Kngt e Millosaut (Botimi I, i plot)

28 GUSHT 2015~E. P.

[Kngt e Milosaos]
[LNDA: Kan. I; Kan. II; Kan. III; Kan. IV; Kan. V; Kan. VI; Kan. VII; Kan.
VIII; Kan. IX; Kan. X; Kan. XI; Kan. XII; Kan. XIII; Kan. XIV; Kan. XV; Kan.
XVI; Kan. XVII; Kan. XVIII; Kan. XIX; Kan. XX; Kan. XXI; Kan. XXII; Kan.
XXIII; Kan. XXIV; Kan. XXV; Kan. XXVI; Kan. XXVII; Kan. XXVIII; Kan.
XXIX; Kan. XXX]
-

KANGJELI I

Lis jeta kish ndrruar,

uj t r nd dejtit
kalthruar te dit e r:
por llumbrdh e Anakreontit
rronej Tmp e mome.
Nd uj nj dit vate te mali
e s u pruar si kish zkon.
Vet at s e thajti bora,
s e prgjaku akulli,
se m u resht njera r
tek e bardha shpia ime.
Kr te drita dheu me shp
u zbulua je dejti
si gharea del pr ssh,
mua m zgjoi, tue fjuturuar
qelqevet finestrs.
M u pataksa e ruata jashtin:
rrusht pak skallangr
dheut [t]n i kn hj;
lule liu t ghapura,
nd era i tundn e przien,
nd at ninul qeshnjn:
si ato lule qielli:
Ti ruaje e s kultoje
nj mbun njerzish:
kallzoret mb dhemat
mbajn kangjele. K i ghoi
aghiena ndr time motra
kish arrn; e mma ime
mrin tim thoj pr nd shp.
Nj ghar m u rrodh te kurmi
si gharea mbrmjes te shtrati,
kr vajza e ngroght
ndien pr t parzn
sist mi frighien.

KANGJELI II

Vreshtat n t verdhullore;
erth k mali dhelpra
me t lodhta t bilat,
porsa paru in t vjela:
E te ghera ndr sheshet
sqepet dielli si te bota
ma knduan nj valle,
vet Fjokat u m u hjimisa.
E prveshurz e lart
me kshn t pjeksurith
nd nj jetullz t brdh
ish te kroi nj vash: te balli
nj kshll i kish hj: (;)
i lidhur te brez i kalthr
skemandil i ngit mb truall.
Mua s m ndieti,
shtuara vasha mu pruar
gj-fritur, pjono hj
me t trmbur nj ghar.
Tr{imi}: Vajz, m jep ti nj pik uj ?
Va{sha}: S t duash ti, bir zoti.
Tr{imi}: Kuj e bila j ti vash ?
Mos m j ti e dheut ghuaj ?
Kr jesh djl e Salloniq
vajta, vajza nng ishin
nd katund me aq ghadh.
Nd ert e dhezurz
vucn ajo ngrnej.
Va{sha}: Jam e bil e Kolloghrs.
Ngrjti ballt e zbuluar.
Na vejim asaj dh:
gjmbat virshin tek udha
s grvishttin at kopile;
me llrt t prgjakura
k bllt u m ja e reshta.
D bz t qshme
nj gherje t brdh
at[] mbrma dukshim.

 KANGJELI III

Ish e mbrm e Shn Mrs

e vashat lshuame
k t bridhurit, ndr dier
fjisin, se nd vatrt
s n t jatrat e vrrt.
Paru e zj nj anangas,
ndaghshin r e linr,
pritej nata tek na;
gavnare bila zonjash
t luajin t prdorme
me t nderm bil bulari:
ngjlit ashtu ndr qiell
m t mr se njerzit
mbanjn ve gharn e tire.
Dolla u Rdh e kopshtin
paru elpit e prfllushur
ecja pr nn ullinjet.
Posht te kroi me katr vasha
me t brdh sqep nd kriet
erth e bil e Kolloghrs.
Dukshin kallz t karpisur.
Va{shat}: Fanmr kush na duall
mbi Rodhn fushamr
si vandile Arbrit!
Fanmr ajo kopile
k jma e puthurz
te kraghu t i pushnj!
K t niset e magjepsur?
K vorea si dejti
o k e bardha mjezdit.

KANGJELI IV

Ish e diella menat

e i biri zonjs madhe
ngjitej tek e bukura
t m i lipn nj pik uj
se ish et i djegurith.
Vetm e oi nd vatrt
kshn m pjeksnej.
Ata dughshin e s e thoshin.
Vajza me buzn mb gaz:
sht e ikn si ajri?
Tri{mi}: M presn nd rroliet.
Vaj{za}: D mll t ardhura (,)
qndro, u tij t i ruata.
Me nj dr, ngrjturith
mbanej mb veshin e brdh
lesht e saj t shpjeksurith;
kalli jetrn te gjiri
e m gholq mollzit,
m ja e v nd doriet
nd ert e dhezurz.
Thomn-je ju t dashurit
nd mbl aq t puthurit.
 Vjersh i t bils Kolloghrs:
K m erth te kurmi gjith kjo ghadhi ?
Si e p ftes u xheshiem te shtrati,
e zgjonem e gharepsur se u zgjova,
si ajo dighet me nj fat t brdh.

