Professional Documents
Culture Documents
Aftesite Menaxhuese
Aftesite Menaxhuese
Aftesite Menaxhuese
Aftesite menaxhuese
Trajnim pr npunsit civil n periudh prove
Qndra e Trajnimit t Prgjithshm
TIRANE 2010
Programi
- Procesi i komunikmit
- barrierat ne komunikim
KOMUNIKIMI
PROESI I KOMUNIKIMIT
Kanalet e
trasmetimit
Informacion
kodimi
Kodimi
Efekti
Derguesi Qellimi
Kodimi Marresi
kodimi
Kanalet e Feedback
trasmetimit
Marrsi sht personi apo grupi q merr mesazhin, interpreton kuptimin e tij, dhe
pastaj drgon prgjigje ndaj mesazhit t marr.
Koleriku eshte nje tip i cili ndersa komunikon shkon drejt e ne zemer te ceshtjes,
pa u shqetesuatr shume per ndjenjat e te tjereve.
Sanguini eshte nje temperament i ngrohte, afer njerezve, qe leshohet. Atyre i pelqen
qe te flasin dhe dhe shqetesohen per ndjenjat e te tjereve. Sanguini nuk i pelqen qe te
lendoje te tjeret dhe kerkon ta shmange konfliktin me cdo kusht.
T DGJUARIT
Dgjimi
Dgjimi ka t bj me t kushtuarit e nj vmendje t madhe mesazheve q drgohen
nga dikush tjetr. Drguesi i mesazhit ka nevoj t dij se marrsi po dgjon me
vemendje. Mbajtja e nj qndrimi t trupit t till q inkurajon nj bised t hapur si
dhe mbajtja e kontaktit me sy jan esenciale. Pasi merr mesazhin, marrsi duhet t
reagoj duke perifrazuar, ose reflektuar n at mnyr q t kuptohet se e ka kuptuar
drejt mesazhin e marr.
"Krko s pari t kuptosh!" Ne gjithmon krkojm t kuptohemi nga t tjert por pak
vmndje kushtojm pr ti dgjuar ata. Disa nga shfaqet m t zakonshme t dgjimit
t pavmendshm jan:
Mungesa e vmendjes
Pseudodgjimi
Ndrprerja
Mosmarrveshja
Kur dgjon por nuk i kushton vmendje asaj q thuhet
Kur dgjon at q dshron t dgjosh.
Aftsia pr t br pyetje :
Pyetjet q inkurajojn komunikimin
Pyetjet q projn besim. Jan pyetjet q mbshtesin bashkbiseduesin duke i
ofruar ndihm dhe duke nnkuptuar besimin tek ai.
Pyetjet sqaruese, jan pyetje q sqarojn probleme t ndryshme.
Pyetje empatike, tregojn shqetsim pr problemet emocionale t bashkbiseduesit.
Pyetjet e hapura, t ftojn pr t qen krijues n eksplorimin e mendimeve.
Llojet e pyetjeve q pengojn komunikimin jan:
Pyetjet kritike t cilat prdoren pr t kritikuar, dnuar ose shprehur dyshime.
Pyetjet testuese t cilat prdoren pr t prcaktuar nse bashkbiseduesi sht
gabim ose n rrug t drejt.
Pyetjet nxitse detyrojn bashkbiseduesin t t kthej prgjigjen q i intereson atij
q e ka drguar pyetjen.
Aftsia pr t folur
Kur flisni para t tjerve ju dshironi q ata t'ju dgjojn me vemndje. Pr t
realizuar kt mbani parasysh:
organizohen vete dhe krijojne nje sens afrimiteti ndaj njeri tjetrit dhe vendosin nje
qellim te perbashket. Shpeshhere jane grupet jozyrtare ato qe faktikisht percaktojne se
sa pune eshte bere.
Fatmiresisht, qellimi i grupeve jozyrtare qe krijohen brenda nje institucioni perputhen
me objektivat e organizimit te tij, por mund te ndodhe dhe ndryshe.
