157a ust. 2 pkt 2 tej ustawy5),
38) kontrolowanie zapewnienia rwnego i otwartego dostpu do sieci transportowej dwutlenku
wgla i podziemnych skadowisk dwutlenku wgla oraz rozstrzyganie sporw w zakresie odmowy
zawarcia umowy o wiadczenie usug przesyania dwutlenku wgla,
39) wykonywanie innych zada okrelonych w ustawie lub ustawach odrbnych.
IV. Uchwalona 20 lutego 2015 r. ustawa OZE przyniosa zakoczenie wieloletnich prac
legislacyjnych nad tym aktem prawnym. Co do zasady ustawa wesza w ycie 4 maja 2015 r., lecz termin
wejcia w ycie jej podstawowego rozdziau 4 Mechanizmy i instrumenty wspierajce wytwarzanie
energii elektrycznej z odnawialnych rde energii, biogazu rolniczego oraz ciepa, w instalacjach
odnawialnego rda energii zosta odroczony pierwotnie do 1 stycznia 2016 r. Nastpnie, ustaw
z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o odnawialnych rdach energii oraz ustawy Prawo
energetyczne6), wejcie w ycie rozdziau 4 zostao odroczone do 1 lipca 2016 r.
4) Brzmienie przepisu art. 44 ustawy Prawo energetyczne zostao zmienione ustaw nowelizujc, jednake zmiana ta
wesza w ycie 1 stycznia 2014 r.
5) Przepis dodany ustaw z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony rodowiska oraz niektrych innych ustaw
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1101), ktra wesza w ycie 5 wrzenia 2014 r.

6) Dz. U. z 2015 r. poz. 2365.
Ustawa przewidziaa wyczenie z ustawy Prawo energetyczne wikszoci przepisw dotyczcych
odnawialnych rde energii, w szczeglnoci po jej caociowym wejciu w ycie. Wprowadzia nowe
obowizki organu regulacyjnego, zwaszcza w zakresie dopuszczenia do wykonywania dziaalnoci
gospodarczej, tj. wydawania koncesji i prowadzenia tzw. rejestru wytwrcw energii w maej instalacji.
Ustawa ta co do zasady utrzymuje dotychczasowy system wsparcia kwotowego (wiadectwa
pochodzenia) dla instalacji, ktre rozpoczy prac do czasu wejcia w ycie rozdziau 4 ustawy i chc
nadal korzysta z tego systemu wsparcia ale jednoczenie wprowadza nowy rodzajowo system: tzw.
aukcji na sprzeda energii. Wsparcie dla wytwarzania energii z OZE bdzie miao zatem dwojaki, ale
jednoczenie rwnolegy charakter. Zamierzeniem systemu aukcyjnego, mwic w duym
uproszczeniu, jest zapewnienie wsparcia wytwarzania energii na staym poziomie, okrelonym
w aukcji, uniezaleniajc w ten sposb system wsparcia od waha rynkowych cen wiadectw
pochodzenia, jak rwnie wsparcie dla rde wytwarzajcych energi z OZE po najniszych,
akceptowanych przez przystpujce do aukcji rda, cenach. Minister Energii okrela ceny
referencyjne dla poszczeglnych rodzajw rde, stanowice ceny maksymalne za 1 MWh, po jakich
moe zosta w danym roku kalendarzowym sprzedana przez wytwrcw w drodze aukcji energia
elektryczna z odnawialnych rde (art. 77 ust. 1 ustawy). Aukcje przeprowadzane bd przez Prezesa
URE i organizowane maj by co najmniej raz w roku (art. 73 ust. 1 ustawy). Maksymalna ilo i warto
energii, ktra moe zosta wytworzona w kadym roku przez wytwrcw przystpujcych do aukcji,
jest okrelana w rozporzdzeniu Rady Ministrw (art. 72 ustawy). W przypadku gdy ilo lub warto
energii okrelona w rozporzdzeniu nie zostanie wyczerpana, Prezes URE moe przeprowadzi
w danym roku kolejne aukcje. Istotne postanowienie to wprowadzenie minimalnego progu udziau
energii wytworzonej w instalacjach o cznej mocy zainstalowanej do 1 MW (art. 73 ust. 6 ustawy)
co najmniej 25% energii sprzedanej w drodze aukcji musi pochodzi z takich rde. Ma to na celu
promowanie generacji rozproszonej, opartej na aktywnoci gospodarczej maych i rednich
przedsibiorstw.
Z takiej konstrukcji nowego systemu wsparcia wynika naoenie na Prezesa URE szeregu
obowizkw zwizanych z przygotowaniem, przeprowadzeniem i weryfikacj podmiotw startujcych
w postpowaniach aukcyjnych. Ponadto, ustawa przewidziaa, e nowy system wsparcia bdzie
wymaga zgromadzenia (przez tzw. patnikw) opaty OZE oraz wykreowania nowych podmiotw,
ktre w systemie tym bd funkcjonoway, tj. sprzedawcw zobowizanych i OREO. Sprzedawca
zobowizany ma zosta wyznaczany przez Prezesa URE, w drodze decyzji, spord sprzedawcw
o najwikszym wolumenie sprzeday energii elektrycznej odbiorcom kocowym przyczonym do sieci
dystrybucyjnej danego operatora (OSD), na obszarze dziaania tego operatora; przy czym zakres
obowizku zakupu energii ma co do zasady dotyczy jedynie rde o mocy nie wyszej ni 500 kW,
oraz energii ze rde, ktre rozpoczy wytwarzanie przed wejciem w ycie przepisw rozdziau 4
ustawy OZE.
Do ustawy wprowadzono rwnie mechanizmy majce na celu zapobieganie nadpoday wiadectw
pochodzenia. Realizacja obowizku w drodze zapaty opaty zastpczej nie bdzie moliwa w sytuacji,
gdy rednia waona cena wiadectw pochodzenia bdzie nisza ni 75% wartoci jednostkowej opaty
zastpczej, co znajdzie odbicie w publikowanych miesicznej i rocznej cenie redniowaonej praw
majtkowych wynikajcych ze wiadectw pochodzenia. Sama opata zastpcza w myl ustawy jest
ustalana na sztywnym poziomie wynoszcym 300,03 z.
Podsumowujc, z punktu widzenia dziaalnoci Prezesa URE w 2015 r. wejcie w ycie ustawy OZE
oraz przygotowania do wdroenia rozwiza przewidzianych w rozdziale 4 tej ustawy miay niezwykle
istotne znaczenie. Zgodnie z art. 210 ustawy Prezes URE po raz pierwszy ogosi aukcj w terminie
90 dni od dnia wejcia w ycie rozdziau 4. W praktyce oznacza to, e organ regulacyjny musia by do
31 grudnia 2015 r. w peni przygotowany do stosowania rozwiza prawnych zwizanych z nowym
systemem wsparcia. Odroczenie tego terminu do 1 lipca 2016 r. oznacza jedynie przeniesienie czci
obowizkw na kolejny rok.
V. 30 padziernika 2015 r., na mocy ustawy z 11 wrzenia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo
energetyczne oraz niektrych innych ustaw7), weszy w ycie przepisy, ktre wyposayy Prezesa URE
w narzdzia pozwalajce na egzekwowanie przestrzegania przepisw rozporzdzenia REMIT.
Rozporzdzenie REMIT ustanawia przepisy zakazujce stanowicych naduycia praktyk
wpywajcych na hurtowe rynki energii, tj. w szczeglnoci ustanawia zakaz dokonywania lub
usiowania manipulacji na hurtowych rynkach energii oraz zakaz wykorzystywania informacji
wewntrznych. W celu monitorowania rynku wprowadza obowizek rejestracji uczestnikw rynku oraz
obowizki sprawozdawcze, dotyczce gwnie przekazywania ACER przez uczestnikw rynku danych
na temat transakcji zawieranych na hurtowych rynkach energii.
Na mocy przepisw rozporzdzenia REMIT i ww. przepisw prawa krajowego na Prezesa URE
zostay naoone nowe obowizki i przyznane nowe uprawnienia, ktrych celem jest zapewnienie
przestrzegania zakazu wykorzystywania informacji wewntrznych, zakazu manipulacji lub prby
manipulacji na rynku oraz obowizku podawania informacji wewntrznej do wiadomoci publicznej
m.in. poprzez przeprowadzanie postpowa wyjaniajcych i kontrolnych z udziaem podmiotw
zobowizanych, kierowanie zawiadomie o podejrzeniu popenienia przestpstwa, nakadanie sankcji
administracyjnych oraz cis wspprac z ACER, Urzdem Komisji Nadzoru Finansowego i UOKiK.
Prezes URE zobowizany zosta rwnie do udostpnienia formularza rejestracyjnego dla
uczestnikw rynku oraz gromadzenia, na potrzeby monitorowania obrotu na hurtowych rynkach
energii, danych przekazywanych przez uczestnikw rynku, dotyczcych zdolnoci wykorzystania
instalacji sucych do produkcji, magazynowania, przesyu energii elektrycznej lub gazu ziemnego lub
zuywajcych energi elektryczn lub gaz ziemny oraz dotyczcych zdolnoci i wykorzystania instalacji
skroplonego gazu ziemnego, w tym dotyczce planowanej i nieplanowanej niedostpnoci tych
instalacji.
Wan zmian dokonan powysz nowelizacj jest dodanie przepisu nakazujcego odpowiednie
stosowanie przepisw dziau III Ordynacji podatkowej do kar wymierzanych przez Prezesa URE na
podstawie ustawy Prawo energetyczne.
VI. 31 grudnia 2015 r. upywa okres obowizywania ustawy o efektywnoci energetycznej.

W wyniku zmiany dokonanej ustaw z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o efektywnoci
energetycznej8) okres obowizywania ustawy przeduony zosta, co do zasady, do 31 grudnia 2017 r.
Nowelizacja powysza zapewni miaa funkcjonowanie systemu wsparcia inwestycji
proefektywnociowych w 2016 r. Rwnoczenie w 2016 r. podjto prace nad now ustaw
o efektywnoci energetycznej. Zgodnie z projektem ma zosta zmodyfikowany dotychczasowy model
funkcjonowania finansowania dziaa w zakresie efektywnoci, dostosowany do unijnych wymaga
okrelonych dyrektyw o efektywnoci energetycznej9).
VII. Pozostae nowelizacje ustawy Prawo energetyczne dotyczyy: sprecyzowania obowizku

gminy w zakresie zaopatrzenia w energi elektryczn, ciepo i paliwa gazowe polegajcego na
planowaniu i finansowaniu owietlenia ulicznego10), transpozycji postanowie dyrektywy
2009/28/WE11 w zakresie instalacji wykorzystujcych do wytwarzania energii biomas12), zmian
7) Dz. U. z 2015 r. poz. 1618.

8) Dz. U. z 2015 r. poz. 2359.
9) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z 25 padziernika 2012 r. w sprawie efektywnoci
energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz. U. UE L
2012.315.1 z pn. zm.).
10) Ustawa z 27 maja 2015 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne (Dz. U. z 2015 r. poz. 942).
11) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania
energii ze rde odnawialnych zmieniajcej i w nastpstwie uchylajcej dyrektywy: 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. U.
UE L 140 z 5.06.2009 str. 16 z pn. zm.).
12) Ustawa z 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekych oraz niektrych innych ustaw
(Dz.U. z 2015 r. poz. 151).
porzdkowych w zakresie treci owiadcze podmiotw zamierzajcych korzysta z systemw
wsparcia13).
Naley zauway, e niektre z powyszych zmian utrac moc po wejciu w ycie rozdziau 4 ustawy OZE.
VIII. Kolejne, warte odnotowania zmiany dokonane jeszcze w 2014 r., ktre czciowo weszy
w ycie z pocztkiem 2015 r. to przepisy nowelizujce ustaw o biopaliwach14). Do istotnych zmian tej
ustawy zaliczy naley wprowadzenie nowych przepisw regulujcych zasady wykonywania
dziaalnoci gospodarczej, nabycia wewntrzwsplnotowego lub importu biokomponentw oraz
powiadczania speniania kryteriw zrwnowaonego rozwoju, jak rwnie kwestie dotyczce zasad
certyfikowania biokomponentw pod ktem speniania wskazanych wyej kryteriw.
IX. W roku sprawozdawczym Prezes URE uczestniczy w pracach Staego Komitetu Rady Ministrw.
W zwizku z powyszym, w 2015 r. do Urzdu Regulacji Energetyki przesanych zostao kilkaset
dokumentw, ktre zostay wniesione pod obrady tego Komitetu. W odniesieniu do 76 projektw
dokumentw skierowanych na Stay Komitet Rady Ministrw, Prezes URE wnis uwagi w formie
pisemnej.
2. ORGANIZACJA I FUNKCJONOWANIE URZDU

Prezes URE jest centralnym organem administracji rzdowej realizujcym zadania z zakresu spraw
regulacji gospodarki paliwami i energi oraz promowania konkurencji. Regulator wykonuje zadania
przy pomocy Urzdu Regulacji Energetyki, ktry funkcjonuje na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy Prawo
energetyczne oraz zarzdzenia nr 90 Prezesa Rady Ministrw z 28 listopada 2013 r. w sprawie nadania
statutu Urzdowi Regulacji Energetyki15).
W skad urzdu w 2015 r. wchodziy nastpujce:
1) komrki organizacyjne i wyodrbnione stanowiska:
Departament Rynkw Energii Elektrycznej i Ciepa,
Departament Rynkw Paliw Gazowych i Ciekych,
Departament Rozwoju Rynkw i Spraw Konsumenckich,
Departament Systemw Wsparcia,
Departament Strategii i Komunikacji Spoecznej,
Departament Prawny i Rozstrzygania Sporw,
Biuro Dyrektora Generalnego,
Stanowisko do Spraw Koordynacji Rozwoju Inteligentnych Sieci,
Stanowisko do Spraw Wsppracy Midzynarodowej,
Stanowisko do Spraw Ochrony Informacji Niejawnych,
Stanowisko do Spraw Audytu Wewntrznego,
13) Ustawa z 25 wrzenia 2015 r. o zmianie ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej oraz niektrych innych ustaw
(Dz. U. z 2015 r. poz. 1893).
14) Ustawa z 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekych oraz niektrych innych ustaw
(Dz. U. z 2014 r. poz. 457) zmieniona ustaw z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania
jakoci paliw ciekych oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1088).
15) M. P. z 2013 r. poz. 971.
2) oddziay:
Pnocno-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w Szczecinie,
Pnocny Oddzia Terenowy z siedzib w Gdasku,
Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w Poznaniu,
Wschodni Oddzia Terenowy z siedzib w Lublinie,
rodkowo-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w odzi,
Poudniowo-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib we Wrocawiu,
Poudniowy Oddzia Terenowy z siedzib w Katowicach,
Poudniowo-Wschodni Oddzia Terenowy z siedzib w Krakowie.
Oddziay terenowe obejmoway swoim zasigiem terytorialnym nastpujce wojewdztwa:

1) Pnocno-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w Szczecinie, ktrego zasig terytorialny obejmuje
obszar wojewdztw zachodniopomorskiego i lubuskiego,
2) Pnocny Oddzia Terenowy z siedzib w Gdasku, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar
wojewdztw pomorskiego i warmisko-mazurskiego,
3) Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w Poznaniu, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar
wojewdztw wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego,
4) Wschodni Oddzia Terenowy z siedzib w Lublinie, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar
wojewdztw lubelskiego i podlaskiego,
5) rodkowo-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w odzi, ktrego zasig terytorialny obejmuje
obszar wojewdztw dzkiego i mazowieckiego,
6) Poudniowo-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib we Wrocawiu, ktrego zasig terytorialny
obejmuje obszar wojewdztw dolnolskiego i opolskiego,
7) Poudniowy Oddzia Terenowy z siedzib w Katowicach, ktrego zasig terytorialny obejmuje
obszar wojewdztw lskiego i witokrzyskiego,
8) Poudniowo-Wschodni Oddzia Terenowy z siedzib w Krakowie, ktrego zasig terytorialny
obejmuje obszar wojewdztw maopolskiego i podkarpackiego.
3. ZATRUDNIENIE I KWALIFIKACJE
31 grudnia 2015 r. w urzdzie zatrudnione byy 322 osoby, z czego 294 osoby to czonkowie korpusu
suby cywilnej, a 28 osb to pracownicy urzdu, do ktrych nie maj zastosowania przepisy ustawy
z 21 listopada 2008 r. o subie cywilnej, tj. pracownicy zatrudnieni na wysokich stanowiskach
pastwowych (1 osoba), na stanowiskach pomocniczych, robotniczych i obsugi (27 osb).
Wedug stanu na 31 grudnia 2015 r. w URE zatrudnionych byo 190 kobiet i 132 mczyzn, 11 osb
posiadao orzeczony stopie niepenosprawnoci.
Na 31 grudnia 2015 r. urzd zatrudnia czonkw korpusu suby cywilnej w nastpujcych grupach
stanowisk:
wysze stanowiska w subie cywilnej 23 osoby,
stanowiska redniego szczebla zarzdzania 1 osoba,
stanowiska koordynujce w subie cywilnej 21 osb,
stanowiska samodzielne w subie cywilnej 82 osoby,
stanowiska specjalistyczne w subie cywilnej 158 osb,
stanowiska wspomagajce w subie cywilnej 9 osb.
Spord osb zatrudnionych w urzdzie, na 31 grudnia 2015 r., 59 posiadao status urzdnika
suby cywilnej, w tym 51 osb, ktre pomylnie przeszy postpowanie kwalifikacyjne oraz
8 absolwentw Krajowej Szkoy Administracji Publicznej. Urzdnicy suby cywilnej stanowili ok. 18%
zatrudnionych w urzdzie.
Pracownicy z wyksztaceniem wyszym 307 osb (tj. ok. 95% zatrudnionych), w tym:
doktor 4 osoby,
magister inynier 83 osoby,
magister 211 osb,
inynier 2 osoby,
licencjat 7 osb.
Rysunek 1. Pracownicy URE wedug rodzaju wyksztacenia
Specjalici z zakresu
zarzdzania Administratywici
8% 9%
Specjalici z zakresu
ochrony rodowiska
9%
Ekonomici
19%
Prawnicy
22%
Energetycy i elektrycy
11%
Mechanicy
Inne zawody
3%
19%
rdo: URE.
W omawianym okresie do pracy w korpusie suby cywilnej, w urzdzie przyjto 25 osb, z czego
6 zatrudniono na podstawie umowy na czas okrelony czas zastpstwa nieobecnego pracownika.
Pracownicy przyjmowani w 2015 r. na czas zastpstwa, stanowili 24% ogu przyjtych do pracy
w urzdzie. Stosunek pracy rozwizano z 18 osobami, w tym w trybie:
porozumienia stron 6 osb,
z upywem czasu, na ktry umowa bya zawarta 5 osb,
w zwizku z przejciem na emerytur lub rent 3 osoby,
wypowiedzenia przez pracownika 2 osoby,
przeniesienia subowego do innego urzdu 2 osoby.
Spord osb zwolnionych w 2015 r., 2 osoby zatrudnione byy na podstawie umowy na czas
okrelony czas zastpstwa.
Wskanik rotacji w urzdzie w 2015 r. wynosi 7,67%.
Rysunek 2. Struktura wiekowa pracownikw URE w 2015 r. zatrudnionych w korpusie suby cywilnej w przedziaach
wiekowych
70
60
50
40
30
20
10
0
25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 pow. 65
rdo: URE.
Pracownicy do 44 roku ycia stanowili 67% ogu zatrudnionych w korpusie suby cywilnej. Udzia
czonkw korpusu suby cywilnej w wieku powyej 44 lat ksztatowa si na poziomie 33%. Pracownicy
ze staem pracy powyej 20 lat stanowili w urzdzie, wg stanu na 31 grudnia 2015 r., 32%
zatrudnionych czonkw korpusu suby cywilnej.
Obsada stanowisk w korpusie suby cywilnej realizowana jest zgodnie z ustaw z 21 listopada 2008 r.
o subie cywilnej. W publikowanych ogoszeniach o prac urzd zachca osoby niepenosprawne do
aplikowania na oferowane stanowiska pracy.
4. BUDET
Plan dochodw i wydatkw na 31 grudnia 2015 r. dla czci 50 Urzd Regulacji Energetyki wynosi:
dochody: 118 442 tys. z,
wydatki: 46 619 tys. z.
Wykonanie budetu urzdu wynioso:
dochody: 119 316 tys. z, tj. 100,7% planu,
wydatki: 45 522 tys. z, tj. 97,6% planu.
4.1. Dochody
W 2015 r. czne wykonanie dochodw urzdu wynioso 119 316 tys. z, co stanowio 100,7% planu
na rok 2015 oraz 118,2% wykonania w 2014 r. Wzrost wynika gwnie z uzyskania wpat z tytuu kar
naoonych decyzjami Prezesa URE w kwocie 14 355 tys. z. Wykonane dochody dotyczyy wpaty
siedmiu kar naoonych decyzjami Prezesa URE, w tym jedna kara w wysokoci 14 310 tys. z.
Opaty z tytuu uzyskania koncesji
Podstawowe rdo dochodw, tak jak w ubiegych latach, stanowiy opaty z tytuu uzyskania
koncesji, wnoszone przez przedsibiorstwa energetyczne, zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy Prawo
energetyczne, w wysokoci okrelonej przepisami rozporzdzenia Rady Ministrw z 5 maja 1998 r.
w sprawie wysokoci i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opat wnoszonych przez
przedsibiorstwa energetyczne, ktrym zostaa udzielona koncesja16).
Z tytuu opat koncesyjnych do budetu pastwa wpyno 104 635 tys. z, co stanowio 100,8%
planowanych na 2015 r. dochodw z tego tytuu.
Pozostae dochody
Pozostae dochody urzdu w 2015 r. uksztatoway si nastpujco:

wpywy z tytuu kar 14 355 tys. z,
wpywy z rnych opat 28 tys. z,
odsetki z tytuu nieterminowych wpat opat koncesyjnych 287 tys. z,
wpywy z rnych dochodw 11 tys. z.
W strukturze zrealizowanych w 2015 r. przez urzd dochodw, najwikszy udzia miay dochody
z tytuu wpat opat koncesyjnych 87,7% oraz wpat kar pieninych 12,0%. Wpaty z pozostaych
tytuw stanowiy 0,3% zrealizowanych dochodw ogem.
Rysunek 3. Struktura dochodw URE w 2015 r.
Kary Pozostae
pienine tytuy
12,0% 0,3%
Opaty koncesyjne
87,7%
rdo: URE.
W 2015 r. prowadzono dalsze intensywne dziaania windykacyjne w celu wyegzekwowania

nalenoci z tytuu opat koncesyjnych i kar. W tym celu wystawiono i wysano:
3 582 wezwa do zapaty i nadesania formularza, w tym 1 496 dotyczcych 2014 r.,
447 wezwa o nadesanie formularza dotyczcych 2014 r.,
432 potwierdze sald, w tym 418 dotyczcych nalenoci od koncesjonariuszy,
na podstawie 6 ust. 3 rozporzdzenia Rady Ministrw z 5 maja 1998 r. w sprawie wysokoci
i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opat wnoszonych przez przedsibiorstwa
energetyczne, ktrym zostaa udzielona koncesja ustalono dla 328 przedsibiorstw energetycznych
wysoko opaty koncesyjnej,
w trybie art. 15 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji wysano
623 upomnienia,
zgodnie z przepisami ww. ustawy wystawiono 487 tytuw wykonawczych do urzdw skarbowych,
16) Dz. U. z 1998 r. Nr 60, poz. 387 i z 1999 r. Nr 92, poz. 1049.
w trybie art. 115 i 116 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa wydano cztery decyzje
o odpowiedzialnoci solidarnej czonka zarzdu spki z ograniczon odpowiedzialnoci za
niewniesienie opaty przez spk,
na podstawie art. 105 1 i art. 154 1 i 2 kpa, w zwizku z art. 30 ust. 1 i art. 34 ust. 1 ustawy
Prawo energetyczne wydano sze decyzji uchylajcych i umarzajcych postpowanie
administracyjne w sprawie obliczenia wysokoci opaty koncesyjnej,
na podstawie art. 105 1 kpa, w zwizku z art. 30 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne wydano
siedem decyzji umarzajcych postpowanie administracyjne.
4.2. Wydatki
W 2015 r. urzd realizowa wydatki budetowe w rozdziale 75001 Urzdy naczelnych i centralnych
organw administracji rzdowej. W planie po zmianach rodki na wydatki wyniosy 46 619 tys. z.
Wykonanie wydatkw ogem wynioso 45 522 tys. z, tj. 97,6% planu po zmianach, z tego:
wydatki biece: 38 837 tys. z,
w tym na:
- wynagrodzenia i pochodne: 28 330 tys. z;
- pozostae wydatki biece: 10 507 tys. z,
wydatki na wiadczenia na rzecz osb fizycznych: 5 tys. z,
wydatki na zakupy inwestycyjne: 6 680 tys. z.
Podobnie jak w latach ubiegych najwiksz grup wydatkw byy wydatki biece jednostek
budetowych, ktre stanowiy 85,3% ogu wydatkw URE.
Rysunek 4. Struktura wydatkw URE w 2015 r.
Najem pomieszcze
biurowych
12,1% Skadki do organizacji
midzynarodowych
Wynagrodzenia 0,7%
i pochodne
Inne obligatoryjne
62,2%
1,5%
Inne wydatki biece

8,8%
Wydatki majtkowe
14,7%
rdo: URE.
Najwiksz pod wzgldem wielkoci realizacji pozycj wydatkw biecych urzdu byy
wynagrodzenia wraz z pochodnymi, ktre wyniosy 28 330 tys. z i stanowiy 62,2% poniesionych
wydatkw ogem oraz wydatki zwizane z najmem pomieszcze biurowych w wysokoci 5 512 tys. z,
tj. 12,1% wydatkw ogem.
Pozostae wydatki biece dotyczyy:
skadek do organizacji midzynarodowych (334 tys. z 0,7%),
rnych obligatoryjnych wydatkw zwizanych z pracownikami, w tym: wpat na PFRON, odpisw
na ZFS, bada wstpnych i okresowych, szkole (679 tys. z 1,5%),
innych wydatkw biecych, w tym wynagrodze bezosobowych, zakupu materiaw (m.in.
biurowych, papieru, tonerw, paliwa, czci zamiennych i eksploatacyjnych) i wyposaenia, zakupu
energii, zakupu usug remontowych, zakupu usug pozostaych (m.in. informatycznych,
monitoringu, czystoci), zakupu usug telekomunikacyjnych i pocztowych, zakupu usug dostpu do
Internetu, zakupu usug telefonii stacjonarnej i komrkowej, analiz i opinii, podry subowych krajowych
i zagranicznych, rnych opat i skadek, kosztw postpowania sdowego (3 982 tys. z 8,8%).
Wydatki majtkowe wyniosy 6 680 tys. z, tj. 14,7% ogu poniesionych wydatkw, i dotyczyy
zakupw sprztw i oprogramowania IT.
Wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodze wyniosy 5 tys. z.
Wszystkie wydatki dokonywane byy w sposb celowy i oszczdny, zgodnie z przyjtymi w urzdzie
procedurami umoliwiajcymi terminow realizacj zada oraz w granicach kwot ustalonych w planie
po zmianach. Umowy, ktrych przedmiotem byy dostawy towarw i usug zawierane byy na zasadach
okrelonych w ustawie o zamwieniach publicznych.
Rysunek 5. Wykonanie dochodw i wydatkw Urzdu Regulacji Energetyki w latach 20112015 w ujciu nominalnym, wedug
stanu na 31 grudnia 2015 r.
140 000
119 316
120 000 91 228 97 641 100 922 100 903
Warto w tys. z
100 000
80 000
60 000
40 000
45 522
34 867 36 098 36 698 38 047
20 000
0
2011 2012 2013 2014 2015
ROK
DOCHODY WYDATKI
rdo: URE.
5. SDOWA KONTROLA DZIAALNOCI PREZESA URE

I. W 2015 r. Prezes URE wyda cznie 7 843 decyzje administracyjne. Natomiast odwoania do Sdu
Okrgowego w Warszawie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw wniesiono od 189 decyzji.
Powysze wskazuje, e odsetek zaskaronych decyzji ksztatuje si na poziomie 2,40%.
Tabela 1. Dane dotyczce wydanych decyzji administracyjnych i odwoa od nich w poprzednich latach
Liczba wydanych decyzji Ujcie procentowe odwoa

Rok Liczba wniesionych odwoa
administracyjnych do wydanych decyzji
2014 6 549 153 2,33%
2013 5 454 134 2,45%
2012 5 402 170 3,15%
2011 4 610 171 3,70%
2010 4 869 209 4,30%
rdo: URE.
Dokonujc na przestrzeni kilku lat porwnania procentowego zestawienia liczby wniesionych

rodkw zaskarenia do liczby podjtych decyzji, naley zauway, e odsetek odwoa od wydanych
decyzji pozostaje na zblionym poziomie, przy czym w ujciu procentowym odnotowano tendencj
malejc.
Natomiast wyranie wzrasta liczba wniesionych odwoa w liczbach bezwzgldnych.
W 2015 r. do Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw przekazane zostay 174 odwoania,
a w 15 przypadkach Prezes URE zmieni decyzj w trybie samokontroli na podstawie art. 479 48 2
ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postpowania cywilnego17).
Odrbn kategori postpowa przed Sdem Ochrony Konkurencji i Konsumentw stanowi
zaalenia na postanowienia wydane przez Prezesa URE. W 2015 r. wniesiono 39 takich zaale.
II. Do 31 grudnia 2015 r. Sd Ochrony Konkurencji i Konsumentw wyda cznie 142 wyroki,
w tym w 83 przypadkach oddali odwoania od decyzji Prezesa URE, w 26 zmieni zaskarone
decyzje, a w 33 przypadkach uchyli zaskarone decyzje.
W 2015 r. Sd Ochrony Konkurencji i Konsumentw wyda 88 postanowie, w tym w 22 przypadkach
oddali zaalenia na postanowienia Prezesa URE, w 16 przypadkach odrzuci odwoanie, w 20 odrzuci
zaalenia, a w 16 sprawach umorzy postpowanie sdowe. Jedynie w 6 sprawach Sd uchyli
postanowienia Prezesa URE. Ponadto 6 postanowie tego Sdu dotyczyo odrzucenia apelacji,
a 2 postanowienia odrzucenia zaale na postanowienia Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw.
III. W 2015 r. w 62 przypadkach orzeczenia Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw zostay

zaskarone do Sdu Apelacyjnego w Warszawie, przy czym w 16 sprawach apelacje zostay wniesione
przez Prezesa URE, za w 46 przez strony. Ponadto do Sdu Apelacyjnego wniesiono 18 zaale na
postanowienia Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, w tym 10 zaale pochodzio od Prezesa
URE, za 8 od stron.
Sd Apelacyjny Warszawie w 2015 r. rozpozna 71 apelacji wniesionych od wyrokw Sdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw (w tym 22 wniesione przez Prezesa URE, za 49 wniesionych przez strony).
W wyniku rozpoznania tych apelacji Sd Apelacyjny wyda 69 wyrokw w ktrych: w 51 przypadkach
oddali apelacje, uwzgldniajc stanowisko Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, przy czym
w 39 przypadkach oddalone zostay apelacje wniesione przez strony, za w 12 przez Prezesa URE.
W 3 sprawach wyroki Sdu I instancji zostay uchylone. Z kolei w 15 sprawach Sd Apelacyjny zmieni
zaskarone wyroki. Natomiast w 2 przypadkach Sd Apelacyjny wyda postanowienia uchylajce wyroki
Sdu I instancji i umarzajce postpowanie w sprawie.
Sd ten rozpozna take 29 zaale wniesionych na postanowienia wydane przez Sd Ochrony
Konkurencji i Konsumentw. Spord tych zaale 15 (w tym 9 pochodzcych od stron) zostao przez
Sd Apelacyjny oddalonych, 9 zostao odrzuconych, w 2 sprawach na skutek zaalenia stron Sd
Apelacyjny uchyli postanowienie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw. W 2 przypadkach Sd
Apelacyjny umorzy postpowanie apelacyjne, a w 1 przypadku zmieni zaskarone postanowienie.
Ponadto, w 2 przypadkach Sd Apelacyjny odrzuci skarg kasacyjn strony. Z kolei w 2 innych
przypadkach Sd przedstawi Sdowi Najwyszemu do rozstrzygnicia zagadnienia prawne.
Ponadto, w jednej sprawie, Sd Apelacyjny postanowi przedstawi Trybunaowi Sprawiedliwoci
Unii Europejskiej nastpujce pytanie prawne: czy pod pojciem hydroenergii jako odnawialnego
rda energii, zawartym w art. 2 lit. a w zwizku z art. 5 ust. 3 i pkt 30 preambuy dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 roku w sprawie promowania
stosowania energii ze rde odnawialnych, zmieniajcej i w nastpstwie uchylajcej dyrektywy
2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. U. UE L2009.140.16) naley rozumie wycznie energi
wytworzon przez hydroelektrownie wykorzystujce spadek rdldowych wd powierzchniowych,
w tym spadek rzek, czy te rwnie energi wytworzon w elektrowni wodnej (ktra nie jest
elektrowni szczytowo-pompow ani elektrowni z czonem pompowym), zlokalizowan na zrzutach
ciekw technologicznych innego zakadu? (postanowienie z 1 padziernika 2015 r., VI ACa 66/15).
17) Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z pn. zm.
IV. Od wyrokw Sdu Apelacyjnego w 2015 r. wniesiono 21 skarg kasacyjnych. W 11 przypadkach
skarg wnis Prezes URE, za w pozostaych 10 przypadkach strony.
W 2015 r. Sd Najwyszy rozpozna 7 skarg kasacyjnych, przy czym w 4 przypadkach skarg
kasacyjn wnis Prezes URE, a w 3 przedsibiorstwo energetyczne. Rozpoznajc skargi kasacyjne
Sd Najwyszy oddali 3 skargi wniesione przez Prezesa URE. W 4 przypadkach Sd uchyli zaskarone
wyroki Sdu Apelacyjnego, uwzgldniajc w 1 przypadku skarg kasacyjn Prezesa URE.
Sd Najwyszy w roku sprawozdawczym w 3 przypadkach odmwi przyjcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania, przy czym 2 skargi kasacyjne zostay wniesione przez Prezesa URE, a 1 przez stron.
W 2015 r. Sd Najwyszy wyda rwnie 4 postanowienia w przedmiocie przyjcia skarg kasacyjnych do
rozpoznania, w tym 1 skargi wniesionej przez Prezesa URE. Podkreli take naley, e w 6 przypadkach Sd
Najwyszy odroczy rozpoznanie skarg kasacyjnych do czasu rozstrzygnicia pyta prawnych
skierowanych do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej postanowieniem Sdu Najwyszego
z 8 padziernika 2014 r., sygn. akt III SK 53/13.
W postanowieniu powyszym Sd Najwyszy, rozpoznajc skarg kasacyjn Prezesa URE w sprawie
korekty rocznej kosztw osieroconych przedsibiorstwa energetycznego beneficjenta pomocy
publicznej, na podstawie ustawy o rozwizaniu KDT zwrci si do Trybunau Sprawiedliwoci UE
z nastpujcymi pytaniami prejudycjalnymi:
1) czy mechanizm pomocy publicznej, ktrego zgodno ze wsplnym rynkiem bya oceniana a priori
jeszcze przed jego wdroeniem i ktry by uznany w decyzji Komisji z 25 wrzenia 2007 r. w sprawie
pomocy pastwa udzielonej przez Polsk w ramach umw dugoterminowych sprzeday mocy
i energii elektrycznej oraz pomocy pastwa ktr Polska planuje udzieli w ramach rekompensaty
z tytuu dobrowolnego rozwizania umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii elektrycznej
(Dz. U. UE L 83/1 z 28 marca 2009 r.) za zgodny ze wsplnym rynkiem zgodnie z metodologi
kosztw osieroconych przedstawion w Komunikacie Komisji dotyczcym metodologii analizy
pomocy pastwa zwizanej z kosztami osieroconymi (list Komisji SG(2001)D/290869 z 6 sierpnia
2001 r.) i nie podlega ju takiej ocenie na etapie jego realizacji, czy te powinien kadorazowo
podlega ocenie pod ktem jego zgodnoci z ww. metodologi, majc na wzgldzie art. 4 ust. 2 ww.
decyzji Komisji w zw. z art. 107 TFUE oraz art. 4 ust. 3 TUE,
2) jakie znaczenie naley nada art. 4 ust. 2 decyzji Komisji w zw. z pkt 3.3 i 4.2. metodologii kosztw
osieroconych, a w zwizku z tym czy pojciu grupy kapitaowej, o ktrej mowa w art. 32 ust. 1
w zw. z art. 2 pkt 1 ustawy o rozwizaniu KDT naley nada znaczenie statyczne czy te
dynamiczne.
Stanowisko Trybunau bdzie miao istotne znaczenie dla rozstrzygnicia przedmiotowej sprawy,
jak rwnie dla uksztatowania linii orzeczniczej sdw w zakresie weryfikacji decyzji Prezesa URE
ustalajcych wysoko korekt kosztw osieroconych.
Postanowieniem z 16 kwietnia 2015 r., sygn. akt III SK 30/14 Sd Najwyszy, rozpoznajc skarg
kasacyjn przedsibiorstwa energetycznego w sprawie o wymierzenie kary pieninej z tytuu
niewykonania w 2006 r. okrelonego w art. 9a ust. 8 ustawy Prawo energetyczne obowizku zakupu
oferowanej energii elektrycznej wytworzonej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepa w przyczonych
do sieci rdach energii znajdujcych si na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zwrci si do
Trybunau Sprawiedliwoci UE z nastpujcymi pytaniami:
1) czy art. 107 TFUE naley interpretowa w ten sposb, e pomoc publiczn stanowi obowizek zakupu
energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepa, przewidziany w art. 9a ust. 8
ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne w brzmieniu obowizujcym w 2006 r., nadanym
na podstawie art. 1 pkt 13 ustawy z 4 marca 2005 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz
ustawy Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2005 r. Nr 62, poz. 552)?
2) w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy art. 107 TFUE naley interpretowa w ten
sposb, e na naruszenie tego przepisu moe powoa si w postpowaniu przed sdem krajowym
przedsibiorstwo energetyczne traktowane jako emanacja pastwa czonkowskiego, ktre byo
zobowizane do wykonania obowizku kwalifikowanego jako pomoc publiczna?
3) w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytania nr 1 i 2, czy art. 107 TFUE w zwizku z art. 4 ust. 3
TUE naley interpretowa w ten sposb, e sprzeczno wynikajcego z prawa krajowego
obowizku z art. 107 TFUE wycza moliwo naoenia kary pieninej na przedsibiorstwo, ktre
nie wykonao tego obowizku?
Stanowisko Trybunau bdzie miao istotne znaczenie dla rozstrzygnicia przedmiotowej sprawy,
gdy pozwoli na wyjanienie wtpliwoci przedsibiorstwa energetycznego, czy obowizek zakupu
energii w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepa stanowi pomoc publiczn dla wytwrcw tej energii,
moe mie zatem take znaczenie dla caego rynku energii elektrycznej.
V. Do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego (WSA) w 2015 r. zostay przekazane 22 skargi.

W 2015 r. WSA wyda 16 orzecze, w tym 5 postanowie o odrzuceniu skargi. Pozostae 11 przypadkw
dotyczyo skarg na bezczynno Prezesa URE oraz przewleko prowadzenia postpowania.
W wyniku rozpoznania tych skarg w 7 przypadkach Sd stwierdzi bezczynno, a w 1 przypadku
przewleko organu, ktra miaa miejsce z racym naruszeniem prawa, umarzajc rwnoczenie
postpowanie ze wzgldu na dokonanie przez organ wnioskowanych czynnoci. Wyroki te zostay
zaskarone przez Prezesa URE skarg kasacyjn do Naczelnego Sdu Najwyszego. W 1 przypadku WSA
oddali skarg na przewleko postpowania w przedmiocie zatwierdzenia taryfy dla paliw gazowych.
Natomiast w 2 przypadkach WSA uchyli zaskarone orzeczenia Prezesa URE, przy czym pierwsze z nich
zostao wydane w przedmiocie zarzutw w postpowaniu egzekucyjnym drugie w przedmiocie
odmowy udostpnienia informacji publicznej.
VI. Od orzecze WSA zostao wniesionych 11 skarg kasacyjnych do Naczelnego Sdu Administracyjnego,
przy czym w 8 przypadkach skargi wnis Prezes URE, za w trzech przypadkach strony.
W 2015 r. Naczelny Sd Administracyjny rozpozna 2 skargi kasacyjne w przedmiocie: zarzutw
w postpowaniu egzekucyjnym (skarga Prezesa URE) oraz wydania pisemnej interpretacji przepisw
ustawy Prawo energetyczne w oparciu o art. 10 i 10a ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej
(skarga strony). Obie skargi zostay oddalone.
VII. Statystyka spraw rozstrzygnitych w Sdzie Okrgowym w Warszawie Sdzie Ochrony

Konkurencji i Konsumentw w 2015 r., przedstawia si nastpujco: Prezes URE wygra 163 sprawy18),
a przegra 6519).
Statystyka spraw rozstrzygnitych w Sdzie Apelacyjnym w Warszawie w 2015 r., przedstawia si
nastpujco: Prezes URE wygra 65 spraw20), a przegra 35 spraw21).
Statystyka spraw rozstrzygnitych w Sdzie Najwyszym w 2015 r., przedstawia si nastpujco:
Prezes URE wygra 2 sprawy22) i 8 spraw przegra 23).
18) Przez co, na potrzeby niniejszego sprawozdania, uznano: oddalenie odwoania od decyzji Prezesa URE, oddalenie
zaalenia na postanowienie Prezesa URE, odrzucenie tych odwoa i zaale, odrzucenie apelacji powoda oraz umorzenie
postpowania odwoawczego.
19) Przez co, na potrzeby niniejszego sprawozdania, uznano: uchylenie zaskaronej decyzji Prezesa URE oraz uchylenie
zaskaronego postanowienia Prezesa URE (czsto w skutek zmiany przed wydaniem wyroku obowizujcych przepisw
prawa), zmian zaskaronej decyzji (najczciej polega to jednak na uznaniu zasadnoci kierunku rozstrzygnicia dokonanego
przez regulatora przy jednoczesnym obnieniu wysokoci kary pieninej).
20) Przez co, na potrzeby niniejszego sprawozdania, uznano: oddalenie apelacji powoda, oddalenie zaalenia powoda,
zmian wyroku/postanowienia SOKiK na skutek apelacji/zaalenia Prezesa, odrzucenie zaalenia strony, umorzenie
postpowania apelacyjnego.
21) Przez co, na potrzeby niniejszego sprawozdania, uznano: oddalenie apelacji Prezesa URE, zmian wyroku SOKiK,
uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia SOKiK na skutek apelacji powoda, oddalenie zaalenia
Prezesa URE, uchylenie postanowienia SOKiK na skutek zaalenia powoda.
22) Przez co naley rozumie: oddalenie skargi kasacyjnej strony, uchylenie wyroku SA i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania, odmow przyjcia skargi kasacyjnej powoda do rozpoznania, oddalenie zaalenia powoda na postanowienie SA,
odrzucenie skargi kasacyjnej.
23) Przez co naley rozumie: oddalenie skargi kasacyjnej pozwanego, uchylenie zaskaronego wyroku SA i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania, odmow przyjcia skargi kasacyjnej pozwanego do rozpoznania.
Wyjani naley, e niekorzystne rozstrzygnicia sdu pierwszej instancji zostay zaskarone przez
Prezesa URE do Sdu Apelacyjnego. Zatem, spraw tych wbrew dotychczasowej statystyce nie
mona uzna za definitywnie zakoczone w sposb negatywny dla organu regulacyjnego, poniewa
apelacje wniesione przez Prezesa URE nie zostay jeszcze rozstrzygnite przez Sd Apelacyjny. Podobna
sytuacja odnosi si do niekorzystnych dla Prezesa URE orzecze Sdu Apelacyjnego, od ktrych
w wikszoci przypadkw zostay wniesione skargi kasacyjne.
VIII. W kontekcie dokonanej analizy ilociowej prowadzonych spraw sdowych warto zauway, e
w ostatnich latach coraz bardziej wyrana jest tendencja wyduania czasu trwania poszczeglnych
postpowa sdowych, w sdach wszystkich instancji i rodzajw, przed ktre jest pozywany Prezes URE.
Wydaje si, e obserwowana sytuacja jest konsekwencj coraz wikszego stopnia skomplikowania
(zarwno pod wzgldem prawnym, jak i faktycznym) prowadzonych przez Prezesa URE postpowa.
W niektrych sprawach, ze wzgldu na niejednoznaczno przepisw prawa, wystpuj due wtpliwoci
interpretacyjne, co skutkuje niejednokrotnie rozbienoci w orzecznictwie, a w konsekwencji
korzystaniem przez strony z przysugujcych im dalszych rodkw zaskarenia. W innych przypadkach,
ustalenie stanu faktycznego sprawy wymaga wiadomoci specjalnych (zwaszcza technicznych
i ekonomicznych), dotyczy to w szczeglnoci sporw o odmow zawarcia umowy o przyczenie do sieci
(gwnie w przypadku odmowy przyczenia rde odnawialnych), postpowa w sprawie wymierzenia
kary za nieutrzymywanie w naleytym stanie technicznym infrastruktury energetycznej wykorzystywanej
do wykonywania dziaalnoci koncesjonowanej, jak rwnie postpowa w sprawach o zatwierdzenie
taryf i wymierzania kar za niezgodn z wymaganiami jako paliw ciekych. W zwizku z tym, Sdy coraz
czciej korzystaj z wiedzy specjalistw powoujc dodatkowe dowody z opinii biegych, jak rwnie
dowody z przesuchania wiadkw lub stron (gwnie przedsibiorcw). Sdy take czsto zobowizuj
strony postpowania do zoenia dodatkowych wyjanie, co nie pozostaje bez wpywu na termin
zakoczenia sprawy. Nadmieni rwnie naley, e niejednokrotnie Sd Apelacyjny uchyla zaskarony
wyrok i przekazuje spraw do ponownego rozpatrzenia Sdowi I instancji, w przypadku nie
przeprowadzenia przez ten Sd wnioskowanych przez strony dowodw, o ile uzna, e s one istotne dla
rozstrzygnicia sprawy. W konsekwencji, rozpatrzenie sprawy i wydanie wyroku poprzedzone jest
kilkoma rozprawami. W zasadzie do standardu mona zaliczy odraczanie wydania wyroku (zasadniczo
do 14 dni) po zamkniciu rozprawy co wiadczy o tym, e sdy maj due wtpliwoci co do ocenianej
materii poszczeglnych spraw.
Odnoszc si do spraw przegranych godzi si wyjani, e uchylenie lub zmiana decyzji Prezesa URE
przez Sd Okrgowy niejednokrotnie nastpuje z przyczyn niezalenych od organu regulacyjnego. Dotyczy
to w szczeglnoci zmiany stanu prawnego lub faktycznego sprawy zaistniaego ju po wydaniu zaskaronej
decyzji, ktre to okolicznoci Sd rozpoznajcy spraw uwzgldnia z urzdu. Dotyczy to rwnie spraw,
w ktrych na skutek mediacji Prezesa URE strony sporu doszy do porozumienia ale dopiero na etapie
postpowania sdowego. W przypadku zawarcia przez strony ugody (umowy), Sdy uchylaj zaskaron
decyzj (np. w sprawach o przyczenie do sieci, czy odmowy zakupu energii elektrycznej wytworzonej
w odnawialnym rdle energii). Majc na uwadze, e ustawa Prawo energetyczne na przestrzeni
kilkunastu lat obowizywania bya wielokrotnie nowelizowana (ponad 50 razy), problem uchylenia lub
zmiany decyzji, ktra bya prawidowa w dniu jej wydania staje si jedn z podstawowych przyczyn takich
zmian.
Rwnie czst przyczyn zmian decyzji Prezesa URE jest obnienie poziomu kary. Niejednokrotnie
sd jako przesank zmniejszenia wysokoci kary wskazuje aktualn na dzie orzekania sytuacj
finansow przedsibiorcy, ktra ulega zmianie po wydaniu decyzji. W roku sprawozdawczym wrd
26 wyrokw Sdu Okrgowego zmieniajcych decyzje Prezesa URE w 19 sprawach Sd obniy
wymierzon kar pienin, podzielajc, co do zasady suszno rozstrzygnicia. Powysze zmiany
decyzji Prezesa URE s konsekwencj kontynuacji przyjtej w ostatnim okresie przez Sd Okrgowy jak
rwnie Sd Apelacyjny polityki agodzenia kar. Sdy, podobnie jak w latach poprzednich, miarkujc
kar najczciej obniaj jej wysoko (lub odstpuj od jej wymierzenia), co skutkuje zmian decyzji
Prezesa URE w tym zakresie, chocia co do zasady Sd podziela stanowisko organu regulacyjnego
w kwestii stwierdzonego naruszenia prawa.
Nadmieni take wypada, e sdy wszystkich instancji kontynuuj dotychczasowe podejcie do
charakteru odpowiedzialnoci za naruszenie przepisw ustawy Prawo energetyczne, zgodnie
z ktrym to Prezes URE jest odpowiedzialny za wykazanie dokonanego naruszenia, przy zachowaniu
podwyszonych standardw ochrony. Z konstrukcji tej odpowiedzialnoci w ocenie sdw wynika,
e na przedsibiorstwo energetyczne nie mona naoy kary pieninej, jeeli naruszenie obowizkw
wynikajcych z Prawa energetycznego nie jest rezultatem jego zachowania (dziaania lub zaniechania),
lecz niezalenych od niego, pozostajcych poza jego kontrol okolicznoci o charakterze zewntrznym,
uniemoliwiajcych nie tyle przypisanie przedsibiorstwu energetycznemu winy umylnej lub
nieumylnej, co nie pozwalajcych na zbudowanie rozsdnego acucha przyczynowo-skutkowego
midzy zachowaniem przedsibiorstwa energetycznego, a stwierdzeniem stanu odpowiadajcego
hipotezie normy sankcjonowanej kar pienin. Rozpoznajc sprawy z odwoania od decyzji Prezesa
URE wymierzajcych kary pienine, Sdy I i II instancji przyjmujc prezentowany wyej pogld,
niejednokrotnie uchylaj zaskarone decyzje uznajc, e to na organie regulacyjnym spoczywa
obowizek wykazania i to czsto w znaczeniu prawnokarnym, i przedsibiorstwo swoim dziaaniem
(zaniechaniem) naruszyo przepisy Prawa energetycznego.
Jest to wnioskowanie nieuprawnione, choby z faktu, e Prezes URE nie jest jednym z organw cigania,
nie dysponuje takimi moliwociami i kompetencjami, zatem trudno uznawa, e jest zobligowany do
stosowania standardw wyznaczonych zasadami okrelonymi w prawie i procedurze karnej, na co susznie
zwrci uwag Sd Najwyszy w postanowieniu z 5 grudnia 2013 r., sygn. akt III SK24/13. W postanowieniu
tym Sd Najwyszy, na bazie dotychczasowego orzecznictwa zasadnie wyjani m.in. e w orzecznictwie
Europejskiego Trybunau Praw Czowieka (ETPC) czyni si rozrnienie pomidzy odpowiedzialnoci
represyjn o charakterze stricte karnym a odpowiedzialnoci represyjn o charakterze zblionym do
odpowiedzialnoci karnej. W zwizku z tym administracyjne kary pienine o wysokim poziomie
dolegliwoci zaliczane s do tej drugiej kategorii. W ich przypadku nie ma potrzeby wprowadzania takich
samych przesanek i zasad odpowiedzialnoci, jak w przypadku odpowiedzialnoci stricte karnej.
Rwnoczenie Sd Najwyszy podkreli, e w orzecznictwie Sdu Najwyszego odwoania do standardu
konwencyjnego su jedynie uwypukleniu i uzasadnieniu potrzeby weryfikacji przez sdy orzekajce
w sprawach z odwoania od decyzji organw ochrony konkurencji i regulacji uchybie proceduralnych (por.
wyroki Sdu Najwyszego z 21 wrzenia 2010 r., III SK 8/10; z 2 lutego 2011 r., III SK 18/10; z 7 lipca 2011 r.,
III SK 52/10, z 3 padziernika 2013 r., III SK 67/12), a nie przeniesienia standardw prawno-karnych na grunt
odmiennej procedury administracyjnej. Jednoczenie, do oceny stopnia szkodliwoci czynu wpywajcego
na wysoko kary jak rwnie na moliwo zastosowania instytucji odstpienia od wymierzenia kary
(art. 56a ustawy Prawo energetyczne) Sd Najwyszy wskaza jako zasadne odwoanie si do sposobu
weryfikacji tego stopnia wypracowanego w prawie karnym, tj. przesanek okrelonych w art. 115 2
Kodeksu karnego (wyrok SN z 5 lutego 2015 r., III SK 36/14).
Wobec przedstawionego wyej pogldu Sdu Najwyszego, dokonujcego kwerendy
dotychczasowego orzecznictwa w tym zakresie, naleao oczekiwa, e Sdy zweryfikuj swoje
stanowisko prezentowane w sprawach o wymierzenie kary pieninej za naruszenie przepisw Prawa
energetycznego, w szczeglnoci w odniesieniu do rozkadu ciaru dowodu, co winno skutkowa
uznaniem, e to na przedsibiorstwie energetycznym spoczywa ciar wykazania, e dochowao
naleytej starannoci w wykonywaniu dziaalnoci koncesjonowanej. Niestety, ostatnie orzecznictwo
w tym zakresie nie wskazuje na zmian podejcia Sdw co do rozkadu ciaru dowodu. Podkreli
take naley niepokojc tendencj w orzecznictwie Sdu Najwyszego odmawiajc zasadnoci
rozstrzygniciom Prezesa URE dotyczcym kar pieninych24). Jak wynika z uzasadnie wyrokw Sdu
Najwyszego, mimo akceptacji, co do zasady, argumentw organu Sd wydaje rozstrzygnicia
niekorzystne dla Prezesa URE skutkujce zniesieniem wymierzonej kary pieninej.
24)Por. np. wyroki Sdu Najwyszego: z 20 stycznia 2015 r. III SK 28/14, z 28 stycznia 2015 r., III SK 29/14, z 5 lutego
2015 r., III SK 36/14.
IX. Wydatki Prezesa URE z tytuu kosztw procesw w 2015 r. wyniosy 13 000 z, z czego 2 000 z
to koszty wynagrodzenia biegego. Uzyskany przychd w postaci zwrotu kosztw procesw w tym roku
wynis natomiast 28 000 z.
6. KONTROLA DZIAALNOCI PREZESA URE

PRZEZ NAJWYSZ IZB KONTROLI
ORAZ INNE INSTYTUCJE KONTROLNE
W 2015 r. dziaalno Prezesa URE podlegaa trzem kontrolom przeprowadzonym przez:
1) Najwysz Izb Kontroli,
2) Archiwum Akt Nowych,
3) Zakad Ubezpiecze Spoecznych.
Przeprowadzone kontrole dotyczyy:

1. Wykonania budetu pastwa w roku 2014 w czci 50 Urzd Regulacji Energetyki (Najwysza
Izba Kontroli NIK), ktrej dysponentem jest Prezes URE, zakoczona ocen pozytywn.
Pozytywnie oceniono:
1) rzetelno zaplanowanych wydatkw budetu pastwa oraz celowo, gospodarno i efektywno
ich realizacji,
2) roczne sprawozdania za 2014 r. sporzdzone na podstawie danych wynikajcych z ewidencji
ksigowej i przekazujce prawdziwy obraz dochodw, wydatkw, a take nalenoci i zobowiza
w 2014 r.,
3) biec analiz wykonania budetu (w tym w ukadzie zadaniowym), co skutkowao m.in.
zwikszeniem skutecznoci funkcjonowania systemu informacji o wierzycielach Urzdu.
W ramach zalece pokontrolnych NIK wniosa o uzupenienie Polityki rachunkowoci oraz Zakadowego
Planu Kont URE o zasady prowadzenia ewidencji pomocniczej dla konta 221 Nalenoci z tytuu
dochodw budetowych.
2. Kontrola oglna archiwum zakadowego Urzdu Regulacji Energetyki (Archiwum Akt Nowych
AAN). Kontrola zakoczona przedoeniem Prezesowi URE protokou kontroli.
Pozytywnie oceniono:
1) wykonanie wikszoci zalece pokontrolnych wydanych w wyniku poprzedniej kontroli,
2) prawidowe postpowanie z dokumentacj w urzdzie,
3) poprawne klasyfikowanie i kwalifikowanie akt, zgodnie z Jednolitym Rzeczowym Wykazem Akt
i regularne ich przekazywanie do archiwum zakadowego,
4) funkcjonowanie archiwum zakadowego, poprawno uporzdkowania, ewidencjonowania
i zabezpieczenia dokumentacji w archiwum.
W ramach zalece pokontrolnych AAN zalecio:

1) zaktualizowanie przepisw kancelaryjnych i archiwalnych urzdu, tj. instrukcji kancelaryjnej,
Jednolitego Rzeczowego Wykazu Akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu dziaania
archiwum zakadowego i przesanie projektu zaktualizowanego dokumentu do AAN,
2) regularne przekazywanie akt spraw zakoczonych do archiwum zakadowego,
3) prawidowe rejestrowanie spraw.
Wnioski i zalecenia wynikajce z tej kontroli zostay przyjte do realizacji z jednoczesnym
poinformowaniem jednostki kontrolujcej o sposobie ich realizacji.
3. Kontrola Urzdu Regulacji Energetyki jako patnika skadek na ubezpieczenia spoeczne (Zakad
Ubezpiecze Spoecznych ZUS)
W padzierniku 2015 r. (16.10, 19.10-22.10) i listopadzie 2015 r. (3.11-6.11, 12.11) ZUS przeprowadzi
kontrol Urzdu Regulacji Energetyki jako patnika skadek na ubezpieczenia spoeczne.
Kontrol objto:
1) prawidowo i rzetelno obliczania skadek na ubezpieczenia spoeczne oraz innych skadek do
ktrych pobierania zobowizany jest ZUS oraz zgaszanie do ubezpiecze spoecznych i ubezpieczenia
zdrowotnego,
2) ustalanie uprawnie do wiadcze z ubezpiecze spoecznych i wypacanie tych wiadcze oraz
dokonywanie rozlicze z tego tytuu,
3) prawidowo i terminowo opracowywania wnioskw o wiadczenia emerytalne i rentowe,
4) wystawianie zawiadcze lub zgaszanie danych dla celw ubezpiecze spoecznych.
W listopadzie 2015 r. do URE wpyn protok kontroli. Ustalenia kontroli wskazuj, e wykonywanie
obowizkw patnika skadek URE w wikszoci kontrolowanych obszarw wynikajcych
z przepisw o ubezpieczeniu spoecznym oceniono jako zgodne z obowizujcymi przepisami,
dokumentacj finansowo-ksigow, stanem faktycznym i dokumentami rdowymi, w szczeglnoci:
1) zgoszenie do ubezpiecze spoecznych i ubezpieczenia zdrowotnego wszystkich osb
podlegajcych obowizkowi zgoszenia, zgodnie z obowizujcymi w tym zakresie przepisami,
2) naliczanie skadki na ubezpieczenie wypadkowe oraz zoenie odpowiedniej informacji zgodnie
z obowizujcymi przepisami.
W zakresie kontrolowanego obszaru stwierdzono brak naliczenia skadek na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe finansowane przez budet pastwa dla dwch osb pobierajcych zasiki
macierzyskie.
W trakcie trwania kontroli patnik skadek URE sporzdzi korekty dokumentw rozliczeniowych
i przesa je do ZUS.
Informacje dotyczce poszczeglnych kontroli przeprowadzanych w urzdzie s dostpne na

stronie www.bip.ure.gov.pl.
Dokumenty dotyczce kontroli udostpniane s na wniosek, zgodnie z przepisami ustawy z 6 wrzenia
2001 r. o dostpie do informacji publicznej25).
7. KONTROLA ZARZDCZA
Zgodnie z ustaw o finansach publicznych26) Prezes URE jest zobowizany do zapewnienia
funkcjonowania w urzdzie adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarzdczej. Kontrola
zarzdcza rozumiana jest jako og dziaa podejmowanych dla zapewnienia realizacji celw i zada
w sposb zgodny z prawem, efektywny, oszczdny i terminowy. Celem kontroli zarzdczej jest
zapewnienie:
1) zgodnoci dziaalnoci z przepisami prawa oraz procedurami wewntrznymi,
2) skutecznoci i efektywnoci dziaania,
3) wiarygodnoci sprawozda,
4) ochrony zasobw,
5) przestrzegania i promowania zasad etycznego postpowania,
6) efektywnoci i skutecznoci przepywu informacji,
7) zarzdzania ryzykiem.
25) Dz. U. z 2015 r. poz. 2058 z pn. zm.

26) Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z pn. zm.
W styczniu 2015 r. wprowadzono nowy system kontroli zarzdczej w odniesieniu do wszystkich
aspektw wynikajcych ze standardw kontroli zarzdczej okrelonych przez Ministra Finansw.
Przygotowano Plan dziaalnoci Urzdu Regulacji Energetyki zawierajcy cele polityki energetycznej
Polski, zgodne z dokumentami strategicznymi i budetem zadaniowym pastwa.
Cele do realizacji na 2015 r. przedstawiay si nastpujco:
1) Zapewnienie cigoci dostaw surowcw energetycznych (Cel zadania 6.2.W. Bezpieczestwo
gospodarcze pastwa),
2) Wzmocnienie pozycji odbiorcw na rynku energii poprzez aktywizacj i ochron odbiorcy oraz
zwikszenie pynnoci rynku i efektywnoci ekonomiczno-ekologicznej na rynku energii i paliw
ciekych (Cel zadania 6.8. Nadzr nad rynkiem energii),
3) Wzmacnianie pozycji odbiorcw na rynku energii,
4) Optymalne regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych w zakresie realizacji praw
i obowizkw zwizanych z uzyskiwaniem koncesji dla energii elektrycznej, ciepa, paliw gazowych
i paliw ciekych,
5) Optymalne regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych zwizane z zatwierdzaniem
taryf dla energii elektrycznej, ciepa i paliw gazowych.
Sprawozdanie z wykonania Planu dziaalnoci URE wraz z owiadczeniem o stanie kontroli
zarzdczej okrela stopie realizacji zaplanowanych celw. Prezes URE przedstawia ocen
funkcjonowania kontroli zarzdczej opart o wyniki: monitoringu realizacji zada i celw, kontroli
zewntrznych, samooceny kontroli zarzdczej i oceny z przeprowadzanych audytw, skadajc
owiadczenie o stanie kontroli zarzdczej za rok ubiegy.
W celu biecego monitorowania stanu realizacji zada opracowano plany dziaalnoci komrek
organizacyjnych Urzdu zawierajce cele, zadania i mierniki oraz identyfikacj ryzyk. Plany stanowiy
dla kierujcych komrkami organizacyjnymi narzdzie do oceny skutecznoci realizacji strategicznych
celw naoonych na Prezesa URE. Oceny z realizacji celw i zada przez komrki organizacyjne Urzdu
zostay przygotowane w formie sprawozda za pierwsze i drugie procze 2015 r.
Plan dziaalnoci URE, sprawozdanie z wykonania planu oraz owiadczenie o stanie kontroli
zarzdczej s dostpne w Biuletynie Informacji Publicznej27) urzdu na stronie www.bip.ure.gov.pl.
8. WSPPRACA MIDZYNARODOWA
Kierunki i charakter wsppracy midzynarodowej URE w 2015 r. wynikay z gwnych celw
Prezesa URE w tym obszarze, tj. wypeniania swoich ustawowych obowizkw oraz kontynuacji prac
na rzecz utworzenia wewntrznego rynku energii w UE. Rok 2015 by zatem kontynuacj zada
i projektw rozpocztych w latach poprzednich. W dalszym cigu trway prace nad wdroeniem
kodeksw sieci oraz nad realizacj projektw nowych pocze transgranicznych. Priorytetem bya
dalsza wsppraca z Komisj Europejsk oraz ACER. Kontynuowana bya rwnie wsppraca na
szczeblu regionalnym, w ramach stowarzysze regulatorw CEER i ERRA oraz wsppraca dwu-
i wielostronna z innymi organami regulacyjnymi, w tym w ramach Grupy Wyszehradzkiej (V4).
Wsppraca z Komisj Europejsk
Zgodnie z obowizujcymi przepisami prawa Prezes URE regularnie wsppracuje z Komisj

Europejsk poprzez wymian informacji, przygotowywanie wkadw do stanowisk RP odnonie
27) Obowizek publikacji wynika z przepisw art. 70 ustawy o finansach publicznych.
projektw aktw prawnych opracowanych przez Komisj oraz wypenianie obowizkw
sprawozdawczych okrelonych przepisami prawa krajowego.
Drugi element wsppracy Prezes URE Komisja Europejska stanowi biece kontakty oraz udzia
przedstawicieli URE w rnych inicjatywach i grupach Komisji, ktrych celem jest realizacja zaoe
europejskiej polityki energetycznej. Regulator kontynuowa prace w ramach grup regionalnych Komisji
Europejskiej ds. projektw wsplnego zainteresowania PCI. W 2015 r. przedstawiciele Prezesa URE
brali take udzia w spotkaniach Europejskiego Forum Regulacji Energii Elektrycznej (Forum Florenckie)
oraz Europejskiego Forum Regulacji Gazu (Forum Madryckie), ktrych zadaniem jest ocena
dotychczasowych krokw oraz rekomendowanie dalszych dziaa zmierzajcych do integracji
europejskich rynkw energii elektrycznej i gazu. URE uczestniczyo rwnie w organizowanym przez
Komisj Forum Londyskim, powiconym kwestiom konsumenckim oraz w powoanym w listopadzie
2015 r. Forum Infrastrukturalnym.
Rwnolegle do wymienionych prac, Prezes URE realizowa biec wspprac z Komisj poprzez
wymian aktualnych informacji na temat sytuacji na polskim rynku energii oraz udzia w rnego
rodzaju badaniach prowadzonych na zlecenie Komisji.
Wsppraca z ACER
W 2015 r. Prezes URE aktywnie bra udzia w pracach grup roboczych i zespow zadaniowych
Agencji, a take w regularnych spotkaniach Rady Regulatorw ACER. Rozwijana jest take wsppraca
URE-ACER w ramach realizacji zada wynikajcych z rozporzdzenia REMIT, w tym poprzez prace Grupy
Koordynacyjnej ds. REMIT oraz inne spotkania i warsztaty powicone tematyce monitorowania
rynkw energii w ramach REMIT. Podobnie jak w latach poprzednich, w 2015 r. polski regulator
aktywnie uczestniczy take w pracach Inicjatyw Regionalnych. Zgodnie z przyjtym podziaem, Polska
jest penym uczestnikiem dwch elektroenergetycznych rynkw regionalnych: Rynku Europy
rodkowo-Wschodniej oraz Rynku Pnocnego. W ramach regionalnych inicjatyw gazowych URE jest
czonkiem Rynku Europy Poudniowej/Poudniowo-Wschodniej, a do padziernika 2015 r. polski
regulator wspprzewodniczy pracom tego regionu.
W listopadzie 2014 r. Prezes URE wystpi do ACER z wnioskiem o opini Agencji odnonie zgodnoci
obowizujcych obecnie zasad aukcji na transgraniczne moce przesyowe, stosowanych przez operatorw
systemw przesyowych regionu Europy rodkowo-Wschodniej (CEE) z przepisami rozporzdzenia
714/2009 oraz zacznikiem nr I do ww. rozporzdzenia. Wniosek zosta zoony na podstawie art. 7 ust. 4
rozporzdzenia 713/2009. Celem wniosku bya ocena zatwierdzonych decyzjami regulatorw z pastw
regionu CEE zasad aukcji stosowanych w regionie CEE. ACER wyda opini w powyszej sprawie 23 wrzenia
2015 r. W swojej opinii Agencja przyznaa, e istniej ograniczenia strukturalne m.in. na granicy polsko-
niemieckiej, niemiecko-czeskiej oraz czesko-austriackiej, na powstanie ktrych znaczny wpyw ma
niemiecko-austriacka transgraniczna wymiana handlowa. Agencja wezwaa take regulatorw oraz
operatorw systemw przesyowych (OSP) z regionu CEE m.in. do przedstawienia harmonogramu
wdroenia skoordynowanych procedur alokacji mocy przesyowych na granicy niemiecko-austriackiej oraz
jak najszybszego wdroenia w regionie CEE metody czenia rynkw krajowych Market Coupling
z uwzgldnieniem rzeczywistych przepyww energii w sieci (tzw. Flow-Based Market Coupling). W zwizku
z powyszym w 2015 r. odby si szereg spotka regulatorw oraz OSP z regionu, majcych na celu
wdroenie opinii ACER. W pracach tych aktywnie uczestniczya strona polska, tj. Prezes URE oraz operator
systemu przesyowego elektroenergetycznego PSE S.A. Szczegowy opis prac zwizanych z opini zosta
omwiony w dalszej czci Sprawozdania. Opinia ACER dostpna jest na stronie Agencji pod adresem:
http://www.acer.europa.eu/Official_documents/Acts_of_the_Agency/Opinions/Opinions/ACER%20Opini
on%2009-2015.pdf.
Wsppraca ze stowarzyszeniami CEER i ERRA
Podobnie jak w latach ubiegych, rwnie w 2015 r. Prezes URE kontynuowa wspprac
z regulatorami innych pastw poprzez stowarzyszenia CEER i ERRA.
W ramach CEER przedstawiciele urzdu byli zaangaowani w prace stowarzyszenia na wszystkich
jego szczeblach, tj. Zgromadzenia Oglnego oraz grup roboczych, gdzie wymieniali si dowiadczeniami
regulacyjnymi i dobrymi praktykami z regulatorami z innych pastw UE. W 2015 r. przedstawiciele
polskiego regulatora brali udzia w pracach szeciu grup roboczych i dziaajcych pod nimi zespow
zadaniowych. Stowarzyszenie CEER w dalszym cigu cile wsppracuje z ACER poprzez pomoc
i merytoryczne wsparcie. W obszarze zainteresowa stowarzyszenia s jednak rwnie inne,
wykraczajce poza zakres kompetencji ACER kwestie, jak np. sprawy konsumenckie, funkcjonowanie
operatorw systemw dystrybucyjnych czy zrwnowaony rozwj.
ERRA jest stowarzyszeniem o charakterze regionalnym, zrzeszajcym regulatorw z krajw Europy
rodkowo-Wschodniej oraz regionu Azji, Afryki, rodkowego Wschodu oraz USA. Jego dziaania s
ukierunkowane na ksztatowanie staej wsppracy midzy regulatorami, wymian informacji,
zwikszenie dostpu do wiedzy na temat regulacji oraz promocji szkole z tego zakresu wrd pastw
czonkowskich. Wsppraca polskiego regulatora z ERRA opiera si w gwnej mierze na wymianie
informacji i dowiadcze regulacyjnych z pastwami spoza UE.
Wsppraca dwustronna i wielostronna
W 2015 r. kontynuowana bya wsppraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Regulatorzy V4

regularnie spotykaj si w ramach Forum Regulatorw V4 w celu przedyskutowania biecych
tematw energetycznych o charakterze pastwowym, regionalnym i unijnym. W listopadzie 2015 r.
w Augustowie odbyo si spotkanie regulatorw z Litwy, otwy, Estonii i Polski. Organizatorem
spotkania by Prezes URE, a celem wzmocnienie wsppracy miedzy organami regulacyjnymi tych
pastw. Byo to pierwsze spotkanie regulatorw w tym gronie, a wsppraca ta bdzie kontynuowana
w 2016 r.
Podobnie jak w latach poprzednich, w 2015 r. w URE odby si rwnie szereg spotka
z przedstawicielami innych zagranicznych instytucji oraz przedsibiorstw zainteresowanych
uczestnictwem w polskim rynku energii. W trakcie tych spotka eksperci URE udzielali informacji na
temat funkcjonowania i regulacji rynku energii w Polsce.
CZ II.
Realizacja zada z zakresu regulacji gospodarki
paliwami i energi
1. ELEKTROENERGETYKA
1.1. Rynek energii elektrycznej sytuacja oglna

1.1.1. Rynek hurtowy
Okrelenie wielkoci produkcji i struktury wytwarzania
Analiza sytuacji na rynku hurtowym energii elektrycznej opiera si na informacjach gromadzonych

i przetwarzanych w URE w zwizku z monitorowaniem rynku energii elektrycznej, danych
pochodzcych ze statystyki publicznej (Ministerstwo Energii, GUS), danych z TGE S.A., a take danych
publikowanych przez operatora systemu przesyowego PSE S.A.
Na rys. 6 przedstawiono informacje dotyczce zmiany krajowej produkcji i zuycia energii
elektrycznej w 2015 r. i w latach poprzednich na tle zmian PKB.
Rysunek 6. Zmiany krajowej produkcji i zuycia energii elektrycznej na tle zmian PKB w latach 20052015
8,0%
7,2%
6,2%
6,0%
5,0%
4,4%
4,0% 3,5% 3,5% 3,9% 3,6% 3,7% 3,6%
3,1% 2,9% 3,3%
2,6% 4,2%
1,7% 3,3%
2,0%
1,9% 1,6% 1,7% 1,7%
1,3%
0,5% 0,5% 0,6% 0,5%
0,0%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
-0,8% -0,6%
-2,0%
-2,0%
-2,5%
-3,0%
-4,0%
-4,0% -3,7%
-6,0%
Produkcja energii elektrycznej Zuycie energii elektrycznej PKB
rdo: URE na podstawie danych GUS i PSE S.A.
Uwaga! Dane dotyczce PKB za lata 20112014 w tym Sprawozdaniu rni si od analogicznych danych w Sprawozdaniu za
2014 r. ze wzgldu na fakt, e w 2015 r. GUS dokona weryfikacji poziomu PKB we wskazanym okresie.
W 2015 r. krajowe zuycie energii elektrycznej brutto wynioso 161 438 GWh i zwikszyo si o 1,7%
w porwnaniu z 2014 r. Poziom krajowego zuycia energii elektrycznej by ponad dwukrotnie niszy
ni tempo wzrostu PKB w 2015 r., ktre wedug wstpnych szacunkw GUS wynioso 3,6% i byo
zblione do wyniku odnotowanego w 2014 r. (3,3%). Jednoczenie wolumen krajowej produkcji energii
elektrycznej brutto w 2015 r. uksztatowa si na poziomie 161 772 GWh i by wyszy od wolumenu za
poprzedni rok o 5 205 GWh (tj. o 3,3%). W tym samym okresie nadwyka eksportu nad importem
energii bya niewielka, wyniosa 334 GWh. Warto doda, e w 2014 r. Polska bya importerem energii
elektrycznej netto, a jego warto przewyszya eksport o 2 167 GWh. W 2015 r. zarwno udzia
importu, jak i eksportu stanowi ponad 8% odpowiednio cakowitego przychodu oraz rozchodu energii
elektrycznej w krajowym bilansie energii elektrycznej.
W tabeli poniej przedstawiono struktur produkcji, zuycie i krajowe saldo wymiany
transgranicznej energii elektrycznej w latach 20142015.
Tabela 2. Struktura produkcji, krajowe saldo wymiany transgranicznej oraz zuycie energii elektrycznej w latach 20142015 [GWh]*
2014 r. 2015 r. Dynamika**

Produkcja energii elektrycznej ogem 156 567 161 772 103,32
z tego: elektrownie na wglu kamiennym 80 284 81 883 101,99
elektrownie na wglu brunatnym 54 212 53 564 98,80
elektrownie gazowe 3 274 4 193 128,06
elektrownie przemysowe 9 020 9 757 108,17
elektrownie zawodowe wodne 2 520 2 261 89,72
rda wiatrowe 7 184 10 041 139,77
inne rda odnawialne 73 73 100,00
Saldo wymiany zagranicznej 2 167 -334 -
Krajowe zuycie energii 158 734 161 438 101,70
* Prezentowane wielkoci s wyznaczane na podstawie pomiarw zbieranych przez OSP w czasie biecego prowadzenia
ruchu KSE. Dlatego w niektrych przypadkach mog one rni si od ostatecznych danych przedstawianych przez
przedsibiorstwa energetyczne dla celw statystycznych.
** 2015 r./2014 r.; 2014 r. = 100
rdo: URE na podstawie danych PSE S.A.
W skali kraju, na przestrzeni dwch ostatnich lat zaobserwowano wzrostow tendencj zarwno
w odniesieniu do mocy zainstalowanej, jak i osigalnej w przedsibiorstwach sektora wytwarzania.
Przy czym w 2015 r. zmiany te byy znaczce, bowiem moc zainstalowana w KSE wzrosa o 2 324 MW
(6,1%) w stosunku do 2014 r. i wyniosa 40 445 MW. Z kolei, moc osigalna w KSE wzrosa o 3,4%
w 2015 r. w porwnaniu z 2014 r. (z poziomu 38 477 MW do poziomu 39 777 MW). rednie roczne
zapotrzebowanie na moc uksztatowao si na poziomie 22 219 MW, przy maksymalnym
zapotrzebowaniu na poziomie 25 101 MW (co oznacza odpowiednio: wzrost o 1,0% i spadek o 1,7%
w stosunku do 2014 r.). Relacja mocy dyspozycyjnej do mocy osigalnej w 2015 r. pozostawaa na
podobnym poziomie jak w 2014 r. i wyniosa 68,8%.
Rysunek 7. Porwnanie struktury produkcji energii elektrycznej w latach 20142015 [GWh]
2014 2015
9 020
6% 2 520 7 257
9 757 2 261
1% 5% 10 114
6% 1%
3 274 6%
2%
4 193
3%
54 212
53 564
35%
80 284 33%
81 883
51%
51%
Elektrownie na wglu kamiennym Elektrownie na wglu kamiennym

Elektrownie na wglu brunatnym Elektrownie na wglu brunatnym
Elektrownie gazowe Elektrownie gazowe
Elektrownie przemysowe Elektrownie przemysowe
Elektrownie zawodowe wodne Elektrownie zawodowe wodne
rda wiatrowe i inne odnawialne rda wiatrowe i inne odnawialne
Uwaga! Wielkoci procentowe zaokrglone do penych wartoci.
Struktura produkcji energii elektrycznej w 2015 r. nie zmienia si znacznie w stosunku do 2014 r.
Zdecydowana wikszo wytwarzania oparta jest na paliwach konwencjonalnych, tj. wglu kamiennym
oraz wglu brunatnym. W badanym okresie, podobnie jak w latach wczeniejszych, kontynuowany by
wzrost udziau rde wiatrowych i innych odnawialnych rde energii. Przy czym liderem produkcji energii
zielonej pozostawaa generacja wiatrowa, gwnie ze wzgldu na zainstalowanie w krajowym systemie
elektroenergetycznym nowych mocy oraz sprzyjajce warunki pogodowe.
Struktura podmiotowa hurtowego rynku energii
Struktura podmiotowa sektora energetycznego i stopie koncentracji na rynku zostay w duej

mierze uksztatowane przez proces konsolidacji poziomej, a nastpnie pionowej przedsibiorstw
energetycznych nalecych do Skarbu Pastwa. Proces konsolidacji by m.in. wynikiem realizacji
Programu dla elektroenergetyki, przyjtego przez Rad Ministrw w 2006 r.
Liczba i struktura podmiotw sektora elektroenergetycznego od czasu wdroenia Programu dla
elektroenergetyki nie ulega zasadniczym zmianom. W kolejnych latach zmienia si ich udzia w rynku oraz
rozwijaa si generacja rozproszona, w szczeglnoci energetyka wiatrowa. Nastpoway rwnie zmian
w ramach grup kapitaowych zwizane ze zmian struktury podmiotowej i konsolidacj podmiotw,
zarwno w grupach kapitaowych nalecych do Skarbu Pastwa, jak i prywatnych.
Najwikszy udzia w podsektorze wytwarzania w 2015 r. wci utrzymywaa grupa kapitaowa PGE
Polska Grupa Energetyczna S.A., a na rynku sprzeday do odbiorcw kocowych TAURON Polska
Energia S.A. Przy czym udzia grupy kapitaowej PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. w sektorze
wytwarzania w 2015 r. ksztatowa si na poziomie 37,3%28) (w 2014 r. 37,9%, spadek o 0,6 punktu
procentowego). Udzia grupy TAURON Polska Energia S.A. wynis w 2015 r. 11,3%, co oznacza wzrost
w porwnaniu z 2014 r. o 0,5 punktu procentowego.
28) Udzia liczony wedug energii elektrycznej wprowadzonej do sieci.
Udzia grup kapitaowych w energii elektrycznej wprowadzonej do sieci prezentuje rysunek poniej.
Rysunek 8. Udzia grup kapitaowych w wolumenie energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w 2015 r.
FORTUM Pozostali
PGNiG Polenergia
0% wytwrcy
2% 1%
12% PGE Polska
Veolia Grupa
CEZ 1% Energetyczna SA
2% 37%
RWE
1% 149,1
TWh
EDF
8%
ENGIE 6%
PAK SA
7% TAURON Polska
Energia SA
ENEA SA 11%
ENERGA SA
9%
3%
rdo: Dane Ministerstwa Energii i URE.
Uwaga! Od 1 stycznia 2015 r. grupa kapitaowa Dalkia dziaa pod midzynarodow mark Veolia. W 2015 r. francuski koncern
energetyczny GDF Suez zmieni nazw na ENGIE.
Stan konkurencji na rynku energii elektrycznej zosta opisany przede wszystkim za pomoc
wskanikw mierzcych udzia podmiotw w rynku oraz stopie koncentracji (tab. 3).
Tabela 3. Stan koncentracji podsektora wytwarzania*
Liczba Wskanik HHI29)

Liczba
podmiotw,
podmiotw, Udzia trzech Udzia trzech
ktre
ktre dysponuj najwikszych najwikszych
dysponuj
przynajmniej 5% podmiotw podmiotw moc energia
Rok przynajmniej
udziaem w mocach w energii zainstalowana wprowadzona
5% udziaem
w zainstalowanych wprowadzonej do sieci
w energii
zainstalowanych [%] do sieci [%]
wprowadzonej
mocach
do sieci
2014 5 6 53,6 57,7 1 441,0 1 823,1
2015 5 6 52,2 57,4 1 366,0 1 762,9
* Dla wszystkich podmiotw dziaajcych w sektorze wytwarzania, ktre s objte obowizkiem statystycznym,
z uwzgldnieniem mocy zainstalowanej i energii wprowadzonej do sieci ze rde wiatrowych i wodnych.
29) Wskanik Herfindahla-Hirschmana (HHI) okrelany jest jako suma kwadratw indywidualnych udziaw w rynku
wszystkich przedsibiorstw tworzcych dan ga: HHI>5 000 koncentracja bardzo wysoka, HHI od 1 800 do 5 000
koncentracja wysoka, HHI od 750 do 1 800 koncentracja rednia, poniej 750 niska koncentracja (wg Raportu
z postpw w tworzeniu wewntrznego rynku energii elektrycznej i gazu, Bruksela 2005 oraz J. Kamiski: Metody szacowania
siy rynkowej w sektorze energetycznym, Polityka Energetyczna, Tom 12, Zeszyt 2/2, 2009).
Wskanik udziau rynkowego trzech najwikszych podmiotw, mierzony wedug energii wprowadzonej
do sieci (uwzgldniajcej ilo energii dostarczonej przez wytwrcw bezporednio do odbiorcw
kocowych), w 2015 r. wynis 57,4%. Jednoczenie 2015 r. by kolejnym rokiem, w ktrym utrzymywaa
si tendencja spadkowa tego wskanika. W stosunku do roku poprzedniego wskanik ten zmniejszy si
o 0,3 punktu procentowego. Podobn tendencj, cho zdecydowanie bardziej wyran, obserwuje si przy
drugim wskaniku udziale trzech najwikszych wytwrcw w mocy zainstalowanej udzia ten zmniejszy
si w 2015 r. w stosunku do 2014 r. o 1,4 punktu procentowego. Trzej najwiksi wytwrcy (tj. wytwrcy
skupieni w grupach kapitaowych: PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., TAURON Polska Energia S.A., ENEA
S.A.) dysponowali w sumie niewiele ponad poow mocy zainstalowanych i odpowiadali za mniej ni 60%
produkcji energii elektrycznej w kraju. Grupy kapitaowe, w ktrych funkcjonuj ci trzej wytwrcy s
przedsibiorstwami zintegrowanymi pionowo, obecne w penym acuchu wartoci energetyki od
wydobycia, poprzez wytwarzanie zarwno w konwencjonalnych, jak i odnawialnych rdach energii, po
dystrybucj oraz sprzeda energii elektrycznej.
Tendencja spadkowa wskanika HHI, mierzonego wedug mocy zainstalowanej oraz wedug
wolumenu energii wprowadzonej do sieci (uwzgldniajcej ilo energii dostarczonej przez wytwrcw
bezporednio do odbiorcw kocowych) utrzymywaa si nadal w 2015 r. Spadek tego wskanika by
znaczcy, bowiem zmniejszy si on w 2015 r. w porwnaniu do 2014 r. odpowiednio o 5,2% i 3,3%.
Warto podkreli, e wskanik ten liczony dla produkcji w 2015 r. osign warto pozwalajc na
stwierdzenie, e stopie koncentracji na rynku jest redni. Natomiast liczony dla mocy zainstalowanej
znajduje si znacznie poniej granicy wysokiej koncentracji. Zmiana wskanika koncentracji oraz
wskanika udziau rynkowego trzech najwikszych podmiotw w podsektorze wytwarzania w latach
20072015 zostaa przedstawiona na rysunku poniej.
Rysunek 9. Stan koncentracji podsektora wytwarzania oraz udziay w rynku najwikszych podmiotw wedug energii
wprowadzonej do sieci w latach 20072015
70,0
2 213,4
2 200,0
68,0 2 132,8
2 103,1
2 083,9 2 100,0
66,0 2 088,4
65,5 65,9 2 1 995,5
65,2 2 000,0
64,0 64,5 64,4
64,2
CR3
HHI
1 900,0
62,0 62,5
1 823,1
60,0 1 762,9 1 800,0
58,0 1 700,0
57,7
57,4
56,0 1 600,0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
CR3 HHI Trend CR3 Trend HHI
Odnoszc si do przedstawionych powyej danych dotyczcych koncentracji naley zauway, e

w trzech ostatnich latach wskaniki te ulegy znacznemu zmniejszeniu. Jest to spowodowane w gwnej
mierze wzrostem produkcji energii elektrycznej z odnawialnych rde energii, przede wszystkim
wiatrowych, w krajowym bilansie produkcji tej energii. W horyzoncie dugoterminowym (lata 2007
2015) trend zmiany wskanikw koncentracji oraz udziau rynkowego trzech najwikszych podmiotw
jest rwnie malejcy.
Sprzeda energii w poszczeglnych segmentach
Struktura i mechanizmy funkcjonowania rynku nie odbiegaj od analogicznych struktur

i mechanizmw, jakie uksztatoway si w wikszoci innych pastw europejskich, uznanych za rynki
konkurencyjne. Uczestnicy rynku maj, na rwnych prawach, szeroki dostp do rnych form
sprzeday energii elektrycznej oraz dostp do informacji dotyczcych wolumenw i cen, po jakich
kontraktowana i sprzedawana na rynku hurtowym jest energia elektryczna.
Ponisze zestawienia tabelaryczne przedstawiaj ksztatowanie si form sprzeday energii
elektrycznej w segmentach wytwarzania i obrotu w latach 20142015.
Tabela 4. Formy sprzeday energii elektrycznej przez wytwrcw w latach 20142015 [TWh]
Rynki
Przedsibiorstwa regulowane, Rynek Odbiorcy Pozostaa
Rok Eksport
obrotu w tym gieda bilansujcy kocowi sprzeda*
energii
2014** 53,1 79,9 9,2 0,0 3,5 3,6
2015 66,9 71,3 7,9 0,0 3,7 3,4
* Pozostaa sprzeda obejmuje ilo energii elektrycznej sprzedawanej do OSP i OSD oraz sprzeda do drobnych
dystrybutorw lokalnych.
** Dane zostay zmienione w porwnaniu z danymi w Sprawozdaniu Prezesa URE za 2014 r. w zwizku ze skorygowaniem
danych przez badane podmioty.
Dane oparte na informacjach pozyskanych od podmiotw wyselekcjonowanych w wyniku doboru celowego.
Tabela 5. Formy sprzeday energii elektrycznej przez spki obrotu w latach 20142015 [TWh]
Rynki
Przedsibiorstwa regulowane, Rynek Odbiorcy Pozostaa
Rok Eksport
obrotu w tym gieda bilansujcy kocowi sprzeda*
energii
2014** 127,9 57,2 4,7 2,2 114,5 24,0
2015 142,6 81,6 6,1 1,4 115,8 24,7
* Pozostaa sprzeda obejmuje ilo energii elektrycznej sprzedawanej do OSP i OSD oraz sprzeda do drobnych
dystrybutorw lokalnych.
** Dane zostay zmienione w porwnaniu z danymi w Sprawozdaniu Prezesa URE za 2014 r. w zwizku ze skorygowaniem
danych przez badane podmioty.
Dane oparte na informacjach pozyskanych od podmiotw wyselekcjonowanych w wyniku doboru celowego.
Podobnie jak w latach wczeniejszych, w 2015 r. w przypadku wytwrcw gwne formy sprzeday
energii elektrycznej stanowiy: sprzeda w ramach rynkw regulowanych, gdzie dominujce znaczenie
miaa gieda energii (47% udzia w cakowitej sprzeday wytwrcw) oraz sprzeda do przedsibiorstw
obrotu (41% udzia). Natomiast w przypadku przedsibiorstw obrotu kieruj one sprzeda gwnie do
innych przedsibiorstw obrotu (38% udzia w cakowitym obrocie przedsibiorstw obrotu) oraz do
odbiorcw kocowych (31% udzia). W mniejszym stopniu, cho rwnie znaczcym, kieruj sprzeda
na gied energii (22% udzia).
Sprzeda poprzez gied energii
Handel energi elektryczn na polskim rynku energii odbywa si przede wszystkim na rynku
zorganizowanym prowadzonym przez TGE S.A. w wystandaryzowanej formie. Obrt na giedzie energii
prowadzony jest od godz. 8:00 do godz. 15:30 przez 365 (lub 366) dni w roku. Uczestnikami rynku
giedowego mog by przedsibiorstwa obrotu i wytwarzania energii oraz duzi odbiorcy kocowi,
ktrzy mog dziaa samodzielnie po wstpieniu w poczet czonkw giedy (zawarcie stosownej umowy
z TGE S.A.) lub za porednictwem domw maklerskich.
W latach poprzedzajcych wprowadzenie obowizku publicznej sprzeday energii elektrycznej
wytworzonej przez przedsibiorstwa wytwrcze sprzeda energii elektrycznej odbywaa si
w zdecydowanej mierze w ramach wasnej grupy kapitaowej, co byo gwn przyczyn ogranicze
w rozwoju konkurencji i problemw w rozliczaniu pomocy publicznej. Poczwszy od 2010 r. na
hurtowym rynku energii elektrycznej mona zaobserwowa dynamiczny rozwj rynku giedowego.
Zmiana struktury obrotu energi elektryczn z transakcji bilateralnych w kierunku transakcji
zawieranych na transparentnym i pynnym giedowym rynku energii elektrycznej wiadczy o tym, e
rynek energii elektrycznej staje si coraz bardziej dojrzay.
Rysunek 10. redniowaona wolumenem cena energii elektrycznej BASE na rok nastpny oraz cakowity wolumen obrotu
energi elektryczn w danym roku
202,39 197,76 250

200 193,36
169,25 164,37
155 200
150
186,8 186,7
176,6
150
131,9
pln/Twh
126,7
Twh
100
100
81,7
50
50
0 0
2010 2011 2012 2013 2014 2015
TWh cena BASE na rok kolejny
rdo: URE na podstawie danych TGE S.A.
Cakowity wolumen transakcji zawartych w 2015 r. na wszystkich rynkach energii elektrycznej na TGE
S.A. wynis 186,7 TWh i by na porwnywalnym poziomie jak wolumen z 2014 r. wynoszcy 186,8 TWh.
Natomiast liczc po dacie dostawy, sprzeda energii elektrycznej z dostaw w 2015 r. wyniosa 190,5 TWh,
co stanowio 117,5% produkcji energii elektrycznej brutto w 2015 r.
Obecnie status czonka TGE S.A. posiada 67 przedsibiorstw, m.in. wytwrcy energii, spki obrotu
i domy maklerskie.
W 2015 r. TGE S.A. prowadzia nastpujce rynki sprzeday energii elektrycznej: Rynek Dnia
Biecego (RDB), Rynek Dnia Nastpnego (RDN), Rynek Terminowy Towarowy (RTT, w tym rwnie
w systemie aukcji) oraz nowo powstay Rynek Instrumentw Finansowych (RIF).
Najwikszy wolumen obrotu realizowany jest na RTT. W 2015 r. na tym rynku (wraz z aukcjami)
zawarto 21 119 transakcji, a czny wolumen obrotu na nim wynis 161,6 TWh. Najbardziej pynnym
kontraktem w 2015 r. by kontrakt roczny w dostawie pasmowej na 2016 rok (BASE_Y-16). Wolumen
obrotu na tym kontrakcie w 2015 r. wynis 96 TWh stanowi to 59,8% cznego wolumenu
odnotowanego na parkiecie RTT w zakresie sprzeday energii elektrycznej w ubiegym roku.
W 2015 r. na RDN zawarto 1 207 746 transakcji. Jednoczenie czonkowie giedy zrealizowali
transakcje zakupu/sprzeday energii elektrycznej o cznym wolumenie 25 TWh, co oznacza wzrost
o 5,6% w stosunku do roku poprzedniego.
W 2015 r. na RDB zawarto 4 481 transakcji, a czny wolumen obrotu na tym rynku wynis 63,22 GWh.
W listopadzie 2015 r. uruchomiono take nowy Rynek Instrumentw Finansowych (RIF), na ktrym
moliwy jest handel instrumentami pochodnymi (kontrakty futures), dla ktrych instrumentem
bazowym jest indeks TGe24 (publikowany przez Gied od 30 czerwca 2015 r.). Obecnie do
prowadzenia dziaalnoci na RIF uprawnionych jest siedem podmiotw. W cigu dwch miesicy
istnienia tego rynku zawarto jedn transakcj. Wedug przedstawicieli Giedy, pynno powinna
pojawi si w cigu 2016 r.30)
Rysunek 11. Struktura wolumenu kontraktw na energi elektryczn w latach 20142015
Transakcje bilateralne
Kontrakty dwustronne stanowi form sprzeday energii elektrycznej polegajc na bezporednim

zawieraniu umw pomidzy uczestnikami rynku i tworz tzw. rynek OTC (over the counter). Warunki
handlowe takiego kontraktu (m.in. ceny sprzeday/kupna energii elektrycznej, ilo, terminy dostaw)
zale od wyniku negocjacji midzy stronami kontraktu (kodeksowa swoboda zawierania umw) i s
znane tylko stronom danego kontraktu. Rozliczenia prowadz strony kontraktu, niezalenie od
rozlicze dokonywanych w pozostaych segmentach rynku. Kontrakty dwustronne zawierane s
w szerokim horyzoncie czasowym od umw dwustronnych rocznych, poprzez kwartalne i miesiczne
porozumienia transakcyjne, a do transakcji dobowo-godzinowych. W 2015 r. wolumen kontraktw
zawieranych na rynku OTC, nie uwzgldniajcy kontraktw wewntrzgrupowych, wynis 58,9 TWh
i by na porwnywalnym poziomie jak w 2014 r., kiedy to wynis 59,7 TWh.
Ceny na hurtowym rynku energii elektrycznej w 2015 r.
Analizujc poziom cen na rynku hurtowym mona dokona nastpujcego podziau:

ceny energii elektrycznej dostarczonej w 2015 r. kontraktowanej w wikszoci w latach
poprzednich,
ceny energii elektrycznej sprzedawanej i dostarczonej na rynku SPOT w 2015 r. np. mierzone
indeksem IRDN24,
ceny energii elektrycznej sprzedawanej w 2015 r. na przysze okresy np. kontrakty typu BASE_Y-16.
30) http://energetyka.wnp.pl/rynek-instrumentow-finansowych-od-srody-na-tge,260620_1_0_0.html
Do pierwszej kategorii cen wymienionych powyej naley zaliczy rednioroczn cen sprzeday energii
elektrycznej na rynku konkurencyjnym oraz redni kwartaln cen energii elektrycznej sprzedanej na
zasadach innych ni wynikajce z art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne. Ceny te zostay omwione
w dalszej czci niniejszego Sprawozdania (odpowiednio pkt 6.6.1. oraz pkt 6.6.5.).
Ceny na rynku SPOT TGE S.A.
Poniszy wykres przedstawia ksztatowanie si cen na rynku spotowym RDN, prowadzonym przez
TGE S.A. Indeks IRDN24 przedstawia redni arytmetyczn cen ze wszystkich transakcji na sesji
giedowej RDN, liczon po dacie dostawy dla caej doby.
rednia waona wolumenem cena energii na RDN w 2015 r. wyniosa 155,66 z/MWh i bya nisza
wzgldem 2014 r. o 29,09 z/MWh, kiedy to cena ta wyniosa 184,75 z/MWh.
Rysunek 12. rednia miesiczna cena energii elektrycznej w transakcjach SPOT mierzona IRDN24 [z/MWh] oraz wolumen
obrotu energi elektryczn na rynku RDN [MWh]
Indeks IRDN24
0
480 niedobr mocy w Polsce 11 sierpnia 2015 r.
380
50 000
PLN/MWh
MWh
280
100 000
180
80 150 000
Wolumen [MWh] Warto IRDN24 [PLN/MWh]
Ceny na rynku terminowym TGE S.A.
W 2015 r. obserwowano spadek cen energii elektrycznej na terminowym rynku energii.

Odzwierciedleniem tej tendencji jest spadek cen kontraktw terminowych BASE_Y-16 (kontrakt roczny
w dostawie pasmowej na 2016 r.), gdzie redniowaona wolumenem cena transakcyjna tego kontraktu
w caym 2015 r. uksztatowaa si na poziomie 164,37 z/MWh. W porwnaniu z 2014 r., gdzie cena
kontraktw terminowych BASE_Y-15 zawieranych w 2014 r. z dostaw w roku nastpnym wyniosa
169,25 z/MWh, mona zaobserwowa spadek cen rocznych kontraktw terminowych o ok. 2,9%.
Jednoczenie rednia miesiczna cena kontraktw BASE_Y-16 w grudniu 2015 r. wyniosa
166,75 z/MWh, podczas gdy rednia miesiczna cena analogicznych kontraktw (BASE_Y-15)
w grudniu 2014 r. wyniosa 175,53 z/MWh, co oznacza spadek tej ceny o 5% w 2015 r. w porwnaniu
do roku poprzedniego.
1.1.2. Rynek detaliczny
Rynek detaliczny jest rynkiem, na ktrym stron transakcji jest odbiorca kocowy dokonujcy
zakupu paliw i energii na wasny uytek. Rok 2015 by kolejnym rokiem, w ktrym Prezes URE
kontynuowa monitorowanie tego rynku. Uczestnikami rynku detalicznego, obok odbiorcw
kocowych (zarwno w gospodarstwach domowych, jak i przedsibiorstwach), s przedsibiorstwa
zarzdzajce sieci dystrybucyjn, w tym operatorzy systemw dystrybucyjnych (OSD) i sprzedawcy
energii elektrycznej (przedsibiorstwa obrotu).
Operatorzy systemw dystrybucyjnych to przedsibiorstwa zajmujce si dystrybucj energii
elektrycznej odpowiedzialne za bezpieczne i niezawodne funkcjonowanie systemu dystrybucyjnego przy
jednoczesnym zagwarantowaniu skutecznego i niedyskryminacyjnego dostpu do tego systemu
wszystkim uczestnikom rynku. W 2015 r., podobnie jak w latach poprzednich, na rynku energii
elektrycznej funkcjonowao piciu duych OSD, ktrych sieci s bezporednio przyczone do sieci
przesyowej (OSDp) i ktrzy maj obowizek oddzielenia dziaalnoci dystrybucyjnej prowadzonej przez
operatora systemu od innych rodzajw dziaalnoci niezwizanych z dystrybucj energii elektrycznej,
a mianowicie dziaalnoci wytwrczej lub obrotowej prowadzonej w ramach przedsibiorstwa
zintegrowanego pionowo (unbundling). Ponadto, w 2015 r. dziaao 164 przedsibiorstw wyznaczonych
OSD (tzw. OSDn) funkcjonujcych w ramach przedsibiorstw zintegrowanych pionowo, ktre nie maj
obowizku unbundlingu.
Kluczowe znaczenie dla realizacji funkcji OSD ma niezaleno operatora, ktry zapewnia rwny
dostp do sieci wszystkim uczestnikom rynku. Gwarancj zapewnienia niezalenoci OSD, poza
dokonanym rozdziaem dziaalnoci, maj by opracowane przez operatorw programy, w ktrych
okrelone zostay przedsiwzicia, jakie operatorzy zobowizani s podj w celu zapewnienia
niedyskryminacyjnego traktowania uytkownikw systemu (Programy Zgodnoci). Programy OSDp s
zatwierdzane przez Prezesa URE, natomiast OSDn nie maj obowizku przedkadania ich do
zatwierdzenia. Zatwierdzone Programy Zgodnoci podlegaj kontroli Prezesa URE. Operatorzy
zobowizani s do przesania, kadego roku do 31 marca, sprawozda zawierajcych opis dziaa
podjtych w roku poprzednim w celu realizacji Programw Zgodnoci (patrz pkt 1.2.6.5.).
Due znaczenie dla funkcjonowania rynku detalicznego maj IRiESD. Instrukcje te okrelaj zasady
dziaania rynku detalicznego energii elektrycznej, w tym m.in. procedur zmiany sprzedawcy, zasady
wyznaczania i przekazywania danych pomiarowych przez OSD, zmiany podmiotw odpowiedzialnych
za bilansowanie handlowe oraz zasady postpowania w przypadku utraty dotychczasowego
sprzedawcy przez odbiorcw w gospodarstwach domowych (sprzeda rezerwowa). W 2015 r. Prezes
URE zatwierdzi zmiany IRiESD piciu duych OSDp, w zwizku z planowanym wprowadzaniem przez
OSD jednolitego modelu wymiany informacji i standardw komunikatw dla obszaru detalicznego
rynku energii elektrycznej poprzez uruchomienie Centralnego Systemu Wymiany Informacji (CSWI).
Z analizy danych przedstawionych przez poszczeglnych operatorw wynika, e w 2015 r.,
podobnie jak w poprzednim roku, najwiksza liczba odbiorcw innych ni gospodarstwa domowe,
ktrzy zmienili sprzedawc, to odbiorcy przyczeni do sieci ENEA Operator Sp. z o.o., natomiast
najmniej odbiorcw, ktrzy zmienili sprzedawc, to odbiorcy przyczeni do sieci RWE Stoen Operator
Sp. z o.o. Z kolei w segmencie odbiorcw gospodarstw domowych najwiksza liczba odbiorcw, ktrzy
zmienili sprzedawc to odbiorcy przyczeni do sieci PGE Dystrybucja S.A., a najmniej takich odbiorcw
zmienio sprzedawc na terenie dziaania RWE Stoen Operator Sp. z o.o.
W dalszym cigu najwikszy udzia w sprzeday energii elektrycznej do odbiorcw kocowych maj
tzw. sprzedawcy zasiedziali (incumbent suppliers), ktrzy pozostali po wyodrbnieniu operatorw
sieci dystrybucyjnej jako strona umw kompleksowych, tj. umw czcych postanowienia umowy
sprzeday energii elektrycznej i umowy dystrybucji energii z odbiorcami. Peni oni funkcj
sprzedawcw z urzdu dla odbiorcw w gospodarstwach domowych, ktrzy nie zdecydowali si na
wybr nowego sprzedawcy. W 2015 r. dziaao piciu sprzedawcw z urzdu oraz ponad
100 alternatywnych przedsibiorstw obrotu zajmujcych si aktywnie sprzeda energii elektrycznej
do odbiorcw kocowych, w tym sprzedawcw dziaajcych na rynku gospodarstw domowych. Na
rynku energii elektrycznej dziaaj take sprzedawcy (w liczbie 164) funkcjonujcy w ramach
przedsibiorstw zintegrowanych pionowo z OSDn.
Zgodnie z zasad TPA, kady sprzedawca energii elektrycznej ma prawo oferowa sprzeda tej
energii odbiorcom kocowym na podstawie umowy sprzeday energii elektrycznej lub umowy
kompleksowej. Warunkiem realizacji zawartych umw sprzeday jest jednak zawarcie przez
sprzedawc umowy o wiadczenie usug dystrybucji tzw. generalnej umowy dystrybucji (GUD)
z operatorem systemu dystrybucyjnego, do ktrego sieci odbiorca jest przyczony. Natomiast
realizacja umw kompleksowych wymaga zawarcia z OSD tzw. generalnej umowy dystrybucji dla usugi
kompleksowej (GUD-K). Na OSD spoczywa obowizek zawarcia GUD lub GUD-K ze sprzedawc, ktry
o to wystpi. Sprzedawcy natomiast nie maj obowizku zawierania umw GUD i GUD-K, a tym samym
obowizku sprzeday energii do poszczeglnych grup odbiorcw z okrelonych obszarw (za wyjtkiem
sprzedawcw penicych funkcje sprzedawcw z urzdu31)) zaley to od ich suwerennych decyzji
biznesowych.
W 2015 r. na terenie poszczeglnych OSD dziaao rednio od 88 do 117 sprzedawcw energii
elektrycznej (liczba zawartych GUD) najwicej na terenie TAURON Dystrybucja S.A. Jednoczenie
rednia roczna liczba zawartych w 2015 r. GUD z nowymi sprzedawcami, ktra wyniosa ok. 11 umw,
spada poniej poziomu z zeszego roku (rednio po ok. 20 GUD). Mimo pewnego nasycenia, nadal
zauwaalna jest jednak tendencja rozwoju konkurencji na rynku energii elektrycznej. Mniejsza ni
w latach poprzednich dynamika wzrostu liczby zawartych GUD moe wynika ze wzrastajcego z roku
na rok stopnia dojrzaoci rynku obrotu energi elektryczn w Polsce. Naley pamita, e zawarcie
z OSD umowy GUD jest warunkiem dziaania sprzedawcy na terenie tego OSD i umoliwia mu
pozyskanie nowych odbiorcw przyczonych do sieci tego OSD. Szczegy dotyczce liczby zawartych
GUD opisane zostay w pkt 1.2.6.1.
W 2015 r. funkcjonowa wzorzec GUD-K opracowany przez TOE oraz PTPiREE. Warto przypomnie,
e dziki wypracowanemu wzorcowi kady sprzedawca, w tym take sprzedawca alternatywny, moe
oferowa odbiorcom w gospodarstwach domowych usug kompleksow, co czyni jego ofert bardziej
atrakcyjn. Szczegy dotyczce postpw w zawieraniu wzorca GUD-K opisano w pkt 1.2.6.1.
Sprzedawcy energii elektrycznej dokonujcy sprzeday tej energii odbiorcom kocowym s
zobowizani do zamieszczania na swoich stronach internetowych oraz udostpniania do publicznego
wgldu w swojej siedzibie informacji o cenach sprzeday oraz warunkach ich stosowania. W celu
udostpnienia swoich ofert sprzedawcy korzystaj take z dziaajcego na stronie internetowej URE
Cenowego Energetycznego Kalkulatora Internetowego, dziki ktremu odbiorcy w gospodarstwach
domowych mog porwna i dokona wyboru najkorzystniejszej oferty. W 2015 r., tak jak w poprzednim
roku, rednio miesicznie ok. 28 sprzedawcw zamieszczao swoje oferty w Kalkulatorze.
W 2015 r. na rynku detalicznym energii elektrycznej prowadzone byy dziaania zwizane ze
wzmocnieniem pozycji konsumentw (odbiorcw energii elektrycznej w gospodarstwach domowych)
poprzez ich dalsze informowanie i edukowanie. Kopia opracowanego w 2014 r. w URE Zbioru Praw
Konsumenta Energii Elektrycznej czyli zbioru praw i obowizkw konsumentw na rynku energii
bya dostarczana odbiorcom przez sprzedawcw energii elektrycznej.
Po stronie popytowej rynku detalicznego energii elektrycznej znajduj si odbiorcy kocowi. Jest
ich ponad 17,05 mln, z czego 90,3% (15,4 mln), to odbiorcy z grupy taryfowej G, w tym w przewaajcej
wikszoci odbiorcy w gospodarstwach domowych (ponad 14,5 mln), ktrzy dokonuj zakupu energii
w celu jej zuycia w gospodarstwie domowym. Pozostaa grupa odbiorcw kocowych to odbiorcy
przemysowi, biznesowi i instytucjonalni nalecy do grup taryfowych A, B i C. Grupy A i B stanowi
odbiorcy zasilani z sieci wysokiego i redniego napicia i s to tzw. odbiorcy przemysowi, natomiast
do grupy C nale odbiorcy przyczeni do sieci niskiego napicia, pobierajcy energi elektryczn dla
celw prowadzonej dziaalnoci gospodarczej. Odbiorcy energii elektrycznej s uprawnieni do
otrzymywania energii elektrycznej w sposb cigy i niezawodny od wybranego sprzedawcy tej energii.
31)Sprzedawcy, ktrzy peni funkcj sprzedawcy z urzdu, maj prawny obowizek wiadczenia usugi kompleksowej
odbiorcom w gospodarstwie domowym niekorzystajcym z prawa wyboru sprzedawcy.
Miernikiem korzystania przez odbiorcw z przysugujcych im na rynku detalicznym energii
elektrycznej praw jest skonno tych odbiorcw do zawierania umw sprzeday energii elektrycznej
ze swobodnie wybranym sprzedawc tej energii. W 2015 r. ponad 209 tys. odbiorcw nalecych do
grup taryfowych A, B i C aktywnie korzystao z prawa zakupu energii od wybranego sprzedawcy.
Natomiast w segmencie odbiorcw w gospodarstwach domowych liczba ta wyniosa ponad 375 tys.
Rok ten by kolejnym rokiem dynamicznego wzrostu liczby odbiorcw, ktrzy zmienili sprzedawc.
Na koniec 2015 r. odnotowano 36,6%-owy wzrost liczby odbiorcw TPA w porwnaniu do 2014 r., przy
czym w przypadku odbiorcw nalecych do grup taryfowych A, B i C wzrost ten wynosi 45,2%,
a w przypadku odbiorcw z grupy G wynosi 32,3%.
Niewtpliwie duym uatwieniem dla odbiorcy dokonujcego wyboru sprzedawcy jest moliwo
skorzystania z zamieszczonej na stronie internetowej operatora, do sieci ktrego odbiorca jest
przyczony, listy sprzedawcw dziaajcych na terenie tego operatora. Podobnie jak w latach
poprzednich, w 2015 r. na stronach internetowych wszystkich OSDp dostpne byy wykazy
sprzedawcw. Jednoczenie konsumenci mogli samodzielnie porwna ceny sprzedawcw korzystajc
z Cenowego Energetycznego Kalkulatora Internetowego dostpnego na stronie URE.
W przewaajcej wikszoci odbiorcy, w tym odbiorcy w gospodarstwach domowych pobieraj
energi elektryczn na podstawie umowy kompleksowej zawartej ze sprzedawc z urzdu. Takie
umowy maj w praktyce prawie wszyscy odbiorcy, ktrzy nie zmienili sprzedawcy energii elektrycznej.
Natomiast odbiorcy nalecy do grup taryfowych A, B i C, ktrzy dokonali zmiany sprzedawcy,
pobieraj energi elektryczn na podstawie dwch odrbnych umw: umowy sprzeday zawartej ze
sprzedawc oraz umowy o wiadczenie usug dystrybucji zawartej z operatorem. Jeeli za chodzi
o odbiorcw w gospodarstwach domowych to tylko cz sprzedawcw powszechnie stosowao
umow kompleksow przy zmianie sprzedawcy, wikszo natomiast realizowao sprzeda energii
elektrycznej na podstawie dwch odrbnych umw.
W 2015 r. do Prezesa URE kierowane byy proby odbiorcw o interwencj w sprawach dotyczcych
nieuczciwych praktyk przedsibiorstw obrotu. Podobnie jak w roku poprzednim, sprzedawcy czsto
dziaaj za porednictwem akwizytorw, ktrzy przedstawiaj si jako pracownicy URE lub
przedstawiciele dotychczasowego sprzedawcy energii. Nagminn praktyk sprzedawcw jest nie
informowanie konsumentw o wszystkich elementach oferty np. o dodatkowych opatach (opata
handlowa) lub wprowadzanie ich w bd, co prowadzi do zawierania przez odbiorcw niekorzystnych
dla nich umw. Prezes URE, nie bdc organem waciwym w takich sprawach, informuje jednak
odbiorcw o przysugujcych im prawach. Dziaania podejmowane przez sprzedawcw czsto nosz
znamiona praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw poprzez naruszenie obowizku
udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej informacji oraz nieuczciwych praktyk
rynkowych lub czynw nieuczciwej konkurencji. W 2015 r., zgodnie z waciwoci, przekazano
Prezesowi UOKiK do oceny ponad 150 spraw mogcych wskazywa na niezgodne z prawem dziaania
przedstawicieli sprzedawcw.
W tabeli poniej przedstawione zostay informacje w zakresie dostawy energii elektrycznej do grup
odbiorcw kocowych w tym do odbiorcw, ktrzy zmienili sprzedawc cznie z liczb zmian
sprzedawcy.
Tabela 6. Dostawa energii elektrycznej do grup odbiorcw kocowych w 2015 r.
OSD przyczeni do sieci NN
Liczba Energia
Energia dostarczona
Grupy odbiorcw odbiorcw dostarczona Liczba odbiorcw TPA
w TPA wg grup
wg skali zakupu ogem ogem wg grup taryfowych
taryfowych [MWh]
[MWh] w 2015 r. w 2015 r.
[szt.] [MWh]* A, B, C G A, B, C G
OSD przyczeni do sieci NN
> 2 000 6 358 56 896 065 2 881 15 45 910 960 48 582
50 2 000 99 393 24 098 790 39 665 2 129 8 792 507 412 754
< 50 16 887 976 45 574 552 166 072 373 597 1 809 562 766 521
RAZEM 16 993 727 126 569 407 208 618 375 741 56 513 028 1 227 857
OSD Energetyki Przemysowej
> 2 000 1 601 2 293 816 89 1 1 360 871 2 323
50 2 000 4 134 817 839 498 18 183 545 6 347
< 50 53 644 375 512 653 105 10 962 251
RAZEM 59 379 3 487 167 1 240 124 1 555 378 8 921
OSD RAZEM
> 2 000 7 959 59 189 882 2 970 16 47 271 831 50 905
50 2 000 103 527 24 916 629 40 163 2 147 8 976 052 419 101
< 50 16 941 620 45 950 064 166 725 373 702 1 820 523 766 772
SUMA OSD 17 053 106 130 056 575 209 858 375 865 58 068 406 1 236 778
* Szacunkowy wolumen energii elektrycznej (brak czci pomiarw na koniec 2015 r., co wynika z terminw odczytw
licznikw wskazanych w umowach, w ktrych okres rozliczeniowy jest duszy ni miesic).
rdo: URE na podstawie danych przedstawionych przez OSD 2015 Jednorazowe badanie roczne.
Ceny
Po uwolnieniu w 2008 r. cen w obrocie energi elektryczn w odniesieniu do odbiorcw

przemysowych i biznesowych sprzedawcy wykonujcy zadania sprzedawcw z urzdu oraz
sprzedawcy funkcjonujcy w przedsibiorstwach zintegrowanych pionowo, niezobowizani do
rozdzielenia dziaalnoci, nie maj obowizku przedkadania Prezesowi URE do zatwierdzenia taryfy
w obrocie energi elektryczn dla odbiorcw innych ni gospodarstwa domowe.
W lipcu 2015 r. Prezes URE, na wniosek przedsibiorstw energetycznych penicych funkcje
sprzedawcw z urzdu, doprecyzowa indywidualne decyzje o zwolnieniu z obowizku przedkadania
do zatwierdzenia Prezesowi URE taryf dla energii elektrycznej w odniesieniu do odbiorcw z grupy
taryfowej G. Naley zaznaczy, e sprzedawcy, ktrzy peni rwnie funkcj sprzedawcy z urzdu, s
uprawnieni do przedstawiania ofert rynkowych wszystkim obiorcom, w tym odbiorcom grupy
taryfowej G przyczonym do sieci operatora, na obszarze ktrego sprzedawcy realizuj zadania
sprzedawcy z urzdu pod warunkiem, e sprzedawcy ci uprzednio poinformowali odbiorc
o wysokoci cen energii elektrycznej okrelonej w aktualnie obowizujcej taryfie, a w odniesieniu do
odbiorcw w gospodarstwach domowych take o obowizku, o ktrym mowa w art. 5a ustawy
Prawo energetyczne.
Zaprezentowane w tab. 7 i na rys. 12 dane dotycz cen energii elektrycznej oraz opat
dystrybucyjnych, zastosowanych we wskazanych okresach u odbiorcw posiadajcych umowy
kompleksowe.
Pomidzy IV kwartaem 2014 r. a IV kwartaem 2015 r. ceny za energi elektryczn wykazyway
tendencje wzrostowe dla wszystkich grup taryfowych. Najwikszy wzrost cen energii elektrycznej
nastpi dla odbiorcw grupy taryfowej B o 5,1%, a najmniejszy dla odbiorcw z grupy taryfowej G
o 1,0%. Dla odbiorcw w gospodarstwach domowych ceny za energi elektryczn wzrosy o 1,3%.
Rwnie opata dystrybucyjna w 2015 r. wzrosa dla odbiorcw wszystkich grup taryfowych.
Najwikszy wzrost opaty dystrybucyjnej odnotowano dla grupy taryfowej B o 4,1%, a najmniejszy
dla odbiorcw z grupy taryfowej A o 2,6%. Dla odbiorcw w gospodarstwach domowych opaty
dystrybucyjne wzrosy o 3,1%.
Tabela 7. Ceny za energi elektryczn i opaty dystrybucyjne, stosowane wobec odbiorcw posiadajcych umowy
kompleksowe
IV kwarta 2014 r. IV kwarta 2015 r.

w tym: w tym:
rednia rednia
opata opata
Wyszczeglnienie cena opata cena opata
za energi za energi
sprzeday dystrybucyjna sprzeday dystrybucyjna
elektryczn elektryczn
[z/MWh]
Ogem odbiorcy 448,1 258,4 189,7 462,5 264,9 197,6
w tym: odbiorcy na WN (grupy A) 268,0 199,5 68,5 275,2 204,9 70,3
odbiorcy na SN (grupy B) 333,3 229,4 103,9 349,4 241,1 108,2
odbiorcy na nN (grupy C) 566,6 315,6 251,1 585,1 324,4 260,7
odbiorcy grup G 492,2 260,2 232,0 502,4 262,8 239,6
w tym: gospodarstwa domowe 491,5 259,3 232,2 502,0 262,7 239,3
rdo: Dane Ministerstwa Energii.
Rysunek 13. Zmiana cen za energi elektryczn i opat dystrybucyjnych porwnanie IV kwartaw lat 20112015
rednie opaty za energi elektryczn w przedsibiorstwach obrotu

dla odbiorcw posiadajcych umowy kompleksowe 2011-2015
(wraz z opatami za dystrybucj)
700,0
585,1
600,0
502,4
Cena [z/MWh]
500,0 462,5
400,0
349,4
300,0 275,2
200,0
100,0
0,0
Ogem odbiorcy na odbiorcy na odbiorcy na odbiorcy
odbiorcy WN (grupy A) SN (grupy B) nN (grupy C) grup G
2011 (IV kwarta) 2012 (IV kwarta) 2013 (IV kwarta)

2014 (IV kwarta) 2015 (IV kwarta)
Cena za energi elektryczn w przedsibiorstwach obrotu dla odbiorcw
posiadajcych umowy kompleksowe 2011-2015
350,0 324,4
300,0 264,9 262,8
241,1
Cena [z/MWh]
250,0
204,9
200,0
150,0
100,0
50,0
0,0
Ogem w tym: odbiorcy na odbiorcy na odbiorcy
odbiorcy odbiorcy na SN (grupy B) nN (grupy C) grup G
WN (grupy A)

Opata dystrybucyjna dla odbiorcw posiadajcych umowy kompleksowe

2011-2015
300,0
260,7
250,0 239,6
Cena [z/MWh]
197,6
200,0
150,0
108,2
100,0 70,3
50,0
0,0
Ogem w tym: odbiorcy na odbiorcy na odbiorcy
odbiorcy odbiorcy na SN (grupy B) nN (grupy C) grup G
WN (grupy A)

rdo: Opracowano na podstawie danych Ministerstwa Energii.
1.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw elektroenergetycznych

1.2.1. Koncesje
Udzielanie, odmowa udzielenia, zmiana i cofanie koncesji (energia elektryczna)
Rok 2015 by kolejnym rokiem zmian w funkcjonowaniu sektora elektroenergetycznego w Polsce,

bdcych nastpstwem wejcia w ycie ustawy OZE, ktra z wyszczeglnionymi w ustawie wyjtkami
wesza w ycie 4 maja 2015 r.
Ustawa OZE dokonaa wyomu w dotychczasowym modelu koncesjonowania jednostek
wytwrczych wykorzystujcych odnawialne rda energii. W obecnym stanie prawnym nie wymaga
uzyskania koncesji Prezesa URE podejmowanie i wykonywanie dziaalnoci gospodarczej w zakresie
wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych rde energii: w mikroinstalacji, w maej instalacji,
z biogazu rolniczego, wycznie z biopynw (art. 3 ustawy OZE).
Pod pojciem mikroinstalacji naley rozumie instalacj odnawialnego rda energii o cznej mocy
zainstalowanej elektrycznej nie wikszej ni 40 kW, przyczon do sieci elektroenergetycznej
o napiciu znamionowym niszym ni 110 kV lub o mocy osigalnej cieplnej w skojarzeniu nie wikszej
ni 120 kW (art. 2 pkt 19 ustawy OZE).
Jednoczenie zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy OZE, wytwrca energii elektrycznej z odnawialnych
rde energii w mikroinstalacji bdcy osob fizyczn niewykonujc dziaalnoci gospodarczej
regulowanej ustaw o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, ktry wytwarza energi elektryczn w celu
jej zuycia na wasne potrzeby, moe sprzeda niewykorzystan energi elektryczn wytworzon przez
niego w mikroinstalacji i wprowadzon do sieci dystrybucyjnej. Tego rodzaju wytwarzanie i sprzeda
energii elektrycznej z odnawialnych rde energii, nie stanowi dziaalnoci gospodarczej w rozumieniu
ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej.
Zgodnie natomiast z art. 7 ustawy OZE, dziaalno gospodarcza polegajca na wytwarzaniu energii
elektrycznej z odnawialnych rde energii w maej instalacji jest obecnie dziaalnoci regulowan
w rozumieniu ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru wytwrcw
wykonujcych dziaalno gospodarcz w zakresie maych instalacji (zwanego dalej Rejestrem).
Pod pojciem maej instalacji naley rozumie instalacj odnawialnego rda energii o cznej
mocy zainstalowanej elektrycznej wikszej ni 40 kW i nie wikszej ni 200 kW, przyczon do sieci
elektroenergetycznej o napiciu znamionowym niszym ni 110 kV lub o mocy osigalnej cieplnej
w skojarzeniu wikszej ni 120 kW i nie wikszej ni 600 kW (art. 2 pkt 18 ustawy OZE).
Rejestr wytwrcw energii w maej instalacji prowadzi Prezes URE, ktry wpisu do niego dokonuje na
wniosek przedsibiorcy (art. 8 ust. 1 i 2 ustawy OZE). Kwestie zwizane z dokonywaniem wpisu do Rejestru,
skadaniem wnioskw o wpis oraz wykrelaniem z Rejestru uregulowane zostay w art. 7-16 i 18 ustawy
OZE, przy czym art. 18 ust. 1 tej ustawy stanowi, e w sprawach dotyczcych wykonywania dziaalnoci
w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych rde energii w maej instalacji w zakresie
nieuregulowanym w rozdziale 2 ustawy OZE, stosuje si przepisy ustawy o swobodzie dziaalnoci
gospodarczej.
Rejestr wytwrcw energii w maej instalacji jest jawny i publicznie dostpny do wgldu
w Biuletynie Informacji Publicznej URE pod adresem: www.bip.ure.gov.pl, w dziale Rejestry i bazy.
Wpisy do Rejestru dokonywane byy w 2015 r. zarwno przez Departament Systemw Wsparcia
(departament DSW) w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w instalacji OZE: wykorzystujcej
biomas, w tym w kogeneracji, wykorzystujcej biogaz inny ni biogaz rolniczy, w kogeneracji,
wykorzystujcej mieszanki biopynw z innymi paliwami (np. mieszanka biopynu i biomasy), w tym
w kogeneracji, jak rwnie przez oddziay terenowe URE w zakresie wytwarzania energii elektrycznej
w nastpujcych rodzajach instalacji OZE: hydroenergia, energia wiatru, energia geotermalna, energia
promieniowania sonecznego, biogaz inny ni biogaz rolniczy, jeli wytwarzanie nie obejmuje
wytwarzania w kogeneracji.
Ustawa OZE znowelizowaa rwnie zapisy ustawy Prawo energetyczne, dotyczce wymogu
uzyskania koncesji. I tak, zgodnie z art. 32 ustawy Prawo energetyczne, w brzmieniu obowizujcym
od 4 maja 2015 r., uzyskania koncesji wymaga wykonywanie dziaalnoci gospodarczej w zakresie:
wytwarzania energii elektrycznej, z wyczeniem: wytwarzania energii elektrycznej w rdach
o cznej mocy zainstalowanej elektrycznej nieprzekraczajcej 50 MW niezaliczonych do instalacji
odnawialnych rde energii lub do jednostek kogeneracji a take z wyczeniem wytwarzania
energii elektrycznej w mikroinstalacji lub w maej instalacji, wytwarzania energii elektrycznej
z biogazu rolniczego, wycznie z biogazu rolniczego w kogeneracji, wycznie z biopynw
w rozumieniu ustawy OZE,
przesyania lub dystrybucji energii elektrycznej,
obrotu energi elektryczn, z wyczeniem:
a) obrotu energi elektryczn za pomoc instalacji o napiciu poniej 1 kV bdcej wasnoci
odbiorcy;
b) obrotu energi elektryczn dokonywanego na giedzie towarowej w rozumieniu przepisw
ustawy z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych lub rynku organizowanym przez
podmiot prowadzcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany w rozumieniu
przepisw ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi przez towarowe domy
maklerskie lub domy maklerskie prowadzce dziaalno maklersk w zakresie obrotu towarami
giedowymi oraz przez spk prowadzc gied towarow, giedow izb rozrachunkow, Krajowy
Depozyt Papierw Wartociowych S.A. lub przez spk, ktrej Krajowy Depozyt Papierw
Wartociowych S.A. przekaza wykonywanie czynnoci z zakresu zada, o ktrych mowa w art. 48
ust. 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, nabywajce energi
elektryczn, z tytuu realizacji zada okrelonych w ustawie z 26 padziernika 2000 r. o giedach
towarowych;
c) obrotu energi elektryczn innego, ni okrelony w lit. b, dokonywanego przez giedow izb
rozrachunkow, przez Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych S.A., lub przez spk, ktrej
Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych S.A. przekaza wykonywanie czynnoci z zakresu
zada, o ktrych mowa w art. 48 ust. 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
finansowymi, nabywajce lub zbywajce energi elektryczn, z tytuu realizacji zada
okrelonych w ustawie z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych, w odniesieniu do
transakcji zawieranych poza gied towarow lub rynkiem, o ktrych mowa w lit. b.
Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne koncesj moe otrzyma wnioskodawca
majcy siedzib lub miejsce zamieszkania na terytorium pastwa czonkowskiego UE, Konfederacji
Szwajcarskiej lub pastwa czonkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)
strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Ustawa Prawo energetyczne formuuje
warunki, ktre musi spenia wnioskodawca, aby otrzyma koncesj (art. 35 ust. 1) oraz przesanki
uniemoliwiajce otrzymanie koncesji (art. 33 ust. 3).
Rok 2015 by kolejnym rokiem zmian w funkcjonowaniu sektora elektroenergetycznego w Polsce,
bdcych nastpstwem m.in. nowelizacji ustawy Prawo energetyczne, ktre weszy w ycie 11 marca
2010 r. i 11 wrzenia 2013 r. Nowelizacje te naoyy na przedsibiorstwa prowadzce dziaalno
gospodarcz w zakresie dystrybucji energii elektrycznej nowe obowizki.
W lad za dziaaniami z lat poprzednich, w wyniku otrzymywanych od przedsibiorcw informacji
na temat planowanego zakoczenia dziaalnoci koncesjonowanej, a take w toku prowadzonych
postpowa administracyjnych w sprawach cofnicia koncesji, Prezes URE w 2015 r. monitorowa
przebieg procesw zwizanych z zakoczeniem dziaalnoci w celu zbadania, czy interes odbiorcw nie
zosta zagroony. W takich sytuacjach Prezes URE ma bowiem prawo i obowizek interweniowania.
W 2015 r. Prezes URE aktywnie monitorowa sytuacj odbiorcw kilku przedsibiorstw, ktre zgosiy
zamiar zaprzestania dziaalnoci koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej oraz
obrotu energi elektryczn i systematycznie przekazuj odbiorcw innym przedsibiorstwom
prowadzcym dziaalno w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, w celu zapewnienia cigoci
dostaw energii elektrycznej.
Udzielanie koncesji
Prezes URE w 2015 r. realizowa obowizki w zakresie dotyczcym koncesjonowania

przedsibiorstw elektroenergetycznych przy pomocy departamentu DSW, Departamentu Rynkw
Energii Elektrycznej i Ciepa (departament DRE) oraz oddziaw terenowych32).
32) Dodatkowe informacje dotyczce dziaalnoci oddziaw terenowych prezentowane s w pkt II.7. Sprawozdania.
W 2015 r. Prezes URE udzieli 341 koncesji w zakresie energii elektrycznej, w tym 257 koncesji na
wytwarzanie energii elektrycznej w odnawialnych rdach energii, 20 koncesji na przesyanie lub
dystrybucj oraz 64 koncesji na obrt energi elektryczn. Na koniec grudnia 2015 r. wane koncesje
(w liczbie 1 768) posiadao 1 512 przedsibiorcw wykonujcych koncesjonowan dziaalno
gospodarcz w zakresie wytwarzania, przesyania lub dystrybucji energii elektrycznej oraz obrotu
energi elektryczn.
Liczb koncesji udzielonych w 2015 r. w podziale na poszczeglne rodzaje dziaalnoci
koncesjonowanej w zakresie energii elektrycznej przedstawia ponisza tabela.
Tabela 8. Liczba koncesji udzielonych w 2015 r. w departamencie DSW, departamencie DRE i oddziaach terenowych oraz
liczba wanych koncesji udzielonych przez Prezesa URE wedug stanu na koniec 2015 r.
Koncesje wane na koniec 2015 r.

Koncesje udzielone w 2015 r.
Energia elektryczna (dotyczy urzdu jako caoci)
[szt.]
[szt.]
Wytwarzanie 257 1 155
Przesyanie lub dystrybucja 20 189
Obrt 64* 424**
Razem 341 1 768
* W tym 5 koncesji wydanych dla podmiotw majcych siedzib za granic.

