altZine 2014 Tema Yll

Editr: mit Aykut Akta, Sanem Bozkurt, zge Calafato,

Hande Orta, Aylin Skmen, Engin Trkgeldi
Yayna Hazrlayan: Aylin Skmen
Kitap Tasarm: Su Babuu

Tr: yk

Ocak 2015 altKitap

Yaptn tm yayn haklar sakldr. Tantm iin yaplacak ksa alntlar

dnda yayncnn izni olmakszn hibir yolla oaltlamaz.

www.altkitap.net
altkitap@altkitap.net
 altZine
2014 Tema Yll
 indekiler

Ses - 7 Mrekkep - 86
Hrsz - 31 Etek - 106
nat - 53 Komu - 147
ikolata - 66 Asansr - 180
Burun - 75 izgi - 193
Su - 78
 nsz

2014 ylnda, her sene olduu gibi gerek Trkiyede gerek dnyada
siyasi alkantlar tm hzyla srerken, kazalar, ihmaller, kayplarn yan
sra Cumhurbakanl seimi, davalar, Cumartesi anneleri, kadna
ynelik iddet de lkemiz gndemindeydi. Ebola salgn dnyada birok
can ald, Belika tenaziyi yasallatran ilk lke oldu, K olimpiyatlar
Rusyada dzenlendi. Edebiyat dnyasna bakarsak: Gabriel Garca
Mrquez, Daniel Keyes, Ana Mara Matute, Nadine Gordimer, Siegfried 5
Lenz ve Maya Angelou aramzdan ayrlan isimlerin bazlaryd. 2014
ylnda Nobel Edebiyat dl Patrick Modianoya, Man Booker dl
Richard Flanagana, edebiyat dalnda Pulitzer Donna Tartta verildi.
lkemizde ise, Sait Faik Hikye Armaan Mahir nsal Erie, Haldun
Taner yk dl Berna Durmaza, Erdal z Edebiyat dl Kk
skendere, Sedat Simavi Edebiyat dl Murat Glsoya, altKitap yk
dl Orun nala, Yunus Nadi dl roman dalnda Mehmet Zaman
Saloluna, yk dalnda ise Baar Baarra verildi.
altZine ise tam be yldr odanda nitelikli ieriin yer ald,
okurlar ve yazarlaryla byyp gelien dinamik, ak bir platform olmay
baard. Her sene olduu gibi 2014 yln da altZine tema yazlarn ieren
bir kitapla kapatyoruz. 2014 ylnn gndeme ve insanla k tutan
temalar: Ses, Hrsz, nat, ikolata, Burun, Su, Mrekkep, Etek, Komu,
Asansr ve izgi!
2014 altZine tema yll, ayn zamanda son tema yll
olma zelliini tayor nk 2015 itibariyle altZine dnyor. Artk
gncellenmeyecek olan altzine.net, 2010 ylndan beri onlarca yazarn
emek vererek oluturduu nitelikli ierii ile internet zerinden eriilebilir
olmay srdrecek. altKitap bnyesi altnda farkl bir formatta devam
edecek olan altZine, eski misyonunu srdrrken gnmz yaynclk
anlay kapsamnda gl ve farkl bir ierik sunmay hedefliyor.
Be yl boyunca bize destek veren, bu yolu bizimle birlikte
yryen tm yazar ve okurlarmza itenlikle teekkr ederiz.
Yeni bir altZinede grmek zere
altZine / Aylin Skmen

6
Tema: Ses
 Samsara Bey - Anl Erdoan

ou kii kasetlere montaj yapabiliyordu. Ama kimse Samsara

Bey kadar yetenekli deildi bu konuda. Akamlar pasl demir kepenklerle
kapatt o eski atlyesine girdiinde herkes onu sadece kemene retir
zannederdi. retirdi de. Egenin ortasnda bir adada, Houdetsi dedikleri
bir yerde yaayan Samsara Beyin meslei buydu. ok iyi bir icrac
olduu kadar iyi bir enstrman yapmcsyd koca adada.
Ayn zamanda ok iyi bir hayal yapcs olduunu ise sadece 8
bilmesi gereken merakllar biliyordu. Birbirine montajlanm kasetler ile
hi olmam eyleri yaanm gibi gstermede zerine yoktu. Babasnn
gereksiz yere kazand gazilik unvannn yannda savatan dnerken
adaya gizlice getirdii grnt montajlama makinesinin baka trl
hakkn veremezdi zaten. Ajanlar kaarken unutmular, babas da
askerdeki sinemac bir arkadandan montajlamay renmi. Ya da
yle bir ey.
Babasndan ald eitimle balam Samsara Bey de
montajlamaya. Kaset retimindeki ustaln bilenler, stat, nasl
yapyorsun? dediklerinde genelde grnt ile sesin birbiriyle nasl
eklemlenerek kurgulanmas gerektii ile ilgili dncelerini tabii ki
anlatmazd. Aslnda saklamak istediinden deil, biri yle yapsan
daha da iyi olmaz m? diye densizce bir yorum yapar da o kiiden
sourum endiesi ile anlatmazd. yi bir mzisyen olmas, phesiz ki
grnty hangi seslerin gerek gibi klacan belirlemesinde en gl
yanyd. ini duygularyla yapard nk, kimse duygularn mesnetsiz
sorularla ekillere soksun istemezdi. Kolay incinirdi. Tam da bu nedenle
Meslek srr, diyerek geitiriyordu sorular.
Onu tanmamz iin gsterilen bu abay ne okyanus tesi
lkelerden seim dnemleri ald kaset montaj siparileri, ne de
o sipariler sonras okyanus berisi lkelerde deiip duran devlet
adamlarnn intikam duygusu oluturuyor. O konular iin sanrz d
politika servisimizin seim bayrakl sayfalarn incelemeniz yeterli olur.
Samsara Beyin herkesten gizledii baka bir yan daha vard ki,
sanrm onu sadece biz biliyoruz. Daha atlye kapsndan ieri girdii-
mizde kemene yaptrmak iin gelmediimizi anlamt. Montajlanm
kasetler konusundaki uzmanln kullanmak isteyeceimizi dnerek
bizi pein pein uyard:
Ltfen siz de bilmem nerenin bakannn seks kasetini benim
yapmam istemeyin artk. 9

Azar iiteceimizi bilerek girmemize ramen bu ifadeyi o kadar

kadife bir ses tonuyla sylemiti ki, donakaldk. Hi istifini bozmadan
devam etti Samsara Bey:
Sadece sizin gibi lkelerin insanlar siyasilerin genken
zemedikleri ukur problemlerini montajlatp gndemi deitire-
biliyorlar. Dier lkelerin kasetlerini de ben yapyorum ama hi bu kadar
midem bulanmyor. Yoksa hangi lkede iktidardan kim dt, yerine
kim geldi beni hi ilgilendirmiyor. Sanat yapyorum ben burada, zaten
o yzden yapyorum bu ii. Ben sanat ortaya karp sanaty gizleyen
biriyim.
Hemen ocuk gibi omuzlarmz dt. Bizi magazin gazetecisi
gibi alglamasna ok zlmtk.
Kltr servisinden geliyoruz biz, diyecek olduk. O biraz
duralayp Ses, sonsuzlua kart noktada grntyle karrsa sanat
daha da pekiiyor. Bunu yazabilirsiniz sanatm ile ilgili, dedi.
Samsara Beyin yksnn peinde bizi buralara srkleyen
arkadamzn aklamas ise bunun sonrasnda oldu:
Samsara Bey, biz kasetlerle yarattnz hayallerin lkelerde
yaratt deiimi zaten senelerdir gzlemliyoruz. Sanatnzn iindeki
ses detayn bir de sizin aznzdan duymamz saladnz iin de
ayrca ok teekkrler. Asl sorumuz kasetlerin sonrasnda olanlar deil.
Bu olanlar ile isminiz arasndaki balant. Bu nedenle geldik bu kadar
yolu.
ararak bakt bize:
Nasl yani, yeniden dou ve yaam dngs konusunda neler
biliyorsunuz ki?
Samsara Beyin kasetleri sonucu devrilen tm liderler yi ki
brakmm. Yeniden domu gibi oldum, gibi bir aklama yapyorlard
10
iktidardan dtkten belli bir sre sonra. Arkadamz devrilen siya-
silerin ite bu ortak noktasn fark ettikten sonra zor da olsa bunlarn
Samsara Beyin retimi olduunu bulmu bir ekilde. Buraya kadar her
ey normal.
Asl ilgin olan, arkadamzn Samsara Beyin kasetleriyle
yaratt irkin siyaset oyunlarnn arkasna gizledii kutsal hedefini
zm olmasyd. Samsara Bey hayatlarn etkiledikleri o insanlarn,
daha lp yeniden bedenlenmeden, o irkin iktidar klfndan syrlarak
insan olduklarn hatrlamalarn salyordu. Ve bylece henz imdiki
hayatlarndayken yeni bir insan olarak domalarn salyordu.
Bunu sesle yaptnn srrn zaten vermiti. Ama arkadamz,
Evet ama iir okuyan bir ses, deyince o sakin adam aniden yerinden
doruldu. Belki de ilk kez heyecanlanyordu. Arkadamzn onun herkes-
ten gizledii srrn zdn anlamt. Samsara Bey grntye ve
yaratlacak senaryoya uygun bir ses ile montajlama yaparken, kk
kriptolar halinde dk frekanslarda kendi sesinden okuduu bir iiri
tm kaset sresi boyunca eit dalacak ekilde datyordu.
Grntler basna servis edildikten sonra bu kasetlerin
barolndeki madur siyasetiler, grntlerin kurgu olduu anlatmak
ve kendisini istifa ettirmek iin byle montaj oyunlar evrildiini
anlatmak iin srekli medyaya karlard. Bu nedenle de siyasetiler
basna kmadan nce kendi kasetlerini arka arkaya defalarca izlerlerdi.
Kasetleri dikkatlice ve defalarca izleyenler bylece bilinaltnda bu iir-
le yorulurlar, sonrasnda zaten iktidar kaybettikleri iin kendi ilerine
dnerlerdi. te tam da bu ie dn srasnda grntlerde dikkat
etmedikleri iir bilinaltlarndan frlayverirlerdi.
Grntleri defalarca izleyince ayn etkiye maruz kalan
arkadamz, bylece Samsara Beyin srrn zmt. Bilinaltna iir
okuyan bu sesi haber yapmayacan syleyince hepimiz zpladk:
Olum niye geldik bu kadar yolu o zaman? 11

Bizim arkada hi bozmad. Yz Samsara Beye dnk devam

etti:
Sizi haber yapmayacaz ancak neden bizim lkemizden bir
airin iirini setiinizi sylerseniz. nk daha bizi ilk grdnzde
lkemiz hakknzdaki grnz belliydi. Sadece seks kaseti ile siya-
seti deitirmek isteyen belli ki bir tek biziz. Yine de neden bizim
airimiz?
Samsara Bey ar ar yerinden doruldu. Kemenelerin
durduu rafn altndan tek bir kat kard.
nk, dedi elindeki kad havaya sallayarak, yeniden
doua inanmak iin umutlu olmak gerek. Umuda kalp ile inanmak
gerek. Okuduum metinler iinde, sese evrilince insanlarn hayatnda
yeniden douu balatabilen bunun gibi baka bir metin bulamadm
ben.
 Samsara Bey etkili sesiyle iiri okurken bu iiri kriptosuz
dinleyerek de umutlanlabileceini anladk. Zaten dner dnmez, tek
yaptmz iiri basmak oldu. Nedense aklmda hep aadaki ksm
dnp duruyor:
Bir tek baak bile dargn kalmayacaktr,
Bir tek zeytin dal bile yalnz
Skysa yamasn yamur
Skysa uykudan uyanmasn da,
Bu yrek, ne gne vurur

12
 r-et-me-den - Belma Frat

Tersini, dzn brak, hastane masraflarn karacak bu

kampanya senin.
Ziyaret saatinden artakalan yank, plak duvarlarda bir md-
det amaszca oyaland. Sonra, reklenecek bir yer, dalanacak bir
yrek buldu kendine ve nihayet kederlenip sustu.
ini ekti yal adam. ekip giden olunun eline tututurduu
13
postere ac iinde dikip gzn, bir altm yl kadar geriye bakt. Orada
bir ocuk vard. Rzgrda bir o yana, bir bu yana sallanan altn sars
buday baaklarn, dudaklarnn arasnda Ziraat Maryla, yara yara
komakta olan, kk, rp bacakl bir olan...
Srer, eker, bieriz gvenip tesine...
Ne aryorsun sen buralarda!
Seni aryorum. Sabahlar oktan paydos etti. Neden
gelmiyorsun eve? Senin yznden ge kaldm.
Nereye ge kaldn?
Okula.
Daha kksn sen, ufaklk. Okul bykler iin.
nln ver.
Ne yapacaksn nl?
 Dedim ya, okula gidicem. lenciyim ben. Hem de byklerin
okulunda... Senden bile bym.
Hadi eve gidelim. Bak seninle top oynarz. Seneye yatlarnla
balarsn okula.
Hayr, Selahattin retmen izin veriyor. leden sonralar
gelebilirsin, dedi.
Vaaay! Demek enstitl oldun imdiden. Bak, ayp oluyor ama.
Babamz burada beki diye ho gryorlar. retmenleri megul edip
durma. Daha ben bile gitmiyorum.
kar ver nl.
Peki tamam ama dikkat et kirletme.
Drt yl ve iki kar fazlalna ramen szn bir trl
dinletemeyen aabeyin, bu inat yerden bitmenin karsnda nln
karp srtndan, vermesini izledi yal adam. Zayf bedenini smsk 14
saran beyaz atletiyle kald aabey.
Dur da giymene yardm edeyim.
ncecik esmer kollarn uzatp, nln dmelerini ilikledi.
Boyalar da ver.
Ne iin var boyalarla?
Resim yapcam.
Ha doru, okuman yazman yok ki. Baka ne yapacaksn.
Selahattin retmen, imdilik renmesen de olur, dedi.
Byle gzel resim yaparsam ileride beni Ky Enstitsne yazdracak.
Mdrle konutu bile. Resimlerimi de gsterdi.
nce ilkokulu bitirmen lazm ok bilmi. Yahu ne enesi dk
eysin sen byle. Tamam al boyalar da git. Bak sakn fazla ge kalma
eve. Annem peinden yollarsa kzarm. Klahlar deiiriz ona gre.
 ocuk kapt aabeyinin elinden boyalar ve nefes nefese buday
baaklarnn arasndan okula, resim pavyonuna doru komaya balad.
Fakat, birdenbire, gz alabildiine uzanan bu koskoca arazinin orta-
snda, garip, turuncu bir ekil beliriverdi karsnda. Hzn alamad, bu
acayip eyin i karnna toslayp bir anda kendini yerde buldu. Hayretler
ierisinde ban kaldrd. Nereden geldii belli olmayan bu acayip eyin
minicik kafasna, ekik gzlerine, her eyi yutacakm gibi alp kapa-
nan azna, i ve yuvarlak tombul gvdesine aknlkla bakakald.
stelik, ona, o gne kadar hi grmedii ve hatta sayamayaca kadar
ok ve parlak renklerden oluan bir boya kutusu uzatyordu bu turuncu
mu turuncu, garip ekilli yaratk.
Merhaba, dedi. Ben Bada.
Bir sre inanmaz gzlerle yarat inceledi. Kocaman olmasna
ramen sesi bir ocuunki gibi incecik kyordu. Sonra kendini toplad
ve sordu:
15
Nereden ktn sen?
Beni buraya izdiler. Sana bu boya kutusunu vermem iin. Al
bak ne gzeller. stelik hepsi bedava.
Hayr, dedi yal adam.
ocuk, aniden kulann iinde nlayan, nereden geldiini
bilmedii bu sesle yerinden srad. Etrafta hi kimseyi gremiyordu
ama duyuyordu sesi, taa iinde duyuyordu.
Korkma. Benim... Sen, dedi yal adam, altm yl sonraki
sen. Ardndan kelimelerin zerine basa basa devam etti, Sakn din-
leme onu, kandracak seni.
ocuk irkildi, birka adm geriledi.
Hadi ama! Sadece sana deil, btn ocuklara veriyoruz.
Yardm amal. Yalnz boyalar alrken resmin dna, mterilere doru
mutlulukla glmsemeyi unutma ki kampanyamz baarl olsun.
 Kampanya?
te yazyor grmyor musun?
Nerede?
Gkyzne bak... Bak, ufukta yazyor.
Ama benim okumam yazmam yok ki.
Dur ben sana syleyeyim o zaman.

Bada puan tut!

Badadan eitime destek. Kalemsiz, silgisiz, nlksz, deftersiz,
kitapsz, boyasz ocuk kalmasn. Siz Bada puan kazann, biz eitime
katk yapalm. Badakart ile yapacanz okul alverilerinizden kazana-
canz her Bada puann zerine bir o kadar da biz koyuyor ve eitim
kurumlarna ba yapyoruz. stelik 12 aya varan taksit avantajyla. 16
Bada ile hep birlikte, eitim iin el ele.

Sonra boyalar uzatt.

Hadi imdi al bakalm.
ocuk bylenmiesine boyalara uzand. Fakat, tam eline
alacakken her biri ayr ayr parldayan bu ltl renkleri, ona uzaklardan
seslenen yal adamn sesini yeniden duydu:
Senin dnyandan deil o. Sakn alma. Yok et onu.
ocuk nce kararsz kald. Boyalar o kadar eitli, rengrenk
ve gzellerdi ki... Ama yine de taa iinden biliyordu, dinlemesi gerekliydi
yal adam.
Ama nasl? diye sordu. Turuncu yaratk o kadar tombul ve iriydi
ki. Buna ramen tehlikeli bir taraf yoktu hi. Hatta keleri olmayan
yusyuvarlak bedeniyle, prl prl turuncu rengiyle ve hep glmseyen
ifadesiyle irin olduu bile sylenebilirdi.
Yaz, dedi yal adam, stne yaz!
O inat, laftan anlamaz, her zaman kafasnn dikine giden
ocuk ikiletmedi yal adamn szn ve aabeyinin verdii be renkli
mtevazi boya kutusunun kapan at. Siyah rengi eline ald. Badann
zerine, yazmay bilmeyen elleriyle bastra bastra yazd:
retmeden tketmek en byk ahlakszlktr.
Yava yava eridi Bada, turuncu bir leke olup kart topraa.
te o zaman, gkyzn kara bir bulut gibi kaplayan harfler dald.
Hava almaya balad. ocuk artk iyice ge kalm olmann korku-
suyla, gs bir krk gibi ine kalka buday baaklarnn arasndan
okula doru yeniden komaya balad. Resim pavyonuna, Selahat-
tin Hocasna. Oysa artk ok geti. Ne kadar gayret etse de bouna,
zamannda yetiemeyecekti okula. zlmesin istedi yal adam, onun 17

iin uzaklardan seslendi koarken yanaklar kpkrmz olup ter iinde

kalan ocua.
Dur nereye gidiyorsun? Yeter artk vazge.
Fakat durduramad ocuu, gc yetmedi buna. nk aslnda
adam da okuyla komak istiyordu, aradn bulamayacan bildii
halde hem de. Bir zamanlar o kadar ok istemiti ki kendi srasn yapmay,
tarlasn ekmeyi ve sonra da onlar resmetmeyi. Ama olmamt. Varp
geldiinde ortaokul sralarna, artk yerinde yeller esiyordu enstitlerin.
ocuk kotu, kotu, kotu sonra durdu. Karsnda metruk, terk
edilmi bir bina buldu. Okul bombo, retmenler, renciler gitmi.
Sralar st ste ylm bir keye. ocuklarn emek memek yapt,
ivisine kadar hem de yapp akt sralar... Marangoz atlyesinde
pasl aletler. Buday silolar bombo. Bostanlar kurumu. Spermarket-
lerde satlan meyve sebzelere sertifika veriyorlarm artk, organikse
eer rnler. Resim tahtas dm yerde yatyor. Kede yalnz bir
mandolin....
Allah kahretsin.
Hemiranm, elektrook aletini verin, aln u posteri de elinden.
ocuk dizlerinin zerine kt. Yal adamn gzleri bir kez
daha yalarla doldu.
Dn arkan yavrucuum, dedi, sakn bakma geriye.
ocuk grmyordu yal adam ama yine duyuyordu sesini,
nceki seferlerde olduu gibi taa iinde duyuyordu. Bundan tesi yoktu
artk, gemi yoktu, gelecek yoktu ama nedense hi korkmuyordu.
Sadece hzn dolu bir dinginlik...
Ama yine de resim yapmal yle deil mi?
Adam kendi kendini yantlad, Evet burada kalmal, resim
yapmal. 18

Kk olana seslendi:
Tarlalar yap, buday baaklarn, kylleri, okulunu yap.
Lojmanlar, baheli evleri... Biliyorsun hepsini... Sadece resmini yap.
Sonsuza dek...
Ardndan, rzgrla dalgalanan baaklarn arasndan bir biiiiip
sesi duyuldu ve ona elik eden krk dkk birka dize.
Onlar,
Ky ocuklaryd.
Geldiler,
Gnene, Aksuya, Kepirtepeye...*

Nbeti doktor elektrook aletini hastann gsnden ekti.

zntyle nne bakt. Kimsenin azn bak amyordu. Serum,
sonda, ila ve monitrlerle evrili hasta yatandaki yal adamn gzleri
kapanm, ba yana dmt. Daha fazla beklemenin yarar yoktu.
Kanlmaz olan sylemenin gerei yerine getirildi.
Hasta ex oldu, dedi doktor, hemiranm morgu arayp gerekli
ilemleri yapn.
Ve kt odadan...
Nermin Hemire, elinde posterle kalakald. Reanimasyon
srasnda yle bir skmt ki avucunun iinde, bumburuuk olmutu
poster. Halbuki ne kadar iyiydi adamcazn durumu birka saat nce-
sine kadar. Tansiyonunu lerken olu gelmi, neeyle posteri getir-
miti. Meer en mehur tablosuymu adamn. Kendisi ve aabeyine
ait Ky Enstitleri dneminden kalma bir an. imdi tannm bir banka,
kredi kart kampanyasnn reklamnda kullanmak istiyormu. ok
da iyi bir teklif yapmlar. Yardmlama ve dayanma ile ilgili mesaj 19
bakmndan biilmi kaftanm bu tablo kampanya iin. Yalnz siz
denklemi biraz tersten kuruyorsunuz. demiti adamcaz. Sonra da
susmutu. Anlamamt Nermin Hemire. Kim bilir ne demek istemiti.
Tersini, dzn brak, hastane masraflarn karacak bu kampanya
senin. diye yantlamt olu. Tebrik etmiti Nermin Hemire de. Bu
kadar iyi bir deme yaptklarna gre.
Posteri ap bir kez daha bakt resme. Gkyz zerindeki
yazlardan grnmyordu ama gerisi ok gzeldi. Tarlalar, buday
baaklar ve ortasnda; biri, uzunca boylu, bedenine yapm incecik
kolsuz fanilasyla elindeki bir kutu boyay uzatmakta olan, teki,
zerinde bol bir elbise gibi duran nlyle boyalar almak zere ufack
ellerini am iki ocuk. Nasl da capcanl resmetmi diye dnd. Ik
sayor... Sonra posterin sa alt kesinde elinde rengarenk boyalarla
glmseyen Badaya kayd gz. Adamcaz zerine bir eyler
karalamt ama okunamyordu yazs. Nermin Hemire logonun ze-
rine iyice eildi ve zorlukla hecelemeye alt.

-ret-me-den...

*zbek ncebayraktarn Ky Enstitleri iirinden alntdr.

20
 Kelime Avcs - zlem Kiper

Sizden tek bir ey istiyorum: okumanz. Okuyup, kulama dolan

seslerden beni kurtarmanz. Bir yatak ve masadan ibaret odamdaym.
Beyazn hkm srd bir yer buras. Yataklar, arada bir odama ka-
pm vurmadan gelenlerin st, duvarlar, hepsi beyaza bulanm. Bu
ak rengin donuk parlaklndan gzlerimi sadece penceremden ieri
yansyan yeile iliik gn mavisi alyor.
Yazyorum her gn, her saat, durmakszn. Kelimelerin ve seslerin 21
yazarlar zerinde kurduu hkimiyeti ve gc tahmin edebileceinizi
umuyorum. Kelimelerin bir cmleye dhil olduktan sonra tadklar g,
yazarn her gn yedii gda kadar kutsal ve besleyicidir. Ben de ite yle
kelimelerimle beslenen bir yazarm ama biraz srad bir yazar. Konu-
urken sklkla kullandmz ama gcn zihnin demedii alglara
yerletii zaman kazanan kelimelerin toplaycsym. Yani bir nevi avclk
yapyorum. Bu becerimle okuyucunun zihninde daha nce hi girmedii
keleri benim kelimelerimle kefetmesinden byk haz alyorum.
Aslnda hikyenin konusu bu deil ve burada balamyor. Hikye,
ge vakitlere kadar altm bir gecenin sabahnda, yazdklarmn
alnm olduunu fark etmemle balyor.
Bir ay kadar nceydi. Her sabah olduu gibi yine altda, prostat-
mn kasklarma yapt baskyla uyandm. Gzlerimi amadan, zemini
ezberlemi bedenimi tuvaletin souk mermerini tanyan ayaklarmn
maharetine braktm. Bu ilk i sonras saatler pek kymetlidir benim
iin. Bazen tamamlayamadm ykleri, bu uyur uyank zamanlarmda
bitiriveririm. O sabah da yle bir sabaht ite. Daha yasta bam koyar
koymaz, yazdm hikyenin asl adamyla alp veremediim hesabm
kapatacak bir yol bulmutum. Uyannca aklda tutamam korkusuyla
frladm yataktan. Ayaklarm bu sefer salonumun tozlu souk parke-
lerini ezdi. Hatta alma masama yaklatmda, gece yediim ekmek
arasnn kurumu krntlar batt ayama da gzlerim daha bir ald.
Eilerek birka saat nce karalam olduum tandk yazm
grmeyi umarken, defterin dokunulmam temiz sayfasyla karlatm.
Hzlca nceki sayfalar yoklad ellerim. Geen haftann yazs duruyordu.
Yeni yazmaya baladm romann karakter tahlilleri Gazetenin yi
Haftalar eki iin bir kadn ismiyle yolladm, gemi zamanlara ait
ykler Yani son yazdm yk hari hepsi yerli yerindeydi. Deftere
daha dikkatli baktmda sayfann cilde zarar vermeyen yerinden zenle
yrtldn fark ettim. te o an kanm dondu. O ana kadar yazy baka bir
deftere yazm olma ihtimalimi dnebilir ya da dalgnlmdan phe 22
duyabilirdim. Fakat hikyemin alnm olduu gerei, dokunduum
yrtk temasla birlikte beni ivi gibi yere zmbalamt. Zaten m
olan ayaklarm dip sularn souunda uyuan ayaklar gibi szlyordu.
Kusacak gibi oldum. Bo midemden kan brtl geirtiler sessizlii
blyordu. Artk tamamen uyanm hafzam daha konforlu yoklamak
iin sandalyeme oturdum. Defterin sayfalarn havalandrdka, yzme
vuran esinti yanan yangnn daha fazla hissettirdi. Masann sol
tarafnda istiflediim kitaplarn arasna, mavi dosyamda biriktirdiim
gazete kuprlerinin ilerine, yazcdan kan provalarn nne-arkasna
hatta dank duran sreli yaynlarn her birinin arasna baktm. Yoktular.
Defterin yrtk kenarna dokunan elim, adeta hafzama destek kyor-
du. Gzm, masann sanda duran, dibinde kahve braklm kupaya ve
Meliha Hanmn ikram olan kurabiye tabana takld. Onlar da yazarak
geirdiim geceyi iaret ediyorlard. Belleim bir sre yrtk defterim ve
yarsn yediim kurabiye arasnda duraklar gibi oldu.
 ay nce iki kat altmdaki, Aynal arnn kapsna bakan
daireye tanmt Meliha Hanm. Tand zaman ve sonraki birka
hafta kendisiyle hi karlamadm. brahim yerletii gnn akamnda,
p toplama saatinde anlatt kadn ayrntlaryla. Grmeden, kadnn
kzla bakan dalgal salar, her an ortaya salverecekmi gibi duran
dolgun memeleri, renkli sedefli trnaklar hakknda yeterince bilgi sa-
hibi olmutum. Yazar zihnim, sokakta grsem tanyacakm gibi ekil
vermiti kadna. Dolaysyla, scak bir ikindi vaktinde zilimi aldnda
armamt beni grnts. yle geleni gideni olan biri deilim ben.
Annem ldnden beri, senedir yalnzm. O zaman da pek gelenimiz
olmazd. ok nadir, anne tarafndan bir iki karde ocuu Onlar da
cenazenin kalkt gn son kez geldiler evimize, bir daha da grmedim
yzlerini. brahim sonradan, daha nce bizim kapda rastlad birka
kiiyi apartmandan karken grdn sylese de ben hatrlamyorum
kapnn aldn. Zaten altm zamanlar tm seslere kapatyo-
rum kulaklarm. Sadece yazdklarmn nlleri nszleri kaplyor 23
etraf. Kelimeler anofor olup frtnalar koparyor etrafmda. Sabah ne
kadar sessizlie uyansam da yazdm vakit, grlt kalabalnn
iinde buluyorum kendimi. imden tanmadm bir sr insan ve
onlarn tencere tmbrtlarn andran sesleri kyor. Ellerim yetimiyor
onlarn sylediklerini yazmaya. Kelimelerin ritmini yakalayabilmek iin
ayaklarmla tempo tutuyorum bazen. E duyamyorum haliyle ne kap ne
de telefon zilini.
Ama o gn scaktan olsa gerek bunaldm iin, bir ara
younlatm hikyemden kopmu olmalym. Ben kapya ulancaya
kadar kere almt zil. Atmda ilk dudaklarn fark ettim.
Parlak pembe bir rujla, yznn beyazlndan ayrmt dudaklarn.
Glmseyerek, elindeki kurabiyelerle dolu taba uzatrken adn
sylemiti: Meliha. Sonra da elinin tersiyle bedenimi kapya yaptrarak
Ay dur az biraz soluklanaym ierde. Hem de iki ift laf edip tan oluruz,
diyerek salona dalmt. Ondan sonra defalarca habersiz gelileri oldu
Meliha Hanmn.
Cmlelerin sonunda belli belirsiz bir pc yollar gibi bzer dudaklarn
Meliha Hanm. Bu da ona hafifmerep bir hava verir. Varl, benim gibi
ellisini gekin evde kalm erkekleri daha bir temkinli havaya soksa
da sanrm kendisine kar hibir zaman olmak istediim mesafede
duramadm. Onun o pck konduran dudaklarn grdke kon-
trolmdeki tm kaslarn gevediini hissediyorum, hepsi bu. Eskilerin
tabiriyle biraz mtecessis buluyorum onu. Bana gelileri muhabbetten
ziyade, biraz gizlime duyulan merak gibi grnyor.
Ay sen hep byle karanlkta m oturursun? A anacm u pan-
jurlar. Oh yle ufka bakalm. Benim daireden istesen de gzkmyor
gkyz. Sense inaaadna kapyorsun pencereleri.
Meliha Hanm ben ey
Ne ey? Otur iki satr, okursun sonra okuyacan.
Btn gn okuduumu tahmin etmesi beni nce artmt
sonra brahim geldi aklma. Bana kadn nasl bir rpda anlattysa, 24

aynsn kadna da yaptn anladm.

Hep oku, hep oku nereye kadar anacm. Ack etrafna bak hele.
Haklsnz da vakit meselesi. Daha srada yzlerce kitap var
okuna
Aman okursun okursun bebiim. ok okuyan m ok gezen mi
bilir demiler. Bilirsin o laf? Tek gzn krpp, dudaklaryla havaya yine
pck kondurur gibi yapmt.
Bak ben gezmeden yanaym. Gidemediim her yere diziler
sayesinde gidiyorum vallahi.
yi yapyorsunuz, demitim alma masama bakarak.
Bu ekilde, ona aklmn nerede olduuna dair bir iaret gndermeyi
ummutum. O ise, asla istemeyeceim bir hamlede bulunup masama
doru yaklamt.
 Ay ne o? Sen yazar msn yoksa? Ay airim de nolursun,
baylrm iire.
Ksa bir heyecan nbeti yaamtm. Yok canm ne yazar, ne
airi. Tez hazrlyorum. retim grevlisiyim. Kelimelerim, iimde hazine
gibi sakladm srrmn stn ylarak kapatr gibi hzl hzl kyordu
azmdan. Aman skcym diyosun yani. Gerekten de duyduundan
honut olmam gibi dmt surat. Herkes skc anacm bu
apartmanda. Alt katmdaki teyze doksan yanda, ruhu bile terk etmi
kadn. Benim stm, senin alt katndaki adam tam bir atlak. Btn gn
har da har kazyor evi. Temizlik hastas manyak. E baksana sen de
retim grevlisiyim diyorsun.
Onu ne olmam memnun ederdi bilmiyorum. Belki gerei yani
yazar olduumu, kelime avcs olduumu sylemek o an iin hem beni
hem de onu iyi edecekti ama durdum, sylemedim. Hatta o gnden
sonra daha temkinli davranmaya altm. Kelime avclm, kefim
25
tamamlanncaya kadar bilinmemeliydi. Her geliinde msait olmadm,
meguliyetimin ne olduu bilgisini vermeden anlatmaya alyordum
kendisine. O zaman da yine gzlerini krpp gslerini sallayarak,
anlayamadm agani-magani gibisinden ikilemeli tekerlemeli laflar
ediyordu. Birka gn sonra brahimin eline p torbasn tututururken,
azn yaydrarak Eskiden hi bu kadar pnz olmazd beyim. E
imdi gelen gideniniz olunca, haliylen demesi, zihnimde kadnn neyi
ima ettiini aa kavuturdu.
Byle bir kadnd Meliha Hanm. Byle merakl, yok yok ilgili
demek istiyorum aslnda. Byle bana ilgili. Bana olan dknlnn
onu kt durumlara sokacan, yani bir gn gelip de yazdklarm
alacan hi aklma getirmemitim. Grmeden ve tanklarm olma-
dan, sizin gznzde masum saylabilecek bir kiiye iftira attm
dnebilirsiniz. Ancak evime benim ve Meliha Hanmdan bakasnn
girmedii dnlrse, suu ykleyecek bir baka kii de kalmyordu
geriye.
 Meliha Hanm, benim fark etmediim bir anda ieri girip
masamdaki defterimden sayfalar yrttktan sonra katlar alelacele
ceplerine sokarken hayal ettim. Sonuta, elinde kurabiye tabayla
gn ar kapm alyordu ve benim taba boaltp geri vermem iin
bazen ierde bazen de kapda bekliyordu. Yani o bir-iki dakikalk sre
- ou zaman taba da ykayp kuruluyordum ki bu en az drt dakika
srer- beklemesi ve sayfalarm koparmas iin yeterli bir zamand.
Evet, kesinlikle oydu. Can skntsndan ya da ne bileyim o mtecessis
tutumundan, kendinde olmayana duyulan meraktan tr byle bir
suu iliyor olabilirdi. Yaadklarmdan daha emin olabilmek iin bir
sre hi yazmadan bekledim nk yazdka kayboluyordu yklerim.
Gn boyu notlar alyordum. Elimden not defterimi drmez olmu-
tum. Gazete-kitap okurken, televizyon seyrederken, uyumadan nceki
radyo dinleme saatimde elimde hep kalemim ve defterim vard.
tinayla nce kelimelerimi topluyordum. Sonra onlar yeri geldike
hikyelerimde kullanmaya balayacaktm. Okuduka ve dndke 26
kullandmz kelimelerin iinden, daha nce hibir algda yer etmemi
olanlar, dierlerinin iinden kolaylkla syrlyor ve hi dnlmemi bir
kurgudaki yerini alarak birikiyordu. nanamyordum yeteneime, gurur
duyuyordum kendimle. Ben muhteem bir buluu kefederken, Meliha
Hanmn bu olaanst kabiliyetimi fark edip bir de stne stlk
zerine konmasn kendime yediremiyordum.
Avclk yaparken ki o birka gn, beni karanlk hafzal
gnlerimden biraz uzaklatrmt. Tabii bu arada Meliha Hanm hi
uramad. Yiyecek falan da getirmedi. Zaten getirdii kurabiyeleri az-
ma attmda ister istemez, hazrlad kvaml hamurun trnak aralarna
bata ka ekil almasn zihnimde canlandryordum. im yle bir
bulanyordu ki ne kadar lezzetli de olsalar, kendimde devamn yutacak
gc bulamyordum. brahim bile birka gn arayla uruyordu. Belki de
ben yine duymuyordum kapnn zilini, bilmiyorum ama iimden bir ses,
artk onu da kukulu listeme almam gerektiini sylyordu. O da ayn
Meliha Hanm gibi, ben ieride pn azn balayp geri dnnceye
kadar kapnn aznda beni bekliyordu. Az bir ihtimaldi ama olabilirdi,
sonuta tek hazinem olarak grdm kelimelerimi ve hikyelerimi
alabilirdi.
Kk bir oyun oynamaya karar verdim kendimce. Sonunda
hem elenmi, hem de suluyu bulmu olacaktm. Madem kelime-
lerim deil hikyelerim alnyordu, o zaman ben de vakti gelinceye
kadar hikye yazmayacaktm. Kelimelerimi toplayp biriktirmeye devam
ettim. Artk sadece not defterinde de tutmuyordum onlar. Gazetelerde
bulduklarm kesiyor, duyduklarm ise her birini ayr ktlara yazp bir
torbada biriktiriyordum. O kadar ok kelime geliyordu ki zaman benim
iin ok kymetli hale geldi. Kimi gn, uyumak iin sadece birka saat
izin verdim kendime o da gndz vakti nk asl herkesin uyuduu
zaman bollayorlard ve ben de kolaylkla toplayabiliyordum onlar.
Sonuta dier btn yazarlardan farkl bir yeteneim vard ve bunu en
faydal ekilde kullanmalydm. Birka kere Meliha Hanm geldi. Uykusuz
ve yorgun halim onu daha cezbetmi olacak ki, elleriyle salarma 27
dokunup kar koyulmaz bir cazibem olduunu syledi. Bedenini
vcuduma yaklatrdnda daha bir allak bullak oluyordum. Burnumu
gs atalna sokup orada ylece kalarak dnmeye devam etmek
istiyordum. Kasklarma basnl arlar doluyordu. Bir yanm onun
yumuak kadifemsi scaklnda kaybolmay isterken dier yanm onun
adi bir emek hrsz olduunu hatrlayp nefret ediyordu. Masadaki
defterden geriye sadece kuru bir kapak kalmt. Meliha Hanmn
alaca bir mal varlm artk yoktu. Ziyaretleri giderek azalmaya balad,
ben de eski yazdklarm artk pek fazla kafama takmyordum. Yzlerce
hikyeye malzeme olacak kelime ve ses toplamtm ve toplamaya
devam ediyordum. brahime gelince, daire sahiplerinin dnyasyla var
olan merakl bir kapcyd ite. Yazdklarmn ancak pn toplard.
imdi siz bu satrlar okuduka biraz rahatladm hissedi-
yorum. Birka gn nce dilbilimci olduklarn syleyen iki yetkili geldi
kapya. Nasl heyecanlandm size anlatamam. Topladm kelimelerle
ilgilendikleri ve onlar oluturan sesleri yeni bir dilin kefi iin kullanmak
istediklerini sylediler. imdi, yardmsever dilbilimciler sayesinde, bu
sade beyaz odamda rahata yazabiliyorum hikyelerimi. Artk nefret
etmiyorum Meliha Hanmdan, hatta onun beni ok sevdiine gnlden
inanm durumdaym. Yoksa niye benim hikyelerimi haberim olmadan
alsn ve onlar, srf kefimi duyurmak iin bu deerli insanlara gndersin?
Syler misiniz kim, niye yapsn bunu?

28
 Kahvalt Sesi - Saliha Yavuz

Sabah saatleri.
ok erken saylmaz. ki kere seslendi, bir kere kapnn nnden
odaya bir eyler frlatp sylendi.
ark sylyor. Daha ok mrldanma aslnda. ok gzel sesi.
Yataktan kalkmayp, be-on dakika daha kalmamn sebebinin
aslnda kendisi olduunu bilmiyor. Hep o mutfaktan gelen kahvalt 29
hazrlama sesini dinlediimi, o yzden yataktan dar adm atmayp,
yorgann altnda, scak, kvrlp yastk kafamn stnde duruumu
anlamyor. Bu da benim srrm. Sylemeyeceim. Sylemedim.
Bugn anahtarla kapy aarken ierden bir ses gelse
korkarm. Oysa en ok zlediim ey ben anahtarla kapy kurcalarken
ierden kapy amas, ieri girer girmez Burnumun direi krld,
diye sylendiim pimi soan kokusu ve onun tatl sesiyle syledii
arklar... emberimde gl oyaaa, glmedim doya doyaaa...
Aradan yllar gemesine ramen yataktan bir trl pat diye
kalkamamamn sebebi bu ite: Beklediim kahvalt hazrlama sesi.
Byle bir ses var.
Yattm yerden teker teker adlandrdm mutfaktan gelen
sesler...
imdi st sa dolaptan o ince porselen kahvalt tabaklarn
kard. Hepsini birden ald, krlacaklar. ekmeceye bir haller olmu,
zor alyor ka sabahtr. atal, bak, ay ka... ay tabaklar sol st
kk dolapta, ay bardaklarnn yannda. Metal olanlar ald. Her eyi
tabaklarn zerine sonra da hepsini u hala benim mutfamda da olan
alminyum tepsiye koydu.
Su kaynyor. Fokurdad. Duymuyor mu?
Masaya muamba, silinebilir rtlerden serdi. Sevmiyorum...
Hah! Suyu fark etti. ay demliyor. Hayr, nce ykama alkanl
yok. Direkt demliyor...
Tepsiyi masaya getirdi. Boaltt.
Buzdolabna gitti. Peyniri ykamadan masaya koymaz. Zeytin
dnden kalmt zaten. Acka kavanozunu almad m? Duyamyorum...
Yine seslendi.
Hadi kalk! Kahvalt hazr! O yatan ay ini gibi de brakma! 30

ok seviyorum bu lafn. Ay ini... Yorgann altndan syrlp

knca, yani yorgan stnden atmadan, kn devirip yattn halinden
syrlp knca yatak bir ine dnyor. Ben de ayya.
Kalkyorum.
aydanl ocaktan ald. Emaye nihaleyi de duvarda asl olduu
yerden alrken dier nihalelerle birlikte duvardaki fayansa arpt. aylar
koyuyor. Hala eker kullanmadm renemedi. Her iki bardakta da ay
ka var.
Ben yiyorum. Ne halt edersen et.
Kalktm.
Sadece bana mutluluk veren kahvalt sesini dinliyordum,
dinliyorum, dinleyeceim.
Tema: Hrsz
 lk Korku - Hekim Ali Babacan

Sol yananda patlayan tokatla savruldu yere. Zeminin deterjan,

peynir, baharat ve slak eker karm kokusunu derin bir nefes alnca
istemeden iine ekti. Siyah pantolonunun dizleri ne olduunu bilme-
dii macunumsu bir bulamala kirlenmiti. Dorulup sandalyesine
tekrar otururken sesli bir ekilde burnunu ekti. Gzleri dolmutu. Ban
eerek tirtnn omzuna sildi slanan gzlerini.
Eee? dedi yarm saattir karsndaki masada oturmakta olan 32
adam.
Cebinden bir para kat mendil kard. Burnunu sildi ve tekrar
mendili cebine koyarken:
Ben yapmadm abi, dedi.
Arkasnda dikilen adam yeni bir tokat iin elini kaldrnca ban
kollarnn arasna ald.
Abi vallaha billaha ben yapmadm diyom! ki gzm nne
aksn ya! diye alamakl bir sesle bard. Sesi titriyordu.
Masann arkasndaki adam frlad yerinden ve nlanm gibi
yanna geldi.
Nas sen yapmadn dingil! Cebinden kmad m bu?
Adam elinde tuttuu akll telefonu sallyordu yzne doru.
Bir ey demeden ban nne edi.
 He? kmad m?
Cevap vermedi yine.
Sana bi soru sordum. Adam gibi cevap ver! diyerek enesinden
tutup ban kaldrd. Dilerini skmt adam.
kt m kmad m?
Gzleri yine dolu doluydu. Hatta sol gzne smayan gz-
yalar yavaa yanaklarndan szlerek ta gbek deliini bile geip i
amarnn lastiinde emilerek yok oldu.
kt abi dedi sesi titreyerek.
Adam brakt enesini.
E o zaman? Ne lagaluga ediyon koum? aldn ite bu tele-
fonu.
Genzini temizledi. Alamakl surat ifadesi biraz ciddileti.
33
Cesaret gelmi gibiydi.
Abi cebimden kt ama ben almadm. Vallaha almadm abi.
Ben hrsz deilim. Herkese sor abi. Git mahalledeki, okuldaki herkese
sor. Ben yle ey yapmam abi. Yemin ediyom ya Baka biri komu.
Ben almadm. Yemin edi
Arkasnda dikilen adam ensesine bir tokat yaptrnca
konumas yarda kald.
Lan senin anan avradn
Odaya girdiinden beri ilk defa konuuyordu bu adam.
Mdrm isterseniz siz kn ben bunu konuturmasn bilirim,
diye devam etti sonra.
Mdr, koltuuna tekrar oturdu. Masaya koyduu telefonu
eviriyordu arkfelek gibi.
Sen ocuu konuturmay brak da bu elektronik reyonundaki
kamera niye almyo onu syle bakalm bana.
Konumann seyri baka yere kayd iin biraz rahatlam
bir ekilde burnunu sildi tekrar, cebinden kard mendile. eriye
girdiinden beri neden kamera grntlerine bakmak yerine telefonu
aldn itiraf ettirmek istediklerini imdi anlamt.
Tokat hemen savunma pozisyonuna geti.
Ama sayn mdrm, pazartesi akam size sylemitim ya. Siz
de ertesi gn ehir dna kyordunuz acele. Sonra hallederiz dediniz.
aramba bugn ite Siz daha bi ey demeyince ben de
Bana bahane retmeyin kardeim! diye tokatnn lafn kesti
mdr.
Hayr siz dememi olsanz diye devam ederken laf yine
kesildi mdr tarafndan:
kar! 34
ine yutkunduu yzndeki hiddeti midesine ta gibi oturan
tokat burnundan solumasna engel olmaya alarak dar kt.
Mdr hala masadaki telefonu evirip duruyordu. Bir telefona
bir ocua bakyordu. Yl gibi bir dakika sonunda telefonu dndrmeyi
brakt mdr. Ayaa kalkp sandalyede oturan ocuun nnde diz
kt. Derin bir nefes ald ve ocuu dizlerinden tuttu. Konumaya
balad. Sesi ok sakindi.
Bak evladm. Bu telefonu aldn. Bunu bi kere kabul edelim.
Bu srada itiraz etmeye kalkt ama ellerini ocuun dizlerine
bastrd mdr.
Hayr! Bunu bi kabul et. Tamam. Her zaman ailelerimiz bize her
istediimiz alamaz. Biz kkken istemedik mi annemizden babamz-
dan sanki? stedik. Alamadlar. Biz de ok zldk. Ama almadk.
Naaptk peki? Eer ok istediysek para biriktirdik aldk. Ha sen para
biriktirirken baktn ki aslnda ok da istemiyomuun bu telefonu. Olmaz
m byle? ok olur, hem de nas O zaman boa m gider peki biriktir-
diin bu para? Hayr. Zaten sen para birikene kadar baka bi ey daha
grmndr. Onu alrsn. ocukluk, genlik byledir. Ama sen naaptn?
Geldin bu telefonu aldn. Kamerann gz nnde aldn. Kamera
grmedi diyelim hadi seni. Ki burada grmemi. Dar nas kacaktn
acaba? Grevliler seni cebinde telefonla yakalamasa stndeki alarm
tecekti. Nas kacaktn? imdi seni kimse grmeden aldk buraya.
Kimsenin haberi yok. O zaman alarm tnce herkese rezil olacaktn.
Sadece senin gelecein mahvolmasn diye bu konumay yapyorum
olum. Seni polise vermez miydim? Verirdim. Elimde grnt yok
tamam, ama verirdim. imdi diyeceksin ki yine Ben almadm, cebime
baka biri koymu. Buna kim inanr? Kimse. Yok byle bi ey. Ama
elimde doru drst bi kant da yok. imdi sabkan olmasn botan yere
gencecik yanda. Onun iin seni polise vermiyorum. Sadece baban
armamzn nedeni bu. Ama unu da unutma. Kamera grntleri
35
olsa bu kadar kolay kurtulamazdn bu iten. Belki bu sana bi ders olur
da bi daha byle eylere kalkmazsn.
Burnunu ekiyordu hl. Bu srada kap ald.
Gel, dedi mdr.
eri tokat girdi.
Mdrm, babas geldi.
Tamam gelsin.
Adam ieri girdii gibi ocuunun stne yryp tokatdan
daha iddetli bir tokatla yere yuvarlad onu. Mdr adam zor durdurdu.
Kpryordu adam.
Lan sen nas byle bi ey yaparsn! Utanmaz herif! Anana ne
diycem imdi he?
Tamam beyefendi. stne gelmeyin ocuun. Ben onla
konutum. Bi daha byle bi ey yapmayacak.
Tokat ocuu kaldrd yerden.
kar sen ocuu. Ben babasyla konuacam az, dedi mdr
tokatya.
Tokatyla beraber kt.
Marketin nndeki banklarda beklerken babas kt sensrl
kapdan. Hemen ayaa frlad. Adam ocuun ensesinden tuttuu gibi
kaldrd.
Yr azna tkrdmn ocuu! D nme!
ocuu ite kaka, tekmeleye tekmeleye keyi dnd baba.
Mdrm telefonun alarm dm, dedi tokat.
Masasndaki alnt telefona bakt mdr. Alarm yerindeydi.
Lan! dedi. 36
Keyi dnnce telefonu kard i amarnn iinden.
Vurma baba! Bunu kurtardm en azndan. 2000 lira eder bu,
dedi.
Baba bir tokat patlatt ocuun ensesine glerek.
Yr azna tkrdmn ocuu! D nme!
 Rutin Kontroller - zgr Kaym

Kapy kapatt. erdeydi ite.

