Cevahirname:

tler

FERDDDN ATTAR (K.S.)

www.semazen.net
 NSZ

El- Hmd- lillhi Rabbil-lemiyn. Ves-saltu ves-selm al Reslin ve Resl-s-

sakaleyni Muhammedin ve lihi ve evldihi ve ezvcihi ve eshabihi ve ensarihi ve muhibbihi
ecma'n.
Allahu Tel'nn lutfuyla evirisine muvaffak olduumuz bu eser hz..Attar'n en gzel
eserlerinden bir tanesidir. Tercmesi dier nshlarla mukayese edilip bir hayli yanllar
dzeltilmitir.
Kitabmzn ana temas tamamen nefsin sfatlar ve ahlk Muhammediyye zerinedir.
Feridddini Attar Hz. leri bu eserinde tlib-i Hak olanlara en ince ayrntsna kadar
dler vermitir.
Hz. Attar bu kitab yzlerce sene evvel yazmtr. Bizler ise insanlara ve onlarn
maneviyt alemine bu fikir ve dleri tekrar kazandrmaktan Hz. Attar'n ruhaniyetini ve
himmetlerini kazandmz mit ediyoruz.
Bu eserden isteyen herkes kaynak olarak faydalanabilir. nsanlarn sadece maddi ve
manevi istifade etmeleri iin ve Allah rzas iin yaplm bu kitab herkesin kendi nasibince
anlamasn ve uygulamasn temenni ederiz. Tevfik ve muvaffakiyet ancak Allahu
Tel'dandr.
Kitabmzda olan dlerin bir z olacan dndmz Hz. Pir brahim Dsski
(k.s.)'n u dn teberrken aldk.
Hz. Pir yle buyurur;
"Ey beni izlemekte olan dervinm; size sesleniyorum ve sylyorum;
Herhangi biri size gelir de tasvvuftan sorarsa ona hemen cevap vermeyin. Hele bu
szden te amayan dilinizle hi cevap vermeyiniz. Ta ki sizlere ilerin ask tecelli edinceye
kadar.
inizden bir kimse dini emirlere tam sadakat gsterir, yapt amelde sadkati belli
olursa, ite o zaman dilinden faydal eyler dklr ki, bu kelam sadakatinin meyvesidir.
Tasvvuf sadece sofi elbisesi giymek deildir. Ancak bu elbise tasvvuf nianlarndan ,
alametlerinden bir tanesidir.
Tasvvufun dikkat edilecek taraf odur ki insan sfat ve suret bakmndan ince ola. Yani
ahlken zarif ve kibar ola. znde her gn birbirinden stn tecelliye ere ve terakki kaydede.
Sofi bir kimse tasavvufun tam manasn bulduu vakit letafet makamna vasl olmutur. Hissi
olan d yn, Allahu Tel'ya yaknlk iin dnmtr. Bu hali bulan zat artk baka bir aleme
gemitir, ayrlk bitmitir."
Kitabmzda ki dlerin tesirini ve Hz. Attar 'n himmetlerini zerimizde maddi manevi
sayeban olmasn Cenab Hak'tan niyaz ederiz.

A.Toker- 2000
stanbul Fulya yaynlar
 FERDDDN ATTAR (K.S.)'IN
HL TERCEMES
Ebu Talip Mehmed Feridddin Attar Hazretleri,Hicretin 513.ylnda Nibur'da
domutur. Eczaclk ve attarlk sanat ile uramtr.
Feridddin Attar Hz. 'leri, henz tvbe etmeden ve hak yolunu bulmazdan evvel bir gn
attarlk dkkanna bir dervi geldi. Hazret birka kere Allah iin bir eyler dedii halde
dervi hi Ona bakmad.
Sonra dervi yle dedi;
"Ey efendi sen ne biim bir adamsn?"
Feridddin Attar da
"Senin olduun gibi bir adamm" dedi.
Dervi ;
"Sen benim olduum gibi olabilir misin?"
"evet olurum"
Bunun zerine dervi yannda dolatrd aatan anan bann altna koydu ve
"Allah" deyip hemen orada can verdi.
Bu olay zerine Feridddin Attar'n btn hali deiti. Dkkann yama etti. Kendini
dnya ilerinden men etti ve Allah yoluna girdi.
Mool istilsndan sonra, Hicri 527 ylnda esir dmtr. Kendilerini satn almak
isteyen bir ok derviinin ve sevenlerinin tekliflerini geri evirmitir. Fakat bir fakir
derviinin kendisini bir balya samana almak istemesi zerine. Kendisini esir alan askere;
"Ben deerimi buldum. Beni imdi sat"
Demesi zerine bu garip tevazudan fkelenen Mool askeri, Hz. Attar' ehid etmitir.
Hz. Attar vefat ettiinde 114 yanda idi.
Hayatna ait menkbeler iinde bizi en ok ilgilendiren menkbesi, henz ocukluk
yanda olan Hz. Mevlna Celleddini Rumi (k.s.) ile grmesidir.
Hazreti Mevlna, babas Bahaddin Veled ile birlikte, Hicri 608 ylnda Belh'den
ayrldktan bir mddet sonra, Nibur'a gelmiti. Sultanl ulema, oluna Feridddin Attar'n
elini ptrmtr.Hz. Attar, henz 10 yanda olan bu yavrunun alnnda parlayan deha gneini
ilk grte kefetmi ve babasna mjdelemitir.
Hz. Mevlna o ziyaretden sonra, Hz.Attar'n engin irfanndan feyz alm, onu ilk stad
bilmitir. Mesneviyi erifinde Hz. Attar'dan da bahsetmitir.
Hz. Attar, telif eserlerinden olan Esrarnamesini Mevlna (k.s.)'ya vermitir. Hz.
Mevlna o kitab daima yannda tamtr. Marifetlerin ve hakiktlarn beyannda o kitaba
uyard.
Mevlna'y kandrd Attar Suya;
ems elinden iti erbet doya doya...
 * * *

Attar can oldu Sinayi iki gz ona;

Sinayi izinden geldik Attar yoluna...

Hz. Attar, mesnevilerinde ve gazellerinde, tevhid srlar, hakiktler ve vecd hallerine o

kadar ok yer vermitir ki; hibir ehl-i tariktn mesnevi ve gazellerinde, tevhid srlar,
hakiktler ve vecd halleri konusu bu kadar fazla derecede grlmemitir.

* * *
Ey yzn ap pazara gelen;
Halk, bu tlsma giriftr eden...

Mesela yukarda ki beyti baz kimseler u ekilde erh etmilerdir;

"Senin cemalin, varln zuhur eden nurudur. Bu varlk, bu taayynt suretlerin
perdesine brnp pazara gelmitir. Ta ki bir zmre bu taayynt ve suretlerin tlsmn ala.
Bunlar o gizli hazinenin yzne rtlmtr.
Onlar, deiik grntler, birbirinden ayr izler dolaysyla, uzaklk, ayrlk, gaflet ve
gurur derdine dmlerdir.
yle bir mna dahi verilebilir;
O kemal sahibi cemalin nuru, bu mazharlarn ve gzel suretlerin yz rtsne gemitir.
Bunun iin, ak belasna ve muhabbet mihnetine giriftar olmulardr. Bazs manevi aka
dm, bazs da suri aka..."
* * *
Sensin manann srr, kalan isim;
Gizli hazinesin, alem ona tlsm...

Bu beytin erhi de;

"Aklar, kendi vehimlerine dalp, mauktan uzak dmlerdir. Ne akn kim olduunu
bilirler, ne de gnl kaptrdklarn..."

Btn alemin meyli sanadr sonsuza kadar ey h;

ster bilsinler bu hali, isterse olmasnlar agh...
 ALLAHU AZMN'A VG
Rahman ve Rahim olan Allah ad ile
Saysz hamd ve minnet, bir avu topraa iman veren esiz Allah'a yarar. Adem
(a.s.)'n bedeninde ki ruhu fleyen, Nuh (a.s.) ' tufandan kurtaran O 'dur. Ad kavminin
cezasn vermek iin kahryla frtnaya emir veren O 'dur.
Ltfunu gsterince, sevgilisine (brahim a.s.) atei gl bahesi yapt.
Seher vaktinde Lt kavminin altn stne eviren yine O padiahtr. O'nun tarafna bir
dman (Nemrud) ok atm, fakat bu dmann iini bitirmeye bir sivrisinek kafi gelmitir.
Dman Firavunu denizde boan, mermer tann iinden Salih peygamber iin deve
kartan O 'dur.
O kudretli ve ebedi olan Allah, inayet verince Davud'un (a.s.) elindeki demir, mum gibi
oldu.
Sleyman'a (a.s.), mlk ve sultanlk verdi, eytan ve peri Onun mhrne (fermanna)
boyun eydi.
Eyyb'un (a.s.) teninden bceklere azk verdi.
Yunus'un (a.s.) bedenini bir bala lokma yapt.
Zekerriy'nn (a.s.) bana testere indirdi.
O her ne dilerse onu yapar. Sultanlk Ona aittir, Ondan hesap sormaya kimsenin gc
yetmez. O birine nimet ve hazine balar, tekine ac ve zahmet verir.
O yle bir Rab'dir ki; hava kularna denizlerde ki bal azk yapar.
Babasz ocuk sa'y (a.s.) dourtan, beikte ki yavruyu konuturan O 'dur. Yz yllk
ly (zeyir a.s.) diriltir.
Bunu Allahu Tel'dan baka kim yapabilir?
O yle bir yaratcdr ki amurdan sultanlar karr, yldzlarla eytanlar talar,kuru
topraktan otlar bitirir ve Gkleri de O korur,
Gz ap yumuncaya kadar cihan birbirine arpar da burada sz sylemeye hi kimse
g yetiremez.
Birine yz kese altn ihsan eder, beriki ekmek hasretiyle can verir. Biri sincap ve samur
krkler giyinir, teki tandurda plak yatar. O biri atlas ve seccadeler zerinde oturur. Beriki
buz gibi dknlk topranda yatar. Bir tanesi bin naz ve izzatle taht zerine kurulmutur,
teki yoksulluktan az ak bir halde. Gz ap yumuluncaya kadar cihan birbirine arpar,
burada sz sylemeye hi kimse g yetiremez.
O yle bir Tanr' dr ki hava kularna bal azk yapar, kullarna ahlk devleti verir.
Babasz ocuk (sa) dourtan beikteki yavruyu konuturan odur. Yz yllk ly (zeyr)
diriltir. Bunu Tanr' dan baka kim yapabilir? yle bir yaratcdr ki amurdan sultanlar
karr, yldzlarla eytanlar talar. Kuru topraktan otlar bitirir. Gkleri de O korur.
Mlknde ortaks ve benzeri yoktur. Szlerinde es ve henk bulunmaz.ki cihann
ulusu, peygamlerin sonuncusu olan Yce Peygamber tekilerden sonra geldi. Fakat nce
gelenlerle iftihar rnei oldu. O cihana gelince dokuz felek kendisine mira, nebilerle veliler
ona muhta oldu. Varl lemlere rahmet getirdi.
Btn yeryz Ona mescid odu.
Dostlar Hz. Ebu Bekir (r.a.) ile Hz. mer (r.a.) oldu. Parmann ucu ile Ay' iki para
etti.
Biri Ona maarada yoldalk etti, dieri gerek dostlar kafilesinin sultan oldu.
Hz. Osman (r.a.) ile Hz. Ali (r.a.), Ona yolda olduklar iin alemde veliler sultan oldular.
Hz. Osman (r.a.), haya ve ilim hazinesi, Hz. Ali (r.a.) ilim ehrinin kaps oldu.
nsanlarn en hayrls olan O Hak Peygamber (s.a.v.) ki z ve temiz amcalar Hz. Hmza
(r.a.) ile Hz. Abbas (r.a.) idi.
Efendimiz (s.a.v.) 'in evlat, ashab, ensr ve tabiinlerine bizden her an sonsuz dua ve
selam olsun.
O nderler ki,itihat ettiler. Hakkn rahmeti hepsinin ruhlarna erisin.
Birisi mam Ebu Hnife, O sekin peygamber mmetlerinin kandili idi. Hakkn ihsan ve
rahmeti Onun canna yakn olsun. Tabii olanlarnn ruhlar d olsun.
Dostu Kad mam Ebu Yusuf ile mam Muhammed idi. hsn ve nimet sahibi Allah,
onlardan raz olsun.
Dierleri mam- dris- fii ile mam- Mlik ve mam- Zfer'dir ki onlardan
Efendimiz (s.a.v.) 'in dini kuvvet ve ziynet bulmutur.
Ruhlar cennet krssnde ad olsun, din saray onlarn bilgisinden bayndr olsun.
(AMN)

NEFSN SIFATLARI

*NEFS- EMMRE (Kafirlerin ve fasklarn nefisleri)

*NEFS- LEVVME (Gnahlarndan piman olan mminlerin nefisleri)
*NEFS- MLHME (Alimlerin nefisleri)
*NEFS- MUTMANNE (lmi ile amil olanlarn ihlas ile yapanlarn nefisleri)
*NEFS- RDYYE (Veliyullahn nefisleri)
*NEFS- MERDYYE (Arifi billahlarn nefisleri)
*NEFS- SFYYE (Enbiya-i kiram ve Resul-i zevil-ihtiramn nefisleri)
 NEFS- EMMRE

Allah-u Tel bu nefis hakknda Kur'an- Azimn'da yle buyurmutur.

<<Ve m berri' nefsiy innen-nefse le'emmretn bis-s-i>>
Yusuf sresi-53
Meli erifi:
(Ben nefsimi tebriye etmiyorum, zira nefs ktl emredicidir)

NEFS- EMMRENN KT SIFATLARI

1- RK : Allahu Tel'ya ortak koanlar ve Hak'tan gayr ilah tanyanlar.

2- KFR: slam olmayanlar, slm dinini tanmayan ve kabul etmeyen.
3- CEHALET: Allahu Tel'y bilmeyenler
4- GAFLET: mann artlarn,cennet ve cehennemi akllarna getirmeyenler. Allah'n
azabndan korkmayanlar ve iledikleri gnahlar yanlarna kr kalacak sananlar.
5- GNAH-I KEB'R: Byk gnahlar tereddt etmeden ileyen ve devamnda srar
edenler. Adam ldrenler, halkn ve yetimlerin maln yiyenler ve zin edenler, livta
(Erkeklerin arasnda ki cinsi sapklk) edenler gibi...
6- KBR: Kendilerini herkesten stn grenler ve sylenen sz hak dahi olsa hakk
kabul etmeyenler.
7- HIRS: Doymayan gz, kanmayan az sahibi olanlar.
8- BUHL: Tamahkr olanlar,yemeyen ve yedirmeyenler, kimseye iyilik etmeyenler.
9- EHVETPEREST: Nefislerinin behim (hayvani) arzularn yerine getirmek iin her
trl denati (alaklk) ileyenler, elin rz ve namusuna gz dikenler.
10- GAZB: Olur olmaz her eye fkelenenler.
11- HASED: Herkesin elinde olan nimetin mahvolmasn isteyenler. Bu irkin huylar ile
kendi kendilerini yakan ve ykanlar.
12- HIKID: Kin besleyenler, almak iin frsat gzleyenler.

