Wprowadzanie do metody

OMT Kaltenborn Evjenth

Magdalena Dziak, Paulina Pytlos,

Krystyna Sypek
 Medycyna manualna

Manus (rka) - medycyna rczna,

wywodzi si ze staroytnej medycyny ludowej

Jest to rczne badanie i leczenie dysfunkcji ukadu ruchu

pacjenta, poprzez wykonywanie przez terapeut
specyficznych technik ruchowych

W odrnieniu od uprawianego przez laikw krgarstwa

cechuje si medycznym wyksztaceniem terapeuty,
umoliwiajcym postawienie dokadnej diagnozy,
oraz wskaza i przeciwwskaza do leczenia manualnego
 Zarys historii medycyny manualnej

Pierwsze wzmianki o stosowaniu zabiegw manualnych

na krgosupie pochodz z Egiptu i Azji Mniejszej datujc
si na 3000 lat p.n.e.

Liczne pisma z zakresu medycyny manualnej pozostawi

po sobie Hipokrates (460-377 p.n.e.)

Wzmianki o stosowaniu technik manualnych pozostawili

po sobie rwnie Galen, Avicenna, Par

W XIX w. zainspirowany manualnymi metodami Hipokratesa

amerykaski lekarz Andrew Still otworzy szko osteopatii,
ktra na pocztku XX wieku powstaa rwnie w Europie
 Pocztki Ortopedycznej Terapii
Manualnej

W Anglii po pierwszej wojnie wiatowej w manualnych metodach

leczenia zaczli szkoli si lekarze oraz fizjoterapeuci

Dr James Mennel, dr James Cyriax oraz osteopata Alan Stoddard,

wypracowali swoje metody przyczyniajc si do powstania
ortopedycznej terapii manualnej w fizjoterapii

W Skandynawii w latach 50. XX w. ucze Menella, Cyriaxa

i Stoddarda, fizjoterapeuta Freddy Kaltenborn rozpocz prac nad
swoj koncepcj terapii manualnej. We wsppracy z Olafem
Evjenthem stworzyli system Ortopedycznej Terapii Manualnej
(OMT), ktry obecnie stanowi jeden z najbardziej
rozpowszechnionych na wiecie fizjoterapeutycznych systemw
leczniczych
Ortopedyczna Terapia Manualna (OMT) wg koncepcji
Kaltenborna Evjentha
(ang. Orthopedic Manipulative Therapy)

Definicja opracowana przez Midzynarodow Federacj

Ortopedycznych Terapeutw Manualnych:

Orthopedic dotyczy dysfunkcji struktur tworzcych stawy oraz

powizanych z nimi mini, mikkich tkanek okoostawowych,
a take korzeni nerwowych i nerww obwodowych

Manipulative techniki ruchowe wymagaj sprawnoci oraz

zrcznoci manualnej i mechanicznej. Techniki te stanowi wycinek
fizjoterapii stosowanej w ortopedycznych schorzeniach narzdu
ruchu

Therapy dotyczy terapii wykonywanej przez fizjoterapeutw

Ortopedyczna Terapia Manualna (OMT) wg koncepcji
Kaltenborna Evjentha
(ang. Orthopedic Manipulative Therapy)

Metoda Kaltenborna i Evjentha znajduje zastosowanie

w leczeniu dysfunkcji o charakterze somatycznym

- hipomobilno (ograniczenie ruchomoci, zesztywnienie) staww

- hipermobilno (nadruchomo, niestabilno) staww
- dolegliwoci blowe
- dysfunkcje mini, tkanek okoostawowych, oraz nerww
obwodowych
 Ortopedyczna Terapia Manualna (OMT) wg koncepcji
Kaltenborna Evjentha
(ang. Orthopedic Manipulative Therapy)

Metoda ta wykorzystuje wiele technik fizjoterapeutycznych

masa (klasyczny, funkcyjny, poprzeczny)

czynna relaksacja mini
mobilizacje i manipulacje w obrbie staww
mobilizacje tkanki nerwowej
wiczenia wzmacniajce, koordynacyjne, stabilizujce,
wiczenia o charakterze profilaktycznym, autogennym,
nauka ergonomii dnia codziennego
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Ruchy w stawie

