KajianSekolahBestariLuarBandar PDF

Kajian Impak Program Sekolah Bestari Luar Bandar
BAB 1
RINGKASAN EKSEKUTIF
2009 @ MDeC
BAB 1: RINGKASAN EKSEKUTIF
Dengan mengambil kira 45% sekolah di Malaysia adalah terletak di lokasi luar bandar dan
dengan hasrat kerajaan untuk membestarikan kesemua 10,000 sekolah di seluruh negara
pada akhir 2010, usaha untuk menjadikan 15 daripada 50 sekolah luar bandar sebagai
penanda aras sekolah bestari adalah satu strategi yang bijak. Kesemua 15 sekolah luar
bandar ini merangkumi kesemua jenis cluster sekolah seperti sekolah kebangsaan, sekolah
jenis kebangsaan tamil dan cina, sekolah agama, sekolah Felda, sekolah menengah
kebangsaan dan sekolah orang asli. Initiatif yang agak agresif ini adalah lanjutan dari inisiatif
pada tahun 2006 iaitu untuk menjadikan 88 sekolah rintis sebagai penanda aras bagi
sekolah bestari. Pengalaman daripada projek rintis mendapati bahawa perlaksanaan model
'satu untuk semua' didapati tidak sesuai untuk semua sekolah. Untuk itu, satu perlaksanaan
model yang lain diperlukan untuk sekolah berlainan bagi meningkatkan kecekapan serta kos
efektif di kawasan luar bandar. Terdapat pengubahsuaian bagi model tersebut untuk
digunapakai sekolah kawasan luar bandar dengan mengambil kira kemudahan infrastruktur
yang telah disediakan Kementerian Pelajaran Malaysia.
Kajian impak atau keberkesanan ini melihat secara saintifik ke atas 4 stakeholder
manusiawi iaitu murid, guru, Guru Penyelaras Bestari (GPB) dan pentadbir sekolah setelah
hampir setahun program sekolah bestari luar bandar diimplementasikan. Populasi kajian
terdiri daripada 528 murid, 334 guru, 15 orang GPB dan 15 orang pentadbir yang
merangkumi kesemua negeri di Malaysia termasuk Sabah dan Sarawak. Kajian ini
melibatkan kaedah kuantitatif dan kualitatif bagi melihat kesan impak program ini ke atas
semua tujuan yang telah digariskan, maka kesemua prinsip utama pelaksanaan sekolah
bestari iaitu mewujudkan persekitaran pembelajaran yang kondusif, mengitegrasi teknologi
dalam pengajaran dan pembelajaran, membudayakan pengurusan cekap dan boleh
meningkatkan produktiviti dan melahirkan murid yang kreatif dan interaktif serta
mengadakan sokongan yang berterusan dapat diukur dan dinilai dengan adanya kajian
seperti ini.
DAPATAN UTAMA
Berikut adalah dapatan utama yang boleh dirumuskan berdasarkan input daripada 4
stakeholders yang utama iaitu murid, guru, GPB dan Pentadbir.
1.0 MURID
Penggunaan ICT berjaya meningkatkan motivasi, minat untuk belajar dan

penglibatan dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran (p&p).
Dapatan ini diberikan oleh semua guru yang dikaji di mana mereka mengatakan
bahawa kesemua tiga faktor ini menunjukkan peningkatan oleh murid mereka sejak
program sekolah bestari luar bandar ini dilancarkan dan ini berlaku berterusan
sepanjang kajian dijalankan. Dapatan ini menunjukkan bahawa program sekolah
bestari luar bandar ini telah memberikan impak yang berkesan kepada murid dalam
melahirkan murid yang kreatif dan interaktif.
2009 @ MDeC
Sikap Penggunaan ICT, Penggunaan ICT dan Pembudayaan ICT juga berjaya
ditingkatkan.
Dapatan ini amat penting dalam membuktikan bahawa kesemua sekolah bestari luar bandar
telah mengalami impak yang positif dari program ini. Dapatan ini juga membuktikan bahawa
pembudayaan penggunaan ICT di kalangan murid bagi tujuan pembelajaran telah berlaku di
semua sekolah bestari luar bandar yang dikaji.
Kemahiran asas ICT berjaya dikuasai oleh murid

Kesemua kemahiran asas iaitu mengenali perkakasan asas, membentuk / save fail,
membentuk folder, menggunakan Microsoft Word, menggunakan Microsoft Powerpoint,
menggunakan modul Pembelajaran Kendiri dan menggunakan Internet telah berjaya
dikuasai oleh murid dengan implementasi program sekolah bestari luar bandar ini. Dapatan
ini adalah sesuatu yang menarik dan dibanggakan kerana ia adalah selaras dengan hasrat
dan objektif program sekolah bestari.
Kemahiran Tambahan ICT mempunyai potensi untuk dikembangkan.

Walaupun kesemua kemahiran tambahan dikuasai agak sederhana, namun dapatan
menunjukkan bahawa murid semua sekolah bestari yang dikaji mempunyai potensi untuk
dikembangkan. Kemahiran tambahan ini merangkumi memasang sofwer baru,
menggunakan pencetak, membuang virus, menggunakan Microsoft Excel dan Access,
menggunakan e-bahan dari portal pendidikan, menggunakan e-mail, menggunakan laman
sembang, membina laman web dan blog serta membaiki masalah kecil (troubleshooting).
Peningkatkan kefahaman (Math/Sains dan Sejarah/Kajian tempatan).

Peratus peningkatan bagi tiga mata pelajaran utama ini adalah 63%. Ini membuktikan
bahawa program sekolah bestari luar bandar ini telah memberikan impak yang ketara ke
atas mata pelajaran utama ini hasil dari pengintegrasian teknologi dalam p&p. Walau
bagaimanapun, bagi mata pelajaran yang lain (Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Pendidikan
Islam/Moral) telah menunjukkan peningkatan kefahaman yang memberangsangkan.
Meningkatkan tahap penglibatan (Math/Sains dan Sejarah/Kajian tempatan).

Peningkatan yang tinggi iaitu sebanyak 89% di hampir kesemua sekolah (13
sekolah) telah membuktikan bahawa dengan penggunaan dan pembudayaan ICT
dalam p&p telah berjaya meningkatkan penglibatan murid di dalam kelas kepada
lebih aktif dan ini menyebabkan proses pengajaran menjadi lebih rancak dan
mendapat penglibatan penuh daripada murid hasil dari pengintegrasian teknologi ICT
dalam p&p.
2.0 GURU
Prestasi guru (4.62) dan motivasi guru (4.37) berjaya ditingkatkan

Program sekolah bestari luar bandar ini telah berjaya meningkatkan prestasi guru
2009 @ MDeC
dan motivasi guru di semua sekolah yang dikaji. Ini menunjukkan bahawa program
sekolah bestari ini telah memberikan satu kesan impak yang baik dan positif kepada
guru yang merupakan komponen terpenting dalam menjayakan program ini.
Peratus guru yang menggunakan ICT dalam p&p berjaya ditingkatkan

Perkara ini terbukti apabila dapatan menunjukkan bahawa kesemua guru di sekolah yang
dikaji menggunakan ICT sebanyak 82% sepanjang tahun program diimplementasikan.
Penggunaan ini termasuklah menggunakan perkakasan dan peralatan ICT yang dibekalkan,
menggunakan Internet, menggunakan emel sebagai alat berkomunikasi, menggunakan
aplikasi perisian komputer (contohnya Microsoft Word) dan menggunakan aplikasi perisian
yang dibekalkan oleh pihak KPM (contohnya Sistem Maklumat Murid). Ini menggambarkan
juga bahawa guru-guru di semua sekolah bestari luar bandar telah membudayakan
pengurusan yang cekap.
Kompetensi guru juga berjaya ditingkatkan

Dapatan menunjukkan bahawa kompetensi guru berjaya ditingkatkan dengan 71% daripada
jumlah guru mengimplementasikan pengurusan berbantukan komputer. Juga, hampir 75%
guru menggunakan Internet (melawat laman-laman web pendidikan) untuk mencari bahan
bagi digunakan untuk membina bahan pengajaran yang baru dan untuk berkomunikasi.
Sanggup guna komputer sendiri untuk tujuan p&p & pentadbiran (87%)
Peratusan yang tinggi ini membuktikan bahawa pembudayaan penggunaan ICT
untuk tujuan p&p dan pengurusan pendidikan di kalangan guru telah wujud di semua
sekolah bestari luar bandar.
3.0 GURU PENYELARAS BESTARI
Kompentensi GPB (5 domain yang diukur) berada di tingkat 5.19 daripada 7.0
(berkemahiran tinggi)
Kesemua 5 domain yang diukur iaitu pengetahuan & kemahiran ICT terkini,
menguruskan sistem & rangkaian, menguruskan infrastruktur ICT, menyelenggara
perkakasan & peralatan ICT dan menggunakan aplikasi ICT menunjukkan GPB
berada di tingkat yang agak tinggi. Ini menunjukkan program ini mempunyai asas
yang kukuh untuk berjaya kerana komponen terpenting iaitu GPB telah menunjukkan
peningkatan kompetensi yang baik.
Kompetensi tinggi (6.13) dalam menggunakan peralatan ICT dalam penyediaan

bahan pengajaran
Dapatan juga menunjukkan bahawa kesemua GPB di semua sekolah bestari luar
bandar berada pada kompetensi yang tinggi dalam menggunakan peralatan ICT
dalam penyediaan bahan pengajaran. Ini menggambarkan bahawa GPB boleh
bertindak sebagai satu sumber rujukan dan sumber penting kepada guru-guru di
semua sekolah bestari luar bandar.
2009 @ MDeC
4.0 PENTADBIR
Sentiasa update dengan teknologi terkini (web/email)

Pentadbir juga adalah komponen terpenting dalam menjayakan program sekolah
bestari ini kerana dengan adanya kepimpinan berteknologi akan membolehkan
mereka menjadi role model kepada guru dan murid di sekolah. Dapatan ini
menunjukkan 13 orang pentadbir sentiasa update dengan teknologi terkini seperti
web dan emel.
Pengurusan berbantukan komputer tinggi (93.3%)
Penggunaan kaedah pengurusan secara tradisional dikurangkan dengan

meluas! (bilangan komputer untuk tujuan pengurusan)
Dapatan ini menunjukkan bahawa seramai 13 pentadbir memberikan kepentingan
kepada perkara ini dimana sekurang-kurangnya 3 komputer diletakkan di pejabat
sekolah untuk digunakan bagi tujuan pengurusan. Ini menggambarkan bahawa
pentadbir di sekolah bestari luar bandar telah membudayakan pengurusan yang
cekap berbantukan ICT.
Kekerapan menggalakkan guru menggunakan ICT (setiap minggu 73.3%).
Kekerapan menilai guru menggunakan ICT (setiap minggu 73.3%).
Cuba memberikan kemudahan ICT terbaik kepada guru untuk tujuan p&p dan
pengurusan.
Sebanyak 14 daripada 15 buah (93.3%) sekolah telah menunjukkan bahawa
pentadbir mereka cuba memberikan kemudahan ICT terbaik kepada guru. Ini
menunjukkan keprahatinan pentadbir terhadap kejayaan program sekolah bestari ini
dalam mewujudkan persekitaran pembelajaran yang kondusif sepertimana yang
dihasratkan dalam objektif program sekolah bestari.
KEKANGAN
1.0 MURID
Tiada komputer di rumah (70%)

Memandangkan program sekolah bestari ini di lokasi luar bandar, maka peratus
murid yang tidak mempunyai kemudahan komputer di rumah adalah tinggi (70%). Ini
sudah tentu menyebabkan peluang murid untuk menggunakan kemudahan ICT
hanya di sekolah dan dengan kekangan nisbah komputer-murid yang tinggi, maka
peluang setiap murid adalah terbatas.
Download tidak dibenarkan save dalam pendrive

Peraturan ini dibuat oleh pihak sekolah untuk mengelakkan sebaran virus dari
komputer murid di rumah atau dari cyber caf merebak ke komputer di sekolah.
Peraturan ini menyebabkan murid tidak boleh menyambung kerja-kerja di sekolah
balik ke rumah atau sebaliknya.
5
2009 @ MDeC
2.0 GURU
Kurang penekanan higher order thinking skill dalam p&p

Dapatan daripada kualitatif menunjukkan bahawa guru-guru hanya menggunakan
ICT dalam pengajaran dan pembelajaran untuk peringkat pengetahuan dan
kefahaman sahaja tetapi tidak digunakan untuk peringkat yang lebih tinggi seperti
aplikasi, analisis, sintesis dan penilaian. Mereka berpandangan adalah baik jika
mereka diberikan latihan dan pendedahan bagaimana menggunakan ICT dalam p&p
untuk peringkat yang lebih tinggi ini.
Sikap sebahagian kecil guru yang menganggap program di sekolah

terlalu banyak over worked!
Train the trainers kurang berlaku secara formal

Guru-guru yang ditanya dalam kajian ini sering menimbulkan rasa kurang efisien
dengan sistem train the trainers di sekolah mereka. Ada ramai yang pergi berkursus
ICT yang dianjur oleh KPM tetapi disebabkan oleh faktor kekangan masa, maka in-
house training tidak dapat diadakan.
3.0 GURU PENYELARAS BESTARI
Latihan menguruskan infrastruktur rangkaian (kurang terlatih)

Kesemua GPB bersetuju bahawa mereka memerlukan latihan ini kerana infrastruktur
rangkaian adalah nadi penting dalam program sekolah bestari ini. Kebanyakan
perisian dan aplikasi yang dibekalkan oleh KPM adalah berbentuk on-line dan guru
serta murid juga memerlukan kemudahan Internet sebagai fasiliti berkomunikasi
secara elektronik dan untuk mencari sumber rujukan dan membina bahan
pengajaran. Oleh itu, sekiranya latihan seperti ini diadakan, GPB boleh bertindak
sebagai troubleshooter jika sesuatu masalah rangkaian itu di peringkat yang kecil.
4.0 PENTADBIR
Beberapa kekangan yang dihadapi oleh pentadbir sekolah dalam mengimplementasikan

program sekolah bestari luar bandar ini.
Guru yang kurang bermotivasi /tidak mahu terlibat (20-30%)
Murid yang tinggal agak jauh dari sekolah
Pentadbir bertukar
Ramai Guru Sandaran Tidak Terlatih (GSTT) & guru bertukar

Masalah ini menyebabkan pentadbir terpaksa memberikan penerangan dan latihan
6
2009 @ MDeC
semula kepada guru-guru yang baru masuk ke sekolah. Begitu juga sebaliknya, guru
yang telah memahami konsep dan amalan sekolah bestari dikira merugikan kerana
sekolah baru kebanyakannya bukan sekolah bestari.
CADANGAN
Berikut adalah rumusan cadangan untuk penambahbaikan amalan budaya pembestarian

ICT di sekolah-sekolah luar bandar berdasarkan dapatan kajian impak.
Jadual 1.1: Cadangan bagi Penambaikan Amalan Pembudayaan ICT di Sekolah Bestari Luar
Bandar
Cadangan Spesifikasi Sasara Impak

n
1. Latihan Pengurusan Peningkatan kemahiran

Lanjutan sistem dan GPB ICT tambahan GPB
rangkaian (stakeholder terpenting)
Peningkatan
Kemahiran perhubungan guru murid
mengurus LMS di luar waktu kelas
(pembudayaan ICT
dapat ditingkatkan)
High Order Guru Peningkatan kefahaman