NEFS- EMMRE ehrinde yaayanlarn merebi kpek gibidir. Bir lokma iin
birbirleriyle hrlarlar, az bir bahane ile birbirlerini yrtarlar. Zinaya rabetleri bol
olduundan bir fahie kadn ardna bei dp, baz kereler birbirlerini kskanp helk
ederler. ehvet, gazab, sirkt (hrszlk), bhtn (iftira) ve iki ierek Allah'tan hi
korkmazlar. Ettii gnahlara tvbe etmeyen bu ehrin insanlar surette insan, srette (ii) ise
hayvan belki.
Bu ehrin dairesi gaflet ve dr (tuttuu) zulmettir. Padiahlar akl- medr. Veziri,
kuvve-i mdrike (be duyu ile alglamak) ve hissi mtereke. Vekil-i harc kuvve-i vehime ve
vesvese. Skals, buhul, garaz, cehil, kibir,hased.

Bu ehrin halk; Fsklar (gnahkrlar), mnafklar ve kfirlerdir.

Bu gibi sfat sahiplerinin kibetlerinden korkulur.
Nefsi emmrenin yegne ilac ve ifs kelime-i TEVHD'dir.

L LHE LLALLAH (Muhammeden Reslullah)

Bahr-i akn lezzetinden el verme dnyaya gnl,

Olma sen bigneden, zira ki haktan dr olur;
EYH NUREDDN kutbun nutkudur bu Azmiya,
Bir mahalden, bir mahale nakleden mesrr olur..
Azmi Dede (k.s.)

NEFS- LEVVME
Allahu Tel Kur'n- Azimmn'da bu nefs hakknda yle buyurmutur;
<<Ve l uksim bin-nefs-il-levvme...>>
Kyamet suresi-2

Meli erifi yledir;

<<Kendisini levm eden (knayan) nefse yemin ederim ki..>>

NEFS- LEVVMENN KT SIFATLARI

1- U'CB: badetine gvenerek kendisini herkesten yce grmek

2- FISIK : Gnahlar aikr ilemek
3- CEHL : Bir ok gerekleri bilmemek
4- NEVM: ok uyumak
5- MEKLAT VE MERUBT-I KESRE:ok yemek ve imek.
6- HIRS: htiras sahibi olmak.
7- KAHR-I NEDMET:Halka ve badullha ez ve cef etmek.
8- LAGVYYT:srf saylacak derecede giyinip kuanmay sevmek.
9- MUHABBET- LEBS:Bo ve faydasz szler ve lzumsuz beyanlarla ne dnya ne de
ahirete faydas olmayan konumalarla vaktini ldrmek.
 Levvme nefsi, nefs-i emmreye ok yakn olduundan bu sfatta olanlarnda
akbetinden korkulur.

Nefs-i levvmenin ilac ve ifas, LAFSA- CELL 'dir.Yani;

"YA ALLAH"

Ehl-i tevhidin kulbu ar- 'ldan yce,

Yek nazarda grr an, devreder mhmur olur;
Bir aba-pu grnce eyleme kahr- nazar,
Kibr ile me'lf olanlar, kibet makhur olur...
Azmi Dede (k.s.)

NEFS- MLHME
Allahu Tel Kur'n- Azimn'da bu nefs hakknda yle buyurmutur;

<<Fe-elhemeh fcureh ve tekvaha..>>

E-ems suresi-8
Meli erifi yledir;
<<Sonra da ona fcur (eytani istekler) ve takvay (gnahlardan kendini korumak)
ilham eyleyen hakkyn...>>

NEFS- MLHMENN ARTLARI

1- LM
2- TEVZ
3- TVBE
4- SABIR
5- KR
6- SEHVET (cmertlik)
7- KANAAT
8- TAHAMML (musibetlere sabr gstermek)

Kimde bu sfatlar bulunursa Allah o ztn kalbine ilm-i nfi (yararl ilimler) ilham eder.
Artk o zta lazm olan bu nefsini de 'lya kartmaya almaktr.

Zira nefs-i mlhimede ilim ve emsli sfatlar varsa da , amelsizlik ve ihlsszlk korkusu
da vardr.
 Bu nefsin ilac ve ifas SM- H 'dur. Yani;

"YA H"
Drt kitabn manas bellidir bir elifte
Sen elifi bilmezsin bu nice okumaktr
Yunus Emre der hoca gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice bir gnle girmektir...
Yunus Emre (k.s.)

NEFS- MUTMA'NNE

Allahu Teala Kur'an- Azimn'da nefs-i mutma'inne hakknda yle

buyurmulardr;
<<Y eyye-th-en-nefs-l mutma'inne... >>
El-Fecr suresi-27
Mel'i erifi
(Ey emin ve mutmain olan nefs...)

NEFS- MUTMA'NNE'NN SIFATLARI

1- Amel ve ihlas
2- Tevekkl
3- Telezzz
4- Riyazt
5- badt
6- kr
7- Rza

Bu nefis yle bir sfattr ki, Allahu Teala'nn inayeti ile kalbi, nur-u ilahi ile nurlanr.
Allah'n sevmedii btn sfatlar terk eder.

Bu nefiste bulunup da yukarda ki yedi mbarek sfatlara erien kutlu kiilerin,bir st

mertebeye ulaabilmeleri iin,btn amellerinde daima ihls zere bulunmalar gerekir.

Nefs-i mutma'inne'nin ila ve ifas "SM- HAK"tr. Yani;

-YA HAK-
 Eer sr ehliysen, abdestini gayb suyuyla al;
Aksi halde, toprak veya ta teyemmmyle kal...
* * *
Bu namaz ariflerin Rabblaryla namazdr;
ayet sen de onlardansan,karay denize al...
eyhl Ekber Muhiddin-i Arabi

NEFS- RDYYE
Allahu Tel, Kur'n- Azimnda nefs-i rdiyye'yi yle buyurmulardr;
<<Irci'i il rabbiki rdyyeten... >>
El-Fecr Suresi-28
Meli erifi yledir;
<<Ondan raz olarak Rabbine dn...>>

NEFS- RDYYE'NN SIFATLARI

1- hls
2- Terk-i m l yani
3- Zikir
4- Zhd
5- Ver
6- Kermet
7- Riyazt

Nefs-i Rdiyye'ye vasl olan zttan Allahu Tel da raz olur. bu nefis evliyullahn
nefsidir. Bu makam, yalnz almakla elde olunmaz. Hak Tel, kuluna tlip olursa, onu bu
makama getirir.
Bu makamn esmas "SM- HAY" dr. Yani;
-YA HAY-

Kalbi mmin beytullh ,ar haza inillh

Bekabillah ondadr nurdan olmu bedeni
Alim- mil olur, zikrullahtan zevk alr
Muhibbi teslim olur,tathir olur bedeni.
Hz. Muhibbi-i Cerrhi
 NEFS- MERDYYE
Allahu Tel, Kur'an- Azimnda bu makam iin yle buyurmutur;
<<Rdiyyeten merdiyeh... >>
El- Fecr Suresi-28

Meli erifi yledir;

<<Sen ondan, o senden raz olarak...>>

NEFS- MERDYYE'NN SIFATLARI

1- Terk-i m-siv'allah (Allah'tan gayri her eyi terk etmek)

2- Vel-ltf-u bi-hlkillah (Cmle varidt -yaplan iyi ameller ve ie doanlar-
Allah'tan bilmek)
3- Vet-tekarrb- ilallahi Tel (Nefsini ldrp, Allah ile dirilmesidir.)
4- Vet-tefekkr fi masn'atillahi Tel (dncesi Allah iledir)
5- Ver-rizay bim kasemillahi Tel (Allah'tan talebi yoktur. Razdr.)
6- Ve m'rifetullahi tel hakka m'rifetih (Hakkn marifetini marifetiyle bilmek.)

Bu alt sfat amel edip de nefs-i merdiyye makamnda bulunanlar,Allah'n da yardm ile
bu makamn da bir st derecesine eriirler.
Bu makamn esmas "SM- KAYYUM" dur. Yani

-YA KAYYUM-

Ak iin can ba fed iden gelsin beri

Kezzab ile mraiye yoktur izin dnsn geri
e cihetten ieri alt trik yol vardr
Aki bunu alptr erbbndan haberi
Hz. Akiyyl Cerrhi

NEFS- SFYYE
Nefsin yedinci mertebesi,Sfiyye'dir. Bu makama, NEFS- KMLE ve NEFS-
SLHA'da denir.
Nefs-i Sfiyye yle bir makamdr ki, Hak Tel'nn zat ile kullar arasnda bir MAKAM-
I ESRR'dr.
 Bu makamn ne tarifi ne tavsifi ne de tahrir ve takrir ile izah mmkn deildir.
Tatmayan bilmez.

NEFS- SFYYE 'NN SIFATLARI

1- Tevhid
2- Zt
3- Tavsif
4- Sfat
5- Tekmil
6- Lezzt

Nefs-i sfiyye'nin esmas "SM- KAHHR"'dr. Yani;

-YA KAHHR-

Yedincisi safiyedir, halka ayan etmek olmaz

Andan geip ulamaya can hazrete kurban gerek
Sekizincisi budur makam aynel yakin hakkel ykin
Kim aksa bu meydanda gyrullahtan uryn gerek
Dokuz sfattan ieri bir sr diyen anlar isen
nsan adn bunda koyup mahv garkda pinhn gerek
Vehhb- mmi 'nin tevhidi hatrna g gelmesin
Bu mnay feth etmeye sfi nurdan insan gerek

Hz. Vehhb- mmi

Reslullah (sav) Efendimiz, Ebu Derda (r.a.)'dan rivayet olunan Hadis-i eriflerinde
yle buyurmulardr;

(Bir kimse ahirete imansz gitmekten korkmazsa o kimse ahirete imansz ger)
 BALANGI

DERVLERE NASHAT
Ey olum; dn ki neden var oldun. Herkes kendi gamn eker yavrum. Allah seni
yoktan var etti ki Hakka ibadet edesin diye. Madem ki varsn Allah kulu ol. Hayal, vergili,
cmert ol. Gnlerini yemek ve uyumakla geirme. Sabah ve akamlarn Allah zikriyle yaat.
Hele sabah aydnlnda ok uyuma yavrum. Nefsini oburlua altrma.
Sana gn batarken uyumak iyi gelmez akam olmadan yatmak haramdr
Allah Reslu (s.a.v.) "ikindi ile akam aras uyuyan uyand zaman akl banda ise sadaka
versin" buyurmulardr.
Yavrum; sakn yalnz bana yolculuk yapma. Tek bana yolculuk sana tehlike getirir.
Elini yzne koymak uursuzdur uursuz. Bilgi erenlerden ilim dersi al. Gece aynaya bakmakta
hataldr. Gndz yzn grmek istersen bakabilirsin.
Evin ssz ve lo ise yannda bir yolda bulundurmalsn. Elini enenin altna koyma. Bu
hareket hal ehli katnda buz gibi souk der sakn katarda grdn hayvanlar arasna girme
Allah'tan mevki ve erefinin artmasn istiyorsan gece gndz duadan ayrlma cihanda
mrnn artmasn dilersen yr gizli gizli iyilik yap, iyilik.
Dilencilerden ekmek krntlar satn alma nk bu al veri yoksulluk getirir. Evinden
rmcek alarn temizle onlarn ieride kalmas bereketi karr lsz masraf edip de
kurumu olan yaran tazeleme, elinin yetie bildii eylerde darlk ekme. Madem ki t
alabilirim diyebiliyorsun yolda sakn aksaklk etme.
Bir gn yz suyunu kayp etmemek iin sakn, dnyada az gnah ilemee bak. Allah
daima, kt ilere ve gnahlara ynelmi olanlarn rzklarna noksanlk verir. Rzk, yalanclk
yznden eksilir. Yalancnn sznde gzellik olmaz. ok uyku yoksulluk getirir yavrum. Az uyu,
daha ok uyank kal. Geceleri plak yatanlarn ksmetleri eksilir.
Ayakta su dkmek hem fakirlik, hem de ok keder ve ihtiyarlk getirir. Gusletmeden bir
ey yemek irkin der. Bu hareket herkes yannda ayp saylmtr. Allah'tan nimet
bekliyorsan ekmek krntlarn ayak altna dkme. Gece evini sprme, sprnty de kapnn
ardna atma. Baban ve anneni kendi adlaryla arrsan, Allah nimeti sana haram olur.
Her ple di kartrrsan yoksullua, ziyana urarsn. Elini asla toprak ve balkla
ykama, el ykamak iin temiz bir su ara. Olum; kap eiinde fazla oturma. Bu hareket rzk
eksiklii getirir. Sk sk kapya dayanp durma. Daima byle huylardan uzak ol. Ayak yolunda
ykanyorsan bil ki vaktini boa harcyorsun.
Elbiseyi stnde iken dikmek doru deildir. Allah erenlerinden edep renmelisin.
Yzn eteinle temizlersen ey dervi rzkn ok eksilir. Pazara ge git, erken dn. nk
oraya gitmekten hibir fayda gremezsin. Lambay fleyerek sndrmek iyi deildir. Lamba
isinin, dima gitmesine yol verme. Bakasna ait tarakla san tarama. Kendi taranla
taramak daha hotur.
 Ey slik bir sz diyem ki sana haktr
Kim iitir ol sz ol hak kulaktr
Gerekmez aka kef keramet
Ki bu aka bir tuzaktr.
Snbl Sinan (k.s.)

AKIL VE LMN ALMETLER

Ey aziz, akl ve bilgi sahiplerinin drt eyden uzak durmalar gerekir;
Akll ve bilgili kii, iini beceriksizlere smarlamamal, deersizlere de iyilik yapmamal.
Akln varsa ktle heves etme, mademki geceksin eli bo gitme. Yumuak huylu ve aydn
gnll olan, bu zamanda dertsiz yaar. Dnyada herkesten ileri gemek istersen, tuz ve
ekmek datmakta eli ak ol.

Ey oul, bu zamanda adalet gstermek istiyorsan, buyruun altnda olanlar iyi

koru. Verdii d bizzat tutan, bunu bakalarna da dinletebilir. Kendi szyle amel
etmeyen kimsenin szn, bakalar da dinlemez. Ey akl sahibi: eri't kapsnda irkin
gzken ne varsa, onun etrafnda dolama. inin batan baa doru gittiini grmek istersen
de kendi isteine gre hareket etme.

Ey ok kitaplar okuyan
Sen mi tutarsn bana dk
Okur isen Srru yan
Akdan oku bir varak
Yunus Emre (k.s.)

ALLAHU TEL'YI ZKR

Ey oul, eer adalet ve ihsanndan haberin varsa daima Allah' an. Geceyle gndz
Allah' anmakla yaat,gnlerini gafletle geirme.
Allah zikri, bu ruhun gdas,bu yaral gnln merhemidir. Allah zikri, sana can yolda
olduktan sonra, nasl kk ve saray hevesinde olabilirsin?Allah' unuttuun anda eytanla
yolda olursun. Ey iman ehli, Allah zikrini dilinden brakma ki iki alemde kuvvet ve eref
bulasn. Zikirde nce ihls gerekir. Samimi olmayan zikir nasl drst olabilir?
 Dil beytini pk iden
Dervii ank iden
lemi lhte giden
Mevl zikridir,zikri.
M. Nureddini Cerrahi (k.s.)