Kapnn giriinde duvara asl ahap saat, her saniyeyi saa ve
sola savururken, kafasnda plan yapyor. Acele etmeli, fazla zaman yok.
Yava ve seyrek admlarla odaya ilerliyor.
Antikaclardan alnd belli bir ka yal boya tablo eflatun
duvarn zerinde bir hikyenin paralarym gibi yan yana duruyor.
37
Koan bir at, diz dize tepelerin arkasndan kendisini belli etmeye alan
bir gne, doup domamak arasnda kararsz... Tablolara yanayor,
dikkatlice inceliyor, ie yaramaz. Masann zerinde duranlardan daha
mitli. Mum kokulu amdanlardan iki tanesini alarak bohasna atyor.
Karsnda duran komodinin ekmecilerini ayor. Renkli peetelerin
altndaki ereveleri altn kaplama fotoraf albmn eline alyor.
Bohasna yerletiriyor.
Mutfaa yneliyor. Ykanmam tabaklar fayansn zerinde
duruyor. Bu eve uzun sredir kimse gelmemi, yakalanmas zor
grnyor. Porselen takmlar, zerinde envai eit iek am ay
fincanlar, evin teknolojik harikas kahve makinesi. Buzdolabnn
zerindeki magnetlere bakyor. Dneri kesen bak eklindeki lo-
go ba arsn tetikliyor. Porselen tabaklardan ve bardaklardan ikier
tanesini bohasna atyor.
Mutfaa alan kilere geiyor. Plastikten yaplm muzlar
sedir kabn stnde yalanc bir srda gibi dolduruyor. Burun deliklerini
birletiren gl suyu kokusu, yeil boncuklarla rtl kaptan tayor. Kiler
tedirgin ediyor.
Kk odaya giriyor, ierisi bir mezbahay andryor. Her taraf
gazete katlar sarm, bu evde kim, nasl yaam? Gazete katlar-
nn st taraflarndaki haberlere basa basa gardroba yanayor. Gardrop
tarihe tanklk ediyor, kk ocuk ortlar, k takm elbiseler kronolojik
bir srayla dizili duruyor. Takm elbiseyi kendisini kemiriyormu gibi duran
naftalinlerden ayryor. Ceketi zerine giyiyor. Gardrobun kapsn kapatp
aynann karsna dikiliyor. Ceketin kollar kendisininkileri yutuyor. Elle-
rini alnnn sa st kesine dayayarak selam veriyor. irkin grnts
midesini bulandryor. Bacaklarnda gdklanma imdadna yetiiyor.
Siyah kk bir kedi bacaklarn yalyor. O kadar tandk bakyor ki, insan
olsa kesin kendisini ele verecek. Uurlu geliyor. Odann ortasnda duran
sand hemen fark ediyor. Yere bada kurarak oturuyor, amas zor
olmuyor. Sandktaki eyalarn arasnda altn kaplama kol dmeleri bir 38
ift gz gibi kendisine bakyor. Dmeleri, elbisenin koluna yanatryor.
Sandn dibine yapm topuklu inenin yardmyla dikmeye balyor.
Kap alnyor, panie kaplyor. Kendisini dar karmann bir
yolunu bulamyor. Az nce bir telefon grdn anmsyor. Yerden
kalkarak komaya balyor. Polisi aryor.
Yllardr, haber alamad olunun izini yllar nce birlikte
yaadklar ve artk yalnz kald evde hl sren yal kadn elindeki
bohay savurup telefona sarlyor. Kendisini ihbar ediyor. Kap ziline
basan adamn, yanl dairenin nnde beklediini anlayp komuya
kmas sadece birka saniye sryor. Doktorlar ayda yirmi sefer
tekrarlanan semptomlarn Alzheimern tetikledii Kleptomani sen-
dromlar olduunu sylyor. Komularnn yal kadnda o gne kadar
herhangi bir anormallik grmedikleri bilgisi ise polis tutanana bozuk
bir el yazs olarak not dlyor.
 Eksik - Ezgi Kzmaz

Selvi Palas Apartmannn be numaral dairesinde dokuz

yldr kocasyla birlikte kirac olarak oturan Trkan iin gn gayet gzel
gidiyordu. Ta ki her gn yapt gibi sabah kahvesini imek iin
numarada oturan Zeliha Hanmlara inip ondan ac haberi alana kadar.
Zeliha Hanm, komusuyla birlikte orta ekerli kahve ierken
ok alan kocasndan ve iki ocuundan baka anlatacak bir ey
bulmann sevinciyle bu sabah kapcdan duyduklarn bir rpda anlatt. 39
Meersem dn gece sekiz numarada oturan Nezahat Hanmlara hrsz
girmi. Kk olann bilgisayar, byk kzn altnlar derken hrsz, evi
soyup soana evirmi de ev halknn ruhu duymam. Zeliha Hanm
bunu anlattktan sonra iki yl nce onlar yazlktayken kendi evlerine giren
hrsz da Haram olsun! beddualar eliinde and ama Trkan onu
duymad bile. nk sekiz numaraya hrsz girdiini duyduundan beri
aklndan tek bir soru geiyordu: Bizim neyimiz eksik?
Trkan fincann dibinde kalan telveyi bile syrmadan apar topar
kalkp eve gitti, ilerine koyuldu. Onu dardan izleyen Trkann nce
etraf toparlayp kirli amarlar makineye attn, ardndan da mut-
faa girip bulgur pilavyla salal kfte piirdiini sylerdi ama aslnda
Trkann gerekten bilinli olarak yapt tek ey vard: Harl harl Bizim
neyimiz eksik? sorusunun cevabn aramak.
Ama Trkan bu sorunun cevabn tek bana bulamyordu bir
trl. Fazlalklar kolayca insann eline geliyordu da, neyin eksik olduunu
bulmak hep daha ok zaman alyordu. Nihayet akam oldu, kocas zzet
iten geldi de Trkan bu hummal arama tarama almalarnda yalnz
bana rpnp durmaktan kurtuldu. Artk kar koca birlikte Trkann
iindeki karanlk kuyunun altn stne getirebilir, neyin eksik olduunu
tespit edebilirlerdi. Ondan sonra bir ekilde bu eksiklii gidermenin bir
yolunu bulurlard elbette. Yeter ki nce eksiin ne olduunu anlasnlar.
Trkan kapdan giren zzete soruyu yaptrd:
Bizim neyimiz eksik, zzet?
Karsnn gn boyunca neyle boutuundan habersiz olan z-
zet, Neyimiz eksik olabilir, Trkan? Tembihlediin gibi gelirken iki ekmek
bir yourt da aldm, her eyimiz tastamam imdi, der gibi elindeki
torbayla kapda dikiliyordu.
Neyimiz eksik, Trkan?
Bilsem zaten sana sormazdm, diyerek terslemedi kocasn
40
Trkan. zzetin yardmna ihtiyac vard. Didimenin sras deildi.
Hadi ellerini yka da gel sofraya, yemek hazr, dedi onun yerine.
Sofraya oturdular. zzet yemeklerden tadnca bulgur pilavnn tuzunun
eksik, salal kftenin de salasnn fazla olduuna kanaat getirdi ama
bunu Trkana sylemedi. Yemek fasl bitince tatl niyetine iindekileri
dkmeye balad Trkan.
Sekiz numaraya da hrsz girmi. Bir biz kaldk.
Bunu duyunca zzet, karsnn eksikliini hissettii eyin yle
dardan bir kou gidip alamayaca bir ey olduunu kavrad, sofradan
kalkp pijamalarn giymeye gitti yatak odasna. zzet mavi izgili pijamas
stnde salona doru ilerlerken, o arada sofray toplam olan Trkan
da evdeyken altndan hi karmad mor kadife eofmanna ellerini
kurulayarak onun arkasndan geliyordu. Kocas l koltua kurulunca
Trkan az nce iindeki kaseti pause tuuyla durdurmu gibi mutfakta
baladklar konumaya kald yerden devam etti.
 Yllardr hrszlar brak evimizden ieri adm atmay, kapmz bir
kere bile zorlamadlar. Her defasnda ylece kapmzn nnden geip
gittiler
Dokuz yldr burada oturuyorlard ve gerekten de hrszlar
yok on numaral daire, yok iki numaral daire derken, Trkanla zzetin
oturduu be numaral daireye bir kere bile uramadan be katl, on
daireli Selvi Palas Apartmannn altndan girip stnden kmlard.
Trkann ilk balardaki, Allah korudu, iyi ki bizim eve girmedi hrsz
laflarnn yerini zamanla yi gzel de, neden biz deil? sorusu almt.
Trkan, kocasnn yorgun yzne bakt ve uzun zamandr
stne kafa yorduu bir eyi aklyormu gibi devam etti.
Bazen ne dnyorum biliyor musun, zzet? Sanki bu
apartmann be numaral dairesi yok! Adeta grnmeziz ve hibir
nemimiz yok hrszlarn gznde
Bu lafn stne zzet derin bir nefes ald, Hrszlar bakalarnn 41

evlerine girip onlarn mallarn alyor ama her ne hikmetse sonunda

kendini eksik hisseden hep bizim Trkan oluyor, diye geirdi iinden.
Ama azndan yle deme Trkan, kt sadece.
Hayr, dardan ok mu yoksul grnyoruz anlamadm ki!
Hrszlar kapmza bakp buras tamtakr kuru bakrdr, uramaya
demez mi diyorlar? Kapnn nndeki eski ayakkablarmz m onlara
bunu dndryor? Yoksa ucu krk zilimiz mi? Ev sahibi deiliz, kirada
oturuyoruz diye mi oluyor bu? nsanlar ne kadar da nyargl! Hrszlar
nyarglarn bir kenara koyup ieri gelseler hi de yle dierlerinden ge-
ri kalr yanmz olmadn anlayacaklar oysa.
Trkan bunlar sylerken iki ay nce taksitle aldklar 102 ekran
LCD televizyona ve salonun bir duvarn kaplayan, kocaman aynal
bfeye bakyordu. zzet de karsnn tka basa doldurduu salonu szp
ona hak vermeden edemedi. Yine de ortada Trkann sand gibi bir
durum olmadn dnyordu. Mtemadiyen birileri tarafndan tercih
edilmemenin acsyla bouan Trkan, imdi de hrszlarn soyacaklar
eve karar verirken gzettikleri belli bal kriterlerin olduunu varsayyor
ve onlarn beklentilerini bir trl karlayamadklar dncesiyle kendini
hrpalyordu. zzet yllardr karsna ortada kriterin falan olmadn,
herkesin kafaya gre takldn, kendini bu kadar zmemesi gerektiini
anlatmaya alyor ama bir trl baaramyordu.
Bence sorun bu deil, diye lafa giriti zzet ama Trkan atlnca
devamn getiremedi. Belki de senin dediin gibi sorun gerekten bu
deildir. Belki de mesele, dardan fazla mesafeli grnmemizdir. Bu
yzden hrszlar evimize girmeye ekiniyordur. Olamaz m, zzet? Belki
de kapmzn herkese hrszlara bile her zaman ak olduunu
yeterince gsteremedik insanlara bugne kadar. stnde welcome
yazan paspastan daha fazlas gerekiyor demek ki
Bunlar syledikten sonra sessizlie gmld, derinlere dald
gitti Trkan. Kafasnn iinde hrszlar Selvi Palas Apartmanndan
42
aldklaryla bir sergi ayorlard. Sekiz numaradan aldklar altnlar ve
bilgisayar, on numaradaki sinema televizyon okuyan ocuktan aldklar
eski fotoraf makinesi, drt numaradan yrttkleri televizyon ayr ayr
cameknlarda sergileniyordu. zzet ile Trkann oturduu be numaral
daireye de ayrlm kocaman bir camekn vard. Ama onun ii botu.
Trkann iindeki boluu mu sergiliyorlard burada yoksa?
Trkan bunlar dnrken elleri ayaklar buz kesti. Daha nce
de dalmt bu karanlk kuyulara. zzet bu yz ifadesini tanyordu. Bu
suskunluun pek hayra alamet olmadn da biliyordu. Trkan kendi
bana ne kadar derine inerse, kmasnn o kadar zor olduunu da
bilecek kadar da uzun sredir onun yanndayd. ok ge olmadan
duruma el koymalyd zzet. Bir kere daha denedi.
Bence sen elinden geleni yaptn, Trkan.
Trkan kafasn kaldrp kocasna bakmad, gzlerini duvardan
ayrmad bile. O srada kafasnda Selvi Palas Apartman Hrszlk
Madurlar Dernei kurmakla meguld nk. Tabii ki Trkan, Selvi
Palas Apartmanndan oturmaktan sonraki temel yelik artn evine
en az bir kez hrsz girmi olmas- yerine getirmedii iin dernee ye
olamyor ve komularn hrszlk deneyimlerini anlatp birbirilerine destek
olduklar, altn gn tadnda geen dernek toplantlarna da alnm-
yordu.
zzet karsnn endie veren baklar karsnda ylmad, devam
etti.
Bu apartmanda kimse senin kadar istemedi evine hrsz
girmesini. Kimse bunu senden daha ok hak etmedi. Buna kalbm
basarm. Yllardr bu eve rahat rahat girsinler diye kapy bir gn bile
kilitlememe msaade etmedin. Kapnn stnde anahtar brakmamaya
gayret ettin. Olur da pencereden gelecekleri tutar diye serin austos
gecelerinde bile pencereyi kapattrmadn
Trkan oturduu tekli koltukta kmldand. zzet doru yolda 43
olduunu hissetti.
Sen onlar iin karanlk korkunu yendin, Trkan. Hatrlasana
evliliimizin ilk yllarnda karanlkta uyuman sz konusu bile olamazd.
Koridorun n hep ak brakrdk. Ama sonra n hrszlar rkte-
cei dncesiyle geceleri evimizin zifiri karanla gmlmesine raz
oldun. Hatta gelirlerse ayak altnda bulunmayaym da rahat rahat
alsnlar diye dnp hi uykun olmamasna ramen erkenden
yataa girdin. Kim yapar bu kadar fedakrl senden baka, Trkan?
Trkan kafasn kaldrd, ikna olmaya hazr gzlerle zzete bakt.
Elimden geleni yaptm gerekten, deil mi zzet?
Hem de fazlasyla
Trkan, zzetin bitkin gzlerine bakt. Aslnda iindeki duygusal
alkantdan en ok Trkann kendisi yorulmutu. Buruk da olsa
glmsedi kocasna. zzet elini uzatt, Hadi gel yatalm artk, ge oldu,
dedi. Birlikte yatak odasna doru ilerlediler. Sokak kapsnn nnden
geerken Kapy kilitledin mi? diye sordu Trkan.
Hi yapar mym yle ey? diye cevap verdi zzet.
Yatak odasna girdiler, amadan el yordamyla yatan
rtsn kaldrp usulca yatan iine szldler. zzet, Trkann daha
rahat uykuya dalmas iin unlar fsldad kulana: nan bana, bir gn
mutlaka bizim evimize de hrsz girecek. Ve sz veriyorum o zaman ben
de zerime deni yapacak, her duyarl koca gibi tkrtlar duymazdan
gelerek fosur fosur uyumaya devam edeceim.
Trkan kendini zzetin szlerinin yumuaklna brakt, kafasn
yasta gmd. zzet arkadan karsna sokulup onu kollarnn arasna
ald. Birbirine uyumlu iki yapboz paras gibi i ie geseler de zzet
karsn tamamlamaya hibir zaman gcnn yetmeyeceini bilerek
uykuya dald.
44
 Ksmetimin Krld Gn - zlem Kiper

Annemin efika Hanmda paral gn vard. Her hafta

aksatmadan onunla birlikte giderdim bu ev oturmalarna. Bugnse
canm hi istemiyordu. Ben evde kalaym dedim. Annem berber
Necmiyeye iple aldrd kalarn kaldra kaldra Olmaz, dedi. Geen
sefer de onun sras geldiinde gitmemiim. Kadn bir hal var sanrm.
Belki eltisi de gelecekmi, baytar olu askerden dnm, ona kz
bakyormu. Hem ksmetin nerede konaca belli mi olurmu. zerin- 45
den karttklarn yatann stne serip bastra bastra dryordu.
-Anneannem yapard byle, bir yzn katladktan sonra eliyle okar
gibi tlerdi.- Bu zamanda herkes alan gelin ararken, gn yerinde kz
bakan kalmamken, kamaz ksmetmi.
Annemi seyrettiim sandalyenin kolaklarndan taan kaba
etlerime baktm. Bu zamanda oturan, oturduu yerde genileyen,
almaya gnl olmayan, asalak gelin adaylar da kalmamt. Falc ka-
dn bile benden ve ksmetimden umudu keseli uzun zaman oldu ama
ben inatla her Kzlaya indiimde gidiyorum. Yirmi be liraya bir kahve
iiyorum. Kadn ne var ne yok sylyor. Annemin abime ne kadar d-
kn olduunu, benim Kurtulu Lisesinin son snfndan terk olduumu,
babamn sa olmadn falan bildi mesela. Hatta sa olsaym ksme-
tim de byle kapal olmazm. Bir de son gidiimde adnn iinde , K,
E olan biri var m, varsa dikkat et sana kem gz bakyor ama ondan
yollu da bir ksmetin var dedi. ,K,E buyurun ite efika, F harfini E gibi
grmesi normal yani. Bu ksmet de u baytar olurmu.
Kalk da stne, son aldmz mor elbiseyi giy. Benim inciyi de
takverirsin. Bunu sylerken yalad parmaklaryla diz alt oraplarn
giyiyordu. Ayandan geirirken topuunun atlaklarna takldnda
kan atrtl sesleri duymamak iin babamn duvarda asl resmine
baktm.
Giymem onu, geen sefer Dilber Teyzede giydiydim. Hem ben
naylon orap giyemiyorum. Siyah pantolonumu giyicem.
Yapt kzcazm o stne. Hem pantolon dediin kapatmal
biraz. Knla bir olmu ayol. Parlam her yerleri, yal gibi, ne o yle.
O pantolonu giyme kzm demenin baka bir yolu yok muydu?
Dizinin boumuna kadar ekti naylon orabn. Abimin bayramda
ald ynl entarisini de bedenin boumlarndan geire geire giydi.
Gslerimin, gbeimin zerinde mayal hamur gibi yanlara almas
ayn anneminki gibiydi. Benimkiler toparlayc sutyenle biraz daha 46

diriliyordu ama annem inadna onlar iki yana yaydrrd.

Aman giyin de, ne giyersen giy. Hrka al bir de srtna. Misafirden
misafire aar bu efika doal gaz.
Pantolonun zerine n bol cepli bluzumu giyecektim. Falc
kadn son gidiimde mutlu evlilik yapm yedi haneden itiim kahve
fincan alp biriktirmemi ve ksmet kapdan girdiinde bu fincanlarla
ikram yapmam tembihlemiti. Bir ara itiraz edecek oldum, Ama falc
hanm bu dpedz hrszla girmez mi, anlarlarsa nasl aklarm diye
de, E otur mrn boyunca anann dizi dibinde madem dedi. Hem efika
Hanmn iki kz, biri mhendis, biri avukat kocay nasl bulmumu. lk
aklma gelen evde eksilen fincanmz olup olmad oldu ama o ilere
annem bakard ben anlamazdm eksilse bile.
Anne bizim fincan takmlarnda hi eksilen oldu mu?
Nerden kt kz bu imdi durup dururken. Geenlerde gelin
krdyd birini. Ay sen hi zlme anne ben sana yeni takm alrm dediydi.
Deyi o deyi tabii. Abin duysa alr koyard hemen yenisini.
Tutturamamtm ama aklma yatmyor da deildi. lk fincan,
efika Hanmn kzlarnn elinin dedii takmdan yrtmek pekala
iime yarard.
Balkona falan da kmayn. ok ayaz var bugn. Birinci Dede
Efendiden esen yel cierine iler adamn?
Az nce zene bezene katlad yeleini, ap yle bakp tekrar
drd. Terlik torbasnn iine yerletirdi. Onun zerine de eyiz niyetine
rd tepsi rtsn koydu. Sonra, Ayferin Marlboro paketinden, kl
eker gibi ekip sigara yaktm biliyormu gibi bir sre yzme bakt.
Bu kahrolas gn gezmelerinde, balkonda ay iip ierisini kollayarak
sigara tttrmek tek elencemizdi.
Gittiimizde herkes yerini alm, torbalarndan el ilerini kar-
m, kahvesini hprdetiyordu. Ev annemin dedii kadar souk deildi. 47

Mutfaktan gelen peynirli poaalarn kokusu keyfimi yerine getirmiti.

efika Hanm beni yle bir tepeden trnaa szdkten sonra, Ayfer
mutfakta kahve piiriyor. Nilo da be dakikaya gelir imdi, oturursunuz
kz kza, syleirsiniz diz dize diye geveledi. Bu nameli laflar teker-
leme okur gibi illa ki sylerdi. Ben de glnn ardna saklad mny,
kz kza oturmann benim bildiimden farkl bir anlam var m diye hep
merak ederdim. Ayfer bize yapt kahveleri gsterip balkondan yana
bir gz krpt. Ben gidip salondaki herkes yerinde oturuyor mu diye son
kontrol yaptm. efika Hanmn mutfak balkonu, Seniye Hanmn ergen
olunun yatak odasna bakard. Tl arkasndan bizi gzlediini bilirdik.
Ayfer yakasn ap yerden bir ey alma bahanesine olana memelerini
gsterdi. ok gldk. ine renkli sutyenlerden takmt. Yeni mi diye
sordum. Yine gz krpt. Gzn krpt zamanlar iin iinde Mehmet
olurdu. O mu hediye etti, diye sordum bir heyecan. Kalbim atyordu.
Kz Ayfer almayacak seni bu olan, bak benden sylemesi, dedim.
Fincann kenarna yaptrd, sakzn alp, ergen olann penceresinden
yana bakarak inemeye koyuldu.
Aman yok be, ulsuz herif nerden alsn bana dantelli amar.
Akam annemler amcamlara gidecek. Ben son anda midem bozuldu,
kustum falan ayana yatcam.
Ay dur deme, deme. Sakn Ayfer.
Ne be, ii gemi mumulaya dndm kzm. yle gelmiyorlar,
byle gelmiyorlar. Bu sefer isterler artk, mecbur.
Eflatun amarn yukar kaldrd gsleri ne gzeldi. Dal gibi
vcudunda iki minik elma gibi. imden ona, kahve fincan biriktir demek
geiyordu ya herkesin ksmeti kendineydi. Hem o zaman belki baytar da
srf bana kalrd.
tiim fincan zenle ykadm. Fincan bluzumun cebine, taba-
n pantolonumun arka cebine yerletirdim. Bu ii balkonda sigarasn
48
iip etraf kolaan eden Ayfere bakarak yapyordum. Kalbim ne zaman-
dr byle arpmamt. O srada efika Hanm Teyze geldi. Srtm svazlad
Eline salk gel bakalm azck da ieri de otur, gzel yzn grelim
dedi. Kzlar evleneli misafire hep kendi kouyormu. E onlar da ken-
di dzenlerini kurmular artk, ha deyince gelemiyorlarm annelerine.
Dars benim bamaym. Salona girdiimizde annem ve saz arkada-
lar bir olup ellerindeki iten kafalarn kaldrp bana baktlar. Terliklerden
frlayan baparmaklar, sarkm gerdanlaryla bir rnektiler. Balarn
tasdik eder gibi sallad birou. Annem yzn ekiterek kalarn
kaldrd yine. Gzlklerinin zerinden oturacam yeri iaretledi. efika
Hanm eltisinin tam yannda oturuyordu ve kadnn baklarndan bir ey
karmak gt. O bana baktka ben baka bir yere bakamyordum.
Aznda her ne varsa, bir yanaktan br yanana geirerek elindeki
danteli grmez gzlerle iliyordu. Oturacam yere gayri ihtiyari geri
geri gittim. Elimle sandalyenin kolaklarn tuttum. Siyah pantolonumun
zerimde hi kprdamayan diz yerlerini geri eker gibi yapp, kendimi
oturmak zere braktm. Tok bir at sesi duyulduunda, annem yerinden
Ay sandalye mi krld diyerek frlad. Herkes bana bakyordu. Ksmetim
krlm ve kaba etime saplanmt.

49
 Gece i - yk Toros

Ne kadar lazm bu msamere kyafeti iin?

Toplu sipari verilecekmi ama ben dikerim dedim, daha ucuza
kar. Kumalk para versen yeter. Pazardan alveririm.
Cebinden kard be kt paradan birini karsna uzatrken,
Daha fazla isteme, der gibi gzlerinin iine bakt. Havva, yzne zoraki
yerletirdii tebessmle ban edi, paray tylenmi yeleinin cebine
50
koyup mutfaa gitti.
Karsnn ardndan uzun uzun bakt. ki yana km omuzlar
uzun kollarnn arln tamakta zorlanyor gibiydi. Srtndaki kambur
yznden boynu ie doru eilmiti. Smsk toplad salar yrrken
saa sola salnyor, ensesi ortaya kyordu. Geen onca seneye,
yorgunlua ve kamburuna inat hl ok gzeldi. Avucunda skt
paralar srlsklam olmutu. Islak ve buruuk drt tane yirmilik Nasl
getireceksin bakalm bu ayn sonunu? diye seslendi avucunun iinden.
Ev kiras, mutfak masraf, olana harlk, ufakln ihtiyalar derken ay
sonunu getiremeden maa kua dnmt. Buruuk paralar dzeltti,
katlayp cebine koydu. Aklna bir ey gelmi gibi alelacele kalkt divan-
dan, kapya yneldi, ceketini srtna atp evden kt.
Koar adm kahveye gitti. Duman bulutunun iine girdi
gcrdayan kapdan. Girer girmez i ay ve ttn kokulu ar hava burun
deliklerine hcum etti. Ta akrtlar, zar tngrtlar, tok sesli adamlarn
abartl kahkahalar kulaklarn nlatt. Dumandan yaaran gzlerini
ovuturarak alelacele etrafa baknd. kt Osman en kuytu masaya
oturmu, at seiyordu yine. Vakit kaybetmeden yanna gitti, teklifsizce
oturdu. Osman gzlklerinin zerinden bakp belli belirsiz bir selam
verdi, nndeki gazeteye bakarak kendi kendine konumay srdrd:
Altn Yele Son be yarn n kazanm, bak hele! Sen ne
dersin Zade Efendi, balayalm m umudumuzu Altn Yeleye?
Zade duymazdan geldi, Osmann zevzekliiyle uraacak
deildi, hele oturup onunla kupon dolduracak hali hi yoktu. Etraftaki-
lerin duymasndan ekinerek fsltyla konutu:
Brak imdi u atlar. Ben teklifini kabul ettim demeye geldim,
dndm tandm, aklma yatt bu i.
Osman ban kaldrd, kirden camlar benek benek olmu
gzln kartp masadaki gazete ynnn zerine koydu. Kocaman
prtlek gzlerini Zadeye dikti. Gr bynn altndan glkle seilen 51

dudaklar iki yana yayld. Duyduklar onu ziyadesiyle memnun etmiti.

Beyimiz nihayet doru karar vermi. O zaman yarn gece bize
katlrsn. On birde meydandaki koca saatin altnda buluuyoruz. Sakn
ge kalma, polisler devriye gezip durur oralarda, toplatmz grr-
lerse kllanrlar. aarz bamza.
Tamam, on birde, konutuumuz gibi deil mi?
Osman sandalyesini Zadeye yaklatrd ve iri cssesi ile
orantsz, belli belirsiz bir ses tonuyla konumaya balad.
Bize ofrlk yapp oraya kadar gtrecek ve i bitene kadar
gzclk yapacaksan, elli kttan fazlas almaz sana. Ama dersen ki
daha fazla isterim, o zaman kaz ekibinde yer alacaksn.
Kalarn kaldrp gzlerini Zadeye dikti:
te o zaman bir tam dii bile hak edebilirsin. O gnk
ksmetimize bal, kimisinde drt tane kar, kimisinde bir Kiminde altn
ararken gmle yetinirsin, kiminde elin bo dnersin.
Zade pr dikkat dinliyordu Osman. Adam kumarbazd,
ktyd, dolandrcyd ama cebine fazladan birka kuru girmesini
salayacak bir umut kapsyd nihayetinde.
Osman, can kulayla dinlenmekten honut, uzattka
uzatyordu:
Bir de takip meselesi var. Her le ve ikindide birimiz camiye
urayacak, cenaze varsa araya karacak, eer ki merhum yal ve
zenginse kabristana kadar gidecek, gmld yeri grecek. Misal, ben
bugn gittim lede camiye, Helvaclarn Cemile Nine hakkn rahmetine
kavumu. Doksan yandaym, fazla bile yaam. Pek de varlklym.
Hele bir de Altn Yele yzm kara karmazsa, bu gece vurdum paray
demektir.
Zade, Osman konumaktan sklp da kafasn gazetelerine 52

gmnce kahveden ayrld. Sokaa kar kmaz yapaca iin utanc

ar bir kaya olup oturdu gsne. Yol boyunca ller kt karsna
Disiz azlarn kocaman ap bardlar, rm elleriyle boazna
yaptlar. Osman, kahveden iki bklm kan Zadenin arkasndan pis
pis srtarak Altn Yeleye dnd, gzel hayvand vesselam
Tema: nat
 Gemiten Kalan - Eda Aydn

Ac bir lk sesiyle uyandm o sabah. Devasa bir eker

dkknndaki tezghn zerine reklenmi, renk renk ekerleri dolu
azma tktrdm mutlu bir ryann iindeydim hlbuki. Gzm ap
da boyalar dklm odamn duvarlaryla karlanca byk bir hayal
krkl yaadm mekn farkndan.
Aabeyimle birlikte yattmz bu oda tavan arasndayd.
Aaya inen tahta merdivenler vard geceleri gereinden ok ses 54
kartan. Bazen yatama i yapacak kadar korkardm. Sabah annem
anladnda ok sinirlenirdi. Bacaklarma vurmaya yeltendiinde srarla
su dkld diye barrdm stm bam ekitirerek. Ka kere dinleyip
unutamadm hikyeye gre zamannda burada yaayan Rumlarn
ruhlarnn sesiydi o tahta gcrtlar. Gecenin bir vakti hem lm ruhlarn
gezindiini dnp hem de karanlktaki buz gibi kocaman avluyu ap
da tuvalete gitmek kk bir kz iin yeterince mkl bir iti. Susmayan
lklarn nedenini renmek iin frladm odamdan. Annem hami-
leydi. Kadnlarn annemi Ebe kadn gelecek imdi, diye teskin etmeye
uratklarnda anladm doum zamannn geldiini. Halamlar ve ninem
annemin odasndayd, yan evde oturan komu da kapda ebenin yolunu
gzlyordu elinde ttn. Merdiven korkuluklarna smsk yapm ne-
ler olabileceini geiriyordum kafamdan. Beni fark edip Senin ne iin
var burada, odana git abuk! diye carlad mendebur kadn. Bir de bn
bn bakm olacam ki Bn bn bakmasana kzm, diye eklemeyi
ihmal etmedi. Hep byle derdi zaten. Neyse ki o srada ebe kadn geldi
de unutup gitti beni.
Annemin lklar her dakika daha iddetli kyordu, inatla
kapamyordum kulaklarm. Aabeyime bakndm, yoktu ortalarda.
Annem benden nce de hamile kalm, bir kz bebek dnyaya getirmi
ama ksa zamanda lm. O gne kadar aklma getirip de sevincimden
gzlerimin parlad hadiselerden biriydi bu benim iin. Neden bilmi-
yorum zevk alyordum bundan. Benden baka bir kz olamazd bu evde.
Hesabma gre olmayacakt da.
Merakm gideremeyip kapy sessizce aralayarak az kald
sabret diyen ebenin ne yapmaya altn grmeye abalyordum.
Ama bu irkin komudan ne mmkn! Gzlerini ap Ben sana ne
demitim? diyerek koca cssesiyle zerime yrrken yzndeki
kocaman lekelere, izlediim izgi filmdeki cadya benzettiim enesine,
her sabah bir bardak ya yemi gibi grnen salarna bakyordum
55
tiksintiden buruturduum dudaklarmla. Salar da iyice dikelmi
bunun, inadndan illallah, diyip kapatt yzme kapy. ktm olduum
yere, kapnn dibine, tan zerine oturdum. Hi sevmiyordum sa-
larm. Annem doduum gnk halimi yle bir anlatrd ki baka
kbuslara ihtiyacm kalmazd. Ykanm amarlar astmz an buz
kesecek kadar souk k gnlerinden birinde amarlar avluda deil de
ieride ykarsan yardm ederim diye direttiim gn, Senin ne kadar inat
olduun benden kapkara, diken gibi salarla ktnda belliydi, demiti.
Btn gn kprdamadan o kapda annemi izlemi ne bir adm ileri ne
de bir adm geri gitmitim nk. ki elimle bamn tepesinden aaya
doru yattrmaya altm salarm. Ben dnyaya kirpi olarak gelmi
olmalydm.
O souk eikte tepine tepine alamaya baladm o an. Aabe-
yim grd o halde beni, kaldrd yerden. Mutfaa doru elimden tutmu
gtrrken kirpiyim ben diye alyordum. Benim sesimi bastracak
gte alama sesi ve onu takip eden maallahlarla bebein doduunu
anlam olduk. Sesimi bastran sese inat var gcmle aladm gn boyu.
Kimse susturamad beni. Aladm aladm yoruldum, uyuyup uyandm
yine aladm. Btn gn odamda kapal geirdim.
Sabah mutfakta kahvalt yaparken bebein kz olduunu
rendim. Kskanlk salarm daha ok ayartm, gzbebeklerime
oturmu, karnma yumru gibi sokulmutu. Annem evin iinde ar ar
yrmeye alyordu. Yaygaradan syrlp bebein yatt odaya girdim.
Odann ii kendi odamn aksine ok scakt, iliklerime kadar snmtm
kapdan girer girmez. Bu gece bu odada yatmak benim hakkm olma-
lyd. Bir bez parasnn iinde kprdanmalar grdm. Demek dier
bebek gibi henz lmemiti. Belki byle durumlarn biraz daha zaman
oluyordu, bilemiyordum. nat kiiliimin doumuyla yzlemek, diken
gibi kara salarla nasl doulduunu grmek iin merakla yaklatm
kundaa. Yatan zerine ktm, kundan yanna oturdum. Sadece
yz aktayd. Kafasndan rty ekitirdim. Kafasnn yarsna
kadar ald rt. Henz merak ettiim eyi grememitim. Bir elimle 56
kafasn kaldrp dier elimle rty ensesine kadar indirdim. Bebek
kulak trmalayc sesiyle alamaya balamt. Bense gzlerime
inanamyordum. Karmda bir kirpi yoktu. Kirpi yle bir yana dursun
kafasnda bir tane bile sa teli yoktu. Hrsmdan ne yapacam
armken annem bitiverdi odada. Ne yaptn kardeine? diye barp
kolumdan tuttuu gibi yataktan aaya indirdi. Bebei kucana alp
susturmak iin sallamaya balad kollarnda, ilk kez ahit olduum bir
efkat duygusuyla hatta. Gzlerimi kocaman am onlara bakarken
oktan iimi eke eke alamaya balamtm bile.
Akamst ok sevdiim ya stne srlm ekerli ekmei-
mi yedikten sonra sabahtan beri bo olmas iin gzlediim oday
nihayet bo bulup ieri girdim. Bezden yaplm oyuncak bebeimi tutar
gibi uyuyan bebei kucama alp evden darya ktm. Evimizin hemen
karsnda kk bir dere akard. Her zaman pisti oras. Hi sevmezdim.
Biskvi poetlerini, yasak olduu iin gizlice yediimiz ikolata
ambalajlarn oraya atar akntyla srklenilerini izlerdik. Kttan
kayklar yapar onlar da uzak lkelere gittii inancyla gnderirdik
mahalledeki ocuklarla. Dereye brakp da geri alabildiimiz hibir ey
yoktu o gne kadar. Gvenliydi bu adan. Zor oldu bebei oraya kadar
tamak. Yolun yarsnda yere oturup dinlenmek isterken biraz kurtuldu
kollarmdan yere doru ama kaldrdm yine de. Elleri hareket etmeye
balad. nat olmak neydi grsnler istiyordum. Her yerde, zorla
giydirilmek istenen, renklerini hi sevmediim, giymemek iin direttiim
gmlein yrtlm kolundan tut, gazoz bardam elimden alnd iin
fkemden yolduum yzmdeki yaraya, ok yem verirsen ldrrsn,
diyerek sakladklar yemi bulup bardaktan byke akvaryuma boca
edip ldrdm iki balktan, evi ok dattm diye arkadamn nn-
de azarladklar zaman kibritle kesini tututurduum halya kadar evet
her yerde kant vard bu huyumun zaten. Tm yaramazlklarmdan yaka
silkilerini toptan detmek istiyordum hepsine. Belki de en ok anneme.
Babam iki gndr eve gelmedii iin henz bebei bile grmemiti 57
zaten. Belki de babama da. Ama bu gece gelmedii iin deil. Gelmedii
btn gecelerin toplam iin diyelim.
Bada kurdum derenin kenarna. Kel kafal oktan alamaya
balamt. Huy edinmi gibi iini biliyordu sanki. Koltuk altndan
kaldrdm. Byk bir hrsla suya nce ayaklarn braktm. Mosmor,
kaskat kesildi. Nefessiz alyordu. Ben de kaskat kesildim ona bakar-
ken. Dier bebei de aabeyim mi ldrmt acaba? Bir bebek nasl
lr ki diye dnyordum. O lmse bu niye henz lmemiti?
Dncelere dalm bocalarken ne olduunu anlamadan birisi yapt
bebee. Annemdi, arkasnda birileri daha. Sendeleyip yere dtm
srt st. Burnuma dolan keskin toprak kokusunu hl duyuyorum
anmsadka. Batmaya yakn gnein orada duranlarn yzlerine sar
sar vuruunu, bana bakan gzlerde okuduklarm tek tek gryorum
imdi.
Titreyen kollarmla yzm kapattm yerde yatyorken. Aslnda
amacm iimi bitirip yzlerine her zamanki bn bakmla bakmakt.
Bu, titizliinden bktm anneme inat darda gbrelere bastm
ayakkabmla mutfakta gezdiim anda yaadm sevince benzemi-
yordu. Gzmn nnde mutfan o gnk hali vard niyeyse. Ya da o
zamanlarn tek elencesi ak hava sinemasna beni gtrmeyip evde
braktklar iin evdeki btn kilimleri ortada toplayp btn gece onlarn
stnde kurulmaya da benzemiyordu. O derede kaybolasm geldi.
Acemiydim bu tavr karsnda. Ne bir dayak atan vard, ne azarlayan.
Ka zamandr ne olduunu bilmeden beklediim bir davranla tesa-
dfen karlam gibiydim. t kmad bebek alamasndan baka.
Bir baktm derede ka gn nce attmz plerden biri duruyor. Yars
kopmu suya karmak zere yars allkta takl. Biri itiverse ya da
hafiften dokunuverse kurtulup gidecek. Yardm etmek gerekti. te ben
de o gnden beri onunla birlikte nceden gnderdiimiz btn plerin
gittii o uzak lkelerden birindeyim sanki.
58
 Damar - Sanem Bozkurt

Sebepsiz sonu olmaz. Anladn m?

Anladm dede.
Emeksiz yemek de olmaz.
Ay, off!
Ne dedin sen?
59
Bunu da anladm dedim
Anla tabii Murat Efendi. O anan anlamad bak imdi perian.
Baban denen hayrsz a brakyor sizi deil mi? Dedim ben, bununla m
evleneceksin dedim. Kovdum hatta baban, ama yok, bizimkinin gnl
varm meer! Hanm da kaar gider namusuyla evlendirelim bari,
he de diye bamn etini yedi. Yoksa vermezdim ben gl gibi kzm o
maymun suratlya.
Grltyle ksrd sonra. Kendimi bildim bileli dedem byle
ksrr. Kkken cierinin yanllkla suratmda patlayacandan
korkardm. imdi ise tek derdim o ksrrken sat tkrklerin hedefi
olmamay baarmak.
Dedemin enesi hakikaten ekilir gibi deil. Her geldiimde
ayn seremoni beni bekler. nce bir souk karlama. Zoraki salona
davet edi, sonra evde ne varsa -lokum veya biskvi- ikram. Biraz kan
ekeri ykselince bu sefer Kutadgu Bilige balar, ha babam nasihat
eker dedem. Finali muhakkak nce anneme sonra babama kzarak
yapar. Arada annemi sorar nasl diye. Gayet iyi dersem, yani gerekleri
sylersem sinirlenir, beni apar topar eve gnderir. Ama ok piman
olduunu, her gn aladn, bu babam da nereden bulduunu hi
anlamadm sylersem; dedemi ok zlediini, resimlerine bakt gibi
motiflerle de sslersem zlr gibi yapar ama iten ie hakl olduu iin
sevinir, bu da benim finanssallarma olumlu bir etki yapar.
Dedem ile annem, annem babamla evlendikten bir sre sonra
grmemeye balamlar. Ben doduumda anneannemin zora-
ki bir araya getirmeye abalar da sonusuz kalm. On sene nce
anneannem vefat ettiinde kpr grevini grmek artk benim iimdi.
Ne annem dedemi grmeyi kabul ediyordu, ne dedem evimize geliyordu.
Cenazede bile birbirlerinden uzak durdular. Hele babam kalabaln
arkasna saklanmak zorunda kald.
Annem dedemi ok zlyor. Nasl olduunu merak ediyor,
60
beni gnderiyor sk sk. Yapt yemekleri ise, kendinden geldiini bilse
azna koymaz diye, dedemin komusu kadnlarla ve ya gndelikisi ile
gnderir.
Dedemin durumu da farkl deil. Her gittiimde annemi sormas
bir yana, eer saklamay akl edemediyse annemin birka resmi de
ortalkta olur. Bir keresinde gndeliki tam karken eve girmitim.
Dedem salondaki berjerde kucanda annemin resmiyle oturuyordu.
Beni grnce hortlak grm gibi yerinden zplam, sonra gya bana
aktrmadan resmi koltuun kesine sktrvermiti.
Annem arada srada hikyeler anlatr ocukluuna dair.
Muhakkak fonda dedemin inatlnn izleri olur. Belki de dier
hikyeleri aslnda dedemin inatln anlatmak iin zerine monte eder.
hayatnda bu inad yznden neler kaybettiini, arkadalarn eini
dostunu inadyla nasl bktrdndan bahseder. Babam glmser, huy-
suz ihtiyar diye mrldanr. Annem, anneannemin Ah Hilmi Bey, ne kadar iyi
adamsn bir de u inadn olmasa diye dedemi vazgeirme abalarnn,
her seferinde nat da bir murattr, szleriyle savuturulduunu ekler
muhakkak sonunda.
Alt ya da yedi yandaydm. Anneanneme annemle dedemin
neden birbirlerini grmediklerini sorduumu hatrlyorum. Dedem ba-
bam sevmedii iin mi? Yok daha neler, dedi anneannem. Bak imdi
sana bir ey gstereceim, diyerek dedemin resmini czdanndan
kartt, sonra da anneminkini. kisini yan yana koydu. ki kalarnn
arasn iaret etti. Resimden anlalmyor biliyorum ama tam orada
ikisinde de bir damar var, mavi, ince bir damar. te o inat damardr.
Hep o damar yznden byle ikisi de, baban bahane anlayacan, dedi
anneannem. Hemen aynaya koup baktm bende de var m diye, yoktu.
im rahatlad.
Eee Murat Efendi, anlat bakalm evde durumlar nasl?
Evde durumlar gayet iyiydi. Babam annemin bir dediini iki 61
etmiyordu, halimiz vaktimiz yerindeydi, ok da mutluyduk. Bense
geree gre deil czdanmn ihtiyacna gre verecektim cevab.
Hesabma balamadan nce derin bir nefes aldm, naftalinle kark
ne kadar havalandrlsa da kmayan, tozlu kitaplar, eski battaniyeler,
kenarda kede depolanan yorganlarn hep beraber ortaya kardklar
bir kokuyu iime ektim. Cebimdeki bozuk mp3 alarm kendini hatrlatt
bu srada.
Annem hep alyor dedeciim. Ah diyor dinlemedim, byle oldu
ite diyor.
Yaa byle olur. Byk sz dinlemezse byle olur ite. Var m
bir eye ihtiyacn?
Zahmet etmeyin dedecim, diyerek buruuk, lekeler iindeki
elini ptm.
Al, al, diyerek para uzatt.
 Senin bir eye ihtiyacn var m? dedim montumu giyerken.
Sz dinleyen bir evlada ihtiyacm var, dedi. Kapy iyice ek
karken.
Cebimde harlm, evin yolunu tuttum. Anneannem yanl
koymutu adn. Bu damar, inat deil altn damaryd.

62
 nat - Dilek enol

natla ba ayrlmyordu vcudundan. Kasabada babasnn

kasap dkkannda keskin ban i et parasnda kartt sesten ok
farklyd duyduu. Daha yedisindeyken, annesi ldnde elinin altn-
da hissettii kaskatlk gibi de deildi. Hl uulduyordu, kesik kesik
inliyordu. Adamn her limesine ilemiti, eti de inatt kendisi gibi. Hati-
cenin gzlerinden akan yalar, burnundan akan smklere karrken,
oluk oluk akan kan, ta zeminin cansz damarms oyuklarndan sz- 63
yordu. Bir yol bulmutu kendine, hibir ey olmam, gidiyordu sadece.
Sonunda bitti, lanet olas. Bir et parasyd benden istediin,
imdi kendininkinden oldun dedi. Allah belan versin diyerek tkrd
stne en son. Tek gz odasnda yapayalnzd artk. Aylardr isteyip de
ulaamad kadar byk bir yalnzlkt iindeki. yle yalnzd ki, kendisi
bile yoktu ortalkta. O her eyden korkan, rkek Hatice gitmi, canavar
bir kadn gelmiti yerine. Adm adm deimiti. Farknda bile olmad
hi. Can derdine dmt. Bunalmt. Kendi olmaktan kmt. Hasan
denen hayvan peini brakmayal, her itiinde etlerini morartana kadar
duvardan duvara vural beri yoktu ki Hatice. Kocas onu kasabadaki
bar kadnyla aldatal beri yalnzlk kmt stne. Ky yerinde dul
gar olmaz, neyine senin boanmak, kr dizini gari otur, erkektir yapa
szleriyle bu krk hanelik ky yerinde daha da yalnzlamt. natla
yapmt dediklerini. Boanmt, gndzleri kasabaya inip eli ekmek
tutacak bir i bulmutu. Sonra iinde yalanc bahar balad, iekler at,
gzel umutlar, unuttuu duygular uyand. Hasan denen o adama tutuldu.
Yalnzl yok olacak sand. Sevmedi yalnzl. Sonrasnda yle bir sevdi,
yle bir istedi ki bulamad, yaayamad. O kovaladka, yalnz kalama-
d, yalnzl inatla kat. Ama imdiki yalnzl bambakayd. Bir daha
eve kabul etmeyen vey anas ve babasnn silmelerinden bile. Sessiz,
bulank, kapkara. Ky yeriydi yaad, Sabaha galmaz renesiye
gelileedi. Dayanamad Hatice, renmelerini bekleyemedi, kt sokan
ortasna, inat herifin, inat kellesini sallayverdi toprak yola. Son nefesini
verircesine haykrd ne dedii anlalmayarak. Tm hanelerde kr klar
yand, insanlar dar frladlar. Kimisi kap aznda rerek, kimisi oluk
ocuun nne siper olarak kaplarda biriktiler. Hatice zerine inadyla
yapan kanl elbisesiyle ylp kald orackta. Erkekler yaklatlar, he-
men jandarmaya ve Haticenin ailesine haber verildi. Tek gz odann
iinde yerde yatan adamn vcudunu ve sokan br bana kadar
yuvarlanan kafasn torbaya koyup gtrdler. Haticeyi kolonyalar ile
ayltp, sulu ellerine kelepe takp ald jandarma. Mahkemeler oldu, 64
avukatlar konutu, bir tek Hatice konuamad. Muayeneler yapld,
Haticenin hamile olduu ortaya kt. nat Hasann, hayat paras, inatla
Haticenin rahmine tutunmutu.
Mahkum Hatice, tek gz odadan, drt duvar hapishaneye terfi
etti. Artk vcudunda bile yalnz deildi. Ranzann kuytusunda drmeye
alt nce, yumruklad karnn, hapishanede bin bir zahmetle saklad
atal batrd etine. Yine olmad, o cann inadn kramad. Gardiyan geldi
seslere. Alp gtrdler, revirde sakinletirici verip, temizlediler yarasn.
Bo bakmaya devam etti Hatice, revirde duvarda grd saatin akrep
ve yelkovanna bakyla, hapishane odasndaki ta yerlere, souk
duvarlara, insanlara, etrafndaki her eye bak aynyd. Sonsuz bir
boluk. Hapishaneye geri dnd. Yorgundu, yaralyd. natlarn dnd
Hatice. Bir adama inatla yaslann, are arayn. natla onu adam
etme abasna giriini. natla hamile olduunu anlamayn dnd
Hatice. Kendi iini kendi halledebileceine inatla balann dnd.
Ardndan huzur veren bir scaklk hissetti bacaklarnn arasndan kayan.
Sonrasnda para para iinden boalan. natla sustu, ses etmedi.
Yasta gmd ban, dileriyle srd yastn. Damarlarnda kan
kalmayana kadar inatlat. Sabaha kar fark etti biri. Revire gtrdler
sonra. Hatice inadndan vazgemiti artk. Hayata tutunmaktan,
karnndaki bebei tamaktan, olmad gibi biri olmaya almaktan.
Yava yava hafifledi hafifledi, iki saniyelik ksk, lk, derin bir nefesle
ekip gitti.