** W tym 33 koncesji wydanych dla podmiotw majcych siedzib za granic.
rdo: URE.
Tabela 9. Instalacje OZE (instalacje objte koncesj Prezesa URE, wpisem do rejestru wytwrcw energii w maej instalacji,
mikroinstalacje) wg stanu na 31 grudnia 2015 r.
Sumaryczna moc zainstalowana

Rodzaj instalacji OZE Liczba instalacji
[MW]
Instalacje wykorzystujce biogaz* 128,511 200
Instalacje wykorzystujce biomas 1 122,670 38
Instalacje wykorzystujce energi
71,031 268
promieniowania sonecznego
Instalacje wykorzystujce energi wiatru 4 582,036 1 039
Instalacje wykorzystujce hydroenergi 981,799 752
Instalacje wykorzystujce technologi
wspspalania biomasy, biopynw,
20 246,370 44
biogazu lub biogazu rolniczego z innymi
paliwami**
cznie 27 132,417 2 341
* Nie uwzgldnia danych dot. 78 instalacji wytwarzajcych energi elektryczn z biogazu rolniczego wpisanych do rejestru
prowadzonego przez Prezesa ARR.
** Ze wzgldu na rne przedziay procentowego udziau biomasy (w cakowitym strumieniu paliwa), w odniesieniu do tych
instalacji, nie podano cakowitej mocy zainstalowanej.
rdo: URE.
W 2015 r. Prezes URE udzieli 205 promes koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w OZE,
natomiast na 31 grudnia 2015 r. byo 453 wanych promes.
Istotna zmiana wprowadzona do systemu prawa w 2015 r. wynika z treci art. 43 ust. 7-10 ustawy
Prawo energetyczne w brzmieniu ustalonym ustaw OZE, w myl ktrego moliwo uzyskania
wiadectw pochodzenia (OZE) oraz wiadectw pochodzenia z kogeneracji (CHP) (por. pkt 1.6.) zostaa
uzaleniona od dokonania przez Prezesa URE potwierdzenia, dokonywanego w ramach
przeprowadzanego postpowania dotyczcego wydania stosownej promesy koncesji lub promesy
zmiany koncesji, e objta przedmiotem postpowania inwestycja w zakresie wytwarzania energii
elektrycznej w kogeneracji lub inwestycja w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych
rde energii w instalacji odnawialnego rda energii nie zostaaby zrealizowana w przypadku,
w ktrym dla energii elektrycznej wytworzonej w tej instalacji nie przysugiwaoby wiadectwo
pochodzenia z kogeneracji albo wiadectwa pochodzenia. Stanowi to odzwierciedlenie zapisw
Komunikatu Komisji Europejskiej okrelajcego Wytyczne w sprawie pomocy pastwa na ochron
rodowiska i cele zwizane z energi w latach 2014-2020 (Dz. Urz. UE seria C z 2014 r., Nr 200, str. 1)
w zakresie potwierdzania tzw. efektu zachty.
Tabela 10. Projektowane instalacje OZE na podstawie wanych na 31 grudnia 2015 r. promes koncesji

[MW]
Instalacje wykorzystujce biogaz* 7,274 5
Instalacje wykorzystujce biomas 41,684 6
130,651 140
Instalacje wykorzystujce energi wiatru 4 225,305 240
cznie 4 406,872 397
* Nie uwzgldnia ewentualnie projektowanych instalacji wytwarzajcych energi elektryczn z biogazu rolniczego, ktre
bd podlega wpisowi do rejestru prowadzonego przez Prezesa ARR.
rdo: URE.
Zgodnie z art. 200 ustawy OZE, koncesje na wytwarzanie energii elektrycznej udzielone przez
Prezesa URE wytwrcom energii elektrycznej w mikroinstalacji przed dniem wejcia w ycie ustawy
OZE, wygasy z dniem wejcia w ycie tej ustawy. Natomiast w myl art. 201 ustawy OZE, wytwrcw
energii elektrycznej w maej instalacji, ktrzy w dniu wejcia w ycie tej ustawy posiadali wane
koncesje na wykonywanie dziaalnoci gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej
w odnawialnych rdach energii, wpisano z urzdu do rejestru dziaalnoci regulowanej, zgodnie
z zakresem koncesji.
Tabela 11. Instalacje OZE wpisane do rejestru wytwrcw energii w maej instalacji stan na 31 grudnia 2015 r.

[MW]
Instalacje wykorzystujce biogaz 7,089 48
Instalacje wykorzystujce biomas 0,000 0
5,016 48
Instalacje wykorzystujce energi wiatru 4,624 39
cznie 46,119 450
rdo: URE.
Naley take wskaza, e w 2015 r. oddziay terenowe dokonay cznie 437 wpisw do Rejestru,
zarwno na wniosek, jak i z urzdu, wydajc stosowne zawiadczenia wytwrcom energii elektrycznej.
Zmiany koncesji
W 2015 r. w departamentach DRE i DSW oraz w oddziaach terenowych wydano cznie 364 decyzji
zmieniajcych udzielone koncesje (w tym promes koncesji). Zmiany udzielonych koncesji (promes
koncesji) podyktowane byy przede wszystkim:
zmian nazwy lub siedziby koncesjonariusza,
zmian warunkw wykonywania dziaalnoci (rozszerzenie zakresu terytorialnego obszaru
wykonywania dziaalnoci),
przedueniem okresu obowizywania koncesji, zgodnie z art. 39 ustawy Prawo energetyczne.
Inne decyzje w sprawach koncesji
W 2015 r., w zwizku z trwaym zaprzestaniem wykonywania dziaalnoci gospodarczej lub

niepodjciem dziaalnoci objtej koncesj, bd z uwagi na naruszenie warunkw koncesji, cofnito
55 koncesji. Stwierdzono wyganicie koncesji w 19 przypadkach.
Ponadto, w oddziaach terenowych wydano cznie 301 decyzji, w ktrych stwierdzono wyganicie
decyzji koncesyjnych podmiotom, ktre posiaday instalacje o mocy do 0,040 MW, w zwizku ze zmian
przepisw prawa w zakresie wytwarzania energii elektrycznej.
W 76 przypadkach na wniosek stron umorzono postpowania w sprawie udzielenia lub zmiany
koncesji. W 6 przypadkach wydano decyzj odmawiajc udzielenia koncesji na obrt energi
elektryczn, czego powodem by fakt nie dysponowania rodkami finansowymi w wielkoci
gwarantujcej prawidowe wykonywanie dziaalnoci oraz nie udokumentowanie moliwoci ich
pozyskania.
1.2.2. Taryfy i warunki ich ksztatowania

W 2015 r., tak jak w latach ubiegych, Prezes URE zatwierdza taryfy dla energii elektrycznej dla:
1) operatora systemu przesyowego (OSP) dla podmiotw korzystajcych z usugi przesyania na
podstawie umowy przesyowej,
2) operatorw systemw dystrybucyjnych (OSD), ktrzy 1 lipca 2007 r. dokonali rozdziau dziaalnoci
dla odbiorcw przyczonych do sieci dystrybucyjnych na wszystkich poziomach napi, czyli dla
odbiorcw przemysowych, redniego i maego biznesu oraz gospodarstw domowych,
3) przedsibiorstw obrotu energi elektryczn w odniesieniu do odbiorcw grup taryfowych G,
przyczonych do sieci danego operatora systemu dystrybucyjnego, dla ktrych przedsibiorstwo
obrotu wiadczy usug kompleksow,
4) pozostaych przedsibiorstw energetycznych, tzw. przedsibiorstw energetyki przemysowej,
w zakresie obrotu energi elektryczn (grupy G) i w zakresie dystrybucji energii elektrycznej dla
odbiorcw przyczonych do sieci tych przedsibiorstw.
Zatwierdzanie taryfy dla operatora systemu przesyowego PSE S.A.
W sierpniu 2015 r., PSE S.A. wystpiy do Prezesa URE z wnioskiem o ustalenie wspczynnikw
korekcyjnych okrelajcych projektowan popraw efektywnoci funkcjonowania w zakresie kosztw
operacyjnych dziaalnoci przesyowej PSE S.A. oraz uzgodnienia zasad stanowienia kosztw bdcych
podstaw kalkulacji stawek opat w Taryfach PSE S.A. w latach 20162020. Wniosek ten wynika
z faktu, e 2015 r. by ostatnim rokiem 4-letniego okresu regulacji dla PSE S.A., ktry obejmowa lata
20122015. Z uwagi na rozbienoci, midzy Prezesem URE i PSE S.A., w zakresie ksztatu taryfy
wieloletniej, we wrzeniu 2015 r. Prezes URE wezwa PSE S.A. do przedoenia wniosku o zatwierdzenie
taryfy na 2016 r., wskazujc jednoczenie na konieczno skalkulowania tej taryfy jako jednorocznej.
Tym samym, prace nad ww. wnioskiem zostay wstrzymane i nie zostay ukoczone w 2015 r.
W odpowiedzi na wezwanie Prezesa URE, przedsibiorstwo w drugiej poowie wrzenia 2015 r.
zoyo stosowny wniosek. W trakcie kolejnych miesicy taryfowania, analizie podlegay nie tylko
wybrane pozycje kosztowe, ale rwnie wielkoci energii i mocy stanowice podstaw kalkulacji
stawek opat przesyowych. Postpowanie w sprawie zatwierdzenia taryfy PSE S.A. na 2016 r.
zakoczyo si wydaniem 17 grudnia 2015 r. decyzji przez Prezesa URE.
W taryfie zosta uwzgldniony nowy poziom stawek opaty przejciowej na podstawie Informacji
Prezesa URE nr 41/2015 z 19 padziernika 2015 r. w sprawie stawek opaty przejciowej na rok 2016.
W treci taryfy uwzgldniono rwnie opat OZE33) oraz inne zapisy ustawowe dotyczce zasad
rozlicze wynikajce z ustawy OZE.
Zatwierdzanie taryf dla operatorw systemw dystrybucyjnych (OSD),

ktrzy 1 lipca 2007 r. dokonali rozdziau dziaalnoci
Podobnie jak w przypadku PSE S.A., rok 2015 by take ostatnim rokiem mijajcego okresu regulacji
dla piciu najwikszych OSD. Majc to na uwadze, a take uwzgldniajc zmiany zachodzce w sektorze
elektroenergetycznym i jego otoczeniu, ju w 2013 r. przystpiono do prac nad okreleniem nowych
zasad regulacji OSD na kolejny kilkuletni okres. W 2015 r., po ukoczeniu tych prac, Prezes URE
opublikowa dokument pn. Strategia Regulacji Operatorw Systemw Dystrybucyjnych na lata
20162020, ktry stanowi kontynuacj transparentnych i stabilnych zasad regulacji tych
przedsibiorstw. Nowy model regulacji z elementami jakociowymi, ktry bdzie obowizywa od
2016 r., konsumujc pozytywne efekty dotychczasowej polityki regulatora (dotychczasowy model
regulacji pozwoli na osignicie celw o charakterze strategicznym dla bezpieczestwa dostaw energii
elektrycznej do odbiorcw, w szczeglnoci poprzez zapewnienie stabilnych warunkw do
prowadzenia, sucych realizacji tego zadania, inwestycji sieciowych nakady inwestycyjne znaczco
wzrosy w stosunku do poprzednich okresw regulacji), ma suy podniesieniu jakoci usug
dystrybucji energii elektrycznej przy zachowaniu dostpnoci cenowej tych usug, a take utrzymaniu
dotychczasowego poziomu inwestycji. Efektywne wykonanie celw regulacji jakociowej (w pierwszym
okresie regulacji, tj. do 2017 r., wyznaczone zostay cele polegajce na obnieniu wskanikw przerw
w dostarczaniu energii elektrycznej (SAIDI, SAIFI) oraz wskanika czasu realizacji przyczenia
odbiorcw IV i V grupy przyczeniowej) bdzie mogo przeoy si na wymierne korzyci dla OSD
w postaci braku obnienia kwoty wynagrodzenia z kapitau w taryfach na rok 2018 i lata nastpne.
Wynika to z faktu, e dane dotyczce wykonania tych celw w 2016 r. bd znane dopiero w 2017 r.
i stanowi bd podstaw do ustalenia kwoty zwrotu z kapitau na 2018 r.
W trakcie procesu zatwierdzania taryf na 2016 r.:

Poziom uzasadnionych kosztw operacyjnych i wolumen rnicy bilansowej ustalony zosta
w oparciu o zasady zawarte w dokumentach: Koszty operacyjne dla Operatorw Systemw
Dystrybucyjnych na lata 20162020 (ktrzy dokonali z dniem 1 lipca 2007 r. rozdzielenia dziaalnoci),
Rnica bilansowa dla Operatorw Systemw Dystrybucyjnych na lata 20162020 (ktrzy dokonali
z dniem 1 lipca 2007 r. rozdzielenia dziaalnoci). Wielkoci te zostay wyznaczone na podstawie
wynikw rezultatw analiz porwnawczych, ktre w latach 20142015 Prezes URE przeprowadzi, we
wsppracy z przedsibiorstwami prowadzcymi dziaalno gospodarcz w zakresie dystrybucji
energii elektrycznej, tj. ENEA Operator Sp. z o.o., ENERGA-Operator S.A., PGE Dystrybucja S.A.,
TAURON Dystrybucja S.A. i RWE Stoen Operator Sp. z o.o.
Zwrot z zaangaowanego kapitau wyznaczony zosta w oparciu o zasady zawarte w dokumencie
pn. Metoda okrelania wskanika zwrotu kosztu zaangaowanego kapitau dla Operatorw Systemw
Dystrybucyjnych na lata 20162020, w ktrym wprowadzono, w stosunku do zasad obowizujcych
w poprzednim okresie regulacji, pewne efektywne modyfikacje ustalania niektrych parametrw.
Naley zauway, e w nowym okresie regulacji zwrot z zaangaowanego kapitau bdzie, co do zasady,
liczony zgodnie z dotychczasowymi zasadami, jednake z dodatkowym uwzgldnieniem wskanika
jakociowego oraz wskanika regulacyjnego. W taryfach na 2016 r. ww. wskaniki nie miay
33)Stawka opaty OZE bdzie obowizywa od 1 lipca 2016 r. stosownie do ustawy z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy
o odnawialnych rdach energii oraz ustawy Prawo energetyczne (Dz. U. z 2015 r. poz. 2365).
zastosowania, a tym samym nie miay wpywu na poziom zwrotu z zaangaowanego kapitau. Prezes
URE ustali dla wszystkich OSD wskanik regulacyjny w wysokoci 1, natomiast wspczynnik realizacji
regulacji jakociowej po raz pierwszy bdzie mg by zastosowany w taryfie na rok 2018, gdy dane
dotyczce wykonania celw regulacji jakociowej w 2016 r. bd znane dopiero w 2017 r.
Sposb wyznaczania pozostaych elementw przychodu regulowanego dla kadego z operatorw
systemw dystrybucyjnych zosta okrelony w dokumencie pn. Zaoenia dotyczce sposobu
kalkulacji taryf na okres do dnia 31 grudnia 2016 r..
Wymienione powyej dokumenty dostpne s na stronie internetowej URE: http://bip.ure.gov.pl-
/bip/taryfy-i-inne-decyzje/zalozenia-dla-kalkulac/2299,Zalozenia-do-kalkulacji-taryf-OSD-na-rok-2016.html.
Proces zatwierdzania taryf dla usug dystrybucji energii elektrycznej na 2016 r. zosta rozpoczty
w listopadzie 2015 r. i obj pi przedsibiorstw, tj. ENEA Operator Sp. z o.o., ENERGA-Operator S.A.,
RWE Stoen Operator Sp. z o.o., PGE Dystrybucja S.A. oraz TAURON Dystrybucja S.A. Prezes URE
17 grudnia 2015 r. zatwierdzi taryfy dla powyszych operatorw systemw dystrybucyjnych na okres
do 31 grudnia 2016 r.
W wyniku zatwierdzonych taryf dla tych przedsibiorstw (piciu OSD), stawki opat dystrybucyjnych
dla odbiorcw kocowych ulegy obnieniu rednio o -1,6%. Stawki za usug dystrybucji dla odbiorcw
grup taryfowych G ulegy obnieniu od -3,3% w TAURON Dystrybucja S.A. do -0,4% w RWE Stoen
Operator Sp. z o.o.
Zatwierdzanie taryf dla przedsibiorstw obrotu powstaych w wyniku rozdziau dziaalnoci
Prowadzone w 2014 r. postpowanie administracyjne w sprawie zatwierdzenia taryfy dla energii

elektrycznej na 2015 r. dla ENERGA-Obrt S.A., ze wzgldu na niedostosowanie si do wymaga
Prezesa URE prezentowanych w wezwaniach, nie zostao zakoczone w 2014 r. W zwizku
z powyszym w 2015 r. kontynuowano prowadzenie tego postpowania. 17 lutego 2015 r. Prezes URE
odmwi zatwierdzenia taryfy przedsibiorstwu ENERGA-Obrt S.A. z powodu uwzgldnienia
w kalkulacji taryfy niektrych kosztw w wysokociach wyszych ni uznane przez Prezesa URE za
uzasadnione. Ostatecznie w wyniku kolejnego postpowania administracyjnego w sprawie
zatwierdzenia taryfy dla energii elektrycznej (wszcztego w czerwcu 2015 r.), taryfa tego
przedsibiorstwa zostaa zatwierdzona 1 lipca 2015 r.
Natomiast w czerwcu 2015 r. zostao umorzone postpowanie w sprawie zatwierdzenia taryfy RWE
Polska S.A. wszczte w padzierniku 2010 r. W trakcie postpowania administracyjnego, 14 lutego
2011 r. Prezes URE wyda decyzj odmawiajc zatwierdzenia taryfy dla tego przedsibiorstwa. RWE
Polska S.A. odwoao si do SOKiK o uchylenie decyzji i umorzenie postpowania jako
bezprzedmiotowego, ewentualnie o zmian decyzji i zatwierdzenie taryfy zgodnie z wnioskiem
przedsibiorstwa bd o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy Prezesowi URE do ponownego
rozpatrzenia. We wrzeniu 2014 r. SOKiK prawomocnym wyrokiem uchyli zaskaron decyzj z uwagi
na brak podstaw prawnych do jej wydania. W zwizku z powyszym Prezes URE wyda decyzj
o umorzeniu postpowania administracyjnego w sprawie zatwierdzenia taryfy dla przedsibiorstwa
obrotu RWE Polska S.A. Przedsibiorstwo to (podobnie TAURON Sprzeda GZE Sp. z o.o.) nie
przedkada taryf do zatwierdzenia.
W listopadzie 2015 r. rozpocz si proces zatwierdzania taryf dla energii elektrycznej dla odbiorcw
grup taryfowych G dla czterech przedsibiorstw obrotu penicych funkcj sprzedawcw z urzdu, tj.
TAURON Sprzeda Sp. z o.o., ENEA S.A., PGE Obrt S.A. oraz ENERGA-Obrt S.A.
W efekcie prowadzonych postpowa administracyjnych 17 grudnia 2015 r. Prezes URE zatwierdzi
na okres do 31 grudnia 2016 r. taryfy dla ww. przedsibiorstw, ktre zakaday obnik cen energii
elektrycznej dla odbiorcw z grup G, tj. gospodarstw domowych (TAURON Sprzeda Sp. z o.o. -0,9%,
PGE Obrt S.A. -0,9%, ENEA S.A. -0,7% i ENERGA-Obrt S.A. -1,0%).
Zatwierdzanie taryf dla przedsibiorstw tzw. energetyki przemysowej
Taryfy dla energii elektrycznej dla tzw. przedsibiorstw energetyki przemysowej, zatwierdzane s
przez Prezesa URE w zakresie dziaalnoci zwizanej z dystrybucj energii elektrycznej, w odniesieniu
do odbiorcw wszystkich grup taryfowych, natomiast w zakresie dziaalnoci zwizanej z obrotem
energi elektryczn jedynie w odniesieniu do odbiorcw w gospodarstwach domowych, tj. odbiorcw
zakwalifikowanych do grup taryfowych G przyczonych do sieci danego przedsibiorstwa.
Taryfy dla tych przedsibiorstw s zatwierdzane, zgodnie z regulaminem organizacyjnym URE,
zarwno w centrali urzdu (departamencie DRE), jak i oddziaach terenowych34).
Przedsibiorstwa przedstawiajc taryfy do zatwierdzenia zobowizane byy doczy do obszerny
materia analityczny, pozwalajcy na stwierdzenie zasadnoci proponowanych podwyek cen i stawek
opat oraz zgodnoci przedoonej taryfy z obowizujcymi przepisami prawa.
Rezultatem procesu zatwierdzania taryf dla tego typu przedsibiorstw jest z reguy ustalenie stawek
opat, a take cen w grupach taryfowych G, na takim poziomie, przy ktrym obliczone na ich podstawie
opaty nie s wysze od opat, jakie odbiorca tego przedsibiorstwa ponosiby bdc odbiorc spki
dystrybucyjnej, od ktrej przedsibiorstwo dokonuje zakupu usug dystrybucji. Oczywicie stosowanie
powyszej oglnej zasady byo uzalenione od specyfiki przedsibiorstwa i ponoszonych przez nie
kosztw.
Statystyka ilociowa prowadzonych postpowa w departamencie DRE
Ogem w zakresie taryf dla energii elektrycznej w departamencie DRE w 2015 r. Prezes URE wyda
138 decyzji administracyjnych, w tym:
35 decyzji o zatwierdzeniu taryf dla energii elektrycznej, w tym:
5 decyzji dla operatorw, ktrzy 1 lipca 2007 r. dokonali rozdzielenia dziaalnoci;
1 decyzj dla PSE S.A.;
5 decyzji dla przedsibiorstw obrotu penicych funkcj sprzedawcy z urzdu;
24 decyzji dla przedsibiorstw energetyki przemysowej,
73 decyzje o zatwierdzeniu zmian w taryfach dla energii elektrycznej, w tym:
1 decyzj dla operatorw, ktrzy 1 lipca 2007 r. dokonali rozdzielenia dziaalnoci;
72 dla przedsibiorstw energetyki przemysowej,
2 decyzje o odmowie zatwierdzenia taryfy, bd ich zmian, w tym:
1 decyzj dla przedsibiorstwa obrotu penicego funkcj sprzedawcy z urzdu;
1 decyzj dla przedsibiorstwa energetyki przemysowej,
1 decyzj o umorzeniu postpowania dla przedsibiorstwa obrotu penicego funkcj sprzedawcy
z urzdu,
27 decyzji w sprawie wymierzenia kary pieninej, w tym:
1 decyzj w kwestiach taryfowych;
26 decyzji zwizanych z planami rozwoju.
Do 31 grudnia 2015 r. nie zostao zakoczonych 11 postpowa administracyjnych w sprawie

zatwierdzenia taryf dla energii elektrycznej, bd ich zmian.
Statystyka ilociowa prowadzonych postpowa w oddziaach terenowych
Ogem w zakresie taryf dla energii elektrycznej w omiu oddziaach terenowych URE w 2015 r.
Prezes URE wyda 299 decyzji administracyjnych, w tym:
34) Dodatkowe informacje dotyczce dziaalnoci oddziaw terenowych URE prezentowane s w pkt II.7. Sprawozdania.
102 decyzje o zatwierdzeniu taryfy dla przedsibiorstw energetyki przemysowej,
182 decyzje o zatwierdzeniu zmian w taryfach dla energii elektrycznej dla przedsibiorstw
energetyki przemysowej,
3 decyzje o odmowie zatwierdzenia taryfy,
12 decyzji o umorzeniu postpowania.
Do 31 grudnia 2015 r. w oddziaach terenowych nie zostay zakoczone 43 postpowania

administracyjne w sprawie zatwierdzenia taryf dla energii elektrycznej bd ich zmian.
1.2.3. Wyznaczanie operatorw systemw przesyowych i dystrybucyjnych

Dziaalno Prezesa URE w zakresie wyznaczania operatorw systemw w 2015 r., podobnie jak
w poprzednich latach, bya w dalszym cigu zdeterminowana przede wszystkim nowelizacj ustawy
Prawo energetyczne, dokonan ustaw zmieniajc, ktra wesza w ycie 11 marca 2010 r., jak i ustaw
nowelizujc, ktra wesza w ycie 11 wrzenia 2013 r.
W wietle obowizujcych regulacji ustawy Prawo energetyczne operatorw systemw
elektroenergetycznych i gazowych (zwanych dalej operatorami systemw) wyznacza Prezes URE
w drodze decyzji:
na wniosek waciciela sieci lub instalacji, o ktrym mowa w art. 9h ust. 1 ustawy,
z urzdu w przypadkach okrelonych w art. 9h ust. 9 ustawy.
Ustawa Prawo energetyczne okrela warunki funkcjonowania oraz zadania operatorw
systemw. Operatorzy systemw dystrybucyjnych elektroenergetycznych (OSD) funkcjonujcy
w przedsibiorstwie pionowo zintegrowanym obsugujcy wicej ni 100 tys. przyczonych do swojej
sieci odbiorcw maj obowizek uzyskania niezalenoci pod wzgldem formy prawnej, organizacyjnej
oraz podejmowania decyzji (art. 9d ustawy Prawo energetyczne).
Wyznaczanie operatorw systemw dystrybucyjnych elektroenergetycznych (OSD)
W 2015 r. Prezes URE wyznaczy 10 OSD, ktrych nie dotyczy obowizek rozdziau prawnego.
Zgodnie ze zoonymi wnioskami przedsibiorcy ci s operatorami na sieciach, na ktrych prowadz
dziaalno koncesjonowan.
Zmiany w decyzjach wyznaczajcych OSD, w tym przeduenie okresu obowizywania
W 2015 r. Prezes URE dokona zmian w 24 decyzjach wyznaczajcych OSD. W wyniku tych decyzji,
wedug stanu na koniec 2015 r., na rynku energii elektrycznej funkcjonowao 170 operatorw
systemw dystrybucyjnych elektroenergetycznych, w tym piciu prawnie wydzielonych OSD.
Uchylenie, stwierdzenie wyganicia decyzji w sprawie wyznaczenia OSD
W 2015 r. Prezes URE w szeciu przypadkach stwierdzi wyganicie decyzji w sprawie wyznaczenia
OSD.
1.2.4. Certyfikat niezalenoci
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej funkcjonuje jeden operator systemu przesyowego
elektroenergetycznego PSE S.A., ktrego 100% akcji naley do Skarbu Pastwa. PSE S.A. prowadz
dziaalno gospodarcz w zakresie przesyania energii elektrycznej na podstawie koncesji
obowizujcej do 31 grudnia 2030 r. W tym samym horyzoncie czasu PSE S.A. wyznaczone s
operatorem elektroenergetycznego systemu przesyowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
4 czerwca 2014 r., po przeprowadzeniu postpowania administracyjnego, w tym po uzyskaniu
w kwietniu 2014 r. pozytywnej opinii Komisji Europejskiej, PSE S.A., jako operatorowi systemu
przesyowego elektroenergetycznego przyznany zosta certyfikat speniania warunkw i kryteriw
niezalenoci. Tym samym uznano, e operator jest niezaleny pod wzgldem formy prawnej
i organizacyjnej oraz w podejmowaniu decyzji, od innych dziaalnoci, niezwizanych z przesyaniem
energii elektrycznej.
W poowie 2015 r., w zwizku z upywem okresu roku od dnia wydania decyzji o przyznaniu
certyfikatu speniania kryteriw niezalenoci (dalej: certyfikat), w ramach zaleconego monitorowania
speniania kryteriw niezalenoci, skierowano do PSE S.A. wezwanie. Ze wzgldu na fakt, e w opinii
Komisji Europejskiej podnoszona bya sprawa tytuu prawnego operatora systemu przesyowego do
niektrych skadnikw majtku przesyowego, tre wezwania dotyczya m.in. tych wanie kwestii
(skadniki majtku, tytu prawny i dziaalno inwestycyjna). Jak wynika z wyjanie PSE S.A., ich
dziaania doprowadziy do wykupu niektrych skadnikw majtku (pole liniowe i pole sprzga 220 kV
oraz odcinki dwch linii 220 kV), a w PSE S.A. powoany zosta zesp do negocjacji warunkw ew.
zakupu majtku w pozostaych stacjach elektroenergetycznych. Zesp operatora przeprowadzi
spotkania z przedstawicielami wacicieli powyszych stacji, w ramach ktrych uzgodniono terminy
wykonania oceny stanu technicznego stacji przez pracownikw PSE S.A. oraz okrelono wstpny zakres
transakcji kupna/sprzeday i oglne warunki tych transakcji. Zesp analizuje warunki transakcji
zakupu/sprzeday ww. majtku sieciowego i w zalenoci od wynikw analiz podj ma decyzje
o wystpieniu do wacicieli z ofert nabycia urzdze.
Ponadto czonkowie Zarzdu i Rady Nadzorczej PSE S.A. zoyli aktualne owiadczenia, ktrych
treci jest spenianie kryteriw niezalenoci. W zwizku z przeprowadzonym monitoringiem
postanowiono kontynuowa monitoring PSE S.A., ze szczeglnym uwzgldnieniem kwestii zwizanych
z wykupem urzdze przesyowych, nalecych do innych podmiotw.
27 listopada 2015 r. wraz z wejciem w ycie ustawy o zmianie ustawy o dziaach administracji
rzdowej oraz niektrych innych ustaw35), w tym w ustawie Prawo energetyczne, nastpia zmiana
podmiotu wykonujcego uprawnienia Skarbu Pastwa, jako jedynego akcjonariusza Spki. Dotychczas
uprawnienia te wykonywa minister waciwy do spraw gospodarki, natomiast zgodnie z nowym
brzmieniem art. 12a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, Prezes Rady Ministrw powouje
Penomocnika Rzdu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej. Penomocnik wykonuje
uprawnienia Skarbu Pastwa w stosunku do operatora systemu przesyowego elektroenergetycznego.
Zakres wykonywanych przez Penomocnika uprawnie nie uleg zmianie w porwnaniu do okresu,
w ktrym uprawnienia wykonywa Minister Skarbu Pastwa.
31 grudnia 2015 r. uchwaami Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spki dokonano zmian
w skadzie Zarzdu i Rady Nadzorczej. Nowo wybrani czonkowie wadz PSE S.A. zoyli owiadczenia
potwierdzajce spenianie kryteriw niezalenoci, okrelonych w art. 9d ust. 1a ustawy Prawo
energetyczne.
35) Dz. U. z 2015 r. poz. 1960.
1.2.5. Zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci
Operator Systemu Przesyowego
OSP w 2015 r. czterokrotnie wnioskowa do Prezesa URE o zmian IRiESP opracowanej na postawie
art. 9g ustawy Prawo energetyczne. Do najwaniejszych spord wprowadzonych zmian naley
zaliczy:
1 stycznia 2015 r. zostaa wprowadzona modyfikacja zasad wyznaczania i rozliczania operacyjnej
rezerwy mocy na rynku usug systemowych majca na celu zapewnienie stabilnoci wykonania
budetu tego mechanizmu w okresie adekwatnym do okresu planowania wynikajcego z taryfy PSE
S.A. Zmiany zostay wprowadzone Kart aktualizacji nr CB/12/2014 IRiESP Bilansowanie systemu
i zarzdzanie ograniczeniami systemowymi zatwierdzon 6 listopada 2014 r.,
1 stycznia 2016 r. zostaa wprowadzona ponowna modyfikacja zasad wyznaczania i rozliczania
operacyjnej rezerwy mocy na rynku usug systemowych majca na celu zwikszenie zacht do
oferowania zdolnoci wytwrczych JGwa na Rynku Bilansujcym. Tworzenie takich zacht bdzie
szczeglnie istotne w najbliszym okresie ze wzgldu na trudn sytuacj bilansow KSE. Zmiany
zostay wprowadzone Kart aktualizacji nr CB/14/2015 IRiESP Bilansowanie systemu i zarzdzanie
ograniczeniami systemowymi zatwierdzon 15 grudnia 2015 r. z wyczeniem czci dotyczcej
wymiany midzysystemowej.
Szczegowe informacje na temat mechanizmu operacyjnej rezerwy mocy znajduj si rwnie
w pkt 1.2.6.1. oraz pkt 1.7.6. niniejszego Sprawozdania.
Operatorzy Systemw Dystrybucyjnych
W 2015 r. Prezes URE zatwierdzi zmiany IRiESD dla piciu duych operatorw systemw
dystrybucyjnych: RWE Stoen Operator Sp. z o.o., ENERGA-Operator S.A., ENEA Operator Sp. z o.o.,
TAURON Dystrybucja S.A. oraz PGE Dystrybucja S.A. Pierwsza zmiana IRiESD wszystkich ww. OSD
dotyczya ujednolicenia w skali kraju od 1 lipca 2015 r. formatu kodu Punktu Poboru Energii (PPE),
w zwizku ze standaryzacj wymiany informacji oraz planowanym wdroeniem oglnopolskiego
systemu wymiany informacji na detalicznym rynku energii elektrycznej. Druga zmiana dotyczya IRiESD
trzech operatorw (RWE Stoen Operator Sp. z o.o., ENERGA-Operator S.A. oraz ENEA Operator Sp. z o.o.)
i polegaa na zaktualizowaniu standardowych profili zuycia energii elektrycznej.
Dodatkowo we wrzeniu 2015 r. wszczte zostay postpowania administracyjne w sprawie

zatwierdzenia IRiESD dla ww. piciu duych OSDp. Postpowania w sprawie zatwierdzenia tych instrukcji
zakoczyy si ju po okresie sprawozdawczym, tj. w styczniu 2016 r., przy czym termin wejcia w ycie
zmian okrelonych w tych instrukcjach zosta ustalony na 1 lutego 2016 r. Potrzeba dokonania tych zmian
bya zwizana z planowanym wprowadzaniem jednolitego modelu wymiany informacji i standardw
komunikatw dla obszaru detalicznego rynku energii elektrycznej poprzez uruchomienie Centralnego
Systemu Wymiany Informacji (CSWI). CSWI obejmuje procesy wymiany informacji pomidzy operatorami
systemw dystrybucyjnych elektroenergetycznych, sprzedawcami energii elektrycznej oraz podmiotami
odpowiedzialnymi za bilansowanie handlowe. Potrzeba uruchomienia CSWI wynika m.in. z rosncej skali
realizowanych przez OSD procesw w obszarze obsugi rynku detalicznego, w tym np. zmiany sprzedawcy,
procesw anulowania przesanych zgosze umw sprzeday przez sprzedawcw i odbiorcw,
udostpnianie danych pomiarowych i rozliczeniowych, obsuga reklamacji, realizacja zgaszanych przez
sprzedawcw wnioskw o wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej. Wprowadzenie zmian IRiESD
umoliwi skrcenie czasu przeznaczonego na realizacj przez OSD wszystkich procesw, w tym na zmian
sprzedawcy z obecnych 21 dni na 14 dni. W konsekwencji zmianie ulegnie rwnie termin na dokonanie
zgoszenia zmiany sprzedawcy z dotychczas obowizujcych 90 dni na 30 dni.
1.2.6. Monitorowanie funkcjonowania operatorw
Ustawa Prawo energetyczne (gwnie art. 9c ust. 2 i 3), rozporzdzenie 714/2009 oraz zwizane
z nim rozporzdzenie 2015/1222 nakadaj na operatorw systemw przesyowych i dystrybucyjnych
szereg obowizkw, ktrych monitorowanie jest ustawowym zadaniem Prezesa URE. Monitorowanie
zgodnoci tych dziaa z ustaw Prawo energetyczne obejmuje przede wszystkim badanie, czy
zadania operatorw wykonywane s zgodnie z obiektywnymi i przejrzystymi zasadami zapewniajcymi
rwne traktowanie uytkownikw systemw. W zakresie obowizkw wynikajcych z prawa unijnego,
Prezes URE weryfikuje na podstawie delegacji przyznanej przez art. 23 ust. 2 pkt 11 ustawy Prawo
energetyczne prawidowo realizacji uregulowa rozporzdzenia 714/2009. Ponadto Prezes URE
w 2015 r. czynnie uczestniczy w badaniach monitorujcych prowadzonych przez organizacj
koordynujc prac europejskich regulatorw ACER.
Szczegowe informacje w zakresie wypeniania obowizkw i zada przez operatorw systemw
przesyowych i dystrybucyjnych znajduj si take w pkt 1.1.2., pkt 1.2.5., pkt 1.7.1. oraz pkt 1.7.6.
niniejszego Sprawozdania.
Informacje dotyczce zarzdzania przez PSE S.A. zdolnociami przesyowymi pocze z innymi
systemami elektroenergetycznymi zostay przedstawione take w pkt 1.3. niniejszego Sprawozdania.
1.2.6.1. Monitorowanie realizacji zada wykonywanych przez operatorw systemw

przesyowych i dystrybucyjnych
Prowadzone przez Prezesa URE czynnoci z zakresu monitoringu wypeniania przez operatorw
systemw elektroenergetycznych ich obowizkw, wynikaj z treci art. 9c ust. 2 i 3 ustawy Prawo
energetyczne. Wypenianie przez operatora systemu przesyowego (OSP) oraz operatorw systemw
dystrybucyjnych (OSD) ich zada, monitorowane jest zarwno w odniesieniu do hurtowego, jak
i detalicznego rynku energii elektrycznej z uwagi na to, e dziaanie obu rynkw uzalenione jest
w duej mierze od wdroonych zasad dostpu do sieci oraz prawidowego wykonywania zada przez
operatorw systemu elektroenergetycznego.
Szereg zada realizowanych przez OSP, zwizanych z rozbudow krajowego systemu

elektroenergetycznego (KSE) i zapewnieniem zdolnoci przesyowych w obrocie krajowym, jak
i transgranicznym unormowanych jest w IRiESP, zatwierdzonej decyzj Prezesa URE. Nadzorowanie
realizacji tych zada obejmuje monitorowanie przestrzegania procedur i zasad zawartych w IRiESP, jak
rwnie odbywa si w ramach uzgadniania projektw planw rozwoju. Projekty planw rozwoju
uzgodnione z Prezesem URE s zasadniczym dokumentem, w oparciu o ktry OSP dokonuje rozbudowy
sieci przesyowej oraz pocze z innymi systemami elektroenergetycznymi.
Monitorowanie wypeniania przez przedsibiorstwo energetyczne obowizkw

dotyczcych zapewnienia bezpieczestwa i niezawodnoci dostaw energii elektrycznej
Zgodnie z procedur zawart w czci IRiESP dotyczcej korzystania z systemu

elektroenergetycznego, PSE S.A. podejmuje dziaania w stanach awaryjnych o znacznych rozmiarach
w systemie elektroenergetycznym oraz odbudow tego systemu. W 2015 r. PSE S.A. podj nastpujce
dziaania z tego zakresu:
opracowano we wsppracy z OSD Plan wcze przez automatyk SCO (padziernik 2015 r.),
opracowano we wsppracy z OSD aktualizacj Planu wprowadzania ogranicze w dostarczaniu
i poborze energii elektrycznej, obowizujc w okresie 1.09.2015 r. 31.08.2016 r. Aktualizacja
planu zostaa uzgodniona z Presem URE (decyzja Prezesa URE sygn. DRE-481-1(5)/4988/2015/ZJ
z 28 lipca 2015 r.),
opracowano we wsppracy z OSD Plan wcze awaryjnych obowizujcy w okresie 1.01.2016 r.
31.12.2016 r. (grudzie 2015 r.),
opracowywano i aktualizowano instrukcje szczegowe odbudowy KSE,
aktualizowany plany podziau sieci 110 kV na wyspy dostosowane do odbudowy systemu po
cakowitym zaniku napicia,
przeprowadzono szkolenia sub dyspozytorskich OSP/OSD i wytwrcw z zakresu planw
odbudowy,
kontynuowano, rozpoczte w II poowie 2008 r., szkolenia sub dyspozytorskich OSP z zakresu
planw odbudowy i wsppracy podczas stanw Blackout i Emergency z wykorzystaniem
symulatora systemowego DUtrain. Odbyy si wsplne dwa szkolenia dyspozytorw KDM
z dyspozytorami innych OSP z obszaru Europy rodkowo-Wschodniej (Niemiec, Czech, Sowacji,
Austrii, Wgier i Sowenii),
kontynuowano szkolenia dyspozytorw KDM, ODM-w oraz OSD w zbudowanym przez OSP
Symulatorze funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego. Przeprowadzono 36 szkole
dla pracownikw OSP i trzy szkolenia dla pracownikw OSD.
W 2015 r. miay miejsce wydarzenia skutkujce wprowadzeniem ogranicze w dostarczaniu

i poborze energii elektrycznej na terenie kraju. OSP 9 sierpnia 2015 r. stwierdzi obnienie dostpnych
rezerw zdolnoci wytwrczych poniej niezbdnych wielkoci, spowodowane m.in. dugotrwale
utrzymujcymi si niekorzystnymi warunkami klimatycznymi oraz hydrologicznymi. Fala upaw
obejmujca obszar caego kraju w sierpniu 2015 r. spowodowaa pogorszenie warunkw pracy KSE.
Dotyczyo to zarwno pracy elektrowni, jak i sieci przesyowej oraz dystrybucyjnej. Wystpiy znaczne
ubytki mocy wytwrczych zwizane z pogorszeniem warunkw chodzenia elektrowni, awariami
urzdze wytwrczych, a take ze zmniejszonymi moliwociami przesyowymi linii energetycznych.
Rwnoczenie mia miejsce duy wzrost krajowego zapotrzebowania na moc wynikajcy
z wykorzystywania na du skal urzdze chodzcych. Opisane wyej zjawiska doprowadziy do
powstania powanych trudnoci w pozyskaniu przez OSP wystarczajcych zasobw wytwrczych dla
pokrycia krajowego zapotrzebowania na moc. Wedug stanu na 10 sierpnia 2015 r. godz. 8:00,
prognozowane ubytki nieplanowane w elektrowniach JWCD w szczycie zapotrzebowania wynosiy
cznie 5 570 MW, z tego: postoje ze wzgldu na remont awaryjny 2 970 MW, ubytki ze wzgldu na
warunki eksploatacyjne (na pracujcych blokach) 500 MW, ubytki ze wzgldu na warunki hydrologiczne
1 200 MW oraz ubytki i postoje ze wzgldu na warunki pracy sieci 900 MW. W tych warunkach
praktycznie nie pracoway elektrownie wiatrowe (generacja wiatrowa na poziomie ok. 40 MW) oraz
wodne.
W zwizku z tym, na podstawie art. 11c ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo energetyczne, stwierdzono
wystpienie zagroenia bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu postanowie art. 3
pkt 16d ustawy Prawo energetyczne. W tej sytuacji, wobec wyczerpania wszystkich dostpnych
rodkw sucych zapewnieniu prawidowego funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, OSP
zmuszony byy wprowadzi od 10 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii
elektrycznej na terenie kraju w trybie art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne.
Wobec powyszego, PSE S.A. penice funkcj OSP na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, 9 sierpnia
2015 r. wyday Komunikat w sprawie wystpienia zagroenia bezpieczestwa dostaw energii
elektrycznej, podjtych dziaaniach i rodkach w celu usunicia zagroenia i zapobieenia jego
negatywnym skutkom oraz wprowadzaniu ogranicze w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na
polecenie OSP. W treci tego Komunikatu oznajmiono o wprowadzeniu wspomnianych ogranicze
10 sierpnia od godziny 10:00. Stosowne komunikaty radiowe, okrelajce stopie zasilania okrelony
dla poszczeglnych stref doby oraz obszar obowizywania ogranicze byy nadawane w programie I
Polskiego Radia o godz. 7:55 i 19:55. Rwnolega informacja bya podawana na stronach internetowych
pozostaych operatorw. Wydajc Komunikat OSP mia na uwadze prognoz utrzymania si
dotychczasowych warunkw atmosferycznych oraz oceni nadchodzcy okres najbliszych 72 godzin
pracy KSE, jako niewystarczajcy do wprowadzenia warunkw pracy normalnej.
Jednoczenie OSP 10 sierpnia 2015 r., dziaajc na podstawie art. 11c ust. 3 ustawy Prawo
energetyczne, powiadomi Ministra Gospodarki oraz Prezesa URE o wystpieniu zagroenia
bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej, podjtych dziaaniach i rodkach w celu usunicia tego
zagroenia i zapobieenia jego negatywnym skutkom oraz zgosi Ministrowi Gospodarki konieczno
wprowadzenia ogranicze na podstawie art. 11 ust. 7 ustawy Prawo energetyczne. Wniosek Ministra
Gospodarki w zakresie wprowadzenia ogranicze zosta przez Rad Ministrw rozpatrzony pozytywnie
poprzez wydanie stosownego rozporzdzenia. Rozporzdzenie Rady Ministrw z 11 sierpnia 2015 r.
w sprawie wprowadzenia ogranicze w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej zostao
opublikowane w Dzienniku Ustaw pod poz. 1136 i na jego podstawie zostay wprowadzone
ograniczenia w okresie od 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00.
W okresie od 10 do 31 sierpnia 2015 r. wprowadzone zostay przez OSP stopnie zasilania

w poszczeglnych godzinach doby. Najwyszy z tych stopni tj. 20-ty obowizywa 10 sierpnia 2015 r.
w godzinach 10:00 17:00, w dalszej kolejnoci obowizywa stopie 19-ty a do 11 sierpnia 2015 r.
do godziny 17:00. Nastpnie w zwizku ze zmianami sytuacji bilansowej OSP korygowa stopnie
zasilania do poziomu stopnia 11-go, ktry w zwizku z usystematyzowaniem si warunkw
normalnych pracy KSE zosta ogoszony poczwszy od 12 sierpnia 2015 r. od godziny 10:00.
W ramach prowadzonego monitoringu dziaa dostosowawczych, pracownicy sub ruchowych

OSD i OSP w pierwszej kolejnoci podjli kontakt z najwikszymi odbiorcami przyczonymi do sieci
przesyowych i dystrybucyjnych z uwagi na to, e potencja redukcyjny tych odbiorcw by najwikszy.
Generalnie wszyscy odbiorcy podlegajcy ograniczeniom bardzo powanie zareagowali w zakresie
wypenienia swoich obowizkw, mimo rnego rodzaju problemw wynikajcych ze sposobu
wykorzystywania energii do celw produkcyjnych i czasu niezbdnego do odpowiedniego
przygotowania si do zakoczenia procesw technologicznych. Naley jednak wspomnie, e
z powyszych wzgldw nie wszyscy odbiorcy w pierwszej chwili (cztery pierwsze godziny
obowizywania ogranicze) mogli dokona nagych ogranicze w swoim poborze energii, jednak
w wyniku rozmw i wyjanie ze strony pracownikw sub ruchowych, nastpowao zrozumienie
i akceptacja koniecznoci redukcji zapotrzebowania na energi elektryczn, co w efekcie spowodowao
odpowiedni redukcj zapotrzebowania. Skutkiem wprowadzonych stopni zasilania byy ograniczenia
poboru mocy przez odbiorcw w szacunkowej wysokoci:
10 sierpnia 2015 r. na godz. 12:00 2 163,8 MW; na godz. 18:00 2 205,0 MW,
11 sierpnia 2015 r. na godz. 12:00 2 319,1 MW; na godz. 18:00 959,6 MW.
Ponadto, w roku sprawozdawczym wystpiy ograniczenia dostaw energii z powodu awarii

w rozdzielniach 110 kV bdcych wasnoci PSE S.A.:
Czwartek 5.11.2015 r.
14:45 w stacji Gdask 1 samoczynnie wyczy przez zabezpieczenie rnicowo-prdowe system
I szyn zbiorczych rozdzielni 110 kV, w wyniku zwarcia wewntrznego w polu autotransformatora
AT1 160 MVA 220/110 kV, w module hybrydowym wycznikowo-odcznikowym 110 kV PASS M0
produkcji woskiej (ABB), fazy L1.
Wystpiy ograniczenia odbiorcw ENERGA S.A. O/Gdask w wysokoci:
76,7 MW w godz. 14:45 14:57,
73,2 MW w godz. 14:57 14:59,
11,3 MW w godz. 14:59 15:01.
W warunkach pracy sieci dystrybucyjnych piciu najwikszych OSD wystpiy te nieplanowane

wyczenia oraz ograniczenia w dostawach energii z powodu wydarze, ktre skutkoway awariami
sieci dystrybucyjnej, w szczeglnoci wynikajcymi ze skrajnie niekorzystnych warunkw
atmosferycznych (gwatowne burze, porywiste wiatry) i innych sytuacji o charakterze nadzwyczajnym
skutkujcych awaryjnymi wczeniami.
dotyczcych zakupu energii elektrycznej na pokrycie strat sieciowych
Zgodnie z ustaw Prawo energetyczne, PSE S.A. dokonuj zakupu energii elektrycznej w celu
pokrywania strat powstaych w sieci przesyowej podczas przesyania energii elektrycznej t sieci oraz
stosuj przejrzyste i niedyskryminacyjne procedury rynkowe przy jej zakupie. PSE S.A. dokonuj zakupu
ww. energii elektrycznej poprzez wyonienie dostawcy/dostawcw w wyniku prowadzonego
postpowania przetargowego (postpowanie o udzielenie zamwienia niepublicznego), w ramach
ktrego z ofert zoonych przez uczestnikw przetargu speniajcych wymagania formalne, wybierana
jest oferta najlepsza z ekonomicznego punktu widzenia. Z wyonionym/wyonionymi w wyniku
przetargu dostawc/dostawcami, PSE S.A. zawieraj umowy dwustronne. Jest to podstawowa forma
zakupu, w ramach ktrej PSE S.A. dokonuj nabycia przewaajcej iloci energii elektrycznej
przeznaczonej na pokrywanie strat przesyowych.
Dla potrzeb zbilansowania zapotrzebowania energii elektrycznej na pokrycie strat pozostaa cz
energii elektrycznej kupowana jest w ramach Rynku Bilansujcego. Ta forma zakupu stosowana jest:
do rozliczania odchyle pomidzy dostawami energii realizowanymi na podstawie zawartych
umw, a rzeczywist iloci strat energii,
z uwagi na du godzinow zmienno iloci energii elektrycznej na pokrycie strat w sieci
przesyowej (okresem rozliczeniowym jest godzina).
Koszty zakupu energii elektrycznej na pokrycie strat powstaych w sieci przesyowej podczas jej
przesyania s kosztami zakupu energii na pokrycie rnicy bilansowej w sieci przesyowej, ktre
w kalkulacji taryfy PSE S.A. przenoszone s przez opat sieciow zmienn.
W 2015 r. zakupy energii na potrzeby pokrywania rnicy bilansowej realizowane byy poprzez
wyej wymienione formy zakupu, w wyniku czego zakupiono energi elektryczn o nastpujcej iloci
i wartoci36):
(i) w ramach umowy dwustronnej zawartej z dostawc energii: 1 690 820 MWh (czny koszt zakupu
tej energii wynis 314 323 780 z),
(ii) na Rynku Bilansujcym37): 237 399 MWh (czny koszt zakupu tej energii wynis 36 192 876 z).
Najwiksi operatorzy systemw dystrybucyjnych (piciu OSD) dokonywali zakupu energii

elektrycznej w celu pokrywania strat powstaych w sieciach dystrybucyjnych w oparciu o ramowe
umowy sprzeday tej energii zawarte gwnie z tymi sprzedawcami, z ktrymi przed wejciem w ycie
obowizku rozdziau dystrybucji od wytwarzania i obrotu (unbundling) tworzyli jedno
przedsibiorstwo. Rwnolegle, wybrani operatorzy kontraktowali zakupy energii elektrycznej
z kierunkw zdywersyfikowanych w ramach przetargw nieograniczonych a take wywoane konkursy
ofert wrd przedsibiorstw zajmujcych si wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem,
dotyczcych przedstawienia ofert sprzeday energii elektrycznej na 2015 r., w podziale na kilka
zestandaryzowanych produktw (w oparciu o przygotowane grafiki prognoz, z zastosowaniem
kryterium wyboru najkorzystniejszej ceny). Prowadzono rwnie uzupeniajce zakupy energii
elektrycznej w ramach uczestnictwa w Rynku Bilansujcym.
36) Podane iloci i wartoci rnicy bilansowej s wielkociami ksigowymi wg stanu na dzie sporzdzania informacji,
przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego przez biegego rewidenta.

37) Przedstawiona ilo i koszt zakupu energii elektrycznej stanowi saldo energii zakupionej oraz odsprzedanej na Rynku
Bilansujcym, a take w ramach rozlicze z OSP ze Szwecji i Litwy za zakup energii na pokrycie strat przesyowych
w poczeniach SwePol Link i LitPol Link.
dotyczcych ewidencji ksigowej
Podejmowane przez Prezesa URE w 2015 r. dziaania dotyczce monitorowania funkcjonowania

systemu elektroenergetycznego w zakresie wypeniania przez przedsibiorstwa energetyczne
obowizkw dotyczcych ewidencji ksigowej, o ktrych mowa w art. 44 ustawy Prawo energetyczne
nie odbiegay od praktyki opisywanej w sprawozdaniach z poprzednich lat. Prezes URE, w trakcie
trwania 2015 r., nie skorzysta rwnie z prawa wynikajcego z art. 28 ustawy Prawo energetyczne,
tj. prawa wgldu do ksig rachunkowych przedsibiorstw energetycznych. Monitoring prowadzony by
wycznie w oparciu o informacje i dane finansowe pozyskiwane m.in. w formie arkuszy
sprawozdawczych, przekazywanych przez przedsibiorstwa energetyczne w okresach procznych oraz
rocznych. Informacje te, w ocenie Prezesa URE, byy wystarczajce.
Monitorowanie realizacji planw rozwoju
Obowizkiem przedoenia do 30 kwietnia 2015 r. sprawozdania z realizacji planu rozwoju za 2014 r.

zostao objtych 54 przedsibiorstw energetycznych. W terminie ustawowym sprawozdania
przedstawio piciu najwikszych OSD, OSP oraz 48 przedsibiorstw posiadajcych koncesj na
dystrybucj energii, w tym trzy przedsibiorstwa przedoyy sprawozdania po upywie ustawowego
terminu, a jedno nie przedoyo wymaganego sprawozdania. W odniesieniu do tych czterech
przedsibiorstw wszczte zostay postpowania administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieninej.
Ponadto, w 2015 r. kontynuowano pi postpowa wszcztych i niezakoczonych w 2014 r. W 2015 r.
Prezes URE w przypadku szeciu przedsibiorstw wyda decyzje o odstpieniu od wymierzenia kary
oraz w trzech przypadkach umorzy postpowanie.
W ramach realizowanych zada corocznie dokonywane s analizy wykonania wielkoci
planowanych, ktrych wyniki wykorzystywane s w procesie uzgadniania kolejnych edycji planw
rozwoju lub ich aktualizacji. Niniejsze analizy dokonywane s na podstawie corocznych sprawozda
z realizacji planu rozwoju, do ktrych przedkadania przedsibiorstwa s zobowizane na podstawie
art. 16 ust. 18 ustawy Prawo energetyczne. Z przeprowadzonych analiz sprawozda z wykonania
planw rozwoju za 2014 r. wynika, e piciu najwikszych OSD oraz OSP cznie zrealizowao, zbliony
do planowanego, poziom nakadw inwestycyjnych, ktry wynis ok. 6,5 mld z. OSP zrealizowa
nakady inwestycyjne w wysokoci 857 mln z, przy czym planowany poziom wynosi 788 mln z. Piciu
najwikszych OSD zrealizowao nakady inwestycyjne w wysokoci 5 624 mln z, przy czym poziom
uzgodnionych nakadw inwestycyjnych (modelowy) wynosi 5 675 mln z.
W przypadku monitorowania obowizku uzgadniania projektw planw rozwoju z Prezesem URE

ustalono, e w 2015 r. zobligowanych byo trzynacie przedsibiorstw energetycznych, w tym PSE S.A.
Projekty planw rozwoju przedoyo trzynacie przedsibiorstw, w tym trzy po jego upywie oraz
jedno przedsibiorstwo, ktre otrzymao koncesj w maju 2015 r. i tego roku przedoyo plan rozwoju
do uzgodnienia. W odniesieniu do trzech przedsibiorstw, ktre przedoyy przedmiotowy plan po
upywie obowizujcego terminu, wszczto postpowania administracyjne w sprawie wymierzenia kary
pieninej. Dodatkowo w 2015 r. kontynuowano postpowanie wszczte i niezakoczone w 2014 r.
W przypadku monitorowania obowizku uzgadniania projektw aktualizacji planw rozwoju

z Prezesem URE ustalono, e w 2015 r. zobligowanych byo dwanacie przedsibiorstw energetycznych,
spord ktrych osiem przedsibiorstw przedoyo projekt aktualizacji planu rozwoju, w tym dwa po
upywie ustawowego terminu. W przypadku jednego przedsibiorstwa projekt aktualizacji planu
rozwoju nie zosta przedoony ze wzgldu na trwajce postpowanie rozszerzajce koncesj
przedsibiorstwa o nowe obszary dziaania. Ponadto, projekt aktualizacji planu rozwoju przedoyy
trzy przedsibiorstwa, ktre nie dopeniy obowizku w roku poprzednim i przedsibiorstwo, ktre
przedoyo aktualizacj planu rozwoju z wasnej inicjatywy. W 2015 r. w stosunku do dwch
przedsibiorstw wszczto postpowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieninej oraz
kontynuowano jedenacie postpowa wszcztych i niezakoczonych w 2014 r.
W 2015 r., na mocy art. 23 ust. 2a pkt 2 ustawy Prawo energetyczne, Prezes URE opracowa kolejny
raport przedstawiajcy i oceniajcy m.in. realizacj planw, o ktrych mowa w art. 16 ust. 2 i 4 (tj. planw
rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na paliwa gazowe lub energi
Operatorw Systemu Przesyowego i Dystrybucyjnego), w ktrym przedstawiono stopie realizacji
planw rozwoju w latach 2013201438).
Ponadto, w 2015 r. Prezes URE zaangaowany by w prace nad raportem ACER (organ ds.
wsppracy krajowych organw regulacyjnych) pn. Consolidated report on the progress of electricity
and gas projects of common interest, tj. raport dotyczcy monitorowania inwestycji wsplnego
zainteresowania39).
W ramach dbaoci o bezpieczestwo i niezawodno dostaw energii elektrycznej w 2015 r.

zakoczone zostay poniej wymienione zadania inwestycyjne:
(i) w zakresie usuwania ogranicze przesyowych wewntrz KSE:
1. budowa stacji 400 kV oma,
2. budowa stacji 400/110 kV Ek Bis,
3. budowa linii 400 kV Miosna-Siedlce Ujrzanw,
4. budowa stacji 400/110 kV Siedlce Ujrzanw,
5. budowa linii 400 kV Ek Bis-Granica RP (kierunek Alytus),
6. budowa linii 400 kV Ek Bis-oma,
7. budowa stacji 400 kV Stanisaww,
8. budowa linii 400 kV Narew- oma-Ostroka,
9. rozbudowa rozdzielni 400 kV w stacji 400/110 kV Narew,
10. budowa stacji 400/220/110 kV Otarzew;
(ii) w zakresie wyprowadzenia mocy ze rde wytwrczych:
1. modernizacja stacji 220/110 kV Kopanina,
2. rozbudowa stacji 400/110 kV Supsk,
3. rozbudowa rozdzielni 220 kV w stacji 220/110 kV Wocawek Azoty,
4. rozbudowa stacji 220/110 kV Stalowa Wola o rozdzielni 220 kV,
5. rozbudowa stacji 400/110 kV arnowiec dla przyczenia farm wiatrowych: FW Choczewo,
FW Osieki i FW Zwartowo,
rozbudowa stacji 220/110 kV Ostroka o rozdzielni 400 kV wraz z modernizacj rozdzielni 220 kV
i budow nowej rozdzielni 110 kV etap I.
Monitorowanie wypeniania zada ustawowych przez OSD w zakresie

niedyskryminacyjnego dostpu do sieci
Jednym z ustawowych obowizkw OSD jest umoliwienie realizacji umw sprzeday energii
elektrycznej poprzez wdraanie warunkw i trybu zmiany sprzedawcy energii elektrycznej. Koniecznym
czynnikiem dla zapewnienia faktycznej moliwoci korzystania przez odbiorc z prawa zakupu energii
elektrycznej od wybranego sprzedawcy jest fakt, by OSDp posiada jak najwiksz liczb umw
38) Raport dostpny jest na stronie internetowej URE: http://ure.gov.pl/pl/publikacje/biuletyn-urzedu-regula/6115,-
Biuletyn-Urzedu-Regulacji-Energetyki-2015.html
39) Raport dostpny jest na stronie internetowej ACER: http://passthrough.fw-notify.net/download/754130/-
http://www.acer.europa.eu/Official_documents/Acts_of_the_Agency/Publication/Consolidated%20report%20on%20the%
20progress%20of%20electricity%20and%20gas%20Projects%20of%20Common%20Interest.pdf
o wiadczenie usug dystrybucji ze sprzedawcami (GUD). Z analizy monitoringu Prezesa URE z lat
20102015 wynika, e systematycznie ronie liczba umw podpisywanych ze sprzedawcami przez
kadego z Operatorw. Na koniec 2010 r. liczba wanych GUD w zalenoci od operatora wynosia od
37 do 45, natomiast w 2015 r. przedzia ten wynosi 88-117 umw. Najwicej, tj. 117 wanych GUD na
koniec 2015 r. posiada TAURON Dystrybucja S.A. Naley wskaza, e w samym 2015 r. operatorzy
zawarli przecitnie po ok. 11 umw.
Dynamik zmian w zakresie liczby zawartych generalnych umw dystrybucji przez poszczeglnych
operatorw w ostatnich szeciu latach przedstawia rys. 14.
Rysunek 14. Liczba zawartych GUD w latach 20102015
* Dla PGE Dystrybucja S.A. podano redni liczb GUD ze wszystkich Oddziaw. Liczba zawartych GUD w poszczeglnych
Oddziaach na koniec 2015 r. przedstawia si nastpujco: O/Biaystok 112, O/Lublin 116, O/d Miasto 114, O/d
Teren 114, O/Rzeszw 113, O/Skarysko-Kamienna 116, O/Warszawa 117, O/Zamo 115.
** Dla TAURON Dystrybucja S.A. podano redni liczb GUD z obszarw dziaalnoci dawnych spek: TAURON Dystrybucja
GZE S.A./Vattenfall Distribution Poland S.A., EnergiaPro S.A., ENION S.A. Liczba zawartych GUD w poszczeglnych
obszarach dziaalnoci dawnych OSD na koniec 2015 r. przedstawia si nastpujco: TAURON Dystrybucja GZE S.A. 114,
EnergiaPro S.A. 122, ENION S.A. 116.
rdo: URE na podstawie danych przekazanych przez OSD.
Proces negocjowania kolejnych umw w IV kwartale 2015 r. by prowadzony przez trzech spord
piciu najwikszych operatorw tj. RWE Stoen Operator Sp. z o.o. (29 umw), PGE Dystrybucja S.A.
(39 umw) oraz ENEA Operator Sp. z o.o. (5 umw). OSD wywizuj si rwnie z ustawowego
obowizku zamieszczania na swoich stronach internetowych oraz udostpniania do publicznego
wgldu w swoich siedzibach aktualnej listy sprzedawcw energii elektrycznej, z ktrymi maj
podpisane GUD. Ww. listy zawierajce rwnie dane kontaktowe sprzedawcw, s monitorowane
i aktualizowane co kwarta przez Prezesa URE na stronie: http://www.maszwybor.ure.gov.pl/or/masz-
wybor/kogo-moge-wybrac.
Generalna umowa dystrybucji dla usugi kompleksowej (GUD-K) to umowa zawierana pomidzy
operatorem systemu dystrybucyjnego a sprzedawc energii elektrycznej, ktry na podstawie umowy
kompleksowej (obejmujcej postanowienia umowy sprzeday energii elektrycznej i postanowienia
umowy o wiadczenie usug dystrybucji tej energii) sprzedaje energi elektryczn i zapewnia jej
dystrybucj odbiorcom przyczonym do sieci tego operatora. GUD-K umoliwia kademu sprzedawcy
oferowanie odbiorcom usugi kompleksowej. Z punktu widzenia konsumenta moliwo otrzymywania
usugi w modelu usugi kompleksowej zmniejsza koszty (jeden rachunek nisze opaty) oraz podnosi
standard i wygod obsugi (jeden punkt kontaktowy jakim jest sprzedawca). Rozpoczte w latach
poprzednich przez TOE i PTPiREE prace nad przygotowaniem wzoru GUD-K, ktry byby stosowany na
terenie caego kraju, a nastpnie nad dostosowaniem opracowanego uprzednio wzoru GUD-K do zmian
w ustawie Prawo energetyczne, skutkoway wdroeniem do powszechnego stosowania GUD-K przez
piciu najwikszych OSD.
W 2015 r. Prezes URE kontynuowa podjte w poprzednich latach prace, majce na celu
identyfikacj i usunicie barier zwizanych z wdroeniem oraz realizacj GUD-K oraz monitorowa stan
wdroenia do powszechnego stosowania wzoru GUD-K. W zwizku z powyszym, Prezes URE
zorganizowa 15 grudnia 2015 r. spotkanie z udziaem przedstawicieli organizacji zrzeszajcych
przedstawicieli brany energetycznej: TOE, PTPiREE oraz KIGEiT40). Spotkanie zostao powicone m.in.
ocenie funkcjonowania wzoru Generalnej Umowy Dystrybucyjnej dla usugi kompleksowej (GUD-K).
Na spotkaniu przedstawiciele organizacji branowych zaprezentowali informacje statystyczne
o aktualnie zawartych GUD i GUD-K, przestawili oraz omwili czynniki, jakie ich zdaniem wpywaj na
aktualny stan upowszechnienia GUD-K. Zaprezentowano ponadto uwagi dotyczce stosowanego
wzoru GUD-K oraz propozycje zmian w treci tego wzoru.
Z analizy monitoringu Prezesa URE wynika, e proces podpisywania GUD-K rozpocz si w 2014 r.
Z kocem 2015 r. odnotowano, w zalenoci od OSDp, 14 lub 16 wanych GUD-K zawartych
z poszczeglnymi sprzedawcami, co stanowi postp wzgldem roku poprzedniego. Na koniec 2014 r.
liczba zawartych GUD-K wahaa si midzy 11 a 12 w zalenoci od operatora. W 2015 r.
zaobserwowano niewielk dynamik przyrostu liczby zawieranych umw kompleksowych. Korzystnym
zjawiskiem jest, e pomimo niewielkiej dynamiki, w caym 2015 r. utrzymywaa si tendencja
wzrostowa zawierania umw kompleksowych.
Weryfikacja IRiESD maych operatorw sieci dystrybucyjnej
W 2015 r. oddziay terenowe URE przeprowadziy po raz pierwszy weryfikacj IRiESD, o ktrych
mowa w art. 9d ust. 7 ustawy Prawo energetyczne pod ktem sprawdzenia ich zgodnoci
z obowizujcymi przepisami prawa, tj. z art. 9g i art. 9c ust. 3 pkt 9a lit. c i e tej ustawy oraz aktami
wykonawczymi do niej, w oparciu o zapisy procedury przeprowadzania weryfikacji zatwierdzonej
decyzj Prezesa URE nr 3/2015 z 19 marca 2015 r.
W okresie sprawozdawczym zweryfikowano 44 podmioty bdce tzw. maymi operatorami
systemw dystrybucyjnych elektroenergetycznych. Operatorzy, do ktrych zwrcono si o przesanie
aktualnie obowizujcych i zatwierdzonych IRiESD, przesali ich kopie.
Po ich analizie w przewaajcej czci stwierdzono, e instrukcje te okrelaj szczegowe warunki
korzystania z sieci elektroenergetycznych przez uytkownikw systemu oraz warunki i sposb
prowadzenia ruchu, eksploatacji i planowania rozwoju tych sieci. Ponadto weryfikowani operatorzy
systemu elektroenergetycznego posiadaj w treci swoich instrukcji zapisy okrelajce:
procedur zmiany sprzedawcy, ktra odbywa si z zachowaniem 21 dni, o ktrym mowa w art. 4j
ust. 6 ustawy Prawo energetyczne i adne przekroczenia nie wystpiy (naley jednak wskaza, e
w wikszej czci operatorw procedura ta nie miaa zastosowania, bowiem aden z odbiorcw nie
wystpi o zmian sprzedawcy),
zasady sprzeday rezerwowej dla odbiorcw w gospodarstwach domowych przyczonych do sieci
o napiciu 1 kV (jednake w zwizku z brakiem u wikszoci operatorw odbiorcw z grupy
taryfowej G odbiorcw w gospodarstwach domowych, zasady te nie byy okrelane),
40) KIGEiT Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji.
zasady realizacji umw kompleksowych zawieranych przez odbiorcw przyczonych do sieci
operatorw,
wymagania w zakresie ukadw pomiarowo-rozliczeniowych w odniesieniu do wymaga
okrelonych w rozporzdzeniu Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegowych
warunkw funkcjonowania systemu elektroenergetycznego41),
zasady wsppracy pomidzy OSD, ktry posiada bezporednie poczenie z sieci przesyow
(OSDp), a przyczonym do jego sieci operatorem systemu dystrybucyjnego, ktrego sie
dystrybucyjna nie posiada bezporednich pocze z sieci przesyow (OSDn),
terminy i sposb przekazywania danych pomiarowo-rozliczeniowych do innych uczestnikw rynku
w aspekcie wypeniania funkcji operatorw pomiarw,
standardy jakociowe obsugi odbiorcw (m.in. zasady udzielania informacji i obsugi odbiorcw,
postpowania reklamacyjne).
Ponadto weryfikowane podmioty (mali operatorzy systemw dystrybucyjnych elektro-
energetycznych) potwierdziy udostpnianie IRiESD na swoich stronach internetowych i moliwo
zapoznania si z ich treci w siedzibie operatorw.
W jednym z oddziaw terenowych, w ktrym weryfikacji poddano 16 operatorw
elektroenergetycznych, w trzech przypadkach zdiagnozowano nastpujce sytuacje:
jeden z operatorw nie posiada w swojej IRiESD zapisw dotyczcych zasad sprzeday rezerwowej
dla odbiorcw w gospodarstwach domowych przyczonych do sieci o napiciu do 1 kV pomimo
posiadania dwch odbiorcw (grupa G-11) operator przedstawi szczegowe wyjanienia i podj
dziaania zmierzajce do przyczenia tych odbiorcw do sieci duego OSD,
jeden z nich by w trakcie aktualizacji IRiESD w czci dotyczcej ujcia w nim zapisw dotyczcych
zasad sprzeday rezerwowej dla odbiorcw w gospodarstwach domowych przyczonych do sieci
o napiciu do 1 kV,
u jednego operatora stwierdzono przekroczenie procedury zmiany sprzedawcy (21 dni) na cznie
17 dokonanych zmian sprzedawcy.
Podsumowujc naley stwierdzi, e z zakoczonych weryfikacji nie stwierdzono narusze
przepisw prawa w zakresie objtym okresowym planem weryfikacji IRiESD, wobec czego nie byo
podstaw do wszczcia postpowa w sprawie wymierzenia kary pieninej na podstawie art. 56 ust. 1
pkt 1g ustawy Prawo energetyczne wzgldem weryfikowanych podmiotw. Drobne uchybienia
zostay wyeliminowane w trakcie procesu weryfikacji.
Na 31 grudnia 2015 r. w trakcie weryfikacji pozostaway jeszcze trzy IRiESD maych operatorw
elektroenergetycznych.
41) Dz. U. z 2007 r. Nr 93, poz. 623, z pn. zm.
Tabela 12. Liczba zweryfikowanych IRiESD OSD elektroenergetycznych, o ktrych mowa w art. 9d ust. 7 ustawy Prawo
energetyczne
Liczba zweryfikowanych
Oddziay terenowe URE
IRiESD elektroenergetycznych
rodkowo-Zachodni OT w odzi 4
Poudniowy OT w Katowicach 4
Pnocno-Zachodni OT w Szczecinie 2
Zachodni OT w Poznaniu 4
Poudniowo-Zachodni OT we Wrocawiu 16
Pnocny OT w Gdasku 7
Wschodni OT w Lublinie 3
Poudniowo-Wschodni OT w Krakowie 4
cznie 44
rdo: URE.
Przekazywanie Prezesowi URE informacji i sprawozda kwartalnych OSD dotyczcych

mikroinstalacji przyczonych do ich sieci
Ustaw OZE uchylono poprzez art. 179 pkt 13 m.in. art. 9w ustawy Prawo energetyczne,
odnoszcy si do wytwarzania energii w rdach zdefiniowanych w art. 3 pkt 20b jako
mikroinstalacje (odnawialne rda energii, o cznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie wikszej
ni 40 kW, przyczone do sieci elektroenergetycznej o napiciu znamionowym niszym ni 110 kV lub
o cznej mocy zainstalowanej cieplnej nie wikszej ni 120 kW), w ktrych wytwarzanie energii
elektrycznej odbywao si na podstawie take uchylonego art. 9u, tj. przez osob fizyczn niebdc
przedsibiorc w rozumieniu ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej.
Zgodnie z treci uchylonego art. 9w ust. 2 ustawy Prawo energetyczne OSD, na ktrego obszarze
dziaania jest przyczona mikroinstalacja, obowizany by do sporzdzenia sprawozdania procznego
zawierajcego:
1) wykaz osb fizycznych wytwarzajcych energi elektryczn w mikroinstalacji,
2) dane dotyczce:
iloci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji;
iloci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji i wprowadzonej do sieci OSD;
rodzaju mikroinstalacji, jej lokalizacji oraz zainstalowanej mocy elektrycznej.
Ustawa OZE wprowadzia tosam definicj mikroinstalacji w art. 2 pkt 19, jednak dodatkowo
z grnym ograniczeniem mocy osigalnej cieplnej w skojarzeniu nie wikszej ni 120 kW.
Na podstawie art. 5 status wytwrcy energii elektrycznej z odnawialnych rde energii
w mikroinstalacji przyznano nie tylko osobie fizycznej niewykonujcej dziaalnoci gospodarczej, ale
take przedsibiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej. Przekazywanie
informacji i sprawozdawczo dotyczc mikroinstalacji ustawa OZE okrelia poprzez art. 6, ktry
stanowi e:
1. Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego przekazuje Prezesowi URE, informacje o:
1) wytwrcach energii elektrycznej z odnawialnych rde energii w mikroinstalacji;
2) lokalizacji, rodzaju i mocy zainstalowanej elektrycznej mikroinstalacji przyczonych do jego sieci
w terminie 14 dni od dnia ich przyczenia lub zgoszenia przyczenia mikroinstalacji do jego
sieci.
2. Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego przekazuje Prezesowi URE informacje o:
1) zmianie rodzaju mikroinstalacji i jej mocy zainstalowanej elektrycznej;
2) odczeniu mikroinstalacji od jego sieci
w terminie 14 dni od dnia uzyskania informacji o zmianie tych danych albo od dnia odczenia
mikroinstalacji od tej sieci.
3. Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego przekazuje Prezesowi URE
sprawozdanie kwartalne zawierajce:
1) informacje dotyczce:
a) iloci energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych rde energii w mikroinstalacji przez
poszczeglnych wytwrcw;
b) cznej iloci energii elektrycznej sprzedanej sprzedawcy zobowizanemu, o ktrym mowa
w art. 40 ust. 1, ktra zostaa wytworzona z odnawialnych rde energii w mikroinstalacji
i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej,
2) wykaz wytwrcw energii elektrycznej w mikroinstalacji, ze wskazaniem terminu wytworzenia
przez poszczeglnych wytwrcw po raz pierwszy energii elektrycznej z odnawialnych rde
energii w mikroinstalacji,
3) wskazanie rodzaju mikroinstalacji oraz jej mocy zainstalowanej elektrycznej
w terminie 45 dni od dnia zakoczenia kwartau.
4. Sprawozdanie, o ktrym mowa w ust. 3, Prezes URE zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej
URE, z zachowaniem przepisw o ochronie danych osobowych.
Majc na uwadze wejcie w ycie 4 maja 2015 r. ustawy OZE i istnienie z tym dniem obowizku
okrelonego w art. 6 ust. 1 i 2 tej ustawy, a take brzmienie art. 213 ustawy, ktry stanowi e,
sprawozdanie kwartalne, o ktrym mowa w art. 6 ust. 3, operator systemu dystrybucyjnego
elektroenergetycznego po raz pierwszy przekazuje Prezesowi URE za kwarta roku kalendarzowego
nastpujcy po kwartale, w ktrym niniejsza ustawa wesza w ycie, Prezes URE przypomnia
Operatorom Systemw Dystrybucyjnych o przedmiotowym obowizku oraz wskaza zasady
przyjmowania sprawozda zamieszczajc na stronie internetowej stosown informacj.
W zwizku z powyszym, pierwsze sprawozdanie kwartalne za III kwarta 2015 r., przygotowane na
formularzu zgodnym z zacznikiem do rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 28 kwietnia 2015 r. w sprawie
wzoru sprawozdania kwartalnego operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego42), powinno
zosta zoone przez OSD do 14 listopada 2015 r.
Dodatkowo, w celu zachowania cigoci danych przedstawianych Prezesowi URE dotyczcych
mikroinstalacji, Prezes URE zwrci si do Operatorw Systemw Dystrybucyjnych z prob
o sporzdzenie sprawozdania procznego za I procze 2015 r. na zasadach okrelonych w uchylonym
przepisie art. 9w ustawy Prawo energetyczne i przekazanie go Prezesowi URE do 30 lipca 2015 r.
Na podstawie powyszych, niewymaganych przepisami prawa sprawozda za pierwsze procze
2015 r. ustalono, e moc zainstalowana mikroinstalacji przyczonych do sieci elektroenergetycznej to
cznie 15 801,87 kW. W instalacjach tych w procznym okresie sprawozdawczym zostao wytworzone
10 589 035,05 kWh energii elektrycznej, a 9 594 222,94 kWh tej energii zostao wprowadzone do sieci
elektroenergetycznej.
Zgodnie z nowymi zasadami ustalonymi przez ustaw OZE, kolejnym okresem sprawozdawczym by
III kwarta 2015 r. (obowizek zoenia sprawozdania do Prezesa URE w terminie do 14 listopada 2015 r.)
i dotyczy 169 OSD. W sprawozdaniach wykazano 2 969 wytwrcw energii elektrycznej
w mikroinstalacji i 22 260,00 kW mocy zainstalowanej w tych rdach przyczonych do sieci OSD.
Wykazano, e w instalacjach tych w III kwartale 2015 r. wytworzono 3 835 291,18 kWh energii
elektrycznej, przy czym 2 843 227,82 kWh tej energii zostao wprowadzone do sieci
elektroenergetycznej.
Po dokonanej analizie porwnawczej tych dwch sprawozda, zastanawiajcym by spadek iloci
wytworzonej energii (z uwzgldnieniem proporcjonalnoci okresu procznego i kwartalnego),
pomimo wzrostu liczby mikroinstalacji i mocy zainstalowanej w tych rdach. Prezes URE wezwa OSD
do wyjanie, ktre wskazay na uchybienia ponad 1 400 wytwrcw dotyczce spoczywajcego na
nich obowizku informacyjnego.
Ponadto Prezes URE zamieci na stronie internetowej informacj o obowizkach wytwrcw
energii elektrycznej w mikroinstalacjach majc na uwadze obowizki informacyjne naoone poprzez
42) Dz. U. z 2015 r. poz. 597.
art. 5 ustawy OZE na tych wytwrcw, ktry stanowi w szczeglnoci o tym, e wytwrca ma
obowizek poinformowa OSD m.in. o iloci:
wytworzonej przez niego energii elektrycznej z odnawialnych rde energii w mikroinstalacji,
energii elektrycznej sprzedanej przez niego sprzedawcy zobowizanemu, ktra zostaa wytworzona
z odnawialnych rde energii w mikroinstalacji i wprowadzona do sieci operatora systemu
dystrybucyjnego elektroenergetycznego
w terminie 7 dni od dnia zakoczenia kwartau, bowiem zgodnie z art. 168 pkt 12 ustawy OZE karze
pieninej podlega ten, kto nie przekazuje w terminie informacji, o ktrych mowa m.in. w art. 5 ust. 1
lub 2 lub podaje nieprawdziwe informacje, a wysoko kary zgodnie z art. 170 ust. 4 pkt 2 ustawy OZE
wynosi 1 000 z.
Prezes URE wystosowa take prob do OSD, aby informowali wytwrcw o ich obowizkach
wynikajcych z ustawy OZE oraz o grocych im karach w przypadku zaniedbania tych obowizkw.
Kolejnym okresem sprawozdawczym by IV kwarta 2015 r. (obowizek zoenia sprawozdania do
Prezesa URE w terminie do 15 lutego 2016 r.), ktry dotyczy 170 OSD. W sprawozdaniach wykazano
4 504 wytwrcw energii elektrycznej w mikroinstalacji i 33 613,99 kW mocy zainstalowanej w tych
rdach przyczonych do sieci OSD. Wykazano, e w instalacjach tych w IV kwartale 2015 r.
wytworzono 5 347 129,86 kWh energii elektrycznej, przy czym 4 883 882,07 kWh tej energii zostao
wprowadzone do sieci elektroenergetycznej. Nadal ok. poowa wytwrcw nie przekazaa danych
dotyczcych energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacjach.
Tabela 13. Porwnanie danych dotyczcych mikroinstalacji
Stan na: I procze 2015 r. III kwarta 2015 r. IV kwarta 2015 r.

Moc zainstalowana na ostatni dzie okresu
15 801,87 22 260,00 33 613,99
sprawozdawczego [kW]:
WO 4 230,50 4 691,20 6 478,40
WI 200,12 173,00 226,60
PV 11 266,25 17 328,80 26 782,39
BG 77,00 67,00 77,60
BM 28,00 0,00 49,00
Ilo wytworzonej energii elektrycznej
10 589 035,05 3 835 291,18 5 347 129,86
w okresie sprawozdawczym [kWh]:
WO 6 798 296,98 863 990,13 2 792 849,99
WI 28 723,31 7 949,70 40 885,00
PV 3 633 169,76 2 898 819,00 2 446 816,60
BG 128 331,00 64 532,35 66 577,87
BM 514,00 0,00 0,40
Ilo energii wprowadzonej do sieci
9 594 222,94 2 843 227,82 4 883 882,07
w okresie sprawozdawczym [kWh]:
WO 6 765 575,00 861 486,91 3 143 975,87
WI 28 211,31 5 538,70 34 216,80
PV 2 792 953,63 1 964 591,05 1 701 942,92
BG 6 969,00 11 611,16 3 746,48
BM 514,00 0,00 0,00
Liczba mikroinstalacji ogem: 1 953 2 969 4 504
WO 158 173 252
WI 17 17 30
PV 1 774 2 777 4 217
BG 3 2 3
BM 1 0 2
rdo: URE.
Kod literowy odpowiadajcy danemu rodzajowi mikroinstalacji wykorzystujcej do wytwarzania
energii elektrycznej zgodny z rozporzdzeniem Ministra Gospodarki z 28 kwietnia 2015 r. w sprawie
wzoru sprawozdania kwartalnego operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego:
hydroenergia: WO,
energia wiatru: WI,
energia promieniowania sonecznego: PV,
biogaz inny ni biogaz rolniczy: BG,
biomasa: BM.
W stosunku do OSD, ktre nie zoyy ww. sprawozda w okrelonych terminach, Prezes URE
wszcz postpowania administracyjne w sprawie naoenia kary pieninej, ktra zgodnie z art. 170
ust. 4 pkt 1 ustawy OZE wynosi 10 000 z.
Monitorowanie udostpniania uytkownikom sieci i operatorom innych systemw

elektroenergetycznych informacji przez operatora systemu przesyowego
elektroenergetycznego, w tym realizacji postanowie rozporzdzenia Komisji (UE)
nr 543/2013 z 14 czerwca 2013 r.
5 stycznia 2015 r. stowarzyszenie europejskich operatorw systemw przesyowych ENTSO-E

uruchomio centraln platform informacyjn na rzecz przejrzystoci. Platforma informacyjna ENTSO-E
dostpna jest pod adresem http://transparency.entsoe.eu. Na platformie tej publikowany jest szeroki
zakres informacji rynkowych dotyczcych funkcjonowania wewntrzwsplnotowego rynku energii.
Dostpne s m.in. dane w zakresie wytwarzania i zuycia energii elektrycznej, wymiany energii
elektrycznej poczeniami midzysystemowymi, udostpniania zdolnoci przesyowych wymiany
midzysystemowej, niedyspozycyjnoci jednostek wytwrczych, odbiorczych i elementw sieciowych,
a take podejmowanych przez operatorw systemw przesyowych rodkw zaradczych dla
utrzymania bezpiecznej pracy poczonych systemw elektroenergetycznych. Wikszo
publikowanych informacji rynkowych jest prezentowana w odniesieniu do obszarw rynkowych
z rozdzielczoci godzinow. Udostpnianie tych danych ma na celu wsparcie budowania optymalnych
strategii dziaania przez uczestnikw rynku.
Powstanie platformy informacyjnej ENTSO-E jest konsekwencj wejcia w ycie rozporzdzenia 543/2013.
Podstawowym wymaganiem tego rozporzdzenia jest zbudowanie i wykorzystanie w sposb skuteczny
i efektywny, pod wzgldem kosztw, centralnej platformy informacyjnej na rzecz przejrzystoci.
Rozporzdzenie wskazuje organizacj ENTSO-E jako odpowiedzialn za zbudowanie centralnej
platformy informacyjnej. Z kolei operatorzy systemw przesyowych, giedy i platformy obrotu energi
oraz biura aukcyjne, zajmujce si alokacj zdolnoci przesyowych wymiany midzysystemowej
krajw czonkowskich UE, s odpowiedzialne za przekazywanie do ENTSO-E wymaganych informacji
rynkowych. Aby wywiza si z tego obowizku operatorzy systemw przesyowych pozyskuj dane od
uytkownikw systemu elektroenergetycznego, m.in. od wytwrcw, odbiorcw oraz gied i platform
obrotu energi. Harmonogram publikacji danych jest cile okrelony i uwzgldnia niezwoczne
publikowanie informacji o szczeglnym znaczeniu dla funkcjonowania rynku energii, takich jak np.
niedyspozycyjnoci jednostek wytwrczych lub niedyspozycyjnoci infrastruktury przesyowej.
Wypenienie zobowiza publikacyjnych dla polskiego obszaru rynkowego wizao si z wdroeniem
przez PSE S.A., jako operatora systemu przesyowego w Polsce, systemw pozyskiwania odpowiednich
danych i przekazywania ich na platform informacyjn ENTSO-E. Prace w tym zakresie zostay
poprzedzone kilkumiesicznymi przygotowaniami, podczas ktrych PSE S.A. prowadziy szczegowe
uzgodnienia m.in. z ENTSO-E, Biurem Aukcyjnym CAO (Central Allocation Office), Biurem Alokacji dla
rynku dnia biecego prowadzonym przez CEPS i TGE. Odbyy si take konsultacje z URE, ktre
pozwoliy doprecyzowa zakres i znaczenie danych wymaganych do publikacji, jak rwnie umoliwiy
skuteczne poinformowanie uytkownikw systemu o obowizku publikacji. Mechanizm udostpniania
informacji rynkowych do ENTSO-E dziaa automatycznie, a poprawno jego funkcjonowania jest stale
monitorowana.
Niezalenie od wykonywania obowizkw wynikajcych z rozporzdzenia 543/2013, operator
systemu przesyowego realizuje obowizki publikacji informacji wynikajce z ustawy Prawo
energetyczne, jak rwnie z rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie
szczegowych warunkw funkcjonowania systemu elektroenergetycznego43). W szczeglnoci,
zgodnie z art. 9c ust. 2 pkt 12 ustawy Prawo energetyczne, operator systemu przesyowego
elektroenergetycznego jest odpowiedzialny za udostpnianie uytkownikom sieci i operatorom innych
systemw elektroenergetycznych, z ktrymi system przesyowy jest poczony, informacji o:
a) warunkach wiadczenia usug przesyania energii elektrycznej niezbdnych do uzyskania dostpu
do sieci przesyowej, korzystania z tej sieci i krajowego systemu elektroenergetycznego oraz pracy
krajowego systemu elektroenergetycznego, w tym w szczeglnoci dotyczcych realizacji obrotu
transgranicznego, zarzdzania sieci i bilansowania systemu, planowanych wyczeniach jednostek
wytwrczych przyczonych do sieci przesyowej oraz jednostek wytwrczych centralnie
dysponowanych przyczonych do koordynowanej sieci 110 kV, a take o ubytkach mocy tych
jednostek wytwrczych,
b) ofertach bilansujcych skadanych dla jednostek wytwrczych, o ktrych mowa w lit. a.
Szczegowy zakres informacji publikowanych przez OSP znajduje si w zatwierdzonej przez Prezesa
URE, w drodze decyzji, IRiESP Warunki korzystania, prowadzenia ruchu, eksploatacji i planowania
rozwoju sieci (IRiESP Korzystanie) oraz w IRiESP Bilansowanie systemu i zarzdzanie ograniczeniami
systemowymi (IRiESP Bilansowanie). Zakres tych informacji wypenia wymagania wynikajce
z przepisw prawa krajowego.
Monitorowanie mechanizmw bilansowania systemu elektroenergetycznego
Zasady bilansowania systemu i zarzdzania ograniczeniami w KSE okrelane s przez operatorw

systemw (przesyowego i dystrybucyjnego) i podlegaj zatwierdzeniu przez Prezesa URE w instrukcji
ruchu i eksploatacji sieci elektroenergetycznej44). W ramach posiadanych uprawnie Prezes URE
monitoruje ich dziaanie analizujc publikowane przez operatora systemu przesyowego informacje
i okresowe sprawozdania. Prezes URE ocenia take prawidowo funkcjonowania przyjtych zasad na
podstawie monitorowania zjawisk wystpujcych na rynku, jak rwnie na podstawie postpowa
wyjaniajcych przyczyny ewentualnych zakce.
Na koniec 2015 r. w procesach rynku bilansujcego uczestniczyo 116 podmiotw, w tym
20 wytwrcw, 9 odbiorcw kocowych, 8 odbiorcw sieciowych, 72 przedsibiorstwa obrotu, gieda
energii, 5 OSD oraz PSE S.A. jako OSP. Dane techniczno-handlowe byy zgaszane przez 47 operatorw
rynku i dotyczyy 331 jednostek grafikowych.
Informacje o wolumenie i cenach energii bilansujcej na Rynku Bilansujcym s jednym z obszarw
podlegajcych monitorowaniu przez Prezesa URE. Dane te przedstawia rys. 15.
43)Dz. U. z 2007 r. Nr 93, poz. 623 z pn. zm.

44)Zgodnie z art. 9g ust. 8a ustawy Prawo energetyczne, przepisu ust. 8 nie stosuje si do instrukcji opracowanej przez
operatora, o ktrym mowa w art. 9d ust. 7. W praktyce oznacza to, e operatorzy systemu dystrybucyjnego, ktrzy dziaaj
w strukturze pionowo zintegrowanej, a ich zakres dziaania jest lokalny (niewielki) nie s zobowizani do przedstawiania do
zatwierdzenia swoich instrukcji.
Rysunek 15. Energia odebrana (EBNO) i ceny energii bilansujcej na Rynku Bilansujcym (CROs) w 2015 r.
W 2015 r. czny wolumen energii elektrycznej odebranej z Rynku Bilansujcego (EBNO) zwikszy si
w porwnaniu do 2014 r. z 5,42 TWh do 7,28 TWh, tj. o ok. 34,4%, co nadal stanowi niewielk cz
krajowego zuycia energii elektrycznej brutto (ok. 4,5%). Warto maksymalnej ceny rozliczeniowej
odchylenia (CRO) na rynku bilansujcym wahaa si w przedziale od 1 339,00 z/MWh do 225,77 z/MWh,
natomiast redniowaone miesiczne ceny CRO zmieniay si w przedziale od 149,83 z/MWh do
199,84 z/MWh. Zmienno tych cen wynika przede wszystkim ze zmiennoci wielkoci
zapotrzebowania na moc w KSE, jak rwnie mocy dyspozycyjnych, w tym poziomu rezerw mocy
w tym systemie, co zostao pokazane na rys. 16. Warto zaznaczy, e we wrzeniu 2015 r., w zwizku
z napit sytuacj bilansow oraz znacznym wolumenem dziaa zaradczych (cross-border
redispatching), pojawiay si godziny z wyszymi cenami energii. Przy czym zapotrzebowanie KSE
przedstawione na rys. 16 nie uwzgldnia salda wymiany midzysystemowej, w tym dziaa zaradczych
(cross-border redispatching). Warto rwnie zwrci uwag, e we wrzeniu pojawio si due
niedokontraktowanie na rynku bilansujcym (w przeciwiestwie do poprzednich miesicy), co miao
rwnie wpyw na ceny rozliczeniowe na tym rynku.
Rysunek 16. rednie miesiczne ceny rozliczeniowe odchylenia (CRO) na rynku bilansujcym na tle redniego miesicznego
zapotrzebowania na moc wystpujcego w KSE i rednich miesicznych wartoci mocy dyspozycyjnej obejmujcych rezerwy mocy
w 2015 r.
W 2015 r. czny wolumen energii elektrycznej dostarczonej na Rynek Bilansujcy (EBND) wynosi
9,66 TWh i w porwnaniu do cznego wolumenu energii elektrycznej odebranej z Rynku Bilansujcego
(EBNO) by o 2,38 TWh wikszy, co wskazuje na przekontraktowanie uczestnikw rynku.
Przekontraktowanie to wystpowao w wikszoci miesicy 2015 r. Koszty ogranicze wyznaczone
zgodnie z definicj w IRiESP wyniosy 361,7 mln z. Ksztatowanie si kosztw usuwania ogranicze, jak
rwnie kosztw bilansowania oraz wynikajcych z realokacji USE w poszczeglnych miesicach 2015 r.
przedstawiono na rys. poniej.
Rysunek 17. Koszty bilansowania zapotrzebowania odbiorcw (KB), usuwania ogranicze (KO) oraz koszty wynikajce z realokacji
USE (DKW) w 2015 r.
Koszty bilansowania zapotrzebowania odbiorcw (KB) wahay si w przedziale od -15 279 tys. z do
+41 494 tys. z, przy czym graniczne wartoci kosztw wystpiy we wrzeniu i styczniu 2015 r.45)
Natomiast koszty usuwania ogranicze wyznaczone zgodnie z definicj zawart w IRiESP (KO) oraz koszty
wynikajce z realokacji USE (DKW) zawieray si w przedziaach odpowiednio: KO od 26 078 tys. z
(stycze 2015 r.) do 37 867 tys. z (sierpie 2015 r.) oraz DKW od 8 589 tys. z (sierpie 2015 r.) do
14 681 tys. z (marzec 2015 r.).
Operacyjna rezerwa mocy (ORM) jest pozyskiwana przez operatora systemu przesyowego od
wytwrcw, ktrych jednostki wytwrcze podlegaj bezporedniej dyspozycji przez tego operatora
tzw. Jednostek Grafikowych Wytwrczych aktywnych (JGWa). Rozliczenie tej rezerwy jest
dokonywane w godzinach szczytu zapotrzebowania rozumianych jako okres od godziny 7:00 do
godziny 22:00 we wszystkich dniach roboczych, tj. dniach niebdcych sobot lub dniem ustawowo
wolnym od pracy.
Operacyjn rezerw mocy stanowi zdolnoci wytwrcze JGWa bdce nadwyk mocy ponad
zawarte umowy sprzeday energii elektrycznej, ktre to zdolnoci:
stanowiy w trakcie realizacji dostaw energii rezerw mocy na JGWa bdcych w ruchu albo
w postoju, dostpn ze wzgldu na warunki pracy elektrowni, albo
zostay wykorzystane do wytwarzania wymuszonego energii elektrycznej lub do wytwarzania
energii elektrycznej w ramach realokacji umw sprzeday energii na JGWa na Rynku Bilansujcym.
Liczba godzin rozliczeniowych ORM w 2015 r. wyniosa 3 810, z tego dla 1 780 godzin cena
rozliczeniowa ORM bya rwna cenie referencyjnej rwnej 37,28 z na MW w godzinie, co oznacza, e
w tych godzinach ilo zdolnoci wytwrczych JGWa rozliczonych jako ORM bya rwna lub mniejsza ni
wielko wymaganej operacyjnej rezerwy mocy tj. 4 155,37 MW w godzinie.
rednia waona godzinowa cena rozliczeniowa ORM w 2015 r. wyniosa 27,40 z/MWh, a rednia
godzinowa ilo zdolnoci wytwrczych JGWa rozliczonych jako ORM wyniosa 3 216,922 MW w godzinie.
Wielko kosztw ORM w 2015 r. (naleno dla wytwrcw za ORM) bya mniejsza ni przyjta do
kalkulacji stawki jakociowej w Taryfie PSE S.A. na 2015 r. Stosownie do zasad pozyskiwania i rozliczania
ORM w 2015 r., wielko kosztw ORM bya bezporedni konsekwencj iloci dostpnych na RB
zdolnoci wytwrczych JGWa, ktre mog by rozliczone jako ORM. W godzinach z ma nadwyk
mocy, ze wzgldu na ograniczenie maksymalnej wysokoci ceny referencyjnej godzinowej ORM do
wysokoci 37,28 z/MWh, nie by wydatkowany cay godzinowy budet operacyjnej rezerwy mocy, co
skutkowao niszym wykonaniem kosztw.
Dla zapewnienia stabilnoci wykonania budetu ORM w okresie adekwatnym do Taryfy PSE S.A.
oraz minimalizacji wpywu czynnikw zewntrznych na funkcjonowanie mechanizmu ORM,
wprowadzona zostaa korekta zasad funkcjonowania ORM, ktra zostaa wdroona 1 stycznia 2016 r.
Kart aktualizacji nr CB/14/2015 IRiESP Bilansowanie systemu. Wprowadza ona dwa dodatkowe
tryby dokonywania rozlicze ORM: (i) rozliczenie uzupeniajce miesiczne oraz (ii) rozliczenie
uzupeniajce roczne. W pierwszym z nich jest dokonywane rozliczenie niewydatkowanych, w ramach
rozlicze dobowych danego miesica, kwot godzinowych budetw operacyjnej rezerwy mocy.
W drugim jest dokonywane rozliczenie niewydatkowanych, w ramach rozlicze miesicznych, czci
kwot skadajcych si na uzasadniony koszt pozyskiwania operacyjnej rezerwy mocy w danym roku
obowizywania Taryfy PSE S.A. W ramach kadego z rozlicze uzupeniajcych jest dotrzymywany
warunek, aby rednia cena ORM Uczestnika Rynku Bilansujcego dla danego roku obowizywania
Taryfy PSE S.A. nie przekroczya wartoci ceny referencyjnej godzinowej operacyjnej rezerwy mocy
(CRRM), obowizujcej w tym roku.
45) +oznacza koszty ponoszone na Rynku Bilansujcym (patnoci dla URB), - oznacza przychody uzyskiwane na Rynku
Bilansujcym (patnoci od URB).
1.2.6.2. Kontrolowanie realizacji obowizkw w zakresie warunkw dostpu do sieci
Prezes URE kontroluje realizacj przez operatora systemu przesyowego elektroenergetycznego

oraz innych uczestnikw rynku energii elektrycznej obowizkw wynikajcych z przepisw
rozporzdzenia 714/2009 oraz zwizanego z nim rozporzdzenia 2015/1222 ustanawiajcego
wytyczne dotyczce alokacji zdolnoci przesyowych i zarzdzania ograniczeniami przesyowymi (CACM
GL), a take wykonuje inne obowizki organu regulacyjnego wynikajce z tych rozporzdze.
W szczeglnoci, Prezes URE monitoruje przestrzeganie zgodnoci pomidzy praktyk a reguami
zawartymi w tych wytycznych.
Monitorowanie skoordynowanej wymiany midzysystemowej
Bilans handlowy wymiany midzysystemowej energii elektrycznej oraz rzeczywistych przepyww

energii z poszczeglnych krajw do Polski i z Polski do innych krajw w 2015 r. zostay przedstawione
na rys. 18.
Rysunek 18. Bilans handlowych i rzeczywistych przepyww energii elektrycznej na poczeniach z innymi krajami w 2015 r. [GWh]
Jak mona zauway bilans handlowy saldo na granicach Polski w 2015 r. wynioso -1 217 GWh
(import). Naley zwrci uwag, e obserwowana znaczna obnika salda wymiany midzysystemowej
(mimo, e pozostao ono importowe) moe mie szereg przyczyn, takich jak poziom cen energii
elektrycznej na ssiednich rynkach w relacji do cen na rynku krajowym w powizaniu ze wzrostem
krajowego zapotrzebowania na energi (o ok. 1,7%), a take poziom zdolnoci przesyowych
dostpnych dla uczestnikw rynku. Jednoczenie naley zwrci uwag na istotn rnic pomidzy
handlowymi i rzeczywistymi przepywami energii elektrycznej na granicach synchronicznych (Niemcy,
Czechy, Sowacja), a take na rnic pomidzy bilansem handlowym i bilansem rzeczywistych
przepyww energii, ktra moe wynika ze wzrastajcych nieplanowych przepyww energii
elektrycznej i koniecznoci stosowania w coraz wikszym stopniu dziaa zaradczych (wicej
o przepywach nieplanowych w pkt 1.3.2.).
Wielkoci zdolnoci przesyowych wymiany midzysystemowej w 2015 r. okrelane byy oddzielnie
dla: profilu synchronicznego, poczenia staoprdowego ze Szwecj i Litw oraz pracujcej
promieniowo linii 220 kV Zamo-Dobrotwr (Ukraina).
W kadym przypadku wykorzystywana bya metodyka NTC z uwzgldnieniem warunkw
bilansowych, przy czym:
dla profilu synchronicznego46) wyznaczane byy wartoci NTC dla importu i eksportu dla potrzeb
aukcji rocznej, aukcji miesicznych, aukcji dobowych oraz w ramach procedury dnia biecego,
dla pocze staoprdowych ze Szwecj i Litw wyznaczane byy wartoci NTC dla eksportu
i importu wycznie dla potrzeb aukcji dobowych,
dla poczenia promieniowego Zamo-Dobrotwr wyznaczane byy wartoci NTC dla importu dla
potrzeb przetargw miesicznych.
Obliczenia zdolnoci przesyowych wykonywane byy z wykorzystaniem najwaciwszego dla
danego horyzontu czasowego modelu matematycznego, w ktrym reprezentowane byy systemy
krajw ssiednich. Stosowane w obliczeniach marginesy bezpieczestwa uwzgldniay realnie moliwy
wpyw czynnikw zewntrznych na prac polskiego systemu. W szczeglnoci powodowao to istotne
ograniczenia w zakresie moliwych do oferowania zdolnoci importowych na profilu synchronicznym.
Mimo zastosowanych rodkw ostronoci dochodzio do powstawania zagroe w pracy sieci
wymuszajcych stosowanie na du skal dziaa zaradczych, w tym dwustronnego re-dispatchingu,
ktrego sumaryczna wielko wzrosa z ok. 139 GWh w 2013 r. i 362 GWh w 2014 r., a do ok. 1 538 GWh
w 2015 r. Ponadto, w 2015 r. dwustronny redispatching okazywa si czsto niewystarczajcy, co
wymuszao konieczno aktywowania wielostronnego re-dispatchingu (MRA), ktrego sumaryczna
wielko zrealizowana w 2015 r. wyniosa ok. 662 GWh.
Uzyskane wartoci NTC oferowane byy w ramach obowizujcych procedur przetargowych
z wykorzystaniem dedykowanych platform informatycznych. Na rysunkach poniej przedstawiono
informacje o alokacji i wykorzystaniu zdolnoci przesyowych dla poszczeglnych profili wymiany
midzysystemowej oraz dla poszczeglnych aukcji (oddzielnie dla profilu synchronicznego, dla
poczenia staoprdowego ze Szwecj oraz dla poczenia promieniowego Zamo-Dobrotwr).
W 2015 r. udostpnianie zdolnoci przesyowych wymiany midzysystemowej na przekroju
synchronicznym odbywao si na podstawie Zasad skoordynowanych przetargw na zdolnoci
przesyowe w Regionie Europy rodkowo-Wschodniej, w ktrych uczestniczyo omiu operatorw
systemw przesyowych elektroenergetycznych z siedmiu krajw, tj. EPS, a.s.; TenneT TSO GmbH;
50Hertz Transmission GmbH; PSE S.A.; MAVIR Hungarian Independent Transmission Operator
Company Ltd.; Slovensk elektrizan prenosov sstava, a.s.; Elektro-Slovenija, d.o.o. oraz Austrian
Power Grid AG. Poniej na rys. 19-20 przedstawiono rednie miesiczne wielkoci alokowanych
i wykorzystanych zdolnoci przesyowych, udostpnionych cznie w skoordynowanych aukcjach
rocznych, miesicznych, dobowych oraz w dniu realizacji dostaw w 2015 r. odpowiednio w kierunku
eksportu i importu na poczeniach synchronicznych.
46) W skad profilu synchronicznego wchodz cznie wszystkie transgraniczne przesyowe poczenia zmiennoprdowe
Polski z Niemcami, Czechami oraz Sowacj.
Rysunek 19. Zestawienie rednich miesicznych zdolnoci przesyowych, alokowanych i wykorzystanych w kierunku eksportu
w 2015 r. na poczeniach synchronicznych [MW]
Rysunek 20. Zestawienie rednich miesicznych zdolnoci przesyowych, alokowanych i wykorzystanych w kierunku importu
w 2015 r. na poczeniach synchronicznych [MW]
Alokacja mocy przesyowych w ramach aukcji jawnych (typu explicit), gdzie moce te s oferowane
cznie na profilu technicznym obejmujcym granice z Niemcami, Czechami i Sowacj, odzwierciedla
oczekiwane przez uczestnikw rynku rnice cen na rynku krajowym i rynkach ssiednich.
W szczeglnoci, podzia cznych mocy oferowanych pomidzy profile handlowe (oddzielnie: Niemcy,
Czechy, Sowacja) odbywa si wedug rankingu cenowego skadanych przez tych uczestnikw ofert.
Przedstawione powyej dane wskazuj, e w przypadku eksportu uczestnicy rynku w wikszoci
miesicy 2015 r. oczekiwali najwikszej nadwyki rynkowej na granicach z Czechami i Sowacj.
Jednoczenie stopie wykorzystania alokowanych zdolnoci przesyowych moe wiadczy, e
w najwikszym stopniu byy wykorzystywane moce przesyowe alokowane do Niemiec. Odmienna
sytuacja w zakresie alokacji mocy przesyowych miaa miejsce w przypadku importu energii
elektrycznej. W szczeglnoci, najwicej oferowanych mocy przesyowych zostao alokowanych
z Niemiec, a nastpnie Czech. W przypadku importu stopie wykorzystania alokowanych mocy
przesyowych by bardzo wysoki.
Naley rwnie zwrci uwag, e ilo udostpnianych mocy przesyowych w kierunku eksportu
jest znacznie wiksza ni ma to miejsce w przypadku importu. Taka sytuacja jest podyktowana przede
wszystkim wystpowaniem nieplanowych przepyww energii (wicej na temat nieplanowych
przepyww energii w pkt 1.3.2.). Nieplanowe przepywy energii powoduj rwnie, e znaczna cz
mocy przesyowych jest udostpniana w krtszych horyzontach czasowych. W szczeglnoci, zdolnoci
przesyowe w kierunku importu byy udostpniane wycznie na aukcjach dnia nastpnego (rednio
25% oferowanych zdolnoci przesyowych) i aukcjach rddziennych (rednio 75% oferowanych
zdolnoci przesyowych). rednioroczny udzia zdolnoci przesyowych w kierunku eksportu
udostpnianych w skoordynowanych aukcjach w poszczeglnych horyzontach czasowych w 2015 r.
zosta przedstawiony na rys. 21.
Rysunek 21. rednioroczny udzia zdolnoci przesyowych na poczeniach synchronicznych w kierunku eksportu
udostpnianych w skoordynowanych aukcjach w poszczeglnych horyzontach czasowych w 2015 r. [%]
Alokacja zdolnoci przesyowych na poczeniu staoprdowym Polska-Szwecja w 2015 r. bya

realizowana w kierunku eksportu i importu w oparciu o mechanizm market coupling prowadzony przez
TGE S.A. i Nord Pool Spot AS. Maksymalne redniomiesiczne oferowane zdolnoci przesyowe
wyniosy: w kierunku eksportu z Polski 117 MW, a w kierunku importu do Polski 428 MW. Na rys. 22
zestawiono rednie wartoci oferowanych zdolnoci przesyowych w poszczeglnych miesicach.
Rysunek 22. Zestawienie rednich miesicznych wartoci zdolnoci przesyowych oferowanych i alokowanych w 2015 r. na
poczeniu Polska-Szwecja [MW]
Kierunek wymiany handlowej w mechanizmie market coupling jest zdeterminowany rnic cen energii
elektrycznej uksztatowanych na rynkach dnia nastpnego podlegajcych poczeniu. W szczeglnoci,
mechanizm ten pozwala zapewni, e alokacja mocy przesyowych i tym samym ich wykorzystanie umoliwi
przepyw energii elektrycznej z rynku o niszej cenie do rynku o wyszej cenie (w skrajnym przypadku
doprowadzi to do wyrwnania cen energii elektrycznej na obu rynkach). Przedstawione powyej dane
dotyczce w szczeglnoci rezerwacji zdolnoci przesyowych pozwalaj na stwierdzenie, e w 2015 r. ceny
energii elektrycznej byy w wikszoci czasu nisze na rynku skandynawskim, co w konsekwencji skutkowao
w gwnej mierze importem energii elektrycznej do Polski.
8 grudnia 2015 r. przeprowadzono pierwsz aukcj na moce przesyowe, z wykorzystaniem
mechanizmu market coupling, na poczeniu Polska-Litwa47). Przychody z udostpniania zdolnoci
przesyowych na tym poczeniu dzielone s w proporcji 50:50 pomidzy PSE S.A. i LITGRID AB.
Maksymalne wielkoci godzinowe oferowanych zdolnoci przesyowych w grudniu 2015 r. wyniosy:
w kierunku eksportu do Litwy 400 MW, a w kierunku importu do Polski 488 MW. rednie miesiczne
wartoci zdolnoci przesyowych oferowanych i alokowanych w grudniu 2015 r. wyniosy: w kierunku
eksportu do Litwy odpowiednio 174 MW i 114 MW, natomiast w kierunku importu do Polski 257 MW
oraz 6 MW.
Zdolnoci przesyowe na poczeniu Polska-Ukraina udostpniane byy w oparciu o Zasady

udostpniania i przetargw miesicznych zdolnoci przesyowych na poczeniu midzysystemowym
PSE S.A. i NEK UKRENERGO w roku 2015, zgodnie z ktrymi alokacja mocy odbywa si w kierunku
importu energii elektrycznej do Polski w przetargach miesicznych. W przetargach tych byy
udostpniane zdolnoci przesyowe w maksymalnej wysokoci 220 MW. Przy czym zdolnoci
przesyowe zostay obnione w wybranych dobach (podokresach rezerwacji) z powodu planowanych
wycze linii lub zagroenia przekroczenia limitw napiciowych. Na rys. 23 zostay przedstawione
rednie miesiczne oferowane zdolnoci przesyowe na poczeniu midzysystemowym Polska-
Ukraina, w kierunku UKRENERGO PSE S.A. (import) w 2015 r.
Rysunek 23. rednie miesiczne wartoci oferowanych zdolnoci przesyowych na poczeniu midzysystemowym Polska-
Ukraina, kierunek UKRENERGO PSE S.A. (import), w 2015 r.
47) Pierwszym dniem dostawy energii elektrycznej wynikajcej z alokacji by 9 grudnia 2015 r.
Koncentracja udostpnianych przez PSE S.A. mocy przesyowych alokowanych
na poczeniach synchronicznych w 2015 r.
W przetargu rocznym na rezerwacj mocy przesyowych oferty skadao trzynastu uczestnikw

rynku. Zdolnoci przesyowe zostay alokowane dla piciu podmiotw, przy czym udziay uczestnikw
rynku w alokowanej mocy w przetargu rocznym zawieray si w granicach od 3,75% do 58,0%.
W przetargach miesicznych uczestniczyo maksymalnie dziewiciu uczestnikw rynku. Zdolnoci
przesyowe byy alokowane dla dziewiciu uczestnikw rynku, przy czym ich udziay w alokowanej
mocy zawieray si w granicach od 1,43% do 32,84%.
W przetargach dobowych zdolnoci przesyowe byy alokowane w sumie dla 23 uczestnikw rynku.
Ich udziay w alokowanej mocy nie przekraczay wielkoci 27,34%.
Ograniczenia w realizacji usug przesyania w wymianie midzysystemowej spowodowane

brakiem mocy lub awariami sieciowymi
Ograniczenia rozumiane jako ograniczenia (redukcje) alokowanych w ramach przetargw zdolnoci

przesyowych wymiany midzysystemowej s wyznaczane przez operatora systemu przesyowego
zgodnie z zasadami zatwierdzonymi przez Prezesa URE.
W przypadku wymiany midzysystemowej na poczeniach synchronicznych w zakresie przetargw

dobowych w 2015 r. nie wystpiy ograniczenia (redukcje).
W przypadku wymiany midzysystemowej niesynchronicznej na poczeniu staoprdowym Polska-
Szwecja oraz Polska-Litwa zdolnoci przesyowe udostpniane s w ramach mechanizmu market
coupling tj. w horyzoncie czasowym nie duszym ni dzie nastpny. Operatorzy systemw
przesyowych Polski i Szwecji oraz odpowiednio Polski i Litwy udostpniali zdolnoci przesyowe,
przyjmowali i nominowali zgoszone przez giedy energii grafiki przesyu, ktrych wykonanie
(handlowo) byo gwarantowane przez ww. operatorw. W konsekwencji na poczeniach
staoprdowych Polska-Szwecja oraz Polska-Litwa w 2015 r. nie byo ogranicze alokowanych
zdolnoci przesyowych wymiany midzysystemowej.
Inny przypadek wymiany midzysystemowej niesynchronicznej to wymiana realizowana na
poczeniu Polska-Ukraina lini 220 kV Zamo-Dobrotwr. Na poczeniu tym wystpia redukcja
alokowanych zdolnoci przesyowych do 0 MW w dniach od 14 sierpnia 2015 r. godz. 00:00 do
31 sierpnia 2015 r. godz. 24:00, spowodowana wystpieniem w KSE stanu zagroenia bezpieczestwa
dostaw energii elektrycznej spowodowanych fal upaw i z sytuacj hydrologiczn w kraju oraz
zwizan z tym koniecznoci stworzenia technicznych i finansowych warunkw dla zapewnienia
dostaw awaryjnych ze strony operatora ukraiskiego. Ponownie na poczeniu tym wystpia redukcja
alokowanych zdolnoci przesyowych do 0 MW w dniach od 29 padziernika 2015 r. godz. 7:00 do
30 padziernika 2015 r. godz. 18:00, spowodowana koniecznoci awaryjnego wyczenia linii Zamo-
Dobrotwr w cyklu trwaym.
Przychody z alokacji zdolnoci przesyowych na poczeniach z krajami UE

i sposb ich wykorzystania w 2015 r.
Wedug stanu ksigowego w poowie lutego 2016 r., zaksigowane w 2015 r. przychody z tytuu
udostpniania zdolnoci wymiany midzysystemowej w ramach aukcji skoordynowanych na profilu
synchronicznym wyniosy 8 155 697,37 z. W okresie stycze grudzie 2015 r. operator systemu
przesyowego dokona na rzecz uczestnikw wymiany midzysystemowej zwrotu czci uzyskanych
przychodw. Ww. zmniejszenie przychodw zwizane byo ze zwrotem przez uczestnikw wymiany
midzysystemowej czci nabytych w ramach aukcji rocznych i miesicznych praw przesyu, do aukcji
dobowych. Zaksigowany w caym 2015 r. zwrot przychodw z tytuu ww. redukcji zdolnoci
przesyowych wynis 1 866 077,37 z. Zgodnie z powyszym faktyczne przychody operatora systemu
przesyowego uzyskane z tytuu udostpniania zdolnoci przesyowych wymiany systemowej na
poczeniach synchronicznych (po pomniejszeniu o ww. zwrot) w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia
2015 r. wyniosy 6 289 619,61 z.
Wedug stanu ksigowego w poowie lutego 2016 r., przychody operatora systemu przesyowego
w 2015 r. z tytuu udostpniania zdolnoci przesyowych na poczeniach staoprdowych: Polska-
Szwecja i Polska-Litwa wyniosy odpowiednio 106 849 553,15 z oraz 521 274,06 z.
Uzyskana za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r. wielko dochodu z tytuu alokacji zdolnoci
przesyowych wymiany midzysystemowej na poczeniach z krajami UE, wyliczonego zgodnie
z obowizujcymi przepisami ksigowymi, w caoci zasili Fundusz Celowy. Fundusz ten zosta utworzony
poprzez przyjcie Uchwa Zarzdu PSE S.A. 25 maja 2006 r. Regulaminu Funduszu Celowego.
Operator systemu przesyowego przeznaczy dochody uzyskane z alokacji zdolnoci przesyowych
wymiany midzysystemowej na cele, o ktrych mowa w art. 16 ust. 6 lit. b) rozporzdzenia 714/2009,
tj. na utrzymywanie lub zwikszanie zdolnoci pocze wzajemnych poprzez inwestycje w sieci.
Powysze dotyczy w szczeglnoci realizacji inwestycji w nowe poczenia okrelone w Planie Rozwoju,
uzgodnionym przez Prezesa URE, a nastpnie wprowadzone do operacyjnych planw inwestycyjnych
operatora systemu przesyowego. W szczeglnoci, OSP przeznaczy rodki gromadzone na Funduszu
na finansowanie (jako jedno ze rde finansowania) zada inwestycyjnych wchodzcych w ramy
projektu budowy poczenia Polska-Litwa. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r. na powysze
zadanie wydatkowano cznie 345 013 651,00 z rodkw z Funduszu Celowego. Z uwagi na
czasochonno i harmonogram procesw inwestycyjnych powysza kwota wydatkowanych rodkw
pieninych nie jest rwnoznaczna z obnianiem Funduszu Celowego w kapitaach PSE S.A. w danym
roku. Jednake z uwagi na fakt, e w 2015 r. ukoczone zostay zadania inwestycyjne w ramach budowy
poczenia Polska-Litwa, a rodki trwae powstae w wyniku realizacji tych zada zostay przekazane
do uytkowania, to obnienie Funduszu Celowego nastpi na podstawie stosownej Uchway Walnego
Zgromadzenia PSE S.A.
1.2.6.3. Monitorowanie warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich realizacji

oraz dokonywanie napraw tej sieci
Monitorowanie przez Prezesa URE warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich realizacji
odbywa si m.in. w trakcie prowadzonych postpowa wyjaniajcych lub administracyjnych
w sprawach dotyczcych odmowy przyczenia do sieci, a take poprzez analiz wybranych
powiadomie o odmowach przyczenia do sieci nadsyanych przez przedsibiorstwa energetyczne do
oddziaw terenowych URE.
Jeeli w trakcie prowadzonego postpowania wyjaniajcego zostan powzite informacje na
temat problemw dotyczcych przyczenia podmiotw lub jakoci dostaw energii zwizanych np.
z pracami modernizacyjnymi, przedsibiorstwa zobowizane s do przekazywania informacji na temat
postpu prac i dokonywanych napraw na sieci, ktre maj na celu wyeliminowanie problemw
odbiorcw. Dodatkowo, po powziciu informacji o wystpieniu awarii oddziay terenowe URE
wystpuj do przedsibiorstw energetycznych prowadzcych dystrybucj energii elektrycznej
o przekazanie wyjanie na temat zakresu, przebiegu i przyczyny powstaych awarii.
W zwizku z obowizkiem niezwocznego powiadamiania Prezesa URE przez przedsibiorstwa
energetyczne o odmowie zawarcia umowy o przyczenie do sieci (wraz z podaniem przyczyny
odmowy), przedsibiorstwa energetyczne w 2015 r. zgosiy 119 powiadomie w zakresie energii
elektrycznej na czn moc 681,789 MW.
Wszystkie powiadomienia zawieray dane podmiotu ubiegajcego si o przyczenie do sieci (imi
i nazwisko osb fizycznych, ubiegajcych si o przyczenie bd nazw podmiotu, ich adres, lokalizacj
instalacji, moc przyczeniow, rodzaj instalacji, grup przyczeniow itd.), przyczyny odmowy, kopi
powiadomienia o odmowie wysanego podmiotowi ubiegajcemu si o przyczenie do sieci, stosowne
obliczenia lub ekspertyzy wykonane przez przedsibiorstwo energetyczne, a niezbdne do stwierdzenia
istnienia warunkw technicznych lub ekonomicznych przyczenia do sieci.
Dodatkowo powiadomienia zawieray m.in. charakterystyk zagadnie zwizanych z przyczaniem
podmiotw do sieci elektroenergetycznej, szczegowe uwarunkowania dotyczce przyczenia do
sieci konkretnego obiektu, przyczyny braku istnienia warunkw technicznych przyczenia do sieci
konkretnego obiektu, analiz ujcia konkretnej inwestycji w planach rozwoju (art. 16), a w przypadku
braku warunkw ekonomicznych przyczenia do sieci, take okrelenie kosztw wykonania inwestycji
oraz analiz efektywnoci ekonomicznej inwestycji.
W 91 powiadomieniach jako przyczyn odmowy przyczenia do sieci przedsibiorstwa
energetyczne wskazay brak istnienia warunkw technicznych przyczenia do sieci (czna moc
przyczeniowa 258,672 MW), w 19 przypadkach przedsibiorstwa energetyczne w powiadomieniach
o odmowie wskazay oprcz braku istnienia warunkw technicznych, take brak istnienia warunkw
ekonomicznych przyczenia do sieci (czna moc przyczeniowa 218,930 MW), w 8 przypadkach
przedsibiorstwo energetyczne w powiadomieniu o odmowie wskazao jedynie brak istnienia
warunkw ekonomicznych przyczenia do sieci (czna moc przyczeniowa 201,190 MW).
W 110 przypadkach odmowy przyczenia do sieci elektroenergetycznej dotyczyy odnawialnych
rde energii farm wiatrowych, elektrowni sonecznych (instalacje fotowoltaiczne) oraz biogazowni
i elektrowni wodnej o cznej mocy 597,628 MW. Z zaczonych ekspertyz i oblicze wynika, e
odmowy przyczenia z przyczyn technicznych wydawano gwnie ze wzgldu na niespenienie
wymaga jakociowych energii, ze wzgldu na zagroenia zwarciowe sieci SN, ze wzgldu na
niezachowanie lokalnego charakteru rda oraz ze wzgldu na przecienia sieci.
W 2015 r. dziaajcy na terenie oddziaw terenowych operatorzy systemw dystrybucyjnych,
w podziale na rodzaje rde, odmwili przyczenia:
63 farmom wiatrowym o cznej mocy 523,325 MW,
45 instalacjom fotowoltaicznym o cznej mocy 38,303 MW,
1 biogazowni na biogaz rolniczy o mocy 1,0 MW,
1 elektrowni wodnej o mocy 35,000 MW,
9 obiektom odbiorcw o cznej mocy 84,161 MW.
Naley zauway, e liczba zoonych przez przedsibiorstwa energetyczne powiadomie
o odmowach przyczenia do sieci wzrosa o ponad 40% w odniesieniu do 2014 r.
Kontrolowanie realizacji obowizkw w zakresie warunkw dostpu do sieci odbywao si w 2015 r.