NEFS LE MCADELE
Nefsi ancak drt eyle terbiye etmek mmkndr. Ey aziz, syleyeyim de hatrnda tut;
Skut haneri ve alk klc ile yalnzlk mzra ve uykusuzluk silah. Kim bu silahlar
kuanmamsa nefsi asla felah bulmaz. Gnln Allah ' anmaz olunca, meln eytan sana dost
ve yolda olur.
eytan dnyay, dnya ehline ssl gsterince, onlara yal ve tatl lokmalar gelir.
Altn ve gm sevdasnda olann ceza gnnde ii pek zorlar. i, ahireti dnmekten
ibaret olanlar iin, Allah'tan bol ihsanlar vardr. Dnya mal, dkn olanlara, ahiret gnahtan
saknanlara verilmitir. Ey karde, eytan sana dmandr, O senin boynunda ateten tomruk
grmek ister.
Yzn dnyaya evirmi olan zavall ahiret aleminden ne nasip alabilir ki ? Ey oul,
Allah' anmakla megul ol, glyabani gibi halktan uzakla.

Dnyay terk, nefsin zhddr.

Ahireti terk, kalbin zhddr.
Kendini terk, rhun zhddr.
Terki terk de ariflerin zhddr.
Hallc- Mansur (k.s.)

DERVLK ve DERVLERLE MUHABBET

Eer akln, ilmine yakn ise dervi ol, dervilerle otur.
Dervilerden bakalaryla dp kalkma, elinden gelirse onlarn gybetinde bulunma.
Derviler sevgisi, cennet anahtardr. Onlarn dmanlar lanete layktr. Derviin libas,
abadan baka bir ey deildir. O, murad ve boaz peinde komaz. Nefsin bana ayan
koymayan yiit, Allah katna nereden yol bulabilir? Tembellikten kurtulan herkes, nefsinin
arzularn yenen bir sultan olur.
Allah yolunun erenleri, saray ve ba sevdasnda deillerdir. Onlarn gnlnde dert ve
dadan baka bir ey yoktur. stersen sarayn gklere ykselt,sonunda toprak altnda gaib
olup gideceksin. ster Rustem gibi kudret ve evketin olsun, yeri Behrm-Gr gibi mezar
olacaktr. Keyhusrev gibi uzun yllar saltanat srsen de, sonunda yine bir maarann iinde
kalacaksn. Ey oul, ahiretten gafil olma, bu dnya varlklarna o kadar sevinme.
 Cihann belalarna kar sabrl ol, nimet zamannda Allah'a kret.

Hayf benim bunca geen mrme,

Dervilik ne gzel sultanlk imi.
Hu deyince sf verir gnlme,
Dervilik ne gzel sultanlk imi.
Yunus Emre (k.s.)

DNYEV ZEVKLER TERK

Dnyada mr be gnden fazla deildir. Sonunu dnmeyen kimse gafildir. Dnya
zevklerinden uzaklamak, gnl sahiplerinin eteine yapmak demektir. Nefsinin zevk ve
arzular peinde koma, geici aleme sevgi balama! Akbetin lm olduktan sonra, lm
aclarn ekmenin sana ne faydas var?
Can, teninden gidecek kemiklerin, toprak olacaktr. Sana, cann vermekten baka are
yoktur. Gidecein yolun haydudu da, o kck nefsi emmreden bakas deildir.

Gaflet uykusunda yatar uyanmaz

Kalp gz kapal chilan oktur.
Hak sz dinlemez,asla inanmaz,
i kafir d mslman oktur.
Gen Abdal (k.s.)

SUSMANIN FAZLETLER
Ey karde! Sen hakk arayan bir karde isen, Allah buyruundan baka bir konuda azn
ama. Eer hi lmeyecek olan Allah'a dair bir bilgin varsa, azna skut mhrn vur. Olum:
t dinle, kurtulu istiyorsan dilini tut. ok konuanlarn, gslerinin iindeki kalpleri
hastadr.
Aklllarn adeti skut, cahilin adeti unutkanlktr. Gybet ve yalanclktan ziyade skut
gereklidir. Daima konumaya dkn olan insanlar, ahmaktrlar. Kardeim! Hakk vmekten
baka sz syleme. Doru sz de halk ktleme yolunda sarf etme. Dzgn sz sylemeye
dkn olanlarn ne hnerleri varsa, hepsi yamaya gider. ok konumak, kalbi beden iinde
ldrr. O szler isterse Aden incisi olsun.
Sanatl sz sylemeye alanlar da gnllere zdrap verirler. Git dilini aznn iine
hapset, haktan hibir ey bekleme. Kendi aybn grebilenlerin ruhlarnda bir kuvvet
belirir.
 Erenler nazarnda sofilik satmayalar
hlas ile bu aka riyy katmayalar
Tatl szler syle sen irinlikler eyle sen
Sohbetlerde Yunus' hergiz unutmayalar.
Yunus Emre (k.s.)

KRN ANLAMI
Ey oul bunu dinlerken hatrnda tut. Drt ey, drt eyle tamam olur. Kiinin ilmi aklyla
olgunlar. Niyet de fiil ve amel ile gzelleir. Dinin, ktlklerden saknmakla kemal bulur.
Nimetin de kr ile bollar.
Kulun olgunluu dinde grnr. Sanat zht, adeti ibadet olur. lim akln erginliinden
doar. Senin amelsiz niyetine de kimse bakmaz. kr, nimete byk kemal verir, gafilleri
yola getirir.
kretmemek, nimetin elden gitmesine sebep olur. kredenlerin kazanc da nimet
bolluudur. Aklsz kii, ilimden bir fayda elde edemez. Aklszlar yannda oturmak gerekmez.
Ey oul' Aklsz ilim ziyandr. lim bir ku ise, akl onun kanaddr.lim sahibi olupta amel
etmeyen, akl yolundan uzaklam olur.
"krn hakikati odur ki nimeti veren itiraf edile, kalben biline, sz ile de sylene."
Ablkdir Geylni (k.s.)

HAYRIN FAZLET
Allah'n kahrndan gven bulmak istersen gizli sadaka ver. Hi phesiz, hayr ilemeyi
adet edinenlerin mrleri artar. Halka iyilik yapanlar, insanlarn en ereflisi bil.Halk arasnda,
insanlara zararl olanlardan daha kts yoktur.
Ey din sahibi Mslman! Allah'ndan kork. Uygunsuz aklndan utan. Allah'tan
korkmayanda din yoktur. Ahiret kaygs ekmeyenler de aklszdr.
Olum! manl kii isen takva ehli ol. Allah azabndan korkun, yoksa kafirsin. Takvasz
adamda iman, imansz kiide de ihsan olmaz. Hidayete ermemi kimselerde, tvbe dncesi
olmad gibi tahkik ehli olmayanlarda hakk gremezler.
lmi olmayanlar amelsiz bil, hilmi (yumuak huy) olmayanlar ise gerek mslman
deildirler.
"Alt yerde dnya sz ile megul olmak otuz senelik makbul ibadeti btl eder;
Mescidde, lim meclisinde, Cenaze merasiminde, Mezarlkta, Ezan vaktinde, Kur'n
okunurken"
Mevln Claleddini Rumi. (k.s.)
 MSAFR ve KONUKSEVERLK
Karde, misafiri ho tut. Konuk Allah vergilerinden bir nimettir. Konuk, rzkn
beraberinde getirir. Sonra ev sahibinin gnahn gtrr.
Olum, sende yiitlik, akl ve idrak varsa misafirin deerini bil. Misafire kar ikraml ol.
Kafir bile olsa, git hemen kapy a.

Elif okuduk tr
Pazar eyledik gtr
Yaradlm severiz
Yaradandan tr.
Yunus Emre (k.s.)

CMERTLN FAZLET
Karde,cmertlie al cmertlie ki, iddetten sonra kolaylk bulasn.
Daima eli vergili ol, nk cmert cehennemlik olmaz. Cmert adamn yznde nur ve
safa vardr. nk cennette yolda Hz. Mustafa'dr. Yce Allah cennetin kapsna , buras
cmertler yeridir diye yazd. Cmertlerin cehennemle ii yoktur. Cimrilerin yeri de ateten
baka bir yer olamaz. Bil ki pintilerin sanat aklszlklardr. Pintiyi cehennemde eytann
yolda bil.
Cimri asla cennet yz gremez. Belki de ona cennetin kokusu dahi eriemez. Adna
cehennem dedikleri yer, kibirlilerle cimrilerin dura olacaktr. Olum, nsanlkla hret
kazan, kibirden pintilikten uzak dur. Cmert ol, alak gnllle al ki kalbinin yz parlak ay
gibi olsun.

"Bir kimse nefsini feda ederek Allahu Tel'ya yaknlk kazanrsa, Allah onu nefsin
saldrsndan korur."
Znnn- Mrr (k.s.)

FKENN ZARARI
Drt huydan vazge ki, cehennem atei seni ok yakmasn.
Sana dnyada mr zevki lazmsa daima fke ve sertlikten sakn. Eer huyun halkn
ahlkna uygun gelmiyorsa onlarn gidiine uyman gereklidir. Eline gemeyen eyler iin
gnln, kanaatten ayrma. Can kulan bu de evir. Kardeim:Devlet ve ikbale gvenme.
tnn bu szlerini aklnda tut. Kazadan kanmak fayda vermez. Karna her ne karsa
raz ol.
Dostlaryla mttefik geinenler, btn gnl muradlarna ermi olurlar.

"Nefs,vldke kirlenir, zem edildike temizlenir."

Ali Havvas (k.s.)

KANAAT'N FAZLETLER
Olum, her ne kadar fakirlikten daha ac bir ey yoksa da sen yine de kanaatla gein.
Her seher vakti kalk, gnahlarn tvbe et. Bugn elinde olan frsattan faydalanmaya bak.
Dostlarnn arkasndan konuma, eytandan baka kimseye lanet okuma. Alemde gnler
tazelendike gnahlardan tvbe etmek yolunu tut.
Allah'tan korkmayan, Allah her eyden korkutur. Elinden geldiince zavalllarn
dileklerini yerine getir ki, Allah da senin muradn versin. Elinde ki varlklarn hepsi iretidir.
Senden geri kalacak bir ey varsa o da aclarndr. reti eyleri geri vermeli. Hi kimseyi
grdn m ki, altnlarn yannda gtrsn? Ey gvenli! Dnyann kazanc nedir? Dokuz arn
bez ile bir para toprak.
Allah yolunda ne verdinse, z maln odur. Geri kalan ancak cannn belasdr. Herkim
Allah'n verdii az eye raz olursa, dileklerinin yargcda Allah olur. Dnya fani bir ev gibidir,
Yiitsen ondan ge. Yine bu dnya bir kprye benzer, yzn yola evirdiince zerinden
amaya bak. Kpr stnde ev yapan adam akll deil, belki bir divanedir.
Allah'tan zenginlik dilemek uygun dmez. nk zenginlik, iman ehline azap ve strap
getirir. Fakirlik ve dervilik , mminin ifasdr. nk o hayatta safa vardr. Mal ve evladn
nazarnda gz nuru gibi, sevgili ise de manen birer dmandrlar. (Mallarnz, ocuklarnz sizin
iin birer fitnedir) melindeki ayeti hatrnda tut. Bu cihann mal ve mlkn rzgar farz et.
Ak yolcusuna dnya varlnn faydas yoktur. Onda asla yokluk dncesi yer bulmaz.
Allah akyla gnl saf olana, bir lokma, bir hrka kafidir. Mal artrma sevdasnda olan,
saadet ehli erenlerden uzak yaar. Allah erenleri, canlarn feda ettiler ama hikmet atn
Sreyya yldzna srattlar. Hak yolunda btn varlklarn feda etmezsen, sana gerekli olan
eyleri nereden elde edebilirsin?

"Kanaat sahibi olmak, rahatlk dourur."

mam- fi (r.a.)

HAYIR LEMENN FAZLET

Hayr ilersen onu elinle yap. Malndan fakirlere, dervilere hisse ayr. Kendi elinle
verdiin bir aka, senden sonra verilecek yz akadan daha deerlidir. Elinle verdiin bir taze
hurma, senden sonra (ruhun iin) verilecek yz miskal altndan daha makbuldur. Baladn
eyden, alkla elden ayaktan dsen bile, geri dnme.
Bu dneklik, tpk kusan bir adamn dnp tekrar kusmuunu yemek istemesine benzer.
Bu iren hale kim raz olur? Baba, oluna bir ey balarsa ondan geri istemesi yarar m?
Olum; Mal ve altnda sevin arama. Hele birisine baladn eyden bir daha bahsetme.
Dnya sevinci batan baa kederdir. Onun neesi arkasnda matem vardr. Kur'an'dan
ferahlama* emrini dinle. Dnya sevin yeri deildir. Dikkat et. Allah ok sevinlileri sevmez.
Bu sz statlardan rendim. Eer Allah'n verdii nimetlerden sevinirsen bu yerinde bir
sevindir. Ancak dnyadan ferah ve nee aramak hatadr.

*ayetin tamamnn meli:

"Karun, Musa'nn kavminden idi. srail oullarna zulmetti. Ona anahtarlarn kuvvetli ve
grbz adamlarn bile kaldramayaca kadar hazineler verdik. Kavmi Ona -ferahlanma! Allah
ferahlananlar sevmez- dedi. (kasas-76)

Miskin yunus dostu severim deme

Dostu seven aklar mlkn elden kodu
Yunus emre (k.s.)

AFYETN MANASI
Ey aziz, beldan kurtulmak iin iki eyden el ekmek gerekir. Git dnya ve nefisten
elini uzak tut ki belalarn seninle bir ii olmasn.
Hrs ve tamah hastalklarna tutuldunsa sana her taraftan bela yz gsterir. Para
sevdasnda olmayan kii her nerede olursa olsun selametledir. Ey oul, nefis ve dnya
kaydndan kurtul ki beladan da tehlikeden de uzak kalasn. Nice kimseler var ki, zavall
nefisleri yznden belaya uram, arklamtr. O nefis belasndan deil midir ki, zavall
muradsz ku gelip avcnn tuzana der.
Ey oul, gnl holuu ile yaamak istiyorsan, cihann varyla yokunu eit say. Hakkn
kabir ve azabndan korkusuz yaama, her mmini incitmek sevdasn gtme. Belda hi
kimseden yardm isteme, nk Allah'tan baka feryatlara yetien yoktur. ncittiin
kimselerden zr dile ki hesap yerinde sana dman kesilmesinler. Nimetler ss Allah dan
yardm dileyenler, o zenginlii kanaatda bulabilirler.