65
Tema: ikolata
 Kssa - Belma Frat

Karanlk kmt. Dolunayn parlak nn altnda ufak

tefek bir adam, elinde krek, adeta bir mezar soyguncusu ya da bir l
sevicinin telayla; lkenin sabk ulu erkinin, yerini sadece bir avu devlet
erknnn bildii, gizli mezarn kazmaktayd.
Tam da lkeyi terk etme hazrlklarnn tamamland esnada,
iddetli bir kalp kriziyle mevta olan devrik eflerini, daha gn
nce gmdklerinden, toprak henz yumuakt. Mezarn zerindeki 67
kabartnn tam gbeine kreini saplad. Ayayla iyice bastrp, krei
topran dibine ittikten sonra, sapna btn kuvvetiyle abanarak kard
topra, kabrin dna savurdu. Bedenini her bknde beline bak
gibi saplanan arya ramen hi durmadan, seri hareketlerle, biteviye
kazmay srdrd ve nihayet krein burnu beklenen engele takldn-
da; mni karan ktlenin zerinde gittike alp seyrelen toprakta,
beyaz kefenin ucu grnd. Krei frlatp mezarn iine indi. Diz kt.
Einen bir kpek gibi elleriyle toprak parasn datp aralad. Kefenin
ba ksm nihayet meydana kmt. Cebinden aksn kard ve beyaz
rtnn st ksmn boydan boya dikkatlice kesti. Oradayd ite. lm
katlyla ta kesilmeden nce, kendi elleriyle kapatt gz kapaklar,
merhum efin emrihakka teslim olduu srada gzlerinde beliren korku
ve deheti bir perde gibi rttnden; nemli toprak kokularnn arasn-
da, sanki bir ceset deil de, huzurlu bir uykudaym intiban uyandrarak,
bir aka edermiesine uzanmaktayd.
 Neden giriyorsun srarla benim ryalarma?
ef, onu gmdkleri o menhus gnn gecesinde, sadk
yardmcsnn ryasna girmi ve adn armt son bir isteini dile
getirmek zere. Bata karabasandr diye dnp bu ryalar ciddiye
almamt. Ama ef, ertesi gece ve bir sonraki gece de tekrar ve srarla
sa kolunun ryasna girmeyi srdrm, ahret yolculuu iin yaplmas
gerekenleri bir bir anlatm ve yle demiti:
Acele et, ryorum.
Rzgr esti. Mezarn yanna tepeleme yd toprak
paralarndan kopup gelen kum tanecikleri, zerine serpildi. Kabrin
iinde korkuyla rperdi. Evet, acele etmeliydi. Elini cebine att. Hay aksi
eytan! Botu cepleri. Sinkafl bir kfr savurdu. Dirsek ve dizlerinden
g alarak mezardan dar kt. Biraz tede gecenin karanlna karan,
bir azman boyutlarndaki parlak siyah, alt eker arazi canavarna
doru hzl admlarla yrd. Arka kapy at. st ste ylm janjanl 68
ikolata kutularndan birini eline ald. Bir ikolata iin fazlasyla atafatl
grnen, mcevherlere layk bu gsterili muhafazay aprazlamasna
saran ipeksi kurdeleyi, hoyrata ekitirerek zd. Kutunun kapan
at. inden bir tane altn para kard. Zifiri karanln ortasnda, altnn
zerindeki kabartmaya vuran ayn nda, Sefin heybetli portresi l l
parlamaktayd. lkenin btn paralarnn, altnlarnn zerinde artk onun
resmi vard. Arazi canavarnn, st zenle rtlp kaplanm, tepeleme
ikolata kutusu ile dolu arka kasasna gz ucuyla yle bir bakt. Tez
elden eritilip yeni bir ekle sokulmas gerekecekti bu altnlarn. Bir devir
kapanmt. Ya da kapanacakt. Biraz sonra
Elinde skca tuttuu altn para ile mezara geri gitti. ukura
indi. efinin bir zamanlar szcklerle kpk kpk dolup taan, imdi
smsk kapanm dudaklarna bakt. enesini tutup aaya ekti. Fazla
zorlanmadan ald. Ne de olsa l katl, artk yerini rmekte olan
etin, hafiften szmaya balayan kokusuna brakmt. efin yar aralk
aznn iine altn paray yerletirdi ve sonra yrtk kefenden dar
urayan; gzaltlar torbalanm, yorgun ve yal suratna, hafzasna
kazmak istercesine son bir kez bakt. mr boyunca sa kolu olup
her trl hizmetine komu ve karln, arazi canavarnn kasasna
istif edilmi yeknun da teyit ettii zere, fazlasyla grmt. ini
ekerek ayaa kalkt. Kalan son gcyle mezardan dar trmand.
Kazarak boaltt yn halindeki topra krein yardmyla tekrar
ukura boaltt. Ve nihayet, ahrete intikal eden efendisine son grevini
tamamlam olmann huzuruyla mezara srtn dnerek; devlet erknnn,
mebbetle yarglanmas pek muhtemel olan mmtaz yelerine kucak
aan nc dnya diktatrlerinden birinin lkesine gitmek zere,
birka saat iinde kalkmas planlanan helikoptere yetime saikyla arazi
canavarna yneldi. Devasa aracna binmeden nce, tepeden uzaklarda
kalan ehirde ykselmekte olan atei izledi bir sre. Sonra gaza bast.
Altndaki orak ve engebeli araziye aman vermeyen alt ekerinin
zerinde, arkasnda brakt toz topra savura savura gzden kayboldu. 69
Sandalc, al sana bir metelikten de fazlas.
Azndan karm olduu altn parann; suretini yanstan
kabartmal tarafn gstere gstere, nemrut suratl aksi ihtiyara uzatt.
Sandalc Kharonun gzleri parlad. Altn kapmak zere sevinle elini
uzatt.
Hayr, dedi ller lkesinin kibirli misafiri.
nce beni karya geir.
Ve altn paray tekrar aznn iine yerletirdi.
Barnda Akheron, Kokytos, Phlegeton, Styks ve Lethe
rmaklarnn akt Hades batakln; kadim alardan bu yana, banda
ak dmemi tek bir sa teli kalmayncaya kadar arnladndan,
avucunun ii gibi bilmekte olan huysuz kayk Kharon; Atla! dedi.
Bylece, nlerinde usuz bucaksz bir bulama halinde uzanan Akheron
nehrinin, ac ve ileyle yorulmu macun gibi amurlu sularnda, Ha-
dese doru ar aksak ilerlemeye baladlar.
Az bir zaman gemiti ki, puslu havay yrtarcasna, ahh
diyerek yzlerine arpan ac ykl bir nefes; tersinden esen sert bir
rzgr misali nlerini kesti. niltiler ve yakarlar kaplad her yan.
Sabk ef, telala evresine baknd. niltiler nehri Kokytosdan gelir bu
yakarlar, dedi Kharon. Korkma, zarar gelmez sana onlardan, yeter ki
bir payn olmasn bu elim inleyilerde. Aksi takdirde, eninde sonunda
ekecektir bu nehir seni iine; iniltiler, lklar yreine akp birikecek;
gz pnarlarn akan gzyalarna yetemeyecek ve zgn sular azndan
burnundan bir sel olup taacaktr pimanlk getirinceye dek. Binlerce kez
ahit olmuumdur ki, iten boulmak kat be kat byk bir ikencedir,
nehrin derin sularnn dibinde kaybolmaktan. Merhum ef, pek aldrmad
sandalcnn szlerine. Ne de olsa tatan yaplmasna dayanklyd ve
kalbi atarken bile; asla pabu brakmamt yalvarmalarn, yakarmalarn
hibir trlsne. nk ona gre, emirlerine sorgusuz sualsiz itaat
etmeyi renmeyenler, elbette bulmalyd cezasn. Fakat yine de 70
nereden geldiini bilmedii, tekinsiz kt bir his kaplad her yann. Gl
bir sezgiyle kulaklarn kapamaya davrand. Fakat ge kalmt. i iip
kabard, kabard; gzlerinden, azndan ve burnundan aniden gelen sular
bir takn misali kayn iine akmaya balad. Azndan frlayan altn
para kayn zeminine dt. Dehetle dizlerinin zerine kt. inden
dar tamakta olan sular gl olup birikmekteydi kayn dibine ve zaten
l olmasayd, oktan cann vermi olacakt imdi. nilti suyunun iine
telala elini daldrp buldu altnn. Yeniden yitirmek korkusuyla avucuna
smsk kapatt.
Alayan, feryat eden sular durmamacasna akarken ahap
teknenin iine; arlap yava yava batmakta olan kayn yitirmeye
hi de niyeti olmayan Kharon, sandaln burnunu batakln ortasnda
fokurdayan ate nehrine doru evirdi. Kaynar sularn stnden ykselen
su buharnn havalisine girdiklerinde, hzla artan s ile birlikte, kayn
ierisindeki su da buhar olup ykseldi. Feryatlar, yakarlar dalp gitti.
Msebbibi olduu iniltilerden kurtulup iini kurutmak iin hemen at
azn ef ve son ac da buhar olup utuunda, kretti iinden ate
nehri Phlegetona.
Fakat galiba biraz aceleci davranmt. Bir akkanlk hissetti
elinin ayasnda. Yap yap olmutu. Parmaklarn at, avucunun iine
bakt. Altn parann iinden dar kahverengi bir eriyik szmaktayd.
Yzn Hadesin bataklna dnp, kayn yzdrmekte olan sandalc
Kharon grmesin diye bu olanlar, hemen paray gerisin geri azna att.
Altnn iinden szan sv aznn eperlerini kaplad. Tatlyd. llerin
tatma duygusu olmazd ama, garip bir ekilde, tadn alamad svnn
tatl olduunun farkndayd. Anlamt, ikolatayd bu. Sv tamamen eridi,
l boazndan aa akt. Geriye, aznn iinde, dilerinin arasnda
yamyass olmu metalik tatl bir folyo kald. Byk bir fkeye kapld.
Sa kolu bildii sersem herif, altn para ile para ikolatay birbirine
kartracak kadar aptal olamayacana gre, gvendii dalara kar m
yam ve ona kt bir oyun mu oynanmt? 71

htiyar sandalcnn szleriyle aniden geldi kendine. Duyuyor

musun? diyordu Kharon, Styksin kpekleri havlyor. Demek ki
yaknlarda olmal by ustas Hekate. yleyse ok dikkat etmek gerekir,
nk aldatmak mmkn deildir Zeusun kymetlisini; ne gkyzn-
de, ne denizlerde, ne de yerde. te bu yzden, yalandan bir muhafaza
ile mahfuz edilen her ne varsa zahir olup, dklp salr ortala onun
belirdii yerde. Yemini vardr Hekatenin, gelmi gemi btn tanr ve
tanralarn adna ant itikleri Styks Irmann zerine; mr hayatnda
zevahiri kurtarmak iin oyun oynamaya kalkan her kim karsa karsna,
vay hline.
Yal sandalc szlerini bitirdiinde, Hadesin bal beki
kpei, ylan kuyruklu canavar Kerberos grnd ufukta. te o zaman
grevini tamamlayan aksi suratl sandalc Kharon, altn paray almak
iin elini uzatt:
 Hi merak etme ok yaknda belli olur Kutsanmlarn Adas
m, yoksa Hadesin en dibindeki Tartaros mu olacak hametmeabmzn
yeni yuvas.
Kibirli ve mtecaviz tavrlarndan eser kalmayan devrik ef,
titreyen ellerini aznn iine soktu. Kabartmas erilip ii boalm,
yaldzlar dklm, kymeti pula dnm sar metalik folyoyu uzatt
Kharona.
Hekate kt bir by yapm olmal benim altn parama.
Sandalc yant verdi:
Belki de sendin asl byy yapan ve hakikat imdi kt ortaya.
Byclk de bir nevi gz baclk deil midir sonuta? lk gsterdiin-
de altn para gibi grnyordu ama zahir olann sahihliinden kuku
duymak iin pek ok nedenimiz vardr bu gnahkr diyarnda.
Peki, ne sunabilirim sana baka?
72
Yal sandalc durdu, bembeyaz sakaln svazlayarak dnd
bir sre. Sonra yle dedi:
Gzel bir ark syleyebilir misin bana?
Oysa ef ark sylemeyi unutmutu oktan. Ne kadar dnp
tansa da hatrna gelmedi hibir ark nk; namelerin ahengi artk
ona ok uzakt. Bir kasrga misali esip grlemeyi; kelimeleri savura arpa
sylev vermeyi biliyordu yalnzca.
ark bilmem ama ok gzel nutuk atarm, dedi Kharona.
Ne yapaym ben nutku, diye yantlad onu yal sandalc,
yars dklm dilerinin arasndan. Tartarosun dibi dolup tayor her
trden nutuk ustas sanatkr, devlet adam, krallar, sultanlar, ahlar ve
tabii sahte ulemayla.
Sonra kendi kendine mrldand:
Kalbim bir vakitler altn bir dal ile yumuamt.
 Bunu duyan sabk ef dnd. Altn dal acaba nereden
bulmal?
Getiremem altn dal, dedi Kharona, nk artk orman
kalmad benim lkemde. Biz admz yaatacak byk antlarla donattk
yurdumuzu, ticarethaneler ina ettik memleketin her kesine. Bir ant
yaptraym sana istersen. Ya da byk bir gemi; u eski psk sandaln
dalp, Akheronun sularna gmlmeden nce.
Tehlikeli sularda batmamann srrn heybette aryorsun. dedi
Kharon. Oysa benim emektar kaym, gnahlarnn onca arlna
ramen, byklenenlerin nicesini srtlanp, Tartarosa tamtr.
Sana bugne kadar kimselere tanmadm son bir ans
vereceim dedi sandalc.
Bana gzel bir mesel anlat. Sonu mutlu biten, bir kssadan
hisse olsun.
73
ef, yangn yerine dnen lkesini dnd. syanlar, cenaze
trenlerini; henz oyun andaki ocuklar sokak ortasnda vurulup,
ellerinden kayp giden analarn atlarn
Destanlar yazacaktk, diyebildi sadece.
Madem yle, ben bir hikye anlataym sana o zaman, diye
yantlad onu Kharon.
Bir zamanlar hemerin olan bir ocuk gelmiti sandalmn
yamacna. Daha oyun anda vurulup gitmiti haksz bir savan
ortasnda. Metelii yoktu yannda. Arkadalarnn mezarna brakt bir
avu bilyeyi uzatt bana. Nedir bunlar? diye sordum. Misket oynamak
iinmi. Hi oynamamtm ben misket mr hayatmda. Gel sana
reteyim, dedi. Yol boyunca oynadk. Her seferinde yendi beni kk
spa. Sonra, tam girecekken Hadesin kaplarndan ieri; Zeusun ula
Hermes, dudaklarnn arasnda ba tanrnn buyruuyla belirdi.
Bu ocuu tanrlar almamtr, diyordu byk Zeus, bu byle
bilinsin.
Yrei asla yumuamayan souk kalpli zalim Hades bile
duyguland bu szler karsnda. Balad henz oyun anda olan
ufakln cann. Yeralt lkesinin derinlerine kadar uzanan unutuun
rma Letheden bir damla isin diye buyurdu ve yeniden domak zere
yollad onu yaamn barna doru.
Byk bilici Teiresias, bakt ller lkesinin geri evirdii
ocuun arkasndan:
te dnyay deitirecek bir fidan dedi, ve bu meselin son
szn syledi.
Hikyesini bitirdiinde, sessizlie gmlm olan merhum
efe dnd Kharon:
Bu kssann hissesinde, Letheden deil, ilelebet hatrlamann
rma olan Mnemosyneden bir damladr senin payna den. Ve
74
seni Hadesten asla dar salmayacak olan bal canavar kpek
Kerberosun bekilii elbette. Yaptn her zalimlii ebediyen hatrlayp,
Tartarosun dibinde, sonsuza dein yerinmen iin.
Tema: Burun
 Hzma - Esin Pekta

Burnuna hzma diye karanfil takard babaannesi. Cebinde

gezdirirdi bilemedin be tanesini. Ihlamura atard kn, sarmsak
soan yedikten sonra azna baka zaman. Sabah inek saarken
karanlkta derdi hzmas, en ok onu yenilerdi cebindekilerden biriyle.
En iyi dostuydu babaannesi. Hi bilemedi neden annesi babas
ve dier bykler garip bulurdu, affederlerdi su ilemedii halde.
Menenjit diye bir ey geirmiti, dudaklar hafife yanana kaymt. 76
Ondand belki. Be yandayd. Babasnn, amca ve halalarnn annesi
olduundan emin olmasa be yanda olduuna yemin edebilirdi
babaannesinin. Tm hobileri aynyd: ahr, tarla, hamur, eme, aure,
eker. lle de eker. O zaman para yerine bir anak buday ya da arpa
gtrlrd kke Emminin bakkalna. Nohut ekeri ya da tatl sucuk
aldrrd babaannesi. Bunlarn hepsini dierlerinden gizlice ikili bir ekip
olarak yaparlard. Dedesi ve dierleri ayna bile eker atmasna izin
vermezlerdi babaannesinin. ekerin var derlerdi yine de. Onca giz-
lilie ramen nerden bilirlerdi? kke Emminin geveze kars ihbarda
bulunmu olmalyd.
Yazlar abisiyle giderlerdi kye. Malatyadan kye direkt otobs
yoktu o zamanlar. Hekimhan otobsyle otuz kilometre gidip Kuru
ayda inerler, kalan be kilometreyi yrrlerdi. Drt ksa bacan sabah
balayan yolculuu saatler srer, gnn sonuna doru yolun bittii yerde
kollarn arkadan birletirmi vcudunun tamam hafife yana eilmi
bir glgenin kmldamadan dikilip yola bakan siluetiyle son bulurdu.
Babaannesi onlar Ankaradan yola ktnda hesaplatr, otobsn
Malatyaya varacan syledikleri kuluk vaktinde dikilir beklerdi.
Yzlerinden pnce burnundan karanfil kokard torunlarna. Divana
oturtup oraplarn karr ayaklarn perdi bin bir dualar eliinde.
Getiren yollara dua ederdi, yola kan ayaklara, pabulara.
Annesinin hastalk bulaacak diye kzmasna aldr etmeden
babaannesiyle uyurdu konakta scak su tulumuna sarlp. Dedesinin
konan br ucundaki yatandan gelen gk grltl horlamasn
taklit edip, eski hikyeleri dinleyerek uyurdu. Gecenin ortasnda uyanrd
ama tuvalet darda bin bir basamakl merdivenin altndayd. Kn bu
mesafe uzar, kar ve souk yznden iyice ulalmas imkansz olurdu.
Babaannesi be kiloluk sala tenekesinin kapan kesip klozet yapmt
buna are. Gece antrede kullandklar klozeti sabah kapy ap konan
merdiven sahanlndan aa serperek boaltrd kimin stne geldiine
bakmadan. Taze sad st kaynatr peynir yapard kuyunun banda 77
babaannesi. Alminyum tasla bir tas kaynam st verirdi nce. Yay
sallamasna da izin verirdi, bilirdi ya boyu yetimezdi ya gc yetmezdi
sklr kendisi brakrd nasl olsa, maksat hayr dememekti, hevesini
krmamakt torununun.
Tarlalar paylamasnlar, miras blnmesin diye haber
vermediler babaannesinin vefatn. Aylar gemiti rendiinde. Telefon
yoktu yatl okulda, internet yoktu o zaman. Ne yapacan bilemedi
haber yanllkla geldiinde. Gidip burnunu deldirdi acs yer deitirsin
diye. Karanfil takt hzma yerine, babaannesi koksun diye.
Tema: Su
 Dostum Destebur - Ayenur Tanrverdi

Genlik, kuvvet, yetenek, fikirler, baarlar, yrein safl; hepsi

yitip gidiyor... Hem de her eye ramen.
Joseph Conradn denizcilik maceralarn anlatt yklerinin
birinde geen bu cmleyi sarf ederken kafasn ya, ite gryor musun
dercesine sallyordu. Hayatta en sevdiim eylerden biri de buydu: benim
elimsiz cssemin aksine hayli iri yapl, gl bir denizci olan dostum
Destebur ile sohbetlerimiz, yle ya da byle, tutkuyla okuduum, en 79
sevdiim deniz yklerinin biriyle mutlaka buluurdu.
Yine anneannemin Seferihisardaki yazlk evinde kaldm o yaz
sonu, Austos aynda Destebur beni iki gnlne ziyarete gelmiti.
Senede bir kez buluurduk. Her yaz olduu gibi btn yaz heyecanla
onu beklemitim. Yavaln ve dinginliin neferi olan bu kk ilede,
kalbimin gnlk hayata tezat oluturacak ekilde hzl arpmasna
neden olurdu bu bekleyi. Zira Desteburun suyun dnda geirebildii
zamanlar ok enderdi ve bu yzden onunla geirdiim her dakika benim
iin ok deerliydi. ki gnn sonunda denize geri dnmesi gerekiyordu.
Daima yapacak ok ii vard. Ne vakit gelecei asla belli olmazd ama
ben onun yaklatn hep hissederdim.
Desteburla ben sekiz yandayken yine burada, Seferihisarda
tanmtk. Bir sabah vakti herkesten nce uyanm, sahilin uzak bir
kvrmnda tek bama oynarken, kyya yanat cepte onu tesadfen
grr grmez ok sevmi, iki gn (onun denizcilik kurallar gerei iki
gnden fazla kalamyordu) boyunca peinden ayrlmamtm. O zamana
dein tandm dier insanlardan farklyd. Be yldan beri de yolunu
gzlediim tek ve gerek dostum o oldu.
Son gn, anneannemin evinin beyaz boyal, serin ve eyas tek
bir yataktan ibaret olan odalarn birinde bir le uykusu ekip ekmeme
ikileminde kaldktan sonra, aa kahveye inip byke bir nar aacnn
glgesinde laflamaya karar verdik. Anneannem Desteburu ok severdi.
Biz ilerlerken arkamzdan biraz alad. Gzden kaybolana dek on admda
bir arkamz dnp ona el salladk.
Yetenek, fikirler ve yrein safl; hepsi yitip gidiyor. te byle.
Zaman su gibi akp geiyor dostum. Bamla onu onayladm. Saatime
baktm. Bir ka saat sonra onu yolcu edecek olmak beni zyordu.
Onunla gitmek istiyordum. Yapabilirim diyordum, ben de denizde hayatta
kalabilirim! Her bulumamzda bunun tartmasn yapar olmutuk.
Sessiz kalarak bunun asla olmayacan ima ediyordu. zntm beni
80
dalgnlatrmt. Belki bu sefer ikna ederdim onunla gelmeye. Tam
nceden hazrladm cmleler iin azm aacaktm ki, dikkatimi
toparladm. Saate bir daha baktm. Fark ettim ki camnda su damla-
cklar belirmi, buu olumutu. indeki saylar g bela seiliyordu.
Saatim almaz olmutu. Dn Desteburla denizde oynarken kolum-
dan karmay unutmu olmalydm. Kafam kaldrdm. O an sska
vcudumu batan aa titreten grdm o manzaray tarif etmeme
olanak olmasa da, deneyeceim. Gzmn alabildii her bir insan, her
aacn her bir yaprak tanesi, denizin ykselmi her bir dalgas olduu
yerde donakalm, hareket etmiyordu. Oturduum yerde doruldum, drt
bir yana telala bakndm. Her ey durmutu. En son Destebura baktm.
O normaldi, bana glmsyordu. aknlmn tadn karyordu.
Neler oluyor Destebur? dedim glkle. Gzleri zgnce yere
dt.
Benimle gelemezsin gzel Lena Bak, zaman su geirdi, dedi
Destebur.
Anlamadm, dedim.
Su bana hayat verir dostum, ama seni ldrr. Koluna taktn
u saatin iindeki sana ait olan zaman, kendi halinde devinip dururken
su ald ve batt. alamaz hale geldi. Gryorsun deil mi? Senin kayn
buraya ait, benimki oraya. Denizi gsterdi. Bir ey sylemek yerine uzun
uzun gsterdii yne baktm. O devam etti:
Yetenein, kuvvetin -ve yazarn dediinin aksine canm-
yreinin safl, hibir zaman kaybolmayacak. imdi bizi ayrdn
zannettiin suyun tabiat, bizi her zaman gen ve kuvvetli klacak.
kimize de ait olduu yaamlarda hayat verecek ve bizi buluturmaya
devam edecek olan da bu sevgili Lena. Belki biraz daha bydnde,
hep hayal ettiin gibi ancak cengiz bir denizci olduunda, okyanusta bir
yerlerde buluabileceiz. O incecik kollarnn iinde bir denizcinin gl
nabznn attn biliyorum, dedi, ve glmsedi. 81

Biraz sonra byke bir dalgann ufuk izgisinden bize doru

yaklatn fark ettim. Rzgar uultuyla sertleti. Salarm yzme
yapt. Elbisemin etekleri uutu. Ve ite gidiyordu, Destebur, devasa
kuyruunu sallayarak ve yzgelerini rparak kendisini almaya gelen
dalgalarn iinde arkadalarnn arasna kart. Tam giderken kulama
fsldayarak bir sonraki bulumamz iin biraz da zntm hafiflet-
mek adna- bana bir sz verdi. Bir dahaki sefere yannda Moby Dicki de
getirecekti. O beyaz efsane gelecekti yle mi? Sevinle zpladm. Nasl
elenecektik! Belki onlarla birlikte suya karabilmem iin Mobyi ikna
edebilirdim. Tabi o an bu fikrimi Destebura sezdirmedim. Yoksa yine
inatlma sylenirdi. Destebur ufka doru ilerlerken ardndan biraz
aladm. Gzden kaybolana dek arkasn dnp bana hava deliinden
sular fkrtarak el sallad. Saatimin buusu silinmi, zaman normale
dnmt. Anneannemin yanna dnp biraz daha aladm.
 Bozkr - Veysel Yavuz

Her ey ilkokulda grd bir deniz kartpostalyla balad.

Memed ve Zeki. Amca ocuklar, bozkrda bir ilede

Ben ve Memed ilkokul drde gidiyorduk. retmenimiz kasaba

dnnde bize manzara kartpostallar getirmiti: Aalar, kular, dalar
ve deniz inde yaadmz dnyay daha iyi kavrayabilmemiz iinmi.
Memed daha o gn deniz kartpostaln eline alp saatlerce gzn
alamadan bakakalmt.
Bu kadar ok su var m dnyada? diye, kendi kendine
syleniyordu. 82

Vard ya Memed, var ki resmini ekmiler, dedim.

Her renci kartpostalda grd nesnelerin ne olduunu
yazmakla mkellefti. Memed deniz kartpostalnda grd eye ok
su! demiti. Hem burann suyu gibi de deil, yle amurlu yle gri
Masmavi ve tertemiz, ok su!
retmen daha sonra kartpostaldaki nesnelerin gerek adlarn
tahtaya yazd: DA, AA, KUMRU, DENZ Deniz dedii zaman
Memed iin dnya durdu. Deniz yle bir ili telaffuz etmiti ki sra
arkadalarmz dayanamayp: Ak m oldun a deli? dediler. Haklydlar.
Memed iin artk hibir ey eskisi gibi olamayacakt. Memed bambaka
bir insan olup kvermiti. Artk karlat her insana -bilgisi dhilinde-
denizi anlatr olmutu. nanmayanlara kartpostaln gsteriyordu.
Memed, Bir gn nasl olursa olsun, denizi greceim, diyordu.
Gzlerindeki inan bata ben olmak zere herkesin tylerini rpertiyordu.
Bunca byk bir hedef, bunca hedefe kilitlenme Tek kartpostalla
olacak i deildi. Oldu. Artk bu bozkrlar da geirdii zaman Memed
iin en byk cezayd. Hep gelecek bir gnn, denizi grecei o gnn,
hayaliyle yaamaya balad.
Annem leli drt yl oldu. Babam annemden sonra hi
evlenmedi. ki ky teden kard Haticeden sonra nasl evlenirdi.
Bana duyurmamaya alarak akamlar gizli gizli alard. Duyardm. Ne
yazk! Babamn o perian alamalarn, tanryla konumalarn:
Neden Allahm neden?
Neden beni deil de onu aldn?
Ben Haticesiz bu dnyada ne yaparm? Bir de Sabi kald
bama. Ben nasl bakarm uncack yavruya? diye. Bu alamalarn
yengem Fatma da duyard. Memedin annesi. Bana da babama da
yengem bakard. Eksik etmezdi sevgisini ve fark koymazd aramza, ben
ve Memedin. 83

lkokulu yeni bitirmitik ki tarlaya giden su yznden babam bir

kylsn ldrd. Hepten kaldm yapayalnz. On iki buuk yl damda
kalacakt, ben on iki buuk yl onsuz. Amcam babamn bu olayndan
sonra kyde barnamad. Evi bark satp kasabaya yerletik. Yatam
Memedin yatann yanna serdiler, Sofradaki yerim de Memedin yan
Yengem ikimize de ayn zeni gsteriyordu. Hatta suyun kt olduu
zamanlarda, kendimi bildim bileli su olmazd buralarda, ikimizi bir
ykard. Ben de onun bir oluydum artk.
Ortaokula kasabada baladk. Amcam sattklaryla bir bakkal
dkkan at. kr ileri de yolunda gitti. Hep vnrd kendiyle:
Dile kolay, Kaymakamn dahi bana borcu var!
yi gidiyor iler iyi. Kaymakamn dahi amcama borcu olmas
ilerinin gerekten iyi olduuna en byk kantt.
Memed; kasabaya yerleir yerlemez balamt tek tutkusu
olan denizin resimlerini, kartpostallarn toplamaya. Odann her yeri
deniz resimleriyle doluydu.
Buray bildin mi? Marmara denizi akllm!
Buras da Ege. Nereden bilecektim ki... Bu bozkr sarlndan
baka bir ey grdmz m var?
O midini hi kaybetmedi: Bak grrsn. Ali Amcalarn Yusuf,
denizi olan bir yerde asker olmu ya ben de denizi olan bir yerde askerlik
yapacam. Sana da artk denizde ekildiim fotoraflar yollarm, Zeki.
Tabii ya gidersen yollarsn.
Ona ne dedimse, ne dediyse btn kasaba halk, zerre kadar
midini kramadk. Hatta deniz tutkusu daha da saplant hale geldi. Artk
okul kitaplarmzn arkasndaki haritalar dhi deniz resimleri var diye
kesip kesip odamza yaptryordu. Odann her yeri deniz olmutu.
Ortaokul bitmeden askerlik katlarmz geldi. Memed durur 84
mu hi? Nefes almadan hemen babasna kotu.
Baba ben askere gideceim.
Daha okulun var bu ne acele? dedi. Ama babas da biliyordu,
Memedi durdurmak artk imkanszd. nk kasabadan biri denizi olan
bir yerde askerlik yapmt ve Memed yllardr bu hayalle yatp kalkyordu.
Askerlik ubesinin yolunu tuttu. Muayenesini oldu. Sonra balad askere
gitmek iin gn saymaya.
Celp yerleri belli olduunda ilk hayal krkln yaad: Urfa.
Artk yapacak pek bir ey yoktu. Mecburen denilen yere gitmek iin yola
koyuldu, aklnda acemilik dnemi bittikten sonra denizi olan bir yere
dme umuduyla. O da gereklemedi. Allahn bir bozkrndan kp
baka bir bozkrnda askerlik yapacakt. Ben askere gitmedim. Daha
lise okumay dnyordum. Hem ben de askere gidersem ne olurdu
yengemin hali?
 Ortaokul bitti. Amcam kaymakamla olan hukuku dolaysyla
bizi postanede memur olarak ie aldrd. Memed daha asker iken devlet
memuru da olmutu. Askerlii bitirdikten sonra apar topar kasabadaki
iinin bana gelmesi gerekiyordu. Zira devlet atamalar akaya
gelmezdi. Memed btn srarlarna ramen askerden sonra tutkusu
olan denizi grmek iin bir trl izin koparamad. El mahkum. Gelip
oturdu iinin bana. Babasnn i durumlar pek iyi gitmiyordu. Bakaca
marketler de almt kasabaya. Her alan market biraz daha ilerinin
bozulmasna yol ayordu. yiden iyiye borlanmt artk. Bakkal
borlularndan birine devredip dier borlulara da, ocuklarm alp
size borcumu deyecekler, demiti. Artk hapishanedeki babama da
ben para gnderiyordum. Tabii amcamn borlularndan arta ne kalrsa.
ki yl boyunca ben ve Memed amcam iin altk. Nihayet borlarn
bitirmitik. Amcam artk evlilik yamzn geldiini dnyordu.
E artk borcumuz da bitti. Kap gibi devlet iiniz de var size
birilerini bulup evlendirmek lazm, dedi. Benim iin pek fark etmezdi. 85
Naslsa evlenirsem Fatma anne de biraz rahata ererdi. Olur dedim
amcama.
Memed pek evlenme taraftar deildi. Onun tek tutkusu bu kadar
erteledii denizi grmekti. Ald her maa kuruu kuruuna biriktir-
diini biliyordum. Ama amcama hi sylemeye niyetim yoktu. Dn
tela, grcye gidip gelmeler derken bir gn Memed kageldi.
Ben gidiyorum, dedi. Tm hane halk suspus oldu. Sessizlii
ben bozdum.
Nereye gideceksin? dedim.
Denize dedi. Bunca yldr zlemiyle tututuu denizi grmeye
gidecekti nihayet.
Buna hi kimse mani olamazd. Olmazd da. Annesi Memedin
boynuna doland. Benim de nerden aklma geldiyse: Denize deil ok
suya gidiyorsun, dedim. Sarldk. OK SU! Fsltlar eliinde.
Tema: Mrekkep
 Mrekkep Lekesi - Nurdan Atay

Mrekkep lekesiydi onda ilk fark ettiim. Gmleinin sol cebinin

kenarnda krmz mrekkep lekesi. Oysa mis gibi parfm kokusu, tral
yz, kepeksiz yana taranm salar, tl gmlek ve pantolonu,
bakmsz bir erkek olmadn haykryordu. Gzmn lekeye takldn
fark edince glmsedi.
Kusura bakmayn ltfen. Benim dolma kalemimin azizlii. Tam
otuz yllk kalemim aktyor ama yine de brakamyorum onu bir trl. 87
Babam snnetimde hediye etmiti. Kalbimin zerinde tarm hep.
Hnzr kalem yznden lekesiz bir gmleim bile yok.
ok houma gitmiti aslnda. Demek ki sevdiine balyd ve
kusurlaryla onu kabul edebiliyordu. Verdii zarar gz grmyor, sahip
kyordu.
Hi nemli deil Doan Bey, dedim. Aksine bylesine bir
ballk houma gitti akas.
Krk yanda adam kzarmt resmen. Ban hafife eip
gmleinin cebini yavaa okad.
Sizin internetteki resminizi grdm anda bir iir yazmak
geldi iimden. Sakncas yoksa okumak isterim.
stediim bir gz Allah verdi iki gz. Hep romantik bir kocam
olsun bana iirler yazsn istemitim. lk eim tam bir kazmayd. Deil
iir, be yllk evliliimizde bir kitap okuduunu, bir dergi aldn bile
grmemitim. Doan Bey mrekkepli cebinden drde katlad kad
kard. Krmz mrekkeple yazd iiri duygu dolu okudu. Okuduunu
bir bakas duysa ocuka bulabilirdi belki ama bana yazlan ilk iir
olduundan ok etkilendim hatta gzlerim yaard.
Beendiinizi umarm Hlya Hanm, deyip elimi tuttuunda
ondan beklemediim bu atiklik karsnda irkilmedim deil. Yetikin bir
kadnn liseli gen kz gibi ekingen olmas gereksiz diye dnp elimi
ekmedim. imdi el ele karlkl bakarak oturuyorduk.
Neden krmz? dedim. nce anlayamad.
Ha, mrekkebi soruyorsunuz deil mi? Onun benim iin ac
bir ans var, dedi. Uzun kirpiklerinin glgesinde kalm, iri kahverengi
gzlerinde yalar birikmiti.
zr dilerim, sizi zmeyi hi istemezdim. Eer sizi rahatsz
ediyorsa anlatmayn, dedim. Mahcup olmu kendime kzmtm. Bir
sre gzlerini gzlerime kilitledi sonra yanma gelip elini bu kez omzuma 88

att ve konumaya devam etti.

Yannzda kendimi daha iyi hissedeceim. Sakncas yok
deil mi? Teekkrler. Krmz mrekkep Krmz mrekkep. Babam
retmendi benim. Ayn zamanda ykler yazard. Hep dolmakalem
kullanrd ve krmz mrekkep. Bir sand vard. Yazdklarn oraya koyar,
ben ldkten sonra sana mirasm bu derdi. Sonra sonra bir yangn
kt. Babam, sandk
Hkrklar ile pckleri birbirine karmt. Bir yandan
boynumdan pyor bir yandan alyordu. nternettten tantm bu
adamn ileri gittiini dnmeye baladmsa da, duygusal bir adama
alk olmadmdan yanl eyler kuruyorum diye kendime kzdm. O
anlatmaya devam ediyordu.
Babamn lmnden sonra ok uzun sre kendime gelemedim.
Annemle ikimiz her eyimizi kaybetmitik dnsenize. O zaman ben
on iki yandaydm. Elimde sadece okul antam, defterlerim, kitaplarm
ve babamn snnet hediyesi dolmakalemim kalmt. Annemin hi
evlenmemi kardeinin yanna snt olduk. Zavall annemi de bu
olaydan iki yl sonra kaybedince, bana bir tek dolmakalem kald. O
zamandan beri ben de iirler, ykler yazyorum krmz mrekkeple.
Tpk babam gibi. Onu kaybettim ama ansn yaatabilirim diye tm
abalarm. sterseniz size yazdklarm gstereyim evimde. Ne dersiniz
bana gidelim mi?
Tam o srada en yakn arkadam arad. Beni hep ok saf
bulurdu.
Otuz be yana geldin hl herkese inanyorsun. imdi ne
id belirsiz bu adamn peine de taklrsn sen. Sonra gnlerce nasl
kandrldm diye dertlenirsin. Bu sefer arayp soracam ona gre.
Bakalm internet bulumasnn adam neyin nesi, neyin fesiymi?
demiti. imdi de anlatmam iin beni sktryordu. zin isteyip biraz
89
uzaklatm. Olanlar ksaca anlattm. Adamn duygusalln, sahip
olduu eylere balln, anne ve babasn erken yata kaybetmesine
ramen altn ve edebiyat olduunu. Arkadam benim adma
sevindi.
Eli kalem tutan adamdan zarar gelmez. yi madem, bu sefer
doru adam buldun galiba, dedi. Ondan da onay aldma gre Doan
Beyin evine gidebilirdim artk.
Doan, dolabndaki gmleklerden yeil mrekkep lekeli olan
kard. Hlyadan ok zor yakasn syrmt. Kadn gnlerdir kapsnda
yatp kalkyor, alyor, yalvaryordu. Onun yznden yneticiyle
tartmt.
Bu kanc Doan Bey? Yeter artk! Aile apartman buras. Her
gn kapnzda kadnlar. Ltfen kendinize eki dzen verin.
Neyse ki daire kendinindi. Yoksa bu namus bekileri bir gn
bile tutmazd onu. Aynada kendine son bir bak att. Mrekkep lekesini
okad.
Bugn yeilin ksmetine ne kacak bakalm? Kadnlarn
mrekkep lekesine olan ilgisini hl zemedim ama bu anahtar her
kapy aar, deyip slk alarak evden kt.

90
 Panzehir - Meltem Bayrak

Ne istediimi bir sayfaya izmitim. Bir yandan yrrken arka

cebimde duran kd elimle yokladm. Tarif edilen yer buras olmalyd.
Beyolunun arka sokaklarndan biri. Arnavut stili apartmann
giri katndaki ahap kapy atmda kap an ald. Tedirgince eikten
ieriye baktm. Karanlk odada gnein dt huzmeler uuan tozlar
aydnlatt. Bir an vazgeip koarak kp gitmeyi dnrken arkadan
gven veren sesi duyuldu. 91

nemli olan kapdan ieri admn atmaktr. Bunu yaptna

gre zor ksm amsn demektir delikanl. Sust yakalanm gibi
dndm. Masadaki izimlerine edii ban hafife yukar kaldrm,
gzlklerinin zerinden bana bakyordu. Ban evreleyen gr beyaz
salar ona bilge bir grnm vermiti ki bu iyiydi.
ey, karar verdiimi sanyordum ama, diye geveledim.
u an emin olmadn hissediyorsun deil mi? dedi. Adam
dncelerimi de mi okuyordu? Oturmam iaret eden bir hareket yapt.
nndeki effaf kda yapt izimlerle megul olan ban nadiren
bana kurduu cmleler iin birka kez kaldrmt. Masada duran eski
tip hokkaya batrd ty yazcyla nndeki effaf kda izimler
yapyordu.
Hl hokka ve mrekkep kullanan kald m? diye sordum.
Cevap vermeden nce gryorsun ite der gibi gld. Oysa geni
masasnn bir ucunda da son model ince ekran bilgisayar duruyordu.
Yok canm, merak etme, elbette bilgisayar kullanyorum, ama
benim iim bu, elimin melekelerini kaybetmek istemem, diye ilave etti.
izerek parmaklarna antrenman yaptran bir adam. Bu da iyi, diye
dndm. Sonuta adam sadece hokka devrinden kalma deildi. Bir
yandan onu seyrederken bir yandan odann duvarlarn boydan boya
kaplayan ahap raflardaki kitaplar incelemeye koyuldum. Etrafn bunca
kitapla evrili olmas Bu da iyi, diye dndm.
Son bir haftam karar vermekle geti. Bir eyler yapmalydm. O
olayn olduu gn kendi kendime sz verdim. Bu acy hep gsmde
tamalym ki, ac srekli fkemi bilesin, bilenen fkem benliimi
gdlesin ve unutuun tatl hlyasnda yitip gitmesin. O gn, alay,
yitirii, kederi, zulm anlatan bir iir yazaym istedim kalemim ll oldu.
Gitar almay yllarca nce brakmam olsaydm ruhumun mum gibi
eriyerek tkeniini anlatan bir ezgi besteleyebilirdim. Ya da Caravaggio
92
resimlerindeki gibi glgeleri byten, acdan kararm yzl aresiz
adamlar izerdim. Bir sanat olmadm iin hibiri olmad.
Demek bedenini bir tuvale ya da bir kda dntrmek
istiyorsun, yleyse etrafna iletmek istediin mesajlar olmal, eer
sevgilinin adn yazdrmaya geldiysen bir duvar bulmalsn, demiti tele-
fonda. Herkesi kabul etmediini biliyordum; ou kiiyi geri evirdiini
de, ii kabul ettii insanlarla paylat kitaplar, dinler, evren hakkndaki
kendine has dncelerini. Ancak ieri girince yine de sarslmtm.
O ise izmeye ya da yazmaya devam ediyordu. Telefonda derdimi
anlattm zaman bana beni buraya getiren hikyeyi becerebildiimce
resimlememi, yazmam, kendi deyimiyle grselletirmemi istemiti.
lk anda btn bunlar yaptktan sonra ona ne ihtiyacm olduunu
dnmtm. Bir de kurallar vard. Birinci kural derdimin olduu, bir
szck bulacaktm. kinci kural, bulduum kelimeyi anlatan bir alfabe
gelitirip yazdm szc kmz mrekkeple yedi sayfa yazacaktm.
nc kural, yazlyla birlikte szcm ve hikyenin resminin onda
yarataca etkiyi almak iin yedi gn atlyede onunla olacaktm. Btn
bunlara ne gerek olduunu sorabilirsiniz. Ama ben birinci elden bu adam
sayesinde katil olmaktan vazgeen, intiharn eiinden dnen insanlarla
konumutum. Adam bir tr eski a simyacs ya da bycs gibi
her insana zg deiik bir alma yntemi gerekletiriyor, birbirine
kartrd mrekkeplerle yaz izimler yapyor, yaptryor, kiiyle, o
kiinin derdiyle gnlerce hemhal oluyor, gnler sonra bir ekilde kiinin
iindeki zehir kda ya da ite her neyse oraya akyordu. Akmas
gerekiyordu nk zehir kiiyi ldrebilirdi. Gerekten o da bu iyiletirici
gcn biliyor, mrekkebi de zehrimizin antidotu yani panzehir olarak
kullanyordu.
Benim szcm intikamd. harfimi bir insan oluturuyordu.
Birinci p adammn sa kolu yoktu. Ortada bir ayna simetrisi.
Karsndaki adamn sol kolu. Tekrar birinci adamn bu kez sa baca,
dierinin sol baca eklinde drt insan ve iki aynadan oluan bir resim
yazs yapmtm. Sonunda adamm kendini kese kese yok edip gz 93
eklinde bir noktadan ibaret kalyordu.
Hikyemse kadnlar iin ok bilindik. Annemin ikinci kocas, son
kavgalarnda kadnn zerinde bakla harita almas yapmt. Hayati
olmayan kaba yerlerde soktuu ban ucuyla yukar, aa, yana giden
derin yol kesikleri. Ya herifi bulup batan aa dilim dilim kesecek, ya
kendimi, kollarm faalayacaktm. Beyaz sayfaya damlattm krmz
mrekkep damlalarnn aa szln izledim. Sayfann eitli
yerlerine damlatp onlar saa sola kaydrdm. Kd kurumaya brak-
tm. Resmim de hazrd. Yedi i gn boyunca sabah baladm atlyeye,
akam ktm. Konutuk, izimler yaptk, resimler, yazlar. O esas olarak
bir hat sanatsyd. Dvme ise ok zel durumlar iin yapt ek bir
almayd.
Resimlerime, yazlarma bakp skt iinde gnlerce beni
dinledi. Kesmeden, soru sormadan. Bir yandan da ba yapt i
zerinde, bazen kaldrd, bazen uzaklara bakt. Bense alayan bir rmak
olmutum. nmde duran hokka iindeki renkli mrekkebe batrdm
yaz gereciyle bana verdii izimleri yaparken bir yandan da anlattm.
En son yedi yamda babamn gittii gn alamtm. Yirmi yldr duran
kederim yol bulmu akyordu. Hi utanmadm. Belki bir sonraki sz-
cm utanmak olurdu. Kim bilir. Burada, bu odada, bu adamn yannda
mrmn sonuna kadar yazp izerek yaayabilirdim. Bildiim tm
szckleri yeniden yeniden yazarak anlamlandrabilirdim. Belki dnyay
anlatacak ve gzel klacak yeni szckler de retip, bkp usanmadan
onlar yazardk. Bylece szcklere yklediim yeni anlamlarla ikinci bir
hayatm olurdu. Ancak iten bir hafta izin almtm ve annemin yaralar
yeni iyileirken onunla kardeime de bakmam lazmd. Yedinci gnn
sonuna geldik.
Hl bedenini harita gibi boyamam istiyor musun? diye sordu.
kimiz de ayn eyi dnmtk. Tek bir gren gz. ntikamdan kalan
son nokta olarak ya da artk anladm zere. Sol kolumun i tarafna
ufak bir gz dvmeledi. 94

Sihir szcklerde, biliyorsun, ne kendini ne de bir baka kimseyi

kesmen gerekmiyor. ok cann yandnda szce odaklan ve yaz, di-
ye tekrarlad. Senin buna ihtiyacn var. Ellerine sarlp ptm.
Hediyesi olan zel karm mrekkebi alarak atlyeden ktm.
Yreimde bir kprt, bir umut. stnden geeceim binlerce szcn
merak ve cokusu. Gne prl prl parlyordu. Umut dedim, ilk umudu
alrm, onunla balarm.
 Kazanmann Forml - Mete Gner

Uzun yolculuunun son duranda, gnein altndaki bir tepede,

nihai hedefine varm olmann bilinciyle manzaray seyrediyordu.
Ufuk izgisinin kusursuzluunu bozan da, bulutlarn yeryznde
brakt koyu benekleri ve dan eteklerine kadar uzanan malik yeillii
gryordu.
zerindeki bulutla glgelenen dan, kristal tepsinin hareketine
devam etmesiyle tekrar gnee kavumas, ilahi bir aydnlanmay 95
hatrlatyordu. Telefonunu karp, sponsorunu arad:
ok byk bir hata yaptm!
nsan genellikle kendi hatalarna kar bir yarasa kadar krdr.
En banda ya da sre ierisinde herhangi bir yerde hata yaptnda, fark
edemediyse, iin sonunu getirir. Batan balamak gerekir. Tahtay silip
batan balayabileceiniz bir bilimsel deney olmayan durumlardaysa,
geride sadece hataya dair anlar kalr ve bunlarla yaama devam etmek
gerekir; tabii geriye yaanacak bir hayat kaldysa.
Seni kurtarabilirim! demiti gelecekteki sponsoruna.
Kurtarlmaya ihtiyacm olduunu da nereden kardn?
Her... Her zaman bir ie girmeden nce aratrmam yaparm.
Bugn sizinle konuma frsatn bana salayan da bu ynm oldu
zaten.
 Peki, yle olsun bakalm. Ltfen, devam et.
Bir eit forml var. Buna... Buna Kazanmann Forml
diyorlar. Ulukayn aacnn reinesinden yaplan mrekkeple yazlan her
eyin geree dnebileceine inanlyor. Bununla seni kurtarabilirim.
Sadece... Sadece Ulukayn bulmak iin finansal desteine ihtiyacm
var.
Aradn Atlantis veya Shangri-La gibi bir efsane... Neden buna
param yatraym ki?
nk... nk Meksikada Zoetron terapisini ve Hindistanda
fitoterapiyi denediinizi biliyorum; bu giriimlerinizin baarsz olduunu
da. Her ihtimali deerlendirmeye altnz ama geriye pek ihtimalin
kalmadn gryorum. Bu yzden benim sunduum ihtimali yabana
atmayacanz dnyorum.
Peki, baym, siz tam olarak hangi ile meguldnz?
96
Ben... Ben bir yazarm.
Daha nce adnz hi duymamtm.
yi... yi bir yazar deilim. imdi... imdi niye o mrekkebe en az
sizin kadar ihtiyacm olduunu anlyor musunuz?
En bandan uyaryorum, ok fazla vaktin yok ve bana yanl
yapmaya kalkarsan ikinci bir ansn da olmayacak!
Ayaklarnn altndaki, yeil spagettiye benzeyen imlerin
arasnda srnen bir bcein kard sese benziyordu, telefonda ses-
sizlik. Kendisinin anladklarn, karsndakinin de anlamasn umuyordu.
Bunun iin, belki de daha aklayc olmalyd:
Seni kurtaramam!
Ulukayn bulamadn, deil mi?
kesinin altndaki bcein yine kprdad duyuldu, bu sefer
sessizlik yeterince aklaycyd. Adam hibir zaman iyi bir yalanc
olmamt. Cevap verebilseydi, bulamadn syleyebilseydi, her ey
daha kolay olabilirdi.
Ah, bulmusun! Bulmusun ama bana yardm edemeyeceini
sylyorsun. Aratrmalarn kimin parasyla srdrebildiini unutma!
dedi sponsor. Beni hayal krklna uratrsan, sana neler yapacam
biliyorsun, deil mi? Elindekinin seni benden koruyabileceini sanma!
Ac ektiini greceim; bu hayatta greceim son ey olacaksa bile!
Sen artk yryen bir lsn! Duydun mu beni? Sen artk bir lsn!
Biliyorum, dedi adam. Biliyorum.
Bir dalda usta olmak iin o konuda on bin saat emek vermek
gerektii sylenir. Kimin bunu nasl ve neye gre hesaplad belirsizdir
ama verdii mesaj, nettir ve Edisonun ampul bulmak iin yapt iki
bin denemeden sonra ylmamasyla birdir. Bu yzden, elindeki haritalara
ve kadim metinlere dayanarak yapt yeni hesaplamalarn, daha nce
gidip de elinin bo dnd bir yerin koordinatn vermesi yldrmamt 97
adam.
Bir sinekkuu, duvardaki bir tablo gibi sessizce, havada asl
duruyordu. Tek renk -kahverengi- gzellii sadece alnndaki beyaz
lekeyle bozulan bir at, maarann giriinde sakince yeri eeliyordu.
Doann her gzellii bugn kendini belli ediyordu, yine de adam hepsini
geride brakp karanlk maaradan ieri girdi.
Daha nce grmemi olmasna imkan olmayan bir manzara
karlyordu ieride kendisini. Maarann iinde, gmld dadan bile
byk olan bir aa ve bu aacn nnde, ahap bir masada oturup, bir
defteri dolduran, beyaz elbiseler iindeki siyahi bir adam vard.
Siyahi adam, sanki misafir bekliyormu gibi glmseyerek,
ban kaldrp ziyaretisine bakt.
Sen... Sen kimsin? diye sordu misafiri.
Ben sadece uzun sredir burada olan ve daha uzunca bir sre
burada olacak olan biriyim.
Peki... Peki, ne yazyorsun?
Adam merakla masaya doru yrmeye baladnda, siyahi
adam deftere ok ksa bir iki cmle yazd ve misafiri aniden durdu.
Ah, anladm, dedi. Niin... Niin burada olduumu biliyor mu-
sun?
Bilmediini dndn bir forml iin buradasn, dedi
siyahi adam ve ayaa kalkt. Oysa elde etmek istediin formle zaten
sahip olmasan buray bulamazdn. Bunu bir dn. Dier aradn
sandn eye gelince, ne yazk ki onu sana veremem. Hibir lmlnn
dierlerinin kaderini etkileyecek bir gce sahip olmaya hakk yoktur.
Anlamyorsun... Anlamyorsun, elim bo geri dnemem. Beni
ldrrler!
Biliyorum, dedi siyahi adam ve misafirine doru yrmeye 98
balad. Bu yzden, her eyin bitmesi gerektii gibi bitmesini salayacak
bir ey yazacam.
Ceviz aacndan yaplma kap, yklmak zere olan bir
imparatorluun kaps gibi gcrdayarak ald ve kapand. Odann iine
giren, ofis sahibinin en ok arad ama en zor bulacan dnd
adamd. Hemen silahn almak zere masasnn ekmecesine sarld
ama ekmece skmt. Telefonun ahizesini kaldrd ama hat yoktu.
Adam gelip, masann karsndaki sandalyeye oturdu:
Bouna urama, dedi. Bana zarar verebileceine dair en
ufak inancm olsa buraya gelmezdim. nancm da gerek olmasa bu
kapdan ieri bu kadar kolay giremezdim. zr dilemek iin buradaym.
Bilmediin eyler var; sen ldkten seneler sonra da yayor olacam.
Ve insann bilmemesi gereken eyler var.
Gmleinin kolunu syrp, bileine ilenmi, lecei tarihi
gsteren dvmeyi iaret etti:
aka yapmyorum!
 Mrekkep Lekesi - Necdet lker

Kokteyl masalar arasnda zikzak izerek ilerliyordum. Attm

her admda stmdeki ceket bir beden byyordu. Giri holne alan
kapnn karsnda, snmayal aylar olmu kalorifer peteine dayadm
srtm. Kalabal karma almtm.
Bu mesafeden tm o konuma balonlar uultu eklinde
duyuluyor. Nasl desem, aramzda filtreli bir cam var gibi. Sakall erkeklerle
sakalsz olanlar ayran dar boaz dayandm yerden seilebiliyordu. 99
Sakalsz olanlar ayrk otu gibi, duvarlara bezenmi ekilleri incelemek-
le meguller. Sakalllarsa, hemen her bekteler. Resimlerle, ekillerle
falan ileri yok onlarn. Suat ve Faruk, Zehrann arkadalaryla koyu bir
muhabbete dalmlar. O kadar koyu ki kuyunun dibindeki szckleri
zorlukla okuyabiliyorsunuz. Yanmdan geen garsondan bir kadeh
arap istedim. Bolar topluyordu, dnecekmi.
Geni salonun tepesinde devasa avize var. amdanl, kristalli,
uzun zincir iplerle tavana balanm, neyi, ne kadar aydnlattklarndan
bihaberler. Hemen sa yanmdaki tekinsiz karanlk, uzun, dar koridoru
kuatm. Koridora bakan kap altlarndan, utaki yar ak pencereden
ve yllanm duvarlara sinmi rutubetten ortala yaylan harman,
salondaki kalabalk et ynndan salnan ter kokusunu bastryor. Suat
kalabalktan kopup yanma gelmi o srada, dibimde belirdi, bekliyor.
Sence de avizelerin boylar gereinden fazla uzun deil mi?
 Dostum neyin var?
Efendim?
Neden yalnz bana taklyorsun, yanmza gelsene.
Ferah buras.
Brak grgr imdi, ferahm. Gzden kaybolma. Birazdan
karz.
Hzl admlarla kalabaln arasna geri dnd. Byle bir anda,
leene damlayan su damlas gibi, ayrt edilemez oldu. Gzlerim bizim
sarn garsonu arad. Hah orada ite.
Sigara iebileceim bir yer var m buralarda?
Garson, o mesafeden duymu olacak ki duraksad, eliyle
arkamda bir yerleri iaret etti. Srtm dayadm duvara, garsonun da
anlayaca bir ifade ile baktm. Israrc kollar havaya iki fiske att, geni
de bir kavis izdi. Onaylatmam gerek. 100

Koridorun sonundan saa m? Tamam, ok sa ol.