KANGJELI V

t vn nd dejtit
noert zmra ime?
Zbardhtin anzit (,)
ruatin pran u sheghtin
Erth dita e Arbrit.
Ndmos vdekurith
mb shtrat na vemnith
mos prpara shpivet;
e te bota na gharronen
shokt e vllezrit,
kronjet e katundi n.
Nani nata e zz
me t butthin nj sh
paru m prbaltn udht,
ghapni ju derien
tek t hjedhura kopilet
lodnjn gharruamith.
Vasha fr-madhja
m rrmbeft pr dorie
at bz-hjeshmen,
mua m e sjellt prparanith.
era m i dheziet,
me nd mest shngthin,
t qeshinj e dhrmez.
Vet st na rughien
jeta e t prmisiet.

KANGJELI VI

R bora nd dejtit,
e m zbardhi vudhvet
krght shqitezs.
Gjumi mua m lodhnith;
kurmi vete tue m u reshtur
porsi gruas te Mrbela
mbrmanet i reshtiet
shtrush i taraftivet,
leghm e qenvet
mb Milont: shegh se shughet
zjarri e dhezet vreshtavet,
gjll edhe s qlloi.
O vasha krie-kshtnj
but shtrn t m ulnej
pr t vghej ture tjrr
gjims nd t errt e te drita,
t lren kndimthn!
D t gharroja se te bora
biren kronjet e t mbjelat
kt gjll na ruanjn;
se t bilt e zonjavet,
Samrangat, me tumbarn,
gjmonjn te vresht e llrg,
i thn: Na ju ruami.
M qllonej tue fjandaksur
se t prdorm, ashtu posht,
vejm, se shpt e njerzet
na fanepsjin, mb t gharaksur,
na lrejin ilzit: (;)
ndose kali m lshonej,
iken nd nj llgh gr:
gjith t shprishura, ajo vet
zj trkuzn t prtrollm,
kurme i bukur i njeriut
st i ruanej, e m e buten:
t drsiturin stomahj
m shinej me skemandl
e kuqe, se m e shighin.
Ajo vash zakn-bukur
s leu ndr t mundasha,
porsa mua, nd zbardhn dita,
nj kalivez e lriem,
ajrjartur tek fraksn
dhestra e brdh, malet e lumi,
s m dishron te kraghu
vajzn dthin-ja-zmr,
ajo mua m k hj.

KANGJELI VII
Dreq rahjet e dejtit
gzoi dita e kalthrz
vallevet kopilevet:
i ruajin t dashurit.
Nd kt jet kemi m ?
Ghnn mbrmanes,
kr daln te dera ime
vashat bshme
motrat e ushtrtorvet:
u trindllinj qitharien
ato t shprveshta
lodnjn, e t mblit
ern m i shuanith.
Kemi m t mirn ndrr
i qell trimit vajzn.
Pr shpt m u mbilltin
tek dera je errtz.
Ai e pret e m e uln,
ajo ghapn prghrin:
Va{jza}: Mirr, za, trim, d lajth
ai mi thot do ku bri
se te shigh se t mi fjit,
ajo e gjegjn e me s
ruan nj ll e jetrin:
s doj tiknej por trmbiet.
Va{jza}: Trim, rri mr, mos zgjonet mma.
Ajo bn buzn mb gaz.
Tr{imi}: Vash (,) puthm prparanith.
Ajo reshtn kriethit,
pr e gholq, dal mi bie
nd xerkut je mbjeth nd gj.
Va{jza}: Via (,) rri mr.
Tr{imi}: Ec me shndet.
Mb t nisurit e ruan,
njr dolli e nng e pn.
Zgjonet e nd kt gjll
at dit m rr me mll.