Gelsin mrifet alan

Yoktur szmde yalan
Emmreye kul olan
Hayr erri seer mi?
ftde (k.s.)
 AKRABA ZYARETNN FAZLETLER
Git hsm ve akraban ara, onlar ziyaret etki mrn artsn. Yaknlarndan yz evirenin ,
phe yok ki mrnn bereketi kaar.
Akrabasndan uzak kalanlar bir gn, bedenlerini akreplere azk ederler. Hsm ve
akraban kt kimselerden dahi olsa,aile ocana ilgisiz kalmaktan daha kt bir hareket
yoktur. Hsmlarna yabanc kalanlarn adlar, ktlkleri yznden dillere destan olmutur.

EYTANLIK ALAMETLER
Drt ey eytan iidir. Bunlar ancak Allah'a yakn olanlar bilebilir.
nsann aksrmas phesiz eytan iindendir. Burun kanamas da insana ak dman
olan eytann ilerindendir. Esnemekle, kusmak da eytan ilerindendir. Yavrum onun
errinden emin olma.

KYZLLK VASIFLARI
Efendi, iki yzllerden uzak dur. Bil ki, onlarn dura cehennemdir. Mnafkta apak
alamet vardr. Bu sebeple Allah'n kahrna uramtr;
Vaadleri hep yalan, hep uydurma ve kuru laftan baka bir ey olmaz. Mminlere az
yardm gsterir, emanete hyanet ederler. ki yzllerin szlerinde vefalar yoktur. Bundan
dolay, yzlerinde nur ve safadan eser olmaz. Mnafk gvenli bir adam sanmayn. Tohumu yer
yznden yok olsun (kkne kibrit suyu).Yavrum, aman iki yzlden kendini koru. Onu ldrmek
iin klcn bile.
Mnafkla yoldalk edenin yeri kuyunun dibinde olur.

MR KISALTAN ALAMETLER
nsann mrn be ey ksaltr. Mademki dinliyorsun, bunlar hatrnda tut ey aziz; Bu
beten biri ihtiyarlkta muhtalk, tekilerde gariplik, uzun zaman hastalktr. Bununla
beraber llere bakanlarnda phesiz mrleri eksilir ey oul. Beincisi de dman
korkusudur. Bunlar mre ziyan verir.
nk dman korkusu ekenlerin ileri baka trl olur. Dmandan korkma, Allah'tan
kork ki Allah seni her eyden korusun.
 MR UZATAN ALAMETLER
nsann mr drt eyle uzar. Ey aziz can, bu d dinle; Birincisi gzel ses dinlemek,
ikincisi ay gibi gzel yzler seyretmek, ncs malndan canndan kaygsz yaamak. Bunlar
insann mrn arttrr.
Hele ii gnlnn isteine uygun olann, mrne bereket ker.

DORULUK VE EMANET
Drt ey Hakkn kerametlerindendir. Mademki benden ders alyorsun iyi ren;birincisi
szlerinde doruluk, ikincisi emaneti korumaktr. Bunu iyi anla ; cmertlik Allah'n
kerametlerindendir. Gzn kt eylerden saknmay da Allah'n bir lutfu bil. Elinden
geldike madrabaz ve muhtekirden ka. nk onlar Allah dmandrlar.
Ve bu drt meziyeti kime vermise O, ktlklerden saknan mminlerden olur. Halk
yannda senin srlarn aklayan cahil ahmakla yoldalk etme. Hele vergi ve zekata mani
olanlarla namazn gafletle klanlara yaklama. Byle kimselerden daima sakn ki, cihanda ok
zdrap ekmeyesin.

SADET ALAMETLER
Dnyada eyi adet edinenler cihanda bahtiyar ve talihli olurlar.
Baa kalkmadan hayr ileyen,kendini Allah rahmetine layk klar. Daima bakalarn
kusurunu gren, bir gn rsvaylk iinde az aamaz olur. Her kimi uygunsuz yolda grrsen
ban doru yola evirmeye bak ki sevap kazanasn. Zahmet ve meakkatini halktan uzak tut.
Sakn kimseye angariye ykleme.

TALHSZLK ALAMET
Talihsizlik nian drt eydir. Aydn gnll isen bunlar aklnda tut; ahmaa fikir
danmak, cahile para vermek talihsizliktir. Dostlarn tlerini dinlemeyen kafasz, hakikatte
bir talihsizdir. Dnyadan ibret almayan bahtsz cihann nefretini kazanm olur. Ahmakla
meveret eden zavally, melun eytan yolunu arm kpee dndrr.
Maln cahillere teslim eden insan nasl mesut olabilir? Ahman eline para geince bol
bol harcayarak telef eder. Ahmak, dosttan t dinlemez. Cehaleti yznden de ipini koparr
gider. Ey delikanl; zamaneden ibret al ki ahmaklar srasnda saylmayasn. Akldan haberi
olanlarn nazarnda bahtszlk, yolunu armak demektir.
 DMAN KAZANMAK VE BORLANMAK
nsan dknle uratan drt eydir. Ey hak sever, sana syleyeyim de kulak ver. ok
dman hesapsz bor, saysz i, kalabalk aile. Yazklar olsun borca batm olan o miskine ki,
her an kaygdan kan imektedir. Dman ok olanlarnda daima aydn gzleri bulank olur. Hele
ok i yklenenlerin dnyada ii gc feryat ve ikayettir.

AHMAKLIIN ALAMET
Bil ki, ahmak kimsede alamet vardr. Birincisi Allah' anmaktan gafil yaar. kincisi
ok konuma adeti vardr. Sonra da ibadette tembeldir.
Yavrum; ahmak ve cahil olma. Allah' anmaktan bir an bile vazgeme. Allah zikrinden
gafil yaayan, ahmaklndan kmaz bir yola sapmtr. Allah buyruundan asla boyun eme.
Bor iin hr bir adamn eteine yapma.
Olum, batl ve haksz bir adama itaat etme. Erenler akasn ahmaklara datma.
Grnr grnmez kazadan ikayet etme. Herkesi yksek tut, alak grme. Elini mahrem
olmayan eylere uzatma. Yetim mal tarafna da el ama. Elinden gelirse srrn dostlarna
ama. O dost bizzat kendin bile olsan yine syleme. Azizim , hr ve mesut olmak istersen,
idrakin varsa tamahsz yaa.

mr bahesinin gl solmadan
Uyan hey gzlerim gafletten uyan
Ecel bir gn bize devran dnmeden
Uyan hey gzlerim gafletten uyan
Yunus Emre (k.s.)

TAKVANIN ALAMET
Takval kii de alamet vardr. Takva ehli ile hidayete ermemi insan arasnda
nasl nispet olabilir?Takval adam, kendini kt ilere srklememesi iin yaramaz yoldatan
saknr. Sonra pek az yalan syler. Yalanclk yolundan kenara ekilir. Takva ehli, bir gn
harama dmeyeyim diye en temiz ve helal eylerden bile pek az nasip alr.

FASIKIN ALAMET
Faskn (gnahkarn) tabiatnda trl kt huy vardr; birincisi kalbinde fesat
sevgisi. kincisi, Meslei daima Allah kullarn incitmektir. ncs ise, kendini daima doru
yoldan uzak tutmasdr.
 BAHTYARLIIN ALAMETLER
Drt ey bahtiyarlk alametidir. Bu drt nimete ermi olanlar aziz olurlar. Talihli
olmann delili soy temizliidir. Soysuzlar ta ve tahta layk deillerdir. Talihliler daima doru
dnceli olurlar. Kt fikirli insan daima azap ekmeye mahkumdurlar.
Allah azabndan korkusuz yaayanlar mmin deil, mutlak kafirdirler.

SKUT VE CMERTLN ALAMETLER

Drt eyden drt ey kar. Ey aziz bu nukteyi benden dinle de hatrnda tut.
Skutu adet edinen emniyette yaar,bir dncesi olmaz. Sana selamet gerekse skut
et. Ancak iyiliini aklayanlar emniyet e olurlar. Yiit cmertlikle ycelik bulur. kr nimeti
arttrr. Cmertler daima ycelik bulurlar. Nimet krle bollar. Sakin ve sessiz yaayan
insan, srtna bir selamet hrkas giymi olur.
Daima gvenlikte kalmak istiyorsan, git cihan halkna iyilik yap. Her kim cmertlik ve
kerem huylarn adet edinirse, halk arasnda sayg grr. yilik veya ktlk yapan herkes, iyi
bil ki bunu kendi nefsine yapm olur. Ey karde Allah kulu ol, elinden geldiince cmert ve
sevgili ol. Cimrilerin miskinliinden sakn ki seni cehennem atei yakmasn.

CMRLN ALAMETLER
Cimride alamet vardr. Syleyeyim de hatrnda sakla. Ey dost; ilk nce dilencilerden
ok korkar. Sonra alk belasndan titrer.
Yolda tandklarndan veya akrabalarndan birisine rastlarsa hemen merhaba diyerek
hzla uzaklar. Onun ekmeinden kimseye fayda yoktur. Sofrasndan da insana pek az nimet
ular.

KATI KALPLLK ALAMETLER

Kat kalplide alamet bulunur. Bunlar grnce yz evirdim. Zayflara kar sitem ve
cefa eder. Aza, oa kanaat etmez. Onlara ne kadar ok t versen de kat kalplerinde bir
tesir brakmaz. Utanma duygusu olmayann karsna bir dilekle gitme.
Yaamak iin dnyaya tapm kimseleri de llerle birlikte say.
 YOKSULLUK VE SABRETME
Ey oul fakirlik nedir bilir misin? Haberin yoksa sana anlataym. Fakir, abas altnda
yoksul yaarsa da kendini halka kar nimet sahibi gsterir. A olur, tokluktan dem vurur. O
kendi dmanyla nasl dostluk edebilir.
Her ne kadar arklam,bitkin ve dermansz da olsa yine bir ibadet vaktinde
yoldalarndan geri kalmaz. Yoksulluunu kimseye ama. Bu gn ki mihneti yarn da ekme. Gam
ekme, yarn sana can verecek olan Allah , nihayet senden bir ekmei de esirgemez. Daha ne
kadar karnca gibi tane tayacaksn. Erkek ise yoksullua merte katlan. Eer tevekkl zere
zafer bulabilirsen Allah sana kular gibi rzk verir.
Fakir insan Allah'n kendisine verdii bir dilim mayasz ekmee bile kreder. Zengin
nnde kemer gibi kvrlma ki nifaklarla dost olmayasn. Hak yolcusuna halkn
dedikodusundan sklmak dncesi, yrtk abadan arlanmak korkusu yoktur. an ve hretten
zevk duyan kimseyi has kul sanma, belki o baya bir adamdr. Gnlnde ss, saltanat sevdas
olmadktan sonra at ve eer kaygs nereden olsun?
Gnlnn yzn hava ve hevesten evirdikten sonradr ki Hakk bulduuna inanabilesin.

"Faki elinde hibir ey olmayan deil, dedii olandr."

Abdlkdir Geylni (k.s.)

OLGUN AKLIN DELLLER

Drt ey herkes iin iyidir. Sana syleyeyim de aklnda tut Ey aziz. Birincisi iyilik
yapman, ikincisi akln bana toplamandr. ncs sabrl adamlarla dp kalkmak ve
sonuncusu da halka sayg gstermek grevini yerine getirmektir.

MANIN ALAMETLER
Biricik yavrum, imann temeli alt eydir. Can ve gnlden dinlemek istersen bunlar sana
syleyeyim. Bu alt temelden yakn, havf ve reca tekilerde tevekkl, muhabbet ve
hayadr. Yakn nuru kimin ruhunda parlarsa o iman ehli ve aydn gnll olur. Cannda Havf
(Allah korkusu ) olmayann iman zayf olur yavrum.
Allah korkusu ekenlerin amel defteri temiz olmasa bile korkma. Allah rahmetinden
mit kesme. Allah'a tavekkl olmayann vay haline, diye alasan yeridir. KALBNDE Allah
muhabbeti olmayann amelinden dolay kazanc rzgardan baka bir ey olmaz. Ey kul, Allah'a
sevgi besle ki azabndan uzak kalasn. Kardeim: Haya imandandr. Utanmazlar eytan
zmreleridir.
Ktlklerden saknan iman ehli isen, gnahtan saknanlarn dostluunu iste.
 TECRD (DNYADAN EL EKME)
VE
TEFRT (VARLIKTAN UMUT KESME)
Sana gnl safas lazmsa tecride ekil. Dnyadan el ek, akln varsa nazar ehli ol.
Olum; tecrid davadan vazgemektir. Tefritin manasn da anlataym. Senin anlayacan,
tecridin asl arzular terk etmek belki, btn zevklerden el ekmektir. Arzular ne zaman top
yekn atarsan o vakit tefridde esiz bir insan olursun. Btn varlklardan umut kestiin zaman
ancak tefridden bir fayda grebilirsin. Btn gvenle Allah'a sarldktan sonradr ki, cann
mutlak tefride ermi olsun.
Ahireti kazanmak iin dnyadan el ek. Srtndan o ssl elbiseyi soy. Saadet yznden
bu makama eriirsen tecrid ehli olursun vesselam. Git dnya balarndan kurtul, daima tek
bana kal. Balarda oturmak istersen toz gibi (alak gnll) ol. Kibir , benlik, kendi fikrini
beenmek gibi bo eyler etrafnda dolanma. Kendi deerini bil, hercai olma.
Kmr oca etrafnda dolanann zerini kara bular. Attara yakn olana da gzel
kokular siner.
Yavrum; iyi adamlarla d kalk. Kallelerden, kalenderlerden uzak kal. Zalim tarafna
meyil gsterme azizim. Onlara uyarsan sende o blkten olursun. Ey fakir, yr, zulm
ehlinden uzak ka ki, keskin atete yanmayasn.
Zalimin yoldal tpk atee benzer. nk halk incitir. Sert ve dik baldr. yi
insanlar meclisinde iyi ahlkl, ktlerin yannda da kt huylu olursun. yilerle sohbet eden
Allah'n has kullaryla yakn olur. Yavrum eriat yolundan ayrlma. Dala yaprsan kk de
bulursun. eriat yolundan dar ayak basarsan, sapknla , straba dersin.
Sapknlk yoluna giren, cehalet yznden dinsizlie doru gider. Hakk ara, batl iten
uzakla, cmertlik ve insanlkla hret kazan. Doru yolu bulamayan, ahiret azabnda ebedi
kalr. Karde, eytann yolunda yrme ki hor ve kepaze olmayasn. Hakikat yoluna giren, gece
gndz Allah korkusu iindedir.
Yavrum nefsinin arzularna uyma ki, yarn cehennem atei iinde horluk ekmeyesin.
Nefsin istekleri arkasnda gitmek ahmaklk, ona bal olmak da sapknlktr. Kt nefsin ii,
daima er ve fenalktr. Nefisiinle yapacan sava, en byk savatr. Yr, nefsinin
istemedii eyleri ara. Bundan daha uygun kulluk vazifesi yoktur. Yavrum, nefsin boazn
arzulardan kesmelisin ki gerek mslmanln yzn grebilesin.
Nefis dkn nasl mslman saylabilir ki? man nasl byle bir insana yolda
olabilir? Kendini beenen Allah' gremez. Allah nuru ona nasl klavuz olabilir? Nefsinde ki
putlar kr, belinden znnar kar ki, mslmanlar blnden olasn. Nefsini heveslerden geri
evirebilirsen, din ve dnyaya ait dileklerine erebilirsin. Nefsinin arzularn koyuveren
mslmann yeri nasl cennet olabilir?
blis, nefsinin havasna kaplm olanlarn burunlarna yular takar. Ancak nefsini
sindirebilenler, eytan meclislerinden kovabilirler. Nefsini sabr okuyla ldrdn m, eytann
yolu asla semtine uramaz. Yavrum, arap kadehini azna bulatrma! Allah'tan utan. O ate
renkli suyu ime, ta bile yakan o ateten kork.
Hakkn (yapma!) dedii her eyden uzak ol, yakn geldinse ondan uzaklamaya bak.
Yavrum namus ve eref istiyorsan, Allah'n yasak ettii eylerden uzaklamalsn. Allah'n
nehyettii eylerin evresinde dolaanlar,onun gazabndan nasl gvenli yaaya bilirler?
Gnln Allah'a yakn bulundurmak iin al ki, ayan amurdan karasn. Kalbin Allah
katnda yer bulunca , git gnlnn isteklerini haramdan koru. Sana bir makam gerekse hizmet
yolunu tut, hizmete yakn ol ki mevki bulasn. Hizmet ehli olmayan mevki bulamaz. Hizmetsiz
kii nimetsiz kalr.

