Receptori vezani za kinaze imaju potpuno razlicitu
strukturu i funkciju od ligand zavisnih kanala ili GPCR.Oni
posreduju u djelovanju razlicitih medijatora ukljucujuci
faktore rasta,citokine,insulin i leptin. Receptori za
razlicite hormone i fakto rasta sadrze tirozin kinazu u
intracelularnom dijelu(domenu). Receptori za citokine
imaju intracel dio koji vezuje i aktivira citosolne kinaze
kada je receptor zauzet. Svi receptori imaju
ekstracelularni dio za vezivanje liganda koji preko alfa
heliksa povezan sa intracel dijelom.
Signalna transdukcija obicno ukljucuje dimerizaciju
receptora pracenu autofosfo tirozinskih ostataka.
Fosforilisani tir.ost. djeluju kao akceptori SH2 domena
razlicitih intracel proteina i tako objezbjeduju kontrolu
brojinih cel funk. Oni su uglavnom ukljuceni u dogadjaje
koji kontrolisu rast cel i diferecijajciu. Djeluju indirektno
regulaciom genske transkirpicje.Dva vazna puta su:
RAS/RAF/MAP put koji je bitan za rast,diobu i diferenciju.
JAK/STAT put koji akt. citokine za kontrolu i oslobadjanje
medijatora inflamacije.
Fosforilacija proteina u prenosu signala
Mnogi dogadjaju koji se odvijaju preko receptora
ukljucju fosfo prot koja kontorlise funkcionisanjeat i
vezivanje intracelularnih proteina. Tirozin kinaze vezane
za recep, zatim one koje se aktiviraju ciklicnim
nukleotidima i serin/treonin kinaze, cine kasakadu kinaza
sto predstavlja mehanizam koji dovodi do amplifikacije
dogadja koji se odvijaju preko ovih receptora
Desenziticiija receptora vezanih za G-proteine nastaje
kao rezultat fosforilacije specificnim receptorskim
kinazama i dovodi do gubitka funkcije receptora i njihove
internalizacije. Postoji velika porodica fosfataza koja
prouzrokuje reverziju efekata kinaza.
Nuklearni receptori Vecina ovih receptora nalazi se u
jedru,a ligandi su lipofilne supstance koje lahko prolaze
kroz celijsku membranu. Ligandi obuhvataju steriodne,
tireoidne hormone, vitamin D i retiionsku kiselinu, kao i
izvjesne lijekove koji smanjuju nivo lipida i antidijabetike
Receptori se sastoje od ocuvanog dijela(domena) za koji
se veze DNK povezanog sa razlicitim dijelovima koji
vezuju ligandi i koji kontrolisu transkripciju.
Domen koji se vezuje za DNK prepoznaje tacno
odredjene sekvence baza i na taj nacin pokrece i
suprimira odreene gene. Aktivacija gena zavisi od tipa
celije i od prirode liganda,tako da se efekti mogu
znacajno razlikovati.Efekti nastaju kao rezultat
izmijenjene sinteze proteina i zato nastaju sporo, Jedan
tip nukl recp odgovoran je za povecanje ekspresije enz
koji metab lijekove nastale pod uticajem th suptanci.
Ligand-zavisni (receptorski) jonski kanali
Nekada se nazivaju i jonotropnim receptorima. Ugavnom
su ukljuceni u brzu sinapticku transmisiju. Postoji
nekolko strukturnih familija medju kojima su najvise
zastupljeni skupovi do 4-5 subjedinica sa transmemb
spiralama grupisane oko centralnog vodenog kanala.
Vezivanje liganda i otvaranje kanala odigravaju se u
nekoliko milisekundi. Primjeri su: holinerg recept, tip A
recept za GABA i tip 3 rec za 5-hidroskitriptamin.(5-HT3)
Receptori vezani za G-proteine Nazivaju se i
metabotropnim receptorima. Predstavljajjju monomere
7 transmemb segmenata. Jedna od intracel petlji je veca
nego ostale i stupa u interakciju sa G-proteinom.
G- protein je memb prot koji se sastoji od 3
subjedinice:alfa,beta i gama pri cemu alfa podjedinica
posjeduje aktivnost GTPaze. Kada se trimer veze za
receptor zauzet sa antagonistom alfa jedinica disosuje a
on postaje slobodan da aktivira efektor(enzim ili j.kanal).
U nekim slucajevima beta-gama subjed moze biti
aktivator. Aktivacija efektora zavsava kada vezani GTP
molekul hidrolizuje sto dozvoljava alfa podje da se
ponovo rekombinuje za beta-gama. Postoji nekoliko
tipova G-protena (Gs,Gi,Gq) koji stupaju u reakciju sa
razlicitim receptoirma.
Dva glavna puta kontrolisana su receptorima preko G-
proteina. To su adenilat-ciklaza i fosfolipaza C.
Adenilat-ciklaza katalizuje forimiranje cAMP, cAMP
aktivira razlicite kinaze koje kontrolisu razlicite funkcije u
celiji fosforilacijom enzima,nosaca i proteina.
Fosfolipaza C katalizuje formiranje IP3 i DAG. pri cemu
IP3 povecava konc. Intracelu kalcijuma sto pokrece
mnoge dogadjaju ukljuc kontrakciju,sekreciju,aktiv
enzima i membr hiperpolarizaciju. DAG aktivi protein
kinaz C i kontrolise mnoge funk u celiji. G-proteini
takodjer kontorislu fosfolipazu A i jonske kanale(K i Ca).