KANGJELI VIII

Mnz e vers bardhullore

biu nj r monosaqe
pr nd mest gurvet:
kn ghar te shtrush i lumit.
P nj r mali me br
i buthtonet njerzet;
ata lutnjn t korrat.
Si thellza te folea
u pushonj nd kt dimr.
Ngrjti dg ulliri shkundur,
e kopilja me hj
e gharruam vllezret
vetmith kur u me dredh
parasten nd valliet.
Jeta e madhe, s qetet
ajravet e fjalvet
at e k si nj linr
ghajdh e shelqrorit,
p drit prjashta shps.
Kr ngreghja paidhet
sheghur, luc, ullishtrjes,
s monu frija
nd era tundnej vadhezit.
U lutja, pr hjn e mms,
t m oja mbrmanet
ndrishe zogj t gjllis:
shkonej vajza mes-purtek,
shtija gr e llastimisej.
Pr u rrit si m rrmbeu!
Noert m bienith
s t e shogh, e kurmi
m rrodhet, e s d t frnj.
Dita k diellin
e zbardhn para sivet:
porsa ll at kopile
ruan e mua nd kt mll?
Kr u dal nd Shurzt
vucn merr e vjen te lumi:
porsa mb dh e trmbme
priret e m ruan katnd:
ashtu lule e ghapurz
nj t gjn, pjono ghar
t njten bnet e brdh,
dju nd pat t dielln.

KANGJELI IX

ndrr e lg ndrri trimi!

Dhjet dit vasha e bn
ndo ahjimaz ndo te shpia
mbaghej me gjitoniet:
trimi ghipnej murxharin
t egrin t trmburin,
Kroir t m e potisn.
Porsi ajo si kish zakn
m s vinej Kroiri.
Pr m i vate nd ndrrt.
Mbrmanet nj llgh kopile
k arat t ardhura
te triese t et ghanjunit
pjot ghar u ghaptin.
Serth me to, por tr mb shp
vajza e mjl shum e dashur:
ashtu bil t nmurish
p veshur, p ngrn
si t ndajtur k t lumt
k Inzot s shoghn mr,
besn e kn mb vetghn.
Fjjti trimi i ghelmuar
nd ndrr p dern e saj:
nd nj gr e porsilisur
zgjith te nj sarua rrz
e m e vj nd prghrit: (.)
Ajo ngrjti sizit
e m p t dashurin
pruar e uli kriethit
e m shkundi rrzien: (,)
dhja si i ghoi rughiet.

 KANGJELI X

Vall e Pa{shkvet}: Zgjou, trim, i agzuam:

nzot lreu vrr,
perndonjn ilzit,
shughen zjarret, derdhet ujit (,)
jeta veshet ndr t rea;
ashtu zmr lipisjare
ti t priresh e gharepsur.
Si nj an ngarkuar me trima
te mesi dejtit
pn katnd e dishruar,
erdhe i hjshim pjot ghar.
Kush t mori sshit?
Nj n e va{lles}: Kush porsiti rn e malit
mn me sh t na kultonej?
Zonja e madhe u anangas
jasht katundit t m vej
nd nj darsm me kopilet.
Kish ndr st dejtin(,)
kish mb zmr hjn e shps
kur na p djalin e saj
t prdorm me nj kopile.
Vajza ndieti nd eshtrat
gazin t prshuatur;
si nj marmur me llogz
ruanej e prpara svet
dhera i vejin e i vijin.
Djali u resht e u buar te llaka.
T prlotm drodhi st
qiellit vetm tundu dhs,
pernduar dielli,
p dl ilzit,
ish si zmr varesi
kt jet t p njoghur
e s shegh ku t m vej.
Gjith va{llja}: Via, levrosu i ghadhjr,
vajza ti deshe mr
me n nd valliet:
prana d zonja jotm,
ndmos, se nng e thot,
se katundit i psove
porsi vera triess,
porsi dheut njeriu me fjl.

KANGJELI XI

Duro zmr e duro

s duroi mali me br.
Shkeptin nnd diellas,
zbardhulluan kumbullat:
trimi ka katund i llrg
duall e ruati mb menat
e gharroi shpzn:
Lumi u, m thoj, mali !
Si nj qelq m i frn.
Bier t feksurit te vogha,
porsa mbrnda llambarisn,
sht ajo vaiz e mjl.
Vetm k t mn e tn,
ata duan; kuj t m i tht
gh atire mos i thot?
Ajo l katnd, e thughet
nusja e trimit ghuaj.
Vjen nj dit e thjllmez
t ulet ashtu mb dr
t m qepinj linjzn.
Ajo ruan dejtin,
fjuturonjn ndallanishet
e vghet e m kndon
strofat m i thoja vet
nd at mot dughshim.
E gharron zotin e saj
e m uln kriethit,
kurmin tim fjandaksnith.
I lrier muqevet
ashtu mal me ndonj thellz,
pr njerz nj katund
stisin sipr pjono hj,
te llakat e gjelbra
mall i trimavet;
e stolisur, tundu gr,
del kopilja pr martuar;
leghen djale s-kqi.