take w oddziaach terenowych URE poprzez rozpatrywanie skarg na dziaalno przedsibiorstw
energetycznych.
W okresie sprawozdawczym do oddziaw terenowych wpyno cznie ok. 50 skarg wskazujcych
na odmowy przyczenia do sieci elektroenergetycznej oraz dostpu do sieci elektroenergetycznej.
Wikszo z tych skarg zwizana bya z realizacj przyczenia (wyganicie warunkw przyczenia,
koszty budowy przycza, niewywizywanie si przedsibiorstw energetycznych z terminw
okrelonych w zawartych umowach o przyczenie). Sprawy skargowe dotyczyy rwnie innych
aspektw procedury przyczeniowej: sposobu wykonania przycza przez przedsibiorstwo
energetyczne, istnienia barier administracyjnych w postaci formalnego wymogu zawarcia umowy
o przyczenie i wniesienia opaty w przypadku chci nawet niewielkiego zwikszenia mocy umownej
i mocy przyczeniowej oraz wysokoci opaty przyczeniowej i kosztw przyczenia.
Duo zapyta i skarg zwizanych byo z przyczaniem do sieci elektroenergetycznej mikroinstalacji,
w tym mikroinstalacji prosumenckich (problemy z brakiem moliwoci zbilansowania energii
wprowadzonej do sieci z energi pobran).
Skargi skadane przez podmioty przyczane dotyczyy rwnie kwestii obowizku likwidacji kolizji
obiektw budowlanych z funkcjonujc sieci dystrybucyjn, w szczeglnoci w zakresie koniecznoci
pokrywania kosztw likwidacji tych kolizji.
We wszystkich tego rodzaju sprawach oddziay terenowe reagoway adekwatnie do okolicznoci
konkretnego przypadku, np. udzielay wyczerpujcych wyjanie lub wskazyway inny sposb
rozwizania problemu i dochodzenie swoich praw, np. poprzez skierowanie sprawy na drog
postpowania cywilnego.
Dokonywanie napraw sieci
Monitorowanie warunkw przyczania podmiotw do sieci elektroenergetycznej i ich realizacji

oraz dokonywanie napraw tej sieci jest realizowane przez oddziay terenowe w sposb cigy na
podstawie informacji nadsyanych m.in. przez odbiorcw oraz przedsibiorstwa energetyczne.
W szczeglnoci odbywa si przy rozpatrywaniu skarg odbiorcw.
W zakresie dokonywania napraw sieci elektroenergetycznych jeden z operatorw systemu
dystrybucyjnego, dziaajcy w zasigu terytorialnym oddziau terenowego w Krakowie, podejmowa
dziaania w celu usuwania skutkw awarii sieci, instalacji i urzdze elektroenergetycznych. Uzyskano
informacj o jednym takim przypadku, gdzie awaria transformatora spowodowaa awaryjne przerwy
w dostawie energii elektrycznej o zasigu lokalnym, ktrymi zostali objci odbiorcy z obszaru jednego
soectwa (74 odbiorcw). Przerwa w dostawie energii elektrycznej wyniosa w zwizku z tym 7 godz.
i 24 min. i by to czas wymagany na zdiagnozowanie uszkodzenia, wymian uszkodzonego elementu
(transformatora) i przywrcenie zasilania. Ponadto odnotowano 3 przypadki awarii, zwizanej
z wraliwoci sieci elektroenergetycznej napowietrznej na gwatowne zjawiska pogodowe. W lipcu
2015 r. wystpiy gwatowne burze, porywisty wiatr i obfite opady deszczu, w wyniku ktrych na
terenie wojewdztwa maopolskiego doszo do rozlegej awarii sieci elektroenergetycznej
napowietrznej (wyczeniu ulegy: 3 sieci elektroenergetyczne dystrybucyjne wysokich napi,
1 stacja transformatorowa wysokiego napicia na rednie napicie oraz 939 sztuki stacji
transformatorowych redniego na niskie napicie), ktra pozbawia zasilania ok. 57 tys. odbiorcw
dotknitych przerwami awaryjnymi dugimi, bardzo dugimi i katastrofalnymi. Z uwagi na konieczno
usunicia wielu usterek na zerwanych liniach elektroenergetycznych, przywrcenie zasilania do
wszystkich odbiorcw zajo operatorowi maksymalnie do trzech db. Kolejna awaria dotyczya
aparatury w rozdzielni elektroenergetycznej po wyadowaniu atmosferycznym i pozbawia zasilania
17 tys. odbiorcw. Usunicie usterki polegao na wymianie uszkodzonej aparatury. Przedsibiorstwo
zaplanowao rozbudow i modernizacj sieci w celu poprawy warunkw pewnoci zasilania w tym
rejonie. Czas pozbawienia dostaw w energi elektryczn wynis do dwch db w zalenoci od
odcinka sieci, na ktrym przyczeni byli odbiorcy. Wystpiy rwnie inne awarie o charakterze
lokalnym, spowodowane wraliwoci linii napowietrznej na warunki atmosferyczne (wietrzne), w celu
przeciwdziaania tym awariom zrealizowany zosta monta automatyki Samoczynnego Powtrnego
Zaczania, a ponadto prowadzona jest sukcesywna wycinka drzew, krzeww i gazi prowadzona
zgodnie z przyjtymi normami.
Na terenie dziaania oddziau terenowego we Wrocawiu w 2015 r. w sieci elektroenergetycznej
nalecej do jednego z operatorw sieci dystrybucyjnej miay miejsce awarie sieci nN, SN i WN trwajce do
24 godz. czny czas trwania braku napicia w stacjach SN/nN wynikajcych wycznie z awarii w sieci
wynosi: dla wojewdztwa dolnolskiego 46 826 godz., za dla wojewdztwa opolskiego 14 309 godz.
Czas trwania przerw w dostarczaniu energii elektrycznej w stacjach SN/nN wynosi:
a) dla wojewdztwa dolnolskiego:
suma czasu trwania przerw krtkich: 1 072 godz.,
suma czasu trwania przerw dugich: 94 386 godz.,
suma czasu trwania przerw bardzo dugich: 8 616 godz.,
suma czasu trwania przerw katastrofalnych: 5 494 godz.;
b) dla wojewdztwa opolskiego:
suma czasu trwania przerw krtkich: 276 godz.,
suma czasu trwania przerw dugich: 36 240 godz.,
suma czasu trwania przerw bardzo dugich: 1 548 godz.,
suma czasu trwania przerw katastrofalnych: 139 godz.
Naley zauway, e miernikiem waciwie oddajcym czasy trwania przerw w dostarczaniu energii
elektrycznej z punktu widzenia odbiorcw, umoliwiajcym dokonywanie porwna z innymi
obszarami, jest wskanik SAIDl. Wskanik ten uwzgldnia czn liczb odbiorcw energii elektrycznej
na terenie danego wojewdztwa.
Wskaniki niezawodnoci dostarczania energii elektrycznej za 2015 r. wyniosy:
a) dla wojewdztwa dolnolskiego:
SAlDl: 225 min.,
SAIFI: 3,44,
MAIFI: 2,10;
b) dla wojewdztwa opolskiego:
SAIDI: 215 min.,
SAIFI: 3,13,
MAIFI: 2,06.
czna liczba odbiorcw pozbawionych napicia w okresie 2015 r. wyniosa: dla wojewdztwa
dolnolskiego: 7 293 959, za dla wojewdztwa opolskiego: 2 184 612. Jest to liczba odbiorcw
uczestniczcych w zdarzeniach sieciowych skutkujcych przerwami w dostarczaniu energii elektrycznej
duszymi od 1 sek. Jednak naley mie na uwadze, e miernikiem waciwie oddajcym wpyw zdarze
sieciowych (awarii lub wycze planowanych) na liczb odbiorcw dotknitych przerwami s
wskaniki SAIFI i MAIFI uwzgldniajce czn liczb odbiorcw energii elektrycznej na terenie danego
wojewdztwa.
W przypadku wystpienia awarii na sieci, operator sieci kadorazowo niezwocznie angauje
posiadane przez siebie zasoby, w tym tworzone wedug biecych potrzeb brygady, sprzt
specjalistyczny, podnoniki koszowe, widroustawiacze oraz agregaty prdotwrcze. Majc do
czynienia z wikszym zakresem prac zwizanych z likwidacj skutkw awarii, w celu skrcenia czasu
ograniczenia dostaw energii elektrycznej OSD przesuwa rwnie wolne zasoby z innych obszarw
(Regionw/Oddziaw) nieobjtych awariami oraz angauje do przedmiotowych prac pracownikw
i sprzt firm zewntrznych.
W 2015 r. na terenie wojewdztw dolnolskiego i opolskiego wystpiy rozlege awarie, ktre miay
miejsce w lipcu (8, 9 i 19), kiedy to na skutek gwatownych wichur poczonych z burzami
i intensywnymi opadami deszczu, nagle i jednoczenie w krtkim czasie, pojawiay si uszkodzenia na
sieci elektroenergetycznej na stosunkowo rozlegym obszarze, obejmujcym cze wojewdztwa
dolnolskiego. W likwidacji skutkw lipcowych awarii uczestniczyo ok. 320 pracownikw OSD oraz
firm zewntrznych zorganizowanych w 78 brygad, w tym 13 brygad firm zewntrznych. W trakcie prac
naprawiono i wymieniono prawie 2 000 zerwanych przewodw i ponad 200 uszkodzonych supw.
Oddzia terenowy w Lublinie w ramach monitorowania obowizkw przedsibiorstw
energetycznych w zakresie napraw sieci elektroenergetycznej w okresie sprawozdawczym
przeprowadzi czynnoci monitorujce dotyczce wystpienia dwch awarii sieci dystrybucyjnej, ktre
miay miejsce na terenie Biaegostoku i Lublina. Na podstawie danych uzyskanych od operatora
systemu dystrybucyjnego ustalono, e:
1) czny czas przerw w dostawach energii elektrycznej w przypadku awarii sieci dystrybucyjnej
w Biaymstoku nie przekroczy 24 godz., przy czym najdusza przerwa w dostawach wynosia
9 godz. i 45 min. Awaria powysza obja cznie 15 402 odbiorcw energii elektrycznej z terenu
miasta Biaystok. W zwizku z faktem, e awaria sieci dystrybucyjnej spowodowana bya
wystpieniem poaru baterii kondensatorw zainstalowanych w stacji transformatorowej
wchodzcej w skad sieci elektroenergetycznej redniego napicia, po dokonaniu oceny zdarzenia
(jego przyczyn i skutkw) operator systemu dystrybucyjnego podj decyzj o odtworzeniu baterii
kondensatorw w pomieszczeniu stacji transformatorowej posiadajcym odrbn stref poarow,
za w przypadku innych wntrzowych stacji transformatorowych podjto decyzj o wykonaniu prac
modernizacyjnych zmierzajcych do wyniesienia tych urzdze na zewntrz budynku stacji.
Dokonano zmian w obowizujcych u operatora systemu dystrybucyjnego procedurach w zakresie
zaczania tych urzdze pod napicie po ich wyczeniu na skutek zadziaania funkcjonujcych
w stacji transformatorowej zabezpiecze. Przedstawione przez operatora systemu dystrybucyjnego
informacje i dokumenty byy analizowane pod ktem wystpienia przesanek w zakresie
nieutrzymywania urzdze instalacji i sieci w naleytym stanie technicznym. Analiza ta wskazaa, e
nie istniej przesanki do wszczcia postpowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary
pieninej,
2) czny czas przerw w dostawach energii elektrycznej w przypadku awarii sieci dystrybucyjnej
w Lublinie nie przekroczy 24 godz., przy czym przerwa w dostawach wynosia 37 min. Awaria
powysza obja cznie 216 odbiorcw energii elektrycznej z terenu miasta Lublin. W zwizku
z faktem, e awaria spowodowana bya przerwaniem kabla podczas wykonywania prac ziemnych
przez firm zewntrzn, niezwocznie po zadziaaniu zabezpiecze podjto dziaania w celu
zlokalizowania miejsca uszkodzenia linii elektroenergetycznej oraz niezbdnych przecze
odbiorcw zasilanych z uszkodzonego odcinaka sieci dystrybucyjnej. Po przywrceniu zasilania
odbiorcw wykonano napraw uszkodzonego odcinka zasilajcej po czym przywrcono normalny
ukad pracy sieci.
Na terenie dziaania oddziau terenowego w odzi nie wystpiy w 2015 r. awarie sieci
elektroenergetycznej powodujce dugotrwae pozbawienia odbiorcw zasilania. Natomiast do
oddziau wpyno pi skarg odbiorcw zawierajcych prob o skontrolowanie dotrzymywania
parametrw jakociowych energii elektrycznej oraz standardu obsugi odbiorcw. W tych przypadkach
oddzia prowadzi postpowania wyjaniajce i wzywa przedsibiorstwa energetyczne do
przedstawienia informacji o czasie trwania przerw planowanych i nieplanowanych, a take podjtych
dziaaniach zaradczych. W jednym przypadku przedsibiorstwo wyjanio, e dopuszczalny czas
trwania przerwy nieplanowanej przekroczy 24 godz. Odbiorca zosta poinformowany o dopuszczalnym
czasie trwania przerw okrelonym w rozporzdzeniu Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie
szczegowych warunkw funkcjonowania systemu elektroenergetycznego48) i moliwoci wystpienia
do przedsibiorstwa z wnioskiem o udzielenie stosownej bonifikaty. Przedsibiorstwo energetyczne
wyjanio, e ze wzgldu na czsto powtarzajce si przerwy w dostawie energii przyprowadzona
zostaa modernizacja sieci dystrybucyjnej polegajca na wymianie transformatora na stacji SN/nN oraz
dobudowaniu izolowanego obwodu nN zasilajcego nieruchomo wnioskodawcy.
W zakresie monitorowania dokonywania napraw sieci elektroenergetycznych przez
przedsibiorstwa energetyczne, oddzia terenowy w Poznaniu zwrci si do jednego z operatorw
dziaajcego na terenie wojewdztwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, z prob o przesanie
informacji dotyczcych awarii sieci elektroenergetycznych wystpujcych na tym terenie w styczniu
2015 r. (do 15 stycznia 2015 r.) i w lipcu 2015 r. Z informacji nadesanych przez przedsibiorstwo
energetyczne wynika, e w okresie 1-15 stycznia 2015 r. na terenie wojewdztwa kujawsko-
pomorskiego nastpio 1 110 awarii sieci nN trwajcych do 24 godz. (czny czas trwania przerw
w dostawie energii elektrycznej: 4 996 godz., czna liczba odbiorcw pozbawionych napicia: 7 896,
szacunkowa ilo niedostarczonej energii elektrycznej 13 152 kWh), 123 awarie sieci SN trwajce do
24 godz. (czny czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 370 godz., czna liczba
odbiorcw pozbawionych napicia: 62 406, szacunkowa ilo niedostarczonej energii elektrycznej
77 883 kWh), 2 awarie sieci WN trwajce do 24 godz. (czny czas trwania przerw w dostawie energii
elektrycznej: 0,09 godz., czna liczba odbiorcw pozbawionych napicia: 21 217, szacunkowa ilo
niedostarczonej energii elektrycznej 343 kWh). Ponadto, w okresie 1-15 stycznia 2015 r. na terenie
wojewdztwa wielkopolskiego nastpio 1 812 awarii sieci nN trwajcych do 24 godz. (czny czas
trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 6 559 godz., czna liczba odbiorcw pozbawionych
napicia: 17 543, szacunkowa ilo niedostarczonej energii elektrycznej 26 629 kWh), 198 awarii sieci
SN trwajcych do 24 godz. (czny czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 887 godz.,
czna liczba odbiorcw pozbawionych napicia: 109 660, szacunkowa ilo niedostarczonej energii
48) Dz. U. z 2007 r. Nr 993, poz. 623 z pn. zm.
elektrycznej 234 300 kWh), 2 awarie sieci WN trwajce do 24 godz. (czny czas trwania przerw
w dostawie energii elektrycznej: 0 godz., czna liczba odbiorcw pozbawionych napicia: 0).
Ponadto w lipcu 2015 r. na terenie wojewdztwa kujawsko-pomorskiego nastpio 2 536 awarii sieci
nN trwajcych do 24 godz. (czny czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 12 386 godz.,
elektrycznej 37 209 kWh), 393 awarie sieci SN trwajce do 24 godz. (czny czas trwania przerw
szacunkowa ilo niedostarczonej energii elektrycznej 455 329 kWh), 7 awarii sieci WN trwajcych do
24 godz. (czny czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 3,7 godz., czna liczba odbiorcw
pozbawionych napicia: 46 719, szacunkowa ilo niedostarczonej energii elektrycznej 61 847 kWh).
Natomiast na terenie wojewdztwa wielkopolskiego w lipcu 2015 r. nastpio 3 271 awarii sieci nN
trwajcych do 24 godz. (czny czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 13 204 godz.,
elektrycznej 50 037 kWh), 511 awarii sieci SN trwajcych do 24 godz. (czny czas trwania przerw
szacunkowa ilo niedostarczonej energii elektrycznej 331 322 kWh), 3 awarie sieci WN trwajce do
24 godz. (czny czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 1,2 godz., czna liczba odbiorcw
pozbawionych napicia: 3 050, szacunkowa ilo niedostarczonej energii elektrycznej 1 420 kWh).
Przedsibiorstwo energetyczne wyjanio, e w celu ograniczenia rozmiarw i czasu wyczenia
odbiorcw od kilku lat konsekwentnie realizuje wdroony w 2012 r. Program poprawy cigoci
zasilania w EOP na lata 20132020, majcy na celu w gwnej mierze popraw odpornoci sieci na
zjawiska atmosferyczne oraz usprawnienie procesu lokalizacji miejsc awarii, w tym m.in.:
wymiana przewodw goych na niepenoizolowane w sieci SN i izolowane w sieci nN (w znacznym
stopniu ogranicza to liczb awarii spowodowanych przez drzewa i gazie),
automatyzacja sieci SN (instalacja w gbi sieci SN cznikw zdalnie sterowanych, co pozwala skrci
czas lokalizacji uszkodzenia oraz czas trwania wyczenia dla czci odbiorcw zasilanych
z fragmentw sieci nie obejmujcych elementu uszkodzonego),
rozwj systemw dyspozytorskich (zwikszenie obserwowalnoci sieci, poprawa skutecznoci
i szybkoci przecze w sieci),
wdroenie cznoci trunkingowej (istotne zwikszenie niezawodnoci w sterowaniu cznikami
w sieci),
zwikszenie moliwoci rekonfiguracyjnych sieci SN poprzez budow nowych powiza w celu
umoliwienia drugostronnego zasilania odbiorcw oraz budow nowych stacji SN/nN i skracanie
obwodw nN,
modernizacje stacji polegajce na eliminacji zbdnych i wymianie wyeksploatowanych elementw
stacji oraz izolowaniu elementw czynnych na stacjach supowych SN/nN.
W celu zapewnienia sprawnego usuwania awarii masowych wystpujcych w sieci
elektroenergetycznej przedsibiorstwo energetyczne w 2014 r. na podstawie dowiadcze po awariach
masowych spowodowanych przez orkan Ksawery, zweryfikowao procedur Zasady postpowania
w sytuacji kryzysowej spowodowanej awariami masowymi wdroona w 2011 r. Ww. procedura okrela
zasady postpowania w przypadkach wystpienia wzmoonych awarii, w tym m.in.: ogoszenie sytuacji
kryzysowej spowodowanej awariami masowymi, powoanie zespow kryzysowych, organizacj
likwidacji awarii masowych, wspprac z zespoami Centrw Zarzdzania Kryzysowego, Policj,
Pastwow Stra Poarn, Sub Drogow i Len itp. W ramach ww. weryfikacji procedury m.in.
wprowadzono dodatkowe kanay kontaktu w postaci formularza zgoszeniowego na stronie
internetowej oraz zgoszenia przez SMS, a take wprowadzono mechanizm uruchamiania dodatkowych
zasobw do przyjmowania i obsugi zgosze klientw (zarwno w kontakcie bezporednim, jak
i telefonicznym).
Ponadto realizujc kompetencje w zakresie monitorowania oddzia terenowy w Poznaniu zwrci si
rwnie do drugiego operatora sieci dystrybucyjnej dziaajcego na terenie wojewdztwa
wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, z prob o przesanie informacji dotyczcych awarii sieci
elektroenergetycznych wystpujcych na tym terenie w styczniu 2015 r. (od 5 stycznia 2015 r. do
15 stycznia 2015 r.) i w lipcu 2015 r. Z nadesanych informacji wynika, e w okresie od 5 stycznia 2015 r.
do 15 stycznia 2015 r. na terenie wojewdztwa kujawsko-pomorskiego wystpiy 793 awarie na sieci
nN trwajce do 24 godz., 219 awarii na sieci SN trwajcych do 24 godz., 2 awarie na sieci WN trwajce
do 24 godz. (czny czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 7 godz. 6 min., szacunkowa
ilo niedostarczonej energii elektrycznej 33,14 MWh). W okresie od 5 stycznia 2015 r. do 15 stycznia
2015 r. na terenie wojewdztwa wielkopolskiego wystpiy 1 543 awarie na sieci nN trwajce do
24 godz., 342 awarie na sieci SN trwajce do 24 godz., 3 awarie na sieci WN trwajce do 24 godz. (czny
czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 57 min., szacunkowa ilo niedostarczonej energii
elektrycznej 6,68 MWh). Natomiast w lipcu 2015 r. na terenie wojewdztwa kujawsko-pomorskiego
wystpio 1 320 awarii na sieci nN trwajcych do 24 godz., 138 awarii na sieci SN trwajcych do
24 godz., 1 awaria na sieci WN trwajca do 24 godz. (czas trwania przerwy w dostawie energii
elektrycznej: 19 min., szacunkowa ilo niedostarczonej energii elektrycznej 1,11 MWh). W lipcu
2015 r. na terenie wojewdztwa wielkopolskiego wystpio 3 066 awarii na sieci nN trwajcych do
24 godz., 547 awarii na sieci SN trwajcych do 24 godz., 2 awarie na sieci WN trwajce do 24 godz. (czny
czas trwania przerw w dostawie energii elektrycznej: 96 min., szacunkowa ilo niedostarczonej energii
elektrycznej 3,03 MWh). Przedsibiorstwo energetyczne wyjanio, e wypenia obowizki OSD takie jak
prowadzenie eksploatacji elektroenergetycznej sieci dystrybucyjnej, zgodnie z obowizujcymi reguami
zewntrznymi i wewntrznymi oraz adekwatnie do potrzeb co skutkuje znacznym ograniczeniem ryzyka
wystpienia awarii i tym samym niedostarczenia energii do odbiorcw. Naley zauway, e pomimo
realizacji takich zabiegw eksploatacyjnych jak: ogldziny elektroenergetycznych linii napowietrznych,
wycinka drzew i krzeww pod liniami napowietrznymi w przypadku wystpienia skrajnie niekorzystnych
warunkw atmosferycznych, wystpuj lokalne awarie elektroenergetycznej sieci dystrybucyjnej, ktre
s niezwocznie usuwane. Ponadto w celu niwelowania i ograniczania skutkw awarii spowodowanych
anomaliami pogodowymi, przedsibiorstwo w ramach Planu Rozwoju na lata 20142019 wdroyo
szereg programw modernizacyjnych majcych na celu popraw wskanikw niezawodnoci pracy sieci
dystrybucyjnej. W zwizku z tym poczwszy od 2014 r. prowadzona jest sukcesywna modernizacja
cigw liniowych SN najbardziej wraliwych z punktu widzenia dostaw energii elektrycznej do
odbiorcw. Wskazane prace modernizacyjne cigw uwzgldniaj najnowsze rozwizania
technologiczne w zakresie budowy linii, jak rwnie zabudow sterowalnych punktw czeniowych
w gbi sieci.
Oddzia terenowy w Szczecinie wystpi do dwch operatorw dziaajcych na terenie oddziau
o przekazanie danych dotyczcych m.in. przerw w dostawach energii elektrycznej do odbiorcw
w 2015 r., zarwno planowanych, jak i bdcych skutkiem awarii.
Z danych przedstawionych przez pierwszego z operatorw wynika, e dla znajdujcych si na
terenie oddziau terenowego w Szczecinie rejonw dystrybucji na sieci SN wystpio: 2 819 przerw
planowanych, w tym dugich 2 812, bardzo dugich 7; 5 271 przerw nieplanowanych, w tym dugich
5 167, bardzo dugich 76; katastrofalnych 28. Natomiast w oddziaach dystrybucji, na sieci WN wystpio
40 przerw nieplanowanych, wycznie dugich. W skutek tych awarii, pozbawionych dostaw energii na tych
obszarach zostao cznie 5 048 795 odbiorcw, w tym 5 037 368 odbiorcw z IV i V grupy przyczeniowej.
Operator przedstawi informacj o przekroczeniach czasw trwania przerw jednorazowych oraz ich sum w
cigu roku na podstawie zgosze odbiorcw. Stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego czasu trwania
przerw w 12 przypadkach. Zgodnie z informacjami przedsibiorstwa energetycznego, planowane prace
na sieci WN nie powoduj ogranicze w dostarczaniu energii elektrycznej odbiorcom. Ponadto
przedsibiorstwo energetyczne poinformowao, e w przypadku wystpienia awarii dokada wszelkich
stara dla ograniczenia skutkw awarii, a prace w zakresie zlokalizowania i naprawy s realizowane
niezwocznie po wystpieniu awarii przez pracownikw operatora oraz wsppracujcych firm
zewntrznych.
Drugi z operatorw przedstawi dane z ktrych wynika, e dla znajdujcych si na terenie oddziau
terenowego w Szczecinie, ilo przerw w rejonach dystrybucji, na sieci SN wyniosa 164 przerwy
planowane, wycznie dugie, przerwy nieplanowane to 4 254, w tym dugie 4 032, bardzo dugie 149
i katastrofalne 73, natomiast w oddziaach dystrybucji, na sieci WN wystpio 15 przerw
nieplanowanych, wycznie dugich. Podczas wszystkich awarii dostaw energii zostao pozbawionych
na uwzgldnionym obszarze 808 562 odbiorcw, w tym 772 361 odbiorcw z IV i V grupy
przyczeniowej. Z analizy danych wynika, e na obszarze objtym analiz odnotowano cznie
115 przypadkw przekroczenia dopuszczalnych przerw w dostawie energii elektrycznej,
jednorazowych oraz ich sumy w cigu roku. Operator zapewni, e na kad awari reaguje bez zbdnej
zwoki. Posiada systemy i wypracowa odpowiednie procedury w celu zminimalizowania iloci
wyczonych odbiorcw oraz szybkiej lokalizacji i usuwania awarii, we wsppracy z wykonawcami
zewntrznymi. Wsppracuje rwnie z odpowiednimi subami pomagajcymi w sprawnym usuwaniu
awarii masowych. Ponadto po wystpieniu kadej awarii masowej operator przeprowadza analizy
zaistniaych zdarze w celu usprawnienia dziaa w przypadku wystpienia kolejnych sytuacji
kryzysowych.
Wykazane powyej przypadki wystpowania awarii nie wymagay jednak wszczcia postpowa
w sprawie wymierzenia kar pieninych z art. 56 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne.
1.2.6.4. Monitorowanie procesu zmiany sprzedawcy
Faktyczna swoboda wyboru sprzedawcy, ktrej miernikiem jest liczba aktywnych na rynku
odbiorcw oraz liczba dokonanych w danym okresie zmian sprzedawcy, jest wynikiem nakadania si
na siebie wielu okolicznoci, poczwszy od stopnia wiadomoci odbiorcw kocowych, poprzez ich
motywacj do zmiany sprzedawcy, a po atwo dokonania zmiany, czy dostpno konkurencyjnych
ofert na rynku. W Polsce od momentu uzyskania prawa przez wszystkich odbiorcw do zmiany
sprzedawcy tj. od 1 lipca 2007 r., stosunkowo niewielu odbiorcw (ok. 3,4%) skorzystao do tej pory
z takiej moliwoci. Mimo tej stosunkowo maej aktywnoci odbiorcw, monitorowanie zmiany
sprzedawcy pozwala dostrzega jego pozytywne i negatywne strony oraz definiowa bariery rozwoju
rynku konkurencyjnego. Sytuacja w zakresie korzystania z TPA przez odbiorcw przyczonych do sieci
poszczeglnych OSD zostaa przedstawiona w tab. 14 (porwnanie lat 2014 i 2015).
W 2015 r. monitorowaniem objtych zostao 29 OSD, w tym piciu duych OSDp, oraz 24 49) OSD
energetyki przemysowej (OSDn), dziaajcych jako przedsibiorstwa zintegrowane pionowo, tzn.
prowadzce rwnoczenie dziaalno sieciow i obrotow.
49) Dane do Sprawozdania pozyskano na podstawie jednorazowego badania rocznego. Badaniem za 2015 r. objte zostay
przedsibiorstwa zajmujce si dystrybucj energii elektrycznej funkcjonujce w strukturach przedsibiorstw zintegrowanych

pionowo, speniajce kryterium minimum 100 odbiorcw przyczonych do sieci elektroenergetycznej. W 2014 r. byo to
25 przedsibiorstw, natomiast w 2015 r. powysze kryteria spenio 24 przedsibiorstwa.
Tabela 14. Prawo wyboru sprzedawcy w latach 20142015
Udzia energii
elektrycznej
dostarczonej
w ramach TPA
Wolumen dostarczonej w stosunku do
Liczba odbiorcw* TPA energii w ramach TPA cakowitej
[MWh] energii
Operator systemu dostarczonej
dystrybucyjnego przez dane
przedsibiorstwo
[%]
2015 r.
w tym
2014 r. jedn. 2014 r. 2015 r. 2014 r. 2015 r.
samorzdu
ter.
PGE Dystrybucja S.A. 98 603 137 377 833 10 563 118,00 12 573 833,51 32,47 37,67
ENERGA-Operator S.A. 73 470 120 370 1 705 8 230 152,00 9 220 298,29 39,34 43,50
TAURON Dystrybucja S.A. 115 882 129 911 732 26 236 910,00 25 088 516,00 57,49 53,57
ENEA Operator Sp. z o.o. 106 627 157 349 178 7 270 287,00 7 214 937,56 41,26 40,23
RWE Stoen Operator Sp. z o.o. 33 166 39 352 407 3 068 565,00 3 643 300,00 42,45 50,44
Razem 5 duych OSD 427 748 584 359 3 855 55 369 032,00 57 740 885,36 44,67 45,62
OSD Energetyki Przemysowej 920 1 364 x 1 345 731,00 1 564 299,17 21,75 44,86
Suma OSD 428 668 585 723 x 56 714 763,00 59 305 184,53 43,58 45,60
* Odbiorca rozumiany jako osoba fizyczna lub prawna, z ktr spka dystrybucyjna zawara jedn lub wicej umw
o przyczenie do sieci oraz umw dystrybucji. Dane przedstawione narastajco od pocztku monitorowania TPA tj. od
2007 r.
rdo: URE na podstawie danych przedstawionych przez OSD.
Kolejna tab. 15 zawiera dane przedstawiajce sytuacj w zakresie wyboru sprzedawcy przez
poszczeglne grupy odbiorcw z wyszczeglnieniem odbiorcw w gospodarstwach domowych.
Tabela 15. Prawo wyboru sprzedawcy sytuacja w rnych grupach odbiorcw: komercyjnych i w gospodarstwach
domowych (2015 r.)
Wolumen dostarczonej energii

Liczba odbiorcw TPA
w ramach TPA [MWh]
2014 r. 2015 r. 2014 r. 2015 r.
Operator systemu
dystrybucyjnego
A, B, C G A, B, C G A, B, C G A, B, C G
PGE Dystrybucja S.A. 26 409 72 194 33 590 103 787 10 419 236 143 883 12 316 090,15 257 743,37
ENERGA-Operator S.A. 21 763 51 707 39 120 81 250 8 049 980 180 172 9 007 675,29 212 623,00
TAURON Dystrybucja S.A. 35 764 80 118 37 822 92 089 25 857 876 379 034 24 732 563,00 355 953,00
ENEA Operator Sp. z o.o. 52 154 54 473 88 780 68 569 7 154 082 116 205 7 042 058,84 172 878,72
RWE Stoen Operator Sp. z o.o. 7 572 25 594 9 306 30 046 2 894 493 174 072 3 414 641,00 228 659,00
Razem 5 duych OSD 143 662 284 086 208 618 375 741 54 375 667 993 366 56 513 028,28 1 227 857,09
OSD Energetyki Przemysowej 846 74 1 240 124 1 341 620 4 112 1 555 377,50 8 921,67
Suma OSD 144 508 284 160 209 858 375 865 55 717 287 997 478 58 068 405,78 1 236 778,76
Analiza z uwzgldnieniem podziau na grupy odbiorcw pozwala stwierdzi, e 2015 r. by kolejnym

po 2014 r., okresem wzrostu liczby odbiorcw, ktrzy zmienili sprzedawc. W grupach odbiorcw
komercyjnych A, B, C w 2015 r. nastpi wzrost liczby odbiorcw, ktrzy zmienili sprzedawc o 45%
w stosunku do stanu z koca 2014 r. Mimo do duej wartoci tego wskanika, mona zaobserwowa
osignicie przez ten segment rynku pewnego poziomu nasycenia, cho firmy w dalszym cigu szukaj
moliwoci obnienia kosztw zakupu energii elektrycznej i korzystaj aktywnie z tego prawa (rys. 24).
W odniesieniu do segmentu odbiorcw gospodarstw domowych odnotowano rwnie wzrost liczby
odbiorcw, ktrzy zmienili sprzedawc o 32,3% w odniesieniu do stanu z koca 2014 r. Jednak
obserwujc lata poprzednie mona zaobserwowa spadek tempa zmian wskanika TPA w segmencie
gospodarstw domowych w porwnaniu z segmentem przedsibiorstw, mimo faktu, e zwikszya si
w ostatnich latach ilo ofert sprzedawcw skierowanych do konsumentw. URE udostpnia
porwnywark ofert cenowych dla gospodarstw domowych na swojej stronie internetowej, dziki
ktrej odbiorcy w gospodarstwach domowych mog porwna i dokona wyboru najkorzystniejszej
oferty. W 2015 r. sprzedawcy przygotowywali oferty pakietowe (zoone), zapewniajc ich atrakcyjno
poprzez inne usugi czy bonusy. Mimo tego w 2015 r. zaobserwowano pewne nasycenie rynku i spadek
tempa przyrostu TPA, na co wpyw miay takie czynniki jak: ograniczona skonno odbiorcw do
podejmowania decyzji o zmianie sprzedawcy, nieuczciwe dziaania rynkowe niektrych przedstawicieli
sprzedawcw, jak i zwizanie si konsumentw umowami lojalnociowymi z dotychczasowymi
sprzedawcami na okresy od 3 do 5 lat. W 2015 r., jak i w latach poprzednich, do URE docieray sygnay
gwnie od odbiorcw w gospodarstwach domowych dotyczce stosowania przez niektrych
sprzedawcw agresywnej polityki marketingowo-sprzedaowej podczas prezentacji oferty i zawierania
nowych umw sprzeday. Zjawisko to potwierdzio konieczno kontynuowania dziaa edukacyjno-
informacyjnych, majcych na celu podniesienie wiedzy i wiadomoci drobnych odbiorcw. Niezalenie
od powyszego, wraz ze wzrostem liczby odbiorcw decydujcych si na zmian sprzedawcy na rynku
energii elektrycznej zaobserwowano nieprawidowoci zwizane z praktyk stosowania procedury zmiany
sprzedawcy oraz dziaaniami poszczeglnych uczestnikw rynku (sprzedawcw, OSD, porednikw
i brokerw). Oceniajc wskaniki wzrostu pamita naley jednak, e w ujciu globalnym cigle
stosunkowo niewielu odbiorcw (ok. 3,4%) skorzystao do tej pory z prawa do zmiany sprzedawcy,
cho podkreli trzeba take fakt, e w stosunku do 2014 r. nastpi wzrost tego wskanika (w 2014 r.
poziom ten wynis 2,5%).
Rysunek 24. Zmiana liczby odbiorcw TPA w podziale na grupy taryfowe
Wzrost % liczby odbiorcw TPA wg stanu na koniec 2015 r. w porwnaniu do roku poprzedniego
50,0%
45,0%
40,0%
35,0% 45,2%
30,0%
25,0% 36,6%
32,3%
20,0%
15,0%
10,0%
5,0%
0,0%
odbiorcy grup taryfowych A,B,C odbiorcy w grupie taryfowej G odbiorcy razem
Z analizy danych przedstawionych przez poszczeglnych operatorw wynika, e w 2015 r.

korzystanie z prawa TPA byo zrnicowane w zalenoci od regionu kraju (rys. 25). Najwiksza liczba
odbiorcw w grupach A, B, C, ktrzy zmienili sprzedawc, wystpuje na terenie dziaania ENEA
Operator Sp. z o.o. byo to 88 780 odbiorcw. Natomiast w segmencie odbiorcw w gospodarstwach
domowych najwiksza liczba odbiorcw, ktrzy zmienili sprzedawc wystpuje na terenie dziaania
PGE Dystrybucja S.A. i wyniosa ona 103 787 odbiorcw. Niewiele mniejsza liczba odbiorcw w tym
segmencie wystpia na terenie dziaania TAURON Dystrybucja S.A. (92 089 odbiorcw).
W 2015 r. najwikszy wolumen energii elektrycznej dostarczonej w ramach TPA zakupili odbiorcy
przyczeni do sieci spki TAURON Dystrybucja S.A., w ktrej energia dostarczona do odbiorcw
korzystajcych z prawa wyboru sprzedawcy stanowia ponad 53,57% caoci dostaw (25 088,5 GWh)
w sieci tego OSD. Taka sytuacja spowodowana jest znacznym udziaem duych odbiorcw
przemysowych, ktrzy dokonali zmiany sprzedawcy, w oglnej iloci energii elektrycznej dostarczonej
do odbiorcw przyczonych do sieci tego OSD.
Rysunek 25. Korzystanie z prawa wyboru sprzedawcy na terenie dziaania poszczeglnych operatorw systemw dystrybucyjnych
rdo: URE.
Cakowity wolumen energii elektrycznej dostarczonej w 2015 r. odbiorcom kocowym

korzystajcym z TPA wynis ok. 45,6% energii dostarczonej ogem odbiorcom kocowym. Warto
wskaza, e w 2014 r. odbiorcom kocowym na warunkach rynkowych, tzn. po skorzystaniu z zasady
TPA dostarczono ok. 43,5% energii dostarczonej ogem odbiorcom kocowym.
Jako odbiorcw z grup A, B i C naley rozumie tych spord odbiorcw kocowych, ktrzy pobieraj
energi elektryczn na napiciach wysokim, rednim oraz niskim na potrzeby inne ni socjalno-bytowe.
S to odbiorcy, wobec ktrych ceny energii elektrycznej nie podlegaj zatwierdzeniu przez Prezesa
URE. Odbiorcy z grupy taryfowej G s natomiast odbiorcami pobierajcymi energi na napiciu niskim
na potrzeby socjalno-bytowe. Taryfy na sprzeda energii elektrycznej dla odbiorcw, ktrzy nie
korzystaj z prawa wyboru sprzedawcy cigle jeszcze podlegaj procesowi zatwierdzenia przez Prezesa
URE, czyli taryfy stosowane s wycznie przez sprzedawcw, ktrzy realizuj zadania sprzedawcy
z urzdu. Sprzedawca, ktry nie peni funkcji sprzedawcy z urzdu stosuje cenniki, ktre nie s
zatwierdzane przez Prezesa URE.
1.2.6.5. Ocena realizacji Programw Zgodnoci
Prezes URE otrzyma w terminie ustawowym, tj. do 31 marca 2016 r., sprawozdania zawierajce
opis dziaa podjtych w roku sprawozdawczym w zwizku z realizacj programw, w ktrych
okrelono przedsiwzicia, jakie naley podj w celu zapewnienia niedyskryminacyjnego traktowania
uytkownikw systemu, w tym szczegowe obowizki pracownikw wynikajce z tych programw,
tzw. Programw Zgodnoci. W treci wszystkich nadesanych sprawozda zostay ujte wymagane
przez Prezesa URE zagadnienia, jednake podobnie jak w poprzednich latach sprawozdania rniy
si od siebie stopniem szczegowoci opisanych dziaa.
Skargi i wnioski oraz naruszenia Programw Zgodnoci
W 2015 r. nie stwierdzono u adnego z OSD narusze Programu Zgodnoci. Poza jednym
przypadkiem, nie odnotowano skarg i wnioskw dotyczcych kwestii dyskryminacyjnego traktowania
uytkownikw systemu. Do jednego z OSD wpyno zgoszenie dotyczce dyskryminacyjnego
traktowania uytkownika systemu. Po dokonaniu wnikliwej analizy Inspektor ds. zgodnoci uzna, e
opisane w tym zgoszeniu okolicznoci nie stanowi przypadku naruszenia Programu Zgodnoci.
Natomiast u OSD odnotowano zapytania dotyczce interpretacji postanowie obowizujcych w nich
programw, na ktre Inspektorzy dokonywali wyczerpujcych odpowiedzi.
Rola Inspektora ds. zgodnoci
Zgodnie z art. 9d ust. 5 ustawy Prawo energetyczne, Inspektor ds. zgodnoci jest powoywany
przez operatora w celu monitorowania realizacji Programu Zgodnoci i powinien by w swoich
dziaaniach niezaleny oraz mie dostp do wszelkich niezbdnych w wypenianiu jego obowizkw
informacji, ktre s w posiadaniu nie tylko OSD, ale rwnie jednostek z nim powizanych. Ze wzgldu
na potrzeb zapewnienia niezalenoci, stanowisko Inspektora ds. zgodnoci powinno by
wyodrbnione od innych stanowisk w danej spce. Rozwizanie to pozwala na szersze zaangaowanie
w podejciu do tematu przestrzegania Programw Zgodnoci oraz stanowi dobr praktyk, stosowan
przez niektrych operatorw. W ocenie Prezesa URE, praktyka czenia stanowiska Inspektora ds.
zgodnoci z inn funkcj wykonywan w spce stwarza ryzyko naruszenia jego niezalenoci, jak
i braku czasu na waciwe monitorowanie przestrzegania postanowie Programu Zgodnoci. W okresie
sprawozdawczym naley oceni pozytywnie wyodrbnienie w strukturach jednego z piciu
najwikszych OSD oddzielnego stanowiska Inspektora ds. zgodnoci i wsparcie jego zada przez
wyznaczenie pracownika, ktry prowadzi szkolenia oraz dokumentuje prac Inspektora. Ze wzgldu na
rozlego obszarw dziaalnoci, u wikszoci analizowanych spek Inspektor ma do pomocy
koordynatorw regionalnych, ktrzy podlegaj mu merytorycznie, natomiast funkcjonalnie s
podwadnymi dyrektorw poszczeglnych oddziaw. W ramach wykonywanych obowizkw
Inspektor ds. zgodnoci powinien nie tylko reagowa ex post, tj. gdy naruszenie postanowie Programu
Zgodnoci wystpi, lecz rwnie dokonywa dziaa prewencyjnych, m.in. poprzez inicjowanie kontroli
wdroenia ww. postanowie. Z nadesanych sprawozda wynika, e w roku sprawozdawczym,
podobnie jak w poprzednich latach, Inspektorzy dokonywali monitoringu przestrzegania Programu
Zgodnoci oraz dokonywali:
przegldu stosowanych wzorw dokumentw oraz ich opiniowania pod ktem zgodnoci
z zapisami Programw,
przegldu procedur stosowanych w realizacji podstawowych usug biznesowych takich jak: usugi
przyczania, dystrybucji, zmiany sprzedawcy, realizacji reklamacji, obsugi klienta,
monitoringu prawidowego uywania marki OSD pod ktem odrniania si od marki innych spek
wchodzcych w skad przedsibiorstw zintegrowanych pionowo,
przegldu umieszczanych treci na stronie internetowej OSD.
Pozytywnie naley oceni dziaania prewencyjne, podjte przez PGE Dystrybucja S.A., polegajce na
opracowaniu odrbnej dla OSD Ksigi Identyfikacji Wizualnej. Podjte dziaania powinny prowadzi
do uzyskania czytelnej i spjnej identyfikacji rynkowej i odrnienia OSD od innych podmiotw
przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo.
Dostpno Programu Zgodnoci
Wszyscy operatorzy opublikowali na swoich stronach internetowych Programy Zgodnoci.

W celu uatwienia ich dostpnoci, wskazane jest, by odniesienie do tego dokumentu widoczne byo
na stronie gwnej danego operatora. Dodatkowo zaleca si udostpnienie treci Programw
w biurach obsugi klienta, tak by dostp do nich mieli rwnie uytkownicy systemu nie posiadajcy
dostpu do Internetu. Dobr praktyk byoby rwnie przygotowanie wersji Programu Zgodnoci
dostosowanych graficznie pod ktem osb starszych i niepenosprawnych. Pracownicy wszystkich OSD
mieli moliwo zadawania pyta Inspektorowi odnonie interpretacji poszczeglnych postanowie
Programu. Pytania pracownicy mogli kierowa zarwno drog elektroniczn, jak i w formie
bezporednich spotka z Inspektorem. Wskazane jest jednak, aby nie tylko pracownicy, ale rwnie
wszyscy uytkownicy systemu mogli drog elektroniczn zwrci si do Inspektora o wyjanienia
dotyczce postanowie Programu. Adres e-mail Inspektora lub formularz on-line do zadawania pyta
winien by umiejscowiony na stronie internetowej obok udostpnionego Programu Zgodnoci.
W poprzednim okresie sprawozdawczym ww. praktyk stosoway PGE Dystrybucja S.A. oraz RWE Stoen
Operator Sp. z o.o. W 2015 r. do ww. doczy Tauron Dystrybucja S.A.
Szkolenia
Prowadzone przez Inspektora szkolenia powinny obejmowa przedstawienie celu i zakresu

Programu, obowizkw operatora, obowizkw pracownikw operatora, sankcji wynikajcych
z naruszenia obowizkw przez pracownikw, zasad wdraania i monitorowania Programu.
Z nadesanych informacji wynika, e poza nielicznymi wyjtkami (nieobecni w pracy z powodu
dugotrwaych zwolnie lekarskich bd urlopw macierzyskich) wszyscy pracownicy zostali
przeszkoleni w zakresie Programu. Praktyk jest, e nowi pracownicy s przeszkalani najpniej miesic
od momentu zatrudnienia. Za dobr praktyk w ocenie Prezesa URE naley uzna przeprowadzanie
przez Inspektorw cyklicznych szkole odwieajcych nabyt przez pracownikw wiedz w zakresie
przestrzegania zapisw Programu, co ma szczeglne znaczenie w przypadku, gdy zatwierdzone zostaj
zmiany w Programach Zgodnoci i istnieje potrzeba zapoznania si przez pracownikw z nowymi
reguami. Ponadto OSD wdraaj i rozwijaj elektroniczne platformy szkoleniowe, ktre s
uzupenieniem dla prowadzonych przez Inspektorw szkole w formie tradycyjnej. Z przesanych
informacji wynika, e rwnie pracownicy jednostek powizanych z OSD odbyli szkolenia z zakresu
Programu Zgodnoci i zobowizali si do przestrzegania jego postanowie.
Ochrona danych sensytywnych
Z przedstawionych sprawozda wynika, e u OSD stosuje si podobn polityk ochrony danych

sensytywnych, realizowan poprzez odpowiedni dostp do poszczeglnych systemw
informatycznych. W zalenoci od zakresu obowizkw konkretnych pracownikw tworzy si dla nich
indywidualne zakresy uprawnie do ww. danych. Na uwag zasuguje okoliczno, e w roku
sprawozdawczym powszechnym zjawiskiem by outsourcing czci usug do innych podmiotw,
zarwno powizanych z przedsibiorstwem zintegrowanym pionowo, jak i zewntrznych. W ocenie
Prezesa URE, powierzajc podmiotom zewntrznym zadania, ktrych realizacja wie si z dostpem
do danych sensytywnych, konieczne jest zapewnienie przeszkolenia z zakresu Programu Zgodnoci
wszystkim pracownikom zaangaowanym w wiadczenie objtych outsourcingiem czynnoci. Prezes
URE uwaa za dalece niewystarczajce samo umowne zobowizanie si kontrahenta przedsibiorstwa
energetycznego do przestrzegania postanowie Programu Zgodnoci. Nie mona bowiem
zaakceptowa sytuacji, w ktrej outsourcing czci usug prowadzi do gorszej ochrony danych
sensytywnych. W ocenie Prezesa URE, niepodana moe by praktyka przedsibiorstw

zintegrowanych pionowo, polegajca na zobowizaniu wszystkich podmiotw dziaajcych w ramach
grupy kapitaowej, w tym OSD, do korzystania z usug tych samych usugodawcw (np. IT, konsulting
lub usugi ksigowe) jeeli miaoby to zagrozi bezpieczestwu ochrony danych sensytywnych.
Korzystne jest zatem zapewnienie OSD swobody wyboru usugodawcw w ww. dziedzinach.
Pozostae dziaania zwizane z zapewnieniem niedyskryminacyjnego traktowania

uytkownikw systemu
W roku sprawozdawczym jednym z istotnym zagadnie, do ktrych powinien odnosi si Program

Zgodnoci, byy reguy prawidowo przeprowadzonego unbundlingu. Zgodnie z tymi reguami, jak
i dyrektyw 2009/72/WE, pionowo zintegrowani OSD nie mog powodowa w zakresie komunikacji
i marki nieporozumie w odniesieniu do odrbnej tosamoci czci przedsibiorstwa. Niewtpliwie
wprowadzenie wasnego logo, rnicego si od znaku graficznego spki obrotu wchodzcej w skad
tej samej co OSD grupy kapitaowej, sprzyja realizacji postanowie ww. dyrektywy. Wskazane zatem
jest, by OSD elektroenergetyczni podobnie, jak uczyni to OSD funkcjonujcy na rynku gazu podjli
dziaania zmierzajce do ustanowienia wasnego znaku graficznego. OSD, dziaajc w warunkach
monopolu naturalnego, nie musz zabiega o odrnienie si od konkurencji. Wobec tego, wysiki
w zakresie identyfikacji wizualnej zmierza powinny do odrnienia si od przedsibiorstwa obrotu
dziaajcego w ramach tej samej grupy kapitaowej.
Ponadto przestrzeganie regu unbundlingu nabiera szczeglnego znaczenia w sytuacji, gdy
w grupach kapitaowych, w ktrych funkcjonuj OSD, wdraane s kodeksy, strategie i inne
dokumenty, ktrych celem jest integracja biznesowa wszystkich spek wchodzcych w skad tych
grup. W takich sytuacjach zachodzi ryzyko, e implementacja niektrych postanowie ww.
dokumentw spowoduje moliwo naruszenia przez zarzdy grup kapitaowych niezalenoci
dziaalnoci OSD, przyczyniajc si tym samym do zamania zapisw Programw Zgodnoci.
1.2.7. Realizacja obowizkw wynikajcych z rozporzdzenia REMIT

Rozporzdzenie REMIT nakada na ACER obowizek monitorowania hurtowego rynku energii
w cisej wsppracy z krajowymi organami regulacyjnymi (w tym take z Prezesem URE). Jednoczenie
krajowe organy regulacyjne maj obowizek zapewnienia przestrzegania przez uczestnikw tego rynku
zakazw: manipulacji na rynku, prby manipulacji oraz niezgodnego z prawem wykorzystywania
informacji wewntrznych. W celu umoliwienia tym organom wykonywania powierzonych im zada
rozporzdzenie zobowizuje uczestnikw rynku do przekazywania ACER szczegowych danych na
temat kontraktw zawieranych na hurtowych rynkach energii. Kady uczestnik rynku przed zawarciem
pierwszego kontraktu podlegajcego zgoszeniu jest zobowizany do zarejestrowania si w rejestrze
uczestnikw rynku, utworzonym i prowadzonym przez krajowy organ regulacyjny.
Termin i forma wykonywania przez uczestnikw rynku naoonych na nich obowizkw w zakresie
raportowania danych zostay okrelone w rozporzdzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 1348/2014
z 17 grudnia 2014 r. w sprawie przekazywania danych wdraajcym art. 8 ust. 2 i 6 rozporzdzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 w sprawie integralnoci i przejrzystoci hurtowego
rynku energii50). Stosownie do przepisw tego rozporzdzenia obowizek raportowania do ACER
kontraktw standardowych dotyczcych dostawy energii elektrycznej lub gazu ziemnego, zawieranych
na zorganizowanych platformach obrotu (np. TGE S.A.) wszed w ycie 7 padziernika 2015 r.,
natomiast informacje dot. pozostaych kontraktw zawieranych na hurtowym rynku energii (w tym
kontraktw standardowych i niestandardowych zawieranych poza zorganizowan platform obrotu
oraz kontraktw dotyczcych przesyu) podlegaj obowizkowi zgaszania od 7 kwietnia 2016 r.
50) Dz. U. UE L 363/121.

Przekazywane przez uczestnikw hurtowego rynku energii dane gromadzone s przez ACER przy
wykorzystaniu utworzonego w tym celu systemu ARIS.
W 2015 r. Prezes URE regularnie informowa uczestnikw rynku o obowizkach wynikajcych
z przepisw rozporzdzenia REMIT i rozporzdzenia wykonawczego Komisji. W 2014 r. na stronie
internetowej URE zostaa uruchomiana dedykowana podstrona, na ktrej publikowane s waniejsze
biece informacje zwizane z rozporzdzeniem REMIT. Uruchomiono take dedykowan skrzynk
pocztow umoliwiajc uczestnikom hurtowego rynku energii zadawanie pracownikom URE pyta
dotyczcych realizacji obowizkw wynikajcych z przepisw wskazanych wyej rozporzdze.
Odpowiedzi s udzielane na bieco.
Zgodnie z przepisami rozporzdzenia REMIT uczestnicy rynku zawierajcy transakcje, ktre
podlegaj zgoszeniu do ACER maj obowizek dokonania rejestracji w krajowym rejestrze uczestnikw
rynku, przed zawarciem tych transakcji. W celu umoliwienia realizacji tego obowizku krajowe organy
regulacyjne zostay zobowizane do utworzenia krajowych rejestrw uczestnikw rynku. Polski
krajowy rejestr uruchomiony zosta 17 marca 2015 r. Prezes URE podj decyzj, e rejestracja odbywa
si bdzie za porednictwem scentralizowanego europejskiego rejestru uczestnikw rynku energii
(CEREMP). Jest to system przygotowany przez ACER, ktry umoliwia zarejestrowanie si bezporednio
przez uczestnika rynku. System ten przewiduje, i niektre dane uczestnika rynku wymagaj weryfikacji
przez krajowy organ regulacji. Pracownicy URE dokonuj weryfikacji rejestracji kadego uytkownika tego
systemu, ktry dokonuje rejestracji uczestnika rynku. Wedug stanu na koniec lutego 2016 r.
227 uczestnikw rynku zarejestrowao si w systemie CEREMP. System rejestracji jest dostpny pod
adresem: http://www.ure.gov.pl/pl/remit/rejestracja-remit.
Przepisy rozporzdzenia REMIT zobowizuj krajowe organy regulacyjne do wsppracy z ACER oraz
ze sob nawzajem, w tym na szczeblu regionalnym, w celu wykonywania obowizkw wynikajcych
z tego rozporzdzenia w zakresie monitorowania hurtowego rynku energii oraz zapewnienia
przestrzegania przez uczestnikw tego rynku okrelonych w rozporzdzeniu zakazw. W ramach tej
wsppracy, ACER oraz krajowe organy regulacyjne 17 marca 2013 r. podpisay, a nastpnie 18 grudnia
2015 r. rozszerzyy porozumienie Multilateral Memorandum of Understanding for administrative
arrangements between the Agency for the Cooperation of Energy Regulators and National Regulatory
Authorities concerning cooperation and coordination of market monitoring under Regulation (EU)
No 1227/2011 of the European Parliament and of the Council on wholesale energy market integrity
and transparency, okrelajce zasady wspdziaania tych organw w zakresie monitorowania
hurtowych rynkw energii.
30 padziernika 2015 r. wesza w ycie nowelizacja ustawy Prawo energetyczne, ktra rozszerzya
uprawienia niektrych organw regulacyjnych, w tym Prezesa URE w zakresie zapobiegania
manipulacji na hurtowych rynkach energii oraz niezgodnemu z prawem wykorzystywaniu informacji
wewntrznej, a take okrelia sankcje za dokonywanie narusze obowizkw przewidzianych
w przepisach rozporzdzenia REMIT. Na mocy zmienionych przepisw Prezes URE uzyska uprawnienie
do prowadzenia postpowania wyjaniajcego oraz przeprowadzania kontroli w sprawach manipulacji
na rynku, prby manipulacji na rynku oraz niezgodnego z prawem wykorzystywania informacji
wewntrznej. W 2015 r. Prezes URE otrzyma kilka zgosze o moliwoci dopuszczenia si przez
uczestnikw hurtowego rynku energii manipulacji na tym rynku. Szczegowa analiza przedstawionych
zdarze wykazaa, e nie stanowi one naruszenia zakazw okrelonych w rozporzdzeniu REMIT.
Przepisy rozporzdzenia REMIT nakadaj na uczestnikw hurtowego rynku energii obowizek
publikowania informacji wewntrznych. W celu zapewnienia moliwoci skutecznego i efektywnego
wykonania tego obowizku zostaa utworzona, przy wsppracy przedstawicieli caego sektora
elektroenergetycznego pod patronatem Prezesa URE, Giedowa Platforma Informacyjna (GPI)
prowadzona przez TGE S.A. Publikacja informacji na GPI sprzyja zapewnieniu transparentnoci
hurtowego rynku energii. Platforma jest dostpna dla kadego uczestnika rynku, nieodpatnie. Na
platformie poza danymi giedowymi publikowane s dane nt. funkcjonowania systemu
elektroenergetycznego, w tym generacja i zapotrzebowanie na energi elektryczn oraz informacje
wewntrzne, w tym informacje dotyczce planowanych i nieplanowanych ubytkw mocy
wytwrczych.

1.3. Budowa zintegrowanego rynku energii elektrycznej
Komisja Europejska oraz Grupa Europejskich Regulatorw Energii Elektrycznej i Gazu (ERGEG)
uruchomiy inicjatywy regionalne w 2006 r. Ich celem jest wspdziaanie przedstawicieli pastw
czonkowskich UE, reprezentantw krajowych organw regulacyjnych, operatorw systemw
przesyowych oraz przedstawicieli uytkownikw systemw na rzecz rozwoju integracji na poziomie
regionalnym, ktre stanowi etap poredni w tworzeniu jednolitego rynku energii w UE. Inicjatywy
regionalne stanowi podejcie oddolne do realizacji tego celu. Obecnie inicjatywy obejmuj siedem
regionalnych rynkw energii elektrycznej51). Polska jest czonkiem Regionu rodkowo-Wschodniego
(CEE). Ze wzgldu na wysok aktywno czonkw tego rynku, jak rwnie zakres prac w nim realizowanych,
jest on obecnie najbardziej istotny z punktu widzenia Prezesa URE. Przez dugi czas Polska bya
obserwatorem w Rynku Pnocno-Zachodnim (NWE) w procesie wdraania mechanizmu czenia rynkw
(market coupling) dla alokacji zdolnoci przesyowych na rynku dnia nastpnego. Obecnie w tym regionie,
poszerzonym o kilka kolejnych krajw (MRC), jest realizowany projekt ustanowienia mechanizmu alokacji
zdolnoci przesyowych na rynku dnia biecego tzw. NWE+ XBID.
1.3.1. Rynki i inicjatywy regionalne energii elektrycznej (ERI)

Rynek Europy rodkowo-Wschodniej (CEE)
Zgodnie z zapisami Joint Declaration z 2012 r. oraz Memorandum of Understanding z 2014 r.,
wsplnie opracowanego przez organy regulacyjne regionu Europy rodkowo-Wschodniej, a take
przepisami CACM GL, docelowym modelem rynku dnia nastpnego w tym regionie bdzie Flow-Based
Market Coupling (FB MC). Model ten zakada, e wyznaczanie i przydzielanie zdolnoci przesyowych
uytkownikom systemu bdzie odbywa si w oparciu o model rzeczywistych przepyww energii
elektrycznej w sieciach zarzdzanych przez operatorw systemw przesyowych (Flow Based
Allocation, FBA). Natomiast mechanizm market coupling, tj. poczenie rynkw energii elektrycznej
z udziaem gied energii, oznacza czenie ofert sprzeday i zakupu energii z dwch lub wicej rynkw
z uwzgldnieniem zdolnoci przesyowej dostpnej na poczeniach tych rynkw oraz wyznaczaniu cen
energii elektrycznej w obszarach cenowych w oparciu o wsplny algorytm.
W 2015 r. w ramach prac w regionie CEE kontynuowane byy dziaania zawizane
z opracowywaniem metody Flow-Based Market Coupling. Prace obejmujce aktywno regulatorw
byy prowadzone w ramach Grupy Koordynacyjnej (RCC) a take Grupy Wdroeniowej (IG),
w spotkaniach ktrej brali udzia przedstawicie regulatorw, operatorw systemw przesyowych,
gied energii oraz reprezentanci ACER. W 2015 r. we wszystkich spotkaniach bra udzia przedstawiciel
Prezesa URE.
W ramach projektu w 2015 r. wybrano biuro wsparcia projektu (Project Management Office),
opracowano projekt porozumienia ramowego dotyczcego realizacji projektu (Framework Project
Agreement FPA), przedstawiono regulatorom zweryfikowan map drogow projektu oraz budet.
W sierpniu 2015 r. regulatorzy z regionu udzielili gwarancji na zwrot moliwych do zweryfikowania,
uzasadnionych, proporcjonalnych kosztw projektu wynikajcych z otrzymanego budetu oraz
zaproponowali klucz podziau kosztw regionalnych projektu.
Kontynuowano prace nad podejciem do kalkulacji zdolnoci przesyowych zorientowanym na
bezpieczestwo (Security Oriented Option). Bazuje ono na obecnym podziale stref cenowych i polega
na ograniczeniu moliwoci wymiany handlowej midzy Austri i Niemcami do uzgodnionego limitu.
Powyej tego limitu wymiana handlowa pomidzy Austri i Niemcami mogaby si odbywa nadal, pod
warunkiem, e kraje te bd stosoway rodki zaradcze (re-dispatching) majce na celu ograniczenie
fizycznych przepyww energii w sieciach ssiednich krajw.
51) Rynki regionalne okrelone s w rozporzdzeniu 714/2009.

W zwizku z opini ACER nr 09/2015 stwierdzajc niezgodno z przepisami prawa unijnego braku
alokacji zdolnoci przesyowych na granicy niemiecko-austriackiej52) operatorzy z regionu (poza
austriackim operatorem) pracowali nad planem implementacji opinii zakadajcym harmonogram
wdroenia procedury alokacji na granicy niemiecko-austriackiej. Ze wzgldu na brak zgody regulatora
austriackiego plan nie mg jednak zosta przyjty przez wszystkich regulatorw. Decyzj operatorw
CEE w grudniu 2015 r. postanowiono zakoczy prac nad SOO i zastpi j konceptem kalkulacji
zdolnoci przesyowych uwzgldniajcym granic niemiecko-austriack, o ile decyzja regulatorw
w zakresie regionw kalkulacji zdolnoci przesyowych bdzie zatwierdzaa kalkulacj zdolnoci
przesyowych na tej granicy.
Ze wzgldu na brak podpisu wszystkich stron projektowych pod FPA, projekt uleg zawieszeniu
w grudniu 2015 r. Ma on zosta podjty niezwocznie po uzyskaniu wszystkich niezbdnych podpisw.
W 2015 r. regulatorzy z regionu CEE monitorowali take prace nad projektem poczenia biur
aukcyjnych CAO (Central Allocation Office) oraz CASC (Capacity Allocating Service Company) w jedno
biuro JAO (Joint Allocation Office). Fuzja miaa miejsce we wrzeniu 2015 r. Zdolnoci przesyowe na
2016 r. zostay alokowane wedug zharmonizowanych zasad aukcji za porednictwem JAO.
1.3.2. Zagadnienie nieplanowych przepyww energii elektrycznej

Przepywy nieplanowe to transgraniczna wymiana energii, ktra nie zostaa zgoszona do operatora
systemu przesyowego w postaci grafikw wymiany midzysystemowej, a tym samym nie jest objta
rynkowym mechanizmem alokacji zdolnoci przesyowych wymiany midzysystemowej. Przepywy
nieplanowe skadaj si z:
naturalnego krenia energii w poczonych systemach elektroenergetycznych, wynikajcego
z warunkw pracy tych systemw. Nawet w przypadku braku wymiany handlowej w Europie
(wyzerowane saldo importowe/eksportowe kadego kraju), na poczeniach transgranicznych
pojawi si przepywy energii, ktre zwane s przepywami koowymi (tzw. loop flows),
nieplanowych tranzytw energii wynikajcych z transakcji handlowych pomidzy oraz wewntrz
innych obszarw rynkowych w regionie, ktre nie zostay skoordynowane w procesie wyznaczania
i alokacji zdolnoci przesyowych. Nieplanowe tranzyty energii przez krajowy system
elektroenergetyczny (KSE) zajmuj moce przesyowe linii w KSE, co powoduje, e nie mog one by
wykorzystywane do eksportu lub importu energii z/do KSE na zasadach rynkowych tj. transakcji
handlowych zawieranych przez uczestnikw rynku.
W odrnieniu od przepyww fizycznych, przepyw handlowy reprezentuje plan przesyu energii
elektrycznej wynikajcy z kontraktw zawartych pomidzy uczestnikami rynku wymiany
midzysystemowej. Z kolei wielko przepyww fizycznych energii w kierunku eksportu/importu jest
wyznaczana jako suma przepyww na liniach wymiany transgranicznej z Polski do/z ssiednich
systemw elektroenergetycznych.
Na rys. 26 przedstawiono rednioroczne wartoci nieplanowych przepyww energii elektrycznej
na granicach Polski i niektrych granicach w regionie Europy rodkowo-Wschodniej (CEE) w 2015 r.
oraz ich zmian w odniesieniu do 2014 r.
52) Vide pkt 1.3.3.2.

Rysunek 26. rednia roczna warto nieplanowych przepyww na granicach Polski i niektrych granicach w regionie Europy
rodkowo-Wschodniej w 2015 r. [MW-h] oraz zmiana tej wartoci w stosunku do 2014 r. [%]
Warto zauway, e rednia warto nieplanowych przepyww energii elektrycznej na polskich

granicach synchronicznych (wyraona w MW w danej godzinie), w szczeglnoci na granicy polsko-
niemieckiej, stanowi znaczn cz importowych mocy przesyowych, ktre wynikaj ze zdolnoci
technicznych krajowego systemu przesyowego w warunkach bezpiecznej pracy systemu.
W konsekwencji, udostpniane dla uczestnikw rynku importowe moce przesyowe stanowi tylko
niewielk cz mocy technicznych. Ponadto zdolnoci przesyowe w kierunku importu s
udostpniane w krtkich horyzontach czasowych (rynek dnia nastpnego, a przede wszystkim rynek
dnia biecego) ze wzgldu na brak moliwoci przewidywania nieplanowych przepyww energii
elektrycznej w dugich horyzontach czasowych. Ma to zwizek z faktem, e nieplanowe przepywy
energii elektrycznej s skorelowane z generacj wiatrow w obszarze niemieckiej sieci przesyowej
zarzdzanej przez operatora 50Hertz, jak rwnie z wymian handlow z Niemiec do Austrii, ktra
w duej mierze jest realizowana fizycznie poprzez sieci innych, ssiednich, operatorw systemw
przesyowych. W 2014 r. i 2015 r. Prezes URE podejmowa dziaania prawne majce na celu rozwizanie
problemu nieplanowych przepyww energii elektrycznej (wicej na ten temat w pkt 1.3.3.2.).
Wsppraca pomidzy operatorami systemw przesyowych PSE S.A. oraz 50Hertz w zakresie
przygotowania skoordynowanej inwestycji w przesuwniki fazowe, wypracowania zasad ich eksploatacji
oraz uzgodnienia Fazy Operacyjnej (docelowego rozwizania) mechanizmu wirtualnego przesuwnika
fazowego (vPST) zaowocowaa podpisaniem 28 lutego 2014 r. Umowy PST o prowadzeniu ruchu
fizycznych przesuwnikw fazowych oraz fazie operacyjnej wirtualnego przesuwnika fazowego.
Pozwolia ona na uruchomienie fazy operacyjnej vPST od 1 lutego 2014 r. Wyej wymieniona umowa
stanowi caociowy pakiet rozwiza dla ograniczenia przepyww nieplanowych i zagroe w pracy
sieci wynikajcych z tych przepyww. Jednym z efektw realizacji tej umowy w 2015 r. byo
dostarczenie i zamontowanie na stanowiskach przesuwnikw fazowych w stacji elektroenergetycznej
Mikuowa (poczenie transgraniczne Mikuowa-Hagenwerder). Przewiduje si, e praca operacyjna
tych przesuwnikw fazowych bdzie moga si rozpocz w II kwartale 2016 r.
Umowa zawarta pomidzy 50Hertz i PSE S.A. jest duym osigniciem operatorw. Wprowadzia
nowe standardy wsppracy w tak zoonej kwestii, jak wzajemne zakcanie sieci przez przepywy
nieplanowe energii. Naley jednak zaznaczy, e umowa nie rozwizuje problemu nieplanowej
wymiany energii, a jedynie pozwala na ograniczenie ich negatywnych skutkw.

W 2015 r. dwustronny redispatching (w ramach Umowy PST) okazywa si czsto
niewystarczajcy dla zapewnienia bezpieczestwa pracy systemu, co wymuszao konieczno
aktywowania tzw. wielostronnego re-dispatchingu (MRA), w ktrym niezbdne zwikszenie (lub
zanienie) poziomu wytwarzania odbywa si w krajach trzecich (innych ni Polska i Niemcy). MRA jest
stosowane po wyczerpaniu moliwoci stosowania dziaa zaradczych odpowiednio w Polsce lub we
wschodnich Niemczech. Skala tych dziaa bya w 2015 r. bardzo istotna w samej tylko drugiej
poowie 2015 r. ich wolumen, rozliczony w ramach mechanizmu vPST, osign ok. 650 GWh.
Poniej przedstawiono miesiczne iloci energii elektrycznej podlegajce wymianie pomidzy PSE
S.A. i 50Hertz w ramach transgranicznego re-dispatching, w tym vPST oraz zestawienie dostaw
operatorskich typu Multilateral Remedial Actions (MRA) w poszczeglnych miesicach 2015 r., w tym
rozliczonych w ramach mechanizmu vPST.
Tabela 16. Zestawienie sumaryczne dostaw operatorskich typu re-dispatching (w tym w ramach mechanizmu vPST)
zrealizowanych na przekroju PSE S.A./50Hertz w 2015 r. [MWh]
Cross-border
redispatching
Rok Miesic
[MWh]
eksport import
stycze 87 250 0
luty 55 600 0
marzec 34 475 0
kwiecie 5 650 0
maj 24 900 0
czerwiec 58 500 0
2015
lipiec 158 250 0
sierpie 131 079 0
wrzesie 307 690 0
padziernik 102 050 0
listopad 195 850 0
grudzie 376 400 0
Ogem 2015 1 537 694 0
Tabela 17. Zestawienie dostaw operatorskich typu Multilateral Remedial Actions (MRA) w poszczeglnych miesicach 2015 r.,
w tym rozliczonych w ramach mechanizmu vPST.
Rok Miesic Wolumen MRA [MWh]
stycze -
luty -
marzec -
kwiecie 3 250
maj 4 000
czerwiec -
2015
lipiec 14 500
sierpie 201 255
wrzesie 253 617
padziernik 65 793
listopad 120 020
grudzie -
Ogem 2015 662 435

Problemy zwizane z niedostatecznym poziomem zdolnoci wytwrczych w Polsce mogaby
zagodzi moliwo importu energii elektrycznej z innych krajw. Istotn przeszkod jest jednak niski
poziom zdolnoci pocze transgranicznych. W ocenie Prezesa URE, do wystpienia zagroenia
bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej w sierpniu 2015 r. w znacznym stopniu przyczynia si dua
skala niegrafikowych przepyww mocy (tzw. przepywy koowe). Krajowy System Elektroenergetyczny
jest w znaczcym stopniu zajmowany przez nieplanowe przepywy energii elektrycznej z powodu
transakcji handlowych zawieranych poza Polsk. Przepywy koowe na poczeniach z Niemcami
polegaj na tym, e prd z elektrowni wiatrowych z pnocnych Niemiec, np. eksportowany do Austrii,
ze wzgldu na niewystarczajce sieci energetyczne w Bawarii, pynie okrn drog, przede wszystkim
przez Polsk i zapycha sieci. Przyczyn tak duych nieplanowych przepyww jest m.in. brak limitu
wymiany handlowej energii pomidzy obszarem niemieckim i austriackim oraz dua wymiana
handlowa pomidzy tymi pastwami i krajami ssiadujcymi. Wanie w krytycznych dniach sierpnia
2015 r. poczenia transgraniczne byy bardzo mocno przecione, dlatego Polska nie moga
importowa energii z Niemiec, ktre jako jedyny kraj w regionie miay w tym czasie nadwyki mocy.
Udostpnienie zdolnoci przesyowych w kierunku importu z duym prawdopodobiestwem
powodowaoby przekroczenia dopuszczalnych wielkoci fizycznych przepyww mocy na profilu
polsko-niemieckim, a tym samym powstanie zagroenia bezpieczestwa pracy sieci.
Utrzymanie bezpiecznej pracy sieci jest moliwe wycznie po zastosowaniu midzynarodowych
rodkw zaradczych, takich jak bilateralny redispatching z 50Hertz Transmission GMBH lub
wielostronny redispatching w ramach umowy MRA (Multileteral Remedial Actions), przy czym
skuteczno wielostronnego redispatchingu jest wielokrotnie mniejsza ni dwustronnego.
W krytycznym okresie sierpnia 2015 r., ze wzgldu na ograniczenia przesyowe, pomoc awaryjna od
50Hertz Transmission GMBH, ktry posiada nadwyki mocy, nie moga zosta zrealizowana. W okresie
10-12 sierpnia 2015 r. uruchomiany by natomiast na skal nienotowan wczeniej wielostronny
redispatching, ktry przez wikszo godzin by wycznym rodkiem zaradczym stosowanym dla
spenienia kryterium n-1 na profilu polsko-niemieckim.
Prezes URE wielokrotnie podnosi na forum krajowym i midzynarodowym problematyk
przepyww koowych z systemu niemieckiego i wskazywa na pynce z tego powodu zagroenie dla
bezpieczestwa pracy sieci.
2 grudnia 2014 r. Prezes URE zoy do Dyrektora ACER wniosek o opini dotyczcy zgodnoci
obowizujcych obecnie zasad aukcji na transgraniczne moce przesyowe, stosowanych przez operatorw
systemw przesyowych z regionu Central East Europe z przepisami rozporzdzenia 714/2009. Stao si tak
na skutek analizy materiau dowodowego zebranego w trakcie postpowania administracyjnego
wszcztego przez Prezesa URE na podstawie wniosku PSE S.A. o zatwierdzenie metod alokacji
transgranicznych zdolnoci przesyowych. Prezes URE powzi wtpliwo co do zgodnoci tych metod
(opisanych w zasadach aukcji) z obowizujcym prawem unijnym. W szczeglnoci wtpliwo budzi
brak ustanowienia metod alokacji zdolnoci przesyowych na granicy niemiecko-austriackiej w sytuacji,
gdy dua cz wymiany handlowej na tej granicy jest realizowana poprzez sieci operatorw systemw
przesyowych w krajach ssiednich, w tym przez PSE S.A.
Przedstawiona przez Prezesa URE we wniosku argumentacja oparta zostaa na danych zawartych
w raportach i analizach przeprowadzonych przez operatorw systemw przesyowych z regionu
Central East Europe: polskiego, czeskiego, sowackiego i wgierskiego,; raportach rynkowych ACER za
2012 i 2013 rok oraz niezaleny instytut badawczy THEMA na zlecenie Komisji Europejskiej, a take na
danych i informacjach dostarczonych Prezesowi URE przez PSE S.A. Wskazywaa ona na pogbiajcy
si problem przepyww nieplanowych, w tym koowych. Wynika on przede wszystkim
z nieskoordynowanej z innymi granicami transgranicznej wymiany energii elektrycznej pomidzy
Austri i Niemcami tworzcych jedn stref rynkow. Na granicy pomidzy tymi pastwami nie
wprowadzono bowiem adnych metod alokacji transgranicznych zdolnoci przesyowych. Ta zasada
jest usankcjonowana zasadami aukcji stosowanymi przez operatorw systemw przesyowych
z regionu Central East Europe.
W ocenie Prezesa URE alokacja zdolnoci przesyowych, zgodnie z wykadni przepisw
rozporzdzenia 714/2009, powinna mie zastosowanie na granicach midzy wszystkimi pastwami

czonkowskimi w regionie CEE. Tylko w taki bowiem sposb mona odzwierciedli istniejce
ograniczenia sieciowe. Wyczenie granicy austriacko-niemieckiej z obowizku stosowania procedury
alokacyjnej niesie za sob nie tylko zagroenie dla bezpieczestwa pracy ssiednich systemw
elektroenergetycznych, ale rwnie w przypadku Polski praktycznie uniemoliwia wymian handlow
pomidzy systemem polskim i niemieckim, poniewa dostpne zdolnoci przesyowe s
wykorzystywane na realizacj przepyww wynikajcych z niemiecko-austriackich transakcji
handlowych.
W sytuacji, gdy takie ograniczenia wystpuj i wywieraj negatywny wpyw na przepywy energii
w systemach ssiednich, mamy dodatkowo do czynienia z zaburzeniem skutecznych sygnaw
ekonomicznych wysyanych do uczestnikw rynku i operatorw systemw przesyowych oraz
zaburzeniem efektywnej konkurencji. Jednoczenie, jako rezultat transakcji handlowych midzy
wskazanymi pastwami, mona zaobserwowa wzrost kosztw stosowania nastpczych rodkw
zaradczych w postaci midzysystemowego przekierowania (cross-border re-dispatching) pokrywanych
w czci przez polskich uytkownikw sieci. Jak z tego wynika problemy ogranicze sieci nie s wic
rozwizywane za pomoc niedyskryminacyjnych rozwiza rynkowych.
23 wrzenia 2015 r. ACER wydaa Opini nr 09/2015, w ktrej stwierdzia, e brak skoordynowanego
mechanizmu alokacji zdolnoci przesyowych na granicy stanowi naruszenie rozporzdzenia 714/2009,
a tym samym niezbdne jest zaimplementowanie mechanizmu alokacji zdolnoci przesyowych na tej
granicy, podobnie jak to ma miejsce na wszystkich innych granicach midzy pastwami czonkowskimi
UE. W opinii znalazy si take zalecenia dla regulatorw i operatorw systemw przesyowych regionu
Central East Europe.
Przyjcie przez ACER przedmiotowej Opinii, wydanej na wniosek Prezesa URE widzcego potrzeb
bezzwocznego postawienia tej sprawy na forum midzynarodowym, ktrej skutkiem ma by poprawa
bezpieczestwa dostarczania energii elektrycznej w Polsce, jak i w pozostaych krajach UE, potwierdza
suszno podejmowanych dziaa. Jednoczenie, informacje zawarte w przedstawionym Prezesowi
URE przez PSE S.A. Raporcie zawierajcym ustalenia dotyczce przyczyn powstaego zagroenia
bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej, zasadnoci podjtych dziaa i zastosowanych rodkw
w celu jego usunicia, starannoci i dbaoci operatorw systemu elektroenergetycznego oraz
uytkownikw systemu, w tym odbiorcw energii elektrycznej, o zapewnienie bezpieczestwa dostaw
energii elektrycznej, w okresie 10.08.2015 r. 31.08.2015 r. wskazuj, e PSE S.A. wsppracuj
z operatorami regionu Central East Europe wymienionymi w Opinii ACER nad przygotowaniem
wspomnianego planu dziaa. Jednoczenie naley zaznaczy, e propozycja tego planu zostaa
ostatecznie przygotowana, przy czym jego wdroenie i realizacja wymagayby zgody wszystkich
zainteresowanych stron, co dotychczas nie byo moliwe do uzgodnienia.
Niezalenie od powyszego uruchamianie s inwestycje nakierowane na rozbudow sieci
przesyowych w zachodniej czci kraju, ktre pozwol na dalszy wzrost zdolnoci importowych.
Zjawisko niekontrolowanych przepyww mocy ma w pewnym stopniu ograniczy budowa
przesuwnikw fazowych. Celem projektu jest zwikszenie transgranicznych zdolnoci przesyowych na
przekroju synchronicznym (obejmujcym poczenia na granicy z Niemcami, Czechami i Sowacj)
poprzez przeczenie linii 220 kV Krajnik-Vierraden na napicie 400 kV oraz instalacj przesuwnikw
fazowych na istniejcych poczeniach Polska-Niemcy. Projekt realizowany jest wsplnie przez PSE S.A.
i 50Hertz Transmission GmbH, przy czym PSE S.A. odpowiedzialne s za budow przesuwnikw w SE
Mikuowa, a 50Hertz Transmission GmbH za budow przesuwnikw w SE Vierraden. Przesuwniki w SE
Mikuowa miay zosta zainstalowane na przeomie 2015 i 2016 r. natomiast przeczenie linii Krajnik-
Vierraden na napicie 400 kV wraz z instalacj przesuwnikw fazowych ma nastpi do 31 padziernika
2017 r. Jednoczenie naley zaznaczy, e zgodnie z informacjami przedstawionymi przez 50Hertz
Transmission GmbH, pozwolenie na budow sieci w rejonie budowy przesuwnika w SE Vierraden
zostao uchylone przez sd. Std te naley spodziewa si opnienia realizacji tego projektu. PSE S.A.
szacuj, e realizacja caego projektu wraz z planowan rozbudow wewntrznej sieci przesyowej w
zachodniej czci kraju pozwoli na wzrost zdolnoci importowych KSE o 500 MW oraz zdolnoci
eksportowych o 1 500 MW.

Naley zauway, e w przypadku zainstalowania tych urzdze na granicy polsko-niemieckiej
moliwe byoby podjcie dziaa przez PSE S.A. celem wyeliminowania bd zminimalizowania
negatywnych skutkw przepyww koowych w aktualnym rozmiarze, a w konsekwencji bilans mocy
mgby si znaczco poprawi (w zalenoci od warunkw pracy KSE i caego systemu europejskiego).
Ponadto naley take mie na wzgldzie, e prace zmierzajce do wyeliminowania zagroenia
wynikajcego z nieplanowych przepyww mocy nie le wycznie w rkach strony polskiej.
1.3.3. Wsppraca z waciwymi organami w zakresie sporzdzania

i stosowania kodeksw sieci oraz zatwierdzania metod
zarzdzania ograniczeniami
Ramy wsppracy midzy waciwymi organami zostay wyznaczone przez przepisy prawa UE
stanowice tzw. trjpak energetyczny. S to: dyrektywa 2009/72/WE, dyrektywa 2009/73/WE,
rozporzdzenie 714/2009, rozporzdzenie 715/2009 oraz rozporzdzenie 713/2009. Celem tych
uregulowa jest przede wszystkim stworzenie narzdzi i mechanizmw, ktre umoliwi efektywne
budowanie jednolitego, konkurencyjnego europejskiego rynku energii elektrycznej i gazu.
Wspieranie integracji rynkw i monitorowanie wsppracy w tym zakresie naley do ACER, ktra
zrzesza krajowe organy regulacyjne w UE. Oprcz zapewnienia koordynacji dziaa krajowych
regulatorw, nadzoruje wspprac midzy nimi a operatorami systemw przesyowych zrzeszonych
w Europejskich Sieciach Operatorw Systemw Przesyowych gazu i energii elektrycznej (ENTSO-G,
ENTSO-E).
1.3.3.1. Kodeksy sieciowe i wytyczne Komisji Europejskiej
Celem opracowania kodeksw sieciowych oraz wytycznych Komisji Europejskiej jest stworzenie
narzdzi sucych wdroeniu transgranicznych rozwiza w sposb usystematyzowany. Okrelaj one
wsplne zasady funkcjonowania i zarzdzania systemami energetycznymi oraz maj na celu eliminacj
barier technicznych dla dalszej integracji rynku. Ze wzgldu na znaczn liczb przepisw stanowicych
o metodykach poszczeglnych procesw, ktre maj zosta przygotowane w zakrelonych w regulacji
terminach, Komisja Europejska uznaa, e cz projektowanych regulacji nie spenia przesanki
odpowiedniego stopnia szczegowoci do uznania ich za kodeks sieci. Std stanowi one wytyczne
Komisji Europejskiej, bdce w praktyce uszczegowieniem zapisw rozporzdze 714/2009 oraz
715/2009. Jednoczenie naley podkreli, e kodeksy sieciowe oraz wytyczne Komisji Europejskiej
przyjmowane s w formie rozporzdze, ktre obowizuj wprost w pastwach czonkowskim bez
koniecznoci ich implementacji do prawa krajowego.
Uregulowania wyej wymienionych rozporzdze na poziomie europejskim maj przeoenie na
krajowe kodeksy sieciowe, ktrymi s instrukcje ruchu i eksploatacji sieci. Poniej zostay
przedstawione poszczeglne rozporzdzenia wraz z okreleniem statusu postpu prac nad nimi.

Tabela 18. Informacja na temat prac dot. rozporzdze Komisji Europejskiej (kodeksy sieciowe i wytyczne KE)
Nazwa Spodziewany termin

Zakres regulacji Status
kodeksu / wytycznych wejcia w ycie
zasady dotyczce alokacji transgranicznych

zdolnoci przesyowych i zarzdzania
ograniczeniami przesyowymi na rynkach dnia
nastpnego i dnia biecego
wymogi ustanowienia wsplnych metod
Rozporzdzenie wyznaczania zdolnoci przesyowych
2015/1222 (Guideline on dostpnych rwnolegle midzy obszarami
weszo w ycie
Capacity Allocation and rynkowymi ogoszone53)
14 sierpnia 2015 r.
Congestion Management proces przegldu obszarw rynkowych
CACM GL) stosowanie transgranicznych rodkw
zaradczych (re-dispatching i countertrading)
gwarantowanie wyznaczonych i alokowanych
zdolnoci przesyowych (firmness)
podzia kosztw dziaa okrelonych
w wytycznych
zasady dotyczce dugoterminowych

Wytyczne dotyczce
zdolnoci/praw przesyowych alokowanych
alokacji
w drodze aukcji typu explicit (aukcje jawne na proces
dugoterminowych praw
moce przesyowe) komitologii poowa 2016 r.
przesyowych (Guideline
zasady, wedug ktrych posiadacze zdolnoci zakoczony
on Forward Capacity
otrzymuj rekompensaty w przypadku
Allocation FCA GL)
ogranicze (redukcji)
role i zadania podmiotw na rynku bilansujcym

ramy wsppracy midzy podmiotami
Wytyczne dotyczce produkty wykorzystywane na rynku Trjstronne
bilansowania energii bilansujcym spotkania Komisji
elektrycznej (Guideline zasady pozyskiwania i wymiany usug Europejskiej, poowa 2017 r.
on Electricity Balancing bilansujcych w zakresie energii i rezerw ACER i ENTSO-E
EB GL) zasady wykorzystania zdolnoci przesyowych (pre-komitologia)
na potrzeby bilansowania
sposoby rozlicze pomidzy uczestnikami rynku
Kodeks sieci dotyczcy

zasady przyczania odbiorcw oraz systemw proces
przycze odbiorcw
dystrybucyjnych do wzajemnie poczonego komitologii poowa 2016 r.
(Network Code on Demand
systemu elektroenergetycznego zakoczony
Connection DCC NC)
wymagania dotyczce przyczania obiektw

wytwrczych, obejmujcych synchroniczne
wymogw w zakresie
jednostki wytwrcze, ukady jednostek
przycze wytwrcw proces
wytwrczych, w tym morskich, do poczonych
do sieci (Network Code komitologii II kwarta 2016 r.
systemw elektroenergetycznych
on Requirements for Grid zakoczony
obowizki operatorw sieci w zakresie
Connection of
zapewnienia odpowiedniego wykorzystania
Generators RfG NC)
potencjau obiektw elektroenergetycznych

pocze wysokiego wymogi dla pocze wysokiego napicia prdu
napicia prdu staego staego, pocze midzy rnymi obszarami proces
(Network Code synchronicznymi oraz przycze tzw. Power komitologii poowa 2016 r.
on High Voltage Direct Park Modules obejmujcych m.in. farmy zakoczony
Current Connections wiatrowe
HVDC NC)
53) Dz. Urz. UE L 197 z 25.07.2015, s. 24.

Nazwa Spodziewany termin
Zakres regulacji Status
kodeksu / wytycznych wejcia w ycie
reguy bezpieczestwa ruchowego oraz

koordynacji funkcjonowania systemw przy
szczeglnym uwzgldnieniu aspektw istotnych
Wytyczne dotyczce dla uytkownikw przyczonych do sieci
dziaania systemu przesyowej
proces ok. 6-10 miesicy
przesyowego (Guideline skoordynowana eksploatacja sieci przesyowych
komitologii od zakoczenia
on electricity oraz zoptymalizowanie pracy systemw
w toku procesu komitologii
transmission system elektroenergetycznych
operation SO GL)54) skoordynowane funkcjonowanie systemw
przesyowych w celu osignicia
zadowalajcego poziomu dotyczcego jakoci
czstotliwoci
zapewnienie bezpieczestwa oraz cigoci

dostaw energii elektrycznej
Kodeks sieci dotyczcy procedury oraz czynnoci naprawcze
pracy systemu w realizowane w warunkach zagroenia,
warunkach zagroenia i blackoutu oraz odbudowy systemu po awarii
rekomendacja
odbudowy systemu po przygotowanie do obrony systemu, jego ok. 6-10 miesicy
ACER do przyjcia
awarii (Network Code on odbudowy oraz plany resynchronizacji od zakoczenia
kodeksu
Emergency and z wyprzedzeniem, wymiana informacji, procesy procesu komitologii
Restoration E&R NC) operacyjne przy wejciu systemu w jedno
z powyszych stadiw oraz dorana analiza
incydentw
rdo: opracowanie wasne URE.
Jako, e wytyczne dotyczce alokacji zdolnoci przesyowych i zarzdzania ograniczeniami

przesyowymi (CACM GL) weszy w ycie 14 sierpnia 2015 r., rozpocz si etap realizacji obowizkw
naoonych przez przepisy rozporzdzenia.
Zgodnie z przepisami CACM GL wszyscy europejscy OSP zoyli waciwym organom regulacyjnym
wniosek o zatwierdzenie regionw kalkulacji zdolnoci przesyowych (CCR). Prezes URE otrzyma
wniosek PSE S.A. w listopadzie 2015 r. Jako e decyzja w zakresie wniosku wymaga jednomylnoci
regulatorw, w cigu szeciu miesicy od otrzymania wniosku, w 2015 r. w ramach zespou roboczego
ACER trway prace nad osigniciem porozumienia odnonie treci decyzji. Prace bd kontynuowane
w 2016 r.
Na podstawie przepisw rozporzdzenia, Prezes URE w grudniu 2015 r. podj decyzj
o nominowaniu TGE S.A. na wyznaczonego operatora rynku energii elektrycznej (NEMO) w polskiej
strefie cenowej na 4 lata. Zgodnie z przepisami CACM GL, NEMO dziaaj w charakterze podmiotu
dziaajcego na rynkach krajowych lub regionalnych w celu dokonania, we wsppracy z OSP,
jednolitego czenia rynkw dnia nastpnego i dnia biecego. Ich zadania obejmuj otrzymywanie
zlece od uczestnikw rynku, ponoszenie oglnej odpowiedzialnoci za kojarzenie i przydzielanie
zlece zgodnie z wynikami jednolitego czenia rynkw dnia nastpnego i dnia biecego, publikacj
cen oraz prowadzenie rozrachunkw i rozlicze zawartych kontraktw wynikajcych z transakcji
zgodnie z odpowiednimi umowami z uczestnikami oraz przepisami.
54) W 2015 r. ENTSO-E wraz z Komisj Europejsk i ACER zgodzili si poczy trzy kodeksy operacyjne: (i) kodeks sieci
dotyczcy bezpieczestwa ruchowego, (ii) kodeks sieci dotyczcy planowania operacyjnego i (ii) kodeks sieci dotyczcy
regulacji czstotliwoci i mocy oraz rezerw regulacyjnych w celu utworzenia jednego dokumentu wytycznych dotyczcych
dziaania systemu przesyowego.

1.3.3.2. Zatwierdzanie metod alokacji zdolnoci przesyowych i zarzdzania
ograniczeniami
Do kompetencji Prezesa URE, zgodnie z zapisami ustawy Prawo energetyczne (art. 23 ust. 2 pkt 11b),
naley zatwierdzanie metod alokacji i zarzdzania ograniczeniami stosowanych na poczeniach Polski
z innymi krajami UE i kontrola ich zgodnoci z rozporzdzeniem 714/2009.
W 2015 r. Prezes URE zatwierdzi metody alokacji zdolnoci przesyowych na poczeniach ze
Szwecj (SwePol) oraz Litw (LitPol).
W 2015 r. trwao postpowanie z wniosku PSE S.A. o zatwierdzenie metod alokacji zdolnoci
przesyowych na granicach Polski z Niemcami, Czechami oraz Sowacj w ramach tzw. profilu
technicznego (poczenia synchroniczne). Prowadzone byo postpowanie dotyczce metod alokacji
we wszystkich horyzontach czasowych: aukcje dugoterminowe, dzienne i rddzienne. Podczas analizy
materiau dowodowego zebranego w trakcie postpowania administracyjnego, Prezes URE powzi
wtpliwo co do zgodnoci metod alokacji z obowizujcym prawem unijnym. W opinii Prezesa URE
jedyn prawnie skuteczn drog do zbadania zgodnoci metod alokacji stosowanych w regionie z zapisami
rozporzdzenia 714/2009 byo zastosowanie art. 7 ust. 4 rozporzdzenia 713/2009, tj. poprzez
zawnioskowanie o opini ACER w przedmiocie oceny zgodnoci decyzji podjtych przez regulatorw
z regionu CEE w zakresie zatwierdzania metod alokacji z przepisami rozporzdzenia 714/2009 i zaczonymi
do niego wytycznymi. We wrzeniu 2015 r. ACER wydaa opini55) stwierdzajc, zgodnie z wnioskiem
Prezesa URE, niezgodno decyzji wydanych przez regulatorw z regionu CEE zatwierdzajcych metody
alokacji zdolnoci przesyowych z przepisami prawa unijnego. OSP i regulatorzy z regionu CEE zostali
wezwani do:
zobowizania si, w cigu 4 miesicy od daty przyjcia i opublikowania niniejszej opinii, do przyjcia
skoordynowanej procedury alokacji zdolnoci przesyowych na granicy niemiecko-austriackiej,
w oparciu o realistyczny lecz ambitny kalendarz wdroenia z wyszczeglnionymi konkretnymi
krokami. Kalendarz wdroenia powinien zapewni OSP i uczestnikom rynku wystarczajc ilo
czasu na przygotowanie si do tej wanej zmiany,
jak najszybszego zaangaowania maksymalnych rodkw i wysiku w proces wprowadzenia
mechanizmu czenia rynkw (Flow-Based Market Coupling) w regionie CEE oraz do konstruktywnej
wsppracy w celu uniknicia wszelkich dalszych opnie i sporw,
do dokonania oceny, w cigu 4 miesicy od daty przyjcia i opublikowania niniejszej opinii, czy
wprowadzone ju rodki przejciowe (np. wirtualny przesuwnik fazowy funkcjonujcy od lutego
2014 r.) s wystarczajce, by zapewni bezpieczestwo sieci lub czy konieczne s dalsze rodki
przejciowe koordynowane na szczeblu regionalnym w celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji
sieci do czasu wprowadzenia skoordynowana procedura alokacji zdolnoci przesyowych na granicy
niemiecko-austriackiej.
Ponadto niemieccy i austriacki OSP oraz regulatorzy z tych krajw zostali wezwani do dokonania
oceny potrzeby wprowadzenia ewentualnych przejciowych rodkw regulacyjnych dla uczestnikw
rynku, towarzyszcych wprowadzeniu skoordynowanej procedury alokacji zdolnoci przesyowych na
granicy niemiecko-austriackiej. Wszyscy zainteresowani regulatorzy otrzymali natomiast
rekomendacj do dalszego wspierania procesu integracji rynku w okresie przejciowym do czasu
wprowadzenia skoordynowanej procedury alokacji na granicy niemiecko-austriackiej. Wsparcie to
moe wiza si z zatwierdzeniem regu zarzdzania ograniczeniami, ktre nie s w peni zgodne
z przepisami rozporzdzenia 714/2009 i jego zacznikiem do czasu wejcia w ycie rodka
wspomnianego powyej.
55) Opinion of the Agency for the Cooperation of Energy Regulators No 09/2015 on the compliance of National Regulatory
Authorities decisions approving the methods of allocation of cross-border transmission capacity in the Central-East Europe region
with Regulation (EC) No 714/2009 and the Guidelines on the management and allocation of available transfer capacity of
interconnections between national systems contained in Annex I thereto (http://www.acer.europa.eu/Official_documents/Acts_-
of_the_Agency/Opinions/Opinions/ACER%20Opinion%2009-2015.pdf).

Austriacki regulator nie uzna opinii ACER za akt nakadajcy na niego oraz austriackiego OSP
jakiekolwiek obowizki i zaskary opini do Rady Odwoawczej ACER (Board of Appeal) oraz do
Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci. Rada Odwoawcza ACER uznaa skarg za niedopuszczaln.
Prezes URE bra czynny udzia w realizacji zalece opinii ACER podczas spotka i telekonferencji
z adresatami rekomendacji. W styczniu 2016 r. upyn termin na wypenienie zalece. Regulatorzy
oraz OSP z regionu CEE (oraz pozostali OSP niemieccy) wystosowali list do ACER, w ktrym przedstawili
zakres uzgodnie dotyczcych wypenienia zalece opinii. Ze wzgldu na brak porozumienia we
wszystkich wymaganych kwestiach, gwnie w zakresie samej implementacji procedury alokacyjnej na
granicy niemiecko-austriackiej, ACER zawiadomi Komisj Europejsk o niewdroeniu opinii.
W 2015 r. europejscy OSP opracowali w ramach projektu wczesnej implementacji wytycznych FCA GL
zharmonizowane zasady aukcji (HAR) dotyczce alokacji zdolnoci dugoterminowych dla caej Europy. Ze
wzgldu na oczekiwanie na opini ACER oraz dziaania zwizane z realizacj jej zalece, postpowanie
w sprawie zatwierdzenia HAR prowadzone przez Prezesa URE nie zostao zakoczone w 2015 r.
1.4. Realizacja obowizkw dotyczcych transeuropejskiej

infrastruktury energetycznej
W 2015 r., Prezes URE by zaangaowany w:
prace nad wnioskiem litewskiego operatora systemu przesyowego LITGRID AB o transgraniczn
alokacj kosztw dla projektu Alytus-granica PL/LT. W rezultacie tych prac, 16 kwietnia 2015 r.,
ACER wyda decyzj o transgranicznej alokacji kosztu dla ww. projektu, w ktrej wszystkie koszty
przedmiotowej inwestycji alokowane zostay na litewskiego operatora systemu przesyowego
LITGRID AB56),
prace nad wyborem projektw na drug unijn list projektw wsplnego zainteresowania
projektw niezbdnych do realizacji priorytetowych korytarzy i obszarw infrastruktury
energetycznej okrelonych w zaczniku I rozporzdzenia 347/2013. Prace te odbyway si
w grupach regionalnych, w skad ktrych wchodzili przedstawiciele: Komisji, ACER, ENTSO-E,
pastw czonkowskich, krajowych organw regulacyjnych, operatorw systemw przesyowych.
Prezes URE uczestniczy w pracach grup: Baltic Energy Market Interconnection Plan in electricity
(BEMIP Electricity) i North-South electricity interconnections in Central Eastern and South Eastern
Europe (NSI East Electricity). W wyniku tych prac, 18 listopada 2015 r., zostaa przyjta przez
Komisj druga lista projektw PCI. Na licie tej znajduj si projekty realizowane na terenie Polski,
ktrych promotorem jest PSE S.A.57)
We wrzeniu 2015 r., na stronie internetowej URE, opublikowany zosta dokument pn.
Metodologia i kryteria wykorzystywane do oceny inwestycyjnych projektw infrastrukturalnych
sektora energii elektrycznej oraz ponoszonego podwyszonego ryzyka, ktry opracowano zgodnie
z postanowieniami art. 13 ust. 6 rozporzdzenia 347/2013.
56) Decyzja dostpna jest na stronie internetowej ACER http://www.acer.europa.eu/Official_documents/Acts_of_the_Agency-
/Individual%20decisions/ACER%20Decision%2002-2015.pdf.
57) http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2016.019.01.0001.01.ENG&toc=OJ:L:2016:019:TOC)

1.5. Realizacja obowizkw wynikajcych z ustawy o rozwizaniu
kontraktw dugoterminowych (KDT)
Ustawa o rozwizaniu KDT okrela zasady udzielania pomocy publicznej. System rekompensat
okrelony t ustaw zosta zatwierdzony decyzj Komisji Europejskiej z 25 wrzenia 2007 r. w sprawie
pomocy pastwa udzielonej przez Polsk w ramach umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii
elektrycznej oraz pomocy pastwa, ktr Polska planuje udzieli w ramach rekompensaty z tytuu
dobrowolnego rozwizania umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii elektrycznej58), ktra
w art. 4 ust. 2 uznaa system rekompensat za pomoc publiczn zgodn ze wsplnym rynkiem zgodnie
z Komunikatem Komisji Europejskiej dotyczcym metodologii analizy pomocy pastwa zwizanej
z kosztami osieroconymi (List Komisji SG (2001) D/290869 z 6 sierpnia 2001 r.).
Program pomocy publicznej ma na celu rekompensowanie wytwrcom kosztw osieroconych,
powstaych w zwizku z przedterminowym rozwizaniem umw dugoterminowych wynikajcych
z braku moliwoci odzyskania poniesionych nakadw inwestycyjnych w ramach dziaalnoci
wytwrcw na konkurencyjnym rynku energii elektrycznej oraz kosztw zuycia odebranego gazu
ziemnego i kosztw nieodebranego gazu ziemnego, powstaych w zwizku z obowizkiem odbioru
zakontraktowanej iloci gazu ziemnego przez wytwrcw wytwarzajcych energi elektryczn i ciepo
z wykorzystaniem tego paliwa. Koszty osierocone to koszty powstae w zwizku z przedterminowym
rozwizaniem umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii elektrycznej (KDT) wynikajce
z braku moliwoci odzyskania poniesionych nakadw inwestycyjnych w ramach dziaalnoci
wytwrcw na konkurencyjnym rynku energii elektrycznej.
Koszty gazu ziemnego to koszty, ktre powstay w zwizku z obowizkiem odbioru zakontraktowanej
iloci gazu ziemnego przez wytwrcw wytwarzajcych energi elektryczn i ciepo z wykorzystaniem
tego paliwa.
cznie wytwrcy, ktrych lista zostaa zawarta w za. nr 2 ustawy o rozwizaniu KDT maj prawo
do uzyskania pomocy w wysokoci maksymalnie 12,6 mld z (kwota zdyskontowana do wartoci na
dzie 1 stycznia 2007 r.).
Ustawa o rozwizaniu KDT nakada na Prezesa URE szereg obowizkw, zwizanych z rozliczaniem
pomocy publicznej, ktrych realizacj omwiono poniej.
Ustalenie dla poszczeglnych wytwrcw wysokoci korekty rocznej kosztw osieroconych

oraz kosztw zuycia odebranego gazu ziemnego i kosztw nieodebranego gazu ziemnego
za 2014 r.
W 2015 r. Prezes URE ustali dla szeciu wytwrcw uczestniczcych w 2014 r. w systemie rekompensat
okrelonym ustaw o rozwizaniu KDT wysoko korekty rocznej kosztw osieroconych za 2014 r. oraz
wysoko korekty rocznej kosztw zuycia odebranego i kosztw nieodebranego gazu ziemnego,
powstaego w jednostkach opalanych gazem ziemnym za 2014 r. W sumie w powyszych sprawach zostao
wydanych osiem decyzji administracyjnych w ustawowym terminie do 31 lipca 2015 r.
Tabela 19 przedstawia szczegowe rozliczenie pomocy publicznej otrzymanej w 2014 r. przez
wytwrcw objtych programem pomocy publicznej.
58) Dz. U. UE L 83/1 z 28 marca 2009 r.

Tabela 19. Indywidualne rozliczenie kadego z wytwrcw objtych programem pomocy publicznej z tytuu
przedterminowego rozwizania umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii elektrycznej za 2014 r.
Kwota zaliczek na poczet kosztw osieroconych na rok
opalanych gazem ziemnym, o ktrych mowa w art. 44
Saldo rodkw publicznych przekazanych wytwrcom

2014 w wysokoci okrelonej we wnioskach (art. 24)
Korekta roczna kosztw powstaych w jednostkach

jednostkach opalanych gazem ziemnym za 2014 r.
Kwota zaliczek na poczet kosztw powstaych w
Korekta roczna kosztw osieroconych

okrelonych we wnioskach (art. 45)
z uwzgldnieniem rocznych korekt

RAZEM kwota zaliczek
Suma korekt rocznych

ustawy
Wytwrcy
[tys. z]
PGE GiEK S.A.* 299 354,431 299 354,431 559 231,412 559 231,412 858 585,843
ENEA Wytwarzanie
17 000,000 17 000,000 - 3 414,904 - 3 414,904 13 585,096
Sp. z o.o.**
Elektrownia Ptnw II
113 756,940 113 756,940 64 311,497 64 311,497 178 068,437
Sp. z o.o.
Polenergia
Elektrociepownia Nowa 117 744,000 46 090,000 163 834,000 45 098,314 17 098,395 62 196,709 226 030,709
Sarzyna Sp. z o.o.***
CEZ Chorzw S.A.**** 67 860,000 67 860,000 48 276,512 48 276,512 116 136,512
Elektrociepownia
43 000,000 18 000,000 61 000,000 11 076,529 25 534,010 36 610,539 97 610,539
Zielona Gra S.A.
RAZEM 658 715,371 64 090,000 722 805,371 724 579,360 42 632, 405 767 211,765 1 490 017,136
* Nastpca prawny PGE Elektrownia Opole S.A. i PGE Elektrownia Turw S.A.
** d. Elektrownia Kozienice S.A.
*** d. Elektrociepownia Nowa Sarzyna Sp. z o.o.
**** d. Elektrociepownia Chorzw ELCHO Sp. z o.o.
rdo: URE.
Wytwrcy za 2014 r. otrzymali zaliczki na poczet kosztw osieroconych oraz kosztw powstaych
w jednostkach opalanych gazem ziemnym (koszty gazu) cznie w wysokoci 722,81 mln z. Przy czym
zaliczki na pokrycie kosztw osieroconych wyniosy 658,72 mln z, a na poczet kosztw gazu ziemnego
64,09 mln z. W wyniku decyzji administracyjnych Prezesa URE ustalajcych korekty roczne, wytwrcy
powinni dodatkowo uzyska czn kwot pomocy publicznej w wysokoci 767,21 mln z, z tego: z tytuu
kosztw osieroconych kwot 724,58 mln z oraz z tytuu kosztw gazu ziemnego kwot 42,63 mln z.
W tej sytuacji oglne saldo rodkw publicznych przekazanych wytwrcom, z uwzgldnieniem
otrzymanych przez wytwrcw zaliczek i ustalonych ww. korekt, stanowi kwot 1 490,02 mln z.
Ustalenie dla wytwrcy ENEA Wytwarzanie Sp. z o.o. wysokoci korekty kocowej kosztw
osieroconych po zakoczeniu okresu korygowania w 2014 r.
W zwizku z zakoczeniem okresu korygowania, ktry trwa od 1 kwietnia 2008 r. do 31 grudnia

2014 r., Prezes URE ustali wysoko korekty kocowej dla spki ENEA Wytwarzanie Sp. z o.o.
(d. Elektrownia Kozienice S.A.) w ustawowym terminie do 31 sierpnia 2015 r. Korekta ta wyniosa
315 523,707 tys. z.

Spka ENEA Wytwarzanie Sp. z o.o. otrzymaa czn pomoc publiczn w wysokoci 551 619,177 tys. z,
(tj. kwot 347 123,913 tys. z po zdyskontowaniu do wartoci na 1 stycznia 2007 r.), na ktr skadaj
si wypacone zaliczki na poczet kosztw osieroconych, korekty kosztw osieroconych oraz korekta
kocowa. czna kwota tych rodkw, wraz z wysokoci korekty kocowej, nie osigna poziomu
kwoty maksymalnej, okrelonej w zaczniku nr 2 do ustawy KDT, tj. kwoty 623 612 tys. z.
Ustalenie stawek opaty przejciowej w 2015 r.
Prezes URE w 2015 r., stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o rozwizaniu KDT, skalkulowa stawki
opaty przejciowej na 2016 r. Stawki te, w porwnaniu do 2015 r., spady o ok. 4% dla gospodarstw
domowych oraz o ok. 2,55% dla pozostaych odbiorcw.
Ponisza tabela przedstawia skalkulowane na 2016 r. stawki opaty przejciowej dla poszczeglnych
grup odbiorcw oraz dla porwnania stawki obowizujce w 2015 r.
Tabela 20. Stawki netto (bez podatku VAT) opaty przejciowej dla odbiorcw kocowych skalkulowane stosownie do art. 12
ust. 1 ustawy o rozwizaniu KDT
Odbiorcy kocowi pobierajcy energi Odbiorcy kocowi niewymienieni Odbiorcy

elektryczn w gospodarstwie w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, ktrych specjalni,
domowym, zuywajcy rocznie: instalacje s przyczone do sieci: o ktrych
wysokich mowa
od 500 kWh ponad niskiego redniego i w art. 10
do 500 kWh
do 1 200 kWh 1 200 kWh napicia napicia najwyszych ust. 1 pkt 3
napi ustawy
[z/m-c] [z/kW/mc]
Stawki netto
obowizujce 0,25 1,04 3,29 0,87 2,16 4,03 1,11
w 2015 r.
Stawki netto
skalkulowane 0,24 1,00 3,15 0,85 2,10 3,93 1,08
na 2016 r.
Dynamika %
stawek netto
w 2016 r. 96,00 96,15 95,74 97,70 97,22 97,52 97,30
w stosunku do
2015 r.*
* Wartoci obliczone dla stawek z zaokrgleniem do dwch miejsc po przecinku.
rdo: URE.
1.6. Wspieranie odnawialnych rde energii (OZE) i kogeneracji (CHP)

Rozwj wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnych rdach wynika z potrzeby ochrony
rodowiska oraz wzmocnienia bezpieczestwa energetycznego. Podobnie rozwj wysokosprawnej
kogeneracji przyczynia si do ochrony rodowiska, ale przede wszystkim poprawia efektywno jej
wytwarzania. Celem podejmowanych dziaa w tym zakresie jest zatem zwikszenie wytwarzania
energii ze rde odnawialnych i kogeneracyjnych, wspieranie rozwoju technologicznego i innowacji,
tworzenie moliwoci zatrudnienia i moliwoci rozwoju regionalnego. Wobec zobowiza
wynikajcych m.in. z pakietu klimatycznego 3 20, Polska musi w coraz wikszym stopniu
wykorzystywa odnawialne rda energii, dziki ktrym mona zmniejszy zaleno od
importowanych paliw kopalnych oraz zwikszy wykorzystanie nowych technologii energetycznych.
Warto przypomnie, e dla Polski oznacza to w uproszczeniu obowizek uzyskania 15% udziau OZE
w finalnym zuyciu energii w 2020 r. Denie do zwikszenia udziau tych rde w bilansie produkcji

energii elektrycznej w kraju, ze wzgldu na wysokie koszty inwestycji wymaga stosowania
odpowiednich systemw wsparcia, bdcych gwarancj ich systematycznego rozwoju.
Funkcjonujcy w 2015 r. mechanizm wsparcia przedsibiorcw wytwarzajcych energi elektryczn
w OZE by dwukierunkowy i polega na obowizkowym zakupie wytworzonej energii elektrycznej przez
sprzedawc z urzdu i obowizkowym przesyle lub dystrybucji wytworzonej energii elektrycznej przez
odpowiedniego operatora systemu elektroenergetycznego z zachowaniem niezawodnoci
i bezpieczestwa krajowego systemu elektroenergetycznego, oraz wydawaniu przez Prezesa URE
wiadectw pochodzenia (OZE). Natomiast mechanizm wsparcia przedsibiorcw wytwarzajcych
energi elektryczn w wysokosprawnej kogeneracji (CHP) polega na obowizkowym odbiorze, przesyle
lub dystrybucji wytworzonej energii elektrycznej przez odpowiedniego operatora systemu
elektroenergetycznego, z zachowaniem niezawodnoci i bezpieczestwa krajowego systemu
elektroenergetycznego oraz wydawaniu przez Prezesa URE wiadectw pochodzenia z kogeneracji
(CHP). wiadectwa pochodzenia (OZE) oraz wiadectwa pochodzenia z kogeneracji (CHP), w postaci
praw majtkowych z nich wynikajcych, mog by przedmiotem obrotu na TGE S.A.
Warto zwrci take uwag, e powysze mechanizmy wsparcia zostay uzupenione o zwolnienia
z opat za wpis do rejestru wiadectw pochodzenia prowadzonego przez TGE S.A., z opaty skarbowej
za wydanie wiadectwa pochodzenia, z opaty skarbowej za wydanie koncesji na wytwarzanie energii
elektrycznej w odnawialnych rdach energii59), a take z wnoszenia corocznej opaty koncesyjnej60).
Dodatkowo ustawa OZE zwolnia z wymogu uzyskania koncesji, podjcie i wykonywanie dziaalnoci
gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej: w mikroinstalacji, w maej instalacji,
z biogazu rolniczego, wycznie z biopynw (art. 3 ustawy OZE).
Zauway naley, e ustawa OZE wprowadzia zmian w terminie realizacji obowizku w zakresie
uzyskania i umorzenia wiadectw pochodzenia lub uiszczenia opaty zastpczej z 31 marca na
30 czerwca danego roku kalendarzowego (por. art. 9e ust. 14 ustawy Prawo energetyczne
w brzmieniu obowizujcym od 4 kwietnia 2015 r. oraz art. 188 ust. 1, art. 188a ust. 1 ustawy OZE).
Zatem podmioty zobowizane, za okres od 4 kwietnia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r., mogy zrealizowa
przedmiotowy obowizek do 30 czerwca 2016 r., a realizacja obowizku za okres od 1 stycznia 2015 r.
do 3 kwietnia 2015 r. odbywaa si w terminie do 31 marca 2016 r., co byo przedmiotem wyjanie
publikowanych na stronie internetowej URE, kierowanych do podmiotw zobowizanych.
Ponadto ustawa OZE wprowadzia 4 kwietnia 2015 r. istotne zmiany w zakresie uprawnie
i obowizkw odbiorcw przemysowych. W szczeglnoci w zakresie realizacji obowizku umarzania
wiadectw pochodzenia lub uiszczenia opaty zastpczej powstay dwie kategorie odbiorcw
przemysowych, w miejsce jednej dotychczasowej (o czym mowa niej). Kolejn istotn zmian jest
wprowadzenie ulg w realizacji obowizku umorzenia wiadectw pochodzenia lub uiszczenia opaty
zastpczej w zalenoci od stopnia energochonnoci danego odbiorcy przemysowego61). Grupa
odbiorcw przemysowych o najmniejszym stopniu energochonnoci (dla ktrych warto
wspczynnika intensywnoci zuycia energii elektrycznej wynosi nie mniej ni 3% i nie wicej ni 20%)
objta jest zakresem obowizku uzyskania i przedstawienia do umorzenia wiadectw pochodzenia
w odniesieniu do 80% iloci energii elektrycznej zakupionej przez tego odbiorc na wasny uytek.
Kategoria odbiorcw przemysowych o rednim stopniu energochonnoci (dla ktrych warto
wspczynnika intensywnoci zuycia energii elektrycznej wyniosa powyej 20% i nie wicej ni 40%)
objta jest zakresem przedmiotowego obowizku w odniesieniu do 60% iloci energii elektrycznej
zakupionej przez tego odbiorc na wasny uytek. Natomiast grupa odbiorcw przemysowych
59) Przy tym zgodnie z art. 9e ust. 18 ustawy Prawo energetyczne, zwolnienia te dotycz przedsibiorstw energetycznych
zajmujcych si wytwarzaniem energii elektrycznej w instalacjach odnawialnych rdach energii o cznej mocy elektrycznej
nieprzekraczajcej 5 MW.
60) Przy tym zgodnie z art. 34 ust. 4 ustawy Prawo energetyczne, zwolnienie to dotyczy przedsibiorstw energetycznych
wytwarzajcych energi elektryczn w instalacjach odnawialnych rdach energii o mocy nieprzekraczajcej 5 MW,
w zakresie wytwarzania energii w tych instalacjach.
61) Ulgi nie dotycz obowizku umorzenia wiadectw pochodzenia z kogeneracji lub uiszczenia opaty zastpczej.
Obowizek ten realizowany jest w odniesieniu do 100% energii elektrycznej zakupionej przez odbiorc przemysowego w roku
realizacji obowizku.

charakteryzujcych si najwyszym stopniem energochonnoci (dla ktrych warto wspczynnika
intensywnoci zuycia energii elektrycznej wyniosa powyej 40%) objta jest zakresem ww. obowizku
w odniesieniu do 15% iloci energii elektrycznej zakupionej przez tego odbiorc na wasny uytek.
Wyej wskazana zmiana polega rwnie na rozszerzeniu krgu podmiotw uprawnionych do
obnienia ponoszonych przez nich kosztw funkcjonowania systemu wsparcia OZE o odbiorcw
przemysowych zuywajcych poniej 100 GWh energii elektrycznej rocznie (pod warunkiem
spenienia pozostaych kryteriw, okrelonych w przepisach prawa, kwalifikujcych ich do skorzystania
z tej ulgi). Przy czym w przypadku tych odbiorcw przemysowych do realizacji obowizku uzyskania
i umorzenia wiadectw pochodzenia oraz wiadectw pochodzenia z kogeneracji wzgldnie uiszczenia
opaty zastpczej, w stosunku do energii elektrycznej sprzedanej tym odbiorcom obowizane jest
przedsibiorstwo energetyczne wykonujce dziaalno gospodarcz w zakresie wytwarzania energii
elektrycznej lub obrotu t energi i sprzedajce t energi ww. odbiorcom przemysowym.
Majc na uwadze przepisy ustawy OZE oraz przepisy ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu
obowizujcym od 4 kwietnia 2015 r.) odnoszce si do uprawnie i obowizkw odbiorcw
przemysowych, Prezes URE sporzdzi i opublikowa w Biuletynie Informacji Publicznej:
24 kwietnia 2015 r. Informacj nr 16/2015 w sprawie wykazu odbiorcw przemysowych, ktrzy
zoyli owiadczenie, o ktrym mowa w art. 189 ust. 1 ustawy OZE,
24 kwietnia 2015 r. Informacj nr 17/2015 w sprawie wykazu odbiorcw przemysowych, ktrzy
zoyli owiadczenie, o ktrym mowa w art. 188 ust. 4 ustawy OZE,
13 maja 2015 r. Informacj nr 20/2015 w sprawie jednolitego tekstu wykazu odbiorcw
przemysowych, ktrzy zoyli owiadczenie, o ktrym mowa w art. 188 ust. 4 ustawy OZE,
31 grudnia 2015 r. Informacj nr 48/2015 w sprawie wykazu odbiorcw przemysowych, ktrzy
zoyli owiadczenie, o ktrym mowa w art. 9a ust. 3 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu
obowizujcym od 4 kwietnia 2015 r.),
31 grudnia 2015 r. Informacj nr 49/2015 w sprawie wykazu odbiorcw przemysowych, ktrzy
zoyli owiadczenie, o ktrym mowa w art. 52 ust. 3 ustawy OZE.
Wycznie podmioty uwzgldnione w powyszych wykazach uprawnione s do realizacji
obowizkw umorzenia wiadectw pochodzenia i wiadectw pochodzenia z kogeneracji w sposb
okrelony w art. 9a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowizujcym od 4 kwietnia
2015 r.) oraz w art. 188 i art. 52 ustawy OZE. Przy czym pierwsze trzy wykazy dotycz realizacji ww.
obowizkw za okres od 4 kwietnia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r., kolejne dwa za rok 2016.
Powysze wykazy zostay sporzdzone na podstawie owiadcze zoonych przez odbiorcw
przemysowych potwierdzajcych spenienie okrelonych w przepisach prawa kryteriw. W przypadku
obowizku uzyskania i umorzenia wiadectw pochodzenia z kogeneracji wzgldnie uiszczenia opaty
zastpczej w sposb wskazany w art. 9a ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowizujcym
od 4 kwietnia 2015 r.) odbiorcy przemysowi62) skadali owiadczenia potwierdzajce zuycie nie mniej
ni 100 GWh energii elektrycznej. Z kolei w przypadku obowizku uzyskania i umorzenia wiadectw
pochodzenia wzgldnie uiszczenia opaty zastpczej w sposb wskazany w art. 188, art. 188a oraz art. 52
ustawy OZE odbiorcy przemysowi63) skadali owiadczenia potwierdzajce wykonywanie dziaalnoci
gospodarczej oznaczonej kodami Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci (PKD), ilo zuytej energii elektrycznej
62) Zgodnie z art. 9a ust. 6 ustawy Prawo energetyczne przez odbiorc przemysowego rozumie si odbiorc kocowego,
ktrego przewaajc dziaalnoci gospodarcz jest dziaalno okrelona w Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci (PKD)
i oznaczona nastpujcymi kodami: 0510; 0729; 0811; 0891; 0893; 0899; 1032; 1039; 1041; 1062; 1104; 1106; 1310; 1320;
1394; 1395; 1411; 1610; 1621; 1711; 1712; 1722; 1920; 2012; 2013; 2014; 2015; 2016; 2017; 2060; 2110; 2221; 2222; 2311;
2312; 2313; 2314; 2319; 2320; 2331; 2342; 2343; 2349; 2399; 2410; 2420; 2431; 2432; 2434; 2441; 2442; 2443; 2444; 2445;
2446; 2720; 3299; 2011; 2332; 2351; 2352; 2451; 2452; 2453; 2454; 2611; 2680; 3832.
63) Zgodnie z art. 188 ust. 3 oraz art. 52 ust. 6 ustawy OZE, ktrego przez odbiorc przemysowego rozumie si odbiorc
kocowego przewaajc dziaalnoci gospodarcz jest dziaalno okrelona w Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci (PKD)
i oznaczona nastpujcymi kodami: 0510; 0729; 0811; 0891; 0893; 0899; 1032; 1039; 1041; 1062; 1104; 1106; 1310; 1320;
1394; 1395; 1411; 1610; 1621; 1711; 1712; 1722; 1920; 2012; 2013; 2014; 2015; 2016; 2017; 2060; 2110; 2221; 2222; 2311;
2312; 2313; 2314; 2319; 2320; 2331; 2342; 2343; 2349; 2399; 2410; 2420; 2431; 2432; 2434; 2441; 2442; 2443; 2444; 2445;
2446; 2720; 3299; 2011; 2332; 2351; 2352; 2451; 2452; 2453; 2454; 2611; 2680; 3832; dla ktrego warto wspczynnika
intensywnoci zuycia energii elektrycznej wynosi nie mniej ni 3%.

oraz ilo energii elektrycznej zakupionej na wasny uytek w roku kalendarzowym poprzedzajcym rok
realizacji obowizku, warto wspczynnika intensywnoci zuycia energii elektrycznej wraz z opini
biegego rewidenta potwierdzajc prawidowo wyliczenia wartoci wspczynnika intensywnoci zuycia
Podkreli naley, e w 2015 r. odbiorcy przemysowi zobligowani byli do realizacji za 2014 rok
obowizkw, o ktrych mowa w art. 9a ust. 1 i 8 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu
obowizujcym do 3 kwietnia 2015 r.). W konsekwencji, na mocy przepisw art. 9a ust. 1a5 tej ustawy,
odbiorcy przemysowi (wskazani w Informacji Prezesa URE nr 41/2013 z 23 grudnia 2013 r.)
zobowizani byli do przekazania Prezesowi URE do 31 maja 2015 r. informacji o wysokoci wykonanego
obowizku, o ktrym mowa w art. 9a ust. 1a3 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowizujcym
do 3 kwietnia 2015 r.), iloci zakupionej energii elektrycznej na wasny uytek w 2014 r., wysokoci kosztu
energii elektrycznej oraz wartoci swojej produkcji w 2013 r., a take do zoenia owiadczenia
zawierajcego ww. informacje pod rygorem odpowiedzialnoci karnej za skadanie faszywych
owiadcze.
Naley take nadmieni, e w 2015 r. URE w celu rozpowszechniania dostpu podmiotw
zainteresowanych do statystycznej wiedzy na temat rde energii odnawialnej zlokalizowanych na
terenie Polski, uwzgldniajc specyficzn sytuacj na rynku wiadectw pochodzenia, prezentowa
cyklicznie dane dot. OZE za porednictwem strony internetowej w wyodrbnionej zakadce potencja
krajowy OZE w liczbach64). Dodatkowo co kwarta bya aktualizowana internetowa mapa Polski
z naniesionymi instalacjami wytwarzajcymi energi elektryczn w rdach odnawialnych.
Niezalenie od realizacji zada w zakresie zapewnienia funkcjonowania systemu wsparcia OZE

w dotychczas obowizujcym ksztacie, w URE prowadzono dziaania w zakresie przygotowania do
wdroenia, przewidzianego przepisami ustawy OZE, aukcyjnego systemu wsparcia wytwarzania energii
elektrycznej w instalacjach odnawialnego rda energii. Dziaania te w zasadniczej mierze polegay na
przeprowadzeniu postpowania w sprawach z zakresu zamwie publicznych, majcego na celu wybr
wykonawcy internetowej platformy aukcyjnej a w dalszej kolejnoci na wsppracy z wykonawc tej
platformy, stanowicej w myl przepisw ustawy OZE, internetowe narzdzie suce do
przeprowadzania aukcji na sprzeda energii elektrycznej z odnawialnych rde energii.
1.6.1. Wydawanie i umarzanie wiadectw pochodzenia oraz wiadectw

pochodzenia z kogeneracji. Wydawanie gwarancji pochodzenia
W 2015 r. Prezes URE wyda 19 571 wiadectw pochodzenia OZE, na czny wolumen
22 661 108,656 MWh (za produkcj w 2012 r., 2013 r., 2014 r. i 2015 r.) oraz 1 514 wiadectw CHP, na
czny wolumen 27 171 662,432 MWh (za produkcj w 2012 r., 2013 r., 2014 r. i 2015 r.). Ponadto
Prezes URE wyda 411 gwarancji pochodzenia
Biorc pod uwag zoone wnioski o wydanie wiadectw pochodzenia, gwarancji pochodzenia
i wiadectw pochodzenia z kogeneracji, Prezes URE w 37 przypadkach wyda postanowienia o odmowie
ich wydania (32 wiadectwa pochodzenia OZE oraz 5 gwarancji pochodzenia). Najczstszymi
przyczynami odmowy byy: uchybienie przez wnioskodawcw terminom przedoenia operatorowi
systemu elektroenergetycznego wnioskw o wydanie wiadectw/gwarancji65), nieudokumentowanie
daty rozpoczcia rozruchu technologicznego66), a take niespenienie innych wymogw wynikajcych
64) http://www.ure.gov.pl/pl/rynki-energii/energia-elektryczna/odnawialne-zrodla-ener/potencjal-krajowy-oze
65) 45 dni od dnia zakoczenia okresu wytworzenia danej iloci energii elektrycznej objtej wnioskiem OZE (art. 9e ust. 4b
ustawy Prawo energetyczne) i odpowiednio 14 dni w przypadku wniosku CHP (art. 9l ust. 6 ustawy Prawo energetyczne).
W przypadku wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia wniosek taki naley zoy w terminie 30 dni od dnia zakoczenia
okresu wytworzenia danej iloci energii elektrycznej objtej tym wnioskiem (art. 121 ust. 2 ustawy OZE).
66) Zgodnie z brzmieniem 7 ust. 2 rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 18 padziernika 2012 r., okres rozruchu moe
trwa do 90 dni i jest liczony od dnia pierwszego wprowadzenia energii do sieci operatora systemu elektroenergetycznego.

z przepisw prawa, w tym w szczeglnoci z rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 18 padziernika
2012 r. w sprawie szczegowego zakresu obowizkw uzyskania i przedstawienia do umorzenia
wiadectw pochodzenia, uiszczenia opaty zastpczej, zakupu energii elektrycznej i ciepa
wytworzonych w odnawialnych rdach energii oraz obowizku potwierdzania danych dotyczcych
iloci energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym rdle energii67).
Tabela 21. wiadectwa pochodzenia wydane w 2015 r. (za produkcj w 2012 r. i 2013 r.) w rozbiciu na poszczeglne
technologie wytwarzania wraz z wolumenem energii
Okres wytwarzania Okres wytwarzania

1 stycznia 2012 r. 31 grudnia 2012 r. 1 stycznia 2013 r. 31 grudnia 2013 r.
Rodzaj OZE
ilo energii ilo energii
liczba SP [szt.] liczba SP [szt.]
[MWh] [MWh]
Instalacje wykorzystujce biogaz* - - - -
Instalacje wykorzystujce biomas - - 1 182 576,579 19
- - - -
Instalacje wykorzystujce energi wiatru - - 631,417 5
Instalacje wykorzystujce hydroenergi - - 552,196 1
wspspalania biomasy, biopynw, biogazu 359,749 1 34 272,069 1
lub biogazu rolniczego z innymi paliwami
cznie 359,749 1 1 218 032,261 26
* W tym instalacje wykorzystujce biogaz rolniczy.
rdo: URE.
Tabela 22. wiadectwa pochodzenia wydane w 2015 r. (za produkcj w 2014 r.68) i 2015 r.) w rozbiciu na poszczeglne
technologie wytwarzania wraz z wolumenem energii

Rodzaj OZE
liczba SP [szt.] liczba SP [szt.]
[MWh] [MWh]
Instalacje wykorzystujce biogaz* 171 647,268 382 654 710,135 1 770
Instalacje wykorzystujce biomas 2 752 509,180 75 2 829 559,558 197
2 270,082 122 29 934,026 600
Instalacje wykorzystujce energi wiatru 1 604 819,187 1 594 7 271 517,756 8 250
Instalacje wykorzystujce hydroenergi 280 891,359 1 089 1 482 906,587 5 261
wspspalania biomasy, biopynw, biogazu 1 246 948,673 66 3 115 002,835 138
lub biogazu rolniczego z innymi paliwami
cznie 6 059 085,749 3 328 15 383 630,897 16 216
rdo: URE.
67) Dz. U. z 2012 r. poz. 1229 z pn. zm.

68) Zgodnie z art. 9e ust. 4b ustawy Prawo energetyczne wniosek naley przedoy w terminie 45 dni od dnia zakoczenia
okresu wytworzenia danej iloci energii elektrycznej objtej tym wnioskiem, co powoduje, e wnioski o wydanie SP OZE
dotyczce okresu wytwarzania 2014 r. mogy by skadane do 14 lutego 2015 r.

Tabela 23. Gwarancje pochodzenia wydane w 2015 r. w rozbiciu na poszczeglne technologie wytwarzania wraz
z wolumenem energii (za produkcj w 2014 r.69) i 2015 r.)

Rodzaj OZE
liczba GP [szt.] liczba GP [szt.]
[MWh] [MWh]
Instalacje wykorzystujce biogaz* 6 4673 53 9 635 12
Instalacje wykorzystujce biomas 2 256 818 29 5 969 3
86 7 - -
Instalacje wykorzystujce energi wiatru 2 911 212 191 293 698 25
Instalacje wykorzystujce hydroenergi 660 873 74 44 051 8
wspspalania biomasy, biopynw,
1 025 387 9 - -
biogazu lub biogazu rolniczego z innymi
paliwami
cznie 6 919 049 363 353 353 48
rdo: URE.
Tabela 24. wiadectwa pochodzenia z kogeneracji wydane w 2015 r. (za produkcj w 2011 r. i 2012 r.) w rozbiciu na
poszczeglne rodzaje jednostek kogeneracji wraz z wolumenem energii*

Rodzaje jednostek 1 stycznia 2011 r. 31 grudnia 2011 r. 1 stycznia 2012 r. 31 grudnia 2012 r.
kogeneracji ilo energii liczba SP CHP ilo energii liczba SP CHP
[MWh] [szt.] [MWh] [szt.]
opalana paliwami gazowymi lub o cznej
mocy elektrycznej zainstalowanej 15 128,461 3 49 197,488 4
< 1 MW (CHP1)
o cznej mocy elektrycznej
zainstalowanej 1 MW, nieopalana 0,000 0 0,000 0
paliwami gazowymi (CHP2)
opalana metanem uwalnianym
i ujmowanym przy doowych robotach
grniczych w czynnych, likwidowanych
0,000 0 0,000 0
lub zlikwidowanych kopalniach wgla
kamiennego lub gazem uzyskiwanym
z przetwarzania biomasy (CHP3)
* Wydane na skutek prawomocnego orzeczenia sdu w trybie przewidzianym w art. 5 ust. 4 ustawy z 14 marca 2014 r.
o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektrych innych ustaw70).
rdo: URE.
69) Zgodnie art. 121 ust. 2 ustawy o odnawialnych rdach energii wniosek naley przedoy w terminie 30 dni od dnia
zakoczenia okresu wytworzenia danej iloci energii elektrycznej objtej tym wnioskiem, co powoduje, e wnioski o wydanie
gwarancji dotyczce okresu wytwarzania 2014 r. mogy by skadane do 30 stycznia 2015 r.
70) Dz. U. z 2014 r. poz. 490.

Tabela 25. wiadectwa pochodzenia z kogeneracji wydane w 2015 r. (za produkcj w 2013 r., 2014 r.71) r. i 2015 r.) w rozbiciu
na poszczeglne rodzaje jednostek kogeneracji wraz z wolumenem energii
Okres wytwarzania Okres wytwarzania Okres wytwarzania

1 stycznia 2013 r. 1 stycznia 2014 r. 1 stycznia 2015 r.
Rodzaje jednostek
31 grudnia 2013 r. 31 grudnia 2014 r. 31 grudnia 2015 r.
kogeneracji
ilo energii liczba SP ilo energii liczba SP ilo energii liczba SP
[MWh] CHP [szt.] [MWh] CHP [szt.] [MWh] CHP [szt.]
opalana paliwami
gazowymi lub o cznej
mocy elektrycznej 382 315,988 7 1 651 764,427 238 2 935 741,253 647
zainstalowanej
< 1 MW (CHP1)
o cznej mocy
elektrycznej
zainstalowanej 1 MW, 104 004,014 13 9 731 026,844 219 11 901 095,357 257
nieopalana paliwami
gazowymi (CHP2)
opalana metanem
uwalnianym
i ujmowanym przy
doowych robotach
grniczych w czynnych,
likwidowanych lub
- - 116 248,992 52 285 139,608 74
zlikwidowanych
kopalniach wgla
kamiennego lub gazem
uzyskiwanym
z przetwarzania
biomasy (CHP3)
rdo: URE.
W 2015 r. odbiorcy przemysowi, przedsibiorstwa energetyczne, odbiorcy kocowi oraz towarowe

domy maklerskie lub domy maklerskie, w celu wywizania si za rok 2014 i 2015 z obowizkw
umorzenia wiadectw pochodzenia i wiadectw pochodzenia z kogeneracji lub uiszczenia opaty
zastpczej, wystpoway do Prezesa URE z wnioskami o umorzenie tych wiadectw.
W 2015 r. Prezes URE wyda 437 decyzji umarzajcych wiadectwa OZE na czn ilo 12 502 303,790 MWh
energii elektrycznej oraz 302 decyzje umarzajce wiadectwa CHP na czn ilo 13 141 988,855 MWh
Ponadto Prezes URE wyda 2 decyzje umarzajce wiadectwa pochodzenia CHP tzw. korekcyjne
na czny wolumen 1 304,180 MWh, w zwizku z wystpieniem nadwyki iloci energii elektrycznej
wynikajcej z wydanych przedsibiorstwom wiadectw pochodzenia z kogeneracji w stosunku do
rzeczywistej iloci energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji przez dane
jednostki kogeneracji w poprzednich latach kalendarzowych.
Tabela 26. Wolumen energii elektrycznej wynikajcy z umorzonych SP OZE w 2015 r.
Wolumen energii wynikajcy z umorzonych SP OZE

W celu realizacji obowizku za rok
[MWh]
2014 8 345 646,882
2015 4 156 656,908
cznie 12 502 303,790
rdo: URE.
71) Zgodnie z art. 9l ust. 6 ustawy Prawo energetyczne wniosek naley przedoy w terminie do 14 dnia nastpnego
miesica po zakoczeniu okresu wytworzenia energii elektrycznej objtej tym wnioskiem, co powoduje, e wnioski o wydanie
SP CHP dotyczce okresu wytwarzania 2014 r. mogy by skadane do 14 stycznia 2015 r.

Tabela 27. Wolumen energii elektrycznej wynikajcy z umorzonych SP CHP w 2015 r.
Wolumen energii wynikajcy z umorzonych SP CHP

W celu realizacji obowizku za rok
[MWh]*
2014
CHP1 2 145 658,089
CHP2 10 499 379,758
CHP3 411 466,142
2015
CHP1 66 529,925
CHP2 17 949,197
CHP3 1 005,774
cznie 13 141 988,855
* Z wyczeniem umorze korekcyjnych.

CHP1 Jednostki kogeneracji opalane paliwami gazowymi lub o cznej mocy zainstalowanej elektrycznej rda poniej 1 MW
CHP2 Jednostki kogeneracji inne ni CHP1 i CHP3.
CHP3 Jednostki kogeneracji opalane metanem uwalnianym i ujmowanym przy doowych robotach grniczych w czynnych,
likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach wgla kamiennego lub gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy
w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o biopaliwach.
rdo: URE.
Przyjmujc zatem wielko sprzeday energii elektrycznej do odbiorcw kocowych, w tym do odbiorcw
przemysowych na ich uytek wasny w 2015 r. na poziomie 130 000 000 MWh (w dacie sporzdzania
niniejszego Sprawozdania Prezes URE nie dysponuje jeszcze rzeczywistymi danymi za rok 2015) wykonany,
wg danych na 31 grudnia 2015 r., udzia:
1) energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnych rdach energii w 2015 r. wynis wg wydanych
w 2015 r. wiadectw pochodzenia (dla okresu wytwarzania od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r.)
11,83% wobec wymaganych w 2015 r. 14,0%,
2) energii elektrycznej wytwarzanej w wysokosprawnej kogeneracji w 2015 r. wynis wg wydanych
wiadectw pochodzenia z kogeneracji (dla okresu wytwarzania od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia
2015 r.):
dla jednostki kogeneracji CHP1 2,26% wobec wymaganego w 2015 r. poziomu dla CHP1 4,9%,
dla jednostki kogeneracji CHP2 9,15% wobec wymaganego w 2015 r. poziomu dla CHP1 23,2%,
dla jednostki kogeneracji CHP3 0,22% wobec wymaganego w 2015 r. poziomu dla CHP3 1,3%.
1.6.2. Kontrola realizacji obowizku uzyskania i przedstawienia

do umorzenia wiadectw pochodzenia energii elektrycznej
wytworzonej w odnawialnych rdach energii
oraz wiadectw pochodzenia z kogeneracji
Zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo energetyczne do zada Prezesa URE naley
kontrolowanie wykonania obowizkw, o ktrych mowa w art. 9a ust. 1 i 8 ustawy Prawo
energetyczne (w brzmieniu obowizujcym do 3 kwietnia 2015 r.).
Biorc pod uwag terminy przewidziane do realizacji przez podmioty zobowizane obowizkw
wynikajcych z art. 9a ust. 1 i 8 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowizujcym do
3 kwietnia 2015 r.) za rok 2014, upywajce: w przypadku obowizku wynikajcego z art. 9a ust. 1 tej
ustawy 31 marca 2015 r. (OZE) a w przypadku obowizku wynikajcego z art. 9a ust. 8 tej ustawy
30 czerwca 2015 r. (CHP), kontrola ich wykonania rozpocza si po 30 czerwca 2015 r. i stanowia
zadanie Prezesa URE, realizowane w cigu 2015 r.
Odnoszc si do rozliczenia obowizkw za rok 2014, wynikajcych z art. 9a ust. 1 i 8 ustawy
Prawo energetyczne (w brzmieniu obowizujcym do 3 kwietnia 2015 r.) (stanowicego zadanie

Prezesa URE realizowane w cigu 2015 r.), naley wskaza, e zgodnie z art. 9a ust. 1 i 8 ustawy Prawo
energetyczne, podmioty zobowizane (wymienione poniej) miay obowizek uzyskania
i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE wiadectw pochodzenia energii elektrycznej
wytworzonej w odnawialnych rdach energii lub uiszczenia opaty zastpczej, jak rwnie uzyskania
i przedstawienia do umorzenia wiadectw pochodzenia z kogeneracji lub uiszczenia opaty zastpczej.
W myl art. 9a ust. 1a ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowizujcym do 3 kwietnia 2015 r.),
podmiotami zobowizanymi do realizacji w 2014 r. obowizku, o ktrym mowa w art. 9a ust. 1 i 8 tej
ustawy, byy:
1) odbiorca przemysowy, ktry w roku kalendarzowym poprzedzajcym rok realizacji obowizku zuy nie
mniej ni 100 GWh energii elektrycznej, ktrej koszt wynis nie mniej ni 3% wartoci jego produkcji,
a take zoy owiadczenie, o ktrym mowa w art. 9a ust. 1a1 ustawy Prawo energetyczne,
2) przedsibiorstwa energetyczne wykonujce dziaalno gospodarcz w zakresie wytwarzania
energii elektrycznej lub obrotu t energi i sprzedajce t energi odbiorcom kocowym
niebdcych odbiorcami przemysowymi, o ktrych mowa w pkt 1,
3) odbiorca kocowy, inny ni odbiorca przemysowy, o ktrym mowa w pkt 1, bdcy czonkiem
giedy towarowej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych
lub czonkiem rynku organizowanego przez podmiot prowadzcy na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej rynek regulowany, w odniesieniu do transakcji zawieranych we wasnym imieniu na giedzie
towarowej lub na rynku organizowanym przez ten podmiot,
4) towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o ktrych mowa w art. 2 pkt 8 i 9 ustawy
z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych, w odniesieniu do transakcji realizowanych na
zlecenie odbiorcw kocowych, innych ni odbiorcy przemysowi, o ktrych mowa w pkt 1, na
giedzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzcy na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany.
W 2015 r. Prezes URE, zgodnie z obowizujcymi rozwizaniami ustawowymi, rozpocz kontrol
realizacji za rok 2014 obowizkw, wynikajcych z art. 9a ust. 1 i 8 ustawy Prawo energetyczne72),
przez odbiorcw przemysowych, przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si wytwarzaniem lub
obrotem energi elektryczn, odbiorcw kocowych oraz towarowe domy maklerskie lub domy
maklerskie. I tak, kady podmiot zobowizany powinien za 2014 r. osign:
13% poziom wypenienia obowizku uzyskania i przedstawienia do umorzenia wiadectw
pochodzenia lub uiszczenia opaty zastpczej, o ktrym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy Prawo
energetyczne73),
3,9% poziom wypenienia obowizku uzyskania i przedstawienia do umorzenia wiadectw
pochodzenia z kogeneracji lub uiszczenia opaty zastpczej, o ktrym mowa w art. 9a ust. 8 ustawy
Prawo energetyczne, dla jednostki kogeneracji, o ktrej mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo
energetyczne74) CHP1,
Prawo energetyczne, dla jednostki kogeneracji, o ktrej mowa w art. 9l ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
energetyczne75) CHP2,
72) Mechanizm wsparcia jednostek kogeneracji, o ktrych mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne (tj.
jednostek kogeneracji CHP1 oraz CHP2) zosta przywrcony z dniem 30 kwietnia 2014 r. ustaw z 14 marca 2014 r. o zmianie
ustawy Prawo energetyczne oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 490).
73) 2a-5 rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 18 padziernika 2012 r. w sprawie szczegowego zakresu obowizkw
uzyskania i przedstawienia do umorzenia wiadectw pochodzenia, uiszczenia opaty zastpczej, zakupu energii elektrycznej
i ciepa wytworzonych w odnawialnych rdach energii oraz obowizku potwierdzania danych dotyczcych iloci energii
elektrycznej wytworzonej w odnawialnym rdle energii (Dz. U. z 2012 r. poz. 1229 z pn. zm.).
74) Art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 14 marca o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektrych innych ustaw (Dz. U.
z 2014 r. poz. 490) oraz art. 9a ust. 11 pkt 1 lit. a ustawy Prawo energetyczne.
75) Art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z 14 marca o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektrych innych ustaw
(Dz. U. z 2014 r. poz. 490) oraz art. 9a ust. 11 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne.

