Nisbah, peratusan dan

perkadaran sering digunakan

dalam kehidupan seharian kita.
NISBAH, PERKADARAN
& PERATUSAN Mari kita fahami apakah yang
dimaksudkan dengan nisbah.

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
1 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
3 of 41

OBJEKTIF NISBAH
Nisbah ialah
PEMBELAJARAN perbandingan kuantiti.

Bendera biasa Jalur

Mengenal nisbah, perkadaran dan Gemilang berukuran 3
peratusan. kaki lebar dan 6 kaki
panjang.
Memodelkan situasi harian menggunakan
nisbah dan perkadaran. Nisbah lebar kepada panjang bendera
ialah 3 : 6 atau boleh juga ditulis sebagai
Mengenal kesamaan nisbah.

Menyelesaikan masalah menggunakan

nisbah, peratusan dan perkadaran.

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
2 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
4 of 41

1
 NISBAH NISBAH
Sheila menggunakan 250 g
mentega dan 200 g gula
untuk membuat sebiji kek.

Apakah nisbah jisim

mentega kepada jisim gula
yang digunakan oleh
Shiela?

Cuba kecilkan nilai nisbah ini. Panjang kereta Proton Saga ialah 4048 cm manakala
tingginya ialah 1346 cm. Apakah nisbah panjang
Apakah yang anda peroleh?
kepada tinggi kereta Proton Saga?

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
5 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
7 of 41

NISBAH NISBAH
Sebuah restoran memerlukan 3 orang pembantu untuk Tingkatan 3 Ikhlas mempunyai 9 orang murid lelaki dan 15 orang murid
setiap 16 orang pelanggan. perempuan.

(a) Apakah nisbah bilangan murid

lelaki kepada bilangan murid
perempuan?

(b) Bolehkah anda kecilkan nilai

nisbah ini?
(c) Berapa peratuskah murid
Apakah nisbah bilangan pembantu kepada bilangan perempuan di dalam kelas ini?
pelanggan? (d) Bentukkan nisbah dan peratus
yang lain berdasarkan soalan
Bolehkan nisbah ini dikecilkan? Terangkan jawapan anda. ini.
KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
6 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
8 of 41

2
 PERKADARAN
Nisbah lebar kepada
panjang bendera
biasa ialah 3 : 6.
Apakah yang boleh
anda katakan tentang
nisbah lebar kepada
panjang bendera yang
terdapat pada gambar
di sebelah?
KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
9 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
11 of 41

PERKADARAN

Apakah pula yang Bendera yang

dimaksudkan dengan panjang ini tidak
perkadaran? berkadaran dengan
bendera biasa.
Perkadaran amat berkait rapat
dengan nisbah. Nisbah antara
panjang dan
Mari kita lihat semula contoh tadi. lebarnya tidak sama.

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
10 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
12 of 41

3
PERKADARAN
Nisbah jisim mentega kepada jisim
gula yang digunakan oleh Shiela
untuk membuat sebiji kek ialah
250 : 200 atau 5 : 4.
Apakah nisbah jisim mentega
kepada jisim gula bagi 3 biji kek?
Bandingkan nisbah bagi sebiji kek
dengan 3 biji kek. Apakah yang
boleh anda katakan?
Apakah yang akan berlaku
sekiranya Sheila tidak mengekalkan
nilai nisbah yang sama? Terangkan.
KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
13 of 41
PERKADARAN
Nisbah jisim mentega kepada
jisim gula yang digunakan oleh
Shiela untuk membuat sebiji kek
ialah 250 : 200 atau 5 : 4.
Untuk 3 biji kek, nisbahnya ialah
750 : 600 atau 5 : 4.
Oleh itu,
250 750
=
200 600
Jadi, ianya berkadaran.
KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
14 of 41
PERKADARAN
Nisbah bilangan pembantu kepada
bilangan pelanggan ialah 3 : 16.
Berapakah bilangan pembantu
yang diperlukan bagi melayan 320
orang pelanggan?
Apakah yang akan berlaku sekiranya nisbah 3 : 16 tidak
dapat dikekalkan apabila restoran itu mempunyai 320 orang
pelanggan?
Pada pandangan anda, adakah peratus bilangan pembantu
bagi kedua-dua nisbah adalah sama atau tidak?
Tentukan nilai-nilai peratus tersebut. Apakah kesimpulan
yang dapat anda buat?
KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
15 of 41
PERKADARAN Nisbah panjang kepada tinggi
kereta Proton Saga, dalam
sentimeter, ialah 4048 : 1346
Apakah yang akan berlaku sekiranya seorang pelukis tidak
mengekalkan nilai nisbah yang sama semasa melukis gambar
kereta proton saga?
Apakah dimensi kereta yang sesuai dilukis pada kertas A4?
Terangkan.
KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
16 of 41
4
 Anda telah melihat CONTOH & PENILAIAN
pentingnya kesamaan
nisbah dalam situasi tertentu. Gunakan konsep perkadaran
untuk menyelesaikan masalah
Kesamaan nisbah ini dikenali yang berikut.
sebagai perkadaran!