2. Kursus
Thinking Skills guru untuk
untuk Guru
mempelbagaikan
Technology-rich kaedah
assessment mengintegrasikan ICT
strategis dalam p&p
3. Mewujudkan Mewujudkan Menjadi medium untuk

Task-Force task-froce team GPB GPB membincang dan
Team secara online berkongsi pengalaman
dan juga serta masalah
bersemuka Meningkatkan
pengurusan
Peringkat negeri pemantauan oleh pihak
dan kebangsaan berkaitan
4. Kursus Perubahan sikap, Pentadbi Pengintegrasian ICT

Change komitmen dan r dalam pengurusan dan
Manageme kepimpinan p&p dapat ditingkatkan.
nt untuk Pentadbir Mempunyai visi dan misi
Pentabdir (kepimpinan serta pelan strategik
berteknologi), untuk menjadikan
GPB dan guru sekolah high
7
2009 @ MDeC
performance school
Motivasi dan dalam pengintegrasian
readiness guru ICT
serta murid Memperkembangkan
minat, penglibatan dan
potensi serta kemahiran
ICT tambahan murid
Penekanan Guru Meningkatkan kesedaran

5. Penggunaan serius untuk tentang keberkesanan
EduWebTV menambah penggunaan EduWebTV
kekerapan dalam p&p & saluran
penggunaan informatif
EduWebTV
dalam p&p &
saluran
informatif
RUMUSAN
Adalah terbukti bahawa program sekolah bestari luar bandar telah memberikan banyak
kesan impak yang baik walaupun program ini baru dilaksanakan kurang daripada satu
tahun. Faktor kepelbagaian jenis sekolah dan dengan mengambil kira faktor lokasi sekolah
iaitu luar bandar, kesan impak yang baik ke atas kesemua 4 komponen manusiawi ini boleh
dibanggakan. Pastinya kesemua 15 sekolah luar bandar ini boleh dijadikan sekolah penanda
aras bagi sekolah luar bandar yang lain.
Walau bagaimanapun, masih terdapat ruang yang boleh dimantapkan lagi. Dalam
perlaksanaan penanda aras sekolah bestari luar bandar, kajian ini mendapati cabaran paling
besar sekolah adalah kurang motivasi daripada sebilangan guru (20-30%). Pastinya cabaran
ini boleh ditangani dengan menyediakan satu strategi yang menyeluruh dari segi sistem
pelaksanaan program ini di mana semua guru pasti akan terlibat secara langsung. Untuk itu,
guru yang dikira kurang bermotivasi ini akan diberikan sokongan, sumber rujukan dan
latihan berterusan.
Kajian impak ini juga boleh dijadikan satu panduan bagi saling melengkapi dengan panduan
pelaksanaan sekolah bestari iaitu Piawaian Kelayakan Sekolah Bestari (SSQS). Ini akan
membantu sekolah mempercepatkan proses mewujudkan persekitaran pembelajaran yang
kondusif, mengitegrasi teknologi dalam pengajaran dan pembelajaran, membudayakan
pengurusan cekap dan boleh meningkatkan produktiviti dan melahirkan murid yang kreatif
dan interaktif.
2009 @ MDeC
BAB 2
LATAR BELAKANG KAJIAN
& METODOLOGI
2009 @ MDeC
BAB 2: LATAR BELAKANG KAJIAN & METODOLOGI
2.0 Latar Belakang
Keperluan untuk menilai dan mengukur impak pelaksanaan program sekolah bestari luar
bandar daripada kepelbagaian jenis sekolah telah dijadikan asas utama dalam
melaksanakan kajian keberkesanan ini. Di samping itu, kurangnya data dan dapatan yang
ada tentang impak telah menyebabkan timbulnya pelbagai masalah dalam mempromosi dan
mendapat sokongan daripada stakeholder serta usaha untuk mempromosi program sekolah
bestari luar bandar ini ke peringkat antarabangsa oleh MDeC dan KPM. Pastinya, usaha
yang lebih efektif dapat direalisasikan dengan adanya dapatan daripada satu kajian yang
lebih sistematik bagi membantu dalam usaha mempromosi ini.
Rajah 2.1: Latar Belakang Kajian
Untuk itu kajian ini mempunyai 4 tujuan utama seperti ditunjukkan dalam Rajah 2.2 di
bawah.
Rajah 2.2: Tujuan Kajian
Atas tujuan di atas, maka kesemua prinsip utama pelaksanaan sekolah bestari iaitu
mewujudkan persekitaran pembelajaran yang kondusif, mengitegrasi teknologi dalam
pengajaran dan pembelajaran, membudayakan pengurusan cekap dan boleh meningkatkan
produktiviti dan melahirkan pelajar yang kreatif dan interaktif serta mengadakan sokongan
yang berterusan dapat diukur dan dinilai dengan adanya kajian seperti ini.
Para pelajar dari sekolah luar bandar seperti di Appendix C yang merangkumi sekolah
kebangsaan, sekolah menengah kebangsaan, sekolah rendah jenis kebangsaan (cina &
tamil), sekolah Felda, sekolah orang asli dan sekolah menengah kebangsaan agama telah
dikenalpasti menjadi populasi dalam kajian impak ini. Mereka terdiri daripada pelajar
Tingkatan 1, 2 & 4 (Sekolah Menengah) dan murid Tahun 1 hingga 4 (Sekolah Rendah).
10
2009 @ MDeC
Disamping itu, GPB, Guru, Pentabdir (Pengetua/Guru Besar), Coaches dan Project
Management Office PMO (untuk tujuan temuduga) akan dijadikan sampel dalam kajian
impak ini.
2.0 Metodologi Kajian
Bagi mendapatkan pengukuran impak yang terbaik, model Penilaian CIPP (Context, Input,
Process & Product/Outcomes) yang diperkenalkan oleh Shufflebeam (2000) telah
digunapakai khususnya bagi menjawab Objektif 1 kajian seperti ditunjukkan dalam Rajah
2.3 dibawah.
Rajah 2.3: Model Penilaian CIPP (sumber: Shufflebeam, 2000)
Bagi tujuan saling melengkapi instrumen yang sedia ada iaitu SSQS dan untuk
mendapatkan senario yang berbeza dan lebih konkrit, kaedah temuduga (semi-structured)
dan dokumen sokongan (video & photo) serta pemerhatian juga akan dibuat bagi sekolah
yang dikira sebagai extreme cases. Sementara itu, kaedah penilaian dari Model penilaian
ATCT (2004) dan diintegrasikan dengan model penilaian LOTI (2003) telah digunapakai
bagi menjawab Objektif kajian pertama dan ketiga. Untuk itu, teknik pengumpulan data
Repeated Measure Method (Jones & Kenway, 2003) telah diimplementasi dalam
mendapatkan data murid bagi tiga domain utama yang dikaji (Penggunaan ICT, Kemahiran
ICT dan ICT & Pembelajaran) dengan menggunakan borang kajiselidik (murid).
Rajah 2.4: Reka bentuk Kajian
Kesemua fasa di atas diperincikan dalam bentuk proses seperti ditunjukkan dalam Rajah 2.5
di bawah.
Rajah 2.5: Proses Penyelidikan
PERANCANGAN PENILAIAN ANALISIS PELAPORA

N
11
2009 @ MDeC
Rajah 2.6: Prosedur Pembinaan Instrumen Kajian
Kesemua instrumen kajian telah direkabentuk dan diformasikan (kesahan dan

kebolehpercayaan) melalui proses kesahan kandungan, inter-rater realibility di mana 3
orang pengetua sekolah bestari kumpulan 88 (kumpulan sekolah bestari rintis pertama)
telah dipilih sebagai sampel dan disusuli dengan kajian rintis dari 7 sekolah bestari luar
bandar. Seterusnya, proses penilaian bermula dengan mentadbir borang kaji selidik murid di
tiga fasa di semua sekolah. Ini disusuli mentadbir borang kaji selidik yang dibangunkan dari
Model Penilaian CIPP juga di semua sekolah pada fasa 3. Dapatan daripada penilaian bagi
fasa ini akan digunakan untuk mengenalpasti dua sekolah yang dikira sebagai model terbaik
iaitu skor pencapaian sekolah yang tertinggi (satu sekolah rendah dan satu sekolah
menengah) dan yang terendah daripada aggregate mean yang diperolehi. Kedua-dua
sekolah ini akan dibuat kajian yang lebih mendalam (focus group) di mana kaedah
temuduga dan pemerolehan dokumen sokongan berbentuk rakaman photo dan video juga
akan dilaksanakan.
2.1 Persampelan
Proses persempelan digambarkan seperti Rajah 2.7 dibawah.
Rajah 2.7: Persampelan Kajian
Manakala jumlah sampel bagi setiap kumpulan ditunjukkan seperti Rajah 2.8 dibawah.
Rajah 2.8: Sampel Pentadbir, GPB, Guru dan Murid
12
2009 @ MDeC
Kaedah Kajian Soal Selidik Temu Bual Pemerhatian Dokumen

Sokongan/Video &
Foto
Tinjauan Murid* X X X
(Kuantitatif) Guru
Pentadbir
Guru Penyelaras
Bestari
Kualitatif (Model X Dalam Kumpulan: 30 Murid Merakam Amalan
Terbaik) 4 Murid 1 Guru terbaik
Guru 1 sek rendah
Pentadbir 1 sek menengah
Penyelaras Bestari
3.0 Kesahan Kandungan (Content Validity), Sesi Focus Group Dan Inter-Rater Validity
Aktiviti kesahan kandungan (content validity) dan sesi focus group, diadakan selepas
siapnya kerja-kerja menderaf Domain & Item yang berbentuk kuantitatif dan mencakupi
kesemua populasi kajian iaitu Pentadbir, Guru Penyelaras Bestari (GPB), Guru dan Murid.
Tujuan utama mengadakan kedua-dua aktiviti ini ialah untuk menambahbaik kandungan
soal selidik (domain & items) yang telah dibina oleh penyelidik terlebih dahulu.
3.1 Deraf Soal Selidik Pentadbir
Kaedah pembinaan domain & item daripada Model CIPP (Shuffebeam, 2000) telah
diaplikasikan bagi tujuan ini. Walau bagaimanapun, kesemua ahli focus group telah meneliti
kesesuaian setiap domain & item dalam konteks sekolah bestari di Malaysia yang telah
diderafkan terlebih dahulu oleh penyelidik.
Beberapa penambahbaikan telah dicadangkan iaitu:
i. Skala kekerapan penggunaan ICT dalam pengurusan

ii. Jenis kursus ICT yang pernah dihadiri oleh pentadbir
iii. Kategori perkakasan, peralatan dan perisian ICT
3.2 Deraf Soal Selidik Guru
Kaedah pembinaan domain & item daripada Model CIPP (Shuffebeam, 2000) juga telah
diaplikasikan bagi tujuan ini. Penambahbaikan bagi komponen ini agak sama dengan
komponen Pentadbir. Perbezaan hanya dari segi penggunaan ICT iaitu untuk tujuan
pengajaran dan pembelajaran (p&p). Item penggunaan komputer sendiri untuk tujuan p&p
dan pengurusan pelajar telah dicadangkan untuk ditambah selain daripada tiga
penambahbaikan seperti di komponen Pentadbir di atas.
3.3 Deraf Soal Selidik Murid
13
2009 @ MDeC
Deraf awal bagi komponen ini terdiri daripada tiga bahagian iaitu Bahagian 1: Pengenalan
(satu item), Bahagian 2: Penggunaan ICT (18 item), dan Bahagian 3: Kemahiran ICT (17
item). Beberapa penambahbaikan telah dicadangkan semasa sesi focus group terutamanya
pada Bahagian 2 dan Bahagian 3.
Pada Bahagian 2, sebanyak 2 item yang didapati tidak relevan dan telah dikeluarkan serta
semua baki 16 item lagi telah dijadikan kenyataan berbentuk pernyataan positif dan
berbentuk penilaian kendiri. Dengan kata lain, item yang berbau persepsi telah ditukarkan
sepenuhnya. Manakala bilangan item pada Bahagian 3 pula telah ditambah kepada 18
berbanding 17 sebelum ini. Hal ini adalah bagi menggelakkan ayat yang bertindan dari segi
maksud iaitu item no. 3. Namun demikian, focus group juga bersetuju dan menerima
penggunaan bahasa dan kandungan setiap item yang dikemukakan pada bahagian ini.
Selain dari itu, focus group juga telah mencadangkan tambahan satu lagi iaitu Bahagian 4:
ICT dan Pembelajaran bagi tujuan mendapatkan impak pembestarian terhadap murid dalam
kelas dalam bentuk performance based. Untuk itu, 2 item telah dibina pada bahagian ini
iaitu untuk mengenalpasti sejauhmanakah penggunaan komputer meningkatkan tahap
kefahaman dan penglibatan murid dalam kelas.
3.4 Deraf Soal Selidik Guru Penyelaras Bestari (GPB)
Deraf awal soal selidik GPB terdiri daripada dua bahagian iaitu Bahagian 1: Pengenalan (1
item), dan Bahagian 2: Pengetahuan/kemahiran ICT (28 item). Namun demikian beberapa
penambahbaikan berikut telah dicadangkan semasa sesi ini terutamanya pada Bahagian 1
dan Bahagian 2.
Pada Bahagian 1: Dicadangkan agar maklumat latar belakang yang dikemukakan oleh
penyelidik diganti dengan 2 item berkaitan dengan, a) pengkhususan, dan b) pengalaman
mengikuti kursus ICT dalam tahun semasa. Seterusnya pada Bahagian 2 dicadangkan agar
daripada 28 item yang dikemukakan hanya 11 sahaja yang menepati tujuan kajian serta
sasaran manakala 17 item lain pula lebih sesuai kepada Guru. Seterusnya 4 item lagi telah
dibina (dengan merujuk kepada SSQS). Justeru itu, sebanyak 15 item yang sempurna telah
digunakan bagi Bahagian 2 bagi tujuan mengenalpasti tahap pengetahuan/kemahiran ICT
bagi GPB dalam kajian ini.
3.5 Inter Rater Reliability
Sebelum kajian rintis dijalankan, penyelidik terlebih dahulu telah menjalankan kajian inter
rater reliability soal selidik berkaitan dengan Pentadbir sahaja. Hal ini adalah kerana soal
selidik pentadbir merupakan input yang sangat penting dalam menjayakan kajian ini. Tujuan
14
2009 @ MDeC
utama inter rater reliability dijalankan ialah untuk mengenalpasti kesahan kandungan yang
dikemukakan dalam domain & item adalah menepati kehendak serta hanya menanyakan
apa yang harus ditanya kepada responden bagi mendapat maklumat yang paling tepat. Bagi
menyempurnakannya, penyelidik telah menggunakan kaedah purposive sampling setelah
mengambil kira kesediaan dan kesudian responden yang terlibat untuk memberi kerja sama.
Sehubungan dengan itu seramai 3 orang Pentadbir (Pengetua/PK1) daripada 88 buah
sekolah bestari yang mempunyai pengalaman dalam program sekolah bestari luar bandar
telah dipilih untuk menjadi responden.
Pentadbir sekolah yang terlibat adalah:
i. SM Sains Tun Syed Sheh Shahabudin, Bukit Mertajam.

