ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
Metoda Hartmana

Badanie
Ocena stanu klinicznego tej metodzie bazuje na trzech podstawowych elementach:
- wywiad podczas wywiadu poszukujemy odpowiedzi na pytania:
jaki rodzaj dysfunkcji jest obecny
jakie tkanki powoduj dolegliwoci
co byo bezporedni przyczyn urazu
jakie wystpiy czynniki predysponujce, a ktre z nich podtrzymuj
stan aktywacji nociceptorw do chwili obecnej
- badanie funkcjonalne - okrela czynne jak i bierne moliwoci ruchowe pacjenta.
Szczeglna uwag zwraca si na przebieg ruchu (jego jako), nieco mniejsze
znaczenie ma dostpny zakres ktowy.
Badanie rozpoczyna si od
Obrcz biodrowa-krgosup-obrcz barkowa-stawy biodrowe
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
- diagnoza w tym przypadku diagnoz okrela badanie palpacyjne. Opukiwanie lub
dotyk tkanek powierzchownych umoliwia rozpoznanie wzmoonego napicia tkanki
przecionej.

Terapia
Celem zabiegw jest przywrcenie rwnowagi czynnociowej organizmu oraz likwidacji
bd zmniejszenie objaww subiektywnych. Gwne procedury lecznicze
wykorzystywane przez Hartmana to:
- techniki rytmiczne ruchy powtarzane s kilkakrotnie, w wolnym tempie, nakierowane
gwnie na skr, powizie, minie. Przeznaczenie wicze zaley od szybkoci ich
wykonywania i gbokoci nacisku. Stosowane s one najczciej dla:
- rozlunienia, zmniejszenia napicia miniowego,
- zmniejszenie dolegliwoci blowych,
- zwikszenie zakresu ruchomoci.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
-techniki pchni przebiegaj z wykorzystaniem wikszej siy, w osteopatii zwykle
wykonuje si je w kocowym zakresie ruchomoci. Podczas wykonywania powyszych
manipulacji w miar czsto uzyskuje si charakterystyczny efekt trzasku, co
spowodowane jest rozpreniem w mazi stawowej dwutlenku wgla.
- technika nacisku wykonywane s bardzo delikatnie i powoli. Stosuje si je
najczciej jako zabiegi o charakterze przeciwblowym. W swym dziaaniu
przypominaj podobne sposoby stosowane w innych metodach: mobilizacje uciskowe
wedug Maitlanda, masa poprzeczny przedstawiony przez Cyriaxa.
Dla potrzeb terapeutycznych Hartman opracowa zasad tzw. ogniskowania.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
Zasad t twrca metody wykorzystuje rwnie i w terapii tkanek mikkich. W obu
przypadkach zabiegi wykonuje si w stron najmniejszego oporu tkankowego. Due
znaczenie dla poprawnego przeprowadzenia zabiegu ma spenienie kilku
podstawowych warunkw. Najwaniejsze z nich to:
- dobr pozycji wyjciowej- stabilna, maksymalnie wygodna,
uatwiajca wykonanie mobilizacji,
-pene rozlunienie- im wiksze rozlunienie mini pacjenta, tym
wiksza precyzja i skuteczno zabiegu.
- odpowiedni chwyt nie za mocny, zapewniajcy bezpieczestwo,
- brak popiechu i spokj szczeglnie wany w etapie przygotowania do
waciwej mobilizacji.
Bardzo wane w terapii jest proporcjonalne poczenie siy i szybkoci impulsu,
dugoci ramienia wykorzystanej dwigni oraz amplitudy ruchu. W duym uoglnieniu
zabiegi osteopatyczne scharakteryzowa mona jako wykonywane szybko z
wykorzystaniem minimalnej siy przykadanej za pomoc jak najkrtszej dwigni.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
Metoda Maigne`a

