Sekreti I Matures Ok

GJERGJ FRASHRI ROBERT KOSOVA
SEKRETI I MATURS
(1000 ushtrime matematike)
Redaktor prgjegjs: Bardhyl Kosova
Recensues shkencor: Islam Alikaj , Jani Rizo
Redaktor letrar: Klejda Plangarica

Punoi n kompjutr: Gledi Guri
Kopertina: Elton Arrza
Shtpia botuese: Marin Barleti
2
PRMBAJTJA
HYRJE
Prse shrben dhe si prdoret ...................................................4
KREU 1. KUJTES PRMBLEDHSE DHE SHEMBUJ TE ZGJIDHUR........... 6
Shprehje numerike dhe shkronjore........6
Bashksit numerike. Veprimet me to.8
Funksioni. Bashksia e prcaktimit dhe e vlerave...............10
Vargu numerik. Progresionet..13
Ekuacionet algjebrik...16
Inekuacionet...18
Logaritmi. Ekuacione eksponencial dhe logaritmik.................22
Zbatime t funksioneve trigonometrik..24
Disa veti t funksioneve numerik. Prbrja.................26
Figurat gjeometrike n plan....29
Koordinatat n plan. Vektort. Ekuacioni i drejtzs............37
Siprfaqet dhe vllimet e shumfaqshave...............41
Trupat e rrumbullakt.....46
Limitet. Asimptotat e grafikut....49
Vazhdueshmria e funksionit.....53
Derivati. Kuptimi gjeometrik. Zbatime t derivateve..55
Integralet. Zbatime....62
Vijat e grads (fuqis) s dyt....64
Kombinatorika. Probabiliteti...69
Element t statistiks matematike. Mesataret....................73
KREU 2. MATURA SHTETRORE N MATEMATIK (2006-2012).............76
KREU 3. TESTE PR PUN T PAVARUR (20 teste) ............114
KREU 4. FJALOR I TERMAVE T MATEMATIKS (400 terma)............144
KREU 5. a) Prgjigje dhe zgjidhje pr kreun 2.................... 188
b) Prgjigje dhe udhzime pr kreun 3..................196
BIBLIOGRAFI..................201
3
Wir mssen wissen. Wir werden wissen.
(Ne duhet t dim, ne do t dim)
(David Hilbert, 1862-1943, matematikan i shquar gjerman)
HYRJE
PRSE SHRBEN DHE SI MUND T PRDORET LIBRI
Ky libr sht nj prpjekje e mundimshme pr t zgjedhur dhe

seleksionuar ushtrime dhe problema nga tezat e matematiks s maturs
shtetrore n vitet 2006-2012.
N kreun 1, trajtohen shkurt element t teoris matematike t
zhvilluara n klasat e gjimnazit. Kjo teori shoqrohet me 200 ushtrime t
zgjidhura q shrbejn si modele. N asnj mnyr nuk pretendohet q
shkalla e zhvillimit t teoris t jet e njjt me at t tekstit msimor.
sht patur kujdes vetm q t shmangen gabimet shkencore, pr aq sa
ka qen e mundur.
N kreun e 2, kemi nj fond t plot dhe t ndar sipas nj tematike t
caktuar, t rreth 400 ushtrimeve q jan marr nga tezat e provimeve t
maturs 2006-2011 t profilit shoqror, t prgjithshm, natyror dhe nga
gjimnazi 2012. Tematika q prmban 20 ndarje, prshkon edhe krert 2
dhe 3 t librit.
N kreun e 3 jan renditur 20 teste me nga 20 ushtrime pr punn e
pavarur t nxnsit ose trajtimin e materialit nga msuesit n kurse edhe
jasht msimit.
N kreun e 4 sht nj fjalor i termave t matematiks i przgjedhur nga
programi shkollor. Fjalori duket se sht nj risi, i hartuar me nj gjuh t
thjesht dhe mjaft i dobishm pr kulturn matematike t nxnsit.
N kreun e 5 kemi udhzime, zgjidhje dhe prgjigje pr krert 2,3.
Shpresojm q libri t jet nj ndihmes dhe nj siguri e mjaftueshme
pr rezultate t larta n matematik, gjat gjith tre viteve t gjimnazit
dhe n fund n prgatitjen e maturs shtetrore, n veanti pr nxnsit
q studjojn, por edhe pr msuesit q konsultojn.
4
S fundi, falenderojm kolegt pr vrejtjet e dobishme dhe nxnsin e
klass 12 t gjimnazit jopublik Rilindjan Durrs, Elton Arrza pr
ndihmesn n zgjidhjen e ushtrimeve dhe t testeve.
5
KREU 1
Kujtes prbledhse dhe shembuj t zgjidhur.
(I) Shprehje numerike dhe shkronjore

Fuqit: ; .
.
Vetit: , ,( , = ,
.
Rrnjt: = r, (a sht njlloj me
Vetit: , , ,
= .
Formula t shumzimit t shkurtuar dhe t faktorizimit;
, .
.
,
.
= , = .
Vlera absolute: | |= ,| ,
| sht largsia e numrit nga origjina e boshtit numerik.
Shembuj t zgjidhur
1. T kryhen veprimet;
2. =
6
3. = =
4. Shkruani m thjesht; ( =(
=( =(2-4+5) = 3(
5. Zhdukni rrnjn nga emruesi I thyess;
6. .
7. Vrtetoni barazimin ;
Zbatojm vetin e barazimeve: ,

pr .
Kemi dhe , dhe
2(
Mqs .
8. Kujtojm: Jepet polinomi
Meqnse ather
Koefiient gjenden me mnyra t ndryshme. Nga skema e Hornerit:
2 1 -5 6
2.1 2.(-3)
1 -3 0
a b
Do t kemi:
Njohim edhe mnyrn e dyt t zbrthimit;
7
kur D > 0 dhe , jan zgjidhje t ekuacionit
= 0.
9. T thjeshtohet shprehja:
10. T zbrthehet n faktor:
11. T shkruhet m thjesht: + =| + = .
12. T gjendet vlera e , pr

= | | |
| .
(II) Bashksit numerike, veprimet me to

Bashksia e numrave natyrore, .
Bashksia e numrave t plot,
Bashksia e numrave racional,
Bashksia e numrave irracional prmban numrat dhjetor t
pafundm joperiodik.
Bashksia e numrave real dhe .
Bashksia e numrave kompleks .
Intervali }.
Segmenti }.
{ }
dhe . Prerja e bashksive.

. Bashkimi i bashksive.
}. Prodhimi kartezian i bashksive.
Nqs jan dy bashksi t fundme, ather;
Gjeometrikisht ]- tregohet me boshtin numerik.
8
Shembuj t zgjidhur
13. Jepen bashksit dhe . T gjenden
dhe ;
, , ={(1,-1), (1,0), (1,1), (2,-1),
(2,0), (2,1), (3,-1), (3,0), (3,1), (4,-1), (4,0), (4,1)}.
14. Jepen bashksit dhe . T gjenden .
=[0;4[, =]-1;5].
15. Jepen bashksit dhe T gjenden .
dhe sepse .
16. Jepen dhe .
T tregohet me diagram karteziane .
17. Jepen bashksia dhe .
a) Tregoni numrin m t vogl
t plot t , b) gjeni
Kemi; a) ,
pra numri i krkuar sht 0 dhe; U. 16
b)
18. Jepen dhe Gjeni .
Kemi dhe
19. Jepen . Cili sht numri m I vogl I elementve t
?
Kemi Numri m i vogl i
elementve t do t jet ai q i takon numrit m t madh t
elemenetve t . sht e qart q numri m i madh i elemenetv
t sht 5, pra sht numri m i vogl I
.
20. Nse pr dy bashksi t fundme dhe kemi ,
, dhe , gjeni .
Dim
.
21. N nj klas gjimnazi, t gjith nxnsit jan pjesmarrs n kursin e
matematiks s thelluar dhe n at t letrsis s thelluar. Sa nxns ka
9
klasa, nse 22 nxns merren me matematik, 10 nxns merren me
letrsi dhe 8 nxns me t dyja lndt?
Shnojm bashksin e nxnsve n matematik me , ather
. Shnojm bashksin e nxnsve n letrsi me L , athere
. Kemi , nxns q merren me t paktn njrn
nga lndt jan elementt e dhe numri i elementve jan
nxnsit e gjith klass.
=
22. Sa sht kur dim q }.
Dim q numrat natyror pjestues t jan 1,2,5,10, pra
(III) Funksioni. Bashksia e prcaktimit dhe e vlerave:

Kemi dy lloje ndryshoresh. Ndryshore t pavarur q e shnojm me
dhe ndryshore t varur , vlerat e scils varen nga vlerat e .
Themi q sht funksion i kur vlerat e ndryshojn n varsi t
vlerave t .
Prkufizim: Do t themi se sht funksion i , nqs pr do vler
t , gjejm nj vler t vetme t nga bashksia
Bashksin e quajm bashksi e prcaktimit t funksionit.
Bashksin e quajm bashksi e vlerave t funksionit.
Mnyra e lidhjes s bashksive dhe quhet mnyr e dhnies s
funksionit. Funksionet jepen me ann e formules , me ann e
grafikut, me ann e tabelave, me diagrama t ndryshme, etj.
Q nj grafik t jet grafik i nj funksioni duhet q do drejtz , ku
, ta pres grafikun e funksionit vetm n nj pik.
Kur jepet grafiku i nj funksioni, dmth bashksia e pikave n plan
, projeksioni n boshtin OX na jep bashksin
dhe projeksioni i n boshtin OY na jep bashksin
Gjetja e bashksis s prcaktimit me mnyr analitike bhet me ann e
zgjidhjes s inekuacioneve, t cilt merren nga kushti q t
jet nj numr ekzistues n bashksin
10
N shembujt n vazhdim do tregojm rastet m t ndeshura t gjetjes s
dhe .
Shembuj t zgjidhur
23. T gjendet bashksia e prcaktimit e funksionit ;
, , ,
; Ather : ose ,
]-
24. Gjeni , pr ; ,
Shenja e > 0, pr do vler t , pra
25. Gjeni , pr .
: = ]2;+ .
26. Gjeni pr .
: > 0; dhe ,
pr do . Si prfundim .
Pr asnj vler t , vlera e funksionit nuk
prcaktohet.
27. Gjeni pr funksionin .
Do t kemi; : dhe [.
28. Gjeni pr funksionin; .
11

<2
.
1 -3
].
.
Tabela e shnjave
-1 0 1
+ +
+ +
+ +
V V V V
U. 28
29. Nqs gjeni; a) b) .
a) ; b) = .
30. Pr ekuacionin
a) shprehni n varsi t , b) gjeni
a) .
b)
31. Gjeni bashksin e vlerave pr funksionin .
T gjejm Shprehim n varsi t ;
dhe vendosim kushtin .

N prfundim ]- .
12
32. Gjeni bashksin e vlerave pr , .
Dim q
.
33. Gjeni pr funksionin .
Mqs , degt e parabols zhvillohen n drejtimin negativ t OY.
Kulmi i parabols sht , ku dhe
. Ather ; ].
(IV) Vargu numerik. Progresionet

Prkufizim: Funksioni pr , quhet varg numerik.
Numrat , , , , quhen kufiza t vargut,
ku sht kufiza e par, sht kufiza e tet dhe = quhet
kufiz e prgjithshme e vargut numerik.
Vlerat e jan element t bashksis dhe sht tregues i radhitjes
s kufizave t vargut.
Kufiza e prgjithshme = pr na jep vargun numerik.
Progresioni arithmetik : Vargun me kufiz t prgjithshme
ku dhe ndryshore q i merr vlerat n bashksin do ta quajm
progresion arithmetik.
Kemi . Vlern e e
shnojm me dhe e quajm ndryshes t progresionit.
N shkoll kemi msuar edhe:
a) ,
b) ++ ,
c)vetia karakteristike e .
Progresioni gjeometrik : Vargun me kufiz t prgjithshme ,
ku dhe ndryshore q i merr vlerat n bashksin do ta
quajm progresion gjeometrik.
13
Kemi . Vlern e shnojm me dhe e quajm hers
t progresionit. Nse progresioni sht zbrits dhe nse
progresioni sht rrits.
N shkoll kemi msuar edhe; a) , b) ,
( , c) vetia karakteristike . .
Shembuj t zgjidhur
34. Jepet vargu numerik me kufiz t prgjithshme ;
a) provoni q vargu sht progresion arithmetik,
b) gjeni , c) gjeni .
a) Kontrollojm diferencn .
sht progresion arithmetik sepse dhe nuk varet nga treguesi
natyror ,
b) = ,
c) . .
35. Gjeni shumn .
Shohim q , pra sht e forms .
Mqs ather
.
36. Jepet vargu numerik 1,
a)far progresioni sht? b)Gjeni kufizn e 9-t t vargut.
c)Gjeni .
a) Shohim , , vargu sht progresion gjeometrik me
dhe hers .
b) Kufiza e prgjithshme sht = dhe
= = 81.
c) = 1+ +3 ++ 81 = = = =..
= 121+ 40 .
14
37. Tre numra t ndryshm jan t till q jan kufiza t nj
progresioni arithmetik dhe , kufiza t nj progresioni gjeometrik.
Provoni q , formojn progresion arithmetik.
Kemi dhe , nga vetit e progresioneve dhe
provojm q
Shndrrojm dhe
dhe
38. A mundet tre numra t formojn njhersh progresion arithmetik dhe

gjeometrik?
Supozojm se numrat e ndryshm formojn njhersh t dy
progresionet. Do t kemi dhe .
Nga formulat e Viets, numrat dhe jan rrnj t ekuacionit
, i cili sht i njvlershm me , nga ku
, pra .
39. Llogaritni shumn .
Kemi
);
= ).
40. Gjeni shumn e njqind numrave t par natyror, t cilt gjat
pjestimit me 5 kan mbetje 1, me prjashtim t 1.
Numra t till kan formn .
Vargu numerik si e tham sht ai arithmetik me ndryshes
=5.
Do t kemi; dhe
Ather 25350.
15
(V) Ekuacionet algjebrik
Ekuacionet algjebrik jan barazime shkronjore, n t cilt krkohet t
gjenden vlerat e ndryshoreve q i vrtetojn ato. Kto vlera quhen
zgjidhje (ose rrnj) t ekuacionit.
T zgjidhsh nj ekuacion do t thot t gjesh bashksin e zgjidhjeve t
tij.
N shkolln e mesme jemi njohur me ekuacionet: (ek. i fuqis
s par), (ek. i fuqis s dyt),
(ek. trinom), ose ku jan polinome,
etj.
T gjith ekuacionet e msiprm quhen ekuacione algjebrik.
Kur zgjidhim bashkrisht dy ose m shum ekuacione, themi se kemi
sistem ekuacionesh.
Kujtojm n mnyr t veant ekuacionin e fuqis s dyt:
( , dhe zgjidhjet ;
Formulat e Viets: .
Shembuj t zgjidhur
41. Pr far vlere t , ekuacioni = 0 ka dy zgjidhje t
barabarta?
N kt rast duhet q dallori t jet 0, pra
42. Tregoni pr far vlere t ekuacioni nuk ka zgjidhje

reale?
Kemi , nga del
43. T shkruhet ekuacioni i grads s dyt q ka si rrnj , .
Gjejm nga formulat e Viets: dhe
Ekuacioni do t shkruhet n formn
ose .
44. Jepet ekuacioni = 0, nse njra nga rrnjt e ekuacionit
sht 1, gjeni rrnjn tjetr pa e zgjidhur ekuacionin me formul.
16
Nqs kemi =0 .
Ekuacioni do shkruhet n formn , ku
Nga formulat e Viets kemi;
45. Pa prdorur formulat me dallor, zgjidhni ekuacionin e fuqis s dyt

.
Kontrollojm nse ka zgjidhje: .
Ekuacioni ka dy rrnj reale. E shndrrojm ann e majt t ekuacionit n
katror t plot (katror binomi):
=0
= | | ose
4, .
46. T gjendet pikprerja e drejtzs me boshtin OX.
Ushtrimi sillet n zgjidhjen e sistemit:
zgjidhja sht
47. Ekuacioni bikuadrat .
Zvendsojm dhe , do t kemi ;
, . Kthehemi n ndyshoren
; dhe .
Bashksia e zgjidhjeve sht .
Shnim: Sipas vlerave t , ekuacioni bikuadrat mund t ket 0,1,2,3,4
zgjidhje.
48. Ekuacioni trinom zgjidhet duke zvendsuar
dhe , etj.
49. T zgjidhet ekuacioni me ndryshore n emrues .
Kushti . Shumzojm me emruesin ( ;
17
ose , zgjidhje q nuk pranohet nga
kushti. Ekuacioni ka si bashksi zgjidhjesh bashksin boshe .
50. T zgjidhet ekuacioni .
Shnojm ; .
Me skemn e Hornerit zbrthejm n faktor
2 dhe zgjidhim ekuacionin n form prodhimi: 1 2 2 2=0 1
ose , etj.
51. T zgjidhet ekuacioni irracional .
Veohet rrnja;
ose . Kemi dhe .
Me prov pranohet si zgjidhje vetm
(VI) Inekuacionet
Inekuacionet jan mosbarazime shkronjore q vrtetohen n prgjithsi
jo pr t gjitha vlerat e lejueshme t ndryshoreve t panjohura.
Disa nga inekuacionet algjebrik jan:
1. quhet inekuacion i fuqis s par me nj
ndryshore.
2. , , quhet inekuacion i fuqis s dyt me nj
ndryshore.
3. ose ku jan polinome, quhen
inekuacione n form prodhimi dhe thyese.
Kur zgjidhim bashkrisht m shum se nj inekuacion themi se kemi
sistem inekuacionesh. Zgjidhja e nj sistemi inekuacionesh merret nga
prerja e bashksive t zgjidhjeve t inekuacioneve t veant.
N zgjidhjen e inekuacionit linear dhe trinom prdoret studimi i shenjs
s polinomeve dhe
.
a) Shenja e ; zgjidhim ekuacionin
Numri quhet rrnj e polinomit. Tabela e shenjs:
18
Vlerat e
Shenja e Shenja e k. e Shenja e .
b) Shenja e dallori dhe rrnjt jan;

.
1) Nqs , kemi dy rrnj t ndryshme ; Tabela e shenjs:
Vlerat e
Shenja e Sh. e Sh. e k. . Sh. e a.
2) Nqs kemi , ateher tabela e shenjs do jet:

Vlerat e
Shenja e shenja e shenja e
3) Nqs , trinomi nuk ka rrnj reale tabela e shenjs do t jet:

Vlerat e
Shenja e shenja e a
Shnim; Kur shumzojm t dy ant me nj numr pozitiv, kahu i

inekuacionit nuk ndryshon; kur shumzojm me numr negativ,
inekuacioni i ri q prftohet sht me kah t kundrt .
Dy inekuacione jan t njvlershm kur n mjediset e tyre kan t njjtn
bashksi zgjidhjesh
Shembuj t zgjidhur
52. T zgjidhet inekuacioni ; a) pr , b) .
.
a) Pr , bashksia e zgjidhjes sht
19
b) Pr , bashksia e zgjidhjes sht
53. Gjeni nj inekuacion t thjesht t njvlershm me inekuacionin:
/(-6) .
54. Zgjidhni inekuacionin pr .
Gjejm rrnjt, , ,
, =-2 Tabela:
Vlerat e -2 1
V V V V
Bashk. e zgjidhjeve;
55. T zgjidhet inekuacioni prodhim; ; a) ,

b) .
Gjejm rrnjt dhe . Tabela:
Vlerat e -3 2
Shenja e
Shenja e
Bashksia e zgjidhjeve;
56. T zgjidhet .
tregon largesn e numrave nga origjina, kjo largsi sht
. Do t kemi /+2 .
Zgjidhja sht ]-1,5[.
57. T zgjidhet inekuacioni .
Faktorizojm, = .
Kemi ;
20
pr do . pr do , sepse
.
Vlerat e - +
Sh. e
Sh. e
Sh. e
V V
Bashksia e zgjidhjes [1, [.
58. Zgjidhni .
mqs pr .
Kemi: .
Zgjidhja sht + .
59. a) Gjeni pr t cilin sht i vrtet ;
b) Gjeni pr t cilin sht i vrtet
60. Zgjidhni sistemin dhe gjeni numrin m t madh t plot q e vrteton

at;
Zgjidhja sht dhe numri i plot m i madh sht 9.
21
(VII) Logaritmi. Ekuacionet eksponencial dhe logaritmik
Prkufizimi: .
Nqs , ajo nuk shnohet, ather dhe quhet
logaritm dhjetor i .
Nqs , ather dhe quhet logaritm
natyror i .
Funksioni sht rrits, funksioni sht rrits,
funksioni sht zbrits. Pra, pr funksioni sht
zbrits dhe pr sht rrits.
Veti t logaritmave: a) , b)
, c) , d) , e) ,
f) , g) ;
Ekuacione eksponencial jan barazimet shkronjore q ndryshoren e
panjohur e kan n eksponentin e fuqis.
Dy jan metodat kryesore pr zgjidhjen e ekuacioneve eksponencial:
1) Barazojm bazat n t dy ant e ekuacionit dhe pastaj, duke barazuar
eksponentt zgjidhim ekuacionin e zakonshm algjebrik t prftuar.
2) Zvendsojm eksponencialin dhe fitojm nj ekuacion t
zakonshm me ndryshoren .
N ekuacionet logaritmik vendosim kushte pr vlerat e lejuara t
ndryshores dhe duke zbatuar prkufizimin e vetit a).g) zgjidhim
ekuacionin. Rrnja e gjetur sht objekt diskutimi.
Shembuj t zgjidhur
61. Gjeni vlern e , nse .
Nga , kemi
62. Llogaritni
63. Nse gjeni

.
22
64. Pr far vlere t shprehjet dhe jan
identike?
Nga kushtet do t kemi;
= duke gjetur prerjen e kushteve t sistemit,
{ , nga vetia a) kemi plotsimin e identitetit.
65. T zgjidhet ekuacioni
Kushti;
Nga zbatimi i vetis b) marrim;

pr
66. Gjeni vlern e shprehjes

. .
dhe = ,
do t kemi; , pr
67. Zgjidhni sistemin;
Zgjidhja sht ifti

68. Gjeni vlern e ; (n makinat. llogaritse nuk ka logaritm me baz
2). Kemi
69. Jepen dhe , gjeni ;
. Ather dhe
= + .
70. Zgjidhni ekuacionin .
.
Zvendsojm do t kemi ,
dhe , , .
23
(VIII) Zbatime t funksioneve trigonometrik
Rrethi trigonometrik: rrethi me rreze njsi.
N qendrn O vendoset sistemi i boshteve XOY.
Boshti OX= boshti i kosinuseve; boshti OY = boshti i sinuseve; tangjentja
n pikn A = boshti i tangjenteve.
Pika = origjina e harqeve trigonometrike. Shnojm me masn e
kndit me fillim n OA dhe mbarim n . Pika ka koordinata
,
pika ka koordinata
Identitete themelor (pitagorian):
,
Pr harqe simetrik n lidhje me pikat

Rrethi trigonometrik
A dhe C, dmth ,funksionet
trigonometrike mund t ndryshojn vetm shenj.
Psh, , , ,
etj. Pr harqe simetrik n lidhje me pikat dhe , dmth ,
, funksionet trigonomterike ndrrojn edhe llojin, prve
shenjs.
Psh, , ,
etj.
Disa formula t shums dhe t dyfishit t kndit;
,
, ,
, .
Teorema e kosinusit; .
24
Teorema e sinusit;
Teorema e kosinusit Teorema e sinusit
71. Gjeni vlern e = 3(
72. Nqs sht knd i kuadrantit t III, gjeni shenjn e cotg .

= .
73. Jepet kndi n kuadrantin e II dhe . Gjeni

.
. (shenja prcaktohet nga kuadranti II).
.
74. Gjeni vlern m t madhe t funksionit ;
Dim dhe /(-1)
/(+1) .
Vlera m e madhe sht 2.
75. Vrtetoni identitetet;
a)
b) b) ;
25
76. Gjeni vlern m t madhe t funksionit .
=
(
Mqs /*( ) pra vlera m e
madhe sht .
77. Nqs gjeni ;
= .
78. Pr , zgjidhni ekuacionin .
,
ose ose .
N intervalin zgjidhja e vetme sht; ose .
79. N nj ABC jan dhn brinjt ,
Masa e kndit sht . T gjendet brinja .
Nga teorema e kosinusit kemi; ,
.
80. N nj ABC jepet , t vrtetohet q .
Shnojm me dhe prkatsisht kndet prball brinjve dhe
Zbatojm teoremn e sinusit: dhe .
Mqs , kemi
.
(IX) Disa veti t funksioneve numerik. Prbrja. Krahasimi i funksioneve:

Jan dhn funksionet , pr dhe , pr .
Ndrtojm funksionin ndryshes pr
.
a) Nse pr do , ather themi q funksionet e
dhn jan t barabart.
26
b) Nse , ather themi q funksioni .
c) Nse , ather themi q funksioni .
iftsia e funksioneve;
Jepet funksioni , .
a) Do t themi q ky funksion sht ift nqs plotsohen dy kushtet n
vazhdim; pr edhe dhe = . N rastin e nj
funksioni ift, grafiku i tij sht simetrik n lidhje me boshtin OY.
b) Do t themi q ky funksion sht tek nqs plotsohen dy kushtet n
vazhdim; pr edhe dhe = . N rastin e nj
funksioni tek, grafiku i tij sht simetrik n lidhje me origjinn O t
sisitemit koordinativ.
c) Nqs njeri nga kushtet e treguar n pikat a) dhe b) nuk plotsohen,
do t themi se funksioni nuk ka iftsi.
Funksioni i anasjellt
Na sht dhn , . Kemi msuar q grafi i tij prbhet nga
ifte t radhitur , ku dhe .
Funksioni i prbr nga ifte t anasjellta , do t emrtohet si
funksion i anasjellt i , dhe do shnohet me simbolin
.
Nnvizojm q funksioni i anasjellt nuk sht i anasjellti arithmetik, pra
.
Funksione t anasjellt jan psh, dhe
.
Grafikt e funksioneve t anasjellt jan simetrik n lidhje me drejtzn
.
Prbrja e funksioneve
sht folur n matematikn shkollore pr funksionet e prbr.
N dhnien me formul t tyre dallojm m shum se nj veprim
algjebrik pr krijimin e iftit t grafit.
27
Simbolikisht shnojm ku ,
dhe , .
Shembuj t zgjidhur
81. T krahasohen funksionet , dhe , .
Studjojm shenjn e ndryshess s formulave t tyre;
= = .
a) Duket qart se pr kemi dhe , pra
.
b) Mqs pr kemi ,
kemi , pr do .
82. T krahasohen funksionet dhe pr .
Shqyrtojm funksionin me bashksi
prcaktimi . Kemi , ndrtojm tabeln e

shenjs s .
Vlerat - -1/2 0 1/2 +

Sh. e + +
Sh. e + +
+ +
Prgjigje:
Pr kemi , pra .
Pr kemi , pra .
Pr kemi , pra .
83. T studjohet iftsia e funksionit , pr .

Bashksia e prcaktimit sht simetrike n lidhje me origjinn, dmth,
nqs edhe . Gjithashtu kemi
Funksioni i dhn sht ift.
28
84. T studjohet iftsia e funksionit .
Shohim q
Funksioni sht tek mbasi edhe .
85. T studjohet iftsia e funksionit . Kemi .
Bashksia nuk e plotson kushtin e iftsis, pra funksioni nuk ka
iftsi.
86. Jan dhn funksionet 2 dhe .
T gjnden , , .
, .
.
87. Jan dhn funksionet dhe pr .

a) Gjeni , , , b) pr far vlera t kemi
.
a) = .
)= dhe
b) Nga kemi
. Meq dhe ather .
88. Jepet funksioni ; gjeni funksionin e anasjellt t tij.
Zgjidhim ekuacionin n lidhje me dhe ndrrojm vendet e
do t kemi , , .
Ather , pr .
(X) Figurat gjeometrike n plan

Trekndsh: quhet shumkndeshi me tre kulme dhe tre brinj.
Veti t kndeve dhe brinjve:
; ; ; ; , etj.
Katr pikat e rndsishme t trekndshit;
1) Ortoqendra , pika e prerjes s tre lartsive.
2) Qendra e rndess, pika e prerjes s tre mesoreve. Kjo pik sht larg
nga brinja sa 1/3 e mesores dhe larg nga kulmi sa 2/3 e mesores.
29
3) Qendra e rrethit t jashtshkruar, pika e prerjes s prmesoreve t
brinjve.
4) Qendra e rrethit t brendashkruar, pika e prerjes s prgjysmoreve t
kndeve.
N trekndshin knddrejt me knd t
ngusht , kateti prball ktij kndi sht
sa 1/2 e hipotenuzs.
N trekndshin knddrejt, mesorja e
hipotenuzs sht sa rrezja e rrethit t
Trekndshi
jashtshkruar trekndshit dhe e barabart
me gjysmn e hipotenuzs.
Dy shumkndsha quhen t ngjashm kur kan kndet t barabart dhe
brinjt q bashkojn kulmet e kndeve t barabart, t prpjeshme.
Pr t provuar q dy trekndsha jan t ngjashm, mjafton t
plotsohet nj nga kushtet;
1)
2)
3) ;
Lema e ngjajshmris:
Nqs
Teorema e Pitagors:
N , .
Teoremat e Euklidit:
1) dhe ,
2) dhe
dhe .
Vetia e prgjysmores s kndit t brendshm
t trekndshit;
, ku AP sht
AP- prgjysmore e .
prgjysmorja e kndit A.
30
Raporti i perimetrave dhe siprfaqeve t trekndshave t ngjashm:
Shnojm me koefiientin e ngjashmris,
kemi dhe
Kongruenca (barazimi i trekndshave):
Q mjafton q t plotsohet njri nga barazimet:
1) dhe dhe
2) dhe dh
3) , , .
Vija e mesme e trekndshit:
MN quhet vij e mesme e nj trekndshit MN - vij e mesme e
ABC nqs dhe .
Vija e mesme ka vetin dhe
Katrkndshat e myst:
1) Paralelogrami gzon cilsit: brinjt e kundrta paralele dhe t
barabarta, kndet e kundrt t barabart, diagonalet prgjysmohen.
2) Rombi, paralelogram me brinj t barabarta dhe diagonale pingule e
prgjysmore t kndeve q bashkojn.
3) Drejtkndshi, paralelogram me knde t drejt dhe diagonalet t
barabarta.
4) Katrori, drejtkndsh me brinj t barabarta ose romb me knde t
drejt.
5) Trapezi, Katrkndsh q ( ).
meset e dhe . Kemi dhe
.( - vij e mesme e trapezit).
Shumkndshat e rregullt, i kan brinjt dhe
kndet t barabart. do shumkndshi
t rregullt i jashtshkruhet dhe brendashkruhet Katrkndshi i myst.
rrethi.
Nqs n nj katrkndsh t myst, shuma e dy kndeve t kundrt sht
, atij i jashtshkruhet nj rreth dhe anasjelltas.
31
Nqs nj katrkndshi t myst i jashtshkruhet rrethit ather
(shiko figurn) dhe anasjelltas.
Rratht; nga figurat tregojm cilsi t rrathve dhe disa masa
t kndeve t formuar n rrath;
Perimetri i rrethit ;
Siprfaqja e rrethit .
Knde rrethor dhe knde qndror.

knd qndror, ,
, knd rrethor ,
.
Shembuj t zgjidhur
89. Nj drejtkndsh diagonalen e ka dhe
njern brinj Sa sht brinja e nj katrori
q ka t njejtn siprfaqe?
,
Siprfaqja e katrorit U.89
90. N kemi dhe .

Kemi , , ,
gjeni ;
U.90
32
Mqs ,
91. N rrethin me rreze , brendashkruhet

, ku sht diameter i rrethit. Gjeni
siprfaqen e pjess s vijzuar, nqs
Kemi; ,
= . U.91
.
92. Disa formula pr siprfaqen e trekndshit;
1)
2) Formula e Heronit;
; ku ;
F. 92
3) Formula e Heronit n barabrinjs;
dhe
4) .
5) ( rrezja e rrethit t jashtshkruar)
6) rrezja e rrethit t brendashkruar).
93. N trekndshin kndrejt n , jashtshkruhet rrethi me rreze

Gjeni siprfaqn e nse kndi i ngusht
Kemi
del barabrinjs
U.93
33
94. Siprfaqja e nj trekndshi knddrejt dybrinjnjshm sht .
Gjeni hipotenuzn e trekndshit.
Nse i shnojm katetet e trekndshit me kemi;
. Zbatojm Teoremn e Pitagors;
95. N trapezin dybrinjnjshm me baza dhe ,

si dhe knd t ngusht n baz ,
t gjendet siprfaqja e tij.
N figur shnojm lartsit
dhe . ndodhet prball
kndit , kurse
U.95
N
. Siprfaqja e trapezit
96. Nj trekndsh i ka brinjt kurse trekndshi i
ngjashm me t e ka perimetrin Gjeni siprfaqen e trekndshit
t dyt.
Mqs trekndshat jan t ngjashm, trekndshi i dyt i ka brinjt
dhe perimetrin .
Pra brinjt e trekndshit t dyt jan
Me formuln e Heronit gjejm siprfaqen e tij:
dhe
, dhe
97. Diagonalet e nj rombi jan dhe

T gjendet rrezja e rrethit t brendashkruar rombit.
Rombit i brendashkruhet rrethi sepse
Nga figura kemi U.97
34
.
Nga ana tjetr, gjejm n trekndshin knddrejt
98. N nj rreth hiqen dy korda

Kordat priten n
nj pik , e till q e ndan kordn n pjest
dhe . Gjeni pjest n t cilat ndahet
korda .
Kemi .
Shnojm dhe U.98
Nga vetia e kordave kemi
ose ose .
Nga zgjidhja e ekuacionit kemi dhe ( )
99. Diametri i nj rrethi sht , kurse korda e ka gjatsin
Gjeni largsin e pikes nga diametri.
Shnojm N kemi , .
Zbatojm teormn e Euklidit, ,
dhe
,
100. Nj pik ka largesat nga skajet e nj diametri t nj rrethi
dhe Nse diametri sht ku
ndodhet pika n rreth, brenda tij apo jasht tij?
Kontrollojm;
.
Nga teorema e kosinusit kemi;
U. 100
35
pra sht knd i ngusht,
dmth pika sht jasht rrethit.
101. Nj paralelogram i ka brinjt dhe njsi;
t gjnden lartsit dhe siprfaqja nqs shuma e
lartsive t tij sht njsi.
Shnojm lartsit e paralelogramit
Nga formula e siprfaqes s paralelogramit, kemi; U. 101

,
, pra lartsit jan dhe
Siprfaqja e paralelogramit sht .
102. Siprfaqja e nj drejtkndshi sht ndrsa brinjt e tij jan dy
numra natyror t njpasnjshm. T gjendet perimetri i drejtkndshit.
Shnojm brinjn m t vogl me brinja tjetr do jet .
Siprfaqja e drejtkndshit sht ,
,
Do pranojm , brinja tjetr do jet
Perimetri
103.T gjendet hipotenuza e nj trekndshi knddrejt me siprfaqe
nqoftse katetet rrin si
Katetet e trekndshit jan dhe .
Nga teorema e Pitagors
Siprfaqja e trekndshit;
104. Dy trekndsha kan nga nj knd kongruent me mas , kurse

brinjt q prfshijn at jan dhe njsi pr njrin trekndsh dhe
dhe njsi pr trekndshin tjetr. Gjenin raportin e siprfaqeve t
trekndshave.
Pr trekndshin e I : njsi katrore.
Pr trekndshin e II : njsi katrore.
Raporti i siprfaqeve sht o se .
36
105. N nj trapez ABCD, gjatsit e bazave jan
kurse gjatsit e diagonaleve dhe
Gjeni masn e siprfaqes s tij.
Nga pika C heqim // me DB deri n
ndrprerjen e saj me zgjatimin e AB.
BECD sht paralelogram.
Provohet leht q ,
(BE= DC= 10 cm, lartsia sht e njejt). U.
Nga kjo rrjedh q . 104
ka si brinj;
Me formuln e Heronit llogaritet siprfaqja e ktij trekndshi q sht e

barabart me siprfaqen e trapezit
(XI) Koordinatat n plan. Vektort. Ekuacioni i drejtzs

Jan dhn me koordinata n plan pikat dhe .
Kordinatat e vektorit jan; .
Booshtet koordinative OX dhe OY kan si vektor njsi respektivisht
vektort; dhe .
Gjatsit e vektorve llogariten me formuln e njohur:
; dhe
.
Veprimet me vektort shoqrohen me veprimet me koordinatat e tyre;
Nse dhe , ather kemi:
, ;
= .
Prodhimi numerik i dy vektorve: )

N koordinata, nse dhe , ather:
37
dhe .
Vektor paralel dhe pingul:

Nse kemi dhe , ather
a)
Koefiienti kndor i drejtzs n plan quhet numri dhe

. ( - sht kndi i drejtzs me drejtimin pozitiv t boshtit OX).
Ekuacionet e drejtzs n plan:
a) Ekuacioni i prgjithshm i drejtzs:
b) Ekuacioni m i thjesht i drejtzs:
N ekuacionin e prgjithshm veojm kemi dhe
marrim ekuacionin m t thjesht; ku dhe
ordinata e piks P( ku drejtza pret boshtin OY.
c) Ekuacioni i drejtzs q kalon nga pikat sht
d) Ekuacioni i drejtzs q kalon nga pika dhe q ka koefiient
kndor sht: .
e) Ekuacioni i drejtzs q kalon nga dhe sht paralel me
vektorin sht: ,
quhet vektor drejtues i drejtzs.
Vektor pingul dhe paralel me nj drejtz

t dhn.
Jepet drejtza me ekuacion t prgjithshm
. Drejtza n plan.
Vektori me kordinata sht vektor pingul me drejtzn.

