CENTAR ZA STRUNO OBRAZOVANJE

PROGRAM OBRAZOVANJA ZA OSPOSOBLJAVANJE

ZA ZANIMANJE
LIMAR/KA

1
 1. Naziv programa obrazovanja: Program obrazovanja za osposobljavanje za zanimanje
Limar/ka.

2. Utemeljenost programa:
Program obrazovanja za zanimanje limar/ka bazira se na standardu zanimanja
limar/ka .
Program obrazovanja se radi na zahtjev Zavoda za zapoljavanje Crne Gore, na osnovu
iskazanih potreba za obukom ovog kadra.

3. Ciljevi programa obuke:

3.1. Opti cilj :

osposobljavanje polaznika/ca za obavljanje poslova limara.

3.2.Posebni ciljevi:
-razvijanje pravilnog odnosa prema poslu
-osposobljavanje polaznika za poslovno komuniciranje sa saradnicima i korisnicima
usluga
-razvijanje pravilnog odnosa prema mainama, alatima i opremi
-razvijanje svijesti o vanosti odravanja optimalnih uslova rada i radne sredine
-razvijanje odgovornog odnosa prema vlastitom zdravlju i obavezno korienje
zatitnih sredstava pri radu
-razvijanje svijesti o vanosti uvanja i zatiti ivotne sredine

4. Trajanje programa obrazovanja: 306 asova

5. Lini profil polaznika/ca

Osnovni obrazovni zahtjevi:

- III stepen strune spreme

Poeljni obrazovni zahtjevi:

- zavren III stpen mainske struke:
smjer autolimar
smjer bravar
smjer zavariva
- zavren III stepen graevinske struke
smjer tesar
zidar - fasader

2
Osnovne osobine koje polaznik/ca treba da posjeduje:
- zdravstveno sposoban

Poeljne osobine koje polaznik/ca treba da posjeduje:

- osjeaj za prostor
- dobre motorike vjetine
- vjetina rukovanja alatom i priborom

5. Identifikacija prioritetnih oblasti obuke:

Polaznik/ca mora da zna:

- da organizuje svoj rad i rad manje grupe
- da rukuje priborom za mjerenje i kontrolu
- da rukuje priborom za ocrtavanje i obiljeavanje
- da rukuje alatom za sijeenje, odvajanje, buenje, spajanje
- da sijee, oblikuje i spaja djelove od lima
- da rukuje mainama za ispravljanje i razvlaenje lima
- da rukuje mainama za sjeenje lima
- da rukuje presama
- da priprema izvodi povrinsku zatitu djelova od lima
- da montira djelove od lima
- da rukuje alatima za stezanje
- da rukuje runim elektrinim aparatima
- da rukuje mainama za valjanje, savijanje, buenje i spajanje
- da racionalno koristi materijal, energiju i vrijeme
- da izrauje tehniku i drugu dokumentaciju
- da priprema izvjetaje o proizvodnji i dr.dokumentaciju kao i elemente
kalkulacije
- da izvodi radove odravanja
- da primjenjuje standard kvaliteta
- da komunicira sa saradnicima i strankama
- da se pridrava principa estetike
- da primjenjuje propise zatite na radu
- da primjenjuje propise zatite ivotne sredine

Polaznik/ca treba da zna:

- osnove organizacije rada i preduzea
- pravila rada na mainama
- mainske materijle
- osobine metala-lima
- tehnologije obrade lima
- postupke zatite lima
- postupke montae
- pravila poslovne kulture
- principe estetike
- mjere zatite na radu
- mjere zatite ivotne sredine

3
Bilo bi poeljno da polaznik/ca zna:
- osnove metaloprerade
- osnovne zakonitosti trita

7. Predmetna oblast programa obrazovanja: Tehnologija obrazovnog profila limar

8. Duina trajanja za realizaciju djelova predmetne oblasti programa obrazovanja:

Naziv djelova predmetne oblasti Teorija Praksa Ukupno

1. Mjerenje i kontrola 3 5 8
2. Stezanje i pridravanje 2 2 4
3. Ocrtavanje i obiljeavanje 2 6 8
4. Postupci rune obrade 10 40 50
5. Postupci ispravljanja i razvlaenja 2 4 6
6. Mainsko sjeenje lima 2 4 6
7. Postupci i poslovi na presama 4 8 12
8. Valjanje 2 12 14
9. Maine alatke 4 48 52
10. Izrada djelova od lima sloenog oblika 16 100 116
11. Montaa krovnih i fasadnih limova 8 24 32
12. Povrinska zatita 3 8 13
59 251 308