"Tecrid hkmen dnya ve ahirete ait zaman mefhumlarn unutmaktr. hal olarak dnya
ve ahiretten gemektir."
Abdrrhim -i Maribi (k.s.)

DOSTLUUN AFET
Yavru, dost sana zararl olursa yle bir dosta heves etme, vazge. Herkesin yannda,
seni aka ktleyen kimseleri dost sayma, onunla yoldalk etme. Hele sarhola asla yoldalk
etme. yle kimselerden kendini uzaklatr. Zekat ve sadakasn vermeyen zenginden de mrn
olduka uzak dur. Seninle menfaat iin gren bir arkada, ayaklarna kapansa bile ona
yaklama.
Vurgunculardan da uzak dur olum. nk; onlarn dman nur saan Allah'tr. Halktan
faiz alan kimselere asla merhaba demeyesin. Hastalarn ziyaretine ura, nk; bu adet,
insanlarn en hayrls olan Resulullah (s.a.v.) 'n snnetidir. Elinden gelirse susuzlar suya
doyur. Meclislerde dostlara hizmet et. Yetimlerin hal ve hatrlarn sor ki, Allah seni daima
aziz etsin.
nk; bir yetimin bir an bile alamasndan derhal Allah ar titretmeye balar. Bir
yetimi alatan zalimi, cehennem sahibi kendi ateinde kebap edecektir. Hasta bir yetimi
sevindiren, kaps kapanm olan cenneti ak bulur. Olum; srlarn aklayan kimselerden
uzak dur. Genliinde ihtiyarla hrmet gster ki, sende bakalar tarafndan hrmet
gresin.
Yoksullara yardm edersen, ok uygun olur. nk bu meziyet Allah velilerine yaraan
huylardandr. Tok karnna asla yemek yem ki, gsnn iinde ki kalbini ldrmeyesin. nsann
illeti oburluktan gelir. ok yemek hastalk mayasdr. Uursuz hasuda rahat yoktur. Bahtsz
yalancda da vefa olmaz. Ahlkszn tvbesi nasl salam kalr? Cimrilerin vefas az olur.
ki yzlleri kendine dman bil. Onlardan ve onlarn ilerinden zntl ol. Dinin saf ve
katksz bir su gibi kalmas iin daima, helal rzk iste. Haram rzk peinde koann kalbi, teni
iinde tamamyla lme mahkumdur.

"Bellarn nerden geldiini bilmemek, bellarn en bydr."

Cneyd-i Bdadi (k.s.)
 VELLERN HUYLARI
Erlik nedir? Yavrum bunu iyi bil! lk nce gizli yerde Allah korkusudur. Kul gnah
ilemeden evvel, dilerse sevab gnahndan artk olur.
llah velilerinin iiyle uraan, zayflara ve yoksullara iyilik eder. Allah erleri srasnda
bulunanlar, darlk zamanlarnda bile cmert olurlar. Olum; gerek erlerin meclisine gel ki,
Allah nimetinden nasipler bulasn. Allah erlerinin niann tayanlar, dmann kusurlarn
azlarna bile almazlar. Onlar dmanlarn mahvetmek yle dursun, bilakis halkn gamyla
hznl yaarlar.
Er olan, bana birok cefa ve bela gelse bile kimseden insaf beklemez. Erlik yoluna
ayak basanlar, nasl murad peinde koabilirler. Yavrum, nce u arzularn bir tarafa brak ta
ondan sonra selamet yoluna ynel.

Evliyaya eri bakma, kevn-i mekan elindedir.

Mlke hkm sren odur, iki cihan elindedir.
Kaygusuz ider bu ilmi, okudum anladm bildim.
Btn alemlerin hkm, kmil insan elindedir.
Kaygusuz Abdl (k.s.)

GAFLETDEN KURTULU
Allah'ndan gafil yaama. Gafilcesine batl yoluna sapma. Bu cihan alama yeridir.
Burada glme. bret gzn a da dudan kapa. Karnca gibi hrstan her taraf dolama. t
verenin tlerini can kula ile dinle. Yavrum; ocuk deilsin brak u oyunu. inde eytana
ortaklk etme. Gnah ilerde kt nefse yardmc olma. mrn yaramazlklarla telef etme.
Su, fenalk getiren yerlere urama. Hak yolunda krler gibi yrme. Bir dmann var,
sakn korkusuz yaama. Direksiz dam altnda oturma. Gnah ve heves yolunda at koturup da
kendini eytann maskaras etme. nnde bir yolculuk var, azk hazrla. Geen mrn batan
baa bir hatrla. Olum; cehennemde ki ate halkalarn dnde yaramaz nefsi tekmelerle
yere ser.
Bir kere Allah azabn dn. Yanmaktan kurtulmak iin halk ile iyi gein. Her kes iin
cehennem yolundan geme zorluu vardr. Seni bu kadar tehlikeler beklerken, zevk ve
elencenin sras m? Zavall, nnde byk ate bekliyor. Cehennem ateinden hi korkun yok
mu? Yol sarp geitlerle dolu, ykn ar. Bu arl bakalarnn yardmyla tayamazsn.
nnde kyamet gn var. Allah'tan kamana imkn yoktur.
Yavrum; doru yolu tut. Mademki yolcusun, nefsinin heveslerinden vazge. Kardeim;
Hakkn fermann dinle ki, Onun cennet ve rzasn bulasn. Allah buyruundan boyun bkme ki
maher gnn de azap ekmeyesin. Adn cennetinde yer bulabilmek iin Allah kullarna efkat
gster. Sana Darsselam (selamet yeri) denilen cennette yer vermelerini istiyorsan fakirler
gece gndz yiyecek ver.
 Hastann gnln sevindirirsen, kaps kapal cenneti ak grrsn. Bu tleri yerine
getirenlere, Allah iki lemde rahmetini balar. Fakat bu vasiyeti tutmayanlar phe yok ki,
Allah'tan uzak kalrlar. Ey Allah'm, hepimize rahmet kl, btn gnahlarmz yargla. Biz
aciziz, ok gnahlar iledik. Fakat senden baka kimsemiz yok.
ster yanna ar, ister derghndan sr, biz kuluz, senin emrin ve hkmn ne ise ona
bal, ona razyz. Allah'n rahmeti bu tleri ok okuyanlarn ruhuna olsun.

KANAAT VE FAKRLK
Fakirlik nedir biliyor musun? Yavrum eer ondan haberin yoksa sana anlataym. Fakir,
abas altnda her ne kadar yoksul yaarsa da kendini halka zengin gsterir.
A oturur, tokluktan dem vurur, dmanlarna bile dostluk eder. Ne kadar ark, zebun
ve strapl olursa olsun ibadet vaktinde yine yoldalarndan geri kalmaz. Yeis ve kederi ok,
eli botur. Fakat terazide kendini temiz gsterir.
Yavrum; kendini derviler blne teslim et ki, nimet ss Allah seni korusun. Fakirlerle
sohbet ve yoldalk edenler cennet sarayna yabanc kalmazlar.

Dokunma fukara frkasnn hrkasna

Her biri bir da deler, geirir arkasna.
Fukara kalbine her kim dokuna
Dokuna sinesi Allah okuna.

ALLAH VERGS
Drt ey insana Allah vergisidir. Bu dersi renmi olan bahtiyardr. Birincisi doru
szllk, sonra cmertlikle beraber gler yzllk. Sonuncusu da emaneti iyi korumaktr.
Gzn hyanetten korumu olmaktr. Allah bu drt nimeti kime vermise O, takva ehli
kullardan olur.

SABRIN FAZLET
Dnyada sabrllardan olmak istersen, etinliklere katlanmaktan kanma.
Bela ve felket zamannda yzn ekitirsen eer kendini sabrl kullardan sayma.
Senin sabrn ancak ikayetsiz olursa makbuldur. Kimseye Allah'tan ikayetlenme. Madem ki
bela vaktinde sabrl deilsin, gerek erenler katnda haline kreden kullardan saylmazsn.
Dervilikten sana bir kvan gelmiyorsa Allah fakirleriyle* yaknlk iddiasnda nasl
bulunabilirsin? Senin her hareketin Allah fermanyla olsa da hizmet yznden grecein
hrmet ok geni olur.
Kul hizmet yznden ebedi aleme eriirse de ancak hrmet sayesinde Allah'na
kavuabilir. Hizmette bulacan hrmet gnl yattrcdr. Hizmet eden bahtiyar insandr.
Yavrum, ne zaman uygunsuz iler etrafnda dolamaktan vazgeersen sana ancak o zaman
sabrdan laf etmek yakr. Fakat ferh ve sevinli gnler bekliyorsan, belalara sabretmekle
hibir ey kazanamazsn.
"ikayetini gn stste halka anlatan, Allahu Tel sabrllar defterinden siler."

HZMETN FAZLET
Yavrum mademki elinden geliyor, hizmet yolunu setin, murad atn eyerliyesin.
Erenler hizmetinde bulunan bir kula, felein kubbesi hizmetkar olur. Hizmete bel
balayan kimse, dnya afetlerinden korunmu olur. Allah adamlar nnde hizmet edenleri,
Allah devletl ve hrmetli klar. Hizmet ehline cennette yer vardr. Kyamet gn, onlar iin
sorgusuz ve sualsizdir. Hizmet grenler kardelerine de efaati olurlar. Onlarn cennette ki
yerleri yksektir.
Hizmet ehli ne kadar asi ve fesat da olsa, yine yz sofudan daha iyidir. Her hizmet
ehline Allah, orulu ve namazl kullarn sevabn verir. Hizmet urunda kemer balayan,
marifet aacndan meyve yer. Cenneti erenler hizmetinde olanlara verirler. Onlara gaziler
sevab da ihsan edilir.

Hizmet-i eyhe kulluk ide gr

Mhrem olursun esrr aka
Seyyid Nesimi terk eyle resmi
Yandr bu cismi ate-i aka.
Seyyid Nesimi (k.s.)

GVENLMEYECEK KMSELER
Be kimsede be ey bulunmaz. Bu d kendi tnden dinle;
Birincisi sultanlarda dostluk yoktur. Erenlerin bu szne inan. Alaa mrvvet gz ile
bakma. irkin huylu ycelik bulmaz. Bakalarn malna kskanlkla bakann dimana nasl
rahmet kokusu eriebilir. ok yalan syleyenlerde vefa bulunmaz.
 Y AMELLER
Ey aziz, iman ehli olan kimse, drt eyi drt eyden temizler. nce kalbini kskanlktan
temizle de kendini ondan sonra imanl bir insan say.
Dilini yalandan, gybetten sakla ki imann boa gitmesin. Gidiini riyadan kurtarrsan,
iman sana nur saar. Hele karnn haram lokmadan saknrsan tam manasyla imanl kii
olursun vesselam.
te bu sfat taknanlar erefli insan olurlar. Bu vasflardan nasipsiz olanlarda zayf
iman tayanlardr. Karnn haramdan temizleyemeyen kimsenin ruhu felekler tarafna
ykselemez.
Amel ve hareket, riyadan temizlenemezse hasr zerinde ki naklar gibi faydasz olur.
Amelinde ihls olmayan kii, cihanda has kullardan olamaz. Riyasz ve hak yolunda alanlarn
ii daima parlak ve gzel olur.

Eer k isen yre,

sakn aldanma ayre.
D brahim gibi nre,
o glende yanar olmaz.
Seyyid Seyfullah (k.s.)

RYAZET BAHS
Yksek adam olmak istiyorsan ey oul, kendine rahat kapsn kapat. Cennet kaps
ancak, dnyada rahat kapsn kapayanlara alr. lemde Hak'tan baka bir eye gvenen
kimseden daha akn kim olabilir ki? Ey karde, ululuk ve mevki hevesinden vazge. Kendini
Allah kapsna yarayl kl.
Mevki peinde koan. Horlua mahkmdur. Ey karde, bu dergha yakn olmaya al.
kbal ve mevki seni alakla doru gtrr, seni ense yapmaya srkler. Nefis, arzular terk
etmekle miskinleir. Cahil nefsin terbiyesi byle olur. Kalbin Allah zikriyle emniyet bulunca,
senin o nefsi emmareciinde yatm olur. Kerem sahibi yaratcya gven besleyen cihanda bir
lokmaya kanaat eder.
Her gnlk aznla kanaat et, bunu elde edemezsen Allah'tan iste.

KURTULUUN YOLLARI
Kardeim, kurtulmulardan olmak istiyorsan eyden yz evirme;
nce Allah'n kazasn grmek, sonra da ona can ve gnl den raz olmak. ncs
nedir bilir misin? Cefadan uzak kalmak. Bu bahtiyarla her kim eriirse safa ehli olur. rfan,
akl ve idrak sahibi, Hak yolundan baka hibir yerde cmertlik gstermez. Riya ile bulam
olan bir sadaka, nasl Allah katnda makbul olabilir? Amelin altn gibi saf olmazsa bil ki sarraf
kalp akaya deer vermez.
Dnyada servet ve iktidr sahibi olursan nefsini arzularndan uzak tut.

Gel ey Merkez, gelip geti o canlar

Sr tevhidi ele girmez bu demler.
Ab- Kevser rmandan dolular
er can dilden tevhid edenler.
Merkez Efendi (k.s.)