Individi mund te perfitoje nga te qenurit pjestar i nje grupi si psh:
- kenaqje e nevojave shoqerore
- benefit i ndarjes se eksperiences (psh nje nepunes i vjeter i tregon punen nje te
sapoardhuri)
- mbeshtetje e reciproke (psh koleget perkrahin dike qe ka probleme me
organizimin
- lirshmeri ne te shprehur-pasi mbeshetja qe te ofron grupi te lejon te shprehesh
lirshem dhe shpesh here inkurajon kreativitetit.
Krijimi i grupeve te punes:
Mbledhja e disa individeve sebashku nuk do kthehet automatikisht ne nje grup pune .
kushtet qe ky grup te quhet grup pune jane:
1. personat duhet te jene shume afer me njeri tjetrit ne menyre qe te arrijne nje
komunikim visual (ball per balle)
2. puna qe ata bejne duhet te jete e lidhur (psh ata jane nyjet e nje zinxhiri, ose
bejne te njejten pune apo kane te njejten qellim)
3. individet duhet te jene kompakt, pa shume ndryshime ne statusin e tyre, ne
aftesite apo edukim. (dmth ti perkasin pak a shume te njejtit nivel)
4. nr i pergjithshem nuk duhet te kaloje 12, megjithese kjo varet nga shprendarja
fizike ne vendin e punes.
5. Nenshkrimi i marreveshje e jashtme e cila con ne mbledhjen e individeve dhe
krijimin e grupit te punes.
Ekipet e punes mund te kene 2 deri 25 veta, por me e rendesishme sesa sasia eshte
forma- modeli i te punuarit dhe zgjedhja e grupit, vendosja e sakte e njereze per te
realizuar objektivat qe u jane caktuar.
Drejtimi (leadership)
Te gjithe drejtuesit duhet te kene nje personalitet te forte qe te kene influence dhe te
jene funksional. Disa nga keto cilesi jane te brendeshme si psh visioni qe ka nje
person, por pergjithesisht keto cilesi duhet te plotesohen nga aftesi te jashtme si psh
dukeshmeria, te arrije maksimumin nga pjestaret. Drejtuesi i grupit duhet te jete dhe
faktor ndihmes nga njera ane si dhe inspirues nga ana tjeter.
Ne menyre grafike kjo mund te paraqitet:
nevoje per nje autoritet te tille. Per cdo ecuri vihet ne dijeni lideri i ekipit. Cdo anetar i
grupit duhet te dije ku fillon dhe ku mbaron pergjegjesia e tij.
Ciltersia (shfaqja hapur e mendimeve)
Puna ne grup dhe fshehtesia (sekreti) nuk shkojne me njera tjetren, pra nese nje lider
nuk eshte i hapur me anetaret e ekipit te tij, nuk do te mund te marre me te miren e
potencialit te tyre. Organizoni mbledhje zyrtare dhe jo zyrtare qe tu jepni atyre
mundesi te shprehen hapur. Perpiquni tu jepni pjestareve akses te plote (ku te jete e
nevojshme) ne te gjitha faktet dhe shifrat, axhenden, si dhe kohen per te realizuar
detyrat e tyre, por nuk duhet harruar qe do kete momente ku do te duhet te ruhet
konfidenca (fshehtesia).
Inkurajim i ideve te reja
Njerezit shfaqin me shume potencial per te sjelle ide te reja kur punojne ne grup sesa
kur punojne individuaisht. Inkurajoni diskutimin hapur dhe shfaqen e ideve te reja,
dhe sigurohuni qe te gjitha sygjerimet te ndegjohen me respekt. Nese nje ide e hedhur
eshte e gabuar, kundershtojeni ate me takt, dhe gjithmone jepni aresye te vlefshme per
kundershtimin. Kur te organizohet nje takim i cili kerkon mendime, atehere anetarete
ekipit duhet te vine me dy ose tre ide te qarta, te mbahen te gjitha propozimet e tyre
shenim dhe pastaj te fillohet diskutimi nje per nje i tyre. Cdo anetar ndien nevojen per
tu inkurajuar ne gjetjen e nje metode sa me te mire pune.