9. Sadraji programa obrazovanja:

4
 Sadraji programa Teorija Ponavljanje
i demonstracija i
Obrazovanja demonstracija praktian rad
Teorijski dio
1. Mjerenje i kontrola
-Greke mjerenja, mjerni lenjir, mjerne letve,
mjerne trake, abloni
-Libele, pomina mjerila, ugaonici, dubinomjeri, T+D P D + Pr. rad
visinomjeri
-Mehaniki univerzalni i optiki uglomjer, uvanje i
odravanje mjernih i kontrolnih alata
2. Stezanje i pridravanje lima
-Pravila stezanja, univerzalni pribor za stezanje, T+D PD + Pr. rad
ape za stezanje i stezne glave
3. Ocrtavanje i obiljeavanje lima
-Priprema povrine za ocrtavanje (ienje i
ispravljanje), korienje alata i pribora za
ocrtavanje i obiljeavanje T+D P D + Pr. rad
-Ocrtavanje i obiljeavanje pomou ablona, po
uzorku, sa crtea, pomou projektora
4. Postupci rune obrade lima
-Runo ispravljanje lima
-Turpijanje i odvajanje sjekaem
-Sjeenje limova
-Savijanje i presavijanje limova T+D P D + Pr. rad
-Buenje, uputanje, razvrtanje, rezanje navoja
-Spajanje lijepljenjem i zakivanjem
-Meko i tvrdo lemljenje
-Runo elektroluno zavarivanje
-Gasno zavarivanje
-CO2 i argonsko zavarivanje
- Elektrootporno zavarivanje
- Bruenje
5. Postupci ispravljanja i razvlaenja lima
-Maine za ispravljanje lima T+D P D + Pr. rad
-Maine za razvlaenje lima

6. Mainsko sjeenje lima

-Sjeenje lima makazama, sa pravim paralelnim
noevima i sa pravim nagnutim noevima T+D PD + Pr. rad
-Sjeenje lima makazama sa krunim noevima i
fazonskim makazama
7. Poslovi na presama
-Probijanje i prosijecanje lima
-Savijanje i presavijanje lima T+D P D + Pr. rad
-Izvlaenje lima
-Zakivanje (mainsko) lima
8. Valjanje lima
- vrste limova T+D P D + Pr. Rad
- postupci valjanja
9. Maine alatke
-Strugovi
-Glodalice T+D
-Builice
-Rendisaljke
-Brusilice
10. Izrada djelova od lima sloenog oblika
-Znaaj pravilnog krojenja, odreivanje oblika i
dimenzija u razvijenom stanju
-Odreivanje duine savijenog dijela u razvijenom
obliku T+D P D + Pr.rad
-Uteda u materijalu prilikom krojenja, nain i
izrada karakteristinih djelova od lima 5
-Krojenje prave i kose prizme
-Krojenje mree prave i kose piramide
-Krojenje mree prave, zarubljene i kose kupe
 -Krojenje mree pravog i kosog valjka
-Krojenje i izrada koljena i rave
-Krojenje mree prodora prizme kroz prizmu
-Krojenje mree prodora prizme kroz piramidu
-Krojenje mree prodora valjka kroz valjak
-Primjeri prodora i mree cijevi i cijevnih
nastavaka
-Prodori konusa i valjka i njihove mree
-Krojenje mree rave sastavljene od valjka i
prizme
-Krojenje olunog ugla
-Krojenje lunog ugla
11. Montaa krovnih i fasadnih limova
-Vrste profilisanih limova
-Elementi za spajanje i nain spajanja limova,
oslonci profilisanih limova
-Povezivanje profilisanih limova i konstrukcije na
dijelu rebra profila, poloaj i razmak spojnih T+D P D + Pr. rad
sredstava
-Montaa fasadnih profilisanih limova, spajanje
fasadnih limova na uglu
-Montaa krovnih profilisanih limova
-Montaa dilatacionih elemenata
-Ostali graevinski limarski radovi
12. Povrinska zatita
-Priprema metalnih povrina
-Zatita nemetalnim prevlakama(boja/lak)
-Zatita hemijskim neorganskim T+D P D + Pr. Rad
prevlakama(fosfatiranje/bruniranje)
-Zatita metalnim prevlakama
-Zatita plestificiranjem
13. Zatita na radu
- propisi zatite na radu T+D
- mjere zatite na radu
14. Zatita ivotne sredine
- propise zatite ivotne sredine T+D
- mjere zatite ivotne sredine