ii. SMK Dato Onn, Butterworth
iii. SMK Abdullah Munsyi, Georgetown.
Selain dari itu, deraf soal selidik ini diberikan skala Likert 1 hingga 5 iaitu Tidak Sesuai
hingga Sangat Sesuai untuk dinilai oleh 3 orang responden itu tadi.
Seterusnya inter rater reliability telah dilakukan pada 23 April 2009 oleh ketiga-tiga orang
penyelidik secara serentak, menggunakan kaedah face-to-face dengan ketiga-tiga orang
pentadbir sekolah-sekolah yang dipilih. Ini bertujuan untuk memberi peluang kepada
penyelidik untuk menjelaskan setiap maksud domain & item jika terdapat sebarang
kemusykilan yang dibangkitkan.
Berikut adalah hasil dapatan inter rater reliabity bagi item-item soal selidik Pentadbir.
Jadual 2.1: Dapatan Inter Rater Reliability
No. Item Rater 1 Rater 2 Rater 3 Mean
1 5 5 5 5
2 5 5 5 5
3 5 5 5 5
4 5 5 5 5
5 5 5 5 5
6 5 5 5 5
7 5 5 5 5
8 4 4 5 4.33
15
2009 @ MDeC
9 5 5 5 5
10 5 5 5 5
11 5 5 5 5
12 5 5 5 5
13 5 5 5 5
14 5 5 5 5
15 5 5 5 5
16 5 5 5 5
17 5 5 5 5
18 5 5 5 5
19 4 5 4 4.33
Dapatan daripada Jadual 1 di atas, jelas menunjukkan bahawa purata kesesuaian kesemua
item bagi soal selidik Pentadbir untuk kajian ini berada di antara julat 4.33 hingga 5. Dapatan
ini juga menjelaskan bahawa kesemua item yang dibina mempunyai inter rater reliability
yang tinggi serta boleh dan sesuai digunakan bagi tujuan selanjutnya (rintis). Seterusnya
bagi item 8 dan 9, penyelidik telah menambahbaik soalan tersebut seperti yang dicadangkan
oleh Rater 1 dan Rater 3.
Rajah 2.9: Nilai Alpha
Soal selidik Nilai
Murid .929
Guru .894
Penyelaras Bestari .927
Pentadbir .928
Dapatan Factor Analysis bagi soal selidik murid memperoleh 3 dimensi

dengan muatan nilai eigen >.30 yang dinamakan sebagai Sikap Penggunaan
ICT; Penggunaan ICT, dan Budaya ICT
16
2009 @ MDeC
Selepas selesai kesemua penambahbaikan di atas disempurnakan, kesemua soal selidik

tersebut akan diteruskan dengan fasa kajian rintis bagi memperoleh kebolehpercayaan
Cronbach Alpha.
17
2009 @ MDeC
BAB 3
DATA ANALISIS
18
2009 @ MDeC
BAB 3: DATA ANALISIS

MURID
3.1PENGENALAN
Bagi Fasa 1, seramai 528 orang murid telah dipilih secara rawak dari sekolah yang dipilih
iaitu 15 buah sekolah bestari luar bandar. Murid yang dipilih ini akan dijadikan responden
semula pada Fasa 2 dan Fasa 3. Walau bagaimanapun, seramai 512 orang murid sahaja
telah mengembalikan soal selidik bagi Fasa 2 manakala seramai 509 orang murid pada
Fasa 3. Bagi mendapatkan data murid yang lebih sempurna/tepat, murid (responden) yang
tidak hadir/bertukar sekolah pada pengutipan data di Fasa 2 dan 3 tidak boleh diganti
dengan murid lain. Proses pengumpulan data ini ditadbirkan sepenuhnya oleh para
penyelidik. Taburan bilangan responden mengikut sekolah dipaparkan dalam Jadual 3.1 di
bawah.
Jadual 3.1: Taburan Responden Mengikut Fasa dan Sekolah
Nama Sekolah Fasa 1 Fasa 2 Fasa 3
SK Pulau Sebang 29 28 27
SK Cherok Paloh 35 35 35
SK Tasik Chini 36 36 36
SK Peserai 36 34 33
SK (F) Palong 14 36 34 34
SK Jambu Lawar 36 32 32
SMKA Muhamad Ali Ranau 37 35 35
SJKT Vageesar 36 36 36
SMK (F) Besout 35 33 33
SMK Sematan 35 35 35
SMK Ampang Pecah 37 36 35
SJKC Mah Hua 39 39 39
SK Tok Randok 29 29 29
SMK Megat Dewa 36 35 35
SK Arau 36 35 35
TOTAL 528 512 509
3.2 PENGUNAAN ICT
19
2009 @ MDeC
Pengunaan ICT murid telah dikaji dengan menggunakan 16 item yang merangkumi tiga
aspek iaitu Sikap terhadap penggunaan ICT, Penggunaan ICT dan Budaya ICT. Bagi
mengetahui tahap penggunaan ICT secara keseluruhannya analisis diskriptif yang
melibatkan min telah digunakan dan dapatannya dipaparkan dalam Carta 3.1 & Jadual 3.2
di bawah.
Carta 3.1: Min Aspek Sikap
Untuk melihat peningkatan berlaku antara fasa dan jumlah peningkatan yang berlaku di
antara semua fasa ditunjukkan pada Jadual 3.2 di bawah.
Jadual 3.2: Min Aspek Sikap
Fasa 1 Fasa 2 Peningkatan Fasa 3 Peningkatan Jumlah

(F2-F1) (F3-F2) Peningkatan
Min
(F3-F1)
Aspek Min Min Min Min Min
Sikap pengunaan 3.49 4.24 0.75 4.47 0.23 0.98

ICT
Pengunaan ICT 3.38 4.11 0.73 4.36 0.25 0.98
Budaya ICT 3.32 4.28 0.76 4.49 0.21 0.97
Dapatan kajian menunjukkan terdapat peningkatan skor min pada purata sebanyak 0.23
bagi ketiga-tiga aspek jika dibandingkan antara dapatan Fasa 2 dan Fasa 3. Namun
demikian jika peningkatan skor min purata dilihat antara dapatan Fasa 1 dan Fasa 2 adalah
sebanyak 0.75 bagi kesemua tiga aspek yang dikaji.
Bagi Fasa 3, skor min yang diperoleh untuk sikap penggunaan ICT pada Fasa 3 adalah
sebanyak 4.47 berbanding Fasa 2 pula adalah sebanyak 4.24 iaitu peningkatan sebanyak
0.23. Manakala skor min Fasa 3 penggunaan ICT pula adalah sebanyak 4.36 berbanding
Fasa 2 yang memperoleh skor min sebanyak 4.11 iaitu peningkatan sebanyak 0.25.
Sementara itu, skor min Fasa 3 budaya ICT yang diperoleh bagi Fasa 3 adalah sebanyak
4.49 berbanding Fasa 2 pula adalah sebanyak 4.28 iaitu peningkatan sebanyak 0.21.
Dapatan bagi Fasa 2 pula menunjukkan skor min yang diperoleh untuk sikap pada Fasa 1
adalah sebanyak 3.49 berbanding berbanding Fasa 2 pula ialah sebanyak 4.24 iaitu
20
2009 @ MDeC
peningkatan sebanyak 0.75. Manakala skor min Fasa 1 budaya ICT pula sebanyak 3.32
berbanding Fasa 2 pula adalah sebanyak 4.28 iaitu peningkatan sebanyak 0.76. Berbeza
pula dengan skor min yang diperoleh untuk aspek penggunaan ICT iaitu 3.38 pada Fasa 1
berbanding 4.11 dengan peningkatan sebanyak 0.73.
Dapat dirumuskan bahawa selepas Fasa 2, murid di sekolah bestari luar bandar telah
menunjukkan peningkatan sikap, penggunaan dan budaya penggunaan ICT dari tahap
sederhana ke tahap yang tinggi. Seperti yang diijangkakan bahawa peningkatan pada
tahap tinggi ini akan berterusan sehingga ke Fasa 3. Dijangkakan peningkatan ini juga akan
terus berlaku selepas Fasa 3.
Peningkatan ini terjadi adalah disebabkan oleh practise effect terhadap murid dengan
peluang yang mereka perolehi daripada menggunakan perkakasan dan peralatan ICT yang
dibimbing oleh guru sejak dari kutipan data pertama (Fasa1) iaitu lebih kurang lapan minggu
sebelum Fasa 2 ditadbir dan begitu juga sehingga Fasa 3 ditadbir.
Dapatan ini juga menunjukkan bahawa instrumen SSQS yang dibekalkan kepada sekolah
bagi mengukur bagaimana pembudayaan ICT telah dilaksanakan dengan sebaiknya pada
peringkat sekolah dan telah menunjukkan keberkesanannya. Ini ditambah dengan
pelaksanaan kajian impak ini yang digunakan untuk melihat impak atau kesan berbanding
output yang ditekankan dalam semangat SSQS. Ini juga boleh memberi gambaran bahawa
pelaksanaan SSQS dan Kajian Impak Pembestarian telah saling melengkapi antara satu
sama lain.
Seterusnya analisis diskriptif lanjutan turut dijalankan bagi setiap item aspek-aspek
penggunaan ICT bagi memperoleh dapatan yang lebih terperinci.
3.2.1 Dapatan Diskriptif Aspek Sikap Penggunaan ICT
Sebanyak 7 item telah digunakan untuk mengenal pasti Sikap penggunaan ICT dalam
kalangan murid sekolah bestari luar bandar. Jadual 3.3 di bawah memaparkan dapatan
tersebut.
Jadual 3.3: Item Sikap Penggunaan ICT
Fasa Fasa Fasa Jumlah

1 2 3 Peningkatan
Min
(F3-F1)
Item Min Min Min
21
2009 @ MDeC
1. Saya suka menggunakan komputer. 4.61 4.73 4.74 0.13
2. Saya suka berbincang dengan rakan-rakan tentang 3.29 3.97 4.21 0.92
komputer
3. Saya suka menggunakan komputer untuk membuat 3.33 4.26 4.52 1.19
kerja rumah/tugasan.
4. Saya seronok pergi ke sekolah kerana ada komputer. 3.25 3.98 4.38 1.13
5. Saya memerlukan komputer untuk belajar. 3.07 3.99 4.38 1.31
6. Saya bercadang untuk belajar komputer dalam masa 3.52 4.40 4.51 0.99
terdekat.
7. Saya akan membeli komputer jika mempunyai wang 3.43 4.39 4.55 1.12
Bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua 7 item sikap terhadap
penggunaan ICT yang dikaji menurut pandangan murid adalah tinggi berbanding Fasa 2 dan
Fasa 1.
Manakala bagi Fasa 2, dapatan kajian menunjukkan bahawa 4 item Sikap terhadap
penggunaan ICT menurut murid adalah ditahap tinggi berbanding hanya 1 item sahaja yang
berada pada tahap tinggi pada Fasa 1. Walaupun terdapat 3 item pada Fasa 2 menunjukkan
tahap sederhana tetapi skor minnya adalah melebih 3.9 iaitu hampir mencapai tahap tinggi
berbanding pada Fasa 1 kesemua item tersebut berada pada tahap sederhana.
Justeru dapat dirumuskan bahawa sikap keseluruhan murid terhadap penggunaan ICT telah
menunjukkan perubahan yang sangat ketara dengan berada pada tahap yang tinggi selepas
Fasa 3. Berbanding dengan dapatan pada Fasa 1 dan Fasa 2 iaitu sikap keseluruhan murid
terhadap penggunaan ICT pada ketika itu mula berubah daripada tahap sederhana.
Perubahan yang agak baik ini disumbangkan oleh kemudahan perkakasan dan peralatan
ICT yang telah digunakan oleh guru dan murid sepanjang treatment (8 minggu) di antara
semua fasa.
3.2.2 Dapatan Diskriptif Aspek Penggunaan ICT

22
2009 @ MDeC
Sebanyak 5 item telah digunakan untuk mengenal pasti penggunaan ICT murid di semua
sekolah bestari luar bandar dan dapatannya dipaparkan dalam Jadual 3.4 di bawah.
Jadual 3.4: Item Penggunaan ICT

1 2 3 Peningkatan
Min
(F3-F1)
Item Min Min Min
8 Komputer boleh membantu saya dalam 3.46 4.37 4.50 1.04

pelajaran/kerja rumah.
9 Masa penggunaan komputer di sekolah amat 3.15 3.80 4.22 1.07

terhad.
10 Pengggunaan komputer amat sesuai untuk 3.44 4.17 4.40 0.96

mencapai cita-cita saya.
11 Penggunaan komputer boleh meningkatkan 3.47 4.15 4.37 0.90

kecemerlangan akademik saya di sekolah
12 Penggunaan komputer merubah cara saya 3.39 4.05 4.35 0.96

belajar.
Bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua 5 item berkaitan penggunaan
ICT yang dikemukakan telah berada pada tahap yang tinggi. Manakala bagi Fasa 2 pula
dapatan kajian menunjukkan kesemua item berkaitan dengan penggunaan ICT berada pada
tahap tinggi kecuali item No. 9 yang masih berada pada tahap sederhana walaupun
menunjukkan peningkatan dari segi skor min. Berbeza pula dengan dapatan pada Fasa 1
tiada satupun daripada item yang dikaji pada aspek ini yang menunjukkan tahap tinggi
kerana skor min yang diperoleh pada Fasa 1 ialah diantara 3.15 hingga 3.46.
Justeru dapat dirumuskan bahawa aspek penggunaan ICT di kalangan murid sekolah
bestari luar bandar kini berada pada tahap yang tinggi selepas Fasa 3. Keputusan ini
menjelaskan bahawa menurut murid sekolah bestari luar bandar aspek pengunaan ICT
23
2009 @ MDeC
dalam pengajaran dan pembelajaran di sekolah masing-masing telah berubah dari

sederhana pada Fasa 1 ke tahap tinggi pada Fasa 2.
Walau bagaimanapun, peningkatan yang rendah bagi item No. 9 masa penggunaan
komputer di sekolah amat terhad mungkin disebabkan oleh sikap keinginan untuk
menggunakan komputer (termasuk Internet) yang tinggi di kalangan murid tetapi ruang dan
peluang ini dibatasi dengan bilangan komputer yang boleh digunakan agak terhad di
sekolah.
3.2.3 Dapatan Diskriptif Aspek Budaya Penggunaan ICT
Jadual 3.5 di bawah menunjukkan hasil analisis diskriptif untuk 5 item yang telah digunakan
untuk mengenal pasti budaya penggunaan ICT dalam kalangan murid sekolah bestari luar
bandar.
.Jadual 3.5: Item Budaya Penggunaan ICT

1 2 3 Peningkatan
Min
(F3-F1)
Item Min Min Min
13 Saya perlu tahu menggunakan komputer untuk 3.61 4.43 4.54 0.93
menceburi bidang kerjaya pada masa hadapan.
14 Saya lebih suka belajar apabila guru 3.39 4.21 4.46 1.07
menggunakan komputer.
24
2009 @ MDeC
15 Penggunaan komputer tidak menghalang saya 3.29 4.37 4.52 1.23

dari berkawan.
16 Saya tidak menyalahgunakan komputer. 3.00 4.11 4.47 1.47
Bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat peningkatan skor yang agak
ketara apabila kesemua item budaya penggunaan ICT berada pada tahap tinggi.
Manakala bagi Fasa 2 pula secara keseluruhannya terdapat peningkatan skor min Budaya
Penggunaan ICT jika dilihat bagi Fasa 1 berbanding Fasa2. Misalnya bagi Fasa 2 kesemua
item aspek budaya ICT telah memperoleh skor min melebih 4 yang membawa maksud
berada pada tahap tinggi. Berbanding Fasa 1 bahawa kesemua item berkaitan aspek ini
memperoleh nilai min di antara 3.00 hingga 3.61 sahaja iaitu berada pada tahap sederhana.
Justeru dapat dirumuskan bahawa aspek penggunaan ICT di kalangan murid sekolah
bestari luar bandar kini berada pada tahap yang tinggi selepas Fasa 3. Berbeza dengan
Fasa 2, tahap pembudayaan penggunaan ICT dalam kalangan murid dalam kajian ini telah
berubah dari sederhana pada Fasa 1 ke tahap tinggi pada Fasa 2.
Faktor yang mendorong kepada peningkatan ini mungkin disebabkan oleh galakkan yang
diterima oleh pihak sekolah oleh pihak-pihak yang berwajib seperti pembimbing yang dilantik
dan pegawai-pegawai yang bertanggungjawab dari KPM.
3.2.4 Perbezaan Aspek Sikap Penggunaan ICT berdasarkan Sekolah
Jadual 3.6: Skor Min Aspek Sikap Penggunaan ICT berdasarkan Sekolah
Fasa Fasa Peningkatan Fasa Peningkatan Jumlah