Toczenie
ruch pomidzy dwiema nieprzylegajcymi do siebie
powierzchniami stawowymi
punkty na jednej powierzchni stawowej wchodz w kontakt
z cigle nowymi punktami drugiej powierzchni stawowej
powierzchnia wypuka moe toczy si wzgldem powierzchni
wklsej i na odwrt

lizg
jeden punkt powierzchni stawowej wchodzi w kontakt z cigle
nowymi punktami drugiej powierzchni stawowej.
czysty lizg wystpuje tylko midzy przylegajcymi
powierzchniami stawowymi, zarwno paskimi jak i ukowatymi
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Ruchy w stawie c.d.

podczas ruchw czynnych w stawach, czysty ruch lizgowy

nie wystpuje

toczenie nie jest jedynym ruchem wystpujcym w stawie,

poniewa gdyby tak byo cz powierzchni stawowej koci
w kierunku ktrej odbywa si ruch ulegaby znacznej
kompresji, po drugiej stronie natomiast doszoby
do oddzielenia powierzchni stawowej

fizjologiczny ruch w stawie podczas ruchw czynnych

i biernych jest poczeniem toczenia i polizgu
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Ruch translatoryczny (translacja)

Jest to bierne prostoliniowe przesunicie powierzchni

stawowej
translacja prostopada to oddzielenie obu powierzchni
stawowych (trakcja)
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Ruch translatoryczny (translacja)

translacja paralelna jest to prostoliniowy polizg midzy

powierzchniami stawowymi (lizg)
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Paszczyzna lecznicza

Wyznaczana jest przez cz wkls powierzchni stawowej

Jest paszczyzn styczn do wklsej powierzchni stawu
Przy pracy czci wypukej stawu jest nieruchoma
Przy pracy czci wklsej ulega przemieszczeniu
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Gra stawowa
(ang. joint play)

Translatoryczna, bierna ruchomo dwch elementw

stawowych prostopadle lub rwnolegle do paszczyzny
leczniczej

trakcja
translatoryczny lizg
kompresja (stosowana tylko diagnostycznie)
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Gra stawowa c.d.
(ang. joint play)

Trakcja bierne oddalenie elementw stawowych

prostopade do paszczyzny leczniczej
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Gra stawowa c.d.
(ang. joint play)

Wyrniamy trzy stopnie trakcji

I rozlunienie bez widocznego ruchu, w celu wyrwnania cinienia

wewntrzstawowego
II napicie w celu uzyskania napicia tkanek mikkich, zniesienie
swobody ruchu
III rozciganie w celu zwikszenia oddalenia powierzchni stawowych
i dalszego rozcignicia tkanek mikkich
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Gra stawowa c.d.
(ang. joint play)

lizg jest to bierne, translatoryczne przesunicie elementw

kostnych stawu, rwnolege do paszczyzny leczniczej
stawu
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Gra stawowa c.d.
(ang. joint play)

Wyrniamy trzy stopnie lizgu

I bardzo may impuls, skierowany rwnolegle do paszczyzny

leczniczej, bez widocznego ruchu lizgowego w stawie
II napicie tkanek mikkich w kierunku leczniczym, zniesienie
swobody ruchu
III kontynuacja stopnia II w celu rozlunienia tkanek mikkich
w kierunku leczniczym
Podstawowe pojcia w terapii manualnej
Regua wklso-wypuka

Toczenie powierzchni stawowych przebiega zawsze w kierunku

ruchu ktowego
Kierunek ruchu lizgu powierzchni stawowej o wklsej budowie jest
zgodny z kierunkiem ruchu ktowego
Kierunek ruchu lizgu powierzchni stawowej o wypukej budowie jest
przeciwny do kierunku ruchu ktowego
Kierunek leczenia jest zgodny z kierunkiem, w ktrym ograniczony
jest ruch lizgu
 Techniki manualne

Mobilizacje

To ruchy translatoryczne w stawach prowadzone

biernie do granicy ruchu fizjologicznego
niewielka prdko, dua amplituda
cel: zwikszenie ograniczonego zakresu ruchu
 Techniki manualne c.d.