6
10. Predmetni katalog znanja
Treba da zna
(znanja)
Postupke mjerenja i kontrole
-posupke duzinskih mjerenja (greske
mjerenja,koriscenjem mjernog
lenjira,trake,letve i sablona)
-postupke mjerenja i kontrole uglova uz
koriscenje
libele,ugaonika,mehanickog,optickog i
univerzalnog uglomjera
-postupke mjerenja i kontrole pomicnim
mjerilom,dubinomjerom i visinomjerom
-Pribor za stezanje i pridrzavanje
-pravila stezanja
Postupke ocrtavanja i obiljezavanja
-priprema povrsine za ocrtavanje
-alat i pribor
-postupke ocrtavanja i obiljezavanja
pomocu sablona,po uzorku i pomocu
projektora
-Poslove i postupke rucne obrade
-rucno ispravlja lim
-postupak turpijanja i odvajanja sjekacem
-postupak
sjecenja,busenja,upustanja,razvrtanja i
rezanja navoja
-postupak savijanja i presavijanja limova
-postupak spajanja zakivanjem,lijepljenjem
i lemljenjem
-postupak spajanja zavarivanja
- postupak bruenja
-Postupke ispravljanja i razvlacenja lima
-Postupke masinskog sjecenja lima
Postupke na presama
-postupak probijanja i prosijecanja lima
-postupak savijanja,presovanja i izvlacenja
lima
-zakivanje (masinsko)
-Postupake valjanja lima
- Postupak obrade na masinama alatkama
-Postupke izrade djelova od lima slozenog
oblika
-postupak odredjivanja oblika,dimenzija i
duzine savijenog dijela u razvijenom obliku
-postupak krojenja prave i kose prizme
-postupak krojenja prave i kose piramide
Mora da zna
(vjetine)
-da mjeri uz pomoc mjernog
lenjira,letve,trake
-da mjeri i kontrolise uglove uz pomoc
ugaonika,uglomjera i sablona
-da vrsi kontrolu libelom
-da mjeri i kontrolise pomicnim
mjerilom,dubinomjerom i visinomjerom
-da steze i pridrzava lim
-da pripremi povrsinu
-da koristi alat i pribor
-da ocrtava i obiljezava
-da rucno ispravi lim
-da turpija i sjece sjekacem
-da sijece lim
makazama,testerama,brusilicom i autogeno
-da savija lim
-da sastavlja limove prevojem ili avom
-da spaja zakivanjem,lijepljenjem i
lemljenjem (meko i tvrdo)
-da spaja zavarivanjem
(elektrolucno,gasno,CO2,argonsko i
elektrootporno)
-da brusi
-da ispravlja i razvalci na masinama
-da sjece lim masinama za sjecenje
-da probija i prosijeca
-da savija,presuje i izvlaci
-da masinski zakiva
-da koristi masine alatke
-da izracuna duzinu i sirinu lima na osnovu
duzine,visine i debljine posude
-da izracuna duzinu savijenog dijela u
razvijenom obliku
-da crta i kroji mrezu prave i kose prizme
-da crta i kroji prave i kose piramide
7
-postupak krojenja prave,kose i zarubljeje
kupe
-postupak krojenja pravog i kosog valjka
-postupak krojenja koljena i racve
-postupak krojenja prodora prizme kroz
prizmu
-postupak krojenja prodora prizme kroz
piramidu
-postupak krojenja valjka kroz valjak
-postupak krojenja mreze prodora cijevi i
cijevnih nastavaka
-postupak izrade mreze prodora konusa i
valjka
-postupak krojenja mreze racve sastavljene
od valjka i prizme
-postuk krojenja olucnog ugla
-postupak krojenja lucnog koljena
Postupak montaze krovnih i fasadnih
limova
-vrste i nacin spajanja profilisanih limova
-postupak povezivanja profilisanih limova i
konstrukcije na dijelu rebra profila i
odredjivanja polozaja i razmaka spojnih
sredstava
-postupak montaze fasadnih profilisanih
limova i spajanje fasadnih limova na uglu
-postupak montaze krovnih profilisanih
limova
-postupak montaze dilatacionih elemenata
-postupak opsivanja manjih
povrsina,opsivanje dimnjaka,izrada
okapnica,oluka i olucnih cijevi
12.Postupak povrsinske zastite
-postupak pripreme i odmascivanja povrsine
-postupak zastite nemetalnim prevlakama
- postupak zastite hemijskim neorganskim
prevlakama
-postupak zastite metalnim prevlakama
-postupak zastite plastificiranjem
-da crta i kroji mrezu prave,kose i
zarubljene kupe
-da crta i kroji mrezu valjka
-da crta i kroji mrezu koljena i racve
-da crta i kroji prodor prizme kroz prizmu
-da crta i kroji prodor prizme kroz piramidu
-da crta mrezu i kroji prodor valjka kroz
valjka
-da crta mrezu i kroji prodor cijevi i cijevnih
nastavaka
-da crta mrezu i kroji prodor konusa i valjka
-da crta mrezu i kroji racvu sastavljenu od
valjka i piramide
-da crta mrezu i kroji olucni ugao
-da crta mrezu i kroji lucni koljeno
-da spaja limove savijanjem rubova i
formiranjem sava
-da obavlja povezivanje limova i
konstrukcije na dijelu rebrastog profila uz
odredjivanje polozaja i razmaka spojnih
sredstava
-da postavlja fasadne profilisane limove na
celicne ili drvene nosace i spaja ih na uglu
-da pod odredjenom nagibom i u za visnosti
od materijala lima postavi i veze krovne
povrsine
-da pokriva dilatacione otvore dilatacionim
elementima
-da opsiva spojeve krovnih i fasadnih
povrsina,zidove,proboje krovnih povrsina
(dimnjake,krovne prozore i dr.)
-da izradi i montira oluke i olucne cijevi
-da pripremi povrsinu
-da primijeni metod zastite nemetalnim
prevlakama
-da primijeni metodu zastite metalnim
prevlakama
-da primijeni metodu zastite hemijskim
neorganskim prevlakama
-da primijeni metod zastite plastificiranjem
8
11. Preporuke za korienje metoda i tehnika u procesu obuavanja:
- kombinovana metoda izlaganja sa razgovorom
- metoda ilustracije i demonstracije
- metoda praktinih radova