1 2 Fasa 2-1 3 Peningkatan
Fasa 3-2 Min
(F3-F1)
Sekolah Sikap Pengunaan ICT
SK Pulau Sebang 3.38 3.95 0.57 4.31 0.36 0.93
SK Cherok Paloh 2.65 4.55 1.90 4.64 0.09 1.99
SK Tasik Chini 3.77 3.93 0.16 4.37 0.44 0.60
SK Peserai 3.14 3.40 0.26 4.19 0.79 1.05
SK (F) Palong 14 3.86 4.27 0.41 4.46 0.07 0.48

25
2009 @ MDeC
SK Jambu Lawar 4.36 4.39 0.03 4.48 0.18 0.21
SMKA Muhamad Ali 3.39 4.30 0.91 4.48 0.18 1.09

Ranau
SJKT Vageesar 3.46 4.94 1.48 4.94 0 1.48
SMK (F) Besout 3.30 4.33 1.03 4.46 0.13 1.16
SMK Sematan 3.40 4.02 0.62 4.31 0.29 0.91
SMK Ampang Pecah 4.31 4.69 0.38 4.70 0.01 0.39
SJKC Mah Hua 3.48 4.43 0.95 4.45 0.02 0.97
SK Tok Randok 3.11 4.32 1.21 4.58 0.26 1.47
SMK Megat Dewa 3.47 3.76 0.29 4.08 0.32 0.61
SK Arau 3.32 4.26 0.94 4.54 0.28 1.22
Dari Jadual 3.6 di atas, bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa semua sekolah
bestari luar bandar telah mencapai tahap tinggi dalam aspek sikap penggunaan ICT. Dalam
hal ini SMK Ampang Pecah, dan SJKT Vageesar telah memperoleh skor min sikap
penggunaan yang tertinggi. Manakala sekolah-sekolah lain yang turut memperoleh skor min
sikap tahap tinggi melebihi 4.50 ialah SK Cherok Paloh, SK Tok Randok dan SK Arau.
Sementara itu skor min peningkatan yang tinggi telah ditunjukkan oleh SK Peserai iaitu
sebanyak 0.79 apabila dibandingkan skor min Fasa 2 dengan Fasa 3. Sebaliknya SJKT
Vageesar pula tidak menampakkan sebarang peningkatan dari segi skor min sikap dari Fasa
2 berbanding Fasa 3 kerana sekolah ini telahpun memperoleh skor yang tertinggi iaitu 4.94.
Bagi Fasa 1, hanya SMK Ampang Pecah sahaja yang menunjukkan tahap yang tinggi
berbanding sekolah-sekolah lain memperoleh tahap sederhana dalam aspek sikap
penggunaan ICT. Dan pada Fasa 1 juga SK Cherok Paloh pula didapati mempunyai tahap
sikap ICT yang paling rendah.
Namun demikian pada Fasa 2 terdapat peningkatan yang mendadak dari segi perubahan
sikap dalam kalangan murid sekolah bestari luar bandar. Dapatan pada Fasa 2 ini
menunjukkan bahawa 9 buah sekolah telah berada pada tahap tinggi berbanding sekolah-
sekolah lain pula berada pada tahap sikap yang sederhana.
Sekolah-sekolah yang menunjukkan peningkatan perubahan sikap yang paling ketara

dalam Fasa 2 berbanding Fasa 1 ialah SK Cherok Paloh, SJKT Vageesar, SK Tok Randok
dan SMK (F) Besout. Manakala sekolahsekolah lain seperti SK Arau, SJKC Mah Hua,
SMKA Muhamad Ali Ranau turut menunjukkan peningkatan yang ketara dalam hal ini.
Perubahan dan peningkatan sikap yang ketara ini didorong oleh budaya penggunaan ICT
yang telah diwujudkan di sekolah-sekolah tersebut. Contohnya di SMKA Muhamad Ali
26
2009 @ MDeC
Ranau di mana ketiadaan pengetua tidak menghalang guru dan murid untuk menggunakan
ICT dalam pengajaran dan pembelajaran mereka.
Namun demikian bagi SK Jambu Lawar pula didapati tiada peningkatan skor min sikap
secara ketara walaupun berada pada tahap tinggi. Kurangnya peningkatan bagi sekolah ini
mungkin disumbangkan oleh sedikit kekecewaan oleh warga sekolah mengenai kekurangan
kemudahan ICT yang ada bagi sekolah mereka berbanding sekolah-sekolah bestari yang
lain. Contohnya, alasan yang diberi adalah sekolah ini tidak mempunyai Pusat Akses,
bilangan komputer boleh guna yang kecil dan tidak diperuntukkan juruteknik (semasa
kutipan data dijalankan).
3.2.5 Perbezaan Aspek Penggunaan ICT berdasarkan Sekolah
Jadual 3.7: Skor Min Aspek Penggunaan ICT berdasarkan Sekolah

1 2 3 Peningkatan
Fasa 2-1 Fasa 3-2 Min
(F3-F1)
Sekolah Penggunaan ICT
SK Pulau Sebang 3.30 3.39 0.09 4.28 0.89 0.98
SK Cherok Paloh 2.40 4.32 1.92 4.47 0.15 2.07
SK Tasik Chini 3.60 3.73 0.13 4.39 0.66 0.79
SK Peserai 3.75 3.84 0.09 4.11 0.27 0.36
SK (F) Palong 14 4.17 4.19 0.02 4.31 0.12 0.14
SK Jambu Lawar 4.25 4.28 0.03 4.34 0.06 0.09
SMKA Muhamad Ali 3.12 4.20 1.08 4.41 0.21 1.29

Ranau
SJKT Vageesar 3.16 4.78 1.62 4.79 0.01 1.63
SMK (F) Besout 3.54 4.32 0.78 4.44 0.12 0.90
SMK Sematan 2.78 3.74 0.96 4.06 0.32 1.28
SMK Ampang Pecah 4.13 4.60 0.47 4.70 0.10 0.57
SJKC Mah Hua 2.95 4.38 1.43 4.42 0.04 1.47
SK Tok Randok 3.13 4.02 0.89 4.27 0.25 1.14
SMK Megat Dewa 2.17 3.61 1.44 3.97 0.36 1.80
SK Arau 3.10 4.33 1.23 4.48 0.15 1.38
27
2009 @ MDeC
bestari luar bandar telah mencapai tahap tinggi dalam aspek penggunaan ICT kecuali SMK
Megat Dewa masih lagi dalam tahap yang sederhana. Dalam hal ini, sekali lagi SMK
Ampang Pecah dan SJKT Vageesar telah memperoleh skor min penggunaan ICT yang
tertinggi berbanding sekolah-sekolah yang lain. Seterusnya sekolah-sekolah seperti SK
Cherok Paloh, SMKA Muhamad Ali Ranau, SMK (F) Besout, SJKC Mah Hua, dan SK Arau
telah memperoleh skor min penggunaan ICT melebih 4.40. Sementara itu skor min
peningkatan yang tertinggi telah ditunjukkan oleh SK Pulau Sebang iaitu sebanyak 0.89
apabila dibandingkan skor min Fasa 2 dengan Fasa 3. Sebaliknya SJKT Vageesar pula
kurang menampakkan sebarang peningkatan dari segi skor min sikap dari Fasa 2
berbanding Fasa 3 kerana sekolah ini telahpun memperoleh skor yang tertinggi iaitu 4.79.
Dapatan kajian menunjukkan bahawa bagi aspek penggunaan ICT pada Fasa 1 hanya SMK
Ampang Pecah, SK (F) Palong 14 dan SK Jambu Lawar sahaja yang menunjukkan tahap
penggunaan ICT yang tinggi berbanding sekolah-sekolah lain memperoleh tahap
sederhana. Manakala pada Fasa 1 juga SK Cherok Paloh, SMK Sematan, SJKC Mah Hua
dan SMK Megat Dewa pula didapati mempunyai tahap penggunaan ICT yang rendah.
Sebaliknya pada pada Fasa 2 dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat peningkatan
yang melonjak dari segi penggunaan ICT dalam kalangan murid sekolah luar bandar.
Sekolah-sekolah yang menunjukkan lonjakan tersebut ialah SK Cherok Paloh, SMKA
Muhamad Ali Ranau, SJKT Vageesar, SJKC Mah Hua, SMK Megat Dewa dan SK Arau.
Malah dapatan kajian juga turut menunjukkan bahawa pada Fasa 2 ini sebanyak 10 buah
sekolah telah berada pada tahap tinggi penggunaan ICT berbanding hanya 5 buah sekolah
lain pula masih berada pada tahap penggunaan ICT yang sederhana.
Sungguhpun semua sekolah telah menunjukkan peningkatan skor min dalam aspek ini,
namun demikian sekolah-sekolah seperti SK Jambu Lawar dan SK (F) Palong 14 yang
telahpun berada dalam tahap tinggi sejak Fasa 1 tidak begitu menampakkan peningkatan
skor minnya.
Sebaliknya sekolah SK Pulau Sebang dan SK Peserai pula didapati tiada peningkatan skor
min penggunaan ICT secara ketara dalam kedua-dua Fasa 1 dan 2 dan masih berada pada
tahap penggunaan ICT yang sederhana sahaja. Kedua-dua sekolah ini sering memberikan
alasan bahawa bilangan komputer yang ada di sekolah amat tidak mencukupi berbanding
dengan jumlah murid. Contohnya SK Peserai (16 komputer) dan SK Pulau Sebang (12
komputer) sahaja (semasa kutipan data dibuat).
3.2.6 Dapatan Diskriptif Aspek Budaya Penggunaan ICT
Dari Jadual 3.8, bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua 4 item budaya
penggunaan ICT yang dikaji menurut pandangan murid sekolah bestari luar adalah tinggi
berbanding Fasa 2 dan Fasa 1. Perubahan peningkatan skor min budaya penggunaan ICT
juga turut berlaku bagi item saya lebih suka belajar apabila guru menggunakan komputer
daripada 3.93 pada Fasa 2 menjadi 4.46 pada Fasa 3.
28
2009 @ MDeC
Bagi Fasa 2, dapatan daripada Jadual 3.8 juga menunjukkan bahawa kesemua item
berkaitan aspek ini memperoleh nilai min yang rendah pada Fasa 1 telah meningkat pada
Fasa 2. Justeru kesemua aspek yang agak negatif berkaitan iaitu perlu tahu menggunakan
komputer,lebih suka belajar apabila guru menggunakan komputer, penggunaan komputer
tidak halang dari berkawan dan tidak menyalahgunakan komputer telah berubah secara
ketara kepada lebih positif pada Fasa 2.
Keputusan ini menjelaskan bahawa tahap pembudayaan penggunaan ICT rendah di sekolah
ini kerana murid kurang tahu menggunakan komputer, murid lebih suka guru mengajar tanpa
mengintegrasi ICT semasa proses p&p, faktor seperti penggunaan komputer menghalang
dari berkawan dan penyalahgunaan komputer turut menyumbang kepada tahap
pembudayaan ICT yang rendah pada Fasa 1 tetapi telah diperbaiki dan meningkat pada
Fasa 2.
Justeru itu, dapat dirumuskan bahawa aspek budaya penggunaan ICT di kalangan murid
sekolah bestari luar bandar kini telah berada pada tahap yang tinggi selepas Fasa 3.
Berbeza dengan Fasa 2, tahap pembudayaan penggunaan ICT dalam kalangan murid
dalam kajian ini telah berubah dari sederhana pada Fasa 1 ke tahap tinggi tetapi tidak
menyeluruh pada Fasa 2.
Jadual 3.8: Item Budaya Penggunaan ICT

1 2 3 Peningakatan
Min
Item Min Min Min (F3-F1)
13 Saya perlu tahu menggunakan komputer untuk 2.19 4.31 4.54 2.35
14 Saya lebih suka belajar apabila guru menggunakan 2.19 3.93 4.46 2.27
komputer.
15 Penggunaan komputer tidak menghalang saya dari 2.06 4.28 4.52 2.46
berkawan.
16 Saya tidak menyalahgunakan komputer. 2.06 4.45 4.47 2.41
29
2009 @ MDeC
3.2.7 Perbezaan Aspek Budaya Penggunaan ICT berdasarkan Sekolah
Jadual 3.9: Skor Min Aspek Budaya Penggunaan ICT berdasarkan Sekolah

2 Peningkata
1 Fasa 2-1 3 Fasa 3-2 n Min
(F3-F1)
Sekolah Budaya Penggunaan ICT
SK Pulau Sebang 3.22 4.05 0.83 4.36 0.31 1.14
SK Cherok Paloh 2.77 4.45 1.68 4.59 0.14 1.82
SK Tasik Chini 3.49 3.53 0.04 4.32 0.79 0.83
SK Peserai 3.62 3.75 0.13 4.35 0.60 0.73
SK (F) Palong 14 4.61 4.72 0.11 4.72 0 0.11
SK Jambu Lawar 3.14 4.34 1.20 4.39 0.05 1.25
SMKA Muhamad Ali 3.19 4.43 1.24 4.51 0.08 1.32