Komunikimi
Komunikimi brenda ekipit varet nga nr i individeve qe perfshihen ne te si dhe
vendodhja e tyre. Menyra me e mire e komunikimit eshte komunikimi jozyrtar midis
tyre. Ky quhet komunikim i drejtperdrejte, pjestaret jane te ulur afer njeri tjetrit dhe
eshte ideal per nje ekip pune. Per ekipe, pjestaret e te cileve jane ne distance njeri me
tjetrin komunikimi behet me ane te telefonit, fax-it, e-mail, ose video konference-
komunikim ky qe po perdoret gjithnje e me shume kohet e fundit fale zhvillimeve
kompjuterike, dhe qe ndihmon qe dialogu te kryhet lirshem midis anetareve qe
perfshihen ne te. Ekzistojne shume menyra komunikimi midis anetareve, si ato zyrtare
e jo zyrtare, ashtu dhe ato brenda organizates apo jashte saj. Keto perfshijne:
- bisede e rastesishme midis kolegeve (qe krijone te ashtuquajturat
thashetheme te organizates
- metoda tradicionale e komunikimit si memo, shkresa, raporte, fax telefon
- menyra elektronike e-mail, intranet (email brenda insitucionit) etj
- video konferenca dhe video telefon.
Sido qe te jete komunikimi, theksohet se ai eshte suplement dhe jo zevendesues i
mbledhjeve te kontaktit balle perballe.(ndihmon por nuk zevendeson)
Komunikimi me jashte
Asnje person dhe asnje ekip nuk eshte ishull. Dy menyrat e shkembimit te
infromacionit midis anetareve, pjesa tjeter e organizates, si dhe mbeshtjetja e jashtme,
jane vitale per efektshemiren e nje ekipi. Kini parasysh qe bashkepunimi dhe
kooperimi veniten ngamungesa e komukimit te hapur.
Megjithate nje ekip i vertete nuk duhet te kete sekrete profesionale midis anetareve te
tij, dhe mund te ruaje konfidencen vetem ne disa aspekte per te cilat te gjithe anetaret
bien dakort ne te mire te projektit. Perpara se te vendosni kush eshte konfidenciale,
beni pyetjen: kush tjeter duhet ta di kete? dhe mos eshte e demshme nese e dine te
tere? dhe nese pergjigjet jane cdo njeri dhe Jo atehere ndjehuni te lire te
qarkulloni informacionin. Por sidoqofte, nese duhet qe per nje ceshtje te ruhet sekreti
atehere sigurohuni qe ai absolutisht te ruhet.
9. investiguesi i burimeve: ky eshte nje person i qete, pozitiv dhe entuziast i cili
del jashte ekipit per te zbuluar ide te reja dhe per te mbledhur informacion.
Eshte nje ekstrovert dominant i prirur drejt optimizmit dhe qe tenton te
humbase interesin e tij ne projekte nese entusiasmi i tij ka kaluar.
1. Prcaktimi i problemit
Pr kt shtje, n prgjithsi, njerzit diskutojn m shum, sepse ata reagojn sipas
mnyrs s tyre t konceptimit t problemit. Ndaj do t ishte m mir t hulumtohej
m shum rreth faktit se cili sht n t vrtet problemi.
Prcaktoni problemin
Duke shfrytzuar informacionin tuaj dhe t t tjerve, bjini vetes dhe t tjerve
pyetjet e mposhtme:
Shkruani opinionet tuaja dhe ato q keni dgjuar nga t tjert. Lidhur me at far ju
mendoni mund t jen probleme t rezultateve n pun t nj punonjsi, sht mir t
krkoni kshilla nga koleg ose epror me qllim q t verifikoni gjykimin tuaj n
lidhje me problemin.
Prshkruani shkakun e problemit duke shkruajtur far po ndodh, ku, kur, si, me k
dhe prse.
cili zhvillon ndjenjen e shume pune per te bere dhe pak kohe per ta realizuar.
Ndersa ne aplikojme strategjite e je manaxhimi te mire te kohes, fillojme te kemi nje
kontroll me te mire mbi kete ndjenje, dhe mbi te gjitha mbi nivelin e larte te stresit qe
e shoqeron ate.