KANGJELI XII

Si suvl nd deijtit
paru e trubull si nj mal
nng ruan m se ann,
ashtu grt ndo vn mb krua
ndo te lumi o pr t gholla
mose thojn vashn e nmur
i biri zonjs madhe
i dashur zilepsnith.
Kopilja e dhrmez
mbaghej mose me gjitonet:
mbjidhshin mb t errtit
mbrmanet e mose lnj
thojn, ciln e skemandile.
Nj t diellz menat
u e ova Korqollon.
Va{jza}: Trim (,) ti mua nd m do mir (,)
udhvet mos m u prpiq,
mos m ruaj nd lleghiet.
Tr{imi}: Vash, i pari im mll,
aq i mjeli u s u pandegha
s edhe t t dhunoja.
Va{jza}: Mos m qaj ti br zoti,
mos ti bn t jm u ftes
lotve nng shprishn
se use t nmurn,
ghelmove kopiljet;
se njeriu s i bre keq.

Vjersh i t bils Kolloghrs

Nd at katund sonde t m arrsh
s k t folt [t]n, s k ti shp,
atje s kopshti it, s del me ndr;
oj zmr guri si s rr me n?

KANGJELI XIII

[Vallja] Pr zot k t na lsh

vash si njll dritien
nng bier tek dh e tij:
br me ghelm t riut [t]nd
mos t qoft prlipurith.
Aghiena t na vish
qoft i but dimri
me ullinj e qumshtith.
Bilat bshme
ma shm t m martoshin
me t zgjedhur kopil.
T na vish si k jashti
fjalt e t dashuret.
Si anamesa fjetavet
ujulls kam te dera
pr gharaksur shngjeza
m gharepsn zmrn:
r e lz tundn fjetat
gjumin njerzet
lson se dighiet:
u m vghem te pshtjeri,
tim bil t rritien.
Sjelsh ti nj ushtr fanmr,
t na ghapinj kta rehje
lefters buartim.
Ndr t veshura t zeza
nusja s fanaroset:
vallies dridhiet,
zonjat me djalin mb dr
buthtonen e ruanjn:
gjith gjrt t mbjedhura
njighien pjono ghar;
lul e vr mbsallvet,
malli t kcierit,
je trim-e i pasurith.
Ti te hj-je shpis [s]ate
nn t ghuajt t rrsh,
ndr njerzit na jemi ?
Pors ai zot me ghajdh
djalrn t bukuroi,
djepin t veshi me r
s nj katund lutn pr tij,
ai zot m t do mr.

KANGJELI XIV

Pr dielli i r te shtrati
mu pataks mixorja,
v njinje t veshurat
duall ka rrj i biri zotit.
Nj r ngrnej bughuathin
ja e shtfrnej murevet:
mosnjer shkonej atj,
vetm fjit te bz e udhs
ajo Rn nd vatrt.
Ri{na}: Dju nd trimi i ghadhjr
m t shknj ksaj dh!
Fanmrat nd at Ghreq
t folt i gjegjen!
Vate, tha me vetghn.
U pruar te shp e saj,
mori tl e trastien
e m vate k ullinjt.
Mbjidh ullinj e qnej;
shkararti pes ullinj
tek i pesti u porsilis;
atie i qlloi gjm.
Trimi nd ndrr m ju duk
m i dil tek udha e lumit:
fushat mb n n pjono br,
shqndet ngrgh i pikullojin.
Tr{imi}: Me kt mot t bje finjn!
Duart si m t u nguqtin!
Vashs i vej buza mb gaz: (,)
porsi njota nj r e keqe
shkundi born e fushavet,
e prfllushi si suvl,
e t kalthr si nj dejt
posht rehjevet e ghapi.
Vate trimi i nisurith:
Nd nj spart ajo e zn
prapa ruati e llrg e p
si nj fjutur nd ata uj
tundet e vende vende
zbardhn t kputurith.
Porsa u ngre vor je ftoght
m i ngriti xerkthin
e gjn e zbuluarith;
m i kputi gjumthin.

KANGJELI XV

Udhs [s]ime parkalesa:

Shn Mr e shpivet [t]ona,
kto dh ti t m ruash.
Dej menat dighet e diell
e ti del pr nd katund;
arat, t bighen shndosha,
lopt, t mos psovisnjn,
shpt, t mos prlipien,
gjith t thn: Ti ruana.
s prita por u nisa?
Ardhur kisha me uratn:
Ti ndleje vajzat
me buk s frighien:
Ndo tjern nd deriet
ndo mi trindlln arghala
m s shkonj asaj dh.
Frushkulli s pr njern (,)
ndo ait e lisvet,
ndo ngjala e ujravet:
vetmith burri me gruan
kurm kalbiet te bota,
prana mr ata s shoghn
jn ftes nd dughien.
Udhs ashtu parkalesa.
Tek arrura e fjjta natn
im vll Kon-jati, djl
si nj lule, i vdekur
m dolli veshur i brdh.
Mi{llosau}: Si ja e thn ktij katundi
tek ti rrje im vll?
S ghar t na shoghn
zoti tat e zonja mm.
Kon{iati}: Dheut errt tek ti fj
tundu dushqe e tundu dejt
k mot, vll, dolla.
Nani erdha t t levrosinj.
Njerzit rronjn te shpt
ndr t ndajtura e ndr lipe
dielli i dolli k mali,
gjumi shtretevet i prn:
di kopil dughien
stn e jetn s ndrronjn.
Si k gola t pshtoi,
se nd vashn p fuq
mb dh trimi zilepsn
vollet Zoti mi bri?
Nng ai ndajti Kallavr
Idhrioten s-kq
kurm-magjepsurn Lluiz?
V palact bri nana
tek ania mbrmanet
e nd shpt e zbaudhrtur
mbjidhej pr natn e lurtm.
ja e rr trimi e puthi.
[Lluiza] Ndat dh vete vet
thuam nd do gj ti trim
[Trimi] Kr t vesh te zall i ghuaj
shtjr nd dejt ti skemandl.
Lut t vnj prroit [t]n
t m e d se nng u mbite.
Lute se-je Shn Mria
gjith paru s t prlipn.
Pr, java me shm gjll
shkuar u bori, mb shurt
trimi njoghu skemandl:
si ajo iku rron pr tej
pas vdekur, tha, na rromi.

KANGJELI XVI

Ajri ndreqi mn
friti k dejti:
te rahj i Llumbardhavet
ghll m ghapi derien,
dl m mulvi erien
e m reshti gjumthin.
Mi{llosau}: Rruash e ftoghtza vor,
se m zgjon ti m gharepsn:
Maria ndr dgzit
nd i qikr i k hj:
Ti s leve nd dh t ghuaj.
Vo{rea}: Kr leva t parzn
dushku u tund te Pokfilli.
Mi{llosau}: T biln e Kolloghrs
mos ti p nd ata prrenje?
Vo{rea}: Gharepsn dita me diell
t shndosh e t smr.
Te ndn e qitharies
me t bardhthin kopil
luanej millordeza:
shtrushullonej coghza,
frighej gjiri e pririej
e m i shprishej shtekthi
e m i fjisin szit.
Mi{llosau}: Mba tutje bushtra vor
se m ngrn eshtrat.

KANGJELI XVII

Shp tona t shprishura

dej menat u m ju shogh.
Shogh hjilln e Rakan-jelit
e vashat lnjn.
Nesr mb t serposurit
shkon vasha k dera ime,
e m shegh shum ghar.
Pien: kjo ghar?
ghare e t birit zotit
na vjen nesrith.
Zmra vashs i llaftarisn.
Mbjidhet ndr t motrat,
ulet, ngrghet, del te dera:
gjith gont jn pjono zjarre,
vn me r nd doriet
prapa lakuriqevet
udhvet ghanjunzit: (.)
Shkeptn vashza ghars; (,)
porsi djli nj menat
i dighet me ghadh.
Mb shtratin e mundasht
drita m i ghapiet
m i kputn gjumthin. (:)
shegh t jmn pr nd shp
me kshn t shpjeksurith,
jetulln nd doriet,
mbi bufet she pasiqrn
e patakset, se kulton
trimat nd Shurzt
e stolt e vashavet
t prgjnja Shn Ll
prpara Mesosporites.

Vjersh i t bils Kolloghrs

Isha nd vallet e i ndrruam arrure,
m shture st e m u skotis rrona.
Mos t varesinj, diell, kjo r-je ln
nd t prpiqet e llambr nj ghr.

 KANGJELI XVIII

S n t trimave o t grve
t martuarme rroghollm
si rkime zmrje
lufton vdekja;
porsa n t frtura
djaleve t prjturve
te djep-e me ninuln,
mb t rr t diellit,
si t tundur fjeta dhrs
si vivl e dities
ndato zmra t la,
kr thellza m u lshusa
k lumi Teodrit.
Shkoi mb qeramidhevet
r te kreu djlit
tJ parganjotit Milloshin,
ish te shtrati i vlust;
e m u v e m e tagjisn.
frnoi tagjisuri
ghapi kraght e m u ul
mb sprvierin e mundasht.
Lreu frshllmien.
Djlit i qlloi gjm.
Nd i qlloi l t fjr;
mos kultnj t brdhn m
e xathur, e p frm
voshqeshit m shqiriet,
ture i thrr zotit saj
dualli e nng u mbjoth.