Ranau
SJKT Vageesar 3.50 4.75 1.25 4.79 0.04 1.29
SMK (F) Besout 3.14 4.47 1.33 4.47 0 1.33
SMK Sematan 2.97 4.30 1.33 4.78 0.48 1.81
SMK Ampang Pecah 4.25 4.82 0.57 4.83 0.01 0.58
SJKC Mah Hua 2.78 4.47 1.69 4.51 0.04 1.73
SK Tok Randok 2.12 4.24 2.12 4.55 0.31 2.43
SMK Megat Dewa 3.14 4.09 0.95 4.19 0.10 1.05
SK Arau 3.15 4.40 1.25 4.62 0.22 1.47
bestari luar bandar telah mencapai tahap tinggi dalam aspek budaya penggunaan ICT.
Dalam hal ini, SMK Ampang Pecah, SJKT Vageesar, SK (F) Palong 14, dan SMK Sematan
telah memperoleh skor min penggunaan ICT yang tertinggi berbanding sekolah-sekolah
yang lain. Seterusnya sekolah-sekolah seperti SK Cherok Paloh, SMKA Muhamad Ali
Ranau, SJKC Mah Hua, SK Tok Randok dan SK Arau telah memperoleh skor min
penggunaan ICT melebih 4.50. Sementara itu skor min peningkatan yang tertinggi telah
ditunjukkan oleh SK Tasik Chini iaitu sebanyak 0.99 apabila dibandingkan skor min Fasa 2
dengan Fasa 3. Ini dikuti pula dengan sekolah SK Peserai dan SMK Sematan. Sebaliknya
30
2009 @ MDeC
SJKT Vageesar, SMK (F) Besout dan SMK Ampang Pecah pula kurang menampakkan
sebarang peningkatan dari segi skor min budaya penggunaan ICT dari Fasa 2 berbanding
Fasa 3 kerana sekolah ini telahpun memperoleh skor yang agak tinggi pada Fasa 2.
Secara keseluruhannya, terdapat peningkatan skor min budaya ICT yang sangat ketara bagi
kebanyakan sekolah-sekolah luar bandar pada Fasa 2 berbanding Fasa 1. Jika pada Fasa 1
hanya sekolah SK (F) Palong 14 dan SMK Ampang Pecah sahaja yang memperoleh budaya
ICT yang tinggi tetapi pada Fasa 2 pula didapati hanya 2 buah sekolah iaitu SK Tasik Chini
dan SK Peserai sahaja yang masih pada tahap sederhana makala sekolah lain telahpun
melonjak ke tahap budaya yang tinggi. Sekolah-sekolah yang berada dalam tahap
pembudayaan ICT yang tinggi ialah SK Pulau Sebang, SK Cherok Paloh, SK (F) Palong 14,
SMKA Muhamad Ali Ranau, SJKT Vageesar, SMK (F) Besout, SMK Sematan, SMK Ampang
Pecah, SJKC Mah Hua, SK Tok Randok, SMK Megat Dewa dan SK Arau.
Dapatan kajian menunjukkan bahawa bagi aspek pembudayaan ICT dari kalangan murid
sekolah luar bandar di sekolah-sekolah yang menunjukkan peningkatan skor min yang
melonjak ialah SK Cherok Paloh, SMKA Muhamad Ali Ranau, SJKT Vageesar, SMK (F)
Besout, SMK Sematan, SJKC Mah Hua, SK Tok Randok dan SK Arau.
Sebaliknya sekolah SK Tasik Chini dan SK Peserai pula masih berada pada tahap
sederhana pembudayaan ICT dalam kalangan murid. Namun demikian SK Tasik Chini
didapati tiada peningkatan skor min penggunaan ICT secara ketara dalam kedua-dua fasa.
SK Tasik Chini juga menunjukkan kekecewaan kerana komputer yang rosak tidak diambil
tindakan oleh pihak berwajib untuk diperbaiki. Semasa proses kutipan data Fasa 2
dijalankan, hanya 2 buah komputer sahaja yang boleh berfungsi berbanding 11 yang rosak.
3.3 KEMAHIRAN ICT
Sebanyak 18 item telah digunakan mengenal pasti tahap kemahiran ICT murid dengan
masing-masing 9 item digunakan untuk mengenal pasti kemahiran asas ICT dan kemahiran
tambahan murid. Walau bagaimanapun, peningkatan bagi setiap fasa dikaji, ditunjukkan
dalam Jadual 3.10 di bawah.
3.3.1 Kemahiran Asas ICT
Jadual 3.10: Skor dan Item Kemahiran Asas ICT
Fasa 1 Fasa 2 Fasa 3 Jumlah

Peningkatan
Min
Item Min Min Min
31
2009 @ MDeC
(F3-F1)
1. Mengetahui perkakasan komputer seperti tetikus, 3.55 3.58 3.98 0.43

monitor dan papan kekunci.
3. Membentuk / save fail 2.82 2.87 3.89 1.07
4. Membentuk folder. 2.41 2.51 3.88 1.47
7. Menggunakan Microsoft Word untuk menghasilkan 2.11 2.20 3.91 1.80

tugasan.
8. Menggunakan Microsoft Power Point untuk 3.16 3.21 3.85 0.69

mempersembahkan tugasan.
11. Menggunakan Modul Pembelajaran Kendiri untuk 2.29 2.29 3.86 1.57
pembelajaran.
12. Menggunakan Internet untuk mendapatkan bahan 2.98 2.98 3.94 0.96
pembelajaran.
Dari Jadual 3.10, bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat peningkatan
yang mendadak dalam semua jenis kemahiran yang diuji. Malah pada Fasa 3 juga murid
sekolah bestari luar bandar telah menunjukkan bahawa mereka mempunyai kemahiran asas
ICT yang tinggi kerana skor min yang diperoleh bagi kesemua kemahiran yang diuji adalah
melebihi 3.00. Sehubungan dengan itu kemahiran asas penggunaan ICT yang paling tinggi
penguasaan dikalangan murid ialah kemahiran mengetahui perkakasan komputer seperti
tetikus, monitor dan papan kekunci, serta kemahiran menggunakan Internet untuk
mendapatkan bahan pembelajaran.
Dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat peningkatan dalam semua kemahiran yang
diuji bagi Fasa 1 berbanding Fasa 2 tetapi peningkatan tersebut tidaklah begitu ketara.
Namun demkian bagi item No. 11 iaitu penggunaan Modul Pembelajaran Kendiri dan
penggunaan Internet, dapatan menunjukkan bahawa tiada peningkatan bagi kedua-dua fasa
tersebut.
Dapatan ini menunjukkan bahawa guru masih tidak memberikan peluang kepada murid
untuk menggunakan Modul Pembelajaran Kendiri (MPK) yang dibekalkan oleh KPM dan
mungkin juga sekolah kurang/tidak membeli modul-modul MPK tambahan dengan
32
2009 @ MDeC
perbelanjaan sekolah sendiri. Begitu juga dengan penggunaan Internet di mana ruang dan
peluang murid untuk menggunakan kemudahan ini agak terhad. Ini mungkin disebabkan
oleh kebanyakkan sekolah yang tidak mempunyai Pusat Akses (hanya 7 sekolah yang ada
daripada 15 sekolah kajian) dan bilangan komputer yang ada dan boleh guna juga agak
terhad.
Jadual 3.11: Perbandingan Jumlah Peningkatan Skor Min kemahiran Asas ICT
Berdasarkan Sekolah
M Me Me M Me Me Me
en mb mb en ng ng ng
ge ent ent gg gu gu gu
ta uk uk un na na na
hui fail fol ak ka ka ka
pe de an n n n
rk r Mi Mi Mo Int
ak cr cr dul er
as os os Pe net
an oft oft mb
ko W Po ela
m or we jar
pu d r an
ter Po Ke
int ndi
ri
SK Pulau Sebang 0.62 2.27 1.93 2.10 2.51 2.17 1.75
SK Cherok Paloh 0.42 0.48 1.51 0.42 1.05 1.86 0.65
SK Tasik Chini 1.13 1.69 3.80 2.47 2.83 2.36 2.86
SK Peserai 0.75 2.05 2.27 1.30 2.22 2.83 1.97
SK (F) Palong 14 0.17 0.94 2.94 0.56 2.36 2.63 0.91
SK Jambu Lawar 0.36 2.22 1.69 1.30 2.00 1.97 1.17
SMKA Muhamad Ali Ranau 0.73 1.27 1.16 0.89 1.16 1.62 0.51
SJKT Vageesar 0.16 0.05 0.11 0.00 0.20 0.36 0.75
SMK (F) Besout 0.31 1.02 0.76 0.60 0.71 1.37 0.46
SMK Sematan 0.48 0.57 1.22 0.51 1.57 1.63 1.00
SMK Ampang Pecah 0.23 0.57 0.32 0.25 0.21 0.88 0.05
33
2009 @ MDeC
SJKC Mah Hua 0.12 1.17 2.36 0.59 2.20 2.17 1.76
SK Tok Randok 0.89 1.55 1.51 1.17 1.41 1.31 0.96
SMK Megat Dewa 0.30 1.14 1.20 0.46 0.83 1.86 0.53
SK Arau 0.17 1.00 0.97 0.25 0.80 0.55 0.06
3.3.2 Kemahiran Tambahan ICT
Jadual 3.12: Skor dan Item Kemahiran Tambahan ICT
Fasa1 Fasa 2 Fasa 3 Jumlah

Peningkatan
Min
Item Min Min Min
(F3-F1)
2. Menggunakan pencetak 2.61 2.68 3.89 1.28
5. Membuang virus komputer 1.76 1.78 3.66 1.90
6. Memasang softwer baru dalam komputer 1.76 1.78 3.75 1.99
9. Menggunakan program Microsoft Excel untuk 1.90 2.05 3.73 1.83

menghasilkan tugasan.
10. Menggunakan program Microsoft Access. 1.36 1.60 3.60 2.24
13. Menggunakan e-bahan dari portal untuk 1.73 2.00 3.70 1.97
tujuan pembelajaran
(Tutor.Com atau Didik.com.)
34
2009 @ MDeC
14. Menggunakan e-mel untuk berkomunikasi. 1.73 1.98 3.70 1.97
15. Menggunakan laman sembang (Internet 1.66 1.93 3.69 2.03

Relay Chat, Yahoo Messenger, Facebook
atau Myspace)
16. Membangunkan laman web. 1.41 1.72 2.11 0.70
17. Membina blog sendiri. 1.09 1.43 2.00 0.91
18. Boleh membaiki masalah (troubleshooting) 1.03 1.62 2.15 1.12

peralatan ICT yang mudah.
Dari Jadual 3.12, bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa tahap kemahiran
tambahan ICT bagi murid sekolah bestari luar bandar telah meningkat daripada tahap
rendah pada Fasa 1 dan 2 ke tahap sederhana tinggi pada Fasa 3. Peningkatan ini agak
ketara bagi kemahiran tambahan seperti Menggunakan pencetak, Membuang virus
komputer, Memasang softwer baru dalam komputer, Menggunakan program Microsoft Excel
untuk menghasilkan tugasan, Menggunakan program Microsoft Access, Menggunakan e-
bahan dari portal untuk tujuan pembelajaran (Tutor.Com atau Didik.com.), Menggunakan e-
mel untuk berkomunikasi, dan Menggunakan laman sembang. Sehubungan dengan itu
kemahiran tambahan ICT yang paling tinggi skor min ialah kemahiran mesin pencetak,
penggunaan excell, penggunaan e-mail, e-bahan untuk tujuan pembelajaran dan
penggunaan laman sembang. Namun demikian kemahiran tambahan seperti membina
laman web, blog dan kemahiran trouble shooting masih lagi pada tahap yang rendah
walaupun ketiga-tiga kemahiran menunjukkan sedikit peningkatan.
Dapatan kajian menunjukkan bahawa tahap kemahiran tambahan ICT bagi semua aspek
masih lagi pada tahap yang rendah bagi kedua- dua Fasa 1 dan Fasa 2 kecuali bagi Item
No. 2 menggunakan pencetak. Walau bagaimanapun, angka ini menunjukkan bahawa tidak
ramai murid yang telah didedahkan untuk menggunakan perkakasan pencetak ini kerana
peningkatan min hanya 0.07 sahaja.
Carta 3.2: Skor Item Kemahiran Tambahan ICT
Dapatan ini dapat menjelaskan bahawa secara puratanya, semua sekolah masih berada
35
2009 @ MDeC
pada tahap kemahiran asas dan belum lagi masuk ke tahap kemahiran tambahan. Ini
mungkin disebabkan oleh peluang yang terhad oleh murid bagi menggunakan kemudahan
ICT yang juga bilangannya yang agak terhad. Begitu juga dengan pembudayaan ICT yang
masih berada pada tahap guna pada peringkat asas dan bukan untuk penguasaan yang
lebih tinggi.
Jadual 3.13: Perbandingan Jumlah Peningkatan Skor Min kemahiran Tambahan ICT
berdasarkan Sekolah
Me Me Me Me Me Me Me Me Me Me Bol
nggu mbua masa nggu nggu nggu nggu nggu mban mbin eh
naka ng ng naka naka naka naka naka gunk a mem
n virus softw n n n e- n e- n an blog baiki
penc er progr progr baha mel lama lama masa
etak am am n n n lah
Mic Mic se w
rosoft rosoft mban eb.
Excel Acce g
ss.
SK Pulau Sebang 2.17 3.27 3.17 2.41 3.27 2.82 2.55 2.20 1.17 1.31 1.31
SK Cherok Paloh 1.74 3.91 2.91 2.60 2.02 1.48 3.51 3.57 1.74 1.97 1.45
SK Tasik Chini 3.05 3.22 2.86 3.38 3.94 3.55 3.30 3.67 1.41 2.33 1.92
SK Peserai 1.92 3.36 2.28 3.44 3.63 3.02 3.33 3.27 2.38 2.19 1.33
SK (F) Palong 14 1.80 3.44 2.88 3.08 3.77 3.36 3.94 3.16 2.44 2.39 1.55
SK Jambu Lawar 1.00 1.56 0.80 1.56 2.67 2.44 2.11 2.78 2.91 2.78 2.86
SMKA Muhamad 1.10 2.29 2.25 1.83 1.91 1.40 1.35 1.16 1.32 1.83 1.08
Ali Ranau
SJKT Vageesar 0.53 0.83 0.39 1.39 4.00 3.25 3.36 3.50 1.94 2.02 3.00
SMK (F) Besout 0.68 1.22 1.66 1.02 1.48 1.31 1.57 1.51 1.71 1.91 2.02
SMK Sematan 1.68 2.94 2.64 2.68 3.40 3.25 2.20 3.11 2.31 2.60 1.97
SMK Ampang 0.48 1.40 1.08 0.54 0.88 0.42 0.37 0.32 0.76 0.86 1.06
36
2009 @ MDeC
Pecah
SJKC Mah Hua 1.35 1.97 0.92 3.53 3.89 4.00 2.53 2.82 2.07 2.38 2.56
SK Tok Randok 1.62 1.37 1.24 1.44 1.41 1.27 1.24 1.51 1.24 1.17 0.62
SMK Megat Dewa 1.25 1.91 2.31 1.67 2.00 1.38 1,.77 1.80 1.50 1.94 2.11
SK Arau 0.69 1.13 1.25 0.69 1.02 0.83 0.75 0.63 0.47 0.78 0.44
3. 4 ICT DAN PEMBELAJARAN
3.4.1 Tahap Kefahaman mengikut Mata Pelajaran
Berikut adalah dapatan tentang peningkatan tahap kefahaman akibat penggunaan komputer
dalam mata pelajaran berikut:
Jadual 3.14: Skor Min Tahap Kefahaman mengikut Mata Pelajaran

Peningkatan
Min
1. Penggunaan Komputer meningkatkan tahap Min Min Min
kefahaman saya dalam mata pelajaran
berikut:
3.74 5.46 5.49 1.75
a. Bahasa Melayu/Bahasa Malaysia
b. Bahasa Inggeris 3.43 5.09 5.19 1.76
c. Matematik 2.74 5.03 5.17 2.43
d. Sains 3.16 5.08 5.20 2.04
37
2009 @ MDeC
e. Pendidikan Islam/Moral 3.13 4.60 4.81 1.68
f. Sejarah/Kajian Tempatan 2.93 5.03 5.28 2.35
Dari Jadual 3.14, bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa perubahan peningkatan
tahap kefahaman akibat penggunaan komputer telah berlaku dengan begitu ketara sekali
bagi kesemua mata pelajaran yang dikaji. Peningkatan ini membolehkan tahap kefahaman
murid bagi semua mata pelajaran telah meningkat dari tahap sederhana dan rendah pada
Fasa 1 ke tahap tinggi pada Fasa 2. Seterusnya berada pada tahap yang amat tinggi bagi
Fasa 3. Jika bagi Fasa 2, dua mata pelajaran telah menunjukkan lonjakkan yang sangat
ketara ialah Matematik dan Sejarah/kajian Tempatan iaitu dari tahap rendah ke tahap tinggi.
Manakala mata pelajaran lain seperti Bahasa Melayu/Bahasa Malaysia, Bahasa Inggeris,
Sains dan Pendidikan Islam/Moral pula telah meningkat dari tahap sederhana pada Fasa 1
ke tahap tinggi pada Fasa 2. Tetapi pada Fasa 3 kesemua mata pelajaran ini telah
meningkat dengan begitu ketara termasuklah mata pelajaran Pendidikan Islam /Moral.
Carta 3.3: Skor Min Tahap Kefahaman mengikut Mata Pelajaran
Seterusnya analisis lanjutan turut dijalan bagi mengenal pasti peningkatan tersebut
berdasarkan sekolah dan dapatannya dipaparkan dalam Jadual 3.15 - 3.17 dibawah.
Jadual 3.15: Perbandingan Peningkatan Skor Min Tahap Kefahaman Mata Pelajaran
Bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris mengikut Fasa serta Sekolah
Sekolah Fasa Fasa Fasa Jumlah Fasa Fasa Fasa Jumlah