Robert Maigne`a francuski lekarz - za gwn przyczyn czynnociowych zaburze

narzdu ruchu uzna zaburzenia rwnowagi statycznej staww i mini. Jego zdaniem,
powysze uszkodzenia mog powsta lub ujawni si w wyniku:
- dugotrwae utrzymanie nieprawidowej pozycji,
- wykonania gwatownego, niekontrolowanego ruchu,
- przykurczw miniowych i wizadowo-torebkowych,
- osabienie siy mini,
- chorb narzdw wewntrzynych,
- oglne przemczenie organizmu,
- zadziaania czynnika psychicznego,
- zmiany warunkw pogodowych.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
Terapia
Najwaniejsza zasad wszystkich zabiegw przedstawionych przez Maigne`a jest
regua bezbolesnoci i ruchu przeciwnego. Zgodnie z ni, najbardziej uyteczna
mobilizacja przebiega w stron niebolesn, przeciwna do kierunku bolesnego i
ograniczonego. W miar poprawy stanu pacjenta mobilizacje wykonuje si poprzez
poczenie dwch lub trzech kierunkw niebolesnych.
Autor metody podzieli stosowane przez siebie zabiegi mobilizacje na:
- wykonywane przez pacjenta,
- prowadzone przez terapeut,
- wykonywane przez terapeut z dodatkowym impulsem (manipulacje).
Poszczeglne zabiegi prowadzi si przez kilka tygodni, powtarzajc je co 2-4 dni.
Nastpnie dokonuje si badania kontrolnego.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
Spord przeciwwskaza do wykonania zabiegw mobilizacyjnych autor wyrnia:
- kliniczne - stan zapalny stawu, zmiany nowotworowe, zamania,
- techniczne obecne, gdy nie mona znale adnego kierunku niebolesnego.
W okresie ostrym dolegliwoci Maigne zaleca swoim pacjentom dugotrwae
przebywanie w pozycji bezbolesnej oraz stopniowe wprowadzanie wicze
rozluniajcych. Wykonywa je naley kilka razy dziennie w odstpach jedno-
dwugodzinnych, pocztkowo przez 3-5 minut dziennie. Czas wicze wydua si do 30
minut. W okresie ostrym Maigne wykorzystuje te masa tkanek powierzchownych z
jednoczesnym hamowaniem punktw maksymalnie bolesnych oraz zabiegi trakcyjne.
Z chwil ustpienia dolegliwoci blowych celem terapii staje si odzyskanie rwnowagi
statycznej ukadu miniowego i stawowego. Zdanie to jest realizowanie przez
wzmocnienie osabionych i rozciganie skrconych grup miniowych oraz
ksztatowanie koordynacji ruchowej.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
Metoda Maitlanda

Metoda terapii manualnej. Ruchami biernymi bada si oraz leczy i ocenia aparat
podporowy i ruchowy.
W skad metody wchodz trzy cile ze sob zwizane czci gwne:
- badanie skada si z badania subiektywnego i badania obiektywnego- ich wynik
wpywa na wybr zabiegu i technik leczenia. S one realizowane przed i podczas
terapii.
- terapia - typowy dla tej metody jest przy uruchamianiu podzia ruchw staww na
stopie (odcinki ruchu) i ich koyszce si wykonanie.
- ocena kady aspekt terapii i obrazu choroby, jak rwnie ich wspdziaanie, jest
zbadany i oceniony.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
Badanie
Celem badania jest moliwie dokadna ocena zagadnienia. W czasie badania pacjent
powinien dokadnie opisa swoje dolegliwoci, nie naley go intrygowa lub wywiera
na niego presji, nie wyciga pochopnych wnioskw.
Badanie subiektywne
Pacjent opisuje i ocenia swj stan. Z jego subiektywnego badania naley wysnu
wnioski:
- wystpowanie i rodzaj zaburzenia( kiedy i w jaki sposb wystpuje)
- dotknite zaburzeniami struktury staww, ktre mogyby ewentualnie spowodowa
dolegliwoci.
Badanie obiektywne:
Ruchy kontrolne powinny odtworzy opisane w badaniu subiektywnym objawy lub
wywoa podobne dolegliwoci. W tym celu wykonuje si rnego rodzaju testy.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

Terapia
Na podstawie objaww naley ustali techniki leczenia.
Plan leczenia:
Przed rozpoczciem leczenia naley na podstawie wyniku badania ustali:
- ktre objawy mog by leczone,
- ktre techniki leczenia mog by stosowane,
- ktre techniki leczenia bd w tym przypadku stosowane.
Wybr techniki naley uzasadni
Kryteria wyboru:
- odczuwanie blu i inne objawy,
- ograniczenia ruchu lub inne opory,
- kurcze ochronne (mimowolne miniowe blokowanie stawu).
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

NAJWANIEJSZE METODY
W TERAPII MANUALEJ
Techniki leczenia
W metodzie Maitlanda due znaczenie ma zakres ruchu (podzielony na stopnie) i
oscylowanie.
Stopnie ruchu wedug Maitlanda
I na pocztku ruchu stawu
II w zakresie swobodnej ruchomoci stawu
III w zakresie swobodnej ruchomoci stawu a do koca ruchu
IV na kocu zakresu ruchu stawu