Salonun arka cephesinde meerse tm bir boaza, hadi olmad,
tarihi yarmadaya hakim bir balkon varm. Hava, bir bahar gnne
gre olduka scakt. Hemen dibimizden skdar tarafndan Karakye
yanamakta olan bir vapur geiyordu. Borusunu ttrd. Solda, Kl Ali
Paann kubbesinden havalanan kular oldu. Yine uzaklardan boaza
giri yapan tankerler, kuru yk gemileri, ufka yakn bir yerde belirmi
buhar duvarnn dibine kadar katar halinde uzanmaktaydlar. Trafik
ehrin bu yakasndan ekilmi. Bo caddeyi ar admlarla alan birka
kii, yaklaan vapura her hlkrda yetiecekler. arap kadehini almay
unutmuum iyi mi. Ttn kardm, inceden saryorum. Ilk bir yel esti,
hafif. Sonra, bir scak, tam srtmda, rperdim.
Bana da sarar msn?
Kimdi bu kadn. Grm olmalydm. Yz hi yabanc gelmiyor.
steini azmda sigara, kafam eerek onaylamtm.
Sence de ok aydnlk deil mi?
Dolunay, normaldir.
Dolunay m? Hani nerede? Byle, aniden evresinde dnd.
Kollarn bel hizasndan krd, uzak tepelere bakyor, parlak yuvarla
aryordu.
Gremezsin, ters cephedeyiz. Glmsedim. Sardm siga-
ray uzattm. Sigaray dudaklar arasna ald, gzlerini kocaman am
bekliyor. Bakakaldm.
Ha, pardon. Dalgnlk ite.
Terlemiyor musun byle? Cevab beklemedi, seri topuk sesleri
eliinde ucuna doru gitti balkonun.
Alnmdaki sa diplerimin terlediini, kulaklarmn kzardn fark
ettim. Heyecan basmt. Elleri korkulua tutunmu, manzaray seyre 101

dalmt. Srtna ay vuruyor imdi. Vcudunu saran siyah bir elbise

giymi. Dizde biten. Ayak bilei ile dize kadar olan ksm. Ad her neyse,
baldr desem tam karlayamayacak demek istediimi. te benim
turnusol kdm. Elbise tm vcudunu sarm, bir o ksm akta kalm,
bir de srt. Heyecan basmasn m? ki de kk beni vard srtnda.
ok deil, birka hafta nce, Suatla konuuyoruz. evremizdeki
kadnlar neden kadn gibi deiller. Kadn gibi. Halka kpe takan, topuk-
lu ayakkab giyen, przsz ve ite byle abiyeler iinde, neden deiller?
Nerede peki bu kadnlar? lla sokakta m karmza kacaklar, gndz
gezmelerinde, dans mzikli barlarn kap nlerinde. Samz solumuz
basma fistan.
u kardaki ada hangisi?
Efendim?
u ite! Parmayla iki k tepesi arasndaki aday iaret
ediyordu.
Hangi ada o?
Burgaz.
A evet, Burgaz ya. Bilir misin, uzun sre kalmlm var orada.
Bence en gzeli o.
Heybeliyi tercih ederim.
Neden ki. Heybeli ok klie.
Neden mi? Yeil nk.
Kahkaha att. Karnn tutarak geriye doru iki adm att. Elini
kolunu sallayan, havada ekiller izerek konuan kadnlardan bu da. ki
kolunu am, bileklerden bkm, yalpalyor. Hareketlerinden, hayat-
nn bir dneminde grsel sanat dallarndan biriyle uram olduunu
p diye anlyorsunuz.
102
ok komiksin.
Dudak bkt ve yine korkuluklara doru yneldi. Eilip
ayakkablarn kard, bitiikteki mermerin stne koydu. Sonra da
duvarn zerine kp oturdu. Ayaklarn bolua uzatmt. Dnp elin-
deki bo kadehi uzatt. Tutmasam bolua brakacak.
Tazeler misin?
Kadehi elinden aldm. eri getim. Bizimkiler yoklar. Telefonu
kardm, cevapsz arama. Gemi olsun. ki kadeh ve bir ie ile
balkona geri dndmde ortalklarda yoktu. Ayakkablar mermerin
stnde, brakt yerdeler. Birden beynimde imekler akt. Kotum
duvar dibine. Bam aa uzatp bolua baktm. te tam o an, dehet
bir kahkaha koptu arkamda.
aka msn sen? nsanmsn meer, yanlmm.
Neden, ne oldu ki?
 O kadar donuksun ki, robot falan sandm. Bir deneyeyim
dedim seni. Gerek olsa fena olmazd dimi ama?
Anlamadm.
Atlasam diyorum, fena olmazd. Kurtulmu olurdum.
Kurtulmak iin kurtulduunun farknda olmak gerekmez mi?
Gerekir mi? anta gznden ince bir sigara paketi kard,
uzand akma ald elimden.
Tiksiniyorum bu lkeden. Her geliimde kalan dakikalar
sayyorum.
Kahkaha atarken bir anda nasl ciddileebilmiti byle. Kolla-
rn karnnn stnde birletirdi. Sa eli dudanda gidip geliyor.
Hatrlamadn deil mi? Kalarn atp imal bir bak att, e-
vresinde dnd, acele admlarla ilerleyip ayakkablarn yanna zplad.
103
Drt sene nce geldiimde tam u lambann orada antam
almlard. Brakmayacam diye yerlerde srklenmitim.
Ar admlarla yanatm duvara.
ektirdiimiz fotoraf vard iinde, kalan tek hatras. Czdan,
telefon, pasaport, onlarca ey iinde bir ona yanyorum. Onun yenisi
kmyor. Duraksad bir sre. Derin bir soluk ald.
ld biliyor musun? Canna kyd. Bir sabah kalktm ve onu
balkondan aa sallanan ipin ucunda buldum. Fotoraf alndnda
henz alt ay gemiti zerinden. Her gn uyuturucu kullanyordum,
her allahn gn. Her eyi ama, ne bulursam iiyordum. te o gn de,
kafam dalgn tabii, ne olduunu anlayamadan prrrr. Lanet olas lkeye
neden dnmtm ki. Allahn belalar!
Kalkt ieri kotu. Ardndan gitmeye yeltendim ancak hareket
edememitim. Gzlerim aadaki trafik lambasn arad bir sre. Elinde
bir viski iesiyle geri dnd.
 Ceketin ok gzelmi.
Cevap vermedim.
ieyi hafife yere brakt. Yaklat, elleriyle ceketimin yakalarn
tutmutu bel hizasndan. Parmaklaryla okamaya balad. Ceketimden
g alarak ayak parmaklarnn ucunda ykseldi, burun hizamda uzun
uzun bakt gzlerime, donuktu. Dudaklarn hafif aralam, bir eyler
bekliyor. Hibir ey okunmuyor bu gzlerden. Ceketi aralad. Gzlerini
aa indirdi, gsmde bir noktaya odaklanmt. Baktm, mrekkep
lekesi, cebin alt dikiinden tam, phtlam gibi. Trnaklaryla
kazyacak sandm. Durdu. Yavaa topuklar zerine indi. rpermitim.
Yarn dnyorum.
Ceketi brakt ve srtn dnd. ki adm ilerledi, durdu.
Kimsin sen?
Hi kimseyim. yle bir kahkaha daha att ki azn elleriyle 104
kapamak zorunda kald.
Aklm almt bamdan. Hareketleri, rzgrda salnan yapraklar
gibi. Daireler izerek, dans ederek yere den yapraklar. Kaytsz
kalmtm. Hi bu kadar hazrlksz yakalanmamtm. Dnyorum da
bu tip durumlar insann bana pek sk gelmez. Ay vuran, boaz
manzaral bir balkonda, stelik dayanlmaz bir kadnla yalnz, yapayalnz
kalamazsnz kolay kolay. Son alt ayda yaadklarm dikkate alrsak,
durumum hi de doal karlanacak cinsten deildi. Krlmadk vazo
brakmamtm. fkeli, kandrlm kadnlarn lklar yanklanyordu
duvarlarmda. imdiyse, uzansam kavrayacam o ince bel, hi bir
kprtya neden olmuyordu bedenimde.
Duvarlardan nefret ediyorum. Ne zaman bir duvar kenarndan
yrsem glgem beni kskvrak yakalayacakm gibi oluyor.
Kmltsz dinliyordum onu. Ta kesilmitim anlayacanz.
Aslnda, dinliyor muydum o bile belli deildi. Severdim aslnda duvar
dibinden yrmeyi, yol uzatma pahasna da olsa. Dank, bulank
cmleler uulduyordu kulaklarmda.
ekip gidiyorum srekli. Her gidiimde acy ve belay peime
takyorum. Bana tutunan kurtulamyor. Acmla evreliyorum onu. Tanr-
lar mhrlemiler beni.
Duvara dayanmt imdi. Yz bana dnk ancak yere bakyor
halde, hi hareketsiz konumaya devam etti.
Gemiin izlerini silmek istersin ya. Siliniyor gerekten ancak
bunun iin onu vcudundan kazman gerekiyor. Kazya kazya skp
atabiliyorsun ancak. Usandm bundan.
Yerdeki ieyi aldm. Hafiften yalpalamaya balamtm ben de.
Nereye gtreceksin beni?
ie azmda yakalanmtm soruya.
Gitmek mi istiyorsun? 105

Evet. Gtr beni.

Ellerinden g alarak dorulmaya alt. Ayakta zor duruyordu.
Yetmedi gc. Yetimeye altm, ama olmad. Knn stne oturdu.
Ellerimi uzattm, fark etmedi. Bacaklarna kapand. in iin alamaya
balamt. Bir sre aladktan sonra sesi kesildi ve tiz sesler kararak
kkrdamaya balad. Kkrdyor, kkrdadka sesi ykseliyordu. Elik
edeyim dedim. Karlkl glmeye, kahkaha atmaya baladk. Ellerini
uzatt, kendisini yukar doru ektim, vcuduma yaptrdm. Eli
mrekkep lekesine gitti hemen. Hl kkrdyordu. Byle sonsuza dein
incelerek srecek. Bazen, cehennem strab bile olsa hi bitmesin
istersiniz. Ban hafife kaldrd. Elinin ayasyla slak sa ularn ve
makyaj akm gzlerini sildi. Duraksad. Titrek bir sesle,
Beni hi hatrlamadn deil mi, dedi.
Hayr, zgnm hatrlamadm seni.
Peki. Hadi gidelim.
Tema: Etek
 Eteksiz Kar - Fsun etinel

Sevgili Gzin Ablam,

Herkes byle balam mektubuna ben de onun iin abla dedim
yoksa ne haddime. Gzin kardeim belki ok daha samimi ve iten
olurdu ama neyse.
Size iimi dkebilmek iin samimiyete ihtiyacm var. Daha
ncesinde bir bayana mektup yazmlm yok. Ne karma ne de bir
107
bakasna. Ortaokuldan terkim zaten. Mektup yazmak kim biz kim. En
ok kargack burgack devler yazardk okulda. Bizim kyde niversite
vard da gitmedik mi? brahim abimizin dedii gibi yank sesiyle. Ah, ah!
Benim de trk arasm, atlar yakasm var, derdimi dalara talara
haykrasm var.
Ortaokuldan terkim ama kara cahil de deilim. Allaha kr
stanbula geldik, iyi kt ie girdik yol yordam rendik. Babagilden
kalma bir kondumuz var, ocuklar evlendike kat karz. Olan da kz
da barklanp yoluna gittiydi tam da bu yl. Dze ktk derken. Benim kar,
ah boynu altnda kalasca teneirlere gelesice. Kar dediim de bir sopa.
Kuvvetlidir, haftann her gn temizlie gider. Kimi zaman hafta sonu
da alrlar yazlklarna, gk kmaz. Bir kere ikayetini duymadm hakkn
yememek gerek.
stnde bir soluk penye altnda siyah pantolon. Dier karlar
takar taktrr, srnr pullar payetler. Biraz imrenirim niye bizimki
byle deil diye ama sevinirim de iin iin. Aman derim paralar har
vurup harman savurmuyor be adam. Sen de bulmuun bunuyorsun,
derim kzarm kendime. ok af edersiniz ablam cilvesi falan zaten
yoktur. Ne yatakta ne sokakta. ocuklar olduktan sonra iyice uzaklatk
o ilerden. Zot zot bir kadn ite. Gen kzken bakayd, kendiliinden
sokulurdu koynuma. Neler diyorum ben ablama, zr dilerim affna
snrm. Yol yordam ne bilirim, kutu fabrikasnda karanlktan karanla
kutu yaptrrm. latan beynim akt artk. Erken emekli ettiler salktan.
Dedim evde hanm var keyif sreriz televizyonu aarm sabahtan divana
cam nne kahvem gelir. Ayaklarm uzatrm geleni geeni gzlerim,
belki birka sigara tellendiririm. Haberleri, realiti ovlar karmam. Gn
biter. Hayat geer ite.
Bu karnn bana ettiini dmanm etmez. Benim gnlm
bakasnda, dedi durup dururken. Tam erken emekli ediyorlar beni
dediim sevindiim gnde. eytan dedi bul bir tabanca vur kary. Ulan
kimde gnln orospu syle kimde? Bakkal akkal da gelmez bizim 108
eve. Tp zaten yok, elektrik kaak ektik. Bedavaya her eyi elektrikli
ocakta piiriyoruz.
Bildiin gibi deil kzma hemen, dedi.
Ulan orospu bunun bilmediim gibisi nasl olacak grup seks mi
ne yapyorsun o zaman, dedim.
Temizlie diye kt evlere mi gitti onca sene? Uyuttu beni, hadi
beni uyuttu tm kondu mahallesini de mi uyuttu? Kim osursa haberimiz
olur burada. ok af edersiniz gzide Gzin ablam sinirime hkim
olamadm da. Ama kim baksn benim sopa gibi karya? Gs tahta.
st ba dklyor. Kondurmuyorum da hani. Nasl oldu, hangi zevksiz
bakt buna?
Benim gnlm bir kadnda.
Tam tamna byle dedi. Gzlerimi belertip kalmm yle. Kar
manyad herhalde dedim.
 Ne kars hasta msn sen?
Hem orospu hem kafadan kontak. Bir duyulursa var ya. Benim
gibi adam brak sen, karlara git.
ocuklar da evlendi ekildi evden. Ben senle yaamam artk.
Bu kadar sabrettim duramam artk senin gibi kalas, ruhsuz bir adamla.
Gidiyorum.
Kim lan o kar?
Evlere temizlie gidiyor ya. O ssl karlar bakar m ki bizimkine?
Keke bir adamla aldatayd, gider azn burnunu krardm. Vururdum
alnnn ortasndan herifi. Karya ne yapaym ben? Tecavz m edeyim
yani. Ayptr sylemesi Gzin ablam. Hakszsam hakszsn de yani.
Bana kar mert ol, drst ol. Senin dediin kanun bundan byle, akl
danacak baka kimim var ki?
Kaynpedere kotum gittim.
109
yleyken byle senin azgn kzn, dedim. Bir bir anlattm btn
hikyeyi.
Len manyak msn, kar karya bir ey olmaz bo ver unut
gitsin, dedi.
Fantezisi kt yal herifin teki. Hi yle filmlerden haberi yok.
Neler ne muameleler yapyorlar birbirlerine bilmiyor. Mahallede bir
duyulsa var ya. ekip vurmam lazm kendimi, kary, ocuklar teker
teker. Bu utanla yaanr m? Sen syle Gzin ablam.
Bir plazada aycym orospu. Nereden buldu, nasl ayartt
bizimkini? Ben de bu ileri bilmem ki kim kimin kocas? Kary
grmlm de yok. Baktm bizim kar toparlanyor ciddi ciddi. Dolab,
elbiseleri boaltyor. O zaman dank etti aklsz kafama. Bir karnn, artk
kar demeye dilim varmyor, bir tek etei bir tek elbisesi olmaz m hi?
Aymamm bunca yl. Yuh olsun bana. Eteksiz kar m olur sormamm
hi kendime. Gizliden facebook sayfasna baktm. Bir kar var arkada
evet ama falsolar yok. ay bahesinde, deniz kenarnda, parkta hep yan
yanalar. Kadnn kadn arkada olur. Normali de o zaten.
Allah inandrsn, nasl syleyeceimi nasl dillendireceimi
bilmiyorum. Erkekliim tastamam. Tvbe yani. Hi phen olmasn.
nme kim ksa memnun ederim. Hakkn veririm. Fabrikada, kahvede
ne konuacaz? Ma, politika ya da karlar. Kendi karlarmz asla
ama. Hep gizli ilikiler onunla bununla, baldzla, yengeyle yaananlar.
Ufak mahalle, stanbuldayz ama oumuz deniz grmemiizdir. ten
eve, evden kahveye. Para ancak boaza yeter. Her iini mahallede
halledeceksin. Fazla uzaa alamazsn byk ehirde. Her iin ucu
para.
Ya ite byle Gzin ablam. Mahallede kimsenin yzne baka-
cak halim kalmad. Karn nereye gitti diyenlere ne diyeyim, nasl diyeyim
sen syle. Bir akl ver bu aresize. Tek umudum, tek dert ortam sensin.
Beni cevapsz koyma.
110
Hrmetler, selamlar,
Eteksiz Karnn Bahtsz Kocas
 Sadece OKB - Ece Babyk

Hayatm boyunca fazla kilolarmla uratm. Fazla kilo deyince

aklnza yle on be-yirmi kilo gibi bir fazlalk gelmesin. Kilom her zaman
yz otuzdu, ne bir eksik, ne bir fazla. Srekli olarak, iki gn sren diyet
ve ardndan haftalar sren pimanlk dngs iinde kaldm. Aynalarla
aram hi iyi olmad, alverie ancak kyafetlerimi yenilemek elzem bir
hal aldnda gittim. Beenilmemeye, bu csseye ramen kimseler
tarafndan fark edilmemeye o kadar altm ki, grnmezlii kefettim 111
desem yalan olmaz.
Bir gn, annemle tavan arasndaki eski kutular ap iindeki
kflenmi katlar, eski evraklar, kullanlmayan kyafetleri ayklamaya
karar verdik. Oflaya puflaya tavan arasna kp hemen tozlu yerlere
oturdum. Kalbim kriz snrnda dolayordu ama annemin hevesini
krmak da iime sinmiyordu. Yllardr fazla kilo yznden almay
dnemez olmutum. Serde tembellik de var, bo bo oturmann
iime geldiini itiraf etmeliyim. Gittike evden kmalar azald, ev ilerine
yardmlar azald derken bir odadan bir odaya gemek zor gelmeye
balad. imanlk ve tembellik birbiriyle kyasya yarp beni gittike
daha mutsuz, daha depresif birine dndrdler. Velhasl o gn de at
katnn kf kokulu zemininde oturmu, annemin eski kutular kartrma
hevesinin gemesini beklerken, annemden minik bir lk ykseldi.
Aman atda akrep vardr, fare vardr, ben bu csseyle kendimi nasl
kurtarrm, ayaa kalksam m ya da hi zahmet etmeyip akrebe teslim
mi olsam diye dnrken annemin yar karanlkla sevinle parlayan
gzlerini grdm. Elinde minicik bir siyah etek tutuyordu. Etein ucunda
bej rengi iyice eprimi bir dantel vard. Annem huu iinde etei bana
uzatt.
Senin yanda yoktum bu etei giyerken, rahmetli baban nasl
da hayran olurdu bana.
Etei ellerimde sanki kutsal bir eymiesine tutuyor, yrtk
prtk dantellerine dokunmaya kyamyordum. Daha nce bir kez bile
bir kyafete vurulduumu, kendimi onun iinde hayal edip heyecana
kapldm hatrlamyorum. Anneme dnp bir gn bu etein iine
girecek kadar zayflayabilir miyim sence? diye sordum. Gzlerini
kocaman aarak samalama dedi. Gerekten de samalamtm. O
etei giyebilmek iin 65-70 kilo vermem gerekirdi ki, o anki durumum
gz nne alndnda en iyimser kiiler bile bu hayale gler geerdi.
Gnn sonunda iyice eskimi o romantik etei, pe gnderilecek
112
ynlarn arasna koymaya gnlm raz olmad. Sama bir hareket
olmasna aldrmadan alp gardrobuma koydum. Ertesi sabah uyanr
uyanmaz aklma dt. Tm gn, yata yata kerttiim koltukta oturup,
dnerek geirdim. lk kez canm len yemei istemedi. Bir meyve ile
n geitirdim. Akamzeri yrye kmaya karar verdim. Annem,
dersin baylrsn, gitme diye adeta yalvard. Arkama bile bakmadm, iri
cssemin el verdiince tempolu ve benim iin olduka uzun saylabilecek
bir sre boyunca yrdm. Akam yemei saati geldiinde iyiden iyiye
ackmtm. Annemin o gn yapt yemei asla unutamam: kark
kzartma stne sarmsakl domates sosu Anneme beni kkrtacak
yemekler yapt iin fkelenmitim, btn gn gsterdiim abay
pe atmak zereydim ki aklma o etek geldi. Benim iin hzl saylacak
hareketlerle odama gidip dolabmdan etei kardm. Beni bir gn nce
etkiledii kadar gzel olduundan emin olmak istemitim. Urunda ac
ekmeye deer miydi? Ah evet deerdi, gerekten deerdi. Kendime
tane salatalk soyup doradm zerine biraz tuz serptim ve o akam onu
yedim. Anneme olan fkem gemiti, etein sihri altndaydm. Ertesi
gn ayma eker atmay braktm. Yediklerimi azalttm, kahvalt dnda
ekmek yememeye karar verdim. Yrye ktm. Gnde on bardak su
imeye kendimi zorladm. Nerede kkrtc bir eyler grsem gzm
kapatp o minicik siyah etei dndm. Bir hafta sonunda kilo
kaybetmitim. Bir haftada kilo vermek size gayet iyi bir sonu gibi
grnebilir. Ama benim iin koca denizde bir damlayd elbette.
Yry gnlk bir rutin haline dntrdm ve sonunda
ok daha rahat hareket etmeye baladm. Bundan aldm cesaretle
de bir spor salonuna kayt oldum. Alt ay sonunda doum gnmde
tartldmda tam otuz kilo vermitim. Bu benim iin bir devrimdi.
Aynada saatlerce morarm gzaltlarma, km yanaklarma gurur
ve beeniyle bakabilirdim. Hayatmn en byk baarsyd. Kendime
gvenim gittike artyordu. Bu gvenle kendime sz verdim. Bir sonraki
doum gnmde o etei deneyecek ve iine girmeyi baardm
grecektim. Yani aa yukar otuz kilo daha vermek iin tam bir ylm 113
vard.
Diyetime ve spora hrsla ve tutkuyla devam ettim. Gzlerimin
nnde hep o etek Bu srada gzel bir gelime oldu ve gittiim spor
salonunda kantini altrmak iin birisini aradklarn rendim. Hemen
bu ie talip oldum. Seve seve kabul ettiler beni. Bylece tm gn
spor salonundaydm. Hem motivasyonum artyor, hem de spor daha
ulalabilir oluyordu.
Aylar geti, baaryla kilo veriyor ve sk almam sayesinde de
her gn daha iyi grnyordum. Ama bu hz bana yetmez oldu. Baka
bir eyler yapmalydm. Doum gnmde o etein iine smalydm.
Bylece doum gnme iki ay kala her akam iten knca deniz
kenarnda komaya baladm.
Hayatmda baka gzel eyler de oluyordu. Spor eitmenlerinden
biriyle gittike daha ok yaknlayorduk. Resmen sevgili olmasak da
birbirimize boncuk gzlm ve kara gzlm diye hitap edecek kadar
samimiydik. Artk bana yalvarsalar bir dondurma yemez, baklavann
yzne bakmazdm. ok yakn bir gemite benim evden darya
kamayacak kadar iman olduuma kimseler inanmazd. Her gece
uyumadan nce gardrobu ayor ve etei kontrol ediyordum. Yerinde
mi, hl benim mi? Az kalmt, ok ok az
Doum gnm gelip attnda tm gerginliime ramen ie
gidip sradan bir gn geirmeyi baardm. Etei bu akam deneyeceim,
o gn geldi diyordum kendime, sonra da kendimi sakinletirmeye
alyordum. Ya olmazsa ya baaramadysam? Hedeflediim kiloya
inmitim, ama etein iine girebileceimden emin deildim. Tm gn
doru dzgn bir ey yemedim. ten knca da son bir kez kouya
kmaya karar verdim.
Akam apartmann merdivenlerinden karken korku ve
endieden dizlerim titriyordu. Annem teyzemlere gidecekti o yzden en
114
azndan yakalanma tehlikem yoktu. Kapy atm, odama gittim, titreyen
ellerle dolabm ap etei aldm. zerimdekileri karp etei dualarla
giydim. Fermuar yukarya kadar ekip, etein iine sdm gr-
dm anki mutluluumu anlatmam mmkn deil. Sevinten yerimde
zpladm ve koarak giri kapsnn yanndaki aynaya gittim. Birden
salonun klar yand, annem, teyzelerim, kuzenlerim ve i arkada-
larm srpriiiiiizzz!!! diye bardlar, salon kapsndan. Annem elinde bir
pasta tutuyordu. Pastann yere dn ar ekimde izledim. Teyzem
tvbe bismillah deyip arkasn dnd. Birka saniye sonra kuzenim
anrarak glmeye balad. arkadalarmla gz gze geldim tek tek.
Hepsi azlar ak bakakalmlard. Sonra annemin sesini duydum.
Recep olum, bu ne hal? En son boncuk gzlm, Glsevimi
grdm. Gzlerinde hayal krkl vard. Baylmm.
imdi bir psikiyatriste gidiyorum dzenli olarak. Psikiyatristimi
nce homoseksel olmadma sonra da fetiist olmadma ikna
etmem gerekti ama artk sadece OKB olduumdan eminiz. O etek ilk
grdm andan beri beni esir almt. imdi etek yok ve ben eskiden
de olduu gibi nasl grndn nemsemeyen birine dntm.
Yeniden yalnz, depresif ve tam yz otuz kiloyum, ne bir eksik ne bir
fazla.

115
 nadm nat - Meltem Bayrak

Arkamda bir ey var m? diye sordu irin. Snfn en gzel

kzyd.
Dn bakaym, gel gel yle a gel, yoo Korkma zaten etek
koyu renk, altna ksa bile belli olmaz, dedim.
Bu sene nme gelen her kzn Arkamda bir ey var m?
sorusuna muhatap olmaktan gna gelmiti. Sanrm snftaki btn kzlar
116
det grmt, bir ben kalmtm grmeyen. Neyse imdilik dert ettiim
yoktu. Bu sayede btn beden derslerine katlabiliyordum. Ayrca beden
derslerini de seviyordum. Dier kzlarsa komak, zplamak, takla atmak
gibi aktivitelerden muaf olmaktan ok memnundu. Snfta ykseltiden
takla atabilen yegne kz bendim. Aslnda kzlarn beden derslerindeki
baarszl konusunda hakszla uradn sk sk dnmmdr.
nlerindeki (bendekiler henz erik byklndeydi) yuvarlak toplarla
hoplayp zplamak pek de kolay bir i olmasa gerek. Zaten beden
hocas Demir Ziyadan da hogr ve anlay beklenemezdi. Ayten
rnein. Kara nln iinde hayal dnyasn zorlayarak yrdke
zplayan memeleriyle tahtaya kalktnda neden kzardn biliyorum.
(Sanrm henz sutyen takmas gerektiini dnemiyordu.) Ya da
Hatice. Herhalde hzl bymesine ayak uyduramam olan geen
seneki eteinin dar kesiminin, sa ve sol dikilerini zorlayarak, kabaran
dalgalar gibi st ste binien kalalaryla tahtaya kalkmaktan neden
ekindiini anlayabiliyordum. Ben mi? Snfn en uzun, en sska ve belki
de bu yzden en hareketli ve olanlarla har neir kz. Sanrm henz
olanlardan fazla farkllamam bedenimle beni kendilerine yakn
hissetmeleri doal bir sonutu. Orta sona gidiyorduk ve kafalarnn
ancak omzuma geliyor oluu beni onlardan da ayr klyordu. Sonuta
ne tam olarak kadn cinsine ne de erkek cinsine ait olan fiziki ve zihinsel
varoluumla henz nereye doru evirileceini bilemeyen huzursuz
bir ruhtum. Erkek ya da kadn olmak deildi derdim sanrm. Sadece
erkeklerin zgrln kskanyordum, hava kararsa bile sokak onlarnd.
Namus, sadece biz kzlarn derdiydi ve eteimizin altndaki gizli varln
unutmamak iin bacaklarmz srekli bir biimde kasp skarak onu
korumak boynumuzun borcuydu. Onlar da, olanlar yani o namuslarn
sallaya sallaya gezerdi.
Babaannem sk sk Sen eksik eteksin, yle yap, byle davran,
diye balayan konumalarna hazrlanrken fke ve isyanla yanndan
uzaklardm. Bana uygun grd yegne meslek ev hanml,
aabeyim iinse doktorluktu. Zavall annem btn gn evimiz iin 117
urat yetmezmi gibi, gnn kalan yarsnda da kar dairede oturan
babaannemin ve dedemin ev ileriyle, yemek ve bakmlaryla urard.
Kadnlarla ilgili tek ngrs sanrm benim zengin bir kocaya vararak ev
ilerinden kurtulmamd. Babamla aabeyimin derdi ise, kendilerini katil
etmeden liseyi bitirerek, bir an nce namusumdan sorumlu olmay baka
bir adama devredip toplumsal rollerinin arlndan syrlmak. Btn
bunlar hissediyor ve her yl emberin gittike daraldn gryordum.
Bu da beni daha bir isyana srklyordu. Ta ki etek kelimesini zihnime
kazyp eksik kelimesini de hayatmdan kardm gne gelene dek.
Okullarn kapal olduu bir yaz gnyd. Mahalleden Cerenle
evimize pek de uzak olmayan okulun bahesine gittik. Erkek ocuklarnn
sk sk basket oynadklar bahe bu kez de adeta bizi aryordu. Bo
bahede biraz da biz elendik. Nasl oldu, ne olduysa uzaktan bize
doru koan iki erkek ocuunu grnce biz de kamaya baladk.
Dikdrtgen okulun, onlarn geldii tarafta olan kna doru deil de,
bize en yakn ke duvarna doru komaya baladk. Sanrm duvar
gs hizamza geliyor olmalyd. Olabileceklerin ne olduu hakknda
herhangi bir fikrimizin olmadn syleyemem. Ancak bugne kadar
sezdirilen, duyurulan onca korkutucu durum vard ki, st rtl her
ey gibi hayal dnyasn zorlayarak korkumuzu kat be kat artryordu.
Ben hzl kotuum ve evik olduum iin duvar ap yola zpladm.
Arkadan lk la Cerenin sesi geliyordu. Deli gibi koarken
dp dizimi paraladm. Cerenin sesi son kez btn g yrtarak
gsm titretince geriye, duvar atm keye doru btn gcmle
komaya baladm. Yukar keye ktmda duvarn stnden Cereni
elinden son anda yakalayarak aadaki iki olann elinden kurtardm.
Neredeyse yuvarlanrcasna yola dp alayarak komaya devam
ettik. Kbuslardaki gibi bombo, kimsesiz bir len scanda, sokakta
yardma gelecek tek bir insan kulu grmedik. Az nce bombardmandan
kurtulmu gibiydik. Akan yalarn amura bulad toz iindeki yzmz,
paralanm kanayan sol dizim, Cerenin yrtlm ve arkas ne kadar 118
evrilmi etei Perian grnyorduk.
Goncalarn apartmann nne gelince giriteki merdivenlere
oturduk. Ceren hl iini eke eke alyordu.
Tamam ite, dedim, geri dndm. Bir ey olmad ve
kurtulduk. Bir an bana bakt ve daha beter alamaya balad. Ne olup
bittiini anlamadm. Ancak giderek endieleniyordum.
Bir ey yok, bir ey olmad, istersen polise gidelim, diye bir
eyler geveledim. Kafasn hayr anlamnda sallayp iini ekmeye
devam etti. Sakinlemesini bekledim. En son bir yl nce aabeyim bir
tutam sam yolduunda byle iimi ekerek alamtm. Bir sre sonra
insan istese de alamasn durduramyor, karn acyor, kendiliinden i
ekmesi oluyordu. Dizlerimi karnma ekip bekledim. Yerde iki karnca
minik bir ay ekirdeini tayordu. Elimdeki ufak dal parasyla yolla-
rn kestim. Ykleriyle birlikte engelimin stnden geilerini izledim. Az
sonra tekrar onlar yakaladm, engelledim, yine engelimi aarak yollarna
devam ettiler.
Klotum, dedi. ekitirdiler
Dal parasn yere saplamaya alrken dal krdm. Bam
kaldrp Sapklar, yakalayamadlar ite! dedim. Ceren iini ekti.
Ya evdekiler bir ey oldu sanrsa? dedi endieyle.
Olmad ki, dedim, Hibir ey olmad.
Ya olsayd? dedi. Beni brakp gittin. Zaten okulun bahesinde
oynamak da senin fikrindi. Hep senin sama sapan fikirlerin.
Benim sama fikirlerim. Artk annemden, babamdan,
retmenlerimden, en sonunda da arkadalarmdan son zamanlarda
en ok duyduum cmleydi bu: Hep senin u sama sapan fikirlerin!
Onlar bunu sylediinde ben de Hep sizin u sama dzeniniz! diye
iimden geirip ona kadar sayyordum. Resim retmenimiz Peri
retmiti. Sen, demiti, kk kadnlar romanndaki Josun. Beni bir 119
roman kahramanna benzettii iin gururlanmtm.
Cerenin sesiyle tekrar irkildim:
imdi nasl eve giderim? Eteinin yrtk kenarn gsterdi.
Bir ey oldu sanrlar, ne iiniz vard bo okulda derler, gerekten
bir ey olmad deil mi, klotumu, bacaklarm ellediler, diyerek eteiyle
duvar talarnn yrtt bacaklarn rtt.
Sus! diye boynuna atldm. Sus ltfen bize tecavz filan
edemediler, kurtulduk. Ne olursa olsun yanndaym. Birbirimize sarlp
titreerek aladk.
Ertesi sabah Sultan teyze, kkllerin zerinden rtt earbn,
enesinin altnda skca balam olarak, bzd dudaklarndaki
ciddi ifadeyle Cerenin elinden sk skya yapm olarak kapy ald.
Babam ite, aabeyim okulda, annem her zamanki gibi mutfaktayd.
Derslerimi geceden bitirmi, kitap okuyordum. Kadn sakin olmaya
alarak annemi armam isterken, Cerenin yznn annesinin
bej tayyrnden daha solgun olduunu fark ettim. Annem mutfaktan
elini kurulad bezle gelerek, kadn ieri buyur ettikten sonra tam her
zamanki misafirperverliini alkanlkla srdrerek ay kahve isterler mi
faslna geecekken kadn bir solukta bamza gelenleri anlatt.
Esmacm olmaz ki, okul bahesinde kzlar hibir vakit oynamaz
ki.
Hadi evin n neyseydi de, ne iimiz vard bo okul bahesinde.
Bunlar hep benim bamn altndan kyordu. O konuurken ben annemin
elinde hl tutmakta olduu mutfak bezini izliyordum. Gzlerinde
yer bulan Akama ben sana sorarm, babanla abin duymasnlar da,
manasndaki dehet ifadesini bakmadan da grebiliyordum. Kare bez
nce ikiye, sonra drde, sonra sekize katlanarak (katlar sayyordum)
klmt. Annem bezle girdii sava durdurarak Ne gerekiyorsa
yapalm, dediinde bam kaldrp Cerene baktm. Son duyduumu
120
alglamaya alyorken Cerenin siyah gzleri tm oday kaplayacak
kadar bymt.
Klotu mu yokmu, biz birlikte katk, olanlar tam kede
Cereni yakalarken onu yukarya ben ektim. Sylesene Ceren! diye
bardm. Anlamyordum, deli gibiydim, annemin ak ettii tokatla yeri-
me ivilendim. Annem babamla kavga ederken bile grmediim fkeli
gzlerini gzlerime dikerek:
abuk bana ne olduunu bir de sen anlat! diye bard.
Evet, evet, bir de kznzdan dinleyelim, diye tasdik etti onu
Sultan Teyze.
Nasl yani? Kznza inanmyor musunuz? Sakn korkma Ceren,
hibir ey olmad, anlamyor musunuz! diye bardm. Ceren susuyordu.
Ceren l gibiydi, adna kar tm ilgisini kaybetmi, Ceren derken bana
bakmyordu.
 Ne oldu ona, ne yaptnz? Cerene yaklap boynuna sarldm,
Neden konumuyorsun sana ne oldu? diye inledim.
Eteimin altndan eke eke klotumu kardlar. Senin gibi
altmda eofman olsayd byle olmazd, alamazlard, etek yznden!
diye hrlad. Midem bulanyor, bam dnyordu. Bir gn nce yaadmz
ka anlar bile bu denli bir dehet duygusu yaratmamt ruhumda. Ba-
n marur bir ifadeyle yukar kaldran Sultan Teyze Garabet Beyden
randevu aldm, kzlk zar muayenesine gtryorum imdi, baka trl
iim rahat etmeyecek, deyince ifadesiz mum gibi yzyle bolua
bakan Cerene bakarak bardm.
Pekala, o zaman ben de geliyorum Annem fesuphanallah
diye mantosunu almaya kotururken Cerenin yznn azck
olsun yumuadn hayal ettim. Oysa o hl baka bir evrende
yayormuasna uzaklardayd.
Yol boyu yannda sessizce yrrken gzm ayrmadm 121
Cerenin yaprak gibi titreyerek sarsldn grebiliyordum. Bilmiyordum
nasl yapacaktm ama kimse beni ya da Cereni o yataa yatrp,
bacaklarmz atrp, iimize bakamazd. Cebimdeki aky avucumda
skarak yemin ettim.
Garabet Bey ocukken anjinle geldiimizde inelerimizi yapard.
Tm ocukluk hastalklarn bu muayenehanede atlattk. En son anneme
elik etmitim. erde bir yarm saat geirip solgun bir yzle kmt.
Garabet Beyin anlamad, bilmedii hastalk yok gibi gelirdi bana. imdi
burada olmak daha da utandrmt beni. Sekreteri, poliklinik defterine
annelerimizin ismini yazdktan sonra bizi ieri ald. Annemle Sultan
teyzeyi dinledikten sonra ikisini bekleme odasna deil de, yan taraftaki
bir odaya alp hi konumayan Cerene bakarak beni dinledi. Bembeyaz
salar, ykanmaktan bembeyaz olmu elleri vard Garabet Beyin. Ben
olan biteni o ellere bakarak bir rpda anlatrken, Cerenin korkulu gzleri
odadaki demirden bacakl kocaman muayene masasna sabitlenmiti
bile. ri gvdesiyle aniden kalkarak demir masann etrafndaki perdeyi
hzla kapatt. Cerenin l gibi gevek ve souk ellerini, scak olduunu
tahmin ettiim beyaz avular iine alarak, yava ve sakin bir tonda
konutu. Merak etmemeliydik. Bizi muayene filan etmeyecekti. Hibir
ocuk ve hibir insan bedeni buna zorlanamazd. zlmemeliydik,
olan biten bizim suumuz deildi, herkesin bana gelebilirdi, biz
sulu deildik. Sultan Teyzeyi muayeneyi gerekli grmediine ikna
edemeyeceini ve kadnn sonunda Cereni kadn doum doktoruna
gtreceini bildiinden sadece onlara tamam muayenede sorun yok
demek zorunda kalacan, bu yzden kendisini bu yalann sonsuza
kadar mz arasnda kalaca konusunda sz vermemizi isteyerek
annelerimizi ard.
Hibir sorun yok bedenlerinde. Ayn eyi rselenmi ruhlar
iin syleyemeyeceim. Biraz hogr, sevgi ve destek, onlar yalnz
brakmayn, vakit geirin, dinleyin, diye konuurken ben artk onun
cennetten sadece bizim bugnmz iin gelmi bir melek olduuna 122
inanmak zereydim. Zavall annemse onu hayranlkla dinleyerek, kendine
ou vakit gsterilmemi olan sevgi, hogr, destek kelimelerini
babamdan istemek zere ezberliyor olmalyd.
O gn Peri ve Jodan sonra kahramanlarma bir de doktor
Garabet eklenmiti. Ona olan sevgimle (ve tabii ki babaanneme inat)
doktor olmaya, erkek egemenliiyle giritiim savata tadm
niforma olarak inadna etek giymeye karar vermi, korkularm artk
terk etmi, zgrle olan inancm bilemi ve bana neyi dayatrlarsa o
olmayacama sz vermi olarak muayenehaneden ktm.
 Asme - Caner Canerik