Arsyeja e dyte eshte po aq e rendesishme sa edhe e para: te te jape strategjite e duhura
per te gjetur kohen per te kryer ( plotesuar ) te gjithe axhenden tuajdhe te zbatoni edhe
principet e relaksimit, aq te domosdoshme per te patur nje performance te mire ne
punen tuaj.
PERCAKTONI PRIORITETET
Pasi te keni percaktuar te gjitha qellimet/objektivat dhe te keni ndretuar me to nje liste
si e shpjeguam me siper, ju duhet tashme te rendisni te gjitha aktivitetet qe keni
parashikuar ne listen tuaj.
Shpesh duket sikur keni shume pune per te bere, dhe secili e ndjen kete presion ne nje
kohe te caktuar. Megjithatem ne se synoni seriozisht te kontrolloni ngjarjet e jetes
tuaj, ju duhet pa dyshim te percaktoni se cilat jane aktivitetet me te rendesishme ne
jeten tuaj. Ju duhet te mesoni qe te jeni te afte te perqendroni te gjithe kohen dhe
energjite tuaja ne ceshtjet te cilat vertete kane rendesi, dhe te mos ndeni asnje
,eshire per ato ceshtje te cilat jane te parendesishme.
Perqendrohuni ne gjerat e rendesishme, jo ne ato qe jane thjesht urgjente.
Urgjent Jo Urgjente
I II
Pregatitje
Situate Krize Parashikime
Te Rendesishme Probleme Planifikime
Afate te projekteve Relacione
Te parendesishme III IV
Vjedhesit e kohes
Nderprerje Gazeta
Telefonata TV
E-mail E-mail jo te rendesishem
Raporte Internet
Aktivitete te ketij lloji Cigare
Thashetheme
Ndertoheni listen ne tenjjten or cdo dite. Ne se beni kete liste cdo die, kjo ju
behet zakon dhe ky eshte nje hap perpara: te qenurit sistematik ne kete
metodike. Kjo do t`ju lejoje te planifikoni ne menyre me efektive pas nje kohe
te dhene.
Priorizoni listen tuaj cdo dite. Shume njerez jane te prirur te kryejne te gjitha
aktivitetet C dhe te laene pas dore aktivitetet A. Mund te ndiheni mire nga ana
psikologjike sepse ju po rrethoni aktivitetet sipas rendesise se tyre. E
perserisim edhe nje here: nuk eshte thjesht ceshtje te te shenuarit ne leter te
aktiviteteve qe per ju kane rendesi, eshte ceshtje e te perdorurit te kohes ne
avantazhin tuaj.
Ilini te gjitha aktivitetet C per ne fund. Ne se ka dicka me te rendesishme per
te bere deri neser, eleminoheni C dhe lereni per neser apo per kurdohere qe
mund te keni kohe te mjaftueshme. Shpenzoheni kohen tuaj duke permbushur
veprimtari te tipit A.
Ndertoni listen ne menyre te thjeshte dhe sa me realiste. Sa me e thjeshte, aq
me e mire. Ju nuk keni nevoje per nje liste te sofistikuar apo te streholluar. Ajo
qe keni vertet nevoje eshte nje liste qe t`ju mbaroje punen.
Ne se nje detyre e vecante duket te jete me shume se 5 ore, copetoheni kete
detyre ne pjese me te vogla. Alan Lakein, nje nder personalitetet ne
Manaxhimin e Kohes, i referohet konceptit te Djathit Zvicerian. Idea eshte
te marresh nje detyre qe korkon shume kohe (edhe per ato qe kerkojne 40 e me
teper oeeere) dhe te cposh ca vrima ne te. Keto aktivitete me te shkurtera ne
kohe, kur mblidhen se bashku, do te na shpien ne nje detyre te kompletuar te
nje madhesie me te madhe. Me pas, keto detyra me te vogla mund ne
vendosen ne skedulen tuaj ne nje periudhe me te shtrire te kohes. P.sh, ndersa
kryeni nje project 20 oresh, dhe eshte e kuptueshme se ju nuk keni nje dite
pune prej 290 oresh, copetoheni ate ne detyreza me te vogla te cilat do te
mund t`i shtrini ne nje periudhe me te gjate te kohes. Ndersa zbatoni kete
metode, ju mbi te gjitha eleminoni ate qe quhet te shtysh punet per me vone.