KANGJELI XIX

Nd t rr t dimrit
vajta me tim vllezr
te gharaca, Mrlule,
shm i pritur. Delmieri
ngroghu qumshtit e i rrmbiem
st me lot: Gha i bardhi trim(:)
kr vinej tatmadhi
vetm qumsht-je t ngroght
doj, pstajna mb t dtur
ushtrt kish gharruar.
P hj i pisruam
rrja si te dhu ghuaj.
Fjjtin t m vllezr.
Delet rrumbullarshin,
gjmin m kputjin.
T parn u m u pataksa:
k Mbuzati ghnza
mb dejt dheznej.
Pr s dti u m u pataksa:
njerzit e frushkulit
t qlluar lli s ruan,
por i taksn delevet
nata me psr mbdh.
Pr s treti u m u pataksa:
ghna rr, kullotnej
ndnj k ati, ktu,
kocorehjet gjims t brdh.
Kr t katrn u zgjva
delet [t]ona u kn ghapur
lmravet t kalthrve.
Mua m z mll i katundit.
Dolla posht sheshevet,
n t njm, t shprishuris
bories t p losur
nn hjn e stullpavet:
e vashn kri-kshtnj
njogha tek udh e katundit.
Njogha stn pjono ghajdh
me t kalthrn podh.
Ju prpoqa ndr vrielet.
Tr{imi}: Se ti vije somenat
njr ktj s und e pandegh-ja.
Va{sha}: Nj s erdh t tjera ghr ?
S pm me k t drgojmi bukn
tim vllezre; tha mma:
Mbjith edhe d parkalidhe.
E sonde fijte mb truall ?
Tri{mi}: Afr zjarrit i pushtruam.
Va{jza}: Popo! Nj s mund vije
prm mb shp?
Tr{imi}: Te shpia ime
vajza krie-kshtnj
nani m s fanaroset.
Vas{ha}: S k dielli rron
mos tek ulet mbrmanet
nng rr i vetmith ?
Tr{imi}: Bushtr kr t pririem
ndr t ghuaj ! t frighiesh,
si t ghuaj ti t m dsh.
Va{sha}: E pse? Vejim afrith: (.)
Mbajti; prana t prlotm
pruari st te vrika mb n.

KANGJELI XX

Fjetat n t mbtura,
dielli i sqepur rshit,
p oreks zmr e grvet,
kr u rroth nj shkundulm.
Kn ullinjt t mundur
shpt t savurrosura
ln njern te vll e dheut.
Leghmistin frushkulit.
Gjindjes e skotisur
sillej e prpiqej mb dh.
Nd at nat t p bes,
m porseksa vashzn. (:)
at mes-ghollzn,
at krie-kshtnjzn.
Si m shighet pjot ambn
ll zmrat oreksn,
ll thot: M ruani dritn (,)
jeta s sholriet:
bardhullre u m e p.
Vaj{za}: I bardh br bulari
se ti m merr ti ku m qll?
Nng jam u znj e madhe
si bushtra jot kunat.
Tr{imi}: Skutari s thughiet
m katund: prtej ml
priftra jn t na martonjn,
u me akull e pramnd;
ti m ruan kalivien
e m ln t veshurat,
vet pr mua t vetmith.

KANGJELI XXI

Nesr dighet Shn Mria:

frungullra m u dhez,
udht jn pjot me fjl.
Mn, ullinj e vreshtat [t]ona
verdhullre ghnies
mos maj ju t gnjeni
vashat e ktj katundi.
Se ti mbrma e hjshme
kush me tj t rri-e gjm
nani gjinds ti qllnj ?
Mua thellza mb shtrat
kurm m shegh t p llogz
si nj thron shighiet:
si t pandeghinj se menat
dita ime madhja?
Shkreghet, e m bie kumbra
me ghar mb t gharaksur:
k dejti motra ime
ghapn e m ruani mn,
kurmi vet i qeshnith.
Shpt [t]ona pastronien,
para shpvet thrrm e valles;
kunatat mbrmanet
pattin fjl nd vatrt
e me vll qlluani gjm,
rrn afr nd valliet
t zna pr dorie.
Vajza krie-kshtnj
e lrer prindvet
mua m vjen e tnzot
e bri p ftes,
uln st e ruan te jeta
gjith njerzit vllezr.
Nesrith nd kt ghr
uliet te shtrati im,
m jep ern pr t puthur
nn llorn m l kshn.
Djlrat t m i leghen
t daln ndr dherat [t]n
ndr ullinjt e kopshtrat
si m del ghnia
k jeta e njoghurz.
Shn Mr mos na lsh
pr t m ghnj mb shp,
e stolisurz me r
bulreshavet e pritur,
e rrmbem gjitonevet,
si k brt nj joth
bufetavet t i mrinj.
Lefter e njj katundi
shp e tatmadhit [t]im,
nani k t zotra;
e s on ajo mb shp
nj tharos e gavnr.