Vektori me koordinata sht vektor paralel me drejtzn.
Kushtet e paralelizmit dhe t pingultis s dy drejtzave:

Jan dhn drejtzat dhe me ekuacionet:
38
ose dhe
; ose ;
// ose
ose .
Formula e largess s nj pike nga drejtza
sht: .
Shembuj t zgjidhur
106. Jan dhn n plan pikat dhe Gjeni;
a) Vektort , , , si jan vektort
b) Gjatsin e vektorve dhe .
c) Nse dhe jan vektort njsi t boshteve OX dhe Oy, gjeni gjatsin e
vektorit .
a) ; ;
= ;
jan vektor t kundrt.
b)
,
c) 2 ,
|
107. Jepet vektori dhe , gjeni q vektort t jen
bashkvizor (paralel).
Q // .
108.Jepen vektort dhe ;
gjeni q vektort dhe t jen pingul.
= + = , q
; .
39
109. Dihet q dhe dhe kndi ndrmjet vektorve dhe
sht Llogarisni;
a) , b) .
a) = = =
b)
= = = 2
110. Jepen pikat dhe .
T gjendet me dy mnyra koeficienti kndor i drejtzs
a)
b) Gjejm ekuacionin e drejtzs q kalon n pikat M dhe N;
/:2 .
E shkruajm n formn m t thjesht dhe
111. Jepet drejtza Shkruani n koordinata vektorin q
sht;
a) paralel me drejtzn; b) pingul me drejtzn
a) // me drejtzn sht ,
b) me drejtzn sht .
Vektoret dhe jan pingul sepse
112. Jepen drejtzat dhe me ekuacione respektivisht:
: :
T gjendet me dy mnyra q; a) // , b) .
a) I; //
II; , :
//
b) I; , ,
II; , ;
40
113. Jepen drejtzat paralele : dhe
: T gjendet largesa
ndrmjet tyre.
Gjejm nj pik fardo n drejtzn ;
,
kemi . Llogarisim;
U.113
= = .
114. Jepet drejtza me ekuacion dhe pika .
Shkruani ekuacionin e drejtzs // dhe q kalon nga pika
Mqs // = , pra . Ekuacioni i krkuar sht;
.
115. Jepet pika dhe drejtza me ekuacion T gjendet
pika simetrike e n lidhje me drejtzn .
Kemi .
Ekuacioni i sht:
Zgjidhim sistemin: dhe .
Zgjidhja e sistemit sht pika , pik e cila sht mesi i segmentit
. Nga formulat pr gjetjen e koordinatave t mesit t nj segmenti
kur dim koordinatat e skajeve t tij, kemi;
,
dhe dhe ,
pra pika .
(XII) Siprfaqet dhe vllimet e shumfaqshave U. 115
U.115
Shumfaqsh sht trupi i kufizuar nga shumkndsha t myst.
Prizm sht shumfaqshi q dy nga shumkndshat jan paralel dhe
kongruent. Kta shumkndsha quhen .
Shumkndshat e tjer jan paralelograme dhe quhen f
41
Nse faqet ansore jan pingule me bazat, ather prizmi quhet i
largsia ndrmjet bazave quhet e prizmit.
sht prizmi i drejt me baza shumkndsha t
rregullt dhe faqe ansore drejtkndsha.
sht shumfaqshi q t gjitha faqet i ka trekndsha me
nj kulm t prbashkt dhe njra nga faqet q quhet baz sht
shumkndsh fardo. Faqet trekndsha quhen dhe
lartsit e tyre quhen t piramids. Largesa e kulmit nga baza
quhet
sht piramida me baz shumkndsh t rregullt
dhe lartsi q bie n qendrn e bazs. Piramida e rregullt i ka faqet
ansore trekndndsha dybrinjnjshm dhe apotemat t barabarta.
(shiko figurn). T gjitha brinjt e kubit jan t barabarta me
madhsi . T gjitha faqet jan katror t barabart. Siprfaqja e
prgjithshme e kubit sht
Diagonalja e kubit sht Vllimi i kubit
sht
(shiko figurn)
Prmasat i ka . N prgjithsi bazat dhe faqet ansore i ka
drejtkndsha. Siprfaqja e kuboidit sht
diagonalja sht , vllimi sht .
(shiko figurn). Formulat vlejn edhe pr prizmin e
rregullt.
Siprfaqja ansore , siprfaqja e prgjithshme
, Vllimi ; sht baza.
Brinja ansore sht lartsia.
42
(shiko figurn).
E ka bazn shumkndsh t rregullt (n rastin ton katror).
Lartsia sht KO, O sht qendra e bazs ose pikprerja e diagonaleve,
Shnojm
Siprfaqja ansore sht .
Siprfaqja e prgjthshme sht .
Vllimi i piramids sht .
Shembuj t zgjidhur
116. Jepet kubi me vllim T gjendet siprfaqja e prerjes diagonale t
tij.
Shnojm me brinjn e kubit. Kemi .
N kemi
. = =
117. N figur jepet trekndshi , knddrejt n A, katetet jan
dhe Hipotenuza ndodhet n planin , i cili
formon me planin e kndin T gjendet largesa e piks A nga
plani .
Ulim pingulen , nga heqim pingulen
Nga teorema e tre pinguleve rrjedh
q .
N gjejm hipotenuzn dhe
lartsin .
.
Shprehim siprfaqen e me dy mnyra: U. 117
N , dhe
sht hipotenuz
43
118. sht dhn kuboidi me prmasa njsi. Llogaritni;
a) sip. e prgjthshme, b) vllimin, c) sip. e prerjes diagonale.
a)
b) .
c)
.
119. Jepet prizmi i rregullt trekndor U. 118
me brinj t bazs dhe brinj ansore
a) Gjeni sip. e prerjes , b) Gjeni vllimin e prizmit
a) sht dybrinjnjshm, , gjejm;
= .
Shnojm me mesin e , n trekndshin knddrejt
( kemi = =
Ather 2
b)
U. 119
120. Prmasat e nj kuboidi formojn progresion gjeometrik me kufiz t
dyt Gjeni vllimin e kuboidit.
Shnojm prmasat e kuboidit
Nga vetia e progresionit gjeometrik kemi
Vllimi sht .
121. N nj kub me brinj , bashkohet nj nga kulmet e bazs s
siprme me katr kulmet e bazs s poshtme.
T llogaritet vllimi i shumfaqshit t formuar.
Formohet piramida me kulm ,
baz katrorin dhe lartsi brinjn
ansore t kubit. Vllimi sht;
. U. 121
44
122. Jepet nj piramid me baz katrore me diagonale dhe nj
brinj ansore pingule me planin e bazs me gjatsi
Gjeni siprfaqen e prgjithshm t saj.
dhe .
Shnojm , kemi;
.
Nga teorema e tre pinguleve del q ,

U.122
n
123. Baza e nj piramide sht drejtkndsh

me brinj dhe . T gjitha brinjt
ansore jan nga . Gjeni lartsin e
U.123
piramids.
Nga dhe
. Lartsia O ulet n qendrn e rrethit
t jashtshkruar bazs drejtkndore. Kemi
N kemi
.
124. Jepet piramida e rregullt trekndore me brinj t bazs dhe
brinj ansore T gjendet vllimi i piramids.
N kemi;
U. 124
45
,
nga rrjedhimi i formuls s Heronit).

125. Brinjt ansore t piramids katrkndore formojn knde
t barabart me planin e bazs prej
Siprfaqja e bazs katrore sht
Gjeni vllimin e piramids.
6
.
dhe
U. 125
(XIII) Trupat e rrumbullakt

Cilindri i drejt rrethor;
Nse rrotullojm nj drejtkndsh rreth njrs brinj
(boshti i rrotullimit sht drejtza XY), formohet nj trup rrotullimi q
quhet cilindr i drejt rrethor.
Elementt e cilindrit t drejt rrethor jan bazat (rratht ( ) dhe (
me rreze ), ( , prftuesja dhe , lartsia.
Nqs drejtkndshi , q quhet prerje boshtore sht katror,
ather cilindri i drejt quhet barabrinjs.
Siprfaqja ansore e cilindrit sht , siprfaqja e prgjithshme
sht , siprfaqja e bazs sht .
Vllimi i cilindrit sht .
Koni i drejt rrethor;
Nse rrotullojm nj trekndsh knddrejt rreth njrit katet
(boshti i rrotullimit sht drejtza ) formohet nj trup rrotullimi q
quhet kon i drejt rrethor.
Elementt e konit t drejt jan baza (rrethi (O) me rreze R),
lartsia e konit, prtuesja e konit. Nqs trekndshi , q
46
quhet prerje boshtore, sht barabrinjs, ather koni i drejt rrethor
quhet barabrinjs.
Siprfaqja ansore e konit t drejt sht
Siprfaqja e prgjithshme e konit sht .
Siprfaqja e bazs sht .
Vllimi i konit sht
Sfera;
Nse rrotullojm nj gjysmrreth rreth nj drejtze , q
prmban diametrin , formohet nj siprfaqe rrotullimi q quhet sfer
dhe nj trup i kufizuar nga sfera q quhet rruzull.
Siprfaqja e sfers sht 4 .
Vllimi i rruzullit sht .
Cilindri Koni Sfera
Shembuj t zgjidhur
126. Drejtkndshi me prmasa dhe , rrotullohet rreth brinjs
m t vogl.
a) Gjeni siprfaqen ansore t cilindit t formuar.
b) Gjeni vllimin e cilindrit.
a) pra dhe , pra
.
b) Vllimi .
127. Nj katror me brinj rrotullohet rreth diagonales.
T llogaritet vllimi i trupit t formuar.
47
Nga rrotullimi rreth diagonales do prftohet dy
kone t barabart me rreze R = .
Lartsia e do koni sht
128. Nj katror me brinj rrotullohet rreth nj U.127

drejtze paralele me nj brinj n larges
nga ajo. T llogaritet vllimi i trupit t formuar.
Trupi i formuar ndodhet ndmjet dy cilindrave.
Llogarisim vllimin e secilit cilindr.
U.128
129. Rrezja dhe prftuesja e nj koni t drejt rrethor jan n

raportin . Te gjendet siprfaqja e prgjithshme e konit nse vllimi i
tij sht
Nga raporti kemi dhe
, , .
130. Nj sfer me rreze sht brendashkruar n nj cilindr.

T gjendet vllimi i i rruzullit dhe cilindrit.
Diametri i sfers sht i barabart me
diametrin e bazs dhe lartsin e cilindrit.
(cilindr barabrinjs).
U.130
48
(XIV) Limitet. Asimptotat e grafikut
N klasn e sht futur koncepti i funksionit t zakonshm, kuptim
q n klasn e sht prshir n funksionin e vazhdueshm.
Nse sht nj funksion i till, ( si m sipr) ather:
1)
2)
3)
4) .
5) Nqs .
6) Nqs , ather
sht form e pacaktuar .
Format e pacaktuara kalohen duke br thjeshtime,

shumzime me t konjuguarn dhe zbatimin e limiteve t njohura si:
, , .
7) Nse kemi si funksione polinomet
ather zbatojm teoremn; Limiti i polinomit kur sht i
barabart me limitin e kufizs me fuqi m t lart.
Shnim : N shembujt n vazhdim do t tregohet edhe kaprcimi i
vshtirsive n forma te tjera t pacaktuara si, ; 0.
8) Nse funksioni n quhet madhsi
pambarimisht e vogl ( ).
9) Nse funksioni n quhet madhsi
pambarimisht e madhe ( ).
10) Ekziston lidhja e rndsishme .
11) Asimptotat horizontale: Do t themi se drejtza sht asimptot
horizontale e grafikut t funksionit nqs .
12) Asimptotat vertikale: Do t themi se drejtza sht asimptot
vertikale e grafikut t funksionit nqs .
49
(abshisa gjendet duke barazuar me zero emruesin).
Shembuj t zgjidhur
131. Nse dhe gjeni
. Zbatojm teoremat mbi limitet;
+ =
132. Gjeni Shohim

Ather =
Funksioni sht n pikn

133. . Shohim dhe
Ather .
Funksioni sht n pikn
134. . Shohim dhe .

Kemi form t pacaktuar Zbrthejm n faktor numruesin dhe
thjeshtojm thyesn;
4. (
135. T gjendet Kemi form t pacaktuar

Shnojm
Ekuacioni ka si zgjidhje .
Ather Shnojm me ,
, zbrthehet n; (skema e Hornerit)
1 1 0 -3 2
1 1 -2
a=1 b=1 c = -2 0
= .
50
Ather = ,
(meq dhe
136.
(sepse .
137.
138. sht form e pacaktuar , shumzojm me t

konjuguarn .
Do t kemi:
= =
139. = =
( dhe
140.
141.
Mqs zvendsojm .
Kur Do t kemi
142. Kemi form t pacaktuar

Zvendsojm ; Kur
51
143.
1.
144. T gjendet vlera e q funksioni t ket;

a) asimptot horizontale
b) Pr vlern e gjetur t t gjenden asimptotat vertikale.
a) pra
N kt rast asimptota horizontale sht
b) Shqyrtojm funksionin dhe gjejm pikat e kputjes;
,
Shohim
=
sht asimptot vertikale.
145. Gjeni koordinatat q .
Shnojm .
Nga
(sepse ;
Kemi
(Pr | , kurse )
Kemi ;
Q mjafton q dhe
52
(XV) Vazhdueshmria e funksionit
Nse , numri quhet limit i djatht funksionit.
Simboli do t thot q .
Nse , numri quhet limit i majt i funksionit.
Simboli do t thot q .
Ka vend ky pohim i rndsishm :
.
Mjafton q njeri nga limitet t mos ekzistoj ose q ,
kjo sjell edhe mosekzistencn e
Prkufizime:
1) Funksionin do t themi q sht i vazhdueshm n pr
nse ekziston
2) Funksioni sht i vazhdueshm n nse sht i
vazhdueshm n
3) Funksioni sht i vazhdueshm n nse sht i
vazhdueshm n dhe n pikat dhe ka vend prkufizimi 1).
Ka vend pohimi pr funksionet e
vazhdueshm. Ky simbol mund t formulohet ; N funksionet e
vazhdueshm, veprimi i limitit shoqron do veprim t zakonshm
matematik. Ky pohim sht i vrtet si rrjedhim i teoremave mbi
veprimet me funksionet e vazhdueshm.
Esenciale sht teorema: Funksionet e zakonshme jan t
vazhdueshmn bashksin e tyre t prcaktimit.
S fundi kujtojm edhe tre pohime t rndsishm pr funksionet e
vazhdueshm:
a) Funksioni i vazhdueshm n segment, merr n t vlern m t madhe
dhe m t vogl.
b) Nse funksioni sht i vazhdueshm n dhe
ather ekziston t paktn nj pik q
c) Nse funksioni sht i vazhdueshm n dhe pr do
, ather ai ruan n kt interval shenjn.
Shnim: Pikat ku funksioni nuk sht i vazhdueshm quhen pika kputje.
53
Shembuj t zgjidhur
146. Jepet funksioni ;
T gjendet q funksioni t jet i vazhdueshm n .

Funksioni i dhn nuk sht funksion elementar, vazhdueshmria e tij
kontrollohet me ann e prkufizimit;
dhe .
Ather .
Gjeni vlern e q funksioni t jet i vazhdueshm n .
Pra, q t ekzistoj mjafton q

a) gjeni ,
b) gjeni q funksioni t jet i vazhdueshm pr do vler
Pr , funksioni sht polinom dhe sht i vazhdueshm
pr do vler t
Provojm vazhdueshmrin pr
gjeni
q t ekzistoj mjafton q , pr kt vler t

plotsohet edhe .
149. T gjendet bashksia e vazhdueshmris e funksionit .
Funksioni i dhn sht elementar dhe sht i vazhdueshm n
bashksin e prcaktimit. Gjejm
54
150. Jepet funksioni , t provohet q n
ka t paktn nj rrnj. Mqs funksioni sht i
vazhdueshm n segment, gjejm
. Nga teorema kemi; q q
(XVI) Derivati . Kuptimi gjeometrik. Zbatime t derivateve

Prkufizimi i derivatit t funksionit:
,(
Llogaritja e derivateve bhet me formula dhe me rregulla;
FORMULAT E DERIVATEVE RREGULLAT E DERIVIMIT

FUNKS. DERIVATI FORMA E FUNKS. RREGULLA TE DERIVIMIT
Derivati i dyt i funksionit

Kuptimi gjeometrik i derivatit sht
Derivati n pikn me abshis sht i barabart me koeficientin
kndor t tangjentes ndaj grafikut t funksionit n
Ekuacioni i tangjentes sht; .
Monotonia e funksionit:
55
a) Nqs derivati sht funksion rrits.
b) Nqs derivati sht funksion zbrits.
c) Nqs derivati sht funksion konstant.
Tabela e ekstremumeve:
Sh. e
Tabela e prkulshmris:
Sh. e
I lugt I(a,f(a)) i myst
Pr t gjetur vlerat m t mdha dhe m t vogla t funksionit, t cilat

jan n prgjithsi t ndryshme nga ekstremumet, zbatojm teoremat:
Teorema 1. Nse funksioni sht i prcaktuar dhe i
vazhdueshm n ]a;b[ dhe ka vetm nj ekstremum n t, ky ekstremum
sht vlera m e madhe (maksimumi) ose vlera m e vogl (minimumi).
Teorema2: Nse funksioni sht i prcaktuar dhe i

vazhdueshm n [a;b], vlerat m t vogla dhe m t mdha ekzistojn
dhe i krkojm ndr ekstremumet e funksionit ose n skajet e [a,b],
pra n
56
Shembuj t zgjidhur
151. Jepet funksioni +1 . T gjendet me prkufizim.
Nga prkufizimi i derivatit kemi;
= =
= .
152. Jepet funksioni Gjeni a) , b)

a) Zbatojm rregullat edhe formulat e derivimit;
.
b)
153. Jepet funksioni Gjeni
Zbatojm formuln e derivatit t prbr;
.
154. Jepet funksioni T zgjidhet inekuacioni .
, ather ,
.
Nga studimi i shenjs s trinomit me ndihmn e tabels s shenjave
gjejm bashksin e zgjidhjes s inekuacionit q sht
.
a) Gjeni vlern q grafiku i funksionit t kaloj n pikn .
b) Pr vlern e gjetur t , gjeni derivatin e dyt .
a)
b) (pr =
156. T gjendet pika n drejtzn ku tangjentja ndaj grafikut t

funksionit e pret kt drejtz nn kndin .
57
Koefiienti kndor i drejtzs sht
Koefiienti kndor i tangjentes n
pikn , q sht pik e sht
Q drejtza dhe tangjentja t priten
nn kndin duhet dhe mjafton q t
plotsohet kushti
dhe = . U. 156
Ekuacioni i tangjentes sht:
;
Pr t gjetur pikn e krkuar zgjidhim sistemin;
/.8 dhe .
157. Gjeni ekuacionin e tangjentes me vijn ,
q ka koefiientin kndor m t vogl.
Koefiienti kndor n pikn me abshis fardo sht;
. T gjejm vlern m t vogl t tij, dmth t
funksionit , pr .
Kemi m e vogl sht pr
dhe k . Pika e tangjencs sht me
koordinata dhe , pra pika
Ekuacioni i krkuar i tangjentes sht
min
158. Jepet funksioni

a) Studjoni monotonin dhe ekstremumet, b) a ka grafiku pik
infleksioni?
a)
58
. Mqs derivati i dyt nuk ndryshon shenj, grafiku nuk ka
pik infleksioni.
maks
159.Jepet funksioni . Studioni monotonin.

Meq pr do dhe ,
ather pr do Funksioni sht rrits n
160. Jepet funksioni studioni monotonin.
Bashksia e prcaktimit sht: ose ,
; pr mqs
shenja e sht si shenja e ( ;
N tabel tregohet monotonia; Pr funksioni ka maksimum dhe
0
+
maks

Studjoni prkulshmrin dhe gjeni pikat e infleksionit nse ka.
Kemi , ,
Prkulshmria tregohet n tabel.
Pika e infleksionit ka koordinata dhe
59
162. Gjeni vlern e q funksioni t ket pik
infleksioni n
Kemi , dhe .
Q grafiku i funksionit t ket pik infleksioni me abshis
duhet q n kt pik derivati i dyt t ndrroj shenj dhe si rrjedhoj
pr t kemi ose .
Gjeni vlern m t vogl t tij n intervalin
Kemi; , =
Meqnse funksioni sht i prcaktuar
dhe i vazhdueshm n , sht vlera
m e vogl e tij.
-1 0 1 2
min

a) Gjeni pikprerjet me drejtzn .
b) Gjeni vlern m t madhe t funksionit.
a) Zgjidhim sistemin:
Pikprerjet jan dhe
.
.
Shenja e ( shenja e sepse pr kemi

.
Nga teorema e dyt do zgjedhim vlern m t madhe ndrmjet;
;
60
0
maks
165. Ndr t gjith drejtkndshat e brendashkruar n nj gjysmrreth me

rreze cili ka siprfaqen m t madhe?
Kemi;
Vlerat e .
Siprfaqja e drejtkndshit do t jet;
pr
; , pr
.
Meqnse faktori
shenja e shenja e (
,
dhe U. 165
Vlera m e madhe e siprfaqes sht pr dhe
. Brinjt e drejtkndshit jan dhe
S maks
61
(XVII) Integralet. Zbatime
Diferenciali i funksionit n
Primitiv i funksionit sht funksioni , ku
,
Integrali i pacaktuar: ;
Integrali quhet i pacaktuar pr arsye t konstantes
Veti kryesore e integralit t pacaktuar:
+ ;
Tabela e llogaritjes s integraleve t pacaktuar

1. 5. +c
2. 6.
3. 7.
4. 8.
Formula e integrimit me pjes: ;

Integrali i caktuar: ,
ku sht primitiv i funksionit
Ndr vetit e integralit t caktuar, me vlera zbatimi n llogaritjen e
siprfaqeve sht vetia e monotonis;
Llogaritja e siprfaqeve vijprkulura tregohet prmbledhtas n figurat n

vazhdim:
.
62
Shembuj t zgjidhur
166. T gjendet =
167. =
168.
=
169. ;
170. = = .
(me zvendsim:
171. = =
(me zvendsim
Integrimi me pjes
172.
ku
; )
173. T llogaritet siprfaqja e kufizuar nga vijat
Nga figura kemi;

=
U. 173
63
174. Gjeni siprfaqen e kufizuar nga grafiku i
dhe boshti OX.
(
.
175. T gjendet vlera e nqs U. 174
= ;
(XVIII) Vijat e grads (fuqis) s dyt

Rrethi: Ekuacioni sht rreth me qendr n
pikn dhe rreze Ekuacioni sht rreth me
qendr n origjin dhe rreze R.
Q drejtza t jet tangjente me rrethin ,
duhet dhe mjafton q sistemi t ket nj zgjidhje t

vetme. Kjo sht pika e tangjentes. Kushti i tangjencs q del nga sistemi
sht .
Elipsi: Ekuacioni sht elips me qendr dhe me
boshte Nse , pikat me koordinata
dhe quhen vatra t elipsit. Raporti ku quhet
jashtqndrsi dhe prcakton shkalln e shtypjes s elipsit.
Drejtza sht tangjente me elipsin kur plotsohet kushti
.
Hiperbola: Ekuacioni sht hiperbol me qendr

dhe me bosht real dhe bosht inagjinar Nse
pikat me koordinata dhe quhen vatra t hiperbols.
Raporti quhet jashtqndrsi.
64
N rast t veant kur kemi nj hiperbol barabrinjse me
ekuacion .
Drejtzat jan asimptota t hiperbols.
Drejtza me ekuacion sht tangjente me hiperboln kur
plotsohet kushti .
Parabola: M prpara sht studjuar parabola
.
N kt tem do t studjojm parabola me ekuacione dhe
me boshte simetrie respektivisht (figura).
Pikat dhe quhen vatra.
Drejtza sht tangjente me paraboln kur
plotsohet kushti
Shembuj t zgjidhur
176. Jepet ekuacion tregoni q sht rreth
dhe gjeni koordinatat e qendrs dhe rrezen e tij.
.
Pra ekuacioni paraqet nj rreth me qendr dhe rreze
177. far vije paraqet ekuacioni; ku
Pjestojm t dy ant me do kemi; ose
; Nga kushtet a ,
65
Shnojm dhe dhe marrim .
Ekuacioni paraqet elips me gjysmboshte dhe .
178. Tregoni se far vije paraqet grafikisht ekuacioni;

skiconi grafikun e vijs.
Mjedisi i ekuacionit prcaktohet nga dhe .
Nga ose dhe .
Ngrem n katror t dy ant;
.
N prfundim kemi ekuacionin e vijs q paraqet
nj gjysm elips me boshte dhe .
U. 178
179. Jepet hiperbola me bosht real dhe
me drejtzn si asimptot.
a) Gjeni ekuacionin e hiperbols.
b) Shkruani ekuacionin e tangjentes ndaj hiperbols, paralele me drejtzn
.
a) Ekuacioni do jet i forms ; zvendsojm
; ekuacioni i asimptots
Ekuacioni i hiperbols sht .

b) E krkojm ekuacionin e tangjentes n formn
Drejtza ose e ka koeficientin dhe
tangjentja e ka Zbatojm kushtin e tangjencs pr
hiperboln;
; Ekuacionet e tangjenteve jan
180. Vatrat e elipsit jan dhe . Boshti i vogl i tij sht
66
a) Gjeni ekuacionin e elipsit.
b) Llogarisni jashtqndrsin.
c) Pr far vlere t drejtza sht tangjete me elipsin?
a) Kemi dhe
Ekuacioni i elipsit sht
b) Jashtqendrsia sht
c) Koeficienti i tangjentes sht Nga kushti i tangjentes kemi
.
181. T shkruhet ekuacioni i hiperbols tangjente me drejtzat;
dhe
Ekuacioni i hiperbols sht i forms ;

Gjejm dhe pr drejtzn e par
dhe
Gjejm pr drejtzn e dyt
dhe
Zbatojm kushtin e tangjencs s dy drejtzave me hiperboln,
; do t kemi sistemin;
zgjidhjet jan
Ekuacioni i hiperbols sht;
182. Drejtza kalon nga vatra e parabols . T gjendet
parametri
Dim se . Koordinatat e vatrs jan
. Mqs drejtza kalon nga , kemi
183. T shkruhet ekuacioni i tangjentes me paraboln q sht;
67
a) Paralele me drejtzn
b) Pingule me drejtzn .
Ekuacioni i parabols ,
a) Tangjentja sht paralele me me drejtzn ,
Nga kushti i paralelizmit t tangjetes me kemi;
Nga kushti i tangjencs me parabols kemi;
Ekuacioni i tangjentes sht ose
b) Tangjentja sht pingule me me drejtzn me
Nga kushti i pingulsis s tangjentes me kemi;
Ekuacioni i drejtzs sht
184. T gjendet bashksia e qendrave t rrathve tangjent me drejtzn
dhe me rrethin .
Rrethi e ka qendrn n .
Le t jet nj pik fardo e
bashksis s krkuar, kemi:
dhe .
dhe ;
U. 184
ose
Ky sht ekuacion parabole me bosht paralel
me boshtin OY.
185. sht dhn rrethi
T shkruhet ekuacioni i kords q prgjysmohet
n pikn
Kemi . Koeficienti kndor i kords
U. 185
AB sht ku dhe .
Pikat dhe ndodhen n rreth, pra;
68
(
ose
.
mesi i kemi;
2 .
Ekuacioni i sht ose
(XIX) Kombinatorika. Probabiliteti

Prkmbimet: Kemi nj bashksi me element, do radhitje e ktyre
elementve formon nj prkmbim. Numri i prkmbimeve jepet me
formuln:
Dispozicionet: Nse marrim nga bashksia vetm element (
dhe formojm radhitjet e ndryshme me to, do radhitje quhet dispozicion
me element t marr nga nj bashksi prej elementsh (
Numri i dispozicioneve jepet me formuln:
Kombinacionet: Nse marrim nga bashksia me element, t gjitha

nnbashksit me element ku , kto nbashksi i quajm
kombinacione. Numri i kombinacioneve jepet me formuln:
. Shnojm me marrveshje
. Dihet vetia e numrit t kombinacioneve .
Probabiliteti: Kemi msuar se provn (eksperimentin) dhe bashksin e
rezultateve t saj e shnojm me .
Shnojm me ngjarjen, q sht nj nnbashksi e (
Probabiliteti sht numri .
Kemi ngjarje t pamundura t sigurta t papajtueshme dhe t pavarura,
me probabilitete respektive:
69
Shembuj t zgjidhur
186. Sa numra telefoni me 6 shifra formohen, me kusht q shifra e par t
jet 2 ose 3?
Numrat formohen nga bashksia {0,1,2,3,4,5,6,7,8,9}.
Kemi dy raste, (kemi prsritjen e shifrave).
Llogarisim bashksit q formohen me shifrn e par 2 ose 3;
nga parimi i shumzimit dhe mbledhjes numri i prgjithshm sht
1. +1. .
I 2 1 9 9 9 9 9 1.
II 3 1 9 9 9 9 9 1.
187. N nj kampionat. futbolli, do skuadr luajti vetm nj her me

skuadrn kundrshtare dhe u luajtn gjithsej 55 ndeshje.
Sa skuadra morn pjes n kampionat?
Shnojm me numrin e skuadrave. sht e qart se
do ndeshje prfaqson nj nnbashksi me dy skuadra, pra nj
kombinacion. Kemi ,
ose Pranohet skuadra.
188. Dy ngjarje dhe jan t tilla q ,
Ngjarjet nuk jan t pavarura, kemi
Gjeni dhe
Dim dhe
189. N nj kuti ndodhen sfera t kuqe, sfera t zeza dhe sfera t

bardha. Nga kutia nxirren rastsisht sfera. Sa sht probabiliteti q n
sferat e nxjerra t jen t kuqe dhe t jet e zez?
Kemi gjithsej sfera.
Nj treshe formon nj nnbashksi, pra
70
Pr ngjarjen kemi sfera t kuqe nga pra dhe e
zez nga pra
Nga parimi i shumzimit kemi; dhe
190. Jepet bashksia Zgjedhim rastsisht dy numra.
Sa sht probabiliteti q shuma e tyre t jet ift?
Kombinimet jan;
T favorshm jan dy raste, {(3;7),(6;8)},
pra dhe
191. Hidhet njhersh nj zar kubik me numra dhe nj monedh.
Sa sht probabiliteti i rnies dhe numr i thjesht (
Bjm nj diagram karteziane me dy boshte pr hapsirn
Element t bashksis jan
Monedha
L
S
1 2 3 4 5 6 zari
Numri i element t ngjarjes sht dhe
192. Hidhen dy zare kubik, njeri i kuq dhe tjetri blu me numra t shnuar
nga1 deri n 6. Sa sht probabiliteti q numri i rn n zarin e kuq t
jet i thjesht dhe ai i rn n zarin blu t jet ift?
Bjm diagramn karteziane.
Numri i prgjthshm i elementve t hapsirs sht 36 dhe numri i
elementve t rasteve t favorshme sht 9,
,
71
Z. blu
6
5
4
3
2
1
1 2 3 4 5 6 Z.kuq
193.Hidhen njhersh dy monedha. Sa sht probabiliteti q t dy

monedhat t bien njlloj. (Monedhat jan me vlera t ndryshme).
Ndrtojm nj diagram pem;
L (L,L) X
S (L,S) Nga diagrama kemi 8
I
L L (S,L)
ifte t radhitura.
S S (S, S) X
n(H)= 2.4 = 8 dhe
L L
(L,L) X n(A) = 4,
S
II (L,S) p(A) = 4/8 = 1/2=0,5.
L
S (S,L)
S
(S,S) X
194. Jepen shifrat {0,1,2,3,4}.

a) Sa numra treshifror formohen me kto shifra me kusht q shifrat t mos
prsriten?
b) Sa sht probabiliteti q nj numr treshifror i zgjedhur nga numrat e
rn t jet tek?
a) N vendin e shifrs qindshe nuk vendoset 0, kemi; .
4 4 3
72
b) Q numri t jet element i ngjarjes duhet t jet dhe n vendin e
par t mungoj
N vendin e njsheve vendoset ose
N vendin e dhjetsheve vendoset 0,2,4,3 ose 1.
N vendin e qindsheve vendoset 1 ose 3, 2 ose 4.
3 3 2
195. N sa mnyra mund t vendosen tre djem dhe tre vajza n nj rradh 6
karrigesh para nj televizori n mnyr q t jen t alternuar?
P (36,72,84,20).
(XX) Element t statistiks. Mesataret.
Shembuj t zgjidhur
196. Mesatarja arithmetike e 4 numrave t plot t njpasnjshm sht
5,5. Gjeni numrin m t madh.
Shnojm numrin m t vogl . Numrat jan;
mesatarja sht;
Numri m i madh sht
197. sht dhn vargu 4,5,5,7,8,8. far kufize duhet t shtojm n t q
vargu i ri t ket mesataren 7?
Shnojm me kufizn q duhet t shtojm, do bhen gjithsej 7 kufiza.
Kemi;
198. Nota mesatare e nj klase me 20 nxns sht 7,8. N klas jan 12
vajza. Gjeni mesataren e djemve, nse nota mesatare e vajzave sht 8.
Shnojm shumn e notave t vajzave me
kemi
Shnojm shumn e notave t djemve me kemi , krkojme t
gjejm
73
Dim q dhe
199. Mesatarja arithmetike e 6 numrave sht 48.