Kjo do te jete dhe tema e paragrafit tjeter: Si te eleminojme shtyrjen e puneve
per me vone?
Kjo ceshtje eshte tashme nje sfide universale. Eshte me te vertete shume e thjeshte t`i
shtysh gjerat per me vone, sidomos per ato aktivitete qe nuk na japin kenaqesi. Per fat
te keq, shume nga aktivitetet qe ne kemi prirjen per t`i lene per me vone, jane
aktivitete te tipit A. Kjo shtosh me pas dilemen tone ne manaxhimin e kohes.
Ky process(i shtyrjes se puneve) nuk ka nje cmim ne vetvete, por sigurisht qe ju e
paguani dhe madje e shpaguani ate ne formen e shqetesimeve, ankthit, stresit etj
Ky process fare lehte mund te vehet pjese e pandashme e zakoneve tona, dhe me te
arrtur kete stad eshte e veshtire ta luftosh. Hapat e meposhtem japin disa rregulla te
cilat jane te dobishme ne situata te tilla:
Kryeje, kryeje tani detyren. Kryeje pa humbur kohe, Sepse ne fund te fundit,
ti do ta kryesh ate dhe askush tjeter. Te gjithe e kemi degjuar kete sloganm i
cili ne thjeshtesine e tij eshte nje keshille e pacmuar. Shpesh shpenzojme kohe
duke analizuar dhe analizuar pa fund situaten. Kur do te ishte shume me
productive t`i hynim punes dhe t`ia dilnim mbane. Kjo eshte zgjidhja e vetme
dhe ne te njejten kohe menyra me e mire per te eleminuar problemin. Ne se ke
filluar aktivitetin, ke fituar gjysmen e betejes!
Ja disa ide shtese per nje manaxhim te mire te kohes. Shume nga keto ide/sugjerime
duken te thjeshta dhe te dukshme ne te njejten kohe. Por e bukura dhe e veshtira ne te
njejten kohe e keture ideve/sugjerimeve te thjeshta eshte t`i aplikosh ato ne praktike.
Pastroni tavolinen tuaj te punes. Nje tavoline e rremujte nuk te lejon te
perqendrohesh dhe te shpenzon kohe. Kjo sidomos kur kerkon sende te cilat ne
rremujen e pergjithshme eshte e veshtire ti gjesh.
Shmangni nderprerjet. Beni gjithcka qe te jete e mundur per te eleminuar
nderprjerjet. Nderprerjet te nderpresin vijemesine e mendimeve dhe te rifillosh eshte e
veshtire dhe konsumon kohe. Gjera si : tte mos i pergjigjesh telefonit qe bie, te
mbullesh deren, te mbyllesh TV, radion apo dicka tjeter ju ndihmon shume ne kete
drejtim
Delegoni. Delegoni sa here qe keni mundesi te benio nje gje te tille. Eshte nje
menyre e shkelqyer te perftonikohe te lire.
Mbyllni aparatin e TV. Te uleni perballe TV duke kerkuar te mbaroni nje
detyre eshte thuajse e pamundur.
Beni pushime te rregullta. Ne se perqendroheni per nje kohe te gjate, fillon dhe
vepron rregulli i te ardhurave te pakesuara
Manaxhimi Personal i Kohes eshte nje mjet i fuqishem ne se do te dina ta perdorni sic
duhet, per te kontrolluar mbi te gjitha nivelin e perditshem te stresit ne punen tuaj.
Sigurisht qe metodat, mjetet dhe teknikat e nje manaxhimi te suksesshem te kohes nuk
mbarojne ne kete kapitull. Ato vetem sa jane prekur per te dhene nje ide te
pergjithshme me kete ceshtje te nje rendesie te vecante. Megjithate, ne se do te dini
t`io perdorni, mme siguri qe do te arrini permiresime te dukshme ne jeten tuajm dhe
sukses ne karrieren profesionale.