1 2 3 Peningkatan 1 2 3 Peningkatan
Min (F3-F1) Min (F3-F1)
Bahasa Malaysia Bahasa Inggeris
SK Pulau Sebang 3.59 5.14 5.48 1.89 3.10 4.54 4.66 1.56
SK Cherok Paloh 4.31 6.21 6.22 1.91 3.57 5.06 5.08 1.51
SK Tasik Chini 3.35 5.42 5.43 2.08 2.75 5.00 5.17 2.42
SK Peserai 3.08 3.35 4.25 1.17 2.69 3.29 3.78 1.09
SK (F) Palong 14 3.44 5.50 5.72 2.28 3.08 4.74 4.83 1.83
SK Jambu Lawar 3.39 5.19 5.31 1.92 3.06 5.09 5.19 2.13
SMKA Muhamad 4.86 5.74 5.78 0.92 4.70 5.83 5.57 0.87
38
2009 @ MDeC
Ali Ranau
SJKT Vageesar 3.17 6.08 6.09 2.92 2.89 6.11 6.13 3.24
SMK (F) Besout 4.00 5.70 5.80 1.80 3.60 5.48 5.64 2.04
SMK Sematan 4.17 4.31 4.86 0.69 5.03 4.86 5.34 0.31
SMK Ampang 3.81 5.75 5.86 1.79 3.62 5.75 6.08 2.46
Pecah
SJKC Mah Hua 3.26 4.56 5.21 1.95 2.92 4.69 5.44 2.52
SK Tok Randok 3.00 6.17 6.52 3.52 2.66 5.41 5.21 2.55
SMK Megat Dewa 3.33 4.54 4.53 1.20 2.75 4.37 4.44 1.69
SK Arau 5.39 6.12 6.28 0.89 4.92 5.26 5.58 0.,66
Matematik dan Sains mengikut Fasa serta Sekolah
Fasa Fasa Fasa Jumlah Fasa Fasa Fasa Jumlah

Sekolah 1 2 3 Peningkatan 1 2 3 Peningkatan
Matematik Sains
SK Pulau Sebang 2.14 4.50 4.69 2.55 2.62 4.29 4.59 1.97
SK Cherok Paloh 3.31 4.82 5.17 1.86 3.37 4.65 4.77 1.40
SK Tasik Chini 2.06 5.28 5.47 3.41 2.53 4.56 5.53 3.00
SK Peserai 1.83 3.21 3.81 1.98 2.33 2.50 3.50 1.17
SK (F) Palong 14 1.83 3.76 4.39 2.56 2.53 4.71 5.06 2.53
SK Jambu Lawar 2.72 4.44 4.46 1.74 2.89 4.59 4.69 1.80
SMKA Muhamad 4.24 5.40 5.41 1.17 4.51 5.63 5.65 1.14
Ali Ranau
SJKT Vageesar 1.89 6.86 7.00 5.11 2.50 6.08 6.10 3.15
SMK (F) Besout 3.29 5.24 5.41 2.12 3.40 5.48 5.52 2.12
SMK Sematan 3.86 4.09 4.86 1.00 4.69 5.03 5.51 0.82
SMK Ampang 2.78 5.75 5.84 3.06 3.43 6.19 6.30 2.87
Pecah
SJKC Mah Hua 1.79 5.18 6.08 4.29 2.46 5.31 5.87 3.41
SK Tok Randok 1.97 5.90 5.91 3.94 2.34 4.86 5.17 2.83
SMK Megat Dewa 1.86 4.14 4.44 2.54 2.39 4.20 4.44 2.05
39
2009 @ MDeC
SK Arau 5.31 5.12 5.41 0.10 5.38 5.65 5.66 0.28
Pendidikan Islam/Moral dan Sejarah/Kajian Tempatan mengikut Fasa serta
Sekolah

Pendidikan Islam/Moral Sejarah/Kajian Tempatan
SK Pulau Sebang 2.90 5.21 5.31 2.41 2.34 5.04 5.24 2.90
SK Cherok Paloh 4.03 4.38 4.29 0.26 4.11 5.05 4.66 0.55
SK Tasik Chini 2.14 3.64 4.00 1.86 2.03 3.22 4.17 2.14
SK Peserai 2.39 2.59 4.03 1.64 1.92 2.26 3.67 1.75
SK (F) Palong 14 2.56 4.85 5.22 2.66 2.03 4.82 5.17 3.14
SK Jambu Lawar 3.03 4.72 4.78 1.75 2.67 4.81 4.89 2.22
SMKA Muhamad 4.57 5.69 5.30 0.73 4.73 5.86 5.70 0.97
Ali Ranau
SJKT Vageesar 2.16 2.32 6.22 4.06 1.56 6.31 6.42 4.86
SMK (F) Besout 3.69 5.48 5.77 2.17 3.34 5.73 5.63 2.29
SMK Sematan 3.80 3.38 3.89 0.09 4.63 4.71 5.23 0.60
SMK Ampang 3.16 5.39 5.78 2.62 3.00 5.97 5.95 2.95
Pecah
SJKC Mah Hua 2.92 3.01 3.03 0.11 2.00 5.26 5.87 3.87
SK Tok Randok 2.38 5.48 5.59 3.21 1.90 5.76 6.17 4.27
SMK Megat Dewa 2.56 3.77 4.00 1.44 2.00 4.06 4.42 2.42
SK Arau 4.75 5.27 5.33 0.58 5.06 6.32 6.11 1.05
Secara keseluruhannya dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat peningkatan yang

begitu mendadak dari segi skor min tahap kefahaman mata pelajaran bagi kebanyakan
sekolah dari tahap sederhana/rendah pada Fasa 1 menjadi lebih tinggi pada Fasa 2. Namun
demikian peningkatan bagi sekolah SK Tasik Chini dan SK Peserai nampaknya tidak begitu
menonjol kerana walaupun terdapat peningkatan tetapi kedua-dua sekolah ini masih lagi
berada pada tahap sederhana bagi kebanyakan mata pelajaran. Masalah bagi SK Tasik
40
2009 @ MDeC
Chini dan SK Peserai, masalah peningkatan yang sederhana ini mungkin disumbangkan
oleh bilangan komputer boleh guna yang agak kecil berbanding bilangan murid sekolah ini.
3.4.2 Tahap Penglibatan mengikut Mata Pelajaran
Jadual 3.18: Skor Min Tahap Penglibatan mengikut Mata Pelajaran

Peningkatan
Min (F3-F1)
2. Penggunaan Komputer meningkatkan Min Min Min
tahap penglibatan saya dalam kelas bagi
mata pelajaran berikut
a. Bahasa Melayu/Bahasa Malaysia 3.08 5.31 5.39 2.31
b. Bahasa Inggeris 2.74 5.04 5.16 2.74
c. Matematik 2.56 4.92 5.09 2.56
d. Sains 2.80 4.94 5.09 2.29
e. Pendidikan Islam/Moral 2.59 4.72 4.87 2.28
f. Sejarah/Kajian Tempatan 2.51 5.01 5.23 2.72
Dari Jadual 3.18, bagi Fasa 3, dapatan kajian menunjukkan bahawa tahap penglibatan
murid akibat penggunaan ICT dalam pengajaran dan pembelajaran bagi kesemua mata
pelajaran yang dikaji telah menunjukkan peningkatan yang ketara apabila kesemuanya
berada pada tahap yang tinggi. Hal ini berbeza pada pada Fasa 2 apabila wujud
peningkatan bagi semua bagi semua mata pelajaran dari tahap sederhana pada Fasa 1 ke
tahap tinggi pada Fasa 2. Mata pelajaran seperti Bahasa Inggeris, Matematik, Sains,
Pendidikan Islam/Moral dan Sejarah/Kajian Tempatan yang berada di tahap rendah pada
Fasa 1 telah meningkat ke tahap tinggi pada Fasa 2.
Carta 3.4: Skor Min Tahap Penglibatan mengikut Mata Pelajaran
41
2009 @ MDeC
Jadual 3.19: Perbandingan Peningkatan Skor Min Tahap Penglibatan dalam Mata Pelajaran
Bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris mengikut Fasa serta Sekolah
Sekolah Fasa Fasa Fas Jumlah Fasa Fasa Fasa Jumlah

1 2 a3 Peningkatan 1 2 3 Peningkatan
Min Min
Bahasa Malaysia Bahasa Inggeris
SK Pulau Sebang 2.83 5.57 5.67 2.84 2.41 4.36 4.76 2.35
SK Cherok Paloh 4.17 6.29 6.31 2.14 3.40 4.94 5.17 1.77
SK Tasik Chini 2.69 4.94 5.64 2.95 2.08 4.89 5.17 3.09
SK Peserai 2.33 3.91 4.11 1.78 1.94 3.29 3.94 2.00
SK (F) Palong 14 2.58 5.82 5.84 3.26 2.14 4.47 4.92 2.78
SK Jambu Lawar 2.81 5.47 5.51 2.70 2.58 5.16 5.19 2.61
SMKA Muhamad 4.73 5.94 5.96 1.23 4.57 5.71 5.73 1.02
Ali Ranau
SJKT Vageesar 2.28 5.67 6.08 3.80 1.97 6.03 6.11 4.14
SMK (F) Besout 3.43 5.78 5.84 2.41 3.20 5.42 5.45 2.25
SMK Sematan 3.46 4.69 4.77 1.31 3.69 5.23 5.29 1.60
SMK Ampang 3.19 5.72 5.73 2.54 2.86 6.06 6.08 3.22
Pecah
SJKC Mah Hua 2.49 5.15 4.82 2.33 2.10 5.44 5.50 3.40
SK Tok Randok 2.03 6.52 6.57 4.54 2.03 5.02 5.41 3.38
SMK Megat Dewa 2.31 4.46 4.67 2.36 1.97 4.37 4.50 2.53
SK Arau 4.86 6.20 6.26 1.40 4.47 5.62 5.71 1.24
Jadual 3.20: Perbandingan Peningkatan Skor Min Tahap Penglibatan Mata Pelajaran
Matematik dan Sains mengikut Fasa serta Sekolah

42
2009 @ MDeC
Min Min
Matematik Sains
SK Pulau Sebang 2.10 4.54 4.72 2.62 2.21 4.39 4.48 2.27
SK Cherok Paloh 3.40 5.06 5.11 1.71 3.20 4.59 4.89 1.69
SK Tasik Chini 1.94 5.03 5.56 3.62 2.11 5.25 4.94 2.83
SK Peserai 1.69 3.21 3.81 2.12 1.97 2.88 3.58 1.88
SK (F) Palong 14 1.83 3.88 4.33 2.50 2.08 4.74 4.86 2.78
SK Jambu Lawar 2.44 4.47 4.49 2.05 2.64 4.59 4.64 2.00
SMKA Muhamad 4.32 5.14 5.43 1.11 4.05 5.46 5.65 1.60
Ali Ranau
SJKT Vageesar 1.78 7.00 7.06 5.28 2.03 6.06 6.08 4.05
SMK (F) Besout 3.00 5.27 5.28 2.28 3.17 5.42 5.47 2.30
SMK Sematan 3.60 4.57 4.60 1.00 4.26 5.34 5.40 1.14
SMK Ampang 2.57 5.81 5.83 3.26 3.00 6.33 6.36 3.36
Pecah
SJKC Mah Hua 1.77 6.08 6.10 4.33 2.08 5.87 5.96 3.88
SK Tok Randok 1.83 5.72 5.97 4.14 1.69 5.03 5.09 3.40
SMK Megat Dewa 1.72 4.37 4.28 2.56 1.97 4.14 4.33 2.33
SK Arau 4.61 5.03 5.17 0.56 4.78 5.71 5.76 0.98
Jadual 3.21: Perbandingan Peningkatan Skor Min Tahap Penglibatan dalam Pelajaran
Pendidikan Islam/Moral & Sejarah/Kajian Tempatan mengikut Fasa serta
Sekolah

Min Min
Pendidikan Islam/Moral Sejarah/Kajian Tempatan
SK Pulau Sebang 2.24 5.18 5.34 3.10 1.90 5.21 5.07 3.17
SK Cherok Paloh 3.23 3.38 4.91 1.68 3.89 4.00 5.40 1.51
SK Tasik Chini 1.75 2.56 4.47 2.75 1.58 3.06 4.11 2.31
SK Peserai 1.81 3.26 3.67 1.86 1.50 2.53 3.58 2.08
SK (F) Palong 14 1.89 4.94 5.14 3.25 1.53 4.97 5.08 3.55
43
2009 @ MDeC
SK Jambu Lawar 2.58 4.56 5.03 2.45 2.42 4.69 4.94 2.52
SMKA Muhamad 4.27 5.31 5.65 1.38 4.30 5.74 5.81 1.51
Ali Ranau
SJKT Vageesar 2.42 3.63 6.25 3.83 1.56 6.42 6.31 4.75
SMK (F) Besout 3.20 5.88 5.40 2.20 3.29 5.73 5.57 2.28
SMK Sematan 3.46 3.37 4.00 0.54 4.09 5.06 5.06 0.97
SMK Ampang 2.49 5.64 5.51 3.02 2.43 5.86 6.00 3.57
Pecah
SJKC Mah Hua 1.35 2.58 4.00 2.65 1.54 5.77 5.31 3.77
SK Tok Randok 1.97 5.45 5.69 3.72 1.55 6.17 5.90 4.35
SMK Megat Dewa 1.78 3.63 4.03 2.25 1.56 4.11 4.19 2.63
SK Arau 4.44 5.30 5.31 0.87 4.42 6.14 6.19 1.77
4.3 Tahap Kefahaman dan Penglibatan Mengikut Sekolah
Jadual 3.22: Skor Min Peningkatan Tahap Kefahaman dan Penglibatan Mengikut Sekolah
Sekolah Peningkatan Peningkatan Jumlah

Kefahaman Penglibatan
SK Pulau Sebang 2.21 2.73 4.94

SK Cherok Paloh 1.25 1.75 3.00
SK Tasik Chini 2.49 2.93 5.41
SK Peserai 1.47 1.95 3.42
SK (F) Palong 14 2.50 3.02 5.52
SK Jambu Lawar 1.93 2.39 4.32
SMKA Muhamad Ali Ranau 0.97 1.31 2.28
SJKT Vageesar 3.89 4.31 8.20
SMK (F) Besout 2.09 2.29 4.38
SMK Sematan 0.59 1.09 1.68
SMK Ampang 2.63 3.16 5.79