Prawo energetyczne, dla jednostki kogeneracji, o ktrej mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1a ustawy
Prawo energetyczne76) CHP3.
Kontrol realizacji obowizku za 2014 r. objto 2 061 przedsibiorstw energetycznych

prowadzcych dziaalno gospodarcz polegajc na wytwarzaniu lub obrocie energi elektryczn,
5 domw maklerskich (cznie 2 066 podmioty) oraz 31 odbiorcw przemysowych. Odbiorcy
przemysowi, o ktrych mowa w art. 9a ust. 1a pkt 1 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu
obowizujcym do 3 kwietnia 2015 r.) z mocy prawa byli zobowizani do samodzielnej realizacji
obowizkw wynikajcych z art. 9a ust. 1 i 8 ustawy Prawo energetyczne. Na podstawie informacji
przekazanych przez TGE S.A. oraz Gied Papierw Wartociowych ustalono, e trzech odbiorcw
kocowych dokonywao we wasnym imieniu transakcji zakupu na giedzie towarowej lub na rynku
organizowanym przez podmiot prowadzcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany.
Z rozpocztej w 2015 r. analizy realizacji za 2014 r. omawianych obowizkw wynika, e rednie
wypenienie (udzia umorzonych wiadectw OZE, wiadectw CHP1, CHP2, CHP3 oraz uiszczonej opaty
zastpczej w wykonanej przez podmioty zobowizane cakowitej rocznej sprzeday energii
elektrycznej) obowizkw wg stanu na 31 grudnia 2015 r. wynioso:
dla OZE: 12,36%, wobec wymaganego 13,00%,
dla CHP1: 3,42% wobec wymaganego 3,9%,
dla CHP2: 20,47% wobec wymaganego 23,2%,
dla CHP3: 1,04% wobec wymaganego 1,1%.
W 2015 r. Prezes URE zakoczy postpowania administracyjne, wszczte w latach 20132014,
w zwizku z ujawnieniem nieprawidowoci przy realizacji obowizkw wynikajcych z art. 9a ust. 1 i 8
(w brzmieniu obowizujcym do 3 kwietnia 2015 r.) oraz art. 28 ustawy Prawo energetyczne za lata
20122013. Szczegowe informacje dotyczce kontroli wypenienia obowizku w tym zakresie
przedstawia tab. 28.
Tabela 28. Zestawienie prowadzonych i zakoczonych w 2015 r., wszcztych w latach 20132014 postpowa w ramach kontroli
realizacji obowizkw z art. 9a ustawy Prawo energetyczne za lata 20122013
Liczba decyzji Liczba decyzji Liczba decyzji czna wysoko

Obowizek umarzajcych o odstpieniu od o naoeniu kary naoonych kar
postpowanie wymierzenia kary pieninej pieninych [z]
art. 9a ust. 1 3 0 1 28 759,69
art. 9a ust. 8 3 0 3 21 057,16
art. 28 3 14 6 20 799,00
cznie 9 14 10 70 615,85
rdo: URE.
1.6.3. Ustalanie jednostkowych opat zastpczych

16 lutego 2015 r. Prezes URE opublikowa Informacj nr 6/2015 w sprawie zwaloryzowanej
jednostkowej opaty zastpczej, jak naley stosowa w celu obliczenia opaty zastpczej przy realizacji
obowizku, o ktrym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowizujcym
do 3 kwietnia 2015 r.) w wysokoci 300,03 z/MW77).
76) Art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z 14 marca o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektrych innych ustaw
(Dz. U. z 2014 r. poz. 490) oraz art. 9a ust. 11 pkt 2 lit. a ustawy Prawo energetyczne.
77) Dziaajc na podstawie art. 9a ust. 3 i 4 ustawy Prawo energetyczne, w zwizku z Komunikatem Prezesa Gwnego
Urzdu Statystycznego z 15 stycznia 2015 r. w sprawie redniorocznego wskanika cen towarw i usug konsumpcyjnych
ogem w 2014 r. (M. P. z 2015 r. poz. 109).

Ponadto Prezes URE obliczy i opublikowa jednostkowe opaty zastpcze oznaczone symbolami
Ozg, Ozk i Ozm na podstawie redniej ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym.
Przy ich ustalaniu Prezes URE uwzgldni78):
1) ilo energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji,
2) rnic pomidzy kosztami wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji
i cenami sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym,
3) poziom cen energii elektrycznej dla odbiorcw kocowych,
4) poziom zagospodarowania dostpnych iloci metanu uwalnianego i ujmowanego przy doowych
robotach grniczych w czynnych, likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach wgla kamiennego
oraz gazu uzyskiwanego z przetwarzania biomasy.
Dziaajc na podstawie art. 9a ust. 13 i 14 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu
obowizujcym od 4 kwietnia 2015 r.), Prezes URE 29 maja 2015 r. ogosi jednostkowe opaty
zastpcze obowizujce w 2016 r. w wysokoci:
Ozg = 125,00 [z/MWh],
Ozk = 11,00 [z/MWh],
Ozm = 63,00 [z/MWh]
1.6.4. Sprawy sporne dotyczce odmowy przyczenia do sieci

odnawialnych rde energii
Zgodnie z katalogiem spraw spornych zawartym w art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne do
kompetencji Prezesa URE naley rozstrzyganie sporw dotyczcych odmowy przyczenia do sieci
w zakresie publicznoprawnego obowizku zawarcia umowy o przyczenie do sieci. Jest to jeden
z nielicznych przypadkw moliwoci ingerencji administracyjnej w regulacj stosunkw
cywilnoprawnych. Decyzja Prezesa URE zastpuje owiadczenie woli stron i stanowi samoistn
podstaw uksztatowania stosunku zobowizaniowego w zakresie sprawy spornej midzy stronami.
Podstawa prawna tego uprawnienia zostaa okrelona w art. 7 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne.
Zgodnie z tym przepisem przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si przesyaniem lub dystrybucj
paliw gazowych lub energii s obowizane do zawarcia umowy o przyczenie do sieci z podmiotami
ubiegajcymi si o przyczenie do sieci, na zasadzie rwnoprawnego traktowania i przyczania,
w pierwszej kolejnoci, instalacji odnawialnego rda energii79), jeeli istniej techniczne
i ekonomiczne warunki przyczenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a dajcy zawarcia
umowy spenia warunki przyczenia do sieci i odbioru.
Jeeli przedsibiorstwo energetyczne odmwi zawarcia umowy o przyczenie do sieci lub przyczenia
w pierwszej kolejnoci instalacji odnawialnego rda energii, jest obowizane niezwocznie pisemnie
powiadomi o odmowie jej zawarcia Prezesa URE i zainteresowany podmiot, podajc przyczyny odmowy.
Na przedsibiorstwie energetycznym spoczywa publicznoprawny obowizek zawarcia umowy
o przyczenie do sieci jeeli spenione s przesanki ustawowe, a mianowicie jeeli istniej techniczne
i ekonomiczne warunki przyczenia i odbioru, podmiot dajcy zawarcia umowy spenia warunki
przyczenia do sieci i odbioru oraz dysponuje tytuem prawnym do korzystania z nieruchomoci, obiektu
lub lokalu, do ktrych paliwa gazowe lub energia maj by dostarczane.
Konsekwencj istnienia publicznoprawnego obowizku przyczenia do sieci, w razie sporu co do
istnienia tego obowizku, jest uksztatowanie umowy o przyczenie, z ustalon wysokoci opaty za
przyczenie okrelon na podstawie art. 7 ust. 8 ustawy Prawo energetyczne. Jak wynika
z utrwalonego orzecznictwa sdowego opata ta pobierana jest za zespolenie instalacji nowego
wytwrcy energii z sieci przedsibiorstwa energetycznego i obejmuje nakady za wykonanie tego
78)Dziaajc na podstawie art. 9a ust. 13 i 14 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowizujcym od 4 kwietnia 2015 r.).
79)Art. 7 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne w brzmieniu nadanym przez art. 179 pkt 2 lit. a ustawy OZE obowizujcym
od 4 maja 2015 r.

zespolenia, a nie za rozbudow sieci przedsibiorstwa na potrzeby przyczenia. Przez realizacj
przyczenia urzdze, instalacji lub sieci do sieci elektroenergetycznej lub do sieci ciepowniczej
rozumie si budow odcinka lub elementu sieci sucego do poczenia urzdze, instalacji lub sieci
podmiotu ubiegajcego si o ich przyczenie do sieci elektroenergetycznej lub do sieci ciepowniczej,
z pozosta czci sieci (art. 7 ust. 81 ustawy Prawo energetyczne). Natomiast obowizek rozbudowy
sieci oraz finansowania rozbudowy sieci na potrzeby przyczenia rnych podmiotw, nie ma
charakteru bezwzgldnego i aktualizuje si w warunkach okrelonych w art. 7 ust. 5 ustawy Prawo
energetyczne. Obowizek ten spoczywa na przedsibiorstwie energetycznym w zakresie wynikajcym
z przepisw wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 oraz art. 46 ustawy Prawo energetyczne
oraz w zakresie wynikajcym z zaoe i planw, o ktrych mowa w art. 19 i 20 tej ustawy.
Jednoczenie Prezes URE nie ma kompetencji do orzekania tzw. komercyjnych umw
o przyczenie do sieci, ktrych podstawa zostaa okrelona w art. 7 ust. 9 ustawy Prawo
energetyczne. Zgodnie z brzmieniem ww. przepisu, w przypadku, gdy przedsibiorstwo energetyczne
odmwi przyczenia do sieci z powodu braku warunkw ekonomicznych, o ktrych mowa w ust. 1, za
przyczenie do sieci przedsibiorstwo to moe ustali opat w wysokoci uzgodnionej z podmiotem
ubiegajcym si o przyczenie do sieci w umowie o przyczenie do sieci; wwczas przepisw
dotyczcych zasad ustalania opaty za przyczenie do sieci nie stosuje si. Strony komercyjnej umowy
o przyczenie mog ksztatowa wysoko opaty za przyczenie w sposb dowolny, a wic w sposb
wykraczajcy poza ramy ustawowe.
W orzecznictwie Sdu Najwyszego zosta przedstawiony pogld, zgodnie z ktrym techniczne
i ekonomiczne warunki przyczenia naley zawsze odnosi do konkretnego obiektu, jaki ma by
przyczany z uwzgldnieniem treci skadanych w toku procesu ubiegania si o przyczenia owiadcze
woli jego stron, a take caego kontekstu funkcjonowania przedsibiorstw sieciowych, zasad
i mechanizmw rozbudowy infrastruktury sieciowej, w szczeglnoci za jej finansowania oraz inwestycji
w nowe moce przyczeniowe (por. wyrok Sdu Najwyszego z 22 maja 2014 r., sygn. akt III SK 51/13).
Istotne zmiany w zakresie przyczania rde do sieci wprowadzia ustawa OZE zmieniajca
postanowienia ustawy Prawo energetyczne. Niemniej naley postulowa gruntown przebudow
norm prawnych dotyczcych przyczania z uwagi na niespjno tej regulacji wynikajc z kolejnych
nowelizacji. Zasadna wydaje si zatem zmiana brzmienia art. 7 ustawy Prawo energetyczne, ktra
zrnicowaaby zasady przyczania do sieci wytwrcw i pozostaych podmiotw ubiegajcych si
o przyczenie.
Warto wskaza, e w zwizku z zatwierdzeniem ugd w przedmiocie ustalenia pomidzy stronami

treci umowy o przyczenie do sieci instalacji odnawialnych rde energii do sieci
elektroenergetycznej oraz w zwizku z uprawomocnieniem si, na podstawie wyroku wydanego przez
Sd Okrgowy w Warszawie 14 grudnia 2015 r., sygn. akt XVII AmE 3/15, decyzji Prezesa URE zostay
zawarte umowy o przyczenie instalacji odnawialnych rde energii o cznej mocy 153,5 MW.
Powysze dane dotycz prowadzonych przez Prezesa URE dziaa mieszczcych si w obszarze zada
wskazanych w Polityce energetycznej Polski do 2030 roku (pkt 5.1. Cele w zakresie wykorzystania OZE),
majcych na celu wzrost udziau odnawialnych rde energii w finalnym zuyciu energii co najmniej
do poziomu 15% w 2020 r.
Naley rwnie wskaza, e wydanie decyzji umarzajcych wyej wskazane postpowania wynikao
z faktu, e w ramach podjtych przez Prezesa URE dziaa strony doszy do porozumienia i zawary
przedmiotow umow bez koniecznoci rozstrzygania sporu przez Prezesa URE (5 spraw) lub
wnioskodawca wycofa danie rozstrzygnicia sporu przez Prezesa URE (9 spraw).

Tabela 29. Dane statystyczne sprawy sporne dotyczce odmw przyczenia odnawialnych rde energii do sieci
elektroenergetycznej w 2015 r.
Liczba decyzji, Liczba decyzji,

w ktrych stwierdzono, w ktrych stwierdzono,
e nie ciy e ciy Liczba decyzji
Liczba spraw Liczba ugd
publicznoprawny publicznoprawny umarzajcych
rozstrzygnitych administracyjnych
obowizek zawarcia obowizek zawarcia postpowanie
umowy umowy
o przyczenie o przyczenie
30 13 0 14 3
rdo: URE.
1.7. Monitorowanie funkcjonowania systemu

elektroenergetycznego w zakresie
bezpieczestwa dostarczania energii elektrycznej
1.7.1. Monitorowanie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego
Produkcja energii elektrycznej brutto w kraju w 2015 r. ksztatowaa si na poziomie 161 772 GWh
i bya wysza o 3,3% w porwnaniu z 2014 r. Krajowe zuycie energii elektrycznej wynioso 161 438 GWh
i byo wysze o 1,7% od zuycia w 2014 r. Poniewa produkcja energii elektrycznej w 2015 r. nieznacznie
przewyszaa zuycie krajowe, naley zwrci uwag na wzrost eksportu energii elektrycznej w tym
okresie.
Zdecydowana wikszo energii elektrycznej zostaa wytworzona w elektrowniach zawodowych
cieplnych, w tym na wglu kamiennym i brunatnym. Uwag zwraca dalszy wzrost produkcji energii
elektrycznej ze rde odnawialnych (przede wszystkim wiatrowych).
Wybrane dane dotyczce produkcji i zuycia energii elektrycznej przedstawiono w tab. 30.
Tabela 30. Produkcja i zuycie energii elektrycznej w 2015 r.
Wytwarzanie Struktura
Wyszczeglnienie [GWh] wytwarzania [%]
2014 r. 2015 r. dynamika* 2014 r. 2015 r.
Produkcja energii elektrycznej brutto w kraju 156 567 161 772 103,32 100,00 100,00
1) elektrownie zawodowe, w tym: 140 290 141 901 101,15 89,60 87,72
a) elektrownie cieplne, w tym: 137 770 139 640 101,36 87,99 86,32
na wglu kamiennym 80 284 81 883 101,99 51,28 50,59
na wglu brunatnym 54 212 53 564 98,80 34,63 33,11
gazowe 3 274 4 193 128,06 2,09 2,59
b) elektrownie wodne 2 520 2 261 89,72 1,61 1,40
2) elektrownie przemysowe 9 020 9 757 108,17 5,76 6,03
3) elektrownie wiatrowe i inne odnawialne 7 257 10 114 139,37 4,64 6,25
Krajowe zuycie energii elektrycznej brutto 158 734 161 438 101,70
* 2015 r. /2014 r., gdzie 2014 r. = 100
rdo: PSE S.A.
Odnoszc si do mocy zainstalowanej i osigalnej elektrowni krajowych, naley zauway, e

tendencja zwykowa dla obu wielkoci w porwnaniu z 2014 r. bya kontynuowana. Na uwag
zasuguje wzrost w odniesieniu do 2014 r.:

w elektrowniach cieplnych mocy zainstalowanej o ponad 6% oraz mocy osigalnej o ponad 3,4%,
w rdach odnawialnych mocy zainstalowanej o ponad 46% oraz mocy osigalnej o ponad 36%.
Przesank do stymulacji wzrostu mocy w rdach odnawialnych by wymg ukoczenia przez

przedsibiorstwa inwestycji w OZE do koca 2015 r., aby uzyska moliwo skorzystania z systemu
wsparcia w obecnym systemie Zielonych Certyfikatw.
W rezultacie moc zainstalowana elektrowni zawodowych w 2015 r. zmniejszya si o ponad 10%,
a moc osigalna tych elektrowni spada o ponad 11% w stosunku do 2014 r.
Wybrane dane dotyczce struktury mocy zainstalowanej i osigalnej w elektrowniach krajowych
przedstawiono w tab. 31.
Tabela 31. Struktura mocy zainstalowanej i osigalnej w elektrowniach krajowych stan na 31 grudnia 2015 r. odniesiony do
stanu na 31 grudnia 2014 r.
Moc zainstalowana [MW] Moc osigalna [MW]

Wyszczeglnienie
2014 r. 2015 r. dynamika* 2014 r. 2015 r. dynamika*
Moc elektrowni krajowych ogem, w tym: 38 121 40 445 106,10 38 477 39 777 103,38
elektrowni zawodowych, w tym: 35 508 31 927 89,91 36 038 32 069 88,99
elektrowni zawodowych cieplnych, w tym: 29 262 29 637 101,28 29 846 29 739 99,64
na wglu kamiennym 18 995 19 348 101,86 19 654 19 443 98,93
na wglu brunatnym 9 268 9 290 100,24 9 275 9 322 100,51
gazowych 999 999 100,00 917 973 106,11
elektrowniach zawodowych wodnych 2 369 2 290 96,67 2 337 2 330 99,70
elektrowniach przemysowych 2 613 2 831 108,34 2 439 2 451 100,49
rde odnawialnych 3 877 5 687 146,69 3 855 5 258 136,39
JWCD 24 663 24 782 100,48 25 039 25 141 100,41
nJWCD 13 458 15 664 116,39 13 438 14 636 108,92
* 2015 r./2014 r., gdzie 2014 r. = 100
rdo: PSE S.A.
W 2015 r. rednie roczne zapotrzebowanie na moc (w odniesieniu do wartoci ze szczytu

wieczornego) wynioso 22 219 MW, co stanowio wzrost o 1,0% w stosunku do 2014 r., natomiast
zapotrzebowanie maksymalne w dobowych szczytach obcienia wynioso 25 101 MW, co stanowi
spadek o 1,7% w stosunku do 2014 r. Zmiany krajowego zapotrzebowania na moc w porannych
i wieczornych szczytach zapotrzebowania zostay przedstawione na rysunku poniej.

Rysunek 27. Zmiana krajowego zapotrzebowania na moc w szczycie porannym i wieczornym w wartociach rednich z dni
roboczych poszczeglnych miesicy w 2015 r. w odniesieniu do 2014 r.
5,0%
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
0,0%
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
-1,0%
-2,0%
-3,0%
Zmiana krajowego zapotrzebowania pokrytego w rannym szczycie krajowego zapotrzebowania na

moc w wartociach rednich z dni roboczych w miesicu [MW]
Zmiana krajowego zapotrzebowania pokrytego w wieczornym szczycie krajowego zapotrzebowania
na moc w wartociach rednich z dni roboczych w miesicu [MW]
Najwikszy spadek krajowego zapotrzebowania na moc nastpi w grudniu 2015 r. w szczycie

porannym i wynis -2% w odniesieniu do reprezentatywnego miesica grudnia w 2014 r. Z kolei
najwikszy wzrost zapotrzebowania na moc wystpi w lutym w okresie szczytu rannego i wynis 3,7%
w odniesieniu do reprezentatywnego miesica lutego w 2014 r.
Na rys. 28 przedstawiono relacj mocy dyspozycyjnej elektrowni krajowych w odniesieniu do
maksymalnego zapotrzebowania na moc w KSE w poszczeglnych miesicach 2015 r.
Rysunek 28. Moc dyspozycyjna elektrowni krajowych oraz maksymalne krajowe zapotrzebowanie na moc w wieczornym
szczycie zapotrzebowania w wartociach rednich z dni roboczych w miesicu dla 2015 r.
[MW]
29541,5
30 000
28809,1 28868,8
27883,3
28 000
28354,4 27004,5
25674,7 25851,8
26 000
25143,9 24791,1
24311,7 25109,5
24 000 25101,1 24913,4
24573,8 24874,3
23547,6 23827,2
23176,3 22945,0
22 000
22304,5
21332,8 20766,5
20 000
20135,9
18 000
Moc dyspozycyjna elektrowni krajowych [MW]

Maksymalne krajowe zapotrzebowanie mocy [MW]

Wybrane wskaniki dotyczce funkcjonowania KSE w latach 20142015 zostay przedstawione
w tab. 32.
Tabela 32. Wybrane dane dotyczce funkcjonowania KSE w 2015 r.
Warto [MW]
Wyszczeglnienie
2014 r. 2015 r. dynamika*
Moc osigalna elektrowni krajowych** 38 216,20 38 891,30 101,77
Moc dyspozycyjna elektrowni krajowych** 26 365,50 26 763,20 101,51
Zapotrzebowanie na moc** 21 995,90 22 218,60 101,01
25 534,80 25 101,10
Maksymalne krajowe zapotrzebowanie na moc 2014.01.29 2015.01.07 98,30
godz. 17:15 godz. 17:00
Rezerwa mocy w dniu, w ktrym wystpio maksymalne krajowe
3 623,90 3 441,10 94,96
zapotrzebowanie na moc***
10 745,30 12 650,30
Minimalne krajowe zapotrzebowanie na moc 2014.04.21 2015.07.27 117,73
godz. 5:30 godz. 4:45
Rezerwa mocy w dniu, w ktrym wystpio minimalne krajowe
12 996,50 11 049,30 85,02
zapotrzebowanie na moc
* 2015 r. /2014 r., gdzie 2014 r. = 100

** Dane na podstawie rednich rocznych wartoci ze szczytu wieczornego z dni roboczych.
*** Rezerwa mocy = rezerwa wirujca w JWCD cieplnych + rezerwa JWCD wodnych + rezerwa zimna w JWCD cieplnych.
rdo: PSE S.A.
rednia roczna wielko mocy osigalnej krajowych elektrowni ze szczytu wieczornego z dni
roboczych, wzrosa z poziomu 38 216 MW w 2014 r. do wartoci 38 891 MW w 2015 r., dodatkowo
odpowiadajca jej rednia roczna wielko mocy dyspozycyjnej rwnie wzrosa z 26 366 MW w 2014 r. do
26 763 MW w 2015 r., co nie wpyno znaczco na zmian relacji mocy dyspozycyjnej do osigalnej
utrzymujcej si na poziomie ok. 69%.
Rysunek 29. Moc osigalna elektrowni krajowych w porannym i wieczornym szczycie krajowego zapotrzebowania
w wartociach rednich z dni roboczych w poszczeglnych miesicach 2014 r. i 2015 r.
[MW] 2014 2015

40000
39500
39000
38500
38000
37500
37000
36500
W 2015 r. najmniejsza moc osigalna elektrowni krajowych zostaa odnotowana w styczniu i wynosia
38 546 MW, z kolei najwiksza jej warto zostaa odnotowana w grudniu i wynosia 39 671 MW.
Na rys. 30 oraz 31 przedstawiono procentowy udzia godzin w miesicach, w ktrych rezerwa mocy
odniesiona do wielkoci zapotrzebowania osigaa poziomy w okrelonych przedziaach, m.in. do
wielkoci referencyjnej ustalonej w IRiESP na poziomie 9%. Na rys. 30 przedstawione zostay poziomy

rezerwy wyliczonej jako suma rezerwy wirujcej JWCD cieplnych oraz rezerwy JWCD wodnych,
natomiast na rys. 31 jako suma rezerwy wirujcej JWCD cieplnych, rezerwy JWCD wodnych oraz
rezerwy zimnej JWCD cieplnych.
Rysunek 30. Procentowy udzia godzin w miesicach, w ktrych rezerwa mocy (suma rezerwy wirujcej JWCD cieplnych oraz
rezerwy wodnych JWCD) odniesiona do zapotrzebowania osigaa poziom: poniej 9%, od 9% wcznie do 13,5%, od 13,5%
wcznie do 18%, od 18% wcznie do 27% oraz 27% i powyej
Udzia godzin w danych miesicach, w ktrych poziom rezerwy mocy przyjmowa

wartoci w okrelonych przedziaach
(poziom = rezerwa/zapotrzebowanie)
(Rezerwa - JWCD rez. wirujca + JWCD wodne)
100%
90%
80% 27% i powyej
70% <18%-27%)
60%
<13,5%-18%)
50%
40% <9%-13,5%)
30% poniej 9%
20%
10%
0%
Rysunek 31. Procentowy udzia godzin w miesicach, w ktrych rezerwa mocy (suma rezerwy wirujcej JWCD cieplnych,
rezerwy wodnych JWCD oraz rezerwy zimnej w JWCD cieplnych) odniesiona do zapotrzebowania osigaa poziom: poniej
9%, od 9% wcznie do 13,5%, od 13,5% wcznie do 18%, od 18% wcznie do 27% oraz 27% i powyej
Udzia godzin w danych miesicach, w ktrych poziom rezerwy mocy przyjmowa wartoci
w okrelonych przedziaach
(poziom = rezerwa/zapotrzebowanie)
(Rezerwa - JWCD rez. wirujca + JWCD wodne + JWCD rez. zimna)
100%
90%
27% i powyej
80%
70% <18%-27%)
60% <13,5%-18%)
50%
<9%-13,5%)
40%
30% poniej 9%
20%
10%
0%

Tabela 33. Minimalna i maksymalna rezerwa mocy (uwzgldniajca rezerw zimn) w 2015 r. w szczytach porannych
i wieczornych (na podstawie raportw dobowych PSE S.A. ze wszystkich dni roku)
Szczyt poranny Szczyt wieczorny

rezerwa mocy rezerwa/zapotrzebowanie rezerwa mocy rezerwa/zapotrzebowanie
[MW] [%] [MW] [%]
min 748 3,49 1 182 5,21
max 17 716 126,99 15 971 103,07
Maksymalne rezerwy mocy w szczytach zarwno dla porannego, jak i wieczornego wystpiy
25 grudnia 2015 r., kiedy zapotrzebowanie na moc nie byo wysokie.
Okresy, dla ktrych rezerwa mocy (JWCD cieplne wirujce + JWCD wodne) wynosia poniej poziomu
referencyjnego 9% byy stosunkowo krtkie, a w przypadku uwzgldnienia w rezerwie mocy take rezerwy
zimnej w JWCD incydentalne. Naley zauway, e 21 lipca 2015 r. dla pojedynczego kwadransa,
ktremu odpowiada zapotrzebowanie na moc w szczycie porannym, wystpi najniszy roczny poziom
rezerwy mocy (JWCD cieplne wirujce + JWCD wodne) w wysokoci poniej 3,5%.
Na rys. 31 porwnane zostay rednie miesiczne wartoci (odpowiadajce szczytom wieczornym z dni
roboczych) obcienia, ubytkw oraz rezerw w systemie dla poszczeglnych miesicy 2014 r. i 2015 r.
Z przedstawionych danych wynika, e w 2015 r. redni poziom rezerwy w systemie w odniesieniu do
zanotowanego obcienia ksztatowa si na poziomie porwnywalnym z 2014 r., przy czym najwiksze
rnice wskazujce na znaczcy spadek tego wspczynnika w odniesieniu do danych referencyjnych
z 2014 r. wystpiy w maju oraz sierpniu 2015 r. (co odpowiada wystpieniu sytuacji wprowadzenia
ogranicze w odbiorze energii elektrycznej w szczeglnoci w tygodniu 33 2015 r. 20 stopie
zasilania i kontynuacja zasilania w stopniach od 11 do 16 w tym tygodniu). Najwikszy wzrost
redniego poziomu rezerw w systemie w odniesieniu do zanotowanego obcienia w porwnaniu do
okresu referencyjnego sprzed roku, mia miejsce w kwietniu 2015 r. Bazujc na urednionych
wartociach miesicznych ze szczytw wieczornych z dni roboczych przedstawionych na rys. 32, mona
zauway, e w 2015 r. rednia warto ubytkw mocy bya nieznacznie wiksza w porwnaniu
z okresem 2014 r., za wyjtkiem sezonw: marzec-kwiecie oraz listopad-grudzie.
W ujciu redniorocznym w 2015 r. w porwnaniu z 2014 r., wystpiy zauwaalne spadki rezerw
mocy w elektrowniach zawodowych oraz ubytkw mocy zwizanych z remontami kapitalnymi,
rednimi oraz awaryjnymi.
Zauwaajc tego rodzaju tendencje na rynku energii elektrycznej, Prezes URE od kilku lat zwraca
uwag na konieczno niezwocznego podjcia przez waciwe podmioty, tj. PSE S.A. oraz Ministerstwo
Gospodarki/Ministerstwo Energii, prac majcych na celu usunicie krytycznej sytuacji w zakresie
zapewnienia dostaw energii elektrycznej na potrzeby KSE, ktra moe zaistnie w przyszoci, a take
wypracowania rozwiza w zakresie powstania dwutowarowego rynku energii elektrycznej.
Dynamicznie zmieniajca si sytuacja potwierdza zasadno tych dziaa.

Rysunek 32. Elektrownie zawodowe porwnanie wybranych aspektw pracy w 2015 r. i w 2014 r. (na podstawie rednich
miesicznych wartoci ze szczytw wieczornych w dniach roboczych)
[MW]
40000
35000
9006
10335
8600
7522
7419
8585
9123
10361
8907
10463
11904
9453
10917
11926
11960
12036
12296
11560
11695
11670
11916
12811
12209
10732
30000
4933
5106
4567
6065
5385
4303
4448
4020
25000
4836
3300
2966
5609
3848
2847
3836
4084
3644
3756
4419
4238
5245
4760
3935
4405
20000
15000
23216
23108
22956
22740
22652
22601
22275
22203
22081
21778
21454
21276
21165
20531
20513
20370
20340
20301
19856
19851
19516
19194
19158
18992
10000
5000
OBCIENIE REZERWY UBYTKI MOCY
Nieplanowane ubytki mocy odniesione do mocy osigalnej w szczycie porannym i wieczornym byy
do siebie zblione, a najwiksze rnice nie przekroczyy 1% (w ramach nieplanowanych ubytkw mocy
uwzgldniono ubytki spowodowane remontami biecymi i awaryjnymi, ponadto eksploatacyjne,
ciepownicze oraz ubytki ze wzgldu na warunki pracy sieci bez remontw o charakterze
dugoterminowym).
Rysunek 33. Ubytki mocy (nieplanowane) odniesione do mocy osigalnej w porannym i wieczornym szczycie krajowego
zapotrzebowania na moc z dni roboczych poszczeglnych miesicy w 2015 r.
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
ubytki nieplanowane/moc osigalna szczyt poranny ubytki nieplanowane/moc osigalna szczyt wieczorny
Najwiksze ubytki mocy (nieplanowane) w odniesieniu do krajowego zapotrzebowania na moc

z dni roboczych wystpiy w okresie letnim (czerwiec-sierpie 2015 r.), osigajc jednoczenie
ekstremum dla szczytu wieczornego w lipcu 2015 r. przy wartoci 49%.

Rysunek 34. Ubytki mocy odniesione do krajowego zapotrzebowania na moc w porannym i wieczornym szczycie tego
zapotrzebowania z dni roboczych poszczeglnych miesicy w 2015 r.
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
ubytki nieplanowane/krajowe zap. na moc szczyt poranny ubytki nieplanowane/krajowe zap. na moc szczyt wieczorny
Na rys. 35 przedstawiono dane z zakresu mocy dyspozycyjnej oraz rezerw mocy w elektrowniach
krajowych w latach 20142015, z ktrych wynika, e rednie roczne obcienie Jednostek Wytwrczych
Centralnie Dysponowanych (JWCD) pozostao na poziomie porwnywalnym jak w 2014 r., z kolei
obcienie nJWCD zwikszyo si znacznie w porwnaniu z rokiem poprzednim o ponad 8,5%.
Zestawiajc rednioroczne wielkoci rezerwy wirujcej i zimnej z JWCD w stosunku do obcienia
JWCD, naley zauway, e udzia liczony jako stosunek rezerwy do obcienia, w przypadku rezerwy
wirujcej nie zmieni si znaczco: wzrs z wartoci 7,1% w 2014 r. do 8,5% w 2015 r., natomiast
rezerwy zimnej zmala z wartoci 23,9% do 21,2%.
Rysunek 35. Moce dyspozycyjne i rezerwy mocy w elektrowniach krajowych dostpne dla OSP w 2015 r. w odniesieniu do
2014 r. wartoci rednie miesiczne z dobowego szczytu krajowego zapotrzebowania na moc
[MW]
30 000
4 619
4 251
4 287
4 504
3 774
2 708
4 621
4 443
3 076
3 744
1 860
1 840
25 000
3 198
4 170
2 818
2 804
2 534
3 418
3 400
2 477
2 995
3 990
1 476 1 528 1 331

4 095
1 272 1 606 1 179 1 854

4 184
1 888 1 155 980

1 196 1 078 827
1 445 1 001 948 720 1 504
7 009
7 181
4 580
20 000 985
6 976
6 715
5 911
1 064
6 949
6 177
7 566
7 882
5 495
7 222
1 148
4 340
6 102
4 162
3 770
1 069 1 049
3 949
843
3 931
5 082
6 148
3 755
4 479
3 856
4 692
15 000
10 000
16 819
16 459
16 326
16 282
16 143
16 067
16 013
15 953
15 865
15 723
15 670
15 624
15 564
15 446
15 388
15 132
15 060
15 021
14 877
14 792
14 734
14 647
14 111
14 091
5 000
OBCIENIE JWCD OBCIENIE nJWCD REZERWA WIRUJCA JWCD REZERWA ZIMNA JWCD

1.7.2. Uzgadnianie projektw planw rozwoju elektroenergetycznych
przedsibiorstw sieciowych
Przedsibiorstwo energetyczne wykonujce dziaalno polegajc na przesyaniu lub dystrybucji
energii elektrycznej, wypeniajc swoje ustawowe obowizki realizuje szereg zada inwestycyjnych,
charakteryzujcych si ponoszeniem znacznych rodkw finansowych w duszym horyzoncie
czasowym. Projekty te s zrnicowane, dotycz zarwno prac elektryczno-budowlanych, jak rwnie
informatycznych czy teleinformatycznych. Wszystkie projekty realizowane przez Przedsibiorstwo
znajduj si w planie rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na
energi elektryczn, ktry uzgadniany jest z Prezesem URE. Projekty planw rozwoju podlegaj
uzgodnieniu z Prezesem URE z wyczeniem przedsibiorstw wykonujcych dziaalno gospodarcz
w zakresie przesyania lub dystrybucji dla mniej ni 100 odbiorcw, ktrym przedsibiorstwo to
dostarcza rocznie mniej ni 50 GWh tej energii.
Prezes URE uzgadniajc plany rozwoju weryfikuje przede wszystkim ich zgodno z ustaw
i przepisami wykonawczymi do tej ustawy oraz z zaoeniami polityki energetycznej pastwa,
wsppracujc przy tym z waciwymi miejscowo zarzdami wojewdztw. Ponadto uzgadnia nakady
inwestycyjne w takiej wysokoci, aby koszty z nich wynikajce mogy stanowi podstaw do kalkulacji
taryfy z zachowaniem wymogu, o ktrym mowa w art. 16 ust. 10 ustawy Prawo energetyczne.
Zgodnie z tym przepisem plany powinny zapewnia dugookresow maksymalizacj efektywnoci
nakadw i kosztw ponoszonych przez przedsibiorstwa energetyczne, tak aby nakady i koszty nie
powodoway w poszczeglnych latach nadmiernego wzrostu cen i stawek opat dla energii
elektrycznej, przy zapewnieniu cigoci, niezawodnoci i jakoci dostaw.
Uzgodniony poziom nakadw inwestycyjnych piciu najwikszych OSD i OSP na lata 20152016,
przedstawia tab. 34. W tabeli przedstawiono rwnie poziom zrealizowanych nakadw
inwestycyjnych w latach 20132014.
Tabela 34. Nakady inwestycyjne piciu OSD oraz OSP, ceny biece
Wykonanie 2013 Wykonanie 2014 Plan 2015 Plan 2016

[mln z] [mln z] [mln z] [mln z]
Nakady inwestycyjne 6 636 6 482 6 800 6 361
rdo: URE.
Operator systemu przesyowego (OSP)
We wrzeniu 2015 r., zgodnie z art. 16 ust. 13 ustawy Prawo energetyczne80), przedsibiorstwo
energetyczne PSE S.A. przekazao w celu uzgodnienia z Prezesem URE projekt planu rozwoju w zakresie
zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na energi elektryczn na lata 20162025. Do
koca 2015 r. proces uzgodnieniowy nie zosta zakoczony.
80) W 2013 r. nastpia nowelizacja ustawy Prawo energetyczne. Zgodnie z art. 17 ustawy nowelizujcej, operator
systemu przesyowego elektroenergetycznego zosta zobowizany do opracowania planu rozwoju w brzmieniu nadanym
ustaw po raz pierwszy w terminie 2 lat od dnia wejcia w ycie tej ustawy. Powysza regulacja oznacza, e pierwszy plan
rozwoju odpowiadajcy wymaganiom art. 16, w znowelizowanym brzmieniu, powinien zosta opracowany w cigu 2 lat liczc
od 11 wrzenia 2013 r., tj. do 10 wrzenia 2015 r. Nowelizacja Prawa energetycznego wprowadzia rwnie zmiany
w wymaganej treci dokumentu. Najistotniejsze z nich to: obowizek przeprowadzenia konsultacji planw rozwoju
z zainteresowanymi stronami i obowizek sporzdzenia raportu z konsultacji, okrelenie 10-letniego horyzontu planu,
konieczno uwzgldnienia w krajowych planach rozwoju 10-letniego planu rozwoju o zasigu wsplnotowym.

Operatorzy systemw dystrybucyjnych (OSD)
W 2015 r., z udziaem przedstawicieli PTPiREE, prowadzono prace polegajce na dostosowaniu

Kwestionariusza projektu planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszego
zapotrzebowania na energi elektryczn do nowego okresu obowizywania planu. Prace te
prowadzono z uwagi, e piciu najwikszych OSD w 2016 r. zobowizanych jest do przedoenia
Prezesowi URE do uzgodnienia planu rozwoju na lata 20172022. Lata 20172019 stanowi bd
aktualizacj planu rozwoju uzgodnionego z Prezesem URE na lata 20142019. Ostateczna wersja
kwestionariusza zostaa zamieszczona na stronie internetowej URE: http://ure.gov.pl/pl/przydatne-
formularze/energia-elektryczna/4419,Wytyczne-do-planow-rozwoju-dla-OSD.html.
Energetyka przemysowa
W 2015 r. zostao przekazanych do Prezesa URE 12 projektw planw rozwoju oraz 12 projektw
aktualizacji planu rozwoju przedsibiorstw tzw. energetyki przemysowej zobowizanych, zgodnie
z zapisami art. 16 ustawy Prawo energetyczne, do ich uzgadniania. Prezes URE uzgodni 11 projektw
planw rozwoju, w tym 3 projekty przekazane do uzgodnienia w 2014 r. oraz 16 projektw aktualizacji
planu rozwoju, z ktrych 8 zostao przekazanych Prezesowi URE w 2014 r.
1.7.3. Udzielanie zgody na budow linii bezporedniej

Zgodnie z art. 7a ust. 3 ustawy Prawo energetyczne budowa linii bezporedniej, zdefiniowanej
w art. 3 pkt 11f ustawy (linia elektroenergetyczna czca wydzielon jednostk wytwarzania energii
elektrycznej bezporednio z odbiorc lub linia elektroenergetyczna czca jednostk wytwarzania
energii elektrycznej przedsibiorstwa energetycznego z instalacjami nalecymi do tego
przedsibiorstwa albo instalacjami nalecymi do przedsibiorstw od niego zalenych), przed
wydaniem pozwolenia na budow w rozumieniu przepisw prawa budowlanego, wymaga uzyskania
zgody Prezesa URE. Zgoda ta jest udzielana w drodze decyzji.
W myl art. 7a ust. 4 ustawy Prawo energetyczne w ramach postpowania o udzielenie takiej
zgody Prezes URE uwzgldnia nastpujce przesanki:
wykorzystanie zdolnoci przesyowych istniejcej sieci elektroenergetycznej,
odmow wiadczenia usug przesyania lub dystrybucji energii elektrycznej istniejc sieci
elektroenergetyczn podmiotowi wystpujcemu o uzyskanie zgody oraz nieuwzgldnienie
zoonej przez niego skargi na t odmow.
1.7.4. Uzgadnianie planu wprowadzania ogranicze w dostarczaniu

i poborze energii elektrycznej opracowanego przez operatora
systemu przesyowego elektroenergetycznego
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, w przypadku zagroenia:
bezpieczestwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej polegajcego na dugookresowym braku
rwnowagi na rynku paliwowo-energetycznym,
bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej81),
81) Art. 11c ust. 1 ustawy Prawo energetyczne stanowi, e zagroenie bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej moe
powsta w szczeglnoci w nastpstwie:

- dziaa wynikajcych z wprowadzenia stanu nadzwyczajnego,
- katastrofy naturalnej albo bezporedniego zagroenia wystpienia awarii technicznej w rozumieniu art. 3 ustawy
z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klski ywioowej (Dz. U. z 2014 r. poz. 333 z pn. zm.),

bezpieczestwa osb,
wystpieniem znacznych strat materialnych
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego czci mog zosta wprowadzone na czas oznaczony
ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, polegajce na ograniczeniu maksymalnego
poboru mocy elektrycznej oraz dobowego poboru energii elektrycznej (art. 11 ust. 3 pkt 1 ustawy).
W przypadku wystpienia zagroe, o ktrych mowa w art. 11 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne,
zgodnie z art. 11 ust. 7 tej ustawy, Rada Ministrw, na wniosek ministra waciwego do spraw
gospodarki, w drodze rozporzdzenia, moe wprowadzi na czas oznaczony, na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub jego czci, ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej.
Kwestie szczegowe dotyczce zasad i trybu wprowadzania ogranicze, czyli sposb wprowadzania
ogranicze, rodzaje odbiorcw objtych ograniczeniami, zakres i okres ochrony odbiorcw, zakres
planw wprowadzania ogranicze oraz sposb podawania informacji o ograniczeniach do publicznej
wiadomoci okrela rozporzdzenie Rady Ministrw z 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegowych zasad
i trybu wprowadzania ogranicze w sprzeday paliw staych oraz w dostarczaniu i poborze energii
elektrycznej lub ciepa82), wydanym na podstawie art. 11 ust. 6 i ust. 6a ustawy Prawo energetyczne.
Jak stanowi ww. rozporzdzenie ograniczenia mog by wprowadzone po wyczerpaniu, przez
operatorw systemu przesyowego elektroenergetycznego, operatora systemu dystrybucyjnego
elektroenergetycznego lub operatora systemu poczonego elektroenergetycznego we wsppracy
z zainteresowanymi podmiotami, wszelkich dostpnych rodkw sucych zapewnieniu
prawidowego funkcjonowania systemu elektroenergetycznego przy dooeniu naleytej starannoci.
Ograniczenia te, w przypadku ich wprowadzenia, powinny by realizowane zgodnie z zakresem
planw wprowadzania ogranicze w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, o ktrych mowa
w rozporzdzeniu. Plany ogranicze dla energii elektrycznej okrelaj wielkoci maksymalnego poboru
tej energii dla poszczeglnych odbiorcw i stopni zasilania.
Stosownie do 8 ust. 1 ww. rozporzdzenia operatorzy systemu przesyowego
elektroenergetycznego, systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub systemu poczonego
elektroenergetycznego opracowuj plany wprowadzania ogranicze w dostarczaniu i poborze energii
elektrycznej. Opracowany przez OSP plan ogranicze, zgodnie z 8 ust. 2 powoanego powyej
rozporzdzenia podlega corocznej aktualizacji w terminie do 31 sierpnia, przy czym jak stanowi 8 ust. 3
pkt 1, opracowany przez OSP plan ogranicze i jego aktualizacje podlegaj uzgodnieniu z Prezesem
URE. Natomiast plany ogranicze i ich aktualizacje opracowywane przez OSD podlegaj uzgodnieniu
z OSP ( 8 ust. 3 pkt 2 ww. rozporzdzenia).
Jak stanowi rozporzdzenie, ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej dotycz
odbiorcw energii elektrycznej, dla ktrych wielko mocy umownej okrelonej w umowie sprzeday
energii elektrycznej lub umowie o wiadczenie usug przesyania lub dystrybucji energii lub umowie
zawierajcej postanowienia umowy sprzeday i umowy o wiadczenie usug przesyania lub dystrybucji
energii, ustalona zostaa powyej 300 kW. Natomiast ochronie przed wprowadzanymi ograniczeniami
podlegaj odbiorcy energii elektrycznej w cigu caego roku, dla ktrych wielko mocy umownej
okrelonej w umowach, o ktrych mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy Prawo
energetyczne, ustalona zostaa poniej 300 kW, oraz: szpitale i inne obiekty ratownictwa medycznego,
obiekty wykorzystywane do obsugi rodkw masowego przekazu o zasigu krajowym, porty lotnicze,
obiekty midzynarodowej komunikacji kolejowej, obiekty wojskowe, energetyczne oraz inne
o strategicznym znaczeniu dla funkcjonowania gospodarki lub pastwa, okrelone w przepisach
odrbnych, obiekty dysponujce rodkami technicznymi sucymi zapobieganiu lub ograniczaniu
emisji, negatywnie oddziaywujcych na rodowisko.
- wprowadzenia embarga, blokady, ograniczenia lub braku dostaw paliw lub energii elektrycznej z innego kraju na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub zakce w funkcjonowaniu systemw elektroenergetycznych poczonych
z krajowym systemem elektroenergetycznym,
- strajku lub niepokojw spoecznych,
- obnienia dostpnych rezerw zdolnoci wytwrczych poniej niezbdnych wielkoci, o ktrych mowa w art. 9g ust. 4 pkt 9
ustawy Prawo energetyczne, lub braku moliwoci ich wykorzystania.
82) Dz. U. z 2007 r. Nr 133, poz. 924.

Stosownie do art. 9c ust. 2 pkt 14 ustawy Prawo energetyczne, pomiotem odpowiedzialnym za
realizacj ogranicze w dostarczaniu energii elektrycznej, wprowadzonych zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 11 ust. 6 i 7 ustawy Prawo energetyczne jest operator systemu
przesyowego elektroenergetycznego, tj. PSE S.A.
Wniosek o uzgodnienie aktualizacji planu wprowadzania ogranicze w dostarczaniu i poborze
energii elektrycznej na okres od 1 wrzenia 2015 r. do 31 sierpnia 2016 r., opracowanego przez OSP
zawarty zosta w pimie z 22 maja 2015 r. W toku postpowania administracyjnego majcego na celu
uzgodnienie planu ogranicze OSP zosta wezwany do uzupenienia przedoonej dokumentacji
poprzez zoenie wyjanie dotyczcych procesu uzgadniania maksymalnego poboru mocy
elektrycznej w danym stopniu zasilania oraz prognozowanych efektw wprowadzania stopni zasilania
z poszczeglnymi operatorami systemw dystrybucyjnych i odbiorcami, ktrych moc umowna
ustalona zostaa powyej 300 kW, przyczonymi do jego sieci.
Przeprowadzona analiza przedstawionej przez OSP aktualizacji planu wprowadzania ogranicze,
uzyskanych od OSP dodatkowych materiaw rdowych oraz dalszych wyjanie w sprawie,
pozwoliy Prezesowi URE wyda 28 lipca 2015 r. decyzj, w ktrej stwierdzi on, e przedstawiona
aktualizacja planu wprowadzania ogranicze w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, na okres
od 1 wrzenia 2015 r. do 31 sierpnia 2016 r., spenia wymogi okrelone w przepisach ustawy Prawo
energetyczne oraz rozporzdzenia i uzna t aktualizacj za uzgodnion.
Dodatkowo wskaza naley na nastpujce uprawnienia OSP zwizane z wystpieniem zagroenia
bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej:
wprowadzenie ogranicze w poborze energii elektrycznej do czasu wejcia w ycie przepisw wydanych
na podstawie art. 11 ust. 7 tej ustawy, lecz nie duej ni na okres 72 godz. (art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy
Prawo energetyczne),
po wyczerpaniu wszystkich moliwych dziaa zmierzajcych do pokrycia zapotrzebowania na
energi elektryczn, wydanie odbiorcom kocowym, przyczonym bezporednio do sieci
przesyowej, polecenia zmniejszenia iloci pobieranej energii elektrycznej lub odczenia od sieci
urzdze i instalacji nalecych do tych odbiorcw, zgodnie z planem wprowadzania ogranicze
(art. 11d ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo energetyczne).
OSP w zwizku z wystpieniem zagroenia bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej jest przy tym
obowizany niezwocznie powiadomi ministra waciwego do spraw gospodarki oraz Prezesa URE
o wystpieniu zagroenia bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej, podjtych dziaaniach
i rodkach w celu usunicia tego zagroenia i zapobieenia jego negatywnym skutkom, co obejmuje
rwnie dziaania omwione powyej. Jednoczenie OSP powinien zgosi konieczno wprowadzenia
ogranicze na podstawie art. 11 ust. 7 ustawy Prawo energetyczne.
W sierpniu 2015 r. doszo do podjcia przez OSP dziaa w oparciu o wskazane wyej regulacje
prawne.
W przedstawionym Prezesowi URE przez PSE S.A. Raporcie zawierajcym ustalenia dotyczce
przyczyn powstaego zagroenia bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej, zasadnoci podjtych
dziaa i zastosowanych rodkw w celu jego usunicia, starannoci i dbaoci operatorw systemu
elektroenergetycznego oraz uytkownikw systemu, w tym odbiorcw energii elektrycznej,
o zapewnienie bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej, w okresie 10.08.2015 r. 31.08.2015 r.
operator systemu przesyowego wskaza propozycje zmian odnoszce si do zapisw i sposobu
aktualizacji planw wprowadzania ogranicze, ktrych skuteczno naley przeanalizowa.

1.7.5. Monitorowanie wypeniania obowizku utrzymywania zapasw paliw
Badania i kontrole w 2015 r.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, przedsibiorstwo energetyczne zajmujce si

wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepa jest obowizane utrzymywa zapasy paliw w iloci
zapewniajcej utrzymanie cigoci dostaw energii elektrycznej lub ciepa do odbiorcw, z zastrzeeniem
dotyczcym sytuacji, w ktrej przepisy ustawy Prawo energetyczne dopuszczaj obnienie iloci
zapasw. Minimalne wielkoci zapasw paliw w odniesieniu do wgla kamiennego, wgla
brunatnego oraz oleju opaowego ktre s obowizane utrzymywa ww. przedsibiorstwa oraz
sposb gromadzenia tych zapasw, okrelone zostay w rozporzdzeniu Ministra Gospodarki, Pracy
i Polityki Spoecznej z 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasw paliw w przedsibiorstwach energetycznych83).
W celu oceny realizacji obowizku okrelonego w art. 10 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne,
Prezes URE w 2015 r. podejmowa stosowne dziaania polegajce na przeprowadzeniu bada
monitoringw stanu zapasw oraz kontroli.
Monitoringi polegay na zebraniu informacji o stanie utrzymywanych zapasw paliw od grupy
jednostek objtych danym badaniem. Informacje pozyskiwano na podstawie art. 28 ustawy Prawo
energetyczne. Kade z takich bada obejmowao grup tzw. elektrowni/elektrociepowni
systemowych oraz w niektrych badaniach dodatkowo grup przedsibiorstw wytwarzajcych energi
elektryczn lub ciepo na skal lokaln. W trakcie przedmiotowych bada, dokonywanych
czterokrotnie w cigu 2015 r., badano realizacj obowizku utrzymywania zapasw paliw
w odpowiedniej iloci odnonie 444 rde wytwarzania energii elektrycznej lub ciepa. W ww. liczbie
rde znajduj si rda wytwarzania energii elektrycznej, w ktrych przeprowadzono badanie
w cigu 2015 r. kilkukrotnie w zwizku z podejmowaniem przez Prezesa URE dziaa monitorujcych
wobec wytwrcw systemowych posiadajcych Jednostki Wytwrcze Centralnie Dysponowane,
poniewa s to jednostki wytwrcze o szczeglnym znaczeniu dla KSE.
W 2015 r. po ujawnieniu nieprawidowoci w trakcie badania stanu zapasw paliw,
przeprowadzono dwie kontrole. Art. 80a ust. 2 ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej stanowi,
e kontrola lub poszczeglne czynnoci kontrolne, za zgod kontrolowanego, mog by
przeprowadzane rwnie w siedzibie organu kontroli, jeeli moe to usprawni prowadzenie kontroli.
Jednoczenie art. 10 ust. 4 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne, upowania Prezesa URE do analizy
dokumentw dotyczcych ewidencjonowania zapasw.
Przeprowadzone kontrole wykazay wystpienie nieprawidowoci i w zwizku z tym zostay wszczte
postpowania o naoenie kary pieninej. W jednym przypadku odstpiono od wymierzenia kary.
Ponadto, w 2015 r. zostay przeprowadzone przez Prezesa URE dwie kontrole stanu zapasw paliw
w siedzibie przedsibiorstw energetycznych i w miejscu gromadzenia i utrzymywania zapasw paliw,
ktre nie wykazay nieprawidowoci.
Prowadzenie spraw zwizanych z obnianiem i uzupenianiem iloci zapasw paliw
Przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepa, ktre s

zobligowane do utrzymywania zapasw paliw, maj moliwo obnienia tych zapasw poniej wielkoci
okrelonych w rozporzdzeniu a wic w odniesieniu do wgla kamiennego, wgla brunatnego oraz
oleju opaowego w sytuacji wystpienia przesanek, o ktrych mowa w art. 10 ust. 1a ustawy Prawo
energetyczne. Dziaanie takie moe zosta podjte, jeeli jest to niezbdne do zapewnienia cigoci
dostaw energii elektrycznej lub ciepa, w przypadku:
83) Dz. U. z 2003 r. Nr 39, poz. 338 oraz z 2010 r. Nr 108, poz. 701, zwane dalej rozporzdzeniem.

wytworzenia, na polecenie waciwego operatora systemu elektroenergetycznego, energii
elektrycznej w iloci wyszej od redniej iloci energii elektrycznej wytworzonej w analogicznym
okresie w ostatnich trzech latach, lub
nieprzewidzianego istotnego zwikszenia produkcji energii elektrycznej lub ciepa, lub
wystpienia, z przyczyn niezalenych od przedsibiorstwa energetycznego, nieprzewidzianych,
istotnych ogranicze w dostawach paliw zuywanych do wytwarzania energii elektrycznej lub ciepa.
Stosownie do art. 10 ust. 1b ustawy Prawo energetyczne przedsibiorstwo energetyczne, ktre
skorzystao z ww. moliwoci obnienia zapasw paliw, jest obowizane do uzupenienia zapasw
paliw do wielkoci okrelonych w rozporzdzeniu, w terminie nie duszym ni dwa miesice od
ostatniego dnia miesica, w ktrym rozpoczto ich obnianie. Natomiast w przypadku, gdy
uzupenienie zapasw paliw, z przyczyn niezalenych od przedsibiorstwa energetycznego, nie jest
moliwe w ww. terminie, Prezes URE, na pisemny wniosek przedsibiorstwa energetycznego (zoony
w terminie okrelonym w art. 10 ust. 1d ustawy Prawo energetyczne) moe, w drodze decyzji,
wskaza duszy termin ich uzupenienia, biorc pod uwag zapewnienie cigoci dostaw energii
elektrycznej lub ciepa do odbiorcw. Wskazany w decyzji przez Prezesa URE termin nie moe by
duszy ni cztery miesice od ostatniego dnia miesica, w ktrym rozpoczto obnianie zapasw paliw
(por. art. 10 ust. 1c ustawy Prawo energetyczne).
Przedsibiorstwo energetyczne jest jednoczenie obowizane informowa Prezesa URE o obnieniu
iloci zapasw paliw poniej wielkoci okrelonych w ww. rozporzdzeniu oraz o sposobie i terminie
ich uzupenienia wraz z uzasadnieniem. Jak wskazuje art. 10 ust. 1f ustawy Prawo energetyczne,
informacj w ww. zakresie przedsibiorstwo energetyczne obowizane jest przekaza w formie
pisemnej najpniej w trzecim dniu od dnia, w ktrym rozpoczto obnianie iloci zapasw paliw
poniej wielkoci okrelonych w rozporzdzeniu. Uwzgldni przy tym naley, e pojcie przekazania
informacji tosame jest z podaniem jej do wiadomoci. W konsekwencji informacja taka powinna by
sporzdzona po faktycznym wystpieniu obnienia oraz powinna faktycznie dotrze do Prezesa URE
w ww. terminie, zatem samo nadanie takiej informacji w polskiej placwce pocztowej operatora
pocztowego, z uwagi na materialny charakter terminu, nie stanowi realizacji przedmiotowego
obowizku. Tak wic w celu bezzwocznego przekazania informacji o obnieniu zapasw paliw,
przedsibiorstwa energetyczne mog korzysta z bezporednich teleinformatycznych form
komunikacji z Urzdem Regulacji Energetyki (np. via fax lub e-mail).
W 2015 r. do Prezesa URE wpyna jedna informacja od przedsibiorstwa energetycznego
o obnieniu zapasw paliw poniej poziomu okrelonego w rozporzdzeniu. Wobec tego
przedsibiorstwa podjte zostay dziaania o charakterze kontrolno-wyjaniajcym, majce na celu
ustalenie, czy obnienie zapasw paliw nastpio w sposb uzasadniony, tj. w rezultacie wystpienia
przesanek, o ktrych mowa w art. 10 ust. 1a ustawy Prawo energetyczne. W trakcie wyjanie
stwierdzono, e przedsibiorstwo obniyo obowizkowe zapasy paliw z przyczyn niezalenych od
przedsibiorstwa, a uzupenienie zapasu paliw do poziomu okrelonego w ww. rozporzdzeniu
nastpio w przewidzianym ustawowo terminie.
1.7.6. Monitorowanie bezpieczestwa dostarczania energii elektrycznej

Bezpieczestwo dostarczania energii elektrycznej jest zagadnieniem kompleksowym, obejmujcym
zarwno dziaania krtko-, jak i dugoterminowe. Proces monitorowania tego bezpieczestwa,
realizowany przez Prezesa URE, obejmuje pozyskiwanie i analiz informacji w ramach dziaa, do
ktrych nale m.in.:
1) pozyskiwanie i analiza informacji na temat biecego funkcjonowania KSE,
2) pozyskiwanie i analiza informacji o stanie infrastruktury sieciowej oraz potrzebach inwestycyjnych
operatorw systemu przesyowego (OSP) oraz dystrybucyjnych (OSD) w trakcie uzgadniania
projektw planw rozwoju przedsibiorstw sieciowych.

W toku monitorowania, szczegln uwag przykadano do moliwoci pokrycia biecego
zapotrzebowania na moc i energi elektryczn, bezpieczestwa operacyjnego systemu
elektroenergetycznego oraz dyspozycyjnoci urzdze, w tym jednostek wytwrczych.
W 2015 r. wielko mocy zainstalowanej utrzymywaa si na stosunkowo wysokim poziomie
przekraczajcym 40 GW, przy uwzgldnieniu dynamiki tego wzrostu o ponad 6% (r/r). Wzrostowi temu
towarzyszy rwnolegy wzrost mocy osigalnej o ok. 3,4%.
Analizujc poziom mocy dostpnej dla OSP w kontekcie zapotrzebowania na t moc w systemie
elektroenergetycznym naley stwierdzi, e z punktu widzenia wartoci redniomiesicznych dla 2015 r.
ksztatoway si one na poziomie bezpiecznym dla zapewnienia biecego bezpieczestwa
funkcjonowania KSE.
Jednak dokonujc oceny kompleksowej tego zagadnienia, naley dodatkowo odnie si do
dynamiki zmian rezerw tej mocy w urzdzeniach wytwrczych, ktre nie przekroczyy
odpowiadajcych im wartoci z roku poprzedniego (2014), odnotowujc istotny spadek o ponad 5%
dla dni, w ktrych wystpio maksymalne krajowe zapotrzebowanie na moc oraz znaczcy spadek
o ponad 15% dla dni, w ktrych wystpio minimalne krajowe zapotrzebowanie na moc. Dlatego te,
dla wybranych okresw dziennych przypadajcych gwnie w sezonie letnim 2015 r. wystpiy sytuacje,
w ktrych ze wzgldu na brak dostatecznych rezerw mocy poziom mocy dyspozycyjnej dla OSP by
niewystarczajcy do penego pokrycia krajowego zapotrzebowania. W efekcie tego doszo do
wprowadzenia przymusowych ogranicze konsumpcji energii elektrycznej, poprzez wprowadzenie
awaryjnych stopni zasilania (33 tydzie 2015 r. rozpoczynajcy si od 10 sierpnia 2015 r.
wprowadzony 20 stopie zasilania i kontynuacja zasilania w stopniach od 11 do 16 w tym
tygodniu). Niekorzystne warunki meteorologiczne wynikajce z upaw wystpujcych w caym kraju
oraz bezwietrzno w poczeniu z trudn sytuacj hydrologiczn najwikszych polskich rzek,
spowodoway ograniczenia w pracy urzdze wytwrczych. Dodatkowo wystpiy przeduajce si
awaryjne postoje duych blokw wytwrczych, a tym samym wystpienie cznych ubytkw mocy
(10 sierpnia 2015 r.), poprzez spadek dostpnych rezerw wytwrczych w wysokoci ponad 5,5 tys. MW.
By to poziom kilkakrotnie wyszy od redniego i nienotowany w cigu ostatnich kilku lat, w efekcie
przesdzajcy o zaistnieniu stanu zagroenia bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej.
Warto rwnie nadmieni, e przypadajce na 7 stycznia 2015 r. maksymalne zapotrzebowanie na moc
w KSE (25,1 MW) nie przekroczyo odpowiedniej wielko z 2014 r. (odnotowano spadek o 1,7% r/r).
Jednoczenie naley nadmieni, e ustawa Prawo energetyczne nakada na przedsibiorstwa
energetyczne zajmujce si wytwarzaniem energii elektrycznej w rdach o cznej mocy
zainstalowanej nie mniejszej ni 50 MW, obowizek dotyczcy raportowania Prezesowi URE o planach
inwestycyjnych na kolejne 15 lat, a take aktualizacji tych planw co 2 lata. Rozszerza to zatem zakres
monitorowania bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej o horyzont dugoterminowy.
Rok 2015 by drugim rokiem wprowadzenia zmodyfikowanych zasad wyznaczania i rozliczania rezerwy
mocy w celu stworzenia mechanizmu wspierajcego utrzymywanie w systemie odpowiedniej nadwyki
mocy odpowiednie rozwizania zawarto w karcie aktualizacji IRiESP, ktra zostaa opracowana przez PSE
S.A. i zatwierdzona przez Prezesa URE w 2013 r. Modyfikacje zasad rozliczania operacyjnej rezerwy mocy
zostay wprowadzone kartami aktualizacji nr CB/12/2014 oraz nr CB/14/2015 IRiESP Bilansowanie
systemu i zarzdzanie ograniczeniami systemowymi opracowanymi i zatwierdzonymi odpowiednio
w 2014 r. i 2015 r. Wprowadzone zmiany miay na celu zapewnienie stabilnoci wykonania budetu
tego mechanizmu w okresie adekwatnym do okresu planowania wynikajcego z taryfy PSE S.A.
w pierwszym przypadku oraz zwikszenie zacht do oferowania zdolnoci wytwrczych JGwa na Rynku
Bilansujcym w drugim przypadku. Tworzenie takich zacht bdzie szczeglnie istotne w najbliszym
okresie ze wzgldu na trudn sytuacj bilansow KSE. Std te zmiany ukierunkowane na osignicie
wyej wymienionych celw naley uzna za idce we waciwym kierunku.

Gromadzenie i przekazywanie do Komisji Europejskiej informacji o projektach inwestycyjnych
bdcych w obszarze zainteresowania Unii Europejskiej
W wietle art. 23 ust. 2 pkt 19 ustawy Prawo energetyczne, w brzmieniu obowizujcym od

30 padziernika 2015 r., Prezes URE jest zobowizany do gromadzenia informacji dotyczcych
istniejcej, bdcej w budowie lub planowanej infrastruktury energetycznej w sektorach:
a) gazu ziemnego i energii elektrycznej, w tym energii elektrycznej ze rde odnawialnych
z wyczeniem infrastruktury dotyczcej wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego;
b) biopaliw ciekych, o ktrych mowa w ustawie o biokomponentach i paliwach ciekych;
znajdujcych si w obszarze zainteresowania UE i przekazywania ich do ministra waciwego do
spraw energii, w terminie do 15 lipca roku sprawozdawczego, o ktrym mowa w rozporzdzeniu
256/2014 w zakresie okrelonym w pkt 2-4 zacznika do tego rozporzdzenia84).
Powyszy obowizek wynika z rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 256/2014
z 26 lutego 2014 r. w sprawie zgaszania Komisji projektw inwestycyjnych dotyczcych infrastruktury
energetycznej w Unii Europejskiej, zastpujcego rozporzdzenie Rady (UE, Euratom) nr 617/2010 oraz
uchylajcego rozporzdzenie Rady (WE) nr 736/96, zwanego dalej rozporzdzeniem 256/2014 oraz
rozporzdzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1113/2014 z 16 padziernika 2014 r. ustanawiajcego
format i szczegy techniczne zgoszenia, o ktrym mowa w art. 3 i 5 rozporzdzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 256/2014 oraz uchylajcego rozporzdzenia Komisji (WE) nr 2386/96
i (UE, Euratom) nr 833/2010, zwanego dalej rozporzdzeniem 1113/2014. Jednoczenie naley mie
na uwadze, e powysze rozporzdzenia maj zasig oglny, wi w caoci i s bezporednio
stosowane we wszystkich pastwach czonkowskich.
Natomiast, zgodnie z art. 9t ustawy Prawo energetyczne, w brzmieniu obowizujcym od
30 padziernika 2015 r., przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si wytwarzaniem energii
elektrycznej, w tym w instalacjach odnawialnego rda energii z wyczeniem wytwarzania energii
elektrycznej z biogazu rolniczego, przesyaniem energii elektrycznej lub paliw gazowych,
magazynowaniem paliw gazowych, skraplaniem gazu ziemnego lub regazyfikacj skroplonego gazu
ziemnego oraz podmioty realizujce lub planujce realizacj projektw inwestycyjnych wykonuj
obowizek okrelony w rozporzdzeniu 256/2014, poprzez przekazanie Prezesowi URE informacji
dotyczcych infrastruktury energetycznej w sektorach gazu ziemnego i energii elektrycznej, w zakresie
okrelonym w pkt 2 lub 3 zacznika do tego rozporzdzenia85). Z kolei art. 30 ust. 2a ustawy
84) Obecna tre art. 23 ust. 2 pkt 19 ustawy Prawo energetyczne wynika z nowelizacji ustawy Prawo energetyczne
wprowadzonych ustaw z 11 wrzenia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektrych innych ustaw (Dz. U.
z 2015 r. poz. 1618), ktra dokonaa zmiany ww. przepisu z dniem 30 padziernika 2015 r. oraz ustaw z 19 listopada 2015 r.
o zmianie ustawy o dziaach administracji rzdowej oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1960) zmieniajc ww.
przepis z dniem 27 listopada 2015 r. Tre art. 23 ust. 2 pkt 19 ustawy Prawo energetyczne obowizujca do 29 padziernika
2015 r.: Do zakresu dziaania Prezesa URE naley gromadzenie informacji dotyczcych istniejcej, bdcej w budowie lub
planowanej infrastruktury energetycznej w sektorach:
a) gazu ziemnego i energii elektrycznej, w tym energii elektrycznej ze rde odnawialnych z wyczeniem infrastruktury
dotyczcej wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego;
b) biopaliw ciekych, o ktrych mowa w ustawie o biokomponentach i paliwach ciekych;
znajdujcych si w obszarze zainteresowania Unii Europejskiej i przekazywanie ich do ministra waciwego do spraw
gospodarki, w terminie do 15 lipca roku sprawozdawczego, o ktrym mowa w rozporzdzeniu Rady (UE, EURATOM)
nr 617/2010 w zakresie okrelonym w pkt 2-4 zacznika do powyszego rozporzdzenia..
85) Obecna tre art. 9t ustawy Prawo energetyczne wynika z nowelizacji ustawy Prawo energetyczne wprowadzonej ustaw
OZE, zmieniajc ww. przepis z dniem 4 maja 2015 r. oraz ustaw z 11 wrzenia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz
niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1618), zmieniajc ww. przepis z dniem 30 padziernika 2015 r.
Tre art. 9t ustawy Prawo energetyczne obowizujca do 29 padziernika 2015 r.: Przedsibiorstwa energetyczne
zajmujce si wytwarzaniem energii elektrycznej, w tym w instalacjach odnawialnego rda energii z wyczeniem
wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego, przesyaniem energii elektrycznej lub paliw gazowych,
magazynowaniem paliw gazowych, skraplaniem gazu ziemnego lub regazyfikacj skroplonego gazu ziemnego oraz podmioty
realizujce lub planujce realizacj projektw inwestycyjnych wykonuj obowizek okrelony w rozporzdzeniu Rady (UE,
EURATOM) nr 617/2010 poprzez przekazanie Prezesowi Urzdu Regulacji Energetyki informacji dotyczcych infrastruktury
energetycznej w sektorach gazu ziemnego i energii elektrycznej, w zakresie okrelonym w pkt 2 lub 3 zacznika do tego
rozporzdzenia..

o biopaliwach stanowi, e producenci i podmioty realizujce lub planujce realizacj projektw
inwestycyjnych s zobowizane do przekazywania Prezesowi URE informacji dotyczcych
infrastruktury energetycznej sucej do wytwarzania biopaliw ciekych, w zakresie instalacji, ktre
mog produkowa lub rafinowa biopaliwa cieke.
W zwizku z powyszym, Prezes URE opublikowa 5 maja 2015 r. Informacj nr 19/2015 w sprawie
gromadzenia informacji dotyczcych istniejcej, bdcej w budowie lub planowanej infrastruktury
energetycznej oraz poinformowa przedsibiorstwa energetyczne o obowizku przesyania informacji
dotyczcych infrastruktury energetycznej w zakresie okrelonym w rozporzdzeniu 256/2014 wedug
wzorca okrelonego w zaczniku do rozporzdzenia 1113/2014.
Dodatkowo, Prezes URE skierowa 10 czerwca 2015 r. osobne pisma do czterech przedsibiorstw
energetycznych, wzywajce do przekazania informacji dotyczcych istniejcej, planowanej i bdcej
w budowie infrastruktury energetycznej w zakresie jednostek wytwrczych w elektrowniach cieplnych,
ktrych moc zainstalowana (moc generatorw) jest wiksza lub rwna 100 MWe.
Po dokonaniu analizy zgromadzonych we wasnym zakresie danych, pismem z 13 lipca 2015 r. ww.
dane zostay przesane do Ministerstwa Gospodarki.

2. GAZOWNICTWO
2.1. Rynek gazu ziemnego sytuacja oglna

2.1.1. Rynek hurtowy
W 2015 r. nastpowa stopniowy dalszy rozwj hurtowego rynku gazu ziemnego w Polsce, gwnie
zwizany z wzrostem liczby przedsibiorstw posiadajcych koncesj na obrt paliwami gazowymi oraz
przedsibiorstw aktywnie uczestniczcych w tym obrocie, jak rwnie funkcjonowaniem obowizku
sprzeday gazu ziemnego na giedzie towarowej. Obowizek ten w omawianym roku wynosi 55% gazu
wprowadzonego do sieci.
Pozyskanie i przepywy gazu ziemnego
Zakupy gazu z zagranicy, w iloci 122,8 TWh, uzupeniane byy gazem pochodzcym ze rde krajowych
w iloci 43,5 TWh. Cakowite dostawy gazu z zagranicy w 2015 r. obejmoway import z kierunku
wschodniego oraz nabycie wewntrzwsplnotowe, przy czym istotn ich cz stanowi import z kierunku
wschodniego, realizowany w ramach dugoterminowego kontraktu zawartego pomidzy PGNiG S.A. a OOO
Gazprom Eksport. Na podstawie tego kontraktu zakupiono 89,5 TWh gazu ziemnego.
Informacje o strukturze dostaw gazu w 2015 r. przedstawiono w poniszej tabeli.
Tabela 35. Struktura dostaw gazu w 2015 r.
Wyszczeglnienie Ilo [TWh]

1. Dostawy z zagranicy, w tym: 122,8
- Kontrakt jamalski 89,5
2. Wydobycie 43,5
3. Zmiana stanu zapasw 3,2
rdo: URE na podstawie danych spek obrotu gazem.
W 2015 r. przez polski system przesyowy przepyno 506,1 TWh gazu wysokometanowego i 7,6 TWh
gazu zaazotowanego. Wikszo gazu wysokometanowego zostaa przetransportowana tranzytem
z wykorzystaniem gazocigu jamalskiego. Ponisza tabela prezentuje najwaniejsze kierunki przepywu
gazu w systemie przesyowym.
Tabela 36. Bilans przepyww handlowych* gazu wysokometanowego i zaazotowanego w sieci przesyowej (z uwzgldnieniem
Systemu Gazocigw Tranzytowych) w 2015 r. [TWh]
2015 r.
Gaz Gaz
Rodzaj Gazu
wysokometanowy zaazotowany
Wejcie do systemu razem 506,1 7,6
z tego: kopalnie i odazotownie 27,1 7,6
magazyny 23,5 0,0
dostawy spoza UE 422,5 0,0
dostawy z UE 32,9 0,0
inne (wejcia z dystrybucji ) 0,1 0,0

2015 r.
Gaz Gaz
Rodzaj Gazu
wysokometanowy zaazotowany
Wyjcie z systemu razem 506,1 7,6
z tego: mieszalnie i odazotownie 0,0 3,1
magazyny 20,6 0,0
do sieci dystrybucyjnej 101,8 3,3
do odbiorcw kocowych na sieci przesyowej 47,8 0,9
dostawy do UE 329,1 0,0
dostawy poza UE 1,6 0,0
potrzeby wasne operatora (w tym zmiana stanu kont operatorskich) 5,2 0,3
* Dane dotycz iloci gazu wprowadzonego do sieci oraz odebranego z sieci przesyowej na skutek realizacji umw
przesyowych zawartych przez OSP z uytkownikami systemu (przedsibiorstwami energetycznymi i odbiorcami
kocowymi). Dane te mog si rni od przepyww fizycznych w systemie.
rdo: URE na podstawie danych OGP Gaz-System S.A. i EuRoPol GAZ S.A.
Obrt gazem ziemnym
Na koniec 2015 r. koncesj na obrt paliwami gazowymi posiaday 172 podmioty wobec 141 na
koniec 2014 r. Natomiast 63 przedsibiorstwa aktywnie uczestniczyy w obrocie gazem ziemnym wobec
59 w roku poprzednim. Przedsibiorstwa obrotu gazem spoza GK PGNiG S.A. pozyskay 86,4 TWh gazu
ziemnego. Dane dotyczce zakupu i sprzeday gazu przez spki obrotu znajduj si w tabeli poniej.
Wielko pozyskania gazu uwzgldnia te pozyskanie na potrzeby wasne przez spki obrotu objte
monitorowaniem oraz pozyskanie gazu przez duych odbiorcw kocowych bezporednio z zagranicy.
Tabela 37. Wolumeny gazu pozyskiwanego i sprzedawanego w ramach obrotu hurtowego przez najwiksze przedsibiorstwa
obrotu w 2015 r. [TWh]
cznie GK PGNiG S.A. Pozostae spki obrotu

Pozyskanie gazu (zakup i wydobycie) 288,2 236,1 52,1
Hurtowa sprzeda gazu 116,1 97,5 18,6
rdo: URE na podstawie danych od spek obrotu.
Gieda gazu ziemnego
Sprzeda i zakup paliw gazowych na polskim rynku hurtowym odbywa si przede wszystkim na
giedzie towarowej prowadzonej przez TGE S.A. Uczestnikami rynku giedowego s gwnie
przedsibiorstwa obrotu paliwami gazowymi oraz duzi odbiorcy kocowi, ktrzy mog dziaa
samodzielnie po zawarciu stosownej umowy z TGE S.A., stajc si czonkami giedy lub za
porednictwem domw maklerskich. Obrt giedowy odbywa si poprzez zawieranie umw sprzeday
(transakcji) pomidzy czonkami giedy.
W 2015 r. TGE S.A. prowadzia nastpujce rynki sprzeday paliw gazowych: Rynek Dnia Biecego,
Rynek Dnia Nastpnego oraz Rynek Terminowy Towarowy. Sprzeda gazu ziemnego bya rwnie
realizowana w systemie aukcji.
Przedmiotem obrotu na rynku terminowym towarowym gazu (RTTg) jest dostawa gazu w jednakowej
iloci we wszystkich godzinach okresu dostawy zgodnym ze standardem instrumentu (miesiczny,
kwartalny i roczny).
Przedmiotem obrotu na rynku dnia nastpnego gazu (RDNg) jest dostawa gazu w jednakowej iloci
we wszystkich godzinach dnia dostawy. Jest to instrument typu base, a jeden kontrakt odpowiada

dostawie 1 MWh gazu w kadej godzinie dnia dostawy. Obrt jest prowadzony przez jeden dzie
poprzedzajcy dat dostawy, w systemie fixingu oraz notowa cigych.
Obrt na rynku dnia biecego (RDBg) prowadzony jest w systemie notowa cigych.
Ponisze rysunki pokazuj wolumen oraz cen dostarczonego gazu w wyniku realizacji kontraktw
zawartych na rynku dnia nastpnego, biecego i na rynku terminowym towarowym dla instrumentw
gazowych.
Rysunek 36. Wolumen oraz cena dostarczonego gazu w wyniku realizacji kontraktw zawartych na rynku dnia nastpnego
gazu (RDNG) w 2015 r.
RDNG
[MWh] [z/MWh]
2 000 000 120,00

102,23 98,56
1 800 000 100,67
94,91 90,96 91,98 90,68 86,51 100,00
1 600 000 71,75
84,12 81,91
1 400 000 78,73
80,00
1 200 000
1 000 000 60,00
800 000
40,00
600 000
400 000
20,00
200 000
0 0,00
sty-15 lut-15 mar-15 kwi-15 maj-15 cze-15 lip-15 sie-15 wrz-15 pa-15 lis-15 gru-15
wolumen gazu dostarczonego w kwartale cena redniowaona dla dostarczonego gazu
rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych TGE S.A.
Rysunek 37. Wolumen oraz cena dostarczonego gazu w wyniku realizacji kontraktw zawartych na rynku dnia biecego gazu
(RDBG) w 2015 r.
[MWh] RDBG [z/MWh]

600 000 120
101,51
96,15 91,83
500 000 91,41 97,67 91,93 89,38 84,96 78,28 100
85,22 84,35 69,18
400 000 80
300 000 60
200 000 40
100 000 20
0 0

Rysunek 38. Wolumen oraz cena dostarczonego gazu w wyniku realizacji kontraktw zawartych na rynku terminowym
towarowym (RTTG), ktrych realizacja nastpowaa w 2015 r.
RTTG
[MWh] [z/MWh]
14 000 000 120
112,49 110,65 110,48
100,92 102,25 101,89 101,75 104,94
102,19 99,86 101,63
12 000 000 98,49
100
10 000 000
80
8 000 000
60
6 000 000
40
4 000 000
20
2 000 000
0 0
W 2015 r. w wyniku realizacji kontraktw zawartych na TGE S.A. dostarczono 100 187 956 MWh
gazu ziemnego po redniej cenie 102,64 z/MWh. W tym okresie dostarczono 10 406 525 MWh na
rynku RDNG, 3 447 180 MWh na rynku RDBG i 86 334 251 MWh na rynku terminowym RTTG. rednia
cena gazu dostarczonego w wyniku realizacji kontraktw zawartych na rynku RDNG w IV kwartale
2015 r. wyniosa 77,39 z/MWh, na rynku RDBG 77,75 z/MWh, na rynku terminowym 101,30 z/MWh.
Rozwj giedowego rynku gazu jest m.in. skutkiem wprowadzenia do ustawy Prawo energetyczne
art. 49b, ktry nakada na przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si obrotem paliwami gazowymi
obowizek sprzeday czci gazu ziemnego wysokometanowego wprowadzonego w danym roku do
sieci przesyowej na giedach towarowych lub rynku organizowanym przez podmiot prowadzcy na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany. W 2015 r. obowizek ten wynosi 55% gazu
wprowadzonego do sieci przesyowej przez przedsibiorstwa zajmujce si obrotem gazem ziemnym.
Ponadto zgodnie z wymogami rozporzdzenia BAL operator systemu przesyowego od padziernika
2015 r. dokonuje zakupu i sprzeday gazu na potrzeby bilansowania systemu gwnie za
porednictwem RDBG, co znaczco wpyno na zwikszenie pynnoci tego rynku.
2.1.2. Rynek detaliczny

W 2015 r. sprzeda gazu do odbiorcw kocowych nadal zdominowana bya przez przedsibiorstwa
z grupy kapitaowej PGNiG S.A. W ramach tej grupy w 2014 r. wprowadzony zosta podzia, w wyniku
ktrego odbiorcy hurtowi oraz odbiorcy kocowi o rocznym zuyciu gazu ziemnego powyej 25 mln m3
zaopatrywani s przez PGNiG S.A., natomiast pozostali odbiorcy kocowi przez PGNiG OD Sp. z o.o.
Podzia ten nie wpyn na stopie konkurencji na rynku detalicznym, gdy spki te nie konkuroway
pomidzy sob na rynku gazu. Niemniej w 2015 r. obserwowany by dalszy wzrost udziaw
sprzedawcw alternatywnych na rynku detalicznym. I tak, udzia grupy kapitaowej PGNiG S.A.
w sprzeday gazu do odbiorcw kocowych spad i wynis 80,22%, podczas gdy rok wczeniej udzia

ten wynosi 89,24%. Pozostae 19,78% sprzeday gazu do odbiorcw kocowych realizowane byo
przez inne spki obrotu dokonujce sprzeday w kraju (12,66%) oraz przez spki sprzedajce gaz
gwnie na rynku niemieckim bezporednio do duych odbiorcw kocowych, ktrzy samodzielnie
sprowadzili ten gaz do Polski (ok. 7,12%). W tabeli poniej przedstawiono struktur sprzeday gazu do
poszczeglnych grup odbiorcw kocowych.
Tabela 38. Struktura sprzeday gazu ziemnego do odbiorcw kocowych w 2015 r. (dane w MWh)
Sprzedawcy
GK PGNiG S.A. Suma
alternatywni
Sprzeda gazu do odbiorcw kocowych przez
20 962 163 130 705 818 151 667 981
spki obrotu dziaajce na terenie kraju
z tego: przemys 18 770 097* 76 656 573 95 426 670
rolnictwo 70 872 335 167 406 039
usugi i uyteczno publiczna 1 619 372 13 683 012 15 302 384
gospodarstwa domowe 501 822 40 031 066 40 532 888
Sprzeda na potrzeby operatorw i zuycie wasne
491 664 5 167 897 5 659 561
spek obrotu
Zakup z zagranicy bezporednio przez duych
12 056 072** - 12 056 072
odbiorcw kocowych na potrzeby wasne
Razem 33 509 899 135 873 715 169 383 614
* Dane obejmuj te zakup gazu przez wybranych duych odbiorcw kocowych na potrzeby wasne na giedzie towarowej
TGE S.A. (ok. 2,4 TWh).
** Dane mog zawiera rwnie zakup gazu od przedsibiorstw z GK PGNiG S.A. dziaajcych za granic Polski.
rdo: URE na podstawie ankiet spek obrotu i duych odbiorcw kocowych.
W 2015 r. w grupie sprzedawcw alternatywnych dziaajcych na rynku krajowym cztery

przedsibiorstwa uzyskay udzia w sprzeday do odbiorcw kocowych powyej 1%. Pozostae spki
miay udzia poniej tego poziomu.
Jak wynika z powyszych danych rynek detaliczny podlega sukcesywnym przemianom w kierunku
rozwoju konkurencji. W 2015 r. obserwowano zwikszenie aktywnoci alternatywnych sprzedawcw,
ktrzy korzystajc z utrzymujcych si trendw spadkowych cen gazu na rynkach hurtowych
i zwikszenia moliwoci technicznych infrastruktury dla przywozu gazu z rynkw UE, podejmowali
konkurencj cenow ze spkami GK PGNiG S.A. Mimo utrzymywania administracyjnej regulacji cen
gazu ziemnego, przepisy prawa dopuszczaj moliwo sprzeday gazu ziemnego poniej ceny
ustalonej w taryfie pod warunkiem rwnoprawnego traktowania odbiorcw w grupach taryfowych.
Z przeprowadzonego przez Prezesa URE monitoringu funkcjonowania rynku gazu w 2015 r. wynika, e
wikszo sprzedawcw gazu dokonywaa sprzeday tego paliwa do odbiorcw kocowych poniej cen
ustalonych w zatwierdzonej taryfie. Dotyczyo to ok. 40% wolumenu sprzeday gazu do odbiorcw
kocowych.
W 2016 r. zostaa skierowana do przedsibiorstw energetycznych ankieta dotyczca oceny
warunkw funkcjonowania na rynku gazu ziemnego w 2015 r. Podsumowanie wynikw tej ankiety
potwierdzio wystpowanie istotnych ogranicze dalszego rozwoju konkurencji na rynku detalicznym,
ktre spowodowane jest m.in.:
- brakiem harmonogramu wdroenia orzeczenia Trybunau Sprawiedliwoci UE z 2015 r. w sprawie
regulacji cen gazu ziemnego w Polsce dla odbiorcw niebdcych gospodarstwami domowymi.
Sprzedawcy gazu oczekuj pilnego odstpienia od zatwierdzania taryf na sprzeda gazu do
odbiorcw komercyjnych,
- wysokimi kosztami gromadzenia zapasw obowizkowych przez sprzedawcw sprowadzajcych
z zagranicy gaz w wolumenie przekraczajcym zwolnienie z obowizku ich utrzymywania (tj. ponad
100 mln m3 rocznie). Zdaniem sprzedawcw konieczno poniesienia kosztw utrzymywania
zapasw obowizkowych powodowaaby, i ich oferta cenowa stanie si nieatrakcyjna w stosunku
do cen gazu oferowanych przez przedsibiorstwa z GK PGNiG S.A.,

- ograniczon moliwoci realnej dywersyfikacji dostaw gazu do Polski ze wzgldu na ograniczenia
infrastrukturalne oraz niedostosowaniem do biecej sytuacji rynkowej wymogw prawnych
w zakresie dywersyfikacji dostaw gazu. Podkrelano m.in. konieczno jednoznacznego
przesdzenia, czy podlega wymogom dywersyfikacji gaz ziemny sprowadzany do Polski przy
wykorzystaniu rewersw wirtualnych,
- wysokim stopniem koncentracji obrotu gazem ziemnym na rynku giedowym, ktry spowodowany
jest naoeniem obowizku sprzeday gazu ziemnego na giedzie towarowej jedynie na jednego
uczestnika rynku gazu w Polsce, tj. na PGNiG S.A.,
- barierami w dostpie do sieci dystrybucyjnej pionowo skonsolidowanych tzw. maych OSD, ktrzy
odmawiaj wiadczenia usug dystrybucyjnych na rzecz alternatywnych sprzedawcw ze wzgldu
na zawarte wczeniej umowy na zakup gazu z klauzul bierz lub pa,
- niewystarczajcym dostpem do informacji rynkowych oraz w procesie rozlicze. Zwracano uwag
na konieczno wprowadzenia systemw wymiany informacji przy uyciu rodkw komunikacji
elektronicznej oraz publikacji wikszej liczby informacji w jzyku angielskim, szczeglnie
dotyczcych funkcjonowania OSD,
- ograniczon moliwoci dywersyfikacji zakupw przez wikszych odbiorcw kocowych, ktrzy
posiadaj umowy z dotychczasowym sprzedawc z klauzulami zobowizujcymi ich do utrzymania
zamwie gazu na niezmienionych poziomach,
- wymaganiami organw administracji w zakresie przekazywania szczegowych danych
o funkcjonowaniu przedsibiorstw energetycznych, co powoduje istotne obcienie dla mniejszych
uczestnikw rynku.
Pozytywnie zostay ocenione zmiany, jakie zaszy na poziomie funkcjonowania systemu
przesyowego i rynku hurtowego, przede wszystkim dostp do informacji, rwnoprawne traktowanie
uczestnikw rynku i dostp do pocze transgranicznych.
2.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw gazowniczych

2.2.1. Koncesje
W wietle art. 32 ustawy Prawo energetyczne uzyskania koncesji wymaga wykonywanie
dziaalnoci gospodarczej w zakresie:
magazynowania paliw gazowych w instalacjach magazynowych, skraplania gazu ziemnego i regazyfikacji
skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu ziemnego, z wyczeniem: lokalnego
magazynowania gazu pynnego w instalacjach o przepustowoci poniej 1 MJ/s,
przesyania lub dystrybucji paliw gazowych, z wyczeniem: dystrybucji paliw gazowych w sieci
o przepustowoci poniej 1 MJ/s,
obrotu paliwami gazowymi, z wyczeniem:
1) obrotu paliwami gazowymi, jeeli roczna warto obrotu nie przekracza rwnowartoci 100 tys. euro,
2) obrotu paliwami gazowymi dokonywanego na giedzie towarowej w rozumieniu przepisw ustawy
z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych lub rynku organizowanym przez podmiot
prowadzcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany w rozumieniu przepisw
ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi przez towarowe domy maklerskie
lub domy maklerskie prowadzce dziaalno maklersk w zakresie obrotu towarami giedowymi
oraz przez spk prowadzc gied towarow, giedow izb rozrachunkow lub Krajowy
Depozyt Papierw Wartociowych S.A., oraz przez spk prowadzc gied towarow, giedow
izb rozrachunkow, Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych S.A. lub przez spk, ktrej
Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych S.A. przekaza wykonywanie czynnoci z zakresu zada,
o ktrych mowa w art. 48 ust. 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
nabywajce paliwa gazowe, z tytuu realizacji zada okrelonych w ustawie z 26 padziernika
2000 r. o giedach towarowych,

3) obrotu paliwami gazowymi innego, ni okrelony w pkt 2, dokonywanego przez giedow izb
rozrachunkow, przez Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych S.A., lub przez spk, ktrej
Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych S.A. przekaza wykonywanie czynnoci z zakresu
zada, o ktrych mowa w art. 48 ust. 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
finansowymi, nabywajce lub zbywajce paliwa gazowe, z tytuu realizacji zada okrelonych
w ustawie z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych, w odniesieniu do transakcji
zawieranych poza gied towarow lub rynkiem, o ktrych mowa w pkt 2.
Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne koncesj moe otrzyma wnioskodawca
majcy siedzib lub miejsce zamieszkania na terytorium pastwa czonkowskiego UE, Konfederacji
Szwajcarskiej lub pastwa czonkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)
strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Ustawa formuuje warunki, ktre musi spenia
wnioskodawca, aby otrzyma koncesj (art. 33 ust. 1) oraz przesanki uniemoliwiajce otrzymanie
koncesji (art. 33 ust. 3). W ustawie wskazano rwnie minimalny zakres danych i informacji, ktre
powinny zosta zamieszczone we wniosku o udzielenie koncesji (art. 35 ust. 1).
Ponadto w myl art. 32 ust. 2 ustawy Prawo energetyczne koncesje na prowadzenie dziaalnoci,
o ktrej mowa w ust. 1 pkt 4 tej ustawy, w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranic, s wydawane
z uwzgldnieniem dywersyfikacji rde gazu oraz bezpieczestwa energetycznego.
Dodatkowo, w przypadku wykonywania dziaalnoci w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranic,
zgodnie z art. 33 ust. 1a ustawy Prawo energetyczne, Prezes URE udziela koncesji na obrt gazem
ziemnym z zagranic wnioskodawcy, ktry:
1) posiada wasne pojemnoci magazynowe lub
2) zawar umow przedwstpn o wiadczenie usugi magazynowania zapasw obowizkowych gazu
ziemnego, o ktrych mowa w art. 24 ust. 1 ustawy o zapasach, w wielkoci ustalonej zgodnie z art. 25
ust. 2 tej ustawy, lub
3) zosta zwolniony z obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych gazu ziemnego, o ktrym
mowa w art. 24 ust. 1 ustawy wymienionej w pkt 2.
Ponadto w wietle art. 35 ust. 1a ustawy Prawo energetyczne, wniosek o udzielenie koncesji na
obrt gazem ziemnym z zagranic powinien okrela prognozowan wielko przywozu gazu ziemnego
oraz sposb utrzymywania zapasw obowizkowych gazu ziemnego na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub pastwa czonkowskiego UE, lub pastwa czonkowskiego Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zgodnie z ustaw
wymienion w art. 33 ust. 1a pkt 2 (tj. ustaw o zapasach), lub zawiera informacj o wydaniu przez
ministra waciwego do spraw energii decyzji, o ktrej mowa w art. 24 ust. 5a ustawy o zapasach wraz
z doczon kopi tej decyzji.
Z kolei w wietle art. 35 ust. 1b ustawy Prawo energetyczne wnioskodawca, ktry rozpoczyna
prowadzenie dziaalnoci gospodarczej wycznie w zakresie wywozu gazu ziemnego, jest zwolniony
z obowizku doczenia do wniosku o udzielenie koncesji na obrt gazem ziemnym z zagranic informacji
o wydaniu przez ministra waciwego do spraw energii decyzji, o ktrej mowa w art. 24 ust. 5a ustawy
o zapasach.
Natomiast wniosek o udzielenie promesy koncesji na obrt gazem ziemnym z zagranic powinien
okrela prognozowan wielko przywozu gazu ziemnego oraz sposb utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub pastwa czonkowskiego
UE, lub pastwa czonkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o zapasach, lub
zawiera zobowizanie do wystpienia do ministra waciwego do spraw energii o wydanie decyzji,
o ktrej mowa w art. 24 ust. 5a tej ustawy (art. 43 ust. 6 ustawy Prawo energetyczne).

Udzielanie koncesji/promes koncesji
Na koniec grudnia 2015 r. przedsibiorcy posiadali 295 wanych koncesji na wykonywanie

dziaalnoci gospodarczej w zakresie przesyania paliw gazowych, dystrybucji paliw gazowych, obrotu
paliwami gazowymi, obrotu gazem ziemnym z zagranic, skraplania gazu ziemnego i regazyfikacji
skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu ziemnego oraz magazynowania paliw
gazowych.
Prezes URE w 2015 r. realizowa obowizki w zakresie dotyczcym koncesjonowania
przedsibiorstw gazowniczych przy pomocy Departamentu Rynkw Paliw Gazowych i Ciekych
(departamentu DRG) oraz oddziaw terenowych86).
Liczb koncesji i promes udzielonych w 2015 r. w podziale na poszczeglne rodzaje dziaalnoci
w zakresie paliw gazowych przedstawiaj ponisze tabele.
Tabela 39. Liczba koncesji udzielonych w 2015 r. w departamencie DRG i oddziaach terenowych oraz liczba koncesji wanych
na koniec 2015 r.
Koncesje udzielone Koncesje wane na koniec 2015 r.

Paliwa gazowe w 2015 r. (dotyczy urzdu jako caoci)
[szt.] [szt.]
Magazynowanie 0 1
Przesyanie lub dystrybucja 5 55
Obrt 36* 172**
Obrt gazem ziemnym z zagranic 14*** 62****
Skraplanie gazu ziemnego i regazyfikacja
2 5
skroplonego gazu ziemnego
Razem 57 295
* W tym 4 koncesje wydane dla podmiotw majcych siedzib za granic.

** W tym 22 koncesje wydane dla podmiotw majcych siedzib za granic.
*** W tym 7 koncesji wydanych dla podmiotw majcych siedzib za granic.
**** W tym 19 koncesji wydanych dla podmiotw majcych siedzib za granic.
rdo: URE.
Tabela 40. Liczba udzielonych promes koncesji w 2015 r.
Paliwa gazowe 2015 r.

Obrt 2
Obrt gazem ziemnym z zagranic 14
Razem 16
rdo: URE.
W zwizku z postpujc liberalizacj rynku gazu ziemnego w Polsce widoczny jest systematyczny
wzrost liczby udzielonych koncesji na obrt paliwami gazowymi (OPG) i obrt gazem ziemnym
z zagranic (OGZ), w tym koncesji udzielonych podmiotom majcym siedzib za granic. Rok 2015 by
kolejnym, w ktrym utrzymywaa si tendencja wzrostowa w zakresie liczby podmiotw posiadajcych
koncesj OPG i koncesj OGZ. W porwnaniu z 2014 r. wzrosa rwnie liczba decyzji udzielajcych
koncesji OPG i OGZ. Ponadto w 2015 r. widoczna bya wyrana tendencja wzrostowa w zakresie liczby
wnioskw o udzielenie koncesji lub promesy koncesji na obrt paliwami gazowymi lub gazem ziemnym
z zagranic w porwnaniu do liczby wnioskw zoonych w 2014 r.
Dowodem dynamicznie rozwijajcego si rynku gazu ziemnego jest gwatowny wzrost liczby
podmiotw posiadajcych koncesj na obrt paliwami gazowymi i koncesj na obrt gazem ziemnym
z zagranic, jaki mia miejsce w ostatnich latach. Dla przykadu mona wskaza, e na koniec 2011 r.
86) Dodatkowe informacje dotyczce dziaalnoci oddziaw terenowych prezentowane s w pkt II.7. Sprawozdania.

wane koncesje OPG posiadao 78 podmiotw, natomiast na koniec 2015 r. ich liczba wzrosa do 172.
Jeszcze bardziej dynamiczny wzrost mia miejsce w przypadku koncesji OGZ wedug stanu na
31 grudnia 2011 r. ten rodzaj koncesji posiaday 22 podmioty, natomiast na koniec 2015 r. ich liczba
wyniosa ju 62.
Systematycznie ronie te liczba zagranicznych podmiotw posiadajcych powysze rodzaje
koncesji. Wrd nich znajduje si wiele podmiotw, ktre nale do grona najwikszych europejskich
graczy na rynku gazu ziemnego. Obecnie niemal 1/3 wszystkich koncesji OGZ obowizujcych na koniec
2015 r. to koncesje posiadane przez podmioty majce siedzib za granic.
Jak wskazano powyej, art. 33 ust. 1a ustawy Prawo energetyczne warunkuje udzielenie koncesji
OGZ od posiadania przez wnioskodawc wasnych pojemnoci magazynowych bd od zawarcia
umowy przedwstpnej o wiadczenie usugi magazynowania zapasw obowizkowych gazu ziemnego,
o ktrych mowa w art. 24 ust. 1 ustawy o zapasach, w wielkoci ustalonej zgodnie z art. 25 ust. 2 tej
ustawy, lub od posiadania zwolnienia z obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych gazu
ziemnego, o ktrym mowa w art. 24 ust. 1 ww. ustawy.
Naley odnotowa, e wszystkie koncesje na obrt gazem ziemnym z zagranic udzielone w 2015 r.
przez Prezesa URE zostay wydane w oparciu o zwolnienia z obowizku utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego wydane przez Ministra Gospodarki (obecnie Ministra Energii) na
podstawie art. 24 ust. 5 i art. 24 ust. 5 a ustawy o zapasach.
Przedmiot dziaalnoci nowych uczestnikw rynku gazu koncentrowa si w znacznym stopniu na
dziaalnoci zwizanej z obrotem gazem ziemnym sieciowym. Nie wykluczali oni jednak prowadzenia
dziaalnoci rwnie w zakresie obrotu skroplonym gazem ziemnym (LNG). W stosunku do lat
poprzednich zauwaalny jest wzrost zainteresowania obrotem skroplonym gazem ziemnym.
Istotne znaczenie dla funkcjonowania rynku gazu miao utworzenie w ramach GK PGNiG S.A. spki
PGNiG OD Sp. z o.o. z siedzib w Warszawie. Celem tej zmiany organizacyjnej byo rozdzielenie
detalicznej sprzeday gazu od sprzeday hurtowej. Spka od 1 sierpnia 2014 r. dostarcza paliwa
gazowe do dotychczasowych odbiorcw PGNiG S.A. z wyczeniem odbiorcw strategicznych tj. do
ok. 6,5 mln odbiorcw. Prezes URE decyzj z 2 kwietnia 2015 r. przeduy termin obowizywania
koncesji OPG udzielonej tej spce do 25 kwietnia 2026 r.
W 2015 r. Prezes URE dwukrotnie zmieni zakres koncesji na magazynowanie paliw gazowych
udzielonej spce Operator Systemu Magazynowania Sp. z o.o. z siedzib w Dbogrzu, wskazujc
w koncesji zwikszone wartoci pojemnoci magazynowych czynnych dla PMG Kosakowo, Husw
i Mogilno.
Ponadto, w zwizku z budow terminalu LNG w winoujciu w 2015 r., na wniosek spki Polskie
LNG S.A., wszczte zostao postpowanie administracyjne w sprawie udzielenia jej koncesji na
skraplanie gazu ziemnego i regazyfikacj skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu
ziemnego, zlokalizowanej w winoujciu. Na koniec grudnia 2015 r. powysze postpowanie nie
zostao jeszcze zakoczone. Natomiast w listopadzie 2015 r. Prezes URE przeduy termin
obowizywania promesy koncesji SGZ posiadanej przez t spk do 31 grudnia 2016 r.
Zmiany koncesji/promes koncesji
W 2015 r. wydano 48 decyzji zmieniajcych koncesje oraz promesy koncesji w zakresie paliw
gazowych. Zmiany te dotyczyy w szczeglnoci:
- rozszerzenia zakresu udzielonych koncesji oraz obszaru wykonywania dziaalnoci, przykadowo
w zwizku z przejciem lub oddaniem do uytkowania nowych skadnikw majtku, sucego
prowadzeniu dziaalnoci koncesjonowanej lub w zwizku z planowan realizacj inwestycji na
nowych obszarach,
- zmiany nazwy lub siedziby koncesjonariusza,
- doprecyzowania i dostosowania zapisw decyzji koncesyjnych do aktualnego stanu prawnego
i faktycznego,
- przeduenia terminu obowizywania.

Cofnicia, uchylenia, stwierdzenia wyganicia koncesji/promes koncesji
W 2015 r. Prezes URE cofn 10 koncesji w zakresie paliw gazowych. Przyczyn cofnicia tych
koncesji byo zaistnienie przesanek wskazanych w art. 58 ust. 1 pkt 2 ustawy o swobodzie dziaalnoci
gospodarczej, tj. trwae zaprzestanie wykonywania dziaalnoci gospodarczej objtej koncesj. Nie
wydano decyzji w sprawie uchylenia lub stwierdzenia wyganicia koncesji lub promesy koncesji.
Odmowa udzielenia, zmiany koncesji/promes koncesji
W 2015 r. Prezes URE wyda 7 decyzji, w ktrych odmwi udzielenia koncesji w zakresie paliw
gazowych oraz 3 decyzje odmawiajce udzielenia promesy koncesji. Przyczyn odmw byo:
- znajdowanie si wnioskodawcy w postpowaniu upadociowym,
- niespenienie warunku okrelonego w art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne, tj.
wnioskodawca nie wykaza, e dysponuje rodkami finansowymi w wielkoci gwarantujcej
prawidowe wykonywanie dziaalnoci oraz nie udokumentowa moliwoci ich pozyskania,
- niewypenienie warunku, od spenienia ktrego uzalenione zostao udzielenie koncesji nie
przedoenie zabezpieczenia majtkowego roszcze, o ktrych mowa w art. 38 ustawy Prawo
energetyczne87).
Umorzenie, pozostawienie bez rozpatrzenia
W 2015 r. umorzono cznie 3 postpowania z uwagi na ich bezprzedmiotowo. Wszystkie ww.

postpowania zostay wszczte na wniosek i dotyczyy udzielenia lub zmiany koncesji lub promesy
koncesji.
W 7 przypadkach w zwizku z nieuzupenieniem w wyznaczonym terminie brakujcej dokumentacji
pozostawiono wnioski przedsibiorcw bez rozpatrzenia. Postpowania te dotyczyy udzielenia
koncesji na obrt paliwami gazowymi, na przesyanie paliw gazowych oraz udzielenia promesy koncesji
na obrt gazem ziemnym z zagranic88).
Ponadto w 2 przypadkach na podstawie art. 64 kpa89) pozostawiono wniosek bez rozpoznania.
Postpowania dotyczyy udzielenia promesy koncesji OPG i udzielenia promesy koncesji OGZ.

W 2015 r. nie byo zasadniczych zmian w przepisach stanowicych podstaw kalkulacji taryf
zatwierdzanych przez Prezesa URE. Zakres ingerencji pastwa w swobod dziaalnoci gospodarczej,
przejawiajcy si obowizkiem posiadania taryfy zatwierdzonej przez organ regulacyjny nie uleg
zmianie w porwnaniu do 2014 r. Rwnie struktura opat taryfowych ustalana przez przedsibiorstwa
87) W myl art. 38 ustawy Prawo energetyczne udzielenie koncesji moe by uzalenione od zoenia przez wnioskodawc
zabezpieczenia majtkowego w celu zaspokojenia roszcze osb trzecich, mogcych powsta wskutek niewaciwego
prowadzenia dziaalnoci objtej koncesj, w tym szkd w rodowisku.
88) Zgodnie z art. 50 pkt 1 ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, przed podjciem decyzji w sprawie udzielenia
koncesji lub jej zmiany organ koncesyjny moe wezwa wnioskodawc do uzupenienia, w wyznaczonym terminie, brakujcej
dokumentacji powiadczajcej, e spenia on warunki okrelone przepisami prawa, wymagane do wykonywania okrelonej
dziaalnoci gospodarczej, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.
89) W myl art. 64 2 kpa jeeli podanie nie czyni zado innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, naley
wezwa wnoszcego do usunicia brakw w terminie siedmiu dni z pouczeniem, e nieusunicie tych brakw spowoduje
pozostawienie podania bez rozpoznania.

energetyczne prowadzce poszczeglne rodzaje dziaalnoci gazowniczej objte koncesj pozostaa
bez zmian.
W ostatnim roku wpyw na kalkulacje taryf dla przedsibiorstw wykonujcych dziaalno
gospodarcz w zakresie obrotu paliwami gazowymi miaa zmiana ustawy o podatku akcyzowym
dokonana ustaw z 23 padziernika 2014 r. o zmianie ustawy o autostradach patnych oraz o Krajowym
Funduszu Drogowym, ustawy o Funduszu kolejowym oraz ustawy o podatku akcyzowym (dalej:
ustawa o zmianie)90). Z ustawy o autostradach patnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym91)
wynika bowiem obowizek odprowadzania opaty paliwowej od gazu przeznaczonego do napdu
silnikw spalinowych m.in. przez podmioty podlegajce, na podstawie odrbnych przepisw,
obowizkowi podatkowemu w zakresie podatku akcyzowego od paliw gazowych. Podstaw obliczenia
wysokoci opaty paliwowej jest ilo gazu, od ktrej ww. podmioty s obowizane paci podatek
akcyzowy. Przywoana powyej ustawa o zmianie obniya na lata 20152019 wysoko stawek akcyzy
na gaz, jednoczenie Minister Infrastruktury i Rozwoju obwieszczeniem z 10 grudnia 2014 r. w sprawie
wysokoci stawki opaty paliwowej na rok 201592) podwyszy t stawk. czne obcienie cen gazu
podatkiem akcyzowym i opat paliwow nie zmienio si, jednak przywoana zmiana przepisw miaa
wpyw na sposb kalkulacji cen gazu podlegajcego akcyzie.
We wrzeniu 2015 r. Prezes URE opublikowa dokument pn. Metoda okrelania wskanika kosztu
zaangaowanego kapitau na lata 20162018 dla infrastrukturalnych przedsibiorstw sektora
gazowego. Do 25 lipca 2013 r. obowizywao rozporzdzenie Ministra Gospodarki z 6 lutego 2008 r.
w sprawie szczegowych zasad ksztatowania i kalkulacji taryf oraz rozlicze w obrocie paliwami
gazowymi93), ktre w 6 ust. 4-6 zawierao szczegowe wytyczne w zakresie kalkulacji kosztu kapitau
zaangaowanego. Na gruncie Prawa energetycznego bya to sytuacja wyjtkowa, gdy rozporzdzenia
dotyczce kalkulacji taryf zarwno dla energii elektrycznej, jak i dla ciepa tak szczegowo nie odnosiy si
do kwestii wynagrodzenia dla kapitau zaangaowanego. W obowizujcym rozporzdzeniu w sprawie
zasad kalkulacji taryf dla paliw gazowych, tj. rozporzdzeniu Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2013 r.
w sprawie szczegowych zasad ksztatowania i kalkulacji taryf oraz rozlicze w obrocie paliwami
gazowymi94) wzr dotyczcy kalkulacji tego elementu przychodu regulowanego zosta pominity, std
w ocenie Prezesa URE zaistniaa potrzeba upublicznienia niniejszego dokumentu, ktry zawiera
metodologi obliczania kosztu kapitau na kolejne trzy lata i ktra bdzie miaa zastosowanie przy
kalkulacji stawek opat przesyowych, dystrybucyjnych, magazynowych oraz za regazyfikacj
skroplonego gazu ziemnego.
Taryfy 2015
W 2015 r. urzd wypenia swoje zadania w niezmienionej strukturze, zatem Prezes URE realizowa
obowizki w zakresie dotyczcym taryfowania przedsibiorstw gazowniczych przy pomocy
departamentu DRG oraz oddziaw terenowych95).
Spord prowadzonych w 2015 r. w departamencie DRG postpowa taryfowych 68 zakoczonych

zostao wydaniem decyzji Prezesa URE. Spord nich, 48 dotyczyo decyzji zatwierdzajcych
przedoon taryf, 6 decyzji zatwierdzajcych zmian taryfy, 2 zmiany terminu obowizywania
taryfy, 7 zmiany taryfy i zmiany okresu jej obowizywania, 1 umorzenia postpowania w sprawie
zmiany taryfy, 3 umorzenia postpowania w sprawie zmiany terminu obowizywania taryfy,
a 1 odmowy zatwierdzenia taryfy z uwagi na nieuznanie kosztw zakupu gazu w wysokoci planowanej
90) Dz. U. z 2014 r. poz. 1559.

91) Art. 89 ust. 1 pkt 12a, tiret 2 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o autostradach patnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
(Dz. U. z 2014 r. poz. 752).
92) M. P. z 2014 r. poz. 1195.
93) Dz. U. z 2008 r. Nr 28, poz. 165.
94) Dz. U. z 2013 r. poz. 820.
95) Dodatkowe informacje dotyczce dziaalnoci oddziaw terenowych prezentowane s take w pkt II.7. Sprawozdania.

przez przedsibiorstwo za koszty uzasadnione. Dwadziecia z prowadzonych postpowa dotyczyo
pierwszych taryf przedsibiorstw rozpoczynajcych dziaalno w zakresie obrotu paliwami gazowymi.
W 2015 r. 10 postpowa dotyczyo kluczowych przedsibiorstw sektora gazowego, w tym 3 taryf
PGNiG S.A. i 2 PGNiG OD Sp. z o.o., 2 SGT EuRoPol GAZ S.A. oraz po jednym postpowaniu w sprawie
taryf OGP Gaz-System S.A., PSG Sp. z o.o. oraz Operatora Systemu Magazynowania Sp. z o.o.
W oddziaach terenowych URE w 2015 r. prowadzonych byo cznie 45 postpowa w sprawie

zatwierdzenia taryf ustalonych przez przedsibiorstwa, ktre prowadz dziaalno gospodarcz
w rozmiarze okrelonym w art. 16 ust. 13 pkt 1 ustawy Prawo energetyczne.
Spord prowadzonych postpowa, w 24 przypadkach zatwierdzono taryfy, wydano 7 decyzji
zmieniajcych obowizujce taryfy (zmiana cen i stawek opat), 3 decyzje w sprawie przeduenia
terminu obowizywania taryfy i 1 decyzj w sprawie zmiany taryfy w zwizku ze zmian nazwy
przedsibiorstwa. W 2 przypadkach Prezes URE wyda decyzje o umorzeniu postpowania. Ponadto
wydano 2 postanowienia o odmowie wszczcia postpowania w sprawie zatwierdzenia taryfy z uwagi
na zoenie wnioskw przed uzyskaniem koncesji w zakresie paliw gazowych.
Na 31 grudnia 2015 r. pozostao do rozpatrzenia w oddziaach terenowych 8 wnioskw
o zatwierdzenie taryf dla paliw gazowych.
PGNiG S.A.
W 2015 r. ceny gazu w taryfie PGNiG S.A. byy trzykrotnie obniane, co jest zwizane
z utrzymujcym si od poowy 2014 r. spadkowym trendem cen ropy naftowej na wiecie i niskimi
cenami gazu na rynkach hurtowych Europy Zachodniej, ktre wpywaj na spadek kosztw
uzasadnionych pozyskania gazu przez to Przedsibiorstwo, stanowicych podstaw kalkulacji cen paliw
gazowych.
W taryfie PGNiG S.A. obowizujcej od pocztku 2015 r. nastpi spadek rednich patnoci za gaz
wysokometanowy o 4% i o 1,4% za gaz zaazotowany podgrupy Lw (GZ-41,5)96). W taryfie tej,
w stosunku do taryfy obowizujcej, w sposb istotny zwikszono liczb grup taryfowych, przyjmujc
za kryterium kwalifikacji: roczn wielko zuycia gazu (6 przedziaw) i wspczynnik
nierwnomiernoci (7 przedziaw). W efekcie stworzono po 126 grup taryfowych dla odbiorcw
kadego rodzaju paliwa gazowego korzystajcych z umw kompleksowych. Ponadto, wprowadzono
istotne zmiany w zakresie struktury grup taryfowych. Dotychczasowe grupy taryfowe dla odbiorcw gazu
ziemnego wysokometanowego zaopatrywanych z sieci przesyowej o symbolu od E-1A do E-2C-25
zastpione zostay grupami od WT-A1 do WT-G6, grupy taryfowe od W-1.1. do W-7C-25 zostay
zastpione grupami WM-A1 do WM-G6, grupy od W-8A do W-8C-25 grupami od WH-A1 do WH-G6.
Dotychczasowe grupy dla gazu ziemnego zaazotowanego od S-1.1. do S-7B-25 zostay zastpione
grupami od SM-A1 do SM-G6, grupy S-8 i S-8-25 grupami od SH-A1 do SH-G6. Podobnie dla gazu
o dotychczasowym symbolu Z. Dodatkowo stworzone zostay grupy taryfowe dla odbiorcw
pobierajcych gaz ziemny zaazotowany z sieci przesyowej i dla takich odbiorcw dedykowane s grupy
od ST-A1 do ST-G6. Z uwagi na fakt, e na podstawie przepisw ustawy z 26 czerwca 2014 r. o zmianie
ustawy Prawo energetyczne97) PGNiG S.A. od 1 sierpnia 2014 r. nie dostarcza gazu do odbiorcw
kocowych pobierajcych gaz wysokometanowy w iloci mniejszej ni 25 mln3 rocznie
(i odpowiadajce tej iloci wolumeny pozostaych gazw, przeliczone w sposb wskazany w ww.
ustawie) z taryfy tego przedsibiorstwa znikny zapisy dotyczce zasad kwalifikacji i rozliczania
odbiorcw zuywajcych gaz propan-butan-powietrze i propan-butan-rozprony, ktre nabywane
byy jedynie przez odbiorcw o maym zuyciu, nieprzekraczajcym 10 m3/h.
16 kwietnia 2015 r. Prezes URE zatwierdzi zmian taryfy w zakresie dostarczania paliw gazowych
nr 7/2015 PGNiG S.A. polegajc na obnieniu ustalonych w niej cen gazu, ktre spady rednio dla
96) W taryfie tej utworzone zostay rwnie grupy dla potencjalnych odbiorcw gazu zaazotowanego podgrupy Ls (GZ-35).
97) Dz. U. z 2014 r. poz. 942.

odbiorcw kocowych gazu ziemnego wysokometanowego o 7% (dla odbiorcw nabywajcych gaz do
dalszej odsprzeday o 7,3%), natomiast dla odbiorcw gazu zaazotowanego Lw o 3,2% (dla odbiorcw
odsprzedajcych ten gaz o 4%).
17 lipca 2015 r. zatwierdzona zostaa kolejna taryfa PGNiG S.A. w zakresie dostarczania paliw
gazowych nr 8/2015, w ktrej ponownie ustalono nisze ceny gazu. Ponadto w tej taryfie zmianie ulegy
wartoci bonifikat za niedotrzymanie standardw jakociowych obsugi odbiorcw. Dodatkowo, po raz
kolejny, poszerzona zostaa oferta dla odbiorcw w punkcie wirtualnym o nowe grupy taryfowe (od
indeksu 7 do indeksu 10). Na skutek zatwierdzenia tej taryfy, rednie ceny w obrocie dla odbiorcw
kocowych gazu ziemnego wysokometanowego spady o 5,1% (dla odbiorcw hurtowych o 4,7%),
natomiast w zakresie gazu zaazotowanego Lw stosownie o 4,9% i 4,8%.
Kolejna taryfa PGNiG S.A. nr 9/2015 zostaa zatwierdzona 16 grudnia 2015 r. powodujc
obnienie cen gazu ziemnego wysokometanowego rednio o 6,8% (dla odbiorcw hurtowych o 4,6%)
a dla gazu zaazotowanego odpowiednio o 6,1% i 5,2%. Skutki zatwierdzenia tej taryfy odbiorcy odczuli
od 1 stycznia 2016 r.
PGNiG OD Sp. z o.o.
W grudniu 2014 r. Prezes URE zatwierdzi pierwsz taryf ustalon przez PGNiG OD Sp. z o.o.
ustalajc 12-miesiczny okres jej obowizywania. W okresie od 1 sierpnia 2014 r., tj. od momentu
powstania do 31 grudnia 2014 r. przedsibiorstwo to na mocy postanowie 45 rozporzdzenia
Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegowych zasad ksztatowania i kalkulacji
taryf oraz rozlicze w obrocie paliwami gazowymi prowadzio rozliczenia z odbiorcami na podstawie
taryfy ustalonej przez PGNiG S.A. Powysza taryfa spowodowaa spadek rednich cen za gaz dla
odbiorcw gazu wysokometanowego o 1,8%, a dla odbiorcw gazw zaazotowanych odpowiednio o:
Lw 0,8% i Ls 1,1%. Spadek rednich patnoci za gaz propan-butan-rozprony wynis o 0,23%.
Jednoczenie przedsibiorstwo nie ustalio w taryfie cen gazu dla odbiorcw, ktrym dotychczas
dostarczany by gaz propan-butan-powietrze, ze wzgldu na zastpienie go gazem wysokometanowym
(LNG po regazyfikacji).
W sierpniu 2015 r. Prezes URE zatwierdzi zmian taryfy PGNiG OD Sp. z o.o., ktra wesza w ycie
1 wrzenia 2015 r. i ktra polegaa na obnieniu rednich cen gazu ziemnego wysokometanowego
o 6,2% oraz gazu ziemnego zaazotowanego GZ-41,5 (Lw) o 1,9%. Zmianie nie ulegy wwczas ceny gazu
zaazotowanego Ls, gdy jako gaz o najniszej kalorycznoci mia on historycznie najnisze ceny za
jednostk objtoci, a w sierpniowej korekcie ceny poszczeglnych rodzajw gazu (od 2014 r.
wyraane w odniesieniu do jednostki energii) zostay zrwnane. Ponadto z treci taryfy skrelone
zostay zapisy dotyczce kwalifikacji oraz rozlicze odbiorcw pobierajcych gaz propan-butan-
rozprony ze wzgldu na przestawienie odbiorcw zasilanych dotychczas tym gazem na gaz
wysokometanowy.
17 grudnia 2015 r. zatwierdzona zostaa taryfa Nr 2 wskazanego przedsibiorstwa, ktra wesza
w ycie 1 stycznia 2016 r. Ceny gazu wysokometanowego oraz zaazotowanego Lw dla grup o mocy nie
wyszej ni 110 kWh/h (w ktrej rozliczane s gospodarstwa domowe) spady o 3,5%, stawki opat
abonamentowych o prawie 10%. Dla odbiorcw o mocy wyszej ni 110 kWh/h ceny spady o 2%,
stawki opat abonamentowych pozostay na niezmienionym poziomie. Dla gazu zaazotowanego Ls
spadek cen by niszy ni w przypadku ww. gazw i wynis odpowiednio 2,5 i od 1,2 do 2%. Niszy
spadek cen w stosunku do cen pozostaych gazw wynika z kontynuacji wyrwnania cen 1 kWh dla
wszystkich rodzajw gazw sprzedawanych przez PGNiG OD Sp. z o.o. w grupach o tym samym
indeksie. Stawki opat abonamentowych ulegy zmianie jak dla gazu wysokometanowego
i zaazotowanego Lw. Omawiana taryfa zatwierdzona zostaa na okres 3 miesicy, tj. okres krtszy ni
roczny okres wnioskowany przez ww. przedsibiorstwo. Celem skrcenia okresu jej obowizywania
byo umoliwienie oceny warunkw rynkowych dziaania PGNiG OD Sp. z o.o. na podstawie
rzeczywistych danych za 2015 r. (a nie ich przewidywanego wykonania) i adekwatne uksztatowanie
taryfy tego przedsibiorstwa na przyszy okres.

Operator Systemu Magazynowania
W taryfie Operatora Systemu Magazynowania zatwierdzonej 21 maja 2015 r. zasadniczej zmianie

ulega struktura usug oferowanych przez ten podmiot, gdy dziaajce wczeniej oddzielnie
poszczeglne instalacje magazynowe zostay poczone w grupy instalacji magazynowych tzw. GIM,
tworzc GIM Sanok i GIM Kawerna. W uzasadnieniu przyjtego rozwizania OSM wskazywa, e
wychodzi ono naprzeciw oczekiwaniom uytkownikw, umoliwiajc elastyczn obsug umw. Std
te w tekcie taryfy pojawiy si definicje wirtualnego punktu wejcia i wirtualnego punktu wyjcia.
Zmianie ulegy rwnie parametry charakteryzujce wybrane usugi oferowane przez Operatora
Systemu Magazynowania oraz stawki opat. Taryfa ulega obnieniu rednio dla proponowanych usug
o 9,2%. Okres obowizywania taryfy ustalono do 31 marca 2016 r. W 2015 r., podobnie jak w roku
poprzednim, OSM wiadczy usugi magazynowania na warunkach cigych i przerywanych zarwno
dugoterminowe, jak i krtkoterminowe z podziaem na usugi miesiczne, tygodniowe i dobowe.
SGT EuRoPol GAZ S.A.
W odniesieniu do taryfy tego przedsibiorstwa w 2015 r. prowadzone byy dwa postpowania

administracyjne.
16 padziernika 2015 r. obowizujca taryfa za usugi przesyania gazu ziemnego
wysokometanowego ustalona przez SGT EuRoPol GAZ S.A. i zatwierdzona przez Prezesa URE w grudniu
2014 r. ulega zmianie w zakresie niezbdnym ze wzgldu na obowizek wdroenia postanowie
rozporzdzenia CAM, ktre wchodzio w ycie od 1 listopada 2015 r. Zmiana polegaa na wprowadzeniu
do taryfy zapisw umoliwiajcych wiadczenie i rozliczanie usug kwartalnych i rddziennych.
17 grudnia 2015 r. Prezes URE zatwierdzi now taryf za usugi przesyania gazu ziemnego
wysokometanowego ustalon na okres do 31 grudnia 2016 r. Na skutek wprowadzenia tej taryfy
w ycie od 1 stycznia 2016 r. opaty za usugi wiadczone przez SGT EuRoPol GAZ S.A. spady o 9,7%.
PSG Sp. z o.o.
W 2015 r. obowizywaa zatwierdzona 17 grudnia 2014 r. taryfa nr 3 dla usug dystrybucji paliw
gazowych i usug regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego ustalona przez to przedsibiorstwo, ktra
spowodowaa wzrost rednich stawek za usug dystrybucji dla gazu wysokometanowego o 3%, dla
gazu zaazotowanego Lw o 2,25% oraz gazu zaazotowanego Ls o 2,9%. Wzrost opat dystrybucyjnych
zwizany by ze wzrostem wartoci majtku Przedsibiorstwa w wyniku realizowanych inwestycji, ktry
przekada si na wysz warto amortyzacji i kosztu kapitau uwzgldnianych w kalkulacji stawek
dystrybucyjnych.
Dla odbiorcw najistotniejsz zmian w treci tej taryfy by dodany rozdzia 16, w ktrym ustalono
zasady rozlicze za wiadczenie usug dystrybucji na warunkach szczeglnych oraz nowy zapis, na
podstawie ktrego mieszkacy budynku wielolokalowego, dziaajcy przez podmiot reprezentujcy,
mog ponosi nisze opaty za wstrzymanie i wznowienie dostarczania paliwa gazowego oraz z tytuu
zaoenia plomby na urzdzeniu podlegajcym oplombowaniu, w szczeglnoci po naprawie,
konserwacji i remoncie instalacji, o ile ww. usugi dodatkowe wykonywane s w ramach jednego
przyjazdu ekipy technicznej do budynku.
Dodatkowo w ramach procesu ujednolicania poszczeglnych oddziaw taryfy PSG Sp. z o.o. od
pocztku 2015 r. obowizuj spjne kryteria kwalifikacji odbiorcw do grup taryfowych od W-8 do
W-13 we wszystkich Oddziaach. Obnieniu ulegy wspczynniki korygujce stawk opaty staej
dystrybucyjnej dla umw krtkoterminowych. W 2015 r. Spka oferowaa nastpujce usugi
dystrybucji: krtkoterminowe, na zasadach przerywanych, wirtualnej dystrybucji zwrotnej i dystrybucji
zwrotnej, na podstawie umowy rozruchowej, zwizane ze szczeglnymi warunkami ich wiadczenia.

16 grudnia 2015 r., ze wzgldu na upywajcy 31 grudnia 2015 r. termin obowizywania taryfy nr 3,
zatwierdzona zostaa zmiana ww. taryfy oraz wyduenie okresu jej obowizywania do 30 czerwca 2016 r.
Zmiana taryfy polegaa na doprecyzowaniu niektrych zapisw taryfy, wzrocie wartoci bonifikat za
niedotrzymanie standardw jakociowych obsugi odbiorcw dla usug dystrybucji i regazyfikacji
skroplonego gazu ziemnego oraz dodaniu zapisu umoliwiajcego uzyskanie bonifikaty w przypadku
pobierania gazu nienawonionego. Oznacza to, e za usugi dystrybucji odbiorcy do 30 czerwca 2016 r.
rozliczani bd wg stawek opat ustalonych w grudniu 2014 r.
OGP Gaz-System S.A.
Od 1 stycznia 2015 r. wesza w ycie taryfa nr 9 dla usug przesyania paliw gazowych ustalona przez
OGP Gaz-System S.A. i zatwierdzona przez Prezesa URE decyzj z 17 grudnia 2014 r. Spowodowaa ona
wzrost rednich opat za usugi przesyania paliw gazowych o 6,4%. Podobnie jak w przypadku PSG
wzrost taryfy OGP zwizany by ze wzrostem wartoci majtku przedsibiorstwa w wyniku
zrealizowanych inwestycji, ktry przekada si na wysz warto amortyzacji i kosztu kapitau
uwzgldnianych w kalkulacji stawek przesyowych.
Od stycznia 2015 r. w taryfie OGP zostay wprowadzone usugi rddzienne i kwartalne (pkt 4.1.10.2
taryfy). Ponadto, zmianie ulegy przepisy przejciowe w zwizku z koniecznoci dostosowania taryfy
operatora do przepisw rozporzdzenia BAL. W 2015 r. wiadczone byy usugi: krtkoterminowe,
w tym rddzienne, na zasadach przerywanych oraz przesyania zwrotnego.
17 grudnia 2015 r. zatwierdzona zostaa zmiana tej taryfy, polegajca na wydueniu okresu
obowizywania taryfy do 30 czerwca 2016 r. oraz podobnie jak w przypadku operatora systemu
dystrybucyjnego na zmianie wartoci bonifikat za niedotrzymanie standardw jakociowych obsugi
odbiorcw. Oznacza to, e za usugi przesyania odbiorcy podobnie jak w przypadku operatora systemu
dystrybucyjnego do 30 czerwca 2016 r. rozliczani bd wg stawek opat ustalonych w grudniu 2014 r.
Podsumowanie
Wzrost liczby zatwierdzanych taryf (20 nowych taryf w zakresie obrotu gazem) wiadczy
o postpujcym procesie liberalizacji rynku gazu. Sprzedawcy dostrzegaj korzyci z wejcia na ten
rynek, co dla odbiorcw oznacza rozszerzanie oferty podaowej i moliwo uzyskania korzystniejszej
ceny. Rwnie operatorzy zwikszaj zakres wiadczonych usug, co wynika z dostosowania ich taryf
do przepisw unijnych (BAL NC, CAM NC).
W caym 2015 r. obserwowany by spadek cen gazu zarwno dla odbiorcw w gospodarstwach
domowych, jak i tzw. odbiorcw przemysowych.
Pierwotne wnioski przedsibiorstw rniy si znaczco od tych uznanych za uzasadnione. Dopiero
w wyniku postpowa administracyjnych prowadzonych w urzdzie oraz wielokrotnych wezwa
kierowanych do spek w ramach postpowa moliwe byo ich zatwierdzenie przez Prezesa URE.
Pomimo wzrostu od 1 stycznia 2015 r. taryf za wiadczenie usug przesyania i dystrybucji gazu
rednie patnoci kompleksowe za gaz (cznie gaz jako towar i usuga jego dostawy) ulegy obnieniu
dla wszystkich odbiorcw w kraju. Dla odbiorcw obsugiwanych przez PGNiG S.A. zmiany rednich
patnoci kompleksowych jakie miay miejsce w 2015 r. (wynikajce z wprowadzenia nowych cen od
1 stycznia, 1 maja, 1 sierpnia 2015 r.) przedstawia ponisza tabela.