Kck evin ierisinde her kouturmayla birlikte azar

iitmekten, kulak ekilmesinden bazen de tatl sert bir tokat ya da
popoya oklava yemekten bkmtk. Ben ve kardeim Asme her zaman
birinin kap tekinin kovalad bir oyun bulma konusunda gerekten
ok iyiydik.
Bazen benim ninemin rd eski kl orabn ipiyle yaptm
bebeimi alr kaar, bazen de ben onun khankollarndan bir tanesini alp 123
mutfaa giderdim. Babam, annem ve bizden yaa byk olan, artk
byk adamlarla oturup kalkan aabeyim Hamza ile hi eksik olmayan
misafirler tm oday doldururdu. Sakince scak odann bir kenarnda
oturduumuz yerde kendi kendimize konumamza, oynamamza kim-
se bir ey demiyordu. Uzun ubuuyla ttn ien babamn bizi izlediini
grrdm. Gz gze geldiimiz anda baklarn karr ve hep kulak ver-
dii misafirine hzlca bir cevap yetitirirdi. Annem ise srekli ieri girip
kard. Bazen mutfaktan yiyecek tar, bazen mutfaa bo tabaklar,
tencereleri gtrrd. Ahra temizlie iner, ahra ot vermeye iner, ahra
st samaya iner, mutfakta st szer, odada stt st mayalanmaya
gtrr, su getirip babamn eline dker, gidip havlu getirip kurular,
misafir olmad zaman oturup bizimle bir para ekmek yer, babam iin
yemekten kalkp bazen soan, bazen tuz, bazen ekmek bittiinde mut-
faktan bir kou alp gelirdi. Ninem ise artk srasn savm, annem eve
gelin geldikten sonra ocaa yakn bir kede kendisine bir yer semi ve
tm gnn yanan atei izleyerek, misafirlerin konumalarn dinleyerek
geirirdi. Babamn evde olmad, misafir kabul edilmeyen gecelerde her
iki dizine ald bana ve Asmeye hibir zaman sonunu duyamadmz
uzun masallar anlatrd. Uyandmzda, snen ocak tekrar yaklm,
kahvalt sofras kurulmu olurdu. Tilkinin deirmenci ile, prensin yedi
denizin ardndaki kz ile, Mlaketin kard adamn ne olduu, ne yaptn,
ellerinden nasl kurtulduunu hi renemedim. Duvarlarn dar gel-
meye balad Asme ile ieriye smadmz gndzlerde, kar atld
iin kuruyan evin toprak damna kardk. Rzgarn esmedii zamanlar,
smscak gnein altnda drt ke kouturup dururduk. Bazen
zpladmz zaman mutfaa ya da konuklarn zerine tavandan dklen
topraklar yznden yine azar iitsek de, dorusu pek umursadmz da
sylenemezdi. Karn henz sertlemedii zamanlarda damdan erkek-
ler gibi atlamakta, yar belimize kadar saplandmzda dierimizin
yzmz kar ile svamas bu gn ocukluumun en gzel anlar olarak
aklma geliyor. Kar eridike hem sertleirdi, hem de dam ile zemindeki
mesafe ald iin atlamak zorlard. Biz de, kar gibi geen gnlerle 124
birlikte damdan aaya doru iner, oyunlarmz yerde devam ettirmeye
balardk. Evimiz iki katl saylrd. Yars topraa gmlm olan ahrn
zerinde kyn dier evlerine gre tavan biraz daha yksekeydi.
Ahr blm biraz daha byke olduundan, evimizin giriinde bir
oda byklnde balkon niyetine kullandmz, yazlk ocan da
bulunduu bir blm daha vard. Babamn malzemelerini tktrd
blmden oluan ceviz dolap ocan hemen yan bandayd. Sadaki
ilk kapan zerinde, stanbuldan getirdii ayna vard. Yaz aylarnda
gnde bir tra olmak iin babam usturasn, bir tas scak suyunu ve
ftr apka gibi tra olmak iin zellikle ald alminyum leenini alr
ve aynann karsna geerdi. Biz ise herkesin almak iin bir yerlere
gittii zamanlarda Asme ile sandalyenin zerine kp, aynaya bakarak
sslenirdik.
Yine bahar geliyordu. Kar, atlamak iin ok azalmt. Babam
her sabah kalkp kzlerimizi alyor ve karanlk knceye kadar tar-
laya gidiyordu. Annem vakit ay, vakit de yemek gtryor,
yemek yerken ya da ay ierken kendisine elik ediyor, ardndan ise bo
tencereleri, demlikleri alp eve geri dnyordu. Kocaman evin kaplar-
nn sadece geceleri kapatld zamanlar gelmiti. Kendimi hi olmad
kadar yorgun ve miskin hissettiim dnemlerdi. Tm doa byk bir
cokuyla canlanmaya balarken, benim zerime byk bir tembellik
kyordu. Neden byle oluyordu, bu yama geldim hl anlamadm
ama sonbahardaki cokun, hareketli halimi ilkbaharda da yaamak is-
terdim. Baharn son olmasndan ardndan kara kn geliyor olmasnn
getirdii oyunun son anlarndaki bir canlanma myd, hl anlayamadm.
Miskinliin tavan yapt bu gnlerin bir tanesinde, babam da
bir sabah erkenden kalkp tarlaya gitmedi ve kap nnde akama kadar
ylece oturdu. Annem ile bir eyler konuuyorlar, gelen geen kyller
Bir tek babam deildi tembellik eden. Kyn adeta tamam tarlaya
gitmemi ve evlerinde kalmt. Yaylaya ktmz dnemler gibi annem
yiyecek hazrlad, ama mutfaktan kartmad. Akamzeri babam bir
torba un srtlad ve saat sonra geri dnd. Btn bunlar aslnda 125
imdi dnnce fark ediyorum. O zaman yine oyun, yine elence
peindeydik. Ninem ise len saatlerinde gnee kp oturdu, sabah
ve akam ise yine yemek yapmak iin yaklan ierideki ocan banda
oturmaya devam etti.
Asme, kn hayvanlarn yiyerek ancak yarsn bitirdii
samanla giderek otlarn zerinde yuvarlanmay nerdi. Salarmz ot,
vcudumuz da toz ierisinde kald iin annem kzyordu. nce kar
ksam da, o yalnz bana gidince dayanamadm ve ben de ard sra
gittim. Ne kadar oynadk anmsamyorum. Yuvarlanmaktan, otlarn
zerinde atlayp zplamaktan yorulunca eek yapp zerine oturduk ve
bir eyler konutuk. Tam anmsamyorum ama sanrm ki yeni doan
iki bijekten hangisinin kimin olaca, kimin ne isim takaca zerineydi
konumamz. Ama unu iyi anmsyorum, benim bijekimin ad Morekti.
Boncuk demek yani. Dar ktmzda ise evde kimsenin kalmadn
grdk. Kyde de ses kesilmiti. Herkes bir anlamda yok olmutu.
Vzldayan sinekler yaknmzda, uzaktan ise nce horoz tmeleri, kei
melemeleri, eek anrmalar geldi. Kpekler havlad, birka el silah sesi
geldi kpek havlamasyla birlikte tm sesler kesildi. Seslerden olmazsa
da, ortalkta kimsenin kalmamasndan korktuk ve merdivenleri ikierli
atlayarak balkona ktk. Ninem, daha nce hep annemin bir yandan
sylenerek yapt Dstar kurmu ve buday tyordu. Sol eliyle ta
evirirken, sa avucuyla da ierisine azar azar buday taneleri atyordu.
Olduka sakindi.
ocuklar, gelin buraya bana yardm edin. Sakn bir yerlere
gitmeyin, dedi. Sakinlii artmt. O an anlamtm ki korkmu,
heyecanlanmtk.
Annem nerede? diye Asme ilk soruyu sordu.
Babam nerede? diye ben ikinci soruyu peine ilitirdim.
ocukluun soru sorma dnemiydi. Ne bulursak, ne grrsek sorardk.
Bazen yant alamaz, bazen uydurma yantlarla yetinmek zorunda kalr- 126
dk. Bazen de oturtulur ve sklacamz kadar uzun yantlar dinlemek
zorunda kalrdk. Genellikle ierisinde Gnah, ayp gibi kelimelerin ge-
tii yantlar uzun olurdu.
Ninem, tmeye devam ederek
u kk tas uzat hele, dedi. Ardndan ise devam etti.
Ky askerler bast. Size ne sorarlarsa sorsunlar Trke Bilmiyorum
diyeceksiniz. Tamam m ?
Bilmiyorum ne demek ki?
Ez nzonon yani Tamam m? Yoksa sizi karp gtrrler, bir
daha da anne babanz gremezsiniz.
Annem nerede? diye Asme ikinci kez sorusunu tekrarlad.
Onlar ormana katlar. Asker gelmi, yakalad herkesi gt-
rp ldryorlar. Asker akama gider, o zaman geri gelecekler.
Babam nerede? diye ben de kendi sorumu tekrarladm.
 O da ormanda. Kar dan tepesine ktlar. Drde (Drbn)
ile bize bakyordur. Sakn yaramazlk yapmayn, yoksa grr ve akam
gelince ikinizi de pataklar. Annenle, kardeinle beraberler.
Bizim ahret sorularmz tabi ki bitmedi. Bir sre sonra kyn
emesinin banda bir sr askerin toplandn grdk. Bir ksm
ormana girdi, bir blm yzn ykad, bir blm de yeri kazd, kazk
akt ve zerine orman renginde bir bez rttler. Muhtar Memlinin
evinden bir masa ve birka tane de sandalye getirip kurdular. Ninemin
yanndan kalktm ve dama kan merdivene trmandm. Birka basamak
ktktan sonra evimizin st tarafndaki tarlada bir sr askerin daha
oturduunu grdm. Kye baktm. Tm mal-davar etraf eperle e-
vrilmi yazlk ahrlarda bekleiyordu. Her evin stnde, kenarlarnda
ellerinde silahlarla askerler duruyordu. Kilitli kaplar kryor, ieriye giriyor
ve barp ararak bazen bir eyler dar atyor, bazen de kap nn-
deki kazanlar, tencereleri tekmeliyorlard. Tekrar evimizin st tarafndaki
tarlaya baktmda iki askerin bizim eve doru geldiini grdm. Panikle 127
aa indim ve ninemin yanna sokuldum.
Nine, askerler buraya geliyor, dedim. Korkmutum ve sesim
zor kyordu. Boazmn kuruduunu hissettim.
Korkmayn. Bilmiyorum diyeceksiniz tamam m ?
He, dedik ikimiz de.
dakika sonra iki asker merdivenlerden kt ve balkona
geldiler. Tfeklerini bize evirmilerdi. Anlalan o ki, kimsenin kalma-
dn dndkleri iin, bizi grnce armlard. Birisi, dierine bir
ey syledi. Syleyen yanmzda durdu, o birisi kaplar tekmeyle aarak
ieri girdi. Her kapnn arpt sesleri bilirdim. Oturma odas kaps sfe
(Ahap boydan boya divan) arpt iin tok bir ahap sesi kartrd.
Sonra misafir arlamak iin kullandmz odaya girdi. Kap duvara
kadar alyordu. Srada mutfak vard. Sonuna kadar ve biraz da zorla
iteklenirse kap kacak dizdiimiz rafa arpyordu. Bir alminyum taban
yerde yuvarlanma sesi geldi.
Evde erkek yok mu kocakar? dedi bekleyen asker.
Yoklar, yayladalar, dedi ninem.
Bak sen, Trke de biliyormu kocakar. Trke konumay
nerede rendin bakalm?
Erzincanda rendim. Mektebe gittim orada, dedi ninem.
eriyi dolaan asker bu srada kt,
Kimse yok, dedi.
Bu kocakar Trke biliyormu, dedi dierine. Git komutana
haber ver.
Emredersin, dedi ve kt gitti.
Ninem, sanki komu misafire gelmi gibi buday tmeye
bir yandan da devam ediyordu. Asme ve ben arkasna saklanmtk. 128
Hzla arpan kalbimin yerinden her an frlamasn bekliyordum. Nine-
min omzunun stnden arada askere bakyor, sonra yine kafam kar-
yordum.
Ninem ve asker bir sre daha sohbet ettiler. Asker soruyor,
ninem yantlyordu. Dier asker bir sre sonra geri geldi.
Komutan diyor ki, tfek var m ? Evi iyice arayn, yoksa kadn
ocukla birlikte alp buraya getirin.
Sen bir daha bak ieriye, dedi. Dier asker ieri girdi, bizim ba-
mzda bekleyen asker sordu tekrar.
Tfek var m? Vesikas nerede? Bana vesikasn gsterin, o
zaman bir ey olmaz, dedi
Tfek yok, dedi ninem. Keskin ve kesin bir ses tonuyla.
Asker Asmenin kolundan tuttu, ninemin arkasndan ekti ve
ona sordu.
 Tufonge piye to kotiyo? (Babann tfei nerede?) dedi bizim
dilde.
Bilmiyor, dedi Asme. Korkudan alamak zereydi ama
Bilmiyor cevabn verdikten sonra alamaya balad. Asker yle
sert bir tokat att ki, Asmenin minicik bedeni adeta utu ve ocan
kllerinin ierisine dt. Ninem lk atarak yerinden frlad ve Asmeyi
kucaklayarak alamaya balad. Gelen sesler zerine dier asker de
dar kt panikle. O knca bu sefer de ben ieri katm. Bizi bekleyen
asker nce ninemin san ekti, sonra da iki tane yumruk att. Acyla
lk atan ninem yere dt ama Asme hl kucandayd. Ben misafir
odasna katm. Asme ile oynadmz zaman ya da anneme kstm-
de Sfn zerine ydmz yataklarn arkasndaki bolua girdim. Kap
sesleri tekrar gelmeye balad. eri giren asker beni bulmak iin bir
eyler sylyordu. Hi sesimi kartmadm. Ninem bir yandan alyor,
bir yandan da kfrler ediyordu. Hemen her on saniyede bir de ac bir
lk atyordu. Bir ara Asmenin de tekrar aladn duydum. Demek 129
ki yayordu. Yataklarn arkasnda beklemeye devam ettim. Kap sesleri
kesildi. Ama asker gitti mi, yoksa durmu ve benim bir yerlerden kafam
uzatmam m bekliyordu, bilmiyordum. ylece bekledim. Merdiven
sesleri geldi sonra. Ninemin lklar gittike uzaklayordu. Asker ise
durmadan soruyordu
Tfek nerede, vesikas nerede, erkek nerede, kadn nerede?
Bilmiyorum, diyordu ninem, sonra lk atyordu.
Sesler bir sre sonra kesildi.Ben yerimden kprdamadan ylece
bekledim. Bir ara affedersin baktm ki bacamda bir scaklk var. O zaman
anladm ki altma iimi karmm. Bu sefer de annem akam gelince,
yataklar slattm iin kzacan dnmeye, dayak yeme korkusu ya-
amaya baladm. Korkmutum, yataklar slatmtm, Asme ve ninemi
askerler gtrmt. Gzmden ya akmaya balad. Hi sesimi
kartmadan alamaya baladm. Ka dakika aladm, ka saat orada
kaldm bilmiyorum. Sonra yine merdivenden ayak sesleri geldi. Babam
geldi diye sevindim. Tam kacakken, Trke konutuklarn duydum.
Yine askerlerdi gelenler. Kaplar tekmeleyerek ieri girdiler. Her yerden
krlan eya, yuvarlanan tabak anak sesi geldi. Yine yerimden kma-
dm. Misafir odasna iki askerin girdiini duydum. yice keye ekildim,
iediim yatan zerine adeta yaptm. ansm yaver gitti ki yataklarn
hepsini ykmadlar. Sonra bir eyler yaptlar ve ayak seslerinden odadan
ktklarn anladm. Ayn anda byk bir scaklk, duman ve ate sesini
hissettim. Bulunduum yerden yine kmadm. Yataklar st ste olduu
ve katland iin yava yanyordu. Duman her taraf sard, tavandan
bana kadar geldiinde boulacak gibi oldum. Evimizi yakmlard. Dar
karsam beni de gtrp ldreceklerdi. O yzden sessizce ieride
kalmalydm. Ama dayan dayanabilirsen. Ev yanyor, oda yanyor ve ieri-
sindesin. Baktm ki diri diri yanacam, dedim karm beni bir seferde
ldrsnler daha iyi. Kalktmda sfn zerindeki hasrn yanp bittii-
ni, alevlerin tavana vurduunu grdm. Adm atmamla birlikte sfn
yars yanm olan tahtas krld, bir ayam ierisine batt. Biraz izildi 130
ama izii umursayan kim. Ayam ektim karttm ve dar doru
komaya baladm. Ama sanki Jel dan trmanyorum. Adm atyorum
ama Ama ite ne kadar gittim bilmiyorum. Bam m dnyordu, yoksa
yanan tm ev mi hatrlamyorum. En son d kapdan ieri szlen
ve tm odalardan dar kan kara duman grdm. Asmeyi, Ninemi bir
daha hi grmedim. Ne yapt, nereye gtrdler hi kimse sylemedi
bana. Yzme den bir damla ile gzlerimi atmda, bir maarann
ierisinde, annemin kucandaydm. Alyordu.
 Kadnca - Belma Frat

Bir kadnn kafas bir dnya ise eer, oraya bir gkta dt. Yer
yerinden oynad Sonras sessizlik. lm sessizlii. yle bir sessizlikti ki
bu, etraftaki lk ve haykrlar bir kara delik misali yuttu. Bir saniye iin
her ey durdu. Devinim yoktu. Akan bir sv vard sadece. Btn duyular
bir araya toplanp o svnn peine dt.
Alnndan aa akt sv. Ilkt, yapkand. nce kalarndan
gz kapana yayld, oradan da tek gznn zerini kaplad. teki 131
gzn krptrd. Bir eyler grmeye alt. te o an, acnn bir an
iin unutturduu korkun gereklie, nerede olduunun bilincine geri
dnd birden. Duyular akan svy brakp korkuyla saldlar saa
sola. Gzler grmek, kulaklar duymak istedi. Kollar kprdamak, beden
kendini korumak istedi. Az haykrmak istedi ve haykrd da. Cierlerini
paralarcasna hem de. evresini sarmlard, her yerdeydiler. Ne olursa
olsun, dmann grmek, bir sonraki acnn nereden geleceini bilmek
iin nne geilmez bir arzuyla doldu. Deli gibi abalad. Ban smsk
saran uvaln karanln aamad. Gremiyordu ama duyuyordu azgn
kalabal. Uultu ve nefret lklar azndan kan iniltiyi bastrd. Kalp
arpntsyla birlikte nefesi hzland, cierlerine dolan havayla bandaki
uval bzlp azn tkad. Boulma korkusu alnnn acsn bastrd.
Bedeninin st ksm can vermekte olan vahi bir hayvan gibi rpnd.
Sayklamaya balad. Tanrm bana yardm et, dedi st ste ve
sonra da bir sanrya kaptrd kendini. nk korkusunu bastrmann, akln
unutmann -ya da geriye her ne kaldysa aklndan- baka yolu yoktu ve
akl unutmak, bilincini gereklie kapatmak, dayanmak iin gerekliydi.
Dnde, karanln ierisinde Azraili grd. Tanr gndermiti onu,
aclar dinsin, hibir ey hissetmeden hemen lsn diye.
Kulann zerinde patlayan korkun bir acyla sarsld.
Zonklamas, etrafnda Tanr adna ykselen nefret lklarn bastrd.
yle korkun zonkluyordu ki kula, duvarn ierisine giren bir ivi gibi
tak, tak, tak. Acdan delirecek gibi oldu. Sanki kalbi kulak olmu, her at
bir eki gibi akmaktayd. Ba dnmeye balad. Can havliyle bard.
Tanrya seslendi. Fakat tekiler de szde ayn Tanrya seslenmekteydi
ve aralarnda Tanrnn merhametinden dem vuran ya da bylesi bir
vahete hepten kar duran birtakm clz sesler vardysa bile, onlar
da grdkleri zorbalk ve baskyla korkunun penesinde boulup o
hengmenin iinde kaybolup yitip gitmiti.
Oysa, henz bilmese de yalnz deildi Rabia. Tam o anda, uzak
132
diyarlarda, birtakm kadnlar, gnl gzleriyle, kahrolarak, yaan talar
izlemekte ve umutsuzca Rabiann arsn beklemekteydi.
Onlar Anna, Martha ve Barbara idi.
Anna iini ekti,
Elim kolum bal.
Marthann gzlerinden yalar yamur gibi inmeye balad,
Bir aresi olmal.
Barbara, Marthaya sarld,
Hep Tanrya yakarrsa uyanmaz ki Tanra.
Martha isyan etti,
Doru szckleri syleyene kadar beklemek mi zorundayz?
Anna, Marthaya hak verdi. Uykusunda seslendii kadna
ulamak iin bir kez daha ansn denedi. nlerindeki genie kabn
ierisinde yar beline kadar topraa gmp bana uval geirdii
oyuncak bebee doru eildi. Biliyordu, patlamt sa kula, onun iin
sol kulana seslendi. Fakat tam da o esnada Rabiann dudaklarndan
Tanr iin dklmekte olan nafile yakar, sar etti salam kulan ve
bastrd Tanrann ulann sevgi dolu arsn. Ardndan, yakarlarna
verilen okkal bir cevap misali, midesine saplanan dehetli bir acyla sesi
kesildi.
Martha, iki bklm oldu, karnn tuttu.
Actyor, dedi.
nledi.
Anna, bu sefer de bebein bandaki uvala dikti gzn.
Baklar bez parasn delip geti. Salam kalan gzn buldu, tam gz
bebeinin iine bakt ve tekrar etti:
Tanray ar.
133
Ban saran uvaln gzeneklerinden ieri bir k huzmesi
doldu. Bir gece nce ryasna giren beyaz sal, aydnlk bakl yal
kadn yeniden grr gibi oldu. Syledii szleri hatrlad, ryasnn
manasna uyand. Kime sesleneceini anlad. Anne deil miydi her
daim yardma koan. te o zaman, azn at, btn gcyle, analarn
anasna seslendi.
Tanram beni kurtar.
Anna hemen nndeki bebein bandaki bez parasn ekti.
Bir anda Rabiann bandaki uval adeta effaflat. Karanlk yerini
aydnla brakt. Salam kalan gzyle evresindeki fkeli kalabala
bakt. Tam o srada Tanr adna yzlerce nefret dolu el kalkt. Korkun bir
ta yamuru gkyzn kaplad.
Anna derhal eline bir cam fanus ald. Baheden getirdii toprak
ve torununun oyuncak bebeini kullanarak, uzak diyarlardaki evinin
oturma odasnda ina ettii, bu temsili dnyadaki aresiz kadnn
zerine geirdi. Talar yad. Eril kalabalk fkeyle bard.
Tkrkleri etrafa sald. Bana uval geirip gmdkleri
kk kadn batan aaya kana buland. Fakat hibir ey hissetmedi
Rabia, nk ac ve nefret grnmez bir engele taklp te tarafta kald.
effaf bir rahim efkatle Rabiay iine ald. Onu elikten bir zar gibi
sevgiyle sarp sarmalad.
Barbara gkyzne bakt. Emrindeki bulutlar ard. Yamur
geliyor, dedi. Eline bir tas su ald. nndeki topraa serpmeye balad.
Rabia yaklaan bulutlara bakt. Gkyz aniden karard. Kor-
kun bir imek akt. Bardaktan boanrcasna yamur yamaya ba-
lad. Ortal bir sis bulutu kaplad. Gz gz grmez, talar gittikleri yeri
bilmez oldu. Toprak yumuad. Balk oldu. te o zaman, Anna, Martha
ve Barbara, Rabiay koruyan cam fanusun evresinden birer avu toprak
paras aldlar.
Ve yle dediler: 134

tar, Astarte, Kibele ve nanna

Uyandr topran altnda ne kadar yaklm, talanm kadn varsa.
Yukardaki kan istiyor
Diye,
Tutturuyor eriller.
Oysa bizler
oktan,
Binyllardr,
Hem de her ay,
Snrszca verdik tohum ykl kanlarmz
Eteklerimizi kaldrp gezindik ekinlerin arasnda
Satk bereketimizi topraa.
Ve bizler,
Tanrann kzlar
Buday ektik, baak bitik, ekmek ettik, yedirdik
Maya yaptk, iki itik, sarho olduk, sevitik,
 tahlarn besleyip, ehvetlerini dindirdik
Canmzdan can kardk, stmzle besledik.
yle ise annemiz,
tar, Astarte, Kibele ve nanna
Uyandr topran altnda ne kadar cad diye yaklm ve srtk diye
talanm kadn varsa
Tanrann ordusunu kaldr,
Yolla btn Rabialara.

Anna, Martha ve Barbara ite byle sylediler ve dualar ederek,

kk paralar kopararak nlerindeki amurdan, her biri ay paras gibi
gzel kadnlardan oluan, Tanrann ordusuna ekil verdiler. Ve onlar
Rabiay rten cam fanusun evresine tek tek dizdiler.
Toprak ordu cadlarn arsn duydu. Ayakland ve Rabiaya
doru yrd. Yamur artk durmutu. Rabia sislerin arasnda iman,
zayf, yal, gen, esmer, beyaz birok kadn grd. Kaderini paylaan kz
kardeleri; Rebecca, Katya, Aye, Sara, Amina, Elsa, Feddah, Shamseh,
135
Lakhi, Dhegani ve daha binlercesi yaklap evresini sardlar ve onu
aralarna aldlar.
Onlar; ayaklar plak, memeleri slak, etekleri bellerinde, arklar
syleyen, glen, dans eden kadnlard. Onlar, yukardakinin insafsz kle-
lerine ba kaldranlard. Ve onlar Rabia iin buradaydlar. Artk ruhunu
teslim etmekten korkmaz oldu Rabia. Kanl bedenini terk edip brakt
evresine ylm talarn arasna.
Geberdi galiba, diye bard nefret dolu bir ses. Kudurmu
kalabalk kotu, topraa kapaklanm uvaln bana t. En yal
ve en uzun sakalls topluluun arasndan syrld. Artk orada olmayan
Rabiann bandaki uval ekti. Birbirine yapm kanl salarndan
tutup ban kaldrd. Hayretler ierisinde bakakald, nk hi bu kadar
huzurlu bir l grmemiti. Hepsiyle alay edercesine glmsyordu
Rabia. renerek brakt elindeki bir tutam sa. lm, dedi. Tkrd
suratna.
 te o zaman, Vakit geldi, dedi Anna ve en son Rabiay yapt
amurdan. Tanrann yeni neferini katt kz kardelerinin arasna.
Gkyz aydnland, sisler dald, ortal slak toprak kokusu kaplad.
Kadnlar masum ve her daim bildiini okuyan muzip ocuklar gibi
neeliydiler. Taklarn angrdatarak, salarn datarak ve eteklerini sa-
vurarak toplatlar. Birlikte ok uzun bir yolu yrmeye baladlar.
Nereye gidiyoruz, diye sordu Rabia.
Rebecca ile Amina glmsedi. Dhegani eildi kulana ve yle
dedi gen kadna:
Yeniden balamaya yavrucuum
Ve savamaya.
Kadnca.

136
 Eskiden lendi imdi Tren
Mustafa ztrk

1
Elleri titriyordu. Derince bir soluk alp iinde tuttu. ine
hapsettii hava, zaman da yavalatacak bylece sakinleen bedeni
usulca kendi ritmine dnecekti. Oysa nicedir doal ritmi titremelerden ve
kalp arpntlarndan ibaretti. Yorgun bedeni, szlayan kemikleri, titreyen
elleri Yallk bu sene adamakll kp gelmiti.
137
Bekledi bir sre. Sonunda yavaa nefesini brakt. Elindeki
ineyi koltuun yanndaki ayakl lambaya doru tuttu. Nafile. Titreme
olduu gibi duruyordu. Ama kararlyd. teki eliyle tuttuu ipliin ucunu
dudaklaryla slad. Beyaz iplik inenin kk deliinden inatla gemedi.
Bileiyle burnunun zerinde den gzln dzeltti. Bir derin nefes
daha ald. ne de iplik de inat kt. Birka baarsz deneme sonunda
dilerini skt, gzlerini yumdu. Sabr dilendi inand Allahtan. Koltuktan
doruldu. ne ile iplii yanndaki sehpann zerinde duran kuman
zerine brakt. Ar admlarla mutfaa girdi. I at. Srahiden su
doldurdu bardaa. I kapad. Salona dnd.
Su sakinletirirdi. Kk yudumlar eliinde pencerenin nnde
sokan klarn seyretti. Pencereyi aralad. Buz gibi bir souk szld
ieriye. Bir para ferahlar gibi oldu. Pencereyi kapamadan koltuuna geri
dnd. Boalan bardan sehpann kenarna brakt. Bu kez kararlyd. O
iplik o inenin deliinden geecekti. Etein frfrlarn bu gece dikmeli,
yarna hazr etmeliydi. Her yl biricik torununu uzak yollardan kp
geliini beklerken onu kendi elleriyle diktii rengarenk elbiseler, eteklerle
karlamak iin sabrszlanrd. Tren, len, seremoni, bu yl da devam
etmeliydi. Ama hayr, len deildi bu kez, sadece tren. lnceye dek,
ldkten sonra
Oturduu koltuktan karki duvarda asl saate bakt. Uykunun
usulca gzlerine indii vakitlerdi. Eskiye gre erken, imdiye gre ge
bir saat. Uykusuz kalmaya kararlyd. Yarn erkenden kalkacak, tavuklar
halayacak, pirinleri slayacakt. Yorgun bedeni birka saat sabret-
meliydi. Tam on dakika boyunca defalarca deneyerek sonunda ine ile
iplii buluturdu. Gerisi kolay iti.

2
Zil aldnda derin ama yetersiz bir uykudan uyand. Buz
gibi olmu salonun kesindeki koltukta uyuyakalm, bedeni kaskat
kesilmiti. Bacaklar bir beton ynymasna ard. G bela koltuk- 138

tan doruldu. Terliklerini srye srye kapya doru yrd. st kat

komusu Neclayd gelen.
Bu ne hal Muzaffer abla dedi Necla gnaydn bile demeden.
Cevap vermedi Muzaffer Hanm. Kapy sonuna dek ap buyur etti
komusunu ieriye.
Uyuyup kalmm dedi kapy kaparken. Necla, teklifsizce
mutfaa doru yneldi hemen. Muzaffer Hanm mutfaktaki sandalyeye
oturttu. Ayaklarn bir baka sandalyeye doru uzattrd zorla. Kombiyi
at ilk i olarak. Salondaki geceden unutulmu pencereyi kapad. Ortal
toparlad. Mutfakta uyuklayan Muzaffer Hanmn zerini rtt usulca.
Ev kadn hamaratl ve sessizliiyle ay koydu ocaa. Buzdolabndan
tavuklar karp ddkl tencereye doldurdu. Pirinleri scak suda slad.
Bir ara bo bulunup Helvay en son yaparz scak scak dedi yksek
sesle. Muzaffer Hanm bir uurumdan dercesine irkildi oturduu
sandalyede.
 Kusura kalma Muzaffer Abla. Bo bulundum bir an dedi Necla.
Yok kzm. Asl sen kusura bakma. Burada uyuyup kaldm
baksana. Btn ii sana yaptrdm. dedi Muzaffer Hanm ayaklarn
uzatt yerden indirirken.
Necla kararmaya yz tutmu aylar bardaklara doldurdu.
Olanca hamaratlyla kahvaltlklar dizdi masaya. G bela itahsz
Muzaffer Hanma birka lokma yedirdi. Muzaffer Hanmn aznda
byd lokmalar. ayla birlikte yutabildi ancak gevelediklerini. Cier-
lerinden gelen bir ksrme nbetine tutuldu.
Btn gece soukta uyuyup kalmsn. Zatrree filan olmasan
bari Muzaffer Abla dedi Necla.
Etek dedi sustu Muzaffer Hanm. ksrklerine kald yerden
devam etti. Acyla yutkundu. ayndan bir yudum alp geri brakt
masaya.
139
Etei bitirebildim sonunda. Nasl gzel olmu deil mi?
Ne diyeceini bilemedi Necla. Skntyla bardan iindeki kakla
oynad.
Hasta olacaksn Muzaffer Abla. Bu byle olmaz. Hem
syleseydin dikerdim ben sana etek dedi Necla.
Olmaz yle ey dedi Muzaffer Hanm. Her yl kendi ellerimle
dikerdim ben o etekleri. Bu sefer de Gerisini getiremedi. ksrmeye
balad yeniden.
Necla ilalarn durduu ekmeceyi at. Souk algnl
haplarndan birini uzatt Muzaffer Hanma. G bela yuttu ilac Muzaffer
Hanm. Gzleri doldu. Mutfak penceresinden gzken kstl gkyzne
bakp sessizce sabr dilendi.
Necla kahvaltlklar toplad, aylardr kullanlmayan servis
tabaklaryla atal kaklar durulad hemencecik. ekmeceden kurulama
bezi karp tututurdu Muzaffer Hanmn eline.
Sen bunlar kurula Muzaffer Abla. Gerisini ben hallederim.
dedi.

3
Ddkl tencere tt, tereyalar eritilip pirinler kavruldu,
mis gibi bir helva kokusu btn evi sard. Kapnn nnde terlikler,
ayakkablar birikti. Muzaffer Hanm btn misafirleri tek tek karlad.
Sylenenleri, dilenen sabrlar bayla onaylad. Edilen dualara sessizce
elik etti. Necla, genlerle birlikte tavuklu pilavlar hazrlad, helvalar
datt, bulaklar ykad. Ev sahibesi gibi misafirleri uurlad.
Muzaffer hanm salonda tek bana oturmu kzyla torunun
fotoraflarn okuyor, gsne bastryordu. Etleri lime lime dklyor
gibiydi. Necla hangi ara yapverdii nane limonu Muzaffer Hanmn
140
yanndaki sehpaya brakt.
Sa olasn kzm. Sen olmasan ne yapardm ben, dedi Muzaffer
Hanm.
Ne demek Muzaffer Abla. Ben senin kzn saylrm, dedi Necla.
Hakk alacak deil mi bizi?
Alacak Muzaffer Abla. Ama istersen biraz dinlen, kendine gel.
Hakkya sylerim leden sonra gideriz mezarla.
Olmaz yle ey. Beklerler bizi. Kzm Ayla, torunum Zehra beni
bekliyordur imdi, dedi Muzaffer Hanm. Ar admlarla yatak odasna
yrd. Neclann katlayp yatan zerine brakt pembe frfrl etei
koluna ast. Salona dnd yeniden.
Hazrm kzm ben. stersen ara Hakky da gelip alsn bizi.
Aradm abla. Yoldaym dedi Necla.
 Birlikte paltolarn giydiler. Etei gzelce katlayp antasna
koydu Muzaffer Hanm. Kapdan karlarken Neclann koluna girdi.
iek de alrz deil mi giderken diye sordu Muzaffer Hanm
merdivenleri inerken.
Alrz tabii abla. Cennet bahesi gibi yaparz merak etme dedi
Necla.

141
 ey - Zeki Paral

Bir kymal, bir de ay ver bana usta!

Gztepe hep byle yapar abi.
Napt sana olum Gztepe?
Bu hafta maa gitmedin mi? Cevdet bal gibi kastl att kendini
yere, Nihatn nne.
amdibinde, bu breki dkknnda her sabah, bykl 142

kkl atlyelerde alan iiler kahvalt yapyor, akalayor,

syleiyorlard. Kimi sabah evden, aym yarm brakarak kyordum.
Yedi on sekiz banliy trenini karmamak iin hat boyunca kouyor,
nefes nefese yetiiyordum trene. Kalabalk vagonlarda oturacak yer
bulunmuyordu ou zaman. Birka durak sonra, evresinde sar yaldzl
ince bir erit, nnde, iki kanat arasnda ay yldz armal, geni kenarl,
lacivert apkasyla bir grevli, Bilet kontrol! diyordu, metalik bir sesle.
Yolcularn uzatt iki parmak geniliinde yeil karton bilete, elindeki
penseyle minik, gen delikler ayordu. e gidenler, bu ilkinden biraz
daha geni, baka bir kart uzatyordu, grevliye. Kullanlanlarn st,
ciddi grevli tarafndan tkenmez kalemle izilmi, o ayn gnlerini
simgeleyen rakamlar bulunuyordu kartta. Drt gnlk bilet creti
kadar daha ucuz olduundan, benim gibi ayn sonunu g getirenler,
bu aylk kart kullanyordu. Trene bindiimde, birbirinin ayns vagonlarn
iindeki karlkl koltuklar arasnda, camn nne sabitlenmi, kk
meyve suyu kutusu byklnde gri, alminyum dkm kl tablasn,
kl tablasnn incelikle tasarlanm kapan, kapak menteesini
her sabah, ayn hayranlkla izliyordum. Kimi zaman bir yolcu gazete
okuyor, eer spor sayfas aksa, omzunun zerinden boynumu uzatp,
ona fark ettirmeden bin dokuz yz seksen sekiz, seksen dokuz ligini
on iki golle bitiren Karyaka Spordan Yksel, haberini okuyordum.
Bazen yolcu, gazetesini okuduumu fark ediyor, bana anlaml gzlerle
bakyor, hrdatarak baka bir sayfay eviriyordu. Tren son istasyonuna
geliyor, ben de kalan yolcularla birlikte iniyor, yolcularn bir blmyle
amdibindeki sanayi arsna, arnn giriindeki bu kk ve her
zaman kalabalk breki dkknna yneliyordum. Sanayi arsndaki
atlyelerde alan, yz gz henz makine yandan kararmam
insanlarla brekinin nnde, alak taburelerden birine oturuyor,
Peynirli bir brek ver usta bana, bir de ay! diye sesleniyordum.
Sipariinizi alabilir miyim? dedi, siyah yelek iine beyaz gmlek
giymi gen kz. 143

Gazeteden bam kaldrdm, glmseyerek bana bakyordu.

Skca toplanm parlak siyah salar, bedenini saran yeleinin altndaki
bol kesimli, siyah, ksa eteiyle ok gzeldi.
Bir ay, dedim, yannda bir dilim de limonlu pasta ltfen!
Masalar, pastanede derinlemesine tek sra dizilmi. Bir iki masa
tede, cephesi boydan boya ak girie yakn bir baka masada, iki orta
yal kadn sohbet ediyor, orta boy porselen fincanlarla kahve iiyorlar.
Caddeye dnk sandalyemden Galatasaray Meydan grlyor. Krk be
dakika kadar nce buraya yrrken saa sola kk kmeler halinde
dizilmi siyah dizlikli, kaskl, apkal emniyet grevlileri iliti gzme.
Uzunca bir sredir gelmediim stiklal Caddesinin yeni hali, diye
dndm. Belki bir gsteri var. Buraya yaklanca birisi banka adyla
anlan kltr merkezinin nnde, dieri biraz daha aada, yolun
kenarnda; iki tane tank gibi, o iri, su pskrten aralardan vard. Ad
dilimin ucunda, anmsayamadm imdi.
Sar! Yz kere syledik ulan size. Takoz koyun altna unun.
Merak etme ustam benim, bi ey olmaz evelallah.
Nah bi ey olmaz. Damperi kaldrdn, hidrolik hortumu patlad
anasn sataym. Ne halt edecen?
Ezilecez abi, bcek gibi. Varsa kaderde, ne halt edelim, dedi ve
bir kahkaha patlatt Sar. Atlyenin alkan kalfalardand, kumral olduu
iin herkes Sar, diye seslenirdi ona. Usta kafasn bir o yana, bir bu yana
sallayarak glmsedi. Yanna kadar gelince,
Gnaydn evki Usta! dedi Sar.
evki ok olmamt bu atlyede almaya balayal. Onun
yksekokuldan ayrldn sonradan renmitim. Geldikten ksa bir sre
sonra, yerleik retim dzenini deitirdi. Eskiden, o blmdeki iilerin
hepsiyle bir damperin yapmna balanr, o damper tmyle bitirildikten 144
sonra ikincisine geilirdi. evki Usta damper retim srecini, arka ve yan
kapaklar, taban, srt gibi blmlere ayrd. Her bir blm iin bamsz
ekiplerin alt yeni bir retim zinciri oluturdu. Yeni yntemle
retim sresi on gnden drt gne dmt. Bu baar atlyede hakl
bir saygnlk kazandrd evkiye. Ancak makine mhendisi ve izim
ekibinden oluan, eski retim srecinin mimarlar bu durumdan honut
deillerdi.
Ko lan ay iki kap, dedi Sar yanndaki raa.
ki katl binann yola bakan yz drt, belki be kamyon
boyunda, boydan boya akt. Alt katnda damper yapm sryordu.
Asl ii sac ticaretiydi patronun. Bu yzden, alt katn yaklak te ikisi
deiik byklkte, kalnlkta metal siyah sac levha bekleriyle doluydu.
Tavana asl raylarda elektrikli vinler yzlerce kilo arlndaki sac
levhalar atlyenin bir ucundan dier ucuna tayordu. Sac ynlarnn
stnde ok sayda elektrik kablosu, oksijen, propan tplerinin krmz,
mavi, hortumlar dalmt. Sa tarafta eski, yeil bir torna tezgh vard.
Kaynak dikilerinin talanacan hangi akll syledi size bil-
mem. Arka kapan kaynaklarn zmpara tayla dzeltiyordum, evki
Usta beni uyardnda. Usta, daha gzel grndn syledi Erkan
Bey, diye, mhendisin ad azmdan kt. Krupsun damperlerine bir
baksn, fuara gitsin de! Malzemenin direnci dyor olum.
aylar gelince bulunduu yere kt, bir sigara uzatt Sar,
evkiye. Bizimkiler akam saat dokuza kadar altlar. nl,
baret Atlyeye indiler. Gaz alt kayna braklyor, oksijenin alomas
alnyor... Yalakalk diz boyu, dedi, evki. Takm hanenin stnde,
ynetim blmndeki mhendisi ve ekibini kastederek.
Hayrola?
Mermerci... O da buradayd dn akam.
Patron mu?
145
*
Ciddi, ask yzl, dnya batyor, haberleri hi ilgimi ekmedi.
Spor sayfasn okumuyorsam, mutlaka magazin sayfasn okuyorum
gazetenin. Kadnlar son derece ekici yapyor etek. Genellemeyi bu
kadar zarif bir Rus tenisi zerinden yapmak ne kadar doru olur,
tartmal. Maria Sharapovann Hrvatistan gezisi haberini okuduum,
daha ok da fotoraflarna baktm srada duydum, pastanenin
dndan gelen hakem dd seslerini. Sharapovann, eteini kald-
rp, ortunun cebine tenis topu koyarken ekilmi, Hrvatistan gezisiyle
ilgisi olmayan fotorafndan bam kaldrdm. Birka gen, azlarnda
ddkler, ellerinde renkli flamalarla getiler, pastanenin nnden.
Ben de katlacaktm aslnda yrye, dedi, tedeki masada
kahve ien iki kadndan biri. Demek yry var. Henz bir kalabalk
grnmyor oysa. Ara ara duyulan neeli bir davul sesi giderek yakla-
yor. eride oturanlar birden heyecanla, pastanenin boydan boya ak
giriine dizildiler. Bu srada biri sakall iki yabanc, sonra da bir delikanl
mteri girdi, garsonlarla konutu. Garson kzlarn dikkatle szd
gen mteri yanlarndan ayrlnca, glmsediler. Kltr merkezinin
nndeki su pskrten ara grnyor, neydi ad? Yanmdan geen
kpeli gencin incecik kalarna takld gzm. Rahatsz etmemek iin
gzlerimi kardm, elimdeki gazetenin sayfasn evirdim. evirdiim
sayfada o aracn resmi iliti gzme, altnda:
Yerli toplumsal olaylara mdahale aralarn (Toma), zmirdeki
Mermerciler Ara st Ekipman irketi retiyor. irket sahibi brahim
Mermercinin yapt aklamaya gre, tmyle yerli mhendis ve
iimizin emeiyle
Sandalyemden kalktm, yava yava dar ktm. Davulla,
arkyla, hakem ddkleriyle, enlik cokusu iinde yryen genler,
yallar, kzlar, erkekler ve her yatan ecinsellerden oluan kalabalk,
pastanenin nnden gemekteydi. Kadn kadna! yazan kk yuvarlak
146
dvizi gen bir erkek tayor, yalar ilerlemi iki adam, niversiteli
bir kzn yannda sallanarak ark sylyordu. Kalabaln omzunda
tad platformdan, geni etekli beyaz gelinlik giymi, sakall bir adam
selamlyordu izleyenleri.
Birinin beni grp de tanma olaslna kar apkam ve gne
gzlklerimi taktm, oradan uzaklamak iin kalabaln ters ynnde
yrmeye baladm. Yol kenarndan benim gibi glkle ilerlemeye
alan orta yal bir adam, gelinlik giyen sakallya bakt; duyulur
duyulmaz bir sesle,
Ne kadar ok ey varm ulan, memlekette! dedi.
Kalabala kar yrmeyi srdrdm. Uzun yllar nce al-
tm amdibi sanayi arsnda, o atlyede retilmi, su pskrten
aralardan birinin yaknna geldim. Aracn arkasna pembe bir rujla, u
cmleyi yazmt eyler: Yasak ne ayol!
Tema: Komu
 Temizeller Apartman - Nurdan Atay

Tand ilk haftayd, yapmm gzetleme deliine, onu

grmeye alyorum. Arada bir, zellikle sabah erken saatlerde
astml gibi bouk ve kesik nefes almalar, yksek sesle ha-ho-hu diye
barmalar geliyor.
Evin duvarlar biraz daha ince olsaym ierisini de grecek-
miim ama bir yerde o kadar abartmayalm, burada duralm deyip zardan
duvarlar brakmlar. Neyse, bu, gecenin bir yarsnda tanm. Ben eve 148
saat on ikiye doru geliyorum ya, gz ucuyla kar daireye bir gz at-
yorum her seferinde. te, bir sabah baktm, pencerelerde perdeler. Perde
mi? Birer bez paras demek daha doru. Eh, dier dairelerinkilerden farkl
deildi. Bu semte, bu yakr zaten diyen Refika Abla -ninem yanda
ama abla dememizi ister- beyazdan griye dnm tllerinin kocaman
deliklerini umursamadan pencereden aa sarkm, benimle sohbet
ediyor, anlyorum ki o bile renememi kar daireme kimin tandn.
Bam yukarya evirmi ona cevap yetitirirken, kar daireden kap
alma sesi geliyor. Refika Ablay camda asl brakp heyecanla kapya
doru kouyorum. Salonun son etabnda, tyl terliimin ince topuu
halya taklveriyor. Yzkoyun yere kapaklanyorum. Her eye ramen
mcadeleden vazgemeyen koucu gibi annda frlayp kalkyorum
ayaa, kalam ovutura ovutura dier ayamdaki terlii de frlatp
kapnn gzetleme deliine yapyorum yine. Kimsecikler yok! Bu kez de
aksi istikamette cama doru tekrar kouyu srdryorum, neyse ki ev
ok byk deil ya on admda bir utan bir uca varabiliyorum. Sokakta,
top oynayan veletler dnda kimsecikler grnmyor, ku olup umu
sanki.
Grmedin mi? diye soruyorum, gzetleme kulesindeki gre-
vini srdrp bir kamera titizliinde soka tarayan Refika ablaya.
Neyi? diye soruyor.
Onu ite, u kar dairemdekini
Yoo, kimse kmad evden diyor. Hani merak etmiyordun kz.
Noldu imdi? Ah, ben seni bilmez miyim? Daha yakamadn di mi adamn
cann?
Adam olduunu ne biliyorsun? diyorum, iki kat yukardan
sesleri o da duyuyor mu yoksa?!
Hadi, hadi, sen giderken ben dnyordum o yollardan. Bu
telan bir kadn iin olmaz senin diyor. 149

Gel de dert anlat imdi. Topu topu iki adam karsndan boat-
trdm, nolmu. Bu mahalleye, hem de bizimkisi gibi bir apartmana,
stelik benim dairemin karsna tanyorsan hazr olacaksn bana
geleceklere. Suzan Avc grse gzleri yaarr. Onun bayran gururla
tayorum. Ayn sar salar, memeler desen, bu yamda ta gibi,
smyor bir yerlere, frlayveriyor dar. Kiloda belki bir on kilo fark
atarm ama olsun, yakyor canm. Bir de gz szmelerimi, cilvelerimi
grnce, ee adamlarn dibi dyor haliyle. Krka bir kala durakta indim,
bir daha da binmedim mehur ya otobsne. Allah bindirmesin. Ayy!
Nereden aklma geldi imdi bunlar. Perdeleri karp ykamal bugn,
diyorum iimden. Benim de takntm bu ite. Bu drt katl, Temizeller
Apartmannn en temiz perdeleri bendedir. Hatta, yllardan beri boya
srlmemi, gkyzn bile gremeyecek ekilde aceleyle sktrlp
birbirine yaptrlm gibi duran, u darack sokaktaki apartmanlarn
arasnda bile rakip tanmam.
 Temizeller Apartmannn adna inatm gibi, oturanlarn-tabii ki
benim dmda- temizlikle uzaktan yakndan ilgisi yoktur. Evlerinin iini
bilmesem de perdelerinden her eyi anlayabiliyorum ne de olsa.
Giri kattaki bekrlarn deil perde alacak, kiralarn bile
verecek durumlar varm gibi grnmyor. Ev sahibiyle ke kapmaca
oynamaktan canlar kyor ocuklarn. Zaten perde yerine, aylardr sil-
medikleri camlarn tozu ilerini gryor. Eh, onun karsndaki eskilerin
mehur saat ustas Agop Bey kendini ykayacak durumda deil. Belki
doksan, belki yz yanda. Kaplumbaalarla yaryor.
Onlarn bir st katnda oturan Kadir abi zaten gecelerin adam,
vampir misali. Tm gn o siyah perdeleri ekili. Naptn Allah bilir.
Uyuturucu filan diyorlar ama pek inanasm yok. Onunla ilk ve son
konumamz, ben ie giderken merdivende karlatmzda yaptk.
Gzler kan ana, bir yananda bak izi bir yara. zerinde siyah takm
elbise, iinde beyaz gmlek. Bak, sen benim bacm saylrsn, ne de
150
olsa ayn apartmanda oturuyoruz. Olursa bir durum, Kadir abi yeti de
annda kapndaym, tamam m gzelim? Tamam, Kadir abi. Topu topu
bu kadar.
Kadir abinin kar dairesinde oturan Cemal abimiz, eve ayda iki
kere farkl bir kadnla urayp sesleriyle evimizi enlendirir. Onun da
zaten perde grecek hali yok. ki saat ya durur, ya durmaz. Cemal Abi
apartmandan her knda yanndaki kadnn poposuna hafife vurur,
sonra da dnp arkasna bakar. O srada camda hangi merakl varsa,
ona bir asker selam akar.
Aslnda en ok Refika Ablann karsndaki nono Cemodan
umutluydum. Bu tipler temizlii sever diye bilirim ama o da bo kt.
Annem, sakz gibi perdeleri asarken derdi hep Kadnn kalals, yeme-
in salals, bir de perdelerin krdamas, n bir arada yaptn m,
deme erkei batan karrsn. Her ne kadar kocada diki tutturamam
birinin dn dinlemek ne kadar doru oldu ama anne d ite,
kulama tutunup kalm.
Neyse ite, tam dalmm temizlie, yine kar komunun
kapsndan sesler geliyor. Ko bakalm Suzi. Ellerimde temizlik
eldivenleri, samda bir yemeni, ayamda eski pembe bir eofman
paalar sval, zerimde, amar sularndan beyaz beyaz lekeler olmu
bir zamanlar siyah olan tirt, tam kapy aacam, aynada ken-
dimi grp duruveriyorum. Beni byle gren bir erkein gece kbusu
olurum herhalde. u gzetleme deliinden bakaym filan derken yine
karveriyorum adam. Kap nnde baylmalar, bir fincanla zil almalar,
yanllkla o dairenin ziline basmalar gibi tm numaralar deniyorum,
tk yok. renemiyorum kim olduunu. Bir ey deil taknt olacak bu
durum bende derken taa taammm! Tanma gn gelip atyor.
Bizim pavyonda yine olay ktndan polis bir hafta kapatma
cezas vermiti. Ben de evdeyim tm gn. Uzanmm, televizyon
kanallar arasnda geziyorum. kr kr kar dairenin kap sesi...
151
Uarcasna kalkp bu kez kt kapy averiyorum. O da ne! Onu gzet-
leme deliinden neden gremediim belli oluyor. Ben aknlktan a-
zm ak bakarken,
Gnaydn, gzel bayan diye beklenmedik bir ses tonuyla
selamlyor beni. Allahm, ben bu sesi tanyorum ama. Bu o ok sevdiim
adamn sesi. Ad neydi dilimin ucunda, rihart m, rikart m?
G-g-nay-dn diyorum kekeleyerek.
ok grlt yaptm sanrm. Kusura bakmayn. yi gnler
Bir sre kapda kalyorum. yle aval aval baknca, adama da
ayp ettim diye, dertlenip duruyorum tm gn. Akama doru kapnn
alma sesini duyunca hemen averiyorum kapm.
Aa, kusura bakmayn, sabah yle birden ey oldu da
nemli deil. Ben alknm bu durumlara
Siz eymisiniz?
 Cce mi?
Hayr canm, o belli oluyor zaten. Aman, kusura bakmayn. Siz
u ey misiniz, bir artist var ya?
Evet, onun sesiyim ben.
Valla tandm p diye. Ayy ok heyecanl. Byle mehur biri
bizim evde. Ltfen gelin size bir kahve yapaym.
Rahatsz etmek istemem
Ltfen ayy ok heyecanlandm imdi. Biliyor musunuz ilk kez
nl biriyle tanyorum.
Onun bir ey sylemesine brakmadan ieriye ekitiriveri-
yorum kolundan. te, ok merak ettiin, o zamanki kar komumla,
yani imdiki kocamla tanmamz byle oldu canikom. Bir ay sonra
hop evleniverdik. Tabii, benim evime tand artk. Ayy, samalama, se-
sine deil tabii, karakterine am. Ben onun kadar kibar, onun kadar 152
dnceli bir adam tanmadm imdiye kadar. Pavyon mu? Devam
ediyorum canm, neden brakaym ki? Oralarda alyorum diye ey mi
sandn beni? Tamam, tamam, nemli deil. Neyse, bo ver imdi bizi. Sen
anlat biraz da. Bu gzellikle nasl bo braktlar seni? Yoksa birilerinden
mi kayorsun? Ah, ah anlamtm zaten. Bu apartmana sorunsuz kim
gelmi ki bugne kadar? Bak, artk kar dairende bir ablan var. Sktn
m hemen kapm alver. Tamam m gl yzl bebiim? Hadi, merak
ettim ok, imdi de sen anlat bakalm u kama hikyeni
 Sus - Meltem Bayrak