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
17 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
19 of 41

Tentukan sama ada pasangan nisbah berikut

AKTIVITI KOPERATIF 1 berkadaran atau tidak. Terangkan jawapan anda.

Dalam kumpulan
berdua, bincang
dan berikan dua
contoh situasi dalam
kehidupan seharian
yang menggunakan
perkadaran.

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
18 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
20 of 41

5
Selesaikan perkadaran berikut. CONTOH 2

Rani dan Rizal sedang berbincang tentang

salinan gambar untuk dimuatkan ke dalam
majalah sekolah. Gambar asal berukuran
3 4. Rani mengatakan bahawa mereka perlu
membesarkan kepada ukuran 9 12, tetapi
Rizal tidak bersetuju. Rizal mengatakan
bahawa ia perlu dibesarkan kepada saiz
11 12.

Dengan siapakah anda bersetuju?

Terangkan jawapan anda.
KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
21 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
23 of 41

CONTOH 1 CONTOH 3

20 helai baju dijual

dengan harga
RM1000.

Nisbah bilangan kereta kepada bilangan van di

sebuah tempat letak kereta ialah 16 : 13. Sekiranya Berapa helai bajukah yang dapat dibeli dengan wang berjumlah
terdapat 112 buah kereta, berapakah bilangan van RM1300?
yang ada di tempat letak kereta tersebut? Gunakan konsep perkadaran untuk menyelesaikan masalah ini.

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
22 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
24 of 41

6
 CONTOH 4
8 biji durian berharga RM240.
Berapakah harga bagi 5 biji durian?
Gunakan konsep perkadaran untuk menyelesaikan
masalah ini.
CONTOH 6
Encik Amin membahagi wang kepada dua orang
anaknya, Helmi dan Anwar dalam nisbah 7 : 3. Anwar
mendapat bahagian yang lebih kecil iaitu sebanyak
RM1254. Berapakah jumlah wang yang diterima oleh
Helmi?
Gunakan konsep perkadaran untuk menyelesaikan
masalah ini.

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
25 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
27 of 41

CONTOH 5 CONTOH 7

Mata wang yang digunakan di Singapura ialah Dollar

Singapore, $. Kadar pertukaran mata wang Malaysia ke Sebuah buku Kimia
Dollar Singapore ialah $0.77 kepada RM2.
mengandungi dua
Tentukan berapakah Dollar Singapore yang akan bahagian, iaitu asas
diterima oleh Asri sekiranya dia menukar sebanyak dan lanjutan dalam
RM250? nisbah 5 : 2.
Gunakan konsep perkadaran untuk menyelesaikan
masalah ini.
Berapakah bilangan muka surat bagi setiap
bahagian sekiranya buku itu mengandungi 560 muka
surat?

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
26 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
28 of 41