Sa do t bhet kjo mesatare nse katr numrat e par i zmadhojm 2
njsi dhe dy numrat e tjer i zmadhojm 4 njsi.
Dim; shuma e 6 numrave sht
S = 48.6 = 288.
Nse 4 numrat e par i zmadhojm me 2 njsi, pra gjithsej me 8 njsi dhe
dy numrat e tjer me 4 njsi, pra gjithsej me 8 njsi, e gjith shuma
shtohet me 16 njsi dhe bhet
Mesatarja do t bhet
200.N nj test n matematikn e klass 11 me 23 nxns u morrn kto
nota:
10,9,7,5,8,9,5,4,6,8,10,8,5,5,7,8,10,4,8,5,4,9,8.
a) T renditet vargu statistikor sipas vlerave n ritje.
b) T gjendet mesatarja arithmetike.
c) T gjendet moda.
d) T gjendet mesorja.
e) T plotsohet tabela dhe t llogaritet dispersion dhe shmangia mesatare
katrore.
f) Sa nota jan jasht intervalit .
Zgjidhje:
a) 4,4,4,5,5,5,5,5,6,7,7,8,8,8,8,8,8,9,9,9,10,10,10
b)
c) Si mod sht nota mbasi ka dendurin m t madhe
d) Mesorja sht nota e baraslarguar nga skajet e vargut.
e) Tabela:
74
Tipari denduria Ndryshimi nga Katrori
mesorja
4 3 -3,04 9,24 27,72

5 5 -2,04 4,16 20,80
6 1 -1,04 1,08 1,08
7 2 -0,04 0,00 0,00
8 6 +0,96 0,92 5,52
9 3 +1,96 3,84 11,52
10 3 +2,96 8,76 26,28
= 92,92; ;
f) Intervali sht jasht intervalit jan 11 nota, pra afrsisht

48% e notave.
75
KREU 2 (MATURA SHTETRORE N MATEMATIK)
SHPREHJE NUMERIKE DHE SHKRONJORE

201. Gjeni vlern e n barazimin; - = .6 (shoq. 2006)
202. Vlera e shprehjes sht; a)2, b) 4, c) 8, d)16; (shoq. 2007)
203. Numri 7 - - sht; a) -10 , b) 2 , c) 0, d) -6 ;
(shoq. 2008)
204. Nse , ather vlera e sht; a)0, b)2, c)4,
d)8 ; (shoq. 2009)
205. Gjeni vlern e ; (shoq. 2010)
206. Sa sht vlera e ? (shoq. 2010)
207. Llogaritni vlerat e a) . b) ; shoq. 2011)
208. Nse , ather -1 sht; a) 8, b) 9, c) 10, d)11;
(shoq. 2010)
209. T llogaritet vlera e shprehjes; a) + , b) + =,
c) , d) + . (i prgj. 2005)
210. Shprehja : ) pr 0, b 0 sht; a) 8a, b) 4 ;
c) ; d) 8b . (i prgj. 2007)
211. Ndr numrat ; ;
m i vogli sht; a) s; b) p; c) q; d) r. (i prgj. 2008)
212. Numri sht; a) 3, b) 1, c) 1/3, d) 1/9 ; (i prgj. 2010)
213. Nse , ather a) 15, b) 25, c) 35, d) 45 ;
(i prgj. 2010)
214. Gjeni vlern e shprehjes 5 - 3 ; (i prgj. 2010)
215. Vlera e shprehjes - sht; a) 0, b) , c) 2 d) 9 ;
(i prgj. 2011)
216. T llogaritet vlera e; a) , b) , c) .( ,

d) ) ) ) (nat. 2005)
76
217. Llogaritni + . + ; (nat. 2006)
218. Vlera m e vogl e shprehjes +1 sht pr ; a)1, b)2,
c)3, d)4 ; (nat. 2007)
219. Numri ). sht; a) 4, b) 3, c) 2, d) 1; (nat. 2008)
220. Thyesa =; a) d) +1; (nat. 2010)
221. Forma m e thjesht e shprehjes pr sht;

a) ; b) ; c) ; d) . (gjimnazi 2012)
BASHKSIT DHE VEPRIMET ME TO

222. Jepen bashksit A=[0,5] dhe B= . Gjeni numrin e
elementve t A B; a) 4, b) 3, c) 2, d) 1. (shoq. 2006)
223. Jepen bashksit A =]-1,1[ dhe B =[-2,1]. Cili nga pohimet sht i
vrtet? a) 1 A B, b) 1 AUB, 1 A dhe 1 B, d) 1 A. (nat. 2006)
224. Jepen bashksit A= dhe B=[1,3]. Gjeni bashksit A B,
AUB. (i prgj. 2005)
225. Jepen bashksit dhe B =[1,5]. Numri i elementve t A B
sht; a)0, b)1, c)2, d)3 (nat. 2006)
226. Prerja e bashksive A =[1,3] dhe B =[2,5] sht bashksia; a) [1,3],
b) [1,5], c) [2,3], d) [3,5]. (shoq. 2007)
227. Prerja e bashksive A = dhe B = sht bashksia;
a) , b) , c) , d) . (shoq. 2008)
228. Prerja e bashksive [1,3] dhe sht; a) [1,2], b)
c) [1,3], d) . (shoq. 2009)
229. Cili sht numri m i vogl i plot i A = ]-1,3[ dhe B = [ 0,5[?
(shoq. 2010)
230. Jepen bashksit A = {1,2,3,5} dhe B = {3,7,6,2}.
Gjeni numrin e elementve t A B a)1, b)2, c)3, d)4. (shoq. 2011)
231. Jepen bashksit A = [-1,3] dhe B = [0,4]. Bashksia AUB sht;
a) [-1,4], b) [0,4], c) [0,3], d) [3,4]. ( i prgj 2007)
77
232. Prerja e bashksive E = [-3,2] dhe F =[0,1] sht bashksia;
a) , b) E, c) F, d) R. (i prgj. 2008)
233. Jepen bashksit A =[-2,3] dhe B =[1,4[. Gjeni AUB; a) [1,3], b) [-2,3],
c) [-2,4], d) [-2,4[. (i prgj. 2009)
234. Prerja e bashksive t shkronjave AGRON dhe DRIN ka;
a) 1 element, b) 2 element, c) 3 element, 4) 4 element.
(i prgj. 2010)
235. Jepen bashksit A = {n N/ n >1} dhe B ={n N/ n<12}.
Gjeni numrin e elementve te A B; a)9, b)10, c)11, d)12. (i prgj. 2011)
236. Jepen bashksit A ={a,b,c,d} dhe B ={a,e,o,y}.
Numri i elementve t AUB sht; a)8, b)7, c)6, d)5. (nat. 2007)
237. Elementi m i vogl i prerjes s bashksive A =[-2,3], B =[-1,4] sht;
a) -2, b) -1, c) 2, d) 3. (nat. 2008)
238. Jepen bashksit A =]-5,2] dhe B=]1,6]. Prerja e dy bashksive sht
bashksia; a) ]-5,6], b)]1,2], c)[1,2], d)]2,6] (nat. 2009)
239. Nse bashksia C dhe D jan t tilla q C ather C sht;
a) C, b) D, c) N, d) R. (nat. 2010)
240. Jepen bashksit A = {-1,0,1,5} dhe B = [-1,2]. Gjeni numrin e
elementve t A a) 1, b) 2, c) 3, d) 4 (nat. 2011)
241. Jepet bashksia A = Cili nga shnimet sht i
sakt? a) b) ; c) d) (gjimnazi 2012)
FUNKSIONI. BASHKSIA E PRCAKTIMIT DHE E VLERAVE

242. Bashksia e prcaktimit t funksionit sht
a) ] , b)] 3[, c) [3,+ [, d)]-3,+3[ ; (shoq. 2006)
243. Pr funksionin e dhn me formuln ;
a) gjeni bashksin e prcaktimit;
b) tregoni trajtn e grafikut dhe skicojeni at. (shoq. 2007)
244. Nse , ather shprehja sht
identike me; a) b) , c) , d) (shoq. 2008)
245. Gjeni bashksin e prcaktimit t funksionit
. (shoq. 2008)
78
246. Gjeni bashksin e prcaktimit t funksionit;
a) b) ; (shoq. 2009)
; (shoq. 2010)
248. Vlera e palejuar e n shprehjen sht;
a) 1, b) 2, c) 3, d) 4. (shoq. 2011)
249. Gjeni bashksin e prcaktimit t + .
(shoq. 2011)
250. Gjeni bashksin e prcaktimit t; a) , b) .
(i prgj. 2005)
251. Funksioni sht i till q sht shifra e -t pas
presjes dhjetore t numrit a) gjeni
b) gjeni bashksin e vlerave t funksionit pr (i prgj. 2005)
252. Skiconi grafikt e funksioneve;
a) , b) ; (i prgj. 2005)
253. Grafiku i funksionit kalon nga pika me koordinata;
a) A(4,-1), b) B(4,1), c) C(3,1), d) D(0,0); (i prgj. 2006)
254. Nse pr do kemi
ather ; a) , b) , c) - , d)
(i prgj. 2006)
255. Gjeni bashksin e prcaktimit t + .
(i prgj. 2006)
256. Gjeni bashksin e prcaktimit t + . (i prgj. 2007)
257. Gjeni bashksin e prcaktimit t . (i prgj. 2008)

258. Gjeni bashksin e prcaktimit t )+
(i prgj. 2009)
259. Gjeni vlern e parametrit q funksioni t
jet pozitiv pr do vler t . (i prgj. 2009)
79
260. Me cilin nga funksionet e mposhtm sht i barabart funksioni
; a) , b) , c) , d) . (i prgj. 2010)
261. Gjeni bashksin e prcaktimit t (i prgj. 2010)
262. Skiconi grafikun e (i prgj. 2010)

263. Jepet . Gjeni (i prgj. 2011)
264. Gjeni bashksin e prcaktimit t . (i prgj. 2011)
265. Gjeni bashksin e prcaktimit t; a) , b)
c) , (nat. 2005)
266. Skiconi grafikt e; a) b)
(nat. 2005)

a) Krahaso me 1, b) gjeni bashksin e prcaktimit. (nat. 2006)
268. Gjeni vlern e nse sht i till q
, pr do (nat. 2006)
269. Grafiku i funksionit y= ka si kulm pikn me abshis;
a) 1, b) 2, c) 3, d) 4 (nat. 2004)
270. Tregoni iftin e funksioneve t barabart;
a) , , b) , c) , ,
d) , . (nat. 2007)
271. Gjeni bashksin e prcaktimit t + log
(nat. 2007)
272. Pr vler t funksionet dhe
kan vlera t barabarta? (nat. 2008)
273. Gjeni bashksin e prcaktimit t . (nat. 2008)
274. Numri i vlerave t palejuara t funksionit sht;
a) 0, b) 1, c) 2, d) 3 . (nat. 2010)
80
275. Gjeni sa vlera t plota bjn pjes n bashksin e prcaktimit t
funksionit (nat. 2010)
276. Gjeni bashksin e prcaktimit t . (nat. 2010)
277. Jepet funksioni . Tregoni se pr kemi
(nat. 2010)
278. Grafiku i funksionit pret boshtin OY n pikn me
ordinat; a) 5, b) 4, c) 2, d) 1 . (nat. 2011)
+ (nat. 2011)
280. Jepet dhe gjeni (nat. 2011)
281. Cila nga vlerat m posht sht e palejuar pr shprehjen ?
a) 0; b) 2; c) 3; d) 5 (gjimnazi 2012)
282. Gjeni bashksin e prcaktimit pr funksionin
(gjimnazi 2012)
VARGU NUMERIK. PROGRESIONE

283. Jepet progresioni arithmetik me kufiz t par 3 dhe diferenc t
progresionit 5. Shuma e dy kufizave t para t tij sht;
a) 20, b) 15, c) 11, d) 10 . (shoq. 2006)
284. N nj varg numetik kufiza e n-t jepet nga formula ,
n N. Kufiza e pest sht; a) 7, b) 5, c) 3, d) 2. (shoq. 2006)
285. Jepet progresioni arithmetik me kufiz t par 2 dhe diferenc t
progresionit 3. Kufiza e dhjet e tij sht; a) 10, b) 29, c) 30, d) 45.
(shoq. 2007)
286. Jepet progresioni arithmetik me kufiz t par 2 dhe diferenc 4.
Gjeni kufizn e tret t tij; a) 2, b) 6, c) 10, d) 12. (shoq. 2009)
287. Jepet vargu , ;
a) Provoni se kufizat e tij formojn progresion arithmetik.
b) Gjeni shumn e kufizave. (i prgj. 2005)
288. Vrtetoni se kufizat , cos formojn
progresion gjeometrik. (i prgj. 2005)
81
289. Jepet vargu me kufiz t prgjithshme ,n ;
a) shqyrtoni nse numri sht kufiz e vargut,
b) shqyrtoni nse vargu sht progresion arithmetik. (i prgj. 2006)
290. N progresionin arithmetik me diferenc 3 dhe kufiz t dyt 4,
kufiza e shtat sht; a) 15, b) 17, c) 19, d) 21. (i prgj. 2008)
291. N nj progresion gjeometrik jepen; Gjeni
a) 6, b) 3, c) 1, d) . (i prgj. 2009)
292. N nj progresion arithmetik me kufiz t par 2 dhe kufiz t dyt
7, kufiza e gjasht sht; a) 23, b) 25, c) 27, d) 29. (i prgj. 2010)
293. Jepet progresioni arithmetik me kufiz t par 11 dhe diferenc -2.
Gjeni shumn e dy kufizave t para t progresionit; a) 9, b) 11, c) 13,
d) 20 (i prgj. 2011)
294. Jepet vargu 1, ;
a) lloj progresioni formojn kufizat e vargut, b) gjeni kufizn e 11-t t
vargut, c)gjeni shumn 1+
295. Tre kufizat e para t nj progresioni arithmetik jan 2 .
Gjeni vlern e ; a) 8, b) 6, c) 4, d) 2. (nat. 2006)
296. Progresioni arithmetik me kufiz t par 3 dhe diferenc 2 ka 20
kufiza. Gjeni mesataren arithmetike t t gjitha kufizave. (nat. 2008)
297. N nj progresion gjeometrik jan dhn dhe hersi
Gjeni shumn e pes kufizave t para t tij. (nat. 2009)
298. Jepet vargu ; ;
a) vrtetoni q sht progresion gjeometrik, b) gjeni vlern e
q progresioni t jet rrits. (nat. 2009)
299. Vargu me kufiz t prgjithshme sht;
a) progresion gjeometrik, b) progresion arithmetik, c) progresion
arithmetik dhe gjeometrik, d) as arithmetik as gjeometrik? (nat. 2010)
300. N progresionin gjeometrik jepen Gjeni ;
a) 4, b) 2, c) 1, d) 1/2 (nat. 2011)
301. N progresionin aritmetik jepet dhe sht;
a) 4,5 b) 7 c) 8 d) 10 (gjimnazi 2012)
82
ZGJIDHJA E EKUACIONEVE DHE SISTEMEVE ALGJEBRIKE
302. Jepet ekuacioni Gjeni numrin e rrnjve reale t tij;
a) 3, b) 2, c) 1, d) 0. (shoq. 2006)
303. Drejtza e pret boshtin (OX) n pikn me abshis;
a)-3, b) 0, c) 2, d) 3. (shoq. 2007)
304. Numri i rrnjve real t ekuacionit sht; a) 0, b) 1,
c) 2, d) 3. (shoq. 2007)
305. Ekuacioni ka dy rrnj reale t barabarta.
Vlera e sht: a) 4, b) 2, c) 1, d) 0. (shoq. 2008)
306. Pika ku priten drejtza dhe e ka abshisn;
a) 1, b) 2, c) 3, d) 4. (shoq. 2008)
307. Gjeni numrin e rrnjve reale t ekuacionit a) 3,
b) 2, c) 1, d) 0; (shoq. 2008)
308. Gjeni nse (shoq. 2010)
309. Pr ekuacionin , gjeni vlern e q ai t
ket dy rrnj reale , t tilla q . (shoq. 2010)
310. Jepet ekuacioni Gjeni numrin e rrnjve;

a) 0, b) 1, c) 2, d) 3. (shoq. 2011)
311. Zgjidhni ekuacionin (shoq. 2011)
312. Jepen vijat dhe pr gjeni pikprerjet;
(shoq. 2011)
313. Gjeni shumn e rrnjve reale t ekuacionit
(i prgj. 2005)
314. Prodhimi i rrnjve reale t ekuacionit sht;
a) -5, b) 5, c) 6, d) 30. (i prgj. 2005)
315. Prodhimi i rrnjve reale t ekuacionit sht;
a) 0, b) 1, c) 2, d) 3 (i prgj. 2010)
316. Pika ku drejtza pret boshtin OY sht;
a) (-4,0), b) (4,0), c) (0,4), d) (0,-4). (i prgj. 2010)
317. Njra nga rrnjt e ekuacionit sht .
Gjeni a) 1, b) 2, c) 3, d) 4. (i prgj. 2011)
83
318.Gjeni vlerat e A dhe B q ato t jen rrnj t ekuacionit
(nat. 2005)
319. Jepet ekuacioni Gjeni numrin e rrnjve
reale t tij; a) 3, b) 2, c) 1, d) 0. (nat. 2006)
320. Ekuacioni ka dy rrnj t barabarta; vlera e
sht; a) 1, b) 2, c) 3, d) 4. (nat. 2008)
321. Jepet ekuacioni Gjeni vlern q ekuacioni t
ket vetm nj rrnj reale; a) 4, b) 3, c) 2, d) 1. (nat. 2009)
322. Jepet ekuacioni , prodhimi i dy rrnjve t tij
sht; a) -4, b) -2, c) 2, d) 4. (nat. 2011)
323. Zgjidhje e sistemit sht ifti; a) (1,1), b) (2,4), c) (0,0),
d) (4,2). (shoq. 2006)
324. Ekuacioni vrtetohet nga vlera t a) 0, b) 1,
c) 2, d) 3. (shoq. 2006)
325. Numri i rnjve t ekuacionit sht; a) 0, b) 1, c) 2,
d) 3. (shoq. 2007)
326. Rrnj e ekuacionit sht numri; a) 0, b) 1, c) 2, d) 3.
(shoq. 2008)
327. Numri i rrnjve t ekuacionit sht; a) 0, b) 1, c) 2, d)
3. (nat. 2007)
INEKUACIONET
328. Zgjidhje e inekuacionit sht numri; a) 0, b) 5, c) 10, d) 15.
(shoq. 2007)
329. Inekuacioni sht i njvlershm me inekuacionin;
a) , b) , c) , d) (shoq. 2008)
330. Zgjidhni inekuacionin . (shoq. 2008)
331. Jepet inekuacioni Gjeni se cili nga numrat e mposhtm
sht zgjidhja e tij; a) -3, b) -1, c) 2, d) 4. (shoq. 2004)
332. Jepet inekuacioni ; a) vrtetoni se nuk
sht zgjidhje e tij, b) zgjidhni inekuacionin. (shoq. 2009)
84
333. Zgjidhni inekuacionin ; a) b)
(shoq. 2010)
a) , b) c) , d) (shoq. 2011)
335. T zgjidhen inekuacionet;
a) < , b) (i prgj. 2005)
336. Me cilin nga inekuacionet sht i njvlershm ;
a) b) c) , d) (i pergj 2006)
337. Cila sht bashksia e zgjidhjeve t inekuacionit
a) , b) , c) , d) (i prgj. 2006)
338. Gjeni pr t cilin sht i vrtet mosbarazimi
(i prgj. 2008)
339. Jepet inekuacioni Cila nga vlerat m
posht nuk bn pjes n bashksin e zgjidhjeve; a) -4, b) -2, c) 2, d) 3.
(i prgj. 2009)
340. Jepet inekuacioni
a) argumentoni nse sht apo jo zgjidhje,
b) zgjidhni inekuacionin. (i prgj. 2009)
341. Zgjidhni sistemin e inekuacioneve . (i prgj. 2010)
342. Jepet inekuacioni Zgjidhni inekuacionin dhe gjeni cili

sht numri m i vogl natyror q vrteton inekuacionin. (i prgj. 2011)
343. T zgjidhen inekuacionet; a) ,
b) . (nat. 2005)
344. Gjeni q t vrtetoj (nat. 2008)
345. Inekuacioni
a) nuk ka zgjidhje, b) ka vetm nj zgjidhje, c) ka vetm dy zgjidhje, d) ka
nj bashksi t pafundme zgjidhjesh. (nat. 2009)
a) b) c) , d) (nat. 2010)
85
347. Cila sht vlera m e vogl natyrore e pr t ciln vlerat e
shprehjes dhe jan numra me shnja t kundrta?
(nat. 2007)
348. Jepet inekuacioni pr Cila nga vlerat m posht
sht zgjidhje e tij? a) -2; b) -1; c) 0; d) 2. (gjimnazi 2012)
349. T zgjidhet inekuacioni (gjimnazi 2012)
LOGARITMI. EKUACIONE EKSPONENCIALE DHE LOGARITMIKE

350. a) Gjeni vlern e n barazimin ,
b) zgjidhni ekuacionin (shoq. 2006)
351. Shuma sht e barabart me; a) -1, b) 0, c) 1,
d) 2. (shoq. 2007)
352. Gjeni vlern ; (shoq. 2007)
353. Gjeni vlern e pr t ciln shprehjet dhe
jan identike. (shoq. 2007)
354. Vlera e shprehjes sht e barabart me; a) 3, b) 2,
c) 1, d) 0. (shoq. 2008)
355. Zgjidhni ekuacionin (shoq. 2009)
356. Sa sht vlera e (shoq. 2010)
357. Gjeni vlern e nse (i prgj. 2005)
(i prgj. 2005)
359. Nse , ather vlera e sht e barabart me; a) 1/4,
b) 1/2, c) 1, d) 2. (i prgj. 2007)
360. Nga barazimi rrjedh q sht; a) 9/125,
b) 3/5, c) 1, d) 9/5. (i prgj. 2007)
361. Vlera e palejuar e n shprehjen sht; a) 0, b) 1, c) 2, d) e.
(i prgj. 2007)
362. Zgjidhni ekuacionin . (i prgj. 2008)
363. Numri sht i barabart me; a) 0, b) 1, c) 3, d) 9.
(i prgj. 2010)
86
364. Gjeni vlern e nse (nat. 2006)
365. T zgjidhet ekuacioni (nat. 2008)
366. Gjeni vlern e dhe nse dhe ;
a) (1,1), b) (10,3), c) (2,0), d) (3,2). (nat. 2006)
367. Gjeni vlerat e shprehjes a) 3, b) 2, c) 1, d) 0
(nat. 2006)
368. Llogaritni (nat. 2006)
369. Barazimi sht i mundur pr vlern e a) 5, b) 4, c)
3, d) 2 (nat. 2008)
370. sht dhn q dhe
Gjeni vlern e shprehjes (nat. 2008)
371. Tregoni q pr kemi . (nat. 2010)
372. Rrnja ekuacionit sht; a) -2; b) -1; c) 1; d) 2

(gjimnazi 2012)
373. Vlera e shprehjes sht; a) 0; b) 1; c) 2; d) 4.
(gjimnazi 2012)
ZBATIME TE FUNKSIONE TRIGONOMETRIKE

374. Jepet gjeni vlern e a) 2, b) 1, c) 0,
d) -1 . (shoq. 2006)
375. Jepet Cili nga mosbarazimet sht gjithmon i
vrtet; a) , b) , c) , d) (shoq. 2008)
376. Vlera e shprehjes sht e barabart me;
a) -2, b) -1, c) 0, d) 1 (shoq. 2007).
377. T zgjidhet ekuacioni (shoq. 2008)
378. Gjeni vlern m t madhe t funksionit
(shoq. 2009)
379. Tregoni q vlera e shprehjes nuk varet
nga (shoq. 2009)
380. Dihet q dhe , n cilin kuadrant prfundon
kndi ? (shoq. 2010)
87
381. Grafiku i funksionit kalon n pikn; a) (0,1), b) ( , c)
( , d) ( (shoq. 2010)
382. Kndi sht i till q dhe
N cilin kuadrant prfundon kndi a) I, b) II, c) III, d) IV. (shoq. 2011)
383. Gjeni vlern e shprehjes ; a) -2, b) -1,c) 0,
d) 1. (i prgj. 2006)
384. Jepet , gjeni (i prgj. 2007)
385. Shprehja sht identike me; a) ,
b) c) 0, d) -3. (i prgj. 2008)
386. Vlera e sht e barabart me; a) 2, b) 1, c) 1/2, d) 0.
(i prgj. 2010)
387. Jepet Gjeni vlern e ; a)
b) , c) , d) . (nat. 2006)
388. Kndi sht i kuadrantit t dyt dhe
Kosinusi i ktij kndi sht; a) -1/2, b) 0, c) 1/2, d) . (nat. 2007)

389. Vlera m e vogl q merr shprehja ( sht numri; a) -1,
b) 0, c) 1, d) 2. (nat. 2008)
390. Brinjt e trekndshit ABC jan AB =10, AC=12, BC=14;
a) gjeni kosinusin e kndit BAC,
b) gjeni gjatsin e mesores [BM]. (nat. 2008)
391. Nse dhe , ather sht; a) -0,8; b) 0,8;
c) -0,6; d) 0,6. (nat. 2009)
392. Zgjidhni ekuacionin (nat. 2010)
393. N rombin ABCD me knd t ngusht n kulmin B, siprfaqja sht
120 kurse sinusi i kndit CBD sht . Gjeni brinjn e rombit.
(P.13) (nat. 2010)
394. Nse , ather sht; a) 1, b) 3/4, c) 1/2, d) 1/4.
(nat. 2011)
88
395. Nqs kndet e ngushta t nj trekndshi kndrejt jan A dhe B,
provoni q sht i vrtet barazimi (i prgj. 2005)
396. T gjndet zgjidhja e ekuacionit pr
(nat. 2005)
397. Llogaritni vlern e
(nat. 2006)
398. N nj trekndsh ABC jepen gjatsit e brinjve AB = 3 cm, AC = 4
cm dhe masa e kndit ndrmjet tyre m( )= . Gjeni gjatsin e brinjs
tjetr. (nat. 2009)
399. Nse dhe ather a) 1; b) 0,5 ;
c) 0,4; d) 0,3. (gjimnazi 2012)
400. Tregoni q vlera e shprehjes nuk varet nga
. (gjimnazi 2012)
DISA VETI TE FUNKSIONEVE NUMERIKE. PRBRJA.

401. Jepet dhe ; a) gjeni ,
b) gjeni q (shoq. 2010)
402. Jepet dhe , pr
a) gjeni ( , b) gjeni vlerat e q
(i prgj. 2005)
403. Nse dhe , ather sht;
a) b) ( c) , d) (i prgj. 2007)
404. Nse dhe , ather sht:
a) , b) , c) , d) (i prgj. 2009)
405. Jepet funksioni , . Shpreheni at si prbrje dy
funksionesh m t thjesht, njri nga t cilt sht (nat. 2005)

406. Nse dhe , ather sht;
a) b) , c) , d) (nat. 2009)
407. Jepet dhe ; a) gjeni dhe ,
b) gjeni bashksin e vlerave pr t cilat . (nat. 2010)
89
FIGURAT GJEOMETRIKE N PLAN
408. N figur jepet trekndshi knddrejt ABC.
Cili nga barazimet e mposhtme sht i vrtet?
a)
b) c)
d) (shoq. 2006)
409. N nj drejtkndsh diagonalja sht 10 cm, U. 408
kurse njra brinj 6 cm. Siprfaqja e
drejtkndshit sht; a)100 , b) 80 ,
c) 60 48 . (shoq. 2006)
410. N trekndshin knddrejt ABC, DE sht
paralele me AB. Gjatsit e brinjve jan
AB= 6 cm, DE= 2 cm dhe BE= 6 cm.
U. 410
Gjeni gjatsin e CE. (shoq. 2006)
411. N figur, rrethi me diameter AB e ka rrezen

10 cm. Mbi rreth merret pika C e till q AC=12 cm;
a) Gjeni siprfaqen e pjess s ngjyrosur t qarkut,
b) Nj paralelogram fardo i brendashkruar n
kt rreth sht drejkndsh? (shoq. 2006) U. 411
412. N figur, ACEG sht paralelogram dhe

BCDFGH sht gjashtkndsh i rregullt. Gjeni
gjatsin e AH, nse jepet CG= 10 cm. (shoq. 2006)
413. Hipotenuza e trekndshit kndrejt U. 412

sht 10 cm kurse njri katet sht 6 cm.
Siprfaqja e trekndshit sht; a) 24 , b) 36 ,
c) 48 , d) 60 . (shoq. 2007)
414. N ABC, brinja AB sht e barabart me rrezen e rrethit t
jashtshkruar trekndshit. Sa grad sht kndi prball ksaj brinje?
(shoq. 2007)
90
415. Cila fjali sht teorem; a) do paralelogram sht drejkndsh,
b) do paralelogram sht romb, c) do romb sht katror,
d) do katror sht paralelogram. (shoq. 2008)
416. N kndrejt ABC, AH sht lartsi e hequr mbi hipotenuzn BC.
Jepen BH = 9 cm, HC = 16 cm. Gjeni siprfaqen e ABC. (shoq. 2008)
417. N nj drejtkndsh diagonalja sht 20 cm, kurse njra brinj
sht 16 cm. Gjeni gjatsin e brinjs tjetr a) 8, b) 12, c) 16, d) 18.
(shoq. 2008)
418. Hipotenuza e knddrejt sht 25 cm kurse njri katet sht 20
cm; a) gjeni siprfaqen, b) gjeni rrezen e rrethit t jashtshkruar.
(shoq. 2009).
419. Siprfaqja e kndrejt dybrinjnjshm sht 2
Gjeni hipotenuzn; a) 1, b) c) 2, d) 2 . (shoq. 2011)
420. Katrort me brinj 2 cm dhe 5 cm jan
vendosur si n figur. Gjeni siprfaqen e t
ngjyrosur n figur. (i prgj. 2006)
421. Lartsia e dybrinjnjshm me

U. 420
baz 16 cm dhe brinj ansore 10 cm, sht;
a) 10 cm, b) 8cm, c) 6 cm, d) 4 cm. (i prgj. 2008)
422. N trapezin dybrinjnjshm me knd t ngusht , bazat jan 12
cm dhe 6 cm. Gjeni; a) lartsin e trapezit, b) diagonalen e trapezit.
(i prgj. 2008)
423. Brinjt e nj trekndshi jan 4 cm, 5 cm, 8 cm. Nj tjetr i
ngjashm me t i ka brinjt prkatsisht 12, dhe 24cm.
Vlera e sht e barabart me; a) 9 cm, b) 12 cm, c) 15 cm, d) 20 cm.
(i prgj. 2009)
424. Jepet katrori me perimetr 24 cm. Nj gjashtkndsh i rregullt ka
t njjtn syprin me t. Gjeni brinjn e gjashtkndshit.
(i prgj. 2009)
425. Perimetri i nj rombi sht 20 cm, njra nga diagonalet sht 8 cm;
a) gjeni syprinn e rombit,
b) gjeni syprinn e rrethit brendashkruar rombit. (i prgj. 2009)
91
426. Diagonalet e rombit jan 4 cm dhe 8 cm, gjeni syprinn e rombit;
a) 4 , b) 8 c) 16 , 32 . (i prgj. 2011)
427. N figur jepet knddrejt ABC,
Cili nga barazimet e mposhtme sht i vrtet;
a) ,
b) , c) ,
d) ? (nat. 2006) U. 427
428. Nj kord sht 15 cm larg qendrs s
nj rrethi me rreze 25 cm. Gjatsia e kords sht e barabart me;
a) 40cm, b) 30 cm, c) 20 cm, d) 10 cm. (nat. 2006)
429. Gjatsit e brinjve t nj jan 4 cm, 6 cm dhe 9 cm. Nj tjetr i
ngjashm me t e ka brinjn m t vogl 2 cm. Gjeni gjatsin e brinjs
m t madhe t tij; a) 6,5 cm, b) 6cm, c) 4,5 cm, d) 4 cm. (nat. 2006)
430. Diametri MN i nj rrethi sht 13 cm, kurse korda MP ka gjatsin 5
cm. Gjeni largsin e piks P nga diametri. ( P. 60/13 cm) (nat. 2007)
431. Brinjt e nj drejtkndshi jan 4 cm dhe 6 cm. Nj drejtkndsh
tjetr i ngjashm me t e ka gjatsin e brinjs m t vogel 12 cm. Gjeni
gjatsin e brinjs tjetr t drejtkndshit; a) 14, b) 18, c) 22, d) 26.
(nat. 2009)
432. Nj paralelogram sht brendashkruar n nj rreth. Vrtetoni q ky
paralelogram sht drejkndsh. (nat. 2009)
433. Diagonalet e nj drejtkndshi priten n nj pik q i ka largesat nga
brinjt 3 cm dhe 4 cm. Gjeni perimetrin e drejkndshit;
a)7, b) 14, c) 28, d) 36. (nat. 2011)
434. N rombin ABCD me knd t ngusht n kulmin B, siprfaqja sht
120, kurse sin( ) sht 5/13. Gjeni brinjn e rombit. (nat.2010)
435. Perimetri i rombit me diagonale 16 cm dhe 12 cm, sht;
a) 20; b)28; c) 32; d) 40. (gjimnazi 2012)
436. Rrethi me siprfaqe 4 e ka gjatsin; a) 2; b) 2 c) 4 d) 5
(gjimnazi 2012)
437. Jepet rrethi me diametr AB. Nga skaji A hiqet tangjentja ndaj
rrethit, kurse nga skaji B hiqet nj drejtz e cila formon me diametrin
92
kndin dhe pret rrethin n C kurse tangjenten n P.
Jepet PA = 3 cm. Gjeni BC. (gjimnazi 2012)
KOORDINATAT N PLAN. VEKTORT N KOORDINATA.

EKUACIONI I DREJTZS N PLAN
438. Jepet vektori ; ;
a) kto vektor jan paralel apo pingul?
b) gjeni gjatsin e vektorit . (shoq. 2006)
439. Jepet drejtza me ekuacion n planin koordinativ. Gjeni;
a) Ekuacionin e drejtzs q kalon nga pika (1,3) dhe sht paralele me
drejtzn e dhn.
b) Ekuacionin e drejtzs q kalon nga pika (1,3) dhe sht pingule me
drejtzn e dhn.
c) Bashksin e pikave q e kan largsin 3 njsi nga drejtza e dhn.
(shoq. 2006)
440. Pika O(0,0) sht mesi i segmentit me skaje A(3,-1) dhe B(-3, ).
Vlera e sht; a) 1, b) 2, c) 3, d) 4. (shoq. 2007)
441. Jan dhn tre kulme t paralelogramit ABCD, A(4,4), B(10,5),
C(8,2). Gjeni koordinatat e kulmit D. (shoq. 2007)
442. Vektort dhe gzojn vetin;
a) kan gjatsi t barabart, b) jan paralel, c) jan pingul,
d) jan t barabart. (shoq. 2008)
443. Jepen pikat A(4,3) dhe B(0,1);
a) shkruani ekuacionin e drejtzs (AB),
b) shkruani ekuacionin e prmesores s segmentit [AB]. (shoq. 2008)
444. Jepet vektori dhe . Gjeni vlern e q;
; a) 2, b) 4, c) 6, d) 8. (shoq. 2009)
445. Jepen pikat A(2,4), B(4,2) dhe C(1,1) n planin koordinativ;
a) gjeni ekuacionin e drejtzs (AB), b) gjeni ekuacionin e drejtzs q
kalon nga pika C dhe q sht paralele me (AB). (shoq. 2009)
93
446. Jepen vektort dhe . A sht pingul me ?
(shoq. 2010)
447. Jepen drejtzat dhe dhe ;
a) gjeni pikn e prerjes, b) gjeni kndin ndrmjet tyre. (shoq. 2010)
448. Jepen vektort paralel dhe . Gjeni ;
a) 6, b) 1, c) -1, d) -6. (shoq. 2011)
449. Jepen pikat A(2,3) dhe B(-2,5); a) gjeni koordinatat e vektorit ,
b) gjeni koordinatat e mesit t [AB]. (shoq. 2011)
450. Pikat A(4,2) dhe B(7,6) jan kulme t katrorit ABCD;
a) gjeni perimetrin e katrorit, b) gjeni ekuacionin e brinjs AD.
(i prgj. 2005)
451. Jepet ABC n planin koordinativ;
a) caktoni koordinatat e kulmeve E dhe F t
drejtkndshit AEFG,
b) gjeni ekuacionin e drejtzs q kalon n
pikat B dhe C,
U. 451
c) gjeni siprfaqen e ABC. (kemi A(3,4),
B(8,5), C(7,8)). (i prgj. 2005)
452. Jepet drejtza me ekuacion
Gjeni; a) ekuacionin e drejtzs q kalon nga pika A(1/2,-2/3) dhe sht
pingule me drejtzn e dhn, b) ekuacionin e drejtzs q kalon nga A
dhe sht paralele me drejtzn e dhn. (i prgj. 2005)
453. Mesi i segmentit [AB], ku A(3,5) dhe B(7,11) sht pika C me
koordinata; a)(5,8), b(7,6), c)0,0), d(10,16). (i prgj. 2006)
454. N planin koordinativ jepen pikat A(-3,-4), B(3,4), C(5,0);
a) vrtetoni se pikat nuk ndodhen n t njejtn drejtz,
b) Vrtetoni se kndi sht i drejt. (i prgj. 2006)
455. N planin koordinativ jepen pikat A(2,3), B(4,5);
a) gjeni kndin q formon drejtza (AB) me boshtin OX, b) gjeni
ekuacionin e rrethit me qendr O(0,0) dhe q sht tangent me (AB).
(i prgj. 2006)
94
456. Vektort dhe jan pingul. Vlera e sht;
a) -6, b) -2, c) 0, d) 3. (i prgj. 2007)
457. N trekndshin dybrinjnjshm ABC (AB = AC) shnojm me M
mesin e bazs BC. Shprehni nprmjet vektorve dhe,
vektorin dhe tregoni se . (i prgj. 2007)
a) shkruani ekuacionin e drejtzs (AB), b) Shkruani ekuacionin e vijs nga
pikat e s cils segmenti [A,B] shihet nn nj knd t drejt.
(i prgj. 2008)
459. Jepet paralelogrami OABC, ku O(0,0), A(10,0). Drejtza (OC) ka
koeficient dhe ordinata e piks C sht 6;
a) gjeni syprinn e paralelogramit, b) gjeni koordinatat e kulmeve t
tjera. (i prgj. 2008)
460. Vektort dhe jan;
a) t barabart, b) t kundrt, c) bashkvizor, d) pingul.
(i prgj. 2010)
461. Jepen pikat A(-5,0), B(5,0), C(3,4). Tregoni se trekndshi ABC sht
knddrejt n C. (i prgj. 2010)
462. Drejtzat dhe jan paralele.
Gjeni ; a) 9, b) 9/2, c) 7/2, d) 2. (i prgj. 2011)
463. Vektort dhe ; a) gjeni shumn ,
b)vrtetoni q vektort jan pingul. (i prgj. 2011)
464. Jepen pikat A(2,3) dhe B(4,1); a) gjeni ekuacionin e (AB),
b) gjeni ekuacionin e prmesores s [AB]. (i prgj. 2011)
465. Vektort dhe jan t till q 2 dhe 3 dhe formojn
kndin . T gjenden; a) , b) .(2 (nat. 2005)
466. Gjeni vlern pozitive t q drejtzat dhe
t jen paralele. (nat. 2005)
467. Jepet drejtza me ekuacion
a) vrtetoni se katrori i largess ndrmjet nj pike t saj me abshis
95
dhe piks O(0,0) sht funksioni ,
b) gjeni pikn n drejtz q ka largesn m t vogl nga O.
468. Pika P(1,2) sht mesi i segmentit me skaje M(1,2) dhe N(1, ).
Gjeni ; a) 3, b) 2, c) 1, d) 0. (nat. 2006)
469. Jepen vektort dhe q jan pingul. Gjeni ;
a) -6, b) -2, c) 0, d) 3. (nat. 2007)
470. Gjatsia e vektorit sht numri; a) 3, b) 4, c) 5, d) 7.
(nat. 2008)
471. Jepen drejtzat paralele dhe ;
a) gjeni largsin ndrmjet tyre, b) gjeni syprinn e katrorit q i ka brinjt
e kundrta n drejtzat paralele. (nat. 2008)
472. Jepen tre pika t dalluara A,B,C. Numri i vektorve q i kan skajet
n dy nga kto pika sht; a) 15, b) 10, c) 6, d) 3. (nat. 2010)
a) gjeni simetriken e A kundrejt B, b) tregoni q ka dy drejtza q kalojn
nga origjina dhe jan t barazlarguara nga A dhe B. Shkruani ekuacionet
e tyre. (nat. 2010)
474. Jepen vektort dhe jan pingul.
Gjeni ; a) 6, b) 4, c) -4, d) -6. (nat. 2011)
475. Jepet vektori . Gjatsia e tij sht;
a) 3; b) ; c) (gjimnazi 2012)
LLOGARITJE N HAPSIR.
SIPRFAQET DHE VLLIMET E SHUMFAQSHAVE
476. Baza e nj piramide sht knddrejt ABC me katete AB = 8 cm
dhe AC = 6 cm. Dihet q kulmi S ka largsi t barabart nga pikat A,B,C
dhe SA = SB = SC = 13 cm. Heqim lartsin e piramids q del nga kulmi S;
a) ku ndodhet kmba O e ksaj lartsie,
b) gjeni gjatsin e SO. (shoq. 2006)
96
477. N piramidn trekndore SABC, me kulm S, brinjt ansore jan t
barabarta. Kmba O e pingules s hequr nga pika S ndaj planit t bazs
sht mesi i brinjs [AB]. Tregoni duke argumentuar llojin e ABC.
(shoq. 2008)
478. Nse vllimi i nj kubi sht 125 , ather gjatsia e do brinje
n sht; a) 5, b) 10, c) 15, d) 20. (shoq. 2009)
479. Baza e nj piramide sht drejtkndsh me brinj 8 cm dhe 6 cm. T
gjitha brinjt ansore t piramids jan 13 cm. Gjeni lartsin e
piramids. (shoq. 2010)
480. Brinja e bazs s nj piramide t rregullt katrkndore sht 8 cm.
Faqja ansore formon me planin e bazs kndin . Gjeni syprinn
ansore t piramids. (shoq. 2011)
481. Trekndshat dybrinjnjshm ABC dhe ABD kan bazn [AB] t
prbashkt, por shtrihen n plane t ndryshm. Vrtetoni q drejtzat
(AB) dhe (CD) jan pingule. (nat. 2006)
482. Baza e piramids katrkndore SABCD sht trapezi ABCD (AB//CD).
T gjitha brinjt ansore t piramids formojn knde t barabart me
planin e bazs. Vrtetoni q trapezi ABCD sht dybrinjnjshm.
(nat. 2007)
483. sht dhn prizmi i rregullt katrkndor .
N kt prizm lartsia sht 3 cm, kurse brinja e katrorit t bazs sht
cm; a) gjeni siprfaqen e ,
b) gjeni largsin e kulmit A nga plani . (nat. 2008)
484. N piramidn e rregullt katrkndore brinja ansore sht 10 cm
dhe formon me planin e bazs kndin ; a) gjeni brinjn e bazs s
piramids, b) gjeni vllimin e piramids. (nat. 2009)
485. Baza e piramids trekndore SABC sht trekndshi
dybrinjnjshm ABC, ku AB = AC = 10 cm dhe BC = 12 cm. T gjitha faqet
ansore t piramids kan lartsi q dalin nga kulmi S t barabarta me 20
cm. Gjeni lartsin e piramids. (P; 19,7 cm) (nat. 2010)
486. Jepet prizmi i rregullt trekndor me brinjn e bazs 6
cm dhe brinj ansore 3 cm; a) gjeni brinjn e prerjes ;
b) gjeni kndin q formon prerja me bazn. (nat. 2011)
97
487. Njsoni vllimin e piramids s rregullt katrkndore me brinj t
bazs 5 cm dhe lartsi 6 cm. (i prgj. 2005)
488. Vllimi i kubit sht . Siprfaqja n e njrs faqe sht;
a) 2, b) 4, c) 8, d) 64. (i prgj. 2006)
489. Brinjt ansore t piramids katrkndore formojn knde t
barabart me planin e bazs. Baza sht katror me siprfaqe
. Gjeni vllimin e piramids. (i prgj. 2010)
490. Jepet me njrn brinj 12 cm dhe kndin prball .
Jasht planit t merret pika P e till q largesa e saj nga kulmet t
jet 13 cm. Gjeni lartsin e zbritur nga P mbi planin ABC. (i prgj. 2011)
TRUPAT E RRUMBULLAKT
491. Drejtkndshi me prmasa 12 cm dhe 5 cm rrotullohet rreth brinjs
m t madhe; a) gjeni vllimin e trupit t formuar, b) gjeni syprinn e
prgjithshme t tij. (shoq. 2009)
492. Pika B ndodhet n rrethin e bazs s siprme, kurse pika C n
rrethin e bazs s poshtme t nj cilindri t drejt rrethor. Kndi midis
drejtzs (BC) dhe planit t bazs s cilindrit sht , rrezja e bazs s
cilindrit sht 25 cm dhe gjatsia e segmentit [BC] sht . Gjeni
largsin e boshtit t cilindrit nga plani q sht paralel me kt bosht
dhe q kalon npr drejtzn (BC). (i prgj. 2008)
493. Lartsia dhe prftuesja e konit t drejt rrethor jan n raportin 4:5
dhe vllimi i tij sht 96 . Gjeni siprfaqen e prgjithshme t tij.
(gjimnazi 2012)
LIMITET. ASIMPTOTAT.
494. Jepen dhe gjeni vlern
e ; a) 3, b) 2, c) 2/3, d) -2/3. (shoq. 2006)
495. Gjeni (shoq. 2008)
496. Gjeni; a) b) , (i prgj. 2005)
98
497. Jepet funksioni . Gjeni asimptotn horizontale.
(i prgj. 2005)
498. Gjeni; a) , b) . (i prgj. 2006)
499. Jepet funksioni . Gjeni nse ka asimptota horizontale e

vertikale grafiku i funksionit. (i prgj. 2006)
500. Gjeni ; a) 0, b) 2, c) 4, d) 8. (i prgj. 2009)
501. Jepet funksioni . Gjeni asimptotn horizontale.
(nat. 2005)
502. Gjeni ; a) 4, b) 3, c) 2, d) 1. (nat. 2006)
503. Gjeni , ku sht nj konstante dhe 0.
( ) (nat. 2007)
504. =; a) 2, b) 4, c) 8, d) 12. (nat. 2011)
505. (gjimnazi 2012)
VAZHDUESHMRIA E FUNKSIONIT
506. Jepet ;
a) gjeni , b) gjeni q t jet kudo i vazhdueshm n
R. (i prgj. 2005)
507. Jepet ; gjeni konstanten q funksioni

t jet i vazhdueshm n (i prgj. 2006)
508. Jepet ; pr far vlere t funksioni
sht i vazhdueshm n pikn ? (i prgj. 2008)
99
509. Jepet ; vrtetoni q funksioni sht i
vazhdueshm pr (i prgj. 2009)
510. Jepet ; gjeni vlern e q funksioni t
jet kudo i vazhdueshm n R. (i prgj. 2011)
511. Jepet
a) gjeni , b) studjoni vazhdueshmrin n pikat dhe

t funksionit. (nat. 2005)
jet i vazhdueshm n (nat. 2006)