Ky boalp da doldu yleyse, keke stmzde silah olsayd,

dedim. Duymad mad. Duymad m, duymak m istemedi? Genken de
byleydi.
Az zaman geince:
Ne yapacaktn ki? diye sordu. Onlar iin deil, kendimiz iin,
dedim, eyler geldiklerinde yani
153
Bastonuna dayanp uzun bir soluk verdikten sonra:
Korkuyor musun? diye sordu.
u yama gelmiim, daha m lmekten korkaym? diye
yantladm.
lmekten deil, daha da grp greceklerimden, duyacak-
larmdan korkuyorum.
Yryebildiimiz yere kadar, biz de gitse miydik daa? diye
sordu. Kambur srtmn yere edii yzm yukar doru kaldrdm.
una da bakn, dedim, bu yal kamburla, topal kim srtnda
tayacakt; ocuklarla, hastalar zor gtrdler yanlarnda, zor katlar.
Hem biz istemedik ya gitmeyi.
Belki dadakilere yardm gelir, dedi.
Bakarsn, kye de yardm gelir, eylerden nce, dedim. Zorla
ikna etmitik evlatlarmz, onlar da uzunca bir sre boyunca brakp
da ayrlamamlard bir trl, yemin verip gndermitik. Naslsa geri
gelirlerdi.
Kyn bombo sokaklarnda, seksen yllk komum, ilk gz
arm, madla ikimiz kalakalmtk. Bir de akl umu Alifa. O desen
kimseyi tanmaz, kendini bilmez. Eiin glgesine oturmu bize bakyor.
mad:
nce, hepimiz bizim eve yerleelim, dedi.
Niye sizin eve yerleiyor muuz ki, bizim ki kyn giriinde,
geldiklerinden haberdar oluruz, dedim.
yi ya, bizim ev kyn knda, daa dier evlerden yakn,
geldiklerinde daha abuk kaar, uzaklarz ite, dedi.
Kaarmz! Gldm srada, Anam iyi ki beni bunlara
vermemi, inat slalesi! diye dnmeden edemedim. Alifann
154
koluna girip kaldrmaya altysam da ne mmkn; kuru gvdesiyle
kaplara tutunup, eie yatarak tepinince aresiz bohalar alp onun
evine yerletik. Konumay unutmu olan Alifa da, gidip gelen aklyla
avludaki bo salnca sallamaya devam etti. Onu salncan banda
brakp yrmeye devam eden madn peine takldm.
Yorulmadn m ihtiyar, nereye?
emsolarn kpeine bakaym, ok havlad gnahtr, dedi.
Yava yava yrrken, kymzn boalmadan, terk edilmeden
nceki seslerini dinlemek iin dikkat kesildim. Arkamzda braktmz
belli belirsiz salncak gcrtsna bir karasinein vzlts elik ediyordu.
Yanndan getiimiz evlerden birinin avlusundaki tavuklar, kanatlarn
vurarak katlar, az teme koca bir dut tanesi dt, sonra yine sszlk.
Sanki doa da, insan sessizliine zenerek seslerini azaltmt. Anladm
ki sszlk baka bir eydi, sessizlik baka. tekiler, komularmz, kyn
tm seslerini alp gitmiti. Sanki ky bir zamanlar canlyd da bu sabah
lvermiti. u evden Feryallerin bebeinin sesini duyamadm. tekinde
Bazinlerin yaramaz olanlarnn grlts de yoktu.
Sahi tm ky, evini, barkn, hayvann, erzakn brakp gitti
mi? diye bir daha sordum mada, beni yine cevapsz brakt. Yanndan
getii bir kapy yavaa iteledi. Bana yle geldi ki, tahta kap, pssz
ovada byk bir gcrtyla inledi. Austosun l sca, sszlk, sessizlik,
endie derken su diye inlemiim yere kerken. mad bo evden bir testi
suyla ktnda ikimiz de yanp kavrulduumuzu duyumsadk. Toprak
tas bama dikip bitirdikten sonra ona verdim. Bana bir tas daha uzatp
sabrla imemi bekledi. Sonra suyu tekrar doldurduu srada koluna
yaptm.
Dadakilerin sular biter mi ki? Varamadan, kurtulamadan
Yine cevap vermedi. Aman dedim, biz susamsak Alifa da
susamtr, o ne acktn bilir syler, ne de susadn, az bekle su
iireyim geleyim. 155

Gerisin geri, Alifalarn evine dizlerimi tuta tuta dndm. Dut

aacna srtn vermi olan Alifay, elinde salncan urgan, ba nne
dm olarak uyurken buldum. Eve merdivenlerden karak girmek,
testiden eilip su almak gibi gnn en basit hareketlerinin bile bizim
yamzda ne kadar zor ve yava olduunu bir kez daha anladm.
nmde bir tas su isteyiverecek bebeler yoktu. Alifaya da suyunu ii-
rip tekrar mada kotum. Daha dorusu kotum dediime bakmayn.
Koasm varsa da yallk brakmyor, dura dinlene yanna vardm.
Braktm yerde km, dnyordu. Kardeinin evine doru devam
ettik. Avluda duran kpek iniltiyle yaklat.
Sahi dedim kpeklere ne oldu?
ounu saldlar, bal kalsa alktan lr, kimi yanlarnda gitti,
bir de onlar m yol boyu besleyip sulasalard? Kap gitmitir kimisi,
dedi.
 Doyurmak lazm bunu, kocakar, atei yakp yal yapalm, bir de
hlamur, deyince ters ters baktm.
Topal ihtiyar sende, acktn m ki?
eri ocan yanna gittim. Gelinin yapt kuru yufkalar bezde
sarl buldum.
Yanlarna yiyecek de almadlar, on saatlik da yolu, bebelerle,
a susuz...
Birka saat sonra, yaptm bulgur ana yufka krp, kakla-
maya baladk. Alifay buraya getirememitim, avludan, salncan
yanndan ayrlmyordu. Disiz damaklarmzda eze eze yumuak yar-
may ineyip durduk. Alktan deil, daha ok igdseldi yaptmz.
Kyn iinde evden eve gitmek iin, ne olduunu henz bilmediimiz
baz eyleri yapmak iin kuvvete ihtiyacmz vard. Kalkp Alifaya da
ye-dirmemiz gerekiyordu. Sonra kyn sokaklarnda babo dolanan
kpekleri, tavuklar yemlemeli 156

Biz, dedim, niye kaldk burada

Kalarn yavalatmayalm diye, gidenlerin dnmeye bir
umutlar olsun diye, evimizde ocamzda lelim diye, dedi.
lelim yleyse, dedim bkknlkla.
steyince lnyor muymu? dedi. Elimi salladm.
Senle Alifa olmayaydnz? dedim, sustum.
Sen, Alifa, kpekler, tavuklar, keiler olmayayd? dedi sustu.
Bir daha dnyaya gelesim yok, o yzden lmeye de hevesim
yok, biliyorsun Mervan, cennet de cehennem de dnyada. kisini de
yaadk, dedi. Bam salladm.
Keke, dedim, baka bir dnya olsayd.
Birer sedirde uyuyup kalmz. Yallk ite, uykuyla lm
arasnda salnp duruyoruz. Zorlukla dorulurken baktm, Alifa her
zaman ki yerinde yoktu. Mervana iaret ettim, aramaya ktk. Duvar dip-
lerinden, kenarlardan yrrken cevap vermeyeceini bile bile seslendim.
Alifa Durup, dinledik, tekrar yrdk.
Yoruldun mu? diye sordu.
Bana bir ey gelmeden onu bulalm da, iyi ki ikiniz
yanmdasnz, dedim. Yanndan getiimiz kaplardan, kirli pencere
camlarndan ieri avlulara baktk. Belki bu ekilde yz hane dolaacak-
tk.
Ky halk, ocuklarmz, onlarn ocuklar, ocuklarnn o-
cuklar, gn domadan, scak basmadan yola kmlard. Kanc
kymd bu tal, kayal kra daa kouyorduk. Ne vakit gelseler, bizim
gibi olmayanlar, eyler ite, daa kayorduk. Her basknda erkekler
ve ocuklar lr, kadnlar kle pazarna karlrd. O yzden anasnn
eteine yapk ocuklar gibi dala bitiik yaardk. Geride kalm 157
insansz evler, avlularda ceviz, dut aalar, allarda keiler, kpekler,
sahipsiz kalakalmtk. madn peinden nmdeki eve girdim. te
ilann amarlar, kocasnn gmlei, ocuklarn giysileri, hl ipte asl
duruyordu. Sanki az sonra ierden ktnda Kz, gelinim, entarilerin
bulut gibi, kpk gibi bembeyaz, diyecektim de o da kkrdayp Nene,
anamgillere de syleyiversene o gzel dilinden, diyecekti. mad,
Burada da yok diye beni ekitirdi. Evlerin iine teker teker
girip dolamak istiyordum. stiyordum ki bu evde komularmn
dne kadar, kanl canl yaadn, bunun yalnzca benim hayalimden
ibaret olmadn kendime inandraym. madla ikimizin de Alifa gibi
ldrmamza az kalm olmalyd. Yanndan getiimiz her eve giriyor,
ne aradmz bilmezmi gibi, bir ryann iinde dolanr gibi evin alt
katlarnda dolayor, st katlarna kyorduk. Aradmz bir ey vard
ya, evin sahiplerini, oullarn, kzlarn kadnlarn, erkeklerini aryorduk.
Sonra ikimiz de eline bir eyler alm olarak- tasta duran bir avu
elma, bir ocuk dd - farkl odalardan dar kyorduk. Biz evin st
katlarndayken, yere kadar uzanan kirli beyaz elbisesi iindeki Alifann
da uzun, sska bir hayalet gibi glerek yan eve girdiini gryorduk.
Adeta bizimle kovalamaca oynuyordu.
abuk! diye baryordum o zaman ierdeki odalara bo bo
bakmakta olan mada: imdi de Reberlerin eve girdi.
Biz Reberin terkedilmi evine vardmzda ise o oktan arka
kapdan komu evin avlusuna gemi oluyordu. Byledir bizim evlerimiz,
i ie geen labirentler gibi. Birinden girip en sonuncu evden kabilirsi-
niz. Bu mimari tarz, yzlerce yldr saldrlardan kamz kolaylatr-
mak iin yaplmtr. Gerekten de Alifa, kuru kemikli bedeniyle bu
kamburla topaldan daha hzl hareket ediyordu.
Niye byle davranyor ki? diye sordum.
Deli ite! dedi.
158
Olur mu yle ey dedim. Onun hareketlerinin de kendi iinde
bir mant var senin ya da benim bilmediimiz.
Neyse, dedi mad soluk solua, telalanma, gz hizamzdan
ok gitmiyor, yaknlarmzda duruyor, bizi kendi oyununa ekiyor, tela
etmeden oyunu srdrelim.
ok da tetik baksana, dedim.
Akl hasta, bedeni deil ki! dedi. Haklyd. Bizi dinlediini
bildiimizden bararak konutu.
Baksana Mervan, burada oturup biraz dinlenelim artk, yorul-
duk nk.
Bana gz krpt, biz peinden gelmeyince o da biraz durup din-
lenecekti. Gerekten yorulmutuk. Toprak merdivenlere oturduk. Ku-
andan hanerini kard.
Reberin biley ta iyidir, deyince ben de belimi saran kaln
kuaktaki kk haneri uzattm. Klfndan karp bileye balad.
Hanerin sapndaki kehribarlar ovarak:
Kaybetmemisin, dedi.
Altm yl oldu, dedim, bugne ksmetmi.
Her sabah, elbisenin stne kuakla birlikte sarp hep
kuamda sakladm.
Sahi, dedim; Mervan, biz yaadk m, sevdalandk m, gldk
m bir zamanlar? Titreyen elini sallad. imdi ne yapacaz diye
fsldadm. Gn batm yaklamt, gnee yzn dnd, ellerini
balayp duaya balad.
Az sonra Alifann lyla yerimizden sradk. Dualarla,
bam dne dne yerimden kalkarken, Mervann koluna yaptm. Her
admmzda tahta merdivenleri gcrdatarak, soluk solua merdivenleri
indik. 159

Ne vakit bitecek, ne vakit bitecek, diye durmadan

tekrarlyordum.
Sus! diyordu o da hi durmadan, sus, sus, sus...
leri doru topal bacan her uzatnda; sus diye inliyordu.
Kalp atlarm sus, sus sesiyle atyordu. Ben oktan susmutum,
etrafmda aalar, yerde talar karncalar lk la baryordu.
Dnyann btn sesleri, btn lklar iimde birikmiken susu-
yordum. Bulutlar sus, sus diyerek dnyordu bamn stnde.
Hayatn tm seslerini, devinimlerini iinde toplayan tek bir szce
dnmtk. Dilsiz olmutuk, sus olmutuk, lal olmutuk, bir daha
dillendirmezsek ktl, adn bir daha anmazsak susturabilir, son
verebilir miydik? mad! diye bardm. Mervan! diye bard. Alifa!
diye bardk; kirli beyaz elbisesinin krmzya boyandn grdmz
Alifaya. O ise nndeki ukurda tepeleme yatan, vurulmu, st ste,
yan yana duran, l erkek bedenlerinin bir birini kaldrmaya alyordu
yerden, bir dierini. Birbirimize sarlarak yere ktk.
Hepsi deil, hepsi deil, ou kamtr, diye sayklyordu
mad. Bir ylan srnd evin duvarndan, kvrlm ban gkyzne
dikerek tslad:
Susss
Alifa kana bulanm beyaz elbisesini karp yerdeki llerimizin
stne rttkten sonra yanmza kt. lenlerin adn sormadm. Zaten
syleyemezdi. Elimdeki haneri Alifaya uzattm.
Alifa Alifa Hadi aclarmz sustur!
Susss dedi, boynuma sk skya sarlrken. Gne bir kez
daha da krmzya boyayarak batyordu. ylece sustum. stmzdeki
gkyznden lk la geen bir ahin gnee doru uzaklat.

160
 Artk Zamanlar - Ll Hitay

Metin, alt katmza tandnda on beimi yeni doldurmutum.

Onu merdivenler sayesinde tandm.
Okuldan dndm gnlerden biri olsa gerek, tanan
mobilyalarn istilas altnda olan merdivenlerimden ks ks karken
birden karmda belirdi. stemsizce bam kaldrp yzne baktm. O
da bana benzer bir kaytszlkla bakt. Olduka uzun boyluydu. Boyu,
btn isteksizliimi unutturan bir aknla sebep olduundan, ba- 161
m yzn grmek iin yukar kaldrmaya altm, boynum zorland.
Bu duraksamann ardndan eve doru son trtkla girerken durdum,
arkam dnp ona tekrar baktm.
Sonrasnda merdivenlerle pekien bir tanklmz oldu. Kimya
mhendisiydi. Mesleini yapmyor, bir turizm irketinde alyordu. a-
lt irketin bu ehirde bulunan acentesinde grevlendirildiini, bu
sebeple buraya tandn syledi. Benden on iki ya bykt. Bunlar
hep merdiven yoldalmzda rendim. sminin bana, ardna bir s-
fat eklemeliydim belki ama bunun aramzda gzle grlen boy fark
dnda mesafeler yaratacan ya da varolan ama yok saymak istediim
mesafeleri onaylayacan hissettiimden, uuldayan dncelerimi
byk bir hamaratlkla defettim. Metinin her zaman dank, her zaman
umutsuz bir hali vard. Gkkubeyi srtlamakla cezalandrlm Atlas gibi,
ba nne eik, omuzlar kk, sert ehreli...
Asansrlerden hi bir zaman holanmadm. Ne zaman asan-
sre binmek zorunda kalsam, her kat aralnda nefesim daralr, gz-
lerim kararrd. imde hi bulunmadm iddia ettiim dini inanlarm
depreir, aile byklerinden renip cenazelerde ve mezarlklarda
tekrarlamak zorunda kaldm, bylece ezberime girmi dualar sayk-
lamaya balardm. Asansrleri sevemedim; yalnzken kapatlm,
kstrlm, gmlm; kalabalkken tktrlm, bastrlm ve yine
gmlm hissederdim. Merdivenleri sevdim. Mecburiyetten deil. El
i dersinde rendiim kedi merdivenleri de ocukluumda bende b-
yk bir saplantya dnp, her krtasiyeye bir k huzmesi eliinde
ekilmeme sebep olmutu. Renk renk aldm katlardan yzlerce kedi
merdiveni yapmtm. Her trl sslemenin ham maddesi olabilecek
krapon katlar ile yine bu dnemde tantm.
Belki de asansrleri sevememe sebebim merdivenlere olan
sevgimdi. Apartmanmzn siyah tatan merdivenlerinin her izgisini
ezbere bilirim, her trden ayakkabm onlarn da ezbere bildii gibi...
Eer apartmanmzn merdivenlerini kullanrken hep ayn izgiyi takip 162
etseydim, andrabilirdim. yle byle hep belirli rutinlerle yaanan
hayatn kaama benim iin merdivenlerdi. Aylar renmeme mte-
akip, ay sonlarn takvimden deil, apartmana girdiim anda beni sarma-
layan ve ikinci katta younluunun zirvesine varan Saniye Teyzenin
kzartt baln kokusundan takip ederdim. Merdiven tutkum sayesinde
bakalarnn hayatna oka girmeden az ok ortak olabildiimi d-
lerdim. nc kat komumuz Aliye Teyze ve Mesut Amcann len
oullar ardndan ska tekrarlanan ve bastramadklar hkrklarnn
sesini duyarak, uzunca bir sre onlarla bir hznlendim. Kapc Rstem
Efendinin sildii basamaklar en ok ben kirletirdim. Basamaklarn hi
bir zaman ayn noktalarna basmamaya zen gsterdim. Birer atlayarak,
ikier atlayarak kmak; sadece sa tarafn ya da sadece sol tarafn
kullanmak; sana sekmek, soluna sekmek, bir adm atp br adm
yanna getirerek, her basamaa tek bir aya basarak adm adm,
ilk admlar hep sa ayakla ya da ilk admlar hep sol ayakla atarak
trmanmak..Daha da kkken tek ayak stnde zplayarak bazen yalnz
sa ayan, bazen yalnzca sol ayan stnde ve bazen koturarak
stnde delice, kapya soluk solua ter iinde yorgun argn varmak,
bana varabildiimi tam anlamyla hissettirirdi. Merdivenin olaslklarn
sevdim belki de... Sonunu grememeyi ve ben vardktan sonra devam
etmelerini... Sanki istesem gkyzne kadar merdivenlerden devam
edebilirmiim yanlgsna bile isteye gnl verdim. Belki de hareket
halindeyken duraan olmay sevemedim.
Metinin de sklkla merdivenleri kullandndan emin olduum-
da Sen de mi asansrleri sevmiyorsun? diye sordum. O da Hayr,
beklemeyi sevmiyorum, dedi. Eik duran ban, konuaca zaman
kaldrmaz, yzme gzlerini yana kaydrarak bakard. Sonra gzlerini
benden teye devirerek, konumaya hevesli olmadn belli ederdi.
Arkadama ders almaya gittiim ve olduka ge dndm bir
akam, eve karken onu, onun kat ile bizim kat arasndaki basamaklara
km, ban duvara dayam, elinde tuttuu anahtarlna dalgn dal-
gn bakp, oynarken buldum. Bir sre nnde dikildim. Bir ey sylemedi. 163
Bir ey sylemedim. Ban kaldrmadan gzlerini yukar kaydrarak
zerime dikti. Bana dokunmak istedim, yanna oturmak, yzm
yzne yaslamak... lk zamanlar ne kadar kabul etmek istemesem de
onu ilk grdm andan itibaren ona sarlmak istedim. Ama o gece hi
birini yapamayarak sadece yi geceler diyebildim. Kapya vardmda,
bir kat ncesinde durmama, durduktan sonra kalan ykseliimi ar ar
yapmama ramen nefes nefeseydim.
Bir sre iin Metine hi denk gelmedim. Zaman aral arttka
onun katna vardmda fazladan oyalanmaya baladm. Annemin
fazladan yapma alkanl bende de mi var diye dnmeden
edemedim. Annem evden klaca zaman, oca, ty, kombiyi mu-
hakkak kontrol eder, kapdan kmak zereyken bir tedirginlik zerine
reklenir, bize suikasta her an hazr bekleyen ev aletleri boluk bulup
eyleme geemeyecekleri kadar sk bir istibdat altna alndklarndan
emin olununcaya kadar tekrar tekrar kontrol edilir, ev ancak bundan
sonra terk edilebilirdi. Annem bu hallerinin msebbibinin ben olduumu,
benimle bir bu fazladan yapma alkanln kazandn sylerdi. Olduk-
a hareketli bir ocuk olduum iin durmadan terleyip, stm bam
kirlettiimden yannda her daim fazladan i amar ve kyafet tadn,
altm fazlaca slattmdan fazladan bebek bezi tamaya baladn,
ok itahl olduumdan fazladan biberon ve mama tadn, byle byle
her eyi fazladan yapmaya baladn sylerdi. Klfetli bir yaradlm
olduunu dnrdm ve bunun arln bekleyerek omuzlayabilirdim.
Fazladan yapma halleri babamda da yok deildi. Ancak babam
bu durumu annem kadar dillendirmezdi. Biriktirmek, saklamak iin
kulland her trl yntem yetmezmi gibi evin envai yerlerine para sak-
lar ve bunlara acil durum paras derdi. Acil durum paras fikrine annem
de baylm olacak ki, evin kendilerince gizli olarak adlandrabilecek her
yerinde ince para tomarlarna denk gelinebilirdi. ocukluumda ev, bu
sebeple benim iin gerek anlamda bir define adasyd. Yemek masasnn
bacaklar ve gvdesinin birletii yerlere kstrlm paralar, masann 164
altna girip ylece aylaklk yapabildiim zamanlarda; yataklarn altna
sktrlan paralar kendimi kpek ilan edip, evin her bir yanna koklayp
emekleyerek girip ktm zamanlarda; i amar ekmecelerine
saklanan paralar canm sklp sa solu kurcaladm zamanlarda
ele geirirdim. Ganimeti bol bir ocukluktu. Bulduum paralar onlara,
grevini yerine getirmi olmann gururuyla sunardm. Annem ve babam
bu keiflerimi hi bir zaman memnuniyetle karlamad, acil durum
parasnn sakland yerler ben bulduka deitirildi, en son ayakkab
kutularna snacak kadar yersizleti. Annem ile babamn neleri acil
durum olarak belirledii konusunda bir fikrim yoktu. Bu konuya ilikin
emin olduum tek ey, benim aciliyetlerim ile, annemin ya da babamn
aciliyetlerinin birbirleriyle uyumasnn imkanszlyd. Akl ermesi
yana geldiimi dndklerinde, acil durum parasnn yeri bana da
akland. Herhalde bylece ekirdek halimizde birbirimize gven ve
saygy yitirmememiz, bir btn olarak fonksiyon gsterebileceimiz bir
effaflk arzulanmt.
 Metinin apartmana tand senenin yaz, ailemle tatile
gitmek istemedim. Belki Gzel Sanatlar Fakltesine gidebileceimi bu
sebeple izim dersi almak istediimi syledim. Gerek amacm yalnz
kalabilmekti. Tercihlerimin ve sorumluluklarmn bilincinde olmam ok
holarna gitmi olacak ki itiraz etmediler. Scak yaz gnlerinde sabah
kursa gidip, oradan doruca eve dnerdim. Hava dolamaya elverili
deildi, dnya kocaman bir asansrd. Gne insann kyafetlerini
yrtmak ve teninin kavurmak ister gibi yordu. Tatile gitmediime
piman olduumu kendime itiraf edemesem de yleydim. Bir sre
kurstan eve gelir gelmez pencereleri ap, stmdekileri frlatarak,
buz gibi suyun altna girerek serinlemeye altm. Babamn itii
sigaralarla sararm, bir zamanlar beyaz olan tl perdelerin hareket
etmesini, erimeye yz tutmu bir dondurmann diriliinde yerletiim
koltukta umutsuzca bekledim. Arada benim de tellendirdiim sigarann
dumann salonun ortasna fleyerek, dumann flediim hizada
bembeyaz bir bulut halinde asl kalmasn, hafif bir esintiyi zleyerek 165
izledim. Serinlemek iin gn iinde defalarca suya girmenin nihayetinde
bir bkknlk haline gelmesi sebebiyle bir sre sonra vcudumun tavan
yapm ssn, torbalara doldurduum buzu enseme koyup, evin tala
denmi koridorunda, yalnayak gezinerek soutmaya altm. Gne-
in yeryzne yapt ikenceye isyanm sessizce iime atp, gnlerin
skmln kitaplarla hareketlendirmeye karar verdim. Romanlar
kendime her zaman yakn hissettim. Bir roman karakteri ardndan
isimlendirilmiim. nsann romanlara kendini fazlaca kaptrmasnn,
roman karakterleriyle kendilerini fazlaca zdeletirmesinin salkl
olmad sylenir ancak ben kendimi bu durumun bir istisna olarak
alglardm. Belki de bylesine inanmay gnlden istememin sebebi,
bir tembellik hali; belki de gerekliin katlna kendimce savurduum
bir tekmeydi. Romanlar sahiplenmemek adm sahiplenmemek gibiydi
benim iin. Varlmn zn bir roman karakterinde bulabilme lksne
sahip olduumu dnrdm. Benimle hi bir ortak zellii olmayan bir
kadnn devam olduumu varsaymak, olmaktan, oluturmaktan daha
zahmetsizdi. Kendimi o kadna, o hikyeye, bakaca koullarda verilmi
ikinci bir ans olarak addetmek, gnleri anlaml klmann kestirme bir
yoluydu. Yatlarmdan fazlaca bir yaanmlm olduunu dnerek
farkl ve nemli olduuma inanmak istemekti belki... O romandaki
kadnn sevildii kadar sevilmeyi ve sevebilmeyi, o sevginin gerek
bir sevgi olup olmadn sorgulamadan istemekti belki de... Tatsz
sonlanm, przleri olan bir ak yeniden, arzu edildiince yaayp,
mutlu sonlandrabileceim yanlgsna gnl verdim. kinci seferinde
olmalyd, herkes ve her ey ikinci bir ans hak ederdi. Bu dncelerle
kitaplara daha da gmlp, hayatma bakaca hayatlar eklemeyi, veri-
len ikinci ans iin elimi kuvvetlendirmeyi kendime i edindiim gnlerdi.
Kitaplarn nemden yap yap olmu sayfalarn, parmaklarmn tm
efkati ile birbirinden ayrarak evirdiim, gitgide Metinnin aklma daha
fazla dt, sokak kapsnn alndn, kapy atmda karmda
Metini bulacamn hayalini sayfalar ilerledike yeerttiim gnlerdi.
Aklma Metinin oklukla geldii bir gnn akam anlk bir 166
kararla alt kata inip kapsn aldm. Gnlerimin zincirini bylece
kracaktm, beklemekten vazgemek, annem etrafta olmadndan ok
daha kolay grnmt.
Kapy ap, karsnda beni grdnde bir an duralad.
Diyeceklerimi hazrlamadmda Seni oktandr grmyorum, bir
merhaba demek iin uradm, diyebildim. Merhaba dedi. eri davet
edilmekte kararl olduumu, kapda dikilip hi bir yere kprdamamamdan
anlamas ve eri gel istersen, demesi iin sre geti. Beklediim
daveti almamla, kapdan ieri bir adm attm, daha fazla ilerleyemedim.
Bacaklarm sanki yoktular, komut dydlar. Oysa kendine gvenli bir
kadn gibi olmak, grnmek istedim. kinci ans yakalayan biri olarak
korkak ve gvensiz olmamalydm. Evin gr iyiden daraltan dumanl
bir hali, boaltlmaya enilen kllklerin, halya, perdelere ve evdeki her
trl kumaa sinmi ar bir kokusu vard. Evi kaplam duman ve evin
karanl bir mddet cierlerimi ve gzlerimi yakt. Yzmn yanmasnn
sebebinin de duman olduunu kendi kendimi ikna edebildim. Duvara
dayal l koltua zar zor ilerleyip, kesine ilitim. Bir eyler ier
misin? diye sordu. Varsa bir bira alaym diyerek yantladm. ki
sevmememe ramen neden byle dediimi bilemedim. Glerek yi,
tamam dedi. Mutfaktan iki bira alp, geldi. Birer de sigara yaktk.
Koltuun karsna yerletirilmi televizyona bam evirdiimde,
pen bir kadn ve erkein dondurulmu grntsne denk geldim.
Film izliyordum, birlikte izlemek ister misin? diye sordu. sterim dedim.
Filmin ortasndan sonuna izledik. kinci bira isteyip istemediini sordu,
istediimi syledi. Mutfaktan salona geldiinde yanma oturmad. Bir
elinde sigara, bir elinde biras ile salonda gezinmeye balad. Eski filmler
izlemeyi sevdiini syledi. Sylenecek her eyin sylendiini, yaanacak
her eyin yaanm olduunu, en gzel filmlerin ekilmi, en gzel
romanlarn yazlm olduunu syledi. Biz arta kalanlarz. Koca koca
yaanmlklardan arta kalanlar. Kuytularda unutulmaya mahkumuz,
dediinde yz tereddtten o kadar uzakt ki aksine bir fikir ileri srmeyi 167
dnmedim. Artk zamanlar yayoruz, bizden nce yaanm tm
zamanlarn iyi kt nesi varsa, birikmi bir ekilde zamanmza tm
younluuyla yldndan zlemiyor, dediinde de suskunluumu
korudum. Belki de ikinci anslarz demek bu durumu kendime zel
bulduumdan sama geldi. fkeli bir ktmserlikti onunki, sorgulamak
istemedim.
Byle byle scak gnlerin akamlarnda Metin ile dzenli olarak
film izlemeye baladk. ten geldii saatte ona inerdim. Her akam Casa-
blanca ile noktalanrdk. Casablancay her izlediimizde Metin, Rick ve
Viktor ile birlikte sigaralar ard ardna yakard. Bir keresinde Bugn olsa
Ilsa ne yapard sence? diye evin havaszln daha da fazla dumanla
doldurarak sordu. Bilmem? diye yantladm. Bunun zerine Sen olsan
ne yapardn peki? diye sordu, ardndan cevabm beklemeden Rickle
kalrdn bence, gerekte Ilsalar Ricklerle kalr, filmlerde Viktorla diyerek
kendini yantlad. Aslnda bu soruya cevabm bu ekilde olmayabilirdi
ancak konuyu uzatmak istemedim. Anlamlandramadm onca eyin
dnda Casablancann onun hassas noktas olduunu anlayabilecek
birisi varsa o da bendim. Bana birinin romanlara kendimi fazlaca
kaptrdm ve kurmaca bir karakter olmadm sylemesi gibi bir eydi
ona Casablancay, Casablancada brakmasn sylemek. Casablancay
sadece izlemez, yaard. Bazen aramzda on iki yl deil, bir asr varm
gibi yapard. O filmleri izlerken, ben daha ok onu izlerdim. Televizyondan
yansyan n kimi zaman solgun, kimi zaman rengarenk aydnlatt
yzn, yznn her izgisini, konuurken dudaklarnn kenarlarnn
yukar doru kvrln, ellerini, sigarasn elinde tutarken iaret ve ba
parma arasnda saa sola dndrn... Her gn ve her filmle scak
gnlerin yapkanlnn ikimizin bedenini birletirmesi beklentisiyle,
oturduumuz koltukta aramzdaki mesafeyi azalttm. lk kez bam
omzuna Rzgar Gibi Getiyi izlerken koydum, ses karmad. lk kez elini
Kzgn Damdaki Kediyi izlerken tuttum, ses karmad. Casablanca ile
noktaladmz akamlardan birinde, onu ilk kez ptmde afallayarak
duraksad, tekrar dudaklarna uzandmda ise ses karmad. Sert eh- 168
resinin aksine dudaklar yumuakt. Soyunurken ikinci kez dnmedim.
Metinin de itiraz etmesine izin vermedim. Bylece dzenli olarak
sevimeye baladk. Annemlerin gelii ve okulun almas ile bulduum
eitli yalanlarla hafta ileri bir akam ve her Cumartesi sabah olarak
ekillenmi bir dzende grtk.
Metini gremediim bir cumartesinin takip eden haftas, en
son grmemiz zerinden alt gnn gemi olduu, ksa ksa kaak
telefon grmelerimize kzdm, umutsuzlua kapldm zaman-
lard. Telefon grmelerimizde Anlatmam gerekenler var, bir vakit
bulunca anlatacam diye sayklamalar fkemi katlayarak arttryordu.
Kapsna gidip geitirilerek ama neden geitirildiimi alglayamayarak
eve dndm, merdivenleri bolayp, asansr kullanmaya bala-
dm zamanlard. Dzene alan her insan kadar, grmelerimizdeki
aksaklktan tr kaygl ve huzursuz olduum, annemin o gece evin
altna stne getirmesinin sebebinin bir aray olduunu kavrayabil-
diim zamanlard.
 Aradn bulamam olacak ki; Bu kutudaki para nereye gitti?
diye evin giriinden odama doru seslendi. ttm ileri srerek
odama erken ekilmitim.
Bilmiyorum dedim.
Sen mi aldn? diye sordu.
Hayr, ben almadm diye cevapladm. Annemin pes etmeye
niyeti yoktu, paray bulmakta inat ve inanlyd.
Allah Allah nereye gider? sayklayarak aklna gelen yerleri kur-
calad alp kapanan ekmece dolap kapaklarnn seslerinden belli
oluyordu. Sen aldysan syle, nemli deil dedi srarcln anlayla
rten bir sesle.
Ben almadm dedim.
Kim ald o zaman? diye stelemeye devam etti.
ekmelerin arasnda Babam almtr belki. Biraz nce eve 169

girip, yeniden kt dncemi konunun kapanmasn umut ederek

belirttim.
yle mi? Duymadm dedi. Evin kapsnn alp kapand sra-
da odamn karsndaki tuvaletin karanlk odam aydnlattndan
tuvalette olmalyd, bu sebeple herhalde kap sesinin duyamamt.
Evin kaps tekrar bu sefer daha hzlca ald. Babamn her
zamankinden daha grltl soluunun hrdatt poet sesleri oda-
ma kadar geldi. Yanaa kondurulan pcklerin nlamasnn arasndan
annem Ho geldin dedi. Babam her harfin arasnda hava kararak zar
zor Ho bulduk diyebildi.
Annem babamn haline meraklanm olacak ki Neden nefes
nefesesin? diye sordu. Babam Alt komunun kars asansrde kalm.
Merdivenlerden ktm dedi.
Aaa evli miymi o ocuk? annemin merak dinmedi.
 Duymamak... Daha fazla duymamak istedim. Yorgan burnu-
mun altna kadar ektim. Kulaklarm bana inat her kelimeyi iine ekti.
Erkek sesi: Evliymi. Merdivenlerden karken Rstem Efendiyi
grdm, o syledi.
Kadn sesi: Ben onu yalnz yayor sanyordum. Saniye Ha-
nma denk geldim geenlerde, ocuu ekitirdi, rahat edemiyorum,
tekinsiz adam, kimin nesi belli deil, bekar adama da ev verdiler diye.
Erkek sesi: Ne biliyim, Rstem Efendi yle syledi.
Kadn sesi: Kutudaki paray sen mi aldn?
Erkek sesi: Ben aldm, gelirken bakkala uradm nakit yoktu
yanmda, pos makinesi da arzalym, paray alp bir daha gittim.
Kadn sesi: Ben de paray bulamaynca Gnseli ald zannettim.
Erkek sesi: Gnseli nerede?
170
Kadn sesi: erde, yatyor, zerinde bir krklk varm.
Sessizlik...
Zaman, kelimelerle bir ar ar yattm yatan zerinden
akt, bana dokunmad, ona dokunamadm. Ama grdm, ardma akan
zaman grdm. Gemi, oluurken ahitlik edebildim. zerimde bir
krkln olduu gnlerdi, merdivenleri, kendimi, bulduumu zannet-
tiim benliimi ve ismimi o zaman iin sevmediim gnlerdi.
-Sessizlik-
 Miras - Aslhan Kocabal

Tanyor muydun kadn? diye sordu Yusuf.

Gcn biriydi, diye cevap verdi erife. Trnaklarn kesiyordu
ktr ktr, oral deildi.
Sen ne zalim karsn be! dedi Yusuf, kl tablasna den krmz
trnak paralarna bakarak.
Ne diyeyim ayol! Allah rahmet eylesin ld gitti ite, herkes 171
vakti gelince lyor.
Vallahi, dedi Yusuf, sigarasn flerken, bizim lemde bile
senin gibisi yok. Hi olmazsa mhladmz adamn arkasndan ileri geri
konumayz biz.
Ben konuurum ne var? Gckt ite, yok ses ettin, yok adamlar
eve aldn, yok mahalleden laf oluyor, yok apartman hamambcei bas-
t hepsi senden geliyor. Aman be, ld de kurtuldum, sefam olsun, hem
kocamt kar, bu yatan sonra yaasa ne yaamasa ne, kimi kimsesi
de yoktu vakitlice boylad ite tahtal ky.
Acayipsin lan, dedi Yusuf, sska yanaktan makas almaya
alarak. Parmaklar birbirine arpt.
Azck imanla be kadn! Adamlar azck ele avuca gelecek
karya bakar, Ankara asfaltna dndn iyice! Akama gelmem, sen de
sokaa kma bugn, duymayaym, dinlen.
 Emredersin paam! dedi, sinirle. imanlarm ya, sen
imanlatrsn artk beni. Artk sabaha ball kaymaklar, akama kuzu
pirzolalar getirirsin. Anca erife mteriye git, erife mteri geldi kalk.
Bu vcut hi et tutar m hi soruyor musun a pezevenk?
Yusuf elinin tersiyle okkal bir tokat ak edecekti ki, durdu. Yalan
da deil Pezevenkti ite.
Beni gnaha sokma giderayak, diyerek kt kapdan. erife
derin bir nefes alp kendini kanepeye att. zin gnyd, sefasn srerdi
normalde. Dip boyasyd, manikryd, adasyd derken kuafr
koltuunda fincan ac kahve bir paket de sigarayla kapatrd gn.
Bugn dier izin gnlerinden bakayd. Yllardr kurutulamayan boklu
bir dere gibi akp giden hayatnn son gn Bugn ocuklarn bit ve
kusmuk iinde gezdii sefil mahallesinden knn ilk gn, mucizelerin
alnna kck bir pck kondurduu gn
Abdest alp rahmetlinin ruhuna okuyacakt ki termosifonun 172
almadn hatrlad.
Olsun, dedi, souk suyla grrz iimizi. Kadncaz iin
buzlu nehirlerde ykansan az, kor atelerde dalansan daha az.
Bismillahhirrahmanirrahim, ruhuna gitsin gani gani.
gn nce kaldrmlard rahmetlinin cenazesini. Kadnca-
zn erifeden gayri kimsesi olmad gibi, erifenin de u zalim dnya-
da ban gvenle yaslayaca ne bir anas ne bir teyzesi vard. Yirmi
yedi yandaki yollu erifeyle seksen alt yandaki Hac Nazife Teyze
birbirlerine ay orba gtre gtre can yolda oluvermiti. Kimselere
aktrmyordu erife. O pezevenk Yusuf, erifenin bir srda, bir yol-
da olduunu iitti miydi muhakkak bir bulaklk karrd kadna. Elinde
avucunda ne vardysa el koyduu yetmezmi gibi bir de sevdii ne varsa
yok etmeyi vazife bellemiti kendine. erife yirmi sekiz yllk mrnde
nihayet temsili bir ana bulmuken onu kaybetmeye hi niyetli deildi.
Ak ak syledi Nazifeye: Ana, sakn kimse bilmesin
grtmz, hani o gn ar gelen kabak kafal herif var ya,
merdivende sesini duydu muydun sakn kma, kt adam o, bu yatan
sonra seni bile e bee satar vallahi.
Kzm, demiti Nazife, braksan bu ileri. Emekli maam
var benim, memlekette de birka arazim. Gitsek de, sen baksan bana.
Geinir gideriz. Hayrl da bir ksmet kar bakarsn.
Bu vakitten sonra benden affedersin bir bok olmaz Hac Ana,
demiti erife. Benim te tarafta eksi yedinci kattan yerim hazr. Su-
yumu koymular da altna odunumu atmlar bile. Bo ver ana, iyiyiz
byle.
erife, Nazifeyi son grdnde sanki biri dinliyormu gibi
eilivermiti kulana.
Krk tas su dkeceim sana, sonra da Eyp Sultana gideceiz.
Kahkahay basmt erife, ben seni bekletmeyeyim ana, sen
173
Eyp Sultana gidedur ben de Ispartaya yol alyorum bayiler toplantsna.
Hatrl mteri naparsn.
Nazifenin vefat erifenin ehir d mesaisine denk geldiin-
den naa ldkten bilmem ka gn sonra tesadfen bulunuvermiti.
Bir gariplik olduunu fark eden yine erife olmutu. Valizlerini frlatp
ayaklarn uzatm, ortal saran le kokusunun yedi saatlik yolculuktan
muzdarip ayacklarndan geldiini sanmt nce. Kadncazn sesi
sedas kmayan saysz kedisinin hep bir azdan yaygara kopardn
duyunca kapsn tklatmt korkuyla.
Nazife Ana, diye birka kez seslendiyse de cevap alamam,
kokunun da kapnn aralk yerlerinden tm apartmana dolutuunu fark
etmiti.
Eyvahlar olsun.
Yedek anahtaryla kapy ap Nazifenin televizyon karsnda
ylece tebessm eden bedeniyle selamlat.
 Ben adam gibi adam severim, sznn eri, Anadolu delikanls
olacak, diyordu televizyondaki arkc. Nazife sanki arkcnn otriine
bakyordu pr dikkat.
kar kzm unu deyiverecekti, ban bala da seni bir Eyp
Sultana gtreyim.
l basmamak iin zor tuttu kendini erife. Neticeten birka
l adam bir de l kadn grmek nasip olmutu ksack hayatnda. i
sourdu insann lleri gre gre ve maalesef insanlktan kyordu
insan dediin lnce; kay gibi, sucuk gibi effaflayor, pelte gibi
geviyordu. imdi o koltuktaki Nazife deildi mesela. Balmumundan
yaplm bir nine figryd. Yine frvermiti demek kalbi, frmekten
azck fazlas
Kedileri salona toplayp ac haberi verdi, Anamz ld cncklar,
bamz sa olsun. Belediye ekiplerini aramadan evvel ortal derleyip
toplad, el alem gelip de gya da hacyd ne pis karm demesin diye. 174
Rahmetlinin kokulu yanana bir pck konduracak ki iskemlesinin
kenarnda sallanan kat parasn grd, averdi merakla.
erife, neyim varsa heladaki sifonun stnde, dnyaln
yapar. Suyunu dkn de gzm arkada kalmasn, memleketteki evin
adresi: Kuyucu kmaz, Numara: 342, Kap:5, Yukarahlat, BLECK -
Ben Nazife Hsran, nc ayn bei bin dokuz yz doksan bir, diyordu
Nazife.
Polisiydi, belediyesiydi gelmeden iini grd erife. Desteleri
eski psk bir arafa sarp kt kapdan. Yusufu bekledi, mesaiye
gitti peinden. zin gnne kadar cilveyle, ihtirasla vazifesinin banda
kald. Hibir eyasn toplamayacakt, kiriyle pasyla, ryle tortu-
suyla geride kalsnd her ey. Bar taburelerinde ypranan pantolonlar,
serserilerden kaarken sklen etekleri, sigara, adam ve ter kokan
bluzlar, topuklar eprimi baya ayakkablar hatta Ayenin dne
giydii elbisesi bile Marapay ald, ilk tas dkp l bast.
Termosifon almyordu, ikinci tas yerde brakt.
 Komu Dayanmas - Nergiz imek

Ah, bu nar lekesi de nasl kar anacm!