KANGJELI XXII

Ulem por s dua t fj:

mos mbullj ti derien,
t ghnj r e deitit
t m ftoghinj si m ftoghn
vazhazit mb t skalisur:
e dielli i p ftes
m ghn ndr vatrat,
mavet i parasten,
mn shkoi je m i kulton.
Vajzn me stn e bukur
t dashur u m e pata,
djl ju le asaj ji gjet.
Me ghar ndr kto shp
ajo tundn djepthin,
brz, e mua m terjorisn.
Ulem por s dua t fj:
si drita nd qiellit
su nd kurmit e njerut,
kr e she p noer
ajo shps i k hj.
Dit e mia t fanmra,
mb dh t kultoneni
si kta rehje e lumrat
t mom fanarosen
para atre t leghen.
Ulem por s dua t fj.

KANGJELI XXIII

[Millosau]: Si nj r me sh t sheghur,
mb katnd shum e brdh
s d ku t pushnj,
grua, ti rr kr jam mb shp:
kr dolla t onj se qn.
Nus{ja}: Birit [t]im mosnjer
i ngrjti t voglit,
i ndighu kur m e z,
gjakt i piu vdekja.
Mi{llosau}: S volla e tnzot
djalin, grua, t rrmbeu
pr gjith bota na sqepn.
Si te djepi, natien,
mbrnda veshvet i ndnej
nj jn kopilvesh,
e s dj se sipr ilz
vejn e posht frinej katundi,
ashtu shegh an nd dejt
lm t madh, trima te zalli
kuel e ktu kish vdekur.
Nus{ja}: Porsa t mn m e mbnej
biri im atje s p.
Ai qndroi ndr st e m
i prjrr si nj livre
Nd katund vdes e para
Mua m e thoj T riut [t]im
cili varr t gh te qisha?
Mi{llosau}: kjo fjl? ngjll oj vash,
jam pr tj: kush t ghuaj
stn tnd mua t m bnj?
Llorzit e xerkthin
i ruata e m e putha.
Ajo shti lotzit:
si llumbrdh shum-nor
mb Milnt sht st
tek ghapej vreshta jn.

KANGJELI XXIV

Kush t e thoj se mua m lje

e p fn motra ime?
S t gharaksnej mb dejt
m lreje shtrtthin
sirkun t tagjisje:
cilns nguqnej
llambarisjin sufitat.
Popo! Bre pndzit
si nj fjutur e mundash,
vash, t mos e shighje!
Bn t tjra mb dh
 do zn duart [t]nde,
e ti m ij e pjughurosur.
Ata s thron-e i gjlls
jn bot, e u b mughull
ajo bz molla e mbl
nd nj zet e pes viet.
Kuj m l nd kt dh
hj e madhe e shps [s]ime?
Kush m del nd deriet
t zilisnjn vashazit,
llumbardhat t e ruanjn
k qeramidhiet?
Shtrati i p shtruamith
s sht kush t ecinj pr nd shp.
O kr tiknjn kto dit!
U t ghnj ndr ilzit,
t me njogh, e k llegha
t prdr t reshtemi,
m t mos ndaghemi.

KANGJELI XXV

D dit mjegull e sh
vern dojn t na reshtjin,
tek e katra ndr lmnjet
shtruan dhemat te dielli.
U vetm i ghelmuar
vajta te Shurza
ulem te bith e ullrit.
Kallams vin tue llarisur
nj lloj aullash
s shtura u m u pataksa:
te dhifiza taknej
topra e grvet,
n kndime vreshtavet,
dukej jeta e lr menatet.
O e bukur motra ime
jn rrush te varri it?
Vend t bukur nd t dhn
ti s ule e fanmr,
se s rr mose me mua.
Nd pstj kurm bughua
ndr t veshurat i rr
ajo sht e s d kto fjl,
pr oreks v te dita,
m ruatit me lipis
Zoti dheravet e shm,
kt gjll t m kpnj;
t m dal k dr e tj.

KANGJELI XXVI

Friti era prapa shpivet:

motra ime vogla
veshet e m laghiet,
merr glpr e pthit,
ulet dreq dejtit.
Rrij mb ujt illi dits.
Tek throni afrith
i fjandakset znja ime
nj kz trjornej,
si ajo kish zakn.
Nu{sja}: Ashtu, br: dielli dighet
vajzs on t lr
m se dheut i qeshnith.
Ajo vash shum e aksm
rritiet te hje e s ms,
lipisjre e qetmez,
pjono statin me ghadh;
shpvet ecn si nj ll;
bila e gjiton-jes
m e ruan e dishron
ajo znj t e kumandnj:
gj-friturat kopile
ndat shp dojn t zn
delmier o mb pramnd.
Kr lru shpn e t et
gjitont u errtin
e zilistin fanmr
katundin e dhndrrit.
Kr vdes ka dr e t zotit
shkon e jma e qanith.
ajo thoj u fanarosa:
e m p e ruati vashn
e bri buzn mb gaz,
gaz i t vdekure.
Motra ime e marmarost
st m sht nd eriet.
Ish throni i lriem,
nguqjin rrmbt e diellit
vrt e qeramidhevet;
posht te lmi shelqiet
t ftoght, t zbardhuris
era tundnej mb hj.