NEFS EMMRE'NN MALUBYET

Akll olan bir kii Allah nimetlerine her daim kreder. Sonra da nefsine hkim olur. Ey
delikanl; kendi fkesini yenebilen insan, cihanda kendini kurtarmlardan olur.
nsanlarn en budalas, nefsi ve havasnn ardndan koandr. Sonra o bozuk fikirliler
sanr ki, Allah kendilerini affedecektir. Ey oul, geri dervilik ok zor bir itir. Fakat
dervilikten daha ho bir i de yoktur. Dik bal nefsini emri altna alm kimse, iyi n
kazanm akll kimselerden olur. Riyazetle kt nefsinin terbiyesini ver ki, seni gnaha
sokmasn.
Selamette kalmak isteyen kimse, btn halkn dedikodusundan yz evirir. Halk
batanbaa gaflette bil. nsan ancak cihandan gittii vakit uyanr. Seni incitenlerin zrlerini
kabul et. Mafiret bulmak istersen onu yakalama! Halk inciteni Yce Allah sevmez. Byle bir
huy da zaten mmin kiiye yakmaz. Sitem ile birisinin kalbini yaralayan, o yaray kendi
vcudunda am olur.
Gnl incitme iinde olan bir adamn cezas, sonunda alamaktr. Ey oul, gnl incitmeye
heves etme, Allah'tan honutsuzluk kazanma. tibar bulmak istersen, halkn adn iyilikten
baka bir ey ile anma. yilie gcn yetmiyorsa hi olmazsa ktlk yapma ve kendi kendine
saysz sitemler etme. Halkn gybetinden dilini tut ki, bir gn elini ayan balanm
grmeyesin.
Dilini gybetten korumayan kimse, Allah cezasndan kurtulmu deildir.

DEVLET BYKLERNE ZARARLI EYLER

Ey karde, drt ey var ki, padiahlara zarar verir. Padiah, herkes yannda kahkaha ile
glerse phe yok ki heybetine eksiklik gelir.
yle her kimselerle dp kalkmakta padiahlarn deerini azaltr. Hele kadnlarla
fazlaca halvete ekilirse, kendisini hrmetsiz bir ah mevkiine drr. Cihana hkmetmek
kudretine sahip olanlar, halk incitmemek cihetine meyil gsterirler. Padiahlara adil ve kerem
olmak yarar, ta ki aleme bu nimetlerle sevin ve ferahlk getirsinler. Padiah bir kere zulm
ahengi tutturdun mu ona ne ordunun ne de hazinenin bir faydas olur.
 Ama adaletli ve gle yzl olursa memlekette temel tutar. Sultan bir lekere kerem ve
ihsanda bulunursa urunda yzlerce insan balarn ve canlarn feda ederler.

GZEL HUYLAR
Drt ey bykle delildir, bu meziyetlere sahip olan byk adam olur.
lme kar hesapsz sayg gstermek, halka doru cevap vermek. rfan ve akl sahipleri,
ilim ve akl ehli olanlar deerli grr.
Ey karde, tam akll bir insan isen, halka kar tatl dilli ol. Eki yzl, ac szl
kimselerden dostlar yz evirirler. Dmandan saknmayan sonunda ondan zarar ve cefa
grr. Dman yanna yaklatrma, ondan uzakta bulunmak daha hayrldr. Daima dostlarnla
birlikte bulun, elinden gelirse dmann yzn grmemeye al.
Dostlar arasnda neeli yaa, akln varsa dmandan uzak ka. Ey oul, azk yolunu ara,
dedikodular bir kenara brak.

TEHLKEL ADETLER
Ey karde, drt eyde tehlike vardr. Elinden gelirse bunlardan sakn. Sultana yaknlk,
ktlerle dostluk, dnya sevgisi ve kadn dknl. Sultana yakn bulunmak yanan atee
yaklamaktr. Yaramazlarla dp kalkmak, cann lmdr.
Dnyay her ne kadar dtan, renkli ve nakl grrsen de iinde ylan gibi zehir tar.
Grnte gzel ve gnl ekicidir. Fakat zehirleriyle can tehlikeye sokar. Bu nakl ylann
zehiri ldrcdr. Akll insan ondan uzak durandr. ocuklar gibi sarya krmzya kaplma,
kadnlar gibi renk ve kokuya aldanma. Dnya denilen afte gelin gibi sslenmi, her zaman
baka bir koca istemektedir.
Bahtiyar olan o kimsedir ki, bu ifti tek brakt, ona arkasn dnerek ten dokuza
boanma kadn verdi. nk bu afte kocasnn karsnda glen dudaklaryla sevgi
sunarken sonra onu di yaras ile ldren vefaszdr.

ESENLK HAL
Ey aziz, esenlii aryorsan onu drt eyde bulabilirsin. Emniyette olmak, aile saadeti,
vucud sal ve feragattir. Bu nimetlerle sana bir emniyet hsl olursa, afiyet ondan bir nian
olur.
Feragatli bir gnl ile beraber sa ve esen olursan, dnyada baka bir ey aramak
gerekmez. Ey oul, elinden gelirse nefsinin dileklerini yerine getirme ki, nefis tuzana
dmeyesin. Nefsinin heveslerini ayaklarn altna al. Ona holand eyleri az ver. Nefis ile
eytan seni yoldan evirir, kuyuya drr. Nefsin bana vur, onu daima hor tut. Elinden
gelirse pisliklerden uzaklatr.
 Kt nefsini doyuran kimseler, onu gnah ilemekte bir kahraman yaparlar. Boazn her
lezzetten uzak tut ki, her belaya, her gnaha girmeyesin. Karnn dudaklarna kadar yemek ve
su ile doldurma. Hayvan gibi kendine ahr arama. Orulu deilsen eer gndzleri ok yeme.
Hayvan deilsen o kadar tknma. Ey btn gece sabaha kadar uyuyan zavall, yarn yatacan
topraa da bir kandil yak.
Uyku ve yemek hayvanlarn adetinden baka bir ey deildir. Uyuyanlara bu nimetten
pay yoktur. Ey oul, kalk. Uyan ki yarn ok uyuyasn. Kendinden haberin varsa -uyan-
demeden yataktan frla. Bu alak dnyaya gnl balamak hatadr. Eteini ondan toplarsan
daha yerinde olur. Gnln bu baya dnyaya ne balyorsun! Burada ebedi kalacak deilsin ki.
Ey zavall, dn sslemee bakma. Bir ay paras gibi, iin nur olsun.
Her gzel grnen surete talip olma. Atlas ve diba sevdasnda koma. Kuru sevdalardan
ge de Allah'a kul ol. Sana vucud sal lazmsa eski hrka da yetiir. Yn hrkay omuzla,
muratsz yaamann zevkine er. Ey hrkasn srtna eken dervi, nce kalbini kibirden
temizle. Ahiret nasibi istiyorsan git o ssl elbiselerinden soyun.
Tekellfsz ol, ss saltanat isteme, rahat ve tembellii bir tarafa brak, dnyada
dzenlik arama!
Srtnda ssl elbisen, altnda yatacak yatan olmamasn dile. Sofu gibi yn palaslar
iin de gein. Allah sfat ile sfatlan. Yol adamna( Allah erlerine) hasr, hal yerine geer.
Sonunda yast kerpiten olacak deil mi?

htiyarl etmedim kendimce ihtiyr

htiyarlk ihtiyar etti beni bi ihtiyr
Fahreddini Cerrhi (k.s.)

TALHSZLK ALAMETLER
Drt ey bedbahtlk eseridir. Cahillik, khillik (tembellik) bunlar ok zordur. Hele
bikeslik (kimsesizlik) ve nkeslik (bayalk) btn bu drt alamet kt talihin alametleridir.
Kulluk sevdasnda koanlar phesiz ki, saadet ehli olurlar. Her kim kendi heveslerini ayaklar
altna alrsa nefisii ile savaabilir.
Cihanda yalnz uyku ve giyecek derdinde olan kimse, kyamette ateten kurtulamaz.
Murat ve arzudan yz evir de Allah katna ynel. Murat srmenin sonu muratsz kalmay
gerektirir. Allah adam, iyi n yapmaya alr. Ey oul, mademki Allah'n emrini ve nehyini
tutuyorsun, murdar nefsin arzularna uyma. Allah'n emir ve nehiylerini Kur'an'dan dinle.
Dnya sevin yeri deildir, akln bana al.
Bahtiyarlk sevdasndan vazgeenlerdir ki, aksine olarak yaamann zevkine ermi
olurlar.
 HIRSIN ALAMETLER
Her kim hrs ile dnya varlklarna erdiyse, phesiz ki Allah ondan honut olmamtr.
Bu nefsi bir devekuu gibi farz et,ne yk tar ne de havada uabilir. U dediin zaman
deveyim der, yk vursan ku olduunu syler. Nasl ki zakkum aacnn rengi gnl iei,
fakat tad ac ve kokusu ardr.
Nefsi kulluk grevine arrsan tembellik eder. Fakat gnah ilemee gelince
evikleir. En iyisi bu yaramaz zindana atmak, her ne derse tersini yapmaktr. Onu kullua
boyun edirmek iin, alk ve susuzluktan baka are yoktur. Deve gibi yola gel de yk ta,
kulluk ykn Allah kapsna ek. Deve kuu gibi ykten kaan kii, hayat glistannda mrnn
yapraklarn dker.
Ya bu kapnn ykn canla bala ekmek ya da yorgun kpek gibi dilini tutmak gerekir.
Bu arlklar tamaktan boyun bken , bol bol nefret kazanr. Madem ki nce emanet ykn
ekmeye sz vermisin,imdi de bunu tamaktan zlmeyesin. lk gnde fodulluk
gstermitin,onu da cahillik yznden yaptn. Ey oul, bir hareket gster, tembel olma,
mademki vaktiyle evet dedin bedenini hareketsiz brakma.
Kullukta tembellik edenin kazanc, sapknlk ve dknlk olur. Yol korkulu, haydutlar
pusudadr. Bir klavuz gtr ki ortada arp kalmayasn. Konacan yer uzak, ykn de ar,
al ki bakalarndan geri kalmayasn. Yolda ar ykl olanlar, daima gzlerinden kan
yadrrlar. Bir len var. Ykn hafiflet, yoksa yolda iinin zorlatn grrsn.
Srtndaki yk nedir ki, alak dnyann sprntleri, sen bu yzden byle aclara
dknlklere uramayasn. Kulluk vaktinde rzgar gibi lgar yr, btn dnya ilerinden
syrl.
Hrs brak da yorulma
Geiminde tama'a kaplma
Niin mal cem edersin
Kime topladn bilemezsin.
Muhibbi-l Cerrahi (k.s.)

ZENTL TERK
Ey oul, ban arkla ne ssleyip duruyorsun? Mmknse gnl kazan. kbali, mal, mevkii
elden kartmadka klah gibi herkesin bana konamazsn. Kendini sslemek yiitlik demek
deildir. Dnya sslerine kaplanlar canlarna kast ettiler.
Vcuda takvaadan daha gzel libas, erkek iin tekellfte bir esas yoktur. Ss peinde
koan erkek cihanda yalnz rahat dkndr. O gibi kimselerin sonu muratszlktan baka bir
ey deildir. Onlara ebedi hayattan bir nasip ve sevin yoktur. Kendini vmek eytan adetidir.
Mert olan kendini daima eksik grr. eytan -ben demden daha stnm- dedii iin
kyamete kadar melun oldu.
Gnl alakl yznden toprak insan olur, nur ve ate dik ballkla snp gider. blis
kibrinden dolay srld. Adem tvbesi yznden makbul oldu. Adem Allah'ndan af diledii
iin aziz oldu. eytan ise stnlk davasnda bulunduu iin dknle urad. Dane , toprak
dt iin el stnde gezdirilir, baak ba ektii iin ayaklar altnda ezilir.

Yirmi dokuz heceyi okursun utan ua

Sen elif dersin hoca manas ne demekir
Yunus Emre der hoca gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice bir gnle girmektir.
Yunus Emre (k.s.)

AHMAKLIIN VASIFLARI
Ahmakln drt alameti vardr. Sana syleyeyim de renesin;
Kendi aybn grmeyip , bakalarnn kusurunu aramak. Gnlne cimrilik tohumu sat
halde cmertlik ummak. Huyu ile halk honut etmeyen kimsenin Allah katnda hibir deeri
yoktur. deti huysuzluk olann ii daima nefret kazanmaktr. Huysuz kii insandan saylmaz.
Cimrilik cehennem aacndan bir daldr. Zavall cimri de mezbaha kpeklerine benzer.
Cimri nerede cennet yz grsn?O filin ayaklar altna dm bir sivrisinektir. Cimriliin
pintiliinden kendini bir tarafa ek ki, ahmaklar zmresinden saylmayasn.

KURTULU
Ey aziz, phe yok ki kurtuluun yolu vardr. Bunlar sana syleyeyim de aklnda tut,
Birincisi Allah'tan korkmak, ikincisi helal rzk aramaktr. ncs de doru yolda
yrmektir. Bu meziyete sahip olan kendini kurtarmtr. Ey delikanl alak gnlll
adet edersen, btn cihan seni sever. Zenginlerin ve kuvvetlilerin nnde boyun eme. Eer
onlara kulluk edersen, phesiz dinin elden gider.
Para iin zengine meddahlk yapma, bu murdar ne yapacaksn? Zamane zenginleri l
insanlardr. Ey oul, llerle ne iin var? Saysz altn ve mal topla, sonra kabirde bunlarn
hasretini ek!

ZKR
Zikir hilafsz ekilde olur. Bu sz bo bir laf zannetme. Avamn zikri ancak dil ile,
erenlerin zikri ise kalp ile olur. En yce erenlerin zikriyse sr ile olur. Zikretmeyen daima
ziyandadr. Allah'n ululuunu dile getirmeden zikir etmek bid'attr. Zikir de baka bir artta
hrmettir. Her uzvun baka bir zikri vardr. Ey oul yedi aza da baka baka zikreder.
Elin zikri, her zallnn yardmna ulama ki ayan zikri yaknlarn ziyaret etmektir.
Gzn zikri Allah korkusuyla ya dkmek ve Onun ayetlerini temaa etmektir. Kulak zikrini de
doru szleri dinlemek bil. Mmknse gece gndz zikre al. Kalbinin zikri, sende Allah
akn dourur, al ki bu zikri elde etsin. Cehaleti yznden daima gnahta olan, Allah
zikrinden ne zevk alabilir ki?
Dilin zikri Kur'an okumaktr. Bundan nasibi olmayan kimse, mflislerdendir. Daima Allah
nimetlerine kret ki Allah 'da sana nimetlerini tamamyla versin. Ey oul, Allah'n hamd ve
senasn syle ki mrn batan sona berbat etmeyesin. Daima Hakk vmekten dilini ayrma ki
yoksulluk ateinden kurtula bilesin. Dudan Allah zikrinden baka szlerle kprdatma, nk
erenlerin ileri hep byle olmutur.

Ferhat bu gn ben oldum

Varlk dan deldim
irinime varmaya
Her canibim yol oldu.
Niyazi Msr (k.s.)

KT HUYLAR
Ey gzel huylu, baka drt tabiat daha vardr ki btn yaratlmlardan daha irkindir.
O drtten ilki hasettir ki bir nevi kindir. Bundan sonra da ucb (kendini beenme) gelir.
ncs hm(fkesini yenememek)ve drdncs de kskanlktr.
Ey oul bu huylarn yozlarndan silkin. nk bu hareketler irkindir. indeki katklar
at da altn gibi saf ol. Toprak olmadan nce, toprak gibi alak gnll ol. Hrs brak ta kanaata
al. Nihayet bir gn lm dn. Daima dostlarla dp kalkmaya bak. Elinden gelirse dman
yzn hi grme.
"Her ihls sahibinin ihlsnda ki noksan ihls halini grmesidir."
Mansur Betihi (k.s.)