12. Znanja i vjetine koja se oekuju od polaznika/ca na kraju programa obrazovanja :

- da analizira, planira, priprema, organizuje, izvodi i kontrolie svoj rad i rad manje
grupe
- da radi tehnoloku i drugu potrebnu dokumentaciju
- da racionalno koristi materijal, energiju i vrijeme
- da sijee, oblikuje i spaja djelove od lima
- priprema i vri povrinsku zatitu djelova od lima
- da montira djelove od lima
- da rukuje alatima za stezanje, obradu, mjerenje i kontrolu
- da rukuje runim elektrinim aparatima
- da rukuje mainama za valjanje, savijanje i buenje i spajanje
- da izvodi radove odravanja
- da priprema izvjetaje o proizvodnji i drugu potrebnu dokumentaciju i elemente
kalkulacije
- primjenjuje standarde kvaliteta i poslovne kulture
- da komunicira sa saradnicima i strankama
- da se pridrava principa estetike i potuje ih
- da primjenjuje propise zatite na radu
- da primjenjuje propise iz zatite ivotne sredine

13. Preporuke za korienje audio i vizuelnih sredstava i opreme

U toku obuke koristiti audio i vizuelna sredstva i opremu.
Pripremiti krojne slike i ablone za polaznike.

14. Ispitni katalog za predmetnu oblast

Tehnologija obrazovnog profila

Na ispitu se ocjenjuje:
-sposobnost primjene usvojenih teorijskih sadraja u praktinom radu
-sposobnost samostalnog uoavanja i rjeavanja problema
-sposobnost korienja osnovnog i pomonog materijala
- sposobnost racionalnog korienja energije i vremena

Djelovi
predmetne Znanja i vjetine
oblasti
Polaznik:
Postupci - mjeri lenjirom, trakom, letvom
mjerenja i - mjeri i kontrolie uglove na razliite naine, uz pomo razliitih
kontrole instrumenata

9
Stezanje i - stee i pridrava lim
pridravanje
lima
Postupci - priprema povrinu za ocrtavanje
ocrtavanja i - ocrtava i obiljeava uz pomo alata i pribora
obiljeavanja
Postupci rune - runo ispravlja lim
obrade lima - turpija i sijee lim
- sijee lim uz pomo razliitog pribora
- savija lim
- spaja lim razliitim postupcima:
zakivanjem,
spajanjem,
lemljenjem
zavarivanjem
presavijanjem
- brusi

