Zadaci na pismenom ispitu iz fizike (02.09.2004.

) s rjeenjima stranica 1 od 2

ZADACI NA PISMENOM ISPITU IZ FIZIKE (02. 09. 2003.) S RJEENJIMA

1. Rastojanje izmeu dviju susjednih stanica metroa iznosi 1,5 km. Prvu polovicu rastojanja
vlak prelazi jednoliko ubrzano, drugu polovicu prelazi jednoliko usporeno s tim da su
akceleracije u obje polovice iste po iznosu. Maksimalna brzina gibanja iznosi 50 km/h.
Odrediti akceleraciju i vrijeme gibanja vlaka izmeu stanica.

Rjeenje:

Srednje ubrzanje vlaka je

v v1 v0 v1
a= = =
t t1 t0 t1
gdje su v0 = 0, v1 = 50 km/h, t0 = 0, t1 vrijeme za koje vlak prijee polovinu puta, tj.
kad postie maksimalnu brzinu.
Polovica puta izmeu stanica metroa je
s t2
=a 1
2 2
Uvrstivi izraz za srednje ubrzanje moemo odrediti vrijeme t1
s
t1 = = 108 s
vmax
Srednje ubrzanje iznosi
v
a = max = 0,13 s
t1
Ukupno vrijeme putovanja vlaka izmeu dviju stanica je
tu = 2 t1 = 216 s = 3, 6 min

2. Dvije kuglice s koliinama naboja q1 = 6,66 nC i q2 = 13,33 nC nalaze se na rastojanju

od 40 cm. Koliki je rad potrebno izvriti da bi ih pribliili na rastojanje od 25 cm. Kuglice se
nalaze u zraku ( 0 = 8,854 1012 F/m ).

Rjeenje:

Elektrostatska potencijalna energija dviju kuglica na rastojanju r1 = 40 cm je

1 q1q 2
EP (1) =
4 0 r1
Elektrostatska potencijalna energija dviju kuglica na rastojanju r2 = 25 cm je
1 q1q 2
EP (2) =
4 0 r2
Rad vanjske sile potreban za pomicanje kuglica s rastojanja r1 na r2 je
q1q2 1 1 6
W = EP (2) EP (1) = = 1, 2 10 J
4 0 r2 r1

3. Kolikom silom treba djelovati na kraj elinog tapa, povrine poprenog presjeka 10 cm2,
da bi sprijeili rastezanje pri zagrijavanju od 0 - 30 C?

Graevinski fakultet Sveuilita u Mostaru http://www.sve-mo.ba/gf

Zadaci na pismenom ispitu iz fizike (02.09.2004.) s rjeenjima stranica 2 od 2

Rjeenje:

Relativno rastezanje tapa pri zagrijavanju je

l
=
l
Djelovanjem sile na krajevima tapa moemo sprijeiti njegovo rastezanje. Tada
relativno rastezanje moemo izjednaiti s omjerom naprezanja i Youngovog modula
elastinosti.
l F
= = =
l EY SEY
Odavde izvlaimo izraz za silu
SE l SE (l l)
F= Y = Y 1
l l
gdje je l1 = l(1 + T ); EY = 200 GPa; = 12 106 K -1
Tako je potrebna sila
F = SEY (1 + T ) = 2,0072 108 N = 200, 72 kN

4. Napisati jednadbu za harmonijsko titranje materijalne toke ako je maksimalno ubrzanje

materijalne toke 49,3 cm/s2, period titranja 2 s i udaljenost od ravnotenog poloaja u
poetnom trenutku (za t = 0) x(0) = 25 mm.

Rjeenje:

Jednadba gibanja materijalne toke koja harmonijski titra je

x = A sin(t + 0 )
Kruna frekvencija je
2
= = = 3,14 rads-1
T
Na osnovu maksimalnog iznosa ubrzanja odreujemo amplitudu titranja
a
a = 2 A A = 2 = 0, 05 m = 5 cm

Poloaj toke u poetnom trenutku je
x (0) = A sin 0
Tako da je poetna faza
x(0)
0 = arcsin = 30 =
A 6
Tako je jednadba gibanja materijalne toke u ovom sluaju

x = 5sin( t + ) [ cm]
6

Graevinski fakultet Sveuilita u Mostaru http://www.sve-mo.ba/gf