KK AMA NEML EYLER

Drt ey byk ve muteberdir. Bunlar grnte ufak, fakat ok nemlidirler.
Bunlardan biri dman, teki ate, dieri gnllere ho gelmeyen hastalk ve sonuncusu da seni
donatan bilgidir.
Bunlar sana kk grnmesin. Gznde dman kk gren, bir gn onun belasndan
feryat eder. Bir ate kvlcm bir kere parladn m btn alemi ondan yanm grrsn.
lim az bile olsa hor bakma. nk ilmin hesaba smayan bir deeri vardr. Azck bir
arnn bile hemen tedavisini ara, yoksa hastalk baladn m aciz kaldn anlarsn. Ba
arsnn ilacn aramayan kimse, mizacnn fenalamasndan korkmaldr. ey oul; bir gn
ayaklanmaya mecbur kalacan dnerek dman sznden daima sakn. Ufak bir atei su ile
sndrmek mmkndr, fakat alev ortal sard m eyvahlar olsun.

AAILIK SIFATLAR
Ey oul, herkesde olan drt eyden, drt ey daha meydana gelir. natlktan rsvalk
doar, fkeye de pimanlk ilac vermez. phesiz kibirden dmanlk, tembellikten de
dknlk hasl olur. Ortada bir inat peyda olursa, halk onun uursuzluundan kepaze olur.
fkesine uyan cahilin kazanc, pimanlktan baka bir ey olmaz.
Kibirden ba havada olan kimsenin dostlar, sonunda kendisine dman olurlar. Her kim
tembellii adet edinirse, horlukta baltay kendi ayana vurur. fkesini yenemeyen kimse
sonunda ok pimanlk eker. Hele miskin ve obur kimse ise insan deil de belki kzden ve
eekten daha aadr.

Ehl-i tevhidin kulbu ar- 'ldan yce,

Yek nazarda grr an, devreder mahmur olur;
Bir aba pu grnce eyleme kahr- nazar,
Kibr ile me'lf olanlar,kibet makhur olur...
Azmi Dede (k.s.)

MR AZ OLAN 4 EY
Ey hoca, drt eyin mr azdr. Ey gzel yzl iman ehli iyi dinle;
Sultann zulm fazla srmez. Sonra, dostlarn itab az devam eder, fakat pek ho olur.
Bununla beraber kadnn gsterdii sevgiyi de yabanclarn dostluu gibi sreksiz bil. Kadn,
bir zaman iin muhabbetli gibi grnse de varln azalnca azn aar. Sultan tebaasn zulm
ederse, hkmdarlnn mrn ksaltm olur. Sana dostlarndan gelen itablar da su stnde
ki yaz gibi abuk geer.
Yabanclarla yaayan, onlardan pek az dostluk grr. Karga gln kokusundan uzak
dnce blbln yoldalndan nefret duyar. Yabanclarn dostluu ok gnl skcdr. Bunu
herkes bilir. Ey oul yabanc grdn zaman ondan yel gibi ka.

Aldanma azizim dnyann nakna nakkana

Hazreti Adem gibi girsen hazern yana
Akibat bir gn gelirsin ol musalla tana
O karanlk gecede kendine bir dost ara bul.
Akiyyl Cerrhi (k.s.)
 ELDEN IKINCA GER GELMEYEN EYLER
Elden ktktan sonra geri dndrlmesi mmkn olmayan eyler drttr;
Anszn azdan kan bir sz, yaydan frlayan bir ok. Sylediin sz nasl geri
alabilirsin? Sonra hi kimse olmu bir kazay geri eviremez. Attn ok nasl geri dner? te
bouna harcadn mr de byledir. Dnmeden sz syleyen ok pimanlk eker.
Sylemediin sz daha sonra sylersin fakat sylediin bir sz nasl gizlersin?
mrn her nefesini ganimet bil. nk gittikten sonra bir daha geri dnmez. Hi kimse
kazay bandan savamaz. Kazaya raz olan da fena bir harekette bulunmam olur. Selamette
kalmak isteyen, azna mhr vurmaldr. mre ne kadar deer versen yeridir, nk elden
gittikten sonra bir daha bulamazsn.

DRT KT HUYU MEYDANA GETREN

DER HUYLAR
Drt eyden drt ey doar. Bu bahsi idraki yksek olanlardan bakas anlamaz. Bu drt
i kimde belirirse elinde olmayarak teki drdn de grr. Dilencilik yapan horlua urar.
Dierlerini kk gren de yalnz kalr. Bir iin sonunu dnmeyen, neticede bir gn pimanlk
eker. inde ihtiyatl davranmayann da gnlne arlklar ker.
Sultanla kavgaya kalkan, iini batan baa harap eder. Kt huylar yznden
geimsizlik edenler, phesiz dostlarn karrlar. Sultana kar yiitlik davas gden, malnn
ve cannn helak olmasn hazrlam olur. Padiaha isyan edenin de gndz karanlk geceye
dner. Kibirle ba kaldranlar kurt gibi insanlardan uzak yaarlar.

"Dilediine iyilik et emiri olursun. Kim olursa olsun karsnda gani gnll ol. rnei
olursun, istediinle eki esiri olursun."
ah- Veli mam- Ali (k.v.)

SAKINILACAK 4 EY
Ey oul drt ey hatadan saylr. Dinle ki sana batan baa anlataym. lki kadnlardan
vefa ummaktr ki bu saf insanlar iin byk bir hatadr. Dman beslemek nasl yanl bir
hareket ise, kt nefsin muradn yerine getirmek de yledir. Ktlerden saknmamak nasl bir
hata ise yaramaz ocuklarla yoldalk da bunlardan beterdir.
 ALLAH SEVGS
Drt ey Allah sevgisidir. Syleyeyim de aklnda sakla ey salam dnceli dinleyici;
nce Allah buyruklarn yerine getirmek, ikincisi de ana ve babay kendinden honut
klmaktr. nc hkm eytanla savamak ve drdncs de zavalllara iyilik yapmaktr.

Mevlam senin aklarn devrn iderler h ile

Yolundaki sadklar cevln iderler h ile
Hdyi gayra meyli kes,Mevl yeter bki heves
Zikrini Hakk'n her nefes ilan iderler h ile
Aziz Mahmud Hdyi (k.s.)

NAMUS VE EREF
Namus ve eref be vasta ile artar. Ey idrak sahibi sana anlataym da dinle; iine
sahip ve hazr olursan itibarn artrm olursun. Cmertlikle itibar ykselir. Aklszlar ise
pintilikleri yznden lanet kazanrlar.
ine sahip olmayan kimse yanandan yz suyunu dkm olur. Halka kar eli vergili
olan, onlar nazarnda hrmet ve sevgisini artrr. Her vakit tahammll ve vefal ol ki yznde
yz sevin gresin. Hnersizlerle dostluk ayn hatadr. Hatta onlar dman gzyle
bakman bile yerinde olur. Srrnn dmandan gizli kalmasn istiyorsan dostlarna da fazla
alma.
Halk yannda mahcup dmemek iin elinle koymadn eyi yerden kaldrma.

BAKALARINI AYIPLAMA
Kardeim; halkn ayplarn yzne vurma ki bir bakas da senin sr perdeni yrtmasn.
Gnlnn arzusuna gre i yapma ki srtna pimanlk yk yklenmesin. Ey hrmet ehli, halkn
deerini bilirsen, halkta sana sayg gsterir. Efendi; mademki dilini pek uzatyorsun elini ksa
tut, bouna her tarafa kama.
Cihanda bir deer sahibi olmayan diri sayma, o ancak llerdendir. Kanaatten nasibi
olmayan dnya mal nasl zengin edebilir. Daima Allah'tan korkanlardan olmakla beraber
rahmetinden de mitli yaa. Dmanna kar ancak af ile suunu balamak yolu ile zafer
bulabilirsin. Alak gnll ol. Edepli yaamaya al. Gnahtan saknanlarn dostluunu iste.
Sabr yolunu ara, kimseyi incitme ki hner alannda nam yapasn. Zamane bilginleri,
tiryaka, cahilleri de ldrc zehre benzerler. Ey hoca, halk tiryaktan ifa bulur. Fakat
zehirden kim ifa bulabilir? Sabr yumuak huyluluk, bilgi gnl tiryakdr. Hrs, garaz, kin ise
ldrc zehirdir. Btn iyiliklerin ba halka ekmek vermek, kapy dostlara ak tutmaktr.
Ne kadar bilgin ve hner ehli olsan da yine de kendini cahillerden aa say.
 AZB ksthlklar sende ayndr
Sen ben deme, daim hl-i eytandr
Ahde sabit kadem ehl-i imandr
Grdn rt, grmediin syleme.
Azbi baba (k.s.)

AHMAKLIIN ALAMETLER
Ahmak adamn iki nian vardr. ocuklarla yoldalk, kadnlara dknlk. Yavrum,
hayatta honutsuzluk insana kt huylardan gelir. Gzel huylu olmayan l say, o diri olamaz.
Aybn yzne kar syleyen, sana karanlktan a doru yol gsterir.
Sana, yol gsteren her insana kar teekkr borcunu yerine getirmek yarar. Cihan
bilgelerini tan, gzel huy ile haya libas giyin. Halini iki kiiden gizleme, uzman hekimden ve
gerek dosttan. inin batan aa doru yrmesini istiyorsan, kendi arzularna gre
hareket etme olum! Elinden geliyorsa kadnlarla yoldalk etme, srrn da onlara ama.
Ey akll, eriat ve ahlk katnda beenilmeyen eylerin etrafnda asla dolama. Allah'n
sana haram kld eylerden uzak dur ki, iyi ad kazanasn. Allah elbette sana rzk kapsn
aacaktr. Gnln ferah tut, ok zlme. Kardeim, gle yzl, ho szl ol ki, alemde
cmertlik ile nam salasn. Ey sevdal, fazla lm korkusuna kaplma, onun vakti gelince nn,
sonunu dnme.
Gnln kuruntulardan temizle, elinden gelirse kalbinde kin tama. Efendi ameline ok
gvenme de gnln Allah'n rahmetine bala. Btn varlklarn en iyisi gzel huydur. Halk
gzel huyu ok sever. Olum, daima alak gnll ol. erefli insanlar ssleyen ancak budur.
ehvetin elinde olan zavally hr bile olsa kle say.
Eer Allah sevgililerinin gidiine uymak istersen, o gibileri kendinden uzaklatr ve
onlarla az gr. Bir deersizi iktidar mevkiinde grsen de, dileini ondan isteme. Bayann
kapsna ayak basma, ona rastlasan da hal hatr sorma. Elinden gelirse ahman iini yoluna
koyma, ona i buyur ama, pek az oka.

Vasl olmaz kimse Hakka cmleden dr olmadan

Kenz almaz ol gnlden, ta ki pr-nur olmadan.
Sr kar ayr- dilden, ta tecelli ide Hak
Padiah konmaz saraya hane mamur olmadan.
emsi Sivasi (k.s.)
 DMANLARDAN SAKINMA
Ey akl sahibi, dnyada bir dknle uramamak iin iki kimseden sakn.
nce kavgac tabiatl dmandan, sonra da cahillerle dostluktan uzak dur. Kendini
dmandan uzaklatrmakla beraber cahil dostu da yanndan ayrmaya bak. Yavrum; halka
kar sert konuma, onlara iddetli davranrsan senden yz evirirler. En gzel huylu kimdir
bilir misin? Halka insafla hareket edip de karln istemeyen. Fakire tatl bir sz
sylemek, ona ipek giydirmekten daha makbul olur.
fkesini yenmek her babuun detidir. Bu ac da olsa ekerden tatldr. Cihanda halk
ile iyi geinmeyenin dirlii, phe yok ki ok ac eker. Kstah ve hayrsz adam, iyi bil ki st
bozuk bir insandr azizim. Halkn knamasndan kurtulmak istiyorsan daima temiz insanlarla
otur.

DKNLE SEBEP OLAN HUYLAR

Kiiye hangi huylar dknlk getirir? Anlat dersen bunlar sana syleyeyim.
Birincisi arlmayan bir adamn, sinek gibi herkesin sofrasna konmaktr. arlmadan
bir kimseye misafirlie giden, halk nazarnda baya, dkn ve srgndr.
kincisi de bir cahilin halkn bana khya olmasdr. Sonra daima cahil yaayan, halk ile
cenkleen adamlarn szne inanmak. Byklerden daha yukarda oturmak isteyenin dknle
uramas uzak deildir.
Bir zmre ki senin szne kulak vermez, yz sznde olsa onlara syleme.
Dmanlardan yardm dileme. Cihanda bundan daha beter dknlk yoktur. Mayas
bozuklardan murat arama ki yzne dknlk tozu konmasn. tibarszla, tasaya,
iradesizlie dmemek iin kadn ve ocuklarla oyuna girme.

DNYADA E YARAYAN ALTI EY

Cihanda alt ey ie yarar. nce tatl bir yemek bulasn.
Hele dnyada uygun bir arkada, sonra efkatli bir efendi bulmak da hotur. Doru ve
hatasz syleyecein her sz dnyadan ve sana faydal olan her eyden daha iyidir. Alemden
daha deerli olan ey ise olgun akldr. Bunu byle bil ve onunla sevin. Hak dmann dost
tutmak gerekmez. nk sonunda her ey Hakka dnecektir. Kimsenin kusurunu yzne
vurmamalsn. nk bezesiz et olmaz.(Aypsz insan olmaz)
Dilediini Allah'tan iste yavrum, hayr ve er mahluklarn elinde deildir. Kullara
Allah'tan baka yardmc yoktur. Yardm Allah'tan iste, bakalarndan isteme. Her kim
Allah'n kahr ve azabndan korkarsa, phesiz ondan herkes ekinir. Dilini kt szlerden
saknanlar melun eytan emirleri altna alm olurlar.
 DNYANIN VEFASIZLII
Cihanda kim itibar sahibi olur bilir misin? Tehlikeden korkusu olmayan. Bu devran insana
pek az vefa gsterir. Onda cefa vardr. Muhabbetle ii yoktur. Ac gnlerinde sana dert
orta olan sevin gnnde de mutlaka ara. Nimet gnlerinde bir kimseye iyilik edersen Oda
mihnet gnlerinde sana yardma koar.
Allah'tan bir devlet bulduun zaman onun saadeti arasnda dostlarndan ayrlma. Hele
senin iin gam ekmi olanlar sevin gnlerinde de sevin orta et.