Postupci - ispravlja lim na mainama

ispravljanja i - razvlai lim na mainama
razvlaenja lima
Mainsko - sijee lim mainama za sjeenje
sjeenje lima

Postupci na - probija i prosijeca lim

presama - savija, presuje i izvlai lim

Postupak obrade - obrauje lim na mainama - alatkama

na mainama-
alatkama
Postupci izrade - odreuje oblik, dimenzije i duinu savijenog lima u razvijenom
djelova od lima obliku
sloenog oblika - crta i kroji mreu prave i kose prizme
- crta i kroji prave i kose piramide
- crta i kroji mreu prave i kose piramide
- crta i kroji mreu prave, kose i zarubljene kupe
- crta i kroji mreu valjka
- crta i kroji mreu koljena i racve
- crta i kroji prodor prizme kroz prizmu
- crta i kroji prodor prizme kroz piramidu
- crta i kroji prodor valjka kroz valjak
- crta mreu i kroji prodor cijevi i cijevnih nastavaka
- crta mreu i kroji prodor konusa i valjka
- crta mreu i kroji racvu sastavljenu od valjka i piramide
- crta mreu i kroji oluni ugao
- crta mreu i kroji lunog koljena

Postupci
montae krovnih - spaja limove savijanjem rubova i formitranjem sava
i fasadnih limova - povezuje lim i konstrukcije na djelovima rebrastog profila
- postavlja fasadne profilisane limove na celicne ili drvene nosace
i da ih spaja
- postavlja i vee krovne povrine pod odreenim nagibom
- pokriva dilatacione otvore dilatacionim elementima

10
 - opiva spojeve krovnih i fasadnih povrina, zidove, proboje
krovnih povrina
- izrauje i montira oluke i olune cijevi

Postupak - priprema povrinu za zatitu

povrinske - primjenjuje metod zatite nemetalnim prevlakama
zatite - primjenjuje metod zatite metalnim prevlakama
- primjenjuje metod zatite hemijskim neorganskim prevlakama
- primjenjuje metod zatite plastificiranjem

15. Mjesto izvoenja i plan realizacije programa obrazovanja

Mjesto izvoenja programa obrazovanja:

Obuka se izvodi u kolskoj radionici, trening centru i limarskoj radnji koja raspolae
potrebnom opremom.

Potrebna oprema i alat za obuku Limara/ke

1. Mjerenje i kontrola
Metar, mjerni lenjir, mjerna letva, mjerne trake, abloni, pomina mjerila, libele,
ugaonici, dubinomjeri, visinomjeri, mehaniki, univerzalni i optiki uglomjer i abloni.

2. Stezanje i pridravanje lima

Stege, zatitni uloci, mainske stege, ape za stezanje

3. Ocrtavanje i obiljeavanje lima

Ploa ili radni sto, obine igle, igle sa crtalom, estari, obiljeivai, lenjiri, ugaonici,
uglomjeri, prizme, slova, brojevi, pomoni pribor za ocrtavanje

4. Postupci rune obrade

Ploa za ispravljanje, ekii, turpije, sjekai, specijalna klijeta za runo savijanje i
specijalni nakovnji, specijalni ureaji za savijanje sa valjcima, rune makaze, stone sa
polugom, vibracione makaze, specijalni alat za sjeenje cijevi, rune builice, spiralne
burgije, proirivai, oputai, razvrtai, garnitura ureznika, okreta i nareznice,
zakovice, klijeta za blok zakovice, maine za zakivanje, alat za runo zakivanje
eki, oblika; ljepila, sredstva za ienje, lemnici, grebai, turpije, lemovi,
brusilice, tocila, brusni papir, boca za gas, boca za kiseonik, redukcioni ventili,
gumena crijeva, gorionik, dodatni materijal ipke, ice; topitelji, pomoni pribor za
dranje materijala u odgovarajuem poloaju, transformator za runo elektroluno
zavarivanje, dra elektrode, radni sto, eki za skidanje ljake, elina etka,
elektrode, ureaj za TIG postupak, aparat za MIG postupak, aparat za MAG postupak,
ureaj za takasto zavarivanje, ureaj za avno zavarivanje,