7

CONTOH 8
Gerai Piza Zies menyediakan dua saiz piza.
Piza yang lebih kecil mempunyai diameter
30 cm dan dijual dengan harga RM30,
manakala piza yang lebih besar
mempunyai diameter 40 cm dan dijual
dengan harga RM40.
(a)Adakah harga piza yang dijual
berkadaran dengan luas?
(b)Piza yang manakah lebih
menguntungkan?
Berikan justifikasi anda.
KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
29 of 41
CONTOH 9
Rozana ingin
membesarkan
sekeping gambar
perkahwinannya yang
berukuran 10 cm 15 cm.
Antara saiz pembesaran berikut,
yang manakah akan mengekalkan perkadaran
yang sama seperti gambar yang asal?
Berikan justifikasi anda.
50 cm 70 cm atau 50 cm 75 cm
KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
30 of 41
Siew Ng dan Juriah ingin ke
perpustakaan dan akan melalui
CONTOH 10
Kedai Pak Ali.
Siew Ng menaiki motosikal dengan
kadar 8 km untuk setiap 10 minit.
Juriah pula menaiki motosikal dengan
kadar 20 km untuk setiap 25 minit.
(a) Sekiranya motosikal mereka mula bergerak pada masa
yang sama, adakah Siew Ng akan sampai ke
perpustakaan terlebih dahulu, sebelum atau pada masa
yang sama dengan Juriah? Berikan justifikasi anda.
(b) Sekiranya motosikal mereka mula bergerak pada masa yang
sama, adakah Siew Ng akan sampai terlebih dahulu,
sebelum atau pada masa yang sama dengan Juriah di kedai
Pak Ali yang terletak sejauh 8 km dari tempat mereka
bermula? Berikan justifikasi anda.
KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
31 of 41
Maggie mencampurkan 2 liter
CONTOH 11
kordial oren ke dalam 15 liter air
untuk membuat jus oren.
Rani pula mencampurkan 3 liter
kordial yang sama ke dalam
22 liter air.
Jus oren siapakah yang
mempunyai perasa oren yang
lebih kuat?
Berikan alasan menggunakan konsep
nisbah bagi menjustifikasikan jawapan anda.
KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
32 of 41
8
 AKTIVITI KOPERATIF 2
Lengkapkan jadual dengan menghitung nisbah panjang
kepada lebar dan nisbah lebar kepada panjang kertas.
Nisbah Nisbah lebar
Panjang Lebar panjang kepada
kepada lebar panjang

A4
A5
A6
A7
A8

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
33 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
35 of 41

AKTIVITI KOPERATIF 2 AKTIVITI KOPERATIF 2

1. Dapatkan kertas berukuran A4 dari guru 1. Berdasarkan nilai-nilai yang telah anda peroleh, apakah yang boleh
anda. anda katakan?

2. Ukur panjang dan lebar kertas tersebut. 2. Apakah hubungan antara panjang A4 dengan lebar A5?
Bundarkan ukuran kepada milimeter
yang terdekat.
3. Apakah hubungan antara panjang A5 dengan lebar A6?
3. Catatkan ukuran tersebut . Gunakan
jadual untuk memudahkan anda. 4. Tentukan hubungan yang lain. Bentangkan dapatan anda.

5. Apakah kesimpulan yang boleh anda buat daripada dapatan anda

4. Lipat kertas A4 dan potong kepada dua
tadi?
bahagian yang sama besar. Anda telah
memperoleh kertas A5.
6. Sekiranya anda menggunakan saiz kertas yang berlainan, adakah anda
mendapat nisbah dan perkadaran yang sama? Laksanakan aktiviti ini
5. Ulang langkah 2 - 4 sehingga ukuran A8. dan bentangkan dapatan anda.

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
34 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
36 of 41

9
 Hitung nisbah berikut.

(a) Jarak dari tanah ke pusat

Jarak dari pusat ke atas kepala
A
Jarak dari tanah ke pusat B

AKTIVITI
(b)
Jarak dari tanah ke lutut
C

KOPERATIF 3
Panjang C
(c)
Panjang B

Panjang B
(d)
Panjang A

Panjang dari pergelangan tangan ke siku

(e)
Panjang tangan

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
37 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
39 of 41

NISBAH KEEMASAN Masukkan nilai-nilai yang telah anda peroleh ke dalam jadual
berikut.
Dalam kumpulan berempat (sama jantina) ukur setiap yang berikut pada
salah seorang ahli kumpulan anda. Nama murid Nisbah 1 Nisbah 2 Nisbah 3 Nisbah 4 Nisbah 5

A
Jarak daripada tanah ke pusat.
B
Jarak daripada pusat ke atas kepala. C

Jarak daripada tanah ke lutut.

Panjang tangan. Purata

Panjang daripada pergelangan tangan Apakah yang dapat anda perhatikan daripada jadual ini?
ke siku. Bandingkan dapatan anda dengan rakan-rakan yang lain.

Panjang A, B dan C. Apakah kesimpulan yang dapat anda buat?

KementerianPendidikanMalaysia KementerianPendidikanMalaysia
BahagianPembangunanKurikulum
38 of 41 BahagianPembangunanKurikulum
40 of 41

10