Tabela 41. rednia jednostkowa patno za paliwo gazowe
rednia jednostkowa patno za paliwo gazowe

Grupa Zmiana
Rodzaj gazu do 31 grudnia 2014 r. od 1 stycznia 2015 r.
taryfowa [%]
[gr/kWh] [gr/kWh]
WM 13,841 12,071 -12,8
WH 13,325 10,441 -15,3
wysokometanowy
WT 11,961 10,177 -14,9
Epw* 11,723 10,480 -10,6
SH 12,478 11,706 -6,2
zaazotowany
ST 11,425 10,225 -10,5
Grupy WM dla odbiorcw pobierajcych gaz ziemny wysokometanowy z sieci OSD o cinieniu nie wyszym ni 0,5 MPa.
Grupy WH dla odbiorcw pobierajcych gaz ziemny wysokometanowy z sieci OSD o cinieniu powyej 0,5 MPa.
Grupy WT dla odbiorcw pobierajcych gaz ziemny wysokometanowy z sieci OSP.
Grupy Epw dla odbiorcw pobierajcych gaz ziemny wysokometanowy w punkcie wirtualnym.
Grupy SH dla odbiorcw pobierajcych gaz ziemny zaazotowany Lw z sieci OSD o cinieniu powyej 0,5 MPa.
Grupy WM dla odbiorcw pobierajcych gaz ziemny zaazotowany Lw z sieci OSP.
rdo: URE.
Kolejne tabele prezentuj spadki rednich patnoci kompleksowych zwizanych z dostarczeniem

gazu do obiorcw obsugiwanych przez PGNiG OD Sp. z o.o. wynikajce ze zmiany cen gazu w taryfie
tego przedsibiorstwa, ktre miay miejsce od 1 stycznia i od 1 wrzenia 2015 r.
Tabela 42. rednia patno kompleksowa dla odbiorcw przyczonych do sieci przesyowej OGP Gaz-System S.A.
Cena w okresie
Grupa Zmiana
Rodzaj gazu do 31 grudnia 2014 r. do 31 grudnia 2015 r.
taryfowa [%]
[gr/kWh] [gr/kWh]
E1A 11,915 11,027 -7,45
wysokometanowy E1B 11,728 10,823 -7,72
E1C 11,863 10,958 -7,63
zaazotowany GZ-41,5 Lw-1 11,235 10,993 -2,15
rdo: URE.
Tabela 43. rednia patno kompleksowa dla odbiorcw przyczonych do sieci dystrybucyjnej PSG Sp. z o.o.
rednia jednostkowa patno za gaz ziemny wysokometanowy

w skali kraju Zmiana
Grupa taryfowa
do 31 grudnia 2014 r. do 31 grudnia 2015 r. [%]
[gr/kWh] [gr/kWh]
W-1.1 23,747 22,976 -3,25
W-1.2 23,019 22,242 -3,37
W-1.12T 21,748 20,929 -3,76
W-2.1 18,162 17,383 -4,29
W-2.2 17,928 17,115 -4,53
W-2.12T 18,111 17,321 -4,36
W-3.6 16,843 16,044 -4,74
W-3.9 17,195 16,400 -4,63
W-3.12T 17,065 16,269 -4,66
W-4 16,362 15,549 -4,97
W-5 14,703 13,603 -7,48
W-6A 14,060 13,108 -6,77
W-6B 13,849 12,954 -6,47
W-7A 13,404 12,565 -6,26

W-7B 12,862 11,950 -7,09
W-8A 12,689 11,796 -7,03
W-8B 12,478 11,596 -7,07
W-8C 12,291 11,302 -8,05
Razem W 16,555 15,697 -5,18
Oddzia we Wrocawiu
W-1.1 23,824 23,082 -3,11
W-1.2 23,204 22,441 -3,28
W-1.12T 21,281 20,470 -3,81
W-2.1 18,189 17,415 -4,26
W-2.2 18,211 17,437 -4,25
W-2.12T 18,012 17,227 -4,36
W-3.6 17,137 16,351 -4,59
W-3.9 17,322 16,540 -4,52
W-3.12T 17,218 16,431 -4,57
W-4 16,538 15,740 -4,83
W-5 14,416 13,310 -7,67
W-6A 13,938 12,986 -6,83
W-6B 13,606 12,705 -6,62
W-7A 12,946 12,098 -6,55
W-7B 12,572 11,657 -7,28
Razem W 16,560 15,699 -5,20
Oddzia w Zabrzu
W-1.1 24,479 23,728 -3,07
W-1.2 23,833 23,085 -3,14
W-1.12T 22,115 21,313 -3,63
W-2.1 18,601 17,836 -4,11
W-2.2 18,580 17,813 -4,13
W-2.12T 18,462 17,687 -4,20
W-3.6 17,123 16,331 -4,62
W-3.9 17,291 16,502 -4,56
W-3.12T 17,218 16,425 -4,61
W-4 16,532 15,729 -4,86
W-5 14,395 13,285 -7,71
W-6A 13,882 12,926 -6,89
W-6B 13,527 12,622 -6,69
W-7A 13,454 12,622 -6,18
W-7B 13,190 12,295 -6,79
W-8A 12,710 11,818 -7,02
W-8B 12,491 11,609 -7,06
Razem W 17,051 16,212 -4,92
Oddzia w Tarnowie
W-1.1 23,670 22,925 -3,15
W-1.2 23,304 22,580 -3,11
W-1.12T 21,615 20,813 -3,71
W-2.1 18,126 17,364 -4,20
W-2.2 18,157 17,324 -4,59
W-2.12T 17,988 17,213 -4,31
W-3.6 16,673 15,883 -4,74
W-3.9 16,875 16,092 -4,64
W-3.12T 16,750 15,957 -4,73
W-4 16,209 15,402 -4,98

W-5 15,185 14,102 -7,13
W-6A 14,555 13,622 -6,41
W-6B 14,201 13,319 -6,21
W-7A 14,241 13,435 -5,66
W-7B 12,888 11,983 -7,02
W-8A 12,757 11,868 -6,97
W-8B 12,546 11,667 -7,01
W-8C 12,479 11,496 -7,88
Razem W 16,736 15,895 -5,03
Oddzia w Warszawie
W-1.1 23,090 22,298 -3,43
W-1.2 22,569 21,766 -3,56
W-1.12T 20,907 20,064 -4,03
W-2.1 17,506 16,704 -4,58
W-2.2 17,338 16,528 -4,67
W-2.12T 17,283 16,469 -4,71
W-3.6 16,512 15,708 -4,87
W-3.9 16,682 15,881 -4,80
W-3.12T 16,586 15,780 -4,86
W-4 16,031 15,211 -5,12
W-5 14,347 13,231 -7,78
W-6A 13,713 12,746 -7,05
W-6B 13,364 12,436 -6,94
W-7A 12,960 12,102 -6,62
W-7B 12,670 11,747 -7,28
W-8A 12,500 11,603 -7,18
W-8B 12,234 11,347 -7,25
W-8C 12,140 11,149 -8,16
Razem W 15,892 15,018 -5,50
Oddzia w Gdasku
W-1.1 24,022 23,251 -3,21
W-1.2 23,384 22,583 -3,43
W-1.12T 21,837 21,005 -3,81
W-2.1 18,642 17,889 -4,04
W-2.2 18,553 17,793 -4,09
W-2.12T 18,457 17,693 -4,14
W-3.6 17,326 16,559 -4,43
W-3.9 17,481 16,718 -4,37
W-3.12T 17,429 16,661 -4,41
W-4 16,713 15,923 -4,73
W-5 14,937 13,871 -7,14
W-6A 14,482 13,568 -6,31
W-6B 14,133 13,270 -6,11
W-7A 13,588 12,759 -6,10
W-7B 13,343 12,468 -6,56
W-8A 12,705 11,809 -7,05
W-8C 12,354 11,364 -8,01
Razem W 16,756 15,914 -5,02
Oddzia w Poznaniu
W-1.1 23,735 22,898 -3,52
W-1.2 22,765 21,915 -3,73
W-1.12T 21,388 20,509 -4,11

W-2.1 18,003 17,169 -4,64
W-2.2 17,847 17,010 -4,69
W-2.12T 17,840 16,998 -4,72
W-3.6 17,116 16,278 -4,90
W-3.9 17,223 16,387 -4,86
W-3.12T 17,202 16,363 -4,88
W-4 16,559 15,712 -5,12
W-5 14,629 13,509 -7,66
W-6A 14,166 13,200 -6,82
W-6B 13,818 12,903 -6,62
W-7A 13,507 12,661 -6,26
W-7B 12,975 12,060 -7,05
W-8A 12,384 11,476 -7,33
Razem W 16,769 15,877 -5,31
rednia jednostkowa patno za gaz ziemny zaazotowany Lw

Grupa taryfowa
[gr/kWh] [gr/kWh]
S-1.1 20,515 20,238 -1,35
S-1.2 20,063 19,788 -1,37
S-1.12T 17,729 17,396 -1,88
S-2.1 16,387 16,120 -1,63
S-2.2 16,130 15,869 -1,62
S-2.12T 16,116 15,840 -1,71
S-3.6 15,521 15,244 -1,79
S-3.9 15,714 15,447 -1,70
S-3.12T 15,258 14,980 -1,82
S-4 14,510 14,211 -2,06
S-5 13,363 12,882 -3,59
S-6 12,791 12,446 -2,69
S-7A 12,456 12,222 -1,88
S-7B 12,395 12,088 -2,48
S-8 12,114 11,840 -2,26
Razem S 14,978 14,662 -2,11
Oddzia we Wrocawiu
S-1.1 20,318 20,052 -1,31
S-1.2 20,024 19,753 -1,35
S-1.12T 17,471 17,144 -1,87
S-2.1 16,360 16,109 -1,54
S-2.2 16,126 15,868 -1,60
S-2.12T 16,065 15,801 -1,64
S-3.6 15,513 15,253 -1,68
S-3.9 15,734 15,478 -1,63
S-3.12T 15,236 14,965 -1,77
S-4 14,430 14,142 -2,00
S-5 13,305 12,828 -3,59
S-6A 12,536 12,191 -2,75
S-7A 12,184 11,949 -1,93
S-8 12,114 11,840 -2,26
Razem S 14,629 14,330 -2,04
Oddzia w Poznaniu
S-1.1 21,147 20,837 -1,46

S-1.2 20,492 20,173 -1,56
S-1.12T 18,370 18,020 -1,90
S-2.1 16,432 16,138 -1,79
S-2.2 16,178 15,881 -1,84
S-2.12T 16,218 15,917 -1,85
S-3.6 15,532 15,231 -1,94
S-3.9 15,654 15,354 -1,92
S-3.12T 15,337 15,030 -2,00
S-4 14,634 14,319 -2,16
S-5 13,481 12,994 -3,61
S-6A 13,087 12,743 -2,63
S-7A 12,728 12,495 -1,83
S-7B 12,395 12,088 -2,48
Razem S 14,587 14,262 -2,22
rednia jednostkowa patno za gaz ziemny zaazotowany Ls

Grupa taryfowa
[gr/kWh] [gr/kWh]
Z-1.1 20,694 20,671 -0,11
Z-1.2 20,192 20,160 -0,16
Z-1.12T 19,069 19,015 -0,28
Z-2.1 16,857 16,856 -0,01
Z-2.2 16,542 16,534 -0,05
Z-2.12T 16,611 16,600 -0,07
Z-3.6 15,614 15,599 -0,10
Z-3.9 15,704 15,689 -0,10
Z-3.12T 15,381 15,361 -0,13
Z-4 14,733 14,704 -0,20
Z-5 13,324 13,139 -1,39
Z-6 12,955 12,867 -0,68
Z-7A 12,609 12,657 0,38
Razem Z 15,072 15,027 -0,30
Oddzia we Wrocawiu
Z-1.1 19,763 19,779 0,08
Z-1.2 19,569 19,583 0,07
Z-1.12T 18,067 18,040 -0,15
Z-2.1 16,795 16,840 0,27
Z-2.2 16,490 16,527 0,22
Z-2.12T 16,455 16,486 0,18
Z-3.6 15,562 15,590 0,18
Z-3.9 15,740 15,771 0,20
Z-3.12T 15,242 15,259 0,11
Z-4 14,513 14,515 0,02
Z-6 12,369 12,280 -0,72
Razem Z 14,986 14,973 -0,08
Oddzia w Poznaniu
Z-1.1 20,733 20,708 -0,12
Z-1.2 20,207 20,174 -0,16
Z-1.12T 19,089 19,035 -0,28
Z-2.1 16,862 16,857 -0,03
Z-2.2 16,544 16,534 -0,06
Z-2.12T 16,617 16,604 -0,08

Z-3.6 15,615 15,599 -0,10
Z-3.9 15,704 15,688 -0,10
Z-3.12T 15,387 15,364 -0,14
Z-4 14,738 14,708 -0,21
Z-5 13,324 13,139 -1,39
Z-6 12,997 12,909 -0,68
Z-7A 12,609 12,657 0,38
Razem Z 15,075 15,029 -0,31
Kryterium podziau Kryterium podziau

Symbol Symbol
na grupy na grupy
grupy grupy
roczna ilo roczna ilo
taryfowej moc [b] taryfowej moc [b]
gazu [a] gazu [a]
Sie dystrybucyjna o cinieniu nie wyszym ni 0,5 Mpa
Gaz zaazotowany
Gaz wysokometanowy
(S GZ-41,5 Z 35)
W-1 a 3 350 S-1 a 3 650
W-2 3 350 < a 13 350 S-2 3 650 < a 14 600
b 110 b 110
W-3 13 350 < a 88 900 S-3 14 600 < a 97 100
W-4 a > 88 900 S-4 a > 97 100
W-5 110 < b 710 S-5 110 < b 590
W-6 710 < b 6 580 S-6 590 < b 7 290
W-7 b > 6 580 S-7 b > 7 290
Z-1 a 3 200
Z-2 3 200 < a 12 800
b 110
Z-3 12 800 < a 85 200
Z-4 a > 85 200
Z-5 110 < b 520
Z-6 520 < b 6 400
Z-7 b > 6 400
Sie dystrybucyjna o cinieniu wyszym ni 0,5 Mpa
W-8 b>0 S-8, Z-8 b>0
Sie przesyowa
E-1A b>0 Lw-1 b>0
E-1B b>0
E-1C b>0
rdo: URE.
2.2.3. Wyznaczanie operatorw systemw gazowych

W wietle obowizujcych regulacji ustawy Prawo energetyczne operatorw systemw gazowych
wyznacza Prezes URE w drodze decyzji:
1) na wniosek waciciela sieci lub instalacji, o ktrym mowa w art. 9h ust. 1 ustawy,
2) z urzdu w przypadkach okrelonych w art. 9h ust. 9 ustawy.
Na mocy art. 1 pkt 2 ustawy nowelizujcej dodano do ustawy Prawo energetyczne art. 4e1. W myl
tego przepisu usugi przesyania, dystrybucji, magazynowania paliw gazowych, skraplania gazu
ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego mog by wiadczone wycznie odpowiednio
przez operatora systemu przesyowego, operatora systemu dystrybucyjnego, operatora systemu
magazynowania paliw gazowych, operatora systemu skraplania gazu ziemnego lub operatora systemu
poczonego. Powyszy przepis wszed w ycie 28 sierpnia 2014 r., tj. po upywie 12 miesicy od dnia
ogoszenia ustawy nowelizujcej (art. 34 pkt 1). Od tego dnia przedsibiorca posiadajcy stosown
koncesj nie moe wykonywa dziaalnoci gospodarczej z zakresu przesyania, dystrybucji,

magazynowania paliw gazowych oraz skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu
ziemnego, jeeli nie posiada jednoczenie statusu operatora systemu.
Nieprzestrzeganie powyszego przepisu sankcjonowane jest kar pienin. W myl art. 56 ust. 1
pkt 24a karze pieninej podlega ten, kto nie bdc operatorem systemu przesyowego,
dystrybucyjnego, magazynowania paliw gazowych lub operatorem systemu skraplania gazu ziemnego
lub operatorem systemu poczonego wyznaczonym na podstawie art. 9h wiadczy usugi przesyania,
dystrybucji, magazynowania paliw gazowych, skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego
gazu ziemnego.
W ustawie Prawo energetyczne zostay take okrelone zasady unbundlingu OSP, OSD oraz OSM.
Ma to na celu zapewnienie skutecznego rozdziau dziaalnoci przesyowej, dziaalnoci dystrybucyjnej
i dziaalnoci w zakresie magazynowania paliw gazowych od dziaalnoci zwizanych z produkcj lub
sprzeda gazu ziemnego.
Niedostosowanie si do wymogw unbundlingu sankcjonowane jest kar pienin. W wietle art. 56
ust. 2 pkt 20 i 21 ustawy Prawo energetyczne, karze pieninej podlega ten, kto nie przestrzega
warunkw i kryteriw niezalenoci operatora systemu, o ktrych mowa w art. 9d ust. 1-2, a take ten,
kto nie zapewnia wyznaczonemu dla swojej sieci operatorowi systemu spenienia warunkw
i kryteriw niezalenoci, o ktrych mowa w art. 9d ust. 1-2.
Zakres dziaalnoci, ktr moe wykonywa OSP gazowy uregulowano w art. 9d ust. 1 ustawy
Prawo energetyczne, zgodnie z ktrym operator systemu przesyowego oraz operator systemu
poczonego pozostaj pod wzgldem formy prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji
niezaleni od wykonywania innych dziaalnoci niezwizanych z:
1) przesyaniem, dystrybucj lub magazynowaniem paliw gazowych, lub skraplaniem gazu ziemnego,
lub regazyfikacj skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu ziemnego albo
2) przesyaniem lub dystrybucj energii elektrycznej.
Ponadto, jak stanowi art. 9d ust. 1a ww. ustawy w celu zapewnienia niezalenoci operatora
systemu przesyowego oraz operatora systemu poczonego ta sama osoba lub podmiot nie moe:
1) bezporednio lub porednio wywiera decydujcego wpywu lub wykonywa innych praw
wzgldem przedsibiorstwa energetycznego zajmujcego si produkcj, wytwarzaniem lub
obrotem paliwami gazowymi albo wytwarzaniem lub obrotem energi elektryczn oraz
bezporednio lub porednio wywiera decydujcego wpywu lub wykonywa innych praw
wzgldem operatora systemu przesyowego lub poczonego ani wywiera decydujcego wpywu
na system przesyowy lub system poczony,
2) powoywa czonkw rady nadzorczej, zarzdu lub innych organw uprawnionych do reprezentacji
operatora systemu przesyowego lub operatora systemu poczonego, ani wzgldem systemu
przesyowego lub poczonego oraz bezporednio lub porednio wywiera decydujcego wpywu
lub wykonywa praw wzgldem przedsibiorstwa energetycznego zajmujcego si produkcj,
wytwarzaniem lub obrotem paliwami gazowymi albo wytwarzaniem lub obrotem energi
elektryczn,
3) peni funkcji czonka rady nadzorczej, zarzdu lub innych organw uprawnionych do reprezentacji
operatora systemu przesyowego lub poczonego, ani wzgldem systemu przesyowego lub
systemu poczonego oraz peni tych funkcji w przedsibiorstwie energetycznym zajmujcym si
produkcj, wytwarzaniem lub obrotem paliwami gazowymi albo wytwarzaniem lub obrotem
energi elektryczn.
Prezes URE w toku postpowa o przyznanie OSP certyfikatu speniania kryteriw niezalenoci
prowadzonych w latach 20142015 dokonywa analizy, czy powysze warunki i kryteria niezalenoci
s przez OSP speniane.
Ustawa reguluje rwnie zakres niezalenoci operatora systemu dystrybucyjnego gazowego.
Zgodnie z art. 9d ust. 1d tej ustawy OSD bdcy w strukturze przedsibiorstwa zintegrowanego
pionowo pozostaje pod wzgldem formy prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji
niezaleny od innych dziaalnoci niezwizanych z dystrybucj paliw gazowych lub energii elektrycznej.
Ponadto w celu zapewnienia niezalenoci operatora systemu dystrybucyjnego naley speni cznie
nastpujce kryteria niezalenoci:

1) osoby odpowiedzialne za zarzdzanie operatorem systemu dystrybucyjnego nie mog uczestniczy
w strukturach zarzdzania przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo lub przedsibiorstwa
energetycznego zajmujcego si przesyaniem, produkcj, wytwarzaniem lub obrotem paliwami
gazowymi lub przesyaniem, wytwarzaniem lub obrotem energi elektryczn ani by
odpowiedzialne, bezporednio lub porednio za biec dziaalno w tym zakresie,
2) osoby odpowiedzialne za zarzdzanie operatorem systemu dystrybucyjnego maj zapewnion
moliwo niezalenego dziaania,
3) operator systemu dystrybucyjnego ma prawo podejmowa niezalene decyzje w zakresie majtku
niezbdnego do wykonywania dziaalnoci gospodarczej w zakresie dystrybucji paliw gazowych lub
energii elektrycznej,
4) organ przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo nie moe wydawa operatorowi systemu
dystrybucyjnego polece dotyczcych jego biecej dziaalnoci ani podejmowa decyzji w zakresie
budowy sieci lub jej modernizacji, chyba e polecenia te lub decyzje dotyczyyby dziaania operatora
systemu dystrybucyjnego, ktre wykraczayby poza zatwierdzony plan finansowy lub inny
rwnowany dokument (art. 9d ust. 1e ww. ustawy).
Co wicej, jak stanowi art. 9d ust. 1h ustawy Prawo energetyczne, operator systemu
przesyowego, operator systemu dystrybucyjnego oraz operator systemu poczonego nie mog
wykonywa dziaalnoci gospodarczej zwizanej z produkcj, wytwarzaniem lub obrotem paliwami
gazowymi lub energi elektryczn ani jej wykonywa na podstawie umowy na rzecz innych
przedsibiorstw energetycznych.
W ustawie przewidziano rwnie zakres zwolnie z obowizkw unbundlingu dla OSD gazowych.
Zgodnie z art. 9d ust. 7 ww. ustawy obowizek wydzielenia prawnego i organizacyjnego OSD gazowego
nie dotyczy przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo obsugujcego mniej ni 100 tys. odbiorcw
przyczonych do systemu dystrybucyjnego gazowego wchodzcego w skad tego przedsibiorstwa,
jeeli sprzeda paliw gazowych przez to przedsibiorstwo w cigu roku nie przekracza 150 mln m,
a take przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo obsugujcego mniej ni sto tysicy odbiorcw
przyczonych do systemu dystrybucyjnego gazowego wchodzcego w skad tego przedsibiorstwa,
jeeli sprzeda przez to przedsibiorstwo dotyczy paliw gazowych innych ni gaz ziemny
wysokometanowy lub zaazotowany, w tym skroplony gaz ziemny, dostarczanych sieci gazow.
W ustawie Prawo energetyczne zawarte zostay rwnie postanowienia dotyczce niezalenoci
operatora systemu magazynowania. W myl art. 9d ust. 1f tej ustawy OSM, bdcy czci
przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo, powinien pozostawa pod wzgldem formy prawnej
i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezaleny od innych dziaalnoci niezwizanych
z magazynowaniem, przesyaniem lub dystrybucj paliw gazowych. Ponadto zgodnie z art. 9d ust. 1g
ww. ustawy w celu zapewnienia niezalenoci operatorowi systemu magazynowania naley speni
cznie nastpujce kryteria:
1) osoby odpowiedzialne za zarzdzanie operatorem systemu magazynowania nie mog uczestniczy
w strukturach przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo lub przedsibiorstwa energetycznego
zajmujcego si produkcj, wytwarzaniem lub obrotem paliwami gazowymi, ani by
odpowiedzialne, bezporednio lub porednio za biec dziaalno w tym zakresie,
2) osoby odpowiedzialne za zarzdzanie operatorem systemu magazynowania maj zapewnion
moliwo niezalenego dziaania,
3) operator systemu magazynowania ma prawo podejmowa niezalene decyzje dotyczce majtku
niezbdnego do wykonywania dziaalnoci gospodarczej w zakresie magazynowania paliw
gazowych,
4) organ przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo nie moe wydawa operatorowi systemu
magazynowania polece dotyczcych jego biecej dziaalnoci ani podejmowa decyzji w zakresie
budowy lub modernizacji instalacji magazynowej, chyba e polecenia te lub decyzje dotyczyyby
dziaa operatora systemu magazynowania, ktre wykraczayby poza zatwierdzony plan finansowy
lub inny rwnowany dokument.

Decyzje w sprawie wyznaczania operatorw systemw gazowych
W 2015 r. Prezes URE wyznaczy piciu lokalnych OSD gazowych oraz przeduy czterem lokalnym
OSD gazowym okres obowizywania decyzji wyznaczajcej na OSD.
Ponadto Prezes URE wyznaczy trzech operatorw systemu skraplania gazu ziemnego.
Wedug stanu na 31 grudnia 2015 r., na rynku paliw gazowych funkcjonowali nastpujcy
operatorzy:
operator systemu przesyowego gazowego,
52 operatorw systemw dystrybucyjnych gazowych (w tym jeden prawnie wydzielony),
operator systemu magazynowania,
5 operatorw systemw skraplania gazu ziemnego.
Na terytorium RP funkcjonuje jeden operator systemu przesyowego, ktrym jest jednoosobowa
spka Skarbu Pastwa OGP Gaz-System S.A. Dziaalno OSP obejmowaa w 2015 r. zarzdzanie
krajowym systemem przesyowym stanowicym wasno OGP Gaz-System S.A., na podstawie decyzji
Prezesa URE wyznaczajcej spk operatorem systemu przesyowego na okres do 31 grudnia 2030 r.
Spka prowadzi swoj dziaalno w oparciu o koncesj na przesyanie paliw gazowych obowizujc
do 31 grudnia 2030 r.
OGP Gaz-System S.A. peni ponadto funkcj operatora systemu przesyowego na polskim odcinku
gazocigu Jama-Europa Zachodnia, ktrego wacicielem jest spka SGT EuRoPol GAZ S.A. posiadajca
koncesj na przesyanie paliw gazowych. Operatorstwo na odcinku gazocigu tranzytowego
wykonywane jest przez OSP w modelu niezalenego operatora systemu na podstawie decyzji Prezesa
URE wyznaczajcej z urzdu OGP Gaz-System S.A. jako OSP na okres do 31 grudnia 2025 r.
Na terytorium RP wedug stanu na 31 grudnia 2015 r. funkcjonowa jeden OSD gazowy podlegajcy
wymogom prawnego i funkcjonalnego unbundlingu. Tym podmiotem bya PSG Sp. z o.o. naleca do
GK PGNiG S.A. Spka ta wykonuje dziaalno gospodarcz polegajc na dystrybucji paliw gazowych
sieciami dystrybucyjnymi o cinieniu niskim, rednim i wysokim na potrzeby odbiorcw
zlokalizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto 51 przedsibiorstw energetycznych
wykonywao funkcje OSD o charakterze lokalnym.
W 2015 r. funkcj operatora systemu magazynowego penia spka Operator Systemu Magazynowania
Sp. z o.o., wyznaczona OSM na mocy decyzji Prezesa URE do 31 maja 2022 r. Spka ta peni swoj funkcj
na majtku stanowicym wasno PGNiG S.A. Na 31 grudnia 2015 r. OSM Sp. z o.o. wykonywa swoje
zadania w odniesieniu do nastpujcych instalacji magazynowych:
PMG Husw zlokalizowanym na terenie gmin acut i Markowa o pojemnoci magazynowej
czynnej 500 mln m3,
PMG Wierzchowice zlokalizowanym na terenie gmin Milicz i Kronice o pojemnoci magazynowej
czynnej 1 200 mln m3,
PMG Mogilno zlokalizowanym na terenie gmin Mogilno i Rogowo o pojemnoci magazynowej
czynnej 468,2 mln m3, z wyczeniem tej czci instalacji magazynowej, ktra jest niezbdna do
realizacji zada operatora systemu przesyowego gazowego,
PMG Swarzw zlokalizowanym na terenie gmin Dbrowa Tarnowska i Olesno o pojemnoci
magazynowej czynnej 90 mln m3,
PMG Brzenica zlokalizowanym na terenie gminy Dbica o pojemnoci magazynowej czynnej
65 mln m3,
PMG Strachocina zlokalizowanym na terenie gmin Sanok i Brzozw o pojemnoci magazynowej
czynnej 360 mln m3,
PMG Kosakowo zlokalizowanym na terenie gminy Kosakowo o pojemnoci magazynowej czynnej
112,4 mln m3.
cznie pojemno magazynowa czynna ww. PMG wynosia 2 795,6 mln m3.
Wedug stanu na 31 grudnia 2015 r. operatorami systemu skraplania gazu ziemnego byo pi
podmiotw: PSG Sp. z o.o., DUON Dystrybucja S.A., LNG-Silesia Sp. z o.o., PGNiG S.A. oraz Barter S.A.

Zmiany w decyzjach wyznaczajcych operatorw systemw gazowych
W 2015 r. Prezes URE dokona cznie siedmiu zmian w decyzjach wyznaczajcych lokalnych
operatorw systemw gazowych. Prezes URE dokona rwnie czterech zmian polegajcych na
przedueniu okresu obowizywania decyzji operatorskiej.
2.2.4. Certyfikaty niezalenoci

Procedura certyfikacji operatorw systemw przesyowych, w tym odrbna procedura certyfikacji
operatora systemu przesyowego dla podmiotw kontrolowanych przez podmiot z siedzib
w pastwach trzecich zostay uregulowane w art. 9h1 i 9h ustawy Prawo energetyczne. Zgodnie
z przepisami, operatorem systemu przesyowego bdzie mg zosta wyznaczony jedynie podmiot,
ktry otrzyma od Prezesa URE decyzj w sprawie przyznania certyfikatu niezalenoci. Przed
wydaniem certyfikatu niezalenoci Prezes URE zobowizany jest przeprowadzi postpowanie
sprawdzajce, czy kandydat na operatora lub operator spenia wymogi, ktre zapewni, e bdzie
dziaa w peni niezalenie. Jednoczenie ustawodawca przyj rozwizanie, zgodnie z ktrym decyzje
o wyznaczeniu operatora systemu przesyowego wydane przed dniem wejcia w ycie ustawy
zmieniajcej pozostaj w mocy.
Do ustawy Prawo energetyczne implementowano dwa modele funkcjonowania operatorw
systemw przesyowych: model penego rozdziau wacicielskiego (OU) oraz model niezalenego
operatora systemu (ISO). W modelu OU (ownership unbundling) podmiot bdcy operatorem sieci jest
rwnoczenie jej wacicielem i pozostaje on w peni niezaleny od jakiekolwiek dziaalnoci w zakresie
wytwarzania lub obrotu paliwami gazowymi lub energi elektryczn. Natomiast w systemie ISO
(independent system operator) system przesyowy moe pozosta wasnoci przedsibiorstwa
zintegrowanego pionowo, ale musi by zarzdzany przez odrbne przedsibiorstwo, tj. niezalenego
operatora systemu. Jednoczenie system ISO moe mie zastosowanie dla wyznaczenia operatora
systemu przesyowego wycznie, jeeli waciciel systemu przesyowego 3 wrzenia 2009 r. by czci
przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo.
Dodatkowo w procedurze certyfikacji udzia bierze Komisja Europejska. Zgodnie z przepisami przed
wydaniem decyzji w sprawie przyznania certyfikatu niezalenoci Prezes URE zobowizany jest zaj
stanowisko w sprawie w formie projektu decyzji i przekaza je Komisji Europejskiej wraz
z wnioskiem o wydanie opinii w sprawie speniania warunkw i kryteriw niezalenoci. Dodatkowo
w przypadku, gdy zastosowanie ma procedura wskazana w art. 9h2 ustawy Prawo energetyczne
wniosek do Komisji Europejskiej powinien dotyczy rwnie kwestii wpywu przyznania certyfikatu
niezalenoci na bezpieczestwo dostaw paliw gazowych lub energii elektrycznej w UE. Jednoczenie,
zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporzdzenia 715/2009 w terminie dwch miesicy od otrzymania opinii
Komisji, krajowy organ regulacyjny przyjmuje ostateczn decyzj o certyfikacji operatora systemu
przesyowego, uwzgldniajc w najwyszym stopniu t opini. Decyzja organu regulacyjnego jest
publikowana wraz z opini Komisji.
Postpowania w sprawie przyznania certyfikatu niezalenoci
W 2015 r. Prezes URE kontynuowa postpowanie administracyjne w sprawie przyznania OGP Gaz-
System S.A. certyfikatu niezalenoci w modelu ISO w zwizku z wykonywaniem przez t spk funkcji
OSP na polskim odcinku gazocigu jamalskiego stanowicego wasno SGT EuRoPol GAZ S.A. Wniosek
w tej sprawie zosta zoony przez OGP Gaz-System S.A. w marcu 2014 r.
W powyszej sprawie Komisja Europejska we wrzeniu 2014 r. wydaa opini, w ktrej stana na
stanowisku, e przed udzieleniem certyfikacji konieczne jest przeprowadzenie przez URE szczegowej
oceny zgodnie z art. 11 dyrektywy 2009/73/WE, a nastpnie przesanie do KE zmienionego projektu

decyzji zawierajcego tak ocen. Prezes URE, majc na uwadze art. 3 ust. 2 rozporzdzenia 715/2009,
uwzgldni powysz rekomendacj KE i zwrci si do Ministra Spraw Zagranicznych o wydanie opinii
wskazanej w art. 9h2 ust. 2 ustawy Prawo energetyczne. Zmieniony projekt decyzji uwzgldniajcy
analiz wpywu przyznania OGP Gaz-System S.A. certyfikatu niezalenoci na bezpieczestwo dostaw
gazu ziemnego w UE zosta przesany do Komisji Europejskiej w styczniu 2015 r.
19 marca 2015 r. Komisja Europejska, dziaajc na podstawie art. 3 ust. 1 rozporzdzenia 715/2009
i art. 10 ust. 6 oraz art. 11 ust. 6 dyrektywy 2009/73/WE wydaa drug opini w sprawie certyfikacji
OGP Gaz-System S.A. w modelu ISO. Zostay w niej zawarte uwagi dotyczce eksploatacji toczni gazu
i stacji pomiarowych, planowania sieci oraz inwestycji, wyznaczania zdolnoci przesyowych, dostpu
do informacji poufnych oraz zastosowania art. 11 dyrektywy 2009/73/WE.
Prezes URE po uzupenieniu materiau dowodowego i przeprowadzeniu kolejnych analiz, decyzj
z 19 maja 2015 r. przyzna OGP Gaz-System S.A. certyfikat niezalenoci w modelu ISO w zwizku
z wykonywaniem przez t spk funkcji OSP na polskim odcinku gazocigu Jama-Europa Zachodnia.
W toku powyszego postpowania Komisja Europejska wydaa dwie opinie, formuujc zalecenia,
ktre w najwyszym stopniu powinny by uwzgldnione przez krajowy organ regulacyjny. Komisja
Europejska poruszya w szczeglnoci kwestie biecej eksploatacji toczni gazu i stacji pomiarowych
zlokalizowanych na polskim odcinku gazocigu jamalskiego oraz zobowizaa Prezesa URE do
dokonania oceny, czy udzielenie OGP Gaz-System S.A. certyfikacji nie stworzy zagroenia dla
bezpieczestwa dostaw paliw gazowych do Polski i innych pastw UE.
Prezes URE dokona takiej oceny i ustali, e przyznanie OGP Gaz-System S.A. certyfikatu
niezalenoci w modelu ISO nie spowoduje zagroenia bezpieczestwa dostaw paliw gazowych. Co
wicej, wnioski pynce z analizy zebranego materiau pozwalaj na jednoznaczne stwierdzenie, e
przyznanie temu operatorowi certyfikatu niezalenoci w modelu ISO wpynie korzystnie na
bezpieczestwo dostaw paliw gazowych do Polski i innych pastw UE.
Ponadto, majc na uwadze opini Komisji Europejskiej, Prezes URE w wydanej decyzji zaleci OGP
Gaz-System S.A. przejcie w terminie 24 miesicy od dnia uprawomocnienia si ww. decyzji realizacji
zada w zakresie biecej eksploatacji toczni gazu i stacji pomiarowych znajdujcych si na polskim
odcinku gazocigu Jama-Europa Zachodnia.
Powysze postpowanie administracyjne byo pierwszym w Polsce postpowaniem dotyczcym
certyfikacji OSP w modelu niezalenego operatora systemu (ISO). Decyzja w sprawie powyszej
certyfikacji wraz z opiniami Komisji Europejskiej zostay ogoszone w Biuletynie URE.
2.2.5. Zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci

Zgodnie z art. 9g ustawy Prawo energetyczne OSP zobowizany jest do opracowania instrukcji
ruchu i eksploatacji sieci przesyowej, ktr zgodnie z art. 9g ust. 7 ustawy Prawo energetyczne
zatwierdza Prezes URE w drodze decyzji. Instrukcja okrela zasady korzystania z sieci przez
uytkownikw systemu oraz warunki i sposb prowadzenia ruchu, eksploatacji i planowania rozwoju
tych sieci. Instrukcja powinna zawiera wyodrbnion cz dotyczc bilansowania systemu
i zarzdzania ograniczeniami systemowymi. W 2015 r. obowizyway instrukcje ruchu i eksploatacji
sieci przesyowej zatwierdzone decyzjami Prezesa URE z 3 lutego 2014 r. dla polskiego odcinka systemu
gazocigw tranzytowych Jama-Europa Zachodnia (zwana dalej: IRiESP SGT) oraz z 29 lipca 2014 r.
dla krajowego systemu przesyowego (zwana dalej: IRiESP KSP).
W drugiej poowie 2015 r. zaczy obowizywa przepisy wynikajce z przyjtych na podstawie
rozporzdzenia 715/2009 dwch nowych tzw. kodeksw sieci tj.:
rozporzdzenia BAL obowizujcego od 1 padziernika 2015 r., oraz
rozporzdzenia CAM obowizujcego od 1 listopada 2015 r.
W zwizku z koniecznoci dostosowania postanowie IRiESP KSP, jak rwnie IRiESP SGT do
zmieniajcego si otoczenia prawnego, w tym m.in. wdroenia przepisw ww. rozporzdze, w 2015 r. OGP
Gaz-System S.A. zoy wnioski dot. zatwierdzenia nowych wersji obu instrukcji. Po zakoczeniu

postpowa wyjaniajcych, oba dokumenty zostay zatwierdzone decyzjami Prezesa URE z 3 lutego
2016 r., ktre ustaliy termin ich wejcia w ycie na 1 marca 2016 r.
Zmiany w IRiESP KSP objy dostosowanie jej zapisw do obowizujcych przepisw prawnych
w zakresie mechanizmw alokacji przepustowoci (zawartych w rozporzdzeniu CAM). W ramach
przydziau przepustowoci w procedurze aukcji w punktach poczenia z systemami przesyowymi
krajw ssiednich oraz z systemem gazocigw tranzytowych (tzw. Punkt Wzajemnego Poczenia
PWP) OSP moe zgodnie z nowymi zapisami IRiESP oferowa na zasadach cigych i przerywanych
przepustowo powizan na okres nie duszy ni kolejne 15 lat. Dostpna przepustowo tych
punktw moe by rwnie udostpniana jako niepowizana na kolejny rok gazowy. Dostosowano
rwnie terminy aukcji do kalendarza aukcji publikowanego przez ENTSO-G. Ujednolicono mechanizmy
aukcyjne oraz wprowadzono nowe produkty udostpniane w ramach aukcji, tj. produkty dobowe na
zasadach cigych oraz przerywanych i produkty rddzienne na zasadach cigych z wykorzystaniem
algorytmu aukcji jednej ceny. Produkty o duszym okresie, tj. roczne, kwartalne i miesiczne na
zasadach cigych i przerywanych nadal bd przyznawane z wykorzystaniem mechanizmu aukcji
z podwyszan cen.
Instrukcja zostaa rwnie dostosowana do przepisw rozporzdzenia BAL. Zmienione zostay
zasady rozliczania niezbilansowania (przekraczajcego poziom 5% tolerancji) w sposb uwzgldniajcy
ceny kracowe wyznaczone w oparciu o transakcje zawierane na TGE S.A. w ramach Rynku Dnia
Biecego gazu. OSP publikuje ww. ceny do rozliczenia niezbilansowania na swojej stronie
internetowej. Cena rednia rozliczenia bilansowania jest rwnie publikowana przez TGE S.A. w ramach
indeksu TGEgasID. Wprowadzono przepisy w zakresie neutralnoci finansowej OSP w odniesieniu do
dziaa bilansujcych, w tym wprowadzono opat zwizan z neutralnoci finansow bilansowania.
Instrukcje dostosowano rwnie do przepisw rozporzdzenia BAL dotyczcych zasad i terminw
przekazywania informacji o alokacjach operatywnych i niezbilansowaniu w trakcie doby gazowej.
Informacja na temat szacunkowej wartoci niezbilansowania w danej dobie gazowej jest dostarczana
ZUP dla pierwszych 4 godzin danej doby gazowej do godz. 14:00 i dla pierwszych 8 godzin do godz.
18:00 oraz w cigu 6 godzin po jej zakoczeniu dla caej doby gazowej. Wdroono rwnie rodki
tymczasowe zgodnie z decyzj Prezesa URE z 10 czerwca 2015 r., tj. platform bilansujc rynek usug
bilansujcych (RUB), tymczasow opat za niezbilansowanie oraz tolerancj niezbilansowania.
Uzupeniono rwnie zapisy instrukcji w zakresie przepisw wynikajcych z rozporzdzenia REMIT
oraz wdroono mechanizm udostpniania zdolnoci cigej z jednodniowym wyprzedzeniem na
zasadzie wykorzystaj lub stra (short-term UIOLI) zgodnie z decyzj Komisji nr 2012/490/UE
z 24 sierpnia 2012 r. w sprawie zmiany zacznika I do rozporzdzenia (WE) nr 715/2009 Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie warunkw dostpu do sieci przesyowych gazu ziemnego
(tzw. Wytyczne CMP). Mechanizm bdzie stosowany od 1 lipca 2016 r. dla punktw pocze
transgranicznych, w ktrych zostan zidentyfikowane ograniczenia kontraktowe. OSP na podstawie
wczeniejszych analiz wykorzystania przepustowoci przez uytkownikw systemu, bdzie mia
moliwo udostpniania niewykorzystywanej przepustowoci z wyprzedzeniem jednej doby gazowej.
Rwnie w zapisach IRiESP SGT dokonano ww. zmian i uzupenie. W systemie SGT uruchomiono punkt
wirtualny umoliwiajcy realizacj transakcji za porednictwem TGE S.A., rynku usug bilansujcych (RUB),
bd zawieranych bilateralnie.
Zgodnie z art. 21 rozporzdzenia 715/2009, OSP jest zobowizany przestrzega cile okrelonych zasad
dotyczcych bilansowania, w tym stosowania od 1 padziernika 2015 r. przepisw wynikajcych
z rozporzdzenia BAL. Niezalenie od procesu wprowadzania zmian w instrukcjach, OSP podejmowa
rwnie inne dziaania majce na celu odpowiednie wdroenie przepisw tego rozporzdzenia. W tym celu
operator przedoy Prezesowi URE sprawozdanie dotyczce planowanych do wprowadzenia rodkw
tymczasowych zgodnie z procedur przyjt w przepisach rozporzdzenia BAL, ktre zostao zatwierdzone
decyzj Prezesa URE z 10 czerwca 2015 r. W ramach systemu przesyowego zarzdzanego przez OGP Gaz-
System S.A. wyodrbniono trzy obszary bilansowania: system gazu wysokometanowego (KSPWM), system
gazu zaazotowanego (KSPZA), oraz system gazocigw tranzytowych (SGT). Zgodnie z zatwierdzonym
sprawozdaniem, w zakresie KSPWM OSP przewidzia zastosowanie rodkw tymczasowych w postaci
platformy rynku bilansujcego (Rynek Usug Bilansujcych) oraz utrzymania przepisw dopuszczajcych

tolerancj dobow dla niezbilansowania uytkownikw sieci na dotychczasowym poziomie 5% iloci paliwa
gazowego przekazanego przez uytkownika systemu do przesania w punktach wejcia do systemu
przesyowego w danej dobie gazowej. Rwnie w zakresie pozostaych dwch obszarw bilansujcych, tj.
KSPZA oraz SGT OSP przewidzia zastosowanie platformy rynku bilansujcego. W zwizku z brakiem
funkcjonujcej platformy obrotu dla transakcji krtkoterminowych w odniesieniu do obu ww. systemw,
OSP dodatkowo wprowadzi rodek w postaci tymczasowej opaty za niezbilansowanie zastpujcej
metod kalkulacji opaty za niezbilansowanie dobowe wymagan przepisami rozporzdzania BAL.
W systemie SGT nowy mechanizm zosta oparty na cenach kracowych okrelanych na podstawie rednich
cen waonych wolumenem z transakcji z Rynku Dnia Nastpnego gazu na TGE w obszarze bilansowania
KSPWM bd niemieckiej giedzie European Energy Exchange (EEX) w obszarze Gaspool z odpowiednim
uwzgldnieniem kosztw przesyu paliwa gazowego. Tymczasowa opata za niezbilansowanie w systemie
zaazotowanym oparta zostaa na cenach odnotowanych w transakcjach zawartych na rynku usug
bilansujcych (RUB). Decyzja Prezesa URE wdroya ww. rodki tymczasowe w terminie do 1 padziernika
2016 r. Zgodnie z przepisami rozporzdzenia BAL oraz ww. decyzj, jeeli OSP uzna, e dalsze stosowanie
rodkw tymczasowych jest niezbdne, musi ponownie przedstawi Prezesowi URE sprawozdanie do
zatwierdzenia wraz z odpowiednim uzasadnieniem.
W zakresie neutralnoci finansowej bilansowania OSP, na mocy decyzji Prezesa URE z 1 padziernika
2015 r., zosta wdroony mechanizm zapewnienia neutralnoci kosztowej dziaa bilansujcych OSP.
Mechanizm okrela m.in. katalog kosztw i przychodw zwizanych z dziaalnoci bilansujc
operatora, ktre stanowi podstaw do obliczenia opaty zwizanej z neutralnoci finansow
bilansowania paconej przez odpowiedniego uytkownika sieci lub na jego rzecz. Dokument okrela
rwnie podzia opat zwizanych z neutralnoci finansow bilansowania pomidzy uytkownikw
sieci oraz zasady zarzdzania ryzykiem kredytowym. Mechanizm zosta zatwierdzony z terminem
obowizywania do 1 padziernika 2018 r.
Zgodnie z rozporzdzeniem BAL, dziaajc na wniosek OSP, decyzj z 5 padziernika 2015 r. Prezes
URE wyrazi rwnie zgod w zakresie moliwoci przeprowadzania przez OSP dziaa bilansujcych na
ssiadujcym obszarze bilansowania GASPOOL (na giedzie EEX) oraz na przesyanie gazu do i z tego
obszaru bilansowania. Nabycie bd sprzeda standardowych produktw krtkoterminowych przez
OSP na giedzie EEX stanowi dodatkow, alternatywn dla wykorzystania platformy TGE S.A.,
moliwo podejmowania efektywnych dziaa bilansujcych przez operatora. Decyzja obowizuje do
1 padziernika 2016 r.
Na terenie Polski na sieciach dystrybucyjnych gazu ziemnego dziaa jeden duy operator systemu
dystrybucyjnego PSG Sp. z o.o. i 50 pionowo skonsolidowanych maych operatorw systemu
dystrybucyjnego o charakterze lokalnym, ktrych sieci przyczone s do PSG Sp. z o.o. lub operatora
systemu przesyowego OGP Gaz-System S.A. Dostarczanie gazu do odbiorcw odbywa si na zasadach
okrelonych w IRiESD. Instrukcja najwikszego dystrybutora, tj. PSG Sp. z o.o. podlega zatwierdzeniu
przez Prezesa URE, natomiast instrukcje maych OSD podlegaj weryfikacji ex post pod ktem
zgodnoci z przepisami ustawy Prawo energetyczne.
W 2015 r. Prezes URE zatwierdzi zmiany IRiESD przygotowane przez PSG Sp. z o.o., ktre weszy
w ycie 1 marca 2015 r. Zmiany te dotyczyy:
zasad wsppracy z operatorami innych systemw dystrybucyjnych,
przekazywania danych do OSP w zakresie alokacji,
zasad sprzeday rezerwowej dla grupy gospodarstw domowych w przypadku nagego zaprzestania
sprzeday gazu przez dotychczasowego sprzedawc,
zasad zarzdzania ograniczeniami systemowymi i alokacji na poczeniach z sieciami innych OSD.
W 2015 r. prowadzona bya weryfikacja instrukcji ruchu i eksploatacji sieci operatorw gazowych,
o ktrych mowa w art. 9d ust. 7 ustawy Prawo energetyczne (tzw. mali operatorzy), pod wzgldem
speniania wymaga okrelonych w tej ustawie. Kontrola IRiESD maych operatorw gazowych
dotyczya nastpujcych kwestii:

procedury wprowadzania i aktualizacji IRiESD,
przyczenia sieci dystrybucyjnych, urzdze odbiorcw kocowych, pocze midzysystemowych
oraz gazocigw bezporednich,
procedury zmiany sprzedawcy,
kontroli wybranych dodatkowych obszarw IRiESD wg kryterium najczciej zgaszanych
problemw uytkownikw systemu.
Zweryfikowano cznie 16 instrukcji operatorw gazowych. W wyniku tej weryfikacji stwierdzono
przypadki niewielkich uchybie, ktre zostay zgoszone OSD w celu ich usunicia.
2.2.6. Monitorowanie funkcjonowania operatorw

Ustawa Prawo energetyczne (gwnie art. 9c ust. 1) oraz rozporzdzenie 715/2009 nakadaj na
operatorw systemw przesyowego, dystrybucyjnych oraz magazynowania paliw gazowych
i skraplania gazu ziemnego szereg obowizkw. Zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 20 ustawy Prawo
energetyczne Prezes URE monitoruje funkcjonowanie systemu gazowego w zakresie wypeniania przez
OSP, OSD i OSM ich zada, w tym m.in. w zakresie zasad zarzdzania i rozdziau przepustowoci
pocze midzysystemowych, mechanizmw bilansowania i zarzdzania ograniczeniami systemu
gazowego, wypeniania obowizkw publikacyjnych oraz warunkw wiadczenia usug
magazynowania paliw gazowych, usug skraplania gazu ziemnego oraz innych usug wiadczonych
przez przedsibiorstwa energetyczne.
2.2.6.1. Monitorowanie wypeniania zada przez operatorw systemw przesyowych,

dystrybucyjnych i magazynowych w zakresie warunkw dostpu do sieci
i instalacji
Monitorowanie wypeniania zada OSP
Zakres obowizkw i zada OSP zosta szczegowo okrelony w art. 9c i 9g ustawy Prawo
energetyczne. W ramach prowadzonych dziaa, Prezes URE monitoruje wykonywanie przez OSP
przypisanych mu obowizkw, w tym w szczeglnoci zwizanych z niedyskryminacyjnym traktowaniem
uytkownikw systemu oraz realizacj obowizkw sprawozdawczych, jak rwnie realizacj zapisw
IRiESP w zakresie bilansowania systemu i zarzdzania ograniczeniami w systemie gazowym
oraz prowadzenia rozlicze i dostarczania uytkownikom systemu informacji okrelonych przepisami.
Operator prowadzi bilansowanie zarwno w systemie przesyowym, jak i w systemach
dystrybucyjnych przyczonych do systemu przesyowego. Zgodnie z rozporzdzeniem 715/2009, OSP
publikuje na swojej stronie internetowej dane dotyczce cznego niezbilansowania dla wszystkich
uytkownikw na rozpoczcie kadego okresu bilansowania (doby gazowej) oraz prognozowanego
cznego niezbilansowania dla wszystkich uytkownikw na zakoczenie kadego dnia gazowego. OSP
podaje rwnie informacje o dziaaniach podjtych w celu zbilansowania systemu wraz z informacj
o poniesionych kosztach i wygenerowanych dochodach zwizanych z bilansowaniem systemu.
W zwizku z realizacj obowizkw wynikajcych z rozporzdzenia 715/2009 w zakresie
mechanizmw zarzdzania ograniczeniami kontraktowymi w 2015 r. OGP Gaz-System S.A. udostpni
w ramach mechanizmu nadsubskrypcji przepustowo powizan w Punkcie Wzajemnego Poczenia
(PWP) w okresie od 22 stycznia 2015 r. do 31 marca 2015 r. Zdolno wynikajca z procedury
nadsubskrypcji w okrelonych punktach krajowego systemu przesyowego i systemu SGT jest na
bieco publikowana na stronie OSP. Po dokonaniu corocznej analizy, zgodnie z IRiESP, OSP nie
stwierdzi potrzeby zastosowania wobec dugoterminowych przydziaw przepustowoci procedury
opartej na dugoterminowej zasadzie wykorzystaj lub stra (long-term UIOLI). Uytkownicy sieci
maj rwnie moliwo dokonania rezygnacji z przydzielonej przepustowoci. W 2015 r. zostaa

zgoszona ch takiej rezygnacji w jednym przypadku, ktra ze wzgldu na brak spenienia warunkw
formalnych i brak moliwoci wystawienia jej na rynku wtrnym nie zostaa ostatecznie zatwierdzona.
Zgodnie z IRiESP OSP umoliwia uytkownikom systemu udostpnianie lub odsprzeda
niewykorzystanej, zakontraktowanej przepustowo na rynku wtrnym.
W 2015 r. OGP Gaz-System S.A. publikowa dane o funkcjonowaniu systemu przesyowego zgodnie
z wymogami przejrzystoci wskazanymi w art. 18 rozporzdzenia 715/2009. Powysze dziaania obejmuj
w szczeglnoci podawanie do informacji publicznej oferowanych usug przesyowych i stosowanych
warunkw i zasad ich wiadczenia. Ponadto, OSP na bieco podaje szczegowe dane o technicznej,
zakontraktowanej i dostpnej zdolnoci dla wszystkich waciwych punktw. OSP publikuje rwnie
szczegowe informacje na temat parametrw jakociowych przesyanego paliwa gazowego i wymaganego
poziomu cinienia dla wszystkich waciwych punktw. Na swojej stronie internetowej OSP zamieszcza
informacje w zakresie podstaw i metodologii kalkulacji taryf, udostpniajc rwnie kalkulator opat za
usug przesyania oraz nawaniania paliwa gazowego. Od 1 padziernika 2013 r. OSP zobowizany jest
dodatkowo do publikowania okrelonych w rozporzdzeniu 715/2009 informacji na platformie
ustanowionej przez ENTSO-G (Transparency Platform).
W tab. 44 przedstawiono informacje dotyczce zdolnoci przesyowych na poczeniach
midzysystemowych krajowego systemu przesyowego zarzdzanego przez OGP Gaz-System S.A.
(w tym systemu SGT).
Tabela 44. Poczenia z innymi systemami przesyowymi z uwzgldnieniem zdolnoci cigych i przerywanych (w tym
w systemie SGT)
Cakowita
Niewykorzystane
Zdolno Zarezerwowane
zarezerwowane
Nazwa operatora Kraj Miejsce Kierunek Przesyowa zdolnoci Przesy
Jedn. zdolnoci
systemu operatora poczenia dostaw oferowana na przesyowe zrealizowany**
przesyowe
zasadach cige
cige
cigych*
Punkt [mln m3/rok] 8 380,10 6 429,3 2 199,5 4 229,8
OSGT Gaz-System
Polska Wzajemnego Polska
S.A. [MWh /rok] 92 842 634,20 71 493 898,0 23 994 541,8 47 499 356,2
Poczenia
Mallnow [mln m3/rok] 29 945,13 30 670,7 3 623,9 27 046,8***
GASCADE Niemcy Niemcy
SGT [MWh /rok] 331 792 005,83 339 831 235,2 35 920 587,8 303 910 647,4****
Mallnow [mln m3/rok] 5 418,24 3 494,1 1 250,7 2 243,4***
GASCADE Niemcy Polska
rewers SGT [MWh /rok] 60 034 099,20 38 714 600,5 13 547 069,7 25 167 530,8
Lasw [mln m3/rok] 0,00 0,0 0,0 6,1
ONTRAS Niemcy Niemcy
rewers** [MWh /rok] 0,00 0,0 0,0 67 593,0
[mln m3/rok] 1 595,20 1 314,1 598,9 715,2
ONTRAS Niemcy Lasw Polska
[MWh /rok] 17 786 703,00 14 651 827,0 6 620 130,1 8 031 696,9
[mln m3/rok] 17,50 17,5 13,9 3,6
ONTRAS Niemcy Gubin (we) Polska
[MWh /rok] 196 399,20 196 399,0 155 647,3 40 751,7
Cieszyn [mln m3/rok] 0,00 0,0 0,0 0,004
Net4Gas Czechy Czechy
rewers [MWh /rok] 0,00 0,0 0,0 48,0
[mln m3/rok] 601,00 576,1 559,9 16,2
Net4Gas Czechy Cieszyn Polska
[MWh /rok] 6 749 275,10 6 469 450,0 6 287 450,0 182 000,0
Gazprom Kondratki [mln m3/rok] 32 611,85 33 619,0 1 975,4 31 643,6***
Biaoru Polska
Transgaz Biaoru SGT [MWh /rok] 361 339 342,26 372 498 799,4 17 018 876,5 355 479 922,9****
[mln m3/rok] 4 303,00 4 383,9 917,7 3 466,2
Ukrtransgaz Ukraina Drozdowicze Polska
[MWh /rok] 48 623 346,30 49 494 000,0 10 464 127,1 39 029 872,9
[mln m3/rok] 236,50 236,5 166,4 70,1
Bietransgaz Biaoru Tietierowka Polska
[MWh /rok] 2 665 580,40 2 665 580,0 1 877 500,4 788 079,6
[mln m3/rok] 4 989,70 3 255,1 845,4 2 409,7
Bietransgaz Biaoru Wysokoje Polska
[MWh /rok] 56 234 088,00 36 684 804,0 9 547 985,6 27 136 818,4
[mln m3/rok] 0,00 0,0 0,0 139,3
Ukrtransgaz Ukraina Hermanowice Ukraina
[MWh /rok] 0,00 0,0 0,0 1 562 975,5
[mln m3/rok] 131,40 0,0 0,0 0,0
ONTRAS Niemcy Kamminke Niemcy
[MWh /rok] 1 463 796,00 0,0 0,0 0,0
* Maksymalna ciga zdolno przesyowa, jak OSP moe zaoferowa uytkownikom sieci, biorc pod uwag integralno
systemu i wymagania eksploatacyjne sieci przesyowej.
** Przesy zrealizowany liczony cznie w zakresie zdolnoci cigych i przerywanych.
*** Do przeliczenia m3 GOST na Nm3 wykorzystano wspczynnik 0,9313.
**** Przepyw fizyczny.
rdo: Na podstawie danych OGP Gaz-System S.A.

Monitorowanie wypeniania zada OSM
Podmiotem realizujcym zadania przypisane OSM jest spka Operator Systemu Magazynowania
Sp. z o.o. W 2015 r. funkcje operatorskie byy przez OSM realizowane przy wykorzystaniu zdolnoci
magazynowych w Grupie Instalacji Magazynowej Kawerna obejmujcej rozbudowane instalacje
magazynowe KPMG Kosakowo i KMPG Mogilno (GIM Kawerna), w Grupie Instalacji Magazynowej
Sanok obejmujcej rozbudowany magazyn PMG Husw, oraz magazyny PMG Strachocina, PMG
Swarzw, PMG Brzenica (GIM Sanok) oraz w magazynie PMG Wierzchowice. Suma pojemnoci
czynnych wszystkich instalacji magazynowych OSM w 2015 r. wyniosa ok. 2,795 mld m
(ponad 31 TWh).
W zwizku z rozbudow instalacji magazynowych oraz wygasaniem zawartych kontraktw
uczestnikom rynku zostay udostpnione zdolnoci magazynowe zgodnie z obowizujcymi przepisami
oraz zestandaryzowanymi procedurami zamieszczonymi w Regulaminie wiadczenia Usug
Magazynowania (RUM) i harmonogramach procedury udostpniania nowych zdolnoci
magazynowych (GIM Kawerna i GIM Sanok). W 2015 r. OSM cznie rozdysponowa w ramach usugi
dugoterminowej 26 750 GWh pojemnoci czynnej instalacji magazynowych, z czego 7 790 GWh na
zasadach cigych oraz 18 960 GWh na zasadach przerywanych.
W 2015 r. do OSM wpyno pi wnioskw o zawarcie umw o wiadczenie usug magazynowania
(na cele handlowe), w tym jeden wniosek OSP. Wszystkim wnioskodawcom zostay przydzielone
zdolnoci magazynowe zgodnie ze zoonym zapotrzebowaniem. Nie wpyn aden wniosek w celu
tworzenia i utrzymywania zapasw obowizkowych gazu ziemnego. Otrzymane i rozpatrzone wnioski
nie objy caoci zdolnoci magazynowych oferowanych przez OSM (dostpne byy jeszcze usuga
przerywana w GIM Sanok z moliwoci rozpoczcia wiadczenia w roku magazynowym 2015/2016
oraz usuga przerywana w PMG Wierzchowice, a take usuga ciga w GIM Kawerna z moliwoci
rozpoczcia wiadczenia w roku magazynowym 2016/2017). Usugi dugoterminowe oferowane
w 2015 r. na maksymalny okres 4 lat magazynowych byy zamawiane wycznie na okres jednego roku
magazynowego. Ponadto, w ramach usug krtkoterminowych, wiadczonych wycznie
z wykorzystaniem GIM Kawerna, OSM udostpnia podmiotom trzecim 598 GWh pojemnoci
magazynowej na warunkach przerywanych, jednak w 2015 r. nie wpyn aden wniosek o wiadczenie
takiej usugi.
W zakresie przeciwdziaania akumulacji rezerw zdolnoci magazynowych w przypadku wystpienia
ogranicze kontraktowych zastosowanie maj uregulowania art. 17 ust. 3 rozporzdzenia 715/2009.
Poprzez uycie instrumentw sucych zarzdzaniu ograniczeniami, OSM dokonywa biecej oceny
wykorzystywania zamwionych zdolnoci magazynowych, dziki czemu udostpniano
niewykorzystane nominalne moce odbioru i nominalne moce zataczania w ramach dobowej usugi
magazynowania wiadczonej na warunkach przerywanych. Przy analizie wykorzystania zamwionych
zdolnoci magazynowych, OSM weryfikuje stopie ich wykorzystywania zastrzegajc sobie prawo
do ich redukcji i zaoferowania innym uczestnikom rynku (zasada wykorzystaj albo stra) w przypadku
wykorzystania na poziomie niszym ni 70%. W 2015 r. instalacje magazynowe byy w peni
wykorzystywane. OSM umoliwia i organizuje rwnie obrt wtrny zdolnociami magazynowymi,
jednake w 2015 r. nie wpyn aden wniosek o zbycie zamwionych zdolnoci magazynowych.
W ramach realizacji obowizkw informacyjnych okrelonych w szczeglnoci w art. 19
rozporzdzenia 715/2009, OSM podaje do publicznej wiadomoci m.in. informacje nt. zasad
i mechanizmw przydzielania zdolnoci magazynowych, w tym oferowanych przez siebie usug, a take
zawierania umw o wiadczenie usug magazynowania oraz ich realizacji (nominacje, renominacje,
alokacje), ktre zostay uregulowane w publikowanym na stronie internetowej OSM
(www.osm.pgnig.pl) Regulaminie wiadczenia Usug Magazynowych. Publikuje rwnie biece
informacje o zakontraktowanej i dostpnej zdolnoci magazynowej oraz planowanych bd
nieplanowanych ogranicze zdolnoci magazynowych. Powysze informacje podawane s rwnie
w jz. angielskim.

Postpowania w sprawie dostpu do sieci dystrybucyjnej
Oprcz monitorowania zasad dostpu do sieci gazowniczych w 2015 r. Prezes URE prowadzi
postpowania administracyjne dotyczce zwolnienia maych OSD z obowizku wiadczenia usug
dystrybucji gazu na rzecz alternatywnych sprzedawcw. Art. 4h ust. 1 ustawy Prawo energetyczne
daje moliwo przedsibiorstwom energetycznym zintegrowanym pionowo odmowy wiadczenia
usug dystrybucji na rzecz alternatywnych sprzedawcw w przypadku, gdy wiadczenie tych usug
moe spowodowa dla przedsibiorstwa zintegrowanego pionowo trudnoci finansowe lub
ekonomiczne zwizane z realizacj zobowiza wynikajcych z uprzednio zawartych umw na zakup
gazu. W toku tych postpowa w dwch przypadkach nie wykazano istnienia wystarczajcych
przesanek do udzielenia takiego zwolnienia. W pozostaych przypadkach postpowania nie zostay
ukoczone w 2015 r.
2.2.6.2. Monitorowanie warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich realizacji

oraz dokonywanie napraw tej sieci
Prezes URE monitorowa w 2015 r. warunki przyczania podmiotw zarwno do sieci przesyowej,
jak i dystrybucyjnej. Monitorowanie ww. warunkw przyczenia do sieci i ich realizacji odbywa si
w oddziaach terenowych URE m.in. w trakcie prowadzenia postpowa wyjaniajcych zwizanych ze
skargami odbiorcw i podmiotw przyczanych do sieci oraz w trakcie postpowa administracyjnych
w sprawie odmowy zawarcia umowy o przyczenia do sieci.
W zakresie odmw przyczenia do sieci gazowej w 2015 r. do oddziaw terenowych wpyno
cznie 6 551 powiadomie o odmowie przyczenia do sieci od operatorw systemw dystrybucyjnych
gazowych. Jest to znacznie wysza liczba zoonych powiadomie o odmowach ni w 2014 r., gdzie
dokonano 5 651 zgosze (wzrost o blisko 16%), co wiadczy o wzrocie zainteresowania moliwociami
korzystania przez odbiorcw z gazu sieciowego, a jednoczenie informuje, e istnieje wiele obszarw
sabo wyposaonych w infrastruktur gazow.
Wszystkie zgoszone powiadomienia zawieray dane podmiotu ubiegajcego si o przyczenie do
sieci (imi i nazwisko, nazw podmiotu, adres, lokalizacj obiektu, cel poboru gazu, planowan
wielko poboru gazu itd.), przyczyny odmowy oraz stosowne obliczenia wykonane przez
przedsibiorstwo energetyczne, niezbdne do stwierdzenia istnienia warunkw ekonomicznych
przyczenia do sieci (tzw. analiza efektywnoci ekonomicznej).
W 4 537 przypadkach zgoszone odmowy przyczenia spowodowane byy brakiem warunkw
ekonomicznych przyczenia do sieci, a w 2 014 przypadkach odmowa spowodowana bya brakiem
warunkw technicznych przyczenia.
Odmowy z przyczyn ekonomicznych wynikay z negatywnych wynikw przeprowadzonych analiz
ekonomicznych brak opacalnoci inwestycji, w zwizku z koniecznoci poniesienia dodatkowych
rodkw finansowych na wybudowanie nowych odcinkw infrastruktury gazowej niezbdnej do
przyczenia nowych odbiorcw (inwestycje nie byy uwzgldnione w aktualnych planach rozwoju
danego operatora).
Wskazywanymi przez operatorw sieci dystrybucyjnej przyczynami odmw przyczenia do sieci
z powodu barku warunkw technicznych byy m.in.:
brak przepustowoci sieci gazowej niskiego cinienia,
brak istniejcej sieci gazowej na wysokoci wnioskowanego o przyczenie obiektu,
brak sieci gazowej w danej miejscowoci,
brak dostpnych rezerw przepustowych w sieci przesyowej,
brak ujcia danego rejonu w planie gazyfikacji.

W niektrych przypadkach po przeprowadzeniu analizy tych odmw oraz w oparciu o zoone skargi
przez odbiorcw w tym zakresie oddziay terenowe podejmoway dziaania zwizane z przeprowadzeniem
postpowa wyjaniajcych, bd na wniosek odbiorcw o rozstrzygnicie sporu w sprawie wydanej
odmowy przyczenia do sieci prowadzone byy postpowania administracyjne.
Dokonywanie napraw sieci
Monitorowanie warunkw przyczania podmiotw do sieci gazowej i ich realizacji oraz

dokonywanie napraw tej sieci jest realizowane przez oddziay terenowe w sposb cigy na podstawie
informacji nadsyanych m.in. przez odbiorcw oraz przedsibiorstwa energetyczne. W szczeglnoci
odbywa si poprzez analiz przesanych przez przedsibiorstwa energetyczne zawiadomie
o odmowach przyczania do sieci gazowej oraz przy rozpatrywaniu skarg odbiorcw.
W zakresie waciwoci miejscowej oddziau terenowego we Wrocawiu w 2015 r. wystpiy awarie
sieci operatora sieci dystrybucyjnej gazowej w cznej liczbie 949, w tym w Oddziale we Wrocawiu
131 szt. i w Oddziale w Zabrzu 818 szt. Czas trwania przerw w dostawie gazu w 2015 r. wynosi dla
Oddziau we Wrocawiu 3 386 566 min., za dla Oddziau w Zabrzu 5 177 040 min. Liczba odbiorcw
pozbawionych dostaw wyniosa 27 887, w tym w Oddziale we Wrocawiu 4 097, a w Oddziale
w Zabrzu 23 790. redni czas trwania przerw w dostawie gazu to w Oddziale we Wrocawiu
827 min./odb., a w Oddziale w Zabrzu 218 min./odb.
Natomiast oddzia terenowy w Szczecinie na bieco monitoruje stany awaryjne sieci gazowych na
obszarach dziaania operatorw w wojewdztwie lubuskim i zachodniopomorskim. Naley zauway,
e zanotowane w 2015 r. nieliczne stany awaryjne (66 awarii u dystrybutorw lokalnych) wynikaj
gwnie z czynnikw zewntrznych np. prowadzonych prac ziemnych przez firmy budowlane lub
drobnych awarii infrastruktury technicznej.
2.2.6.3. Monitorowanie procesu zmiany sprzedawcy
Zasada TPA, uregulowana w art. 4 ust. 2 Prawa energetycznego, oznacza moliwo korzystania
przez klienta z sieci lokalnego dostawcy w celu dostarczenia gazu lub energii kupionej przez niego
u dowolnego sprzedawcy. Od 1 lipca 2007 r. wszyscy odbiorcy gazu uzyskali prawo do swobodnego
wyboru i zmiany sprzedawcy. Liczba zmian sprzedawcy to prosty, ale miarodajny miernik rozwoju
konkurencyjnego rynku gazu. W zwizku z tym Prezes URE systematycznie monitoruje stopie
rzeczywistego korzystania z prawa wyboru sprzedawcy przez odbiorcw uprawnionych. Systematyczne
monitorowanie stopnia rzeczywistego korzystania z prawa wyboru sprzedawcy zostao podjte z uwagi
na stopniowo postpujc liberalizacj rynku gazu.
Zgodnie z obowizujc zasad TPA, odbiorcy kocowi mog indywidualnie korzysta z sieci
lokalnego dostawcy w celu dostarczenia gazu lub energii kupionej u dowolnego sprzedawcy.
Na swobod wyboru sprzedawcy wpywa kilka istotnych czynnikw, m.in.: stopie wiadomoci
klientw i ich motywacja do zmiany sprzedawcy, a take atwo dokonania zmiany czy ilo
konkurencyjnych ofert dostpnych na rynku.
Analiza danych z wypenionych ankiet wskazuje na wyrany wzrost odbiorcw dokonujcych zmiany
sprzedawcy w latach 20112015, w szczeglnoci w samym 2015 r. W 2011 r. odnotowano jedynie
kilka przypadkw zmiany sprzedawcy, w 2014 r. ich liczba zwikszya si do 7 007, natomiast liczba
zmian od pocztku ich monitorowania do koca 2015 r. wyniosa ju 30 749.
Poniszy rysunek pokazuje dynamik zmian sprzedawcy (wg liczby przecze).

Rysunek 39. Liczba zmian sprzedawcy gazu ziemnego przez odbiorcw kocowych
30 749
Liczba zmian sprzedawcy 35000
30000
25000
20000
15000
7 007
10000
4 210 429
5000
0
31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015
Stan na koniec danego okresu
rdo: Opracowanie wasne URE na podstawie danych OSP i OSD.
Wartym odnotowania jest fakt, e na 30 749 zmian sprzedawcy dokonanych do koca 2015 r.
zdecydowana wikszo, bo a 27 563 dotyczya odbiorcw z grup taryfowych W 1-4, czyli gwnie
osb w gospodarstwach domowych. Taki stan rzeczy moe by spowodowany intensyfikacj
w ostatnim czasie przez niektrych sprzedawcw kampanii reklamowych, dedykowanych tej grupie
odbiorcw, jak rwnie stopniowemu wchodzeniu na rynek nowych sprzedawcw, co skutkuje
zwikszeniem konkurencji i uatrakcyjnieniem oferty dla odbiorcw. Wzrost zainteresowania
konsumentw w tematyce zmiany sprzedawcy na rynku gazu, widoczny jest rwnie w intensyfikacji
w biecym roku zapyta telefonicznych kierowanych do Punktu Informacyjnego dla Odbiorcw
Energii i Paliw Gazowych komrki dziaajcej w strukturach URE, ktrej celem jest informowanie
konsumentw o przysugujcych im prawach na rynkach energii, ale rwnie o ich obowizkach
wzgldem przedsibiorstw energetycznych.
2.2.6.4. Ocena realizacji Programw Zgodnoci
Operatorzy systemu dystrybucyjnego, jak te systemu magazynowania, wchodzcy w skad

przedsibiorstw zintegrowanych pionowo, zobowizani s do opracowania i realizacji tzw. programw
zgodnoci. Program Zgodnoci jest dokumentem, w ktrym okrela si przedsiwzicia, jakie operator
zobowizany jest podj w celu zapewnienia niedyskryminacyjnego traktowania uytkownikw
systemu (odpowiednio dystrybucyjnego lub magazynowania), w tym szczegowe obowizki
pracownikw, wynikajce z tych programw. Programy Zgodnoci podlegaj zatwierdzeniu przez
Prezesa URE, ktry okrela termin ich wykonania. Do URE w zakresie rynku gazu wpyny dwa
sprawozdania roczne z realizacji ww. programw w 2015 r. (PSG Sp. z o.o. oraz Operatora Systemu
Magazynowania Sp. z o.o.).
Skargi i wnioski oraz naruszenia Programw Zgodnoci
W 2015 r. w OSD, jak i w OSM nie stwierdzono przypadkw naruszenia zasady rwnego
i niedyskryminacyjnego traktowania uytkownikw systemu. Nie wpyny rwnie skargi dotyczce
stosowania postanowie Programu Zgodnoci, jak i zawiadomienia o podejrzeniu wystpienia
konfliktu interesw.

Rola Inspektora ds. zgodnoci
Inspektor ds. zgodnoci jest powoywany przez operatora w celu monitorowania realizacji
Programu Zgodnoci i powinien by w swoich dziaaniach niezaleny oraz mie dostp do wszelkich
niezbdnych w wypenianiu jego obowizkw informacji, ktre s w posiadaniu nie tylko OSD, ale
rwnie jednostek z nim powizanych. Ze wzgldu na potrzeb zapewnienia niezalenoci, stanowisko
Inspektora ds. zgodnoci powinno by wyodrbnione od innych stanowisk w danej spce. Takie
uksztatowanie pozycji inspektora ds. zgodnoci zwiksza nadzr wewntrzny nad przestrzeganiem
Programw Zgodnoci oraz stanowi dobr praktyk operatorw.
Obecnie w PSG Sp. z o.o. Inspektor ds. zgodnoci podlega bezporednio zarzdowi i nie czy swojej
funkcji z innymi stanowiskami wystpujcymi w OSD. Inspektora w realizacji jego obowizkw
wspomagaj koordynatorzy z poszczeglnych oddziaw spki celem efektywnej i terminowej
implementacji postanowie Programu Zgodnoci. Z kolei w OSM Sp. z o.o. funkcja Inspektora ds.
zgodnoci w 2015 r. czona bya ze stanowiskiem kierowniczym w dziale zajmujcym si aspektami
regulacyjnymi i obsug prawn. Naley podkreli, e praktyka czenia stanowiska Inspektora ds.
zgodnoci z inn funkcj w spce stwarza ryzyko naruszenia jego niezalenoci, jak i braku czasu na
waciwe monitorowanie przestrzegania postanowie Programu.
W sprawozdaniu rocznym z realizacji Programu Zgodnoci w 2015 r. w PSG Sp. z o.o. wskazano na
rosnc rol Inspektora ds. zgodnoci, ktrej przejawem jest udzia w opiniowaniu licznych
dokumentw o znaczeniu istotnym dla funkcjonowania OSD.
Rol Inspektora jest m.in. prowadzenie szkole w zakresu znajomoci Programu Zgodnoci, w tym
wynikajcych z tego dokumentu obowizkw operatora, obowizkw pracownikw operatora, sankcji
wynikajcych z naruszenia obowizkw przez pracownikw oraz zasad wdraania i monitorowania
Programu. Z nadesanych informacji wynika, e wszyscy pracownicy operatorw zostali przeszkoleni ze
znajomoci Programu Zgodnoci. Przeszkoleni pracownicy skadali owiadczenia dotyczce zapoznania
si z Programem Zgodnoci i zobowizaniem do przestrzegania jego postanowie.
Ponadto w PSG Sp. z o.o. Inspektor ds. zgodnoci opracowa centralny system e-learningowy, ktry
stanowi alternatywn metod szkolenia obok formy bezporedniej. Dodatkowo w PSG Sp. z o.o.,
w intranecie umieszczono dla pracownikw wykaz najczciej zadawanych pyta i odpowiedzi, aby
uatwi stosowanie Programu Zgodnoci w praktyce.
Dostpno Programu Zgodnoci
Zarwno PSG Sp. z o.o., jak i OSM Sp. z o.o. opublikoway swoje Programy Zgodnoci na stronach
internetowych, na ktrych podane s rwnie: adres e-mail i telefon do Inspektora ds. zgodnoci
uatwiajce osobom zainteresowanym zgaszanie pyta i uwag dotyczcych Programu Zgodnoci.
Prezes URE aprobuje powysz praktyk, poniewa stwarza ona moliwo zadawania pyta
Inspektorowi nie tylko przez pracownikw, ale rwnie przez wszystkich uytkownikw systemu,
ktrzy s zainteresowani uzyskaniem informacji, jak rwnie interpretacj postanowie Programu
Zgodnoci. Za dobr praktyk zastosowan w OSM Sp. z o.o. naley uzna udostpnienie na stronie
internetowej Programu Zgodnoci rwnie w angielskiej wersji jzykowej, co stanowi uatwienie dla
zagranicznych uytkownikw systemu w interpretacji postanowie tego Programu.
Dziaania usprawniajce realizacj podstawowych usug Operatorw na rzecz

uytkownikw systemu
W 2015 r. zarwno PSG Sp. z o.o., jak i OSM Sp. z o.o. dziaay w dynamicznie zmieniajcym si
otoczeniu regulacyjnym. Zmianom regulacyjnym towarzyszyy rwnie zmiany na rynku gazu w Polsce.
Jak wskazuje OSD w sprawozdaniu, na koniec 2015 r. ponad 35 tys. odbiorcw skorzystao z prawa

wyboru nowego sprzedawcy paliwa gazowego, co stanowi przyrost zmian sprzedawcy paliwa
gazowego o ok. 480% w stosunku do 2014 r. Powysze okolicznoci wymagaj dostosowania sposobu
wiadczenia usug do zmieniajcych si warunkw. W ubiegym roku wprowadzano do stosowania
przez OSD zaktualizowan wersj Instrukcji rozpatrywania skarg, reklamacji i zgosze oraz
Standardy obsugi procesu przyczania do sieci gazowej. Usugi przyczenia oraz proces skargowo-
reklamacyjny zostay objte zakresem Programu Zgodnoci.
Dziaaniem OSM usprawniajcym realizacj podstawowej usugi na rzecz uytkownikw systemu
byo udostpnienie w 2015 r. nowych mocy magazynowych. Spka przekazaa na potrzeby rynku nowe
zdolnoci magazynowe w Grupie Instalacji Magazynowej Kawerna (GIM Kawerna) powstae w zwizku
z rozbudow KPMG Mogilno i KPMG Kosakowo oraz w Grupie Instalacji Magazynowej Sanok (GIM
Sanok) powstae w zwizku z rozbudow PMG Husw.
Ochrona danych sensytywnych
W PSG Sp. z o.o. ochron informacji sensytywnych realizowano w spce w obszarach:

administracyjnym, informatycznym i ochrony fizycznej. W 2015 r. zaktualizowano istniejce regulacje
wewntrzne oraz przyjto nowe akty prawa wewntrznego okrelajce sposb postpowania
z informacjami prawnie chronionymi w PSG Sp. z o.o. oraz regulacje dotyczce ochrony mienia i osb.
W celu zapewnienia ochrony informacji sensytywnych, w padzierniku 2014 r. OSM podj decyzj
o wdroeniu systemu zarzdzania bezpieczestwem informacji oraz powoa Penomocnika ds.
Systemu Zarzadzania Bezpieczestwem Informacji. W czerwcu 2015 r. ukoczono wdraanie ww.
systemu, w tym dokonano aktualizacji zasad bezpieczestwa dla uytkownikw obszaru
teleinformatycznego.
2.3. Budowa zintegrowanego rynku gazu ziemnego

2.3.1. Udzia Polski w inicjatywach regionalnych gazu ziemnego
Inicjatywy regionalne zapocztkoway swoje dziaania w 2006 r. Ich celem jest wspdziaanie
przedstawicieli pastw czonkowskich UE, reprezentantw krajowych organw regulacyjnych,
operatorw systemw przesyowych oraz przedstawicieli uytkownikw systemw na rzecz integracji
rynkw gazu na poziomie regionalnym, ktry stanowi etap poredni w tworzeniu jednolitego rynku
gazu w UE. Gazowe inicjatywy regionalne stanowi tzw. podejcie oddolne (bottom-up) do realizacji
tego celu. Obecnie inicjatywy s podejmowane w dwch regionach: Region Poudniowy (South Region)
oraz Region Poudnie, Poudniowy-Wschd (South/South-East Region). Trwaj rwnie rozmowy nad
wznowieniem wsppracy w ramach nieaktywnego obecnie Regionu Pnocno-Zachodniego (North-
West Region). Polska jest czonkiem Regionu Poudnie Poudniowy-Wschd (GRI SSE). Prezes URE
bierze rwnie aktywny udzia we wsppracy w ramach integracji rynkw i systemw gazowych
pastw Grupy Wyszehradzkiej.
Gazowa Inicjatywa dla Regionu Poudnie, Poudniowy-Wschd (GRI SSE)
W skad regionu GRI SSE wchodzi dwanacie pastw czonkowskich: Austria, Bugaria, Czechy, Cypr,
Grecja, Rumunia, Sowacja, Sowenia, Wgry, Wochy, Chorwacja oraz Polska. W pracach regionu
aktywny udzia bior rwnie przedstawiciele Wsplnoty Energetycznej (szczegowe informacje
w kolejnym rozdziale). Prace w ramach poszczeglnych inicjatyw regionalnych koordynuj wiodcy
regulatorzy w regionie. Od pocztku 2013 r. funkcj wspprzewodniczcego regionu peni Prezes URE
(wraz z regulatorem woskim AEEGSI, a od maja 2014 r. z regulatorem rumuskim ANRE). W zwizku

z przyjt w Planie Prac regionu na lata 20152018 zasad rotacyjnoci, zgodnie z ktr zmiana
na stanowisku jednego wspprzewodniczcego w regionie powinna nastpowa co 2 lata
(dla zachowania cigoci prac), Prezes URE w drugiej poowie 2015 r. podj decyzj o ustpieniu
z dotychczas zajmowanego stanowiska. Zgodnie z decyzj regionu, nowym wspprzewodniczcym
zosta regulator wgierski HEA.
Spotkania regionu SSE odbywaj si zwyczajowo dwa razy w roku. Nadzr nad pracami w regionie
oraz wyznaczanie priorytetw i monitoring realizacji postpw wsppracy GRI SSE odbywa si
w ramach spotka Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego (Regional Coordination Committee
RCC), w ktrym skupieni s regulatorzy regionu SSE. Ponadto, istotn rol doradcz oraz swoiste forum
dyskusyjne stanowi Grupa Uczestnikw Rynku (Stakeholders Group SG), w spotkaniach ktrej bior
udzia przedstawiciele regulatorw, ministerstw, operatorw systemw przesyowych, platform
obrotu oraz zainteresowani uczestnicy rynku. Zgodnie z nowym Planem Prac regionu na lata
20152018 w roku ubiegym podjto rwnie prace w ramach forum wsppracy regulatorw
i operatorw przesyowych tj. Grupy Implementacyjnej (Implementation Group IG), ktrej prace
skupione s na zharmonizowanym wdroeniu przepisw kodeksw sieci w regionie SSE. Spotkania IG
odbyy si w kwietniu 2015 r. w Warszawie (w zakresie kodeksu sieci CAM) oraz w listopadzie 2015 r.
w Bukareszcie (w zakresie kodeksw sieci CAM oraz IO). Prezes URE wsplnie z OGP Gaz-System S.A.
koordynuje wspprac regionu w zakresie wdraania kodeksu sieci CAM.
W maju 2015 r. odbyy si rwnie kolejne spotkania RCC i SG w Warszawie, za w listopadzie 2015 r.
w Bukareszcie. Przedmiotem spotka zorganizowanych w Polsce byy m.in. dokoczenie prac nad
Planem Prac regionu na lata 20152018, wsppraca regionu ze Wsplnot Energetyczn oraz postpy
i wyzwania w zakresie wdraania kodeksw sieci. Wrd gwnych kwestii poruszanych na spotkaniach
w Bukareszcie naley dodatkowo wskaza dyskusj na temat przyszoci wsppracy w ramach
inicjatyw gazowych oraz aktualizacji listy projektw pilotaowych realizowanych w ramach GRI SSE,
a take informacj odnonie prac nad rozbudow infrastruktury w regionie SSE w ramach procesu
CESEC (Central East South Europe Gas Connectivity). W 2015 r. region SSE realizowa projekty
pilotaowe z zakresu: alokacji zdolnoci przesyowej i produktw powizanych (w ramach platform
rezerwacji przepustowoci), integracji rynkw, wsppracy midzyoperatorskiej, monitorowania
przejrzystoci dziaa OSP oraz wdroenia przepisw Trzeciego Pakietu Energetycznego we wszystkich
krajach regionu i Wsplnoty Energetycznej. W ramach wsppracy regionalnej w 2015 r. z sukcesem
zrealizowany zosta m.in. projekt przygotowany przez OGP Gaz-System S.A., dotyczcy wsplnej
alokacji zdolnoci powizanej pomidzy polskim operatorem i czeskim OSP (NET4GAS) w punkcie
midzysystemowym w Cieszynie z wykorzystaniem platformy do alokacji zdolnoci powizanej GAZ
SYSTEM Aukcje (GSA). Kolejne aukcje pilotaowe na miesiczne produkty powizane miay miejsce
w marcu, czerwcu oraz lipcu 2015 r. W padzierniku ubiegego roku obaj operatorzy zawarli
porozumienie w zakresie staego wykorzystania platformy GSA dla alokacji produktw powizanych
w punkcie Cieszyn udostpniajc rwnie pozostae produkty (rddzienne, dobowe, kwartalne
i roczne). Rwnie w ramach projektu pilotaowego operator czeski NET4GAS i operator sowacki
Eustream zorganizowali aukcje na platformie GSA na miesiczny produkt powizany oraz dobowe
produkty powizane i niepowizane w punkcie poczenia midzysystemowego w Lanahot
obejmujcy okres od 1 do 30 wrzenia 2015 r.
Wsppraca ze Wsplnot Energetyczn
W 2015 r. przedstawiciele URE uczestniczyli rwnie aktywnie we wsppracy ze Wsplnot

Energetyczn (Energy Community EnC) zarwno w ramach struktur GRI SSE, jak i wsppracy
pomidzy ACER i EnC. Wsplnota Energetyczna zostaa ustanowiona przez UE i pastwa regionu
Europy Poudniowo-Wschodniej w 2006 r. celem m.in. rozszerzenia wsplnego wewntrznego rynku
energii w oparciu o spjne ramy prawne wdroone w pastwach. Czonkami EnC poza UE (kade
z pastw czonkowskich UE moe by rwnie indywidualnie czonkiem EnC) s Albania, Bonia

i Hercegowina, Macedonia, Czarnogra, Serbia, Kosowo, Modawia i Ukraina. Od 2011 r. Polska jest
rwnie indywidualnym czonkiem Wsplnoty. W 2015 r. URE brao udzia w pracach w ramach
struktur EnC oraz opiniowao dokumenty przygotowywane przez Wsplnot, w tym m.in. w zakresie
transgranicznej integracji rynkw w regionie. Zapocztkowano rwnie projekt wdraania kodeksu
CAM na granicy Polski z Ukrain.
Integracja systemw w ramach Grupy Wyszehradzkiej (V4)
W 2015 r., pod przewodnictwem Sowacji (I po. 2015 r.) i Czech (II po. 2015 r.), w ramach
wsppracy wyszehradzkiej kontynuowano prace nad wdroeniem przyjtej w 2013 r. Mapy Drogowej
w kierunku wsplnego regionalnego rynku gazu V4. Gwnymi zaoeniami dokumentu s: rozwj
infrastruktury i pocze midzy krajami V4, wsppraca w zakresie fizycznej integracji rynku w regionie
oraz w zakresie wdraania kodeksw sieci. Prace s prowadzone w ramach Forum V4 na rzecz
integracji rynku gazu, ktre zapewnia polityczne wsparcie dla tego procesu i koordynacj dziaa
midzy ministerstwami, krajowymi organami regulacyjnymi i operatorami sieci przesyowych.
W ramach sowackiej prezydencji w Grupie Wyszehradzkiej, trwajcej do 30 czerwca 2015 r.,
priorytetami prac w ramach Forum V4 byy: wsppraca w zakresie bezpieczestwa dostaw gazu,
jednolita implementacja kodeksw sieci, rozwj infrastruktury przesyowej oraz wdroenie
docelowego modelu rynku gazu (Gas Target Model) w regionie V4. Kontynuowany by rwnie projekt
w zakresie oceny niezbdnych warunkw wymaganych dla uzyskania koncesji handlowych
w poszczeglnych krajach regionu. Celem projektu jest stworzenie podstaw dla harmonizacji zasad
w zakresie udzielania koncesji w caym regionie V4. Od 1 lipca 2015 r., po objciu prezydencji przez
Republik Czesk, prace w ramach regionu V4 skupiy si na przyspieszeniu postpw w zakresie
realizacji projektw infrastrukturalnych korytarza Pnoc-Poudnie, przeciwdziaaniu barierom
integracji handlowej rynkw gazu V4 oraz zapewnieniu bezpieczestwa dostaw gazu w regionie.
2.3.2. Wsppraca w zakresie sporzdzania i stosowania kodeksw sieci

Rok 2015 upyn pod znakiem intensywnych prac regulatorw i operatorw majcych na celu
terminowe wdroenie przepisw dwch duych kodeksw sieci tj. rozporzdzenia BAL w terminie do
1 padziernika 2015 r. oraz rozporzdzenia CAM w terminie do 1 listopada 2015 r. Na podstawie
uprawienia zawartego w rozporzdzeniu 715/2009, w 2015 r. ostatecznie zatwierdzono kolejny kodeks
sieci i opublikowano w formie rozporzdzenia IO, ktre zacznie obowizywa od 1 maja 2016 r.
Ponadto, w 2015 r. kontynuowane byy prace nad zmian rozporzdzenia CAM polegajc na
wdroeniu zasad dot. alokacji zdolnoci przyrostowych (tzw. incremental capacity) oraz kodeksem
sieciowym dotyczcym ujednoliconej struktury taryf przesyowych dla gazu, w ktrych uczestniczyli
rwnie przedstawiciele Prezesa URE.
Kodeks sieci w sprawie bilansowania gazu (Network Code on Gas Balancing

of Transmission Networks BAL NC)
1 padziernika 2015 r. zaczy obowizywa przepisy rozporzdzenia BAL. Proces implementacji

przepisw rozporzdzenia BAL do krajowego systemu przesyowego i systemu gazocigw
tranzytowych zosta szczegowo opisany w pkt 2.2.5. W 2015 r., w ramach dziaa na rzecz
zharmonizowanego wdroenia przepisw rozporzdzenia BAL, ACER we wsppracy z ENTSO-G
zorganizowa w Budapeszcie warsztaty z uczestnikami rynku celem prezentacji wstpnych wynikw
procesu monitorowania poziomu wdroenia przepisw kodeksu, jak rwnie przeprowadzenia dyskusji
na temat rnych modeli implementacji kodeksu oraz barier i problemw z ni zwizanych. W ramach

warsztatw, w ktrych wzili udzia przedstawiciele URE i OGP Gaz-System S.A., omawiano m.in.
kwestie bilansowania operacyjnego, obowizkw informacyjnych, opat za niezbilansowanie oraz
neutralnoci finansowej OSP w zakresie dziaa bilansujcych. Ponadto zgodnie z przepisami
rozporzdzenia BAL Prezes URE przesya do konsultacji z regulatorami ssiadujcych systemw
projekty rozstrzygni dotyczce sposobu wdroenia tego kodeksu.
Kodeks sieci dotyczcy mechanizmw alokacji zdolnoci w systemach przesyowych gazu

(Network Code on Capacity Allocation Mechamisms in Gas Transmission Systems CAM NC)
W celu doprecyzowania przepisw przewidzianych w rozporzdzeniu 715/2009 w zakresie alokacji

zdolnoci przesyowych, zostao przyjte rozporzdzenie CAM. Ustanawia ono zasady wsppracy
pomidzy OSP w procesie alokacji zdolnoci przesyowej w punktach pocze midzysystemowych,
w tym dotyczce ujednolicenia procedur komunikacji oraz obliczania i maksymalizowania zdolnoci
dostpnych w tych punktach. Kodeks przewiduje procedur aukcyjn z wykorzystaniem platformy
internetowej przeznaczonej do rezerwacji zdolnoci jako mechanizm alokacji zdolnoci cigej
i przerywanej w punktach pocze midzysystemowych. Zdolno oferowana w tych punktach powinna
by w miar moliwoci powizana. Przepisy rozporzdzenia CAM obowizuj od 1 listopada 2015 r.
W 2015 r. trway prace nad zharmonizowanym wdroeniem przepisw rozporzdzenia przed
1 listopada 2015 r., w tym m.in. w ramach prac regionu GRI SSE oraz projektw pilotaowych na
poczeniu w Cieszynie z wykorzystaniem platformy do alokacji zdolnoci powizanej GAZ SYSTEM
Aukcje (GSA). Zgodnie z przepisami rozporzdzenia CAM OSP s zobowizani do oferowania zdolnoci
za pomoc jednej wsplnej internetowej platformy rezerwacyjnej lub ograniczonej liczby wsplnych
internetowych platform rezerwacyjnych. W zwizku powyszym, ju w 2014 r. OGP Gaz-System S.A.
utworzy platform alokacyjn GSA. Zostaa na zaoferowana innym OSP oraz uczestnikom rynku jako
alternatywa wobec platformy PRISMA utworzonej przez OSP z regionu Europy Zachodniej. Obecnie
w UE funkcjonuj trzy platformy rezerwacji przepustowoci. Poza dwiema wymienionymi powyej,
uruchomiono rwnie wgiersk platform Regional Booking Platform (RBP). Przez cay ubiegy rok
trway intensywne prace z udziaem przedstawicieli trzech platform, zaangaowanych OSP
oraz regulatorw nad wypracowaniem wsplnych zasad wsppracy ww. platform, m.in. w zakresie
stosowania zharmonizowanych standardw komunikacji elektronicznej platform z operatorami
i uczestnikami rynku. W tym celu zlecono przygotowanie przez konsultanta zewntrznego analizy
dotyczcej oceny zgodnoci funkcjonowania wszystkich platform z przepisami rozporzdzenia CAM.
Wyniki tej analizy zostay opublikowane na stronie internetowej ACER98). Analiza wykazaa czciowy
brak zgodnoci z przepisami kodeksu wszystkich trzech platform w rnym zakresie. W terminie do
1 listopada 2015 r. platformy GSA i PRISMA zadeklaroway pene wdroenie przepisw rozporzdzenia
CAM. Prace nad okreleniem wsplnych zasad wsppracy pomidzy platformami nie dobiegy koca
w 2015 r. i s obecnie kontynuowane pod auspicjami Komisji Europejskiej.
W 2015 r. URE kontynuowa bilateraln wspprac z niemieckim regulatorem Bundesnetzagentur
(BNetzA) celem uzgodnienia sposobu wdroenia przepisw rozporzdzenia CAM, w szczeglnoci
w odniesieniu do wyboru odpowiedniej platformy dla alokacji zdolnoci powizanej w punktach
pocze midzysystemowych Mallnow i Lasw na granicy polsko-niemieckiej. W zwizku z brakiem
porozumienia w tej kwestii pomidzy OGP Gaz-System S.A. a niemieckimi OSP ONTRAS Gastransport
GmbH (poczenie w Lasowie) oraz Gascade Gastransport GmbH (poczenie w Mallnow) zdolnoci
przesyowe w ww. poczeniach nadal s oferowane wycznie jako niepowizane na dwch rnych
platformach (GSA i PRISMA).
Zgodnie z przepisami rozporzdzenia CAM we wszystkich punktach pocze midzysystemowych
stosuje si ten sam model aukcji. Odpowiednie procesy aukcyjne rozpoczynaj si jednoczenie
98) Capacity booking platforms assessment. Final report, 15 wrzenia 2015 r., Baringa Partners LLP: http://www.acer.-
europa.eu/Gas/Framework%20guidelines_and_network%20codes/Documents/Gas%20Capacity%20booking%20platforms
%20assessment.pdf

w odniesieniu do wszystkich odpowiednich punktw. W ramach kadego procesu aukcyjnego
dotyczcego jednego standardowego produktu z zakresu zdolnoci, zdolno alokowana jest
niezalenie od kadego innego procesu aukcyjnego. Powysza zasada nie dotyczy alokacji tzw.
zdolnoci konkurujcych (competing capacity), ktra nastpuje za porozumieniem bezporednio
zaangaowanych OSP i za zgod waciwych krajowych organw regulacyjnych. Rozporzdzenie CAM
za zdolnoci konkurujce uznaje zdolnoci, dla ktrych dostpna zdolno oferowana w ramach jednej
aukcji nie moe zosta alokowana bez cakowitego lub czciowego zmniejszenia dostpnej zdolnoci
oferowanej w innej aukcji. W padzierniku 2015 r. OGP Gaz-System S.A. wystpi do Prezesa URE
z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie alokacji konkurujcej zdolnoci przesyowej w punkcie
poczenia midzysystemowego Mallnow. W swoim wniosku, OSP wskaza, e z uwagi na zbyt ma
ilo posiadanych informacji obrazujcych wzajemne zalenoci pomidzy dostpn przepustowoci
punktu Mallnow, a przepustowoci innych punktw wejcia do systemu przesyowego niemieckiego
OSP Gascade, nie moe wyrazi zgody na zastosowanie mechanizmu alokacji zdolnoci konkurujcych.
W zwizku z brakiem porozumienia w powyszej kwestii pomidzy OSP, a tym samym brakiem
moliwoci dokonania odpowiedniej weryfikacji, czy oferta zdolnoci przesyowych w punkcie Mallnow
konkuruje z ofert zdolnoci przesyowych na innych poczeniach midzysystemowych w ramach UE,
Prezes URE odmwi wydania zgody na alokacj konkurujcej zdolnoci przesyowej w punkcie
Mallnow.
W 2015 r. kontynuowano rwnie prace nad dokonaniem zmian rozporzdzenia CAM w zakresie
uzupenienia dokumentu o przepisy dotyczce tzw. przepustowoci przyrostowych (incremental capacity).
Pojcie to obejmuje nowo powstae zdolnoci przesyowe ponad dotychczasow zdolno techniczn
istniejcych pocze midzysystemowych. Mog one zosta utworzone na skutek m.in. rozbudowy
danego poczenia bd optymalizacji wykorzystania zdolnoci istniejcych pocze. Po uzgodnieniu
w ramach ACER i ENTSO-G projekt zmian rozporzdzenia CAM zosta skierowany do Komisji
Europejskiej, ktra podja prace w celu jego zatwierdzenia procedurze komitologii.
Kodeks sieci dotyczcy zasad interoperacyjnoci i wymiany danych (Network Code

on Interoperability and Data Exchange Rules IO NC)
W 2015 r. prace prowadzone w ramach procedury komitologii nad rozporzdzeniem Komisji

Europejskiej ustanawiajcym kodeks sieci dotyczcy zasad interoperacyjnoci i wymiany danych
dobiegy koca i 30 kwietnia 2015 r. Komisja opublikowaa rozporzdzenie, ktre weszo w ycie
20 maja 2015 r. W nowym kodeksie sieciowym wskazany zosta minimalny zakres postanowie, ktre
ssiadujcy OSP s zobowizani zawrze w umowach dotyczcych punktw pocze
midzysystemowych, w tym m.in. zasady alokacji iloci gazu, sterowania przepywem, pomiaru iloci
i jakoci gazu oraz procesu sprawdzania zgodnoci. Umowy takie powinny rwnie regulowa
procedury komunikacji w przypadku zdarze wyjtkowych oraz zasady rozstrzygania sporw
wynikajcych z umw dotyczcych poczenia midzysystemowego. Jeeli operatorzy ssiadujcych
systemw przesyowych nie bd w stanie doj do porozumienia ws. wymaganych przepisami
rozporzdzenia niezbdnych elementw takiej umowy s oni zobowizani do zawarcia umowy
w nieuzgodnionym zakresie na podstawie wzoru opracowanego przez ENTSO-G.
Ponadto, przyjto w rozporzdzeniu IO jednolity katalog jednostek pomiarowych odnoszcych si
do cinienia (bar), temperatury (C), objtoci (m), ciepa spalania (kWh/m) jednostek energii (kWh)
oraz liczby Wobbego (kWh/m). W kodeksie wskazano rwnie rodki zmierzajce do synchronizacji
standardw w zakresie jakoci gazu oraz jego nawaniania tak, aby nie stanowiy one bariery w handlu
transgranicznym. Uregulowaniu podlega rwnie monitoring jakoci gazu, w ramach ktrego
wyrniono monitoring krtko- oraz dugookresowy.
cile uregulowane zostay kwestie zwizane z wymian danych midzy OSP, jak rwnie midzy
OSP a uytkownikami aktywnymi w punktach pocze transgranicznych. Zgodnie z kodeksem
sieciowym, ujednoliceniu podlega format danych oraz sposb ich wymiany. Okrelono rwnie

obowizki OSP i uytkownikw sieci w zakresie zapewnienia odpowiednich rodkw bezpieczestwa
danych.
W 2015 r., zgodnie z art. 5 rozporzdzenia IO, trway prace nad przygotowaniem wzoru umowy
dotyczcej punktw pocze midzysystemowych. 29 grudnia 2015 r. ENTSO-G opublikowaa
uzgodnion z ACER ostateczn wersj wzoru umowy. Przepisy rozporzdzenia IO zaczn obowizywa
od 1 maja 2016 r.
Kodeks sieci dotyczcy ujednoliconej struktury taryf przesyowych dla gazu99)
Kodeks sieci dotyczcy ujednoliconej struktury taryf przesyowych dla gazu (dalej: NC TAR) jest
jednym z kodeksw sieci, ktrych procedura opracowania i uchwalenia zostaa przewidziana w art. 6
rozporzdzenia 715/2009. NC TAR bdzie mia form rozporzdzenia Komisji Europejskiej, wicego
w caoci i stosowanego bezporednio we wszystkich krajach czonkowskich UE.
Przepisy NC TAR poprzez harmonizacj zasad ustalania taryf przesyowych we wszystkich krajach
UE maj przyczyni si do wzrostu integracji europejskiego rynku gazu, bezpieczestwa dostaw,
promocji konkurencji oraz transgranicznego obrotu gazem.
W pracach nad projektem NC TAR w 2015 r. uczestniczyli rwnie przedstawiciele URE, gwnie
w ramach Zespou Zadaniowego ACER ds. Taryf. Stosowne informacje zostay zamieszczone na stronie
internetowej ACER100) oraz ENTSO-G101).
26 marca 2015 r. ACER wyda opini w sprawie projektu NC TAR przedoonego przez ENTSO-G
26 grudnia 2014 r., opracowanego na prob Komisji Europejskiej z 19 grudnia 2013 r. w oparciu
o Wytyczne ramowe w sprawie zasad dotyczcych ujednoliconej struktury taryf przesyowych dla
gazu102). Natomiast 31 lipca 2015 r. ENTSO-G ponownie przedoy do ACER projekt NC TAR,
uwzgledniajcy ww. opini oraz wyniki uzgodnie dokonanych w ramach wsppracy Komisji
Europejskiej, ACER i ENTSO-G z interesariuszami. Zakres uzgodnionych zmian w projekcie NC TAR oraz
propozycje dalszych modyfikacji i ulepsze byy powodem licznych zastrzee i wtpliwoci
zgaszanych przez przedstawicieli organw regulacyjnych krajw czonkowskich. W zwizku z tym Rada
Regulatorw 13 padziernika 2015 r. nie udzielia pozytywnej opinii w sprawie rekomendacji ACER
dotyczcej NC TAR i w konsekwencji, zgodnie z rozporzdzeniem 715/2009, prac nad NC TAR przeja
Komisja Europejska. Na spotkaniu informacyjnym powiconym NC TAR zorganizowanym przez
Komisj Europejsk 15 grudnia 2015 r. w Brukseli zostay zakrelone planowane zmiany do Kodeksu
oraz harmonogram dalszych prac. Zapowiedziano, e podstawowe przepisy NC TAR zostan
wprowadzone do stosowania 1 stycznia 2018 r. Naley zwrci uwag na przewidywany wzrost
zaangaowania ACER w proces zatwierdzania taryf przesyowych dla gazu polegajcy m.in. na
obowizku uzyskania przez regulatorw krajowych opinii ACER przed wydaniem decyzji w sprawie
metody alokacji kosztw oraz opracowaniu przez ACER wytycznych w zakresie kalkulacji przychodu
regulowanego oraz wyboru metody alokacji kosztw innej ni metoda odlegoci waonej
przepustowoci. Kwestie te nie byy przedmiotem wczeniejszych analiz i nie zyskay formalnego
poparcia, std te przedstawiciele wielu krajw wyraali wtpliwoci co do ich zasadnoci.
Kompetencje te zdaj si wykracza poza kwesti monitoringu i organizowania wsppracy
regulatorw krajowych. Projekt NC TAR przygotowany przez Komisj Europejsk bdzie analizowany
w ramach procedury komitetowej przez pastwa czonkowskie w 2016 r.
99) Network Code on Harmonised Transmission Tariff Structures for Gas.

100) http://www.acer.europa.eu/Gas/Framework%20guidelines_and_network%20codes/Pages/Harmonised-transmission-tariff-
structures.aspx
101) http://www.entsog.eu/publications/tariffs#All.
102) Framework Guidelines on rules regarding harmonised transmission tariff structures for gas.

2.4. Przesanki i ocena bezpieczestwa dostarczania gazu ziemnego
2.4.1. Wsppraca w zakresie budowy pocze transgranicznych
W 2015 r. w zakresie budowy pocze transgranicznych Prezes URE w szczeglnoci realizowa
zadania naoone na krajowy organ regulacyjny rozporzdzeniem 347/2013. Rozporzdzenie to okrela
tzw. korytarze priorytetowe i obszary tematyczne oraz definiuje procedury i kryteria pozwalajce na
wczenie projektw inwestycyjnych na list projektw bdcych przedmiotem wsplnego
zainteresowania (ang. Projects of Common Interest PCI). Aby uzyska status PCI i znale si na takiej
licie projekty inwestycyjne musz spenia nastpujce warunki, m.in.: powinny przynosi korzyci co
najmniej dwm pastwom czonkowskim, przyczynia si do integracji rynkw i wzmacniania
konkurencji oraz zwikszania bezpieczestwa dostaw, a take zmniejszania emisji dwutlenku wgla.
Zgodnie z zaoeniami inwestycje w nowe gazocigi mog liczy na wsparcie na poziomie unijnym
i krajowym. Rozporzdzenie przewiduje m.in. uatwienia i zachty inwestycyjne dla projektodawcw
tzw. promotorw projektw, w tym przyspieszon ciek uzyskiwania pozwole i decyzji
rodowiskowych. Dodatkowo rozporzdzenie przewiduje, aby w przypadku projektw speniajcych
ustalone kryteria koszty inwestycyjne niemoliwe do pokrycia przez operatorw, w okrelonym
zakresie, byy pokrywane z funduszy unijnych (Connecting Europe Facility, CEF).
Na mocy rozporzdzenia delegowanego Komisji (UE) nr 1391/2013 z 14 padziernika 2013 r.
zmieniajcego rozporzdzenie 347/2013103) w odniesieniu do unijnej listy projektw bdcych
przedmiotem wsplnego zainteresowania, okrelono status projektw wsplnego zainteresowania,
ktre zamieszczono na przyjtej przez Komisj Europejsk licie projektw PCI. Wrd innych
projektw inwestycyjnych z sektora energetycznego na licie tej znalazy si rwnie polskie projekty
gazowe, speniajce kryteria rozporzdzenia 347/2013. S to: projekt poczenia midzysystemowego
czcy Polsk i Dani tzw. Gazocig Batycki, projekt zakadajcy zwikszenie przepustowoci
terminalu LNG w winoujciu, czy te projekty pocze midzysystemowych pomidzy Polsk
a krajami ssiednimi w ramach UE, tj. Czechami, Sowacj oraz Litw. Projekty te w 2015 r. powtrnie
potwierdziy kwalifikowalno z punktu widzenia warunkw PCI, co zostao zawarte w kolejnym akcie
delegowanym Komisji.
Spord zawartych na licie gazowych projektw pocze transgranicznych, operator polskiego
systemu przesyowego OGP Gaz-System S.A. wytypowa trzy projekty o najwyszym stopniu dojrzaoci
i zaawansowania, w stosunku do ktrych w 2014 r. zostay wydane decyzje na podstawie art. 12
rozporzdzenia 347/2013104):
1) Projekt poczenia gazowego Polska-Czechy
Projekt ten zosta wpisany na list PCI jako element priorytetowego korytarza, tj. gazowego
poczenia midzysystemowego Pnoc-Poudnie w Europie rodkowo-Wschodniej i Poudniowo-
Wschodniej, ktrego budowa umoliwi przepyw gazu midzy Polsk, Republik Czesk, Sowacj
i Wgrami, czc tym samym terminale LNG w Polsce i Chorwacji. Projekt poczenia gazowego Polska-
Czechy okrelony zosta w pkt 6.1. rozporzdzenia jako tzw. klaster pt.: Rozbudowa czesko-polskiego
poczenia midzysystemowego i powizane z ni wzmocnienie w zachodniej Polsce. Realizacja tego
projektu polega na budowie dwukierunkowego i efektywnego poczenia gazowego pomidzy Polsk
a Czechami, ktre umoliwi przepyw gazu ziemnego na poziomie 5 mld m rocznie w kierunku Polska-
Czechy i 6,5 mld m rocznie w kierunku Czechy-Polska z moliwoci dalszej rozbudowy. Punkt
graniczny bdzie zlokalizowany po stronie czeskiej w rejonie Hat/Owsiszcze oraz w wojewdztwie
lskim po stronie polskiej. Projekt w przypadku czci polskiej poza 60-cio kilometrowym
gazocigiem czcym obydwa systemy przesyowe, obejmuje budow nowych sieci o dugoci 237 km
103) Dz. U. UE z 2013 r. L 349/28.

104) Zgodnie z art. 12 ust. 3 rozporzdzenia 347/2013, niezwocznie po osigniciu odpowiedniego stopnia zaawansowania
projektu, projektodawca przedkada wniosek w sprawie inwestycji po konsultacji z operatorami systemw przesyowych
z pastw czonkowskich, ktrym projekt przynosi znaczce pozytywne skutki netto. W przypadku projektw uwzgldnionych
w pierwszej licie unijnej projektodawcy skadaj wniosek w sprawie inwestycji do 31 padziernika 2013 r.

oraz budow toczni i stacji pomiarowej. Zakadany termin rozpoczcia eksploatacji poszczeglnych
zada projektu to 2019 r.
2) Projekt poczenia gazowego Polska-Sowacja
Projekt ten, podobnie jak opisany powyej, wpisuje si w budow priorytetowego korytarza
gazowego Pnoc-Poudnie, jednoczenie okrelony zosta w pkt 6.2. rozporzdzenia jako klaster
Poczenie midzysystemowe Polska-Sowacja i powizane z nim wzmocnienie we wschodniej
Polsce. Realizacja tego projektu polega na budowie dwukierunkowego poczenia gazowego
pomidzy Polsk a Sowacj, ktre umoliwi przepyw gazu ziemnego na poziomie 4,7 mld m rocznie
w kierunku Polska-Sowacja i 5,7 mld m rocznie w kierunku Sowacja-Polska z moliwoci dalszej
rozbudowy. Poczenie gazowe bdzie miao dugo 164 km i zakada rozbudow systemu gazowego
po stronie polskiej i sowackiej. W przypadku czci polskiej poza samym 58-kilometrowym
gazocigiem czcym obydwa systemy przesyowe, obejmuje budow nowych sieci gazowych
o dugoci 47 km, rozbudow obecnie eksploatowanych gazocigw o dugoci 258 km oraz budow
toczni gazu. Zakadany termin realizacji projektu to 2019/2020.
3) Projekt poczenia gazowego Polska-Litwa
Projekt ten zosta wpisany na list PCI jako element priorytetowego korytarza o nazwie Plan dziaa
w zakresie pocze midzysystemowych na rynku energii pastw batyckich dla gazu. Jednoczenie,
okrelony zosta w pkt 8.5. rozporzdzenia jako tzw. klaster Rozbudowa infrastruktury we wschodniej
czci Morza Batyckiego, obejmujcy poczenie Polska-Litwa, znane jako GIPL (ang. Gas
Interconnection Poland Lithuania). Realizacja ww. projektu, poprzez budow dwukierunkowego
i efektywnego poczenia gazowego pomidzy Polsk a Litw, ma na celu zapewnienie integracji
rynkw krajw batyckich. Planowany gazocig ma osign dugo 534 km. Ogem planowane jest
wybudowanie 357 km gazocigu po stronie polskiej i 177 km po stronie litewskiej. Punkt pocztkowy
zaplanowano w miejscowoci Rembelszczyzna (PL), a kocowy w Jauniunai (LT). Pocztkowa
przepustowo ma wynie 2,4 mld m3 rocznie w kierunku z Polski na Litw. Przepustowo
w przeciwnym kierunku jest wyznaczona na 1,0-1,7 mld m rocznie (w kierunku z Litwy do Polski).
Zakadany termin realizacji projektu to 2019/2020.
Decyzje w sprawie projektw, o ktrych mowa powyej, wywieraj szereg implikacji, w tym
finansowych, zwizanych z wdraaniem objtych nimi projektw. Rozporzdzenie 347/2013 m.in.
dopuszcza aby zainteresowane krajowe organy regulacyjne (lub ACER w ich zastpstwie) w swoich
decyzjach ustaliy w jakiej wysokoci nakady inwestycyjne, powstajce w ramach projektu w jednym
pastwie czonkowskim, bd pokrywane przez operatorw systemw przesyowych pastw
osigajcych korzyci z projektu. Uwzgldniane s w nich koszty i korzyci zwizane z projektami
w zainteresowanych pastwach czonkowskich o charakterze gospodarczym, spoecznym
i rodowiskowym, a take ewentualne potrzeby w zakresie wsparcia finansowego. Oznacza to, e
w okrelonych przypadkach wskazane rozporzdzenie dopuszcza moliwo pokrywania kosztw
inwestycyjnych zwizanych z realizacj projektu w jednym pastwie czonkowskim, z opat taryfowych
za dostp do sieci w pastwach czonkowskich, w ktrych projekt generuje skutki pozytywne netto.
Warunki pokrywania tych kosztw przez poszczeglnych operatorw systemw przesyowych s
ustalane w skoordynowanych decyzjach inwestycyjnych, wydawanych przez organy regulacji
energetyki (NRA) zainteresowanych pastw czonkowskich. Niezalenie od tego, wskazane decyzje s
warunkiem ubiegania si o rodki wsparcia z okrelonych funduszy UE.
W odniesieniu do projektu Polska-Czechy, Prezes URE w 2015 r. prowadzi dziaania bdce

kontynuacj i nastpstwem wydanej 24 czerwca 2014 r. decyzji w sprawie transgranicznej alokacji
kosztw ponoszonych przez OGP Gaz-System S.A. dotyczc realizacji projektu poczenia gazowego
Polska-Czechy. Wydajc decyzj Prezes URE uzna wsplny wniosek inwestycyjny polskiego operatora
systemu przesyowego gazowego OGP Gaz-System S.A. oraz czeskiego operatora systemu
przesyowego gazowego Net4Gas s.r.o. o skoordynowane podjcie decyzji w sprawie transgranicznej
alokacji kosztw projektu poczenia gazowego Polska-Republika Czeska, a take o jej uwzgldnienie
w taryfach dla usug przesyania paliw gazowych za uzasadniony. Jednoczenie Prezes URE

zaakceptowa sposb rozliczania i uwzgldniania w taryfach przesyowych OGP Gaz-System S.A.
wzajemnych gwarancji, ktrych celem byo ograniczenie ryzyka inwestycyjnego dotyczcego budowy
poczenia po obydwu stronach granicy. Symetryczna decyzja, uzgodniona z Prezesem URE
i skierowana do czeskiego operatora systemu przesyowego gazowego Net4Gas s.r.o. zostaa
rwnie wydana przez Regulatora Republiki Czeskiej.
Naley nadmieni, e projekt zakada pozyskanie brakujcej czci kwoty niezbdnej na realizacj
przez OGP Gaz-System S.A. na terenie Polski wskazanego gazocigu przychodami pochodzcymi ze
rodkw UE z funduszu Connecting Europe Facility. Tak wic wydanie decyzji w sprawie wniosku
inwestycyjnego warunkowao ubieganie si przez operatorw o wsparcie finansowe z tego rda, co
zgodnie z zaoeniami ma ograniczy skutki taryfowe planowanego poczenia przenoszone na
uytkownikw sieci. W rezultacie polski operator Gaz-System wraz z czeskim operatorem systemu
przesyowego NET4GAS s.r.o., uzyska wsparcie finansowe z funduszu czc Europ (Connecting
Europe Facility). Stosowna umowa trjstronna z unijn Agencj Wykonawcz ds. Innowacyjnoci i Sieci
(Innovation Network Executive Agency INEA) w sprawie pomocy finansowej UE dla projektu pod
nazw Prace przygotowawcze dla projektu poczenia midzysystemowego Polska Czechy [Stork II]
pomidzy Libho (CZ) Ha (CZ-PL) Kdzierzyn (PL) zostaa podpisana w maju 2015 r. Na podstawie
ww. umowy projektowi przyznano wsparcie finansowe na prace projektowe w wysokoci 1,5 mln euro.
Naley podkreli, e prace przygotowawcze w ramach projektu uzyskay najwyszy stopie
dofinansowania dla prac studialnych, czyli 50%. Ponadto w lipcu 2015 r. Komisja Europejska
zdecydowaa rwnie o wsparciu finansowym dla realizacji prac budowlanych w wysokoci 62,6 mln
euro (kwota ta ma zosta rozdysponowana pomidzy promotorw projektu).
Dziaania Prezesa URE w 2015 r. ukierunkowane byy na zapewnienie przewidywalnoci
i porwnywalnoci warunkw regulacyjnych w Polsce i Czechach. Warunki te w duej mierze zostay
okrelone w skoordynowanych decyzjach wydanych przez regulatorw obydwu pastw. Podkrelenia
wymaga fakt, e tosame rozumienie zapisw decyzji w przyszoci ma istotne znaczenie dla
operatorw w zwizku z potrzeb ograniczania ryzyk towarzyszcych wdraaniu projektu. Dlatego te,
w ramach udzielania wyjanie i interpretacji regulatorzy odbyli m.in. spotkanie z udziaem
przedstawicieli Komisji Europejskiej ze spkami: NET4GAS, s.r.o. i OGP Gaz-System S.A., planujcymi
realizowa przedmiotowe poczenie. W rezultacie spotka opracowano wyjanienie dotyczce
sposobu traktowania, po stronie czeskiej, kosztw krajowych ponoszonych przez spk NET4GAS,
s.r.o., ktrych nie dotyczy transgraniczna alokacja przeprowadzana za porednictwem udzielonych
gwarancji spki OGP Gaz-System S.A. Zgodnie z dokonan wsplnie wykadni art. 12 rozporzdzenia
nr 347/2013 potwierdzono, e powstae koszty ktrych dotyczyo zapytanie, bd przedmiotem
standardowego narodowego mechanizmu regulacyjnego i zostan zaliczone do stawek za krajowe
przesyanie gazu, a ponadto zostan uwzgldnione w kalkulacji przyszych taryf z parametrami
zapewniajcymi wymagany poziom zwrotu kosztw na zasadach okrelonych w wyej wskazanych
skoordynowanych decyzjach inwestycyjnych. W wyniku powyszych dziaa operator czeski wycofa
odwoanie od decyzji regulatora, co jak wczeniej wspomniano otworzyo drog do skutecznego
ubiegania si o rodki z funduszu CEF i usuno jedn z wikszych przeszkd do podjcia decyzji
o rozpoczciu realizacji poczenia.
W odniesieniu do projektu Polska-Sowacja, Prezes URE monitorowa w 2015 r. prace w zakresie
wdraania wydanej 28 listopada 2014 r. przez siebie decyzji w sprawie transgranicznej alokacji kosztw
ponoszonych przez OGP Gaz-System S.A. dotyczcej realizacji projektu poczenia gazowego Polska-
Sowacja. W celu wsparcia oceny i realizacji inwestycji, przedstawiciele Prezesa URE wczeni byli
rwnie w prace Grupy Roboczej powoanej 22 listopada 2013 r. na mocy umowy midzyrzdowej
Umowa midzy Rzdem RP a Rzdem Republiki Sowackiej o wsppracy na rzecz realizacji projektu
gazocigu czcego polski i sowacki system przesyowy.
Ponadto realizujc zapisy aneksu III pkt 2.7. rozporzdzenia 347/2013 Prezes URE, we wsppracy
z regulatorem sowackim, uczestniczy w czerwcu 2015 r. w przeprowadzonym przez ACER studium
oceny projektw PCI, w tym projektu poczenia Polska-Sowacja w zakresie przyjtej metodologii
analizy kosztw i korzyci oraz spjnoci stosowanych kryteriw.