Pecah
44
2009 @ MDeC
SJKC Mah Hua 2.69 3.39 6.09
SK Tok Randok 3.39 3.92 7.31
SMK Megat Dewa 1.89 2.44 4.33
SK Arau 0.59 1.14 1.73
Carta 3.5: Skor Min Peningkatan Tahap Kefahaman dan Penglibatan

Mata Pelajaran mengikut Sekolah
Jika diperhatikan dari Carta 3.5, secara keseluruhannya dapatan kajian menunjukkan
bahawa terdapat peningkatan yang begitu mendadak dari segi skor min tahap penglibatan
mata pelajaran bagi kebanyakan sekolah dari tahap sederhana/rendah pada Fasa 1 menjadi
lebih tinggi pada Fasa 2.
Namun demikian peningkatan bagi sekolah SK Tasik Chini nampaknya tidak begitu menonjol
kerana walaupun terdapat peningkatan tetapi sekolah ini masih lagi berada pada tahap
sederhana bagi kebanyakan mata pelajaran. Ini mungkin disebabkan oleh sekolah ini adalah
sekolah orang asli yang hampir 50% murid di sekolah ini masih di peringkat asas 3M
(membaca, menulis dan mengira) di samping masalah peratus kehadiran ke sekolah yang
agak sederhana. Jadi, pentadbir dan guru mengambil pendekatan untuk memberikan
penekanan kepada asas utama ini dahulu sebelum mereka didedahkan dengan kemahiran
ICT yang lebih luas. Untuk itu juga, sekolah ada mengambil inisiatif yang menggunakan
perisian komputer untuk tujuan 3M bagi digunakan oleh guru dan murid dengan
menggunakan perkakasan ICT. Walau bagaimanapun, dengan bilangan komputer yang
boleh guna yang agak rendah (2 komputer sahaja semasa kutipan data dibuat), hasrat
murni ini mungkin agak terhad untuk dilaksanakan.
GURU
4.1 Latar Belakang
45
2009 @ MDeC
Seramai 450 orang guru iaitu 30 orang guru bagi sebuah sekolah telah dipilih secara rawak
dari 15 buah sekolah bestari luar bandar. Walau bagaimanapun, seramai 334 orang sahaja
yang telah mengembalikan soal selidik dengan sempurna untuk dijalankan analisis lanjutan.
Sehubungan dengan itu, taburan bilangan responden mengikut sekolah dipaparkan dalam
Jadual 4.1 di bawah.
Jadual 4.1: Taburan Responden Mengikut Sekolah
Nama Sekolah Bilangan Peratus
SK Pulau Sebang 24 7.2

SK Cherok Paloh 10 3.0
SK Tasik Chini 11 3.3
SK Peserai 26 7.8
SK (F) Palong 14 13 3.9
SK Jambu Lawar 22 6.6
SMKA Muhamad Ali Ranau 29 8.7
SJKT Vageesar 30 9.0
SMK (F) Besout 19 5.7
SMK Sematan 25 7.5
SMK Ampang Pecah 30 9.0
SJKC Mah Hua 25 7.5
SK Tok Randok 12 3.6
SMK Megat Dewa 30 9.0
SK Arau 28 8.4
JUMLAH 334 100.0
4.1.2 Tempoh Mengajar di sekolah sekarang
Carta 4.1: Tempoh Mengajar di sekolah sekarang
46
2009 @ MDeC
Dapatan kajian menunjukkan bahawa seramai 155 orang guru telah mengajar di sekolah
sekarang 0 hingga 5 tahun. Manakala 100 orang lagi mempunyai pengalaman berkhidmat di
sekolah sekarang antara 6 hingga 10 tahun. Sementara itu jumlah guru yang telah
berkhidmat di sekolah sekarang melebihi 10 tahun adalah seramai 79 orang.
4.1.3 Kursus ICT yang pernah dihadiri
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kursus ICT yang sering dihadiri oleh kebanyakan
guru sekolah bestari luar bandar ialah kursus yang dianjurkan oleh pihak KPM dan juga
kursus dalaman yang dikendalikan oleh guru penyelaras bestari sekolah masing-masing.
Namun demikian terdapat juga guru sekolah bestari yang mengambil inisiatif untuk belajar
sendiri ICT. Jumlah mereka yang berbuat demikian adalah seramai 14 orang sahaja.
4.2 Penggunaan Perkakasan dan Peralatan ICT
4.2.1 Kekerapan menggunakan Perkakasan & Peralatan ICT Sejak Berkursus
Jadual 4.2: Kekerapan menggunakan peralatan ICT
Lebi 4 1-3 Tida Tidak

h drp 10 kali k diteri
10 kali pern ma
kali ah
47
2009 @ MDeC
(a) Perkakasan ICT yang dibekalkan melalui 101 94 101 14 24

program sekolah bestari luar bandar ini (30.2%) (28.1%) (30.2%) (4.2%) (7.2%)
(b) Peralatan ICT yang dibekalkan, contohnya 181 85 53 3 12

LCD, pengimbas, pencetak, dll) (54.2%) (25.4%) (15.9%) (0.9%) (3.6%)
(c) Perisian aplikasi yang dibekalkan (MS Word, 212 66 41 2 13

MS Excel, MS PowerPoint dan MS Access) (63.5%) (19.8%) (12.3%) (0.6%) (3.9%)
(d) Kemudahan Internet yang dibekalkan 203 66 54 3 8

(60.8%) (19.8%) (16.2%) (0.9%) (2.4%)
(e) Kemudahan komunikasi elektronik 145 97 62 11 19

(45.6%) (29.0%) (18.6%) (3.3%) (5.7%)
(f) Sistem Pengurusan Sekolah yang 79 124 84 13 34

dibekalkan, (contohnya EMIS, Sistem (23.7%) (37.1%) (25.1%) (3.9%) (10.2%)
Maklumat Murid, dsb.)
Dapatan dari Jadual 4.2 di atas, menunjukkan bahawa hampir kesemua guru-guru sekolah
bestari luar bandar menggunakan peralatan ICT yang dibekalkan dengan kekerapan
sekurang-kurangnya 1 hingga 3 kali. Namun demikian terdapat juga sebilangan guru yang
menyatakan bahawa mereka tidak menggunakannya. Jumlah kumpulan guru ini ialah 14
orang bagi penggunaan perkakasan komputer, 3 orang bagi peralatan seperti LCD, 2 orang
tidak pernah gunakan perisian yang dibekalkan, 3 orang tidak pernah menggunakan
kemudahan Internet dan komunikasi, dan 13 orang lagi tidak pernah menggunakan sisitem
pengurusan sekolah.
4.2.2 Kekerapan Melawat Laman Web Pendidikan
Carta 4.2: Kekerapan Melawat Laman Web
Carta 4.2 di atas menunjukkan seramai 137 orang guru sekolah bestari luar bandar pernah
melawat laman web pendidikan lebih daripada 10 kali. Manakala 123 orang guru lagi pula
menyatakan bahawa mereka telah melawat laman web pendidikan diantara 4 hingga 10 kali.
Sementara itu 62 orang guru hanya 1 hingga 3 kali sahaja pernah melawat laman web
pendidikan. Sebaliknya terdapat seramai 12 orang guru daripada sekolah bestari luar
bandar yang mengakui tidak pernah melawat laman web pendidikan.
48
2009 @ MDeC
4.2.3 Implimentasi Pengurusan Berbantukan Komputer
Pengurusan berbantukan komputer bermaksud guru menggunakan perkakasan dan

peralatan ICT untuk menguruskan pelajar seperti Sistem Maklumat Murid, Sistem
Pengurusan Peperiksaan dan sebagainya.
Carta 4.3: Kekerapan Implimentasi Pengurusan Berbantukan Komputer
Dari Carta 4.3 di atas, dapatan kajian menunjukkan bahawa majoriti daripada guru sekolah
bestari luar bandar iaitu seramai 237 orang pernah mengiplimentasikan pengurusan
berbantukan komputer lebih daripada sekali. Manakala seramai 45 orang guru pula pernah
mengimplimentasi hanya sekali sahaja. Sebaliknya seramai 24 seorang guru pula mengaku
belum lagi mengimplimentasi tetapi bercadang mengimplimentasikannya dalam masa yang
terdekat. Sementara itu seramai 28 orang pula mengatakan tidak pernah mengimplimentasi
pengurusan berbantukan komputer.
4.2.4 Kekerapan Melibatkan Murid mengintegrasi ICT
Carta 4.4: Kekerapan Melibatkan Murid Menggunakan ICT
Dari Carta 4.4 di atas, dapatan kajian menunjukkan bahawa seramai 14 orang guru sekolah
bestari luar bandar melibatkan murid dalam pengintegrasian ICT dalam pengajaran setiap
hari. Manakala 129 guru lain pula berbuat demikian seminggu sekali. Seterusnya seramai 61
orang guru pula pula melibatkan murid mengintegrasi ICT sebulan sekali. Namun demikian
dapatan kajian juga menunjukkan seramai 75 orang hanya menggalakan murid
menggunakan ICT dalam pengajaran beberapa kali dalam 3 bulan sahaja. Seterusnya 23
orang lagi melibatkan murid dalam mengintegrasi ICT sekali sahaja. Sebaliknya 32 orang
guru pula menyatakan mereka tidak pernah melibatkan murid mengintegrasi ICT.
4.2.5 Penggunaan Teknologi Bersama Murid
49
2009 @ MDeC
Carta 4.5: Penggunaan Teknologi ICT Bersama Murid
Dari aspek penggunaan teknologi dalam pelbagai bentuk terkini, kajian menunjukkan
bahawa seramai 214 orang guru sekolah bestari luar bandar mengaku pernah
menggunakannya bersama murid. Manakala 120 orang guru sekolah bestari luar bandar
pula menyatakan bahawa mereka tidak pernah menggunakannya bersama murid.
4.2.6 Kekerapan Perubahan Integrasi ICT
Jadual 4.3: Kekerapan Melakukan Perubahan Integrasi ICT
Lebi 4 10 1-3 Tida Tidak

h drp kali kali k diteri
10 pern ma
kali ah
171 87 63 5
(a) Mengakses Internet dalam membantu (51.2%) (26.0%) (18.9%) (3.9%)
membangunkan pengajaran atau aktiviti.
50
2009 @ MDeC
230 57 29 18
(b) Menggunakan komputer untuk kerja- (68.9%) (17.1%) (8.7%) (5.4%)
kerja pentadbiran (seperti penggredan
markah, kehadiran murid, membuat
bahan edaran)
88 104 85 57
(c) Menyampaikan sesuatu maklumat (26.3%) (31.1%) (25.4%) (17.1%)
kepada murid dengan menggunakan
teknologi komputer.
53 102 93 86
(d) Memberi peluang kepada murid (15.9%) (30.5%) (27.8%) (25.7%)
menyemak dan membetulkan hasil kerja
mereka.
36 89 124 85
(e) Memberi peluang kepada murid (10.8%) (26.6%) (37.1%) (25.4%)
mempersembahkan hasil kerja mereka
kepada kelas.
55 70 132 77
(f) Memberi peluang kepada murid (16.5%) (21.0%) (39.5%) (23.1%)
membuat kajian sendiri dengan
menggunakan Internet.
49 78 133 74
(g) Memberi peluang kepada murid (14.7%) (23.4%) (39.8%) (22.2%)
bekerja dalam projek secara
berkumpulan.
36 55 110 133
(h) Memberi peluang kepada murid (10.8%) (16.5%) (32.9%) (39.8%)
memilih tajuk sendiri untuk projek kajian
mereka.
Dari Jadual 4.3, dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua guru sekolah bestari luar
melakukan perubahan pengurusan pengintegrasian ICT sekurang-kurangnya 1 hingga 3 kali
dalam tahun semasa. Dalam hal ini, para guru sekolah bestari luar bandar lebih kerap
menggunakan perisian komputer untuk kerja-kerja pentadbiran dan pengurusan berbanding
aspek-aspek yang lain. Sebaliknya guru-guru kurang memberi peluang kepada murid
menyemak dan membetulkan hasil kerja serta memberi peluang untuk murid memilih tajuk
sendiri. Dapatan kajian juga turut menunjukkan bahawa paling ramai guru menyatakan tidak
pernah memberi peluang kepada murid memilih tajuk sendiri untuk projek kajian mereka
berbanding aspek-aspek yang lain.
4.3 Bilik Kemudahan ICT
4.3.1 Memiliki Bilik Khas
Carta 4.6: Bilik Khas
Dapatan kajian menunjukkan bahawa seramai 103 orang dari sekolah bestari luar bandar
menyatakan sekolah mereka mempunyai bilik komputer. Manakala 164 orang guru lagi pula
51
2009 @ MDeC
menyatakan sekolah mereka mempunyai bilik komputer dan Pusat Akses. Seterusnya
seramai 37 orang guru pula menyatakan mereka mempunyai kemudahan bilik komputer dan
bilik khas seperti bilik APD, bilik bestari dan sebagainya. Akhir sekali seramai 30 orang guru
pula menyatakan bahawa sekolah mereka mempunyai bilik komputer, Pusat Akses dan bilik
khas.
4.3.2 Capaian Internet
Carta 4.7: Capaian Internet
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kebanyakan (seramai 323 orang) daripada guru
sekolah bestari luar bandar menyatakan bahawa komputer yang dinayatakan dalam bilik
mempunyai capaian Internet. Manakala hanya 11 orang guru sahaja yang menyatakan
bahawa tiada capaian Internet.
4.3.2 Bilangan Komputer di Makmal Komputer
Carta 4.8: Bilangan Komputer
Dari Carta 4.8 di atas, menunjukkan bahawa seramai 135 orang guru menyatakan bahawa
sekolah mereka mempunyai bilangan komputer antara 11 hingga 20 buah. Manakala
52
2009 @ MDeC
seramai 87 orang guru pula menyatakan bahawa sekolah mereka mempunyai sebanyak 21
hingga 30 buah komputer. Seterusnya seramai 25 orang guru lagi menyatakan bahawa
sekolah mereke mempunyai bilangan komputer diantara 31 hingga 40 buah komputer. Akhir
sekali seramai 87 orang guru pula menyatakan bahawa sekolah mereka mempunyai lebih
daripada 40 buah komputer.
4.3.4 Kekerapan Melakukan Pengajaran dalam Makmal Komputer
Jadual 4.4: Kekerapan Mengajar di Makmal
Kekerapan Bilangan Peratus
Setiap hari 6 1.8
Setiap minggu 93 27.8
Setiap bulan 78 23.4
Kurang daripada sekali dalam 87 26.0