Manipulacje
Szybkie rkoczyny

ruchy bierne w stawie zwikszajcym jego ruchomo

poprzez przekroczenie fizjologicznej granicy ruchu

Bez przekroczenia granicy anatomicznej stawu

Zwane nagymi pchniciami jednego elementu stawu

przy stabilizacji pozostaych

dua prdko i maa amplituda ruchu

 Metoda Kaltenborna Evjentha
Diagnostyka

Ortopedyczna Terapia Manualna zajmuje si diagnostyk

oraz leczeniem zaburze czynnociowych narzdu ruchu
(dysfunkcje somatyczne)

problemy blowe
zmiany zakresu ruchomoci (jego zmniejszenie lub
zwikszenie)
zmiany tkankowe

Objawy te wystpuj cznie, czasem pojawiaj si jednak

pojedynczo
Podczas badania zaleca si postpowanie wedug pewnego
schematu, ktry ogranicza moliwo przeoczenia
jakichkolwiek objaww
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Schemat badania

1. Wywiad (opiera si na diagnozie opracowanej przez

Herberta Frisha tzw. Badanie 5 na 5)
2. Stan oglny-objawy (ocena biomechaniczna)
- Ogldanie
- Badanie palpacyjne
- Testy neurologiczne oraz naczyniowe
- Badanie ruchw
1. Badanie techniczne
2. Podsumowanie
3. Leczenie prbne-diagnoza aktualna
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Leczenie prbne - diagnoza aktualna

Diagnoza tymczasowa - leczenie prbne, potwierdzajce

bd obalajce postawion diagnoz

Zmniejszenie dolegliwoci pacjenta aktualizacje

postawionej wczeniej diagnozy biomechanicznej

Leczenie prbne bez efektw lub pogorszenie stanu pacjenta

- weryfikacja, dalsza diagnostyka

Aktualno diagnozy biomechanicznej moe ulec zmianie

podczas kadej nastpnej terapii
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Terapia

Jeeli dysfunkcja somatyczna zwizana jest z wystpowaniem

blu to wykorzystuje si rodki agodzce bl

Jeli w badaniu stwierdza si ograniczon ruchomo stawu

(hypomobilno), to naley zastosowa rodki zwikszajce
ruchomo

W przypadku, gdy ruchomo jest za dua (hypermobilno)

zastosowanie maj rodki zmniejszajce ruchomo

Zasadniczo we wszystkich rodzajach technik unika si blu

 Metoda Kaltenborna Evjentha
Terapia c.d.

I. rodki agodzce bl

1. Unieruchomienie
oglne leenie w ku itp.
miejscowe gorsety, plastry, opatrunki gipsowe, pasek

2. rodki fizykalne
ciepolecznictwo
hydroterapia
elektroterapia

3. Postpowanie specjalne
trakcja trjpaszczyznowa (w stopniu I i II w pozycji spoczynkowej)
wibracja
oscylacja
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Terapia c.d.

II. rodki zwikszajce ruchomo - mobilizacja

hypomobilnoci

1. Mobilizacja tkanek mikkich

Masa funkcyjny, masa poprzeczny

Czynne rozlunienie mini, poizometryczna relaksacja mini
Bierne rozciganie skrconych mini
wiczenia poprawiajce lub utrzymujce ruchomo tkanek mikkich

Aby utrwali efekt mobilizacji pacjentowi poleca si samodzielne

wykonywanie odpowiednich wicze uruchamiajcych
lub utrzymujcych uzyskany zakres ruchu
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Terapia c.d.

2. Mobilizacja staww

Uruchamianie kostnych czonw stawowych, struktur

wewntrzstawowych, torebek stawowych i wizade

Mobilizacje jednego stawu lub segmentu ruchowego za pomoc

trakcji i lizgu w (aktualnej) pozycji spoczynkowej
Mobilizacje stawu poza pozycj spoczynkow
Translatoryczne chwyty mobilizacyjne z szybkim pobudzeniem
wiczenia poprawiajce lub utrzymujce ruchomo staww
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Terapia c.d.

3. Mobilizacja tkanki nerwowej

Poprawiajca lub utrzymujca ruchomo opony twardej,

korzeni nerwowych i nerww obwodowych

Jeeli ruchomo nerwu jest ograniczona poprzez otaczajce

go napite lub skrcone tkanki mikkie wykonujemy ich
mobilizacj
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Terapia c.d.