5. Postupci ispravljanja i razvlaenja lima

Maina za ispravljanje limova, maina za razvlaenje limova

6. Mainsko sjeenje limova

Hidrauline makaze i odgovarajui alat

7. Postupci na presama

11
 Prese i alat za probijanje i presijecanje, maine za zakivanje

8. Maine alatke
Builica, brusilice i odgovarajui pribor za stezanje i centriranje

9. Montaa krovnih i fasadnih limova

Razne vrste vijaka za drvo, lim i beton, ekseri, oslonci za vezivanje limova, ekseri za
upucavanje, podmetai limeni, jahai, pravouugaoni ili trapezni i eline kutije,
drveni ili elini nosai koji slue kao podkonstrukcija za fasadne obloge; elina
konstrukcija (Z- profil) ili drvene gredice za vezivanje profilisanog lima za armirani
betonski zid, zaptivna traka protiv podlivanja vode na preklopima usljed vjetra,
sljemenici, prstenovi ili obrui za privrivanje oluka na zid

10. Povrinska zatita

Sredstva za odmaivanje i odstranjivanje re, etke ili rasprivai za pokrilni premaz,
sredstva za poravnavanje usljed defekata na povrini, razni ureaji za razliite
postupke zatite.

Plan realizacije:
Obuku organizovati tako da teorijski dio obuke polaznici prate 2 puta nedjeljno po 3 asa,
a ostale dane organizovati praktini dio po 5 asova.

Preporuuje se da se predavanja dre u prijepodnevnim asovima da bi se odralo

interesovanje i panja polaznika.

16. Napredovanje, provjeravanje i vrednovanje znanja

Napredovanje:
Savladavanje jednostavnih vjetina je uslov da bi se moglo prei na usvajanje sloenijih
vjetina.

Provjeravanje:

- U toku obuke:
predlaemo da se nakon obraenog dijela predmetne oblasti vri provjera znanja i
vjetina polaznika/ca.

- Na kraju obuke:
organizovati zavrnu provjeru praktine osposobljenosti polaznika. Uspjenost polaznika
na provjerama u toku obuke treba uzeti u obzir prilikom zavrne provjere.
Osposobljenost polaznika/ca se provjerava izvoenjem praktinog rada sa
objanjenjem.

Vrednovanje:
Na zavrnoj provjeri znanja i praktine osposobljenosti vrednovanje treba vriti na sledei
nain:
- Polaznik/ca je ovladao/la svim vjetinama i znanjima utvrenim standardom za
zanimanje Limar/ka na visokom nivou
- Polaznik/ca je ovladao/la svim vjetinama i znanjima utvrenim standardom za

12
 zanimanje Limar/ka na zadovoljavajuem novou
- Polaznik/ca nije ovladao/la svim vjetinama i znanjima utvrenim standardom za
zanimanje Limar/ka na zadovoljavajuem nivou.

17 . Strune kompentencije nastavnog kadra instruktora pojedinih djelova obuke

Teorijski dio programa obrazovanje :

Dipl. mainski inenjer
Andragoko-didaktiko-metodiki osposobljen za rad sa odraslim polaznicima

Praktini dio programa obrazovanja:

Limar - V stepen strune spreme
Andragoko-didaktiko-metodiki osposobljen za rad sa odraslim polaznicima

18. Zanimanje koje se dobija po zavretku programa obuke: Limar

19. Dokumenat koji se dobija po zavretku programa obrazovanja:

Bie regulisano u skladu sa Zakonom

20. Autori programa, predlagai programa, datum prijema, ko ga je primio i ko ga je

odobrio:
Autori programa:
arko Borovini
Ljiljana Gari

13
 Uputstvo za trenera
za obuku Limara/ke

Treneri realizuju program obuke kroz slijedee faze:

1. Priprema za realizaciju programa obuke - odreivanje nastavnog materijala

(npr. predmeti, alati, materijali, druga odgovarajua oprema itd).

2. Uvodni dio realizovati kroz teme:

- predstavljanje,
- upoznavanje sa kandidatima,
- upoznavanje sa predmetom u kontekstu zanimanja,
- uloga i znaaj grane iz koje je zanimanje,
- miljenje kandidata,
- diskusija sa kandidatima.