Ltfiyenin sorusu salonda hummal bir tartma yaratt.
Btn azlar alp arszca kelimeleri sralamaya balad. yle
bir grlt olutu ki, insanlar artk birbirini duyamaz oldu. Azlardan
akn akn boalan okbilmi laflar atal-bak ngrtlarna kart. Eller-
kollar tm bu kargaay bastrmak gayretiyle seslere elik etti. Sessizlik
175
anlarnda yemeye direnen, mymntlaan azlar, ilgin bir ekilde, bu
gibi ateli tartmalarda inadna sanki breklere, salatalara, tatllara
saldrr, lakrdlar lokmalarla harmanlanrd. Bylece de bir kargaadr
hkm srer, bir gz dierine demeden, bir kulak dierini duymadan
konutuka konuulurdu. Kelimeler bir eylerden ya da birbirlerinden
alrlarcasna akr akr, dinlenmeyi ummakszn ve umursamakszn
ard ardna dizilirdi. Lakin tm yrekler anlamaktan ok anlatmak
iin arptndan, bu halden honut olmayan da kmazd. Bu byle
ortalama on be dakika kadar devam ettikten sonra, hayret verici bir
ekilde ve sadece gn ahalisinin sezebildii bir anlama zemininde,
yine de sonuca varld ve aprinix adl leke karcnn en iyisi olduunda
karar klnd. Bylece ortalk, bir sonraki temizlik, yemek, rg ya da el ii
sorunsal ortaya atlana dein, sakinlemi oldu. te tam o srada, ksk
mrltlarn hkimiyetindeki o anda clz bir ses duyuldu. Yeni gelinin titrek
sesi konutu: Tek derdin nar lekesi olsun be aba. Ahhh, ah!
Kafam evirdiimde o ana kadar varln hissetmediim,
yanmda oturan pak tenli, on sekizinden byk olmayan, ban yeme-
niyle usulen kapatm, kafasn emi elindeki t iiyle uraan kz
grdm. Aslnda kendi kendine konumutu sanrm, zira benden baka
duyan olmamt. Ya da kimse duymak istememiti. Mnevver Hanmn
gelini bu olsa gerek, diye dndm. Dncemi teyit eden Mnevverin
ters baklarn yakaladm. Demek duymutu, e tabi dierleri de.
Bylece, kimsenin onu dinlemek istemedii de kesinlemi oldu. Dertli
olduunu biliyordum bu kzn, ama Mnevvere bulamaya gelmezdi.
En iyisi duymazlktan gelmek derken, ban evirip sola, gzlerimin
ta iine bakt. Hafife glmsemeye altm. O ince dudaklarn yaya
yaya srtt. Gzleri gencecik parlad ve merhaba, dedi, ben Glsm.
Selamn kesik bir ba hareketiyle aldm ve yine glmsemeye altm.
Sonra da acemice bir refleksle sola dnp br yanmdakinin el iine
bulatm. Biraz sohbet ettikten sonra yine de- kabalk ettiime kanaat
getirerek, bam Glsmden yana evirip konutum: Kusura bakma,
hop oturuvermiim, grmedim seni daha nce. Ziyan yok, dedi, zaten 176
kimse grmedi.
Mahalleli komular olarak bu salonu dolduran bizlerin, bu kza
kar soukluunun sebebi malumdu. Bu gencecik gelin, geldii yere,
o ucube da kyne bakmadan, vard ailenin deerini bilmeden, dik
ballk etmi, kocasna kar koymutu. Kaderine raz olup oturduu
yerde oturacana inat etmi, kavga karmt.
Bundan birka hafta ncesi: Her zamanki laflar, hep bir
azdan konumalar, ardndan gelen ksack skt anlar, bu anlarda
ban elindeki iine gmp i ekmeler, atalna uzanp kk bir
lokma brek yemeler nazlanrcasna, aylar hprdetmeler, sonra
ortaya atlan bir konu ve sarmaln baa alnp bozuk bir plak gibi tekrar
tekrar oynatlmas ve bu sefer atalna uzanp ksr yemeler Fakat bir
fark var. O gn her ey tatsz tuzsuz. Mnevverin az mhr olmu,
almyor. O sadece skta itirak ediyor, geri kalannda da dalgn m
dalgn oturuyor. Mnevver caddr. Byle sustuu grlm ey deildir.
Basit bir ine oyasnda bile stn kmak iin yapabileceini ardna
koymaz. Az hi durmadan dili bir makine gibi uuldar. Mrltlar ilk
datan, kafalarn yle azck dinlenmesine izin vermeyen, ortal
kartran Saniye ile birlikte odur. Yine de bu konuda Saniyeye gre bir
hayli stnlkleri vardr. Hal byle olunca, onun bu dalgn durumu aha-
liyi endielendiriyor. Bir tereddttr, kesik-ineli hareketlerdir saryor
ortal. Biri, konu atacak oluyor ortaya aa mahalledeki fingirdek kzla
ilgili, aman ha komular oullarnza mukayyet olun, bu kz pek bir fettan,
diyecek oluyor fakat laflar aznn orta yerine bir tokat gibi yapveri-
yor. Tutup bu sefer bir dieri devran dndrmek gayretiyle, yarm kalm
lakrdy kald yerden srtlanyor, gzlerini kocaman aarak ahalinin
ilgisini Mnevverden fettan kza evirmeye, mahalle dedikodularnn
tatl akna kaydrmaya alyor ama nafile. En sonunda dayanamayp
soruyorum: Komu, derdini sylemeyen derman bulamaz. De bize nedir
cann bu kadar skan. Giriimim belli ki Mnevveri memnun ediyor,
glmseyecek olup vazgeiyor. Mahallelinin kendi durgunluunu delip 177
geme eilimini kaskat bir suskunluk ve elindeki rgye sabitlenmi
baklarla karlamt. Ben srarc olunca, ltfedip gzlerini kaldryor.
Cierlerinden gelen bir ah eliinde ban da kaldrp koltuun arkasna
atveriyor. Bir sre tavan izliyor. Bylece gerekli dramatik etkiyi yarat-
m olduuna inanp ki hakl- gzlerini ahalide gezdiriyor. Yzne
szgn bir ifade taknmay da ihmal etmeden, gzlklerinin stnden,
doldu dolacak gzlerle, millete mell mell bakarak anlatyor yeni
gelinin marifetlerini: Bu kzn aznn ufack olduuna kanmayaymz,
aman ne uursuz kelamlarla doluymu. Ne ok bahane buluyormu
her eye. Olunu olduu gibi kabullenmeyip kusurlar diziyormu art
arda. Alaaddin, diyormu baka kadnlarla fingirdiyor. Derdim budur.
O kendini ne sanyormu, kyl kzym nihayetinde, ne bulacan
sanyormu ki? Sanki okumu etmi sosyete kz mym da, ne
bekliyormu? Bata sert yaklamam Mnevver, grm geirmi
bir kadn tavr taknarak kz yattrmaya kalkm. Acaba kyde
sevdii mi vardr, diye bile dnm de ana efkatiyle -buna kimseyi
inandrabildiini sanmam- yaklap renmeye alm. Yok yokmu,
hatta buraya ok da isteyerek gelin gelmimi. Ama olunun azck bir
kusurunu kabullenemiyormu. O kadar kusur kad kznda da olurmu,
onun dnda evine bal, ekmeini tatan karan, alkan, drst bir
ocukmu Alaaddin. Karsn da seviyormu sevmesine ya, e sonuta
erkekmi, hem de yakkl gen bir adamm. Ah ah komular ben
ne yapaymm, ne are bulaymm, her gece odalarndan ykselen
dalamalara nasl katlanaymm.
Tabi biz komu dayanmas gereince hemen dman kesil-
dik kza. Geri her birimiz Alaaddini tanr ve onun apknlk dnda
anasnn sayd meziyetlerini bilmezdik. Hatta babasnn bir baltaya sap
olsun diye ettii masraflardan haberdardk daha ok. Ayrca biz, ayn
ey bamza gelecek olsa, zlrdk zlmesine ya, bu yeni cad gelin
iin hi mi hi canmz skmadk. Onun yerine Mnevveri teselli ettik.
br yandan Mnevver de daha ncesinde olunun haylazlklarndan,
kadnlarla yedii paralardan, tembelliinden yaknmam deildi. 178
Ama ite biz, konuulanlar konuulmamasna, dinlenenler dinlen-
memiesine, onaylayc ba sallamalar hi olmamasna, ekilen ahlar
azlarmzdan kmamasna, verilen tembihler hi yokmuasna ve
nihayetinde dilenen temenniler beyin kvrmlarmzda olduu yerde akl
kalp azlarmza hi mi hi szlmemiesine; bu sorun karan cad
gelin ve zavall Alaaddin durumuna, yeni filizlenmi bir iek tazeliiyle
adapte olup zihinlerimizdeki tm bilgi pln hallarmz sprr gi-
bi umarsz, sprmeyi becerdik. Bunu yaparken de en ufak bir duralama
ya da ekingenlik belirtisi gsteren olmad.
Yanmda sessizce otururken bu kzcaz, bylesi tazecik bir
gzelliin nasl olup da bir adama yetmediini dndm ilk. Ama bunu
uzatamazdm. Bu kzdan yana olacak halim yoktu. Ben bu insanlarla
alt sendir ahbaptm. Yeni gelin biraz daha konumaya yeltendi. Sanrm
beni kendi yana daha uygun bulup yaklamak istedi. Doru, ondan
sekiz-on ya bymdr tahminen ama aklm fikrim yle deil ite.
Buradaki ellilik ablalarla ahbabm. Hi umursamadm. Zira bir yandan da
Mnevverin gz hapsinden kurtulmak iin can atyordum. Laf ksa kesip
dmanlm gzlerimde ince ince ldattm. Bunu, bile isteye yaptm.
evirdim kafam yine. Sonra da Glsm unuttum o gn. Bir dahaki
gne gelmedi. Sonrakilere de. Bylece Mnevverin yaknmalarnda
yanklanan mr trps gelini olarak, savunmasn yapmaya dahi frsat
verilmeksizin mahkm edildi zihinlerimizde.
Ama imdi aklma geldi komu gelini Glsmck. Elimdeki gm-
lekte grdm pembe ruj lekesini izlerken. Aladm sonra sessizce ve
uzun uzun. Bu lekeyi temizlemekten baka arem var m? u bilmem
nereden ithal olmu, mthi aprinix bu lekeyi karr m? Reklamlarnda
vaat ettii zere bir mucize yaratr m? Denemekten, sineye ekmekten,
Glsm gibilere dman kesilmekten baka, yapabileceim bir ey?
Gzlerimi actrcasna skp yumruk olmu ellerimi srrken deyiverdim:
Tek derdim nar lekesi
179
Tema: Asansr
 Kaza - Tuba Kr

Yamurlu bir sonbahar akamnda, iskelenin en ucuna bacak-

larn toplayp oturmu gen bir kz iini ekti ve neredeyse bararak,
Ben imdi nasl yaayacam? diye denize sordu.
Deniz bir iki dalgaland, ses etmedi. Ne desin bilemedi. Kim bilir
kanc kez bu ve bunun benzeri eyler duymutu, ne dertler dinlemiti
insan denilen canldan. Kederli gen kzdan bir haykr daha geldi. Ben
181
imdi ne yaparm? Tepesinde lk atan martlara kafasn kaldrp bak-
t. Yzne den yamur damlalarna, gzyalar kart. Kavga etti bet
lklar atan iri kularla. Susun be, susun, dedi. Yksek sesle alamaya
balad. Tm bu olanlara tank olan sadece martlar ve deniz deildi.
Biraz arkasnda duran seyyar satc yaananlar merakla seyrediyordu.
Gen kzn o an hibir ey umurunda deildi. Ne izlenmesi, ne slanmas,
ne de yarn ki matematik snavnn hibir nemi yoktu onun iin. stedii
tek ey aralarnn ald sevgilisinin imdi, u anda, onu aramasyd.
Kendi kendine sz verdi.
Bir daha asla ve de asla onu zmeyeceim, asla ve asla kapris
yapmayacam, Allahm yemin ediyorum ne olur Allahm, sana sz
yapmayacam. Ltfen arasn, yalvarrm.
Birden iki eliyle smsk tutup, gsne bastrd telefonu ald.
Heyecandan ba dnd. Tahta zemine tutundu.
Efendim anne? Tamam, geliyorum birazdan. Gitti Ayegl.
Canm skkn, ben denizi falan seyrediyorum biraz. Tamam dedim anne,
gelicem.
Gzlerini krptrp, havalara bakt. Yanaklarn iirip, oflad.
myorum anne, geliyorum, tamam dedim barma.
Telefonu kapad. Ayaa kalkt. Etrafna baknd. Hl gzlerini
krpmadan kendisine bakan seyyar satcnn yanndan geerken, nemli
salarn savurup, yrd. Kaygan, slak iskelede aya kayp sendele-
yince daha da sinirlendi. Topuklaryla yere vurup tepindi. Adamn
ardndan Allah akl, fikir versin! dediini duymad. Telefonunu kontrol
etti. Deniz kenarndan ana yola kmadan nce durdu. Dayanamad.
Sevdiini o arad. Derin bir nefes ald. Boazn temizledi. alan telefo-
nun almasn olduu yerde srekli hareket ederek, heyecanla bekledi.
Levent naber? Ya bak, yani, ey, hani bugn biraz kt olduk
ya hani, ben zlyorum yani, zebiliriz anladn m? Esen rzgr ters
ynne alp, titreyen sesine hkim olmaya alt. Cevab beklemeden 182

devam etti.
imdi bak, ben sana tabii ki de Nurlan kselim demiyorum
ama fazla samimisin, ondan rahatsz oldum yani, sevmiyorum o kz,
tamam ama anla ite yaa, zldm yaanii.
Leventin sylediklerini dinlerken, serin havada tm bedenini
ter bast. Dilerinin arasndaki tellerden tkrkler saarak glmekle,
alamak arasnda tuhaf sesler kard.
Tamam, ben de biliyorum yarnki snav, ben seni daha fazla
rahatsz etmeyeyim. al sen tabii. Nurlan sana mutluluklar.
nce hzl admlarla yrd, sonra var gcyle komaya balad.
Bir an nce eve gidip annesiyle tartacak, kendisini odasna kapatacak,
bir lokma bir ey yemeyecek, hi durmakszn alayacak, ara ara sosyal
paylam sitelerinden ak, iliki ve arkadalk zerine malum kiilere fke
dolu gndermeler yapacakt. Yapacakt. Eer kardan karya geerken
iki yanna daha dikkatli baksayd. Eer o beyaz araba hzla gelip gen
kza arpmasayd, yarnki snavdan yksek ihtimalle krk not alacak,
belki sevgilisiyle barp, belki ayrlacak, ak acs ekecek, dalacak,
kim bilir daha neler neler olacakt. Olacakt. Eer kardan karya
koarak geerken araba arpmasayd hayat onun iin bir ekilde devam
edecekti. Vuran ofr, annesinin ve babasnn kaza yerine geldiklerinde,
kzlarnn yerde yatan, gazete kd rtl, kanl cesedini grdklerin-
de, ileri actan atlarn, lklarn ve dvnmelerini duyabilseydi
eer, korkuya kaplp, telala kap, gidemezdi. En azndan hemen, o an
ambulans arp, kzn hayatta kalma ansn arttrabilir, onu bir mr
boyu yarglayacak vicdanna kar gnl rahatlyla hesap verebilirdi.
Bayat balklar ahap el arabasna teknelerden ykleyip, ucuz
birahanelere satmak iin gtren seyyar satc, yolun deniz tarafndan
birka dakikada cereyan eden olaylar aknlkla izlerken, kasketini
bandan geriye doru itip, kel kafasn kad ve
183
Yazktr be, gnahtr. Gitti gencecik kz, dedi.
 Asansr - Abdullah Bar Kkbabuccu

Apartmann nne geldiimde ortam ne kadar karanlk diye

dndm. Sokam tm lambalar yand halde bizim apartmann
nndeki sokak lambas yanmyordu. Apartmann giriine doru yr-
dmde kapnn stndeki lamba tm misafirperverlii ile yand.
Aslnda lamba harekete duyarl bir in rnyd ve misafirperverlii
benim hsnkabulmd.
Apartmann iine girip asansrn tek tuuna basp, gelmesini 184
bekledim. lk tandmda kpkrmz olan asansr kaps imdi
vinernn de r olmutu. Benim bu daireyi kiralamamda ne
kadar ok etkisi vard oysaki. Asansr geldi kapy ap ieri girdim ve 9.
kat tuuna sa el iaret parmam ile bastm. Bir iki mekanik ses kt
ve ykselmeye baladk. Ortam bana lo gelmiti, tam nc kat tr-
manrken kafam yukar kaldrmamla asansrn durmas bir oldu. Ani
fren yapm bir arabada hissettim kendimi. Daha nce de asansrde
birka kez kaldm sakinliimi korudum. Genelde asansrde kaldm-
da klar snerdi ama bu sefer yle bir ey olmad. Tepemde yanmas
gereken iki floresan lambadan sadece biri yanyordu ve bu sorun ben
asansre bindiimden beri vard.
Refleks olarak kapy itip kaktm. ki kat arasnda kaldm
asansr kapsnn ortasndaki buulu camdan grebiliyordum. imden
barp armak, kapy tekmelemek, apartman grevlisini armak;
hatta cep telefonumla kimseyi aramak gelmedi. Asansrde kalm
olmaktan gayet mutluydum.
Havasz kalrm korkusuna kaplmadan bir sigara yaktm. Hem
kim havaszlktan lm ki asansrde? Pakete baktm, sigaram da-
ha vard. Aynadaki lo grntme bakarak sigaram yavaa itim.
Zihnim boalm gibiydi. Hibir ey dnmyor an yayordum.
Sigaram bitince, izmariti yere atp ezdim. Ortamn ss ykseliyor gibiydi.
Ceketimi karttm ve gmleimi de pantolonumun stne karttm.
artlar zorlasa da hala iimden yardm istemek gelmiyordu. Bir sigara
daha yaktm
Asansrn ii de krmzyd. Hatta kapsndan daha krmz. Muh-
temelen anahtarlkla birok yeri izilmiti. M kalp C diye bir ey grdm.
Byle bir ey kazndnda kazyan M mi C mi oluyor diye dndm. Ben
daha nce hi byle bir ey kazmamtm ki bileyim. ylesine izilmi
izgilere baktm sonra. Kesin bir fkenin davurumuydu. Ben fkemi
hi byle de da vurmamtm. Sigaram bitti, izmariti ezdim. erisi
185
iyice scak oldu, aynada kendimi grmeye daha ok dayanamadm ve
aynann altna oturdum. Sonra ayakkablarm karttm.
Ortam sonunda beni basmaya balamt. Cep telefonumu
karttm ve apartman grevlisini aradm. Telefon ald, ald, ald, ald,
ald, ald Adam telefonu amad ve bu benim hi umurumda olmad.
Dncelerim baharda havada uuan kavak pamuklar gibi
savruktu. Annemi, kedileri, kuzular, bayramlar, dans etmeyi, kadnlar,
Ferideyi ve salnca dndm hatrlyorum ama sralamasndan
bile emin deilim. Oturduum yerden asansrn tularnn en altnda
acil durum numaras olduunu grdm. Durum o kadar da acil deildi.
ldracak gibi olursam ararm diye dndm. Alnmdan bir damla ter
yanama dt sonra, gzlerim alamasa da vcudum alyordu. Hem
alasnd, alasn alasn alrd.
nc sigaram da yaktm. Ate oksijeni yakard, akma
yank tutarak ortamdaki tm oksijeni yakarak kendimi ldrebilir miyim
acaba diye dndysem de lesim hi yoktu. Sadece tutsak kalasm
vard ve tutsak duruyordum.
Son sigaramn son nefeslerine birka nefes kala apartman
grevlisi beni arad;
Abi beni aramsn dedi
Asansrde kaldm dedim. Sesim herhangi bir sipari verirken
olduu kadar sakindi.
Hemen geliyorum dedi ve dedii gibi hemen geldi.
Hemen kurtaryorum seni abi dedi ve yine dedii gibi beni
hemen kurtard.
Asansr en alt kata indiinde apartman grevlisi; ie yeni
balam bir sper kahraman marurluunda beni bekliyordu.
Eyvallah dedim.
186
Abi ierde sigara m itin? dedi.
Son sigaram yaktm ve
Evet itim deyip basamaklara doru yrdm.
 Ayva Tatls - Yeim Narter

Bu merdivenler beni ldrecek, ah ki ne ahhh! Hi asansrl bir

evde oturma ansn yakalayamadm. lk evimiz nc kattayd.
Merdiven sahanl yoktu, hi durmadan dn dn trman,
ite yle sevimsiz merdivenleri vard. stelik gen baklava gibi
darack basamaklar, sivri kenarna doru bir adm atsan maazallah
yuvarlanverirsin apar topar. Ama o zaman genlik vard tabii, bir solukta
inip kardm o merdivenleri, ou zaman elim kolum dolu stelik. 187
Yorulmak nefeslenmek nedir bilmezdim. imdi yle mi ya, kolaysa k
drt kat merdiveni elinde pazar torbalaryla. Dur bakaym, belki kapc
aadadr, ziline bir basaym. Ahmet vicdanl ocuktur, yardm eder u
torbalarn birkan yukarya kartmaya. Hay Allah, yok yerinde! baa
dt, are yok. u ikisini alaym bir elime, dier elime de u sebze ve
meyve poetlerini. Dierlerini de Ahmet gelince getirir yukar. Kymay,
eti, peyniri de sktrmal elimdeki torbalarn iine, yukar kar kmaz
buzdolabna koymak lazm; bozulurlar yoksa. Asl ben bozuluyorum u
yallk zamannda asansrsz kalmaya; ama ne are. Olanlar olayd
iyi kt tarlard yukar ama artk her biri kendi evinde, kendi hayatnda.
Olanlar dedim de yine aklma takld, nmz bayram, ne piirsem
acaba onlara? kisi de et sever, mantarl nuar m yapsam, yanna da
beyaz pilav. Uh uh kk olum benim, bildiimiz pirin pilavna hep
beyaz pilav der ocukluundan beri. Anne beyaz pilav yapsana, ama
anneanneminki gibi olsun, tamam m? diyen sesi kulaklarmda. Byd
eek spas, evlendi, oluk ocua kart ama benim kk olum yine
de. Byk olan da etidir. Krmz ete byle dknlk grlm ey
deil. Gelinler desen, varsa yoksa salata. Eh, ince kalmak istiyorlar, hak-
sz da saylmazlar zahir. Olanlar gelinler torunlar, hepsine sevdiklerini
piiririm artk. Yer ier, gler syler, muhabbet ederiz. Bayramda yle
cmbr cemaat ev enlensin.
Krlm da getirirler deil mi? Tabii canm evde brakmazlar
gzel kzm bayram bayram. Ona da yle para etli bir bayram yemei
yaparm. Oldum olas kuru mamadan ok sever ev yemeini. Badem
gzlm, sar prensesim sen de yalandn epeyce, nasl kacaksn bu
merdivenleri? aylktn daha bu eve geldiinde. Hoplaya zplaya
trmanp inerdin o zamanlar. Kulaklarn basamaklar sprrd. lk y-
ln doldurduunda ksrlatrmtk seni, veterinerden dndmzde
kucamzda yukarya kartmtk bu merdivenlerden. yi mi ettik, kt
m ettik bir bilsem... Anne olamadn sen be Krlm. Kim bilir ka yavrun
olurdu senin gibi pskl kulakl, srmeli gzl, sar kirpikli, sar sal. 188
Yavrularn ne yaparz, kimlere nasl veririz, nasl ayrlrz onlardan, seni
nasl ayrrz, hepsini evde tutmak da olmaz, drdnc katta bir apart-
man dairesinde barnabilir mi onca can? stelik yavruyken, genken
hepsi ok daha fazla hareket etmek ister, diye dne dne bencillik
ettik be kzm. Affet... Yaanmam kekeler biriktireceimize, yaanm
kekelerimiz olurdu en kts. lerinde iyi kiler de olurdu mutlaka...
ok zlyorum seni Krlm, tembih edeyim de bayramda gelirken seni
getirmezlik etmesinler sakn. imdi arlamsn, durgunlamsn,
yerinden bile kalkmak istemiyor musun, zor yryor musun, doru
mu? Gerekirse ben seni dinlene dinlene tarm kucamda; bu torbalar
tayorum, seni mi tamayacam. Bak, ilk katn merdivenlerini ktm
bile. Allahtan dne dne aralksz trmanlan cinsten deil bu merdi-
venler. On alt basamak kyorsun, sonra on iki adm dmdz yryorsun
bir koridor boyunca, dnp tekrar on alt basamak kyorsun yukarya.
Saydm saydm, oradan biliyorum. Az m saydm ben bu basamaklar,
hey gidi yllar...Torbalar yere brakp merdiven korkuluuna yaslanp
dinleneyim urada biraz. Aratrmtm zamannda, u apartmana
tek kiilik, kutu gibi bir asansr yaptramaz myz diye. Bire bir buuk
metrelik bir yer var, her kattaki merdiven balangcnn nnde. Oras
asansr boluu olarak kullanlabilir, merdivenlerin ilk basama
u koridora dner hale getirilse, L gibi hani, olur demilerdi bu i. Nasl
da heveslenmitim. nc ve drdnc kattaki dairelerde oturan
komular da arka kmlard bana. Hatta ilk iki kattakiler bile asansrl
apartmanda dairenin deeri artar, evimiz deerlenir, daire bana
decek maliyete biz de katlrz demilerdi. Bir tek o giri katndaki
mendebur muhalif olduydu. O zaten her eye muhaliftir ya neyse.
Olmad zaten asansr ii. Belediyeden izin almaya gelince i yatt. Yok,
efendim bu u yaplacak dediler, yok u ett, yok bu ett olacak dediler,
nce u belgeyi almanz gerek dediler, bir uraan kmad, Belediyeden
izin alnamad. Merdivenlerden her kmda gzme taklr u bire
bir buuk metrelik kk alan. Ne olurdu sanki uraca kutu gibi bir
asansr koydurabilseydik, olmad ite. Hadi al eline poetlerini, trman 189
bakalm merdivenleri, ok dinlendin Nee Hanm.
Ah! Uh! Srtm ard, kollarm koptu valla. u benim kk olan
o kadar mekatronik mhendisi kt, zse ya u asansr derdimi be-
nim. Tam da onun mesleinin ii. Asansr olmuyorsa yryen merdiven
olsun, yryen yol olsun, beni de ykm de tayan bi ey olsun da ne
olacaksa olsun. Son on ylda teknoloji ok ilerledi anne deyip duruyor,
bari ben de bir faydasn grsem, deil mi ya? Teknoloji dedim de,
yukar kp eve girince u olan aramal. Uzaktan m balanr, nerden
balanacaksa bi baksn u bilgisayara. Ne gzel geinip gidiyorduk
eskisiyle. Ben onun dilinden anlyordum o benimkinden. Klavyenin
tularna bastm myd yazyordum yazlarm, fareye tklaynca tutup
kuyruundan istediim yere koyuyordum dosyalarm. Tand tanmad
derdi yoktu. Her iimi gryordu. Olanlar bu yenisini alp geldiler geen
anneler gnnde. br ok demode kalm da, bunda daha pek ok
kolaylk varm da, bir sr ikna. Gel de al imdi buna. Bu yeni nesil
bilgisayarlar da bir tuhaf. Ne klavyesi var, ne faresi. Hadi getim onlar,
her ey dokunmatik, baknmatik. yi de, dokunuyorum ekranna beni
tanmyor meret. Dokunurken bir yandan da ekrandaki gze bak anne,
seni gznden tanyacak diyor olan, ama nafile. Evladm, katarak ame-
liyat oldum ben, gzmdeki mercek deiti, ondan tanmyor olmasn
diyecek oldum bir keresinde, aman annneeeee sen ok yaa e mi? diye
bir kahkaha atp laf tkad azma. Kurt kocaynca srnn maskaras
olurmu, doru valla.
Hah, nc kat da ktm nihayet. Kald geriye on alt basamak.
Dur yle biraz daha nefesleneyim. Hay kr olasca, torba kesinden
patlad gryor musun bak! ki ayva da yuvarland gitti aa kata. nip
de alaym desem inmesi ayr dert, kmas ayr. Ayva tatls yapacaktm
ocuklara, imdi olmaz ki, eksik gelecek ayvalar. Kaymakl ayva tatlsn
sever byk olan. Bayrama da yakr ayva tatls. Babacm piirir-
di nur iinde yatsn. ekirdeklerini, tencereye dizdiin yarm ayvalarn
gbeklerine koyacaksn, derdi, ekerle birlikte hafif atete kaynadka
renk verir ekirdekler. Cam gibi jlelenirdi kzla kesen ayvalar. Buruka 190
bir tatl lezzet kalr damakta. Bayramn ilk gn annemlerde toplanrdk
oluk ocuk, kardeler, yeenler Krl gider hemen babamn sandal-
yesinin dibine oturur yemekte. Bilir kerata kime maracan. Baba kilo
alyor verme una fazladan, yedi o yemeini deriz, dinlemez verir. Ah o
gnler, ne gzel gnlerdi o gnler... Anacm, Allah kurtarsn kzm seni
bu merdivenlerden derdi bize her geliinde. Haklymsn be anacm...
Hadi bir gayret Nee Hanm, son katn basamaklarn da trmandn
m, tamam bu i. Aa yuvarlanan ayvalar da Ahmet getirir servise
ktnda. Arar sylerim ona diyafondan eve girince. Tatly da yarn
piiririm artk, hem daha yakn pimi olur bayrama, taze taze. Sonraki
gn arife, yemekleri dinlene dinlene yaparm, baka iim mi var?
Oh! ok kr, basamaklar bitti sonunda, srtm belim kollarm
da koptu ama. Bacaklarm dizlerim ayr dert, onlar hi saymayaym daha
iyi. Saydka maryorlar zahir. Kapy ap gireyim bir ieri, eti peyniri
buzdolabna koydum mu, tamamdr. Gerisi beklesin. Dinlendikten sonra
yerletiririm yerlerine.
Aaaaa, bak gryor musun ev telefonu alyor, sesi geliyor
ierden. Dur bekle, geldim geldim. Zamannda yetiemezsen susar bu
da hemen. ocuklar sylyordu geende, anne senin bu ev telefonun
birka kere aldrdktan sonra telesekretere dyor, diye. Namussuz
telefoncular bile bile yapyorlar zahir. Arayan masrafa sokmak iin. Hah
neyse, susmadan yetitim.
Alo, olum sen misin?
Cep telefonumdan da m aradn?
Duymadm olum, antamn iindeydi telefon.
Az nce tekrar m aradn?
Duymadm onu da; ama duymu olsam da bakamazdm zaten,
elimde alveri torbalaryla zor ktm merdivenleri.
Evet, imdi girdim ieriye. 191

Ne yapaym olum bayram alveriine ktydm.

Eee aldm tabii bir eyler; et, sebze, meyve, kahvaltlk filan.
Olum ne yapalm, zor mor, alp tayp getireceiz Allah mr
verdike. Allah bu gnleri aratmasn.
Tamam dinlenirim ben, sen merak etme. Ha unutmadan, bak
ne diyeceim, Krl da getirin mutlaka bayramda gelirken, merdiven-
leri kamaz diye evde brakmayn kzm. Kucakta tarz her birimiz,
dinlene dinlene.
Ona da et aldm, piireceim, yesin kzm doya doya. Bak imdi,
anne yapma yemek filan deme sakn, dinlemem bak ona gre.
Ne dedin duyamadm olum. Sesin az geliyor imdi.
Bu bayram gelemiyorsunuz yle mi?
Tatile gidiyorsunuz, Krl da kabul eden bir otel buldunuz
demek.
Bayram tatilini orda geireceksiniz oluk ocuk, anladm.
Ne diyeyim olum? Peki, ne yapalm. Olur olur, sonra gelirsiniz.
Bayramdan sonra, ilk frsatta...
Sesim gider gelir gibi mi oluyor? Yok, yok, hatlardandr o...
Ben de pyorum hepinizi. Krl da p kokla sev benim iin...
Gle gle olum.

192
Tema: izgi
 izgilere Basmadan Yrmek
Mevsim Akgn

Her zamankinden daha erken ve huzursuzca uyand Emre

bu sabah. Yataktan kalkarken, zenle ayn hizaya getirdii terliklerini
ayakularyla arad.
nce sa aya ile dokunmaya altnda terliin biraz u
ksmna deen aya, istemsizce sol ayana da ayn komutu verdi.
Hareketi sol aya ile de terliin sol tekine tekrarlad. Banyoya girdiin-
de, beyaz el havlusunun asl olduu yerden, bej rengi yer karolarnn 194
stne dtn fark etti. lmcl bir mikrobu tayan bir nesneyi
tutar gibi, parmaklarnn ucuyla havluyu yerden alp kirli sepetine att.
Lavabonun stndeki aynal dolabn karsna geti ve kendini izledi.
Siyah ve ksack kesimli salarnn uyumu, iini biraz olsun rahatlatt.
Dolab at, tek kullanmlk ve st ste dizilmi sabun paketlerinden en
sttekini dikkatlice ekti. Paketini dikkatlice soyup sabunu karttn-
da iyiden iyiye gnn akna kaptrmt kendini. Her sabah ayn rutinle
balyordu Mineden ayrldndan beri.
Tra kpn nce dikkatlice uzun ince yznn sa tara-
fna, sonra da sol tarafna srd. Favorilerinin boyunu ayarlarken bir
trl eitlik salayamad. Sa taraf soldan daha uzun kald nce, sa
taraf ksaltaym derken sol taraf uzun kald ve en sonunda favorilerini
imajndan tamamen kartt.
Kahvalt etmeye alt ama tabandaki zeytinlerle oynamak-
tan teye gidemeyeceini anlaynca, giyinip evden kmaya karar verdi.
Giysi dolabnn karsna geti, gzlerini szerek ksa bir sre baktktan
sonra, krem rengi gmleini, mavi kravatn ve siyah tl pantolonunu
seerek giyinmeye balad. Giyinirken halnn kvrlm ucunu dzeltti
ayayla istemsizce.
Emre, mezun olur olmaz bir reklam ajansnda metin yazar
olarak ie balam, ksa srede grafik ekibiyle de har neir olmay
baarmt. Uyumlu grafiklerle artan bir eri ile ynettii yaamnn son
dura burasyd. Gcn muazzam dzen ve nizamdan aldndan,
irketin en eski alanlarndan biri olmay baarm ve bu yl iteki on
ikinci yln doldurmutu. Aklna grafik ekibini hayrete drecek ve ks-
kandracak nizami fikirler gelip gidiyordu. Akl almaz dzen hastal bir
tek hayatnn i evresinde ie yaram, geri kalan tm kulvarlarda bir
trl dolmayan boluklar brakmt.
Kkken aynann karsna geer Tanr olduunu hayal ederdi.
Eline bir denek alr, onun sihirli gcyle tm evreni alt st eder, kadnlar
195
erkek, yallar ocuk, evleri harabe, yamuru gne yapar dururdu.
Evren onun iin bir yapboz tahtas gibiydi. Ve elbette bu oyuna, tm
oyuncaklarn yerli yerine koymadan son vermezdi. En sonunda her
ey olaan haline dnerdi. Gn geceye, evliler evine, kyller kyne...
Her ey dengeli, dzenli olmazsa kendini kaybedecek gibi olduunu
alt yalarndayken annesi kefetmiti. Oyuncak arabalarn bykten
ke dizer, defterlerinin kenarlarna izgi eker ve yazlar o izgiden
asla tarmaz, atal ile ban her defasnda ayn hizaya koyar, anne-
sine gelen misafirlerin ayakkablarn dzenlerdi. Son ilikisinde de bu
yzden baarl olamam ve Mineden sonra gnl ilerine kaplarn
kapamt.
Sabah arabasn park yerinden kartrken bir kadn sesi ile
irkildi. Emre Bey gnaydn.
Ayn sitede oturan Yeim okula gitmek iin hazrlanm, elinde
kitaplar, beline kadar salnan bal rengi salaryla karsnda dikiliyordu.
Emre, Yeimin glmserken sol yananda beliren gamzesini alp,
aynsndan sa yanna da kondurmamak iin kendini zor tutuyordu
ne zaman karlasalar. Her seferinde Yeimden gzlerini istemsizce
karyordu bu yzden.
Etilere doru gidiyorsanz beni de brakr msnz okula? dedi
Yeim.
Kafasn isteksizce sallayan Emre, brakrm gel bakalm.
Yeim Emrenin aksine hayat gelii gzel yayordu. Belki de
hayat Yeimin iine doru akyor ve mavi gzlerinde son buluyordu,
denizlere dklen nehirler gibi. Yirmili yalarnda, konservatuar son
snf dans rencisiydi ve hayattaki her eyi olaan karlayan bir hali
vard. Sabahlar okula ge kalrsa, Emre ile karlayorlard ve onu okula
brakmasn rica ediyordu. Nedense son dnemlerde bu durum da artan
bir grafik sergiliyor diye geirdi Emre iinden.
Emreye bir o kadar uyumsuz gelen tavrlaryla Yeim arabaya 196

bindi. Arabaya biner binmez kitaplarn arka koltua atverdi, Emreye ne

kadar byk bir ikence tezgah hazrladnn farknda olmadan. Emre
kafasn arkaya evirip darmadan duran kitap ynyla karlanca
beynine salnan milyonlarca bcein vzltsyla boumaya balamt
bile.
Mine de byleydi. Tm evrenin i birliiyle yaratlm kadar
uyumlu fiziine ramen, inanlmaz dank bir ruh haline ve dzene
sahipti. En ok onu severken yorulmutu Emre ve en ok onu unutmaya
alrken yenik dmt takntlarna. Gzel siyah salarnn yataa ve
hallara dald o gnlerde, Emre elinde srekli elektrik sprgesiyle
dolayor ve etraftan Minenin salarn topluyordu. niversitenin
son yllaryd ve birlikte yaamaya karar verdikleri iin Emre git gide
huzursuzlanmaya balamt. O gne kadar hi rahatsz olmadan
birlikte yaamaya alt takntlar, onu ok yormaya baladnda ve
takntlaryla Mine arasnda seim yapmak zorunda kaldnda, doktora
gitmeye karar verdi.
Hastalnzn ad OKB, yani obsesif kompulsif bozukluk. Bu
yzden evrenizde grdnz her eyi belirli bir simetri pozisyonuna
getirmek zorunda hissediyorsunuz. Bir sr takntnz var. Bunlar dini,
cinsel, tekrarlama, temizlik, dokunma, kontrol etme, sralama, sayma
gibi bir sr ekilde kendini gsterebilir. Anlattklarnza gre hemen
hemen hepsi sizde mevcut. OKB alevlenme ve yatmalarla ortaya -
kan bir hastalktr.Sizi tetikleyen nedir onu bulmalyz u dnem iin en
azndan.
Ne olacak Mine elbette diye geirdi iinden. Onu kaybetme
korkum olmasa delirir miydim bu kadar?
Son dnemde hayatnzda kkl bir deiiklik oldu mu mese-
la?
Mineyle ayn evde yaamaya baladk. Sevgilimle yani.
197
Anladm. Bu karar ile ilgili pimanlk yayor musunuz peki?
Ah bir bilseydi zaten her ey zlebilecekti ama bir trl
emin olamyordu. Minesiz yaamaktansa, Minenin orda burda duran
eyalaryla, teklerini koltuk altlarndan kartt oraplaryla, hallarn
kesine tutunmu salaryla m yaamaya almalyd bilmiyordu.
Mineyi kaybetmemek iin bir sre psikoterapi grd. izgelere
basmadan yrmeye alm olan Emrenin bir sreliine de olsa,
izginin dna kmasn salamt Mine. O uyuduktan sonra tm evi
toplamakla geiriyordu. Mutfa datt iin Mineyi mutfaa sok-
muyor, tm yemekleri ve bulaklar tek bana hallediyordu. Bir sabah
Minenin reel kavanozunu krp, ayaklarna bulaan reelle tm evi
dolamas, barda taran son damla oldu ve Emre takntlarn seti.
Tpk ayar tutturamaynca kkten budad favorileri gibi, Mineyi de
hayatndan tamamen kartt.
Yeim, oto teybinin dmesini evirdi ve radyoyu at. Byk
siyah ama kapama butonunun stnde hafif nemli parmaklarnn izini
fark eden Emre neredeyse fren yerine gaza basp krmz kta geiyor-
du. Yeim bir yandan bir hafta sonra byk bir kitle karsnda sergileye-
cei dans gsterisinden bahsediyor, amatrce Emreyi de izlemesi iin
davet etmeye alyordu. Ama Emre bu teklifi duyacak durumda deildi.
Acaba ne trl bir mikrop kapacak onu dnyor ve dndke
ensesinden kulaklarna cayr cayr bir alev salnyordu. Koltuunun
solundaki blmede duran kutudan bir slak mendil ekti ve radyonun
tm tularn silerken gz saate iliti. Saat sekizi geiyordu. Yeim
o srada kafas sa tarafa dnk, dary izliyor ve Emrenin mrldand
eyi duymuyordu.
Sfr sekiz sfr . Sfr sekiz sfr . Sfr sekiz sfr .
Bebek sahilde akan trafik ile birlikte arata ilerlerken, krmz
kta bir simit tezgahnn yannda durdular. Yeim hemen arabann
kapsn at ve iki simit kapt adamdan. Cebinden kard bozuk paralar,
198
simidin susamlar ve elinin nemli havas birbirine karmt. Yeil k
yandnda, Emreye simitlerden birini uzatt ve kendi simidinden ko-
ca bir srk alarak, susamlar arabann her yerine sat. Emrenin iinde
canavarlar sava am, dar kmak iin dvyorlard. Kalbinin
ok hzl arptn hissetti, yz arabasyla ayn renk, kpkrmz oldu.
Yeimin dudann kenarnda kalan tek susam paras barda taran
son nokta oldu ve arabay aniden durdurup, kapy ap kusmaya balad.
Varilden dklen yal pis atk gibi salyordu iini darya.
Yeim ne olduundan habersiz, antasndan hemen hi
almam bir ie su kard ve Emreye uzatt. Emre ienin hi al-
mam olduunu grnce kapan at ve suyu biraz avucuna dkerek
yzn ykad. Ve biraz sakinletikten sonra arabay altrd, srmeye
devam etti.
Kahvalt etmediysen sabah, o yzden olmutur dedi Yeim.
Emre hi sesini karmadan bacaklarnn arasna sktrd
ienin kapan 3 kere daha ap kapad. Kontrol etme mekanizmas
da almaya balamt ite. Evden kmadan 3. kez doalgaz kontrol
etmi miydim diye bir dnce kafasn kemirmeye balad. Mavi gzleri
iyice ufalm, yay gibi kalar kaslmt. Kalarn atmaktan iki kann
arasnda oluan atlak, sabah yapt kontrolleri anmsamaya alrken
bir uurum gibi byd. Ortam sertletike, istemsizce yumuatmaya
alan Yeimin tm giriimleri, bulunduklar zaman paralara ayran
bak etkisi yaratyordu.
Emre yoldan ok saate bakyor ve dakikalar sayyordu. Yava
ilerleyen trafikte kesik beyaz yol izgilerini, geen taksileri, yol kenarn-
daki aalar saymas da zor olmuyordu. Dudaklarnn kprdadn
gren Yeim, bir ey mi syledin, duyamadm dediinde, dikkati dald
ve nce yol izgilerinin saysn ard, sonra geen iki taksi mi yoksa
m derken, aalarn says da birbirine girdi. yice sinirlenen Emre bir
ey sylemedim diye terslendi ve kravatn gevetti. Gmleinin en st
dmesini at. Bir dakika gemeden yine kapad. Sonra yine at, yine 199
kapad, at kapad. kez tekrarladktan sonra sakinleti.
Yeimin inecei yere gelmelerine bir ka dakika kaldnda, Ye-
im veda ve teekkr konumas yapmaya balamt bile. antasn-
dan bir dans davetiyesi kartp Emreye uzatt ve ok teekkrler brak-
tn iin, ltfen gsteriye gel dedi. Kenarlar antada kvrlm, zerine
biraz susam yapm davetiyeyi eline almamak iin direnen Emre ve
srarla davetiyeyi Emrenin eline dediren Yeim arasnda gergin ve
telal kavgann son sahnesi balad. Emre dikiz aynasn kere kontrol
ederek, hzla arabay saa ekti ve Yeime dnd.
Al u pis davetiyeni. Ellerini de oraya buraya srdn yet-
medi imdi de benim elime sreceksin davetiye verirken diye barrken,
gzleri silah olmu, bir orduya yetecek kadar mhimmat Yeimin
stne yadryordu. Gzlerinin beyaz da sonunda yz ve arabasyla
ayn renge brnmt. Alnndan terler damlyordu ve konuurken bir
lama gibi tkrk sayordu. Elini kolunu sallayarak cinnet geirirken,
gmleinin sol kolundaki dmesinin de koptuunu grnce, Emre iyi
misin, sakinle ltfen diye papaan gibi tekrarlayan Yeimin suratna
okkal bir tokat indirdi. n aaya in. n! diye arkasndan barrken,
hzla arabadan inen Yeim, kitaplarn arka koltuktan alamadan Emre
gazlad ve gitti bile. Bir ka dakika gemeden kitaplarn varln da
hatrlayp, elini arkaya uzatt ve kitaplar eline alarak, arabann camndan,
sanki Yeimi hayatndan tamamen darya atyormu gibi brerek
hrsla caddeye frlatt ve nizami yaamna geri dner gibi soluk alp
veriini dengelemeye alarak arabay srmeye devam etti.
Yeimin, Emre... Emre alsana hadi demesiyle kendine geldi
Emre. Saate bakt, sekizi drt geiyordu.
Sfr sekiz sfr drt. Sfr sekiz sfr drt. Sfr sekiz sfr drt.
Yeim elindeki simitlerden birini Emreye uzatyordu sol
yanandaki gamzesini belirginletirerek. Emre nce derin bir nefes ald
ve glmsedi. Sa taraftaki eksik gamzeyi de kendi tamamlamak is- 200
ter gibi hafife Yeimin sa yanana dokundu. Uzatt simidi alrken,
ellerine bulaan susamlara bakarak daha da derin bir nefesle doldurdu
gs kafesini.
Ee nerede olacak bakalm dans gsterin? diye sorar sormaz,
simitten kocaman bir srk ald ve radyonun sesini at.
 ki izgi Arasnda - mer Arslan