513. Studjoni vazhdueshmrin e funksionit
n pikn (nat. 2006)
jet kudo i vazhdueshm. (nat. 2009)
jet kudo i vazhdueshm. (nat. 2010)
DERIVATI. KUPTIMI GJEOMETRIK. ZBATIME

516. Funksioni ka minimum pr t barabart me;
a) 6, b) 3, c) 2, d) 0. (shoq. 2006)
a) shqyrtoni monotonin e funksionit, b) gjeni pikn ku tangjentja sht
paralele me drejtzn (shoq. 2006)
518,Derivati i funksionit n pikn sht;
a) 0, b) 1, c) 2, d) 3. (shoq. 2007)
100
519. sht dhn funksioni ; a) gjeni pikn ku
funksioni ka ekstremum, b) a ka grafiku pika infleksioni? (shoq. 2007)
520. Gjeni derivatin e funksionit (shoq. 2007)
521. Jepet funksioni ; a) studjoni monotonin dhe gjeni
pikn e ekstremumit t funksionit, b) shkruani ekuacionin e tangjentes
ndaj grafikut t funksionit t hequr n origjinn e koordinatave.
(shoq. 2008)
522. Derivati i funksionit n pikn sht; a) , b)
c) , d) . (shoq. 2008)
523. Jepet funksioni . Gjeni derivatin e funksionit n pikn
; a) -2, b) 0, c) 2, d) 4. (shoq. 2008)
524. Jepet funksioni ; a) studjoni monotonin,
b) gjeni pikn e infleksionit t grafikut. (shoq. 2009)
525. Jepet funksioni gjeni ? (shoq. 2010)
526. Derivati i funksionit n pikn sht; a) -1, b) 0, c)
1, d) 2. (shoq. 2011)
527. sht dhn funksioni ; a) studjoni monotonin,
b) gjeni ekuacionin e tangjentes s hequr n pikn e grafikut me abshis
(shoq. 2011)
528. Gjeni derivatin e funksioneve;
a) , b) . (i prgj. 2005)
529. Jepet funksioni ; studjoni monotonin.
(i prgj. 2005)
a) gjeni koordinatat e piks s infleksionit, b) gjeni abshisat e pikave t
grafikut n mnyr q koefiienti kndor i tangjenteve t hequra n t t
jet i barabart me 1. (i prgj. 2005)
531. Derivati i funksionit n sht;
a) 1, b) 10, c) 12, d) 16. (i prgj. 2006)
532. Jepet funksioni ; a) shqyrtoni monotonin,
b) shqyrtoni nse funksioni ka pika infleksioni, c) gjeni abshisat e pikave
101
t grafikut q tangjentet e hequra n to t kalojn n pikn M(0,-7).
(i prgj. 2006)
533. Jepet funksioni ; gjeni vlern m t vogl t funksionit n ]0,5[.
(i prgj. 2006)
534. Funksioni , merr vlern m t vogl pr t
barabart me; a) 1, b) 2, c) 3, d) 4. (i prgj. 2007)
535. Derivati i funksionit sht; a) , b) , c) ,
d) . (i prgj. 2007)
536. sht dhn funksioni ; a) skiconi grafikun,
b) gjeni . (i prgj. 2007)
537. Gjeni ekuacionin e tangjenteve ndaj grafikut t funksionit
n pikn me abshis (i prgj. 2007)
538. Derivati i funksionit n pikn me abshis

sht; a) 1, b) 0, c) -1, d) -3. (i prgj. 2008)
539. Koeficienti kndor i tangjentes ndaj grafikut t funksionit
n pikn me abshis sht; a) 2, b) 3, c) 4, d) 8. (i prgj. 2008)
540. Jepet funksioni ; studjoni monotonin. (i prgj. 2008)
541. Derivati i funksionit n pikn sht;
a) , b) , c) , d) . (i prgj. 2009)
542. Jepet funksioni ; a) studjoni prkulshmrin,
b) shkruani ekuacionin e tangjentes t hequr ndaj grafikut dhe paralele
me drejtzn (i prgj. 2009)
543. Koeficienti kndor i tangjentes ndaj grafikut t fs. n
pikn me abshis sht; a) 1, b) 2, c) 3, d)4. (i prgj. 2010)
544. sht dhn fs studjoni monotonin dhe
ekstremumet. (i prgj. 2010)
545. sht dhn fs ; a) gjeni pikprerjet me drejtzn
, b) gjeni vlern m t madhe t funksionit. (i prgj. 2010)
102
546. Derivati i funksionit n pikn sht; a) -1/2, b) 0, c)
1, d) 2. (i prgj. 2011)
547. Jepet funksioni ; a) studjoni monotonin dhe gjeni
ekstremumet, b) gjeni ekuacionin e tangjentes s hequr ndaj grafikut t
funksionit n pikn me abshis (i prgj. 2011)
548. Gjeni derivatin e secilit funksion; a) ,
b) . (nat. 2005)
549. Jepet funksioni ; studjoni monotonin. (nat. 2005)
550. Jepet funksioni a) gjeni pikprerjet me boshtet,
b) studjoni prkulshmrin. (nat. 2005)
551. Gjeni pr ; a) 1/e, b) 2/e, c)2/ , d) 0.
(nat. 2006)
552. Shqyrtoni prkulshmrin e grafikut t fs
(nat. 2006)
553. Ndaj grafikut t funksionit , n pikn t

hiqet tangjentja. Gjeni pikat e prerjes me boshtet. (nat. 2006)
554. N planin koordinativ jepen vijat me ekuacione dhe
. Pika n grafikun e dhe pika n grafikun
e , ku jan t tilla q drejtza (AB) sht tangjente
me t dyja vijat. Gjeni shumn . (nat. 2006)
555. Koeficienti kndor i tangjentes ndaj grafikut t
n pikn me abshis sht; a) -7, b) -1, c) 0, d) 3. (nat. 2008)
556. sht dhn funksioni ; gjeni vlern m t vogl.
(nat. 2008)
557. Derivati i funksionit n pikn sht;
a) -2, b) 0, c) 2, d) 4. (nat. 2009)
558. Jepet funksioni a) studjoni monotonin,
b) gjeni vlern m t vogl t funksionit. (nat. 2009)
103
559. Vija me ekuacion n pikn ka tangjente me
koeficient kndor; a) 4, b) 2, c) 0, d) -2 (nat. 2010)
560. Gjeni vlern m t vogl t funksionit .
(nat. 2010)
561. Jepet funksioni gjeni vlern e pr t cilin ka
minimum; a) 0, b) 1, c) 2, d) 3 (nat. 2010)
562. Derivati i funksionit n pikn sht; a) -1, b) 1,
c) 2, d) 3. (nat. 2011)
563. Jepet funksioni ; studjoni monotonin.
(nat. 2011)
564. Jepet funksioni ; a) studjoni prkulshmrin,
b) shkruani ekuacionin e tangjentes ndaj grafikut t funksionit n pikn
me abshis (nat. 2011)
565. Grafiku i funksionit ka si tangent boshtin OX n
nj pik me abshis Duke u mbshtetur n kt fakt gjeni nj lidhje
ndrmjet koeficientve (nat. 2007)
566. Koeficienti kndor i tangjentes ndaj grafikut t funksionit
pr sht; a) -2; b) 0; c) 1; d) 2.
(gjimnazi 2012)
567. Pr far vlere t tangjentja ndaj grafikut t funksionit
pikn me abshis formon me boshtin OX kndin ?
(gjimnazi 2012)
568. Jepet funksioni , pr a) studioni
monotonin; b) studioni prkulshmrin e grafikut t funksionit.
(gjimnazi 2012)
INTEGRALET
a) skico grafikun,
b) gjeni siprfaqen e kufizuar nga grafiku dhe drejtza q kalon
n pikat A(-1,-1) dhe B(2,4). (shoq. 2006)
104
570. Njehsoni . (shoq. 2006)
571. Vlera e sht; a) 0, b) -1, c) 2, d)3. (shoq. 2006)

572. Gjeni (shoq. 2007)
573. sht a)1, b) 2, c) 0, d) 4. (shoq. 2008)
574. Jepet funksioni ; a) skiconi grafikun, b) gjeni

siprfaqen e figurs q kufizohet nga grafiku dhe drejtza
(shoq. 2008)
575. Njehsoni syprinn e figurs s kufizuar nga grafiku
dhe boshti i abshisave. (shoq. 2009)
576. Gjeni (shoq. 2010)
577. Gjeni siprfaqen e figurs q kufizohet nga parabola
dhe drejtza (shoq. 2010)
578. Jepen vijat dhe pr ;
a) gjeni pikprerjet e tyre, b) gjeni syprinn e figurs q kufizohet nga t
dy vijat. (shoq. 2011)
579. Njehsoni integralet; a) b) .
(i prgj. 2005)
580. Njehsoni siprfaqen e figurs s
vijzuar. (i prgj. 2005)
581. Integrali sht i barabart me;
a) 0, b) 1, c) 3, d) 6. (i prgj. 2006)
582. Pr figurn e mposhtme dihet q
U. 580
= , pr
Gjeni siprfaqen e pjess s ngjyrosur.
(p. 1/6) (i prgj. 2006)
583. Primitiv i funksionit sht funksioni;
a) ,b) , c) , d) . (i prgj. 2007)

584. sht dhn funksioni
a) sa sht vlera m e vogl e funksionit,
U. 582
105
b) gjeni syprinn e figurs s kufizuar nga grafiku dhe vijat ,
. (i prgj. 2007)
585. sht dhn funksioni gjeni siprfaqen e figurs
q kufizohet nga grafiku i funksionit dhe boshti OX. (i prgj. 2008)
586. Vlera e sht a) 1, b) 2, c) 3, d) 4. (i prgj. 2009)
587. Jepet funksioni gjeni siprfaqen e kufizuar

nga grafiku dhe drejtza (i prgj. 2009)
588. sht dhn funksioni gjeni siprfaqen e figurs s
kufizuar nga grafiku dhe boshti OX. (i prgj. 2010)
589. Gjeni . (i prgj. 2010)
590. Jepen funksionet dhe . Gjeni syprinn e
formuar nga ndrprerjet e grafikve t tyre. (i prgj. 2011)
591. T njehsohen integralet;
a) , b) . (nat. 2005)
592. Jepen vijat me ekuacione dhe . Gjeni siprfaqen e
kufizuar nga grafikt e tyre dhe drejtzat dhe (nat. 2006)
593. Njehsoni . (nat. 2006)
594. Siprfaqet dhe jan formuar nga ndrprerja e grafikut t
me boshtet koordinativ.
Vrtetoni se . (nat. 2006)
595. sht dhn funksioni
; a) skiconi grafikun,
b) gjeni siprfaqen e figurs q kufizohet
U. 594
nga grafiku i funksionit dhe grafiku i funksionit
(nat. 2007)
596. sht i barabart me;
a) b) , c) d) 1. (nat. 2008)
597. Jan dhn drejtzat dhe ;
a) gjeni pikat e prerjes s tyre, b) gjeni siprfaqen e kufizuar prej tyre dhe
boshti OX. (nat. 2008)
106
598. sht i barabart me a) b) c) 0, d) 1. (nat. 2009)
599. Jepet funksioni ; a)njehsoni siprfaqen e

figurs s kufizuar nga grafiku dhe boshti i abshisave. (nat. 2009)
600. Integrali sht; a) 0, b) 1, c) 2, d) 3 (nat. 2010)
601. Gjeni siprfaqen e kufizuar nga grafiku i funksionit ,
boshti OX dhe drejtzat me ekuacione dhe (nat. 2010)
602. Jepet funksioni ; a) skiconi grafikun, b) gjeni
siprfaqen e kufizuar nga grafiku dhe drejtza (nat. 2011)

603. Jepet funksioni pr Gjeni pikat ku grafiku pret
boshtin OX. Skiconi grafikun dhe gjeni siprfaqen e figurs s kufizuar nga
grafiku dhe boshti OX. (gjimnazi 2012)
604. Gjeni (gjimnazi 2012)
VIJAT E GRADS S DYT

605. Shkruani ekuacionin e rrethit q sht simetrik i rrethit
n lidhje me origjinn e koordinatave. (shoq. 2006)
606. a) Gjeni largesn e piks A(4,0) nga origjina O(0,0),
b) Shkruani ekuacionin e rrethit q sht tangjent me boshtin OX n
pikn A dhe q pret n boshtin OY nj kord me gjatsi 6 njsi.
(shoq. 2007)
607. a) shkruani ekuacionin e elipsit me larges midis vatrave dhe
bosht t madh ;
b) shkruani ekuacionet e tangjenteve ndaj elipsit q jane paralele me
drejtzn . (shoq. 2008)
608. Jepet ekuacioni N planin koordinativ ai paraqet;
a) hiperbol, b) parabol, c) elips, d) rreth. (shoq. 2009)
609. Jepen A(-6,0), B(6,0); a) shkruani ekuacionin e rrethit me diameter
[AB], b) gjeni gjatsin e tangjentes ndaj rrethit t hequr nga pika M(8,6).
(shoq. 2010)
107
610. Jepet rrethi me ekuacion
gjeni perimetrin dhe syprinn e rrethit. (shoq. 2011)
611. Jepet elipsi me ekuacion = ; gjeni ekuacionet e

tangjenteve ndaj elipsit q jan paralele me drejtzn
(shoq. 2001)
612. N figur tregohet parabola dhe rrethi me qendr O(0,0)
dhe diameter Nqs O dhe F jan prkatsisht
kulmi dhe vatra e parabols, tregoni q
korda e prbashkt e rrethit dhe e parabols
ndan prgjysm segmentin OF. (i prgj. 2005)
U. 612
613. Rrethi me ekuacion kalon
n pikn; A(3,3), B(9,0), C(0,3), D(1,1). (i prgj. 2007)
614. Hiperbola ka bosht real dhe drejtzn

si asimptot; a) shkruani ekuacionin e hiperbols, b) shkruani ekuacionet
e tangjenteve q jan paralele me drejtzn (i prgj. 2007)
615. Integrali sht a) 0, b) 1, c) 2, d) e. (i prgj. 2008)
616. sht dhn hiperbola ; a) gjeni koordinatat e vatrave,

b) shkruani ekuacionin e elipsit q ka t njejtat vatra me hiperboln dhe
sht tangjent me drejtzn (i prgj. 2008)
617. Ekuacioni n planin koordinativ paraqet;
a) parabol, b) elips, c) rreth, d) hiperbol. (i prgj. 2009)
618. Gjeni ekuacionin e rrethit me qendr n pikn A(1,6) dhe q sht
tangjent me drejtzn (i prgj. 2009)
619. sht dhn rrethi ;
a) gjeni qendrn dhe rrezen, b) shkruani ekuacionin e rrethit simetrik t
tij n lidhje me origjinn. (i prgj. 2010)
620. Rrethi me ekuacion sht tangjent me drejtzn me
ekuacion a) , b) , c) d) (i prgj. 2011)
108
621. Jepet elipsi + ; a) gjeni vatrat, b) gjeni ekuacionin e
tangentes ndaj elipsit q sht paralele me drejtzn
(i prgj. 2011)
622. Jepet pika P(8,8) n paraboln me
ekuacion . Bashkojm pikn P me
vatrn e saj dhe e zgjasim derisa t pres
paraboln n pikn Q; a) gjeni ekuacionin e PQ,
b) gjeni koordinatat e Q, c) gjeni ekuacionin
e rrethit q ka pr diametr PQ. (nat. 2005) U. 622
623. Jepet rrethi me qendr pikn A(2,0) dhe rreze 3 njsi;
a) shkruani ekuacionin e tangjentes ndaj rrethit n pikn me abshis
, b) nga pika B(6,3) hiqen tangjentet me rrethin, gjeni gjatsit e
tyre. (nat. 2006)
624. Numri i pikprerjeve t vijs me boshtin OX
sht; a) 0, b) 1, c) 2, d) 3. (nat. 2008)
625. sht dhn parabola ; a) shkruani ekuacionin e
tangjentes s parabols n pikn me ordinat 2, b) cila pik e parabols
ka larges m t vogl nga drejtza ? (nat. 2008)
626. Ekuacioni paraqet n planin koordinativ;
a) pik, b) rreth, c) hiperbol, d) ift drejtzash. (nat. 2009)
627. sht dhn rrethi ; a) t shkruhet ekuacioni i kords
q prgjysmohet n pikn A(1,1), b) gjeni vlern e , q rrethi me
ekuacion t jet tangent s jashtmi me
rrethin e dhn. (nat. 2009)
628. Pikat A(1,0), B(2,0), C(3,0) jan pika; a) t nj parabole, b) t nj
rrethi, c) t nj drejtze, d) t nj hiperbole. (nat. 2010)
629. Shkruani ekuacionet e tangjenteve ndaj elipsit = 1,

t cilat jan paralele me drejtzn (nat. 2010)
630. Jepen rratht me ekuacione dhe
Nga nj pik e rrethit t madh hiqen tangjentet ndaj rrethit t vogl.
Gjeni kndin q formojn ato. (nat. 2011)
109
631. Jepet elipsi 1 dhe drejtza
Gjeni ekuacionin e tangjentes ndaj elipsit paralele me drejtzn e dhn.
(nat. 2011)
632. Jepet elipsi 1 i cili pret boshtin OX n pikn (2;0);
a) gjeni , b) gjeni ekuacionin e tangjentes ndaj elipsit, q sht paralele
me drejtzn . (gjimnazi 2012)
633. Jepen pikat n planin koordinativ A(2;0) dhe B(-2;4);
a) gjeni n boshtin OX pikn C, q kndi t jet i drejt,
b) shkruani ekuacionin e rrethit t jashtshkruar trekndshit ABC.
(gjimnazi 2012)
KOMBINATORIKA. PROBABILITETI.
634. Dy zare kubik, q kan t shnuara n faqet e secilit numrat nga 1
deri n 6, hidhen njherazi. Gjeni probabilitetin e ngjarjes q shuma e
numrave t rn t jet m e madhe se 7. (shoq. 2006)
635. N nj qese jan 5 sfera t bardha dhe 2 sfera t kuqe. Nxirren
rastsisht dy sfera njhersh. Sa sht probabiliteti i ngjarjes q dy sferat
e nxjerra t jen t kuqe? (shoq. 2007)
636. Merren t gjitha radhitjet katrshe pa prsritje t shkronjave
A,K,O,T. Sa sht probabiliteti q t formohet fjala TOKA?
(shoq. 2008)
637. Jepet bashksia A= {1,2,3,4,5}; a) sa numra treshifror, pa
prsritjen e shifrave formohen, b) sa prej tyre jan ift? (shoq. 2009)
638. Shqyrtojm bashksin e numrave treshifror pa prsritjen e
shifrave. Zgjidhet rastsisht njeri. Gjeni probabilitetin q numri i zgjedhur
t filloj me shifrn 2. (shoq. 2010)
639. Hidhen njherazi dy zare kubik. Gjeni probabilitetin q shuma e
pikve t rna n t dy zaret t jet m e vog se 7. (shoq. 2010)
640. Jepet bashksia S = {1,2,3,4,5,6}. N mnyr t fardoshme
zgjedhim dy element t S. Gjeni probabilitetin q shuma e tyre t jet 7.
(i prgj. 2006)
110
641. Sa numra treshifror ift pa prsritjen e shifrave mund t
formohen me shifrat; a) {1,2,3,4}, b) {0,1,2,3,4}. (i prgj. 2007)
642. N nj kuti ndodhen 5 sfera t shnuara me numrat nga 1 deri n 5.
Nxirren rastsisht dy sfera nj hersh. Sa sht probabiliteti q ndr
sferat e nxjerra t jet ajo me numrin 1? (i prgj. 2008)
643. Numri i grupeve treshe q formohen me pes libra t ndryshm
sht; a) 3, b) 5, c) 10, d) 20. (i prgj. 2009).
644. Hidhen dy zare kubik. Gjeni probabilitetin q numrat e rn t jen
t ndryshm. (i prgj. 2009)
645. Hidhen dy zare kubik. Gjeni probabilitetin e ngjarjes q shuma e
pikve t rna t jet shumfish i pess. (i prgj. 2010)
646. N nj kuti ndodhen 5 sfera t bardha dhe 3 sfera blu.
Nxirren n mnyr t rastsishme 2 prej tyre. Gjeni probabilitetin q
sferat e nxjerra t jen t bardha. (i prgj. 2011)
647. Dy zare kubik me faqe t shnuara nga 1 deri n 6, hidhen
njherazi. Gjeni probabilitetin e ngjarjes q shuma e numrave n faqet e
siprme t tyre t jet numr i thjesht. (nat. 2006)
648. Hidhen dy zare kubik, njri i bardh dhe tjetri i zi. Sa sht
probabiliteti i ngjarjes A: Numri i rn n zarin e bardh sht m i vogl
i se numri i rn n zarin e zi? (nat. 2008)
649. N nj kuti jan vendosur 7 sfera me numrat nga 1 deri n 7.
Nxirren rastsisht nj grup 3 sferash njhersh;
a) n sa mnyra mund t zgjidhet grupi, b) gjeni probabilitetin q n
grup t jet sfera me numrin 1. (nat. 2009)
650. Hidhen nj hersh tre monedha. Sa sht probabiliteti i ngjarjes q
t bjer stem vetm n dy prej tyre? (nat. 2010)
651. Gjeni sa numra treshifror ift formohen me shifrat 0,1,2,4,7,9 pa
prsritjen e shifrave; (nat. 2011)
652. N nj kuti ndodhen pes sfera t bardha dhe katr sfera t kuqe.
Nxjerrim rastsisht dy prej tyre. Gjeni sa sht probabiliteti q sferat t
jen t s njejts ngjyr. (nat. 2011)
653. Jepen shifrat 1,2,3,4,7;
a) sa numra treshifror formohen me kto shifra me kushtin q shifrat t
111
mos prsriten, b) sa sht probabiliteti q nj numr treshifror i
zgjedhur nga numrat e msiprm t jet numr ift? (gjimnazi 2012)
STATISTIKA MATEMATIKE. MESATARET

654. I njejti test u sht dhn dy klasave. N njrn klas, me 20
nxns, mesatarja e pikve t marra sht 12,3; kurse n klasn tjetr
me 30 nxns, mesatarja e pikve t marra sht 14,8. Sa sht
mesatarja e pikve t marra pr gjith popullimin e testuar?
(shoq. 2006)
655. sht dhn vargu i notave semestrale t nj nxnsi; 5,6,6,7,6,8,7.
Gjeni mesataren dhe mesoren. (shoq. 2008)
656. N testin e matematiks klasa me 36 nxns u nda n dy grupe;
grupi A me 20 nxns dhe grupi B me 16 nxns. Nota mesatare n fund
t testit ishte 7 pr gjith klasn dhe 7,4 pr grupin A. Gjeni notn
mesatare pr grupin B. (shoq. 2009)
657. Mesatarja e pes numrave sht 32. Sa do bhet kjo mesatare n
se tre prej numrave i zmadhojm me 4 njsi dhe dy t tjert i
zmadhojm me 1 njsi? (shoq. 2010)
658. Nota mesatare e klass me 30 nxns n matematik sht 7,8.
Klasa prbhet nga 20 vajza dhe 10 djem. Gjeni notn mesatare t
djemve nse nota mesatare e vajzave sht 8. (shoq 2011)
659. Mesatarja arithmetike e 5 numrave t plot t nj pasnjshm
sht 7. Gjeni numrin m t vogl. (i prgj. 2007)
660. sht dhn vargu 4,5,6,5,4,7,7,8.far kufize duhet t shtojm n
mnyr q vargu i ri t ket mesataren 6. (i prgj. 2008)
661. Mesatarja e 5 numrave sht 16. Sa do t bhet mesatarja nse tre
numrat e par i zmadhojm me 5 njsi, kurse dy t tjert i zvoglojm
me 2 njsi? (i prgj. 2009)
662. Mesatarja e katr numrave tek t njpasnjshm sht 10.
Gjeni numrin m t vogl. (i prgj. 2011)
663. Vlerat e nj tipari statistikor jan dhe dendurit
prkatse jan Shnojm me mesataren arithmetike t
112
ksaj shprndarjeje. Tregoni q;
+.. +
(nat. 2007)
664. Mesatarja e pes numrave t dhn sht 21. Shuma e tre prej tyre
sht 45. Gjeni dy numrat e tjer duke ditur q njri prej tyre sht sa
dyfishi i tjetrit. (nat. 2009)
665. Jepen tre numra . Mesatarja arithmetike e numrave dhe
sht 9, mesatarja e numrave dhe sht 8, mesatarja e numrave
sht 7; gjeni mesataren e numrave (nat. 2010)
113
KREU 3
TESTE PR PUN T PAVARUR
Testi nr 1
666. Vlera e shprehjes sht; a) , b) , c) , d) .
667. Nqoftse = {1,2,3,4} dhe = {-1,0,1,2,3,4,5}, ather numri
m i vogl i mundshm pr sht; a) 1, b) 2, c) 3, d) 4.
668. Bashksia e prcaktimit t funksionit sht;
a) ]0,2], b) ]2,+ [, c) ]- , d) .
669. Pr vargun numerik me formul , kufiza e pest sht;
a) 20, b) 21, c) 23, d) 1.
670. Nqoftse dhe , ather sht i barabart
me; a) 0, b) 2, c) 4, d) 6.
671. Cilt inekuacione nuk jan t njvlershm?
a) dhe , b) dhe ,
c) dhe , , d) dhe .
672. Gjeni vlern e nse ; a) 1, b) 2, c) 3, d) 4.
673. Derivati i par i funksionit sht;
a) , b) , c) , d)
674. Nqoftse dhe , ather sht;
a) , b) , c) ,d) .
675. N nj trekndsh, brinja prball kndit m t vogl sht .
Gjeni sa sht vija e mesme q bashkon brinjt m t mdha;
a) 10, b) 2. 5, c) 1. 5, d) 4.5.
676. Nqoftse dhe , gjeni gjatsin e vektorit 2
677. Nj piramid e rregullt me baz trekndore e ka brinjn e bazs
dhe lartsin . Gjeni vllimin e piramids.
678. Rrotullojm nj katror me brinj rreth nj drejtze q
bashkon meset e dy brinjve t kundrta. far trupi formohet? T
llogaritet siprfaqja e prgjithshme dhe vllimi i tij.
114
679. T gjenden asimptotat horizontale dhe vertikale t grafikut t
funksionit .

a)t gjendet q funksioni t jet i vazhdueshm n ,
b)pr vlern e gjetur t t skicohet grafiku i funksionit.
681. Studjoni monotonin dhe gjeni ekstremumet e funksionit
.
682. T llogariten integralet a) b)
683. Jepet ekuacioni i vijs ;
tregoni llojin e vijs dhe e vizatoni at.
684. Nj person depozitoi lekt n nj bank me norm interesi pr
nj vit. Sa lek depozitoi ky person n fillim t vitit nqoftse n fund t
vitit ai kishte 24 000 lek?
685. Nj nxns gjat nj viti shkollor kishte kto nota n lndn e
matematiks; 6,6,7,5,7,7,8,9,8,9,10; a)gjeni notn mesatare, mesoren
dhe modn e vargut, b)duke prcaktuar shmangien mesatare katrore,
gjeni sa nota jan jasht intervalit [m-,m+].
Testi nr 2
686. Numri sht i barabart me a) , b) , c) , d) .
687. Nqoftse dhe , cila nga pikat e mposhtme
nuk ndodhet n prodhimin kartezian ? A(-2,1), B(0,2), C(-2,3),
D(1,4).
688. Bashksia e zgjidhjes s nj
inekuacioni paraqitet nga grafiku,
rrumbullakosni kto bashksi;
a) b) ,
c) ,) U. 688
689. Bashksia e zgjidhjes s ekuacionit
sht; a){-1}, b){-1},c){-1,1}, d)
115
690. Nqs dhe , sa sht
a) ,b) , c) d) .
691. Cilit pohim i prshtatet grafiku i
a) kalon n pikn (0,4), b) ka koefient kndor 4,
c) sht paralel me boshtin OY, d) sht paralel me boshtin OX.
692. Formula e vllimit t cilindrit t drejt rrethor sht .
Cila sht shprehja pr vlern e h; a) b) , c) d) .
693. Asimptota horizontale e grafikut t funksionit sht;

a) b) c) d)
694. Cila sht pika minimale e grafikut t funksionit
a) (2,33), b) (2,17),c (-2,-15),d) (-2,1).
695. Vlera e integralit sht; a) 1, b) 2, c) 3, d) 4.
696. Gjeni bashksin e vlerave t funksionit
697. T llogaritet shuma .
698. T zgjidhet inekuacioni
699. Jepet funksionet dhe Gjeni;
a) formuln e funksionit b) gjeni bashksin e prcaktimit t tij.
700. Pr far vlerash t funksioni
sht i vazhdueshm n
701. Shkruani ekuacionin e tangjentes ndaj grafikut t funksionit
, n pikn me ordinat
702. T llogaritet siprfaqja e kufizuar nga grafikt e funksioneve
, dhe
703. Cila sht gjatsia e brinjs s katrorit, i cili e ka perimetrin t njjt
me vlern numerike t siprfaqes s tij.
704. Grafiku i funksionit sht ndrtuar nga grafiku i nj
funksioni tjetr i zhvendosur majtas 4 njsi dhe posht 2 njsi.
Cili sht boshti i simetris i grafikut fillestar?
116
705. N nj kuti ndodhen 21 letra me 21 shkronjat e alfabetit latin. Gjeni
probabilitetin q duke nxjer njhersh 7 letra, ndrmjet tyre t ndodhen
letrat me shkronjat A,B,C.
Testi nr 3
706. Forma thyesore e numrit 0,6666 sht; a) , b) , c) , d) .
707. Nqs = {1,2,3,4} dhe = {2,3,5,6}, ather
sht; a) , b) {1,2,3,4,5,6}, c) {5,6}, d) {2,3}.
708. Cili nga ekuacionet nuk paraqet funksion;
a) , b) c) , d)
709. Cila sht bashksia e zgjidhjes s ekuacionit ;
a) , b) , c) , d) .
710. Jepen funksionet me formula dhe ;
vlera e funksionit sht; a) 1, b )2, c) 3, d) 4.
711. Brinja e dyt e nj trekndshi sht dy njsi m e madhe se e para
dhe e treta sht tre njsi m e vogl se e para. Cila nga shprehjet e
mposhtme paraqet perimetrin e trekndshit;
a) , b) , c) , d)
712. Nj piramid e rregullt katrkndore me brinj t bazs dhe
lartsi e ka apotemn; a) b) , c) , d) .
713. Jepet funksioni ; ai sht i vazhdueshm n
pr vlern t barabart me; a) , b) , c) , d)
714. Cili nga ekuacionet paraqet hiperbol;
a) , b) , c) , d)
715. Notat q nj nxns ka marr n matematik gjat nj viti jan;
5,6,6,6,7,7,8,7. Mesorja e ktij vargu sht; a) , b) , c) , d)
716. T gjendet bashksia e vlerave t funksionit; pr
.
717. T zgjidhet inekuacioni; .
718. T zgjidhet ekuacioni eksponencial; = , .
117
719. T gjendet vlera e n barazimin;
720. Jepen koordinatat e vektorve; dhe ;

a)gjeni q vektort dhe t jen pingul,
b)pr vlern e gjetur t , llogaritni gjatsin e vektorit + .
721. Kndi ndrmjet dy prftueseve n prerjen boshtore t konit t
drejt rrethor sht . Rrezja e konit sht . Gjeni vllimin e konit.
722. Gjeni asimptotat e grafikut t funksionit .
723. Studjoni monotonin dhe prkulshmrin e grafikut t funksionit

a) skiconi grafikun e funksionit,
b) llogaritni siprfaqen e kufizuar nga grafiku dhe drejtza
725. Jepen numrat 1,2,3,4;
a) sa numra treshifror pa prsritjen e shifrave formohen,
b) sa sht probabiliteti q nj numr i trhequr nga kta t dal numr
ift?
Testi nr 4
726. Vlera e numrit sht; a) 0,3; b) 0,4; c) 0,5; d) 0,6.
727. N provimin e Kimis dhe Fiziks kaluan respektivisht 70 dhe 60
e klass, kurse 9 nxns kaluan n t dy lndt. Sa nxns ka klasa nqs
asnj nuk ngeli n t dy provimet; a) 40, b) 36, c) 28, d) 30.
728. Funksioni sht i barabart me;
a) , b) , c) , d) .
729. Zgjidhja e inekuacionit sht; a) , b)]0,2[, c)]- ,0[, d)]- ,-2[.
730. Nqs ather sht; a)32, b) , c)64, d) .
731. Nqs sht nj knd i kuadrantit t par dhe ,
cila sht vlera e a) , b) , c) , d) .
118
732. Pika ndodhet n drejtzn me ekuacion
Cila sht vlera e a)-8, b)-6, c)6, d)8.
733. Siprfaqja ansore e nj koni t drejt rrethor me rreze dhe
lartsi sht; a) , b) , c) , d) .
734. sht; a)1; b)1,5; c)2; d)2,5.
735. Nqs , ather vlera e sht; a) 3,b) 2,c) 1,d) 0.
736. Gjeni vlern e n varsi t n shprehjen ;
737. Gjeni shumn e numrave ift q jan m t vegjl se 50.
738. Jepen funksionet dhe
Gjeni vlern e gjeni

739. Siprfaqja e drejtkndshit ABCD
(n figur) me njrn brinj
sht Gjeni siprfaqen e trekndshit U. 739
knddrejt t ngjyrosur. (AB sht hipotenuza).
740. N kubin me vllim brendashkruhet piramida e rregullt me
baz bazn e kubit dhe me kulm pikn e prerjes s diagonaleve n bazn
tjetr. Gjeni vllimin e piramids.
741. Provoni q funksioni
sht i vazhdueshm pr do vler t .
742. Sa sht kndi q formon tangjentja ndaj vijs , me
boshtin OX, n pikn me abshis . Shkruani ekuacionin e
tangjentes.
743. Rrethi dhe elipsi e kan qendrn n pikn O(0,0). Diametri i rrethit
sht sa boshti i vogl i elipsit.
a) Sa pika t prbashkta kan rrethi me elipsin? B) Gjeni
jashtqendrsin e elipsit nse boshti i madh i elipsit sht 10 dhe
rrezja e e rrethit sht 4 .
119
744. Hidhet nj monedh dhe nj kub me gjasht faqe t shnuara me
numrat 1,2,3,4,5,6. Sa sht probabiliteti q rezultati i ngjarjes t jet
dhe numr .
745. Nj klas ka 30 nxns dhe nota mesatare e klass n matematik
sht 8,8. Klasa ka 20 vajza, nota mesatare e tyre sht 9. Sa sht nota
mesatare e djemve?
Testi nr 5
746. Numri sht; a) , b) , c) -2, d) .
747. Nqs , cili nga barazimet n vazhdim nuk ndodh;
a) , b) , c) , , d) .
748. Bashksia e prcaktimit e sht;
a) , b) , c) , d)
749. Bashksia e zgjidhjeve t ekuacionit ( sht;
a) b) , c) , d) .
750. Grafiku i funksionit ift sht;
a) mbi boshtin OX, b) nn boshtin OX, c) simetrik n lidhje me origjinn,
d) simetrik n lidhje me boshtin OY.
751. Masat e dy kndeve plotsues jan dhe Cila sht
vlera e ; a) 17, b) 19, c) 35, d) 37.
752. Nj kuboid me prmasa 2,3, , e ka siprfaqen t barabart ,
gjeni vlern e ; a) 4, b) 3, c) 2, d) 1.
a) 1, b) 3, c) 5, d) 7.
754. Jepet ekuacioni , pr , ,c Ai paraqet
n planin koordinativ; a)rreth, b)elips, c)hiperbol, d)asnj prej tyre.
755. Cili nga inekuacionet paraqet probabilitetin t nj ngjarjeje q
ndodh; a) , b) , c) , d)
756. Ndrmjet numrit 3 dhe nj numri tjetr t panjohur, vendoset nj
numr dhe q t tre formojn progresion arithmetik. Nqs kufizn e mesit
120
e zvoglojm me , formohet progresion gjeometrik.
T gjendet numri i panjohur.
757. Zgjidhni inekuacionin pr; a) , b) .
758. Nqs dhe , llogaritni vlern e
759. A sht identitet barazimi = ? Pse?