III. rodki zmniejszajce ruchomo = stabilizacja

hypermobilnoi

1. wiczenia zmniejszajce ruchomo staww (stabilizujce)

1. rodki chronice i kontrolujce (pasy OMT, bandae itp.)

 Metoda Kaltenborna Evjentha
Terapia c.d.

IV. Informacja instrukcja trening

1. Informacja - udzielanie pacjentowi dokadnej informacji na temat zaistniaej

dysfunkcji somatycznej w celu przekonania go do podjcia wsppracy
w leczeniu
2. Instrukcja - udzielanie pacjentowi instrukcji dotyczcej ochrony narzdu
ruchu oraz zapobiegania nawrotom dysfunkcji: np. nauczenie prawidowej
postawy w cigu dnia (szkoa plecw) itp.
3. Trening - wiczenie siy miniowej, koordynacji, szybkoci i wytrzymaoci
w formie medycznego treningu terapeutycznego
Powysze dziaanie obejmuje rwnie autoterapi: automobilizacj,
autostabilizacj, autostretching
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Zasady doboru techniki leczniczej

Optymalna technika to

- Technika maksymalnie bezpieczna

- Technika dobrana do rodzaju leczonej tkanki (struktury)
- Technika swoista, czyli skierowana idealnie na dan struktur
i dobrana do rodzaju zaburzenia w tej strukturze
- Technika efektywna, czyli moliwie skuteczna przy maksymalnej
oszczdnoci energii i czasu
- Technika uwzgldniajca indywidualne cechy anatomiczne chorego
i terapeuty
- Technika uwzgldniajca wspistniejce schorzenia
- Technika, ktr terapeuta opanowa w sposb najlepszy
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Warunki przeprowadzenia zabiegu

Bezpieczestwo i skuteczno przeprowadzanego zabiegu

- Uoenie pacjenta w pozycji zabiegowej najbardziej waciwej do

leczenia wybran technik okrelonej czci ciaa
- Przyjcie odpowiedniej pozycji zabiegowej terapeuty do
przeprowadzania okrelonego zabiegu
- Wybr odpowiedniego tzw. Punktu kontaktowego doni (opuszki
palcw, nasada wskaziciela, kb kciuka, nadgarstek, nasada doni,
przedrami i inne), optymalnego do przeprowadzenia i wykonania
danej techniki leczniczej
- Wybr odpowiedniej techniki stabilizacji leczonej czci ciaa pacjenta
lub metody ryglowania segmentw krgosupa
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Wskazania

Zaburzenia napicia wizade

Zaburzenia rwnowagi napi miniowych
Zaburzenia stereotypw ruchowych
Zablokowania czynnociowe staww midzywyrostkowych krgosupa
i staww obwodowych
Reflektoryczne zaburzenia czynnociowe tkanek mikkich
Nadmierna ruchomo staww hipermobilno
Zablokowania (uwinicia) tkanek wewntrzdyskowych
Zaburzenia stereotypu oddechowego
Zespoy krgosupowo-narzdowe i narzdowo-krgosupowe (choroby
narzdw wewntrznych, w ktrych wspistniej ble krgosupa)
Zaburzenia w obrbie opon mzgowo-rdzeniowych, osonek nerww
obwodowych oraz powizi ciaa (neuromobilizacje, terapia
kranio-sakralna)
 Metoda Kaltenborna Evjentha
Przeciwwskazania

Choroby nowotworowe z przerzutami do koci lub guzy nowotworowe

koci
Grulica krgw i inne choroby bakteryjne krgosupa
Rodzca si przepuklina jdra miadystego z ostrymi dolegliwociami
blowymi
Zamania krgw, zwichnicia staww krgosupa i wiee stany
pourazowe
Osteoporoza krgw przy obnionym wskaniku gstoci koci (bmd)
W badaniu densytometrycznym krgosupa
Niektre wady wrodzone krgosupa
Hipermobilno miejscowa lub niestabilno na poziomie wykonywanego
zabiegu
Krgozmyk prawdziwy lub rzekomy na poziomie wykonywanego zabiegu
Niewydolno ttnic krgowych - przy zabiegach w obrbie krgosupa
szyjnego
Dzikujemy za uwag!!