ALLAH LM VE ERENLER
Ey babasnn can evlat; Allah' bulmak iin Onun hakknda bilgi edin. Gnlnde Allah
bilgisi olmayan kimse asla muradna eremedi. Allah'n bilen kimse -Bekay Fena -
mertebesinde grr.
Arif olmayan, diri deildir. Allah'a yaknlk erefine de layk deildir. Mademki kendi
nefsini ona muhabbetinle biliyorsun, Allah' da ihsanlaryla tan. Arif, Hakk tanyan kiidir.
Arif olmayan, insan cinsinden deildir. Arifin gnlnde muhabbet ve vefa vardr. Onun ii
Allah'n renmek ve kretmektir.
Allah'n marifet verdii kimsenin gnlnde Hak'tan baka bir ey yoktur.
Arif katnda dnyann hibir deeri yoktur. Belki kendi varl bile gznde deildir.
Marifet rtbesi, Allah'tan fani olmaktr. Fani olmayan nasl arif olabilir? Arif dnya ve
ahiretten el ekmitir. Allah'tan baka olan her eyden uzaktr. Arifin gayesi Allah'a
ulamaktr. Bundan dolaydr ki O,mutlak olarak kendi benliinden gemi haldedir. Bu cihan
neye benzer syleyeyim mi? nsann ryada grd eylere.
Uykudan uyandn zaman, grdn ryadan hibir ey kalmaz. Bir dirinin dp lmesi
de byledir. Cihandan giderken kendisi iin hi bir ey gtrmez. Her kimin iyi ameli varsa,
ahiret yolunda yolda olur. Bu cihan, daima kocasnn karsnda sslenen gzel yzl bir
kadn bil. nsan kucanda besler ama saysz cilveler, aclar gsterir.
Bir gn kocasn uyumu bulunca phesiz hemen onun canna kast eder. Ey hner sahibi
aziz, bu aldatc sevgiliden saknmak da sana der.

TAKVANIN FAZLETLER
Olum; makbul ve itibarl insan olmak istiyorsan takva yolundan ayrlma. Din yaps
takvadan bayndrlar. Fakat tamah yznden de harap olur. Takva ilminden ders alanlara
Allah 'dan baka her eyden uzaklamak yarar.
Allah korkusu takvadan doar. Takvasz yaayan kepaze olur. Takva ile kendini doru
yola getiren kiinin hareketi de skutu da hep Allah iindir. Takvasz Allah'tan sevgi umanlar
muhabbette yalanc say.
 TAKVA VE TVBE
Takva nedir? Giyecek, iecek ve yiyecekte haram ve pheli eyleri terk etmektir. Bu
varlklar ihtiyatan ark olunca helal saylsa da takva ehli katnda gnah ve ziyandr.
Takva ilim ve amel ile beraber olunca sana ihls yarar. Ey Allah kulu; anszn bir gnah
iledinse hemen tvbe et. Gnahndan dolay zr dile. Pein bir gnah meydana gelince ona
veresiye tvbenin hibir faydas yoktur. leride yaamak umudu ile tvbeyi geciktirmek
hatadr. nk hayat umudu botur.

MSAFR AIRLAMA
Kardeim, misafiri aziz tut ki sen de Allah 'tan izzet bulasn.
Misafirini iyi konuklayan iman ehline Allah, rahmet kapsn aar. Tabiat misafirden
holanmayan kimseden Allah da, Resulullah (s.a.v.) efendimiz de incinir. Misafire hizmet eden
kul, kendisini Allah katna layk bir dereceye ykseltir. Misafiri gler yzle karlayan,
Allah'tan lsz ltuflar grr. Ey ev sahibi; fazla klfetten uzak ol ki, misafirden sana
arlk gelmesin.
Misafir Allah vergilerinden bir nimettir. Ondan kanan alaklk etmi olur. Aklszn
sofrasna misafir olma. Misafirin gelince de ondan gizlenme. Halktan ve ululardan misafirin
kim olursa olsun, nne yiyecek getirmek gerektir. Misafire ikramda bulunan, iyi n kazanmaya
alm olur. Yavrum, azdan oktan neyin varsa derviin nne koymak gerekir.
Alara Allah iin ekmek ver ki sana Adn cennetinde yer versinler. Her kim plak bir
vucudu giydirirse, Allah ona rahmetinden bir mjde yollar. plak bir fakire elbise verene
Allah iki alemde de yardmc olur. Yoksullarn dileini yerine getirirsen, banda ikbalden bir
ta bulursun. Devlet ve ikballe bahtiyar olan, gizli ve aikar hayra alr.
Olum, asla cimrinin yemeini yeme. Hayatta onlarn sofrasna pek az otur. Pintinin
ekmei hep zahmet ve meakkatle doludur. Cmertin ekmei ise nur ve k gibidir.
arlmadka kimsenin sofrasna gitme. Karga gibi lae peinde koma. Alaklardan iyilik
umma, onlarn damn direksiz say. Bir hayr ilediin zaman onu kendinden bilme. Her
grdne iyi gzle bak, fena grme.

BAHTSIZLIK
Bahtszda alamet grlr. Birinci alamet; ahmakl yznden daima haram yemesi.
tekilerde pislik ve uykudan ge kalkmakla beraber ilim adamlarndan kamasdr. Temiz ve
ar yaamaya al. Kabir azabn dn.
Yavrum; bilgi erenlerinden kama ki seni kzgn ate yakmasn. Elinden geldii kadar hi
kimseye kt sz sylememekle beraber halk yannda da kendini vme. Hnerin varsa altn
kesesine dm vurma. Evini ziyarete gelen olursa kapy yzne kapama.
 ALLAH'TAN DLEK
irkin yzlerden derdine are arama. Dileini gzel yzllerden dile. Elinden geldii
kadar sana ii den bir din kardeinin dileini yerine getir. Muradn sultandan bakasndan
isteme. Bunu elde etmek istersen kapcdan bekleme.
Dmann lmnden sevinme, kimseden kimseye ikayet etme.

CENNET EHL
Her kimin mayasnda haslet varsa, phesiz cennet ehli olur. Nimet zamannda kr,
bela vaktinde sabr gnl aynasna parlaklk verir. Daima gnahna tvbe eden mmini de Allah
cehennem ateinden korur. Allah'ndan korkan kii gnahlarndan zr diler. Durmadan gnah
ileyen bir kulu Allah nasl cennet ehli yapar?
Yavrum; daima Allah'tan mafiret dile, ktlerden ve fesatlardan ikayeti ol.

Sekiz cennet yarattn, Habibine vad ettin.

Ana kfirler girmez, mminlere ne dersin
Yzm kara elim bo, barm yank gzm ya
nyet eyle Mevlm Yunus cemalini grsn.
Yunus Emre (k.s.)
 MUHDDN ARAB HAZRETLERNN
NASHATLER
"Bismillahirrahmanirrahim"

Muhiddin Arabi (k.s.) hazretleri yle buyurmulardr;

"Devrin kutbu hari, halvet hali ancak kiinin istidd nisbetinde hasl olur.
Akln afeti, daima ve yersiz bir ekime iinde bulunmasdr.
slamn afeti, eitli illet ve sebeple dayanmasdr.
(yani islamiyeti kabul eden birinin, baz maddi sebeplere dayanarak slm dinine
girmesidir.
Amelin afeti, nefsani bir tembelliktir.
lmin afeti, nefistir.
Halin afeti, ona kanp yersiz bir emniyet hissi duymaktr.
rfan sahibinin afeti, aa kmasdr.
Akln afeti, zulm yollarna dmesidir.
Sevginin afeti, ehvet yolunu tutmasdr.
Tevazunun afeti, dknlk gstermektir.
Sabrn afeti, ekvadr (acelecilik).
Teslimiyetin afeti, pasif durmaktr.
Zenginliin afeti, tamahtr.
Azizliin afeti, bbrlenmektir.
Cmertliin afeti, israftr.
Kahramanln afeti, fakirliktir.
Kefin afeti, onu anlatmaktr.
Uymann afeti, tevil yolu aramaktr.
Edebin afeti, eitli beyan yolu aramaktr.
Arkadaln afeti, ekimedir.
Anlayn afeti, cihaldir.
Mridin afeti, makamlara kma arzusudur.
Bir eyden faydalanmann afeti, onu brakp te gemektir.
(Bir bakma sabrszlk ve sebatsizliktir)
Gnl alnn afeti, eitli eylere iltifattr.
Fakihin afeti, keiftir.
Salikin afeti, vehimdir.
Dnyann afeti, iddetli teleftir.
Ahiretin afeti, istidratr.
 Allah'a dua etmenin afeti, ba olmaya meyilli olmaktr.
Zulmn afeti, yaylmasdr.
Adaletin afeti, intikam ekline girmesidir.
Bir eye bal olmann afeti, vesvesedir.
Hrriyetin afeti, snrlar amaktr.
Szn afeti, noksanlktr."

Gerek klara sal denildiderdi olan gelsnnderman buldum

Ah ile vh ile cevln iderken cnm iinde efendim cnn buldum.
* * *
Emir Sultn der ne ho Pazar imi klar seyr idp gezerler imi
Cmlenin maksduol didr imi Hakk'a karu duran divan buldum.
Emir Sultan (k.s.)

EYTANIN KULLARA VERD

VESVESELER
Allahu Tel tarafndan Resulullah (s.a.v.) Efendimize eytann gnderilmesi ve eytann
Efendimizin (s.a.v.) sorularn yantlamas, bni Abbas(r.a.)'n rivayetinde yle idi:
Efendimiz (s.a.v.) eytana yle sordu;
- Halk iinde en ok kimi sevmezsin?
eytan da Efendimize (s.a.v.);
- Seni sevmem. Sonra ibadet eden genci, pheli eylerden saknan alimi, azalarn
kere temizleyeni, ihtiyacn kimseye sylemeyen fakiri sevmem. Dedi
Efendimiz (s.a.v.);
- O fakirin sabrl olduunu nerden anlarsn? dedi
eytan;
- Allah ihtiyacn gn st ste anlatan sabrllar listesinden siler de ondan anlarm.
Sonra kreden zengini sevmem dedi.
Efendimiz bunun zerine;
- Sen onun kreden zengin olduunu nereden bilirsin ? dedi
eytan da;
- Helal yoldan kazanr helal yoldan harcar, oradan bilirim . dedi.
Efendimiz (s.a.v.) eytana yle buyurdu;
- Arkadan kimdir?
eytan;
- Faiz yiyendir.
Efendimiz (s.a.v.);
- Dostun kimdir?
eytan
- Zina yapanlar.
Efendimiz (s.a.v.):
- Kimlerle yatarsn?
eytan;
- Sarholarla.
Efendimiz (s.a.v.);
- Kimlerdir senin misafirin?
eytan
- Hrszlar.
Efendimiz (s.a.v.);
- Elin kimdir?
eytan;
- Sihirbazlar
Efendimiz (s.a.v.);
- En ok neyi seversin?
eytan;
- Kadnn boamak.
Efendimiz (s.a.v.);
- Sevgilin kim?
eytan;
- Cuma namazn brakanlardr.

Daha sonra Resulullah (s.a.v.) Efendimiz eytana ;

- Ya lain, senin kalbini ne krar? Diye sordu.
eytan da;
- Allah yolunda cihada koan atlarn kinemesi.
Efendimiz (s.a.v.);
- Peki senin cismini ne eritir?
eytan;
- Tvbe edenlerin tvbesi.
Efendimiz (s.a.v.);
- Peki yzn ne eritir?
eytan;
- Gizli sadaka.
Efendimiz (s.a.v.);
 - Cierini ne paralar?
eytan;
- Gece ve gndz Allah'a yaplan bol istifar.
Efendimiz (s.a.v.);
- Gzlerini ne kr eder?
eytan;
Gece klnan namaz.
Efendimiz (s.a.v.);
- Yzn ne buruturur?
eytan;
- Gizli verilen sadaka.
Efendimiz (s.a.v.);
- Peki ban ediren nedir?
eytan;
- ok cemaatle klnan namazdr.

Resulullah (s.a.v.) Efendimiz daha sonra mevzuyu deitirerek "Sana gre insanlarn iyisi
kimdir?" diye sordu, eytan da " Namazn kasten brakanlardr." Diye cevap verdi .
" Sana gre insanlarn en akisi kimdir?" diye sorunca Resulullah (s.a.v.) Efendimiz,
eytan "Cimrilerdir." Cevabn verdi.
Resulullah (s.a.v.) Efendimizin, "Seni iinden ne alkoyar, peki?" sorusuna da eytan,
"Ulemalarn meclisi." Dedi.
"Yemei nasl yemeyi seversin sen?" sorusuna da eytan , "Sol elimle ve trnaklarmn
ucu ile. " diyerek cevap verdi.
Resulullah (s.a.v.) Efendimiz "Sen scak rzgarlar estii ve scaklar bast zaman
ocuklarn nerede glgelendirirsin?" diye tekrar sordu ve eytan da yle cevap verdi:
"nsanlarn trnaklar arasnda."

Efendimiz (s.a.v.) Efendimiz, daha sonra yine bir baka konuya geti ve eytana sordu;
"Rabbinden neler talep ettin?"
eytan da u aada ki cevab vermeye balad:
" Allah'tan on ey talep ettim. Onlar da unlardr:
1- Allah'tan , insanlarn mallarna ve ocuklarna ortak olmay talep ettim. Allahu Teala
'da bu talebimi yerine getirdi.
Ben de artk besmelesiz kesilen hayvann etine, faize ve haram karan yemee ortak
oldum. Bunlardan ben de yerim.
eytandan Allah'a snlmayan maln da ortaym.
Cinsi mnasebet annda, eytandan Allah'a snmayan kimse ile hanmna ortam.
O birlemeden doan ocuuna da ortam, o ocuk bize itaat eder ve szmz dinler.
Her kim helal yola deil de haram ie giderse ona yoldalk eder bineine bende binerim.
 2- Allahu Teala'dan bir de ev istedim. bunun zerine bana hamamlar verdi.
3- Bir de mescid istedim, Pazar yerlerini verdi.
4- Kendim iin bir kitap istedim, bana iir kitaplarn verdi.
5- Kendime bir de ezan istedim, mezmurlar verdi.
6- Yatama bir arkada istedim, sarholar verdi.
7- Bana yardmclar vermesini istedim, kaderiye mensuplarn verdi.
8- Bana kardeler vermesini istedim, mallarn bo yere israf edenleri verdi.
9- stedim ki ben insanlar greyim de onlar beni gremesinler, bu istediim de oldu.
10- Ve son olarak da insanlarn kan damarlarn yol yapsn. Bu isteim de oldu. Lakin
Hak canda eytan kandadr.
Benim bir olum var, ad Ateme; Kim ki yats namazn klmadan yatarsa,gidip onun
kulana bevleder.
Bir olum da Mtekazi'dir; O da gizli gnah ileyenleri drter ki gnahlarn aikar
ilesinler diye.
Biri de Khayl'dir; O, hak meclislerde ve hutbelerde dinleyenlerin gzne uyku verir ki
sylenenleri iitemesinler.
Ya Resulullah , ben tm bu ileri yaparken tek silahm vesvesedir. Bunun tesinde hi bir
ey yapamam. "
 Kitap burada bitti. Hazreti Attar'n nasihtlarnn tesirini hlk etmesini Cenab-
Allah'tan niyaz ederiz.

Hz. Feridddin-i Attar'n ervh kudsiyelerinin d olmasn niyaz ederiz.

Alellahi Tel mekmeth ve amilih bi't tafi kermth nevverallah esrrehm.

Elhamdlillahi Rabbl alemiyn. Vessalt vesselm al Reslin ve Resls

sakleyni Muhammedin ve lihi ve evldihi ve ezvacihi ve eshbihi ve ensrihi ve
muhibbihi ecma'n.

www.semazen.net