KANGJELI XXVII

Vasha e mruamez
ghiri tek e emta.
Va{jza}: Ulu e bm kshetthin.
Dreq shps zotit u l:
bij dielli k dera
afr djp; e pes thellza
nn thronet shkartshin.
Vashs lot i rnith
temts nd doriet.
E em{ta}: ghelmi it, br?
Va{jza}: Ghelmi im shum i keq:
njota vet pr vetghn
fanmrat kto zoge!
Bushtrn njerk s knith.
E em{ta}: Vajz e bl e sime motr,
ndo ti bn buzn mb gaz
ndo ti fjet ndo shtie st
zmrat gjith t duani mr.
Va{jza}: Porsi mua s m vlen:
s mma t m shgh.
Nat e dit je m gjrton
njerka bushtra kam.
E em{ta}: Mos m qaj ti bila ime,
nani shpet vete martuar
i te zoti fanmr
gjith gharron ti kta ghelme.
Vajza me nj shertm
gholq kshetthin e rt,
bri e shiti lotzit.
St i llambaristin:
Njetr s kam t rronj?

KANGJELI XXVIII

Rn kumbrt e tumbarini,
e nj trmb lesh e mundash
vet piksi mma ime,
ime motr matnej
me nd kriet nj sqep t z.
Trimit t i mirr t biln
ajo e piksi pr prver
natn t ghapnej
nj ushtr kr t qllnej.
Por se dj motra ime.
Pr andajna ajo e gharruam
vetjj kultonej mmn
krie-pjughurosurn
e te varri e p njoghur,
e me lot ju mbjuani st:
si hroz mb shtrat e nuses
shps i qeshn mjezdit
e s ndien e p rron
krm e saj me lesht e bukur.
Ult afr e ruta:
fr-madhe mma ime
pat bes me ushtrn
Arbrit t i ndighja,
e la besa; e pr vdiq.
E kultova e k dukej
kopshti u prora e qajta.
Arat t skalisme
sh i but bunarnej;
vernikokulla me lule
e prfllushur, si nj valle
ulet e m pret nusen,
prit t diellat me karpua.
E mo{tra}: Triesa e shtruame
throni afr, moj vll;
via levrosu; ashtu kopil
mose rr ti ghelmuar.
Mi{llosau}: Motra ime vogla,
pr shpn ti m rrzve
u t shogh t lodhtz
vetmez t p rutur.
E mo{tra}: Dhoks paft Zoti ndr qiell
na mri zonjn mm !
Porsi ajo t na rrie
me ambn je t na kultnj
Ndmos Mi{llosau}: Ti fanmr
mose bre at doj
ajo e mjl, e fjjte natn,
ndnje ditn te pshtjri,
si nj drit dheziet
e shklqen njera shughet
ne jeta m doj t jetr.
Mua nj e ghuaj m reshti mmn.
E mo{tra}: Mma pat shum ghadh,
porsi ajo motr e mjl
me pshtjr e vapghtz
i la statini tim vllu
si drita m rr tek illi.
T zezn pr t varesur
e do e nng e l,
ashtu gjith m e gharruan?
S e bukur kish lr!
S hj nd ato zakn!

KANGJELI XXIX

Ujt ghumbur, r vorea,

Mala e sheshe u veshtin.
U si dh e ngjllit,
vr, t shogh e trmbiem.
Djalr jetn bushtr
nng njoghu m t qeshn,
si shtjerrat nd barishtt.
Dg e trendafilevet
shkundn shthin mb ajrit,
vashs i mbjon kshetthin
piksi me ioth,
mbjon djl e gjitonies
i luan te prghri:
ajo e puthn e m nguqet,
se fjandaksn djl e mallit
asaj t i leghiej.
Butn pelat se t i ghipinj,
pendt zogjvet i shkuln,
burri kriet pr t stolisur;
si vora prthjti lulet,
shakmisn sheshe sirk
nj t veshurz t bnj.
Fanmr nd piksnej
rrmbet diellit!
Vra m e magjepsnith,
lule t bardha, lule t verdha
t prghapta t vjrra,
dojn gln s ti fjisin.

KANGJELI XXX

Friti r e malevet
e rrzoi hjn e lisit:
gjaku im te lum i Vodhit,
ghapni sprvierin
ushtrtr, u t m shogh
Skutarin e time motr
te finestra kundrla.
M atje s zgjoniem
lulevet tundn era
si suv e pa frnuam.
Mbjidhen shokt mbrmanet
nd katund nd vatrt,
u m i l si ndrrz.
S m e Millost.

(fund)

Jeronim De Rada
Vepra letrare II (2014)
[Kngt e Millosaut / I Canti di Milosao
(Botimi i par, 1836)]