760. Dim q =2, =1 dhe ,
Gjeni kosinusin e kndit ndrmjet dhe .
761. Njri nga kulmet e kubit me brinj , shrben si qendr e sfers
me rreze Sa kulme t ktij kubi jan jasht sfers?
762. Gjeni .
763. Pr far vlerash t funksioni
nuk sht i vazhdueshm?
764. Dim q Gjeni vlern e
765. N nj detyr kontrolli 15 nxns t nj klase u vlersuan si m
posht; 6,5,8,8,6,8,4,8,7,9,5,8,7,6,10;
a) gjeni modn, mesoren dhe mesataren,
b) gjeni dispersionin dhe shmangien mesatare katrore.
Testi nr 6
766. Nqs , , dhe , vlera
e sht; a)10, b)-2, c)-5, d)11.
767. Nqs dhe , ather nuk sht i
vrtet pohim; a) , b) ,c) , d) .
768. N progresionin arithmetik me dhe , raporti
sht; a)8/11, b)5/8, c)7/8, d)2/3.
769. Zgjidhja e inekuacionit sht;
a) [1,+ ], b) , c) ]1,+ , d) .
770. Shprehje me kuptim sht;
a) , b) , c) , d) .
121
771. Cili sht numri n grad i nj kndi, nse vlera e tij n radian e tij
sht ; a) , b) , c) , d)
772. Cila nga drejtzat sht pingule me drejtzn ;
a) , b) , c) , d)
773. Nqs vllimi i sfers jepet me formuln , ather rrezja e
saj sht; a) , b) , c) , d) asnjra nga kto.
774. Primitivi i funksionit sht;

a) , b) , c) , d)asnj nga kto.
775. Mesatarja e pes numrave ift t njpasnjshm sht 6.
Numri m i vogl i tyre sht; a) 0, b) 2, c) 4, d) 6.
776. Jepet funksioni me formul .
Gjeni vlern e
777. Jepet ekuacioni ; pr far vlere t ekuacioni ka
nj rrnj dhe sa sht kjo rrnj.
778. Jepet , gjeni zgjidhjen e ekuacionit
779. Masa e kndeve t nj peskndshi t myst sht

Gjeni shumn
780. Baza e nj prizmi t drejt sht trekndsh knddrejt me katete
dhe . Siprfaqja ansore e prizmit sht .
Gjeni vllimin e tij.
781. T gjendet ;
782. Jepet funksioni ; gjeni vlern e q
funksioni t jet i vazhdueshm n

783. Jepet funksioni , studjoni monotonin.
784. Sa sht numri i pikprerjeve t grafikve t ekuacioneve
dhe ?
122
785. Sa sht probabiliteti q nga 5 djem dhe 8 vajza, t formohet nj
grup prej 4 nxnsish, nga t cilt njri t jet djal?
Testi nr 7
786. Vlera e shprehjes pr sht; a)0, b)-1, c)1, d)4.
787. N ekuacionin , pr , vlera e zgjidhjes
ndodhet n; a)[-1,1], b)[1,3], c)[8,11], d)[5,8].
788. Tregoni periodn e grafikut t funksionit ;
a) , b) , c) , d) .
789. Nga figura, cila sht vlera e ;
a) -10, b) 5, c) 10, d) 90.
790. Nqs n ABC kemi ,
ather pr ABC themi q: Test, U. 789
a)sht barabrinjs, b)sht knddrejt,
c)sht kndngusht, d)sht kndgjer.
791. Vllimi i nj kubi me siprfaqe t bazs sht;
a) 146, b) 196, c) 106, d) 216.
792. Cila sht bashksia ku funksioni elementar sht
kudo i vazhdueshm; a) , b) , c) , d)
793. N ciln pik me ordinat funksioni ka maksimum;
a) (1,4), b) (2,4), c) (3,4), d) n asnjern prej tyre.
794. far vije n plan paraqet funksioni me formul , ku
a) parabol, b) elips, c) hiperbol, d) rreth.
795. Me shifrat 1,2,3,4 sa numra treshifror ift pa prsritjen e shifrave
formohen; a) 12, b) 14, c) 16, d) 18.
796. Nj klas ka 24 nxns. Nga kta 12 nxns kan celular Iphone, 8
nxns kan celular Samsung, kurse 5 prej tyre i kan t dy tipet.
Sa nxns nuk kan celular as Iphone, as Samsung?
797. Gjeni bashksin e prcaktimit t funksionit .
798. N nj progresion arithmetik jepet dhe
Gjeni kufizn , ndryshesn dhe formuln e kufizs s prgjithshme.
123
799. T zgjidhet inekuacioni pr; a) , b) .
801. Jepet ; gjeni vlern e
802. Nj kon barabrinjs, i drejt dhe rrethor, e ka rrezen .
T gjendet siprfaqja e prgjithshme dhe vllimi i tij.
803. Jepet funksioni ; pr far vlere t , grafiku i funksionit
ka asimptot horizontale drejtzn .
804. Llogaritni siprfaqen ndrmjet parabolave dhe ,
( ).
805. N nj prov u mat gjatsia e disa futbollistve, rezultatet jepen n
tabeln.
Gjeni sa % e djemve e kan gjatsin m t vogl se mesatarja?
Gjatsia (m) 1,7 1,8 1,9 2,0

Nr i djemve 3 5 2 2
Testi nr 8
806. Vlera e shprehjes sht;
a) , b) , c) , d) .
807. Jepen bashksit A=[2,3], B=[-1,4], C=[2,10]. Bashksia A
sht; a) [2,10], b) [-1,10], c) [2,4],d) [3,10].
808. Bashksia e vlerave t funksionit sht; a) ,
b) , c) , d)
809. Zgjidhja e inekuacionit sht;
a) b) , c) , d)]2,+ .
810. Nqs dhe , ather sht;
a) 1/2, b) , c) 2, d) .
811. Zgjidhjet e ekuacionit = 0 jan; a) , b) 0, c) , d)asnjra.
812. Vllimi i nj cilindri t drejt rrethor me rreze sht .
Sa sht lartsia e tij; a) b) , c) , d)
124
813. Dim q ather vlera e sht; a) 4, b) 6, c) 10,
d) 8.
814. Integrali ; vlera e sht; a) 2, b) 4, c) 0, d) 6.
815. Mesatarja arithmetike e dy numrave sht , far numri t tret
duhet t shtojm q mesatarja t bhet 6; a) 6, b) 7, c) 8, d) 10.
816. Kufiza e prgjithshme e nj progresioni gjeometrik sht
gjeni shumn e pes kufizave t tij si edhe hersin e progresionit.
817. Jepet funksioni pr Gjeni .
818. Jan dhn pikat O(0,0) dhe M(10,0).
Gjeni bashksin e pikave t barazlarguara nga O dhe M.
819. Pr far vlera t ekuacioni ka nj rrnj
negative?
820. Jepen pikat M(3,5) dhe N(-2,4). T gjendet pika e till q t
plotsohet barazimi
821. Drejtkndshat ABCD dhe ABPQ kan brinjn AB t prbashkt por
ndodhen n plane t ndryshme. T vrtetohet q PQDC sht
drejtkndsh.
822. Pr far vlere t funksioni
sht i vazhdueshm pr do .
823. Gjeni vlern m t madhe dhe m t vogl t funksionit
, pr
824. far vije n plan paraqet ekuacioni
825. Jepet bashksia {1,2,3,5,7}. Zgjidhen rastsisht dy nga kta numra.
Sa sht probabiliteti q kta numra ta ken shumn ift?
Testi nr 9
826. Numri sht i barabart me; a) b) c) d) .
827. Jepen A = ]-2,2], B = [0,4]. Gjeni
a) ]-2,4], b) ]-2,2], c) [0,4], d) [2,4].
125
a) ]0,1[, b) [0,1], c) ]0,1[ ]1,+ [, d) .
829. Shprehja sht e barabart me;
a) b) , c) , d) .
830. Nqs dhe , ather sht;
a) , b) , c) , d)
831. Jepen pikat n drejtz me koordinata , .
Sa sht koordinata e M; a) -7, b) -5, c) 7, d) 5.
832. Jepet funksioni pikat e kputjes s tij jan me abshisa;
a) , b) , c) , d) asnj.
833. Funksioni merr vlern m t vogl pr
a) 0, b) 1, c) 2, d) 3.
834. N funksionin , degt e parabols,
a) zhvillohen nga lart, b) dallori negativ dhe degt nuk e presin boshtin
OX, c) degt e presin boshtin OX dhe dallori negativ, d)zhvillohen nga
posht.
835. sht dhn vargu i notave vjetore t nj nxnsi n matematik;
7,8,7,6,8,8,9,10. Gjeni modn e vargut; a) 7, b) 9, c) 6, d) 8.
836. Pr far vlere t shprehjet dhe jan t barabarta;
837. Zgjidhni sistemin .

838. T zgjidhet ekuacioni eksponencial
839. Vrtetoni se n trekndshin n t cilin mesorja dhe prgjysmorja t
dala nga i njjti kulm puthiten, ather ai sht dybrinjnjshm.
840. N nj piramid t rregullt katrkndore, brinja ansore sht
dhe formon me planin e bazs kndin Gjeni siprfaqen e
piramids.
841. Nj drejtkndsh me brinj dhe , rrotullohet rreth nj
drejtze paralele me brinjn dhe larg saj .
T gjendet vllimi i trupit t formuar.
842. Gjeni
126
843. Gjeni .
844. Hedhim dy zare. I pari bie 2. Sa sht probabiliteti q zari i dyt t
bjer m shum se 2?
845. Sa sht vlera e , q numrat , , , t
formojn progresion arithmetik?
Testi nr 10
846. Cili nga pohimet sht i vrtet;
a) , b) , c) , d) .
847. N nj progresion arithmetik , Shkruani formuln e
; a) , b) , c) +4, d) 4.
848. Nqs ekuacioni ka numrin si nj zgjidhje t tij,
far vlere ka ; a)9, b)-9, c)3, d)-3.
849. Bashksia e zgjidhjes t dhe sht;
a) , b) ]-1,0[, c) ]-1,1[, d) ]-1,+
850. Zgjdhja e ekuacionit sht;
a) 10, b) 9/10, c) 10/9, d) .
851. Jepet funksioni q plotson barazimin
, ather funksioni sht;
a) ift, b) tek, c) funksion periodik, d)asnj nga kto.
852. Jepen vektort = dhe = .
Gjeni vlern e q vektort t jen pingul; a) 25, b) -10, c) -15, d) -25.
853. Jepet grafiku i funksionit , asimptota vertikale t tij jan;
a) , b) , c) , d)
854. Primitiv i funksionit sht;
a) , b) , c) , d) asnj.
855. Numri i grupeve katrshe q formohen me gjasht libra t ndryshm
sht; a) 360, b) 340, c) 15, d) 18.
127
856. N nj klas 50% e nxnsve msojn matematik dhe 70% fizik.
Duke ditur se 8 nxns studjojn matematik dhe fizik, sa nxns
studjojn vetm matematik?
858. Vrtetoni identitetin =
859. Gjeni siprfaqen e rombit me nj knd dhe brinj .
860. Jepet piramida e rregullt trekndore me brinj ansore dhe
kndin e faqeve ansore pran kulmit t piramids . T gjendet
vllimi i piramids.
861. Dy sfera jan me qendr t prbashkt dhe me rreze dhe
. T gjendet ndryshesa e vllimeve t tyre.
862. Gjeni pikat e kputjes t grafikut t funksionit .
863. Gjeni vlern m t vogl t funksionit n ]0,6[.
864. Jepet elipsi Gjeni; a) vatrat, b) ekuacionin e
tangjentes paralele me drejtzn
865. Jepen shkronjat L,B,I,A. Sa sht probabiliteti i ngjarjes t
formohet emri ALBI, kur jan marr t gjitha radhitjet e shkronjave t
dhna pa prsritje.
Testi nr 11
866. A = [0,3],B = ]-1,3],C = {4,5}. A =; a) [0,3], b) ]3,4[, c) ,
d) ]-1,4[.
867. Zgjidhje e ekuacionit sht numri; a)1/4, b)1/8, c)-1/4,
d)-1/8.
868. Zgjidhje e ekuacionit sht; a)]-2,2[, b)[-2,2], c)]0,2[,
d)[0,2].
869. Nqs ather; a) b) ,
c) ,d)
870. Nqs dhe ather funksioni
sht; a) ift, b) tek, c) tek dhe ift, d) asnj.
128
871. N figurn e paralelogramit ABCD,
diagonalet AC dhe BD ndrpriten n pikn E,
BE = , ED = Cila sht vlera e ;
a) -30, b) 30, c) -6, d) 6.
872. Nse vllimi i nj cilindri t drejt rrethor U. 871
sht , ather rrezja e tij shprehet me formuln;
a) , b) , c) , d) - .
873. Nqs funksioni pr plotson kushtet n vijim,
kur themi se ai sht i vazhdueshm; a) ekziston b) ekziston
, c) , d) asnjra?
874. Sa sht numri i pikprerjeve t grafikve dhe ;
a) 1, b) 2, c) 3, d) 0.
875. Jepet vargu 4,5,6,7,8. far numri duhet t shtojm n t q vargu
t ket mesatare 6 ; a)4, b)5, c)6, d)7.
876. Thjeshtoni thyesn
877. Gjeni bashksin e prcaktimit t funksionit ;

878. Jepet progresioni arithmetik 4,7,10.; gjeni dhe .
879. Jepet , ku sht knd i gjer. Gjeni dhe .
880. Vektori sht paralel me vektorin dhe plotson
kushtin Gjeni koordinatat e vektorit .
881. Baza e nj kuboidi ka prmasa , dhe brinja ansore sht
; a) t gjendet diagonalja e kuboidit,
b) t gjendet siprfaqja e prgjithshme e tij.
882. Jepet gjeni vlern e
883. Jepet funksionim
Gjeni derivatin e funksionit t anasjellt t tij, .
884. Gjeni .
885. N nj rreth jan dhn 7 pika t ndryshme. T llogaritet numri i
129
kordave q formohen nga bashkimi i tyre.
Testi nr 12
886. Numri + sht; a)0,11; b)0,1; c)0,1111; d)0,111.
887. Nqs pr bashksit e fundme A dhe B kemi dhe .
Cili sht numri m i vogl pr ; a)0, b)5, c)9, d)4.
a) , b) , c) ]0,1[, d)
889. Jepet vargu , ather;
a)sht progresion arithmetik, b) sht progresion gjeometrik,
c) d) asnj nga kto.
890. Shprehja sht e njvlershme me;
a) 1, b) -1, c) , d) .
891. Nqs nj drejtz sht horizontale, ather koeficienti kndor i saj
sht; a) 1, b) 0, c) i pacaktuar, d) negativ.
892. Siprfaqja e sfers sht , kurse formula pr rrezen sht;
a) , b) , c) , d) .
893. Nqs rrotullohet nj kub rreth boshtit t tij t simetris ai formon;
a)nj kon, b)nj cilindr, c)nj sfer, d)asnj prej tyre.
894. vlera e sht; a) 3/2, b) 2/3, c) 1/3, d) 0.
895. Nqs , dhe ,
ather sht; a) 0,2; b) 0,4; c) 0,6; d) 0,8.
896. Pr far vlere t ekuacioni ka nj zgjidhje t vetme?
897. T zgjidhet ekuacioni logaritmik
898. Jepet funksioni dhe
Gjeni derivatin e funksionit
899. Jepet rrethi me qendr O. N t brendashkruhet trapezi ABCD, ku AB
sht diametri i rrethit. Jepen AD = BC = dhe DC = .
Gjeni siprfaqen e trapezit.
130
900. Brinja e bazs e nj piramide t rregullt trekndore sht .
Nse brinja ansore sht , t gjendet siprfaqja e figurs q
fomohet nga prerja e piramids me nj plan q kalon n mesoren e bazs
dhe n kulmin e piramids.
901. Gjeni .
902. Pr far vlere t , tangjentja ndaj grafikut t funksionit
n pikn me abshis , formon me boshtin OX
kndin ?
903. Pr far vlere t , trinomi sht pozitiv
pr do vler t
904. Jepet hiperbola Gjeni; a)vatrat e hiperbols,
b)ekuacionin e tangjentes paralele me drejtzn
905. Jepet vargu numerik Formojm vargun e kufizave t tij
pr Gjeni mesoren dhe mesataren e vargut.
Testi nr 13
906. Rezultat i shumzimit t sht; a) 1/3, b) 1, c) 9, d) 3.
907. Sa sht numri m i madh i elementve t bashksis
; a)6, b)5, c)4, d)3.
908. Zgjidhje e ek. sht; a){0,5}, b) {5}, c) , d) {0}.
909. Zgjidhje e inekuacionit sht;
a) ]1,+ , b) ]0,+ [, c) [1,+ , d) .
910. Nqs , ather ; a) 0, b) 1, c) 2, d) 3.
911. , , ather sht;
a) , b) , c) , d) .
912. N figur kemi paralelogramin ABCD
n t cilin diagonalet priten n pikn E.
Kemi BE = , ED = . far vlere ka ;
a) -30, b) 30, c) -6, d) 6.
U. 912
131
913. Rrotullimi i nj trekndshi barabrinjs rreth
njers brinj formon; a) nj kon, b) nj cilindr,
c) dy kone me baz t prbashkt, d) asnj nga kto.
914. Jepet parabola N ciln pik t grafikut t
funksionit tangjentja sht paralele me boshtin OX; a) (1,0), b) (1,1), c)
(0,1), d) asnj.
915. Notat e nj nxnsi n 4 teste jan 5,5,6,7.
Mesorja e vargut sht; a) 5; b) 6; c) 5,5; d) 6,5.
916. Jepet progresioni gjeometrik , 1, Gjeni raportin .
917. Mesi i nj faqeje ansore t nj kubi bashkohet me nj kulm
prball. Gjeni tangjentin e kndit q formon ky segment me planin e
bazs.
918. Gjeni ekuacionin e drejtzs q kalon nga pika e boshtit OX me
abshis dhe formon me kt bosht kndin
919. Gjeni asimptotat horizontale dhe vertikale t grafikut t funksionit
920. Pr far vlere t grafiku i funksionit
sht kudo i vazhduar.

921. Gjeni siprfaqen e figurs s kufizuar nga grafikt e funksioneve
dhe .
922. Gjeni jashtqendrsin dhe ekuacionet e asimptotave t hiperbols
923. Hidhen dy zare kubik. Sa sht probabiliteti i ngjarjes q zari i par

t bjer sa dyfishi i zarit t dyt?
924. T gjndet bashksia e prcaktimit e funksionit .
925. Gjeni zgjidhjen e ekuacionit
132
Testi nr 14
926. Rrnja katrore e , ku sht; a)m e vogl se , b) jo m e
vogl se , c) jo m e madhe se , d) asnj nga prgjigjet e dhna.
927. Jepet pohimi Nqs sht nj numr racional, ather sht
numr irracional. Pr ciln vler t pohimi nuk sht i vrtet;
a) 3/2, b) 2, c) 4, d) 3.
928. Cili pohim sht i vrtet pr funksionin; a) do fytyr ka m shum
se nj shembllim, b) do fytyr ka vetm nj shembllim, c) do fytyr
nuk ka shembllim, d) asnj nga kto.
929. Jepet vargu 1,3,5 . Kufiza e tij sht; a) 9, b) 19, c) 29, d) 39.
930. sht zgjidhje pr inekuacionin vetm kur;
a) , b) , c) , d)
931. Nqs dhe =9/25, vlera e sht;
a) 14/15, b) 12/25, c) 24/25, d) -24/25.
932. Jepen vektort paralel = dhe =
Vlera e sht; a) 5, b) -5, c) 8, d) -8.
933. ; sht; a) b, b) a, c) c, d)asnj prej tyre.
934. Integrali . Vlera e sht; a) 1/2, b) 1/3, c) 1/4,
d)1/5.
935. Nj varg statistikor sht 1,1,2,3,4,5,4,4,6,7.
Moda e vargut sht; a)1, b)2, c)3, d)4.
936. Gjeni raportin e vllimeve t nj sfere me cilindrin e jashtshkruar
asaj.
937. Gjeni pr far vlerash t ekuacioni
ka zgjidhje dy numra t kundrt, ( .
938. Zgjidhni ekuacionin
939. Jepet dhe Gjeni
940. Jepet trekndshi knddrejt ABC,( me hipotenuz 10
njsi dhe katet 5 njsi. Gjeni .
133
941. Dy trekndsha knddrejt dybrinjnjshm, me hipotenuz t
prbashkt t barabart me formojn nj knd dyfaqsh t drejt. T
gjendet largesa ndrmjet kulmeve t tyre.
942. Gjeni ekuacionin e hiperbols tangjente me drejtzn
dhe me asimptota
943. Per far vlere t funksioni
sht kudo i vazhdueshm?
944. Sa sht vlera e q vija t jet tangjente me drejtzn
n pikn me abshis
945. Hidhen dy monedha njhersh, sa sht probabiliteti q t dyja t
bien njlloj?
Testi nr 15
946. Vlera e shprehjes sht; a) b) , c)1, d) .
947. Duke zgjidhur ekuacionin , nj nxns prdori
shndrrimin Ciln veti ka zbatuar; a) t prdasis, b) t
shoqrimit, c) t ndrrimit, d)shndrrim identik?
948. Cila sht zgjidhja e ekuacionit a) 1,b) 3,c) 5,d) 7.
949. Nqs dhe , n cilin kuadrant ndodhet
a) I, b) II, c) III, d) IV.
950. Nqs funksioni , ather bashksia e prcaktimit e
sht; a) ; b) ; ; c) , ,
d) ,
951. Shprehja e faktorizuar sht;
a) , b) , c) , d)
.
952. Jepen drejtzat paralele dhe Vlera
e sht; a) = 8, b) = 9, c) = -8, d) = -9.
953. Rrotullimi i nj rrethi rreth tangjentes n nj pik t tij, formon nj;
a) sfer, b) nj unaz sferike, c) nj cilindr, d) asnj nga kto.
134
954. Jepet .
Pr fare vlere t kemi ; a)0, b)1, c)2, d)3.
955. Pr far vlere t vija sht rreth;
a) 1, b) 2, c) 3, d) 4.
956. Nqs dhe , kurse
Cila vler e sht e pamundur pr
957. Jepet funksioni ,. Cila sht bashksia e prcaktimit pr
funksionin ?
958. N nj progresion arithmetik dim q dhe
Sa sht
959. T zgjidhet inekuacioni
960. Baza e nj prizmi t drejt sht trekndsh knddrejt me katete
dhe njsi. Siprfaqja ansore sht njsi katrore.
Gjeni vllimin e prizmit.
961. Gjeni .
962. Jepet funksioni Gjeni vlern e , q funksioni n
t ket maksimum.
963. Gjeni
964. N tre klasa me dhe 23 nxns, notat mesatare jan
prkatsisht dhe 9. Gjeni notn mesatare t t gjith nxnsve s
bashku.
965. Sa numra treshifror ift, pa prsritjen e shifrave formohen me
elementt e bashksis {0,1,2,3,4}. Sa sht probabiliteti q nj numr i
zgjedhur rastsisht ndrmjet tyre t jet m i madh se 400?
Testi nr 16
966. Gjeni ; a) , b) , c) , d) .
967. Jepet bashksia ,
ather sht; a) 0, b) 1, c) 2, d) 4.
135
968. Jepet vargu me kufiz t prgjithshme ; a) sht
progresion arithmetik, b) sht progresion gjeometrik, c) sht arithmetik
dhe gjeometrik, d) asnj nga kto.
969. Zgjidhja e sistemit: sht bashksi pikash
n kuadrantin e; a) I, b) II, c) III, d) IV.
970. Funksioni sht; a) funksion tek pr , b) funksion
tek pr , c) funksion tek pr , d) asnj nga kto.
971. Cili sht shmbllimi i piks n zhvendosjen paralele q on
a) , b) , c) , d) .
972. Nj siprfaqe konike prftohet nga shndrrimi i nj drejtze kur a)
drejtza zhvendoset paralelisht, b) drejtza kalon nga nj pik dhe nuk
lviz, c) drejtza kalon nga nj pike fikse dhe zhvendoset sipas nj vije
plani, d) asnj nga kto.
973. Funksioni sht i vazhdueshm n ku sht pik e
bashksis s prcaktimit kur a) funksioni sht elementar, b) sht i
zakonshm, c) sht funksion me dy formula, d) anj nga kto raste.
a) 1, b) 0, c), d) 1/2.
975. sht; a) + b) , c)
, d)asnjra.
977. Ekuacioni ka nj rrnj ;
a) gjeni vlern e , b) pr vlern e gjetur t , sa sht rrnja tjetr?
978. Dim se siprfaqja e prgjithshme e piramids s rregullt
trekndore sht . Gjeni vllimin e tij.
979. Kemi bashksin . Zgjidhen rastsisht dy
numra.
Sa sht probabiliteti q t dy numrat t jen tek?
980. Shkruani m thjesht shprehjen
.
136
981. N figur PA dhe PB jan tangjente
ndaj rrethit dhe kndi
Gjeni kndin
982. Gjeni .
983. Tregoni llojin e vijs kur jepet U. 981
ekuacioni dhe skiconi grafikun.
984. N nj klas me 20 nxns, nga t cilt 6 jan djem, mesatarja e
testit pr djemt sht 8. T gjendet mesatarja e vajzave kur mesatarja
e klass sht 8,4.
985. Gjeni vlern e shprehjes .
Testi nr 17
986. Vlera e n barazimin sht; a) b) , c) , d)
.
987. Jepet pohimi: Nqs sht numr racional, ather sht
numr irracional. Pr far vlere t , ky pohim sht i vrtet;
a) 3/2, b) 2, c) 3, d) 4?
988. Jepet vargu me kufiz t prgjithshme ; a)sht progresion
arithmetik, b)sht progresion gjeometrik, c)sht progresion arithmetik
dhe gjeometrik, d)asnj nga kto.
989. Shuma e rrnjve t ekuacionit , q jan rrnj
pr ekuacionin sht; a) 0, b) 1, c) 2, d) 3.
990. Zgjidhje pr inekuacionin sht edhe numri;
a)6, b)5, c)4, d)asnj nga kto.
991. Nse sht i vrtet barazimi
, ather ka vlern; a)4, b)2, c)1, d)3.
992. Nse ather sht; a) , b) , c) , d) .
137
993. Nqs funksioni plotson kushtin , ather
sht funksion; a) periodik, b) sht funksion fardo, c) sht funksion
ift, d) asnj.
994. Drejtzat (AB) dhe (CD) priten n pikn E.
Nqs kndi , kndi ather kndi
sht; a) , b) , c) , d)
995. Asimptota horizontale e grafikut t funksionit sht;
a) b) , c) , d)
996. Gjeni bashksin e prcaktimit t .

997. Jepet drejtza a) provoni q pika A(2,1) nuk ndodhet n
drejtz, b) gjeni ekuacionet e drejtzave q kalojn nga pika A dhe jan
pingule ose paralele me drejtzn
998. Prerja boshtore e konit e ka kndin n kulm . Rrezja e bazs
sht Gjeni vllimin e konit.
999. Jepet nj piramid me baz katrore me diagonale dhe nj
brinj ansore pingule me planin e bazs me gjatsi . Gjeni
siprfaqen e prgjithshme t piramids.
1000. Jepet funksioni . Pr far vlera t
funksioni sht i vazhdueshm n

1001. Gjeni vlern m t madhe t funksionit
1002. Gjeni siprfaqen e figurs s kufizuar nga grafikt e funksioneve
dhe .
1003. Pr far vlerash t drejtza sht tangjente
me elipsin ?
1004. Pr tu prgatitur n nj test matematike, msuesi u dha nxnsve
6 teori dhe 10 problema. do nxns kishte t drejt t zgjidhte nj teori
dhe nj problem. N sa mnyra mund t bhej zgjedhja?
1005. Jepen 10 numra natyror t njpasnjshm. Mesatarja e 5
numrave m t vegjl sht 8. Gjeni mesataren e pes numrave t tjer.
138
Testi nr 18
1006. Jepen bashksit dhe .
Prodhimi kartezian sht; a) ,
b) , c) , d) .
1007. Nqs , ather sht; a) 8, b) -2, c) -1/8, d) -4.
1008. Cila sht zgjidhja e ekuacionit ; a) 42, b) 39, c) 3,
d) 6?
1009. Zgjidhje e inekuacionit sht nj nga numrat;
a) 0, b) 1, c) -1, d) -2.
1010. Zgjidhje e inekuacionit sht; a) 1, b) 2, c) 3, d) 4.
1011. Nqs n nj plotsohet kushti ,
athere; a) , b) , c) , d) .
1012. Nse dhe , athere
a) , b) 1, c) , d) 0.
1013. Nqs prmasat e dy kndeve t njpasnjshm t paralelogramit
jan n raport , cila sht prmasa e nj kndi t ngusht t
paralelogramit; a) , b) , c) , d) .
1014. Koni barabrinjs me prftuese e ka rrezen;
a) 7, b) 8, c) 9, d) 10.
1015. Vlera e sht; a) 0, b) 1, c) 2, d) 3.
1016. Thjeshtoni shprehjen .