Oscylowanie stosuje si w stanie mobilizacji (ruchy bierne, ktrym pacjent moe

zapobiec). Bierne oscylujce ruchy moliwe SA w dwch fazach:
- w czasie uytkowej ruchomoci stawu w tempie wolnym (1 lub 2 ruchy/s) lub szybkim
(2 lub 3 ruchy/s).
- w fazie kocowej zakresu ruchu (obydwa stawy utrzyma w pozycji rozcignitej)
wykonuje si mae oscylujce ruchy.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

ZASADY BEZPIECZESTWA STOSOWANIA LECZENIA

MANUALNEGO
PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA
Najwicej przypadkw przeciwwskaza klinicznych wynika ze wspistniejcych z
chorobami krgosupa innych jednostek chorobowych. W odniesieniu za do
poszczeglnych typw zabiegw najwicej wspistniejcych schorze wyklucza
moliwo zastosowania u chorych zabiegw manipulacji uciskowych (mobilizacji z
impulsem, techniki szybkich pchni). Natomiast sytuacje, ktre eliminowayby
wszystkie metody leczenia manualnego, s w praktyce w chorobach narzdu ruchu
zupenie wyjtkowe. W zasadzie mona do nich zaliczy jedynie wspistniejce
powane choroby psychiczne. Zazwyczaj w kadym innym przypadku, przy
istniejcych wskazaniach do leczenia manualnego, mona w sposb wiadomy i
ukierunkowany zastosowa jedn z metod terapii. Natomiast istnieje oczywicie wiele
schorze, ktre w okrelonym miejscu istniejcej patologii wykluczaj moliwo
wykonania zabiegw manualnych.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

ZASADY BEZPIECZESTWA STOSOWANIA LECZENIA

MANUALNEGO
PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA
Do chorb, w ktrych istniej ograniczenia moliwoci stosowania leczenia
manualnego, nale:
- Choroby nowotworowe z przerzutami do koci lub guzy nowotworowe koci.
- Grulica krgw i inne choroby bakteryjne krgosupa.
- Zamania krgw, zwichnicia staww krgosupa i wiee stany pourazowe.
- Rodzca si przepuklina jdra miadystego z ostrymi dolegliwociami blowymi.
- Osteoporoza krgw przy obnionym wskaniku gstoci koci (BMD) w badaniu
densytometrycznym krgosupa.
Za warto graniczn uwaa si T-Score poniej minus 2,5 do 3,0 odchyle
standardowych lub zaistnienie w wywiadzie chocia jednego zamania patologicznego
koci
- Niektre wady wrodzone krgosupa (gwnie w odcinku szyjnym).
- Hipermobilno miejscowa lub niestabilno na poziomie wykonywanego zabiegu.
- Krgozmyk prawdziwy lub rzekomy na poziomie wykonywanego zabiegu.
- Niewydolno ttnic krgowych - przy zabiegach w obrbie krgosupa szyjnego.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

ZASADY BEZPIECZESTWA STOSOWANIA LECZENIA

MANUALNEGO
PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA
W rodowisku specjalistw zajmujcych si medycyn manualn trwa dyskusja, ktry z
terapeutw (lekarz, magister rehabilitacji, technik fizjoterapii, masaysta). jakimi
technikami terapii manualnej moe si w sposb prawny posugiwa oraz w jakim
zakresie naley tej metody terapii poszczeglne grupy zawodowe uczy.

Od kompetencji zawodowych moe zalee bezpieczestwo wykonywanego zabiegu,

gdy praktyka z zakresu terapii manualnej pozwala na dobr odpowiednich metod,
technik oraz prawidowego doboru siy z jak zabieg jest wykonywany.

Interesowa si powyszym zagadnieniem i studiowa je moe kady, ale do

wykonywania zabiegw u chorych powinni by uprawnieni wymienieni powyej
specjalici w zakresie ograniczonym do kompetencji, jakie daj im: po pierwsze
- zdobyty zawd, a po drugie - kwalifikacje z zakresu terapii manualnej. Bez
wtpienia za diagnozowanie i kwalifikacje chorych do przeprowadzania zabiegw
manualnych powinien odpowiada i by wycznie do nich uprawniony
wyspecjalizowany lekarz, fizjoterapeuta.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

WNIOSKI

Stosowanie terapii manualnej u pacjentw w III okresie

ucia w chorobach ukadu ruchu jest skuteczna form
leczenia zachowawczego
Naley zawsze okreli przeciwwskazania ktrych jest
znacznie wicej i czciej wystpuj u pacjentw po 65
roku ycia
Stosowane techniki terapii manualnej musz by
wykonywane zazwyczaj z najmniejsza si
Naley unika manipulacji, technik mobilizacji III stopnia,
mobilizacji staww w kierunkach rotacyjnych
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

SERDECZNIE DZIKUJ ZA UWAG!