Naley w tym miejscu przypomnie, e Prezes URE wspiera dziaania OGP Gaz-System S.A. na rzecz
uzyskania wsparcia finansowego z wykorzystaniem funduszy unijnych. Stosowna umowa trjstronna
podpisana zostaa w czerwcu 2015 r. przez promotorw projektu, tj. OGP Gaz-System S.A. i Eustream a.s.
z unijn Agencj Wykonawcz ds. Innowacyjnoci i Sieci (INEA) w sprawie pomocy finansowej UE dla
projektu pod nazw Badania przygotowawcze i prace inynieryjne dla projektu poczenia gazowego
Polska-Sowacja.
Na podstawie ww. umowy projektowi przyznano wsparcie finansowe w kwocie 4,6 mln euro
w ramach instrumentu czc Europ (Connecting Europe Facility CEF).
W odniesieniu do projektu Polska-Litwa, aktywno Prezesa URE w 2015 r. w znacznej mierze
dotyczya wdraania Decyzji ACER z 11 sierpnia 2014 r. Nr 01/2014 dotyczcej wniosku inwestycyjnego
o transgraniczn alokacj kosztw w zakresie projektu wsplnego zainteresowania poczenia
gazowego Polska-Litwa Nr 8.5. (dalej: GIPL)105), oraz zwizanych z tym dziaa na rzecz ograniczenia
ryzyk towarzyszcych projektowi. W ramach rnorodnych spotka zarwno z przedstawicielami
Komisji Europejskiej oraz innych instytucji unijnych, takich jak: ACER, INEA oraz przedstawicielami
krajowych organw, takich jak: MG, MSZ, a take promotorami projektu i regulatorami pastw
batyckich wskazywano, e projekt jest popierany przez URE z uwagi na jego oglnoeuropejskie
znaczenie. Niemniej podkrelano, e skutki pozytywne netto projektu zidentyfikowane przez ACER
w decyzji dotyczcej GIPL odnosz si do LT, LV i EE, podczas gdy PL ponosi koszty w ujciu netto
(przewaga kosztw nad korzyciami), i e stan taki uzasadnia, aby projekt by neutralny dla odbiorcw
w Polsce. W tym kontekcie zauway naley, e art. 12 ust. 1 rozporzdzenia 347/2013 definiuje
obowizek ponoszenia kosztw inwestycyjnych projektu przez operatorw pastw, w ktrych projekt
generuje skutki pozytywne netto a takie nie dotycz Polski).
W ramach ww. spotka wskazywano rwnie, e projekty wsplnego zainteresowania powinny by
wdraane wsplnie a zatem nie powinny by wycznie trosk organw pastw, na terenie ktrych miayby
by realizowane, ale przede wszystkim beneficjentw, tj. krajw odnoszcych realne korzyci z realizacji
inwestycji. Fakt, e projekty PCI stanowi projekty o najwyszym priorytecie w polityce krajowej i s
wczone do krajowych planw rozwoju oraz planw rozwoju o zasigu UE nie oznacza, e w konsekwencji
krajowi odbiorcy maj bezwarunkowo gwarantowa ich finansowanie za porednictwem taryfy, przejmujc
przy tym znaczn cz ryzyk od krajw bdcych beneficjentami netto projektu.
W trakcie wsplnych prac na poziomie regulatorw zainteresowanych pastw czonkowskich
podjto prace nad opracowaniem wsplnego dokumentu tzw. Statement of Clarification,
pokazujcego oczekiwany sposb wdraania projektu poczenia oraz ograniczania napotykanych
ryzyk. Ostatecznie nie udao si wypracowa wsplnego podejcia ze wzgldu na oczekiwanie
beneficjentw netto, e polscy odbiorcy nie bdcy beneficjentami netto tego projektu, poprzez taryf
przesyow, przejm znaczn cz ryzyk od krajw bdcych jego beneficjentami.
W ramach prowadzonych w URE w 2015 r. analiz oceny wpywu realizacji projektu na taryf
operatora oszacowano, e przy zaoeniu przepywu gazu na poziomie odpowiadajcym 20%
105) Organom regulacyjnym nie udao si w przewidzianym rozporzdzeniem czasie uzgodni wsplnego stanowiska
i w myl postanowie art. 12 ust. 6 rozporzdzenia 347/2013, przekazano spraw do rozpatrzenia przez ACER jeeli
zainteresowane krajowe organy regulacyjne nie s w stanie osign porozumienia w kwestii wniosku inwestycyjnego
w terminie szeciu miesicy od dnia, w ktrym wniosek otrzyma ostatni z zainteresowanych krajowych organw
regulacyjnych, niezwocznie informuj o tym Agencj. W takim przypadku lub na wsplny wniosek zainteresowanych
krajowych organw regulacyjnych decyzj w sprawie wniosku inwestycyjnego, obejmujc transgraniczn alokacj kosztw,
a take w sprawie sposobu odzwierciedlenia kosztu inwestycji w wysokoci opat taryfowych podejmuje Agencja (ACER)
w terminie trzech miesicy od daty przekazania sprawy Agencji. W rezultacie, 11 sierpnia 2014 r. ACER wydaa decyzj
nr 01/2014 w sprawie wniosku inwestycyjnego o transgraniczn alokacj kosztw projektu wsplnego zainteresowania, tj.
poczenia gazowego Polska-Litwa. Zgodnie z ww. decyzj, ACER dokonaa rekalkulacji analizy kosztw i korzyci przedoonej
przez promotorw projektu oraz ocenia przedoony projekt pod wzgldem m.in. dopuszczalnoci projektu, w tym
przeprowadzonych konsultacji z operatorami krajw ssiednich, ktrych projekt dotyczy, stopnia zaawansowania oraz
dojrzaoci. W decyzji ACER zidentyfikowano Polsk jako kraj ponoszcy koszty (tzw. ujemny zysk netto), natomiast
beneficjentami netto zostay: Litwa, otwa i Estonia. W zwizku z powyszym jak wskazano w decyzji kwoty ryczatowe
powinny by wypacane przez OSP pastw czonkowskich, na ktre projekt ma znaczcy pozytywny wpyw netto, czyli Litw,
otw i Estoni, do OSP pastwa czonkowskiego z negatywnym wpywem netto z realizacji projektu, tj. Polski.

wykorzystania technicznej przepustowoci gazocigu stawki przesyowe OGP Gaz-System S.A.
wzrosyby o 7,7% a w przypadku braku przepywu o 9,7%106).
Zachty inwestycyjne
Podstaw prawn do sporzdzenia metodologii dotyczcej zacht inwestycyjnych stanowi art. 13

ust. 6 rozporzdzenia 347/2013, ktry obliguje krajowe organy regulacyjne pastw czonkowskich do
opublikowania wasnej metodologii i kryteriw wykorzystywanych do oceny inwestycji w projekty
infrastruktury energii elektrycznej i gazu oraz ponoszonego podwyszonego ryzyka.
Inwestycje, do ktrych odnosi si powoany wyej przepis, dotycz projektw bdcych
przedmiotem wsplnego zainteresowania (ang. PCI Projects of Common Interest), ktre stosownie
do postanowie art. 2 pkt 4 rozporzdzenia oznaczaj projekty niezbdne do realizacji priorytetowych
korytarzy i obszarw infrastruktury energetycznej okrelonych w zaczniku I i znajdujce si na unijnej
licie projektw bdcych przedmiotem wsplnego zainteresowania.
W 2015 r. opracowano w URE wytyczne dotyczce zacht, jakie miayby by stosowane w celu
zachcenia do realizacji projektw posiadajcych status wsplnego zainteresowania (PCI). Dokument
opracowany w URE, opublikowany 30 wrzenia 2015 r. na stronach urzdu przedstawia:
uwarunkowania prawne dotyczce zacht,
obecne zasady dotyczce uwzgldniania kosztw dotyczcych rozwoju, budowy, eksploatacji
i utrzymania infrastruktury gazowniczej,
przedkadanie przez promotorw projektw informacji potwierdzajcych spenienie przez nich
przesanek wynikajcych z art. 13 rozporzdzenia 347/2013,
rodki ograniczajce ryzyko, w tym instrumenty ekonomiczno-finansowe wspierajce
podejmowanie nowych inwestycji w zakresie magazynowania, skraplania i transportu gazu
ziemnego.
Przy opracowaniu dokumentu dotyczcego zacht przewidzianych w Polsce starano si
zrwnoway cele, takie jak wsparcie projektw o najwyszym priorytecie w polityce unijnej i krajowej,
z celem polegajcym na wspieraniu projektw mogcych w przyszoci stanowi wyran warto
dodan z punktu widzenia konkretnych odbiorcw gazu, ponoszcych opaty z tytuu usug przesyania.
Uznano, e zachty powinny promowa zachowania operatorw korzystne z punktu widzenia
odbiorcw, bez wzgldu na miejsce ponoszenia kosztw. Takie podejcie wpisuje si w zaoenie,
zgodnie z ktrym kade z pastw powinno pokrywa samodzielnie koszty dziaa przynoszcych mu
korzyci, takie jak bezpieczestwo dostaw. Za jego zapewnienie powinni by obciani wycznie
odbiorcy pochodzcy z tego kraju, w przeciwnym razie mogoby mie miejsce subsydiowanie skrone,
w ktrym jedna grupa odbiorcw finansuje inn grup, co byoby niedopuszczalne w wietle
rozporzdzenia 715/2010. Dokument zakada przyznawanie zacht w sposb wywaony, tak by nie
stymulowa promotora projektu do podejmowania nadmiernego ryzyka i dziaa niepodanych
z punktu widzenia konkretnych i moliwych do wskazania odbiorcw, w szczeglnoci przewidywa ich
obciania w sposb nadmierny i niepowizany z powstaniem wymiernych korzyci, majcych warto
z punktu widzenia poszczeglnych jednostek, na rzecz ktrych jest wiadczona usuga. Dokument
przewiduje zachowanie wspmiernoci tak, aby przyznawanie zacht nastpowao symetrycznie przez
poszczeglnych regulatorw, ktrych pastwa odnosz korzyci netto. Co istotne, same zachty maj
by adresowane wycznie do zdarzenia niepewnego, nieobecnego i niedajcego si przewidzie
w sposb racjonalny do czasu oddania inwestycji do uytkowania (ewentualnie podjcia ostatecznej
106) Dokonane przez ACER szacunki wpywu realizacji GIPL na taryf polskiego operatora na poziomie 4,5% odzwierciedlaj
zdyskontowany wzrost taryfy w okresie 20 lat jego eksploatacji, podczas gdy analizy URE odnosz si do 2019 r., tj. pierwszego
roku po zakoczeniu inwestycji, ktry z punktu widzenia polskich odbiorcw gazu bdzie mia najwiksze znaczenie.
W przypadku braku przepywu gazu skumulowany zdyskontowany skutek w horyzoncie 20 lat (wskanik, ktrym posuguje
si ACER w decyzji CBCA) zamiast 4,5% wynosi 6,4%.

decyzji inwestycyjnej)107), w istniejcych uwarunkowaniach promotor powinien wykaza moliwo
osigania dodatniego wyniku na normalnych zasadach, tj. bez zacht.
Problematyka interpretacyjna rozporzdzenia 347/2013
Pewna cz aktywnoci Prezesa URE dotyczya prac nad uzgodnieniem wsplnej interpretacji art. 12
rozporzdzenia 347/2013 konstytuujcego obowizki zwizane z realizacj priorytetowej w ujciu
interesu UE infrastruktury energetycznej. W obszarze tym obyto m.in. szereg spotka z Komisj
Europejsk, Ministerstwem Energii, Ministerstwem Spraw Zagranicznych i opracowano dokumenty,
przedstawiajce praktyczne problemy zwizane z wdraaniem przepisu. Sprawa ma bardzo istotne
znaczenie, jako e wskazany przepis, w zalenoci od jego interpretacji, moe angaowa niedajce si
przewidzie zasoby finansowe i techniczne operatora oraz wprowadza dodatkowe implikacje do
realizowanego planu rozwoju. Niemniej Komisja Europejska nie przekazaa pisemnego stanowiska,
w odpowiedzi na wystpienie w tej sprawie ze strony Ministerstwa Gospodarki.
2.4.2. Uzgadnianie projektw planw rozwoju gazowniczych przedsibiorstw

sieciowych
Przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si przesyaniem lub dystrybucj paliw gazowych zgodnie
z art. 16 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne s obowizane do sporzdzenia dla obszaru swojego dziaania
planw rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na te paliwa.
Uzgadnianie projektw planw rozwoju ma na celu zapewnienie zgodnoci projektu planu z ustaw
i przepisami wykonawczymi do tej ustawy oraz zgodnoci z zaoeniami polityki energetycznej
pastwa. Plany rozwoju ze wzgldu na wieloletni cykl inwestowania oraz zaangaowanie znacznych
rodkw finansowych (du kapitaochonno), ktre powoduj dugookresowe konsekwencje
finansowe dla przedsibiorstwa i jego odbiorcw maj bezporednie przeoenie na poziom
przyszych taryf przedsibiorstwa. Uzgadnianie projektw planw rozwoju pozostaje zatem w cisym
zwizku z wydawaniem decyzji w sprawie zatwierdzenia taryf.
Plany rozwoju s take podstawowym rdem wiedzy o zamierzeniach inwestycyjnych
przedsibiorstwa w zakresie planowanych inwestycji sucych przyczaniu nowych odbiorcw, jak te
o przedsiwziciach niezbdnych do utrzymania waciwego poziomu niezawodnoci i jakoci
wiadczonych usug sieciowych.
Operator systemu przesyowego (OGP Gaz-System S.A.)
W 2015 r. obowizywa plan rozwoju operatora sieci przesyowej OGP Gaz-System S.A. uzgodniony
na okres 20142023. Zosta on uzgodniony w 2014 r., a szczegowa informacja na temat tego planu
znajduje si w Sprawozdaniu Prezesa URE za 2014 r.
Stosownie do postanowie art. 17 ustawy nowelizujcej, zobowizujcych operatora systemu
przesyowego gazowego do przedoenia Prezesowi URE, w terminie do 11 wrzenia 2015 r., do
uzgodnienia planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na paliwa
gazowe w horyzoncie 10 lat, OGP Gaz-System S.A., pismem z 11 wrzenia 2015 r. przedoyo, po
107) Udowodnienie tego faktu sprowadza si do wykazania, e istnieje zapotrzebowanie na przedmiotow infrastruktur
i zakres tego zapotrzebowania jest skorelowany z wielkoci planowanych obiektw, instalacji i sieci, a ewentualne ryzyko
dotyczce ograniczenia zapotrzebowania moe wynika z istotnych zmian warunkw zewntrznych, nie dajcych si aktualnie
przewidzie i pozostajcych poza moliwociami oddziaywania spki. Nie do zaakceptowania byaby sytuacja polegajca na
utosamianiu przez promotora projektu ryzyka z biecymi warunkami funkcjonowania lub zdarzeniami, polegajcymi na
rozwijaniu si okrelonych tendencji bd zjawisk.

przeprowadzeniu konsultacji publicznych z uytkownikami systemu, Krajowy dziesicioletni plan
rozwoju sieci przesyowej gazu na lata 2016 2025. Ostateczne materiay o uzgodnienie ww. planu
wpyny w lutym 2016 r., co uniemoliwio jego uzgodnienie w 2015 r.
W projekcie KDPR na lata 20162025 OGP planuje dalsz rozbudow sieci przesyowej, w tym
w szczeglnoci pocze midzysystemowych, ktre poza zapewnieniem duego stopnia
dywersyfikacji rde i kierunkw przesyania gazu maj umoliwi dostp do konkurencyjnych rynkw.
W perspektywie 2020 r., w wyniku realizacji projektw ujtych w KDPR OGP przewiduje dalsz znaczn
popraw stopnia dywersyfikacji kierunkw i rde dostaw (rys. 40). Efekt ten chce osign dziki
realizacji dwch nowych pocze midzysystemowych na poudniu Polski: z Czechami i Sowacj oraz
poczenia Polska-Litwa.
Rysunek 40. Zmiana stopnia dywersyfikacji w latach 2016 i 2020
rdo: OGP Gaz-System S.A., Krajowy Dziesicioletni Plan Rozwoju Systemu Przesyowego. Plan rozwoju w zakresie
zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na paliwa gazowe na lata 20162025, str. 99.
Dziki rozbudowie i budowie nowych dwukierunkowych pocze midzysystemowych OGP Gaz-

System S.A. zamierza poprawi stopie dywersyfikacji i poprawi stopie bezpieczestwa
energetycznego kraju, zgodnie z zaoeniami Polityki energetycznej Polski do 2030 r.
W porwnaniu z prognoz przedstawion w uzgodnionym Planie Rozwoju na lata 20142023 OGP
Gaz-System S.A. dokona korekty prognoz zapotrzebowania na gaz, ktra zwizana jest ze zmian
dynamiki rozwoju rde wytwrczych w elektroenergetyce, zasilanych gazem ziemnym. W obu wyej
zaprezentowanych wariantach, prognozy zapotrzebowania na usug przesyow zostay obnione.
Aktualne warianty prognozy zapotrzebowania na usug przesyow, tj. wariant umiarkowanego
wzrostu i optymalnego rozwoju przedstawia rys. 41. Naley podkreli, e aktualna prognoza
umiarkowanego wzrostu dla 2020 r. jest nisza o 14,7% w stosunku do jej wartoci (18,52 mld m)
w uzgodnionym Planie Rozwoju, a w przypadku prognozy optymalnego rozwoju dla wskazanego roku
jest nisza o 26,4% w stosunku do jej wartoci (25,12 mld m) w uzgodnionym Planie Rozwoju.
Korekcie po stronie prognoz nie towarzyszyo dokonanie w projekcie planu rozwoju priorytetyzacji
projektw i dostosowanie poziomu wnioskowanych nakadw inwestycyjnych. Porwnanie poziomu
wnioskowanych nakadw inwestycyjnych z poziomem uzasadnionym okrelonym podczas
uzgadniania planu rozwoju OGP Gaz-System S.A. na lata 20142023 wiadczy, e wysoko
wnioskowanych nakadw inwestycyjnych w ramach omawianej aktualizacji znaczco przekracza ich
wysoko wynikajc z uzgodnienia planu rozwoju na lata 20142023, a rnice w poszczeglnych
latach sigaj kilkudziesiciu procent.

Rysunek 41. Porwnanie prognoz zapotrzebowania na usug przesyow
rdo: OGP Gaz-System S.A., Krajowy Dziesicioletni Plan Rozwoju Systemu Przesyowego. Plan rozwoju w zakresie
zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na paliwa gazowe na lata 20162025, str. 46.
Postpowanie dotyczce uzgodnienia Krajowego dziesicioletniego planu rozwoju sieci

przesyowej gazu na lata 20162025 zostao zakoczone w kwietniu 2016 r.
SGT EuRoPol GAZ S.A. (SGT)
Przedsibiorstwo SGT EuRoPol GAZ S.A., w oparciu o koncesj108) na przesyanie paliw gazowych,
w zwizku z art. 22 i 23 ustawy nowelizujcej, wiadczy usugi przesyania gazu ziemnego
wysokometanowego z Federacji Rosyjskiej do Polski i Niemiec gazocigiem zwanym Jama. Operatorem
na tym gazocigu, na okres do 31 grudnia 2025 r., wyznaczony zosta OGP Gaz-System S.A.109)
W 2015 r. SGT EuRoPol GAZ S.A. dysponowa uzgodnionym planem rozwoju na lata 20152022.
W zwizku z obowizkiem corocznej aktualizacji tego planu, w 2015 r. przedsibiorstwo to wystpio
do Prezesa URE z wnioskiem o aktualizacj planu rozwoju na lata 20162022, po jego skonsultowaniu
z Operatorem. Wskazany plan ukierunkowany jest gwnie na utrzymanie penej sprawnoci
technicznej infrastruktury sieciowej poprzez realizacj inwestycji odtworzeniowych i wykonanie
niezbdnych prac modernizacyjnych.
Plan ten zosta uzgodniony przez Prezesa URE w styczniu 2016 r.
Operatorzy systemw dystrybucyjnych (OSD)
Operator z Grupy Kapitaowej PGNiG S.A. (PSG Sp. z o.o.)
Przedsibiorstwo PSG Sp. z o.o. jest operatorem sieci dystrybucyjnych, ktre wchodzi w skad GK
PGNiG S.A. PSG Sp. z o.o. posiada struktur oddziaow z Oddziaami we Wrocawiu, Zabrzu, Tarnowie,
Warszawie, Gdasku i Poznaniu. PSG Sp. z o.o. wiadczy usugi dystrybucji paliw gazowych, tj.:
gazu ziemnego wysokometanowego E,
gazu ziemnego zaazotowanego Lw,
gazu ziemnego zaazotowanego Ls,
gazu koksowniczego.
108) Decyzja Prezesa URE z 18 lipca 2008 r. nr PPG/102/3863/W/2/2008/BP.

109) Decyzja Prezesa URE z 17 listopada 2010 r. nr DPE-4720-4(8)/2010/6154/BT.

W 2015 r. PSG Sp. z o.o. definitywnie zaprzestao dystrybucji gazw propan-butan, tj. gazu propan-
butan rozprony i propan-butan powietrze, ktre zastpione zostay gazem ziemnym
wysokometanowym E.
W 2015 r. obowizywa plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszego
zapotrzebowania na paliwa gazowe sporzdzony przez PSG Sp. z o.o. na lata 20142018. Prace nad
uzgodnieniem tego planu rozpoczy si jeszcze w 2013 r., zakoczyy w 2014 r. i szczegowa
informacja w tym zakresie znajduje si w Sprawozdaniu Prezesa URE za 2014 r.
W lutym 2015 r. przekazano PSG Sp. z o.o. wytyczne do opracowania projektu planu rozwoju na
lata 20162020 wraz ze zaktualizowanym Kwestionariuszem projektu planu rozwoju, ktry obejmowa
formularze do wypenienia przez OSD, instrukcj ich wypeniania oraz tzw. list planistyczny
zawierajcy jednolite dla OSD dane makroekonomiczne110) do wykorzystania przy opracowaniu
projektu planu rozwoju.
Wniosek PSG Sp. z o.o. o uzgodnienie planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszego
zapotrzebowania na paliwa gazowe na lata 20162020 zosta przedoony do URE w marcu 2015 r.
Ostateczne materiay o uzgodnienie projektu planu rozwoju PSG Sp. z o.o. wpyny dopiero w lutym
2016 r., std postpowanie w tym zakresie zostao zakoczone w I kw. 2016 r.
Operatorzy systemw dystrybucyjnych (OSD) spoza GK PGNiG S.A.
W odniesieniu do przedsibiorstw gazowniczych obowizek wynikajcy z art. 16 ust. 14 dotyczy

dwunastu operatorw systemw dystrybucyjnych, przy czym w 2015 r. omiu OSD uzgodniono plan
rozwoju na lata 20152019, a trzem OSD uzgodniono plan rozwoju na lata 20162020. Ponadto
w 2015 r., w zwizku ze zbliajcym si kocem okresu obowizywania planw rozwoju, wysano do
trzech OSD wezwania przypominajce o cicym na nich obowizku przedoenia Prezesowi URE do
uzgodnienia projektu planu rozwoju (art. 16 ust. 14). W odpowiedzi wskazani Operatorzy przedoyli
stosowne wnioski. W odniesieniu do dwch z nich postpowania zakoczyy si w 2015 r., natomiast
jedno uzgodnienie kontynuowane byo w 2016 r.
2.4.3. Udzielanie zgody na budow gazocigu bezporedniego

Zgodnie z art. 7a ust. 3 ustawy Prawo energetyczne budowa gazocigu bezporedniego,
zdefiniowanego w art. 3 pkt 11e ustawy (gazocig, ktry zosta zbudowany w celu bezporedniego
dostarczania paliw gazowych do instalacji odbiorcy z pominiciem systemu gazowego), wymaga przed
wydaniem pozwolenia na budow w rozumieniu przepisw prawa budowlanego, uzyskania zgody
Prezesa URE. Zgoda ta jest udzielana w drodze decyzji. W ramach postpowania o udzielenie takiej
zgody Prezes URE zgodnie z art. 7a ust. 4 Prawa energetycznego obowizany jest uwzgldni
nastpujce przesanki:
wykorzystanie zdolnoci przesyowych istniejcej sieci gazowej,
odmow wiadczenia usug przesyania lub dystrybucji paliw gazowych istniejc sieci gazow
podmiotowi wystpujcemu o uzyskanie zgody oraz nieuwzgldnienie zoonej przez niego skargi
na t odmow.
W 2015 r. do Prezesa URE nie wpyny adne wnioski w sprawie wydania zgody na budow
gazocigu bezporedniego. Natomiast udzielono wyjanie dotyczcych kwestii zwizanych
z uzyskaniem zgody Prezesa URE na budow gazocigu bezporedniego.
Jak pokazuje dowiadczenie regulacyjne w postpowaniu przed Prezesem URE w sprawie udzielenia
zgody na budow gazocigu bezporedniego badane s w szczeglnoci nastpujce przesanki
i okolicznoci:
110) Dane makroekonomiczne obejmoway poziom inflacji, dynamik realnego wzrostu pac, jednoroczn stop WIBOR
i redni mar banku dla lat 20082020.

budowa gazocigu w celu bezporedniego dostarczania paliw gazowych do instalacji odbiorcy
z pominiciem systemu gazowego badanie dokumentacji technicznej i prawnej ze szczeglnym,
odpowiednim do uwarunkowa konkretnej sprawy, uwzgldnieniem definicji takich poj jak:
gazocig bezporedni, paliwa gazowe, instalacje, sieci, sie przesyowa, sie dystrybucyjna, sie
gazocigw kopalnianych (zoowych, kolektorowych i ekspedycyjnych), system gazowy, punkt
wejcia do systemu gazowego, punkt wyjcia z systemu gazowego, odbiorca,
wykorzystanie zdolnoci przesyowych (rozumianych jako zdolnoci transportowe paliwa
gazowego) istniejcej sieci gazowej okoliczno ta badana jest w odniesieniu do
skonkretyzowanych przez inwestora/wnioskodawc parametrw planowanego gazocigu
bezporedniego, w szczeglnoci w zakresie iloci paliwa gazowego, ktre bdzie transportowane
gazocigiem, parametrw jakociowych tego paliwa oraz przewidywanej charakterystyki poboru
tego paliwa przez odbiorc,
odmowa wiadczenia usug przesyania lub dystrybucji paliwa gazowego istniejc sieci gazow
podmiotowi wystpujcemu o uzyskanie zgody oraz nieuwzgldnienie zoonej przez niego skargi
na t odmow badanie rozstrzygni podjtych przez waciwego operatora systemu gazowego
(ewentualnie waciwych operatorw) oraz ewentualnych decyzji Prezesa URE podjtych w trybie
art. 8 ustawy Prawo energetyczne111) w ww. zakresie.
Wan okolicznoci jest przy tym to, e z treci obowizujcych przepisw wynika, e zgoda
udzielana przez Prezesa URE dotyczca budowy gazocigu bezporedniego ma charakter ex ante, tzn.
moe dotyczy jedynie gazocigu projektowanego (por. art. 7a ust. 3 ustawy Prawo energetyczne).
Przepisy nie przewiduj formalnych trybw (tzn. w formie decyzji lub postanowienia) dokonywania
klasyfikacji ju wybudowanych gazocigw bd uznawania istniejcej infrastruktury gazowej za
gazocig bezporedni.
2.4.4. Weryfikacja lub ustalanie wielkoci zapasw obowizkowych gazu

ziemnego
Zgodnie z art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o zapasach przedsibiorstwo energetyczne wykonujce
dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday
odbiorcom, jest obowizane do utrzymywania zapasw obowizkowych tego gazu w wielkoci
odpowiadajcej co najmniej 30-dniowemu redniemu dziennemu przywozowi, ustalonemu w sposb
okrelony w art. 25 ust. 2 tej ustawy.
Wyjtkiem od ww. zasady jest sytuacja, w ktrej minister waciwy do spraw gospodarki na wniosek
przedsibiorstwa energetycznego, w drodze decyzji, zwolni to przedsibiorstwo z obowizku
utrzymywania zapasw gazu ziemnego, przy czym zwolnienie takie ma charakter ograniczony w czasie
i przyznawane jest wycznie po stwierdzeniu, e przedsibiorstwo energetyczne spenia warunki
wskazane w art. 24 ust. 5 lub 5a i ust. 6 ustawy o zapasach, tj. w szczeglnoci, gdy w cigu roku
kalendarzowego przywozi gaz ziemny w ilociach nie przekraczajcych 100 mln m3, a liczba jego
odbiorcw nie jest wiksza ni 100 tys.
W przypadku utraty zwolnienia z obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych gazu
ziemnego, w zwizku z np. przekroczeniem przez przedsibiorstwo, zwolnione z obowizku
utrzymywania zapasw, jednego z ww. limitw uprawniajcych je do korzystania z tego zwolnienia
albo w zwizku z upywem terminu tego zwolnienia, materializuje si obowizek, o ktrym mowa
w art. 24 ust. 1 ustawy o zapasach. Oznacza to, e z dniem utraty zwolnienia przedsibiorstwo
energetyczne jest obowizane posiada zapasy obowizkowe gazu ziemnego.
111) Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne w sprawach spornych dotyczcych odmowy zawarcia umowy
o przyczenie do sieci, umowy sprzeday, umowy o wiadczenie usug przesyania lub dystrybucji paliw lub energii, umowy
o wiadczenie usug transportu gazu ziemnego, umowy o wiadczenie usugi magazynowania paliw gazowych, umowy,
o ktrej mowa w art. 4c ust. 3, umowy o wiadczenie usugi skraplania gazu ziemnego oraz umowy kompleksowej, a take
w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii rozstrzyga Prezes URE, na wniosek strony.

W celu wywizania si z tego obowizku przedsibiorstwo musi zna poziom zapasw
obowizkowych, ktre w zaistniaej sytuacji bdzie obowizane utrzymywa. Przedsibiorstwo
energetyczne jest take obowizane podj z odpowiednim wyprzedzeniem dziaania majce na celu
utworzenie zapasw, o ktrych to dziaaniach stosownie do postanowie art. 24 ust. 5c pkt 2 lit. b
ustawy o zapasach, powinno poinformowa ministra waciwego do spraw gospodarki.
Kwestia sposobu ustalenia poziomu zapasw obowizkowych gazu ziemnego uregulowana jest
w art. 25 ustawy o zapasach. W przypadku przedsibiorstw energetycznych, ktre w okresie od
1 kwietnia ubiegego roku do 31 marca danego roku dokonyway przywozu gazu ziemnego, stosuje si
ust. 2 powoanego przepisu, stanowicy, e przedsibiorstwo energetyczne, o ktrym mowa w ust. 1,
ustala wielko zapasw obowizkowych gazu ziemnego na postawie wielkoci jego przywozu,
w okresie od dnia 1 kwietnia roku ubiegego do dnia 31 marca danego roku na podstawie danych
zawartych w sprawozdaniach statystycznych sporzdzanych przez to przedsibiorstwo. Natomiast
w przypadku przedsibiorstw energetycznych rozpoczynajcych prowadzenie dziaalnoci
gospodarczej w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom, stosuje
si ust. 5 tego przepisu, zgodnie z ktrym Prezes URE ustala w drodze decyzji wielko zapasw
obowizkowych gazu ziemnego na okres od dnia rozpoczcia przywozu gazu ziemnego do dnia
30 wrzenia. Na okres od dnia 1 padziernika nastpujcego po dniu rozpoczcia przywozu gazu
ziemnego do dnia 30 wrzenia roku kolejnego wielko zapasw obowizkowych gazu ziemnego jest
okrelana przez Prezesa URE w odrbnej decyzji, wydanej najpniej na 15 dni przed dniem
1 padziernika nastpujcym po dniu rozpoczcia przywozu gazu ziemnego, na podstawie danych
statystycznych o redniej iloci jego przywozu z dotychczasowego okresu prowadzenia dziaalno.
W 2015 r. prowadzonych by 50 postpowa o ustalenie lub weryfikacj zapasw obowizkowych
gazu ziemnego. Spord prowadzonych postpowa:
21 zakoczono wydaniem decyzji na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy o zapasach,
27 zakoczono wydaniem decyzji na podstawie art. 25 ust. 5 ustawy o zapasach,
2 umorzono.
2.4.5. Zatwierdzanie planw wprowadzania ogranicze w poborze gazu

ziemnego
Podstawy prawne i istota planw wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego
Aktami prawnymi konstytuujcymi obowizki dotyczce sporzdzania planw wprowadzania

ogranicze w poborze gazu ziemnego dalej: plan(y) ogranicze s ustawa o zapasach oraz
rozporzdzenie Rady Ministrw z 19 wrzenia 2007 r. w sprawie sposobu i trybu wprowadzania
ogranicze w poborze gazu ziemnego112).
Stosownie do art. 58 ust. 1 ustawy o zapasach operatorzy systemw przesyowych gazowych,
operatorzy systemw dystrybucyjnych gazowych oraz operatorzy systemw poczonych gazowych
lub przedsibiorstwa energetyczne penice funkcj operatorw s obowizani do opracowania planu
wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego. Zgodnie z art. 58 ust. 17 ustawy o zapasach, ww.
operatorzy aktualizuj corocznie plany wprowadzania ogranicze i przedkadaj je, do 15 listopada
danego roku, Prezesowi URE do zatwierdzenia w drodze decyzji.
Rozporzdzenie w 5 ust. 1 wskazuje, e operatorzy sporzdzaj plany dla odbiorcw, o ktrych
mowa w 4 ust. 1 pkt 1 tego rozporzdzenia, pobierajcych gaz ziemny w punktach wyjcia z systemu
gazowego, tzn. odbiorcw pobierajcych gaz ziemny w punkcie wyjcia z systemu gazowego, jeeli
suma mocy umownych okrelonych w umowach, o ktrych mowa w art. 5 ust. 2 pkt 2 (umowy
o wiadczenie usug przesyania lub dystrybucji) oraz ust. 3 ustawy (umowy kompleksowe) Prawo
energetyczne, dla tego punktu wyjcia wynosi co najmniej 417 m3/h.
112) Dz. U. z 2007 r. Nr 178, poz. 1252 dalej: rozporzdzenie.

Jednoczenie zauway naley, e w wietle obowizujcych przepisw kady z obowizanych
operatorw gazowych powinien zoy plan ogranicze do zatwierdzenia, bez wzgldu na to, czy
w chwili jego zoenia dany operator obsuguje odbiorcw, o ktrych mowa w przytoczonym wyej 5
ust. 1 rozporzdzenia.
Ograniczeniami w poborze gazu ziemnego objci s odbiorcy speniajcy cznie nastpujce
warunki: pobierajcy gaz ziemny w punkcie wyjcia z systemu gazowego, jeeli suma mocy umownych
okrelonych w umowach, o ktrych mowa w art. 5 ust. 2 pkt 2 (umowy o wiadczenie usug przesyania
lub dystrybucji) oraz ust. 3 (umowy kompleksowe) ustawy Prawo energetyczne, dla tego punktu
wyjcia wynosi co najmniej 417 m3/h oraz ujci w planach wprowadzania ogranicze, o ktrych mowa
w art. 58 ust. 1 ustawy o zapasach. Rozporzdzenie jednoczenie wskazuje w 4 ust. 2, e w przypadku
niedoboru gazu ziemnego w systemie gazowym lub wystpienia skrajnie niskich temperatur,
ograniczeniami w poborze gazu ziemnego (wynikajcymi z zatwierdzonego przez Prezesa URE planu
wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego) nie s objci odbiorcy:
pobierajcy gaz ziemny w punkcie wyjcia z systemu gazowego, jeeli suma mocy umownych
okrelonych w umowach, o ktrych mowa w art. 5 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 ustawy Prawo
energetyczne, dla tego punktu wyjcia wynosi mniej ni 417 m3/h,
gazu ziemnego w gospodarstwach domowych
w okresie trwania ogranicze.
Ustawa o zapasach w art. 58 ust. 4 wskazuje przy tym expressis verbis, e ograniczenia wynikajce
z planw wprowadzania ogranicze nie maj zastosowania do odbiorcw gazu ziemnego
w gospodarstwach domowych.
Opracowywane przez operatorw plany ogranicze okrelaj maksymalne godzinowe i dobowe
iloci poboru gazu ziemnego przez poszczeglnych odbiorcw przyczonych do ich sieci speniajcych
ww. kryterium ujmowania w planie ogranicze, dla poszczeglnych stopni zasilania od 2 do 10.
Rozporzdzenie wskazuje, e plan ogranicze skada si z dwch czci. Pierwsza cz planu
ogranicze zawiera informacje dotyczce: okresu obowizywania planu ogranicze, trybu
wprowadzania ogranicze, sposobu publikacji przez Operatora czci pierwszej planu ogranicze oraz
sumarycznych, maksymalnych godzinowych i dobowych iloci poboru gazu ziemnego dla
poszczeglnych stopni zasilania od 2 do 10 okrelonych w danym planie dla poszczeglnych rodzajw
gazu ziemnego, sporzdzonych w formie zestawienia. Druga cz planu ogranicze zawiera informacje
o maksymalnych godzinowych i dobowych ilociach poboru gazu ziemnego, w stopniach zasilania od
2 do 10, dla poszczeglnych odbiorcw ujtych w planie, wraz ze wskazaniem punktw wyjcia
z systemu gazowego, w ktrych ww. odbiorcy pobieraj gaz ziemny.
Operatorzy informuj odbiorcw o ustalonej dla nich w zatwierdzonym planie wprowadzania
ogranicze maksymalnej iloci poboru gazu ziemnego w poszczeglnych stopniach zasilania. Wielkoci
te, okrelone w zatwierdzonych planach wprowadzania ogranicze, staj si integraln czci umw
sprzeday, umw o wiadczenie usug przesyania lub dystrybucji gazu ziemnego oraz umw
kompleksowych, w rozumieniu art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy Prawo energetyczne.
Zwrci tu naley uwag, e zgodnie z 46 ust. 1 rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 28 czerwca
2013 r. w sprawie szczegowych zasad ksztatowania i kalkulacji taryf oraz rozlicze w obrocie
paliwami gazowymi113) od 1 sierpnia 2014 r. rozliczenia za paliwa gazowe prowadzone s w jednostkach
energii. Obowizek ten oznacza w szczeglnoci konieczno zamawiania przez odbiorcw mocy
umownych w jednostkach energii zamiast w jednostkach objtoci. Wobec powyszego, plany
ogranicze, ktre do 15 listopada 2015 r. operatorzy obowizani byli przedoy Prezesowi URE do
zatwierdzenia, powinny byy by wyraone w jednostkach energii. Problem stanowio to, e przepisy ww.
rozporzdzenia Rady Ministrw okrelaj kryterium ujmowania odbiorcw w planie ogranicze poprzez
odniesienie do sumy mocy umownych, wyraonej jednostkach objtoci (tj. co najmniej 417 m3/h dla
danego punktu wyjcia z systemu gazowego) i nie zostay zaktualizowane w zwizku z wdroeniem
systemu rozlicze opartego na jednostkach energii. Majc na wzgldzie, e sytuacja taka mogaby
powodowa pewne problemy w jednolitym stosowaniu relewantnych przepisw dotyczcych
113) Dz. U. z 2013 r. poz. 820.

opracowywania planw ogranicze, Prezes URE w Informacji nr 43/2015 z 21 padziernika 2015 r.
zawar szereg wskazwek wynikajcych z koniecznoci uwzgldnienia wdroenia systemu rozlicze
opartego na jednostkach energii przy opracowywaniu tyche planw (informacja zostaa opublikowana
na www.ure.gov.pl oraz w Biuletynie URE). Odnotowa zatem naley, i plany ogranicze zatwierdzone
przez Prezesa URE na sezon 2015/2016, w ktrych ujto odbiorcw podlegajcych ograniczeniom,
opracowane zostay przez operatorw z uwzgldnieniem wdroenia systemu rozlicze opartego na
jednostkach energii.
W 2015 r. od obowizanych operatorw wpyno 47 wnioskw o zatwierdzenie planu ogranicze
na sezon 2015/2016. W tym zakresie Prezes URE w 2015 r. wyda 23 decyzje, przy czym plany
ogranicze o zasadniczym znaczeniu dla funkcjonowania systemu gazowego, tj. plan opracowany przez
operatora systemu przesyowego gazowego OGP Gaz-System S.A. oraz plan ogranicze opracowany
przez operatora systemu dystrybucyjnego gazowego PSG Sp. z o.o. zostay zatwierdzone decyzjami
z 29 grudnia 2015 r. Pozostae plany ogranicze, zoone do Prezesa URE w 2015 r. i opracowane na
sezon 2015/2016 zatwierdzone zostay w 2016 r.
Moliwo wprowadzenia przez Rad Ministrw ogranicze w poborze gazu ziemnego, zgodnie
z zatwierdzonymi przez Prezesa URE planami wprowadzania ogranicze, okreli mona jako wane
narzdzie stabilizujce rynek w czasie zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa w zakresie
dostaw gazu ziemnego.
Tryb wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego przez Rad Ministrw
Stosownie do art. 53 ustawy o zapasach jeeli w ocenie operatora systemu przesyowego gazowego
lub operatora systemw poczonych gazowych dziaania, o ktrych mowa w art. 50114) i art. 52115)
ustawy o zapasach, nie spowoduj przywrcenia stanu bezpieczestwa paliwowego pastwa
w zakresie gazu ziemnego, operator ten, z wasnej inicjatywy lub na podstawie informacji uzyskanych
od przedsibiorstwa energetycznego wykonujcego dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu gazu
ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom, zgasza ministrowi waciwemu do spraw
gospodarki potrzeb wprowadzenia ogranicze w poborze gazu ziemnego, zgodnie z planami
wprowadzania ogranicze, o ktrych mowa w art. 58 ust. 1 ustawy o zapasach. Na mocy art. 56 ust. 1
ustawy o zapasach, Rada Ministrw, na wniosek ministra waciwego do spraw gospodarki moe
wprowadzi, w drodze rozporzdzenia, na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
jego czci, ograniczenia w poborze gazu ziemnego, biorc pod uwag znaczenie odbiorcw dla
gospodarki i funkcjonowania pastwa, w szczeglnoci zadania wykonywane przez tych odbiorcw
oraz okres, na jaki bd wprowadzane te ograniczenia. Jak stanowi art. 54 ust. 1 ustawy o zapasach,
ograniczenia polegajce na ograniczeniu maksymalnego godzinowego i dobowego poboru gazu
ziemnego, mog zosta wprowadzone w przypadku: zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa,
nieprzewidzianego wzrostu zuycia gazu ziemnego przez odbiorcw, wystpienia zakce
w przywozie gazu ziemnego, awarii w sieciach operatorw systemw gazowych, zagroenia
bezpieczestwa funkcjonowania sieci gazowych, zagroenia bezpieczestwa osb, zagroenia
wystpieniem znacznych strat materialnych, koniecznoci wypenienia przez Rzeczpospolit Polsk
zobowiza midzynarodowych.
W 2015 r. operator systemu przesyowego gazowego nie zgosi ministrowi waciwemu do spraw
gospodarki potrzeby wprowadzenia ogranicze w poborze gazu ziemnego, zgodnie z planami
wprowadzania ogranicze, o ktrych mowa w art. 58 ust. 1 ustawy o zapasach.
114) Dziaania podejmowane przez przedsibiorstwo energetyczne wykonujce dziaalno gospodarcz w zakresie
przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom oraz podmioty zlecajce wiadczenie usug przesyania
lub dystrybucji gazu ziemnego podejmuj dziaania majce na celu przeciwdziaanie temu zagroeniu, w szczeglnoci
dziaania okrelone w procedurach, o ktrych mowa w art. 49 ust. 1 tej ustawy, w przypadku wystpienia zakce
w dostawach gazu ziemnego do systemu gazowego lub nieprzewidzianego wzrostu jego zuycia przez odbiorcw
115) Uruchomienie zapasw obowizkowych gazu ziemnego przez operatora systemu przesyowego gazowego lub
operatora systemw poczonych gazowych.

Co istotne, w przypadku wprowadzenia ogranicze w poborze gazu ziemnego przez Rad
Ministrw, zarzdzanie operacyjne w zakresie koordynacji dziaa i dysponowania zapasami gazu
ziemnego naley do operatora systemu przesyowego gazowego (tj. OGP Gaz-System S.A.). Jak bowiem
wskazuje art. 59 ust. 1 ustawy o zapasach, w okresie obowizywania ogranicze, wprowadzonych
zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 56 ust. 1 teje ustawy, operator systemu
przesyowego gazowego:
- realizuje obowizki zwizane z wprowadzaniem ogranicze, przez ustalanie i podawanie do
publicznej wiadomoci stopni zasilania, zgodnie z planami wprowadzania ogranicze,
- koordynuje dziaania przedsibiorstw energetycznych wykonujcych dziaalno gospodarcz
w zakresie obrotu gazem ziemnym, innych operatorw systemw gazowych, operatorw systemw
magazynowania gazu ziemnego, operatorw systemw skraplania gazu ziemnego w celu
zapewnienia bezpieczestwa systemu gazowego i realizacji ogranicze wprowadzonych na
podstawie art. 56 ust. 1 ustawy o zapasach,
- dysponuje pen moc i pojemnoci instalacji magazynowania gazu ziemnego oraz skraplania gazu
ziemnego przyczonych do systemu gazowego oraz uruchamia zapasy obowizkowe gazu
ziemnego.
2.4.6. Kontrolowanie wypeniania przez waciciela sieci przesyowej

oraz operatora systemu przesyowego gazowego ich obowizkw,
w tym monitorowanie powiza oraz przepywu informacji midzy nimi
Ustawa nowelizujca rozszerzya krg uprawnie Prezesa URE w odniesieniu do regulowania zasad
funkcjonowania operatora systemu przesyowego gazowego, a take waciciela sieci przesyowej
gazowej.
Do zakresu dziaa Prezesa URE wczono kontrolowanie wypeniania przez waciciela sieci
przesyowej oraz operatora systemu przesyowego gazowego obowizkw okrelonych w ustawie
Prawo energetyczne oraz umowie, o ktrej mowa w art. 9h ust. 3 pkt 2, w tym monitorowanie
powiza pomidzy wacicielem sieci przesyowej a operatorem systemu przesyowego gazowego
oraz przepywu informacji midzy nimi. Zgodnie z art. 9h ust. 13 ustawy Prawo energetyczne
w przypadku powierzenia penienia obowizkw operatora systemu przesyowego na podstawie
art. 9h ust. 3 pkt 2 lub wyznaczenia operatora systemu przesyowego na podstawie art. 9h ust. 9, Prezes
URE jest uprawniony do przeprowadzenia kontroli w zakresie wypeniania przez waciciela sieci
przesyowej lub operatora systemu przesyowego obowizkw, o ktrych mowa w ust. 11 i 12,
w art. 9c oraz w art. 16. Do kontroli nie stosuje si przepisw art. 79 ust. 1 i ust. 4-7 ustawy o swobodzie
dziaalnoci gospodarczej.
Kwestia kontrolowania wypeniania przez OSP i waciciela sieci przesyowej ich obowizkw, w tym
monitorowanie powiza i przepywu informacji midzy nimi, bya przedmiotem analizy Prezesa URE
w trakcie postpowania certyfikacyjnego o przyznanie OGP Gaz-System S.A. certyfikatu niezalenoci
w modelu ISO. Wyniki powyszej analizy zostay przedstawione w decyzji Prezesa URE koczcej
postpowanie opublikowanej w Biuletynie Informacji Publicznej URE.

2.4.7. Monitorowanie wypeniania obowizku utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego
Dziaania Prezesa URE w 2015 r. w zakresie monitorowania wypeniania obowizku utrzymywania
zapasw obowizkowych gazu ziemnego polegay w szczeglnoci na:
analizie informacji przekazywanych Prezesowi URE na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach
przez przedsibiorstwa energetyczne wykonujce dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu
gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom
Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach przedsibiorstwa energetyczne wykonujce dziaalno
gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom przekazuj
ministrowi waciwemu do spraw gospodarki oraz Prezesowi URE informacje o dziaaniach podjtych
w okresie od 1 kwietnia poprzedniego roku do 31 marca danego roku, w celu (1) zapewnienia
bezpieczestwa paliwowego pastwa w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranic oraz (2) realizacji
obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych gazu ziemnego, do 15 maja kadego roku.
Zauway naley, e ustanowiony w art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach obowizek informacyjny
odnoszony jest przez ustawodawc do pojcia bezpieczestwa paliwowego pastwa (rozumianego
jako stan umoliwiajcy biece pokrycie zapotrzebowania odbiorcw na rop naftow, produkty
naftowe i gaz ziemny, w okrelonej wielkoci i czasie, w stopniu umoliwiajcym prawidowe
funkcjonowanie gospodarki art. 2 pkt 1 ustawy o zapasach) i przez to obowizek ten ma szerszy
zakres, ni tylko zwizany z dokonaniem przywozu gazu ziemnego czy te tylko z realizacj obowizku
utrzymywania zapasw gazu ziemnego. W zwizku z powyszym informacja przekazywana na
podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach powinna obejmowa informacje o dziaaniach podjtych
w celu zapewnienia bezpieczestwa paliwowego pastwa w zakresie obrotu gazem ziemnym
z zagranic, w szczeglnoci informacje dotyczce realizacji zada/obowizkw przedsibiorstw
energetycznych wykonujcych dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu
jego dalszej odsprzeday odbiorcom, okrelonych w Rozdziale 6 ustawy o zapasach pt. Zasady
postpowania w sytuacji zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa w zakresie gazu ziemnego
oraz koniecznoci wypenienia zobowiza midzynarodowych (obejmujcym art. 49-62 tej ustawy)
oraz informacje o dziaaniach podjtych w celu realizacji obowizku utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego, w szczeglnoci informacje dotyczce realizacji zada/obowizkw
przedsibiorstw energetycznych wykonujcych dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu gazu
ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom, okrelonych w Rozdziale 3 ustawy o zapasach pt.
Zasady tworzenia, utrzymywania oraz finansowania zapasw gazu ziemnego (obejmujcym art. 24-28 tej
ustawy).
Podkreli rwnie trzeba, e konieczno realizacji obowizku okrelonego w art. 27 ust. 2 ustawy
o zapasach nie jest zalena od dokonania przez dane koncesjonowane przedsibiorstwo fizycznego
przywozu gazu ziemnego w danym okresie sprawozdawczym, a posiadanie przez dane
koncesjonowane przedsibiorstwo, na mocy decyzji ministra waciwego do spraw gospodarki,
zwolnienia z obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych gazu ziemnego nie oznacza braku
koniecznoci realizacji obowizku informacyjnego, okrelonego w art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach,
a informacje przekazywane wskazanemu ministrowi w trybie art. 24 ust. 5c ustawy o zapasach nie
zastpuj informacji, przekazywanych na podstawie art. 27 ust. 2 tej ustawy.
W 2015 r. informacje na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach przekazao Prezesowi URE
46 przedsibiorstw. Dodatkowo dwa przedsibiorstwa przedstawiy ww. informacje, nie bdc do tego
zobligowanymi.
przeprowadzeniu badania ankietowego przedsibiorstw energetycznych posiadajcych koncesj
na obrt gazem ziemnym z zagranic w zakresie realizacji zada zwizanych z utrzymywania
zapasw obowizkowych gazu ziemnego oraz posiadania opracowanych procedur postpowania,
o ktrych mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o zapasach
Przedmiotem przeprowadzonego w 2015 r. byo uzyskanie informacji dotyczcych realizacji zada
zwizanych z utrzymywania zapasw obowizkowych gazu ziemnego w okresie od 1 czerwca 2015 r.

do 30 wrzenia 2015 r. oraz posiadania opracowanych procedur postpowania, o ktrych mowa w art. 49
ust. 1 ustawy o zapasach, tj. procedur majcych zastosowanie w przypadku: wystpienia zakce
w dostarczaniu gazu ziemnego do systemu gazowego oraz nieprzewidzianego wzrostu zuycia gazu
ziemnego przez odbiorcw. Badaniem objto 55 przedsibiorstw energetycznych posiadajcych
koncesj na obrt gazem ziemnym z zagranic wg stanu na 30 wrzenia 2015 r. Z otrzymanych od
przedsibiorstw energetycznych odpowiedzi wynika, e w ocenianym okresie zapasy obowizkowe
gazu ziemnego utrzymywao jedynie jedno przedsibiorstwo, tj. PGNiG S.A.
analizie informacji przekazywanych Prezesowi URE przez operatora systemu przesyowego
gazowego na podstawie art. 24 ust. 4 oraz art. 52 ust. 7 ustawy o zapasach
Zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o zapasach w przypadku stwierdzenia, e parametry techniczne
instalacji magazynowych nie zapewniaj moliwoci dostarczenia zapasw obowizkowych gazu
ziemnego do systemu gazowego w okresie nie duszym ni 40 dni, operator systemu przesyowego
gazowego lub operator systemu poczonego gazowego powiadamia o tym fakcie Prezesa URE
w terminie 7 dni. W 2015 r. Prezes URE nie otrzyma od operatora systemu przesyowego gazowego
informacji przekazanych w trybie art. 24 ust. 4 ustawy o zapasach.
Natomiast zgodnie z art. 52 ust. 7 ustawy o zapasach operator systemu przesyowego gazowego lub
operator systemu poczonego gazowego niezwocznie informuje ministra waciwego do spraw
gospodarki i Prezesa URE o terminie i iloci uruchomionych zapasw obowizkowych gazu ziemnego.
Informacje te s przekazywane codziennie, do godziny 10:00, i dotycz poprzedniej doby. W 2015 r.
Prezes URE nie otrzyma od operatora systemu przesyowego gazowego informacji przekazanych
w trybie art. 52 ust. 7 ustawy o zapasach.
2.4.8. Ocena bezpieczestwa dostarczania gazu ziemnego

Zgodnie z ustaw Prawo energetyczne organem pastwa waciwym w sprawach polityki
energetycznej, w tym zagadnie zwizanych z bezpieczestwem energetycznym, a w szczeglnoci
obejmujcych nadzr nad bezpieczestwem zaopatrzenia w paliwa gazowe, w 2015 r. by minister
waciwy do spraw gospodarki. Niemniej, uwzgldniajc pojcie bezpieczestwa paliwowego pastwa,
zdefiniowanego w ustawie o zapasach, w zakresie gazu ziemnego, jako stan umoliwiajcy biece
pokrycie zapotrzebowania odbiorcw na gaz ziemny, w okrelonej wielkoci i czasie, w stopniu
umoliwiajcym prawidowe funkcjonowanie gospodarki oraz bezpieczestwo dostaw gazu ziemnego
rozumiane jako zapewnienie dostpu odbiorcw do energii o okrelonej jakoci i po przejrzystych,
zalenych od kosztw cenach, jest tym obszarem bezpieczestwa energetycznego, ktre w ramach
regulacji ustawowych monitoruje rwnie Prezes URE.
Monitorowanie bezpieczestwa dostaw realizowane byo m.in. w poniszych aspektach.
Monitorowanie realizacji zada wynikajcych z planw rozwoju
Dokonujc monitorowania zada wynikajcych z planw rozwoju przedsibiorstw sieciowych

naley zwrci uwag na szczeglny rodzaj zada, przewidzianych do realizacji w terminie do 2015 r.
w planie dziaa zapobiegawczych dokumencie opracowanym przez Ministra Gospodarki na
podstawie art. 4 ust. 1 lit. a w zwizku z art. 5 ust. 4 rozporzdzenia 994/2010. Zadania te dotycz
zwikszenia funkcjonalnoci gazocigu jamalskiego i w tym kontekcie OGP Gaz-System S.A. zosta
wyznaczony przez Ministra Gospodarki jako podmiot odpowiedzialny za dziaania, ktrych realizacja
miaa si znaczaco przyczyni do poprawy bezpieczestwa energetycznego Polski.
Do najwaniejszych zada okrelonych w planie dziaa zapobiegawczych, przewidzianych do
realizacji do koca 2015 r. nale zadania przypisane OGP Gaz-System S.A., zwizane ze zwikszeniem
funkcjonalnoci gazocigu jamalskiego. S to: zwikszenie moliwoci odbioru z rewersu fizycznego
w punkcie Mallnow oraz zwikszenie moliwoci odbioru gazu przez punkt wejcia Lwwek.

Rozbudowa punktu w Mallnow, a tym samym umoliwienie wiadczenia usugi rewersu fizycznego na
punkcie w Mallnow, bya jednym z kluczowych projektw z punktu widzenia bezpieczestwa dostaw gazu
ziemnego do Polski. Zadanie zostao zrealizowane ju w 2014 r. i poczwszy od 1 kwietnia 2014 r. w ramach
usugi przesyania zwrotnego na zasadach cigych udostpniona zostaa techniczna moliwo importu
gazu do Polski w iloci do 2,3 mld m3 rocznie (ok. 263 tys. m3/h). Wg zaoe w sytuacji awaryjnej
(w przypadku wstrzymania dostaw ze wschodu) moliwy ma by odbir do 620 tys. m3/h (co w skali roku
odpowiada ok. 5,5 mld m3). Ponadto na punkcie Mallnow rewers oferowana jest przepustowo na
zasadach przerywanych, ktra pozwala importowa do Polski dodatkowo ok. 2,7 mld m3 rocznie
w przypadku utrzymywania przepywu gazocigiem jamalskim w kierunku Niemiec.
Niemniej doda naley, e kwestia przesyania zwrotnego na zasadach cigych punkcie Mallnow
rewers staa si wtpliwa ze wzgldu na stanowisko operatora niemieckiego GASCADE Gastransport
GmbH i jest obecnie przedmiotem wyjanie pomidzy administracj obu pastw (szerzej poniej).
Krajowy System przesyowy wsppracuje z Systemem Gazocigw Tranzytowych poprzez punkt
zdefiniowany jako tzw. Punkt Wzajemnego Poczenia, na ktry skadaj si fizyczne punkty we Wocawku
i Lwwku. Modernizacja punktu wejcia we Lwwku zapewnia dobow przepustowo techniczn na
poziomie 6,95 mln m3/dob i roczn przepustowo techniczn wynoszc 2,31 mld m3/rok. Zadanie
zostao zrealizowane zgodnie z terminem podanym w Planie dziaa zapobiegawczych.
Innym zadaniem wskazanym w planie dziaa zapobiegawczych jest zwikszenie interoperacyjnoci
polskiego odcinka gazocigu jamalskiego poprzez zapewnienie dodatkowego poczenia z sieci OGP
Gaz-System S.A. w okolicach Zambrowa. W kwietniu 2015 r. OGP Gaz-System S.A. wystpi do SGT
EuRoPol GAZ S.A. z wnioskiem w wydanie warunkw przyczenia do Systemu Gazocigw
Tranzytowych w rejonie Zambrowa. Obecnie wniosek jest rozpatrywany i projekt zostanie
uwzgldniony w kolejnej aktualizacji Planu Rozwoju, o ile jego realizacja znajdzie uzasadnienie.
Zaznaczy naley, e w wyniku rozbudowy punktu we Wocawku, w styczniu 2015 r., OGP Gaz-
System S.A. zapewnio uytkownikom sieci nowe techniczne moliwoci dostaw gazu do Polski
z kierunku zachodniego z wykorzystaniem mechanizmu wirtualnego rewersu na gazocigu jamalskim.
Dziki temu moliwoci importu z Niemiec na zasadach cigych wynosz obecnie 5,5 mld m3 rocznie
(wzrost o 3,2 mld m3), za z uwzgldnieniem przepustowoci oferowanej na zasadach przerywanych
(2,7 mld m3) nawet do 8,2 mld m3.
Kontynuujc dziaania majce na celu zwikszenia funkcjonalnoci gazocigu jamalskiego w 2015 r.
OGP Gaz-System S.A. podpisa z GASCADE Gastransport GmbH umow w zakresie przeprowadzenia
inwestycji, polegajcej na zwikszeniu dostpnej przepustowoci w kierunku Polski do 700 tys. m3/h
(przesyanie zwrotne) poprzez budow dodatkowego cigu pomiarowego na stacji Mallnow.
Zakoczenie prac spodziewane jest we wrzeniu 2016 r. Ponadto na lata 20162017 OGP Gaz-System
S.A. planuje rwnie dalsz modernizacj wza Lwwek obejmujc: cigi pomiarowe, zasilanie,
system sterowania oraz zwikszenie przepustowoci do 1 mln m3/h.
Rewers na gazocigu jamalskim
W ramach monitorowania bezpieczestwa dostaw stwierdzono, e przy okazji wdraania przez

operatorw systemw przesyowych mechanizmw wynikajcych z art. 6 rozporzdzenia CAM,
podejmowane s prby wdraania rozwiza pogarszajcych poziom bezpieczestwa dostaw gazu
w Polsce i regionie.
Przypadek dotyczy transgranicznego poczenia z Republik Federaln Niemiec w punkcie Mallnow,
gdzie w procesie uzgodnie z OGP Gaz-System S.A. operator niemiecki GASCADE Gastransport GmbH
(dalej GASCADE) zaproponowa, aby w celu maksymalizacji zdolnoci technicznej w czcych ich
punktach pocze midzysystemowych wprowadzono zasad konkurujcych przepustowoci.
Zgodnie ze zgoszon koncepcj przepustowo przypisana obecnie do punktu Mallnow (DE>>PL)
miaaby zalee od poziomu przepustowoci udostpnianych w punkcie Brandov (punkt na granicy
czesko-niemieckiej) oraz punkcie poczenia z niemieckim magazynem gazu Katharina. Rozwizanie

takie moe skutkowa brakiem dostpnoci staego poziomu cigych zdolnoci przesyowych
w punkcie wyjcia Mallnow (DE>>PL).
W ocenie Prezesa URE takie podejcie moe narusza wymagania okrelone w art. 6 ust. 5
rozporzdzenia nr 994/2010, zgodnie z ktrymi operatorzy systemw przesyowych udostpniaj
sta zdolno przepywu w obu kierunkach na wszystkich transgranicznych poczeniach
midzysystemowych pomidzy pastwami czonkowskimi jak najszybciej i nie pniej ni dnia 3 grudnia
2013 r., z wyjtkiem: a) przypadkw takich jak podczenia do instalacji produkcyjnych, instalacji LNG
i sieci dystrybucji; lub b) w przypadku przyznania odstpstwa zgodnie z art. 7. W terminie do dnia
3 grudnia 2013 r. operatorzy systemw przesyowych gazu dostosowuj funkcjonowanie czci lub
caoci systemw przesyowych, aby umoliwi fizyczny dwukierunkowy przepyw gazu na poczeniach
transgranicznych, gdy adne z wycze nie ma zastosowania do omawianego przypadku.
Biorc pod uwag istotne znaczenie wskazanego przypadku dla bezpieczestwa dostaw gazu, jak
rwnie budowy rynku wewntrznego, Prezes URE poinformowa Ministra Gospodarki o powzitych
informacjach celem podjcia dyskusji z Komisj Europejsk, odpowiedzialn za zapewnienie
przestrzegania prawa UE. Odbyto szereg spotka z udziaem przedstawicieli Komisji oraz instytucji
niemieckich. Jednake, nie zapady adne wice ustalenia a sprawa jest kontynuowana.
Z zestawienia informacji przedstawionych w powyszej czci wynika, e zapewnienie cigych
zdolnoci przesyowych w punkcie Mallnow ma bardzo istotne znaczenie dla bezpieczestwa dostaw
i z tego wzgldu naley podejmowa wszelkie dziaania na rzecz zapewnienia ich dostpnoci na
dotychczasowych zasadach, a jakiekolwiek modyfikacje zasad udostpniania zdolnoci przesyowych,
w oderwaniu od obowizku wypenienia standardu w zakresie odwrconego przepywu, wynikajcego
z rozporzdzenia 994/2010, nie powinny by aprobowane.
Raport Prezesa URE nt. warunkw podejmowania i wykonywania dziaalnoci

gospodarczej
W 2015 r. przypada termin opracowania Raportu Prezesa URE Warunki podejmowania

i wykonywania dziaalnoci gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesyania lub dystrybucji energii
elektrycznej i paliw gazowych oraz realizacja przez operatorw systemu gazowego
i elektroenergetycznego planw rozwoju uwzgldniajcych zaspokojenie obecnego i przyszego
zapotrzebowania na paliwa gazowe lub energi elektryczn. Zgodnie z art. 23 ust. 2c raport jest
opracowywany w cyklach dwuletnich i przekazywany ministrowi waciwemu do spraw gospodarki.
W podsumowaniu raportu przedstawiono wnioski z prowadzonego monitorowania bezpieczestwa
dostaw gazu ziemnego, wymagajce w opinii Prezesa URE podjcia dziaa legislacyjnych. Oceniajc
funkcjonowanie ustawy o zapasach w zakresie gazu ziemnego, odnotowano:
a) niewdroenie instytucji autoryzowanego audytora w dziedzinie energetyki przemysowej, o ktrym
mowa w art. 58 ust. 7-14 ustawy o zapasach, upowanionego, w szczeglnoci, do weryfikacji
informacji podanych przez odbiorcw na potrzeby opracowania przez operatorw planw
wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego w zakresie minimalnych iloci gazu ziemnego,
ktrych pobr nie powoduje zagroenia bezpieczestwa osb oraz uszkodzenia lub zniszczenia
obiektw technologicznych,
b) braki w regulacji kwestii procedur postpowania, o ktrych mowa w art. 49 ust. 1 ustawy
o zapasach, tj. procedur majcych zastosowanie w przypadku: wystpienia zakce w dostarczaniu
gazu ziemnego do systemu gazowego oraz nieprzewidzianego wzrostu zuycia gazu ziemnego przez
odbiorcw. Obowizek posiadania takich procedur naoony zosta na przedsibiorstwa
energetyczne wykonujce dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego
dalszej odsprzeday odbiorcom oraz podmioty zlecajce wiadczenie usug przesyania lub
dystrybucji gazu ziemnego. Procedury takie zatem maj by jednym ze rodkw zapewniajcych
bezpieczestwo paliwowe pastwa, zdefiniowane w ustawie o zapasach, w zakresie gazu ziemnego,
jako stan umoliwiajcy biece pokrycie zapotrzebowania odbiorcw na gaz ziemny, w okrelonej

wielkoci i czasie, w stopniu umoliwiajcym prawidowe funkcjonowanie gospodarki. Na wag
rzeczonych procedur zwraca take uwag Minister Gospodarki w dokumentach o podstawowym
znaczeniu dla bezpieczestwa dostaw gazu ziemnego, a opracowanych na podstawie
rozporzdzenia 994/2010, tj. w Planie Dziaa Zapobiegawczych oraz w Planie na wypadek sytuacji
nadzwyczajnej. Problem stanowi to, e ustawa o zapasach nie precyzuje terminu w jakim
obowizane podmioty maj opracowa te procedury, nie stanowi jaki organ ma kontrolowa
posiadanie tych procedur czy te ich tre, ani nie ustanawia sankcji za brak posiadania takich
procedur.
Uwzgldniajc wag takich procedur dla bezpieczestwa dostaw gazu ziemnego rozway naley
zmian ustawy o zapasach poprzez dodanie przepisw okrelajcych ww. kwestie,
c) nieuwzgldnienie w ustawie o zapasach wdroenia od 1 sierpnia 2014 r. (zgodnie z 46 ust. 1
rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegowych zasad
ksztatowania i kalkulacji taryf oraz rozlicze w obrocie paliwami gazowymi116) systemu rozlicze
opartego na jednostkach energii, co oznacza w szczeglnoci konieczno zamawiania przez
odbiorcw mocy umownych w jednostkach energii zamiast w jednostkach objtoci w zakresie
okrelenia kryterium moliwoci uzyskania zwolnienia z obowizku utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego, o ktrym mowa w art. 24 ust. 5-6 tej ustawy. Proponowane
rozwizanie moe polega na podaniu w ustawie o zapasach relewantnej wielkoci przywozu gazu
ziemnego wyraonej w jednostkach energii,
d) nieuwzgldnienie w wydanym na podstawie ustawy o zapasach rozporzdzeniu Rady Ministrw
z 19 wrzenia 2007 r. w sprawie sposobu i trybu wprowadzenia ogranicze w poborze gazu ziemnego117),
wdroenia od 1 sierpnia 2014 r. systemu rozlicze opartego na jednostkach energii (zgodnie z 46
ust. 1 powoanego wyej rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2013 r.).
Obowizek ten oznacza w szczeglnoci konieczno zamawiania przez odbiorcw mocy umownych
w jednostkach energii zamiast w jednostkach objtoci, co powoduje, e plany wprowadzania
ogranicze w poborze gazu ziemnego przedkadane Prezesowi URE do zatwierdzenia do
15 listopada kadego roku, powinny by wyraone w jednostkach energii. Problemem jest jednak
to, e przepisy ww. rozporzdzenia Rady Ministrw nadal okrelaj kryterium podlegania
ograniczeniom w poborze gazu ziemnego poprzez odniesienie do sumy mocy okrelonych
w umowach, o ktrych mowa w art. 5 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 ustawy Prawo energetyczne,
o wartoci co najmniej 417 m3/h dla danego punktu wyjcia, a zatem wielkoci wyraonej
w jednostkach objtoci. Istniejcy stan braku korelacji pomidzy przepisami ww. rozporzdze, po
zaprzestaniu wyraania wielkoci umownych i rozliczeniowych w jednostkach objtoci,
powodowa moe problemy z waciwym wskazaniem odbiorcw podlegajcych ujciu w planach
wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego opracowywanych przez operatorw
systemw gazowych oraz okrelaniem wielkoci w poszczeglnych stopniach zasilania. Rozwizane
tego problemu moe polega na podaniu w ww. rozporzdzeniu Rady Ministrw wartoci
granicznych okrelonych w jednostkach energii (kWh/h), odpowiadajcych wartoci 417 m3/h, dla
poszczeglnych rodzajw gazu ziemnego, przy ktrej dany odbiorca powinien by ujty w danym
planie ogranicze.
Dodatkowo rozporzdzenie powinno precyzowa sposb okrelania maksymalnych godzinowych
i dobowych iloci poboru gazu ziemnego w poszczeglnych stopniach zasilania wyraanych
w jednostkach energii, np. poprzez wskazanie, e naley przyjmowa rozliczeniowe wartoci ciepa
spalania z poprzedniego roku gazowego dla danego Obszaru Rozliczeniowego Ciepa Spalania, na
terenie ktrego pooony jest punkt wyjcia z systemu gazowego danego odbiorcy.
W raporcie zwrcono take uwag na potrzeb zmiany przepisw w zakresie przyczania
podmiotw do sieci, ktra ograniczyaby nieograniczon moliwo przeczania si odbiorcw
z jednej sieci na drug (z sieci dystrybucyjnej na sie przesyow oraz z jednej sieci przesyowej lub
dystrybucyjnej na drug). Takie dziaania odbiorcw generuj trudne do przeniesienia przez
116) Dz. U. z 2013 r. poz. 820.

117) Dz. U. Nr 178, poz. 1252.

pozostaych odbiorcw koszty i w konsekwencji powoduj nadmierny wzrost kosztw
przesyania/dystrybucji.
Ponadto obszarem, w ktrym rwnie zasadne wydaje si wprowadzenie zmian legislacyjnych jest
proces wyznaczania operatw systemw gazowych, tj. m.in. OSP i OSD. Obecnie, w zwizku z treci
art. 4e1 ustawy Prawo energetyczne, usugi przesyania lub dystrybucji paliw gazowych mog by
wiadczone wycznie odpowiednio przez operatora systemu przesyowego lub operatora systemu
dystrybucyjnego. Oznacza to, e kady przedsibiorca, ktry zamierza prowadzi dziaalno
gospodarcz w zakresie przesyania lub dystrybucji paliw gazowych zobowizany jest przed
rozpoczciem tej dziaalnoci do uzyskania zarwno stosownej koncesji, jak i statusu operatora
systemu. Posiadanie koncesji na powysze rodzaje dziaalnoci nie upowania koncesjonariuszy do
wykonywania dziaalnoci nimi objtej. W efekcie uzyskanie niezbdnych uprawnie
umoliwiajcych wiadczenie wymienionych wyej usug staje si procesem dugotrwaym.
W zwizku z powyszym zasadne wydaje si wprowadzenie zmian legislacyjnych, ktre umoliwi
poczenie uprawnie wynikajcych z koncesji i wyznaczenia operatorem systemu w ramach
jednego aktu administracyjnego. Udzielenie koncesji na powysze rodzaje dziaalnoci powinno by
warunkowane, take spenieniem przez wnioskodawc kryteriw pozwalajcych na wyznaczenie go
operatorem danego systemu gazowego.
W ocenie Prezesa URE konieczne jest take dostosowanie art. 16 ustawy Prawo energetyczne do
art. 14 dyrektywy gazowej 2009/73.
Ponadto dla dalszego rozwoju rynku gazu istotne jest take dostosowanie przepisw
rozporzdzenia dywersyfikacyjnego do aktualnego stanu rozwoju rynku gazu ziemnego kwestia
ta bya przedmiotem szeregu wystpie Prezesa URE do Ministra Gospodarki.
Kontrola metrologiczna
W 2015 r. Prezes URE przedstawi uwagi do projektu rozporzdzenia Ministra Gospodarki w sprawie
rodzajw przyrzdw pomiarowych podlegajcych prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej
kontroli. W zgoszonych uwagach odnoszc si do celu nowelizacji, jakim byo ujednolicenie systemu
PKM, w tym okrelenie rodzaju urzdze objtych prawn kontrol metrologiczn, zaproponowa
rozwaenie wczenia do projektu rozporzdzenia urzdze pomiarowych umoliwiajcych okrelanie
wartoci ciepa spalania, sucych do pomiarw rozliczeniowych i objcie ich prawn kontrol
metrologiczn. Dotyczy to chromatografw gazowych, sucych do ustalania skadu mieszanin
zwizkw chemicznych, w tym gazu ziemnego, na podstawie ktrego obliczane s parametry
uytkowe: ciepo spalania, warto opaowa i tzw. Liczba Wobbego.
Wczenie chromatografw gazowych do projektu rozporzdzenia jest niezmiernie istotne z punktu
widzenia obowizku prowadzenia rzetelnych rozlicze midzy uytkownikami systemu gazowego
z tytuu sprzeday gazu ziemnego. W chwili obecnej rozliczenia te prowadzone s w jednostkach
energii. Obowizek ten (prowadzenia rozlicze za paliwo gazowe w jednostkach energii a nie jak
uprzednio w jednostkach objtoci), wynika wprost z treci przepisu zawartego w 46 rozporzdzenia
taryfowego (rozporzdzenie Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2013 r.), ktry stanowi, e Przepisy
niniejszego rozporzdzenia dotyczce rozlicze w jednostkach energii stosuje si od pierwszego dnia
miesica przypadajcego po upywnie 12 miesicy od wejcia w ycie rozporzdzenia. Naley
przypomnie, e przedmiotowe rozporzdzenie weszo w ycie 25 lipca 2013 r., a obowizek
zastpienia jednostek objtoci jednostkami energii zmaterializowa si 1 sierpnia 2014 r. Aby obliczy
warto energii zawartej w objtoci gazu trzeba zna jego ciepo spalania, ktre jest parametrem
jakociowym wyznaczanym na podstawie pomiarw skadu gazu wykonywanych na sieci gazowej przy
pomocy chromatografw i publikowanym przez operatora sieci gazowej na jego stronie internetowej.
Ponadto objcie chromatografw kontrol metrologiczn ma wpyw na waciwe wypenianie
obowizkw wynikajcych z rozporzdzenia 715/2009, ktre nakada na OSP obowizek rozliczania
niezbilansowania w jednostkach energii. Ustalenie wartoci niezbilansowania czy te niezgodnej

z nominacj powinno by realizowane na podstawie porwnywania odpowiednich wartoci
wyraanych w jednostkach energii, czemu suy maj wanie chromatografy gazowe.
Dla zapewnienia poprawnoci rozlicze i uniknicia wszelkiego rodzaju kwestii spornych zwizanych
z pomiarami w tym zakresie, istotne jest zatem objcie tych urzdze prawn kontrol metrologiczn.
Wykorzystywanie do rozlicze handlowych urzdze nie podlegajcych prawnej kontroli
metrologicznej moe skutkowa kwestionowaniem przez kontrahentw wynikw pomiarw
i powstawaniem sporw.
Warto podkreli, e zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z 11 maja 2001 r. Prawo o miarach118), na
podstawie ktrej wydane zostao rozporzdzenie okrelajce rodzaje przyrzdw pomiarowych
podlegajcych prawnej kontroli metrologicznej oraz zakres tej kontroli prawnej kontroli
metrologicznej podlegaj przyrzdy pomiarowe, ktre mog by stosowane w ochronie praw
konsumenta. Bez wtpienia takimi przyrzdami s chromatografy gazowe, umoliwiajce prowadzenie
rozlicze za niezbilansowanie midzy uytkownikami systemu. Dziki rozliczaniu w jednostkach energii
moliwa jest kontrola jakoci gazu w poszczeglnych obszarach sieci, co w znacznym stopniu ograniczy
dowolno i uznaniowo rozlicze za gaz, a nie tylko za niezbilansowanie.
Ponadto prowadzone w 2015 r. przez Prezesa URE dziaania ukierunkowane byy na te obszary
funkcjonowania rynku, ktre odnosiy si do poniej przedstawionych zada ze szczeglnym
uwzgldnieniem zagadnie dotyczcych:
koncesji
W przypadku koncesji na obrt gazem ziemnym z zagranic, brana jest pod uwag moliwo
tworzenia przez podmiot zapasw obowizkowych, majcych wpyw na bezpieczestwo dostaw.
Wnioskodawca takiej koncesji musi posiada wasne pojemnoci magazynowe, mie zawart umow
przedwstpn na wiadczenie usugi magazynowania zapasw obowizkowych lub uzyska zwolnienie
z obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych (w drodze decyzji administracyjnej wydawanej
przez ministra waciwego do spraw gospodarki).
Przy wydawaniu koncesji Prezes URE informuje przedsibiorc o koniecznoci zapewnienia
wymaganego stopnia dywersyfikacji dostaw, okrelonego w rozporzdzeniu Rady Ministrw
z 24 padziernika 2000 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy.
W wydawanych koncesjach OGZ zamieszczany jest warunek dotyczcy obowizku dywersyfikacji
dostaw gazu ziemnego.
taryf
Poredni metod monitorowania bezpieczestwa dostaw paliw gazowych jest taryfowanie
przedsibiorstw infrastrukturalnych. W trakcie procesu taryfowego rozstrzygany jest zakres
finansowania majtku (przesyowego, dystrybucyjnego, magazynowego oraz instalacji skroplonego
gazu ziemnego) niezbdnego dla dostarczania paliw do odbiorcw. Wielko nakadw inwestycyjnych
na majtek sieciowy, wysoko kwot przeznaczanych na remonty i modernizacje tego majtku
decyduj o jego stanie fizycznym, czyli bezpieczestwie operacyjnym. Przegld rocznych i kwartalnych
sprawozda przesyanych przez przedsibiorstwa GK PGNiG S.A. oraz OGP Gaz-System S.A. wskazuj,
e zatwierdzone taryfy w 2015 r. zapewniy dobr kondycj finansow przedsibiorstw, tym samym
moliwo finansowania zamierze inwestycyjnych, modernizacyjnych i prac remontowych.
zatwierdzania planw wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego przez operatorw
Stosownie do art. 58 ust. 1 ustawy o zapasach operator systemu przesyowego gazowego oraz
operatorzy systemw dystrybucyjnych gazowych obowizani s do opracowywania planw
wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego, a zgodnie z art. 58 ust. 17 tej ustawy,
ww. operatorzy aktualizuj corocznie plany wprowadzania ogranicze i przedkadaj je, do
15 listopada danego roku, Prezesowi URE do zatwierdzenia w drodze decyzji. Opracowane przez
operatorw plany ogranicze okrelaj maksymalne godzinowe i dobowe iloci poboru gazu ziemnego
przez poszczeglnych odbiorcw przyczonych do ich sieci speniajcych kryterium ujmowania ich
w planie ogranicze, dla poszczeglnych stopni zasilania od 2 do 10 (por. art. 58 ust. 2 ustawy

o zapasach w zw. z 4 ust. 1 pkt 1 rozporzdzenia Rady Ministrw z 19 wrzenia 2007 r. w sprawie
sposobu i trybu wprowadzania ogranicze w poborze gazu ziemnego119)). Tworzenie planw
ogranicze, a nastpnie ewentualne wprowadzenie ogranicze w poborze gazu ziemnego przez Rad
Ministrw w drodze rozporzdzenia, ma uatwi zapewnienie bezpieczestwa dostaw gazu ziemnego
w przypadkach: zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa, nieprzewidzianego wzrostu zuycia
gazu ziemnego przez odbiorcw, wystpienia zakce w przywozie gazu ziemnego, awarii w sieciach
operatorw systemw gazowych, zagroenia bezpieczestwa funkcjonowania sieci, zagroenia
bezpieczestwa osb, zagroenia wystpieniem znacznych strat materialnych oraz koniecznoci
wypenienia przez Rzeczpospolit Polsk zobowiza midzynarodowych (por. art. 54 ust. 1 ustawy
o zapasach).
analizy informacji przekazywanych Prezesowi URE na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach
Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach przedsibiorstwa energetyczne wykonujce dziaalno
gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom
przekazuj ministrowi waciwemu do spraw gospodarki oraz Prezesowi URE informacje o dziaaniach
podjtych w okresie od dnia 1 kwietnia poprzedniego roku do 31 marca danego roku, po pierwsze
w celu zapewnienia bezpieczestwa paliwowego pastwa w zakresie obrotu gazem ziemnym
z zagranic, po drugie za w celu realizacji obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych gazu
ziemnego, do 15 maja kadego roku.
W 2015 r. informacje na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach przekazao do Prezesa URE
46 przedsibiorstw energetycznych (dodatkowo informacje przekazay dwa przedsibiorstwa,
niezobligowane do realizacji ww. obowizku).
Szczegowe uwagi co do agregowania informacji przekazywanych na podstawie art. 27 ust. 2
ustawy o zapasach zawarto w pkt 2.4.7. Monitorowanie wypeniania obowizku utrzymywania
zapasw obowizkowych gazu ziemnego.
przeprowadzenia badania ankietowego w zakresie obowizku utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego oraz posiadania opracowanych procedur postpowania,
o ktrych mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o zapasach
W 2015 r. Prezes URE przeprowadzi badanie ankietowe w zakresie obowizku utrzymywania
zapasw obowizkowych gazu ziemnego oraz posiadania opracowanych procedur postpowania,
o ktrych mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o zapasach, tj. procedur majcych zastosowanie w przypadku:
wystpienia zakce w dostarczaniu gazu ziemnego do systemu gazowego oraz nieprzewidzianego
wzrostu zuycia gazu ziemnego przez odbiorcw. Badaniem objto 55 przedsibiorstw energetycznych
posiadajcych koncesj na obrt gazem ziemnym z zagranic wg stanu na 30 wrzenia 2015 r. Wyniki
badania ankietowego w powyszym zakresie wykazay, i kwesti wymagajc wikszej uwagi
w szczeglnoci przedsibiorstw energetycznych wykonujcych dziaalno gospodarcz w zakresie
przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom jest opracowywanie procedur
postpowania, o ktrych mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o zapasach, we wsppracy z podmiotami
odpowiedzialnymi za ich realizacj.
Dodatkowo, w zakresie badania kwestii procedur postpowania, o ktrych mowa w art. 49 ust. 1
ustawy o zapasach z uwagi na brzmienie art. 49 ust. 2 tej ustawy, zgodnie z ktrym przedmiotowe
procedury powinny by uzgadniane m.in. z operatorami systemw gazowych i przekazywane
niezwocznie operatorowi systemu przesyowego gazowego Prezes URE zwrci si w 2015 r. do OGP
Gaz-System S.A. oraz PSG Sp. z o.o. z prob informacje w zakresie przekazywania i uzgadniania ww.
procedur przez obowizane do tego podmioty.
uzgadniania projektw planu rozwoju sieciowych przedsibiorstw gazowniczych
Uzgadnianie z Prezesem URE projektw planu rozwoju sieci pozwala na monitorowanie
przedsiwzi niezbdnych do utrzymywania waciwego poziomu niezawodnoci i jakoci
wiadczonych usug sieciowych.
W wyniku uzgadniania projektw planw rozwoju przedsibiorstwa infrastrukturalne realizuj
zadania inwestycyjne i remontowe w celu zapewnienia bezpieczestwa dostaw gazu do odbiorcw.
119) Dz. U. z 2007 r. Nr 178, poz. 1252.

Szczegowe informacje dotyczce realizacji przez przedsibiorstwa energetyczne, operatora
systemu przesyowego i operatorw systemw dystrybucyjnych obowizkw wynikajcych z art. 16
ust. 1 i ust. 13 ustawy Prawo energetyczne, przedstawione zostay w pkt 2.4.2.
ustalania wielkoci obowizkowych zapasw gazu ziemnego oraz monitorowanie utrzymywania
tych zapasw
Celem tych obowizkw jest zapewnienie zaopatrzenia Rzeczypospolitej Polskiej w gaz ziemny oraz
minimalizacja skutkw w przypadku zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa, wystpienia
sytuacji awaryjnej w sieci gazowej oraz nieprzewidzianego wzrostu zuycia gazu ziemnego.
monitorowania prac podjtych przez Komisj Europejsk w zakresie zmiany rozporzdzenia
994/2010
Komisja Europejska w 2015 r. rozpocza prace nad zmian rozporzdzenia 994/2010. Prezes URE,
bazujc na dowiadczeniach swoich, jak i innych regulatorw europejskich odnonie funkcjonowania
ww. rozporzdzenia, zgosi w 2015 r. szereg uwag (m.in. w ramach udziau w pracach Council of
European Energy Regulators) majcych na celu zapewnienie skutecznego funkcjonowania europejskich
mechanizmw solidarnociowych w zakresie bezpieczestwa dostaw gazu ziemnego.
monitorowania zarzdzania ograniczeniami systemowymi
W 2015 r. zrealizowano rwnie zadania w zakresie zarzdzania przesyaniem gazu ziemnego
polegajce w szczeglnoci na identyfikacji skali i miejsc wystpowania ogranicze systemowych,
a take na okreleniu przyczyn ich wystpowania oraz sposobie zapobiegania. Ograniczenia systemowe
mog wystpi w systemie gazowym m.in. w zwizku z: wystpowaniem tzw. wskich garde, w tym
ograniczon przepustowoci sieci; koniecznoci utrzymywania minimalnych cinie w punktach
wyjcia z systemu oraz stabilnych parametrw jakociowych paliwa gazowego; prowadzeniem prac
w systemie, w tym remontowo-modernizacyjnych oraz wystpieniem sytuacji awaryjnych.
Naley wskaza, e w 2015 r. OGP Gaz-System S.A. odnotowa 30 awarii powodujcych przerwy
i ograniczenia w dostawie gazu przez 2 395 min. do jednego podmiotu. redni czas przerw w dostawie
paliwa podczas awarii wynosi 2 395 min./odb., ilo niedostarczonego paliwa do odbiorcw wynosia
0,38 mln m3. Operator wykona 45 prac planowanych o cznym czasie przerw i ogranicze
wynoszcym 1 064 526 min. i rednim czasie przerw podczas prowadzonych prac planowanych
wynoszcym 9 722 min./odb.
W odniesieniu do 2014 r. czas przerw i ogranicze w dostawie gazu z powodu awarii utrzymany
zosta na podobnym poziomie (2 190 min.), jednoczenie znaczco zredukowana zostaa liczba awarii
w stosunku do zeszego roku (o 18 awarii), a liczba podmiotw, ktrych objy ograniczenia i przerwy
w dostawie gazu podczas awarii spada o trzy.
Ponadto w odniesieniu do 2014 r. znaczco zredukowana zostaa liczba prac planowanych z 77 do 45,
natomiast zwikszeniu uleg czas trwania przerw i ogranicze w dostawie gazu do odbiorcw podczas
prac planowanych o 315 876 min.
W celu minimalizacji powstaych przerw ogranicze systemowych kontynuowane byy prace
inwestycyjne w nowe gazocigi oraz modernizacja waniejszych, istniejcych obiektw systemu
przesyowego m.in. takich jak: dokoczenie budowy ukadu realizowanego w ramach inwestycji
strategicznych w zakresie terminalu do odbioru skroplonego gazu ziemnego w winoujciu,
zakoczenie budowy gazocigu Szczecin-Gdask, Szczecin-Lwwek, Rembelszczyzna-Gustorzy,
Lasw-Jeleniw, Gaw-Kieczw oraz rozbudowa wza Rembelszczyzna.
ogranicze handlowych w dostawach paliwa gazowego wprowadzonych w 2015 r.
Ograniczenia handlowe w dostawach paliwa gazowego z uwagi na fakt, e s rynkowym rodkiem
zapewnienia bezpieczestwa dostaw gazu s jednym z kluczowych narzdzi stosowanych dla
zapewnienia dostaw gazu ziemnego. Jednake, w zwizku z zapewnieniem pokrycia zapotrzebowania
odbiorcw na gaz z dostpnych rde w 2015 r. nie wprowadzono ogranicze handlowych
w dostawach paliwa gazowego.
monitorowania warunkw przyczenia do sieci oraz ich realizacji
Prezes URE monitorowa w 2015 r. warunki przyczania podmiotw do sieci przesyowej
i dystrybucyjnej. Monitorowanie warunkw przyczenia podmiotw do sieci i ich realizacji
w oddziaach terenowych URE nastpuje m.in. w trakcie prowadzenia postpowa wyjaniajcych

zwizanych ze skargami odbiorcw i podmiotw przyczanych do sieci oraz w trakcie postpowa
administracyjnych w sprawie odmowy zawarcia umowy o przyczenia do sieci.
W przypadku operatora systemu przesyowego liczba przycze zrealizowanych wyniosa dziewi,
natomiast liczba odmw, tj. wnioskw o przyczenie do sieci przesyowej rozpatrzonych odmownie
wyniosa trzy. Odmiennie sytuacja ksztatuje si w przypadku sieci dystrybucyjnej, gdzie liczba
wnioskw o przyczenie rozpatrzonych odmownie bya znacznie wysza i wyniosa 7 003, jednake
zwizane jest to ze znacznie dusz sieci gazow oraz liczb potencjalnych odbiorcw. Przyczyn
udzielenia odmw wskazywan przez operatorw by w szczeglnoci brak warunkw technicznych,
w tym brak przepustowoci na istniejcej sieci gazowej, znaczna odlego od sieci gazowej lub brak
gazocigu bazowego, brak zgd na wejcie na teren, na ktrym miaby by realizowana inwestycja,
a take brak warunkw ekonomicznych.
Wanym elementem zapewnienia bezpieczestwa energetycznego kraju jest dywersyfikacja

dostaw gazu ziemnego z zagranicy, zgodnie z wielkociami okrelonymi w 1 ust. 1 rozporzdzenia
Rady Ministrw z 24 padziernika 2000 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu
z zagranicy120). Powysze wielkoci okrelaj na okres od 2001 r. do 2020 r. maksymalny udzia gazu
importowanego z jednego kraju pochodzenia, w stosunku do cakowitej wielkoci gazu
importowanego w danym roku. W wietle przepisw powoanego rozporzdzenia w latach 20102014
maksymalny udzia importowanego gazu z jednego kraju pochodzenia w stosunku do cakowitej
wielkoci gazu importowanego w danym roku nie mg by wyszy ni 70%, natomiast w 2015 r. udzia
ten nie mg by wyszy ni 59%.
Zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 ustawy Prawo energetyczne, koncesji wymaga wykonywanie
dziaalnoci gospodarczej w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranic (OGZ), przy czym koncesje te
s wydawane z uwzgldnieniem dywersyfikacji rde gazu ziemnego oraz bezpieczestwa
energetycznego. W koncesjach udzielanych przez Prezesa URE na OGZ zamieszczony zosta warunek
dotyczcy obowizku dywersyfikacji.
Prezes URE corocznie przeprowadza monitoring poziomu dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego
z zagranicy i analizuje przestrzeganie przepisw ww. rozporzdzenia przez podmioty posiadajce
koncesj na obrt gazem ziemnym z zagranic.
W 2015 r. Prezes URE przeprowadzi po raz kolejny monitoring stopnia dywersyfikacji dostaw gazu
ziemnego zrealizowanych przez koncesjonariuszy, dotyczcy wypeniania ww. obowizku w 2014 r.
Badaniem objtych byo 47 koncesjonariuszy, ktrzy w 2014 r. posiadali koncesje na obrt gazem
ziemnym z zagranic. W zwizku z koniecznoci wystosowania licznych wezwa do uzupenienia
przekazanej dokumentacji monitoring zakoczono dopiero pod koniec 2015 r.
W wyniku przeprowadzonego badania poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy ustalono,
e 30 koncesjonariuszy dokonao przywozu gazu ziemnego. Przywz ten obejmowa zarwno import,
jak i nabycie wewntrzwsplnotowe. 17 na 47 koncesjonariuszy poinformowao, e nie dokonao
w ramach posiadanych koncesji OGZ przywozu gazu ziemnego z zagranicy w 2014 r., ani w ramach
importu, ani w ramach nabycia wewntrzwsplnotowego.
Analiza zgromadzonej dokumentacji pozwoli ustali, czy podmioty, ktre w 2014 r. dokonay
przywozu gazu ziemnego z zagranicy, przestrzegay przepisw rozporzdzenia dywersyfikacyjnego.
Podsumowanie oceny bezpieczestwa dostaw gazu
Realizowane w 2015 r. przez Prezesa URE dziaania, uwzgldniajce w swym zakresie zarwno
zapisy prawodawstwa krajowego, jak i prawa UE, w tym zwizane ze wspieraniem budowy jednolitego
rynku energii, miay wymierny wpyw na popraw stanu bezpieczestwa dostarczania gazu ziemnego.
Bardzo istotne w tym zakresie s dziaania na rzecz wdraania w pastwach UE regulacji wynikajcych
z tzw. trzeciego pakietu energetycznego. Legislacja UE dy bowiem do ujednolicania zasady
120) Dz. U. z 2000 r. Nr 95, poz. 1042.

funkcjonowania i rozwoju sieci oraz zapewnienia bezpieczestwa dostaw. Ponadto wzmacnianie
kluczowej dla funkcjonowania rynku gazu zasady dostpu strony trzeciej do sieci przesyowych wpywa
bezporednio na rozwj konkurencji w regionie. Na popraw bezpieczestwa dostaw gazu istotny
wpyw miaa rwnie implementacja mechanizmw i procedur kryzysowych wynikajcych
z rozporzdzenia 994/2010, a take realizacja dziaa wynikajcych z rozporzdzenia 347/2013
ukierunkowanych na wspieranie inwestycji infrastrukturalnych.
W tym kontekcie, niezwykle istotny wpyw na ocen bezpieczestwa dostaw miay takie czynniki, jak:
stan techniczny i funkcjonalno systemu:
- przesyowego (dugo 10 996 km);
- magazynowego (pojemno czynna zbiornikw magazynowych gazu ziemnego
wysokometanowego 2,796 mld m3 (31 083,3 GWh);
- systemw dystrybucyjnych,
stopie dywersyfikacji,
stopie pocze polskiego systemu gazowego z systemem europejskim, w tym zdolnoci importowe,
zapotrzebowanie rynku na paliwa gazowe,
kontrakty na dostawy gazu ziemnego do Polski,
potencja wydobywczy (4,022 mld m3/rok).
Odnoszc si do infrastruktury gazowej Polski naley stwierdzi, e obecny stopie jej rozwoju, cho
ulegajcy stopniowej poprawie, uniemoliwia w peni szybk i skuteczn reakcj na zakcenia
w dostawach. Szczeglnego znaczenia nabiera tu konieczno intensyfikacji prac na rzecz budowy
i rozbudowy pocze wzajemnych oraz dywersyfikacji drg i rde zaopatrzenia. Obecny stan
infrastruktury, nastawiony na przesyanie gazu ze wschodu na zachd, a take dominujcy udzia
importu z kierunku Rosji s istotnymi czynnikami uwzgldnianymi w analizach rozwojowych.
Dodatkowym elementem jest rosnce zainteresowanie moliwociami przesyania gazu z Polski do
krajw ssiednich.
Rwnie tworzone przez operatorw systemw przesyowych, dystrybucyjnych, plany ogranicze
w poborze gazu ziemnego na wypadek sytuacji awaryjnych uatwiaj zapewnienie bezpieczestwa
dostaw gazu ziemnego w przypadkach: zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa,
nieprzewidzianego wzrostu zuycia gazu ziemnego przez odbiorcw, wystpienia zakce w przywozie
gazu ziemnego, awarii w sieciach operatorw systemw gazowych, zagroenia bezpieczestwa
funkcjonowania sieci.
Reasumujc podejmowane dziaania miay na celu:
- minimalizacj skutkw realizacji scenariuszy kryzysowych,
- likwidacj wskich garde w systemie przesyowym w celu usprawnienia rozpyww gazu ziemnego
w sieci,
- budow kolejnych pocze midzysystemowych pomidzy pastwami czonkowskimi UE
(poczenie Polska-Czechy, Polska-Sowacja, Polska-Litwa).
Budowa pocze midzysystemowych to jeden z podstawowych elementw, ktry poprzez
integracj z systemami przesyowymi krajw ssiadujcych, wpywa na popraw bezpieczestwa
dostaw gazu w regionie. W tym kontekcie niezwykle istotnego znaczenia nabiera zapewnienie
dostpu do sieci gazowej Unii, w tym moliwo transportu gazu w obu kierunkach, wyraone w art. 5
rozporzdzenia 994/2010.
Realizacja inwestycji w zakresie pocze midzysystemowych przyniesie wiele innych korzyci
majcych znaczcy wpyw na popraw funkcjonowania rynku gazu w Polsce oraz bezpieczestwo
dostaw. Nale do nich:
wzrost moliwoci wykonywania transakcji krtkoterminowych
Jedn z bardziej istotnych korzyci bdzie pozytywny wpyw na wielko i moliwo
przeprowadzania krtkoterminowych transakcji transgranicznych. Integracja krajowego rynku gazu
z rynkami krajw ssiadujcych moe skutkowa w zwikszonym dostpie do nowego, bardziej

rozwinitego i pynnego rynku gazowego w Europie Zachodniej, charakteryzujcego si wzgldnie
wysokim poziomem dywersyfikacji kierunkw dostaw gazu.
dywersyfikacja kierunkw oraz rde dostaw gazu ziemnego
Zwikszona dywersyfikacja kierunkw dostaw gazu jest jednym z bezporednich skutkw budowy
Interkonektora. W ramach Projektu, korzyci odnios obydwa kraje. Zgodnie z rozporzdzeniem
Rady Ministrw z 24 padziernika 2000 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw
gazu z zagranicy121), Polska powinna sukcesywnie obnia udzia importu od pojedynczego dostawcy
(rozumianego jako rdo). Okrelony maksymalny poziom na lata 20192020 wynosi 49%.
wzrost odpornoci systemu na katastrofy, zmiany klimatu oraz bezpieczestwo dostaw, zwaszcza
w przypadku krytycznej infrastruktury w Europie okrelonej w dyrektywie Rady 2008/114/WE
z 8 grudnia 2008 r. w sprawie rozpoznawania i wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej
oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony122)
Bezpieczestwo infrastruktury krytycznej jest jednym z elementw bezpieczestwa
energetycznego kraju. Realizacja zada zwizanych z infrastruktur krytyczn odnosi si nie tylko
do zapewnienia ochrony przed zagroeniami, ale rwnie do minimalizacji czasu trwania uszkodze
czy przerw, atwoci ich naprawy oraz zmniejszenia potencjalnych strat dla spoeczestwa czy
gospodarki.
poprawa wykorzystania terminalu LNG
Uruchomienie terminalu do odbioru skroplonego gazu ziemnego w winoujciu, bdzie miao
pozytywny wpyw na sytuacj na rynku gazu w Polsce oraz krajach ssiadujcych. Terminal umoliwi
przesyanie gazu ze rde alternatywnych do obecnie istniejcych, znaczco zwikszajc
bezpieczestwo energetyczne oraz pozycj negocjacyjn w przyszych rozmowach dotyczcych
warunkw dostaw gazu ziemnego do Polski po 2022 r.
korzyci ekonomiczne zwizane z magazynowaniem gazu
Dziki uzyskaniu wikszego dostpu do europejskiego rynku gazowego Polska uzyska moliwo
krtko- oraz dugoterminowego gazowego arbitrau cenowego wykorzystujc podziemne
magazyny gazu w celu przechowywanie paliwa. Obecnie istniej ograniczone moliwoci
stosowania dodatkowego mechanizmu rynkowego.
korzyci dla gazowych spek dystrybucyjnych
Wolumen gazu, przesyany interkonektorami, zwikszy ilo paliwa dystrybuowanego przez lokalne
spki. Moe mie to wpyw na moliwo oraz wol realizowania dalszych inwestycji przez
operatorw sieci dystrybucyjnych, tym samym wpynie na poziom przychodw spek
dystrybucyjnych.
Powysze dziaania bd istotne dla zapewnienia bezpieczestwa dostaw, niemniej nie zastpi
faktycznych dziaa w zakresie dywersyfikacji dostaw majcych na celu uzyskanie dostpu take do
innych ni obecne rde pochodzenia gazu sprowadzanego na terytorium Polski.
Jak ju wspomniano, wanym elementem zapewnienia bezpieczestwa energetycznego kraju jest
stopie dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego z zagranicy i portfolio kontraktowe na dostawy gazu do
Polski. W wietle przepisw maksymalny udzia importowanego gazu z jednego kraju pochodzenia
w stosunku do cakowitej wielkoci gazu importowanego w danym roku lat 20152018 nie powinien
by wyszy ni 59%. Prezes URE corocznie przeprowadza monitoring poziomu dywersyfikacji dostaw
gazu ziemnego z zagranicy i analizuje przestrzeganie przepisw przez podmioty posiadajce koncesj
na obrt gazem ziemnym z zagranic. Gwnym importerem do Polski jest PGNiG S.A., ktre zakupio
w 2015 r. 9,09 mld m3 gazu, w tym 7,95 mld m3 z kierunku wschodniego na podstawie gwnego
kontraktu kupna-sprzeday gazu ziemnego do Rzeczypospolitej Polskiej z 25 wrzenia 1996 r. z OOO
Gazprom Eksport, obowizujcego do 2022 r. Drugim kontraktem jest Umowa sprzeday gazu Lasw
z 17 sierpnia 2006 r. z VNG-Verbundnetz Gas AG., obowizujca do 1 padziernika 2016 r.
121) Dz. U. z 2000 r. Nr 95, poz. 1042.

122) Dz. U. UE z 23.12.2008 r. L 345/75.

Z ww. monitoringu wynika, e duy stopie uzalenienia Polski od dostaw gazu z jednego kierunku
i wystpujce w ostatnich latach problemy dostawcw z zapewnieniem cigoci dostaw, wymuszaj
potrzeb podjcia dziaa zmierzajcych do ograniczenia wpywu tego rodzaju zdarze na krajowy
rynek gazu poprzez uzyskanie dostpu take do innych ni obecne rde gazu.
W kontekcie dziaa z zakresu dywersyfikacji i zapewnienia bezpieczestwa dostaw gazu nie
mona zapomina o moliwoci przynajmniej czciowego pokrycia zapotrzebowania odbiorcw na
gaz z wykorzystaniem infrastruktury magazynowej, tzw. podziemnych magazynw gazu (PMG). Naley
zauway, i warto popytu na gaz ziemny zaley w gwnej mierze od pr roku, a przyczyn
zmiennoci zapotrzebowania s gwnie wahania temperatur otoczenia. Jednoczenie najwikszy
pobr gazu wystpuje w okresie grzewczym, gdy gwatownie wzrasta zapotrzebowanie na gaz ziemny.
Infrastruktura gazowa musi wic by przygotowana do zaspokojenia szczytowego zapotrzebowania.
Przygotowania do sezonu jesienno-zimowego 2014/2015 byy poprzedzone napenieniem
podziemnych magazynw gazu, ktre peni w systemie niezwykle istotn rol regulatora
nierwnomiernoci zapotrzebowania. Dostpne pojemnoci magazynowe zostay zatoczone w caoci
przed rozpoczciem sezonu jesienno-zimowego.
Wikszo z PMG to magazyny w byych zoach gazu, charakteryzujce si niewielk, w stosunku
do pojemnoci czynnej, zdolnoci odbioru. Oprcz nich funkcjonuj magazyny kawernowe: KPMG
Mogilno i KPMG Kosakowo. Istotn ich cech jest moliwo natychmiastowego przestawienia z cyklu
odbioru na cykl zataczania i odwrotnie, co jest czsto wykorzystywane w praktyce. W magazynie
KPMG Mogilno OGP Gaz-System S.A. dysponuje 50 mln m3, ktre s przeznaczone na potrzeby
realizacji zada operatora systemu przesyowego gazowego, w tym bilansowanie systemu gazu
ziemnego wysokometanowego.
W 2015 r. realizowane prace inwestycyjne w PMG Mogilno pozwoliy na oddanie do eksploatacji trzech
dodatkowych komr magazynowych i zwikszenie pojemnoci czynnej magazynu do 600,65 mln m3.
Jednoczenie PGNiG S.A. podjo oficjalne dziaania zmierzajce do pozyskania dofinansowania
z funduszy unijnych na budow kolejnych 2-3 komr magazynowych w ramach rozbudowy magazynu
do 800 mln m3 pojemnoci czynnej.
Ponadto w 2015 r. kontynuowano prace w zakresie rozbudowy PMG Kosakowo (pojemno czynna
119 mln m3 docelowo ok. 200 mln m3) oraz PMG Brzenica (pojemno czynna 65 mln m3 docelowo
100 mln m3).
Zgodnie z przyjtymi w Polsce rozwizaniami na rzecz bezpieczestwa dostaw ustawa o zapasach
nakada na przedsibiorstwa energetyczne wykonujce dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu
gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom, obowizek utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego123) (ustawa o zapasach jednoczenie ustanawia zasady uzyskiwania
przez ww. przedsibiorstwa zwolnie z obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych por.
art. 24 ust. 5-6 ustawy).
Oprcz tego, aby speni obowizek wynikajcy z art. 24 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy w myl ktrego
zapasy obowizkowe gazu ziemnego powinny by utrzymywane w instalacjach umoliwiajcych odbir
gazu w okresie nie duszym ni 40 dni zapasy obowizkowe musz by uruchomiane zanim zostan
wykorzystane pozostae iloci gazu znajdujce si w magazynach.
W 2015 r. jedynym przedsibiorstwem energetycznym utrzymujcym zapasy obowizkowe gazu
ziemnego byo PGNiG S.A.
Majc na uwadze powysze naley stwierdzi, e obecna charakterystyka instalacji magazynowych
PGNiG S.A., pozwala wypeni wymagania ustawowe.
W ocenie regulatora kontynuowane w 2015 r. dziaania na rzecz rozwoju infrastruktury naley
oceni pozytywnie. Realizacja zada inwestycyjnych ukierunkowanych na budow pocze
midzysystemowych to istotny element budowy zintegrowanego rynku gazu. Niemniej jednak
123) Zgodnie z art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o zapasach, przedsibiorstwo energetyczne wykonujce dziaalno
gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom, jest obowizane do
utrzymywania zapasw obowizkowych tego gazu w wielkoci odpowiadajcej co najmniej 30-dniowemu redniemu
dziennemu przywozowi, ustalonemu w sposb okrelony w art. 25 ust. 2 ustawy.

dziaania te powinny by uzupenione poprzez budow (rozbudow) infrastruktury umoliwiajcej
uzyskanie dostpu do innych ni obecne rde pochodzenia gazu sprowadzanego na terytorium Polski.
W tym kontekcie bezpieczestwo dostaw poprawi moliwo wykorzystania terminalu LNG
w winoujciu do odbioru skroplonego gazu ziemnego. Dziki wzrostowi poziomu dostaw gazu Polska
mogaby si sta pastwem tranzytowym dla dostaw gazu, ktry przesyany do krajw ssiadujcych
z wykorzystaniem polskiego systemu gazowego zapewniaby bezpieczestwo dostaw gazu
w regionie. OSP realizuje program dziaa inwestycyjnych okrelony w obowizujcym Planie Rozwoju.
Dziaania te s zwizane w szczeglnoci z budow i przyczaniem do systemu przesyowego terminalu
do odbioru skroplonego gazu ziemnego w winoujciu oraz niezbdn w tym zakresie modernizacj
i rozbudow systemu przesyowego. Wyniki obecnie prowadzonych inwestycji, w tym zakoczenie
budowy terminalu LNG bd odczuwalne w kolejnych latach. Dostp do nowych rde gazu ziemnego
i moliwo jego magazynowania pozwoli na popraw stopnia zdywersyfikowania kierunkw dostaw
tego surowca. W tym kontekcie istotna moe okaza si rwnie moliwo eksportu gazu oraz
posiadanie odpowiedniej do tego infrastruktury technicznej.

3. CIEPOWNICTWO
3.1. Rynek ciepa sytuacja oglna

3.1.1. Lokalne rynki ciepa
W odrnieniu np. od rynku energii elektrycznej, cech charakterystyczn sektora ciepowniczego jest
jego lokalny charakter. Przedsibiorstwa dostarczaj do odbiorcw ciepo za porednictwem sieci,
w ktrych nonikiem jest woda lub para. Transport nonikw ciepa rurocigami generuje straty ciepa
i w zwizku z tym lokalny obszar dziaania poszczeglnych systemw ciepowniczych (sieci ciepowniczych
zasilanych z jednego lub kilku rde ciepa) jest determinowany wzgldami ekonomicznymi.
Sektor usug ciepowniczych charakteryzuje si niskim poziomem konkurencji. Uznawany jest za
funkcjonujcy w obszarze monopolu naturalnego.
Lokalne warunki oraz zaszoci historyczne maj wpyw na zrnicowanie rozwiza
organizacyjnych sektora ciepowniczego w Polsce. Innym aspektem wpywajcym na zrnicowanie
sektora ciepowniczego s rne formy prawne przedsibiorstw eksploatujcych poszczeglne systemy
ciepownicze. Poza tym systemy ciepownicze s rnej wielkoci, co wpywa na tzw. efekt skali,
a lokalne usytuowanie systemw ciepowniczych wpywa na koszty pracy dziaalnoci. Dodatkowo,
ciepo wytwarzane jest z rnych rodzajw paliw, co rwnie w duym stopniu wpywa na koszt
jednostkowy wytworzonego ciepa.
Zrnicowanie cen i stawek opat prezentuj ponisze tabele. Analizujc tabele naley mie na uwadze,
e przedstawiaj one ceny (dotyczce towaru, jakim jest wytworzone ciepo) i stawki opat (odnosz si do
usugi przesyania i dystrybucji ciepa) w zatwierdzonych taryfach w 2015 r. w oddziaach terenowych URE
oraz w departamencie DRE. Taryfy dla ciepa ksztatowane s na bazie wielkoci planowanych na pierwszy
rok stosowania taryfy, a wic po zakoczeniu tego okresu naturalnymi s odstpstwa od wskazanych
rednich cen i stawek opat. Co wicej, taryfy dla ciepa najczciej obowizuj w okresach nie
pokrywajcych si z rokiem kalendarzowym, wic sprawozdanie za rok, bdzie nieznacznie odbiegao od
wielkoci podanych na podstawie danych zawartych we wniosku o zatwierdzenie taryfy.
Tabela 45. redniowaone ceny ciepa oraz redniowaone stawki opat za usugi przesyowe dla pierwszego roku stosowania
taryf zatwierdzonych w 2015 r.
Przedsibiorstwa prowadzce dziaalno

Przedsibiorstwa prowadzce dziaalno
gospodarcz w zakresie przesyania
gospodarcz w zakresie wytwarzania ciepa
Lp. Wojewdztwo i dystrybucji ciepa
redniowaona stawka opaty za usugi
redniowaona cena ciepa [z/GJ]
przesyowe [z/GJ]
1 Mazowieckie 33,36 13,93
2 Dolnolskie 39,49 18,30
3 Opolskie 44,66 18,40
4 Kujawsko-pomorskie 42,05 18,09
5 Wielkopolskie 40,71 17,12
6 Pomorskie 40,94 20,23
7 Warmisko-mazurskie 38,70 17,94
8 Maopolskie 36,56 20,61
9 Podkarpackie 46,72 18,76
10 lskie 41,13 18,37
11 dzkie 39,38 14,87
12 witokrzyskie 42,00 18,21
13 Zachodniopomorskie 40,63 19,49
14 Lubuskie 41,13 18,85
15 Lubelskie 35,64 16,43
16 Podlaskie 36,84 16,28
17 Ogem kraj 38,69 17,08
rdo: URE.

Tabela 46. redniowaone ceny ciepa dostarczanego bez porednictwa oraz za porednictwem sieci ciepowniczej dla
pierwszego roku stosowania taryf zatwierdzonych w 2015 r.

Lp. Wojewdztwo z tego dostarczanego:
ogem
bez porednictwa sieci za porednictwem sieci
1 Mazowieckie 33,36 30,61 33,48
2 Dolnolskie 39,49 81,00 39,07
3 Opolskie 44,66 74,85 42,15
4 Kujawsko-pomorskie 42,05 48,63 41,81
5 Wielkopolskie 40,71 47,44 39,89
6 Pomorskie 40,94 82,19 40,03
7 Warmisko-mazurskie 38,70 41,63 35,71
8 Maopolskie 36,56 63,79 35,90
9 Podkarpackie 46,72 44,10 47,13
10 lskie 41,13 46,01 40,89
11 dzkie 39,38 55,79 39,17
12 witokrzyskie 42,00 48,43 41,66
13 Zachodniopomorskie 40,63 79,25 40,23
14 Lubuskie 41,13 41,88 41,00
15 Lubelskie 35,64 36,32 34,47
16 Podlaskie 36,84 76,32 35,81
17 Ogem kraj 38,69 42,81 38,35
rdo: URE.
Tabela 47. redniowaone ceny ciepa dla pierwszego roku stosowania taryf zatwierdzonych w 2015 r. w zalenoci od rodzaju
paliwa podstawowego zuywanego w rdach ciepa

Lp. Wojewdztwo
mia wgla wgiel olej opaowy olej opaowy paliwa
gaz ziemny
kamiennego brunatny lekki ciki pozostae
1 Mazowieckie 31,94 52,78 67,13 108,09 43,56 53,43
2 Dolnolskie 40,08 25,72 41,86 83,18 - -
3 Opolskie 42,19 - 67,32 121,34 - 45,72
4 Kujawsko-pomorskie 41,41 - 56,27 96,10 - 41,69
5 Wielkopolskie 39,36 31,01 66,00 67,49 - 56,40
6 Pomorskie 39,83 - 67,95 124,98 - 34,11
7 Warmisko-mazurskie 37,75 - 71,53 83,44 - 44,18
8 Maopolskie 35,81 - 79,05 103,54 - -
9 Podkarpackie 42,13 - 70,60 - - 45,88
10 lskie 40,79 - 85,16 128,90 - 40,14
11 dzkie 40,75 20,27 61,91 98,68 - 73,25
12 witokrzyskie 40,96 - 82,08 - - -
13 Zachodniopomorskie 38,67 - 72,15 122,45 - 46,37
14 Lubuskie 46,76 70,09 40,34 - - 70,98
15 Lubelskie 35,23 - 65,61 - - 88,36
16 Podlaskie 35,35 - 86,03 124,11 - 58,25
17 Ogem kraj 37,81 26,08 55,33 101,39 43,56 41,74
rdo: URE.
3.1.2. Bilans poday i zuycia ciepa

Opis sektora ciepowniczego przygotowywany jest co roku, w oparciu o dane, zbierane przez Prezesa
URE w corocznym badaniu koncesjonowanych przedsibiorstw ciepowniczych. Badanie przeprowadzane
jest w I kwartale kadego roku. Opis sektora ciepowniczego za 2014 r. zosta zamieszczony w publikacji pt.

Energetyka cieplna w liczbach 2014 i opublikowany we wrzeniu 2015 r. na stronie www.ure.gov.pl.
Publikacja dotyczca 2015 r. dostpna bdzie po przetworzeniu danych zgromadzonych z badania
koncesjonowanych przedsibiorstw ciepowniczych.
3.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw ciepowniczych

Ze wzgldu na lokalny charakter dziaalnoci przedsibiorstw ciepowniczych, komrkami URE
regulujcymi t dziaalno s oddziay terenowe URE oraz departament DRE.
Zakres obowizkw departamentu DRE w 2015 r. obejmowa m.in. prowadzenie postpowa
administracyjnych i przygotowywanie projektw decyzji w sprawie udzielenia, zmiany, cofnicia lub
stwierdzenia wyganicia koncesji (promesy koncesji) na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej
w zakresie wytwarzania, przesyania, dystrybucji oraz obrotu ciepem dla podmiotw majcych siedzib w
wojewdztwie mazowieckim i prowadzcych dziaalno gospodarcz w zakresie zaopatrzenia odbiorcw
w ciepo, ktrzy zakupuj rocznie ciepo w cznej iloci co najmniej 250 tys. GJ, z wyczeniem rde
kogeneracyjnych oraz, w ktrych jednoczenie wystpuje wspspalanie paliw kopalnych i biomasy lub
biogazu.
Ponadto, departament DRE prowadzi postpowania administracyjne w sprawie zatwierdzenia taryf
dla ciepa powyszych przedsibiorstw energetycznych, a take przedsibiorstw energetycznych
z wojewdztwa mazowieckiego dostarczajcych ciepo do odbiorcw w cznej iloci co najmniej
250 000 GJ rocznie ze rde odnawialnych i kogeneracyjnych, w tym rde, w ktrych wystpuje
wspspalanie paliw kopalnych i biomasy lub biogazu.
Oddziay terenowe, zgodnie z zakresem zada, prowadziy postpowania administracyjne

w sprawie udzielenia, zmiany, cofnicia lub stwierdzenia wyganicia koncesji (promesy koncesji) na
wykonywanie dziaalnoci w zakresie wytwarzania, przesyania, dystrybucji i obrotu ciepem. Ponadto
oddziay terenowe prowadziy postpowania administracyjne w sprawach dotyczcych zatwierdzania
taryf dla przedsibiorstw objtych obowizkiem uzyskania koncesji.
Szczegowe dane liczbowe dotyczce dziaalnoci oddziaw terenowych przedstawione s w pkt II.7.
niniejszego Sprawozdania.
3.2.1. Koncesje
W 2015 r. nie ulegy zmianie przepisy dotyczce koncesjonowania dziaalnoci ciepowniczej.
Obowizkiem uzyskania koncesji objta jest caa dziaalno gospodarcza zwizana z zaopatrzeniem
odbiorcw w ciepo, z wyczeniem wytwarzania ciepa w rdach o cznej mocy cieplnej
zainstalowanej nieprzekraczajcej 5 MW, wytwarzania ciepa uzyskiwanego w przemysowych
procesach technologicznych, a take wytwarzania, przesyania i dystrybucji oraz obrotu ciepem, jeeli
moc cieplna zamwiona przez odbiorcw nie przekracza 5 MW.
Udzielanie koncesji nastpuje na wniosek przedsibiorcy i opiera si wycznie na merytorycznych
przesankach i rwnoprawnym traktowaniu ubiegajcych si o ni podmiotw, bez wzgldu na ich
form wasnoci.
W 2015 r. liczba koncesjonariuszy zajmujcych si dziaalnoci gospodarcz zwizan
z zaopatrzeniem odbiorcw w ciepo, wedug stanu na 31 grudnia 2015 r., utrzymaa si na poziomie
roku ubiegego. Na krajowym rynku ciepa koncesj na prowadzenie dziaalnoci w zakresie
zaopatrzenia odbiorcw w ciepo posiaday 431 przedsibiorstwa wobec 435 w 2014 r.
Od 2005 r. obserwuje si stabilizacj liczby koncesjonariuszy. Od tego czasu obowizkiem uzyskania
koncesji objci s przedsibiorcy posiadajcy moc wytwrcz ciepa powyej 5 MW. Wczeniej
wartoci graniczn by 1 MW. Po 2005 r. zmiany na rynku ciepowniczym byy raczej niewielkie
i w szczeglnoci wynikay z przeksztace organizacyjno-wasnociowych: przejmowania majtku

ciepowniczego przez inne przedsibiorstwa koncesjonowane, konsolidacji przedsibiorstw oraz
ograniczania zakresu dziaalnoci skutkujcego brakiem obowizku posiadania koncesji.
Przedsibiorstwa ciepownicze s coraz czciej zainteresowane rozszerzeniem swojej dziaalnoci.
Szukaj przede wszystkim moliwoci wejcia na nowe, nawet mae rynki lokalne. Dziaalno
niektrych firm ciepowniczych znacznie wykracza poza pierwotny obszar funkcjonowania
i ukierunkowuje si na inne wojewdztwa, nie tylko ocienne. Wejcie na nowe rynki ciepa nastpuje
zazwyczaj poprzez przejcie innych przedsibiorstw ciepowniczych. Jednoczenie ze wzgldu na
zmniejszenie zuycia ciepa przez odbiorcw indywidualnych, ktre jest wynikiem m.in.
termomodernizacji budynkw, firmy ciepownicze zmuszone s optymalizowa swoj dziaalno
i poszukiwa nowych klientw.
Udzielanie koncesji/promes koncesji
W 2015 r. udzielono cznie 15 koncesji w zakresie ciepownictwa (5 w zakresie wytwarzania ciepa,

5 w zakresie przesyania i dystrybucji ciepa oraz 5 w zakresie obrotu ciepem) oraz 10 promes koncesji
(7 w zakresie wytwarzania ciepa oraz 3 promesy w zakresie przesyania i dystrybucji ciepa).
Zmiany koncesji/promes koncesji
W omawianym okresie dokonano 224 zmian koncesji w zakresie ciepa.

W 2015 r. nie wydawano decyzji zmieniajcych promesy koncesji, ani te nie wydano decyzji
o odmowie zmiany koncesji, czy te odmowie zmiany promesy koncesji.
Zmiany koncesji w zakresie ciepa zwizane byy ze zmian nazwy czy adresu siedziby
koncesjonariusza, a take ze zmian przedmiotu i zakresu prowadzonej dziaalnoci polegajcej przede
wszystkim na zwikszeniu liczby rde ciepa, czy te na ograniczeniu zakresu prowadzonej
dziaalnoci koncesjonowanej.
Cofnicia, uchylenia, stwierdzenia wyganicia koncesji/promes koncesji
W 2015 r. cofnito i stwierdzono wyganicie 13 decyzji w zakresie ciepa.
Umorzenie, pozostawienie bez rozpatrzenia
W 2015 r. zostao umorzonych 18 postpowa administracyjnych w zakresie ciepa, natomiast

w 2 przypadkach odmwiono zmiany terminu obowizywania koncesji ze wzgldu na stan upadoci
likwidacyjnej przedsibiorstwa energetycznego i 2 decyzjami nakazano prowadzenie dziaalnoci po
wyganiciu przedmiotowych koncesji, zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, przedsibiorstwa energetyczne posiadajce
koncesje ustalaj taryfy, ktre podlegaj zatwierdzeniu przez Prezesa URE.
Ostatnia zmiana przepisw regulujcych sposb ksztatowania taryf dla ciepa dotyczya przede
wszystkim przedsibiorstw wytwarzajcych ciepo w kogeneracji z energi elektryczn. Przepisy te
uprociy sposb ksztatowania taryf oraz doprecyzoway kryteria, jakie naley uwzgldnia przy
ustalaniu wysokoci zwrotu z kapitau. Przepisy weszy w ycie w listopadzie 2010 r.124)
W 2015 r. kontynuowano proces zatwierdzania taryf dla ciepa przedsibiorstw wytwarzajcych
energi elektryczn i ciepo w kogeneracji, w oparciu o przepisy wprowadzajce uproszczony system
zatwierdzania taryf. Przedsibiorstwa wytwarzajce ciepo w kogeneracji coraz chtniej korzystaj
z uproszczonego sposobu zatwierdzania taryf dla ciepa. Wynika to przede wszystkim z faktu, e poziom
rednich cen sprzeday ciepa ze rde nie posiadajcych jednostek kogeneracji, o ktrych mowa
w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. c ustawy Prawo energetyczne, systematycznie wzrasta (rednie ceny ciepa
za 2014 r. zostay opublikowane przez Prezesa URE 26 marca 2015 r.). Wskaniki wzrostu rednich cen
ciepa ze rde nie posiadajcych jednostek kogeneracji miay bezporednie przeoenie na
ksztatowanie wysokoci wskanika wzrostu przychodw ze sprzeday ciepa. Naley zwrci uwag,
e uproszczony sposb kalkulacji cen w taryfach dla ciepa przedsibiorstw eksploatujcych rda
wyposaone w jednostki kogeneracji uwzgldnia z pewnym przesuniciem czasowym zmiany cen paliw
jakie nastpiy w poprzednich latach. Zatem obserwowana stabilizacja cen paliw bdzie miaa wpyw
na zmiany cen w jednostkach kogeneracji w kolejnych latach.
W 2015 r. w taryfach zatwierdzonych przez Prezesa URE wystpio 121 rde, w ktrych ciepo
wytwarzane jest w jednostkach kogeneracji, w tym w dla 114 rde taryfy dla ciepa uksztatowane
zostay w sposb uproszczony, o ktrym mowa w 13 ww. rozporzdzenia.
W pozostaym zakresie (w odniesieniu do rde nieposiadajcych jednostek kogeneracji, a wic
niekorzystajcych z uproszczonego sposobu ksztatowania taryf), wnioski o zatwierdzenie taryf dla ciepa
skadane przez przedsibiorstwa byy analizowane pod ktem zapewnienia przedsibiorstwom pokrycia
wycznie uzasadnionych kosztw prowadzenia dziaalnoci i uzasadnionego zwrotu z kapitau.
W 2015 r. zatwierdzono ogem 326 taryf dla przedsibiorstw ciepowniczych w 404 postpowaniach
oraz przeprowadzono 88 postpowa dotyczcych zmian taryf dla ciepa, w tym w 63 przypadkach
zatwierdzono zmiany obowizujcych taryf dla ciepa. Ponad poowa tych zmian dotyczya zmiany terminu
obowizywania taryfy (przy zachowaniu dotychczas stosowanych cen i stawek opat) oraz wynikaa ze
zmian koncesji. Ponadto w trzech przypadkach odmwiono zatwierdzenia taryf dla ciepa, za dwa
postpowania administracyjne wszczte w sprawie zatwierdzenia taryfy dla ciepa zostay umorzone.
Metodologia oceny taryf dla ciepa przedkadanych przez przedsibiorstwa do zatwierdzenia
w latach 20132015 zostaa zawarta w informacjach Prezesa URE, w szczeglnoci w Informacji
nr 9/2013 Prezesa URE w sprawie zasad i sposobu ustalania oraz uwzgldniania w taryfach dla ciepa
zwrotu z kapitau (kosztu kapitau) na lata 20132015 (Model) oraz Informacji Prezes URE nr 13/2015,
w ktrej opublikowano wskaniki stosowane przy ustalaniu zwrotu z kapitau w taryfach dla ciepa
w 2015 r. oraz w pierwszym kwartale 2016 r.
23 grudnia 2015 r., po analizie uwag dotyczcych stosowania Modelu zgaszanych przez
pracownikw URE bezporednio uczestniczcych w procesie taryfowania, a take z uwzgldnieniem
analizy uwag Izby Gospodarczej Ciepownictwo Polskie, Prezes URE w Informacji z 22 grudnia 2015 r.
nr 47/2015, opublikowa zasady i sposb ustalania oraz uwzgldniania w taryfach dla ciepa zwrotu
z kapitau (kosztu kapitau) na lata 20162020.
Oddziay terenowe URE uwzgldniay w prowadzonych postpowaniach w sprawie zatwierdzania
taryf (przy ustalaniu wycznie uzasadnionych kosztw dostarczania ciepa do odbiorcw), uzyskiwane
od przedsibiorstw, informacje dotyczce realizacji remontw, usuwania awarii, a take inwestycji,
w tym modernizacji rde i sieci ciepowniczych.
124)
Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z 17 wrzenia 2010 r. w sprawie szczegowych zasad ksztatowania taryf oraz
rozlicze z tytuu zaopatrzenia w ciepo (Dz. U. z 2010 r. Nr 194, poz. 1291).

Tabela 48. redniowaone ceny ciepa oraz redniowaone stawki opat za usugi przesyowe dla pierwszego roku stosowania
taryf zatwierdzonych w 2015 r.
Przedsibiorstwa prowadzce dziaalno Przedsibiorstwa prowadzce dziaalno

gospodarcz w zakresie wytwarzania gospodarcz w zakresie przesyania
ciepa i dystrybucji ciepa
Lp. Wojewdztwo redniowaona
redniowaona cena
liczba liczba stawka opaty za
ciepa
przedsibiorstw przedsibiorstw usugi przesyowe
[z/GJ]
[z/GJ]
1 Mazowieckie 25 33,36 23 13,93
2 Dolnolskie 16 39,49 17 18,30
3 Opolskie 8 44,66 8 18,40
4 Kujawsko-pomorskie 22 42,05 22 18,09
5 Wielkopolskie 28 40,71 25 17,12
6 Pomorskie 18 40,94 18 20,23
7 Warmisko-mazurskie 19 38,70 19 17,94
8 Maopolskie 15 36,56 13 20,61
9 Podkarpackie 11 46,72 13 18,76
10 lskie 38 41,13 42 18,37
11 dzkie 21 39,38 23 14,87
12 witokrzyskie 14 42,00 14 18,21
13 Zachodniopomorskie 19 40,63 20 19,49
14 Lubuskie 8 41,13 7 18,85
15 Lubelskie 13 35,64 15 16,43
16 Podlaskie 11 36,84 11 16,28
17 Ogem kraj 286 38,69 290 17,08
rdo: URE.
3.2.3. Inne dziaania

Wrd pozostaych spraw z zakresu ciepownictwa, naley wymieni zgaszane przez
przedsibiorstwa ciepownicze odmowy przyczenia do sieci ciepowniczej. Oddziay terenowe URE
systematycznie s informowane przez przedsibiorstwa ciepownicze o powodach odmw
przyczania podmiotw do sieci ciepowniczej. W 2015 r. wpyny 364 tego rodzaju informacje,
z czego 214 powiadomie dotyczyo obiektw do 50 kW, a 146 powiadomie dotyczyo obiektw
powyej 50 kW, natomiast 4 powiadomienia dotyczyy innych przyczyn dokonanej odmowy
przyczenia do sieci ciepowniczej. W porwnaniu do 2014 r., w ktrym zgoszono cznie 338 odmw,
liczba tych zgosze wzrosa o 7,7%.
W 2015 r. do oddziaw terenowych zoono cznie ok. 100 skarg dotyczcych w szczeglnoci
rozlicze za pobrane ciepo, parametrw dostarczanego ciepa czy te moliwoci zmiany grupy
taryfowej. Czsto te sprawy te pochodziy od mieszkacw budynkw wielolokalowych lub wsplnot
mieszkaniowych i dotyczyy prawidowoci rozliczania kosztw dostarczania ciepa w tych budynkach.
Po przeprowadzeniu postpowa wyjaniajcych udzielano skarcym stosownych wyjanie. Wiele
pyta i wtpliwoci dotyczyo ponadto sposobu ustalania cen w taryfach, trybu weryfikacji kosztw
ponoszonych przez firmy ciepownicze czy te odmw przyczenia do sieci ciepowniczej. Wymienione
zagadnienia stanowiy rwnie przedmiot bezporednich spotka w siedzibach oddziaw terenowych
z odbiorcami ciepa.
W 2015 r. oddziay terenowe URE, jak w latach wczeniejszych, wsppracoway z powiatowymi

rzecznikami konsumentw, ktrzy informowani s m.in. o wynikach postpowa wyjaniajcych
prowadzonych na wniosek odbiorcw z rejonu dziaania rzecznika i oddziaw terenowych.

Ponadto, przedstawiciele dwch oddziaw terenowych kontynuowali swoj dziaalno
w wojewdzkich zespoach (radach) ds. bezpieczestwa energetycznego powoanych przez
poszczeglnych wojewodw. W trakcie posiedze tych zespow poruszane byy m.in. zagadnienia
oceny stanu technicznego infrastruktury ciepowniczej i jej wpywu na cigo i niezawodno dostaw,
a take kwestie przygotowania przedsibiorstw energetycznych do sezonu zimowego. Omawiane byy
rwnie problemy w realizowaniu planowanych inwestycji w zakresie ciepownictwa.
Przedstawiciele oddziaw terenowych URE brali udzia w licznych konferencjach, seminariach,
spotkaniach i szkoleniach dotyczcych problematyki zwizanej z dostarczaniem ciepa, organizowanych
m.in. przez przedsibiorstwa ciepownicze a take przez inne organizacje/jednostki samorzdu
terytorialnego.
W 2015 r. oddziay terenowe URE podejmoway rwnie szereg przedsiwzi o charakterze
informacyjno-edukacyjnym. Pracownicy oddziaw terenowych brali udzia w projektach i warsztatach
edukacyjnych, nad ktrymi patronat honorowy sprawowa niejednokrotnie Prezes URE. Projekty te,
skierowane do rnych grup odbiorcw (zarwno przedsibiorcw, jak i odbiorcw indywidualnych),
dotyczyy m.in. zagadnie efektywnoci energetycznej, energooszczdnoci, praw i obowizkw
odbiorcw energii, sposobu dokonywania rozlicze za dostarczane noniki energii (w tym ciepo).

4. PALIWA CIEKE I BIOPALIWA CIEKE
4.1. Rynek paliw ciekych sytuacja oglna

4.1.1. Charakterystyka rynku
Produkcja paliw ciekych w procesie przerobu ropy naftowej w 2015 r. , podobnie jak w latach
ubiegych, prowadzona bya gwnie w rafineriach nalecych do Polskiego Koncernu Naftowego
ORLEN S.A. oraz Grupy Lotos S.A. Niezmiennie podstawowe rdo dostaw ropy naftowej stanowiy
kraje byego Zwizku Radzieckiego (prawie 90%). Jedynie nieznaczne jej iloci pochodziy z krajw
arabskich (ok. 8%) oraz ze z krajowych (ok. 2%)125).
Wyprodukowane przez rodzimych producentw benzyny silnikowe, olej napdowy i oleje opaowe
niemal w caoci zaspokoiy zapotrzebowanie krajowe na te gatunki paliw. Jedynie ok. 11-20% dostaw
tych paliw na rynek krajowy pochodzio z zagranicy. Odwrotna proporcja miaa miejsce w przypadku
rynku LPG, ktry w 85% by zaopatrywany z dostaw zagranicznych125).
Obrt detaliczny benzynami silnikowymi, olejem napdowym oraz auto-gazem prowadzony jest,
co do zasady, na stacjach paliw i stacjach auto-gazu. Liczba stacji paliw ulega zwikszeniu w stosunku
do 2014 r. Na terenie kraju funkcjonuje ok. 6 746 stacji paliw (w 2014 r. byo ich ok. 6 486), z czego ok.
2 000 to obiekty nalece do przedsibiorcw niezrzeszonych bd skupione w sieciach niezalenych.
Biorc pod uwag liczb eksploatowanych stacji paliw, niezmiennie dominuje Polski Koncern Naftowy
ORLEN S.A., posiadajcy ok. 1 750 stacji (w tym pod logo BLISKA). Drugim polskim operatorem pod
wzgldem liczby uytkowanych stacji paliw jest Grupa Lotos S.A., ktra posiada cznie ok. 480 stacji w caej
Polsce (take pod logo Optima).
Koncerny zagraniczne posiadaj natomiast ok. 1 400 stacji paliw. Liderami pod tym wzgldem s
koncerny BP i Shell. W barwach BP dziaa w sumie ok. 500 stacji paliw. W wyniku przejcia przez Shell
stacji dziaajcych uprzednio w barwach Neste, ten pierwszy niemal zrwna si z BP pod wzgldem
potencjau dystrybucji detalicznej paliw w Polsce. Na trzecim miejscu wci plasuje si Statoil z liczb
ok. 350 stacji (w tym pod logo 1-2-3). Czwart pozycj spord koncernw zagranicznych zajmowa
Lukoil z liczb ponad 115 stacji.
Niezaleni (niezrzeszeni) operatorzy operuj w Polsce na ok. 2 900 stacjach paliw. Stacje w sieciach
operatorw niezalenych posiadajcych wicej ni 10 stacji paliw to blisko 800 obiektw. Nieznacznie
wzrosa rwnie liczba stacji nalecych do sieci sklepowych. Obecnie liczba takich stacji paliw to blisko
180 obiektw125).
Zauwaalna jest rwnie obecno stacji franczyzowych, ktra wynika z faktu, e wielu prywatnych
przedsibiorcw, wobec konkurencji ze strony koncernw, a nierzadko take hipermarketw,
podejmuje wspprac z partnerem posiadajcym siln mark oraz stabiln pozycj rynkow.
Ceny paliw ciekych w dalszym cigu nie podlegaj regulacji Prezesa URE. S one wyznaczane na
zasadach rynkowych zasadniczo uzalenione s od cen ropy naftowej na rynkach wiatowych,
wysokoci stawek podatku akcyzowego i opaty paliwowej, a take od kursu USD oraz euro.
Jako paliw. W 2015 r. do URE wpyno cznie 86 informacji, przekazanych przez Prezesa UOKiK,
dotyczcych podmiotw, u ktrych w wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono wykonywanie
dziaalnoci z naruszeniem obowizujcych przepisw, polegajcych na wprowadzaniu do obrotu paliw
ciekych o jakoci niezgodnej z obowizujcymi normami. Skala liczby ujawnionych przypadkw
naruszania przez przedsibiorcw warunkw koncesji obligujcych do zapewnienia waciwej jakoci
paliw wprowadzanych do obrotu bya zatem mniejsza ni w 2014 r., w ktrym Prezes URE otrzyma
informacje o 94 przypadkach wykonywania dziaalnoci z naruszeniem prawa, dotyczcych
wprowadzania do obrotu paliw ciekych o niewaciwej jakoci. Prezes URE nie dysponuje jednak
informacjami na temat oglnej liczby kontroli przeprowadzonych w 2015 r. przez inspektorw Inspekcji
Handlowej w tym zakresie.
125) rdo: Polska Organizacja Przemysu i Handlu Naftowego.