1017. N progresionin arithmetik kemi dhe sht kufiza
e e tij. Gjeni ndryshesn.
1018. Jepen vektort dhe . Gjeni koordinatat dhe
gjatsin e .
1019. N nj piramid t rregullt katrkndore, brinja ansore sht
dhe lartsia sht . T gjenden; a)siprfaqja ansore e
piramids, b)vllimi i piramids.
1020. Gjeni , pr
139
1021. Pr far vlere t , funksioni
sht i vazhdueshm pr
1022. Gjeni me prkufizim derivatin t funksionit .
1023. Simetrikja e drejtzs n lidhje me drejtzn
kalon nga pika . T gjendet vlera e .
1024. Jepen shifrat 1,3,5,7,8. Me to formojm numra dyshifror pa
prsritjen e shifrave; a)sa numra t till formohen, b)sa prej tyre jan
m t mdhenj se 50?
1025. Jepet parabola . Nga cila pik e parabols, drejtza
ka largesn m t vogl?
Testi nr 19
1026. Cila sht shuma e me ; a) , b) 20 , c) 9 , d) .
1027. Pr far vlere t kemi ; a) b) c) , d) -5.
1028. Pr cilin nga ekuacionet shuma e rrnjve sht e barabart me
prodhimin e tyre; a) , b) ,
c) , d)
1029. Zgjidhja e inekuacionit sht; a) ]-1,0[, b) ]0,+ , c) R,
d) .
1030. Shprehja sht e barabart me; a)6, b)1/6,
c)2, d)1/2.
1031. N kemi , ather
sht; a) , b) , c) , d)
1032. Jepet dhe , ather sht;
a) , b) , c) , d) .
1033. N figurn, dhe jan
knddrejt. Kemi
Gjeni gjatsin e , me afrsi deri n ;
a) 3,2; b) 3,3; c) 3,4; d) 3,5.
U. 1033
140
1034. Drejtzat dhe
jan paralele. Vlera e sht; a) 1, b) 2, c) -2, d) 0.
1035. Cilindri i drejt rrethor barabrinjs e ka lartsin ,
ather rrezja e tij sht; a)2, b)3, c)4, d)5.
1036. Nqs dhe , cili sht numri m
i vogl i mundshm pr numrin e elementve t ?
1037. Pr far vlere t grafiku i funksionit ka si asimptot
vertikale drejtzn
1038. Gjeni bashksin e vazhdueshmris t funksionit
, pr .
1039. Gjeni vlern m t madhe dhe m t vogl t funksionit
, pr .
a)gjeni vlern e q grafiku t kaloj n pikn A(1,2),
b)pr vlern e gjetur t gjeni siprfaqen e figurs t kufizuar
nga grafiku dhe drejtza .
1041. Jepet vija e grads s dyt ;
a)far form ka vija? b)shkruani ekuacionin e tangjentes ndaj vijs,
pingule me drejtzn
1042. Gjeni bashksin e vlerave t grafikut t funksionit
1043. Nj klas ka 24 nxns, nga t cilt 10 jan djem. N sa mnyra

mund t zgjidhet nj grup prej 4 nxnsish i prbr nga 3 vajza dhe 1
djal?
1044. Vektort dhe jan t barabart. Sa sht vlera e ?
1045. Zgjidhni ekuacionin kombinatori .
Testi nr 20
1046. Cili sht prodhimi i me ;
a) , b) , c) , d) .
1047. Nj nga rrnjt e ekuacionit sht
Cila sht rrnja tjetr; a) 15, b) 6, c) -6, d) -21.
141
1048. Vargu , pr , sht; a)zbrits, b)rrits, c)zbrits
dhe rrits, d)asnj nga kto.
1049. Zgjidhje e inekuacionit sht numri; a)1, b)2, c)3, d)-
4.
1050. Zgjidhje e inekuacionit sht bashksia;
a)]-1,1[, b)]-1,0[, c)]0,1[, d)[0,1].
1051. Rezultat i thjeshtimit t sht;
a) , b) , c) , d) asnj.
1052. Jepet , , gjeni bashksin e prcaktimit t
funksionit ; a) , b) , c) , d)asnj nga kto.
1053. Brinjt dhe priten n pikn .
Nqs kndi dhe , gjeni n grad masn e
=; a) ; b) , c) , d) .
1054. sht; a)1, b)2, c)3, d)4.
1055. Vija dhe sht; a)gjysmhiperbol, b)gjysmrreth,
c)gjysmparabol, d)gjysmelips.
1056. Jepen , , ; gjeni
.
1058. Pr far vlere t drejtzat ,
dhe priten n nj pik?
1059. N nj piramid t rregullt trekndore, brinja ansore sht
dhe lartsia . T gjenden;
a) siprfaqja ansore e piramids, b) vllimi i saj.
1060. N nj kon t drejt rrethor dhe barabrinjs me diameter t bazs
, brendashkruhet nj sfer. T gjendet siprfaqja dhe vllimi i saj.
1061. Pr far vlere t funksioni
sht i vazhdueshm n
142
1062. N drejtzn gjeni pikn q shuma e katrorve t
largesave t saj nga pikat dhe t jet m e vogla.
1063. Gjeni siprfaqen e kufizuar nga grafikt e
, dhe
1064. Nqs dhe , gjeni .
1065. Hidhen 3 monedha njhersh, sa sht probabiliteti q t bien dy
stema dhe nj lek?
143
KREU 4
FJALOR I TERMAVE T MATEMATIKS
A.
Shkronj treguese e bashksive, kulmeve t shumkndshave, skajeve
t brinjve, t vektorve, etj.
Abshis. Numr real, vlera absolute e t cilit tregon largesn e nj pike n
boshtin OX nga origjina O e koordinatave.
Absurditet matematik. Prfundimi i nj arsyetimi, q mohon kushtin e
nj teoreme.
Aksiom (postulat). Pohim q pranohet pa vrtetim.
Analogji. Mnyr vrtetimi e ngjajshme me nj tjetr.
Anasjellt(i,e). Rezultat i ngritjes s nj numri n fuqi -1, nj pohim n
t cilin sht kmbyer kushti me prfundimin, nj funksion numerik ku
ifti sht kmbyer me iftin
Apotem. Lartsi e faqes ansore s nj piramide.
B
Barazim (i bashksive). Bashksi q prmbajn t njejtt element.
Barazim i funksioneve ( funksione t barabart). Kur kan t njejtn
bashksi prcaktimi dhe t njejtn mnyr iftimi t me .
Barazim numerik (shkronjor). Shprehje numerike (shkronjore) t lidhura
me shenjn baraz.
Bashksi. Kuptim themelor (fillestar) n matematik, q nuk
prkufizohet. Ai shpjegohet me termat grumbull, sasi, shumic etj.
Kuptimi i bashksive shoqrohet me shembuj n matematikn shkollore.
Bashkimi i bashksive. Tregohet me simbolin AUB. sht bashksia q
prmban t gjith elementt e A ose B; .
Bashksi numerike. Jan bashksit e numrave natyror, t plot,
racional, irracional, real, kompleks. (N,Z,Q,I,R,C). Dallojm bashksi
t pafundme, t fundme dhe boshe. Kemi edhe
Bashksi e fillimit t relacionit, bashksi e prcaktimit t funksionit ( ),
bashksi e fytyrave.
144
Bashksi e mbarimit t relacionit, bashksi e vlerave t funksionit ( ),
bashksi e shmbllimeve.
Bashksi e vlerave t vrtetsis n nj fjali me nj ndryshore.
Bosht numerik. Nj drejtz ku sht zgjedhur nj pik si origjin, nj
segment njsi dhe nj kah i rritjes (zvoglimit) t numrave. do pik e
boshtit numerik lidhet me nj numr real dhe anasjelltas. Boshti numerik
thuhet se sht treguesi gjeometrik i bashksis R.
Bosht simetrik. sht drejtza, q n lidhje me nj shndrrim gjeometrik,
do figur e pasqyron n vetvete. Boshti i figurs, i segmentit, i cilindrit, i
konit etj.
Brinj (t shumkndshave, t shumfaqshave). Segmenti q bashkon dy
pika t njpasnjshme n nj shumkndsh n plan (hapsir).
Brinj homologe jan brinjt q ndodhen prball kndeve t barabart
n trekndshat e ngjashm.
C
Prdoret si simbol i bashksis t numrave kompleks.
Cilindr. Trup i rrumbullakt n gjeometrin n hapsir. Cilindri i drejt
dhe rrethor fitohet nga rrotullimi i nj drejkndshi rreth njrs brinj.
ift (i radhitur). Simboli . Elementi i par i iftit sht dhe
elementi i dyt sht . ifti i radhitur nuk ka vetin e simetris;
( .
iftsia e funksionit. Cilsi e nj funksioni numerik q plotson dy
krkesa:
a) Bashksia e prcaktimit t funksionit ka qendr simetrie origjinn O t
boshtit numerik.
b) Ka vend barazim pr fuksionin ift dhe
pr funksionin tek.
c) Mosplotsimi i njers nga krkesat mohon iftsin e funksionit. iftsia
e funksionit shoqrohet me simetrin e grafikut t tij n lidhje me
boshtin pr funksionin ift dhe simetrin n lidhje me origjinn O pr
funksionin tek.
D
Dallor. Shprehet me barazimin n ekuacionin
145
. Pr trinomin e grads s dyt , sht tregues i
numrit t rnjve t tij. Dallori tregon numrin e zgjidhjeve t ekuacionit
.
Denduri. N statistikn matematike sht tregues numerik i shpeshtsis
s ndeshjes t nj tipari sasior. Denduria absolute, relative jan terma t
statistiks.
Derivat. Pr nj vler t caktuar t ndryshores sht nj numr q
fizikisht tregon shpejtsin e astit t ndryshimit t nj funksioni; pr nj
ndryshore t dhn derivati shprehet me nj formul. Simbole t
derivatit jan . Gjeometrikisht, derivati n nj pik t dhn
(pr nj abshis t caktuar) sht i barabart me koefiientin kndor t
tangjentes s grafikut n at pik.
Pr llogaritjen e derivateve ka formula dhe rregulla t caktuara.
Derivat i dyt. sht derivati i derivatit t par. N nj pik t caktuar
ai tregon nxitimin n nj lvizje t prshpejtuar.
Dhe. Lidhse n logjikn matematike. Simboli sht . Tregon nj
lidhje ndrmjet dy pohimeve matematike. Formohet nj pohim i ri
, q quhet konjuksion. Nse dy fjali me ndryshore lidhen me lidhsen
dhe, ather bashksit e vlerave t vrtetsis s tyr priten. N
kombinatorik (deg e matematiks) lidhsa dhe sht tregues i
parimit t shumzimit.
Diagonale. Segment q lidh dy pika n nj shumkndsh ose
shumfaqsh, me kusht q pikat t mos jen skaje t nj brinje.
Diagram. sht vizatimi q lidh vlerat e dy madhsive n matematik.
Diagramat m t ndeshura jan ato t statistiks matematike. T tilla
jan diagramat me shtylla, karteziane dhe rrethore. N teorin e
bashksive pr t lidhur elementt e bashksive t ndryshme ose pr t
treguar veprimet me bashksit, prdoren diagramat e Venit, diagramat
shigjetore, etj.
N kombinatorik dhe n teorin e probabilitetit prdoret me dobi
diagrama pem dhe ajo karteziane.
Diametr. sht korda m e madhe e nj rrethi ose e nj sfere. Kjo kord
146
kalon nga qendra dhe ka gjatsin sa dyfishi i rrezes.
Diferenc (ndryshes). sht rezultati i veprimit t zbritjes s dy
madhsive (numerike, vektoriale, etj). Nse diferenca ndrmjet kufizave
t njpasnjshme t nj vargu numerik nuk varet nga treguesi , ather
vargu numerik quhet progresion arithmetik. Diferencat (ndryshesat)
prdoren n studimin e monotonis s funksioneve numerike.
Diferencial i funksionit. sht madhsia e barabart me prodhimin e
derivatit t funksionit n nj pik me ndryshesn (shtesn) e madhsis
ndryshore. Simbole t diferencialit jan , etj. N
metodat e gjetjes s integraleve, diferencialet kan rol t veant.
Diferencialet prdoren n llogaritjen e vlerave t prafrta t
funksioneve.
Disjuksion. sht lidhja ndrmjet pohimeve matematike e shprehur me
lidhsen logjike . Simboli i disjuksionit sht . Nj pohim
disjuksioni sht i vrtet kur sht i vrtet t paktn njri nga pohimet
prbrs. Disjuksionet e fjalive me ndryshore jan tregime n gjuhn
logjike t ekuacioneve algjebrike.
Dispersion. sht nj numr n statistikn matematike. Shnohet me
simbolin dhe plotson kuptimin e mesatares arithmetike.
Dispersioni sht nj raport dhe krkon shum llogaritje me tabela
numerike, ku sistemohet informacioni statistikor i nj popullimi t
dhn.
Dispozicion. Radhitje e elementve t nj bashksie n kombinatorik.
Nse radhitja bhet me t gjith elementt e bashksis, ather
prdoret termi prkmbim.
Drejtz. Koncept themelor (fillestar) i gjeometris. Kuptimi i drejtzs nuk
prkufizohet, ai vetm mund t modelohet me shembuj t prafrt jo
matematik. Marrdhniet e drejtzave n plan ose n hapsir
shoqrohen me konceptet e paralelizmit, pingulsis, ndrprerjes etj. N
hapsir jan karakteristik e veant drejtzat e kithta. Dy drejtza
quhen t kithta kur ato nuk ndodhen n nj plan. Drejtza quhen pingule
me nj plan kur sht pingule me do drejtz t planit dhe pr kt
mjafton q t jet pingule me dy drejtza prerse t atij plani.
147
Drejtkndsh. Lloj katrkndshi n plan, i karakterizuar nga katr knde
t drejt. Veorit e ktij katrkndshi jan diagonalet e barabarta.
Dyfaqsh (knd dyfaqsh). Figur e gjeometris n hapsir e formuar
nga gjysmplane q kan t prbashkt nj drejtz. Karakteristik
prcaktuese numerike e dyfaqsis sht masa e prerjes s drejt t tij.
Prerja e drejt e dyfaqshit sht kndi q prftohet nga prerja e
dyfaqshit me nj plan pingul me drejtzn e prbashkt (brinjn).
Dyfaqshi quhet i drejt kur ka prerjen e drejt . N kt rast
gjysmplanet (faqet) e tij thuhet se jan pingule.
E
Shkronj treguese e bashksis s prcaktimit t funksionit. Me
shkronjn shnohet numri i Neperit. sht numr irracional me vler
t prafrt 2,718. Shrben si baz e nj sistemi mjaft t prdorshm
logaritmesh, logaritmet natyrore q shnohen me simbolin .
Element (i nj bashksie). Nj bashksi prbhet nga elementt e saj.
Shnimi , tregon q sht elemet ( i prket) bashksis . N
bashksit numerike, elementt jan numra real. Element t
bashksis s shumkndshave jan trekndshat, katrkndshat,etj.
Ekstremume (t nj funksioni). Jan maksimumi (minimum) i nj
funksioni. Maksimumi (minimum) i tij jan vlera m e madhe ( m e
vogl) e funksionit n nj interval t bashksis s tij t prcaktimit.
Ekstremumet e funksionit n prgjithsi dallohen nga vlera m e madhe
(m e vogl) e tij. Prgjithsisht ekstremumet gjenden me ndihmn e
derivatit t par.
Ekuacion. Nj barazim shkronjor ku krkohet t gjendet vlera e
ndryshores (ose e ndryshoreve) q e vrtetojn. Me termin vrtetim
kuptojm kthimin e ekuacionit n barazim numerik t vrtet.
Ekuacione t njvlershm jan ekuacionet q i kan bashksit e
zgjidhjeve t barabarta.
Ekuacion i fuqis (grads) s par sht ekuacioni i forms ,
.
Ekuacion i fuqis (grads) s dyt sht ekuacion i forms
, .
148
Ekuacion trinom sht ekuacioni i forms , .
Zgjidhet me zvendsimin .
Ekuacion bikuadrat sht ekuacion trinom i forms ;i
cili zgjidhet me zvendsimin .
Ekuacioni logaritmik sht ekuacioni ku ndryshorja e panjohur sht nn
shenjn e logaritmit. N zgjidhjen e ekuacioneve logaritmike, n fillim me
ann e kushteve caktohet mjedisi, (bashksia e vlerave t lejuara).
Ekuacione trigonometrike elementare jan ekuacionet
. N ekuacionet trigonometrike rolin e ndryshores e luajn
vlerat e funksioneve trigonometrike. Pr t zgjidhur ekuacionet
trigonometrike bhen shndrrime algjebrike q i kthejn ata n
ekuacione elementare.
Ekuacioni i vijs n plan sht ekuacioni i forms ; do ift
numrash q vrteton ekuacionin ndodhet n vij dhe anasjelltas.
Ekuacioni i drejtzs n plan shkruhet me ndihmn e koefiientit kndor
dhe nj pike t drejtzs. T gjith format e tjera t ekuacionit t
drejtzes jan t njvlershme me kt form.
Ekuacionet e boshteve koordinativ jan; pr boshtin OX , , pr
boshtin OY, .
Ekuacioni i rrethit kur jepet qendra me koordinata dhe rrezja
shkruhet ;
Ekuacione t vijave t fuqis (grads) s dyt jan pr elipsin
, pr hiperboln , pr paraboln ose .

Ekuacionet e tangjentes ndaj vijave t fuqis s dyt shkruhen duke
zvendsuar koefiientin kndor me derivatin e par t funksionit n at
pik, . Pika sht pik e vijs.
N ekuacionin e pingules, zvendsohet n vend t koefiientit kndor t
tangjentes, koefiienti i pingules , q lidhet me at t tangjentes me
formuln .
Ekuacion eksponencial sht ekuacioni ku ndryshorja i merr vlerat n
eksponentin e fuqis. Shum zbatime kto ekuacione i kan n rastin kur
149
si baz e fuqive shrben numri i Neperit . Zgjidhja e ekuacioneve
eksponencial sht e lidhur me zgjidhjen e ekuacioneve logaritmik t
njvlershm me ta.
F
Shkronja q tregon bashksin e vlerave t funksionit.
Faktorial. sht numr natyror i barabart me prodhimin .
Shnohet shkurt Psh: .
Faktorizim (i polinomeve).Kthimi i nj shume algjebrike monomesh n
prodhim faktorsh numerik dhe shkronjor. Faktorizimi i polinomeve
bhet me vnien n dukje t nj monomi ose polinomi t prbashkt, me
formula dhe me grupime n kllapa.
Figur. Figura gjeometrike si koncept matematik sht bashksia e pikave
t planit ose t hapsirs, t cilat gzojn nj veti karakteristike.
Fjali me ndryshore. Jan pohime q shprehen me nj ose m shum
ndryshore matematike. Me fjalit me ndryshore (predikatet) kan vend
pohimet logjike si implikimi, njvlershmria, disjuksioni etj.
Bashksia ose mjedisi ku nj fjali matematike sht e vrtet quhet
bashksi e vlerave t vrtetsis.
Ka nj lidhje ndrmjet veprimeve logjike me fjalit me ndryshore dhe
veprimeve me bashksit e vlerave t vrtetsis q u korrespondojn.
Psh: Implikimit i prgjigjet nnbashksia ,
Disjuksionit i prgjigjet bashkimi ,
Konjuksionit i prgjigjet prerja ,
Njvlershmris i prgjigjet barazimi .
Forma t pacaktuara. Jan limite funksionesh numerike ku nuk mund t
zbatohen teoremat pr llogaritjet e tyre. N shkolln e mesme ndeshen
forma t pacaktuara t tilla si , , 0. , . Psh, nse n
llogaritjen e kemi dhe ,
themi q n kt rast kemi t bjm me formn e pacaktuar , sepse nuk

mund t zbatohet teorema = .
150
Format e pacaktuara kaprcehen me teknika llogaritse t ndryshme.
Formul matematike. sht nj barazim shkronjor q lidh ndryshore dhe
konstante n nj ekuacion matematik. N dhnien e nj funksioni,
formula matematike dhe bashksia e prcaktimit jan dyshja m e
ndeshur n tekstet shkollore.
Formulat matematike jan edhe sinteza t shprehjeve matematikore ose
t pohimeve e teoremave n matematik. Psh, teorema e Pitagors
sintetizohet me formuln .
Funksion (numerik). sht nj lidhje e veant ndrmjet dy bashksive.
Funksioni numerik sht nj relacion ndrmjet bashksive dhe Y , ku
do element nga bashksia iftohet (lidhet) me nj element t vetm
nga bashksia .
Bashksin e fillimit e shnojm me . Quhet bashksi e prcaktimit
ose e fytyrave t funksionit. Bashksia { }, e cila n prgjithsi
ndryshon nga e quajm bashksi e vlerave t funksionit, e shnojm
me . Bashksia quhet edhe bashksia e shmbllimeve dhe
. Funksione numerike jan funksionet ku dhe jan nnbashksi
t R.
N matematikn shkollore funksionet klasifikohen n disa lloje; t part
jan funksionet q jepen vetm me nj formul, funksione q cilt disa
here quhen dhe funksione t zakonshm. T till jan:
a) Funksioni prpjestimor i drejt me formuln , dhe
. Paraqitja grafike e tij sht nj drejtz q kalon nga origjina e
koordinatave.
b) Funksioni linear , dhe . Parqitja grafike e tij
sht nj drejtz dhe pozicioni i saj varet nga shenja e . Nse ,
kemi funksionin konstant .
c) Funksioni prpjestimor i zhdrejt me formuln , pr .
Paraqitja grafike e tij sht nj hiperbol barabrinjse.
d) Funksioni trinom i fuqis s dyt , dhe .
Paraqitja e tij grafike sht nj parabol e vendosur n pozicione q
varen nga shenja e dhe e dallorit .
151
e) Funksioni eksponencial sht nj funksion, madhsia e tij ndryshon n
varsi t nj ndryshoreje tjetr q ndodhet n eksponentin e nj fuqie.
Formula sht , dhe dhe Grafiku i funksionit
eksponencial ndodhet mbi boshtin OX dhe kalon n pikn .
Funksioni sht i anasjellti i funksionit logaritmik ku
dhe ) dhe ( ).
Grafikt e t dy funksioneve jan simetrik n lidhje me drejtzn .
f) Funksionet trigonometrike elementar jan dhe
. Funksionet trigonometrik jan funksione periodik me perioda
respektivisht , dhe . Dy funksionet e par jan t
kufizuar n segmentin [-1,1].
Disa funksione q gzojn cilsi t veanta jan edhe:
Funksione t prbr, t cilt n mnyr t shkurtuar mund ti cilsojm
si funksione, formula e t cilve prmban m shum se nj veprim
algjebrik.
Funksione ift (tek) jan prshkruar n termin iftsia e funksionit.
Funksione monotone (rrits dhe zbrits), madhsit dhe pr rastin e
funksionit rrits zmadhohen njkohsisht n varsi t njera tjetrs, kurse
n rastin zbrits, nse zmadhohet, zvoglohet.
Funksionet trigonometrike elementare, si u prmend m lart jan
funksione periodike. Vlerat e tyre dhe pr rrjedhoj edhe grafikt
prsriten periodikisht n intervale t caktuar. Intervali n kt rast
quhet period e funksionit.
Funksioni i anasjellt i funksionit t dhn , nuk duhet
ngatrruar me vlern e anasjellt t tij Funksioni i
dhn dhe funksioni i anasjellt prbhen nga ifte t radhitur dhe t
anasjellt t njri tjetrit. Psh, nse funksioni i dhn sht me ift
, i anasjellti i tij sht funksioni me ift .
Funksioni injektiv sht funksioni , , i till q nse
dhe .
152
Funksioni syrjektiv sht funksioni , i till q nga
bashksia e mbarimit t funksionit, q t plotsoj ekuacionin
.
Funksione bijektiv jan funksionet q gzojn njhersh cilsit e
injeksionit dhe syrjeksionit.
Funksione t dhn me disa formula jan funksione jo t zakonshm ku
iftimi i me bhet me m shum se nj veprim algjebrik, etj.
Psh: .
Fuqi (grada e monomit ose e polinomit). Nse polinomi prbhet vetm
nga nj ndryshore, si fuqi e tij merret ajo e monomit me fuqin m t
madhe, nse polinomi prbhet nga disa ndryshore, prcaktohet fuqia e
monomeve prbrs duke mbledhur fuqit e shkronjave n monom dhe
pastaj m e madhja e tyre prcakton fuqin e polinomit.
G
Shkronj q shnon qendrn e rndess n nj shumkndsh.
Njhersh shrben edhe si simbol i grafit t nj relacioni.
Grad. Njsi pr matje t kndit ose harkut. Nj grad shnohet me
simbolin dhe sht e barabart me pjes t harkut t rrethit.
Grada ka nnfishat e saj. Prbhet nga (minuta) harku dhe nga
(sekonda).
Grafik. (i funksionit numerik). Nse sht dhn me formul funksioni
, grafik i tij do t jet bashksia e pikave n plan
Grafikt e funksioneve jan t lidhur me nj sistem
boshtesh XOY n plan, ose OXYZ n hapsir.
Karakteristik dalluese e grafikut t nj funksioni sht ekzistenca e nj
pikprerje t vetme t grafikut me drejtzn .
Grafik. (t disa funksioneve t thjesht). Jan drejtza, parabola,
hiperbola, sinusoida, kosinusoida, etj (figurat).
153
Graf (i relacionit). sht bashksia e ifteve t radhitur t nj relacioni,
ku elementi i par merret nga bashksia e fillimit dhe elementi
korrespondues merret nga bashksia . Shnimi i grafit sht
. Kuptimi i grafit e prmban at t grafikut t
funksionit.
Gjatsi. sht numri real q shpreh largesn ndrmjet dy pikave.
Gjatsi e harkut. Duhet dalluar nga masa e harkut. S pari, gjatsia dhe
masa e harkut maten me njsi t ndryshme. Gjatsia e harkut shprehet
me njsit e gjatsis dhe tregohet me formuln , ku
gjatsia e harkut, masa n grad e harkut,dhe rrezja e rrethit
ku sht vendosur harku.
Gjatsia e segmentit. Gjatsia e segmentit [AB], shnohet AB dhe matet
me largesn ndrmjet pikave A dhe B. Gjatsia e segmentit sht nj
numr pozitiv. Nse AB=0, pikat A dhe B jan t puthitura.
Gjatsia e vektorit. Gjatsi e vektorit , shnohet dhe sht e
barabart me largesn ndrmjet origjins A dhe ekstremitetit B t
vektorit.
Gjendje e ndrsjellt (e vijave). Karakterizohet nga pikat e prbashkta
ose jo t vijave. Nse vijat shprehen me ekuacione, ather gjendja e
ndrsjellt sht e lidhur me numrin e zgjidhjeve t sistemit t
ekuacioneve.
154
Gjysmdrejtz. do pik q ndodhet n drejtz e ndan at n dy
gjysmdrejtza. Pika quhet origjin e gjysmdrejtzave.
Gjysmhapsir. do plan e ndan hapsirn n dy gjysmhapsira.
Gjysmplani. do drejtz e ndan planin n dy gjysmplane.
Gjysmsegment; (Gjysminterval).
Shnohet . sht nnbashknsi e numrave
real.
Shnohet . sht nnbashksi e numrave
real.
H
Shkronj q shnon homotetin e piks ose t figurs.
Hapsir. Koncept themelor (fillestar) n filozofi, matematik, fizik etj.
N matematik zgjidhet nj sistem me tre boshte koordinativ me
ndihmn e t cilit prcaktohet vendodhja e figurave, e trupave dhe bhen
llogaritje t madhsive t tyre. Hapsira n matematik mund t jet me
m shum se tre prmasa.
Hapsir (e rezultateve). N teorin e probabilitetit bashksia e
rezultateve t nj prove (eksperimenti), quhet hapsir e rezultateve.
Shnohet me shkronjn . Psh, n hedhjen e nj kubi me gjasht faqe
kemi ={1,2,3,4,5,6} dhe = 6.
N problemat e probabilitetit prcaktimi i dhe gjetja e n bhet me
skema dhe diagrama t ndryshme (skema e pems, diagrami kartezian,
etj).
Hers. sht rezultati i pjestimit t dy numrave; rezultati i nj raporti
numrash. Hersi ekziston me kushtin esencial, q n raportin
Hersi i progresionit gjeometrik sht numri me simbolin , i barabart
me raportin e dy kufizave t njpasnjshme t progresionit, .
Hiperbol. sht vija e fuqis s dyt, grafiku i ekuacionit
. Hiperbol barabrinjse quhet dhe paraqitja grafike e
varsis prpjestimore t zhdrejt . N
gjeometrin e vijave t fuqis s dyt, hiperbola prkufizohet edhe si
bashksi e pikave n plan, ku ndryshesa nga dy pika t planit sht
155
madhsi konstante. Pikat fikse t planit quhen vatra.
Nse diferenca e largesave sht dhe largesa ndrmjet vatrave sht
, raporti quhet jashtqendrsi e hiperbols dhe prcakton
afrsin e degve t saj nga boshti Hiperbola ka edhe dy asimptota
t pjerrta me ekuacione .
Hipotenuz. Brinja m e madhe e nj trekndshi knddrejt dhe q
ndodhet prball kndit t drejt.
Hipotez. sht nj pohim, q konsiderohet i njohur n matematik dhe
shrben si premis, (kusht) fillestar pr vrtetimin e nj teoreme, etj.
Histogram. sht nj diagram me shtylla t bashkuara, me baz
boshtin horizontal dhe q prdoret n statistikn matematike pr
studimin e shprndarjes statistikore. Lartsia e do shtylle drejtkndshe
tregon vlern e denduris (frekuencn) e ndeshjes s nj popullimi t
dhn q studjohet.
Homoteti. sht nj shndrrim (transformim) piksor i nj figure, i
karakterizuar nga nj qendr O dhe nj koefiient . Shnohet
Gjat homotetis nuk ruhet largesa ndrmjet pikave. N
homotetin nse pika M ka si shmbllim pikn , ekziston
lidhja vektoriale .
Gjat homotetis drejtza shndrrohet n drejtz paralele, rrethi n rreth
me rreze t ndryshme, etj. N prgjithsi n homoteti ruhen format e
figurave, por ndryshojn prmasat. Homotetia sht nj prgjithsim i
shndrrimit gjeometrik t ngjajshmris.
I
Shkronj simbol i shndrrimit gjeometrik t izometris. sht
simbol i vektorit njsi t boshtit t abshisave .
Identitet. Nj barazim shkronjor q sht i vrtet pr t gjitha vlerat e
lejuara t shkronjave q figurojn n t. Psh, ,
.
Identitete t rndsishme. Prdoren pr shumzime t shkurtuara ose
faktorizime dhe jan: ;
; ;
156
;
;
Identitetet trigonometrike shrbejn pr t zhvilluar aftsit

e nxnsve n prdorimin e formulave trigonometrike.
Implikim logjik. sht pohim logjik i prbr nga dy pohime t thjeshta
dhe t lidhur me shenjn . Kjo shenj shoqrohet me fjalt sjell,
ather, rrjedh, etj.
Implikim logjik i vrtet sht teorem.
N simbolin e implikimit logjik t vrtet
shrben si kusht dhe si
prfundim. Nga tabela duket q pohimi
nuk sht i vrtet vetm n rreshtin e dyt. (figura)
Implikimi logjik
Implikimi i anasjellt i sht . N rastin e vrtetsis
s tij, rrjedh vrtetsia e teorems s anasjellt t nj teoreme t dhn.
Induksion. Koncept filozofik, social, matematik. Mnyr arsyetimi, me
ann e s cils, duke u mbshtetur n fakte t veanta, arrihet n nj
prfundim t prgjithshm.
Induksion matematik. (parimi i induksionit matematik). Le t kemi nj
pohim p(n), formulimi i t cilit prmban ndryshoren dhe t provojm
se ky pohim sht i vrtet pr do vler t . Pr kt mjafton t
provojm se a) pohimi sht i vrtet pr ; kjo bhet duke i
dhn vlera , b) nga vrtetsia e p(n) pr rrjedh vrtetsia pr
. Ather pohimi p(n) sht i vrtet pr do .
Inekuacion. Jan dy shprehje numerike dhe shkronjore t lidhura me
shenjat ose . Formohet mosbarazimi numerik. Nga
mosbarazimet shkronjore veohen si inekuacione ato q vrtetohen
(kthehen n mosbarazime numerike t vrteta) pr bashksi t caktuara
t ndryshoreve. Inekuacionet dallohen nga mosbarazimet identike. Psh,
sht mosbarazim identik, kurse
sht inekuacion. Inekuacionet jan t fuqive t ndryshme, n form
prodhimi dhe thyese, eksponecial, logaritmik, trigonometrik,
irracional, etj.
157
Infinit. Simboli .
Plus infinit, simboli , minus infinit, simboli . Nuk jan numra,
por shenja (simbole) t rndsishme matematike t pafundsis s
bashksive numerike ose t pakufizueshmris s disa figurave
gjeometrike (drejtza etj).
Shenja ka kuptim matematik .
Informacion statistikor. sht rezultat i nj studimi t nj bashksie n
jetn e prditshme, duke prdorur simbolet matematike dhe duke
llogaritur tregues t ndryshm. Terminologji t informacionit statistikor
jan: popullimi, individt, tiparet, moda, mesorja, dispersioni, shmangia
mesatare katrore, diagramat, shprndarja statistikore etj.
Integrali i pacaktuar. Shnohet me simbolin sht bashksia e
primitivve t nj funksioni t dhn. Primitiv i sht
funksioni i till q
Integrali i caktuar. Shnohet me simbolin dhe sht nj
numr i barabart me , ku sht primitiv i
funksionit
Integrali i caktuar ka zbatime t shumta dhe t rndsishme ve
matematiks dhe n fizik, etj. N shkolln e mesme integrali i caktuar
mat disa lloje siprfaqesh vij prkulura (trapez vijprkulur).
Interval (numerik). sht nnbashksi e bashksis s numrave real.
Shnohet: . Intervale t rndsishm jan
, , , etj.
Izometri. sht shndrrim (transformim) gjeometrik i pikave dhe figurave
ku si kusht prcaktues sht ruajtja e largess ndrmjet dy pikave fardo
t nj figure. Izometri jan zhvendosja paralele, rrotullimi, simetria
qendrore, simetria boshtore, etj. Dy figura izometrike puthiten, ato
quhen edhe kongruente.
J
-sht simbol i vektorit njsi t boshtit koordinativ OY.
158
Jashtqendrsi. Nj raport karakteristik n vijat e fuqis s dyt, q
prcakton shkalln e deformimit t figurave. Shnohet me shkronjn .
Pr do vij t fuqis s dyt jepet koncepti i vlers s . Pr elipsin
kemi , pr hiperboln , pr paraboln .
K
- sht simbol i vektorit t boshtit OZ n hapsir.
Katet. Brinj t trekndshit knddrejt prball kndeve t ngusht. Si
madhsi jan m t shkurtra se hipotenuza.
Katrkndsh. Shumkndsh me katr knde, katr brinj dhe dy
diagonale. N gjeometrin e shkolls s mesme shqyrtohen
katrkndshat e myst, t cilt ndodhen n t njjtin gjysmplan t
prcaktuar nga zgjatimi i do brinje.
Katror. Katrkndsh me brinj t barabarta dhe knde t drejt.
Diagonalet e katrorit jan t barabarta dhe pingule. Katrori gzon t
gjitha vetit e drejtkndshit dhe rombit.
Knd. Pjes e planit e kufizuar nga dy gjysmdrejtza me t njjtn
origjin. Origjin quhet kulm i kndit, kurse gjysmdrejtzat brinj t tij.
Knd i ngusht; masa e kndit sht n intervalin ] .
Knd i drejt; masa e kndit sht e barabart me .
Knd i gjer; masa e kndit sht n intervalin ] [.
Knd i shtrir; masa e kndit sht e barbabart m .
Knd i plot; masa e kndit sht e barabart me .
Knde (harqe trigonometrik). Duke marr njrn brinj t kndit si
origjin dhe brinjn tjetr, q rrotullohet n drejtim orar (knde
negative) dhe antiorar (knde pozitiv), prcaktojm kshtu kndet
(harqet) trigonometrik. Masa e kndeve trigonometrik sht e
pakufizuar.
Dy drejtza prerse formojn ose dy knde t kundrt n kulm, ose dy
knde shtues (me shum .
Knde plotsues jan kndet e ngusht t trekndshit knddrejt me
shum 90 grad.
159
Knd dyfaqsh (dyfaqsh); knd n hapsir, i formuar nga dy
gjysmplane me brinj t pbashkt. (shiko dyfaqshin). Knd i jashtm (i
trekndshit, i shumkndshit); kndi shtues i nj kndi t
shumkndshit. Njra brinj sht zgjatim i brinjs s kndit t
brendshm dhe tjetra e prbashkt. Knde me brinj paralele, nse jan
t ngusht jan t barabart si mas dhe nse njeri sht i ngusht dhe
tjetri sht i gjer, e kan shumn 180 grad.
Knde me brinj pingule (njlloj si kndet me brinj paralel).
Knde n rreth: kndi qndror i formuar nga dy rreze.
Kndi rrethor i formuar nga dy korda me njrin skaj t prbashkt.
Knd i formuar nga korda dhe tangjentja, me kulm n pikn e takimit t
tangjentes me rrethin.
Koefiient. Numri q shumzon pjesn shkronjore t nj monomi t
kthyer n trajt t rregullt (pasi jan br t gjitha veprimet e
mundshme).
Koefiient kndor. Nse kemi dy pika t nj drejtz me koordinata
dhe , numri quhet koefiient kndor
i drejtzs. Koefiienti kndor i nj drejtze sht i barabart edhe me
, ku sht kndi q formon drejtz me kahun pozitiv t boshtit
OX. Koefiienti kndor i drejtzs tangjente me grafikun e funksionit
, n pikn sht .
Koefiient binomial. Shnohet dhe sht koefiienti i
zbrthimit t binomit t Njutonit
= .
Koefiient ngjashmrie. sht numri i barabart me raportin e brinjve
homologe n shumkndshat e ngjashm.
Kombinacione. N kombinatorik, jan nnbashksi me element t
nj bashksie t dhn me element. Numri i tyre jepet me formuln
.
Kombinatorik. Deg e matematiks q merret me numrimin e
elementve t nj bashksie.
Kon. Trup i rrumbullakt n gjeometrin n hapsir. Fitohet nga
160
rrotullimi i nj trekndshi knddrejt rreth njrit prej kateteve, (koni i
drejt rrethor). Koni barabrinjs fitohet nga rrotullimi i nj trekndshi
barabrinjs rreth njrs nga lartsit e tij.
Koncept matematik. Bashksia e vetive m t qnsishme q dallojn nj
objekt n matematik.
Koncept themelor (fillestar), koncept n matematik q nuk prkufizohet
(shiko: drejtzn, bashksin, etj).
Koncept i prkufizuar; koncept q cilsohet me ann e nj bashksie dhe
t nj vetie karakteristike; (trekndshi, segmenti, etj).
Kongruenc e figurave. Figura kongruente jan ato figura q puthiten.
Karakteristik e kongruencs (shndrrimit kongruent) sht forma dhe
prmasat e njjta. Shndrrime kongruente jan izometrit. N
matematikn shkollore objekte t veant t studimit t saj jan rastet e
barazimit t trekndshave. Mjaftojn t paktn tre element t
barabart (njra brinj), q dy trekndsha t jen kongruent.
Konjuksion. sht lidhja ndrmjet pohimeve matematike e shprehur me
lidhsen logjike . Simbol i saj sht . Nj pohim konjuksion sht
i vrtet kur t dy pohimet prbrs t tij jan t vrteta. Konjuksionet e
fjalive me ndryshore jan tregime n gjuhn logjike t sistemeve
algjebrik.
Koordinat. Njri nga numrat e ifit t radhitur , (ose treshes se
radhitur ), q caktojn pozicionin e piks n plan (hapsir). T
tilla jan abshisa, ordinata (ose aplikata).
Kord. Segment q bashkon dy pika t rrethit ose sfers.
Krahasim i funksioneve. Caktimi i shenjs s ndryshess (diferencs) s
vlerave t dy funksioneve. N matematik njlloj krahasohen numrat,
shprehjet shkronjore, etj.
Kuadrant. Nj sistem koordinativ n plan (hapsir) e ndan planin
(hapsirn) n katr (tet) kuadrante. Kuadrantet n hapsir quhen dhe
oktante. Kuadrantet dallohen ndrmjet tyre nga shenjat e koordinatave
t pikave q ndodhen n to.
Kub. Shumfaqsh n hapsir me gjasht faqe t barabarta katrore.
Kuboid. Shumfaqsh n hapsir me t paktn katr faqe drejkndsha.
161
Kufiz (e nj vargu numerik). Element i nj vargu numerik q ka nj
vendodhje t caktuar n t. Kufiza e prgjithshme e vargut numerik sht
nj formul me ndryshore , ku . Duke i dhn vlerat ,
marrim t gjitha kufizat e vargut numerik.
Kufizueshmria e funksionit. (funksion i kufizuar). Nga pikpamja
gjeometrike sht ekzistenca e drejtzave paralele me boshtin OX,
drejtza q jan mbi ose nn grafikun e nj funksioni. Funksioni sht i
kufizuar nga lart ose nga posht; kur ekzistojn njkohsisht dy drejtza
t tilla, funksioni sht i kufizuar nga lart dhe nga posht.
Kufizueshmria e nj funksioni n fakt sht krahasimi i vlerave t tij me
nj funksion konstant.
Kulm. Pik q ka nj pozicion t caktuar n lidhje me pikat e tjera t nj
figure gjeometrike. Vijat e fuqis s dyt si elipsi, hiperbola, parabola
kan kulme, pozicionet e t cilave saktsohen me formula t dhna. Psh,
parabola ka si kulm pikn m kordinata ku
dhe ; .
Kundrshembull. Nj shembull q kundrshton nj pohim t veant dhe
n fakt e bn at t pavrtet. Metoda e kundrshembullit prdoret
shum n matematik n vrtetimet e pohimeve t anasjellta. Ajo
bazohet n logjikn matematike t pavrtetsis s konjuksionit .
Kuptimi gjeometrik (i derivatit). Vlera e derivatit t nj funksioni n nj
pik sht e barabart me koefiientin kndor t tangjentes s hequr
ndaj grafikut t funksionit n at pik.
Kuptimi mekanik (i derivatit). Vlera e derivatit t funksionit n nj pik
sht shpejtsia e astit e ndryshimit t funksionit.
Kusht i mjaftueshm. Kushti n nj teorem t anasjellt ose prfundimi
n nj teorem direkte.
Kusht i nevojshm. Kushti n nj teorem direkte ose prfundimi n nj
teorem t ansjellt.
Kusht i tangjencs. N vijat e fuqis t dyt si rrethi, elipsi, hiperbola,
parabola, ekzistoj lidhje t caktuara t koefiientve t tyre me
koefiientt e drejtzs , q kjo e fundit t jet tangjent ndaj
162
ktyre vijave. Problemi kthehet n krkesn q sistemi i ekuacioneve t
vijs dhe drejtzs t ket nj zgjidhje t vetme.
L
Larges. Nj kuptim fillestar n gjeometri dhe q shprehet me nj numr
pozitiv. Largesa ndrmjet dy pikave dhe llogaritet
me formuln:
= .
Largesa ndrmjet dy drejtzave (planeve) paralel sht gjatsia e nj
pinguleje t prbashkt t tyre. Pr largesn e nj pike nga nj
drejtz (plan) ka formul t caktuar.
Lartsi. sht largesa e nj kulmi t nj shumfaqshi nga njra prej
brinjve q nuk kalojn nga ajo pik, (lartsi e trekndshit, e
paralelogramit etj).
Lidhse logjike. Jan lidhse t gjuhs s folur, q bashkojn pohime t
logjiks matematike. Shiko disjuksionin ( ), konjuksionin ( ),
implikimin ( ), etj.
Limit. sht nj ordinat e sistemit numerik ku grumbullohet nj
pafundsi e vlerave t nj funksioni, kur vlerat prgjegjse t ndryshores
grumbullohen rreth nj abshise t caktuar.
N kuptimet ( ose , vlerat e ndyshoreve
, grumbullohen n zonat. e pafundsis dmth
pr do ose pr do . Simboli
sht kuptimi i limitit t funksionit , kur .
Simboli sht kuptimi i limitit t vargut numerik.
Logaritm. I nj numri t dhn me nj baz t dhn dhe i
shkruar sht eksponenti q ngre n fuqi bazn pr t
dhn numrin . Esht e vrtet njvlershmria
). Shnojm q dhe . Simboli
sht logaritmi natyror , ku baza sht numri i Neperit ; (shiko
termat e fuksionit eksponencial dhe logaritmik).
Lugt(i,e). Form e grafikut t nj funksioni. N kt rast po t hiqet
tangjentja n do pik t grafikut, ky
163
sht i vendosur mbi tangjenten.
M
Madhsi. Cilsi e sendeve ose objekteve q mund t shprehet me numra
(mund t matet). Madhsi e pandryshuar ( konstante) shprehet me nj
numr t pandryshuar. Madhsi e ndryshueshme (variabl) shprehet me
numra q ndryshojn. N matematik madhsit pandryshuara
shnohen zakonisht me shkronjat , kurse madhsit e
ndryshueshme me shkronjat etj.
Madhsi P.M.M (P.M.V). Jan funksione q pr ose , kan
respektivisht limite ose . Nse funksioni sht p.m.m pr
ose , i anasjellti i tij sht p.m.v pr kto vlera t
. Psh, funksioni sht p.m.m pr , kurse funksioni