Eer her eyin bulunduu bir dkkn mmkn olsayd, ieride

duyulan sadece kuru kahve kokusu olurdu. Geri dnmeden nce her e-
yin bulunduu yere kasabamzn bakkalna uradm. Kasadaki ocuk
babam gelecek dedi. Bu srada bir kese kahve ektirdim.
Ender Amca aksyla incir aacna bir bamn zerinden bir de
onun yarm kar zerinden entik att ve gelecek hafta boyum oraya
erimezse imdi, burada syleyemeyeceim bir yerimi keseceini 201
syledi; sonra glerek kamyonetine binip gitti. Elimdeki kadife incir
yapran takvimdeki gelecek hafta yapraklarnn arasna koydum eve
gidince. Ertesi gn Hseyini de alp incire gittim yine. Hseyin elini yanl
yere koyuyordu. Ona kalsa hibir deiiklik yoktu; ama var, biliyordum.
Gece yatmadan bardak st imitim nk. En iyisi bir akyla
iaretlemekmi, bylece ben de grebilirmiim deiiklik olmadn.
Dalda aslp, biraz dua ettim. Hseyin, kendi boyunun nasl uzadn
bilmiyordu. Bilse retirmi.
Kumbaray bir anda ters evirince para deliinden drebi-
liyorsun. Bunu abimden renmitim. Byle yapnca sigaraya da
balarsn. Bakkal ispiyonlam; nk kz abimi seviyormu. Ba-
bam kumbaraya bir daha para atmad ama yine de ses geliyordu.
Yapamyorsan hi olmaz; yapabiliyorsan istediin zaman paran olur.
Drt tane drebildim. le vakti, belediyenin ay bahesindeki kk
havuzda insanlarn dilekleri parldyordu. Siyah ve krmz balklarn
paralarn zerindeki yazlar yedii havuzdaki dilek hakkm e indi-
ren gazozumun yarsn, dilekleri gerekletirmek iin paralar toplayan
yrtk elbiseli uzun sakall amca ierken, ona bakarak boyumun
uzamasn diledim ve sakalna dokunup gerek mi anlamay; ama bu
dilee dhil deil. Gazoz kapan da atardm havuza ya, ondan medet
ummak olmazd. Eve dndmde, ak almay unuttuumu hatrladm;
kumbaraya gittim hlen ses vard.
Zile basarken sylenip duruyordu kendi kendine. Sorusuzluk?
Sorumsuzluk mu? Grdmszlk m ne, bir eyler ite. Elimi brak-
myordu. Ben kaybolmadm, yolu unutmadm; limoncuyu bulsaydm
sol sol grnmez bir soandr ve sarmsaktan ardr, eli doldurur-
tarafa dnecek, sonra ift tavanl adrn altndan kaldrma kacaktm.
Meliha Teyze beni grnce bir elime domates dolu bir poeti tututurup,
ezmeyesin dedi; dierinden skca tuttu. Eve doru giderken amar
tezghnda durduk. Bakamadm. Adam stne bile giymi, nasl adam.
202
Sonraki gn, teneffste aky srann zerine brakp
arkama yaslandm; dokunmamak artyla bakmalarna izin verdim.
Beenmediler, dede aks gibiymi. Dedelerin elma soyduu, kak
oyduu kara sapl aklar gibiymi. Asl perembe pazarnda valyeli
ak varm ama adam iaret parmanla orta parmann arasna
koyup boyunu geerse batryor, satmyormu bir de. Beenmesinler.
retmen gelince cebime koydum; her an cebimdeki aky bulaca
ihtimali dilerimi kamatryordu. Neyse ki yle ey olmad. Okuldan
sonra aaca gittik. Hseyin, ben demitim dedi. Nasl olur? O kadar
st nereye gitmiti. Biraz sonra anlyordum ki akp gidiyordu. Hseyin,
Ne yapyorsun, incir aacnn altna yaplmaz. diye kt ama ok
skmtm. harfliler, sofralarna iediim iin beni arpacaklarm,
yle syledi.
Hseyin okula benzi atk geldi. Karabasan gelmi gece. Senin
yznden dedi. Sabaha kadar uyuyamamm. Byle, zerine zerine
geliyormu; hi sesini karamyormusun. Bana da gelecekmi, belki
bu gece gelirmi. Yine de bir mit vard ki, okuldaki ocuklarn dediine
gre eer karabasandan bir ty koparabilirsem, tyn geri almak iin
her isteimi yerine getirirmi. yle olursa boyumu uzatmasn isterim
ondan diye dndm. Biraz sonra elden ele bir kt geldi. Hibir kzdan
gelmiyordu yine, kesin. Boyum ksa, sam numara kestiriyorlar; hi
dokunamyorum. Yazana gre karabasann tacn almalymm. n
sradaki Nuriye baktm; elini yumruk yapp baparman kaldrm,
kafasn sallyordu. Sanki daha nce denemi ve olmu gibiydi. Bence
de ty deil tac olmalyd.
Bahemizdeki erik aacnn dalna aslm; gzlerim kapal dua
ediyordum. Bir an uzuyormuum gibi, ayaklarm yere deecekmi gibi
oldu. Gzlerimi ap ayaklarma doru baktm. Yorgann dnda kalm,
mlerdi.
ocuk, elinde elif cz, gzlerini kapam ezber yapyordu.
Birazdan Hseyin geldi; beni tand. Okulu bitirmi, geri dnm, askere
203
gitmi, dkkn devralm, evlenmi, ocuu olmu ve ocuk ezber
yapmaya balamt. Adamn mrnn birinci devresi, ocuunun ezber
yapmasyla kapanabilir, vay be daha ne olsun. O da bu szm kabul
etti, yalanyoruz dedi. Eski gnleri anmak karton kutudaki nemlen-
mi gofretler kadar tatlyd. Hseyin, o zamanlar karabasan zannettii
eyin aslnda ne olduunu anlatt bana. Titiz bir annesi vard. Evlerine
gittiimizde daha avluda ayakkablarmz karttrrd. Hseyinin surat
krmzysa yeni ykanm demekti; dalga geerlerdi onunla pancar
suratl diye. Artk kendi kendine ykanmak istiyordu. Babas ikna etmiti
Nermin Teyzeyi. Ama onun bu hlden uykular kam olacakt ki
geceleri Hseyinin odasna geliyor; sessizce srtnda gremeyecei
bir yerine kalemle izik atyor ve ykandktan sonra yine belli etmeden
iaret silinmi mi diye kontrol ediyormu. Yazk, bizimki bu seferleri
hep karabasan yapyor zannetmi, korkudan gzlerini bile aamamt.
Bana, sen onun tyn koparamazsan, o senin tyn koparyor diye
anlatmt o zaman. zlerini brakp sonra, kaybolmu mu diye bakmaya
geliyorlar. Helalleip vedalatk.
Abim hmla eve geldi, yznden hrpaland belliydi. Evde
baka kimse yoktu o an. Kumbaray ald, ekmecedeki kol saatini
ald, mutfaktaki kavanozlar arad, kk radyoyu ald gitti. O akam
gelmedi. Sonraki gn ve akam da gelmedi. Daha sonraki gn ben
dalda sallanrken babamla geldiler. Babam kolundan tutuyordu. Avludan
girince abim kurtulup eve kotu, kapy arpt. Anneme garda buldum
dedi. Garda bulmak kt bir ey olmal ki abim ok alamt. Boyum
uzamazsa Ender Amca da beni garda bulacakt. Kumbara geri gelmiti
ama sesi gitmiti.
Yine ay bahesine gittim. Dileki amcay grdm ve benimki-
leri sordum.. Ne olmutu? Ksmet dedi. Sakal ok yumuak grnyor-
du, gerek sakal sert olmaz m? Acaba karabasann tyleri de byle
miydi? Yok, tac olmalyd. Belki hem tyleri hem tac vard ama mutlaka
tac olmalyd. Abimin de san sfra vurup zerine bir de berbere rak
204
vermilerdi. Yerdeki salar kadife bir haly sprr gibi spryordu.
Onlara dokunmay istedim.
Artk lm yapmyorduk. Korkudan incire yanaamyorduk.
Bizim eriin dalnda aslp dua ediyorduk sadece. Hseyinle iki koldan
sallanyorduk. Gmlei yukar syrlnca belindeki kara izi grdm. Hse-
yin doru sylyordu. Bu onun izi olmalyd. Tacn almaya alsana,
dedim. Bakamyorum ki, ok korkuyorum, dedi. Ben korkmuyordum.
akm yastmn altna koymutum artk. O srada Nermin Teyze geldi,
Hseyini daldan indirdi. Ellerindeki tozu temizlemesi iin bir mendil
tututurdu. Ben hala daldaydm suratma eki eki bakarken. Aslyken
retmenin evinin avlusunun iini grdm. Birka aa, bir tulumba ve
iekler vard. retmen, dar knca kollarm braktm.
Akam olmutu. Babam, sofrada bana dersler nasl? diye
sordu. O srada abim geldi; sofraya oturmadan odaya geti. Bir sre
herkes sustu. yi deyince dnp neden bahsettiimi anlamaya
altlar.
Gece olunca, karabasann gelmesini bekledim. Pencereyi de
atm.
Yine gelmemiti. Sabah, akm cebime koyup okula gittim. lk
ders matematikti, kesirleri ileyecekmiiz. Tahtaya bir yuvarlak izdi
retmen. Boyuna ve dikine iki izgi ekip yuvarla bir kesinden
silmeye balad. Hemen yanna bir dilim izdi; altna da drt izgi bir
yazp bir bl drt dedi. Bir elmanz var, onu drde blyorsunuz
ve bir parasn alyorsunuz. te o para, elmann drtte biridir. ak
cebimde ve boazmda drt drtlk bir dm. Teneffste abim bahe
duvarnn tesinden beni ard, param var m diye sordu. Bir liram
vard, onu verdim. Zil oktan alm retmenler zili almak zereydi.
Snfa doru koarken akm yere dt. Derste kafam evirmeden gz
ularmla retmeni takip ediyordum. O an btn sesler gitmi, sadece
gzlerimin dnerken kard ses kalmt. Acaba benim drdm
205
grm myd?
Artk ak da gitmiti. Bu gece savunmaszdm. Dalda aslrken bir
de bunun iin dua ettim. Hseyin, artk tek silahmn Kul-euz olduunu
syledi. Biliyor musun? diye sordu. Biliyorum dedim. Eve gelince
annemden, bana Kul-euzy retmesini istedim. Kek yapyormu;
bitirince beraber okuyalm dedim. Tepsideki kek hamurunun artn
syrmak iin banda bekliyordum. Elini bulatrma dedi; bir ay ka
verdi. Okuyacak myz? diye sordum. retmen hanma bir tabak kek
gtreyim, sonra okuruz dedi. O, evden knca hemen dala kotum.
Konuuyorlard; acaba aky m anlatyordu retmen? Ban evirince
kollarm braktm. eriye girip nme bir defter koydum. Kibrit mi yak-
tn sen yine diye sordu; yok anne say istersen. Kek kokusuyla sard;
okuduk. Sonra dersler nasl gidiyor diye sordu, anlattm: Anne, mesela
bir elmam olsa onu drde blerim ve bir parasn alrm. te o paraya
drtte bir derim. O zaman elma matematik olur. Gece Kul-euzy
yastmn altna koyup pencereyi atm. Davul zurna sesleri geliyordu.
 Sabah haprarak uyandm. zerim alm, pencere ak,
mekten dizlerimi kucaklamm. lk ders yine matematikti ve ben
matematikten elma namna blnen, pay edilen saylardan baka bir
ey deviremeyecektim. akm kaptrm, ayp yerimi de kaybetmek
zereydim stelik. Geceden souk almam da cabas. Teneffste dar
bile kacak halim yoktu; bam srann zerine braktm. Gzlerim
yzme dm iki kor. Snftakiler dnk dnde topladklar paralar
anlatmakta yaryorlard. O srada dardan sesler geldi: Ayakkab,
terlik, spor ayakkablar; bu sesler Ender Amcann kamyonetinden
geliyordu. O, kamyonetiyle kyleri gezip ayakkab satard. Geri dnm-
t demek. Derken, baka trden grltler balad. Bir adam dpedz
bara ara kfrler ediyordu. Kamyonetin motorunun durduu belli
oldu. Pencereden baktk. Sakall Amca, elindeki sopayla Ender Amcaya
vuruyordu. Yorgun dp olduum yere oturdum. Sonra kamyonetin
motor sesi duyuldu. Ayakkab, terlik
Eve gittiimde boazmda bir ate yanyordu. Su istedim; 206
su actarak indi. Annem alnma elinin tersiyle dokundu. urup iirip
yatama yatrd. zerimde kalnca bir yorgan vard. Gzm pencereye
iliti. Kapalyd; artk kapal olmalyd. Scak bir tas orbay zorla itim;
ok ekiydi. Dudayla alnmdaki atee bakp; uyumam syledi. Ara
sra gelir yoklarm dedi. I kapatp gitti. Gzlerim kendiliinden
kapanyordu. Boazmdaki ate de uyumak istedi. Ertesi sabah
uyandmda bir eyim kalmam gibiydi. Sadece boazmda gcklanma
vard ve biraz yorgundum. Bugn yine de okula gitme dediler. Kahvalt
sofrasna oturduk. Sofrada konuulan anlayamadm. Meer o meczup,
ayakkabcya kaan kadnn kocasym; ehirden gelen kadnn. Bak sen
onca zaman. alacak ey. Ayakkabc dedii Ender Amca olmalyd,
gerisini anlayamadm. Sonra biraz televizyon seyrettim; Hseyin gel-
di. Annesi tembihlemi; ok yaklamad fazla durmad hemen gitti.
kindi vakti boazmdaki ate yine yand; yine yoruldum. ncir yapra
dmt duvardaki takvimden aa. Bam da boynumdan decek
gibi oldu; gece ok erken geldi. O, gece arlardan uyumakta zorlandm.
Saatin yeil kl uzun ubuu ikinin ksa ubuu n zerindeydi. Bir
ses geldi. Pencereye baktm kapalyd. Ses devam etti; ayak sesiydi,
yaklayordu. Kap tarafndan bana doru geliyordu. Kprdayamadm,
bakamadm. Artk ne isteyecek bir eyim ne de tac almaya mecalim
vard. Kul-euz bi rabbin derken Hseyinin anlatt gibi sesim kesildi.
Bir arlk tm duyularmn zerine ykleniyordu. Bamn zerinden
bastryordu sanki. Ellerimle kollarna dokundum. Evet tyleri vard;
yoldum da. Ama tacna ulaamadm.
Ryamda incir yapraklarndan bir yatakta boylu boyunca
uzanm yatyordum. Yan bamda kadife sakall amca oturuyordu.
Ondan kumbarama yeniden ses getirmesini istedim.
Uyandmda baucumda annem ve babam vard.
Hastanedeydik. Biraz daha yatmam gerekecekmi. Hseyin ve Nermin
Teyze de hemen kapnn yannda duruyorlard. Fazla durmadlar yine.
Ertesi gn eve dndk. Evde garip bir hl vard. Kapnn pencereleri
207
krlm, baz eyalar ortada yoktu; etraf ok dankt. Beni yine yata-
ma yatrdlar. Abim yoktu; akam da gelmedi. Sorunca annem fena oldu;
odada duramad, gitti. Babam gelecek, merak etme dedi. Ama abim
bir daha gelmedi. Ben iyileince biz ona gittik. ehirdeki byk baheli
hastanedeydi. Bahedeki herkes pijamalyd ve ok yava yryorlard.
ki hastabakc bizi ona gtrdler. Uykudan yeni kalkm gibiydi. ok
yorgun grnyordu, sa sfrd. Gidip sarldm; kucaklamad. Kollarna
dokundum, tyleri vard ama tacna ulaamadm.
 Tat - Fato Boyac

Filiz telefon etti. Gel, diyor. Dershaneye bugn gitmeyecektik,

hayrdr. Takn Abi gelmitir belki. Deil. Sesi boz bulank, dokunsam
yaacak, gitmem lazm.
Yatan altna sakladm sigaray antama attm. Anneme bir
bahane uyduraym derken, o, Ben teyzenlere gidiyorum, hastaym,
dedi. yi, akama kadar gelmez. Dantelini eczane torbasna tkt, yakn
gzl, czdan. Frlad. 208

Ben de Filizlere gideceim, matematik alacaz.

Filizi duyunca yine edi suratn, kapy arpt karken. Bu kadn
da bir kabul edemedi. Babamn karsnda sigara iiyormu. Ama ne.
Filiz kendi babasnn yannda da iiyor. Geldiyse Sebahat Ablay da
getirmitir inallah, umarm! Bu kadn eve giriiyle bile devrim yapyor
sanki. Geen hafta verdii kitaplar getirseydim keke. Snava bir hafta
kald bakamyorum ki. Bunlar okuduumu babam bilse ki sre okuma
da anarist ol bama, diye dve dve gebertir, devrim ehidi diyen de
olmaz.
Minibse atladm. stanbula kskn bu tuhaf yere hl
alamadm. Yarm saatte semt deitirmiten ok ehirden kye gel-
mi gibi hissediyorum. ndim, dik yoku neredeyse yazn bile amurlu.
Nefes nefese trmandm. Fatma Teyze inekleri sam, st dolu ieler
duvar dibine dizili. Bir an evvel Filizi grmek iin Hasan Amcann
ahrn yanna ekleyiverdii odasna dolandm. Yoktu, n tarafa getim.
Evin ii kalabalk ama t yok. Herkes bir yere km, Takn Abi
gelmemi. Bir gazete var yerde, evin ortasnda, hepsi ona bakyor. Sanki
yerdeki fotorafa bakan insanlarn daha byk fotorafna bakyorum.
Gazetenin manetinde bir haber, Hcre evi basknnda... altnda kendi
kannn glnde yatan bir adamn grnts. lenlerin isimleri arasn-
da Takn Abininki de var, fotoraftaki oymu ama kimse inanmam,
bana anlatmaya beni de ikna etmeye altlar. Ben de ahitlik etsem
geri gelecek sanki.
nce Hasan Amca, Yok kzm yok, onun salar byle deil,
dedi.
Hseyin onu nerden kardysa Samalamayn abim srtndan
vurulmaz, gibi bir eyler mrldand. Bandaki kara atkyla Bedriye
Teyze gazetenin banda hepten taa kesmi. Onun okuma yazmas yok,
konuulanlar da ilemiyor. Neden sonra Filize sarlmay akl edebildim.
209
Sonra da gazeteyi alp haberin detaylarna baktm. Byk fotorafta bir
an ben de yerimi aldm. Karanlk km yzlerine bakakaldm. Sobann
stndeki ay tat, su damlacklar czrtlar saarak kapan stnde
zplamaya balad. Bir ey sylemeyi beceremeyince brakp ktm.
Evde akam haberlerinde grdk elbet ama ben azm
amadm, babam nerden bilecek Takn Abiyi. Duysalar. Duymazlar
duymazlar.
Dersleri bahane edip odama sndm. Eve dnerken aldm,
bulabildiim btn gazeteleri yere serdim.
elik kapdan 800 adet mermi kartld. Meydan muharebesi
gibi.
Yasa d rgt yelerinin evlerine yaplan basknda ok sayda
dokman ele geirildi. Okuduumuz kitaplar m?
11 Devrimci Sol kadro, sava ve taraftar, bulunduklar slerde
direnerek...
Muzrn katli vacib ile rgtmzn silahl eylemleri arasndaki
salncakta sabaha kadar sallandm. Kitaplar yatan altndan kardm.
Btn rendiklerimi dktm eteimden, tek tek baktm. Bu kan da-
vasnn iler tutar bir sebebi yok ite. Sen yanmasan, ben yanmasam
Ne atemi.
Ertesi gn tekrar gittim. Jandarmalar evi ablukaya almlar.
Ev halk Ezidler gibi, etraflarna izilen halkann dna kamyor. eri
girmek isteyene de sorgu sual. Jandarmalarn arkasnda kadnlar gya
fsldayor:
Olu lm.
Polis vurmu, terristmi diyorlar.
Kkleri kaznmad gitti.
eri girmeye yeltendim, jandarma durdurup kimlik sordu. 210

Yok. Arkadamn evine de mi kimlikle gireceim.

Nerelisin?
Cehennemin dibi, tvbe tvbe. ansm daha fazla zorlamay
gzm yemedi. Syledim. Neyse ki uzatmadlar.
Evlat acsnn yasna lsn bile eve getirememenin fkesi,
devrimin de olsa ehit ailesi olmann yalanc tesellisi. Her ey birbirine
karm. Herkes fili tuttuu yerinden tarif ediyor,
Operasyon srasnda Sebahatin yanndaym. rgt iinde ok
ykselmi.
Halt etmi, ku avlar gibi indirivermiler ite.
Akraba taallukat kim varsa toplayp sorgulamlar.
Siz alaya grn, polislere ikramiye datmlardr bile.
Gzm svas atlak duvara takld. Filizle sarldklar fotorafn
kysna gazeteden kestikleri fotoraf ilitirmiler. Ayn adam ne kadar
farkl grnyor, birinde gzleri ak brnde kapal. Filize baktm,
Ne olacak imdi?
Bilmiyorum ki. Snava girmeme izin verseler bari.

211
 nce izgi - Fsun etinel

Kahvalt masasn son bir kez daha gzden geirdi gen kadn.
yle ya kahvaltda eksik bir ey kalmamalyd. Uzun yllardan sonra iki
adet servis amt masaya.
Heyecandan yrei yerinde duramyordu. Kekikli, bol zeytinyal
s domates tabann etrafn ya damlam m diye kontrol etti.
Gz bfenin zerindeki oval aynaya takld. enesi, aln, burnunun her
iki yan yadan parl parl parlyordu. Son dakikada gidip bir kez daha 212
ykard yzn. Beyaz peynir dilimlerini gururla szd. Tkansa da,
kalbi duracak kadar yorulsa da arya kadar yryp Altnoluktan
almt, hem de en pahalsn. Adam evine ilk defa gelecek, birbirlerini
ilk defa greceklerdi. Adam demekte direniyordu. Erol diyemiyordu,
isimlendirirse bunun da dierleri gibi parmaklarnn arasndan bir ty
kadar rahat ve umarsz havalanp gitmesinden korkuyordu. imdilik
adam yeter de artard, gz tutarsa o baka... Gznn parasnda deil
de kendinde olduunu bir anlarsa. Erol da olurdu, sevgilim de, kocacm
da. Erkeim de. Ortadaki beyzi tabaa tam alt dilim pespembe fstkl
salam dilimleri yerletirmiti. Ona kalsa domuz salam almay tercih
ederdi. En lezzetlisi oydu da adam yeterince tanyamamt elektronik
postalardan, skypedan, facebooktan. dilim kendisine, dilim
adamcna almt. Yemek masasyla kk mutfa arasndaki sekiz
adm gidip gelmekten bedeni farkl yerlerinden farkl zamanlarda
terlemiti. Gslerinin, birbirlerine srtnen baldrlarnn aras. Koltuk
alt, srt, kat kat gbei. Boynundan ilerleyen damlalar aalara doru
szlyordu. Burnunu koltukaltna gtrd, neyse ki deodorant dier
tm kokular bastrmaktayd.
Mutfa taze demlenmi ay kokusunun buusu doldurmutu.
Aydnla alan camdan neeli kumru guruldamalar geliyordu. His-
sediyordu, bu kez farkl olacakt her ey. ini ekip buzdolabnn
zerindeki gen kzlk fotorafn, Dukan diyetinin, Kuan brornn,
Ender Sarala on gnde on kilo gazete kuprnn arasndan ekip en
ortaya, hak ettii bolua yerletirdi. Fotoraftaki gen kz omuzlar dik,
gzlerini ileriye dikmi nasl da kendinden, gelecekten emin, herkese
aldrmaz oturuyordu. Fotorafa her baktnda bu benim deyip devam
edecek cesareti buluyordu.
Kapnn zili arszca, ard ardna ald. Kadn yzn aceleyle
kurulama bezine silmek zorunda kald. Dokuzda gelirim. demiti. Do-
kuzda gel kahvaltya, diye yazmt. Emindi. Yarm saat erken gelmek
213
neyin nesiydi? Kendini her eye, herkese yenik hissettii ayn arlk
kverdi zerine. Adam kolunu daire kapsnn pervazna yaslam,
facebook fotorafndaki halinden ok daha gevek bir glle, ieri
dmeye hazr bekliyordu. Bu haliyle, kadn iin Erol olmaya zaman
vard. Kadn kendini hafife geri ekerek tokalamakla yetindi. Adam
elini bir trl brakmyor, kadn terlemeye devam ediyordu.
Sen masaya ge ben aylar dolduraym, dedi utanga bir
sesle.
Adam salonu dolap caml bfeye dizili dededen kalma
antikalar incelemeye balamt. Ceketini bir koltuun arkasna frlatp
gmleinin kollarn svad ve masaya yerleti.
ayn kk bardakta m, yoksa fincanda m iersin?
Kadn mutfakta aylar hazrlarken sakinlemeye, evdeki
yabancnn varlna, youn erkek kokusuna almaya alyordu. Elinin
titremesine mani olmak iin dudaklarn dileyerek, tepsiyi zor bela b-
rakt beyaz masa rtsnn zerine. Adam azndaki zeytin ekirdeini
tabana tkrd. n sesi salonda byyp yankland. Gen kadn
kalakalmt. i bo salam taba kahvalt masasnn ortasnda gne
gibi parlamaktayd. Alt dilim salamn hepsini be dakika iinde yemi
olamazd. S tabandan damlam kekikli zeytinya arkasnda sa-
r bir leke brakarak beyaz masa rtsne hzla yaylyordu. Gen kadnn
tek istedii bir iskemleye kerek alamak ve yalnz kalmakt.
Sen niye hibir ey yemiyorsun, dedi adam.
Azndaki lokmay scak ayla yutmaya alyordu bir yandan.
Adam akalar yapt, kahvalt sonras birbirlerini daha iyi tanmak
iin yrye kabileceklerini syledi. Evin kira m yoksa kadnn mal
m olduunu sordu. Tuvalete gitmek istediini syleyip ieri odalar
gezdi. Kadn bezgince kahvalt masasn toparlamaya balad. Neler ha-
yal etmiti. Her ey bambaka olacak bu kez, demiti. Kahve yapp
bandan def etmeliydi bir an nce. Konumaktansa kahve iebilirlerdi. 214
Kirli tabaklar bkknlkla lavaboya yd. Biraz cesarete ihtiyac vard.
Buzdolabnn zerindeki gen kzlnn fotorafn arad gzleri. Durduu
bo yer hafif sarmtrak bir iz olarak kalmt. Oysaki daha biraz nce
orada var olduu etrafndaki beyazlktan ne kadar da belliydi.
Fotoraf sen mi aldn?
Seni hatrlamak iin czdanma koydum.
Ona sormadan erkenden gelmiti. Ona sormadan evi kendi evi
gibi gezmi, ona bir dilim bile ayrmadan salamlarn hepsini yemiti.
Ona sormadan planlar yapyor, ona sormadan genliini, tek cesaretini
elinden alyordu. Ne sanyordu bu adam kendini? Glkle mutfak
tezghn buldu titreyen elleri. Gne tl perdelerden ekilmiti.
Ben anneme uramalym. Rahatszm biraz da, dedi kadn.
Erol omuzlarn silkmekle yetindi. Kapy arkasndan ekip
kt. Kadn gen kzlk fotorafn ait olduu yere zenle yerletirdi.
Kimseye aldrmadan, omuzlar dimdik, ileriye doru ne kadar da gvenle
bakyordu.
Anneme gitmeliyim gerekten, diye geirdi iinden.

215
 Yuvarlaklar - Aslhan Kocabal

Yuvarlaklar pek gzel yapyordu ocuk, dik ve yatay izgileriyse

pek irkin.
Futbol topu, hulahop yahut bozuk para kusursuzluundayd
yuvarlaklar. izgilere baknca ise ii bulanyordu insann, izgiden
ok yer yer kesik karalamalardan ibaretti defterdekiler; satrlar hi
umursanmamt. Kzmak istemiyordu ama anlam da veremiyordu,
yorgundu, soramyordu ocua elbet. 216

Bir insan evlad be sayfa boyunca kusursuz yuvarlaklar

yapabilirken, sap gibi izgileri nasl olur da dzgn izemez? Sen benim
olumsun, sorunlu musun? iz allahn belas izgileri, retmenine ne
anlatacam imdi ben? Olum bir deiik, iki izgi ekmekten aciz ama
mkemmel yuvarlaklar yapyor, siz ne tavsiye edersiniz mi diyeceim?
Susuyordu, diini dudana geire geire, eytan diyordu
tut o sska omuzlarndan... Demez miydi ki Sen her eyi pek de iyi
beceriyorsun ya anne, izgileri de benim yerime sen izersin ite.
Utanmyor, erinmiyordu ocuk, durumun farknda dahi deildi.
Ban defterden kaldrp baklarn zerine dikti.
Acktm.
Hep ackrd zaten, doymak bilmezdi, yedike yer, susadka
susard. Her zaman byle miydi? Onu kucana verdikleri ilk dakikalar
hatrlad, baklar hi deimemiti, ii gemi bir ihtiyarn yzn
grmt pembe suratnda.
nce izgileri bitir dedi, sonra sana tost yapaym.
ocuk nefretle bakt, Bitirdim ya!
Dzgn bitir! diye bard, fke titreti aznda. br elimle
yapacam o zaman dedi ocuk. Nerenle yaparsan yap, yap da!
Sakinlemeye alt, hata ettiinde neden dayanamyordu ona, neden
zorla sa eline tututurmutu kalemi? Cevab yoktu. ocuklar severdi
aslnda, Fatmann kzn, Nurann ikizlerini, hepsini candan sevmiti,
yanaklarn sktrm, etlerini imdirmiti, dondurmalar ikolatalar
cipsler gtrmt misafirliklere giderken. Olsun demiti, ocuklarna
tahamml gstermeyen dier analara, yava yava yerse boaz i-
mez annesi, aman ne olacak demiti yesinler hevesleri kalmasn, kzma
ocua, ikolata lekesi bu, kmayacak deil. z oluna dayanam-
yordu ve bu yzden san ban yolup kendini ylece bir yerden aa
brakmak istiyordu sklkla. Babasna ne kadar benziyordu. 217

Kalemi tutup eline yerletirdi.

imdi izebilirsin.
Kzmayacak msn? diye sordu ocuk, kalem sol elinde
tereddtle sallanrken.
Hayr dedi, artk istediin elinde yazabilirsin.
Sevinmedi ocuk, olaan Ban deftere gmp fsldad,
Babam gelinceye kadar m?
Evet dedi, baban gelince brakabilirsin, ii acyordu ocua.
Kimse anasn babasn seemiyordu u hayatta ya, byk hakszlkt.
Ey ruh diye sorulmalyd, kimin svsndan kp kimin rahmine dmek
istersin? Sorsalar bile fark etmez derdi olu, emindi. Se bir ey ite,
saval, depremli, volkanl yerlerden olmasnlar yeter.
Kalkt, ekmei aklyla makineye koydu, portakallar canyla skt,
tabakla anakla olabildiince grlt yapt, televizyonun sesini sonuna
kadar at.
Kap bir saat sonra ald. Kocasyd gelen, elindeki poeti uzatp
ceketini portmantoya frlatt. Ne yemek vard?
Kark tostla portakal suyu...
Karsnda svp duran adam byk akla tutulup on beinde
ayn byk akyla hamile kald adamd.
Allah belan versin kadn gibi deyip lahmacuncuyu arad on
beinde k olduu adam.
Taba alp oluna gtrd.
Baban geldi olum, brakabilirsin artk hadi ye tostunu.
Defterdeki mkemmel izgilere takld gzleri, Bu elimle yaptm
anne dedi ocuk, glmsedi.
218
 izgiler ve Ak - Yurdagl ahin

Selim ge kalmt, durakta kalabal yararak otobsten ken-

dini dar zor att. Illa tartmlard, grmek istemiyor, telefonlarna,
mesajlarna yant vermiyordu.
Sinan Hoca bugn Rembrandt ve Tizianonu eserlerinden r-
neklerle Lministik sanat ileyecekti, Il bu dersi asla karmazd, onu
amfide yakalayp aralarndaki sorunu bugn mutlaka zmeliydi.
219
Binaya girdi, yuvarlak dnen merdivenlere doru kotu. Nefes
nefese kalmt. Amfi kantinin stnde, son kattayd. Dnemelerde
basamaklar gen gibi daralyor, sonra genileyerek devam ediyor, her
katta zerine bir kat daha ekleniyordu. Yukarya ktka yorgunluktan
arlamas gerekirken sanki hafifliyor, daha hzlanyordu. Garipti bir
trl amfiye gelemiyor, sonsuz bir merdivene trmanyor, srekli basa-
mak kyordu. Bir an ayn yerde, ayn basamaa basyor, yerinde sayyor
hissine kapld. Katlar gsteren tabelalar da yok olmutu. Kan ter iinde
kald. Sonsuzlukta kaybolduunu dnd anda merdivenlerin
sonuna geldi.
Tuhaft, koridor uzam, daha da incelmi, tnel gibiydi. Yanl
yerde olup olmadn anlamak iin baknd, aaya doru eildiinde
merdivenlerin ucunu gremedi, rkt. Koridorun sonuna, amfiye doru
ilerledi. Her zaman beton zeminde yanklanan gl ayak seslerini
duyamadn fark etti ama aldrmad. Kendini hacimsiz, ok hafif his-
sediyordu. Amfinin giriinde gen bir kz elinde kahvesi, omzunda
antas, kucanda kitaplar, defterleri kapy amaya alyor, kartondan
kahve fincann tuttuu kolunu bkp dirseiyle deniyor, baaram-
yordu. Selim yaklat, kapy amak iin izin istedi. Onu grr grmez
gen kz lk att. Gzleri korkuyla almt.
Ne olmu size! diye haykrd. Elindeki fincan, kucandaki
kitaplar yere dt. Kahve beton zemine yaylrken gen kz yerdeki
kitaplarn zerine boylu boyunca devrildi. Baylmt. Kahve simsiyah
btn zemine, duvarlara, tavana doru hzla yaylmaya devam ediyordu.
Gen kz kaldrmak iin eildi, elini uzattnda gzlerine inanamad. Eli
saydamlam, kaslar yok olmu, kemikleri grnyordu. Panik halde iki
elini de at, ellerinin yerini alan izgilere inanamayarak bakt. Kendini, her
yerini yoklad. Boluk, sadece boluk vard, eline hibir ey gelmiyordu.
Ba, yz, salar inanamyordu. Eildi gvdesine bakt, ip gibi hzla
inceliyordu. Amfi giriinin sandaki lavaboya doru koarken grd
bacaklarndan nce pantolonu sonra kaslar silindi, kemikleri arabuk
izgiye dnyordu. Akln yitirmek zereydi. Koarken, bir yandan 220
kollarna, gvdesine dokunmaya devam etti. Aynada grdklerinden
dehete kapld. Aynann iindeki pten adam, aynann dndaki
pten adama bakyordu. Bu bir karabasan, akl almaz bir kbustu.
Parmaklarnn yerindeki be izgiyi at kapatt, aynadaki be izgi de
ald kapand. Bann olduu yerdeki yuvarlan zerinde yedi tane
izgi, sinir bozucu biimde kprdayp duruyordu. Birden resimlerinde
gerei Courbet kadar iyi yanstan Iln kavga ettiklerinde kendisini p
adam yapp dalga geerek hrsn ald izimleri aklna geldi. Aynaya bir
daha bakt, onun izgileriydi; kalar gen, salar elektrik verilmi gibi
dik yedi izgi, fiyonk gibi az, kaln iki izgiden gvde.
Arkasn dnd, Il diye bararak kapya doru kotu, darya
kt. Geldii, i ie gemi karton kutular gibi uzayan dar koridor
kaybolmutu. Her yer bembeyazd. Yere dp baylan gen kz, amfi
girii, tek bir nokta, tek bir izgi hibir ey yoktu. Renksiz, dikdrtgen
bir beyazlk, elini yukarya uzatt, nc boyut yoktu, iki boyutlu beyaz
bir dzlem zerindeydi. Panik iinde hacimsiz, bir keden dierine, sol
kenardan sa kenara yoruluncaya kadar kotu. Tkenince bir keye
kt. Ktlesiz, dehete kaplm bir biimde hzl hzl nefes alrken ayak
parmaklarnn olduu yerdeki izgilerin yok olmaya baladn grd.
aresizlikle bard,
Dur, silme! Il, ltfen silme, beni yok etme! zr dilerim, ok
zr dilerim Korkmutu, ayaa kalkmaya alt, bir ksm silinmi
parmaklar yznden sendeledi.
Evet, hata yaptm. Ben Ben seni ok seviyorum, biliyorsun.
ok imitim, kendimde deildim Yoksa asla byle bir ey olmazd,
hem de en yakn arkadanla Bak ok zgnm Yalvarrm affet
beni Gzleri doldu, alamak zereydi. aresizlikle ellerini yana at.
izgi halinde olmasayd gzlerimdeki samimiyeti, pimanl
grebilirdin! O yaananlarn hibir anlam yok, nemsiz, kaza gibi
bir eydi Kendimi kontrol etmeliydim, haklsn. Keke oraya hi 221
gitmeseydim, keke zaman geri alabilseydim. Ben Ben hatam kabul
ediyorum Ltfen konualm, ltfen! Kendimi affettirmek iin her eyi
yaparm. Ayaklarndaki izgilerin silindii yerden sonras duruyordu.
Selim umutlanmt, dizlerinin stne kt, iki elini enesinin altnda
birletirdi.
Seni istemeden incittim, krdm, tekrar zr dilerim. Gerekten
ac ekiyorum, btn bu olanlar iin ok zgnm Sana olan sevgimden
kuku duyma Bir ans daha ver, her eyi dzeltebilmem iin bana bir
k yolu gster Ltfen. Omuzlar kt, ba ne eildi, ardndan
yeniden ban yukarya doru kaldrd.
Sen izgilerini yineleyerek sreklilii, incelterek kalnlatrarak
kartl, eerek hareketi, dzletirerek duraanl, boluklar tonlaya-
rak dilediin mekn, tek bir noktayla evreni anlatyor, kaleminle, franla
yeni, olaanst dnyalar yaratyorsun. stersen kusurlarm, zaaflarm
siler, Courbet gibi gzlerimi, ellerimi olduklar biimde yeniden izer, bizi
tek bir izgiyle birletirir, akmz yeniden yaatabilirsin aresizlikle,
itenlikle fsldad,
zin ver yrein tutsun kalemi, duygularn kullansn renkleri,
glgesiz, kl, mutlu gnlerimizdeki gibi Ban ne edi, sustu.
Uzun sren sessizlik, hareketsizlik anndan sonra kara kalemin
kdn zerinde kard belli belirsiz sesi duydu. Arkasn dndnde
bir kapnn izilmekte olduunu grd. Sevinle, umutla kapya doru
yrd. Amak iin kapnn tokman tuttu. Elleri hzla izgiden kemie,
kasa normal hale dnyordu.

222
 Tebeir - yk Toros

Ne kadar hevesliydim snf bakan olmaya, meer ne zahmetli,

ne baa bela bir imi. En zoru da konuanlarn isimlerini koca koca
harflerle tahtaya yazmak.
Hem tebeir israf, hem de darlan, krlan, ksen bir sr
arkada avutma abas Snf retmenine ka kere neride bulundum,
konuanlar tahtaya deil de bir kda yazaym, masasna brakaym
diye, kabul etmedi. Grlt yapp snfn huzurunu bozanlarn isimleri 223
uluorta aklanmalym ki, onlarn iittii azar, dtkleri mkl du-
rum dierlerini yaramazlktan vazgeirsinmi. Bymdr, bir bildii
vardr elbet diye susuyorum hep ama hi memnun deilim bu iten.
Bu dnemi de atlataym, bir daha aday maday olmayacam zaten
bakanla, istemem, kalsn. Snfn huzuru, temizlii iin rpn dur,
retmen gelene kadar herkesin edebiyle beklemesini sala, retmen
yokken amata ettiler diye arkadalarn ispiyonla, her dersten nce
tebeir yeterli mi deil mi bak, yetersizse bir hafta kt kanaat yetecek
olan snf parasndan byk miktar iin yana yana tebeire yatr, snf
defterini sabah teslim al, akam mdr yardmcsnn odasna brak
Kimse gencecik yata, srtna bu kadar ar sorumluluk yklensin
istemez. Ben de ilk balarda zafer sarholuuyla bu iten holanm
olabilirim ama artk illallah ettim.
Trkeci her zamanki ar admlaryla giriyor snfa. Girer
girmez de tahtaya yneliyor, yukardan aaya boylu boyunca kaln
bir izgi iziyor. Dersin ortasnda tebeirin bitmesi en byk endiem.
Hele ki snf kasasnda haftay zor kartacak miktarda para kaldysa
Tebeiri tasarruflu kullanp tahtay karalamayan retmenlere sem-
pati besliyorum elimde olmadan. Trkeciyi de ok seviyorum aslnda
ama hunharca tebeir harcamas sinirime dokunmuyor deil. O kadar
ok ey yazyor ki, bir ders boyunca tahtay birka kere doldurup sildii
oluyor. stelik renkli tebeirlerden de kullanyor habire. Bir Matematiki,
bir de o, renkli tebeiri elinden drmeyenlerden. Renkli tebeirin
fiyat beyazn iki kat, haberleri yok. Her ders tahta rengrenk yazlarla,
ekillerle dolduka iim cz ediyor, yerimden frlayp Yeter artk! diye
barasm, koup ellerinden tebeirleri ekip alasm, kilitli snf dolabna
saklayasm geliyor.
izdii kocaman izgi yamuk olunca, bir gzel siliveriyor.
Havaya savrulan tebeir tozlar uuup uuup zerlerimize konuyor.
Kara tahta nnde her gn hatr saylr miktarda tebeir tozu yutan,
siyah nlklerini beyaz lekelere bulamadan eve dnmeyen akll ren- 224
ciler olarak merakl gzlerle onu izliyoruz. Merakn yan sra, bende
endie de var. Yeni bir izgi ekiyor Trkeci, ncekinden daha dzgn,
daha kaln im cz ediyor. Bakalm bu dersi ka tebeirle atlatacaz?
Kasada ok az para kalm, gnlerden perembe, ertesi gn bir dier
tebeir canavar olan Matematikinin iki saat dersi var. Rengrenk
dorular, emberler, genler, karelerle dolacak tahta. Kasadan artan
parayla, epey bir anm olan tahta silgisinin yerine yeni bir silgi almay
planlyordum hafta sonu. Dertler bitmiyor.
izgisinden nihayet memnun kalan Trkeci, izginin sol
tarafna byk harflerle HAYALLERM, sa tarafna da HEDEFLERM
yazp masasna yneliyor. Bir tomar izgisiz dosya kd alp hepimize
birer tane datyor, ayn eyi yapmamz istiyor. izgisiz dosya kd,
hepimizin kbusu... Ona birka kelimecik yazmak dahi ok meakkatli.
nce izgili defterinizden bir yaprak koparacak, her satra ayr ayr cetveli
dayayp kaleminizle bastra bastra zerlerinden geip belirginletirecek,
bu yardmc kd izgisiz dosya kdnn altna dzgnce yerleti-
recek ve izgilerin izgisiz dosya kdna den glgelerinden
faydalanarak azami bir zen ve dikkatle yazy yazacaksnz. Grd-
nz gibi, anlatmas bile zahmetli bir i, icraat siz dnn artk. Madde
madde hedef ve hayallerimizi yazmamz istiyor Trkeci, sonra da o
kd alma masamzn grnr bir yerine asp aklmza geldike yeni
maddeler eklememizi tembihliyor. Sene sonunda ona getirecekmiiz
kd, gz atacakm, bir szl notunu ondan verecekmi hatta.
Ne kadar gereki olursak o kadar yksek not alacamz yanlgsna
dyoruz hepimiz birbirimizden habersiz. Bir ders saati boyunca
oka dnyor, az az yazyoruz. Hedeflerimiz, hayallerimiz zerine
etraflca hi dnmemiiz ki o zamana kadar. Hayalleri yazmas kolay
geliyor da hedeflerde i ciddiye biniyor. Kocaman hayallerimiz, ufack
hedeflerimiz yarsn anca dolduruyor izgisiz dosya ktlarmzn.
Tebeir kullanlmadan yaz yazlan bir tahta hayal ediyorum, hayaller
ksmnn ilk maddesine yazyorum onu. 225
 zgemiler

Mevsim Akgn 1985 zmir doumlu. Fizik Blm mezunu. niversiteyi

bitirene kadar zmirde yaad. Daha sonra stanbula yerleti. Murat
Glsoyun yaratc yazarlk atlyelerine devam etti.
mer Arslan 1988 doumlu. stanbulda Klasik Trk Edebiyat alannda
doktora eitimine devam etmekte ve ayn alanda aratrma grevlisi
olarak almaktadr.
226
Nurdan Atay 1963 stanbul doumlu. Yirmi be yl endstri mhendisi
olarak mesleini icra ettikten sonra mesaili alma yaamndan
emekliye ayrld. yk atlyelerine katld. ykleri baz dergilerde
yaymland. Biber Gaz ykleri ve G ykleri kitaplarnda birer yks
yaymland. yk yazmaya, amatr radyo programclna, eitli el
sanatlar almalarna devam etmektedir.
Eda Aydn 1987 zmir doumlu. Anadolu niversitesi Kamu Ynetimi
Blm mezunu. ykleri altzine.netde yaynland.
Hekim Ali Babacan 1979 Eskiehir doumlu. ESOG Metalurji ve
Malzeme Mhendislii Blm mezunu. Leman, O-HAA ve Koala
dergilerinde ykleri, karikatrleri ve izgi romanlar, altzine.netde
ykleri yaynland. Eskiehirde yerel gazetelerde gnlk siyasi kari-
katrler izdi. Halen Eskiehir 2Eyll gazetesinde karikatrist olarak
almaktadr.
Ece Babyk 1982 zmir doumlu. 2003 ylnda Dokuz Eyll niversitesi
Bro Ynetimi ve Sekreterlik Blm mezunu. 2014 altKitap yk
Yarmasnda Miras adl yksyle ikincilik dl ald. Halen zmirde
yaamakta ve tp sekreteri olarak almaktadr.
Meltem Bayrak 1967 Afyonkarahisar doumlu. Anadolu niversitesi Tp
Fakltesi mezunu. Uzun yllar pratisyen hekim olarak birinci basamak
salk hizmetlerinde alt. Halen kamuda psikiyatri uzman olarak
almaktadr.
Fato Boyac Uluda niversitesi Maliye Blm mezunu. Bankada al-
yor. ki yldr Murat Glsoy ve Semih Gmn yaz atlyelerine devam
ediyor. Farsa reniyor ve Sinematekte senaryo eitimi alyor.
Sanem Bozkurt 1978 Ankara doumlu. Hacettepe letme mezunu.
Finans sektrnde almaktadr.
Fulya Fsun etinel Avusturya Lisesi ve Boazii niversitesi ngilizce
retmenlii Blm mezunu. ngilizce retmenlii ve yurtd grup
liderlii yapt. Eiyle birlikte bir basmevi iletti. Yeim Cimcoz Yaz 227

Evinde eitmen, danman ve hayalet yazar olarak alyor. Burgazada

Sait Faik Mzesinde, Sait Faik lkretim Okulu rencilerine hikye
atlyesi dzenliyor. Almanca, ngilizce ders veriyor. Yaz aylarnda
dnyann eitli yerlerindeki kamplarda genlerle sosyal sorumluluk
projelerinde alyor. yk ve yazlar eitli edebiyat dergi ve sitelerin-
de yaynlanmaktadr.
Anl Erdoan 1981 zmir doumlu. Endstri Mhendislii lisans ve
Uluslararas likiler yksek lisans mezunu. Halen zel bir irketin Biliim
Teknolojileri (IT) blmnde zmir ve Cenevreye yerleik olarak IT eit-
meni olarak almaktadr. ykleri Szckler, altzine.net, altKitap ve
yitiklkede yaynland.
Belma Frat 1969 doumlu. Orta Dou Teknik niversitesinde Ekonomi,
Boazii niversitesinde Felsefe Blm mezunu. rencilii srasnda
ODT Oyuncular bnyesinde tiyatro ve dramaturji almalarnda
bulundu. lerleyen yllarda yaratc yazarlk, edebiyat ve felsefe ile ilgili
eitli atlye ve seminerlere katld. altzine.net, Galapera Fanzin ve 14
ubat Dnyann yksnde ykleri yaymland. Kaos GLnin Kadn
Kadna yk Yarmasnda 2012 ylnda nclk, 2014 ylnda birincilik
dllerini ald. thaki Yaynlar GO dlleri 2013 Seilmi ykler, altKitap
O Yaz: 2013 Yazna Kurmaca Bir Bak, NotaBene Yaynlar Direni
ykleri, Yitik lke Yaynlar G ykleri ve kendiyayinlari.wordpress.
com Kadnl Erkekli yk sekilerinde birer yks ile yer ald. NotaBene
Yaynlar tarafndan yaymlanan Aln Buradayz ilk yk kitabdr.
Mete Gner 1990 stanbul doumlu. Marmara niversitesi Elektrik
retmenlii Blm mezunu. Otomasyon sektrnde almaktadr.
Lal Hitay 1983 zmir doumlu. zel zmir Amerikan Lisesi ve stanbul Bilgi
niversitesi Hukuk Blm mezunu. Halen stanbul Bilgi niversitesinde
nsan Haklar Hukuku programnda yksek lisansa devam etmekte ve
ayrca avukatlk yapmaktadr.
zgr Kaym 1982 ylnda stanbulda dodu. Kadky Anadolu Lisesinin 228
ardndan Marmara niversitesinde hukuk, Anadolu niversitesinde
reklamclk alanlarnda lisans eitimi grd. ykleri altzine.net ve Heyt
Be Fanzinde yaynland. Reklam yazar olarak almaktadr.
Tuba Kr 1973 stanbul doumlu. Tiyatro eitimi ald. Uzun yllar zel
tiyatro ve radyolarda alt. Yeim Cimcz Yaz Evi ve Jale Sancak yk
atlyelerine katld. ykleri Kadky Gazetesi, altzine.net, Sarn, Yitik
lke, Kirpi Dn, Kirpi Edebiyat, Galapera, Alfabe Fanzinde yaynland.
Abdullah Bar Kkbabuccu 1982 Ankara doumlu. Gazi niversitesi
Felsefe Grubu retmenlii Blmnde yllardr okuyor. ykleri altzine.
net, Notos, Sahte Vefa dergilerinde yaynland.
Yeim Narter stanbul doumlu. Atatrk Kz Lisesi, Boazii niversitesi
Ekonomi Blm mezunu. 2004 ylnda karakalem resimler ve metinler-
den oluan tango konseptli beyazn stnde, siyahn altnda kiisel
sergisini at. Yitik lke Yaynlar tarafndan Mart 2014de yaymlanan on
iki yazarl Biber Gaz ykleri kitabnda mahlas adla bir yks yer ald.
Halen; internet ortamndaki eitli site ve blog sayfalarnda inceleme,
deneme yazlarn okurlaryla paylayor. Eyll 2014de yayna balayan
internet zerindeki bir edebiyat radyosunda her cumartesi gn saat
10:00da yaymlanan, J.L.Borges ykleriyle Arjantin Tango dinletisini
harmanlad Borges Vakti programn hazrlayp sunuyor.
Dilek Orhon 1971 stanbul doumlu. Orta renimini Dzcede
tamamlad. stanbul niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm mezunu.
Bir yl szlemeli retmenlik deneyiminin ardndan srasyla, ktisat
Bankas, nterbank, Tekfenbankda alt. Yeim Cimcoz Yaz Atlyesini
kefi hayatna yeni bir yn kazandrd. zlem Kiper ve Feridun Anda ve
Fsun etinelin yk atlyelerine devam etti. ykleri altZine.net, Kirpi
Edebiyat Dergisi ve Galaperada yaynland. Sprgemin Ucu ad altnda
Milliyet Blog sayfalarnda bir blou var.
Mustafa ztrk 1983 Denizli doumlu. Pamukkale niversitesi
Mhendislik Fakltesi mezunu. Varlk dergisinde Peruk adl yks
229
yaymland. Kamu kurumunda denetmen olarak almaktadr.
Esin Pekta 1980 Ankara doumlu. Mimarlk ve mhendislik mezunu.
New Yorkta mimar olarak almaktadr.
Yurdagl ahin ODT mhendislik mezunu. Uzun yllar biliim
sektrnde alt. ykleri, internet zerinde yayn yapan edebiyat
dergileri altzine.net ve Kayp Rhtmda yaymland. Sigara isimli yks
altKitapn yaymlad Veda isimli yk sekisinde, O Gnden Sonra
isimli yks ise Nalan Barbarosolunun hazrlad Biber Gaz ykleri
- Her Gz Bir Yangn Yeri yk kitabnda yer ald.
Nergiz imek 1977 stanbul doumlu. stanbul niversitesi ktisat
Fakltesi ktisat Blm mezunu. ykleri Lacivert yk ve iir Dergisi,
altzine.net, Karakalem gibi dergilerde yaynland. Bir yks, 21.mer
Seyfettin Hikaye Yarmasnda altnc oldu.
Ayenur Tanrverdi 1988 Kahramanmara doumlu. 1990 ylndan
itibaren Eskiehirde yaamaya balad ve ilk, orta ve lise renimini
Eskiehirde tamamlad. stanbul niversitesi Biyoloji Blm mezunu.
Birka yerel dergide ykleri yaynland. Ayrca kiisel blogunda gncel
yazlar mevcut.
yk Toros 1981 Balkesir doumlu. 2004 ylnda Ankara niversitesi
Siyasal Bilgiler Fakltesi Uluslararas likiler Blm mezunu. UMAG
ve NOTOS yaratc yazarlk atlyelerini tamamlad. ykleri zafi, Sarn,
altzine.net gibi dergilerde yaymland. Saryer Belediyesince dzenlenen
yk yarmasnda dereceye girdi. Ulusal bir televizyon kanalnda marka
ynetmeni olarak grev yapmaktadr.
Furkan Uzun 1987 Ktahya doumlu. niversite eitimini zmir Dokuz
Eyll niversitesi letme Blmnde tamamladktan sonra New Yorka
yerleti ve burada ncelikle Brooklyn Collegede Finans zerine yksek
lisans yapt. Ardndan New York Film Academyde sinema eitimi ald.
u an stanbulda yaamakta ve bir finans firmasnda almaktadr. Ayn
zamanda ksa ykler yazp, bir dier yandan film yapm zerine ura
230
vermektedir.
Necdet lker 1981 stanbul doumlu. niversiteye kadar Ankarada
yaad. Yaklak on yldr stanbulda ikamet etmektedir ve inaat
mhendisidir.
Ezgi Kzmaz rgen 1982 Balkesir doumlu. Eskiehir Anadolu ni-
versitesi letiim Fakltesi Basn Yayn Blm mezunu. 2006 ylnda
Uluslararas Af rgtnn Gldnyaya Mektup Yarmasnda ve
Uan Sprge Kadn Filmleri Festivali Ksa Film yks Yarmasnda
birincilik kazand. 2007 ylnda Fulbright Bursuyla Amerikaya gitti ve San
Francisco Academy of Art Universityde iki yl senaryo eitimi ald. yk
ve yazlar Sarn yk, altzine.net, Radikal Kitap, Akam Kitap, BirGn
Kitap, Kurald Dergi, Cumhuriyet, Kl yk ve Bantmag.com gibi eitli
mecralarda yaymland. 2010- 2013 yllar arasnda stanbulda bir halkla
ilikiler irketinde metin yazarl yapm olan Kzmaz, serbest olarak
yazarlk ve evirmenlie devam etmektedir.
Saliha Yavuz Yldz Teknik niversitesi Sanat Ynetimi Blm mezunu.
Milli Reasrans Sanat Galerisi, Galerist ve art ON Istanbul gibi birok
galeride sanat temsilcilii ve koordinatrlk yapt. Bir sre New Yorkta
yaad, Daniel Reich Galleryde nce staj yapt sonra bir sre alt,
oyunculuk atlye almalar ald. Artwalk Istanbulun kurucusu, online
kltr sanat platformu GriZinein kurucu orta, Taner Ceylan Studionun
uluslararas ilikiler sorumlusu. eitli yaynlarda yazar, sanatlara
ynelik seminerler vermekte ve danmanlk yapmaktadr.

231