4.1.2. Prawo i praktyka koncesjonowania
Uwzgldniajc charakter regulacji zawartych w ustawie Prawo energetyczne, dotyczcych szeroko
rozumianego monitorowania podmiotw dziaajcych na rynku paliw ciekych, naley wskaza, e Prezes
URE podejmuje dziaania w tym zakresie poczwszy od etapu udzielania koncesji, co wie si
w szczeglnoci z badaniem sytuacji finansowej wnioskodawcw, ocen kwestii zwizanych
z posiadaniem moliwoci technicznych gwarantujcych prawidowe wykonywanie dziaalnoci,
zapewnieniem zatrudnienia osb o waciwych kwalifikacjach zawodowych (art. 33 ust. 1 pkt 2-4 ustawy
Prawo energetyczne), wyeliminowaniem moliwoci wykonywania dziaalnoci koncesjonowanej przez
wnioskodawcw skazanych prawomocnym wyrokiem sdu za przestpstwo majce zwizek
z przedmiotem dziaalnoci gospodarczej okrelonej ustaw (art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy Prawo
energetyczne). Nie mniej istotne jest monitorowanie dziaalnoci podmiotw, ktre uzyskay koncesje
Prezesa URE, majce na celu zapewnienie wykonywania dziaalnoci koncesjonowanej zgodnie
z warunkami udzielonej koncesji i przepisami rnych gazi prawa (przykadowo mona wskaza tu na
przepisy szeroko rozumianego Prawa budowlanego, przeciwpoarowe, metrologiczne, ochrony
rodowiska i Prawa wodnego, bezpieczestwa i higieny pracy, regulacje dotyczce zapewnienia
waciwej jakoci paliw ciekych). Dziaania te maj na celu wyegzekwowanie wykonywania dziaalnoci
koncesjonowanej zgodnie z warunkami koncesji i przepisami prawa, niejednokrotnie konkretyzujc si
w postaci kar pieninych wymierzanych przez Prezesa URE, bd te, w razie potrzeby, polegaj na
wyeliminowaniu z rynku paliw ciekych przedsibiorcw, ktrzy dopucili si racych nieprawidowoci
w trakcie wykonywania dziaalnoci (cofnicie koncesji).
Kwestie dotyczce koncesjonowania paliw ciekych zostay uregulowane w art. 32 i n. ustawy Prawo
energetyczne, przy czym regulacje prawne dotyczce obowizku koncesjonowania w zakresie paliw
ciekych w 2015 r. nie ulegy zmianie. W dalszym cigu, zgodnie z obowizujcymi przepisami ustawy
Prawo energetyczne, nie wymaga uzyskania koncesji wykonywanie dziaalnoci w zakresie obrotu gazem
pynnym (LPG), jeeli roczna warto tego obrotu nie przekracza rwnowartoci 10 tys. euro (art. 32 ust. 1
pkt 4 lit. a ustawy Prawo energetyczne) oraz dziaalno gospodarcza w zakresie obrotu benzyn lotnicz
oznaczon symbolem PKWiU 23.20.11-40 oraz objt kodem CN 2710 11 31, jeeli roczna warto obrotu
nie przekracza rwnowartoci 1 mln euro (art. 32 ust. 5 ustawy Prawo energetyczne).
W zwizku ze zmianami w ustawie Prawo energetyczne, wprowadzonymi ustaw z 30 maja 2014 r.
o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktw naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach
postpowania w sytuacjach zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa i zakce na rynku
naftowym oraz niektrych innych ustaw126), w 2015 r. Prezes URE kontynuowa, zapocztkowane
w 2014 r., procesy:
odrbnego koncesjonowania obrotu paliwami ciekymi z zagranic,
obsugi zabezpiecze majtkowych okrelonych nalenoci publicznoprawnych w wysokoci 10 mln z,
zoonych przez koncesjonariuszy posiadajcych koncesj na wytwarzanie paliw ciekych lub obrt
paliwami ciekymi z zagranic (z wyjtkiem wytwarzania lub obrotu z zagranic gazem pynnym
LPG), obejmujcej ich przyjmowanie, weryfikacj, przechowywanie, monitorowanie wanoci,
pokrywanie nalenoci oraz zwalnianie.
Wprowadzone w 2014 r. nowe reguy koncesjonowania obrotu paliwami ciekymi z zagranic oraz
dodatkowe obostrzenie w postaci zabezpieczenia majtkowego zwizane z wykonywaniem
dziaalnoci w zakresie wytwarzania paliw ciekych, przysporzyy przedsibiorcom licznych trudnoci,
poczwszy od interpretacji zjawiska obrotu z zagranic, a skoczywszy na zoeniu prawidowego
zabezpieczenia majtkowego. Najczciej stosowan przez przedsibiorcw form zabezpieczenia
okazaa si gwarancja bankowa, ktrej zalecana tre zostaa opublikowana na stronie internetowej
urzdu. Na drugim miejscu uplasowao si upowanienie Prezesa URE do wycznego dysponowania
rodkami pieninymi zgromadzonymi na rachunku lokaty terminowej.
126) Dz. U z 2014 r. poz. 900.

Wnioskodawcy prezentowali take pewne trudnoci dotyczce identyfikacji dziaalnoci polegajcej
na wytwarzaniu paliw ciekych oraz produktw, ktrych wytwarzanie lub obrt podlega obowizkowi
koncesyjnemu. Zgodnie z art. 3 pkt 45 ustawy Prawo energetyczne, wytwarzanie definiuje si jako
produkcj paliw lub energii w procesie energetycznym. Pod pojciem wytwarzania paliw ciekych
naley zatem rozumie wszelkiego rodzaju procesy techniczne, bez wzgldu na stopie ich
skomplikowania, zmierzajce do uzyskania substancji wypeniajcej definicj paliwa ciekego. Zatem
kade poczenie co najmniej dwch rnych substancji (w tym produktw bdcych paliwami
ciekymi) o rnych waciwociach fizykochemicznych i/lub przeznaczeniu, ktre powoduje powstanie
paliwa ciekego o parametrach innych ni przynajmniej jeden z pproduktw/produktw
skomponowanych, jest wytwarzaniem paliwa ciekego. Istotne jest rwnie to, z czego nie zawsze zdaj
sobie spraw przedsibiorcy, e w przypadku posiadania koncesji na wytwarzanie paliw ciekych, dla
wprowadzania do obrotu wytworzonego paliwa, nie ma koniecznoci posiadania odrbnej koncesji na
obrt paliwami ciekymi.
Zgodnie za z brzmieniem art. 3 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne, paliwa cieke s definiowane
jako nonik energii chemicznej, przy czym przepis ten nie rnicuje paliw. Spord natomiast wielu
substancji ciekych bdcych nonikami energii chemicznej jako paliwa cieke (podlegajce
koncesjonowaniu przez Prezesa URE) kwalifikowane s te, ktre wykorzystywane s jako rda teje
energii w rozumieniu przemian energetycznych, co oznacza ich spalanie w przystosowanych do tego
celu urzdzeniach (np. silniki) i instalacjach (np. koty ciepownicze). W zwizku z przedstawion
powyej kwalifikacj, uwzgldniajc przeznaczenie danego paliwa, dla potrzeb koncesjonowania
wydzielono w URE nastpujce grupy paliw ciekych: benzyny silnikowe inne ni benzyny lotnicze,
paliwa lotnicze, oleje napdowe, estry stanowice samoistne paliwo cieke (tzw. B-100), oleje opaowe,
gaz pynny oraz naft.
Sygnalizowane trudnoci dotyczce identyfikacji dziaalnoci polegajcej na wytwarzaniu paliw
ciekych oraz produktw, ktrych wytwarzanie lub obrt podlega obowizkowi koncesyjnemu,
dotyczyy w szczeglnoci rozmaitych substancji, w tym preparatw smarowych powstaych na bazie
oleju napdowego oraz olejw popirolitycznych, pochodzcych z surowcw ropopochodnych, tworzyw
sztucznych, opon itp., oferowanych jako komponenty, pprodukty do dalszej obrbki lub jako
samoistne paliwo opaowe stosowane w instalacjach energetycznego spalania. Substancje te posiadaj
z reguy nieunormowane waciwoci fizykochemiczne, w tym w zakresie szkodliwoci dla rodowiska
oraz cech eksploatacyjnych.
W 2015 r., podobnie jak w roku poprzednim, zoonych zostao wiele wnioskw dotyczcych
przeduenia okresu obowizywania koncesji. Wikszo przedsibiorcw wykazaa si znajomoci
prawa w tym zakresie, skadajc wniosek o przeduenie wanoci koncesji nie pniej, ni na
osiemnacie miesicy przed terminem wyganicia koncesji, zgodnie z art. 39 ustawy Prawo
energetyczne. Natomiast w przypadku zoenia przez przedsibiorcw wniosku po upywie ww.
terminu, przedsibiorca zobowizany by ubiega si o udzielenie nowej koncesji.
Z kolei najczstsz przyczyn zmian w koncesjach byy zmiany siedziby, firmy przedsibiorcy oraz
rozszerzenie dziaalnoci koncesjonowanej. Pojawiay si take wnioski o zmian koncesji
spowodowane poczeniem lub przejciem podmiotw gospodarczych w oparciu o przepisy Kodeksu
spek handlowych.
Wytwarzanie paliw ciekych
W 2015 r. stwierdzono wzrost wpywu wnioskw o udzielenie koncesji na wytwarzanie paliw

w porwnaniu do roku poprzedniego. cznie udzielono 4 koncesje na wytwarzanie paliw ciekych.
Dokonano rwnie zmian 14 koncesji, obejmujcych oznaczenie siedziby koncesjonariusza lub zmiany
przedmiotu i zakresu wykonywania dziaalnoci koncesjonowanej. Ponadto w 2015 r. utracio moc
obowizujc 27 koncesji na wytwarzanie paliw ciekych, zarwno na skutek ich cofnicia, jak te
upywu terminu ich wanoci.
Dane dotyczce wanych na 31 grudnia 2015 r. koncesji na wytwarzanie paliw ciekych zawiera tab. 49.

Przesyanie lub dystrybucja paliw ciekych
W 2015 r. nie nastpiy zmiany w odniesieniu do koncesji na przesyanie paliw ciekych. Koncesj
w tym zakresie posiadaj w dalszym cigu dwaj przedsibiorcy.
Magazynowanie paliw ciekych
W 2015 r. Prezes URE udzieli dwch koncesji na magazynowanie paliw ciekych. Dokonano rwnie
20 zmian decyzji. W 2015 r. utracio moc obowizujc 6 koncesji na magazynowanie paliw ciekych
wobec ich cofnicia lub upywu terminu ich wanoci.
Dane dotyczce wanych na 31 grudnia 2015 r. koncesji na magazynowanie paliw ciekych zawiera
tab. 49.
Obrt paliwami ciekymi
Koncesjonowanie dziaalnoci gospodarczej polegajcej na obrocie paliwami ciekymi w 2015 r.

skoncentrowane byo przede wszystkim na udzielaniu nowych koncesji przedsibiorcom, ktrzy zoyli
wniosek o przeduenie posiadanej koncesji po terminie wskazanym w art. 39 ustawy Prawo
energetyczne albo rozpoczynaj wykonywanie dziaalnoci w powyszym zakresie.
Wikszo postpowa w sprawie udzielenia koncesji na obrt paliwami ciekymi zakoczya si ich
udzieleniem. Odmowa nastpowaa najczciej w sytuacji, gdy przedsibiorca nie spenia warunkw
okrelonych prawem (w szczeglnoci nie posiada moliwoci technicznych oraz finansowych) lub
zosta skazany za przestpstwo majce zwizek z dziaalnoci koncesjonowan. Umorzenie
postpowania nastpowao, gdy przedsibiorca w jego trakcie rezygnowa z zamiaru wykonywania
dziaalnoci koncesjonowanej, natomiast wniosek przedsibiorcy pozostawiany by bez rozpatrzenia,
zgodnie z postanowieniami ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, gdy wnioskodawca nie
uzupeni brakujcej dokumentacji powiadczajcej, e spenia on warunki okrelone przepisami
prawa, wymagane do wykonywania dziaalnoci koncesjonowanej.
Prezes URE w 2015 r. udzieli 1 077 koncesji na obrt paliwami ciekymi, co oznacza spadek o blisko
40% w stosunku do 2014 r. (udzielono wwczas 1 783 tego rodzaju koncesji). Nie oznacza to jednak,
e na rynek paliw ciekych wesza tak liczna grupa nowych podmiotw. Jak wspomniano, zdecydowana
wikszo nowo udzielonych koncesji stanowi kontynuacj koncesji, ktrych przeduenie nie byo
moliwe w trybie ich zmiany, lecz wymagao udzielenia nowej koncesji podmiotowi, ktry na rynku
paliw ciekych funkcjonowa ju w latach wczeniejszych.
Rwnoczenie Prezes URE odmwi udzielenia koncesji w 76 przypadkach. Dokonano rwnie 652
zmian obowizujcych koncesji, w tym w 64 przypadkach dokonano zmiany okresu ich obowizywania
Dane dotyczce wanych na 31 grudnia 2015 r. koncesji na obrt paliwami ciekymi zawiera tab. 49.
Obrt paliwami ciekymi z zagranic
Wprowadzenie w 2014 r. nowych regulacji dotyczcych koncesjonowania obrotu paliwami ciekymi

z zagranic przeoyo si na konieczno obsugi przez Prezesa URE wnioskw w sprawie udzielenia
tego rodzaju koncesji wraz z zabezpieczeniami majtkowymi, licznie skadanych take w 2015 r.
Dotyczyy one zarwno obrotu z zagranic gazem pynnym LPG, ktry nie wymaga zoenia
zabezpieczenia majtkowego, jak rwnie innymi rodzajami paliw, objtymi obowizkiem zoenia
tego zabezpieczenia.
Do 31 grudnia 2015 r. Prezes URE udzieli cznie 108 koncesji na obrt paliwami ciekymi
z zagranic, w tym 89 koncesji zostao wydanych w 2015 r.

Tabela 49. Koncesjonowanie paliw ciekych
Koncesje udzielone Koncesje wane

Paliwa cieke
w 2015 r. [szt.] na koniec 2015 r.* [szt.]
Wytwarzanie 4 46
Magazynowanie 2 55
Przesyanie 0 2
Obrt 1 077 8 263
Obrt z zagranic 89 108
Razem 1 172 8 474
* Obejmuje wszystkie decyzje o udzieleniu koncesji.
rdo: URE.
Cofnicie i wyganicie koncesji, inne dziaania Prezesa URE w obszarze koncesjonowania
Koncesja udzielona przedsibiorstwu energetycznemu, stosownie do zapisw ustawy Prawo

energetyczne (art. 42), wygasa przed upywem czasu, na jaki zostaa wydana, z dniem wykrelenia
danego przedsibiorcy z waciwego rejestru lub ewidencji. O fakcie wykrelenia przedsibiorcy
z waciwego rejestru lub ewidencji Prezes URE dowiaduje si, z reguy, wykorzystujc dostp do
Centralnej Ewidencji i Informacji o Dziaalnoci Gospodarczej i Krajowego Rejestru Sdowego oraz od
innych organw, poniewa przedsibiorcy po zaprzestaniu dziaalnoci zazwyczaj nie s zainteresowani
formalnym powiadomieniem organu koncesyjnego. Kierowana do nich w takich przypadkach
korespondencja najczciej pozostaje bez odpowiedzi. W przypadku stwierdzenia, e przedsibiorca
zosta wykrelony z waciwego rejestru lub ewidencji, wydawana jest decyzja deklaratoryjna
o wyganiciu koncesji z dniem wykrelenia.
Jedn z przyczyn zmiany liczby wanych koncesji jest rwnie upyw terminu ich obowizywania,
przy czym naley uwzgldni, e w czci tego rodzaju przypadkw koncesjonariusze nie wystpuj ju
o ponowne udzielenie koncesji.
Przesanki dla cofnicia koncesji okrelone zostay w art. 41 ustawy Prawo energetyczne.
W zdecydowanej wikszoci przypadkw podejmowanie decyzji w sprawie cofnicia koncesji
nastpowao, gdy przedsibiorcy:
zaprzestali wykonywania koncesjonowanej dziaalnoci gospodarczej,
w racy sposb naruszali warunki udzielonej koncesji, w tym nie uiszczali opat koncesyjnych,
oraz gdy wydano prawomocne orzeczenie zakazujce przedsibiorcy wykonywania dziaalnoci
gospodarczej objtej koncesj.
W 2015 r. utraciy moc obowizujc 1 167 koncesje na obrt paliwami ciekymi. Naley przy tym
podkreli, e liczba ta w znacznej mierze obejmuje koncesje, ktrych okres wanoci zakoczy si
w 2015 r. Liczba ta uwzgldnia zatem w szczeglnoci przedsibiorcw, ktrym zostaa udzielona nowa
koncesja, gdy nie zosta przez nich zoony wniosek o przeduenie dotychczasowej koncesji
w terminie wynikajcym z art. 39 ustawy Prawo energetyczne. Nie jest ona natomiast rwnoznaczna
z liczb koncesjonariuszy, ktrym z jakiejkolwiek z opisanych przyczyn odebrane zostay uprawnienia
do wykonywania dziaalnoci koncesjonowanej w zakresie paliw ciekych.
W procesie koncesjonowania paliw ciekych, jak rwnie monitorowania tego sektora rynku sensu
largo, istotna bya take wsppraca z innymi organami administracji oraz subami pastwa. Przebiega
to dwutorowo: z jednej strony od instytucji pastwowych i sub wpywaj do URE zarwno pytania
dotyczce funkcjonowania rynku paliw ciekych, jak i proby o informacje o poszczeglnych
przedsibiorcach posiadajcych koncesj; z drugiej natomiast strony, organy administracji i suby
nadsyaj informacje o ujawnionych w trakcie wykonywania czynnoci nieprawidowociach
w dziaalnoci przedsibiorcw posiadajcych koncesje.
Po otrzymaniu takich informacji Prezes URE dysponuje trojakimi narzdziami oddziaywania na
podmioty koncesjonowane. Moe, stosownie do indywidualnie ocenionego przypadku, naoy kar

pienin, cofn koncesj, jak rwnie ograniczy jej zakres. Na podstawie art. 41 ust. 3 ustawy
Prawo energetyczne, Prezes URE moe bowiem zmieni (ograniczy) zakres udzielonej koncesji
w przypadkach okrelonych w art. 58 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, tj.
w przypadku, gdy przedsibiorca raco narusza warunki okrelone w koncesji lub inne warunki
wykonywania koncesjonowanej dziaalnoci gospodarczej, okrelone przepisami prawa oraz
w wyznaczonym terminie nie usun stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami
okrelonymi w koncesji lub z przepisami regulujcymi dziaalno gospodarcz objt koncesj.
Cofnicie koncesji stanowi niewtpliwie najdotkliwsz sankcj, jaka moe spotka przedsibiorc. Kary
pienine nakadane s za na przedsibiorcw, ktrzy naruszyli normy prawne okrelone w art. 56
ust. 1 ustawy Prawo energetyczne odnoszce si do koncesjonowanej dziaalnoci gospodarczej
polegajcej na obrocie paliwami ciekymi, w tym w przewaajcej liczbie dotycz one naruszenia
obowizkw wynikajcych z koncesji.
Podobnie jak w roku poprzednim, w 2015 r. organy pastwowe ujawniay fakt prowadzenia
dziaalnoci bez wymaganej koncesji i przekazyway takie informacje do Prezesa URE. Dziaanie takie
stanowi wykroczenie z art. 601 Kodeksu wykrocze i co do zasady podlega kognicji sdw
powszechnych. W takich przypadkach dziaania powinna w szczeglnoci podejmowa Policja,
przygotowujc wniosek o ukaranie przedsibiorcy wykonujcego dziaalno bez stosownej koncesji
Prezesa URE w zakresie wymagajcym jej uzyskania, do sdu powszechnego. Niezalenie od
powyszego, na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12a i ust. 2d pkt 3 ustawy Prawo energetyczne,
wprowadzonego 22 lipca 2014 r. na mocy ustawy z 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o zapasach ropy
naftowej, produktw naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postpowania w sytuacjach zagroenia
bezpieczestwa paliwowego pastwa i zakce na rynku naftowym oraz niektrych innych ustaw, ten kto
bdc osob prawn albo jednostk organizacyjn nieposiadajc osobowoci prawnej, ktrej ustawa
przyznaje zdolno prawn, prowadzi dziaalno gospodarcz w zakresie wytwarzania paliw ciekych lub
obrotu paliwami ciekymi, w tym obrotu paliwami ciekymi z zagranic, bez wymaganej koncesji, podlega
karze pieninej w wysokoci od 200 tys. z do 1 mln z, wymierzanej przez Prezesa URE.
Jednoczenie istotn, z punktu widzenia Prezesa URE, informacj jest take wskazanie dostawcy
paliwa ciekego, ktry sprzedawa paliwa przedsibiorcy nieposiadajcemu wymaganej prawem
koncesji. Zgodnie bowiem z warunkami koncesji na obrt paliwami ciekymi koncesjonariusz nie moe
zawiera umw kupna sprzeday paliw ciekych z przedsibiorstwami energetycznymi, ktre nie
posiadaj koncesji w przypadkach, gdy koncesja taka jest wymagana przepisami Prawa
energetycznego. Dodatkowo, zgodnie z art. 43a ustawy Prawo energetyczne (obowizujcym od
22 lipca 2014 r.) dziaalno gospodarcza w zakresie obrotu paliwami ciekymi moe by prowadzona
wycznie pomidzy przedsibiorstwami energetycznymi posiadajcymi wymagane koncesje,
o ktrych mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1-4, w zakresie wytwarzania i obrotu paliwami ciekymi,
z wyczeniem sprzeday dla odbiorcy kocowego. Powzicie zatem wyej wymienionej informacji
moe stanowi podstaw do wszczcia przez Prezesa URE wobec tego koncesjonariusza postpowania
w sprawie wymierzenia mu kary pieninej.
W 2015 r. Prezes URE kontynuowa rwnie wspprac z instytucjami i organizacjami zwizanymi
z rynkiem paliw, w tym w szczeglnoci z Polsk Organizacj Przemysu i Handlu Naftowego oraz Polsk
Izb Paliw Pynnych.
4.2. Monitorowanie rynku paliw ciekych i biopaliw ciekych

Zagadnienia dotyczce monitorowania rynku paliw ciekych i biopaliw ciekych zostay uregulowane
w Rozdziale 6 ustawy o biopaliwach. Przepisy te w 2015 r. zobowizyway Prezesa URE do prowadzenia
monitoringu rynku paliw ciekych i biopaliw ciekych na podstawie:

A. Sprawozda kwartalnych (art. 30 ust. 2 ustawy o biopaliwach) przekazywanych w terminie do
45 dni po zakoczeniu kwartau, przez producentw paliw ciekych i biopaliw ciekych127),
zawierajcych informacje dotyczce iloci i rodzajw wytworzonych paliw ciekych i biopaliw
ciekych, oraz sposobu ich rozdysponowania a take kosztw zwizanych z wytworzeniem paliw
ciekych i biopaliw ciekych.
B. Danych z systemw administracji celnej, przekazywanych przez Ministra Finansw w formie
sprawozda kwartalnych (art. 30 ust. 3 ustawy o biopaliwach), ktre powinny zawiera informacje
dotyczce iloci i rodzajw paliw ciekych i biopaliw ciekych importowanych oraz sprowadzonych
w ramach nabycia wewntrzwsplnotowego przez producentw paliw ciekych i biopaliw
ciekych128).
Niewykonywanie lub nierzetelne wykonywanie przez przedsibiorcw ww. obowizkw
sprawozdawczych zagroone jest sankcj w postaci kary pieninej.
Naley podkreli, e rwnie w 2015 r. informacje zawarte w sprawozdaniach otrzymywanych od
Ministra Finansw byy sporzdzone wycznie wedug kodw CN i nie uwzgldniay podziau na
biokomponenty, paliwa cieke i biopaliwa cieke, zdefiniowane w art. 2 ust. 1 pkt 3-11 i pkt 23 oraz
ust. 2 ustawy o biopaliwach. Powysze powoduje, e przydatno sprawozda Ministra Finansw dla
celw realizacji przepisw ustawy o biopaliwach jest ograniczona. Dowiadczenia Prezesa URE
zwizane z regulowaniem dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych, w tym w szczeglnoci
w zakresie monitorowania realizacji Narodowego Celu Wskanikowego (NCW) wskazuj, e
informacjom z systemw administracji celnej nie mona nada przymiotu danych kompleksowych,
przez co istnieje ryzyko niezidentyfikowania podmiotu, na ktrym spoczywa obowizek przewidziany
w art. 23 ust. 1 ustawy o biopaliwach. Katalog podmiotw przekazywany przez Ministra Finansw do
dyspozycji Prezesa URE, w trybie okrelonym w art. 30 ust. 3 powoanej ustawy nie ma zatem
charakteru zamknitego, o czym wyranie wiadcz przypadki, w ktrych Prezes URE, na skutek
informacji pozyskanych w toku odrbnych postpowa, dokonuje indywidualnej identyfikacji
podmiotu niewskazanego w adnym z raportw kwartalnych Ministra Finansw za dany rok
rozliczeniowy, a obowizanego do wykonania NCW. Dodatkowo podkreli naley, e ryzyko powstania
luki w systemie monitorowania realizacji NCW wzrasta wraz ze zjawiskiem polegajcym na
podejmowaniu przez poszczeglnych przedsibiorcw dziaalnoci gospodarczej w celu zrealizowania
zaledwie kilku istotnych transakcji w zakresie wprowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
zaimportowanych, wzgldnie nabytych wewntrzwsplnotowo, paliw lub biopaliw ciekych.
Rezultatem dziaa prowadzonych w zakresie monitoringu rynku paliw ciekych i biopaliw ciekych
byy zbiorcze raporty kwartalne Prezesa URE, sporzdzane na podstawie art. 30 ust. 4 ustawy
o biopaliwach, przekazywane ministrom waciwym do spraw: finansw publicznych, gospodarki,
rynkw rolnych oraz rodowiska, a take Prezesowi ARR. Cz zebranych danych, dotyczcych
biopaliw ciekych, byo sukcesywnie publikowanych na stronie internetowej urzdu. Ich zestawienie
zbiorcze dotyczce 2015 r. zawarte zostao w tab. 50.
Naley rwnie zauway, e z pocztkiem 2015 r., w zwizku z nowelizacj ustawy o biopaliwach,
wprowadzon ustaw z 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekych
oraz niektrych innych ustaw, monitorowanie rynku biokomponentw, w tym obsuga
sprawozdawczoci kwartalnej uczestnikw tego rynku, zostao przypisane w caoci Prezesowi ARR.
127) Tj. przedsibiorcw w rozumieniu ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, wykonujcych dziaalno
gospodarcz w zakresie:
wytwarzania, magazynowania, importu lub nabycia wewntrzwsplnotowego paliw ciekych lub biopaliw ciekych
i wprowadzania ich do obrotu lub
importu lub nabycia wewntrzwsplnotowego biokomponentw, a nastpnie ich wykorzystania do wytwarzania przez
siebie paliw ciekych lub biopaliw ciekych
128) Minister waciwy do spraw finansw publicznych przekazuje, w terminie do 45 dni po zakoczeniu kwartau,
Prezesowi URE oraz Prezesowi ARR, sporzdzone wedug kodw CN, na podstawie danych z systemw administracji celnej,
sprawozdanie kwartalne zawierajce informacje dotyczce iloci i rodzajw biokomponentw, paliw ciekych i biopaliw
ciekych importowanych oraz sprowadzonych w ramach nabycia wewntrzwsplnotowego przez producentw i podmioty
sprowadzajce (zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy o biopaliwach).

Tabela 50 . Biopaliwa cieke podstawowe informacje
Na bazie Ester
Jedn. Na bazie oleju
Wyszczeglnienie Ogem benzyn (samoistne
miary napdowego
silnikowych paliwo)
Biopaliwa cieke wytworzone przez og
[tona] 171 284 0 0 171 284
producentw
Biopaliwa cieke sprzedane na
[tona] 173 394 0 0 173 394
terytorium kraju
Biopaliwa cieke przeznaczone do
zastosowania w wybranych flotach* [tona] 14,5 0 0 14,5
oraz zuyte na potrzeby wasne
* Wybrane floty, o ktrych mowa w art. 2 ust. 1 pkt 23 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania
i kontrolowania jakoci paliw.
rdo: URE na podstawie informacji uzyskanych w I, II, III i IV kwartale 2015 r. od producentw, ktrzy przekazali
sprawozdania kwartalne, o ktrych mowa w art. 30 ust. 2 ustawy o biopaliwach.
4.3. Monitorowanie realizacji Narodowego Celu Wskanikowego

Istotn kompetencj Prezesa URE, ktra umoliwia realizacj zobowiza Polski wynikajcych
z przepisw dyrektywy 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie
promowania stosowania energii ze rde odnawialnych, zmieniajcej i w nastpstwie uchylajcej
dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE129), jest monitorowanie oraz egzekwowanie wykonania
Narodowego Celu Wskanikowego (NCW), o ktrym mowa w art. 23 ustawy o biopaliwach, tj.
zapewnienia co najmniej minimalnego udziau biokomponentw i innych paliw odnawialnych
sprzedawanych, zbywanych w innej formie lub zuywanych we wszystkich rodzajach transportu
w oglnej iloci paliw ciekych i biopaliw ciekych sprzedawanych, zbywanych w innej formie lub
zuywanych w cigu roku kalendarzowego w transporcie drogowym i kolejowym, liczonego wedug
wartoci opaowej.
Przepisy ustawy o biopaliwach zakadaj, e Rada Ministrw, co trzy lata, do 15 czerwca danego
roku, okrela, w drodze rozporzdzenia, NCW na kolejne sze lat, biorc pod uwag moliwoci
surowcowe i wytwrcze, moliwoci brany paliwowej oraz przepisy UE w tym zakresie130).
Rozporzdzenie Rady Ministrw z 23 lipca 2013 r.131) stanowi, e wysoko NCW w 2015 r. powinna
wynosi 7,10%.
Zobowizanymi do realizacji Narodowego Celu Wskanikowego s podmioty, w tym majce
siedzib lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wykonujce dziaalno
gospodarcz w zakresie wytwarzania, importu lub nabycia wewntrzwsplnotowego paliw ciekych lub
biopaliw ciekych, ktry sprzedaj lub zbywaj je w innej formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
lub zuywaj na potrzeby wasne na tym terytorium132). Obowizek ten jest zabezpieczony moliwoci
stosowania przez Prezesa URE sankcji finansowych w postaci kar pieninych.
W zwizku z wejciem w ycie ustawy z 27 maja 2011 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania
i kontrolowania jakoci paliw oraz niektrych innych ustaw, od 2012 r. podmioty zobowizane do
realizacji Narodowych Celw Wskanikowych mog zastosowa wspczynnik redukujcy wysoko
NCW w przypadku udokumentowania wykorzystania w danym roku nie mniej ni 70%
biokomponentw wytworzonych przez wytwrcw (w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy
o biopaliwach), prowadzcych dziaalno gospodarcz w zakresie wytwarzania biokomponentw,
129)
Dz. U. UE L 2009.140.16.
130)
Art. 24 ust. 1 ustawy o biopaliwach.
131) Rozporzdzenie Rady Ministrw z 23 lipca 2013 r. w sprawie Narodowych Celw Wskanikowych na lata 20132018 (Dz. U.
z 2013 r. poz. 918).

132) Art. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy o biopaliwach.

z surowcw rolniczych lub biomasy, ktrych pochodzenie zostao okrelone przepisami art. 23 ust. 4
pkt 1-3 ustawy o biopaliwach. Wysoko ww. wspczynnika redukcyjnego na lata 20142015 zostaa
przy tym ustalona na poziomie 0,85133), co oznacza moliwo skorzystania przez podmiot realizujcy
Narodowy Cel Wskanikowy z obniki NCW w tych latach o 15%, po spenieniu wymaga
uprawniajcych do tej obniki, okrelonych w art. 23 ustawy o biopaliwach.
Na podstawie sprawozda rocznych zebranych w 2015 r. w trybie art. 30b ust. 1 ustawy
o biopaliwach od 24 podmiotw, zidentyfikowanych jako obowizane do realizacji NCW w 2014 r.,
ustalono, e udzia biokomponentw i innych paliw odnawialnych w oglnej iloci paliw ciekych
i biopaliw ciekych sprzedawanych, zbywanych w innej formie lub zuywanych na potrzeby wasne
w 2014 r. wynis:
7,77% wrd przedsibiorcw, ktrzy nie skorzystali z moliwoci redukcji NCW,
6,06% wrd przedsibiorcw, ktrzy skorzystali z moliwoci redukcji NCW.
Oglny poziom realizacji NCW w 2014 r., wliczajc realizacj zredukowanego NCW, wynis 6,20%.
22 spord 24 podmiotw zobowizanych do realizacji NCW, wykazao wykonanie tego obowizku na
wymaganym prawem poziomie.
Z kolei na podstawie sprawozda rocznych przekazanych w 2016 r., wstpnie ustalono, e udzia
biokomponentw i innych paliw odnawialnych zuytych we wszystkich rodzajach transportu w oglnej
iloci paliw ciekych i biopaliw ciekych zuytych w transporcie drogowym i kolejowym w 2015 r.
wynis ogem 5,68%, w tym:
7,19% wrd przedsibiorcw, ktrzy nie skorzystali z moliwoci redukcji NCW,
5,53% wrd przedsibiorcw, ktrzy skorzystali z moliwoci redukcji NCW.
Ponadto, w 2015 r. do przedsibiorcw podlegajcych dyspozycji art. 23 ust. 1 ustawy o biopaliwach
kierowano wezwania do przedstawienia szczegowych informacji i dokumentw w zakresie realizacji
NCW w latach wczeniejszych. Na podstawie przekazanych od ww. przedsibiorcw informacji
i dokumentw prowadzone byy czynnoci rozliczeniowe w powyszym zakresie. W stosunku do
podmiotw, ktre nie zrealizoway Narodowego Celu Wskanikowego na wymaganym prawem
poziomie, bd nie wykazay jego realizacji, prowadzono postpowania zmierzajce do zastosowania
sankcji przewidzianych w przepisach ustawy o biopaliwach.
133) Rozporzdzenie Rady Ministrw z 13 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokoci wspczynnikw redukcyjnych na lata 2014
i 2015 (Dz. U. z 2013 r. poz. 1052).

5. SYSTEM WSPARCIA EFEKTYWNOCI ENERGETYCZNEJ
Rok 2015 by pitym rokiem obowizywania ustawy o efektywnoci energetycznej, ktra wesza
w ycie (z pewnymi wyjtkami) 11 sierpnia 2011 r. Ustawa ta rozszerzya katalog zada realizowanych
przez Prezesa URE o zadania zwizane z administrowaniem systemem wiadectw efektywnoci
energetycznej (tzw. biaych certyfikatw). Ponadto ustawa okrelia:
1) krajowy cel w zakresie oszczdnego gospodarowania energi,
2) zadania jednostek sektora publicznego w zakresie efektywnoci energetycznej,
3) zasady uzyskania i umorzenia wiadectwa efektywnoci energetycznej,
4) zasady sporzdzania audytu efektywnoci energetycznej.
Zaoonym efektem dziaa podejmowanych przez wszystkich jej adresatw jest osignicie do
2016 r., co najmniej 9% oszczdnoci energii rozumianej jako 9% redniego krajowego zuycia energii
finalnej w cigu roku przy urednieniu za lata 20012005. Tak okrelone cele przekadaj si na
dziaania zmierzajce do ich osignicia, ktre znajduj swoje ramy prawne w ustawie o efektywnoci
energetycznej. Dziaania te opieraj si na nastpujcych filarach:
1) pierwszy filar mona okreli jako wzorcow rol sektora publicznego, ktry jest obowizany do
stosowania rodkw poprawy efektywnoci energetycznej i do informowania o tym fakcie
spoeczestwa; elementem przewodniej roli administracji publicznej w deniu do osignicia
celw oszczdnociowych jest rwnie bezporednia realizacja dziaa przewidzianych w krajowym
planie dziaa dotyczcych efektywnoci energetycznej,
2) druga grupa dziaa to pozyskanie, poprzez przystpienie do przetargu organizowanego przez
Prezesa URE, wiadectw efektywnoci energetycznej, a wic uzyskanie lub zadeklarowanie
uzyskania oszczdnoci energii,
3) trzeci filar to dziaania Prezesa URE w obszarze monitorowania i rozliczania obowizku
pozyskiwania, przez podmioty do tego zobligowane, wiadectw efektywnoci energetycznej
i nastpnie przedstawiania ich do umorzenia lub dokonywania wnoszenia opaty zastpczej,
domknity systemem kar pieninych wymierzanych w trybach administracyjnoprawnych.
Obecnie przepisy ustawy o efektywnoci energetycznej przewiduj dla Prezesa URE kompetencje
dla realizacji nastpujcych zada:
1) poczwszy od 2012 r.:
a) ogaszania, organizowania, i przeprowadzania co najmniej raz do roku przetargw, w wyniku
ktrych wyonione zostan przedsiwzicia, za ktre otrzymuje si wiadectwa efektywnoci
energetycznej, przy czym kady przetarg podzielony zosta na trzy grupy: dla przedsiwzi
skutkujcych zwikszeniem oszczdnoci energii u odbiorcw kocowych, dla przedsiwzi
skutkujcych oszczdnoci energii przez urzdzenia suce procesowi wytwarzania energii
elektrycznej lub ciepa, czyli urzdzenia potrzeb wasnych oraz dla przedsiwzi skutkujcych
zmniejszeniem strat energii w przesyle lub dystrybucji;
b) wydawania wiadectw efektywnoci energetycznej;
c) przeprowadzenia audytw weryfikacyjnych w odniesieniu do zrealizowanych przedsiwzi
efektywnociowych;
d) wymierzania kar pieninych w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisw ustawy przez
podmioty biorce udzia w przetargach,
2) poczwszy od 2013 r.:
a) identyfikacji podmiotw zobowizanych do rozliczenia si z obowizku uzyskania wiadectw
efektywnoci energetycznej lub uiszczenia opaty zastpczej;
b) identyfikacji ilociowej obowizku w odniesieniu do kadego z ww. podmiotw, przy
uwzgldnieniu ulg i zwolnie przewidzianych w ustawie;
c) dokonania rozliczenia obowizku pozyskania wiadectw efektywnoci energetycznej lub
uiszczenia opaty zastpczej;

d) wymierzania kar pieninych w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisw dotyczcych
realizacji obowizkw, o ktrych mowa w pkt a).
31 grudnia 2015 r. znowelizowana zostaa ustawa o efektywnoci energetycznej134), ktrej okres
obowizywania zosta przeduony do 31 grudnia 2017 r., z wyjtkami okrelonymi w zmienionym art. 48
ustawy.
Niezalenie od powyszego naley wskaza, e realizacja zada w obszarze efektywnoci
energetycznej naoonych na Prezesa URE ustaw o efektywnoci energetycznej napotyka na powane
trudnoci ze wzgldu na brak przydzielenia Prezesowi URE adekwatnych, okrelonych w Ocenie
Skutkw Regulacji ustawy o efektywnoci energetycznej, rodkw przeznaczonych na wykonywanie
przepisw tej ustawy.
Obowizek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE

wiadectwa efektywnoci energetycznej lub uiszczenia opaty zastpczej
1 stycznia 2013 r. weszy w ycie przepisy art. 12 ustawy o efektywnoci energetycznej nakadajce
na przedsibiorstwa energetyczne, odbiorcw kocowych oraz towarowe domy maklerskie lub domy
maklerskie, na okrelonych w ww. przepisach zasadach oraz na zasadach zawartych w przepisach
rozporzdzenia z 4 wrzenia 2012 r.135), obowizek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi
URE, wiadectwa efektywnoci energetycznej lub uiszczenia opaty zastpczej na rachunek bankowy
Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej.
Obowizane podmioty zobowizane s wypeni ww. obowizek do 31 marca kadego roku za
poprzedni rok kalendarzowy. W przeciwnym przypadku naraaj si na sankcje w postaci naoenia
przez Prezesa URE kary pieninej, sigajcej do 10% przychodu osignitego w roku podatkowym
poprzedzajcym rok naoenia kary.
Zatem w 2015 r., zgodnie z brzmieniem art. 12 ustawy o efektywnoci energetycznej podmioty
obowizane, o ktrych mowa w art. 12 ust. 2 ustawy o efektywnoci energetycznej, w celu wywizania si
za lata 20142015 z ustawowego obowizku, wystpoway do Prezesa URE z wnioskami o umorzenie
wiadectw efektywnoci energetycznej. W tym okresie Prezes URE wyda 101 decyzji umarzajcych
wiadectwa efektywnoci energetycznej na czn ilo 38 197,667 toe, potwierdzajcych deklarowan
oszczdno energii wynikajc ze zrealizowanych przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci
energetycznej. Szczegowe informacje dotyczce umorzonych wiadectw efektywnoci energetycznej
przedstawia ponisza tabela.
Tabela 51. Wolumen umorzonych w 2015 r. wiadectw efektywnoci energetycznej
W celu realizacji obowizku Ilo wydanych decyzji Wolumen umorzonych wiadectw efektywnoci
za rok [szt.] energetycznej [toe]
2014 93 34 669,938
2015 8 3 524,729
cznie 101 38 197,667
rdo: URE.
Biorc pod uwag termin przewidziany do realizacji przez podmioty zobowizane obowizku
wynikajcego z art. 12 ustawy o efektywnoci energetycznej, upywajcy 31 marca 2015 r., kontrola jego
wykonania rozpocza si po tym dniu i stanowia zadanie Prezesa URE, realizowane w cigu 2015 r.
Podobnie obowizek, o ktrym mowa wyej, realizowany za 2015 r., rozliczany jest przez Prezesa URE
134)Patrz: ustawa z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o efektywnoci energetycznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 2359).
135) Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z 4 wrzenia 2012 r. w sprawie sposobu obliczania iloci energii pierwotnej
odpowiadajcej wartoci wiadectwa efektywnoci energetycznej oraz wysokoci jednostkowej opaty zastpczej (Dz. U.
z 2012 r. poz. 1039).

dopiero po upywie terminu przewidzianego do jego wykonania (tj. po 31 marca 2016 r.) stanowic
zadanie Prezesa URE przewidziane do realizacji na 2016 r.
W myl art. 12 ust. 2 ustawy o efektywnoci energetycznej, podmiotami zobowizanymi do
realizacji obowizku, o ktrym mowa art. 12 ust. 2 ww. ustawy, byy:
1) przedsibiorstwa energetyczne sprzedajce energi elektryczn, ciepo lub gaz ziemny odbiorcom
kocowym przyczonym do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) odbiorcy kocowi przyczeni do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bdcy czonkami giedy
towarowej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych136),
w odniesieniu do transakcji zawieranych we wasnym imieniu na giedzie towarowej,
3) towarowe domy maklerskie lub domy maklerskie, o ktrych mowa w art. 2 pkt 8 i 9 ustawy
z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych, w odniesieniu do transakcji realizowanych na
giedzie towarowej na zlecenie odbiorcw kocowych przyczonych do sieci na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Jednoczenie, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o efektywnoci energetycznej, ww. obowizek, nie
dotyczy przedsibiorstw energetycznych sprzedajcych ciepo odbiorcom kocowym przyczonym do
sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeeli czna wielko mocy zamwionej przez tych
odbiorcw nie przekracza 5 MW.
Kontrol realizacji obowizku za 2014 r. objto 2 421 przedsibiorstw energetycznych prowadzcych
dziaalno gospodarcz polegajc na wytwarzaniu energii elektrycznej bd ciepa lub prowadzcych
dziaalno gospodarcz w zakresie obrotu energi elektryczn, ciepem bd gazem ziemnym, tj.
podlegajcych potencjalnie obowizkowi, o ktrym mowa w art. 12 ustawy o efektywnoci energetycznej.
5.1. Organizowanie i przeprowadzanie przetargw w celu wyboru

przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej,
za ktre mona uzyska wiadectwa efektywnoci energetycznej
Przeprowadzenie trzeciego przetargu na wybr przedsiwzi sucych poprawie
efektywnoci energetycznej137)
Zgodnie z treci art. 16 ust. 1 ustawy o efektywnoci energetycznej Prezes URE co najmniej raz
w roku ogasza, organizuje i przeprowadza przetarg, majcy na celu dokonanie wyboru przedsiwzi
sucych poprawie efektywnoci energetycznej, za ktre mona uzyska wiadectwa efektywnoci
energetycznej.
Majc na uwadze powysze, 19 grudnia 2014 r. Prezes URE zamieci w Biuletynie Informacji
Publicznej URE ogoszenie Nr 1/2014 w sprawie przetargu na wybr przedsiwzi sucych poprawie
efektywnoci energetycznej, za ktre mona uzyska wiadectwa efektywnoci energetycznej.
W ogoszeniu o przeprowadzeniu przetargu Prezes URE okreli warto wiadectw efektywnoci
energetycznej przewidzianych do wydania w tym przetargu, dla kadej z kategorii przedsiwzi
sucych poprawie efektywnoci energetycznej, o ktrych mowa w art. 16 ust. 3 ustawy
o efektywnoci energetycznej, na poziomie:
1) 1 743 585 toe dla przedsiwzi w zakresie zwikszenia oszczdnoci energii przez odbiorcw
kocowych,
2) 217 948 toe dla przedsiwzi w zakresie zwikszenia oszczdnoci energii przez urzdzenia potrzeb
wasnych,
3) 217 948 toe dla przedsiwzi w zakresie zmniejszenia strat energii elektrycznej, ciepa lub gazu
ziemnego w przesyle lub dystrybucji.
136)Dz. U. z 2014 r. poz. 197 z pn. zm.

137)Pierwszy przetarg na wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej zosta ogoszony przez
Prezesa URE 31 grudnia 2012 r., drugi przetarg 27 grudnia 2013 r.

Okrelajc warto wiadectw efektywnoci energetycznej przewidzianych do wydania w trzecim
przetargu Prezes URE kierowa si, w myl art. 16 ust. 6 ustawy, stopniem realizacji krajowego celu
w zakresie oszczdnego gospodarowania energi, o ktrym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy oraz iloci
dotychczas wydanych wiadectw efektywnoci energetycznej.
Podmioty zainteresowane udziaem w trzecim przetargu mogy skada oferty przetargowe do
19 stycznia 2015 r.
Z kolei 19 lutego 2015 r., tj. w dniu przeprowadzenia przetargu, komisja przetargowa powoana
przez Prezesa URE dokonaa otwarcia ww. ofert przetargowych.
W odpowiedzi na ww. ogoszenie Prezesa URE do urzdu wpyno 736 ofert przetargowych, z czego:
jedna oferta zostaa wycofana na wniosek podmiotu przystpujcego do przetargu,
735 ofert zostao skutecznie zgoszonych do udziau w przetargu.
Tabela 52. Zagregowane dane charakteryzujce oferty przetargowe skutecznie zoone w trzecim przetargu na wybr
przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej
Lp. Rodzaj danych Dane

1 Liczba skutecznie zoonych ofert przetargowych po ich otwarciu [szt.] 735
Liczba ofert w kategorii 1 zwikszenie oszczdnoci energii u odbiorcw
3 534
kocowych [szt.]
Liczba ofert w kategorii 2 zwikszenie oszczdnoci energii przez urzdzenia
4 65
potrzeb wasnych [szt.]
Liczba ofert w kategorii 3 zmniejszenie strat energii elektrycznej, ciepa lub gazu
5 136
ziemnego w przesyle lub dystrybucji [szt.]
Poziom deklarowanej cznej iloci energii zaoszczdzonej rednio w cigu roku, tj.
6 179 277,712
suma ze wszystkich skutecznie zoonych otwartych ofert przetargowych [toe/rok]
Przedzia poziomu deklarowanej iloci energii zaoszczdzonej rednio w cigu
7 od 10,133 do 11 520,000
roku [toe/rok]
Poziom deklarowanej cznej iloci energii zaoszczdzonej rednio w cigu roku
8 139 343,341
w kategorii 1 [toe/rok]
9 22 681,402
10 17 252,969
11 czna warto wiadectw efektywnoci energetycznej z ofert [toe] 282 556,936
12 Przedzia wartoci wiadectw efektywnoci energetycznej z ofert [toe] od 1,000 do 13 016,426
13 czna warto wiadectw efektywnoci energetycznej z ofert w kategorii 1 [toe] 225 750,411
16 Przedzia wartoci efektu energetycznego * we wszystkich ofertach od 0,240 do 45,305
17 Przedzia wartoci efektu energetycznego kategorii 1 od 0,24 do 3,649
Okres uzyskiwania oszczdnoci na podstawie wszystkich ofert
20 od 0 roku do 45 lat
(lata kalendarzowe)
* Warto efektu energetycznego stosunek iloci energii zaoszczdzonej rednio w cigu roku w wyniku realizacji
przedsiwzicia lub przedsiwzi tego samego rodzaju sucych poprawie efektywnoci energetycznej do wartoci
wiadectwa efektywnoci energetycznej.
rdo: URE.
Jednoczenie naley wskaza, e podmiotami przystpujcymi do trzeciego przetargu

w szczeglnoci byy:
przedsibiorstwa energetyczne ciepownicze (zakres dziaalnoci: wytwarzanie ciepa, przesyanie
i dystrybucja ciepa, obrt ciepem),
przedsibiorstwa energetyczne elektroenergetyczne (zakres dziaalnoci: wytwarzanie energii
elektrycznej, przesyanie energii elektrycznej, dystrybucja energii elektrycznej),
spdzielnie mieszkaniowe,

przedsibiorstwa przemysowe (przemys wydobywczy, spoywczy, hutniczy),
instytucje doradztwa energetycznego,
waciciele budynkw biurowych,
firmy telekomunikacyjne,
gminy,
inne.
Natomiast zakres przedsiwzi zgoszonych przez ww. podmioty do udziau w przetargu
obejmowa w szczeglnoci przedsiwzicia, takie jak:
1) zakres przedsiwzi w kategorii 1 zwikszenie oszczdnoci energii u odbiorcw kocowych:
likwidacja indywidualnego, niskoefektywnego ogrzewania mieszka i budynkw i zastpienie
ciepem sieciowym pochodzcym z OZE lub kogeneracji;
likwidacja niskoefektywnych kotowni gazowych i olejowych i zastpienie ich ciepem sieciowym
pochodzcym z OZE lub kogeneracji;
modernizacja i wymiana owietlenia drogowego i owietlenia w budynkach na energooszczdne;
modernizacja indywidualnych wzw cieplnych;
modernizacja instalacji centralnego ogrzewania;
odzysk energii z procesu przemysowego;
przebudowa i modernizacja pomp obiegowych;
termomodernizacja budynkw;
modernizacja i wymiana urzdze wykorzystywanych w procesach przemysowych,
2) zakres przedsiwzi w kategorii 2 zwikszenie oszczdnoci energii przez urzdzenia potrzeb wasnych:
modernizacja urzdze potrzeb wasnych;
optymalizacja potrzeb wasnych,
3) zakres przedsiwzi w kategorii 3 zmniejszenie strat energii elektrycznej, ciepa lub gazu
ziemnego w przesyle lub dystrybucji:
modernizacja i wymiana sieci ciepowniczych;
modernizacja izolacji termicznej sieci ciepowniczej;
modernizacja grupowych wzw cieplnych;
wymiana transformatorw;
zmiana czynnika zasilajcego sie ciepownicz z pary na wod.
21 wrzenia 2015 r. komisja przetargowa powoana przez Prezesa URE rozstrzygna trzeci przetarg
na wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej.
Realizujc obowizki wynikajce z przepisw 12 ust. 2 rozporzdzenia Ministra Gospodarki
z 23 padziernika 2012 r. w sprawie przetargu na wybr przedsiwzi sucych poprawie
efektywnoci energetycznej138), Prezes URE w Biuletynie Informacji Publicznej URE, z zachowaniem
przepisw o ochronie informacji niejawnych lub innych informacji prawnie chronionych, zamieci
protok z przebiegu przeprowadzonego przetargu, sporzdzony przez komisj przetargow.
Ww. protok zawiera m.in.:
1) oznaczenie daty i miejsca:
a) skadania ofert przetargowych;
b) otwarcia ofert przetargowych;
c) rozstrzygnicia przetargu,
2) liczb zoonych ofert przetargowych,
3) wskazanie ofert przetargowych:
a) odrzuconych wraz z podaniem przyczyn ich odrzucenia;
b) wybranych, w ktrych, zgodnie z deklaracj przetargow, zadeklarowano warto efektu
energetycznego zawierajc si w przedziale, o ktrym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy
o efektywnoci energetycznej;
c) niewybranych z podaniem przyczyn ich niewybrania.
138) Dz. U. z 2012 r. poz. 1227, dalej: rozporzdzenie przetargowe.

W wyniku rozstrzygnicia trzeciego przetargu komisja przetargowa wybraa 502 oferty przetargowe,
liczba ofert, ktre nie zostay wybrane wynosi 3. Natomiast 230 ofert przetargowych zostao
odrzuconych, w zwizku z wystpieniem przesanek, o ktrych mowa w 10 ust. 3 rozporzdzenia
przetargowego139).
Istotn rol w ofercie przetargowej peni:
1) deklaracja przetargowa, ktra stanowi owiadczenie woli w zakresie przystpienia do przetargu
i zawiera parametry niezbdne dla rozstrzygnicia przetargu, ktre powinny stanowi
odzwierciedlenie danych zawartych w audycie efektywnoci energetycznej i karcie tego audytu oraz
wnioskowan warto wiadectwa efektywnoci energetycznej,
2) karta audytu efektywnoci energetycznej stanowica wycig danych zawartych w audycie, ktra
w przypadku wygrania przetargu i otrzymania wiadectwa efektywnoci energetycznej,
zamieszczana jest w Biuletynie Informacji Publicznej URE.
Z powyszego wynika, e jednym z istotnych warunkw otrzymania wsparcia ze rodkw
publicznych w postaci wiadectw efektywnoci energetycznej jest dochowanie naleytej starannoci
w zakresie sporzdzania oferty przetargowej, ze szczeglnym uwzgldnieniem deklaracji przetargowej
i karty audytu efektywnoci energetycznej.
Najczstszymi przesankami odrzucenia oferty byy: nieprawidowo wypeniona deklaracja
przetargowa oraz nieprawidowo wypeniona karta audytu efektywnoci energetycznej,
w szczeglnoci w zwizku z wystpieniem m.in.:
bdw rachunkowych,
brakw danych wymaganych przepisami prawa,
niespjnoci danych i informacji zawartych w poszczeglnych punktach deklaracji przetargowej
oraz w pozostaych dokumentach skadajcych si na ofert przetargow.
Natomiast warto wiadectw efektywnoci energetycznej, o ktre ubiegay si podmioty, ktre
wygray w trzecim przetargu na wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej
wyniosa 149 886,169 toe, co stanowi 6,877% wartoci wiadectw przewidzianych do wydania w ww.
przetargu.
Z kolei w poszczeglnych kategoriach przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci
energetycznej udzia wartoci wiadectw efektywnoci energetycznej, o ktre ubiegay si podmioty,
ktre wygray w trzecim przetargu, do wartoci wiadectw przewidzianych do wydania w kadej
z kategorii uksztatowaa si nastpujco:
6,909% przypado na kategori przedsiwzi w zakresie zwikszenia oszczdnoci energii przez
odbiorcw kocowych,
7,606% przypado na kategori przedsiwzi w zakresie zwikszenia oszczdnoci energii przez
urzdzenia potrzeb wasnych,
5,895% przypado na kategori przedsiwzi w zakresie zmniejszenia strat energii elektrycznej,
ciepa lub gazu ziemnego w przesyle lub dystrybucji.
Majc na uwadze skal zainteresowania rozstrzygnitym w 2015 r. przetargiem na wybr
przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej, wyraon liczb zoonych ofert
przetargowych naley zauway, e Prezesowi URE przedoono do rozpatrzenia oferty przetargowe
w iloci wikszej w porwnaniu do drugiego przetargu, do ktrego skutecznie zgoszono 484 ofert
przetargowych.
139) Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z 23 padziernika 2012 r. w sprawie przetargu na wybr przedsiwzi sucych
poprawie efektywnoci energetycznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 1227). Zgodnie z treci tego przepisu Komisja odrzuca ofert
przetargow, jeeli w wyniku sprawdzenia, o ktrym mowa w 10 ust. 2:
1) oferta nie zawiera prawidowo wypenionej deklaracji przetargowej lub audytu efektywnoci energetycznej,
2) zgodnie z deklaracj przetargow przedsiwzicie suce poprawie efektywnoci energetycznej zgoszone do przetargu
nie spenia warunkw, o ktrych mowa w art. 18 ustawy o efektywnoci energetycznej.

Tabela 53. Zagregowane wyniki przetargu na wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej wedug
kategorii, o ktrych mowa w art. 16 ust. 3 ustawy o efektywnoci energetycznej
Warto
Warto wiadectw Udzia
Przedzia wartoci
Kategoria wiadectw efektywnoci procentowy
efektw
przedsiwzi efektywnoci (t r ; Liczba energetycznej,
energetycznych
sucych energetycznej max)140) wybranych o ktre (dane z kol. 5
zadeklarowanych
poprawie przewidzianych ofert ubiegaj si : dane z kol. 2)
przez podmioty,
efektywnoci do wydania gdzie t = 0,3 [szt.] podmioty, * 100%
ktre wygray
energetycznej w przetargu ktre wygray
przetarg
[toe] przetarg [%]
[toe]
1 2 3 4 5 6 7
Zwikszenie
oszczdnoci
energii przez 1 743 585 <0,209;1,875> 374 120 460,830 6,909 <0,244;1,875>
odbiorcw
kocowych
Zwikszenie
oszczdnoci
energii przez
217 948 <0,269;1,050> 34 16 576,699 7,606 <0,351;1,050>
urzdzenia
potrzeb
wasnych
Zmniejszenie
strat energii
elektrycznej,
ciepa lub gazu 217 948 <0,297;45,305> 94 12 848,640 5,895 <0,350;45,305>
ziemnego w
przesyle lub
dystrybucji
RAZEM 2 179 481 502 149 886,169 6,877 <0,244;45,305>
rdo: URE.
Ogoszenie czwartego przetargu na wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci

energetycznej
29 grudnia 2015 r. Prezes URE ogosi czwarty przetarg na wybr przedsiwzi sucych poprawie
efektywnoci energetycznej.
W myl przepisw art. 16 ust. 6 ustawy o efektywnoci energetycznej, okrelajc warto wiadectw
efektywnoci energetycznej przewidzianych do wydania w czwartym przetargu, o ktrym mowa w art. 16
ust. 1 ww. ustawy, Prezes URE kierowa si:
wartoci wydanych dotychczas wiadectw efektywnoci energetycznej oraz
stopniem realizacji krajowego celu w zakresie oszczdnego gospodarowania energi, o ktrym
mowa w art. 4 ust. 1 ustawy.
Majc na uwadze pierwsz z powyszych przesanek naley podkreli, e do dnia ogoszenia
przetargu Prezes URE wyda 893 wiadectwa efektywnoci energetycznej na czny wolumen
226 440,328 toe.
W przypadku drugiej przesanki, tj. stopnia realizacji krajowego celu w zakresie oszczdnego
gospodarowania energi, o ktrym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, istotnym do wykorzystania przez
140) Przedzia, o ktrym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o efektywnoci energetycznej, gdzie poszczeglne symbole
oznaczaj:
t wspczynnik akceptacji ofert,
r rednia warto efektu energetycznego,
max najwysza zadeklarowana w danym przetargu warto efektu energetycznego.

Prezesa URE rdem informacji o stopniu realizacji krajowego celu w zakresie oszczdnego
gospodarowania energi nadal pozostay zarwno uzasadnienie do projektu ustawy jak i Drugi Krajowy
Plan Dziaa, dotyczcy efektywnoci energetycznej i zawarte w ww. dokumentach projektowane
warto oczekiwanych oszczdnoci energii finalnej 2,2 Mtoe do 2016 r. Przyjcie wielko puli
wiadectw planowanych do wydania w czwartym przetargu na poziomie 1 973 560 toe, nie pozostaje
w sprzecznoci rwnie z celem okrelonym w Krajowym Plan Dziaa dotyczcym efektywnoci
energetycznej dla Polski 2014.
Majc na uwadze powysze, w ogoszeniu o przeprowadzeniu przetargu Prezes URE okreli warto
wiadectw efektywnoci energetycznej przewidzianych do wydania w tym przetargu, dla kadej
z kategorii przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej, o ktrych mowa w art. 16
ust. 3 ustawy o efektywnoci energetycznej, na poziomie:
1) 1 578 848 toe dla przedsiwzi, o ktrych mowa w art. 16 ust. 3 pkt 1 ustawy (tj. dla kategorii
przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej w zakresie zwikszenia oszczdnoci
energii przez odbiorcw kocowych),
2) 197 356 toe dla przedsiwzi, o ktrych mowa w art. 16 ust. 3 pkt 2 ustawy (tj. dla kategorii
przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej w zakresie zwikszenia oszczdnoci
energii przez urzdzenia potrzeb wasnych),
3) 197 356 toe dla przedsiwzi, o ktrych mowa w art. 16 ust. 3 pkt 3 ustawy (tj. dla kategorii
przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej w zakresie zmniejszenia strat energii
elektrycznej, ciepa lub gazu ziemnego w przesyle lub dystrybucji).
Jednoczenie warto wspczynnika akceptacji ofert (t), o ktrym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy
o efektywnoci energetycznej w czwartym przetargu wynosi 0,3 zgodnie z obwieszczeniem Ministra
Gospodarki z 2 listopada 2015 r. w sprawie okrelania wartoci wspczynnika akceptacji ofert141).
Rozstrzygnicie czwartego przetargu na wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci
energetycznej nastpi w 2016 r.
5.2. Wydawanie wiadectw efektywnoci energetycznej

Podmioty, ktre wygray przetarg, stosownie do art. 21 ust. 3 i 4 w zwizku z art. 21 ust. 1 ustawy
o efektywnoci energetycznej oraz w zwizku z art. 217 1 i 2 pkt 1 kpa mog skada do Prezesa URE
wnioski o wydanie wiadectwa efektywnoci energetycznej.
Do koca 2015 r. do Prezesa URE wpyno 546 wnioskw o wydanie wiadectw efektywnoci
energetycznej.
W 2015 r. Prezes URE wyda 794 wiadectwa efektywnoci energetycznej, o cznej wartoci
206 211,598 toe, co stanowio 90,95% cznej wartoci wiadectw efektywnoci energetycznej
wydanych przez Prezesa URE dla podmiotw, ktre wygray dotychczas rozstrzygnite przetargi na
wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej.
Informacje o wydanym wiadectwie efektywnoci energetycznej wraz z kart audytu efektywnoci
energetycznej sporzdzon dla przedsiwzicia sucego poprawie efektywnoci energetycznej
okrelonego w tym wiadectwie, Prezes URE zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej URE,
niezwocznie po jego wydaniu142).
Jednoczenie naley wskaza, e w myl art. 25 ust. 1 ustawy o efektywnoci energetycznej, ze
wiadectwa efektywnoci energetycznej wynikaj zbywalne prawa majtkowe, ktre s towarem
giedowym w rozumieniu ustawy z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych143).
Prawa majtkowe wynikajce ze wiadectwa efektywnoci energetycznej powstaj z chwil
zapisania wiadectwa efektywnoci energetycznej po raz pierwszy na koncie ewidencyjnym w rejestrze
wiadectw efektywnoci energetycznej prowadzonym przez podmiot organizujcy obrt prawami
141) M. P. z 2015 r. poz. 1213.

142) Obowizek Prezesa URE realizowany na podstawie art. 21 ust. 5 ustawy o efektywnoci energetycznej.
143) Dz. U. z 2014 r. poz. 197 z pn. zm.

majtkowymi wynikajcymi ze wiadectw efektywnoci energetycznej, na podstawie przekazywanej
ww. podmiotowi przez Prezesa URE informacji o wiadectwie efektywnoci energetycznej wydanym
dla zrealizowanego przedsiwzicia sucego poprawie efektywnoci energetycznej i przysuguj
podmiotowi bdcemu posiadaczem tego konta.
Istotnym jest, e wydanie przez Prezesa URE wiadectwa efektywnoci energetycznej jest
jednoznaczne z powstaniem praw majtkowych w odniesieniu do przedsiwzi zrealizowanych przez
podmiot, ktry wygra przetarg. Natomiast w przypadku wiadectwa efektywnoci energetycznej
wydanego dla przedsiwzicia, ktre zostanie zrealizowane przez podmiot, ktry wygra przetarg,
materializacja prawa majtkowego nastpi dopiero po faktycznym zrealizowaniu przedsiwzicia, oraz
po spenieniu szeregu obligatoryjnych przesanek przewidzianych przepisami ustawy o efektywnoci
energetycznej (okrelonych w szczeglnoci w art. 22 ustawy o efektywnoci energetycznej).
Rejestr wiadectw efektywnoci energetycznej jest prowadzony przez TGE S.A., ktra na pocztku
listopada 2013 r. wprowadzia do obrotu pierwsze prawa majtkowe wynikajce ze wiadectw
efektywnoci energetycznej PMEF. TGE S.A. wprowadzia rwnie w tym samym czasie indeksy
cenowe dla transakcji zawartych na Rynku Praw Majtkowych, ktrych przedmiotem s prawa
majtkowe wynikajce ze wiadectw efektywnoci energetycznej:
EFX indeks dla transakcji sesyjnych,
EFX_TP indeks dla transakcji pozasesyjnych,
EFX_POLPX indeks dla transakcji sesyjnych i pozasesyjnych.

6. INNE ZADANIA PREZESA URE
6.1. Kontrolowanie dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych

6.1.1. Kontrola stosowania taryf
Przepisy ustawy Prawo energetyczne wskazuj wprost obszary, ktre podlegaj kontroli Prezesa
URE. Zgodnie z delegacj ustawow zawart w art. 23 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy, do zakresu dziaania
Prezesa URE naley m.in. kontrola stosowania taryf paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepa pod
wzgldem ich zgodnoci z zasadami okrelonymi w art. 44, 45 i 46 ustawy, w tym analizowanie
i weryfikowanie kosztw przyjmowanych przez przedsibiorstwa energetyczne jako uzasadnione do
kalkulacji cen i stawek opat w taryfach.
Zmierzajc wic do rwnowaenia interesw przedsibiorstw i odbiorcw paliw i energii, Prezes
URE dokonuje kontroli w kadym postpowaniu administracyjnym w sprawie zatwierdzenia taryfy, bez
wzgldu na rodzaj nonika m.in. poprzez:
1) analizowanie i weryfikowanie kosztw przyjmowanych przez przedsibiorstwa energetyczne jako
uzasadnione do kalkulacji cen i stawek opat (w tym prawidowo kosztw przeniesionych i sposb
podziau kosztw wsplnych),
2) sprawdzanie, czy wysoko proponowanych do zatwierdzenia cen i stawek opat zapewnia ochron
interesw odbiorcw przed ich nieuzasadnionym poziomem,
3) ustalanie udziau opat staych w cznych opatach za usugi dystrybucji,
4) sprawdzanie, czy przedsibiorstwa rnicuj ceny i stawki opat dla poszczeglnych grup
taryfowych stosownie do ponoszonych kosztw,
5) analizowanie prawidowoci planowanych przychodw za ponad umowny pobr energii biernej,
przekroczenia mocy i opaty za usugi wykonywane na dodatkowe zlecenie odbiorcy itp., o ktre to
przychody pomniejszany jest przychd pokrywajcy koszty uzasadnione przedsibiorstwa,
a stanowicy podstaw do kalkulacji stawek opat, itd.
Ponadto, Prezes URE prowadzi stay, biecy nadzr nad stosowaniem taryf przez przedsibiorstwa
energetyczne, w szczeglnoci w zwizku z wtpliwociami odbiorcw, co do prawidowoci ich
stosowania.
W 2015 r. wystpiono do piciu OSD, ktrzy od 1 lipca 2007 r. dokonali rozdziau dziaalnoci
(ENERGA-Operator S.A., ENEA Operator Sp. z o.o., RWE Stoen Operator Sp. z o.o., PGE Dystrybucja S.A.
oraz TAURON Dystrybucja S.A.) oraz do szeciu sprzedawcw z urzdu (ENERGA-Obrt S.A. ENEA S.A.,
PGE Obrt S.A., RWE Polska S.A., TAURON Sprzeda Sp. z o.o. oraz TAURON Sprzeda GZE Sp. z o.o.)
w sprawie prognozowania zuycia dla odbiorcw, ktrych odczyt rozliczeniowy jest duszy ni miesic.
Z odpowiedzi przedsibiorstw wynika, e:
dziewi przedsibiorstw stosuje prognozowanie zuycia energii dla odbiorcw, a dwa
przedsibiorstwa opieraj si wycznie na odczytach rzeczywistych (najduszy okres rozliczeniowy
w przypadku tych przedsibiorstw wynosi 2 miesice),
prognozy s ustalane na podstawie rzeczywistego zuycia w analogicznych okresach przeszych (tak
jak wymagaj przepisy). Przedsibiorstwa nie posiadaj osobnych wewntrznych instrukcji
w sprawie okrelania prognoz. W odpowiedziach przedstawiono, e stosuje si: prognoz w oparciu
o redniodobowe zuycie z poprzednich okresw, szczegowe algorytmy (przedstawiono w trzech
przypadkach), algorytm zastosowany do systemw bilingowych oraz e zasady sporzdzania
prognoz zawarte s w Oglnych Warunkach Umowy, wzgldnie e s ujte w dokumentach
obsugowych,
przedsibiorstwa sporzdzajc prognoz, opieraj si na aktualnie obowizujcych cenach
i stawkach, nie prognozujc ich zmiany w przyszoci. W jednym przypadku przedsibiorstwo

stwierdzio, e stosuje si w prognozowaniu nowe ceny i stawki, tylko w przypadku gdy zostay one
zatwierdzone,
przedsibiorstwa stosuj zasad, e dzie odczytu jest ostatnim dniem okresu rozliczeniowego (cho
w jednym przypadku stwierdzono, e w ofercie sprzedaowej istnieje typ rozlicze prognozowanych,
dla ktrych priorytetem jest miesic planowanego rozliczenia, a nie cykl rozliczeniowy. W takim
przypadku stosowane jest doszacowanie na podstawie rzeczywistych odczytw dokonanych).
Doszacowania s jednak czynione w przypadku braku moliwoci dokonania rzeczywistego odczytu
(jak wynika z odpowiedzi piciu przedsibiorstw),
cztery przedsibiorstwa stwierdziy, e nie otrzymyway skarg z tytuu prognozowania zuycia, jedno nie
poinformowao o jakichkolwiek skargach, oraz jedno przedsibiorstwo stwierdzio, e skargi pojawiay
si w przeszoci, gdy stosowano prognozowanie zuycia (tj. wystpoway okresy rozliczeniowe dusze
ni 2 miesice). Pozostae przedsibiorstwa wskazyway, e otrzymyway pojedyncze skargi.
6.1.2. Dziaania interwencyjne przykady

Prezes URE prowadzi biecy nadzr nad przedsibiorstwami energetycznymi wynikajcy
z napywajcej korespondencji, od odbiorcw paliw i energii, pod ktem zgodnoci stosowania taryf
z okrelonymi w nich warunkami.
W wikszoci przypadkw udzielano wyczerpujcych odpowiedzi, gdy zadawane pytania lub
stawiane zarzuty wynikay raczej z nieznajomoci tematu przez piszcego.
Tylko w nielicznych przypadkach Prezes URE podejmowa interwencje w przedsibiorstwach
energetycznych, aby uzyska informacj na temat sprawy, majc na celu pomoc odbiorcy
i doprowadzenie do rozlicze zgodnych z warunkami okrelonymi w taryfie. Poniej przedstawiono
katalog typw interwencji najczciej wystpujcych w 2015 r.
Dziaania interwencyjne w zakresie energii elektrycznej
1. Odbiorca zwrci si do Prezesa URE w sprawie nieprawidowego naliczania opaty abonamentowej

przez przedsibiorstwo energetyczne. Postpowanie wyjaniajce potwierdzio stanowisko
odbiorcy. Ponadto, na skutek interwencji Prezesa URE przeprowadzone kontrole wykazay, e
nieprawidowo dotyczy wikszej liczby odbiorcw. W wyniku przeprowadzonego dziaania
przedsibiorstwo podjo czynnoci polegajce na korekcie bdnie wystawionych faktur. Z tytuu
wystawiania faktur zawierajcych nieprawidow wysoko opat abonamentowych, wszczto
postpowanie o naoenie kary pieninej.
2. W zwizku z napywajcymi skargami i informacjami dotyczcymi dziaania przedsibiorstwa
w zakresie wystawiania niezasadnie zawyonych faktur, a take wysania nieuzasadnionych wezwa
do zapaty, pomimo wiadomoci przedsibiorstwa co do wystawienia zawyonych faktur, wszczto
postpowanie wyjaniajce. W trakcie postpowania przedsibiorstwo wyjanio, e dziaania
windykacyjne wobec osb, ktrym wysano bdne wezwania zostay wstrzymane, a przyczyn
wystawienia zawyonych faktur i w konsekwencji wysania wezwa, byy nieprawidowoci
w odczytach szacowanych, realizowanych w nowym systemie bilingowym OSD. Przedsibiorstwo
poinformowao take, e prowadzone s prace majce na celu eliminacj bdu oraz wystawienie
korekt faktur. Ponadto przedsibiorstwo wyjanio, e oprcz indywidualnego powiadomienia
odbiorcw, umiecio na swojej stronie komunikat o bezzasadnoci bdnych wezwa do zapaty.
3. Odbiorca zwrci si do Prezesa URE z wnioskiem o sprawdzenie, czy zasady stosowania przez
operatora systemu dystrybucyjnego podwyszonego wspczynnika pewnoci zasilania
w rozliczeniach za korzystanie z jednej z dwch linii energetycznych dla dwch oddzielnych
obszarw s zgodne z jego taryf. Prezes URE zwrci si do przedsibiorstwa z wezwaniem do
udzielenia wyjanie w zakresie poczynionych uzgodnie z odbiorc co do faktycznego sposobu

eksploatacji tych przyczy po zakoczeniu procesu modernizacyjnego w infrastrukturze
i instalacjach odbiorcy. Ustalono, e w zwizku z rwnoleg prac obu przyczy (w obu obszarach)
stosowanie w rozliczeniach podwyszonego wspczynnika pewnoci zasilania w wysokoci 1,5
jest bezzasadne. Odbiorc poinformowano, e do zakresu kompetencji Prezesa URE nie naley
rozstrzyganie spraw na tle zawartych umw cywilno-prawnych. W zwizku z powyszym
rekomendowano poczynienie stosownych uzgodnie ze subami ruchowymi lokalnego
dystrybutora w zakresie zmiany sposobu pracy przyczy.
4. W zwizku z pismem odbiorcy dotyczcym zajcia stanowiska w sprawie moliwoci cznego
rozliczania zwikszonego poboru energii biernej przy wykorzystaniu transmisji danych
pomiarowych do Lokalnego Systemu Pomiarowo-Rozliczeniowego (LSPR) na zasadzie jak
z zastosowaniem sumatora, w ramach umowy kompleksowej zawartej z operatorem systemu
dystrybucyjnego, Prezes URE przeprowadzi postpowanie wyjaniajce. Zbadano sposb zasilania
zmodernizowanych obiektw odbiorcy oraz przeprowadzono ocen zgodnoci prowadzonego
sposobu rozlicze z biecym stanem zawartych umw i porozumie, w tym take z taryf
dystrybutora. W zwizku z informacjami pozyskanymi od operatora systemu dystrybucyjnego
w zakresie zrnicowania poboru energii biernej w poszczeglnych miejscach dostarczania
stwierdzono wystpowanie znacznych przekrocze poboru tej energii w instalacjach odbiorcy.
Jednake z uwagi na brak uregulowa prawnych i technicznych w zakresie zastosowania ukadu
pomiarowego LSPR w zastpstwie ukadu sumujcego, zwrcono si do odbiorcy o ponowne
sprecyzowanie stanowiska w tej sprawie.
5. W zwizku z pismem odbiorcw stanowicym prob o pomoc w weryfikacji stanu faktycznego oraz
prawnego nieruchomoci, na ktrych s bd dopiero maj by zlokalizowane urzdzenia
przedsibiorstwa energetycznego, wezwano operatora systemu dystrybucyjnego do nadesania
kopii dokumentacji technicznej i prawnej sieci elektroenergetycznej dotyczcej wskazanych
w pimie nieruchomoci. Na skutek interwencji Prezesa URE, operator systemu dystrybucyjnego
dokona wizji lokalnej w terenie oraz inwentaryzacji sposobu zasilania nieruchomoci, a ponadto
zaproponowa odbiorcom zasilanym z prywatnej wewntrznej linii zasilajcej zmian sposobu
zasilania ich nieruchomoci. Podjte przez Prezesa URE dziaania przyczyniy si do wyjanienia
stanu faktycznego oraz prawnego nieruchomoci, w tym w szczeglnoci kwestii granicy podziau
wasnoci urzdze pomidzy sieci dystrybucyjn a instalacjami odbiorczymi, zasilanymi wspln
wewntrzn lini zasilajc.
6. W zwizku z pismem odbiorcy stanowicym skarg na sposb dokonywania z nim rozlicze za
dostarczan energi elektryczn, Prezes URE wezwa sprzedawc i operatora systemu
dystrybucyjnego do nadesania wyjanie w niniejszej sprawie. Na podstawie uzyskanych od
przedsibiorstw energetycznych odpowiedzi, potwierdzono cz wskazanych przez odbiorc
nieprawidowoci w dziaalnoci tych przedsibiorstw (bdy w szacowaniu wskaza ukadu
pomiarowo-rozliczeniowego, nieweryfikowanie zgosze odbiorcy dotyczcych zawyonego
zadeklarowanego poboru energii elektrycznej, nieudzielanie bd udzielanie niepenej odpowiedzi
na reklamacje odbiorcy). Na skutek interwencji Prezesa URE, przedsibiorstwo energetyczne
wystawio odbiorcy faktury korygujce i zmniejszyo zadeklarowany roczny pobr energii
elektrycznej. W zwizku ze stwierdzonymi nieprawidowociami w dziaalnoci przedsibiorstw
energetycznych odbiorca zosta rwnie poinformowany o przysugujcych mu prawach.
7. Podjto take interwencj w sprawie dostaw energii elektrycznej na potrzeby terenw postoczniowych.
Na skutek m.in. podjtych interwencji i negocjacji wyodrbni si nowy podmiot, ktry uzyska koncesj na
obrt i dystrybucj energii elektrycznej, a take przedoy taryf, ktr Prezes URE zatwierdzi. Tym samym
w trudnym infrastrukturalnie (pod wzgldem prawnym i eksploatacyjnym) terenie zachowane jest
bezpieczestwo i cigo dostaw energii elektrycznej do odbiorcw.
8. Do urzdu zoono skargi na niekoncesjonowany podmiot prowadzcy dziaalno w zakresie
obrotu i dystrybucji energii elektrycznej. Kwestie sporne dotyczyy problemw z zawarciem umw
na dostaw energii elektrycznej oraz wysoko stosowanych przez to przedsibiorstwo cen i stawek
opat. W wyniku podjtych dziaa skierowano do organw cigania zawiadomienie o moliwoci
popenienia wykroczenia.

Do zakresu dziaania Prezesa URE naley m.in. kontrolowanie standardw jakociowych obsugi
odbiorcw. Kontrole te maj na celu ochron odbiorcw w szczeglnoci konsumentw przed
obnieniem standardw wiadczonych usug, jak i ochron przed skutkami stosowania praktyk
mogcych nosi znamiona nieuczciwych praktyk rynkowych.
Naley tutaj wskaza, e w 2015 r. nastpi znaczny wzrost skarg na dziaalno przedsibiorstw
energetycznych, zwaszcza w zakresie zmiany sprzedawcy energii elektrycznej i gazu, zgaszanych
zarwno pisemnie, jak i bezporednio podczas spotka w urzdzie. Na konkurencyjnym rynku obrotu
energi elektryczn coraz liczniejsi sprzedawcy nie zawsze uczciwie walcz o klienta, co przejawiao si
nagannymi praktykami (sytuacjami) opisywanymi przez odbiorcw w skargach na przedsibiorstwa
energetyczne, a cilej w skargach na przedstawicieli tych przedsibiorstw. Adresatami
przedstawianych praktyk byy w szczeglnoci osoby starsze. Skarcy najczciej wskazywali, e
przedstawiciele handlowi przedsibiorstw energetycznych wywierali presj na zawarcie umowy,
uniemoliwiajc spokojne zapoznanie si z ofert, czy przedkadanymi dokumentami, w tym
projektami umw. Ponadto nie przedstawiali take odbiorcom penej i rzetelnej informacji o ofercie,
za w kwestii praw i obowizkw przy zmianie sprzedawcy energii elektrycznej, wprowadzali w bd
zdezorientowanych seniorw.
Ponadto, na przestrzeni 2015 r. nadal wystpowao bardzo niepokojce zjawisko powoywania si
przez przedstawicieli przedsibiorstw energetycznych na lokalnego operatora systemu
dystrybucyjnego, jak te na autorytet Urzdu Regulacji Energetyki czy te podszywania si pod
pracownikw URE. Z relacji skarcych wynikao, e odwiedzajce je osoby wskazyway, e s
przedstawicielami URE, bd lokalnego dystrybutora, co miao uwiarygodni ich w oczach
potencjalnych odbiorcw. Przy czym i te przypadki nacechowane byy popiesznym dziaaniem
konsultantw i saboci grupy docelowej adresatw (wiek, niepenosprawno).
Powysze problemy byy wic szczeglnie monitorowane. Kierowane byy stosowne wyjanienia do
skarcych, jak te niektre ze spraw zostay przekazane do Urzdu Ochrony Konkurencji
i Konsumentw w Warszawie do Departamentu Ochrony Interesw Konsumentw, zajmujcego si
m.in. praktykami naruszajcymi zbiorowe interesy konsumentw.
Czsto te przedstawiciele przedsibiorstw energetycznych nie udzielali odbiorcom penej
i rzetelnej informacji na temat skutkw finansowych odstpienia od nowozawartej umowy sprzeday
energii elektrycznej po 14 dniach od daty jej zawarcia. W pismach kierowanych do przedsibiorstw
energetycznych zwracano uwag na obowizki cice na przedsibiorstwie a wynikajce z koncesji,
oraz na konieczno podjcia dziaa naprawczych, ktre pozwol na zminimalizowanie skarg
zgaszanych przez konsumentw, co przeoy si na podniesienie jakoci ich obsugi.
Ponadto, w wyniku dokonanych w 2015 r. zgosze dotyczcych przerw w dostawach energii

elektrycznej i problemw w zakresie moliwoci skutecznego zgoszenia awarii przez odbiorw, Prezes
URE wezwa piciu najwikszych OSDp tj. PGE Dystrybucja S.A., TAURON Dystrybucja S.A., ENERGA-
Operator SA., ENEA Operator S.A., RWE Stoen Operator Sp. z o.o. do przedstawienia informacji
w sprawie:
stosowania kanaw komunikacji z odbiorc w zakresie zgoszenia awarii i sprawdzania stanu jej
usunicia poprzez infolinie, wiadomo tekstow (sms), formularz zgoszeniowy (online), poczt
elektroniczn oraz inne,
stosowania rodkw informowania odbiorcw o sposobie dostpu do infolinii, celem zgoszenia
awarii i sprawdzenia, kiedy zostanie usunita,
moliwoci kontaktu odbiorcy z operatorem w razie wystpienia problemu z dostaw energii
elektrycznej,
przedstawienia procedury / schematu dziaania operatora w przypadku zgoszenia awarii dostawy
energii elektrycznej przez odbiorc przyczonego do sieci ssiadujcego operatora
dystrybucyjnego (sytuacje takie mog mie miejsce, w przypadku skorzystania przez odbiorc
z numeru 991 i s wynikiem braku synchronizacji zasigu telekomunikacyjnego na granicy dwch
ssiadujcych OSD).

Operatorzy przesali szczegowe wyjanienia dotyczce procedur oraz stosowanych kanaw
komunikacyjnych. Zgoszenia awarii mona dokona poprzez infolinie alarmowe, infolinie
dystrybucyjne, internetowe formularze oraz poprzez wiadomoci tekstowe. Istnieje rwnie moliwo
sprawdzenia czasu usunicia awarii. Nadto, poinformowano o zasadach i funkcjonowaniu procedury
zgoszeniowej w przypadku zgoszenia awarii z ssiedniego OSD. Przedstawione przez piciu OSDp
informacje wykazay szerok skal moliwoci, z jakich moe skorzysta odbiorca w sytuacjach
nieplanowanych przerw w dostawach energii elektrycznej.
Powysze dziaanie interwencyjne miao na celu dokonanie oceny poprawnoci i funkcjonowania
procedur, jakie s dostpne dla odbiorcw w sytuacjach awarii dostaw energii elektrycznej.
Dziaania interwencyjne w zakresie paliw gazowych
W 2015 r. przeprowadzano czynnoci wyjaniajce w odniesieniu do trzech przedsibiorcw,

w stosunku do ktrych powzito informacj, e mog wykonywa koncesjonowan dziaalno
gospodarcz bez stosownej koncesji. Analiza zebranych dokumentw i informacji dostarczya podstaw
do stwierdzenia, e w powyszych sprawach wystpio uzasadnione podejrzenie popenienia przez
przedsibiorcw wykroczenia, okrelonego w art. 60 ustawy z 20 maja 1971 r. Kodeks wykrocze144).
Zgodnie z tym przepisem, prowadzenie dziaalnoci gospodarczej bez wymaganej koncesji stanowi
wykroczenie zagroone kar ograniczenia wolnoci albo grzywny. O powyszych sprawach Prezes URE
zawiadomi odpowiednie organy.
Ponadto przeprowadzono czynnoci wyjaniajce w stosunku do przedsibiorcy, wobec ktrego
powzito informacj o moliwoci naruszania warunkw okrelonych w koncesji lub innych warunkw
wykonywania koncesjonowanej dziaalnoci gospodarczej, okrelonych przepisami prawa. Dotychczas
przeprowadzone czynnoci wyjaniajce nie day podstaw do wszczcia wobec badanego
przedsibiorcy postpowania w sprawie wymierzenia kary pieninej w zwizku z nieprzestrzeganiem
warunkw koncesji.
W 2015 r. podjto rwnie czynnoci wyjaniajce w zwizku z informacj przekazan do URE przez
pracownikw jednego z operatorw systemw gazowych wskazujc na moliwo zaistnienia sytuacji
zagraajcej prawidowej realizacji ustawowych obowizkw tego operatora. Uzyskane w wyniku
monitoringu informacje nie day podstaw do stwierdzenia, e zagroona bdzie prawidowa realizacja
obowizkw naoonych na operatora ustaw Prawo energetyczne.
Ponadto w 2015 r. pojawiy si znane wczeniej z rynku energii elektrycznej problemy zwizane ze
zmian sprzedawcy paliwa gazowego. S to problemy dotyczce gwnie prawidowoci rozlicze
i wymiany danych midzy podmiotami dziaajcymi na rynku gazu.
Dziaania interwencyjne w zakresie ciepa
W 2015 r. podjto interwencje w zakresie porednictwa w negocjacjach pomidzy

niekoncesjonowanym przedsibiorstwem ciepowniczym a wsplnotami mieszkaniowymi. Sprawa
dotyczya zadawnionego konfliktu pomidzy tymi podmiotami, w zakresie zawarcia umowy na
dostaw ciepa, a w szczeglnoci poruszano kwestie zwizane ze sposobem opomiarowania
budynkw oraz rda ciepa, a take kwestie rozgraniczenia eksploatowanej infrastruktury
ciepowniczej. Na skutek negocjacji prowadzonych z udziaem urzdu, sprawa zakoczya si
kompromisem i zostay zawarte stosowne umowy na dostaw ciepa.
Kolejna interwencja URE bya zwizana z przebudow infrastruktury ciepowniczej oraz
elektroenergetycznej przedsibiorstwa energetycznego i zwizan z tym zmian w zakresie dostaw
tych mediw do odbiorcw. W wyniku przeprowadzonej interwencji zainteresowane strony osigny
144) Dz. U. z 2015 r. poz. 1094 z pn. zm.

kompromis i porozumienie, skutkujce finalnie zawarciem umowy na dostawy ciepa i energii
elektrycznej.
Podejmowane byy take dziaania zwizane z licznymi skargami na podmioty prowadzce
dziaalno gospodarcz w zakresie obrotu ciepem wchodzce w skad grupy kapitaowej znaczcego
dostawcy ciepa. Podmioty te z uwagi na wielko obrotu nie podlegaj obowizkowi uzyskania
koncesji na dziaalno zwizan z obrotem ciepem, a tym samym nie maj obowizku przedstawienia
taryfy dla ciepa Prezesowi URE do zatwierdzenia. Skargi dotyczyy znaczcych wzrostw opat za
ciepo. Z uwagi na stwierdzone wtpliwoci co do transparentnoci dziaa przedsibiorstw
energetycznych, sprawa zostaa skierowana do ewentualnego rozpatrzenia przez Urzd Ochrony
Konkurencji i Konsumentw.
6.1.3. Kontrola realizacji obowizku publicznej sprzeday

energii elektrycznej i paliw gazowych
Zgodnie z art. 23 ust. 4a ustawy Prawo energetyczne Prezes URE jest zobowizany do
przeprowadzenia kontroli wykonania obowizku, o ktrym mowa w art. 49a ust. 1 i 2145) oraz art. 49b
ust. 1146) ustawy Prawo energetyczne (obowizek publicznej sprzeday energii elektrycznej oraz
obowizek publicznej sprzeday wysokometanowego gazu ziemnego).
Obowizek publicznej sprzeday energii elektrycznej

(art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne)
W 2015 r. Prezes URE ostatecznie zakoczy kontrol wykonania obowizku publicznej sprzeday
energii elektrycznej, o ktrym mowa w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, przez
przedsibiorstwa energetyczne objte powyszym obowizkiem147) w 2012 r., tj. za okres od 1 stycznia
2012 r. do 31 grudnia 2012 r. Na podstawie art. 49a ust. 9 ustawy Prawo energetyczne
przedsibiorstwa energetyczne objte tym obowizkiem zoyy Prezesowi URE, w ustawowym
terminie, tj. do 31 marca 2013 r. sprawozdania z realizacji obliga giedowego za 2012 r. Ze wszystkich
przedsibiorstw energetycznych, ktre zoyy Prezesowi URE ww. sprawozdania, sze korzystao
z programu pomocy publicznej okrelonego ustaw o rozwizaniu KDT, a wic zobowizanych byo
145) Zgodnie z art. 49a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, przedsibiorstwo energetyczne zajmujce si wytwarzaniem
energii elektrycznej jest obowizane sprzedawa nie mniej ni 15% energii elektrycznej wytworzonej w danym roku na
giedach towarowych w rozumieniu ustawy z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych lub na rynku regulowanym
w rozumieniu ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Stosownie natomiast do ust. 2 ww. artykuu
przedsibiorstwo energetyczne zajmujce si wytwarzaniem energii elektrycznej majce prawo do otrzymywania rodkw
na pokrycie kosztw osieroconych na podstawie ustawy o rozwizaniu KDT jest obowizane sprzedawa wytworzon energi
elektryczn nieobjt obowizkiem, o ktrym mowa w ust. 1, w sposb zapewniajcy publiczny, rwny dostp do tej energii,
w drodze otwartego przetargu, na internetowej platformie handlowej na rynku regulowanym w rozumieniu ustawy z 29 lipca
2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi lub na giedach towarowych w rozumieniu ustawy z 26 padziernika 2000 r.
o giedach towarowych.
146) Zgodnie z art. 49b ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, przedsibiorstwo energetyczne zajmujce si obrotem
paliwami gazowymi jest obowizane sprzedawa nie mniej ni 55% gazu ziemnego wysokometanowego wprowadzonego
w danym roku do sieci przesyowej:
1) w punktach wejcia do krajowego systemu przesyowego na poczeniach z systemami przesyowymi innych pastw lub
2) sieci gazocigw kopalnianych, lub
3) terminalami skroplonego gazu ziemnego
na giedach towarowych w rozumieniu ustawy z 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych lub na rynku organizowanym
przez podmiot prowadzcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany w rozumieniu przepisw ustawy
z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
147) Obowizek okrelony w art. 49a ustawy Prawo energetyczne dotyczy przedsibiorstw energetycznych posiadajcych
koncesj Prezesa URE na wytwarzanie energii elektrycznej, ktre w roku kalendarzowym objtym tym obowizkiem,
wytwarzay energi elektryczn w jednostkach wytwrczych o mocy powyej 50 MWe.

sprzeda 100% wytworzonej energii elektrycznej na zasadach okrelonych w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy
Prawo energetyczne. W pozostaych przypadkach obowizek ten dotyczy 15% produkcji energii
elektrycznej brutto. Kontrol wykonania przez przedsibiorstwa energetyczne obliga giedowego
objto przedsibiorstwa (wedug stanu na koniec roku kalendarzowego), ktre wytwarzay w 2012 r.
energi elektryczn w jednostkach wytwrczych o cznej mocy zainstalowanej powyej 50 MW.
Przeprowadzona kontrola wykazaa, e wszystkie przedsibiorstwa energetyczne ni objte
wyprodukoway cznie ponad 143 TWh energii elektrycznej. Wolumen wytworzonej energii
elektrycznej, ktry powinien zosta sprzedany w 2012 r. przez przedsibiorstwa energetyczne
w sposb okrelony w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, wynis 78,7 TWh, co stanowi
ok. 55% energii elektrycznej brutto wyprodukowanej przez te przedsibiorstwa (nie uwzgldniajc
produkcji w jednostkach o cznej mocy zainstalowanej niszej i rwnej 50 MW). W rzeczywistoci
wytwrcy ci sprzedali w powyszym trybie 82,4 TWh, co stanowi ponad 100% wolumenu obowizku
wynikajcego z art. 49a ustawy Prawo energetyczne. Sprzeda energii elektrycznej realizowana bya
poprzez sprzeda na TGE S.A. w iloci 96,7% energii sprzedanej w ramach realizacji obowizku
publicznej sprzeday oraz poprzez Gied Papierw Wartociowych w Warszawie S.A. 3,3% tej
energii. Ponadto, aden wolumen energii elektrycznej nie zosta sprzedany w drodze otwartego
przetargu, o ktrym mowa w art. 49a ust. 12 ustawy Prawo energetyczne.
Wolumen energii elektrycznej stanowicy podstaw do obliczenia obowizku publicznej sprzeday
ustalono poprzez pomniejszenie wyprodukowanej przez dan spk iloci energii elektrycznej
w badanym okresie o wyczenia wymienione w art. 49a ust. 5 ustawy Prawo energetyczne oraz
zwolnienia, o ktrych mowa w art. 49a ust. 6 ustawy Prawo energetyczne. Suma ww. wycze
i zwolnie z obowizku publicznej sprzeday u kontrolowanych przedsibiorstw energetycznych
stanowi okoo 31,8% produkcji energii elektrycznej brutto jednostek o mocy powyej 50 MW, a ich
struktura przedstawiona jest na poniszym rysunku.
Rysunek 42. Struktura przedmiotowa wycze z obowizku publicznej sprzeday energii elektrycznej w 2012 r.
Struktura wycze w obligu giedowym w 2012 r.
15,6% 12,6%
OZE
CHP ze sprawnoci powyej 52,5%
zuycie wasne
26,3% sprzeda do OSP/OSD
45,5%
Zgodnie z rys. 42 najwiksz cz wynoszc 45,5% wszystkich wycze z obowizku publicznej

sprzeday stanowi energia elektryczna wytworzona w kogeneracji ze sprawnoci przemiany energii
chemicznej paliwa w energi elektryczn lub mechaniczn i ciepo uytkowe w kogeneracji
(rednioroczna sprawno oglna) wysz ni 52,5% (CHP). W stosunku do pierwszego roku
obowizywania art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne nastpi spadek wyczenia energii
elektrycznej wytworzonej w kogeneracji ze wzgldu na zmian przepisu art. 49a ust. 5 pkt 3 ww.
ustawy (w 2010 r. wynosi on 53%).
Rysunek 43 przedstawia produkcj energii elektrycznej oraz zakres i stopie wykonania obowizku
publicznej sprzeday energii elektrycznej przez przedsibiorstwa energetyczne zobowizane sprzedawa

100% i 15% wytworzonej energii w ramach realizacji obowizku, o ktrym mowa w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy
Prawo energetyczne (odpowiednio tzw. KDT i nKDT).
Rysunek 43. Realizacja obowizku publicznej sprzeday energii elektrycznej w 2012 r.
120 000 98 514

100 000 77 844
75 381
GWh
80 000
44 450
60 000
40 000
3 326 4 588
20 000 1,4
0
Produkcja energii Obowizek Sprzeda na Niewykonanie
elektrycznej publicznej rynkach obliga giedowego
brutto sprzeday giedowych
KDT nKDT
Analogicznie jak w poprzednich latach dla uatwienia przygotowania przez przedsibiorstwa

energetyczne sprawozdania z realizacji obowizku publicznej sprzeday energii elektrycznej za 2014 r.,
Prezes URE przygotowa i opublikowa w marcu 2015 r. stosowne wytyczne Informacj dotyczc
zakresu Sprawozda przedsibiorstw energetycznych z realizacji obowizku, o ktrym mowa w art. 49a
ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne oraz sposobu obliczania tego obowizku. Ustawa nakada
obowizek przekazania Prezesowi URE w terminie do 31 marca sprawozda z realizacji
przedmiotowego obowizku za rok poprzedni.
W 2015 r. Prezes URE rozpocz take kontrol wykonania obowizku publicznej sprzeday energii
elektrycznej w latach 20132014. Kontrola jest realizowana na podstawie zoonych przez
przedsibiorstwa energetyczne sprawozda, stosownie do art. 49a ust. 9 ustawy Prawo
energetyczne.
Obowizek publicznej sprzeday wysokometanowego gazu ziemnego

(art. 49b ust. 1 ustawy Prawo energetyczne)
11 wrzenia 2013 r. weszy w ycie przepisy art. 49b ustawy Prawo energetyczne przewidujce
obowizek publicznej sprzeday wysokometanowego gazu ziemnego. Obowizkowi temu podlegaj
przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si obrotem paliwami gazowymi, ktre zarezerwoway
wicej ni 10% zdolnoci przesyowych na poczeniach transgranicznych. Od 2015 r. obowizek
sprzeday na giedzie towarowej wynosi 55% wolumenu gazu ziemnego wysokometanowego
wprowadzonego w danym roku do sieci przesyowej przez zobowizane przedsibiorstwo. W 2014 r.
jedynym przedsibiorstwem energetycznym, ktre podlegao obowizkowi publicznej sprzeday gazu
ziemnego by PGNiG S.A. W wyniku przeprowadzonej w 2015 r. kontroli Prezes URE ustali, e PGNiG
S.A. w 2014 r. nie w peni wykona przedmiotowy obowizek. Biorc powysze pod uwag, Prezes URE
stosownie do art. 56 ust. 1 pkt 32 ustawy Prawo energetyczne, wszcz postpowanie
administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieninej temu przedsibiorcy. Do koca 2015 r.
postpowanie to nie zostao zakoczone.

6.1.4. Opinie na wniosek Marszakw Wojewdztw dotyczce skutkw
zastosowania drugiej zasady czenia
Stosownie do art. 23 ust. 2 pkt 21a ustawy Prawo energetyczne, na wniosek organu waciwego
do wydania pozwolenia zintegrowanego, o ktrym mowa w ustawie Prawo ochrony rodowiska148),
Prezes URE w 2015 r. mia obowizek wydawa opinie dotyczce skutkw ekonomicznych, w tym
wpywu na opacalno wytwarzania energii, zastosowania do rde spalania paliw drugiej zasady
czenia, o ktrej mowa w art. 157a ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo ochrony rodowiska.
W zwizku z siedmioma wnioskami, ktre wpyny do Prezesa URE, w 2015 r. wydano siedem
przedmiotowych opinii.
6.2. Kontrolowanie zapewnienia rwnego i otwartego dostpu

do sieci transportowej dwutlenku wgla i podziemnych
skadowisk dwutlenku wgla
Ustaw z 27 wrzenia 2013 r. o zmianie ustawy Prawo geologiczne i grnicze oraz innych ustaw149)
zmieniajc m.in. ustaw o swobodzie dziaalnoci gospodarczej wprowadzono koncesj na
przesyanie dwutlenku wgla. Jednoczenie ww. ustawa wprowadzia zmiany w ustawie Prawo
energetyczne, wskazujc, e organem waciwym w sprawach koncesjonowania ww. dziaalnoci
gospodarczej jest Prezes URE. W art. 1 ust. 2a ustawy Prawo energetyczne stanowi si, e ustawa
okrela take warunki wykonywania i kontrolowania dziaalnoci polegajcej na przesyaniu dwutlenku
wgla w celu jego podziemnego skadowania w celu przeprowadzenia projektu demonstracyjnego
wychwytu i skadowania dwutlenku wgla w rozumieniu art. 1 ust. 3 ustawy z 9 czerwca 2011 r.
Prawo geologiczne i grnicze150). Zgodnie za z nowym brzmieniem art. 32 ust. 1 uzyskania koncesji
wymaga wykonywanie dziaalnoci gospodarczej w zakresie przesyania dwutlenku wgla.
Jednoczenie wprowadzono obowizek wyznaczenia operatora sieci transportowej dwutlenku wgla,
ktrym moe zosta wycznie podmiot posiadajcy koncesj na przesyanie dwutlenku wgla.
Przedmiotowe zmiany weszy w ycie 25 listopada 2013 r. Do 31 grudnia 2015 r. Prezes URE nie
odnotowa przypadku wystpienia z wnioskiem w sprawie udzielenia koncesji na przesyanie
dwutlenku wgla ani zapyta podmiotw zainteresowanych wykonywaniem takiej dziaalnoci
gospodarczej.
6.3. Nakadanie kar pieninych

Dziaania podejmowane przez Prezesa URE zmierzaj do zapewnienia bezpieczestwa
energetycznego, rozwoju konkurencji, uwzgldniania wymogw ochrony rodowiska, zobowiza
wynikajcych z umw midzynarodowych oraz rwnowaenia interesw przedsibiorstw
energetycznych i odbiorcw paliw i energii. W celu efektywnego wypeniania tych zada organ
regulacyjny wyposaony zosta w kompetencje o charakterze karnym wynikajce m.in. z art. 56 ust. 1
ustawy Prawo energetyczne, art. 33 ustawy o biopaliwach, art. 35 ustawy o efektywnoci
energetycznej, czy art. 168 ustawy o odnawialnych rdach energii, okrelajce konstrukcj,
kategorie, wysoko i reguy stosowania kar. Wymierzajc kar Prezes URE uwzgldnia stopie
szkodliwoci czynu, stopie zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie ukaranego podmiotu i jego
moliwoci finansowe.
148) Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z pn. zm.).
149) Dz. U. z 2013 r. poz. 984.
150) Dz. U. Nr 163, poz. 981 oraz z 2013 r. poz. 21 i 1238.

Wysoko kary pieninej, wymierzonej przez Prezesa URE, nie moe przekroczy 15% przychodu
ukaranego przedsibiorcy, osignitego w poprzednim roku podatkowym. Jeeli kara pienina
zwizana jest z dziaalnoci prowadzon na podstawie koncesji, wysoko kary nie moe przekroczy
15% przychodu ukaranego przedsibiorcy, wynikajcego z dziaalnoci koncesjonowanej, osignitego
w poprzednim roku podatkowym.
W 2015 r. Prezes URE, na mocy przysugujcych regulatorowi uprawnie, wymierzy podmiotom

regulowanym kary za nieprzestrzeganie przepisw Prawa energetycznego oraz innych ustaw
zwizanych z zadaniami Prezesa URE w zakresie regulacji rynku paliw i energii, ktrych czna
warto wyniosa 12 247 175,79 z kary. To efekt 546 postpowa prowadzonych przez
departamenty i oddziay terenowe URE, z ktrych 230 zakoczyo si wymierzeniem okrelonej kary.
W szczeglnoci, w roku sprawozdawczym prowadzone byy postpowania administracyjne

o wymierzenie kar pieninych na podstawie art. 56 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne w zakresie:
1) nieprzestrzegania obowizkw zakupu energii elektrycznej, o ktrej mowa w art. 9a ust. 6 (pkt 1a)
1 postpowanie zostao zakoczone odstpieniem od wymierzenia kary pieninej,
2) nieprzestrzegania obowizku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE
wiadectwa pochodzenia, wiadectw pochodzenia biogazu lub wiadectwa pochodzenia
z kogeneracji wzgldnie uiszczenia opat zastpczych (pkt 1a) 4 postpowania zakoczyy si
naoeniem kary w cznej wysokoci 49 816,85 z, w 6 przypadkach umorzono postpowanie,
3) nieprzestrzegania obowizku utrzymywania zapasw paliw (pkt 2) 1 postpowanie zakoczyo
si naoeniem kary w wysokoci 5 000 z, w 1 przypadku odstpiono od wymierzenia kary
pieninej,
4) stosowania cen i taryf bez przedstawienia ich Prezesowi URE do zatwierdzenia (pkt 5) 4 post-
powania zakoczyy si naoeniem kary w cznej wysokoci 1 212 818,58 z,
5) stosowania cen lub stawek opat wyszych od zatwierdzonych lub stosowania taryfy niezgodnie
z okrelonymi w niej warunkami (pkt 6) 1 postpowanie zakoczyo si naoeniem kary
w wysokoci 10 000 z,
6) odmowy udzielenia informacji, o ktrych mowa w art. 28 ustawy Prawo energetyczne (pkt 7)
15 postpowa zakoczyo si naoeniem kary w cznej wysokoci 54 599 z, w 16 przypadkach
odstpiono od wymierzenia kary pieninej, w 3 przypadkach umorzono postpowanie,
7) wiadomego lub wynikajcego z niedbalstwa wprowadzania w bd Prezesa URE w zakresie
przedstawianych na jego danie informacji, o ktrych mowa w art. 28 ustawy Prawo
energetyczne (pkt 7a) 1 postpowanie zakoczyo si naoeniem kary w wysokoci 4 000 z,
8) nieprzestrzegania obowizkw wynikajcych z koncesji (pkt 12) 163 postpowania zakoczyy
si naoeniem kary w cznej wysokoci 9 546 432,42 z, w 14 przypadkach odstpiono od
wymierzenia kary pieninej,
9) nieprzedstawienia odbiorcom projektw wprowadzenia zmian w zawartych umowach, ze
wzgldu na likwidacj 1 stycznia 2011 r. grup taryfowych G11e, G12e i G12p (pkt 12)
prowadzone w 2011 r. postpowanie zakoczyo si naoeniem na przedsibiorstwo kary
pieninej w wysokoci 300 000 z. Wyrokiem z 18 sierpnia 2015 r. Sd Najwyszy uchyli
zaskarony wyrok Sdu Apelacyjnego w Warszawie oraz zmieni poprzedzajcy go wyrok Sdu
Okrgowego w Warszawie w ten sposb, e uchyli decyzj Prezesa URE. Na podstawie
powyszego wyroku Prezes URE w 2015 r. umorzy to postpowanie,
10) prowadzenia dziaalnoci gospodarczej bez wymaganej koncesji (pkt 12a) 5 postpowa
zakoczyo si naoeniem kary w cznej wysokoci 608 905 z, w 1 przypadku odstpiono od
wymierzenia kary pieninej,
11) wstrzymywania lub ograniczenia z nieuzasadnionych powodw dostarczania paliw i energii do
odbiorcw (pkt 14) 2 postpowania zakoczyy si naoeniem kary w cznej wysokoci 70 000 z,
12) zwlekanie z nieuzasadnionych powodw z powiadomieniem Prezesa URE lub zainteresowanego
podmiotu o odmowie zawarcia umw (pkt 15) 1 postpowanie zakoczyo si naoeniem kary
w wysokoci 20 000 z, w 1 przypadku odstpiono od wymierzenia kary pieninej,

13) nieprzestrzegania warunkw i wymaga technicznych korzystania z systemu elektroenergetycznego,
procedur postpowania i wymiany informacji, a take niestosowania si do zasad i obowizkw
w zakresie bezpieczestwa pracy sieci elektroenergetycznej, planw i procedur stosowanych
w sytuacji zagroenia bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej, postanowie IRiESD, a take
polece operatora systemu przesyowego elektroenergetycznego lub systemu poczonego
elektroenergetycznego, o ktrych mowa w art. 11d ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne
(pkt 19) 2 postpowania zakoczyy si naoeniem kary w cznej wysokoci 170 000 z,
14) nieprzestrzegania warunkw i kryteriw niezalenoci operatora systemu, o ktrym mowa w art. 9d
ust. 1-2 ustawy Prawo energetyczne (pkt 20) 1 postpowanie zakoczyo si odstpieniem od
wymierzenia kary,
15) braku realizacji obowizkw operatora, tj. nie zoenia przez OSD sprawozdania dotyczcego
mikroinstalacji, o ktrym bya mowa w art. 9w ustawy Prawo energetyczne (pkt 24) 3 postpowania
zakoczyy si naoeniem kary w cznej wysokoci 3 000 z, w 24 przypadkach stwierdzono
naruszenie przepisw, jednak odstpiono od naoenia kary pieninej, w 3 przypadkach umorzono
postpowanie,
16) wiadczenia usugi dystrybucji paliw gazowych nie bdc operatorem systemu dystrybucyjnego
wyznaczonym na podstawie art. 9h ustawy Prawo energetyczne (pkt 24a) 3 postpowania
zakoczyy si naoeniem kary w cznej wysokoci 9 500 z,
17) nie wystpienia do Prezesa URE z wnioskiem, o ktrym mowa w art. 9h ust. 1 ustawy Prawo
energetyczne, tj. z wnioskiem o wyznaczenie operatora systemu dystrybucyjnego gazowego
(pkt 25) 1 postpowanie zakoczyo si naoeniem kary w wysokoci 5 000 z,
18) nieprzedstawienia sprawozdania z realizacji planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego
i przyszego zapotrzebowania na energi elektryczn (pkt 31) 6 postpowa zakoczyo si
odstpieniem od wymierzenia kary pieninej, w 3 przypadkach umorzono postpowanie,
19) nieprzedstawienia, do uzgodnienia z Prezesem URE, projektu planu rozwoju w zakresie
zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na energi elektryczn (pkt 31)
3 postpowania zakoczyy si odstpieniem od wymierzenia kary pieninej, w 1 przypadku
umorzono postpowanie,
20) nieprzedstawienia, do uzgodnienia z Prezesem URE, projektu aktualizacji planu rozwoju
w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszego zapotrzebowania na energi elektryczn (pkt 31)
3 postpowania zakoczyy si naoeniem kary w cznej wysokoci 3 000 z, w 9 przypadkach
odstpiono od wymierzenia kary pieninej, w 1 przypadku umorzono postpowanie,
21) nieprzestrzegania obowizku przekazania informacji o realizacji umw dotyczcych zakupu gazu
ziemnego z zagranicy (pkt 32) 3 postpowania zakoczyy si naoeniem kary w cznej
wysokoci 7 000 z, w 1 przypadku umorzono postpowanie administracyjne.
Ponadto, w 2015 r. prowadzone byy postpowania administracyjne o wymierzenie kar pieninych

na podstawie:
1) art. 33 ust. 1 pkt 5 ustawy o biopaliwach niezapewnienie minimalnego udziau biokomponentw
i innych paliw odnawialnych w oglnej iloci paliw ciekych i biopaliw ciekych sprzedanych lub
zbytych w innej formie lub zuytych przez niego na potrzeby wasne 2 postpowania zakoczyy
si naoeniem kary w cznej wysokoci 355 042,44 z,
2) art. 33 ust. 1 pkt 7a ustawy o biopaliwach (wczeniej art. 33 ust. 1 pkt 8) niezoenie w terminie
Prezesowi URE sprawozdania kwartalnego 7 postpowa zakoczyo si naoeniem kary
w cznej wysokoci 35 000 z,
3) art. 63 ust. 1 pkt 6 ustawy o zapasach nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie informacji,
o ktrych mowa w art. 27 ust. 2 ustawy o zapasach 6 postpowa w sprawie naoenia kar
pieninych na osoby kierujce (czonkw zarzdu) dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych
wykonujcych dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej
odsprzeday odbiorcom zakoczyo si wydaniem decyzji na czn kwot 48 061,50 z,

4) art. 168 pkt 11 ustawy OZE nieprzedstawienie w terminie sprawozdania, o ktrym mowa w art. 6
ust. 3 lub w art. 9 ust. 1 pkt 7 ustawy OZE, lub podawania w tym sprawozdaniu nieprawdziwych
informacji wszczto 74 postpowania, ktre na koniec 2015 r. byy w trakcie rozpatrywania.
W odniesieniu do postpowa w sprawie naoenia kary pieninej wszcztych w 2015 r. na podstawie

art. 56 ust. 1 pkt 31 ustawy Prawo energetyczne, naley zauway, e w porwnaniu do 2014 r. liczba ta
zdecydowanie zmalaa (w latach 20142015 wszczto odpowiednio 17 i 9 postpowa). Wynikao to
z faktu wejcia w ycie ustawy nowelizujcej, ktra nadaa nowe brzmienie przepisom ustawy Prawo
energetyczne, w tym zmianie uleg art. 16 okrelajcy tryb oraz kryteria sporzdzania, przedkadania
oraz uzgadniania planw rozwoju, aktualizacji planu rozwoju oraz sprawozda z ich wykonania.
Wikszo postpowa prowadzonych w 2014 r., wynikaa z bdnej interpretacji tych zapisw przez
przedsibiorstwa energetyczne.
W 2015 r. nie wszczto nowych postpowa w zakresie naruszenia polegajcego na
nieprzestrzeganiu instrukcji, o ktrej mowa w art. 9g ust. 9 ustawy Prawo energetyczne, tj. na
podstawie art. 56 ust. 1 pkt 19 ustawy Prawo energetyczne. W 2014 r. na ww. podstawie wszczto
pi postpowa. W 2015 r. kontynuowano dwa postpowania wszczte w 2014 r., ktre zakoczyy
si naoeniem kary pieninej na OSD. Ww. postpowania prowadzono przeciwko OSD w zwizku
z ujawnieniem okolicznoci wskazujcych na nieprawidowoci przy przeprowadzeniu procedury
zmiany sprzedawcy, do ktrych dochodzio w latach 20132014. W toku prowadzonych postpowa
ustalono, e gwn przyczyn ww. nieprawidowoci byo bdne funkcjonowanie systemu
informatycznego OSD.
Wan kategori spraw, ktre pojawiy si po raz pierwszy w omawianym okresie w zwizku
z wejciem w ycie przepisw ustawy OZE, jest nieprzedstawianie Prezesowi URE sprawozdania,
o ktrym mowa w art. 6 ust. 3 lub w art. 9 ust. 1 pkt 7 ustawy OZE lub podawanie w tym sprawozdaniu
nieprawdziwych informacji (art. 168 pkt 11 ustawy OZE). Wszczcie tego rodzaju spraw nastpio pod
koniec 2015 r., wobec czego wszystkie na 31 grudnia 2015 r. pozostaway jeszcze w rozpatrywaniu.
Analizujc prowadzone w oddziaach terenowych URE postpowania administracyjne w sprawie
wymierzenia kary pieninej, naley stwierdzi, e wikszo zakoczonych postpowa
administracyjnych dotyczya kar pieninych za naruszenie warunkw koncesji (blisko 88% wszystkich
wymierzonych kar), zwaszcza w zakresie obrotu paliwami ciekymi (art. 56 pkt 12 ustawy Prawo
energetyczne).
6.4. Rozstrzyganie sporw

W zakresie rozstrzygania sporw z art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne najwikszy ciar
gatunkowy maj sprawy zwizane z odmowami przyczenia do sieci elektroenergetycznej
odnawialnych rde energii. Kwestie zwizane z wydawaniem rozstrzygni w tym zakresie zostay
omwione w pkt 1.6.4. niniejszego Sprawozdania.
Na liberalizowanych rynkach paliw i energii na szczegln uwag Prezesa URE zasuguje
doskonalenie istniejcych, jak te wypracowywanie nowych mechanizmw i standardw
gwarantujcych ochron interesw odbiorcw, w szczeglnoci tych sabych ekonomicznie, przed
nieuczciwymi praktykami przedsibiorstw energetycznych. Do najistotniejszych aspektw tej ochrony
naley zapewnienie uczestnikom rynkw paliw i energii moliwoci szybkiego, obiektywnego oraz
fachowego rozwizywania sporw. Dlatego te, jedna ze szczeglnych sfer aktywnoci urzdu,
koncentruje si na maksymalnym wykorzystywaniu, podczas rozpatrywania sporw, nowoczesnych
metod rozwizywania konfliktw. W obszarze spraw spornych w 2015 r. byy kontynuowane dziaania
o charakterze mediacyjnym, podejmowane gwnie przez oddziay terenowe URE w caej Polsce. Miay
one na celu przekonanie uczestnikw postpowa, e zaatwienie sprawy w drodze porozumienia to
najlepszy sposb rozwizania sporu. Nie zawsze jednak mona byo doprowadzi do porozumienia,

m.in. z uwagi na charakter sprawy. Wydawane byy wwczas przez Prezesa URE merytoryczne decyzje
administracyjne rozstrzygajce spr.
Na uwag i podkrelenie zasuguje coraz wiksza wiadomo odbiorcw odnonie przysugujcych
im praw. W okresie sprawozdawczym nastpi znaczny wzrost zoonych wnioskw o rozstrzygnicie
sporw zwizanych z dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych, w szczeglnoci w zakresie spraw,
gdzie wystpowao zagroenie wstrzymaniem dostaw paliw lub energii. Liczba tych wnioskw wyniosa
cznie we wszystkich oddziaach terenowych URE 293, a w odniesieniu do 2014 r., w ktrym zoono
cznie 167 wnioskw, wzrosa a o 75%151).
6.5. Statystyka publiczna

W 2015 r. Prezes URE bra udzia w realizacji Programu Bada Statystycznych Statystyki Publicznej
(PBSSP) na rok 2015152) jako wspprowadzcy dwa badania: Elektroenergetyka i ciepownictwo oraz Paliwa
cieke i gazowe zamieszczone w PBSSP w czci 1.44 Rynek materiaowy i paliwowo-energetyczny.
Prezes URE zrealizowa rwnie wszystkie obowizki wynikajce z zapisw Programu zawartych
w badaniach: Bilanse paliw i energii oraz Elektroenergetyka i ciepownictwo.
W zwizku z tym, e do zakresu dziaania Prezesa URE, zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 18 ustawy Prawo
energetyczne, naley zbieranie i przetwarzanie informacji dotyczcych przedsibiorstw
energetycznych, Prezes URE przekazywa dla statystyki publicznej dane ze swoich zasobw
informacyjnych w zakresie: 1) paliw ciekych i biopaliw ciekych, 2) wiadectw efektywnoci
energetycznej, 3) wiadectw pochodzenia wydanych na energi elektryczn wytworzon w rdach
odnawialnych i w kogeneracji, 4) umorze korekcyjnych CHP, 5) produkcji, dystrybucji i obrotu ciepem,
6) dziaalnoci gospodarczej przedsibiorstw energetycznych oraz 7) dane z bazy koncesyjnej Prezesa
URE dotyczce udzielonych koncesji w zakresie energii elektrycznej i ciepa oraz przesyania,
dystrybucji i obrotu paliwami gazowymi. Zasoby informacyjne Prezesa URE, zgodnie z ustaw
o statystyce, zaliczone s do systemw informacyjnych administracji publicznej153).
Prezes URE przekazywa take dane statystyczne w czciach:
1.26.06(076): Infrastruktura techniczna sieci wodocigowych i kanalizacyjnych, ciepowniczych,
gazu z sieci oraz energii elektrycznej. W zwizku z powyszym badaniem Prezes URE przekaza dla
statystyki publicznej informacje z bazy koncesyjnej dotyczce przedsibiorstw posiadajcych
w 2015 r. koncesje na przesyanie, dystrybucj i obrt paliwami gazowymi,
1.26.06(071): Infrastruktura techniczna sieci wodocigowych i kanalizacyjnych, ciepowniczych,
gazu z sieci oraz energii elektrycznej oraz w czci 1.44.11(120): Paliwa cieke i gazowe. W zwizku
z powyszym badaniem Prezes URE przekaza dla statystyki publicznej informacje z bazy koncesyjnej
dotyczce przedsibiorstw energetycznych posiadajcych w 2015 r. koncesje na przesyanie paliw
gazowych, dystrybucj paliw gazowych, magazynowanie paliw gazowych, skraplanie i regazyfikacj
gazu ziemnego oraz na obrt paliwami gazowymi oraz dane dotyczce paliw ciekych i biopaliw
ciekych.
151) Dane obrazujce struktur tematyczn oraz ilociow spraw spornych rozpatrywanych w oddziaach terenowych URE
obrazuje tab. 65 zamieszczona w pkt II.7. Sprawozdania.

152) Rozporzdzenie Rady Ministrw z 27 sierpnia 2014 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 1330 z pn. zm.).
153) S to systemy zbierania, gromadzenia i przetwarzania informacji przez organy administracji publicznej, Zakad
Ubezpiecze Spoecznych, Narodowy Fundusz Zdrowia, Komisj Nadzoru Finansowego, organy rejestrowe, inne pastwowe
lub samorzdowe osoby prawne oraz inne podmioty prowadzce rejestry urzdowe. Dane z tych systemw mog by
wykorzystane przez suby statystyki publicznej oraz innych uytkownikw, m.in. resorty, organizacje midzynarodowe.

6.6. Publikowanie wskanikw cenowych
6.6.1. rednia roczna cena sprzeday energii elektrycznej na rynku
konkurencyjnym oraz sposb jej obliczania
Na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b ustawy Prawo energetyczne Prezes URE jest zobowizany
publikowa do 31 marca kadego roku redni cen sprzeday energii elektrycznej na rynku
konkurencyjnym za rok poprzedni. W 2014 r. rednia roczna cena sprzeday energii elektrycznej na rynku
konkurencyjnym wyniosa 163,58 z/MWh, natomiast cena ta w 2015 r. wyniosa 169,99 z/MWh. Jak
wynika z powyszego rednia cena na rynku konkurencyjnym w 2015 r. wzrosa w stosunku do ceny
w roku poprzednim o ok. 4%. Odnoszc wysoko redniej ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku
konkurencyjnym w 2015 r. do rynku giedowego prowadzonego przez TGE S.A. naley stwierdzi, e
cena ta jest o ok. 9% wysza ni rednia cena energii elektrycznej na rynku spotowym RDN w 2015 r.
(155,66 z/MWh), i jednoczenie o ok. 3% wysza ni redniowaona wolumenem cena transakcyjna
kontraktw rocznych w dostawie pasmowej na rok nastpny, na rynku terminowym, ktra w 2015 r.
uksztatowaa si na poziomie 164,37 z/MWh.
Algorytm obliczania redniej rocznej ceny na rynku konkurencyjnym obejmowa sprzeda energii
elektrycznej (wolumen oraz warto) realizowan przez wytwrcw i spki obrotu w konkurencyjnych
segmentach krajowego hurtowego rynku energii elektrycznej, tj. do:
spek obrotu w ramach kontraktw dwustronnych,
na gied energii.
Sprzeda energii elektrycznej na rynek bilansujcy nie zostaa uwzgldniona w algorytmie
wyznaczania ceny ze wzgldu na techniczny charakter tego segmentu rynku.
W przypadku skonsolidowanych pionowo grup kapitaowych154) do wyliczenia ceny zosta wzity
pod uwag wolumen sprzeday energii elektrycznej i warto jej sprzeday do spek obrotu poza
grup kapitaow oraz na gied energii.
Poniej przedstawiono algorytm wyznaczania redniej rocznej ceny sprzeday energii elektrycznej
na rynku konkurencyjnym uwzgldniajcy poszczeglne segmenty rynku, ktre zostay wzite pod
uwag do jej obliczenia.
n m
Po Pg
i j
C 1000
i 1 j 1
n m
Eo Eg
i 1
i
j 1
j
gdzie:
C rednia roczna cena sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym [z/MWh],
Po roczne przychody ze sprzeday energii elektrycznej: wytwrcw155) do spek obrotu poza grup
kapitaow oraz przedsibiorstw obrotu156) do spek obrotu poza grup kapitaow
w kontraktach bezporednich [tys. z],
Eo roczny wolumen sprzedanej energii elektrycznej: wytwrcw do spek obrotu poza grup
kapitaow oraz przedsibiorstw obrotu do spek obrotu poza grup kapitaow w kontraktach
bezporednich [MWh],
n liczba spek objtych badaniem, skadajcych sprawozdanie G-10.1 k i G-10.4(Ob)k,
154) Grupa kapitaowa grupa kapitaowa w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 44 ustawy z 29 wrzenia 1994 r. o rachunkowoci
(Dz. U. z 2013 r. poz. 330).

155) Zbadano elektrownie cieplne i elektrociepownie, czyli wydzielone technicznie i terytorialnie obiekty bdce
samodzielnymi przedsibiorstwami lub wchodzce w skad zespow elektrowni bd elektrociepowni, zaklasyfikowane

wedug PKD 2007 do grupy 35.1 oraz do grupy 35.3, skadajce sprawozdanie G-10.1 k Sprawozdanie o dziaalnoci elektrowni
cieplnej zawodowej.
156) Zbadano przedsibiorstwa zajmujce si obrotem energi elektryczn i skadajce sprawozdanie G-10.4(Ob)k
Sprawozdanie przedsibiorstwa energetycznego prowadzcego obrt energi elektryczn.

Pg roczne przychody ze sprzeday energii elektrycznej (dostarczonej) zrealizowane przez
uczestnikw TGE S.A. [tys. z],
Eg roczny wolumen sprzedanej energii elektrycznej (dostarczonej) zrealizowanej przez uczestnikw
TGE S.A. [MWh],
m liczba spek dokonujcych sprzeday na TGE S.A.
rednia kwartalna cena sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym

oraz sposb jej obliczania
Obowizek obliczania i ogaszania sposobu obliczania redniej kwartalnej ceny energii elektrycznej
sprzedawanej na rynku konkurencyjnym wynika z art. 195 ustawy OZE. Prezes URE ogasza ww. cen
wraz z podaniem sposobu jej obliczania w terminie do 90 dni od dnia zakoczenia kadego kwartau.
Uwzgldniajc przepisy przejciowe ww. ustawy, cena ta zostaa obliczona i opublikowana przez
Prezesa URE po raz pierwszy we wrzeniu 2015 r. i dotyczya II kwartau tego roku.
Algorytm obliczania redniej kwartalnej ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku
konkurencyjnym jest analogiczny, jak w przypadku redniej rocznej ceny sprzeday energii elektrycznej
na rynku konkurencyjnym.
Poniej przedstawiono rednie kwartalne ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku
konkurencyjnym opublikowane przez Prezesa URE w 2015 r.
Tabela 54. rednie kwartalne ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym opublikowane w 2015 r.
2015 r.
rednia kwartalna cena sprzeday energii elektrycznej na
Kwarta
rynku konkurencyjnym [z/MWh]
II 170,19
III 172,75
IV 167,36
rdo: Dane TGE S.A. i URE.
Odnoszc wysoko redniej kwartalnej ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku

konkurencyjnym w 2015 r. do rynku giedowego prowadzonego przez TGE S.A. naley stwierdzi, e
cena ta jest zbliona do kwartalnych cen z rynku giedowego. Algorytm przyjty do wyliczania ceny
w duej mierze uwzgldnia wolumeny energii elektrycznej sprzedawanej na rynku giedowym, co
pozwala uczestnikom hurtowego rynku energii elektrycznej z duym przyblieniem szacowa jej
wielko jeszcze przed oficjaln publikacj ceny przez Prezesa URE.
6.6.2. rednie ceny sprzeday energii elektrycznej wytworzonej

w wysokosprawnej kogeneracji
Ustawa Prawo energetyczne nakada na Prezesa URE obowizek polegajcy na zbieraniu
i przetwarzaniu informacji dotyczcych przedsibiorstw energetycznych w celu obliczania
i publikowania w terminie do 31 marca kadego roku rednich cen sprzeday energii elektrycznej
wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji.
W marcu 2015 r. zostay opublikowane rednie ceny sprzeday energii elektrycznej wytworzonej
w wysokosprawnej kogeneracji w 2014 r., w jednostkach kogeneracji, o ktrych mowa w art. 9l ust. 1
pkt 1-2 ustawy, tj. w jednostkach:
1) opalanych paliwami gazowymi lub o cznej mocy zainstalowanej elektrycznej rda poniej 1 MW
164,89 z/MWh,

2) opalanych metanem uwalnianym i ujmowanym przy doowych robotach grniczych w czynnych,
likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach wgla kamiennego lub gazem uzyskiwanym
z przetwarzania biomasy 173,64 z/MWh,
3) innych ni wymienione w pkt 1 i 2 163,25 z/MWh.
Natomiast opublikowane w 2016 r. rednie ceny sprzeday energii elektrycznej wytworzonej
w wysokosprawnej kogeneracji w 2015 r., w jednostkach kogeneracji, o ktrych mowa w art. 9l ust. 1
pkt 1-2 ustawy, odpowiednio wynosiy w jednostkach:
1) opalanych paliwami gazowymi lub o cznej mocy zainstalowanej elektrycznej rda poniej 1 MW
173,83 z/MWh,
2) opalanych metanem uwalnianym i ujmowanym przy doowych robotach grniczych w czynnych,
likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach wgla kamiennego lub gazem uzyskiwanym
z przetwarzania biomasy 160,84 z/MWh,
3) innych ni wymienione w pkt 1 i 2 170,46 z/MWh.
Ceny te obliczone zostay jako iloraz przychodw ze sprzeday energii elektrycznej wytworzonej
w przedsibiorstwach wytwrczych i wolumenu jej sprzeday. Dane do oblicze zostay pozyskane
przez Prezesa URE bezporednio od przedsibiorstw.
Informacje o cenach zostay zamieszczone na stronie internetowej URE.
6.6.3. rednie ceny sprzeday ciepa wytworzonego w nalecych

do przedsibiorstw posiadajcych koncesje jednostkach
wytwrczych niebdcych jednostkami kogeneracji
Ustawa Prawo energetyczne nakada na Prezesa URE obowizek polegajcy na zbieraniu
i przetwarzaniu informacji dotyczcych przedsibiorstw energetycznych w celu obliczania
i publikowania w terminie do 31 marca kadego roku rednich cen sprzeday ciepa, wytworzonego
w nalecych do przedsibiorstw posiadajcych koncesje jednostkach wytwrczych niebdcych
jednostkami kogeneracji.
W marcu 2015 r. zostay obliczone i opublikowane ceny za 2014 r. rednie ceny sprzeday ciepa
wynosiy, dla jednostek wytwrczych niebdcych jednostkami kogeneracji:
1) opalanych paliwami wglowymi 42,48 z/GJ,
2) opalanych paliwami gazowymi 75,66 z/GJ,
3) opalanych olejem opaowym 161,23 z/GJ,
4) stanowicych odnawialne rda energii 46,99 z/GJ.
W 2016 r. zostay obliczone i opublikowane ceny za 2015 r. rednie ceny sprzeday ciepa wynosiy,
dla jednostek wytwrczych niebdcych jednostkami kogeneracji:
1) opalanych paliwami wglowymi 41,52 z/GJ,
2) opalanych paliwami gazowymi 75,24 z/GJ,
3) opalanych olejem opaowym 109,60 z/GJ,
4) stanowicych odnawialne rda energii 46,44 z/GJ.
Ceny te obliczone zostay jako iloraz przychodw ze sprzeday ciepa wytworzonego w tych
jednostkach wytwrczych i wolumenu jego sprzeday. Do wyliczenia rednich cen wykorzystane
zostay dane zbierane w ramach corocznego badania koncesjonowanych przedsibiorstw
ciepowniczych na formularzu URE-C1.
Informacje o tych cenach zostay zamieszczone na stronie internetowej URE.
6.6.4. rednia cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych

Prawo energetyczne nakada na Prezesa URE obowizek polegajcy na zbieraniu i przetwarzaniu
informacji dotyczcych przedsibiorstw energetycznych w celu obliczania i ogaszania w terminie do

31 marca kadego roku redniej ceny energii elektrycznej dla odbiorcy w gospodarstwie domowym
uwzgldniajcej opat za wiadczenie usugi dystrybucji energii elektrycznej, obliczonej na podstawie
cen zawartych w umowach kompleksowych.
W marcu 2015 r. zostaa opublikowana cena energii elektrycznej dla odbiorcy w gospodarstwie
domowym uwzgldniajca opat za wiadczenie usugi dystrybucji energii elektrycznej za 2014 r.,
ktra wyniosa 0,4927 z/kWh.
W marcu 2016 r. zostaa opublikowana cena energii elektrycznej dla odbiorcy w gospodarstwie
domowym uwzgldniajca opat za wiadczenie usugi dystrybucji energii elektrycznej za 2015 r.,
ktra wyniosa 0,5017 z/kWh.
rednia cena energii elektrycznej dla odbiorcy w gospodarstwie domowym uwzgldniajca opat za
wiadczenie usugi dystrybucji energii elektrycznej obliczona zostaa jako iloraz przychodw ze sprzeday
energii elektrycznej i wolumenu jej sprzeday odbiorcom kocowym w gospodarstwach domowych
posiadajcym umowy kompleksowe. Do wyliczenia cen wykorzystane zostay dane ze sprawozda
Ministerstwa Gospodarki za 2014 r. i za 2015 r. sporzdzanych przez przedsibiorstwa prowadzce obrt
energi elektryczn. Ceny te zostay opublikowane rwnie w publikacjach ARE S.A. Sytuacja
w elektroenergetyce za IV kwartay 2014 r. oraz Sytuacja w elektroenergetyce za IV kwartay 2015 r.
Informacje o tych cenach zostay zamieszczone na stronie internetowej URE.
6.6.5. rednia kwartalna cena energii elektrycznej niepodlegajca

obowizkowi publicznej sprzeday
Na podstawie art. 49a ust. 8 ustawy Prawo energetyczne Prezes URE jest zobowizany do
ogoszenia w Biuletynie URE w terminie 14 dni od dnia zakoczenia kwartau redniej kwartalnej ceny
sprzeday energii elektrycznej niepodlegajcej obowizkowi, o ktrym mowa w ust. 1 i 2 tego artykuu.
Wolumen i rednia kwartalna cena energii elektrycznej sprzedanej na zasadach innych ni okrelone
w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, w poszczeglnych kwartaach 2015 r. przedstawiay
si nastpujco:
2015 r.
rednia kwartalna cena energii elektrycznej Wolumen energii elektrycznej sprzedanej
sprzedanej na zasadach innych na zasadach innych ni okrelone
Kwarta ni okrelone w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy
Prawo energetyczne Prawo energetyczne
[z/MWh] [TWh]
I 172,22 15,5
II 172,39 12,2
III 174,74 12,9
IV 171,87 14,4
rdo: URE na podstawie danych przekazanych przez wytwrcw energii elektrycznej za poszczeglne kwartay 2015 r.
Przy obliczaniu redniej kwartalnej ceny energii elektrycznej sprzedawanej na zasadach innych ni
okrelone w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne wykorzystywane s dane z realizacji umw
sprzeday energii elektrycznej do spek obrotu zawartych przez przedsibiorstwa energetyczne
zajmujce si wytwarzaniem energii elektrycznej, zobowizanych do sprzeday czci wytworzonej
energii elektrycznej w sposb okrelony w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne. Cena nie
uwzgldnia podatkw (VAT, akcyza), opat niezwizanych z iloci sprzedanej energii elektrycznej oraz
zobowiza zwizanych ze wiadectwami pochodzenia.
rednia kwartalna cena energii elektrycznej sprzedawanej na zasadach innych ni okrelone w art. 49a
ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne nie ulega wikszej zmianie w poszczeglnych kwartaach 2015 r.
i wahaa si w wskim przedziale od 171,87 z/MWh do 174,74 z/MWh.