sht p.m.v po pr kto .
Maksimum (minimum) i funksionit. (Shiko termin ekstremumet e
funksionit).
Mas e harkut ( e kndit). sht rezultat i matjes n grad ose n radian
t nj harku (kndi) t dhn.
Matje.( e segmenteve, siprfaqeve, vllimeve, etj). sht nj krahasim me
njsit respektive t ktyre objekteve.
Mesatare. Vler e nj tipari sasior pr nj popullim t caktuar n
statistikn matematike.
Mesatarja aritmetike sht; ;
mesatarja gjeometrike sht; .
sht vrtet teorema e mesatareve:
; ).
Mesme(e). (shiko kuptimin e mesatares).
Mes i segmentit. sht pika e barazlarguar nga skajet e segmentit. Kjo
pik n gjeometrin plane gjendet duke ndrtuar me kompas dhe vizore
prmesoren e segmentit.
Mesore. N gjeometrin plane sht segmenti q n nj trekndsh
bashkon nj kulm t tij me mesin e brinjs prball. N statistikn
matematike, mesorja sht nj vler e tiparit sasior q n nj varg t
164
radhitur vlerash t tij sht e barazlarguar nga skajet, kur vargu ka nj
numer tek kufizash. N rastin e nj vargu me numr ift kufizash,
mesorja sht e barabart me gjysmshumn e kufizave t mesit.
Metoda e koefiientve t pacaktuar. Prdoret pr t gjetur koefiientt
e polinomit hers, n veprimin e pjestimit t dy polinomeve.
Mnyra e dhnies s funksionit. M e ndeshura n matematikn
shkollore sht metoda analitike (metoda e formuls). Funksioni
numerik mund t jepet edhe me disa mnyra t tjera. T tilla jan grafiku,
diagrama karteziane, diagrama shigjetore, tabela e vlerave, etj.
Mjedis. Bashksia numerike e vlerave t lejuara t nj ekuacioni. Nse kjo
bashksi nuk jepet, ather prcaktohet me vendosjen e disa kushteve.
(shiko bashksin e prcaktimit t nj funksioni). N prgjithsi bashksia
e zgjidhjeve t ekuacionit sht nnbashksi e mjedisit t tij.
Mod. Me kt term, emrtohet n statistikn matematike tipari i nj
popullimi q ka ndeshjen (dendurin) m t madhe. Mund t ndodh q
nj popullim t ket m shum se nj mod.
Model matematik. Pr nj problem t dhn t praktiks, duke futur
simbole dhe relacione matematike, themi se kemi ndrtuar modelin
matematik t tij. Psh, ekuacioni q prdoret pr zgjidhjen e nj problemi,
sht nj model tipik matematik. Matematizimi i situatave t ndryshme
realizohet nprmjet modeleve matematike.
Mohim. sht i kundrti i nj pohimi t dhn. Mohimi arakterizohet
nga vlera t kundrta vrtetsie. Nse nj pohim e shnojm me ,
mohimin e tij e shnojm me dhe e lexojm . Mohimi sht nj
pohim i prbr si edhe konjuksioni, implikimi etj. Tabela e vrtetsis q
lidh dhe prdoret me sukses n gjeometri n vrtetimet me ann e
kundrshembullit.
Monom. Shprehje numerike dhe shkronjore q prmban vetm veprimin
e shumzimit dhe t ngritjes n fuqi. Numri q vendoset para shkronjave
t nj monomi n t cilin jan kryer t gjitha veprimet e mundshme,
quhet koefiient. Monome t ngjajshme jan monomet q ndryshojn
vetm nga koefiienti.
Monotonia e funksionit. (shiko funksionet monotone).
165
Monotonia e funksionit studjohet duke kontrolluar shenjn e derivatit t
par t funksionit n bashksin e tij t prcaktimit. Nse
funksioni sht rrits, nse funksioni sht zbrits dhe n
rastin kur pr , funksioni sht konstant.
Mosbarazim. Shprehje shkronjore dhe numerike t lidhura me shenjat
.
Myst(i,e). Form e grafikut t nj funksioni. N kt rast po t hiqet
tangjentja n do pik t grafikut, ky sht i vendosur nn tangjenten.
N.
Shkronj treguese e bashksis s numrave natyror.
Natyror (numr). Element i bashksis s numrave natyror
. Numrat natyror prdoren n numrimin e elementve t
bashksive kur sht e mundur t bhet kjo. Bashksia e numrave
natyrore N sht nnbashksi e bashksive Z,Q, dhe R.
Ndrtime gjeometrike (me kompas dhe vizore).
Ndrtimi i prmesores s segmentit, prgjysmores s kndit, ndrtimi i
trekndshave kur jepen element t mjaftueshm, jan ndrtime
themelore dhe realizohen me kompas dhe vizore. N historin e
matematiks, n antikitet ka pasur mjaft diskutime pr ndrtimet
gjeometrike q mund t kryheshin vetm me kompas dhe vizore.
Ndryshore. Madhsi q merr vlera t ndryshme numerike sipas kushteve
n nj problem t dhn. Madhsit ndryshore (variabla) shnohen
zakonisht me shkronjat , etj. Format e funksioneve numerike,
ekuacionet, inekuacionet, etj jan lidhje numrash dhe ndryshoresh.
Ndryshes e progresionit. Nj varg i cili sht progresion arithmetik
karakterizohet nga nj ndryshes konstante e do dy kufizave t
njpasnjshme t tij.
Ndryshore e rastit. Jan madhsi numerike, karakteristike n statistik.
Kto madhsi n nj prov t caktuar (eksperimet) marrin vlera
plotsisht t caktuara.
Nnbashksi. Do t themi se bashksia B sht nnbashksi e A nse do
element i B bn pjes ( i prket) n A. N kt rast B quhet nnbashksi
e A dhe shnohet me simbolin . Ka vend nj pohim i rndsishm
166
.
Ngjarje. Element n teorin e probabilitetit. Kur shqyrtojm nj prov t
caktuar me bashksi t rezultateve , do nbashksi e quhet ngjarje.
Ngjarjet shnohen me shkronjat e mdha t alfabetit , etj. Kemi
Ngjashmri e figurave. Rast i veant i shndrrimit homotetik pr .

(Zmadhim ose zvoglim i figurave). N shndrrimin e ngjashmris figurat
ruajn formn dhe ndryshojn prmasat.
Ngjashmri e shumkndshave. Shumkndshat (trekndshat)
prkufizohen si t ngjashm kur ruajn madhsin e kndeve dhe kan
raport konstant t brinjve homologe. N rastin e ngjashmris s
shumkndshave n dallim nga ngjashmria e trekndshave, nuk
mjaftojn vetm barazimi i kndeve.
Njvlershmri (ekuivalenc). Koncept i rndsishm ku mbshtetet
zgjidhja e ekuacioneve, inekuacioneve dhe sistemeve t tyre.
Njvlershmria e dy ekuacioneve (inekuacioneve) sigurohet nga barazimi
i bashksive t zgjidhjeve. Psh, kur duhet t zgjidhim nj ekuacion, ne
duhet t bjm shndrrime t tij pr t arritur n nj ekuacion t
thjesht q zgjidhet me mend. Por shndrrimet duhet t jen t
njvlershme. Shndrrimet e njvlershme bazohen n teorema t
njvlershmris.
Numr. sht koncept themelor (fillestar) i matematiks dhe nuk jepet
prkufizim pr t. Ilustrohet si vler q paraqet nj sasi t veant.
Trajtat e sotme t numrave t shkruar q prdoren, bazohen n sistemin
numerik arab, (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9) i cili gradualisht dhe me sukses
zvendsoi sistemin romak. Numrat natyror (kardinal) jan numrat me
t cilt numrohet 1,2,3,. Numrat e plot kan 0 dhe numrat e kundrt
t numrave natyror -1,-2,-3. Numrat racional jan thyesat, q jan
rezultat i pjestimit t numrave t plot me numra natyror.
Ndrmjet dy thyesave ka nj pafundsi numrash t tjer. Numrat
irracional nuk mund t shprehen si thyesa, ata jan numra dhjetor t
pafundm joperiodik. T tille jan , etj. Nga grumbullimi i
numrave t msiprm formohet bashksia e numrave real R. Numrat e
167
forms , ku dhe ; quhen numra kompleks dhe
formojn nj bashksi t veant C.
Numr ift. Numr q plotpjestohet me numrin . Dallohet se shifra e
fundit, ajo e njsheve sht 0, ose 2,4,6,8.
Numr tek. Numr q nuk plotpjestohet me 2. Shifra e njsheve sht nj
nga numrat {1,3,5,7,9}.
Numr dhjetor. Numr me presje. Prbhet nga pjesa e plot dhe ajo
dhjetore. Psh, n numrin 2,3725 pjesa e plot sht 2 dhe dhjetorja
0,3725. do numr dhjetor merret nga pjestimi i thyesave. Prjashtim
bjn numrat dhjetor t pafundm dhe joperiodik (irracional). N
matematikn shkollore ka ushtrime pr kthimin e numrave dhjetor (jo
irracional) n thyesa dhe anasjelltas. Numrat dhjetor dallohen n t
fundm dhe t pafundm. Numrat dhjetor t pafundm ndahen n
periodik (racional) dhe joperiodik (irracional).
Numr i elementve (t bashksis). Simboli sht . sht numr
natyror dhe ekziston pr bashksit e fundme.
Numr i prbr. Numr q zbrthehet n faktor t thjesht, (shiko
numrat e thjesht).
Numr i thjesht (prim). Numr natyror i ndryshm nga 1 dhe q ka si
pjestues vetm numrin 1 dhe veten.
Numr pozitiv (negative). Numra t vendosur djathtas (majtas) origjins
n boshtin numerik.
O
Shkronj q shnon qendrn e nj rrethi, origjinn e nj sistemi
koordinativ, etj.
Objekte themelore (fillestare). Objekte matematike q nuk prkufizohen,
por ilustrohen me modele t prafrta t realitetit. T till jan psh,
numri, bashksia, drejtza, etj.
Objekte t prkufizuara. Objekte t matematiks q prcaktohen
nprmjet bashksis ku bjn pjes dhe t nj cilsie karakteristike. N
matematik pr objektet e prkufizuar ekzistojn edhe prkufizime
dinamike (lvizore), psh, pr gjysmdrejtzn, gjysmplanin, etj.
168
Ordinat. Numr real, vlera absolute e t cilit tregon largesn e nj pike
t boshtit OY nga origjina O e sistemit koordinativ.
. Lidhse n logjikn matematike. Simboli sht . Tregon nj
lidhje ndrmjet dy pohimeve matematike. Ky pohim i prbr quhet
disjunksion. Nse dy fjali me ndryshore lidhen me lidhsen ,
bashksit e vlerave t vrtetsis s tyre bashkohen. N
kombinatorik lidhsa sht tregues i parimit t mbledhjes.
Ordinat n origjin. sht ordinata e piks ku nj drejtz pret boshtin
OY. Nse drejtza jepet me ekuacionin , ordinata n origjin
sht .
Origjin. Pika, e cila n boshtin numerik ose n sistemin koordinativ,
merret si fillim pr matjen e koordinatave. Termi origjin lidhet edhe me
skajin e fillimit t nj vektori.
Ortoqendr. Pika e prerjes s lartsive t nj trekndshi. Vrtetohet se
tri lartsit e nj trekndshi priten n nj pike, e cila sht ortoqendra.
P
Shkronj simbol i perimetrit t nj shumkndshi, t rrethit, etj.
Pafundsi (n matematik). Nj koncept abstrakt dhe i
paprfytyrueshm pr nxnsin. Duke prdorur krahasimin me numra sa
t duam t mdhenj (ose t vegjl), jepet n kt
mnyr me simbole, kuptimi i pafundsis ose infinitit:
q
Paralelogram. Katrkndsh me brinjt e kundrta paralele. Veti e
zbatuar e tij sht prgjysmimi i diagonaleve n pikn e prerjes.
Parametr. Nj shkronj e vogl e alfabetit; ajo merr vetm disa vlera t
caktuara n nj problem t dhn.
Parim. Nj pohim n matematik me zbatime t shumta dhe nga i cili
rrjedhin shum teorema. Parimi i Kavalierit jep rrugn pr llogaritjen e
vllimeve t trupave n hapsir.
Parimi i mbledhjes (shumzimit). N kombinatorik prdoret n
zgjidhjen e shum problemave.
Period. N funksionet periodik sht intervali n boshtin numerik ku
sht prcaktuar forma e grafikut t funksionit. E gjith bashksia e
169
prcaktimit ndahet n intervale me gjatsin e periods, ku grafiku i
funksionit sht i njjt. Pr t ndrtuar grafikt e funksioneve
periodik, mjafton t ndrtohet grafiku i tyre n nj interval me gjatsin
e periods.
Periodik. Numr periodik sht numri dhjetor ku nj pjes e tij pas
presjes dhjetore prsritet pafundsisht. T till jan psh 1,333333 =
1(3), numr dhjetor periodik me period ; 2,07323232 = 2,07(32),
numr dhjetor periodik me period (32), ku ekziston edhe nj
paraperiod ( .
Prbrja e funksioneve. (shiko funksionin e prbr).
Prfshirja. Koncept i lidhjes s dy bashksive. Simboli lexohet
prshihet n , sht nnbashksi e . (shiko termin e
nnbashksis).
Prfundim. Pjes e teorems; sht sintez e asaj q krkohet t
vrtetohet. Paraqitet me simbole matematike. N implikimin e vrtet
, pohimi sht prfundimi.
Prftuese. sht drejtza ose vija n hapsir q n nj rrotullim rreth nj
boshti ose pike, prfton nj siprfaqe t caktuar, (siprfaqe konike,
cilindrike etj).
Prgjysmore e kndit. Gjysmdrejtza q e ndan kndin n dy pjes t
barabarta. Boshti i simetris s nj kndi.
Prkatsi. Koncept q prcakton elementt e nj bashksie. Simboli
sht , lexohet sht element i bashksis A. Prkatsia sht
determinuese n dhnien e nj bashksie.
Prkmbim. Nj radhitje e elementve t nj bashksie. sht i
barabart me numrin e prkmbimeve t nj bashksie me element.
Parimi i shumzimit sht prcaktues n llogaritjen e numrit t
prkmbimeve.
Prkulshmri (e grafikut). Form e nj vije ose e grafikut t nj funksioni,
q lidhet me vendosjen e tij kundrejt tangjentes, (shiko konceptet i
lugt, i myst). Prkulshmria e grafikut t nj funksioni prcaktohet
nga studimi i shenjs s derivatit t rendit t dyt, . Dy vija me
prkulshmri t ndryshme lidhen me nj pik infleksioni.
170
Prmesorja e segmentit. Drejtz pingule n mesin e segmentit (brinjs s
nj shumkndshi). Ndrtohet me kompas dhe vizor, (bosht simetrie i
segmentit).
Pi grek (). Shkronj e alfabetit grek, numr irracional me vler t
prafrt 3.14 . Prdoret n matematik, n llogaritje t lidhura me
rrethin, sfern etj.
Piramid. Shumfaqsh i prbr nga trekndsha me nj kulm t
prbashkt dhe nj shumkndsh i formuar nga brinjt e trekndshave
dhe q quhet baz.
Piramid e rregullt; baza sht shumkndsh i rregullt dhe pingulja nga
kulmi n baz (lartsia) kalon n qendrn e bazs.
Pjestim. Veprim arithmetik ndrmjet dy numrave real, shnohet ,
sht i pjestueshmi dhe pjestonjsi. Pjestimi sht i mundur vetm
kur . Rezultati i pjestimit quhet hers. Nse hersi shnohet me ,
ather kemi = dhe nga ku Shpesh her dallojm pjestimin
nga plotpjestimi. N rastin e pjestimit, prve hersit , ekziston edhe
nj numr tjetr q quhet mbetje dhe kjo marrdhnie shkruhet
, ku . Nse e ritheksojm, numri thuhet se
plotpjestohet nga numri . Nse kemi dy numra dhe t cilt
shkruhen dhe , ather quhet pjestues i prbashkt i
numrave dhe .
Dy numra mund t ken shum pjestues t prbashkt, m i madhi i
tyre shnohet dhe quhet . Lexohet pjestuesi m i madh i
prbashkt i dhe . Nqs numrat dhe quhen reciprokisht
t thjesht.
Pjestim i polinomeve. N matematik ka vend veprimi i pjestimit t
polinomeve. sht i njohur pohimi n vijim; le t jet dhn polinomi
, nse ekziston numri real i till q , ather ekziston
edhe nj polinom i till q
dhe q plotsohet barazimi .
N prgjithsi nj polinom, kur , plotson barazimin
dhe quhet e pjestimit p me
171
dhe .
Plan. Koncept themelor (fillestar) i matematiks, sqarohet duke u
krahasuar me modele t praktiks. Nj siprfaqe e shesht e shtrir pa
kufi jep nj model t konkretizimit t planit. N plan zhvillohet nj
gjeometri e pikave, drejtzave dhe figurave t tjera, q quhet planimetri.
Plan koordinativ. Nj plan n t cilin sht zgjedhur nj sistem boshtesh
dhe ku do pik tij lidhet me nj ift t radhitur koordinatash ,
quhet plan koordinativ. Plani koordinativ me sistemin koordinativ
knddrejt quhet plan koordinativ kartezian.
Plane pingule. Quhen planet q priten dhe q njri nga dyfaqshat q
fomojn sht i drejt, ; (shiko: kndin dyfaqesh).
Plani tangjent me sfern. Quhet plani q ka vetm nj pik t prbashkt
me siprfaqen sferike. Rrezja e sfers q bashkon qendrn me pikn e
prbashkt sht pingule me planin tangjent.
Pohim. N logjikn formale quhet fjalia pr t ciln mund t thuhet me
siguri nse sht e vrtet ose jo. Nqs kjo fjal shoqrohet me ndryshoret
etj, ather pohimi sht objekt i logjiks matematike. Pohimi ka dy
vlera vrtetsie: i vrtet dhe i rrem, kjo e fundit mund t
shkruhet edhe -i gabuar. (shiko mohimin).
Polinom. sht nj shum algjebrike monomesh; (shiko monomin). N
nj polinom kur jan kryer t gjitha veprimet e mundura, thuhet se sht
kthyer n trajt t rregullt. Ne trajtn e rregullt mbeten vetm
veprimet e mbledhjes (zbritjes), t shumzimit dhe ngritjes n fuqi. Fuqia
ose grada e polinomit sht e barabart me fuqin e monomit me gradn
m t madhe. Nj shprehje e polinomit me nj ndryshore sht
, ku jan numra real
(koefiientt) dhe fuqia e , ku
Popullim. N statistikn matematike quhet bashksia e objekteve q
studjohen.
Prerje e bashksive. Simboli i prerjes s bashksive sht . Prerje e
dy bashksive dhe quhet bashksia , elementt e s cils jan
element t prbashkt t dy bashksive. Nse bashksit dhe nuk
kan element t prbashkt, ather .
172
Simbolikisht prerja shnohet .
Lidhja e dhe t bashksive t fundme jepet me formuln
.
Prerje e drejt. Kndi q karakterizon masn e nj dyfaqshi; (shiko
kndin dyfaqsh).
Prerje konike. Quhen vijat e fuqis s dyt. T tilla jan rrethi, elipsi,
hiperbola dhe parabola. Jan quajtur kshtu mbasi historikisht jan mar
nga prerja e nj siprfaqeje konike me nj plan q ka pozicione t
ndryshme n lidhje me boshtin e simetris t ksaj siprfaqeje.
Primitiv i nj funksioni. Ose integrali i pacaktuar i nj funksioni,
(bashksia e primitivve t tij). (shiko integralin e pacaktuar).
Prizm. Shumfaqsh me dy baza shumkndsha t barabart dhe faqe
ansore paralelograme. Prizmi sht i rregullt kur bazat jan
shumkndsha t rregullt dhe brinjt ansore jan pingule me planet e
bazave. Prizmat m t njohur n tekstet shkollore jan kubi, kuboidi, etj.
Probabilitet. Shqyrtojm nj eksperiment ose nj prov. Shnojm me
bashksin e rezultateve t provs dhe me numrin e elementve t
saj. Shnojm me nj nnbashksi t , . e quajm ngjarje t
provs. Shnojm me numrin e elementve t ngjarjes. Probabilitet
t ngjarjes do t quajm numrin P . Probabiliteti i nj
ngjarjeje sht nj numr n segmentin [0,1] dhe merr vlern 0 kur
ngjarja sht e pamundur dhe 1 kur ngjarja sht e sigurt.
Prodhim. Rezultat i nj shumzimi.
Prodhim numerik, shumzuesit jan numra;
Prodhim numerik i dy vektorve dhe prodhim vektorial i dy vektorve;
shumzuesit jan vektor por prodhimi numerik sht numr, kurse
prodhimi vektorial sht vektor.
Prodhimi kartezian. Shumzuesit jan bashksi numerike. Prodhimi
kartezian i tyre sht bashksi e ifteve t radhitur ku elementi i
par sht nga A dhe elementi i dyt sht nga B.
Kemi dhe .
Progresione. Vargje numerike q gzojn cilsi t caktuara.
173
Progresion arithmetik, do kufiz merret nga paraardhsja duke i shtuar
t njjtin numr konstant (ndryshesn).
Progresioni gjeometrik, do kufiz merret nga paraardhsja duke e
shumzuar me t njjtin numr konstant (hersi).
Projeksion. sht veprimi i heqjes s pingules nga nj pik n nj drejtz
ose n nj plan. Projeksioni i piks sht pik. Projeksioni i figurs n
prgjithsi sht figur.
Projektimi i grafikut. Kur projektojm grafikun e nj funksioni n boshtin
OX marrim bashksin e prcaktimit t funksionit, . Kur projektojm
grafikun e nj funksioni n boshtin OY marrim bashksin e vlerave t
funksionit
Q
Qendr. Pik e nj figure q gzon cilsi t lidhura me simetrin e figurs.
Qendra e rrethit, e elipsit, e simetris, etj. Qendr e rndess. Pr
trekndshin sht pika e prerjes s mesoreve.
R
Shkronj simbol i bashksis s numrave real. Tregues i rrezes s nj
rrethi, etj.
Radian. sht njsi e matjes s harqeve (kndeve) dhe sht e barabart
me t kndit t plot rrethor. Kndi prej 1 radian e ka gjatsin e
harkut t tij t barabart me rrezen. Lidhja n mes kndeve dhe n
radian jepet me barazimin ;
Raport (i). Esht nj numr q del si rezultat i pjestimit t gjatsive t
dy segmenteve, t gjatsive t dy vektorve bashkvizor, etj. Dy raporte
t barabart brinjsh t dy trekndshave t ngjashm formojn nj
prpjestim. Raporti i brinjve homolog n shumkndshat e ngjashm
quhet koefiient i ngjashmris.
Reduktim. Reduktim monomesh t ngjashm sht veprim i mbledhjes
(zbritjes) s koefiientve t tyre.
Reduktim n kuadrantin e par t rrethit trigonometrik, sht veprim i
pjestimit t nj harku (rrethi) trigonometrik fardo, me ose
N kt rast vlera e funksionit trigonometrik t harkut (kndit) fardo
174
zvendsohet me vlern absolute t tij n kuadrantin e par, [0, .
Psh, = = = .
Relacion. Lidhja ndrmjet dy bashksive fardo dhe , ku do
elementi i iftohet sipas nj rregulli t caktuar me nj element .
Relacionet prcaktojn nj graf t dhn q sht nj bashksi iftesh t
radhitura . Relacionet tregohen me diagrama shigjetore,
karteziane dhe mnyra t tjera. I veant sht relacioni funksional, ku
do elementi i prgjigjet vetm nj element nga bashksia .
Romb. Paralelograme me t gjitha brinjt e barabarta. Veti karakteristik
e tij sht pingulsia e diagonaleve dhe cilsia e tyre si prgjysmore t
kndeve q bashkojn.
Rreth. Bashksia e pikave t planit t barazlarguara nga nj pik fikse.
Karakteristika t rrethit jan qendra dhe rrezja e tij. N rreth ndodhen
disa knde t kordave dhe tangjenteve dhe disa veti metrike lidhin
elementt e tij.
do shumkndshi t rregullt i jashtshkruhet rrethi ( brinjt korda)
dhe i brendashkruhet rrethi ( brinjt tangjente).
Rreth trigonometrik. Rreth me brinj 1 njsi gjatsie, me nj sistem
koordinativ knddrejt me origjin n qendr t rrethit dhe me nj pik si
origjin t matjes s harqeve pozitiv dhe negative. N rrethin
trigonometrik me ann e koordinatave t pikave t tij prcaktohen
funksionet trigonometrik t harkut (kndit) trigonometrik, sinus dhe
kosinus dhe si rrjedhoj e tyre tangjenti dhe kotangjenti.
Rreze vatrore. Jan segmente q bashkojn pikat e vijave t fuqis s
dyt (elips, hiperbol, parabol) me vatrat e tyre.
Rrnj (e ekuacionit, e polinomit). Numr q e kthen ekuacionin n
barazim numerik t vrtet, ose polinomin t barabart me zero, mbas
zvendsimit t ndryshores.
Rrnj e huaj. N ekuacionet thyesore, irracionale, etj, si rezultat i
veprimeve, gjenden rrnj q nuk vrtetojn ekuacionin e dhn. Kto
emrtohen rrnj t huaja. P t shmangur rrnjt e huaja, duhen
zbatuar teoremat pr njvleshmrin e ekuacioneve. N disa raste duhen
provuar rrnjt e gjetura n ekuacionin fillestar.
175
Rrnj katrore. Numr pozitiv ose zero, i cili i ngritur n fuqi t dyt sht
i barabart me nj numr tjetr pozitiv ose zero, q quhet numr nn
rrnj. Simboli , ku . N prgjithsi n
matematikn shkollore prkufizohen edhe rrnj me tregues fardo.
Rrjedhim. Pohim, vrtetsia e t cilit rrjedh nga nj teorem, t cils i
prket.
Rrjet koordinativ. (shiko sistem koordinativ).
Rrotullim. Shndrrim gjeometrik izometrik q karakterizohet nga nj
qendr (pik) dhe nj knd rrotullimi.
Rruzull. Pjes e hapsirs e prfshir nga nj siprfaqe sferike. Pr
rruzullin sht karakteristik sasiore vllimi i tij.
S
Shkronj simbol n formulat e syprinave (siprfaqeve) t figurave.
Segment. N gjeometri quhet segment ajo pjes e drejtzs e kufizuar
nga dy pika q jan skaje t tij. Segmenti [AB] ka si karakteristik sasiore
gjatsin e tij, dmth largesn AB. N bashksit numerike, segmenti [a,b]
sht bashksia e numrave real ndrmjet numrave dhe , duke
prfshir edhe kta numra. Simbolikisht shnohet
. Segment njsi sht segmenti me gjatsi 1 njsi.
Sfer. Bashksia e pikave t hapsirs, t barazlarguara nga nj pik fikse.
Karakteristika t sfers jan qendra dhe rrezja. Element dytsor jan
korda, diametri, plani tangjent.
Shmbllim. sht element i bashksis s vlerave t funksionit .
Shembllimi sht i vetm pr nj fytyr nga bashksia e prcaktimit. N
gjeometri shmbllimi sht nj pik ose nj figur, me t cilin iftohet
gjat shndrrimit gjeometrik nj pik ose nj figur e dhn.
Shifr. sht nj element i bashksis me 10 numra {0,1,2,3,4,5,6,7,8,9).
Origjina sht nga mesjeta arabe. Me ndihmn e shifrave ndrtohen
numrat natyror t sistemit dhjetor.
Shmangia nga mesatarja. N statistikn matematike numri i mesatares
s nj tipari sasior nuk mjafton pr studimin e nj popullimi. Nse me
shnojm vlern e mesatares arithmetike dhe me pr
shnojm vlerat q merr tipari dhe pr shnojm
176
dendurin e do vlere ,ather respektivisht ndryshesat
, , tregojn vlerat e shmangieve nga
mesatarja matermatike.
N prfundim t nj tabele studimore llogaritet numri:
= q quhet dispersion dhe = q quhet

shmangie mesatare katrore.
Shndrrime gjeometrike. Jan shndrimet q do pike t nj figure
gjeometrike i prgjigjet nj pik e vetme e nj figure tjetr, sipas nj
mnyre iftimi t caktuar. Shndrrime gjeometrike jan izometrit,
homotetit, ngjajshmrit etj.
Shndrrime identike. Jan shndrrime t ekuacioneve dhe inekuacioneve
bazuar n formula t njohura, t quajtura identitete matematike. (shiko
identitetet themelor).
Shndrrime t njvlershme (ekuivalente). Nj ekuacion ose inekuacion
shndrrohet n nj pohim t njvlershm (ekuivalent), dmth q ka t
njjtn bashksi zgjidhjeje, nse veprojm ose zbatojm teoremat e
njvlershmris. Kujtojm si t tilla teorema, shtimin n t dy ant t
shprehjeve shkronjore q kan kuptim pr vlera n mjedisin e ekuacionit
ose inekuacionit, etj. Zgjidhjet e sakta t ekuacioneve ose t
inekuacioneve bhen kur zbatohen shndrrimet identike ose t
njvlershmris.
Shpejtsi e astit e ndryshimit t nj funkioni numerik; (shiko kuptimin
mekanik t derivatit). Shpejtsia e astit n vlern t kohs jepet me
limitin;
= = , ku .
Shpejtsia mesatare e ndryshimit t funksionit. Llogaritet me formuln
. Shenja e shpejtsis mesatare prdoret pr t gjykuar
monotonin e funksionit. Funksioni sht rrits kur dhe sht
zbrits kur , N rastin kur pr do vler t ,
ather funksioni sht konstant.
Shprehje identike. Dy shprehje quhen identike kur lidhen me shndrrime
177
identike. (shiko identitetet).
T tilla jan: ose .
Shtes e funksionit. Nqs sht dhn funksioni , shtes e
funksionit quhet ndryshesa: Shtesa e fuksionit
prdoret n llogaritjen e derivateve , etj.
Shtes e ndryshorit. Nse shnojm nj vler nga bashksia e
prcaktimit t funksionit, , shtes e ndryshorit quhet
numri .
Shum. Quhet rezultati i veprimit t mbledhjes (s numrave,
segmentve, vektorve, etj).
N prgjithsi edhe diferenca konsiderohet si shum algjebrike
sepse ajo mund t shkruhet n formn .
Shumfaqsh. Trup n hapsir q kufizohet nga shumkndsha.
Shumfish. Shumfish i nj numri jan numrat
.
Shumfish m i vogl i prbashkt. ( . e numrave
e shnojm me . Pr t gjetur shqyrtojm vargjet
dhe
Shqyrtojm elementt e prbashkt t dy vargjeve dhe zgjedhim m t
voglin e tyre. i numrave dhe gjendet duke i zbrthyer n
faktor dhe duke zgjedhur faktort e prbashkt me fuqi m t vogl e
duke i shumzuar.N matematik prdoret edhe i monomeve
dhe polinomeve. Kjo gjetje shrben si emrues i prbashkt i mbledhjes
s thyesave shkronjore.
Shumkndsh. Nj vij e thyer e mbyllur q kufizon nj pjes t planit, e
cila quhet shumkndsh. Shumkndshat kan kulme, brinj dhe
diagonale. N gjeometri prgjithsisht shqyrtohen shumkndshat e
myst. T till jan shumkndsha q nuk ndahen n pjes nga zgjatimi i
do brinje t tyre.
Shumkndsha t brendashkruar (n rreth). Jan shumkndsha,
brinjt e t cilve jan korda t rrethit.
Shumkndsha t jashtshkruar n rreth. Jan shumkndsah, brinjt e
t cilve jan tangjente t rrethit.
178
Shumkndsh i rregullt. sht shumkndsh i myst me knde dhe
brinj t barabarta. Meqnse do shumkndshi t rregullt i
jashtshkruhet dhe brendashkruhet rrethi, qendrat e tyre jan nj. Kjo
qendr sht pikprerja e prmesoreve t brinjve os e prgjysmoreve
t kndeve.
Simetri qndrore. sht izometria q shndrron nj figur n t njejtn
figur n lidhje me nj pik (qendr simetrie). Qendra e simetris sht
mesi i segmentit q bashkon pikat figur dhe shmbllim n izometrin e
dhn. Figurat q kan qendr simetrie, gjat simetris n lidhje me
qendrn e tyre kalojn n vetvete. Figura me qendr simetrie jan
segmenti, rrethi, katrori, etj.
Simetri boshtore. sht izometria q shndrron nj figur n t njejtn
figur n lidhje me nj drejtz (bosht) simetrie. Boshti i simetris sht
prmesorja e segmentit, q bashkon pikat figur dhe shembllim n
izometrin e dhn. Figura q kan bosht simetrie jan trekndshat
dybrinjnjshm, katrori, drejtkndshi, rrethi, segmenti, kndi, etj. Kto
figura gjat simetris n lidhje me boshtin e tyre t simetris kalonjn n
vetvete.
Siprfaqe. sht pjes e planit e kufizuar nga perimetri i nj
shumkndshi.
Siprfaqe konike (cilindrike, sferike, etj). (shiko prerjet konike).
SIstem. Sistem i radhitur numrash; (shiko prkmbimet).
Sistem ekuacionesh, inekuacionesh. Dy ose m shum ekuacione,
inekuacione q zgjidhen bashkrisht.
Sistem dhjetor i numrimit. (shiko termin shifr).
Skem e Hornerit. Mnyr pr t gjetur koefiientt e polinomit hers,
gjat pjestimit t nj polinomi me pjestonjsin , ku
sht rrnj e , dmth .
Skic e grafikut (t funksionit). Ndrtim i prafrt i grafikut t nj
funksioni numerik, vetm duke gjetur disa pika t tij. Psh, pr t ndrtuar
skicgrafikun e parabols mjafton t gjejm kulmin
t saj dhe pikat e prerjes me boshtet koordinativ.
Statistik matematike. Deg e matematiks q merret me studimin e
179
popullimeve, tipareve, mods, mesoreve, shmangies mesatare,
dispersionit, etj.
Syprin. Numr pozitiv q sht rezultat i matjes (krahasimit) t nj
siprfaqeje me njsin e matjes s saj. Si njsi e matjes s siprfaqeve
plane shrben katrori me brinj 1 njsi gjatsie.
T
Shkronj q shrben si simbol i periods s nj funksioni periodik.
Tangjente. Tangjente e rrethit, drejtza q ka vetm nj pik t
prbashkt me rrethin.
Tangjente e grafikut t nj funksioni n nj pik sht drejtza q kalon
n at pik dhe e ka koefiientin kndor sa vlera numerike e derivatit t
funksionit n abshisn e piks; (shiko koefiientin kndor).
Tangjente e prbashkt e dy vijave. E njjta drejtz q plotson kushtet e
tangjencs n dy pika t dy vijave t ndryshme.
Teorem.(shiko implikimin e vrtet logjik).
Teorem e drejt. (shiko implikimin).
Disa teorema t njohura nga tekstet shkollore;
Teorema e Pitagors . N do trekndsh knddrejt, katrori i
hipotenuzs sht i barabart me shumn e katrorve t kateteve.
Teorema e tre pinguleve. Nga nj pik A jasht nj plani heqim nj drejtz
pingule me kt plan. Nga pika O e prerjes s drejtzs me planin
heqim pingulen OB me nj drejtz q ndodhet n kt plan. Pr
rrjedhim drejtza AB do t jet pingule me drejtzn . (figura)
Teorema e anasjellte tre pinguleve;
e shprehur me ndihmn e simboleve
matematike sht;
Teorema quhet e tre pinguleve sepse n

