Balagtasan

SA SUMAMANG BATA, SINO ANG MAY SAGUTIN: ANG PAARALAN BA O

TAHANAN NATIN

Lakandiwa:
Isang karangalang kami ay maghahandog
Nitong balagtasan na kalugod-lugod
Itoy ugali na ng mga Tagalog
Mana kay Balagtas na tulat alindog.
Bilang Lakandiwa paksay lilinawin,
Sa sumamang bata sinong may sagutin
Ang paaralan ba o tahanan natin?

Dapat Managot ang Tahanan:

Araw na masayat maligayang araw
Ang unang bati ko sa nangapipisan
Lalo na sa Guro, Amat Inang mahal
Sa aking katalot mga kamag-aral

Ako po ay sugo nitong paaralan

Upang ipagtanggol sa mga labanan
Sa masamang gawa niyang kabataan
Ang dapat sisihin ay mga tahanan.

Mga paaralan ang itinuturo

Pagbasat pagsulat at ugaling wasto
Guroy may tuntunin na dapat makuro
Lahat ng gawain inaaral sa puso

Ang mga tahanan ang dapat managot

Pagkat sa tahanan maraming gusot
At may kasabihan ang mga Tagalog
Pag punoy matamis ang bunga ay gamut

Maraming magulang ang nagpapabaya

Sa mga tungkulin sa anak ng mutya;
Ang Amay lasenggo, Inay sa sugalan
Ang anak ay tiyak na nasa lansangan.
Dapat Managot ang Paaralan:
Wika ng magulang ang mahal kong anak
Nang aking ipasok halos umiiyak
Gulang pitong taon salitang masaklap
Hindi nalalaman, isip hindi mulat.

Bakit nang mag-aral ang anak na mahal

Salitang masama ngayon ay nalaman
Natutong dumabog sa kanyang magulang
Kung magkabihira hindi mautusan

Di ko sinasabing guro ang may turo

Saan natutuhan ang isip na liko
Sa aming tahanan ang gawing di wasto
May pangaral agad, katabiy lanubo

Marami sa guro mahina ang loob

Ayaw parusahan mga batang buktot
Ang mga pamalo bawal na raw lubos
Ayon daw sa aklat ipinag-uutos

Dapat Managot ang Tahanan:

Natuklasan namin magulang na irog
Marami sa batang di kilala ang Diyos,
At ang buong angkan hindi nagdarasal
Pagdating ng hapon sa iisang altar.

Kayat nang mag-aral mahal ninyong anak

Ay ang pagkukurus aming tinumpak
Hindi lang pagbasa at wastong pagsulat
Pagsamba sa Diyos tinuturong ganap.

Di ko nilalait ang mga magulang

Sobrang magpalayaw sa anak na hirang
Ayaw magpapalot mapangaralan
Niyang mga gurong alila ng bayan

Kapagka lumiban mahal ninyong anak

 Kamiy lumiliham agad hinahanap
Kung magkabihira magulang na liyag
Ay namumuhi pa sa aming pagtawag.

At saka sa ngayon kaming sisisihin

Tumutulong lamang sa inyong tungkulin
Kaya maliwanag pag batay suwail
Magulang ang siyang dapat na sisihin.

Dapat Managot ang Paaralan:

Paano mahuhubog ang isip naliko
Kung di huhutukin niyang mga guro
Sabi ni Balagtas habang murang buto
Dapat na hutukin nang hindi palalo.

Iyong amining ang mga barkada

Ay sa paaralan diyan nakikita
Gulang labinlima sa mga eskwela
Alangang binate, alangang dalaga

Kapagka ang guro diyay nagpabaya

Mga anak natin tiyak na sasama
Ang patabi-tabi at kali-kalinga
Sa may murang puso tiyak na masama.

Sa paaralan po ay maraming bagay

Ang natututuhan niyang kabataan
Kaya mga guro kapag patay-patay
Maglalahong ganap ang kay mundong ilaw,

Sa panahon ngayon pag batay sumama

Gurot paaralan ang may salang lubha
Dito namulat ang isip ng bata
Kayo ang maghigpit sa pag-aaruga.
Lakandiwa:
Sa aking palagay, mga katwiran
Inyo nang narinig, minumutyang bayan
Sa sumamang bata, sino nga ba ang may sagutin
Ang paaralan ba o tahanan natin?

Ngunit namasid ko ang mga bulungan

Halos walang tigil habang naglalabanan.
Itong balagtasan wawakasan ko na
Kayo ang humatol, bayang sinisinta!