6.6.6. rednie kwartalne ceny zakupu gazu ziemnego z zagranicy
Prezes URE, na mocy art. 49c ust. 2 ustawy Prawo energetyczne, zobowizany jest do ogaszania
w Biuletynie URE rednich kwartalnych cen zakupu gazu ziemnego z zagranicy, w tym odrbnie dla
gazu ziemnego sprowadzonego z pastw czonkowskich UE lub pastw czonkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz
dla gazu ziemnego sprowadzanego z innych pastw. Powysze informacje publikowane s w terminie
45 dni od dnia zakoczenia kwartau, biorc pod uwag przepisy o ochronie informacji niejawnych lub
innych informacji prawnie chronionych.
W Komunikatach Prezesa URE nr 21/2015, nr 32/2015, nr 44/2015 i nr 6/2016 zostay przedstawione
rednie ceny zakupu gazu ziemnego sprowadzanego z pastw czonkowskich UE lub z pastw
czonkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym w kolejnych kwartaach 2015 r. Z uwagi na zawart w art. 49c ust. 2 ustawy
Prawo energetyczne klauzul nakazujc konieczno uwzgldnienia przepisw o ochronie informacji
niejawnych lub innych informacji prawnie chronionych, w zwizku ze struktur otrzymanych danych
publikacja redniej ceny zakupu gazu ziemnego z innych pastw nie bya moliwa.
Tabela 55. rednie ceny zakupu gazu ziemnego z zagranicy w poszczeglnych kwartaach 2015 r. w z/MWh
W tym z: I kwarta II kwarta III kwarta IV kwarta

1) pastw czonkowskich UE lub z pastw
czonkowskich Europejskiego Porozumienia
96,43 91,50 92,41 87,11
o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym
2) innych pastw ni wskazane w pkt 1 informacje niejawne lub inne informacje prawnie chronione
rdo: URE.
6.6.7. Wskanik referencyjny ustalany dla potrzeb kalkulacji taryf

Prawo energetyczne nakada na regulatora obowizek polegajcy na ustalaniu wskanika
referencyjnego zgodnie z metodologi okrelon w rozporzdzeniu Ministra Gospodarki z 17 wrzenia
2010 r. w sprawie szczegowych zasad ksztatowania i kalkulacji taryf oraz rozlicze z tytuu
zaopatrzenia w ciepo157). Przy zastosowaniu wskanika referencyjnego i rednich cen sprzeday ciepa
przedsibiorstwa obliczaj cen referencyjn suc do ustalenia planowanych przychodw ze
sprzeday ciepa przyjmowanych do kalkulacji cen i stawek opat w taryfach dla ciepa, dla jednostek
kogeneracji.
Dziaajc na podstawie art. 47 ust. 2g ustawy Prawo energetyczne Prezes URE ogosi w marcu
2015 r. nastpujce wskaniki referencyjne ustalone dla poszczeglnych jednostek wytwrczych,
o ktrych mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. c ustawy:
opalanych paliwami wglowymi 1,0;
opalanych paliwami gazowymi 1,0;
opalanych olejem opaowym 1,0;
stanowicych odnawialne rda energii 1,0.
Informacja o wskanikach zostaa zamieszczona na stronie internetowej URE.
157) Dz. U. z 2010 r. Nr 194, poz. 1291.

6.7. Raport Prezesa URE o dziaalnoci gospodarczej w sektorze
energetycznym oraz planach rozwoju operatorw systemu
elektroenergetycznego i gazowego
Prezes URE, zgodnie z art. 23 ust. 2a ustawy Prawo energetyczne, co dwa lata sporzdza raport
o warunkach gospodarowania w sektorze energetycznym, zawierajcy take ocen planw rozwoju
OSP i OSD pod ktem przyszego bezpieczestwa zaspokojenia zapotrzebowania na energi
elektryczn i paliwa gazowe.
Raport, przekazany ministrowi gospodarki pod koniec czerwca 2015 r. pt. Warunki podejmowania
i wykonywania dziaalnoci gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesyania lub dystrybucji energii
elektrycznej i paliw gazowych oraz realizacja przez operatorw systemu elektroenergetycznego
i gazowego planw rozwoju uwzgldniajcych zaspokojenie obecnego i przyszego zapotrzebowania
na energi elektryczn i paliwa gazowe, by trzecim z kolei dokumentem tego typu sporzdzonym
przez Prezesa URE. Pierwszy powsta w 2011 r.
Raport z 2015 r. rni si znacznie od poprzednich edycji poszerzon zawartoci. W nastpstwie
kolejnej nowelizacji ustawy Prawo energetyczne, obejmowa take informacje z sektora paliw
gazowych, w zakresie analogicznym jak dla elektroenergetyki.
Dokument skada si z trzech gwnych czci. W pierwszej omwiono zagadnienia gromadzenia
i przekazywania do Komisji Europejskiej informacji o projektach inwestycyjnych krajowych firm sektora.
Cz druga zawieraa szczegowe dane i ocen warunkw podejmowania i prowadzenia dziaalnoci
w zakresie wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej i paliw gazowych. W czci trzeciej zawarto
propozycje zmian przepisw prawa, ktre uatwiyby realizacj polskiej polityki energetycznej.
6.8. Powoywanie komisji kwalifikacyjnych

Zadaniem komisji kwalifikacyjnych, jest sprawdzanie kwalifikacji osb zajmujcych si dozorem lub
eksploatacj okrelonych w przepisach urzdze, instalacji i sieci oraz wydawanie wiadectw
potwierdzajcych te kwalifikacje dla osb zajmujcych si tego rodzaju dziaalnoci. Zgodnie z art. 54
ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, osoby zajmujce si eksploatacj sieci oraz urzdze i instalacji
okrelonych w przepisach, o ktrych mowa w art. 54 ust. 6 ww. ustawy, obowizane s posiada
kwalifikacje potwierdzone wiadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. Szczegowe zasady
powoywania oraz funkcjonowania komisji kwalifikacyjnych zawarte s w rozporzdzeniu Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Spoecznej z 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegowych zasad
stwierdzania kwalifikacji przez osoby zajmujce si eksploatacj urzdze, instalacji i sieci158).
Od 2014 r. rozpatrywaniem wszystkich wnioskw o powoanie, odwoane lub zmiany komisji
kwalifikacyjnych zajmuje si Pnocny Oddzia Terenowy URE z siedzib w Gdasku.
Sprawy zwizane z dziaalnoci komisji kwalifikacyjnych, realizowane w 2015 r. przez Prezesa URE,
dotyczyy m.in.:
powoywania nowych komisji kwalifikacyjnych, w tym komisji na now kadencj,
dokonywania zmian aktw powoania ju dziaajcych komisji, w szczeglnoci w zakresie
rozszerzenia uprawnie komisji bd poszczeglnych jej czonkw,
odwoywania lub te powoywania poszczeglnych czonkw do skadw komisji,
aktualizowania wiadectw kwalifikacyjnych czonkw komisji,
analizowania arkuszy sprawozdawczych z dziaalnoci komisji,
podejmowania dziaa zwizanych z korekt nieprawidowoci wystpujcych w pracach komisji,
udzielania stosownych wyjanie i informacji rnym podmiotom, ktre zgaszaj si do Prezesa
URE wnioski i zapytania.

W 2015 r. wpyny 119 wnioski o powoanie komisji na kolejn kadencj, oraz 4 wnioski
o powoanie nowych komisji kwalifikacyjnych. W 2015 r. Prezes URE powoa cznie 110 komisji
kwalifikacyjnych na kolejn kadencj, oraz 4 nowe komisje kwalifikacyjne. Jednoczenie w 2015 r. do
Prezesa URE wpyno take 89 wnioskw o zmian aktw powoania komisji kwalifikacyjnych. Prezes
URE dokona zmian 79 aktw powoania komisji kwalifikacyjnych. Postpowania dotyczce
pozostaych wnioskw nadal s procedowane. Przyczynami zmian aktw powoania byy przede
wszystkim rozszerzenie zakresu uprawnie lub zmiana skadu osobowego komisji, spowodowane
zmianami funkcjonowania komisji oraz przyczynami losowymi. Natomiast w jednym przypadku Prezes
URE odwoa komisj kwalifikacyjn z uwagi na planowane zaprzestanie jej dziaalnoci.
Jednoczenie w 2015 r. do Prezesa URE wpyno take 155 pism podmiotw, przy ktrych
powoano komisje kwalifikacyjne zawierajce aktualne wiadectwa kwalifikacyjne czonkw komisji,
celem potwierdzenia prawidowoci dziaania poszczeglnych komisji kwalifikacyjnych.
W trakcie weryfikacji dokumentacji komisji kwalifikacyjnych dokonano rwnie analizy 284 arkuszy
sprawozdawczych z dziaalnoci komisji kwalifikacyjnych, ktre wpyny do urzdu w 2015 r.
Wedug stanu na 31 grudnia 2015 r. w Polsce dziaao 391 komisji kwalifikacyjnych (388 w 2014 r.
oraz 401 w 2013 r.), za w ich pracach uczestniczy a 5 078 osb.
Tabela 56. Zestawienie czynnych komisji kwalifikacyjnych na 31 grudnia 2015 r., z podziaem na wojewdztwa
Lp. Wojewdztwo/symbol wojewdztwa Liczba czynnych komisji

1 Mazowieckie 14 57
2 Zachodniopomorskie 32 15
3 Lubuskie 08 11
4 Pomorskie 22 18
5 warmisko-mazurskie 28 7
6 Lubelskie 06 22
7 Podlaskie 20 11
8 dzkie 10 31
9 witokrzyskie 26 19
10 Dolnolskie 02 22
11 Opolskie 16 10
12 lskie 24 61
13 Maopolskie 12 39
14 Podkarpackie 18 22
15 kujawsko-pomorskie 04 23
16 Wielkopolskie 30 23
RAZEM 391
rdo: URE.
Ponadto w 2015 r. wpyno 35 pism podmiotw i osb fizycznych w sprawie udzielenia wyjanie
w zakresie funkcjonowania komisji kwalifikacyjnych, a take kwestii zwizanych ze wiadectwami
kwalifikacyjnymi. W zwizku z tymi zapytaniami naley wskaza na poruszane w nich zagadnienia, ktre
dotyczyy m.in.:
wanoci wiadectw kwalifikacyjnych, w kontekcie brzmienia zapisu art. 54 ust. 1c pkt 2 ustawy
Prawo energetyczne,
okresu przechowywania dokumentacji komisji kwalifikacyjnych,
obowizku posiadania dodatkowych wymaga kwalifikacyjnych, przez osoby eksploatujce
instalacje i urzdzenia energetyczne,
dokumentw, ktre naley zaczy do wniosku o powoanie lub zmian skadu komisji
kwalifikacyjnej,
rezygnacji czonkw komisji z prac w komisjach kwalifikacyjnych.
Na powysze zapytania udzielano szczegowych wyjanie. cznie w 2015 r. wpyno 579 spraw
zwizanych z komisjami kwalifikacyjnymi.

6.9. Rozwj sieci inteligentnych
W 2015 r., w zwizku z brakiem postpu w okreleniu podstawy prawnej dla zaangaowania Prezesa
URE w ten obszar tematyczny (jedynym dokumentem na szczeblu krajowym jest Polityka Energetyczna
Polski do roku 2030), Prezes URE prowadzi nastpujce dziaania:
opublikowanie Specyfikacji Technicznej elementw infrastruktury AMI,
bieca ocena projektw pilotaowych wdraania infrastruktury AMI w OSDe, w szczeglnoci ich
zakresu, harmonogramw i budetw, w tym ocena procesw wdraania licznikw bilansujcych
instalowanych na potrzeby regulacji jakociowej,
wsppraca z Ministerstwem Gospodarki w zakresie opiniowania projektw krajowych aktw
prawnych oraz dokumentw Komisji Europejskiej, zwizanych z wdraaniem inteligentnych sieci
elektroenergetycznych oraz zdalnego opomiarowania,
wsppraca z Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji w zakresie polityki ochrony prywatnoci oraz
wdraania Narodowego Planu Szerokopasmowego,
wsppraca z PTPiREE w zakresie promowania technologii bezprzerwowej, bezpiecznej wymiany
licznikw energii elektrycznej,
udzia w przygotowaniu odpowiedzi na interpelacje poselskie dotyczce problematyki
inteligentnych sieci,
przygotowywanie opinii, informacji i odpowiedzi na zapytania firm, mediw, podmiotw
gospodarczych i obywateli w kwestiach zwizanych z potencjaem i rozwojem inteligentnych sieci
oraz zasobw rozproszonych,
nawizanie wsppracy z PTPiREE, Polskim Komitetem Normalizacyjnym i Akademi Grniczo-
Hutnicz w kwestii dopuszczalnych poziomw kompatybilnoci elektromagnetycznej w pamie
czstotliwoci przewidzianym do wykorzystania przez OSDe (CENELEC A).

7. URE W LICZBACH DZIAALNO REGULACYJNA
URZDU REGULACJI ENERGETYKI
Tabela 57. Dziaalno URE w zakresie koncesjonowania liczba koncesjonowanych przedsibiorstw stan na 31 grudnia 2015 r.
Koncesjonowane przedsibiorstwa*
elektroenergetyka gazownictwo ciepownictwo paliwa cieke
1 512 179 431 7 970
* Dotyczy urzdu jako caoci wszyscy koncesjonariusze.
Tabela 58. Dziaalno OT URE w zakresie koncesjonowania w 2015 r.
Zawiadomienia
koczce
Decyzje w sprawach koncesyjnych postpowania
Wnioski w sprawach
w sprawach koncesyjnych
w tym
koncesyjnych
zwrot w tym:
ogem
wniosku odmowa
rozpatrywane cofnicie,
w 2015 r. udzielenia,
ogem uchylenie umorzenie ogem
udzielenie zmiana zmiany
lub postpowania
lub
wyganicie
cofnicia
Koncesje 4 675 35 3 593 1 365 1 076 928 81 143 221
Promesy 378 2 282 209 48 0 2 23 18
Razem 5 053 37 3 875 1 574 1 124 928 83 166 239
Liczba zoonych wnioskw przez przedsibiorcw ubiegajcych si o udzielenie koncesji w 2015 r. bya porwnywalna z 2014 r., rwnie
liczba wydanych decyzji w zakresie dziaalnoci ciepowniczej, zaopatrzenia w energi elektryczn i gaz, czy w zakresie obrotu paliwami
ciekymi w roku sprawozdawczym bya na zblionym poziomie.
Tabela 59. Dziaalno OT URE na rynku energii elektrycznej, gazu i ciepa w 2015 r.
Decyzje o udzieleniu koncesji

na dziaalno ciepownicz, Decyzje w sprawie
zaopatrzenie w energi elektryczn i gaz
Koncesjonowane z tego:
zatwierdzenia taryfy* zmian dotychczas
przedsibiorstwa na
dla energii stosowanych taryf
ogem na przesyanie
na obrt elektrycznej**, na energi elektryczn,
wytwarzanie i/lub
gazu i ciepa gaz i ciepo*
dystrybucj
2 066 297 253 22 22 481 287
* Wszystkie decyzje w sprawie zatwierdzenia bd zmiany taryf (zatwierdzenie, odmowa, umorzenie).

** Obejmuje decyzje zwalniajce z obowizku przedkadania taryf w zakresie obrotu energi elektryczn dla grup innych ni G.
Naley wskaza, e w 2015 r. nastpiy zmiany przepisw prawa w zakresie wykonywania dziaalnoci gospodarczej wymagajcej uzyskania
koncesji dotyczyo to w gwnej mierze dziaalnoci w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Z obowizku uzyskania koncesji zostali
wyczeni wytwrcy produkujcy energi elektryczn w mikroinstalacji lub w maej instalacji odnawialnego rda energii.
Tabela 60. Dziaalno OT URE na rynku paliw ciekych w 2015 r.
Koncesjonowane przedsibiorstwa Wnioski w sprawach Decyzje w sprawach koncesyjnych

prowadzce dziaalno koncesji na obrt w tym*:
w zakresie obrotu paliwami ciekymi ogem odmowa odmowa
paliwami ciekymi rozpatrywane w 2015 r. udzielenie zmiana
udzielenia zmiany
7 952 2 916 2 066 1 068 589 76 1
* W 2015 r. zostay wydane take 332 decyzje dot. umorze, cofni i wygani koncesji.

Tabela 61. Efekty regulacyjne OT URE z procesu zatwierdzania taryf w ciepownictwie w 2015 r.
Przychody roczne
Wnioskowany przez Wzrost opat w taryfach
wnioskowane przez Obnika
zatwierdzone przedsibiorstwa redni wzrost na ciepo zatwierdzonych
przedsibiorstwa przychodw
w taryfach opat w taryfach na ciepo przez Prezesa URE
ciepownicze
[tys. z] [%]
9 761 604,01 9 592 878,89 168 725,12 4,05 2,25
Tabela 62. Efekty regulacyjne OT URE z procesu zatwierdzania taryf dla energii elektrycznej w 2015 r.
Przychody roczne Wnioskowany przez Wzrost opat w taryfach

wnioskowane przez Obnika przedsibiorstwa redni wzrost na energi elektryczn
zatwierdzone
przedsibiorstwa przychodw opat w taryfach na energi zatwierdzonych przez
w taryfach
elektroenergetyczne elektryczn Prezesa URE
[tys. z] [%]
255 923,50 250 806,36 5 117,14 3,42 1,37
Tabela 63. Efekty regulacyjne OT URE z procesu zatwierdzania taryf dla gazu w 2015 r.
Przychody roczne
Wnioskowany przez Wzrost opat w taryfach
wnioskowane przez Obnika
zatwierdzone przedsibiorstwa redni wzrost dla gazu zatwierdzonych
przedsibiorstwa przychodw
w taryfach opat w taryfach dla gazu przez Prezesa URE
gazownicze
[tys. z] [%]
183 942,24 175 022,67 8 919,57 -1,93 -6,76
Efekty regulacyjne prowadzonych 481 postpowa w sprawie zatwierdzenia taryf dla ciepa, energii elektrycznej czy gazu s nieco mniejsze
ni w 2014 r., ale wzrost opat dla odbiorcw kocowych jest niszy ni w roku porwnawczym. W ciepownictwie odnotowano w 2015 r.
mniejszy wzrost cen i stawek opat (w 2014 r. wzrost wynosi 3,43%, obecnie 2,25%). W gazie nastpio znaczne obnienie cen i stawek
(o 6,8%) w stosunku do 2014 r., w ktrym odnotowano minimalny wzrost (0,36%). W energii elektrycznej wzrosty nowych cen i stawek opat
ksztatoway si na zblionym poziomie jak w 2014 r. (wzrost o nieco 1%).
Tabela 64. Skargi i kary w OT URE w 2015 r.
Skargi
Naoone kary
z tego dotyczce:
ogem energii czna
ciepa gazu paliw ciekych liczba
elektrycznej wysoko [z]
2 905 108 2 512 279 6 163 4 688 374
W 2015 r. do oddziaw terenowych URE wpyno blisko 10% wicej skarg ni w 2014 r. najwikszy odsetek tych spraw (86%) dotyczy
problemw zwizanych z energi elektryczn. W roku sprawozdawczym wzrosa rwnie liczba prowadzonych przez oddziay terenowe
postpowa w zakresie wymierzania kar pieninych. Postpowania te zostay zakoczone naoeniem na przedsibiorstwa energetyczne
i przedsibiorcw 163 kar, co stanowi ponad 50% wicej wydanych decyzji ni w roku poprzednim.
Tabela 65. Realizacja kompetencji Prezesa URE w zakresie rozstrzygania przez OT URE spraw spornych na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy
Prawo energetyczne w 2015 r.
Decyzje
z tego: Wnioski
Wnioski odmowa o wydanie Postanowienia
o odmowa zawarcia umowy postanowienia o podjciu lub
wydanie odmowa o podjciu lub kontynuowaniu
ogem wstrzymanie zawarcia umowy o wiadczenie
decyzji zawarcia umowy kontynuowaniu dostaw
dostaw o przyczenie usug
sprzeday dostaw
do sieci przesyania
lub dystrybucji
293 148 73 18 53 4 37 18
Wiksza wiadomo odbiorcw w zakresie dochodzenia swoich praw, skutkowaa skadaniem w 2015 r. duo wikszej liczby wnioskw
o rozstrzygnicie sporw na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. W porwnaniu do 2014 r. liczba ta zwikszya si a o 75%.

Tabela 66. Dziaalno dotyczca monitorowania i kontroli OT URE *, ** w 2015 r.
Dziaalno dotyczca monitorowania i kontroli w zakresie:

sposobu
prowadzenia
realizacji obowizku
przestrzegania ewidencji ksigowej dotrzymywania
wiadczenia usug kwalifikacji osb
warunkw zgodnie z art. 44 parametrw
dystrybucji paliw zatrudnionych przy
prowadzenia stosowania taryf ustawy Prawo jakociowych
gazowych, energii eksploatacji sieci
dziaalnoci energetyczne paliw gazowych
elektrycznej oraz i urzdze
koncesjonowanej i udostpniania i energii elektrycznej
ciepa
sprawozda
finansowych
1 266 642 517 154 136 485
* Dotyczy wszelkich postpowa, w ktrych OT dokona czynnoci o charakterze monitoringu lub czynnoci kontrolnych.
** Wewntrzna procedura kontroli wskazuje, e tylko kontrola, o ktrej mowa w ustawie o swobodzie dziaalnoci gospodarczej moe by traktowana jako
postpowanie kontrolne.
Dziaalno oddziaw terenowych URE w zakresie monitorowania i kontroli bya w roku sprawozdawczym ilociowo porwnywalna z 2014 r.
Tabela 67. Pozostaa dziaalno OT URE w 2015 r.
Sprawy nie wymienione w poprzednich tabelach wymagajce od Prezesa URE podjcia stosownych dziaa
z tego dotyczce:
ogem
ciepa energii elektrycznej gazu paliw ciekych
4 017 * 612 1 870 55 1 479
* W tym 1 sprawa dotyczca koncesji na handel wglem.
Pozostaa dziaalno oddziaw terenowych URE w 2015 r. bya na zdecydowanie wyszym poziomie ilociowym ni w 2014 r. wzrost spraw
o 45%. Byo to spowodowane zmian przepisw prawa i dodaniem dodatkowych zada oddziaom terenowym w zakresie m.in. prowadzenia
rejestrw wytwrcw energii elektrycznej w maej instalacji odnawialnych rde energii oraz gromadzeniem informacji (sprawozda
kwartalnych), skadanych przez ww. wytwrcw.

CZ III.
Dziaania na rzecz wzmocnienia pozycji odbiorcy
1. FORMALNE RODKI PRAWNE
1.1. Kontrolowanie standardw jakociowych obsugi odbiorcw

Do zakresu dziaania Prezesa URE naley m.in. kontrolowanie standardw jakociowych obsugi
odbiorcw i kontrolowanie dotrzymania parametrw jakociowych dostarczanej energii. Kontrole te
powinny mie na celu ochron odbiorcw przed obnieniem przez przedsibiorstwa energetyczne
zarwno parametrw dostarczanej energii elektrycznej (napicie, czstotliwo, wysze harmoniczne),
standardw wiadczonych usug (przerwy w dostawach energii), jak i ochron przed skutkami
stosowania praktyk odbiegajcych od okrelonych w przepisach prawa standardw obsugi odbiorcw.
Stosownie do postanowie art. 23 ust. 2 pkt 10 ustawy Prawo energetyczne, kontrolowanie
dotrzymywania przez przedsibiorstwo energetyczne parametrw jakociowych dostarczanej energii
elektrycznej odbywa si na wniosek odbiorcy, tak wic podjcie ewentualnych dziaa interwencyjnych
w tym zakresie nastpuje w przypadku otrzymania sygnau od odbiorcy. Naley przy tym zauway, e
Prezes URE w zwizku z brakiem stosownych narzdzi technicznych oraz z uwagi na ograniczone rodki
budetowe nie dokonuje samodzielnie ustale w zakresie sprawdzenia dotrzymania parametrw
technicznych w poszczeglnych punktach odbioru, niemniej w podejmowanych przez regulatora
dziaaniach dotyczcych kontrolowania parametrw technicznych dostarczanych paliw lub energii,
organ ten moe wzywa przedsibiorstwa energetyczne do stosowania rodkw oraz sposobw
kontroli tych parametrw okrelonych w rozporzdzeniu systemowym.
W zwizku z tym w 2015 r. prowadzony by biecy monitoring w zakresie dotrzymywania przez
przedsibiorstwa energetyczne standardw jakociowych obsugi odbiorcw, w szczeglnoci podczas
rozpatrywania skarg odbiorcw na dziaalno przedsibiorstw energetycznych. Podstawowym
rodkiem, sucym do ustalenia stanu faktycznego w powyszym zakresie, byo kierowanie do
przedsibiorstw energetycznych wezwa w trybie art. 28 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. Prezes
URE da w nich od przedsibiorstw energetycznych okrelonych informacji dotyczcych dotrzymania
standardw jakociowych oraz parametrw technicznych dostarczanej energii elektrycznej, w tym
wynikw przeprowadzonych przez przedsibiorstwa bada parametrw technicznych energii
elektrycznej, a take do przedstawienia stosownych dokumentw. Naley przy tym wskaza, e
w zwizku z faktem, e brak odpowiedzi na wezwanie Prezesa URE, kierowane w trybie art. 28 ustawy
Prawo energetyczne lub wprowadzenie w bd w zakresie przedstawianych informacji zagroone jest
wymierzeniem przez Prezesa URE kary pieninej na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 7 i 7a ustawy Prawo
energetyczne, taki sposb pozyskiwania informacji dotyczcych dotrzymywania przez
przedsibiorstwa energetyczne standardw jakociowych dostarczanej energii elektrycznej jest
jednym z podstawowych narzdzi regulacyjnych w tym zakresie.
Jako przykad dziaa podejmowanych przez urzd w 2015 r. mona wskaza rozpatrzenie skargi
odbiorcy energii elektrycznej, w ktrej wystpi on do Prezesa URE z prob o przeprowadzenie kontroli
w zakresie standardw jakociowych dostarczanej energii elektrycznej oraz standardw jakociowych
obsugi odbiorcw. Odbiorca zwrci si do przedsibiorstwa energetycznego o zbadanie i usunicie

przyczyn uciliwych spadkw napicia dostarczanej do jego domu energii elektrycznej.
Przedsibiorstwo energetyczne dokonao sprawdzenia parametrw napicia i poinformowao o ich
zgodnoci z obowizujcymi normami. Jednake dla odbiorcy (zgodnie z jego wyjanieniami),
odpowied przedsibiorstwa energetycznego i brak reakcji na jego prob o wyeliminowanie przyczyn
spadkw napicia, nie byy wystarczajce. W wyniku monitoringu Prezesa URE, przedsibiorstwo
energetyczne dokonao penych bada parametrw dostarczanej energii, wytypowao innego
odbiorc, ktry wpywa na zakcenia w sieci i ustalono z nim, e podejmie kroki majce na celu
eliminacj zakce. Wyjanienia i wyniki bada zasilania zostay przekazane skarcemu przez
przedsibiorstwo energetyczne.
Wpywajce do urzdu w 2015 r. skargi odbiorcw oraz innych uczestnikw dziaajcych na rynku
energii w zakresie standardw jakociowych obsugi odbiorcw dotyczyy m.in.:
nierozpatrzenia reklamacji lub wniosku w sprawie rozlicze,
niedochowania 14-dniowego terminu odpowiedzi na skadane reklamacje w sprawie rozlicze,
nieuczciwych praktyk przedsibiorstw obrotu energi elektryczn przy zawieraniu umw sprzeday
energii elektrycznej,
nienaleytej obsugi odbiorcw, w tym trudnoci w dostpie do obsugi klienta,
nieprawidowoci w sposobie prowadzenia rozlicze za dostarczon energi lub paliwa i wiadczone
usugi dystrybucji, w tym niewystawianie faktur przez okres kilku miesicy lub wystawianie faktur
na podstawie szacunku, ktry nie by skorelowany z zuyciem energii elektrycznej.
Ponadto do urzdu wpyway m.in. skargi odbiorcw dotyczce nieuczciwych praktyk
przedsibiorstw prowadzcych dziaalno w zakresie obrotu energi elektryczn oraz nienaleytej
obsugi odbiorcw, ju po dokonaniu procedury zmiany sprzedawcy. Odbiorcy w swych skargach
wskazywali na niewaciwy sposb postpowania przedstawicieli pozyskujcych nowych klientw oraz
trudnoci w komunikacji z przedsibiorstwami energetycznymi, m.in. w zakresie wyjanienia kwestii
zwizanych z wysokoci naliczonych opat za zuycie energii elektrycznej. Istotnym problemem
zgaszanym przez odbiorcw bya take kwestia naruszenia standardw jakociowych obsugi
odbiorcw w zakresie terminw i sposobw rozpatrywania przez przedsibiorstwa energetyczne
zajmujce si obrotem energi elektryczn reklamacji dotyczcych prowadzonych rozlicze, a take
kwestia rozliczania na podstawie faktur szacunkowych oraz kwestia kar umownych za przedterminowe
rozwizanie umowy sprzeday energii elektrycznej.
Naley rwnie zauway, e od pocztku 2015 r. wielu wytwrcw energii elektrycznej
w odnawialnych rdach energii skaryo si do Prezesa URE na przedsibiorstwo energetyczne, ktre
wypowiedziao tym odbiorcom dotychczasowe umowy sprzeday energii elektrycznej wytworzonej
w OZE z powoaniem si na konieczno uregulowania w tych umowach kwestii kosztw bilansowania
handlowego zwizanego z ich wykonaniem oraz kwestii dostosowania sposobu zakupu energii
wytworzonej w odnawialnym rdle energii do zasad funkcjonowania rynku energii (grafikowanie
dostarczonej energii elektrycznej).
Istotnym problemem, jaki moe mie wpyw na ocen standardw obsugi odbiorcw, jest fakt
wystpowania obiektywnych problemw w zakresie komunikowania si odbiorcw z przedsibiorstwami
energetycznymi (w tym z przedsibiorstwami zajmujcymi si obrotem energi elektryczn).
1.2. Skargi na dziaania przedsibiorstw energetycznych

W 2015 r. do Prezesa URE wpyno ponad 3 tys. pism (skarg) z prob o interwencj w sprawach
praktyk przedsibiorstw energetycznych, ktre zdaniem odbiorcw dokonay narusze w obszarze
zmiany sprzedawcy. Prezes URE podj szereg dziaa majcych na celu wyjanienie zagadnie objtych
skargami, dotyczcych gwnie przypadkw utrudniania zmiany sprzedawcy energii elektrycznej.

Poniej wymieniono najwaniejsze zagadnienia, ktre wystpoway w skargach od odbiorcw:
nieprawidowo funkcjonujce platformy wymiany informacji w systemach informatycznych
w zakresie zgaszania wnioskw o zmian sprzedawcy,
zlecanie demontau licznika, w wyniku bdu i niewaciwego postpowania pracownika
przedsibiorstwa,
podwjne fakturowanie,
bezpodstawne uruchomienie sprzeday rezerwowej,
niezasadne zobowizanie odbiorcw do dostosowywania ukadw pomiarowo-rozliczeniowych,
kwestionowanie skutecznoci wypowiadanych umw sprzeday (np. zoonego wypowiedzenia bez
doczenia penomocnictwa),
wypowiedzenie umw bez zachowania odpowiedniego terminu wypowiedzenia,
bezpodstawne odrzucanie zgosze zmiany sprzedawcy (np. w wyniku niepoprawnych danych
odbiorcy lub niepoprawnych danych adresowych na PPE),
brak umowy dystrybucyjnej po zakoczonym procesie zmiany sprzedawcy,
brak umowy w zakresie przekazywania danych pomiarowych dla potrzeb rozlicze na rynku
bilansujcym pomidzy OSDp a OSDn,
odmowa podpisania GUD-w przez maych OSD,
opnienia w przekazywaniu danych pomiarowych, niezbdnych do dokonania rozlicze.
Dziaania podjte przez regulatora w zwizku z powyszymi skargami w wikszoci przypadkw
pomylnie doprowadziy do wyjanienia sprawy, sprostowania pomyek czy te bdw oraz do zmiany
sprzedawcy przez odbiorcw energii elektrycznej.
Poniej przytoczono kilka przykadw obrazujcych katalog problemw poruszanych w skargach od

odbiorcw w omawianym okresie.
Do Prezesa URE wpyno pismo odbiorcy, ktry skary si na wysokie opaty za przekazywanie
danych pomiarowo-rozliczeniowych. Powodem, dla ktrego odbiorca zwrci si do Prezesa URE, byy
podjte przez OSDp dziaania, ktre w sposb poredni zmierzay do obcienia go wysokimi opatami
za przekazywanie danych pomiarowych, na potrzeby rozlicze rynku bilansujcego. Opaty te ustalono
w dwustronnej umowie pomidzy Operatorem Systemu Dystrybucyjnego lokalnego (OSDn), do
ktrego sieci jest przyczony odbiorca, a Operatorem Systemu Dystrybucyjnego nadrzdnego (OSDp).
Zgodnie ze stanowiskiem Prezesa URE, strony, zawierajc umow dwustronn, nie mog przerzuci na
osob trzeci bez jej zgody obowizku poniesienia kosztw wynikajcych z realizacji danego
wiadczenia, gdy stosunek zobowizaniowy powoduje powstanie praw i obowizkw tylko pomidzy
stronami umowy. Ponadto Prezes URE podnis, e przekazywanie przez OSD danych pomiarowych
dotyczcych zuycia energii elektrycznej przez odbiorcw naley do jego ustawowych obowizkw,
a koszty realizacji tyche obowizkw stanowi koszty uzasadnione dziaalnoci gospodarczej danego
OSD i winny by skalkulowane w obowizujcej w OSD taryfie dystrybucyjnej. Przedsibiorstwo
energetyczne zajmujce si dystrybucj energii elektrycznej, powinno zatem ju na etapie kalkulacji
taryf uwzgldni wszelkie koszty zwizane zarwno z odczytem, jak i przekazywaniem uczestnikom
rynku danych pomiarowo-rozliczeniowych. Narzucanie odbiorcom dodatkowych opat za
przekazywanie danych pomiarowych, niezalenie czy dotyczy to odbiorcw korzystajcych z zasady
TPA, czy te decydujcych si nie zmienia sprzedawcy energii elektrycznej, naley uzna za
nieuzasadnione.
Kolejnym przykadem moe by skarga jednego ze sprzedawcw wobec lokalnego Operatora
Systemu Dystrybucyjnego (OSDn), w zwizku z utrudnianiem przez niego zawarcia Generalnej Umowy
Dystrybucyjnej (GUD) z tym sprzedawc. OSDn argumentowa brak zawarcia GUD faktem, e nie zawar
z nadrzdnym Operatorem Systemu Dystrybucyjnego (OSDp) umowy na przekazywanie danych
pomiarowych. Ponadto wg OSDn, rozmowy z OSDp s zawieszone ze wzgldu na trwajcy midzy nimi
spr sdowy i postpowanie przed Urzdem Ochrony Konkurencji i Konsumentw. Po
przeprowadzeniu postpowania wyjaniajcego, Prezes URE w odpowiedzi wysanej sprzedawcy
wyrazi swoje stanowisko, e obowizkiem OSDn jest zawarcie ze sprzedawc GUD. Prezes URE

zastrzeg rwnie, e bdzie monitorowa proces zawierania ww. umowy. W pimie skierowanym do
OSDn, Prezes URE przypomnia, e zawarcie GUD-a naley do jego ustawowych obowizkw. Wskaza
rwnie, i odmowa zawarcia GUD stanowi podstaw do wszczcia przez Prezesa URE postpowania
administracyjnego na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne.
Inna skarga wpyna od odbiorcy, ktry skary si na dziaania lokalnego OSD. Spr dotyczy rozlicze
za pobran energi elektryczn, niedopuszczanie przedstawicieli OSD do licznika i w konsekwencji
bezumowny pobr energii i przerwanie dostaw. W wyniku kilkuletniego sporu pomidzy OSD a odbiorc
w sprawie rozlicze za energi elektryczn oraz brakiem wnoszenia opat za zuyt energi elektryczn,
doszo do rozwizania umowy kompleksowej. W wyniku braku podpisania nowej umowy dostarczania
energii elektrycznej, nastpi bezumowny pobr energii, co w konsekwencji byo podstaw do podjcia
przez OSD dziaa zwizanych z przerwaniem dostaw tej energii. W pierwszej kolejnoci dokonano
wirtualnego demontau licznika (padziernik 2014 r.), a po uzyskaniu moliwoci wstpu na posesj
odbiorcy, w lutym 2015 r. dokonano fizycznego demontau licznika. W okresie pomidzy wirtualnym
a fizycznym demontaem licznika odbiorca chcia dokona zmiany sprzedawcy, jednak zgoszenie
zostao przez OSD odrzucone. Prezes URE, po przeprowadzeniu postpowania wyjaniajcego nie
dopatrzy si uchybie w dziaaniach OSD. Jednoczenie w trakcie przedmiotowego postpowania
wyjaniajcego, odbiorcy zaoono licznik przedpatowy i wznowiono dostawy energii elektrycznej.
Prezes URE ponadto poinformowa odbiorc o przysugujcych mu prawach, w tym o moliwociach
rozstrzygania przez Prezesa URE sporw dotyczcych nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii
elektrycznej.
W lipcu 2015 r. wpyna skarga na jednego z alternatywnych sprzedawcw energii elektrycznej
w zakresie sprzeday energii elektrycznej dla odbiorcy. Sprzedawca zawar z odbiorc umow
sprzeday energii elektrycznej z dostaw na lata 20142015, jednak w okresie od stycznia do czerwca
2014 r. nie wywiza si ze zobowiza, ktre na nim ciyy w zakresie zgoszenia tej umowy do
realizacji (zgoszenie zmiany sprzedawcy). W midzyczasie okazao si, e sprzedawca alternatywny po kilku
nieudanych prbach, skutecznie dokona zmiany sprzedawcy dopiero od sierpnia 2014 r. W 2015 r.
odbiorca otrzymywa od tego sprzedawcy faktury do zapaty, mimo, e by ju zwizany umow
kompleksow z nowym sprzedawc. W wyniku przeprowadzonego przez Prezesa URE postepowania
wyjaniajcego spraw zakoczono polubownie.
W czwartym kwartale 2015 r. do Prezesa URE zaczy wpywa take skargi od sprzedawcw
alternatywnych, ktrzy wskazywali na nieterminowe przekazywanie danych pomiarowych przez
jednego z piciu najwikszych OSD. Prezes URE, dziaajc na podstawie art. 28 ustawy Prawo
energetyczne, wystpowa sukcesywnie, tj. wraz z wpywem skarg od poszczeglnych przedsibiorstw
obrotu, o udzielenie wyjanie przez OSD. W zwizku z tym, e terminowe przekazywanie danych
pomiarowych sprzedawcom ma fundamentalne znaczenie dla prawidowego funkcjonowania zasady
TPA, Prezes URE majc na wzgldzie konieczno rzetelnego i wszechstronnego wyjanienia sprawy
podjte w roku sprawozdawczym czynnoci kontynuuje w 2016 r.
Skargi na przedsibiorstwa energetyczne s rozpatrywane gwnie przez oddziay terenowe URE159).

W 2015 r. wpyway do nich skargi z prob o interwencj w sprawach dziaa przedsibiorstw
energetycznych, ktre zdaniem odbiorcw naruszay ich interesy zwizane ze zmian sprzedawcy.
Prezes URE podj dziaania majce na celu wyjanienie zagadnie objtych zgoszonymi skargami,
ktre dotyczyy:
nieuczciwych praktyk przedsibiorstw energetycznych,
nieuwzgldniania reklamacji lub nieudzielania odpowiedzi na reklamacje dotyczce wystawionych
faktur,
nieprawidowo ustalonych grup odbiorcw w taryfie,
braku waciwej obsugi klienta,
sposobu rozliczania za dostarczon energi lub paliwa i wiadczone usugi dystrybucji,
159) Por. tab. 64 w pkt II.7. Sprawozdania.

przyczania obiektw do sieci dystrybucyjnej (np. terminu realizacji umowy o przyczenie do sieci,
kalkulacji opaty za przyczenie),
wstrzymania dostarczania paliw i energii elektrycznej,
zmian grup taryfowych,
przerw w dostawie energii elektrycznej,
realizacji zapisw umw (np. sposobw i terminw wypowiadania umw, warunkw odstpienia
od umowy, odszkodowa),
parametrw jakociowych dostarczanego paliwa gazowego, energii elektrycznej i ciepa,
kwestii zwizanych z kolizjami obiektw z infrastruktur elektroenergetyczn,
dziaania ukadw pomiarowo-rozliczeniowych,
bezpodstawne uruchomienie sprzeday rezerwowej,
bezpodstawnego odrzucania zgosze zmiany sprzedawcy (np. w wyniku niepoprawnych danych
odbiorcy lub niepoprawnych danych adresowych na PPE),
opnienia w przekazywaniu danych pomiarowych.
Dziaania podjte przez regulatora w zwizku z powyszymi skargami w wikszoci dotyczyy
wyjanienia sprawy w przedsibiorstwach energetycznych. W wielu przypadkach przedsibiorstwa
energetyczne uwzgldniy skargi odbiorcw i pozytywnie je rozpatrzyy. W przypadkach skarg, ktre
nie dotyczyy kompetencji Prezesa URE, w korespondencji skierowanej do odbiorcy wskazano m.in.
dalsze moliwoci dochodzenia swoich praw, np. poprzez skierowanie sprawy na drog postpowania
cywilnego.
Na uwag i podkrelenie zasuguje coraz wiksza wiadomo odbiorcw odnonie przysugujcych
im praw. W okresie sprawozdawczym nastpi wzrost skarg na dziaalno przedsibiorstw
energetycznych, w szczeglnoci w zakresie rozlicze, gdzie wystpowao zagroenie wstrzymaniem
dostaw paliw lub energii, realizacji umowy, czy spraw dotyczcych zmiany sprzedawcy.
W obszarze skarg dotyczcych zmiany sprzedawcy paliw i energii szczeglnie niepokojce byo
zjawisko ujawniajce, e przedstawiciele handlowi przedsibiorstw energetycznych wywierali presj
na zawarcie umw, co przekadao si na niesprzyjajc atmosfer na spokojne zapoznanie si z ofert,
czy dokumentami, w tym projektami umw, podsuwanymi do podpisu. Osoby te nie przedstawiay
odbiorcom penej i rzetelnej informacji o ofercie oraz o prawach i obowizkach odbiorcw przy zmianie
sprzedawcy energii elektrycznej i gazu, czy wrcz wprowadzali w bd konsumentw.
W 2015 r., jak i w poprzednim roku, wystpoway liczne skargi dotyczce powoywania si przez
przedstawicieli handlowych przedsibiorstw obrotu na mark lokalnego OSD, czy te na autorytet URE.
Z relacji skarcych wynikao, e odwiedzajce je osoby wskazyway, e s przedstawicielami
konkretnej spki bd pracownikami URE, co miao podkreli ich wiarygodno w oczach odbiorcw.
Po zaistnieniu takich przypadkw, na stronie internetowej urzdu opublikowano ostrzeenia majce
chroni odbiorcw przed tego typu zachowaniami nieuczciwych sprzedawcw energii eklektycznej.
2. WSPDZIAANIE Z WACIWYMI ORGANAMI

W PRZECIWDZIAANIU PRAKTYKOM PRZEDSIBIORSTW
ENERGETYCZNYCH OGRANICZAJCYCH KONKURENCJ
W celu minimalizacji praktyk sygnalizowanych przez odbiorcw w skargach opisanych wyej, zwaszcza
nieetycznych zachowa handlowych, oraz majc na uwadze tre art. 23 ust. 2 pkt 14 ustawy Prawo
energetyczne, Prezes URE podj wspprac z Prezesem UOKiK przekazujc w ok. 200 przypadkach pisma
odbiorcw.

W zgaszanych przez odbiorcw skargach dominoway sytuacje, gdzie przedstawiciele handlowi
reprezentujcy przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si sprzeda energii:
przedstawiali si jako pracownicy sprzedawcy z urzdu (przedsibiorstwa, z ktrym zazwyczaj
odbiorca mia podpisan umow kompleksow na sprzeda i dystrybucj energii), w zwizku z czym
odbiorcy zawierali now umow z innym sprzedawc bdc przewiadczonymi o tym, e jest to
umowa z dotychczasowym sprzedawc,
przedstawiali si jako pracownicy urzdu namawiajc do podpisania nowej umowy,
informowali odbiorcw, e dotychczasowy sprzedawca koczy dziaalno i w zwizku z tym
odbiorcy ci musz podpisa nowe umowy,
informowali odbiorcw, e w zwizku ze zmianami przepisw prawa konieczna jest aktualizacja
umw, w zwizku z czym odbiorcy podpisywali umowy z nowym sprzedawc bdc przekonanymi,
e jest to umowa z dotychczasowym sprzedawc,
obiecywali sprzeda energii po niszej cenie ni ta, ktr dotychczas paci odbiorca, po czym
odbiorca ju przy pierwszym rachunku otrzymanym od nowego sprzedawcy zauwaa, e patnoci
s wiksze ni dotychczas,
przy zawieraniu umw nie przedstawiali penej informacji o warunkach oferty/umowy,
w sytuacji gdy odbiorca zgasza, e ma zawart umow terminow z obecnym sprzedawc,
informowali, e umowa z dotychczasowym sprzedawc zostanie rozwizana bez adnych
konsekwencji finansowych wobec odbiorcy,
nie informowali o prawie do odstpienia od umowy,
dorczajc umow przez kuriera, odbiorcy byli ponaglani do jak najszybszego podpisania
dokumentw bez moliwoci wczeniejszego zapoznania si z ich treci.
Poza tym delegatura UOKiK zwracaa si do Prezesa URE w sprawach dotyczcych podania
informacji w zakresie skarg konsumentw na dziaania jednego ze sprzedawcw na rynku energii
elektrycznej oraz w kwestii zwizanej z obcianiem odbiorcw przez jednego ze sprzedawcw
opatami za sporzdzenie i dostarczenie wezwa do zapaty zalegych nalenoci oraz wezwa
przedsdowych.
Przedstawiciele URE byli take uczestnikami kilku spotka konsultacyjnych w UOKiK oraz
podejmowali wspprac w zakresie prac nad zaoeniami do projektu ustawy o pozasdowym
rozwizywaniu sporw konsumenckich. Aktywne wczenie si w konsultacje zaoe nowej ustawy
byo niezwykle istotne z punktu widzenia projektowanej nowej instytucji koordynatora ds.
rozwizywania sporw konsumenckich w energetyce, ktry w zaoeniach miaby funkcjonowa przy
Prezesie URE.
3. WSPPRACA Z INNYMI ORGANIZACJAMI
W 2015 r. podobnie jak w latach poprzednich Prezes URE wsppracowa z organizacjami

konsumenckimi w zakresie wymiany informacji dotyczcych dziaa na rzecz wzmocnienia pozycji
odbiorcy. Na szczegln uwag zasuguje cykl dwustronnych spotka merytorycznych majcych na celu
wsparcie Federacji Konsumentw w organizacji akcji grupowej zmiany sprzedawcy, ktrej fina
przypada bdzie w 2016 r. Dziki kampanii Energia Razem konsumenci w atwy sposb i nie
wychodzc z domu bd mogli zmieni swojego sprzedawc energii elektrycznej oraz zaoszczdzi na
rachunku. Jednoczenie warunki wygranej oferty bd uczciwe, rzetelne i korzystne dla konsumentw.
Akcja zostaa objta patronatem Prezesa URE. Wzajemna wsppraca Federacji Konsumentw oraz

Prezesa URE w tej kwestii bez wtpienia wpynie na zbudowanie dobrych praktyk na rynku energii
elektrycznej oraz pobudzenia aktywnoci i wiadomoci konsumenckiej.
Poza tym urzd prowadzi sta wspprac ze stowarzyszeniami branowymi, a take instytucjami
sektorowymi oraz pokrewnymi, takimi jak UOKiK czy UKE. Urzd uczestniczy ponadto w rzdowych
i sektorowych inicjatywach zwizanych ze spoeczn odpowiedzialnoci biznesu (ang. CSR).
4. UPOWSZECHNIANIE WIEDZY O RYNKU

KONKURENCYJNYM I PRAWACH KONSUMENTA
4.1. Dziaalno informacyjno-edukacyjna

Prezes URE konsekwentnie prowadzi polityk zamierzajc do zwikszenia wiadomoci
konsumenckiej odbiorcw. Podejmowanie dziaa nakierowanych na popularyzacj kluczowych
zagadnie dla rozwoju rynku energii i paliw w Polsce oraz praw, jakie przysuguj uczestnikom rynku
byo jednym z gwnych zada informacyjno-edukacyjnych urzdu.
Liczne komunikaty na stronie urzdu, udzia przedstawicieli URE w ponad stu spotkaniach
i konferencjach adresowanych do odbiorcw energii, ponad pidziesit porozumie patronackich
to tylko niektre z informacyjno-edukacyjnych dziaa URE w 2015 r.
Serwisy internetowe wanym narzdziem informacji o rynku energii
Strona internetowa www.ure.gov.pl jest istotnym narzdziem

informacji o rynku energii wykorzystywanym w urzdzie. Na
stronie URE publikowane s m.in. aktualizowane na bieco
informacje, komunikaty dotyczce inicjatyw podejmowanych na
rzecz rozwoju i liberalizacji rynku energii elektrycznej
i gazu, relacje z wydarze z udziaem Prezesa URE
i przedstawicieli urzdu, a take stanowiska
regulatora oraz akty prawne zwizane z sektorem
energetycznym.
Wane miejsce na stronie internetowej zajmuje
serwis informacyjno-edukacyjny powicony zmianie
sprzedawcy MaszWybor, zawierajcy specjaln aplikacj pomocn
dla odbiorcw energii elektrycznej w porwnywaniu ofert cenowych
sprzedawcw Cenowy Energetyczny Kalkulator Internetowy
CENKI.
W specjalnie dedykowanym konsumentom Poradniku
Odbiorcy znajduj si informacje i opracowania dotyczce
dziaalnoci regulatora na rzecz odbiorcw energii. W ramach
poradnika dostpne s odpowiedzi na najczciej zgaszane
problemy do Urzdu przez odbiorcw energii FAQ czyli
najczciej zadawane pytania. W poradniku znajduj si take
informacje dotyczce racjonalnego wykorzystania energii.
Znaczce miejsce na stronie internetowej posiadaj take obszary tematyczne dotyczce
odnawialnych rde energii oraz liberalizacji rynku energii elektrycznej i liberalizacji rynku gazu.

Na stronie urzdu znajduje si rwnie zakadka dotyczca efektywnoci energetycznej, gdzie
w 2015 r. byy publikowane m.in. przetargi na wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci
energetycznej, zagregowane dane dotyczce wydanych wiadectw efektywnoci energetycznej oraz
aktualne akty w tym zakresie.
Dedykowane miejsce na stronie urzdu posiada take
REMIT, gdzie odbiorca znajdzie informacje o tym
rozporzdzeniu, dokumenty oraz aktualnoci zwizane z t
tematyk. W celu wykrywania naduy znowelizowano po raz
kolejny ustaw Prawo energetyczne wprowadzajc do
krajowego ustawodawstwa obowizki zwizane z tzw. unijnym
rozporzdzeniem REMIT. Jego celem jest wykrywanie i zapobieganie manipulacjom na hurtowych
rynkach energii. Wszystkie transakcje zakupu i sprzeday energii elektrycznej i gazu ziemnego
zawierane na TGE S.A., jak rwnie informacje o funkcjonowaniu systemw energetycznych, maj by
raportowane.
Statystyki odwiedzin wybranych stron i serwisw internetowych

URE
www.ure.gov.pl w 2015 r. wzrosa liczba odwiedzin gwnego serwisu

URE. Liczba odson przekroczya 5 mln, wynoszc dokadnie 5 738 737,
z liczb 1 107 858 unikalnych uytkownikw.
www.MaszWybor.ure.gov.pl w omawianym roku liczba
odwiedzin strony dedykowanej zmianie sprzedawcy energii
elektrycznej wyniosa 390 482 (129 533 unikalnych
uytkownikw).
Biuletyn Informacji Publicznej (BIP URE) serwis internetowy urzdu,

stworzony na podstawie przepisw ustawy z 6 wrzenia 2001 r. o dostpie do informacji publicznej160). BIP
URE zawiera m.in.: bazy danych koncesjonowanych przedsibiorstw i operatorw systemw
dystrybucyjnych (OSD) elektroenergetycznych i gazowych, decyzje taryfowe, sprawozdania OSD
elektroenergetycznych dotyczce wytwarzania energii elektrycznej w mikroinstalacji, wykaz odbiorcw
przemysowych, Zbiory Praw Konsumenta, informacje o przetargach na wybr przedsiwzi sucych
poprawie efektywnoci energetycznej, za ktre mona uzyska wiadectwa efektywnoci energetycznej czy
aktualne informacje o urzdzie, jego statusie prawnym i kompetencjach Prezesa URE.
W 2015 r. odnotowano 6 103 450 odwiedzin i 403 954 unikalnych uytkownikw.
Ponadto na BIP URE osobne miejsce zajmuj opublikowane Biuletyny Branowe zawierajce m.in.
decyzje w sprawie taryf dla energii elektrycznej i paliw gazowych, instrukcje ruchu i eksploatacji sieci
dystrybucyjnej, programy zgodnoci oraz inne decyzje Prezesa URE. W omawianym roku przygotowano
cznie 285 Biuletynw, z czego 196 numerw Biuletynu Branowego Energia elektryczna oraz
89 wyda Biuletynu Branowego Paliwa gazowe.
W 2015 r. zwikszya si rwnie liczba czytelnikw dystrybuowanego raz w tygodniu Newslettera

URE. 29 grudnia 2015 r. by wysany do 2 662 uytkownikw.
Biuletyny URE - wirtualna platforma wiedzy
Realizujc postulaty e-administracji, w celu udostpnienia informacji wszystkim zainteresowanym

uczestnikom rynku, Biuletyn URE ukazuje si od 2011 r. wycznie w sieci internetowej.
160)
Dz. U. z 2015 r. poz. 2058 z pn. zm.

W 2015 r., podobnie jak w latach ubiegych, na stronie www urzdu opublikowane zostay cztery
edycje Biuletynu URE, w formie kwartalnikw.
NR 1/2015
W pierwszym numerze w 2015 r. mona byo
przeczyta m.in. o dobrych praktykach w zakresie
grupowej zmiany sprzedawcy energii elektrycznej
i gazu przeprowadzanej w Europie oraz Projekcie
Polityki energetycznej Polski do 2050 r. z perspektywy
odbiorcy w gospodarstwie domowym.
Ponadto w Biuletynie zamieszczone zostay
informacje i komunikaty Prezesa URE istotne dla
sektora energii, w tym m.in. zasady i sposb
ustalania oraz uwzgldniania w taryfach dla ciepa
zwrotu z kapitau, wykaz odbiorcw przemysowych na
2015 r., rednie kwartalne ceny zakupu gazu ziemnego z
zagranicy, informacje dotyczce obowizku elektronicznej
rejestracji uczestnikw hurtowego rynku energii, a take rednia cena energii elektrycznej dla
gospodarstw domowych, rednia cena sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym za
2014 r. czy te wskanik referencyjny ustalany dla potrzeb kalkulacji taryf.
Zaprezentowany zosta rwnie obszerny aneks tabelaryczny z informacjami dotyczcymi taryf dla
ciepa oraz decyzjami podjtymi w sprawie koncesji.
NR 2/2015
Drugi numer Biuletynu zawiera siedemnaste Sprawozdanie z dziaalnoci Prezesa URE w 2014 r.
W Biuletynie zamieszczone zostay rwnie informacje Prezesa URE istotne dla sektora energii,
w tym m.in. wskaniki stosowane przy ustalaniu zwrotu z kapitau w taryfach dla ciepa, rednia
kwartalna cena energii elektrycznej sprzedawana na zasadach innych ni wynikajce z art. 49a ust. 1
i 2 ustawy - Prawo energetyczne, rednie kwartalne ceny zakupu gazu ziemnego z zagranicy oraz
jednostkowe opaty zastpcze dla kogeneracji obowizujce w 2016 r.
NR 3/2015
W trzecim wydaniu zosta przedstawiony raport
Prezesa URE pt. Warunki podejmowania
i wykonywania dziaalnoci gospodarczej w zakresie
wytwarzania, przesyania lub dystrybucji energii
elektrycznej i paliw gazowych oraz realizacja przez
operatorw systemu elektroenergetycznego
i gazowego planw rozwoju uwzgldniajcych
zaspokojenie obecnego i przyszego zapotrzebowania
na energi elektryczn i paliwa gazowe. Raport
podzielony jest na trzy czci. W pierwszej omwione
zostay zagadnienia dotyczce gromadzenia i przekazywania do
Komisji Europejskiej informacji o projektach inwestycyjnych
bdcych w obszarze zainteresowania UE. Cz druga zawiera
ocen warunkw podejmowania i wykonywania dziaalnoci
gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesyania lub dystrybucji energii elektrycznej i paliw gazowych.
W czci trzeciej zawarto zagadnienia i kwestie problemowe, ktre wymagaj wedug regulatora podjcia
dziaa legislacyjnych zmierzajcych do sprawnej i prawidowej realizacji polskiej polityki energetycznej.
W Biuletynie, oprcz raportu, znalazy si take wane dla sektora informacje i komunikaty Prezesa
URE, w tym m.in.: rednia kwartalna cena energii elektrycznej sprzedanej na zasadach innych ni
wynikajce z art. 49a ust. 1 i 2 Prawa energetycznego, wysoko zaktualizowanej na 2016 r. kwoty

kosztw osieroconych, wysoko korekt kosztw osieroconych i korekt kosztw na pokrycie kosztw
zuycia odebranego i nieodebranego gazu ziemnego za 2014 r., rednie kwartalne ceny zakupu gazu
ziemnego z zagranicy.
NR 4/2015
W ostatnim numerze w 2015 r. zostay wskazane moliwe zagroenia, jakie mog pojawia si przy
dokonywaniu zmiany sprzedawcy energii elektrycznej i drogi wyjcia z zawartych czsto pochopnie
podpisanych umw. Ponadto w kwartalniku zostaa przybliona akcja grupowej zmiany sprzedawcy,
zainicjowana przez Federacj Konsumentw, a take zagadnienie suebnoci przesyu wedug
najnowszej judykatury.
Zamieszczone zostay take informacje i komunikaty Prezesa URE istotne dla sektora energii, w tym
m.in.: rednie kwartalne ceny energii elektrycznej niepodlegajce obowizkowi publicznej sprzeday
oraz rednie ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w II i III kwartale 2015 r.,
stopa wolna od ryzyka w IV kwartale 2015 r., stawki opaty przejciowej na 2016 r., rednie kwartalne
ceny zakupu gazu ziemnego z zagranicy, zasady i sposb ustalania oraz uwzgldniania w taryfach dla
ciepa zwrotu z kapitau na lata 20162020, wykazy odbiorcw przemysowych.
W aneksie tabelarycznym zawarto informacje o taryfach dla ciepa, decyzjach podjtych w sprawie
koncesji oraz operatorach systemw elektroenergetycznych i gazowych.
Informacje i Komunikaty Prezesa URE
Istotn form upowszechniania informacji o brany energetycznej, skierowan przede wszystkim

do przedsibiorstw sektora, s Informacje i Komunikaty Prezesa URE. W 2015 r. Prezes URE wyda
49 Informacji i Komunikatw. Komunikaty Prezesa URE maj na celu przekazanie wanych informacji
dla wszystkich uczestnikw rynkw energii. Wrd Informacji Prezesa URE znalazy si m.in. informacje
dotyczce redniej ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym, wskanikw
stosowanych przy ustalaniu zwrotu z kapitau w taryfach dla ciepa, wysokoci zaktualizowanej na 2016 r.,
kwoty kosztw osieroconych czy informacja dotyczca stosowania przepisw ustawy o odnawialnych
rdach energii.
Wydarzenia branowe
Konferencje, debaty i panele dyskusyjne jako wany element polityki edukacyjno-informacyjnej

Prezesa URE
Konferencje i debaty s wanym elementem polityki edukacyjno-informacyjnej oraz skuteczn

form kreowania i promocji wizerunku URE jako instytucji dbajcej o prawidowe funkcjonowanie
rynku i popularyzacj wiedzy na temat rynku i praw odbiorcy. W 2015 r. do urzdu wpyno ponad
trzysta zaprosze na rnego rodzaju wydarzenia branowe. Ponad 100 z nich odbyo si z udziaem
Prezesa URE lub jego przedstawicieli.
Konferencje i spotkania powicono m.in. bezpieczestwu energetycznemu, liberalizacji rynku
energii i paliw gazowych oraz energii odnawialnej.
Na wydarzeniach branowych z udziaem URE poruszono m.in. nastpujce zagadnienia:
liberalizacja polskiego rynku gazu (Sympozjum Europejski i polski rynek gazu biece wyzwania,
1618.01.2015 r., organizator: Izba Gazownictwa Gospodarczego),
rozwj polskiego rynku paliwowego (Debata Perspektywy rozwoju polskiego rynku paliwowego
wyzwania i bariery, 16.03.2015 r., organizator: Polska Agencja Prasowa),
wpyw unijnej polityki energetycznej na rynek polski (Uroczyste podsumowanie IV edycji Akademii
Energii, 30.03.2015 r., organizator: Fundacja im. L. Pagi),

strategia bezpieczestwa energetycznego UE oraz Polska na konkurencyjnym europejskim rynku
energii i gazu (XXI Konferencja EuroPOWER, 89.04.2015 r., organizator: MM Conferences),
rozwj gospodarczy i spoeczny Europy (VII Europejski Kongres Gospodarczy, 2022.04.2015 r.,
organizator: Grupa PTWP S.A.),
bezpieczestwo energetyczne, polityka klimatyczna UE, rola odnawialnych rde energii
w systemie energetycznym (XXV Forum Ekonomiczne, 810.09.2015 r., organizator: Fundacja
Instytut Studiw Wschodnich),
przyszo energetyki (XII Kongresu Nowego Przemysu, 1920.10.2015 r., organizator: Grupa PTWP S.A.),
perspektywy rozwoju gospodarczego Polski w kontekcie wymaga europejskich
(XI Midzynarodowa Konferencja Power Ring, 18.12.2015 r., organizator: Procesy Inwestycyjne).
Patronaty Honorowe
Poparcie regulatora dla wielu inicjatyw znalazo wyraz m.in. w liczbie Patronatw Honorowych,
ktrych w 2015 r. przyznano ponad 50.
Podobnie jak w latach ubiegych, gwne obszary tematyczne tych wydarze skupione byy m.in.
wok zagadnie:
polityka energetyczna Polski i UE,
racjonalne wykorzystywanie energii elektrycznej, efektywno energetyczna,
bezpieczestwo energetyczne,
innowacje w energetyce, nowe technologie,
energetyka prosumencka,
rozwj OZE,
prawa odbiorcy na rynku energii.
Pena lista inicjatyw odbywajcych si pod Patronatem Honorowym Prezesa URE w 2015 r. znajduje
si na stronie www.ure.gov.pl w zakadce Patronaty -> Przedsiwzicia objte patronatem.
Patronatem zostay objte m.in.:
konferencje np. XXII Konferencja Energetyczna EuroPOWER, V Konferencja Przyczanie
i wsppraca OZE z systemem elektroenergetycznym, XIII Midzynarodowa Konferencja i Wystawa
Nafta-Gaz-Chemia 2015,
kongresy, fora czy panele dyskusyjne, m.in. III Opolski Kongres Energetyczny (OKEN),
Midzynarodowy Kongres Naukowo-Przemysowy Energia 21, VIII Forum Nowej Gospodarki, panel
dyskusyjny Przyszo energetyczna Polski,
konkursy i projekty adresowane do uczniw i studentw, takie jak: Konkurs: ENERGIA Przyszoci.
Moja szkoa jako wyspa energetyczna, XI Letnie Praktyki Badawcze czy Program Bezpieczne
Praktyki i rodowisko 2015,
kampanie edukacyjno-informacyjne, np. Kampania edukacyjno-informacyjna Sprawd swojego
dostawc paliwa, Kampania edukacyjno-informacyjna w zakresie wiadomego wyboru sprzedawcy
Wrd wydarze objtych Honorowym Patronatem Prezesa URE znalazy si rwnie debaty,
sympozja i seminaria. W 2015 r. Prezes URE obj take Patronatem Honorowym akcj dotyczc
grupowej zmiany sprzedawcy energii skierowan do odbiorcw w gospodarstwach domowych. Akcja
Energia Razem grupowa zmiana sprzedawcy energii bya przygotowana przez Federacj
Konsumentw.

Promowanie dziaa na rzecz liberalizacji rynku gazu
W 2015 r. Prezes URE realizowa dziaalno informacyjno-edukacyjn w zakresie sektora gazowego

w Polsce, czego wyrazem byy m.in. publikowane oraz oglnodostpne na stronach internetowych URE
materiay oraz podpisane porozumienie o wsppracy z Izb Gospodarcz Gazownictwa.
Porozumienie o wsppracy Prezesa URE z Izb Gospodarcz Gazownictwa
16 czerwca 2015 r. w siedzibie URE zostao podpisane przez Prezesa URE oraz Prezesa Zarzdu IGG
Porozumienie o wsppracy, majce na celu podejmowanie wsplnych inicjatyw w tworzeniu
optymalnych warunkw funkcjonowania rynku paliw gazowych w Polsce.
Podpisany dokument daje podstaw do biecego oraz projektowego wspdziaania Izby
z Prezesem URE w sprawach wanych dla rozwoju, ksztatowania zasad i regulacji funkcjonowania
krajowego rynku paliw gazowych w Polsce.
28 padziernika 2015 r. w siedzibie Izby Gospodarczej Gazownictwa odbyo si pierwsze
posiedzenie Rady Konsultacyjnej ds. Gazownictwa, powstaej na mocy Porozumienia.
Monitoring hurtowego obrotu gazem ziemnym
Zgodnie z transparentn polityk prowadzon przez regulatora, dane zebrane w wyniku
monitoringu, s cyklicznie publikowane na stronie internetowej urzdu w formie Informacji o obrocie
gazem ziemnym i jego przesyle.
4.2. Wsppraca ze rodkami masowego przekazu

Podstawowym celem wsppracy URE ze rodkami masowego przekazu jest dotarcie z informacj
do szerokiej opinii publicznej, a tym samym lepsze zrozumienie regu dziaania rynkw energii przez
wszystkich ich uczestnikw. Aby zapewni konsumentom rzeteln i pen informacj, urzd aktywnie
wzorem lat ubiegych wsppracowa z mediami oglnopolskimi, regionalnymi i lokalnymi
kluczowymi porednikami w przekazie informacji bezporednio do odbiorcw energii. W 2015 r.
ukazao si ponad 40 tys. artykuw prasowych dotyczcych szeroko pojtej elektroenergetyki (w tym
m.in. energii cieplnej, gazu ziemnego, paliw i biopaliw ciekych, energii sonecznej i wiatrowej czy
energii atomowej), z czego ponad 5,5 tys. przekazw medialnych dotyczyo dziaalnoci Prezesa URE,
a dua ich cz powstaa przy wsppracy z URE.
Urzd wyda prawie 200 komunikatw prasowych i udzieli przedstawicielom mediw ponad tysic
odpowiedzi na biece pytania dotyczce rynku elektroenergetycznego oraz dziaa podejmowanych
przez regulatora. Ponadto urzd rozpowszechnia wiedz na temat funkcjonowania rynku
elektroenergetycznego poprzez wywiady kierownictwa urzdu.
Rysunek 44. Przekazy medialne na temat URE udzia procentowy
Radio TV
3,5% 2,0%
Prasa
22,9%
Internet
71,6%
rdo: IMM.

4.3. Dziaalno Punktu Informacyjnego dla Odbiorcw Energii
i Paliw Gazowych
Punkt Informacyjny dla Odbiorcw Energii i Paliw Gazowych zosta powoany w 2011 r. i funkcjonuje
w strukturze Departamentu Rozwoju Rynkw i Spraw Konsumenckich. Jego dziaalno stanowi
realizacj art. 3 12 dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 3 9 dyrektywy 2009/73/WE161), ktre nakadaj
na pastwa czonkowskie obowizek zapewnienia funkcjonowania kompleksowych punktw
kontaktowych, ktre dostarczayby informacji o prawach konsumentw na rynku energii oraz
udzielayby informacji na temat funkcjonujcych sposobw rozwizywania sporw i zaatwiania skarg.
Zgodnie z zakresem kompetencji Punkt Informacyjny dla Odbiorcw Energii i Paliw Gazowych
w 2015 r. wspiera odbiorcw, gwnie poprzez udzielanie im porad prawnych w zakresie relacji
z przedsibiorstwami energetycznymi.
W 2015 r. podstawowym dziaaniem Punktu Informacyjnego byo informowanie odbiorcw
o przysugujcych im prawach, ale te o ich obowizkach wzgldem przedsibiorstw energetycznych,
przyjmowanie skarg na nieuczciwe dziaania przedstawicieli handlowych sprzedawcw energii oraz
wspieranie odbiorcw porad konsumenck.
W szczeglnych przypadkach zgaszanych przez odbiorcw, pracownicy Punktu Informacyjnego
podejmowali indywidualne interwencje, ktre zwizane byy gwnie z problemami dotyczcymi
kwestii odstpienia od umw zawartych poza lokalem przedsibiorstwa w kontekcie zmiany
sprzedawcy. W 2015 r. odbiorcy, ktrzy zostali wprowadzeni w bd zawierajc umow na sprzeda
energii poza lokalem przedsibiorstwa, czsto mylnie przesyali swoje owiadczenia o odstpieniu od
umowy do siedziby URE. Pracownicy Punktu Informacyjnego podejmowali dziaania majce na celu
umoliwienie odbiorcom skuteczne, tj. w 14-dniowym terminie, zrealizowanie prawa do odstpienia
od umowy. Dziaania te byy realizowane dwutorowo: do odbiorcw oraz do przedsibiorstw
energetycznych (sprzedawcw). W odniesieniu do odbiorcw, nawizywano kontakty telefoniczne,
w czasie ktrych odbiorcy informowani byli o waciwym adresacie, do ktrego powinni przesa swoje
owiadczenia o odstpieniu, zachowujc przewidziany przepisami termin. Rwnoczenie Punkt
Informacyjny przekazywa mylnie przesane owiadczenia o odstpieniu od umowy waciwym
sprzedawcom energii.
Punkt Informacyjny realizowa swoje zadania gwnie udzielajc odpowiedzi na zgaszane przez
odbiorcw problemy. Dominujc rol w kontaktach z odbiorcami odgrywa kontakt telefoniczny
(86,7% zgoszonych zapyta), reszt stanowiy odpowiedzi na zapytania zgoszone pisemnie drog
elektroniczn, poczt tradycyjn, a take w czasie bezporednich wizyt odbiorcw w siedzibie URE
(13,3%). Na rysunku poniej przedstawiono informacj o tematyce spraw kierowanych do Punktu
Informacyjnego.
Rysunek 45. Struktura sektorowa zapyta skierowanych do Punktu Informacyjnego w 2015 r.
Ciepo
110 Rne
Gaz 542
900 Energia
elektryczna
3537
rdo: URE.
161) Take 4.5 noty interpretacyjnej do dyrektywy 2009/72/WE i dyrektywy 2009/73/WE.

W 2015 r. do Punktu Informacyjnego odbiorcy skierowali cznie 5 089 spraw. Spord zgaszanych
zapyta dominoway problemy z zakresu podsektora elektroenergetycznego (69,50%), gazowego
(17,69%) i ciepowniczego (2,16%). Sprawy rne, stanowice 10,65% zapyta odbiorcw dotyczyy
kwestii nielecych w kompetencji Punktu Informacyjnego jak np. koncesji, opat koncesyjnych,
wiadectw pochodzenia, odnawialnych rde energii.
Struktura przedmiotowa spraw kierowanych przez odbiorcw nie ulega w ostatnim roku
zasadniczej zmianie. Problemy i zapytania odbiorcw koncentroway si wok zagadnie zwizanych
z moliwoci zmiany sprzedawcy energii elektrycznej, warunkami zawartych umw, obsug
odbiorcw, rozliczeniami ze sprzedawcami energii, gazu i ciepa (wystawianie faktur, dokonywanie
odczytw licznikw, opaty widoczne na rachunku, ceny). Odbiorcy zgaszali take problemy zwizane
z terminowoci realizacji umw o przyczenie do sieci.
Energia elektryczna
Wrd zapyta kierowanych przez odbiorcw energii elektrycznej dominowaa tematyka zwizana
z nieuczciwymi praktykami (26,66%). Na uwag zasuguje konsekwentny wzrost liczby spraw
zwizanych z dziaalnoci przedsibiorstw obrotu energi, ktre swoj ofert nierzadko za
porednictwem przedstawicieli handlowych kieruj do odbiorcw w gospodarstwach domowych.
W 2015 r. na tym wanie tle dochodzio do nieprawidowoci. Co czwarty kontakt z Punktem
Informacyjnym by zwizany z nieuczciwymi praktykami handlowymi akwizytorw, ktrzy nierzadko
wprowadzali odbiorcw w bd przy zawieraniu umowy, czsto przedstawiali si jako pracownicy URE
lub przedstawiciele dotychczasowego sprzedawcy energii, oraz nie informowali konsumentw
o wszystkich elementach oferty (np. o dodatkowym ubezpieczeniu, czy sankcji finansowej za
wczeniejsze rozwizanie umowy). Mimo, e Prezes URE nie jest organem waciwym w przypadku
opisanych wyej dziaa i praktyk przedstawicieli handlowych sprzedawcw energii elektrycznej, to
informujc o moliwoci zmiany sprzedawcy tej energii nieustannie podkrela konieczno
wiadomego zapoznawania si z przedstawian ofert oraz konieczno czytania umw przed ich
podpisaniem. Czsto bowiem zdarzao si, e odbiorcy zbyt pochopnie podpisywali dokumenty, bez
wczeniejszego zapoznania si z treci umowy, a pniej mieli problemy z odstpieniem bd
rozwizaniem zawartych umw. Przedstawiciele Punktu Informacyjnego informowali odbiorcw
o przysugujcym im prawie do odstpienia od umowy zawartej poza siedzib przedsibiorstwa
energetycznego przypominajc, e od umowy zawartej poza lokalem przedsibiorstwa mona odstpi
w terminie 14 dni od zawarcia umowy bez podawania przyczyn i bez konsekwencji finansowych z tym
zwizanych.
Kolejnymi najczciej pojawiajcymi si kategoriami zagadnie byy zapytania odbiorcw energii
elektrycznej dotyczce warunkw zawartej umowy i obsugi odbiorcw (30,79%). W odniesieniu do
tych kategorii odbiorcy zgaszali problemy i nieprawidowoci dotyczce nieprzestrzegania m.in.
standardw jakoci obsugi odbiorcw, w tym terminowoci udzielania odpowiedzi na skadane
reklamacje oraz standardw obsugi odbiorcw wynikajcych z zawartych umw, np. terminowo
przesyania faktur.

Rysunek 46. Problemy odbiorcw energii elektrycznej w 2015 r.
nieuczciwe praktyki rynkowe 943

zmiana sprzedawcy 392
warunki umowy zawartej 726
warunki umowy niezawartej 32
urzdzenia 54
ukady pomiarowe 101
przyczenie do sieci 77
problemy z dostaw zwizane z przyczynami technicznymi 36
problemy z dostaw zwizane z patnociami 136
problemy po zmianie sprzedawcy 118
odbiorca wraliwy 3
obsuga odbiorcw 363
nielegalny pobr 25
kwalifikacja do grupy taryfowej 60
jako energii 32
inne 111
fakturowanie 269
cena 59
0 200 400 600 800 1000
rdo: URE.
Paliwa Gazowe
W odniesieniu do paliw gazowych zauwaalny wzrost spraw zgaszanych przez odbiorcw dotyczy kwestii
zwizanych ze zmian sprzedawcy gazu (27,9%). Bezporednio z t tematyk zwizane byy kwestie dotyczce
nieuczciwych praktyk rynkowych (10,2%). Podobnie jak w przypadku energii elektrycznej, odbiorcy zgaszali
problemy zwizane z naruszeniem standardw jakociowych obsugi (okrelonych w rozporzdzeniu Ministra
Gospodarki z 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegowych warunkw funkcjonowania systemu gazowego) oraz
wynikajce z umw ju zawartych (terminowo odpowiedzi na reklamacje, terminowo wystawiania faktur,
zapytania o kontakt/numer telefonu do przedsibiorstwa) cznie 33,1%.
Rysunek 47. Problemy odbiorcw paliw gazowych w 2015 r.
nieuczciwe praktyki rynkowe 92

zmiana sprzedawcy 251
urzdzenia 1
ukady pomiarowe 14
przyczenie do sieci 27
problemy z dostaw zwizane z przyczynami technicznymi 1
problemy z dostaw zwizane z patnociami 9
problemy po zmianie sprzedawcy 16
odbiorca wraliwy 2
obsuga odbiorcw 161
nielegalny pobr 14
kwalifikacja do grupy taryfowej 9
jako gazu 14
inne 13
fakturowanie 41
cena 82
0 50 100 150 200 250 300
rdo: URE.

Ciepo
Stosunkowo najmniej spraw w 2015 r. trafio do Punktu Informacyjnego od odbiorcw ciepa

(110 zapyta). Wynika to m.in. ze specyfiki rynku ciepa, jak i kompetencji, jakie w tym zakresie
posiadaj oddziay terenowe URE. Z zakresu spraw zgaszanych przez odbiorcw ciepa w 2015 r.
dominujc kategori pyta byy te zwizane z cen ciepa (36,4%) oraz dotyczce szeroko
rozumianych warunkw umw zawartych oraz niezawartych (31,8%). Kolejn kategori stanowiy
zagadnienia zwizane z podziaem kosztw ciepa w budynkach wielolokalowych przez spdzielnie
mieszkaniowe oraz wsplnoty mieszkaniowe (7,3%).
Rysunek 48. Problemy odbiorcw ciepa w 2015 r.
zmiana sprzedawcy 4
ukady pomiarowe 7
podzia kosztw ciepa 8
obsuga odbiorcw 5
inne 5
fakturowanie 6
cena 40
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
rdo: URE.

WNIOSKI I UWAGI
ELEKTROENERGETYKA
Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej
W zwizku z majcymi miejsce w sierpniu 2015 r. ograniczeniami w dostarczaniu i poborze energii
elektrycznej, a take przekazanym Prezesowi URE przez PSE S.A. raportem dotyczcym tych ogranicze
oraz przedoon Ministrowi Energii przez Prezesa URE opini do raportu, zostay zidentyfikowane
obszary wymagajce podjcia zdecydowanych dziaa. Prezes URE zwrci w opinii do Raportu uwag
na potrzeb zmiany regulujcych powysz kwesti przepisw prawa, a przede wszystkim
rozporzdzenia Rady Ministrw z 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegowych zasad i trybu wprowadzania
ogranicze w sprzeday paliw staych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepa162).
Postulowane zmiany zmierzaj gwnie do uszczegowienia przepisw ustanawiajcych podmiotowe
i przedmiotowe wyczenia spod obowizku podlegania ograniczeniom w dostarczaniu i poborze
energii elektrycznej oraz wprowadzenia dodatkowego stopnia zasilania 0, oznaczajcego brak
ogranicze w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Prezes URE zwrci uwag na potrzeb
zmiany ww. rozporzdzenia w taki sposb, aby wyznaczanie poszczeglnych stopni zasilania
w opracowanych przez przedsibiorstwa energetyczne Planach wprowadzania ogranicze
w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w rzeczywisty sposb oddawao potencja redukcji
zapotrzebowania przez odbiorcw objtych ograniczeniami. Odpowiednie zmiany powinny zatem,
w ocenie Prezesa URE, dotyczy take treci oraz czstotliwoci aktualizacji Planw wprowadzania
ogranicze tak, aby dane w nich zawarte uwzgldniay zmiany wynikajce z zawarcia nowych umw,
ich rozwizania albo zmiany, a co za tym idzie zmiany wielkoci mocy umownych w nich zawartych.
Przeanalizowania wymaga take sposb komunikacji pomidzy OSD a przedsibiorstwami
zobowizanymi do stosowania ogranicze oraz system testowania.
Obowizek publicznej sprzeday energii elektrycznej

Propozycja zwikszenia wolumenu energii elektrycznej podlegajcej obowizkowi publicznej sprzeday
dla przedsibiorstw energetycznych zajmujcych si wytwarzaniem energii elektrycznej, ktrym
zakoczy si okres otrzymywania pomocy publicznej na mocy ustawy o rozwizaniu KDT
W zwizku z koczcym si w 2016 r. okresem korygowania dla wytwrcy energii elektrycznej PGE
GiEK S.A., od 2017 r. wytwrca ten nie bdzie podlega pod obowizek sprzeday 100% wytworzonej
energii elektrycznej w sposb okrelony w art. 49a ustawy Prawo energetyczne(obliga giedowego),
co moe spowodowa odpyw z rynku giedowego duej iloci energii elektrycznej. Taka sytuacja moe
zatem zniwelowa cel, ktry przywieca wprowadzeniu obliga giedowego163). Wydaje si zasadnym
162) Dz. U. z 2007 r. Nr 133, poz. 924.

163) Z uzasadnienia do projektu ustawy zmieniajcej wprowadzajcej w 2010 r. obowizek, o ktrym mowa w art. 49a
ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne wynika, e: zaproponowana regulacja ma na celu eliminacj zjawiska polegajcego na
sprzeday przez wytwrcw energii elektrycznej spce obrotu w ramach jednej grupy po cenie znacznie odbiegajcej od ceny, jak
ustala si na zewntrz grupy (rynkowej) i tym samym zaniania przychodw wytwrcy, ktre uwzgldniane s w kalkulacji korekt
wysokoci rekompensat wypacanych na pokrycie kosztw osieroconych przewidzianych przez ustaw z dnia 29 czerwca 2007 r.
o zasadach pokrywania kosztw powstaych u wytwrcw w zwizku z przedterminowym rozwizaniem umw dugoterminowych
sprzeday mocy i energii elektrycznej (ustawa KDT). Po wprowadzeniu art. 49a wykluczona zostanie moliwo ewentualnego
naduywania pomocy publicznej udzielanej w ramach ustawy KDT mogca powodowa podwyszanie stawki opaty przejciowej
i zakcanie funkcjonowania konkurencyjnego rynku energii elektrycznej w Polsce..

wprowadzenie zmiany w wielkoci obliga (tj. jego zwikszenie) tak, aby obj obligiem wikszy
wolumen energii elektrycznej wytwarzanej przez przedsibiorstwa energetyczne, ktre ju nie
korzystaj z pomocy publicznej na mocy ustawy o rozwizaniu KDT, w celu zachowania pynnoci
i przejrzystoci rynku energii elektrycznej po 2016 r. (propozycja nowelizacji art. 49a ust. 1 i 2 ustawy
Prawo energetyczne).
Nowelizacja ustawy OZE z dniem 4 maja 2015 r. dokonaa zmiany m.in. art. 49a ust. 5 pkt 2 ustawy
Prawo energetyczne, zgodnie z ktrym obowizek, o jakim mowa w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo
energetyczne (tj. obowizek publicznej sprzeday energii elektrycznej), nie dotyczy energii elektrycznej
wytworzonej w instalacji odnawialnego rda energii164). Zgodnie z ustaw OZE, instalacj
odnawialnego rda energii stanowi rwnie m.in. instalacja spalania wielopaliwowego (art. 2 pkt 15
ustawy OZE), w ktrej energia elektryczna lub ciepo s wytwarzane z biomasy (tj. w ramach tzw.
wspspalania), biopynw, biogazu lub biogazu rolniczego spalanych wsplnie z innymi paliwami.
Stosujc wykadni przepisw ustawy Prawo energetyczne dotyczcych obowizku publicznej
sprzeday energii elektrycznej, uwzgldniajc definicje instalacji odnawialnego rda energii oraz
instalacji spalania wielopaliwowego, przedsibiorstwa energetyczne objte obowizkiem publicznej
sprzeday energii elektrycznej i dysponujce instalacjami spalania wielopaliwowego, 4 maja 2015 r.,
na mocy art. 49a ust. 5 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne, uzyskay bezwarunkowe (nieograniczone)
uprawnienie do skutecznego wyczenia spod obowizku publicznej sprzeday caego wolumenu
energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacji spalania wielopaliwowego, niezalenie od tego, czy
energia ta pochodzi z odnawialnych rde energii czy z paliw kopalnych. Natomiast, przed wejciem
w ycie nowelizacji powoanego przepisu, tylko wolumen energii elektrycznej uznanej za wytworzon
w odnawialnym rdle energii (tj. potwierdzony odpowiedni iloci wiadectw pochodzenia) mg
pomniejszy ilo energii elektrycznej podlegajcej obowizkowi publicznej sprzeday.
Potencjalne zachowanie przedsibiorstw energetycznych zmierzajce do wyczenia spod
obowizku publicznej sprzeday jak najwikszej iloci energii elektrycznej moe implikowa powane
konsekwencje dla utrzymania pynnoci i przejrzystoci rynku energii elektrycznej oraz ksztatowania
si ceny rynkowej. Bowiem zakres zwolnienia z obliga giedowego w praktyce moe zwikszy si z ok.
3,6 TWh do ok. 63 TWh tj. z ok. 3,5% do prawie 60% produkcji energii elektrycznej brutto w tych
jednostkach wytwrczych165). W konsekwencji moe to prowadzi do problemw z prawidowym
rozliczeniem pomocy publicznej, gdy przychody ze sprzeday energii elektrycznej, rezerw mocy i usug
systemowych na rynku konkurencyjnym na gruncie ustawy KDT stanowi podstaw do kalkulacji
wypacanych wytwrcom energii elektrycznej rekompensat z tytuu tzw. kosztw osieroconych (art. 27
ust. 4 ustawy o rozwizaniu KDT).
Biorc powysze pod uwag i kierujc si deniem do zachowania obecnej funkcji obowizku
publicznej sprzeday energii elektrycznej166), wydaje si zasadnym doprecyzowanie przepisu art. 49a
ust. 5 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne.
Dlatego te Prezes URE, zwrci si do ministra waciwego do spraw energii z prob o podjcie
w najbliszym moliwym terminie prac legislacyjnych, zmierzajcych do rozwizania tej kwestii.
164) Do 4 maja 2015 r. przepis art. 49a ust. 5 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne brzmia nastpujco: Obowizek,
o ktrym mowa w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne nie dotyczy energii elektrycznej wytworzonej
w odnawialnym rdle energii.
165) Na podstawie danych za 2014 r. Przy czym w czterech kwartaach 2015 r. cakowity wolumen obrotu energi
elektryczn na TGE S.A., na ktrej realizowane jest w wikszoci obligo giedowe, w praktyce pozosta na niezmienionym
poziomie w porwnaniu do 2014 r., tj. okresu przed wejciem w ycie zmian do ustawy Prawo energetyczne
wprowadzonych ustaw OZE.
166) Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy wprowadzajcej obligo giedowe w 2010 r. zaproponowana regulacja
ma na celu eliminacj [] zaniania przychodw wytwrcy, ktre uwzgldniane s w kalkulacji korekt wysokoci rekompensat
wypacanych na pokrycie kosztw osieroconych przewidzianych przez ustaw z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach []
(ustawa KDT). Po wprowadzeniu art. 49a wykluczona zostanie moliwo ewentualnego naduywania pomocy publicznej
udzielanej w ramach ustawy KDT mogca powodowa podwyszanie stawki opaty przejciowej i zakcanie funkcjonowania
konkurencyjnego rynku energii elektrycznej w Polsce..

Zasadnym wydaje si rwnie podjcie dziaa legislacyjnych w celu dokonania korekty w art. 49a
ust. 5 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne poprzez zmian powoanego przepisu art. 9a ust. 10 pkt 1
lit. a na art. 9a ust. 16 pkt 1 lit. a, odnoszcego si do pojcia redniorocznej sprawnoci przemiany.
W aktualnie obowizujcej ustawie Prawo energetyczne, na skutek nowelizacji dokonanej w 2015 r.,
odwoanie do pojcia redniorocznej sprawnoci przemiany zawiera art. 9a ust. 16 pkt 1 lit. a ww.
ustawy, a nie art. 9a ust. 10 pkt 1 lit. a ww. ustawy. Jednake przy okazji nowelizacji ww. ustawy
w 2015 r. w treci art. 49a ust. 5 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne nie odzwierciedlono ww. zmian.
Art. 49a ust. 5 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne nadal powouje star jednostk redakcyjn, tj. art. 9a
ust. 10 pkt 1 lit. a.
Urzd, biorc pod uwag dotychczasowe dowiadczenia z kontroli obowizku publicznej sprzeday,
o ktrym mowa w art. 49a ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, w zakresie energii elektrycznej
sprzedanej operatorom systemw elektroenergetycznych, niezbdnej do realizacji ich ustawowo
okrelonych zada, tj. kategorii niepodlegajcej obowizkowi publicznej sprzeday, stosownie do
art. 49a ust. 5 pkt 5 tej ustawy, uwaa za konieczne doprecyzowanie tego przepisu w ustawie Prawo
energetyczne i/lub Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyowej. W opinii Prezesa URE
przedsibiorstwa energetyczne, w sposb nieuprawniony zaliczaj sprzeda energii elektrycznej do
operatorw systemw elektroenergetycznych, jako niezbdn do wykonywania przez tych operatorw
ich zada okrelonych w ustawie Prawo energetyczne, bdc skutkiem ogranicze technicznych
wynikajcych z parametrw pracy jednostek wytwrczych (tzw. energia elektryczna nieplanowanych
odchyle EBND_OD, energia elektryczna wymusze elektrownianych EBND_WE). Zgodnie z 24
ust. 5 rozporzdzenia Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegowych warunkw
funkcjonowania systemu elektroenergetycznego167), ograniczenia te powinny by usuwane przez
wytwrcw. W szczeglnoci do tej kategorii nie powinno zalicza si energii bilansujcej
nieplanowanej dostarczonej przez wytwrc na rynek bilansujcy, bdcej wynikiem np.
nieplanowanej produkcji energii elektrycznej ze wzgldu na wymuszenie po stronie dostarczania ciepa,
wynikajcej z powodu bdnej prognozy zapotrzebowania na ciepo (EBND_OD). Wprowadzenie do sieci
elektroenergetycznej powyszych kategorii bilansujcej nieplanowanej energii elektrycznej nie wynika
z zaplanowanych przez OSP dziaa. Wprowadzenie do sieci ww. kategorii energii przez wytwrcw
energii elektrycznej wymusza na OSP podjcie dziaa zaradczych w celu zbilansowania KSE.
Obowizek sporzdzania i przedkadania Prezesowi URE przez przedsibiorstwa

energetyczne zajmujce si wytwarzaniem energii elektrycznej w rdach o cznej mocy
zainstalowanej nie mniejszej ni 50 MW prognoz na okres 15 lat
Przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si wytwarzaniem energii elektrycznej w rdach

o cznej mocy zainstalowanej nie mniejszej ni 50 MW, sporzdzaj i przedkadaj Prezesowi URE
prognozy na okres 15 lat zgodnie z art. 16 ust. 20 ustawy Prawo energetyczne, a take, w myl
art. 16 ust. 21 tej ustawy, co dwa lata w terminie do 30 kwietnia danego roku aktualizuj prognozy,
o ktrych mowa w ust. 20 oraz informuj o tych aktualizacjach Prezesa URE oraz operatorw systemw
elektroenergetycznych, do ktrych sieci s przyczone.
167) Dz. U. z 2007 r. Nr 93, poz. 623 z pn. zm. Na mocy art. 21 ustawy nowelizujcej, do czasu wejcia w ycie przepisw
wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne, moc zachowuj dotychczasowe przepisy
wykonawcze.

Propozycja ograniczenia obowizku przedkadania prognoz na okres 15 lat i ich aktualizacji
do koncesjonowanych przedsibiorstw energetycznych
W obecnie obowizujcym stanie prawnym pod obowizek sporzdzenia i przedkadania Prezesowi

URE prognoz na okres 15 lat oraz ich aktualizacji podlegaj zarwno przedsibiorstwa energetyczne,
ktrych dziaalno gospodarcza w zakresie wytwarzania energii elektrycznej wymaga uzyskania
koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej, jak i przedsibiorstwa energetyczne, ktrych dziaalno
gospodarcza w zakresie wytwarzania energii elektrycznej nie wymaga uzyskania koncesji, tj. w rdach
energii o cznej mocy zainstalowanej rwnej 50 MW niezaliczanych do instalacji odnawialnego rda
energii lub do jednostek kogeneracji (art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy Prawo energetyczne).
W praktyce monitorowania i egzekwowania tego obowizku wystpuje trudno w identyfikacji ww.
przedsibiorstw nieposiadajcych koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej. Wydaje si zatem
zasadnym ograniczenie obowizku przedkadania prognoz na okres 15 lat oraz ich aktualizacji
wycznie do przedsibiorstw podlegajcych pod obowizek uzyskania stosownej koncesji, ktre
mona zweryfikowa na podstawie posiadanych przez Urzd danych.
Uzupenienie przepisw o termin przedoenia przez przedsibiorstwa energetyczne prognoz na okres 15 lat
W obecnym stanie prawnym art. 16 ust. 20 ustawy Prawo energetyczne nie okrela terminu,
w jakim przedsibiorstwa energetyczne maj przedoy Prezesowi URE prognozy 15-letnie. Wobec
powyszego zasadnym jest uzupenienie art. 16 ust. 20 ustawy o przedmiotowy termin analogicznie,
jak to zostao okrelone w art. 16 ust. 21 ustawy Prawo energetyczne.
Nakadanie kar pieninych
W aktualnym stanie prawnym art. 56 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne nie zawiera sankcji za
brak realizacji obowizku, o ktrym mowa w art. 16 ust. 20 ustawy, tj. obowizku sporzdzania
i przedkadania Prezesowi URE przez przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si wytwarzaniem
energii elektrycznej w rdach o cznej mocy zainstalowanej nie mniejszej ni 50 MW prognoz na
okres 15 lat. W celu skutecznego egzekwowania od podmiotw obowizanych realizacji
przedmiotowego obowizku zasadnym jest uzupenienie art. 56 ust. 1 pkt 1c ustawy Prawo
energetyczne o przesanki do naoenia kary pieninej w przypadku nie przedstawienia informacji,
o ktrych mowa w art. 16 ust. 20 ustawy Prawo energetyczne.
Instrukcje ruchu i eksploatacji sieci
W zwizku ze zmieniajcymi si regulacjami prawnymi (m.in. wejcie w ycie i wdroenie rozwiza

przyjtych w kodeksach sieci oraz intensywne prace w zakresie uchwalenia kolejnych kodeksw,
zarwno w zakresie gazownictwa, jak i elektroenergetyki), jak rwnie majc na uwadze stay rozwj
poszczeglnych segmentw rynku energii elektrycznej i gazu w Polsce, uzasadnione staje si
wprowadzenie odpowiednich zmian w zakresie usprawnienia procesu efektywnego wdraania nowych
przepisw w instrukcjach ruchu i eksploatacji sieci OSP i OSD. W obecnych uwarunkowaniach
prawnych, zgodnie z przepisami art. 9g ust. 7-8 ustawy Prawo energetyczne, OSP i OSD przedkadaj
instrukcj Prezesowi URE do zatwierdzenia decyzj administracyjn. Oznacza to, e Prezes URE
nie posiada obecnie moliwoci wszczcia postpowania w zakresie zatwierdzenia instrukcji
bez odpowiedniego wniosku ze strony operatora w tej kwestii. W przypadku braku zgody stron
postpowania w zakresie czci przepisw, ww. unormowania prawne mog prowadzi
do nadmiernego wyduania procesu zatwierdzenia caoci przepisw. Biorc pod uwag powysze,

zasadnym jest wyposaenie Prezesa URE w uprawnienia do ustalania instrukcji, zarwno w caoci,
jak i w czci, przygotowywanych przez operatorw w przypadku, gdy operator mimo wezwania
nie przedkada instrukcji do zatwierdzenia lub przedkada instrukcj niespeniajc wymaga
okrelonych w obowizujcych przepisach prawa. Proponowane rozwizanie ma na celu uniknicie
rozbienoci midzy treci instrukcji, a obowizujcymi przepisami prawa. Dowiadczenie w zakresie
prowadzenia postpowa administracyjnych dotyczcych zatwierdzania instrukcji wskazuje
na celowo wprowadzenia takiego rozwizania, co przyczyni si do zwikszenia efektywnoci
i przyspieszenia procesu wdraania regulacji krajowych oraz unijnych do instrukcji ruchu i eksploatacji
operatorw systemw. Dodatkowo, dc do rwnowaenia interesw przedsibiorstw
energetycznych oraz odbiorcw gazu i energii elektrycznej Prezes URE uzyska moliwo
wprowadzania odpowiednich zmian do instrukcji w oparciu o zgaszane uwagi i opinie uytkownikw
systemu.
Funkcjonowanie wsplnego rynku energii elektrycznej

Prezes URE w 2014 r. podj prb rozwizania problemu przepyww koowych, ktre negatywnie
wpywaj m.in. na bezpieczestwo polskiego systemu elektroenergetycznego, jak rwnie na
moliwo integracji polskiego rynku z rynkami ssiadujcymi. Zakres tego zjawiska widoczny by
w sierpniu 2015 r., kiedy konieczne okazao si ograniczenie dostaw energii elektrycznej w kraju. Opinia
ACER wydana we wrzeniu 2015 r., potwierdzajca niezgodno z prawem unijnym braku procedury
alokacji na granicy niemiecko-austriackiej, jest istotnym krokiem otwierajcym potencjalne moliwoci
rozwizania problemu. Prba implementacji zalece Opinii wskazaa, e osignicie porozumienia
midzy regulatorami i operatorami co do moliwych dziaa bdzie wymagao szeregu uzgodnie.
Prezes URE bdzie angaowa si we wszystkie dziaania w zakresie jego kompetencji zmierzajce do
rozwizania sytuacji przepyww koowych i tym samym do poprawy bezpieczestwa polskiego
systemu elektroenergetycznego.
Stosowanie rozporzdzenia REMIT
Do zada Prezesa URE wynikajcych z rozporzdzenia REMIT naley m.in. prowadzenie postpowa
kontrolnych i postpowa wyjaniajcych w sprawach manipulacji lub prb manipulacji na hurtowym
rynku energii oraz w sprawach niezgodnego z prawem wykorzystywania informacji wewntrznej
(o czym szerzej w cz. II pkt 1.2.7. Sprawozdania). W zwizku z tym, na etapie opracowywania projektu
ustawy zmieniajcej ustaw Prawo energetyczne, dla realizacji nowych zada przez Prezesa URE
zwizanych z rozporzdzeniem REMIT w dokumencie OSR wskazano konieczno zwikszenia rodkw
finansowych oraz zasobw kadrowych Prezesa URE. Do koca 2015 r. Prezes URE nie otrzyma
dodatkowych rodkw finansowych na niezbdne narzdzia ani dodatkowe etaty.
Konieczno prowadzenia dziaa ukierunkowanych na ochron odbiorcw z uwagi na

liczb skarg dotyczcych dziaa przedsibiorstw energetycznych
Biorc pod uwag wzrost liczby odbiorcw dokonujcych zmiany sprzedawcy, ktry odzwierciedla
dynamik liberalizacji rynku, a take wzrastajc liczb skarg na dziaalno sprzedawcw energii
elektrycznej i gazu, podjto dziaania monitorujce, majce na celu zdefiniowanie narusze i ochron
uzasadnionych interesw odbiorcw.
Dowiadczenia zebrane w 2015 r. spowodoway, e w lutym 2016 r. na stronie internetowej URE
opublikowano informacj o istotnych, powtarzajcych si problemach prowadzcych do sporw
pomidzy przedsibiorstwami energetycznymi a odbiorcami, a take list objtych monitoringiem
przedsibiorstw energetycznych.

Zasadnym wydaje si rwnie rozwaenie ograniczenia z mocy prawa moliwoci nakadania na
odbiorcw opat nalenych w przypadku rozwizania przez nich umowy sprzeday energii elektrycznej
i paliwa gazowego zawartej na czas okrelony, przed upywem terminu jej obowizywania.
Obowizujce przepisy pozwalaj spkom obrotu uzyskiwa przychody z opat za rozwizane przed
terminem umowy sprzeday, ktre w wielu przypadkach znacznie przewyszaj przychody, ktre spki
te otrzymayby w przypadku kontynowania umowy. Nalenoci, o ktrych mowa wyej, s te obecnie
istotn barier w swobodnej zmianie sprzedawcy. Dlatego celowym byoby rozwaenie dokonania
zmian w prawie, ktre w pewnym zakresie chroniyby odbiorc przed agresywnymi dziaaniami
sprzedawcw energii np. poprzez zakaz sprzeday door to door, wprowadzenie maksymalnego
okresu, na jaki mog by zawierane umowy dotyczce sprzeday energii elektrycznej do 24 miesicy,
lub uniemoliwienie sprzedawcom energii stosowania sankcji umownych za rozwizanie umowy
zawartej na czas okrelony, tj. przed terminem.
GAZOWNICTWO
Liberalizacja rynku gazu
W kwestii kontrolowanego i stopniowego uwolnienia rynku gazu w Polsce podkrela si potrzeb

podjcia dziaa, ktre przyczyniayby si do zwikszenia jego liberalizacji. Celem takich dziaa
powinno by usunicie barier stwarzajcych ograniczenia na hurtowym rynku gazu ziemnego, przy
jednoczesnym zachowaniu rodkw, ktre zapewni bezpieczestwo dostaw paliw gazowych
w przypadku wystpienia sytuacji kryzysowych np. nagego ograniczenia dostaw lub
nieprzewidzianego wzrostu zuycia gazu. W zwizku z powyszym w ocenie Prezesa URE naley
rozway modyfikacje nastpujcych regulacji:
- rozporzdzenia Rady Ministrw z 24 padziernika 2000 r. w sprawie minimalnego poziomu
dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy
W obecnym stanie prawnym, wedug ustawy Prawo energetyczne oraz rozporzdzenia w sprawie
minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy, kryterium dywersyfikacji, tj.
zrnicowania rde pozyskania gazu ziemnego, opiera si na rdle pochodzenia oraz kraju
pochodzenia tego gazu. Natomiast maksymalny udzia gazu importowanego okrelony jest przez
maksymalny udzia gazu importowanego z jednego kraju pochodzenia w stosunku do cakowitej
wielkoci gazu importowanego w danym roku.
Od dnia wydania rozporzdzenia na polskim rynku gazu zaszy due zmiany. Powstay nowe formuy
handlu gazem, ktre nie wystpoway w dacie ustalania kryteriw i zasad dywersyfikacji np. zakup
na giedzie, wirtualny rewers.
Dotychczasowe dowiadczenia wynikajce z funkcjonowania przepisw regulujcych kwesti
dywersyfikacji prowadz do wniosku, e konieczne jest wypracowanie takich rozwiza legislacyjnych,
ktre z jednej strony stanowi bd skuteczny rodek zapewniajcy bezpieczestwo dostaw paliw
gazowych w sytuacjach kryzysowych, z drugiej za nie bd stanowi istotnej bariery dla rozwoju
hurtowego rynku paliw gazowych.
- ustawy o zapasach
Ustawa Prawo energetyczne wprowadza w art. 24 ust. 1 obowizek utrzymywania zapasw gazu
ziemnego przez przedsibiorstwa energetyczne wykonujce dziaalno gospodarcz w zakresie
przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom. Regulacja dotyczy zatem
wszystkich przedsibiorstw energetycznych zajmujcych si importem oraz nabyciem
wewntrzwsplnotowym gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday kademu podmiotowi, ktry
otrzymuje lub pobiera paliwo gazowe na podstawie umowy z przedsibiorstwem energetycznym.
Ustawodawca przewidzia moliwo zwolnienia z obowizku utrzymywania zapasw dla podmiotw,
ktrych liczba odbiorcw jest nie wiksza ni 100 tys. i przywz gazu ziemnego nie przekracza w cigu

roku kalendarzowego 100 mln m3. Oznacza to, e kade przedsibiorstwo energetyczne, ktre
sprowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gaz ziemny w iloci przekraczajcej 100 mln m3
(w celu jego dalszej odsprzeday), zobowizane jest do utrzymywania zapasw obowizkowych gazu
ziemnego.
Funkcjonujce obecnie rozwizanie zniechca przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si
importem oraz nabyciem wewntrzwsplnotowym, w szczeglnoci nowe podmioty, do aktywnoci
na polskim rynku gazu, co w rezultacie utrudnia osignicie podanego zrnicowania wrd
dostawcw gazu i rde dostaw. Jak wynika z opinii uczestnikw rynku, obowizek utrzymywania
zapasw przez podmioty sprowadzajce z zagranicy gaz ziemny w iloci przekraczajcej 100 mln m 3
stanowi przeszkod dla rozwoju konkurencyjnego i pynnego rynku. Podmioty te wskazuj, e
dodatkowy koszt zwizany z magazynowaniem gazu ziemnego (zarwno w kraju, jak i za granic)
stawia pod znakiem zapytania rentowno przywozu z zagranicy znacznych wolumenw gazu.
Ponadto, ww. przedsibiorstwa postrzegaj powysze rozwizania jako barier, ktra wpywa na
podejmowanie przez nie decyzji o rozpoczciu lub skali prowadzonej dziaalnoci w tym zakresie.
W sytuacji bliskiego uruchomienia nowych kierunkw dostaw gazu ziemnego do Polski zasadne jest
podjcie prac majcych na celu dostosowanie systemu utrzymywania zapasw obowizkowych gazu
ziemnego do ksztatujcych si nowych moliwoci pozyskania tego gazu przez uczestnikw krajowego
rynku gazu. Nowe regulacje dotyczce utrzymywania zapasw obowizkowych gazu ziemnego
powinny, z jednej strony, gwarantowa odpowiedni poziom bezpieczestwa energetycznego kraju,
z drugiej za nie stanowi istotnej bariery dla rozwoju rynku paliw gazowych.
Rozway naley zmian ustawy o zapasach poprzez dodanie take przepisw okrelajcych
nastpujce kwestie:
podanie w ustawie o zapasach relewantnej wielkoci przywozu gazu ziemnego wyraonej
w jednostkach energii
Nieuwzgldnienie w ustawie o zapasach wdroenia od dnia 1 sierpnia 2014 r. (zgodnie z 46 ust. 1
rozporzdzenia taryfowego) systemu rozlicze opartego na jednostkach energii oznacza konieczno
zamawiania przez odbiorcw mocy umownych w jednostkach energii zamiast w jednostkach objtoci
w zakresie okrelenia kryterium moliwoci uzyskania zwolnienia z obowizku utrzymywania zapasw
obowizkowych gazu ziemnego, o ktrym mowa w art. 24 ust. 5-6 tej ustawy.
podanie w rozporzdzeniu Rady Ministrw w sprawie sposobu i trybu wprowadzenia ogranicze
w poborze gazu ziemnego wartoci granicznych okrelonych w jednostkach energii (kWh/h),
odpowiadajcych wartoci 417 m3/h, dla poszczeglnych rodzajw gazu ziemnego, przy ktrej dany
odbiorca powinien by ujty w danym planie ogranicze.
Wyznaczanie operatorw systemw gazowych
Kolejnym obszarem, w ktrym zasadne byoby wprowadzenie zmian legislacyjnych jest proces
wyznaczania operatw systemw gazowych, tj. OSP, OSD, OSM i OSGZ. Obecnie, w zwizku z treci
art. 4e1 ustawy Prawo energetyczne, usugi przesyania, dystrybucji, magazynowania paliw gazowych,
skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego mog by wiadczone
wycznie odpowiednio przez operatora systemu przesyowego, operatora systemu dystrybucyjnego,
operatora systemu magazynowania paliw gazowych, operatora systemu skraplania gazu ziemnego lub
operatora systemu poczonego. Oznacza to, e kady przedsibiorca, ktry zamierza prowadzi
dziaalno gospodarcz w zakresie przesyania, dystrybucji, magazynowania paliw gazowych lub
skraplania gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego zobowizany jest przed
rozpoczciem tej dziaalnoci do uzyskania zarwno stosownej koncesji, jak i statusu operatora
systemu. Posiadanie koncesji na powysze rodzaje dziaalnoci nie upowania koncesjonariuszy do
wykonywania dziaalnoci nimi objtej. W efekcie uzyskanie niezbdnych uprawnie umoliwiajcych
wiadczenie wymienionych wyej usug staje si procesem dugotrwaym.

W zwizku z tym zasadne wydaje si wprowadzenie zmian legislacyjnych, ktre umoliwi
poczenie uprawnie wynikajcych z koncesji i wyznaczenia operatorem systemu w ramach jednego
aktu administracyjnego. Udzielenie koncesji na powysze rodzaje dziaalnoci powinno by
warunkowane take spenieniem przez wnioskodawc kryteriw pozwalajcych na wyznaczenie go
operatorem danego systemu gazowego.
Obowizek sprzeday gazu na giedzie (art. 49b ustawy Prawo energetyczne)
Obecnie obowizujca wielko obowizku sprzeday gazu na giedzie oraz zwolnienie z tego
obowizku podmiotw o mniejszej skali dziaalnoci na rynku krajowym powoduje, e koncentracja
obrotu gazem na giedzie jest wysoka. Jednoczenie wysokie obligo giedowe nie przekada si na
dynamik zmian na rynku detalicznym w oczekiwanym wczeniej stopniu. Dlatego naley rozway
obnienie poziomu tego obowizku oraz rozszerzenie zakresu jego obowizywania na inne
przedsibiorstwa obrotu.
Tworzenie zapasw obowizkowych
Pozyskane ankiety za 2015 r. wykazay utrat udziaw w rynku przez podmiot dominujcy,
w porwnaniu z rokiem ubiegym. Jest to o tyle istotne z perspektywy oceny bezpieczestwa dostaw,
e obecnie PGNiG S.A. jest jedynym podmiotem faktycznie utrzymujcym zapasy obowizkowe na
mocy ustawy o zapasach. Pozostae przedsibiorstwa energetyczne wykonujce dziaalno
gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom w 2015 r.
dysponoway wanymi zwolnieniami Ministra Gospodarki z obowizku utrzymywania zapasw
obowizkowych oraz prowadziy dziaalno w zakresie pozwalajcym na utrzymanie warunkw tego
zwolnienia, tj. zasadniczo sprowadzajcego si do nieprzekraczania rocznego limitu przywozu 100 mln m3.
Ponadto w 2015 r. zaobserwowano realizacj dostaw gazu ziemnego do Polski poprzez samodzielne
nabywanie gazu na poczeniach midzysystemowych na granicy z Niemcami przez duych odbiorcw
przemysowych na wasne potrzeby, co wycza stosowalno przepisw ustawy o zapasach
odnoszcych si do przedsibiorstw energetycznych wykonujcych dziaalno gospodarcz w zakresie
przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday odbiorcom.
Wskazane zjawiska, w warunkach zwikszajcego si poziomu zdolnoci przesyowych na
poczeniach z UE sprawiaj, e coraz bardziej aktualna staje si kwestia stworzenia nowego systemu
zapasw obowizkowych, pozwalajcego na zapewnienie satysfakcjonujcego poziomu
bezpieczestwa dostaw oraz co najmniej neutralnego wpywu na warunki konkurencji tak aby
w szczeglnoci nie zmniejsza poziomu rezerw obowizkowych gromadzonych w skali caego kraju,
nie obnia popytu na krajowe usugi magazynowe oraz nie ogranicza wolumenu transakcji
zawieranych na terenie kraju. W tym kontekcie warto zauway, e obowizujce regulacje z jednej
strony wymuszaj na podmiocie dominujcym obrt giedowy poprzez ustawowe obligo sprzeday
okrelonych iloci gazu za porednictwem giedy, z drugiej zniechcaj innych sprzedawcw do
prowadzenia sprzeday gazu przy wykorzystaniu tego sposobu handlu z uwagi na uwarunkowania
dotyczce zapasw obowizkowych, w rezultacie ktrych promowane jest samodzielne nabywanie
gazu przez odbiorcw kocowych na potrzeby wasne poza granicami kraju.
Obecny ksztat projektowanych na poziomie UE mechanizmw przemawia za przeniesieniem
obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych z przedsibiorstw energetycznych wykonujcych
dziaalno gospodarcz w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzeday
odbiorcom na przedsibiorstwa wykonujce dziaalno gospodarcz w zakresie sprzeday gazu
ziemnego odbiorcom chronionym, niezalenie od sposobu pozyskania przez nie gazu.

Instrukcje ruchu i eksploatacji sieci
Majc na uwadze zapewnienie bezpieczestwa dostarczania paliw gazowych oraz funkcjonowania

systemw gazowych, naley podkreli, e zarwno operator systemu magazynowanego, jak i operator
systemu skraplania gazu ziemnego powinni zosta zobowizani do opracowania odpowiednich
instrukcji ruchu i eksploatacji swoich systemw na wzr dokumentw opracowywanych obecnie przez
OSP i OSD. Instrukcje te (instrukcja ruchu i eksploatacji instalacji magazynowej oraz instrukcja ruchu
i eksploatacji instalacji skroplonego gazu ziemnego) powinny podlega zatwierdzeniu decyzj
administracyjn Prezesa URE. Dziki wprowadzeniu powyszego obowizku, byaby moliwo kontroli
realizacji zasady niedyskryminacyjnego dostpu stron trzecich, zasad przyczania do instalacji oraz
zarzdzania ograniczeniami systemowymi w ramach ww. systemw. Wymienione powyej dziaania s
kluczowe w kontekcie postpujcego procesu liberalizacji rynku gazu ziemnego. Wyjtek od tej reguy
bdzie stanowi sytuacja, w ktrej operator systemu skraplania gazu ziemnego bdzie operatorem
na instalacjach skroplonego gazu ziemnego o cznej zdolnoci regazyfikacji lub skraplania nie wyszej
ni 150 mln m rocznie. Zastosowanie takiego wyjtku jest uzasadnione ze wzgldu na analogiczne
uregulowania w odniesieniu do maych OSD.
PALIWA, BIOPALIWA CIEKE

Przeniesienie obsugi zabezpiecze majtkowych, zwizanych z wykonywaniem
dziaalnoci gospodarczej w zakresie wytwarzania paliw ciekych lub obrotu paliwami
ciekymi z zagranic do naczelnikw urzdw skarbowych
Zgodnie z art. 33 ust. 1b, art. 35 ust. 2, art. 38a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne,
wprowadzonymi 22 lipca 2014 r. na mocy ustawy z 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o zapasach oraz
niektrych innych ustaw, wykonywanie dziaalnoci koncesjonowanej w zakresie wytwarzania paliw
ciekych lub obrotu paliwami ciekymi z zagranic zwizane jest z obowizkiem zoenia zabezpieczenia
majtkowego w wysokoci 10 mln z w celu zabezpieczenia powstaych albo mogcych powsta
nalenoci zwizanych z wykonywan dziaalnoci koncesjonowan, ktrych konkretne tytuy zostay
wymienione w ustawie Prawo energetyczne.
Z obserwacji rynku paliw ciekych wynika, e zabezpieczenia majtkowe maj stanowi
zabezpieczenie przede wszystkim w obszarze nalenoci z tytuu zobowiza podatkowych (podatek
od towarw i usug oraz podatek akcyzowy), gdzie notowane s najwiksze straty budetowe. Skoro
zatem nalenoci podatkowe s tymi, ktrym w pierwszej kolejnoci dedykowane jest zabezpieczenie
majtkowe, zasadnym wydaje si ulokowanie obsugi tych zabezpiecze, w tym ich uruchamiania,
w strukturach organw podatkowych, tj. u naczelnikw urzdw skarbowych. Istotne jest przy tym
odpowiednie przygotowanie techniczno-prawne organw podatkowych do obsugi tego instrumentu.
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa od przeszo 10 lat zawiera bowiem przepisy
o zabezpieczeniach majtkowych, z uwzgldnieniem form identycznych jak wprowadzone w ustawie
Prawo energetyczne.
Zwaywszy na powysze oraz uwzgldniajc zainteresowanie wyraane w toku roboczych
kontaktw przez Szefa Suby Celnej i Administracji Podatkowej w Ministerstwie Finansw, Prezes URE
po raz kolejny proponuje przedstawion wyej korekt kompetencyjn jako skuteczny sposb
zwikszenia efektywnoci dziaa na rzecz ograniczenia zjawiska szarej strefy na rynku paliw ciekych.

CIEPOWNICTWO
Modyfikacja przepisw dotyczcych uproszczonego ksztatowania taryf dla ciepa
ze wzgldu na ochron interesw odbiorcw
Prezes URE przekaza z kocem 2015 r. do Ministra Energii informacj zwizan z analiz i ocen
skutkw stosowania uproszczonego ksztatowania cen i stawek opat ciepa wytworzonego
w kogeneracji na podstawie art. 47 ust. 2f ustawy Prawo energetyczne oraz 13 rozporzdzenia
Ministra Gospodarki z 17 wrzenia 2010 r. w sprawie szczegowych zasad ksztatowania i kalkulacji
taryf oraz rozlicze z tytuu zaopatrzenia w ciepo168), sugerujc weryfikacj przepisw tego
rozporzdzenia (informacje byy take przekazywane w I kwartale 2016 r.).
Poniewa uproszczony sposb ksztatowania taryf dla ciepa, oparty na analizie porwnawczej
i poza bezporednim powizaniem z ocen kosztw przedsibiorstwa powoduje, jak dotychczas,
coroczne podwyki cen ciepa wytworzonego w kogeneracji, zwaszcza w okresie, w ktrym ceny paliw
pierwotnych charakteryzuj si znaczc tendencj spadkow, w ocenie Prezesa URE konieczna jest
modyfikacja przepisw dotyczcych uproszczonego ksztatowania taryf dla ciepa ze wzgldu na
ochron interesw odbiorcw przed nieuzasadnionym poziomem i wzrostem cen ciepa ze rde
kogeneracyjnych stosujcych uproszczony sposb ksztatowania taryf dla ciepa.
ODNAWIALNE RDA ENERGII

Obowizki informacyjne i sprawozdawcze wytwrcw energii elektrycznej
w mikroinstalacjach
Pomimo, e na wytwrcach energii elektrycznej w mikroinstalacjach spoczywa obowizek

informacyjny i sprawozdawczy wynikajcy z art. 5 ustawy OZE, wielu wytwrcw nie przekazao tych
informacji. W zwizku z tym, zgodnie z art. 168 pkt 12 ww. ustawy podlegaj oni karze pieninej.
Wysoko kary jest cile okrelona przez art. 170 ust. 4 pkt 2 i wynosi 1 tys. z. Naley zwrci uwag,
e w myl art. 174 ust. 2 ustawy OZE Prezes URE moe odstpi od wymierzenia kary w sytuacji, jeeli
zakres narusze jest znikomy, a podmiot zaprzesta naruszania prawa lub zrealizowa obowizek, zanim
Prezes URE powzi o tym wiadomo. Obydwie przesanki musz wystpowa cznie.
W zwizku z trwajcymi pracami nad nowelizacj ustawy OZE rozwaenia wymaga dokonanie take
zmiany przepisu art. 170 ust. 4 pkt 1 tej ustawy poprzez wyczenie z regulacji objtej tym przepisem
przypadku nieprzedstawienia w terminie Prezesowi URE sprawozda kwartalnych przez wytwrcw
energii elektrycznej w maej instalacji (art. 168 pkt 11 ustawy OZE). Kara pienina w wysokoci 10 tys.
z za opnienie w zoeniu kwartalnych sprawozda wytwrcw energii elektrycznej w maej instalacji,
wydaje si kar nadmiernie represyjn. W przypadku wskazanej wyej nieprawidowoci
w prowadzonej dziaalnoci gospodarczej przez ww. podmioty wysoko kary pieninej powinna by
miarkowana wedug oglnych zasad okrelonych w art. 170 ust. 1 ustawy OZE. Utrzymanie
dotychczasowych zapisw wydaje si przykadem za daleko posunitej regulacji.
168) Dz. U. Nr 194, poz. 1291.

INNE PROPOZYCJE ZMIAN LEGISLACYJNYCH
DO USTAWY PRAWO ENERGETYCZNE
ORAZ AKTW WYKONAWCZYCH DO TEJ USTAWY
Ustawa Prawo energetyczne
1. W zwizku z rozwojem rynku gazu ziemnego i zwizanym z tym rosncym zainteresowaniem

zmian sprzedawcy paliw gazowych, waciwe wydaje si zabezpieczenie interesw odbiorcw
w gospodarstwach domowych poprzez wprowadzenie zapisu dotyczcego sprzeday rezerwowej,
analogicznie jak dla energii elektrycznej.
2. Majc na celu moliwo korzystania z TPA odbiorcw paliw gazowych przyczonych do sieci
maych OSD proponuje si zmian zapisu art. 4h ustawy Prawo energetyczne. Proponowana zmiana
ma na celu ograniczeni blokowania zasady TPA przez mae przedsibiorstwa zintegrowane pionowo do
czasu rozstrzygnicia przez Prezesa URE zasadnoci wniosku w zakresie odmowy dostpu do sieci.
W aktualnym stanie prawnym zoenie przez przedsibiorstwo wniosku do Prezesa URE na podstawie
art. 4h automatycznie zamyka dostp do sieci dla alternatywnych sprzedawcw na okres toczcego si
postpowania oraz w przypadku odmowy przez Prezesa URE dalszych postpowa
odwoawczych/sdowych. Taka sytuacja jest niekorzystna szczeglnie dla odbiorcw, ktrzy nie mog
korzysta z prawa do zmiany sprzedawcy, jak i dla moliwoci dziaania alternatywnych sprzedawcw.
3. Z dotychczasowej praktyki na rynku energii elektrycznej wynika, e powierzanie usugi w zakresie
obsugi klienta OSD podmiotowi wiadczcemu rwnie usugi na rzecz innych spek wchodzcych
w skad tej samej co OSD grupy kapitaowej, zwiksza ryzyko dostpu do danych sensytywnych osobom
nieuprawnionym. Ponadto z sygnaw pyncych z rynku wida, e grupy kapitaowe d do
przekazywania spraw natury prawnej wsplnym podmiotom (kancelariom), co w kontekcie
ewentualnego sporu pomidzy OSD a spk obrotu z tej samej grupy kapitaowej naley uzna za
niedopuszczalne.
4. Wprowadzenie sankcji karnych z tytuu niedostarczenia odbiorcom z grupy gospodarstw
domowych zbioru praw konsumenta energii elektrycznej i paliw gazowych, opracowanych przez
Prezesa URE w porozumieniu z Prezesem UOKiK, a take za posugiwanie si tymi dokumentami celem
wprowadzenia odbiorcw w bd.
5. Wprowadzenie sankcji karnych z tytuu nieprzestrzegania przez sprzedawcw art. 4j ust. 7
ustawy Prawo energetyczne wskazujcego, e dotychczasowy sprzedawca zobowizany zosta do
rozliczenia z odbiorc, ktry skorzysta z prawa do zmiany sprzedawcy, nie pniej ni w okresie 42 dni
od dnia dokonania tej zmiany. Tym samym ewentualne opnienie dotychczasowego sprzedawcy
w rozliczeniu z odbiorc przekraczajce ten termin jest niezgodne z przepisami ustawy. W zwizku
z powyszym, oraz biorc pod uwag du liczb prowadzonych w URE spraw dotyczcych problemw
odbiorcw zwizanych z opnieniami w rozliczeniach za zuyt energi po zmianie sprzedawcy,
wydaje si zasadne wprowadzenie przez ustawodawc moliwoci naoenia sankcji przez Prezesa URE
za przekroczenie terminu rozliczenia z odbiorc przez dotychczasowego sprzedawc.
6. Wskazanie w ustawie maksymalnego 24 miesicznego okresu dla umw zawieranych na czas
oznaczony z odbiorcami z grupy gospodarstw domowych.
7. Wprowadzenie zakazu sprzeday door to door poprzez dodanie zapisu o uznaniu za
niedozwolone zawieranie umw z odbiorc w gospodarstwie domowym w formie okrelonej w art. 2
ust. 2 ustawy o prawach konsumenta.
8. Uniemoliwienie sprzedawcom energii stosowanie sankcji umownych w stosunku do odbiorcw
w gospodarstwach domowych wypowiadajcych umow zawart na czas oznaczony przed terminem
jej upywu, poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisw.

9. Doprecyzowanie treci zapisu ustawy, dotyczcego terminu wznowienia dostaw energii, gazu
lub ciepa po ustaniu przyczyn uzasadniajcych ich wstrzymanie oraz ustanowienie sankcji za
przekroczenie tego terminu.
10. Proponuje si dodanie zapisu o obowizku stosowania przez OSD wasnego znaku graficznego,
nazwy oraz innych elementw w zakresie komunikacji i marki, ktre nie bd powodowa
nieporozumie w odniesieniu do odrbnej tosamoci czci przedsibiorstwa zintegrowanego
pionowo, zajmujcego si obrotem paliwami gazowymi lub energi elektryczn. Z dotychczasowej
praktyki wynika, e takie same logo OSD oraz podobna nazwa w odniesieniu do spki obrotu
wchodzcej w skad tej samej co OSD grupy kapitaowej, wprowadzaj odbiorcw w bd odnonie
niezalenoci OSD. Taki zabieg wizualny premiuje spk obrotu z grupy kapitaowej OSD, poprzez
sugerowanie, e wanie ten sprzedawca w najlepszym stopniu zapewni bezpieczestwo dostaw
energii lub paliw gazowych do odbiorcy.

Sprawozdanie 2015

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sprawozdanie 2015

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SPRAWOZDANIE

URZDU REGULACJI ENERGETYKI

Warszawa, kwiecie 2016

5 Wykaz skrtw uywanych w Sprawozdaniu

9 Sowo wstpne Prezesa URE

15 I. PREZES URE INSTYTUCJA REGULACYJNA

15 1. Status prawny i ustawowe obowizki Prezesa URE

39 II. REALIZACJA ZADA Z ZAKRESU REGULACJI GOSPODARKI PALIWAMI I ENERGI

221 4. Paliwa cieke i biopaliwa cieke

230 5. System wsparcia efektywnoci energetycznej

239 6. Inne zadania Prezesa URE

260 7. URE w liczbach dziaalno regulacyjna Urzdu Regulacji Energetyki

263 III. DZIAANIA NA RZECZ WZMOCNIENIA POZYCJI ODBIORCY

263 1. Formalne rodki prawne

279 WNIOSKI I UWAGI

ACER Agency for the Cooperation of Energy Regulators

2015 rok to okres wielu zmian w sektorze energetycznym. Zgodnie

Wspomniane wyej zmiany to zaledwie cz wanych dziaa i decyzji realizowanych

N iniejszy dokument stanowi Sprawozdanie z dziaalnoci Prezesa URE w 2015 r. Prezentowane

Drugim obszarem funkcjonowania Prezesa URE jest aspekt midzynarodowy dziaalnoci

1. STATUS PRAWNY I USTAWOWE OBOWIZKI PREZESA URE

Powysze zmiany, jak rwnie nowelizacje pozostaych ustaw okrelajcych uprawnienia

1) Dz. U. z 2012 r. poz. 1059.

III.Niezalenie od kwestii usytuowania przez ustawodawc zada organu regulacyjnego

(Dz. U. z 2014 r. poz. 1101), ktra wesza w ycie 5 wrzenia 2014 r.

VI. 31 grudnia 2015 r. upywa okres obowizywania ustawy o efektywnoci energetycznej.

VII. Pozostae nowelizacje ustawy Prawo energetyczne dotyczyy: sprecyzowania obowizku

7) Dz. U. z 2015 r. poz. 1618.

(Dz.U. z 2015 r. poz. 151).

2. ORGANIZACJA I FUNKCJONOWANIE URZDU

Oddziay terenowe obejmoway swoim zasigiem terytorialnym nastpujce wojewdztwa:

Rysunek 1. Pracownicy URE wedug rodzaju wyksztacenia

Pozostae dochody urzdu w 2015 r. uksztatoway si nastpujco:

Rysunek 3. Struktura dochodw URE w 2015 r.

W 2015 r. prowadzono dalsze intensywne dziaania windykacyjne w celu wyegzekwowania

Rysunek 4. Struktura wydatkw URE w 2015 r.

Inne wydatki biece

5. SDOWA KONTROLA DZIAALNOCI PREZESA URE

Liczba wydanych decyzji Ujcie procentowe odwoa

Dokonujc na przestrzeni kilku lat porwnania procentowego zestawienia liczby wniesionych

III. W 2015 r. w 62 przypadkach orzeczenia Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw zostay

17) Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z pn. zm.

V. Do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego (WSA) w 2015 r. zostay przekazane 22 skargi.

VII. Statystyka spraw rozstrzygnitych w Sdzie Okrgowym w Warszawie Sdzie Ochrony

sprawy do ponownego rozpoznania, odmow przyjcia skargi kasacyjnej pozwanego do rozpoznania.

6. KONTROLA DZIAALNOCI PREZESA URE

Przeprowadzone kontrole dotyczyy:

W ramach zalece pokontrolnych AAN zalecio:

Informacje dotyczce poszczeglnych kontroli przeprowadzanych w urzdzie s dostpne na

25) Dz. U. z 2015 r. poz. 2058 z pn. zm.

Wsppraca z Komisj Europejsk

Zgodnie z obowizujcymi przepisami prawa Prezes URE regularnie wsppracuje z Komisj

27) Obowizek publikacji wynika z przepisw art. 70 ustawy o finansach publicznych.

Wsppraca dwustronna i wielostronna

W 2015 r. kontynuowana bya wsppraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Regulatorzy V4

1.1. Rynek energii elektrycznej sytuacja oglna

Okrelenie wielkoci produkcji i struktury wytwarzania

Analiza sytuacji na rynku hurtowym energii elektrycznej opiera si na informacjach gromadzonych

rdo: URE na podstawie danych GUS i PSE S.A.

2014 r. 2015 r. Dynamika**

rdo: URE na podstawie danych PSE S.A.

Elektrownie na wglu kamiennym Elektrownie na wglu kamiennym

rdo: URE na podstawie danych PSE S.A.