kemi tre pingulet:
Teorema e tre pinguleve
Teorema e dy policve. Nqs kemi funksionet t till,

q n intervalin plotsojn pr
dhe , athere edhe .
180
Tipar statistikor. Kur studjojm nj popullim t caktuar (bashksi) n
statistikn matematike, elementt e tij quhen tipare. Dallohen tiparet
sasior dhe cilsor . T dy llojet jan objekte t studimit t statistiks.
Thyes. (numr thyesor). Hersi i pjestimit t dy numrave quhet thyes
ose numr thyesor. Numri q pjestohet quhet numrues dhe pjestuesi
emrues. Q t ekzistoj thyesa duhet q emruesi t jet i ndryshm
nga zero. Numrat racional t bashksis Q quhen numra thyesor
racional.
Trajt e rregullt. (e monomit, polinomit). (Shiko termat monom dhe
polinom).
Trapez. Katrkndsh i myst me dy brinj paralele (bazat) dhe dy brinj
joparalele (brinjt ansore). Kemi trapez dybrinjnjshm dhe trapez
knddrejt.
Tregues (indeks).
I rrnjs s nj numri. Psh, treguesi i rrnjs sht 3.
I nj vargu numerik. sht numri q tregon pozicionin e nj kufize t
vargut n radhitjen e tij. Psh, n vargun numerik numri 7
(treguesi i ) tregon se kemi t bjm me kufizn e shtat t vargut.
Trekndsh. Shumkndsh me tre knde dhe tre brinj. Kemi disa lloje
trekndshash: dybrinjnjshm, barabrinjs, knddrejt. Ve kndeve
dhe brinjve, trekndshi ka edhe element t tjer si mesoret e
brinjve, prgjysmoret e kndeve, lartsit, etj. Q t ekzistoj
trekndshi, duhet q brinja m e madhe e tij t jet m e vogl se
shuma e dy brinjve t tjera (ose brinja m e vogl t jet m e madhe se
diferenca e dy brinjve t tjera).
U
Shkronj q shrben si simbol i bashkimit t bashksive.
. (Shiko bashkimin e bashksive).
V
Shkronj simbol i formulave t vllimit t trupave.
Varg numerik. N funksionin e dhn me formul pr
nqoftse bashksia , ather kemi vargun numerik q n mnyr
181
analitike shnohet ku . Shprehja n varsi t quhet
kufiz e prgjithshme e vargut. Pr vlera t marrim t gjitha
kufizat e vargut Kur jepet formula , thuhet
se sht dhn kufiza e prgjithshme e vargut numerik. Grafiku i vargut
numerik, n lidhje me nj sistem koordinativ knddrejt sht nj
bashksi pikash jo t vazhduara me koordinata t para .
Variacioni (i funksionit). Quhet realizimi i nj grupi krkesash duke filluar
nga gjetja e bashksis s prcaktimit , kryerja e studimeve ku zbatohen
derivatet dhe prfundon me ndrtimin e grafikut t funksionit.
Vazhdueshmri (e funksionit). Cilsi e rndsishme e funksioneve
numerike. Ekzistenca e vazhdueshmris s funksionit n nj pik sht e
njvlershme me ekzistencn e limitit t funksionit n at pik dhe
vrtetsin e barazimit .
Nse nuk plotsohet qoft dhe pjesrisht kushti i msiprm, pika me
abshis quhet pik kputjeje. Kur nuk ekziston limiti n ,
pika e kputjes quhet esenciale, (e pamnjanueshme). N rastet e tjera
ndrtohen funksione me disa formula q t jen t vazhdueshm kudo
pr . Teorem themelore e vazhdueshmris sht ajo e
vazhdueshmris s funksioneve elementare n bashksin e prcaktimit.
Vatr (e vijave t fuqis s dyt). Pika karakteristike t elipsit, hiperbols,
parabols, t tilla q drejtzat e dala nga ato dhe t reflektuara nga
pjest e brendshme t vijave, zhvillohen paralel me boshtin e simetris
s vijs. N elipsin me ekuacion =1, vatrat kan
koordinata ku
N paraboln , vatra ka koordinata .
Vektor. sht nj segment i orientuar. Njeri skaj i segmentit merret si
fillim (origjin) dhe skaji tjetr si mbarim (ekstremitet). Simboli
lexohet vektori AB. Vektori karakterizohet nga gjatsia (largesa AB),
drejtimi (drejtza AB) dhe kahu (pika A fillim dhe pika B mbarim). Gjatsia
e vektorit shnohet edhe me simbolin = AB. Me vektort kryen
veprimet e mbledhjes, zbritjes, shumzimit me nj numr etj.
182
Vektor bashkvizor jan vektort me drejtim t njjt. Ata ndodhen n
nj drejtz ose n drejtza paralele. Mund t ndryshojn nga gjatsia ose
kahu. Vektoret bashkvizor shnohen ( me kahe t njejt) ose
(me kahe t kundrt).
Vektor drejtues i nj drejtze quhet vektori bashkvizor me t. N rastin e
nj plani si vektor drejtues konsiderohet vektori pingul me t.
Vektor pingul, kur njeri nga kndet e drejtimeve t tyre sht
Vektor me koordinata. Pr vektorin nqs koordinatat e skajeve
jan dhe , ather koordinatat e vektorit jan
= . Gjatsia e vektorit me koordinata sht; | =
.
Veprimeve me vektort u prgjigjen veprimet me koordinatat e tyre.
Vektort njsi t boshteve kan koordinatat;
, , .
Veprime me vektor t ndryshme nga ato me numra jan, prodhimi
numerik, prodhimi vektorial dhe prodhimi i przjer. Secila nga kto ka
formula t veanta n shprehjen me vektor.
Veprime (me funksione). Me funksionet numerike kryhen veprimet e
mbledhjes, zbritjes, shumzimit, pjestimit, etj. Kto veprime pasqyrohen
edhe n bashksit e prcaktimit t funksioneve. Nj tabel q pasqyron
veprimet me funksionet jepet n vazhdim:
Veprime Mnyra e lidhjes Veprimi me bashksit e
me funks. prcaktimit
dhe
Veprime (me polinome). Veprimet me polinome kthehen n veprime me

monomet e tyre. Shikoni formulat e shumzimit t shkurtuar dhe
183
pjestimin e polinomeve (skemn e Hornerit).
Veti t veprimeve.
Vetia e simetris sht karakteristik e veprimeve me numrat, vektort,
etj. N prodhimin kartezian, vetia e simetris nuk ka vend, sepse
.
Vetia kalimtare sht karakteristik pr shum veprime. Psh, n
njvlershmrin e pohimeve kemi pohimin
, i cili sht gjithnj i vrtet. Shikoni
tabeln e vrtetsis pr pohimin
a b a
V R V R R V V V
V R R R V R R V
V V V V V V V V
V V R V R R R V
R R V V R R R V
R R R V V V V V
R V V R V R R V
R V R R R V V V
Vetia e pasqyrimit n rastin e bashksive formulohet simbolikisht

.
Veti karakteristike. N nj prkufizim vetia karakteristike sht pjes e tij
dhe veon nga nj mjedis i caktuar nbashksin e objekteve q
prkufizohen. Psh, prkufizimi i rombit, quhet paralelogrami q brinjt e
njpasnjshme i ka t barabarta, veon nga bashksia e
paralelogrameve nnbashksin e rombeve.
Veti (t veprimeve). Pr veprimet n bashksi t ndryshme jan
karakteristik vetit e ndrrimit, t shoqrimit dhe prdasis
(shprndarjes); (shiko n raste t termave veprimeve n bashksi t
objekteve t ndryshme).
Vllim. sht numri pozitiv karakteristik sasiore e trupave hapsinor.
184
Pr gjetjen e vllimeve ka formula q e shkurtojn proesin e
llogaritjeve. Gjetja e vllimeve sht proes krahasimi, i ngjajshm me at
t gjetjes s syprinave n plan.
Vrtetim. Teoremat jan pohime q pranohen mbasi t vrtetohen. Pra
vrtetimi sht rruga e arsyetimeve pr t provuar nj teorem.
Vrtetimi sht zbatimi i nj grupi rregullash dhe pohimesh t njohura t
matematiks dhe logjiks pr t arritur nga kushti n prfundimin t
nj implikimi logjik .
Vrtetim nga e kundrta. Shiko termin absurditet matematik.
Vij drejtuese. sht vija n hapsir sipas s cils zhvendoset (rrshqet)
nj drejtz (prftuesja) pr t prfituar nj siprfaqe konike, cilindrike,
etj. (shiko termin prftuese).
Vij e mesme (e trekndshit, e trapezit).
Pr trekndshin sht segmenti q bashkon meset e dy brinjve
ansore. N kt rast ky segment sht paralel me brinjn e tret dhe i
barabart me gjysmn e saj.
Pr trapezin sht segmenti q bashkon meset e dy brinjve ansore. N
kte rast, ky segment sht paralel me bazat dhe i barabart me
gjysmshumn e tyre.
Vler absolute. sht numri pozitiv ose zero q sht i barabart me
largesn e nj pike n boshtin numerik nga origjina e boshtit. Vlera
absolute e numrit real shkruhet me simbolin dhe sht e barabart
me .
Vler e prafrt ( e nj numri). Po tregojm kuptimin me shembuj. Le t
jet dhn numri dhjetor .
Numri 2 sht vlera e prafrt e tij deri n t plot.
Numri 2,3 sht vlera e prafrt e tij deri n t dhjetat.
Numri 2,35 sht vlera e prafrt e tij deri n t qintat,etj.
Me ndihmn e vlerave t prafrta numrat dhjetor rrumbullakosen n
vlera me t met dhe me t teprt.
Psh: (shifrs 2 t plot i kemi
185
Themi;
n 1 me t met dhe 3 me t teprt.
n 2,3 me t met dhe 2,4 me t teprt.
n 2,35 me t met dhe2,36 me t teprt,etj.
Disa rrumbullakime 2,14 2,1; 2,162,2; 6,086,1; etj.
Vlera e lejuar ( e palejuar). E nj shprehjeje shkronjore. N nj shprehje
shkronjore thyesore vlera t lejuara jan ato numra q e bjn
dhe t palejuara ato q e bjn . N nj shprehje me rrnj me
tregues ift, psh , vlera t lejuara jan ato q e bjn shprehjen nn
rrnj jo m t vogl se 0, dhe t palejuara kur . N
shprehjet me logaritme, , kemi vlera t lejuara t ndryshores kur
dhe t palejuara kur , etj.
Vler e funksionit. Nse sht dhn me formul funksioni pr
, , ather sht vler e funksionit; (shiko bashksin
e vlerave t funksionit).
Vler m e madhe (m e vogl e funksionit numerik). Nqs sht dhn
funksioni pr , do t themi se sht vlera m e
madhe e tij nse q dhe , pr do .
N t njejtn mnyr, sht vlera m e vogl e tij nse q
dhe , pr do ; (shiko kufizueshmrin e
funksionit).
Vlerat m t mdha dhe m t vogla t nj funksioni nse ekzistoj,
gjenden n prgjithsi duke studjuar shenjn e ; (shiko dallimin e
vlerave t tilla nga ekstremumet e funksionit).
Z
Zvendsimi i ndryshorit. Prdoret si metod n zgjidhjen e ekuacioneve,
sistemeve, integraleve, etj.
Zgjidhja ( e ekuacionit). Shiko termin (bashksi e zgjidhjes).
Zgjidhje grafike. Prdorimi i metods s koordinatave n gjetjen e
zgjidhjeve t ekuacioneve, inekuacioneve dhe sistemeve.
Zhvendosje grafike t funksioneve. Jan zhvendosje paralele sipas
boshtit ose t nj grafiku t njohur, pr t ndrtuar nj grafik t
186
krkuar.
Zhvendosje paralele. Shndrrim izometrik ku pr do pik t figurs
zbatohet nj vektor i dhn.
187
KREU 5
a) Prgjigje dhe zgjidhje pr Kreun 2
SHPREHJE NUMERIKE DHE SHKRONJORE.

201. ,
202. 203. 204. 205. 207.3;
208. 209. 2; ; -5, 210. 211. 212. 213. 215. 216.
218. 219. 220. 221.
BASHKSIT DHE VEPRIMET ME TO.

222. 223. 224. B={1,2,3}, A , 225.
226. 227. 230. 231. 232. 234.
; 237. 239. 240. 241. .
FUNKSIONI. BASHKSIA E PERCAKTIMIT DHE E VLERAVE.

242. 243. Grafiku i
. 244. 245. dhe , 246.
dhe 247. (zgjidhet me tabel);
248. 249. dhe .
250. 251. 252.
grafiku merret me zhvendosjen me vector ,
hiqet vlera absolute duke e ndar n rastet 253.
254. 255. dhe 256. Zgjidhim me tabel
inekuacionin 257. ,
258. , 259. Mjafton q
ose 260. Zgjidhet
me tabel.
262. pr , grafiku sht gjysma e djathte e
parabols.
188
263. 264.
dhe 265. 266. Shiko
ushtrimin 252, 267. dhe dhe
268. 269. 270. 271. dhe

272. dhe zgjidhje {1,2}. 273.
274. 275.
vlera. 276. dhe
277. Pr dhe pra
278. dhe 280.
281. ,
VARGU NUMERIK. PROGRESIONET.

283. 284. 285. 286. 287. shuma gjendet me
formuln ; 288. Shohim dhe
pra 289. Po.

Vargu nuk sht progresion arithmetik.
290. 291. 293. 294. sht progresion gjeometrik me
295. 296.
297. dhe
dhe zvendsojm, 298. Raporti q progresioni

t jet rrits mjafton q dhe
Esht progresion arithmetik sepse formula e kufizs s prgjithshme
sht 300.
189
EKUACIONET ALGJEBRIKE
302. 303. 309.
dhe nga formulat e Viets,
310. 318. Duhet zgjidhur sistemi
dhe 319. 320. 321. 322.
323. 324. 325. 326. 327.
INEKUACIONET
328. 329. 334.
335.
336. 338. 339. 340. Zgjidhet me tabel,

341. 343. Shiko 335; 344.
345. 347. Gjendet nga zgjidhja e inekuacionit

348. 349.
LOGARITMI. EKUACIONE EKSPONENCIALE DHE LOGARITMIKE

350. 351. 352. 353. dhe
354. 355. 358.
dhe dhe 359. 360. 361.
362. dhe 363.
364. 9, 365. dhe 366. 367. 368.
Zbatohet vetia dhe 369. 370.
= Pr , 372.
373.
ZBATIME TE FUNKSIONEVE TRIGONOMETRIKE.

374. 375. 376. 377. dhe , 378.
379. Zhvillojm katrorin, 380. 381. 382. 383. 384.
, 385. 386. 387. 388. 389. 390.
190
Zbatohet teorema e kosinusit, 391. 392. ,
393. 394. 395. dhe
396. 397. 5, 398. Teorema e kosinusit, 399.
400. 1.
DISA VETI TE FUNKSIONEVE NUMERIKE. PERBERJA

401. , , 402.
dhe zgjidhet 403. 404.
405.
, 406. 407. Njlloj si 401.
FIGURAT GJEOMETRIKE NE PLAN

408. 409. 410. 411. Prdoret vetia e
katrkndshave t brendashkruar n rreth. 412. Vetia e kndeve t
gjashtkndshit t rregullt, 413. 415. 416. Nga teorema e
Euklidit gjejm lartsin dhe siprfaqen 150 417. e
hipotenuzs, 419. 420. 421. 422. , 423.
424. , 425. 426. 427, 428. 429. 430.
Zbatohet teorema e Euklidit, 431. 432. Prdoret vetia e kndeve t
katrkndshit t brendashkruar, 433. 434. 436.
437.
KOORDINATAT NE PLAN. VEKTORET. EKUACIONI I DREJTEZES NE PLAN.

438.
439. c) Zbatohet formula e largess, 440. a); 441. Kulmi i
paralelogramit bazohet n vetin e prgjysmimit t diagonaleve, 442. b);
443. Prmesorja e segmentit kalon n mesin e tij dhe sht pingule me
segmentin, 444. d); 445. Koefiientt kndore t drejtzave paralele jan
t barabart, 446. Jo, 447. Pikprerja dhe
448. a); 449. 450. Llogaritet gjatsia e brinjs
451. siprfaqet e trekndshave kndrejt, 452.
191
Prcaktojm koeficientt kndor t paralelizmit dhe pingulsis, 453. a);
454. Ndrtohet ekuacioni i dhe kontrollohet nse vrtetohet nga
koordinatat e 455. Dim q koefiienti kndor, 456. a); 457.
Vrtetimi bazohet n vetin e prodhimit numetik t vektorve pingul,
458. Vija sht rreth, 459. Gjejme koordinatat e kulmeve t tjer, 460.
d); 461. Provohet q 462. 463.
464. Si ekuacion i drejtzs q kalon n dhe 465.
etj; 466. 467. Zbatohet
formula e largess dhe prdoret derivati i funksionit 468.
469. a); 470. c); 471. Merret nj pik fardo n drejtzn e par
dhe llogaritet largesa e saj nga drejtza e dyt; 472. c); 473. dhe
ekuacionet jan 474. d); 475. a)
SIPRFAQET DHE VLLIMET E SHUMFAQSHAVE

476. ndodhet n qendrn e rrethit t jashtshkruar; 477. sht
kndrejt; 478. a); 479. Lartsia bie n pikprerjen e diagonaleve; 480.
Apotema llogaritet n nj trekndsh kndrejt me nj knd ; 481.
Vrtetimi bazohet n mesoret e trekndshave; 482. Vrtetohet q
trapezit i jashtshkruhet nj rreth; 483. Prcaktohet largesa e A nga plani
, me ndihmn e drejtzave prerse t tij; 484. Lartsia llogaritet n
trekndshin kndrejt me knd ; 485. 486. Llogaritet lartsia
e prerjes me ndihmn e teorems s tre pinguleve; 487. 488. b);
489. Lartsia bie n qendrn e katrorit; 490. Teorema e tre pinguleve;
TRUPAT E RRUMBULLAKT
491. lartsia e cilindrit sht dhe rrezja e bazs sht 492.
Prdoret pohimi q nj drejtz paralele me nj drejtz t planit sht
paralele me planin; 493.
, .
192
LIMITET. ASIMPTOTAT E GRAFIKUT.
494. d); 495. 496. a); 497. 498. a) b) 499. Asimptota
horizontale-jo, vertikale 500. c); 501. 502. c); 503.
Shqyrtohen dy raste: N rastin e par limiti sht , n
rastin e dyt shumzohet me t konjuguarn; 504. a); 505. Zbrthehet
me skemn e Hornerit dhe del .
VAZHDUESHMRIA E FUNKSIONIT.
506. 507. 508. 509. Limitet e njanshme
t barabart me 510. 511. 512. 513.
nuk ekziston; 514. 515.
DERIVATI. KUPTIMI GJEOMETRIK I DERIVATIT.

516. b); 517. gjejm dhe ; 518. d); 519.
520. 521. 522. d); 523. a); 524.
pika e infleksionit 525. 526. c); 527.
528. ;
529. dhe 530. 531. c); 532.
Pika infleksioni nuk ka sepse derivati i dyt nuk ndrron shenj; 533. Pr
534. b); 535. d); 536. 537.
538. c); 539. c); 540. Studjohet shenja e 541.
c); 542. Studjohet shenja e 543. c); 544. Studjohet shenja e
545. a) zgjidhet sistemi dhe vlera m e
madhe krkohet n 546. a); 547.
548. 549. 550. dhe
ose 551. b); 552. dhe studjohet shenja e
e bazuar n vazhdueshmrin; 553. Gjejm ekuacionin e tangjentes
dhe e bashkojm n sistem me ose 554. Tangjente e
prbashkt, dreajtza q kalon n pikat e takimit; 555. a); 556.
Studjohet shenja e n intervalin ; 557. a); 558.
559. d); 560. Studjohet derivati pr
561. c); 562. d); 563. Studjohet shenja e 564. Studjohet
193
shenja e 565. Tangjentja n
dmth, dhe , etj. 566. a);
567. = 2; 568. Studjohet shenja e dhe
INTEGRALET. ZBATIME
569. Gjejm ekuacionin e drejtzs dhe pikat e prerjes me grafikun e
funksionit;
570. 571. b); 572. ; 573. a); 574. Llogaritet si
diferenc integralesh; 575. 576. 2; 577. 2 ; 578.
; 579. 580.
581. b); 582. gjejme 583. c); 584.

585. ; 586. a); 587. Me
diferenc integralesh; 588. ; 589. 0; 591.
; 593. ; 597.
c); 598. Zgjidhet sistemi 598. d); 599) shum
integralesh; 600. b); 603. Zgjidhet
VIJAT E GRADS (FUQIS) DYT

605. ; 606. 607. 608. a);
609. 610.
; 611. dhe gjendet nga ; 612. Gjejm
koordinatat e 613. c); 614. gjenden nga zgjidhja e sistemit
615. 617.b); 618. Rrezja sht
sa largesa e pikes nga drejtza; 619. 620.b); 621.
622. Gejm koordinatat e nga zgjidhja e sistemit dhe
623. Ekuacioni i rrethit duke zvendsuar
gjejm dhe shkruajm ekuacionin e tangjentes
624. a); 625. dhe zvendsojm n
formuln e tangjentes; 626. b); 627. Gjendet koefiienti kndor i kords
194
me formuln dhe shkruhet ekuacioni i kords; 628. c); 629.
,
; 630. Llogaritet tangjentja e kndit q sht sa raporti i
rrezes me tangjenten e hequr; 631. Njlloj si problemi 629; 632.
Zvendsohet n 633. Pika
dhe nga ku gjejm ;
KOMBINATORIKA. PROBABILITETI
634. 635. 636. ; 637. a); 5.4.3,b)4.3.2; 638. 639. Shiko
634, ngjarja n kt sht e kundrta e saj 640.
641. Shiko 637; 642. 643. c); 644. 645. 646.
647. 649. 650. Formohet nj diagram pem; 651. 100;
652. ; 653. Shiko 637.
STATISTIKA MATEMATIKE. MESATARET

655. 657. dhe
dim q ; 659.
660. 661. Shiko 657; 662. Shiko 659;
664. ; 665. ,
= .
195
b) Udhzime dhe prgjigje pr Kreun 3
(TESTE PR PUN T PAVARUR)

T1: 666. b); 667. d); 668. b); 669. b); 670. c); 671. b); 672. b); 673. a);
674. c); 675. b); 676. 5; 677. ; 678. 679.
680. 681. ; 682.
llogaritet me pjes , zvendsohet

; 683. Gjysm elipsi ; 684. 229007 lek; 685.
Ndrtohet tabela.
T2: 686. d); 687. a); 688. a); 689. b); 690. d); 691. c); 692. b); 693. d);
694. d); 695. d); 696. 697. 698. Zgjidhet,
duke diskutuar shenjn e do faktori me tabel; 699.
700. 701. Nse nga ekuacioni
gjejm x dhe zbatojm formuln; 702. Ndrtohen
grafikt dhe prcaktohen kufijt e integrimit; 703. 4; 704. 705.
T3. 706. b); 707. d); 708.b); 709. d); 710. b); 711. c); 712. d); 713. b);
714. d); 715. b); 716. 717. 718. 719.
720. 721. , 722. 724. Studjohet shenja e
ndrtohet grafiku dhe prcaktohen kufijt e integrimit, 725.
24; 0,5.
T4: 726. d); 727. d); 728. b); 729. b); 730. c); 731. b); 732. a); 733. c);
734. b); 735. a); 736. Zgjidhet ekuacioni n lidhje me 737. Shuma e
kufizave t progresionit 738. 9;0; 739. Del si diferenc
siprfaqet e dy trekndshave; 741. Limitet e njanshme t
barabart; 742. 743. 2 pika; 744. 1/3; 745. 8,4;
T5: 746. a); 747. c); 748. d); 749. a); 750. d); 751. b); 752. d); 753.c);
754. b); 755. d); 756. Shnojm vargun dhe kemi
196
; 757. , etj; 758. Nuk ekziston; 759.
Po; 760. Llogarisim ; 761. Nj kulm; 762. -1/4; 763. Pr
764. ; 765. Moda sht etj.
T6: 766. c); 767.c); 768. a); 769. b); 770. d); 771. d); 772. b); 773.c);
774.c); 775. b); 776. ; 777. 778. ather
gjejm dhe pastaj 779. Shuma e kndeve t
peskndshit sht 780. Gjejm brinjn ansore nga vllimi; 781.
782. 783. Studjohet shenja e 784. Dy; 785. ;
T7: 786. c); 787. b); 788. c); 789.c); 790. c); 791.d); 792. b); 793.b); 794. c);
795. a); 796. 9 nxns; 797. dhe 798. Zbatohet
formula e kufizs s prgjithshme; 799. 800.
801. 802. N prerjen boshtore t konit llogaritet lartsia
dhe prftuesja; 803. 804. Caktohen pikprerjet dhe ndrtohet
grafiku i do parabole.
T8: 806.b); 807. c); 808.b); 809. a); 810. b); 811. c); 812. c); 813. d); 814.
a); 815. d); 816. Gjejm hersin me raportin e dy kufizave t
njpasnjshme; 817. dhe ; 818. Jan
pika t boshtit t simetris t 819. 820. Gjejm
koordinatat e dhe ; 821. Zbatohet vetia kalimtare; 822.
824. Gjysm hyperbole; 825.
T9: 826.b); 827.c); 828.c); 829. c); 830.c); 831. a); 832.c); 833. b); 834.d);
835. d); 836. Zgjidhet ekuacioni; 838. 839. Zbatohet
kongruenca e trekndshave; 840. Llogarisim lartsin dhe pastaj
apotemn; 841. Vllimi del si diferenc e dy cilindrave t formuar; 842.
843. Zbrthehet n faktor funksioni; 844.
845.
T10: 846. c); 847. a); 848. a); 849. b); 850. c); 851. b); 852. d); 853. b);
854. c); 855. c); 856. Prdoret formula e ; 857. dhe
858. = = ; 859.
197
Prdoret teorema e kosinusit; 860.zbatim i teorems s Pitagors; 861.
Llogariten vllimet dhe zbriten; 862. dhe 863.
Studjohet shenja e derivatit pr 864. dhe zbatohet
865.
T11: 866. c); 867. c); 868. a); 869. c); 870. d); 871. b); 872. c); 873. c);
874. a); 875. c); 876. Faktorizim me grupim dhe thjeshtim, ; 877.
dhe dhe ; 878.
879. 880.
dhe 881.
882. = pr ; 883.
pr dhe gjejm ; 884.

= etj; 885.
T12: 886. d); 887. a); 888. a); 889. c); 890. a); 891. b); 892. a); 893. d);
894. b); 895. c); 896. 897. 898. ,
899. ; 900. Si mes i bazs sht
pikprerja e mesoreve; 901. ; 902.

903.
904. dhe
. Pr ekuacionin e tangjentes prdorim kushtin e
tangjencs .
T13: 906. c); 907. b); 908. b); 909. c); 910. b); 911. b); 912. b); 913. c);
914. a); 915. c); 916. 917.
; 918. ; 919. 920. 921.

Gjejm zgjidhjen e sistemit dhe ndrtojm skic
grafikun dhe zbatojm formulat e integraleve; 922.
923. 624. ; 925.
; A=
198
T14: d); 927. c); 928. b); 929. b); 930. c); 931. b); 932. a); 933. b);
934. c); 935. d); 936. 4/6; 937.
938. 939. ,
; 940. Grupohen dhe faktorizohen; 941. Zbatohet teorema
e Pitagors me katete sa mesoret e trekndshave 942. Zbatohet
dhe 943. 944. 945.
T15. 946. b); 947. a); 948. d); 949. c); 950. b); 951. a); 952. c); 953. a);
954. b); 955. d); 956. Zbatohet ;
957. 958. dhe
; 959. 960. Lartsia e prizmit sht brinja
ansore; 961.
962. 963. 964.
T16: 966. d); 967. c); 968. b); 969. a); 970. c); 971. d); 972. c); 973. b);
974. b); 975. a); 976. 977. 978.
979. 982. 5; 983. Gjysmparabol; 985.
T17: 986. b); 987. d); 988. d); 989. c); 990. b); 991. c); 992. d); 993. a);
994. a); 995. d); 996. ; 997. Koefiienti i
pinguleve sht dhe ekuacioni sht 998.
Lartsia sht dhe vellimi 999. Gjejm brinjn e
bazs, etj; 1000. 1001. 1002. Gjejm pikprerjet
dhe dhe 1003. prcaktohet nga
kushti i tangjentes
; 1004. 60;
T18: 1006. a); 1007. a); 1008. d); 1009. b); 1010. d); 1011. c); 1012. a);
1013. ); 1014. c); 1015. a); 1016. ; 1017.
dhe 1018. 1020.
; 1021. Mjafton
1022. 1024. a) 5.4=20, b) 3.4;
199
T19: 1026. c); 1027. b); 1028. d); 1029. c); 1030. b); 1031. c); 1032. b);
1033. a); 1034. c); 1035. d); 1036. 5; 1037. 1038.
1039. shohim vlerat
1040. 1041. Elips; 1042.
1044.
T20: 1046. c); 1047. c); 1048. b); 1049. d); 1050. c); 1051. b); 1052. c);
1053. c); 1054. b); 1056. 1057. dhe ;
1061.
200
BIBLIOGRAFI
1. R. Ferrauto, M. Campitelli, A. Ferrauto, A. Lanzara:

I numeri e le funzioni con elementi di geometria razionale.................. 1- 2006.
2. R. Ferrauto, M. Campitelli, A. Ferrauto, A. Lanzara:
I numeri e le funzioni con elementi di geometria razionale........ ....... 2- 2006.
3. Progetto matematica Archimede: Corso modulare di matematica.............1-1999.
4. Lawrence S. Leff, M.S: Lets Review: Math. A . BARRONS 2002.
5. Lawrence S. Leff, M.S: Lets Review: Math. B ... BARRONS 2003.
6. E. Lulja, N. Babamusta: Matematika 10..................... Pegi 2009.
7. E. Lulja, N. Babamusta, Sh. Bozdo: Matematika 11............................ Pegi 2010.
8. E. Lulja, N. Babamusta, Sh. Bozdo: Matematika 12... Pegi 2011.
9. E. Lulja, N. Babamusta: Matematika e avancuar 10 ..................... Pegi 2009.
10. E. Lulja, N. Babamusta, Sh. Bozdo: Matematika me zgjedhje 11........... Pegi 2010.
11. E. Lulja, N. Babamusta, Sh. Bozdo: Matematika me zgjedhje 11........... Pegi 2011.
12. Teste: MATURA SHTETERORE NE MAT. (profili shoqror 2006-2012) AVA.
13. Teste: MATURA SHTETERORE NE MAT. (profili i prgj. 2006-2012).... AVA.
14. Teste: MATURA SHTETERORE NE MAT. (profili nat. dhe gjimnazi)
.....................................................................................................(2006-2012) AVA.
15. Teste matematike pr konkurse pranimi n shkollat e larta:
Universiteti A. Xhuvani ........................ EduAlba 2000.
16. A. Frashri, Ll. Puka: matematika 1.1.......................................... Shblsh 2002.
17. I Alikaj: MATEMATIKA (provimet e lirimit)...................... Shb.Lilo 2010.
18. Gj. Frashri: NIVELI I PERPARUAR I MAT. SHKOLLORE..... Dea 1998.
19. MASH: Shpjegues i programit orientues t matematiks ... 2011.
20. Ll. Puka, E. Lulja, R. Cuko: Matematika 1.1.................... Shblsh 2003.
21. E. Pisha, N.Kroci, P.Osmani: Matematika 1.2................... Shblsh 2003.
22. S.Llambiri, Ll. Puka, Gj. Frashri Matematika 2.1..... Shblsh 2002.
23. R. Cuko, N. Kreci, N. Babamusta: Matematika 2.2..................... Pegi 2006.
24. Ll. Puka, E. Lulja: matematika 3.1 (profile natyror)............ Shblsh e Re 2006.
25. N. Kreci, R. Cuko, D.Brokaj: Matematika 3.2 (profili natyror)..... Mediaprint 2008.
26. Ll. Puka, E. Lulja, D. Malaj: Matematika 4.1 (profili natyror)..... Shblsh e Re 2006.
27. N. Kreci, R. Cuko, D. Brokaj: Matematika 4.2 (profili natyror).............. Pegi 2006.
28. Ll. Puka, E. Lulja, P. Bici, N. Kreci, N. Perdhiku: Matematika 4.......... Shblsh 2003.
201
Botime t tjera t autorit Gjergj Frashri:
1. Elektromontazhi pr klasn e 8-t. .................................................Tiran 1972.

2. Matematika 2.1 bashkautor).............................................Tiran1997.
3. Matematika 2.1 (e ripunuar), (bashkautor)..................................... Tiran 1998.
4. Nivel i prparuar i matematiks shkollore...................................... Tiran 1999.
5. Matematika 8 (bashkautor)...........................................Tiran 2007.
6. Matematika 8 ushtrime (bashkautor) ......................................Tiran 2008.
7. Matematika 8 e ripunuar (bashkautor).......................................Tiran 2009.
8. Matematika 9 dorshkrim (Autor.........ndodhet n shtpin botuese Arbria 07.
202

Sekreti I Matures Ok

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sekreti I Matures Ok

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GJERGJ FRASHRI ROBERT KOSOVA

Redaktor letrar: Klejda Plangarica

Shtpia botuese: Marin Barleti

Ky libr sht nj prpjekje e mundimshme pr t zgjedhur dhe

(I) Shprehje numerike dhe shkronjore

| sht largsia e numrit nga origjina e boshtit numerik.

Zbatojm vetin e barazimeve: ,

Kemi dhe , dhe

Koefiient gjenden me mnyra t ndryshme. Nga skema e Hornerit:

11. T shkruhet m thjesht: + =| + = .

12. T gjendet vlera e , pr

(II) Bashksit numerike, veprimet me to

dhe . Prerja e bashksive.

Gjeometrikisht ]- tregohet me boshtin numerik.

(III) Funksioni. Bashksia e prcaktimit dhe e vlerave:

27. Gjeni pr funksionin .

28. Gjeni pr funksionin; .

29. Nqs gjeni; a) b) .

T gjejm Shprehim n varsi t ;

dhe vendosim kushtin .

(IV) Vargu numerik. Progresionet

38. A mundet tre numra t formojn njhersh progresion arithmetik dhe

42. Tregoni pr far vlere t ekuacioni nuk ka zgjidhje

45. Pa prdorur formulat me dallor, zgjidhni ekuacionin e fuqis s dyt

Numri quhet rrnj e polinomit. Tabela e shenjs:

b) Shenja e dallori dhe rrnjt jan;

2) Nqs kemi , ateher tabela e shenjs do jet:

3) Nqs , trinomi nuk ka rrnj reale tabela e shenjs do t jet:

Shnim; Kur shumzojm t dy ant me nj numr pozitiv, kahu i

55. T zgjidhet inekuacioni prodhim; ; a) ,

b) Gjeni pr t cilin sht i vrtet

60. Zgjidhni sistemin dhe gjeni numrin m t madh t plot q e vrteton

Zgjidhja sht dhe numri i plot m i madh sht 9.

63. Nse gjeni

Nga zbatimi i vetis b) marrim;

66. Gjeni vlern e shprehjes

Zgjidhja sht ifti

Pr harqe simetrik n lidhje me pikat

Teorema e kosinusit Teorema e sinusit

71. Gjeni vlern e = 3(

72. Nqs sht knd i kuadrantit t III, gjeni shenjn e cotg .

73. Jepet kndi n kuadrantin e II dhe . Gjeni

. (shenja prcaktohet nga kuadranti II).

(IX) Disa veti t funksioneve numerik. Prbrja. Krahasimi i funksioneve:

82. T krahasohen funksionet dhe pr .

Shqyrtojm funksionin me bashksi

prcaktimi . Kemi , ndrtojm tabeln e

Vlerat - -1/2 0 1/2 +

83. T studjohet iftsia e funksionit , pr .

87. Jan dhn funksionet dhe pr .

(X) Figurat gjeometrike n plan

Knde rrethor dhe knde qndror.

90. N kemi dhe .

91. N rrethin me rreze , brendashkruhet

93. N trekndshin kndrejt n , jashtshkruhet rrethi me rreze

95. N trapezin dybrinjnjshm me baza dhe ,

97. Diagonalet e nj rombi jan dhe

98. N nj rreth hiqen dy korda

Nga formula e siprfaqes s paralelogramit, kemi; U. 101

104. Dy trekndsha kan nga nj knd kongruent me mas , kurse

Me formuln e Heronit llogaritet siprfaqja e ktij trekndshi q sht e

(XI) Koordinatat n plan. Vektort. Ekuacioni i drejtzs

Prodhimi numerik i dy vektorve: )