3. Definisanje indukcionog modula (modul iji se dijelovi koriste tokom cijele

obuke), koji sadri:

- Karakteristike zanimanja za kojeg su se kandidati opredijelili (uslovi rada,

radno vrijeme,nagraivanje (plata)...);

- Profil radnika za odreeno zanimanje ( treba da sadri stavke kao to su :

psihofiziko zdravlje, sposobnost organizacije, sposobnost komunikacije, lino i
profesionalno potenje, urednost,ljubaznost u ophoenju sa ljudima, kultura
govora i ophoenja, snalaljivost i okretnost, spremnost na fleksibilno radno
vrijeme...) je predmet obrade kroz sve teme (module).

4. Definisanje svih modula obuke neophodnih za odreeno zanimanje, pri emu

treba voditi rauna da obuka bude primjerena osobinama polaznika i njihovim
interesima ( treba ispreplitati teoriju, demonstraciju i praksu).

5. Odreivanje vremena neophodnog za praktinu obuku

(stvarni uslovi).

6. Nain provjere znanja kandidata/kinja

14
 1. Upoznavanje polaznika/ca sa radnim prostorom
- upoznavanje sa radionicom i djelovima radionice

2. Organizacija radnog mjesta:

- priprema radnog prostora
- priprema predmeta za rad
- priprema sredstava za rad

3. Oprema i inventar namjena i nain odravanja

- maine i ureaji
- rukovanje i obsluivanje mainama i ureajima
- preventivno odravanje maina i ureaja - ienje, podmazivanje i dr.
( demonstracija)

4. Osposobljavanje polaznika/ca za poslove mjerenja i kontrole

Demonstracija :
- postupak mjerenja duinskih mjera uz korienje mjernih instrumenata
- postupak mjerenja i kontrole uglova uz korienje uglomjera, ugaonika, ablona,
- postupak mjerenja pomou libele, pominih mjerila, dubinomjera, visinomjera
- postupak mjerenja pomou mehanikih univerzalnih i optikih uglomjera
- postupka uvanja i odravanja mjernih i kontrolnih alata

Praktini rad polaznika/ca :

- mjerenje duinskih mjera pomou: mjernog lenjira, mjerne letve, mjerne trake i dr.
- mjerenje uglova pomou uglomjera, ugaonika, ablona
- mjerenje pomou libele, pominih mjerila, dubinomjera, visinomjera
- mjerenje pomou mehanikih univerzalnih i optikih uglomjera
- uvanje i odravanje mjernih i kontrolnih alata

5. Osposobljavanje polaznika/ca za stezanje i pridravanje lima

Demonstracija:
- univerzalnog pribora za stezanje, ape za stezanje i stezne glave
- postupka stezanja i pridravanja lima

Praktini rad polaznika/ca:

- stezanje i pridravanje lima

15
6. Osposobljavanje polaznika/ca za ocrtavanje i obiljeavanje lima

Demonstracija:
- postupka pripreme za ocrtavanje
- postupka korienja alata i pribora za ocrtavanje i obiljeavanje
- postupka ocrtavanja i obiljeavanja pomou ablona, po uzorku, sa crtea,
pomou projektora

Praktini rad polaznika/ca:

- priprema za ocrtavanje
- ocrtavanje i obiljeavanje lima(pomou ablona, po uzorku, sa crtea, pomou
projektora)

7. Osposobljavanje polaznika/ca za postupke rune obrade:

Demonstracija:
- postupka runog ispravljanja lima
- postupka turpijanja i odvajanja sjekaem
- postupka sijeenja limovima, makazama, testerama i autogeno
- postupka prosijecanja i probijanja
- postupka bruenja
- postupka buenja, uputanja i rezanja navoja

Praktini rad polaznika/ca:

- runo ispravljanje lima
- turpijanje i odvajanje sjekaem
- sjeenje: limovima, makazama, testerama i autogeno
- prosijecanje i probijanje
- bruenje
- buenje, uputanje i rezanje navoja

8. Osposobljavanje polaznika/ca za spajanje materijala

Demonstracija:
- postupka spajanja navojnim spojevima, zakovicama
- postupka tvrdog i mekog lemljenje
- postupka elektrolunog zavarivanja
- postupka gasnog i CO2 zavarivanja
- postupka elektrootpornog zavarivanja

Praktini rad polaznika/ca:

- spajanje navojnim spojevima, zakovicama
- tvrdo i meko lemljenje
- elektroluno zavarivanje
- gasno i CO2 zavarivanje
- elektrootporno zavarivanje

16
 9. Osposobljavanje polaznika/ca za ispravljanje i razvlaenje lima

Demonstracija:
- maina za ispravljanje lima
- maina za razvlaenje lima
- postupka ispravljanja lima
- postupka razvlaenja lima

Praktini rad polaznika/ca:

- ispravljanje lima
- razvlaenje lima

10. Osposobljavanje polaznika/ca za mainsko sjeenje lima

Demonstracija:
- postupka sjeenja lima makazama, sa pravim paralelnim noevima i sa pravim
nagnutim noevima
- postupka sjeenja lima makazama sa krunim noevima i fazonskim makazama

Praktini rad polaznika/ca:

- sjeenje lima makazama, sa pravim paralelnim noevima i sa pravim nagnutim
noevima
- sjeenje lima makazama sa krunim noevima i fazonskim makazama

11. Osposobljavanje polaznika/ca za obavljanje poslova na presama

Demonstracija:
- postupka probijanja i prosijecanja lima
- postupka savijanja i presavijanja lima
- postupka izvlaenja lima
- postupka zakivanja lima

Praktini rad polaznika/ca:

- probijanje i prosijecanje lima
- savijanje i presavijanje lima
- izvlaenje lima
- zakivanje lima

12. Osposobljavanje polaznika/ca za postupak valjanja lima

Demonstracija:
- postupka valjanja lima

Praktini rad polaznika/ca:

- valjanje lima

17
 13. Osposobljavanje polaznika/ca za izrdu djelova od lima sloenog oblika
Demonstracija:
- postupka pravilnog krojenja, odreivanja oblika i dimenzija u razvijenom stanju
- postupka odreivanja duine savijenog dijela u razvijenom obliku
- postupka krojenja prave i kose prizme
- postupka krojenja mree prave i kose piramide
- postupka krojenja mree prave i kose kupe
- postupka krojenja mree pravog i kosog valjka
- postupka krojenja i izrada sloenih uglastih tijela
- postupka krojenja mree prodora prizme kroz prizmu
- postupka krojenja mree prodora prizme kroz piramidu
- postupka krojenja mree prodora valjka kroz valjak
- primjera prodora i mree cijevi i cijevnih nastavaka

Praktini rad polaznika/ca:

- pravilnoo krojenje, odreivanje oblika i dimenzija u razvijenom stanju
- odreivanje duine savijenog dijela u razvijenom obliku
- krojenje prave i kose prizme
- krojenje mree prave i kose piramide
- krojenje mree prave i kose kupe
- krojenje mree pravog i kosog valjka
- krojenje i izrada sloenih uglastih tijela
- krojenje mree prodora prizme kroz prizmu
- krojenje mree prodora prizme kroz piramidu
- krojenje mree prodora valjka kroz valjak

14. Osposobljavanje polaznika za poslove montae krovnih i fasadnih limova

Demonstracija:
- elemenata za spajanje i nain spajanja limova, oslonci profilisanih limova
- postupka povezivanja profilisanih limova i konstrukcije na dijelu rebra profila,
poloaj i razmak spojnih sredstava
- postupka montae fasadnih profilisanih limova, spajanje fasadnih limova na uglu
- postupka montae krovnih profilisanih limova
- postupka montae dilatacionih elemenata
- ostalih postupaka graevinskih limarskih radova

Praktin rad polaznika/ca:

- spajanje limova na razliite naine,
- povezivanje profilisanih limova i konstrukcije na dijelu rebra profila, poloaj i
razmak spojnih sredstava
- montaa fasadnih profilisanih limova, spajanje fasadnih limova na uglu
- montaa krovnih profilisanih limova
- montaa dilatacionih elemenata
- obavljanje ostalih graevinskih limarskih radova

18
 12. Organizacija poslova

Demonstracija:
- tehniko tehnoloke dokumentacije,
- prijema i izdavanja vozila, obezbjedjenja i transporta

Praktian rad polaznika/ca:

- prijem i izdavanje vozila, obezbjedjenje i transport

13. Upoznavanje sa radnim zadacima

- planiranje rada,
- osiguravanje kvaliteta svog rada (standardi),
- racionalno korienje vremena, energije i materijala;

14. Upoznavanje sa strunom terminologijom iz djelokruga svog rada (teorija)

13. Upoznavanje sa nainom komuniciranja sa saradnicima (timski rad)

15. Zavrni poslovi u radionici

16. Upoznavanje sa osnovama zatite na radu i zatite ivotne sredine

Demonstracija:
- primjene mjera zatite na radu
- korienja sredstava zatite na radu

19