sebulan
Tidak pernah 70 21.0
Dapatan kajian menunjukkan bahawa hanya seramai 6 orang guru sahaja yang melakukan
pengajaran dalam makmal pada sekurang-kurangnya sekali pada setiap hari. Manakala 93
orang guru lagi mengajar dalam makmal sekurang-kurangnya sekali pada setiap minggu.
Seterusnya seramai 78 orang lagi menggunakan makmal sekurang-kurangnya sekali pada
setiap bulan. Sementara itu seramai 87 orang guru pula mengakui menggunakan makmal
komputer kurang daripada sekali dalam sebulan. Namun demikian 70 orang dari sekolah
bestari luar bandar tidak pernah menggunakan makmal komputer untuk mengajar.
4.3.5 Kekerapan Menggunakan EduWebTV
Carta 4.9: Kekerapan Guna EduWebTV
53
2009 @ MDeC
Dapatan kajian menunjukkan bahawa seramai 9 orang guru sekolah bestrai luar bandar
menggunakan EduWebTV setiap minggu. 48 orang guru lagi menggunakan EduWebTV
setiap bulan. Manakala seramai 134 orang guru pula menggunakan EduWebTV kurang
daripada sekali dalam sebulan. Sementara itu seramai 143 orang guru pula mengakui
bahawa mereka tidak pernah gunakan EduWebTV dalam pengajaran.
4.3.6 Murid Menggunakan Komputer Sendiri
Carta 4.10: Murid Guna Komputer Sendiri
Dapatan kajian menunjukkan bahawa seramai 248 orang guru sekolah bestari luar bandar
menyatakan bahawa murid mereka menggunakan komputer sendiri untuk membuat kerja
sekolah. Manakala seramai 86 orang guru lagi menyatakan bahawa murid mereka tidak
menggunakan komputer sendiri untuk membuat kerja sekolah.
4.4 Pandangan Guru terhadap Penggunan ICT oleh Murid.
Carta 4.11: Skor Min Pandangan Guru Terhadap Murid
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua guru sekolah bestari luar bandar sangat
setuju bahawa penggunaan ICT boleh meningkatkan motivasi, minat untuk berinteraksi,
penglibatan, minat untuk terus belajar dan pencapaian murid. Malah para guru juga sangat
bersetuju bahawa penggunaan ICT dalam p&p berjaya meningkatkan pengajaran
berpusatkan murid.
GURU PENYELARAS BESTARI
Dapatan Kajian
5.1 Latar Belakang GPB
Seramai 15 orang Guru Penyelaras Bestari (GPB) telah memberikan maklum balas
terhadap soal selidik yang dikemukakan. Berikut adalah dapatan taburan latar belakang
54
2009 @ MDeC
guru penyeleras bestari bagi semua sekolah tersebut.
5.1.1 Pengkhususan ICT/Multimedia
Rajah 5.1: Pengkhususan GPB
Dapatan menunjukkan bahawa hanya seramai 3 orang daripada jumlah 15 orang Guru
Penyelaras Bestari yang berpengkhususan ICT iaitu SMK (F) Besout, SMK Sematan dan
SMK Megat Dewa. Sebaliknya 12 orang daripada Guru Penyelaras Bestari sekolah luar
bandar didapati bukan pengkhususan ICT. Kumpulan Guru Penyeleras Bestari bukan
pengkhususan ICT ini sebenarnya merupakan mereka yang berpengkhususan dalm Bahasa
Inggeris (dua orang), Pendidikan Islam (dua orang), Pendidikan Muzik (seorang), dan
Pengajian Melayu (seorang). Manakala baki 6 orang Guru Penyelaras Bestari tidak
memberikan maklumat berkaitan. Dapatan ini menggambarkan bahawa kebanyakan GPB
(12 orang) mempunyai kemahiran tambahan ICT (contohnya kemahiran menguruskan
sistem dan rangkaian) yang agak kurang semasa dilantik sebagai GPB di sekolah mereka.
Walau bagaimanapun, kesemua mereka mempunyai kemahiran asas mengenai aplikasi
penggunaan ICT.
5.1.2 Mengikuti kursus ICT dalam tahun semasa
Rajah 5.2: Pernah Mengikuti Kursus ICT/Multimedia
Dapatan kajian menunjukkan bahawa tiada semua Guru Penyelaras Bestari sekolah luar
bandar yang pernah mengikuti kursus ICT dalam tahun semasa. Sehubungan dengan itu
hanya 12 orang (80 %) daripada 15 orang Guru Penyelaras Bestari sahaja yang pernah
mengikuti kursus berkaitan ICT. Manakala 3 orang (20%) lagi memberi jawapan bahawa
mereka tidak pernah mengikuti kursus ICT iaitu Guru Penyelaras Bestari bagi SK Pulau
Sebang, SK Cherok Paloh, dan SMK Sematan.
5.2 Kompetensi GPB
5.2.1 Tahap Pengetahuan/Kemahiran ICT (Kompetensi) GPB
Sebanyak 14 item berkaitan dengan lima domain pengetahuan/kemahiran ICT (sila lihat
Rajah 5.3) dikalangan GPB telah dikemukakan dan dapatannya dipaparkan dalam Jadual
5.3 di bawah.
55
2009 @ MDeC
Rajah 5.3: Komponen Kompetensi Guru Penyelaras Bestari
Jadual 5.1: Skor Min Item berkaitan tahap Pengetahuan/Kemahiran ICT GPB
secara keseluruhan
Item Skor
Min
1. Menggunakan terminologi yang tepat berkaitan 5.07

ICT.
2. Mengemaskini pengetahuan terkini tentang ICT. 5.33
3. Meningkatkan kemahiran terkini tentang ICT. 5.27
4 Boleh merekabentuk pelbagai aktiviti pembelajaran 5.47

dengan mengintegrasi teknologi
5 Boleh menggunakan dapatan kajian terkini tentang 5.27

pengajaran dan pembelajaran dengan teknologi
apabila merancang pengajaran.
56
2009 @ MDeC
6 Mengurus sistem dan rangkaian. 4.33
7 Mengurus infrastruktur ICT
a. Makmal komputer 5.33
b. Pusat Akses (hanya 8 buah sekolah ada ) 5.32
c. Rangkaian 4.60
d. Peralatan Komputer 5.40
8 Merekabentuk laman web sekolah. 4.53
9 Menyelenggara peralatan ICT. 5.00
10 Menyelenggara laman web sekolah 4.53
11 Menggunakan aplikasi ICT (EMIS,SMM,WSMS,ISIS 4.87

atau e-SPKB)
12 Menggunakan peralatan ICT dalam penyediaan 6.13

. bahan pengajaran
13 Menggunakan peralatan ICT dalam pengurusan 5.93

sekolah
15 Membimbing warga sekolah dalam penggunaan ICT 5.93

. di sekolah
Dapatan kajian menunjukkan bahawa Guru Penyelaras Bestari mempunyai kemahiran ICT
yang tertinggi dalam menggunakan peralatan ICT dalam menyediakan bahan pengajaran.
57
2009 @ MDeC
Dapatan ini menunjukkan bahawa GPB mempunyai potensi untuk menjadi pembimbing
berkesan kepada guru-guru. Ini diikuti pula dengan pengetahuan/kemahiran ICT berkaitan
dengan penggunaan peralatan ICT dalam pengurusan sekolah serta membimbing warga
sekolah dalam penggunaan ICT. Namun demikian kemahiran ICT berkaitan dengan
mengurus sistem dan rangkaian, mereka bentuk laman web sekolah, menyelenggara laman
web sekolah, dan menggunakan aplikasi ICT masih lagi pada tahap yang sederhana
sahaja.
Sementara itu bagi aspek mengurus infrastruktur ICT pula, dapatan kajian menunjukkan
bahawa Guru Penyelaras Bestari mempunyai tahap pengetahuan/kemahiran yang tinggi
bagi maklmal komputer, Pusat Akses dan peralatan komputer. Namun demikian dalam
aspek mengurus infrastruktur ICT, dapatan menunjukkan bahawa Guru Penyelaras Bestari
mempunyai pengetahuan/kemahiran pada tahap yang sederhana sahaja bagi mengurus
rangkaian.
Selain daripada itu dapatan kajian juga menunjukkan bahawa Guru Penyelaras Bestari
mempunyai tahap kemahiran yang tinggi dalam menggunakan terminologi yang tepat
berkaitan ICT, mengemas kini pengetahuan terkini tentang ICT, meningkatkan kemahiran
terkini tentang ICT, merekabentuk pelbagai aktiviti pembelajaran dengan mengintegrasi
teknologi, dan menggunakan dapatan kajian terkini tentang pengajaran dan pembelajaran
dengan teknologi apabila merancang pengajaran.
Walau bagaimanapun, kesemua GPB menunjukkan kelemahan dalam aspek pengurusan

sistem & rangkaian dan kemahiran menguruskan Learning Management System (LMS).
Kedua-dua kemahiran ini adalah penting kerana sistem dan rangkaian adalah nadi kepada
kesemua aplikasi secara talian seperti sistem maklumat murid, ko-kurikulum dan sistem
aplikasi pentadbiran sekolah (contohnya Sistem Maklumat Murid - SMM). Kemudahan
Internet juga agak penting kerana kemudahan ini membolehkan guru boleh mencari sumber
rujukan untuk pembinaan bahan pengajaran yang baru dan sebagai alat komunikasi
(contohnya emel). Begitu juga dengan kemahiran menguruskan LMS kerana dengan adanya
sistem ini, perhubungan guru-murid dan pentadbir-guru boleh ditingkatkan walaupun di
bukan waktu sekolah.
5.2.2 Kompetensi GPB Mengikut Sekolah
Kesemua GPB juga diukur akan kompetensi mereka memandangkan peranan dan
sumbangan mereka ke atas kejayaan pembestarian sekolah seperti ditunjukkan di dalam
Jadual dan Rajah 5.4 di bawah.
Rajah 5.4: Kompetensi GPB mengikut sekolah
58
2009 @ MDeC
Rajah 5.4 di atas menunjukkan bahawa Guru Penyelaras Bestari dari SJKT Vageesar, Kuala
Selangor mempunyai kompetensi yang tertinggi (6.69) dan diikuti oleh GPB dari SMK
Ampang Pecah dan GPB dari SMK (F) Besout (6.46). Analisis daripada Kajian kualitatif (sila
rujuk Bab 7) menunjukkan GPB dari SMK Ampang Pecah, Kuala Kubu Bahru dan GPB dari
SJKT Vageesar mempunyai minat yang agak tinggi dalam mengurus dan menyelenggara
perkakasan/peralatan ICT dan sistem dan rangkaian. Manakala GPB dari SMK (F) Besout
berlatarbelakangkan ICT dalam pengkhususan pengajian di peringkat Ijazah pertama.
PENTADBIR
6.1 Penggunaan Teknologi dalam Pengurusan dan Pentadbiran
6.1.1 Kursus ICT
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua 15 orang pentadbir sekolah bestari

luar bandar telah menyatakan bahawa mereka telah mengikuti kursus ICT. Ini
menunjukkan bahawa mereka telah mempunyai sekurang-kurangnya asas
pengetahuan dan kemahiran menggunakan ICT dalam pengurusan dan dalam p&p.
Kursus ICT yang pernah dihadiri
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kursus ICT yang sering dihadiri oleh
pentadbir sekolah bestari ialah kursus yang dianjurkan oleh pihak KPM dan juga
kursus dalaman yang dikendalikan oleh guru penyelaras bestari. Namun demikian
terdapat juga pentadbir sekolah bestari yang pernah menghadiri kursus ICT atas
inisiatif sendiri (3 orang pentadbir menyatakan perkara ini iaitu pentadbir dari SK
Peserai, SMKA Muhamad Ali Ranau, dan SMK Megat Dewa)
6.1.2 Kekerapan menggunakan peralatan ICT berikut sejak berkursus
59
2009 @ MDeC
Jadual 6.1: Kekerapan menggunakan peralatan ICT
Lebi 4 10 1- Ti Tidak
h drp kali 3 da diteri
10 kali k ma
kali pe
rn
ah
(a) Perkakasan komputer yang dibekalkan 11 2 - - 2

melalui program sekolah bestari luar bandar ini (73.3%) (13.3%) (13.3%)
(b) Peralatan komputer yang dibekalkan, 12 3 - -

contohnya LCD, pengimbas, pencetak, dll) (80.0%) (20.0%)
(c) Perisian aplikasi yang dibekalkan (MS Word, 13 2 - - -

MS Excel, MS PowerPoint dan MS Access) (86.7 %) (13.3 %)
(d) Kemudahan Internet yang dibekalkan 11 3 1 - -

(73.3 %) (20.0%) (6.7 %)
(e) Kemudahan komunikasi elektronik 8 6 1 - -

(53.3%) (40.0%) (6.7%)
(f) Sistem Pengurusan Sekolah yang dibekalkan, 8 5 2 - -

(contohnya EMIS, Sistem Maklumat Murid, dsb.) (53.3%) (33.3 %) (13.3 %)
Dapatan kajian menunjukkan bahawa hampir kesemua pentadbir sekolah bestari luar
bandar menggunakan peralatan ICT yang dibekalkan dengan kekerapan sekurang-
kurangnya 4 hingga 10 kali. Sementara itu bagi kekerapan penggunaan Internet dan
kemudahan komunikasi elektronik yang dibekalkan pula, hanya pentadbir SK Peserai
sahaja menggunakannya dengan kekerapan yang minima iaitu 1 hingga 3 kali berbanding
pentadbir sekolah bestari yang lain. Sementara itu, terdapat dua orang pentadbir sekolah
bestari luar bandar (SK Jambu Lawar dan SMKA Muhamad Ali Ranau) yang hanya
menggunakan 1 hingga 3 sistem pengurusan sekolah yang dibekalkan berbanding rakan
mereka yang lain.
6.1.4 Kekerapan Melawat Laman Web Pendidikan
Carta 6.1: Kekerapan Melawat Laman Web
60
2009 @ MDeC
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kebanyakan (iaitu seramai 10 orang) daripada

pentadbir sekolah bestari luar bandar melawat laman web pendidikan lebih daripada 10 kali.
Manakala 3 orang lain pula menyatakan bahawa mereka melawat laman web pendidikan
diantara 4 hingga 10 kali. Sementara itu 2 orang pentadbir daripada sekolah bestari (SK
Pulau Sebang dan SMKA Muhamad Ali Ranau) pula menyatakan hanya 1 hingga 3 kali
sahaja pernah melawat laman web pendidikan. Dapatan ini menunjukkan pentadbir
mempunyai sikap untuk menguasai ilmu dan pengetahuan terkini mengenai teknologi ICT
khususnya berkaitan dengan teknologi untuk pendidikan.
6.2 Implimentasi Pengurusan Berbantukan Komputer
Carta 6.2: Kekerapan Implimentasi
Dapatan kajian menunjukkan bahawa hampir kesemua iaitu 14 orang daripada pentadbir
sekolah bestari luar bandar pernah mengiplimentasikan pengurusan berbantukan komputer
kecuali seorang sahaja (SK (F) Palong 14) yang belum berbuat demikian. Namun demikian
beliau bercadang mengimplimentasikannya dalam masa yang terdekat.
6.2.1 Kekerapan Guru Mengintegrasi ICT
Carta 6.3: Kekerapan Guru Menggunakan ICT
Dapatan kajian menunjukkan bahawa seramai 5 orang pentadbir (SK Peserai, SK (F)
Palong 14, SMKA Muhamad Ali Ranau, SMK Sematan, dan SMK Ampang Pecah)
menggalakkan guru mengintegrasi ICT dalam pengajaran setiap hari. Manakala 6 enam
pentadbir pula berbuat demikian seminggu sekali. Seterusnya 2 orang pentadbir (SK Tok
61
2009 @ MDeC
Randok dan SMK (F) Besout) pula menggalakkan guru mengintegrasi ICT sebulan sekali.
Namun demikian dapatan kajian juga menunjukkan seramai 2 orang pentadbir iaitu dari
sekolah (SMK Megat Dewa dan SK Tasik Chini) hanya menggalakan guru menggunakan
ICT dalam pengajaran beberapa kali dalam 3 bulan. Dapatan ini menunjukkan bahawa
pentadbir sentiasa berada di tahap sedia memberi galakkan kepada guru di bawah
penyeliaan mereka untuk mengintegrasi teknologi dalam pengurusan dan p&p.
6.2.2 Penggunaan Teknologi Bersama Guru
Carta 6.4: Penggunaan Teknologi Bersama Guru
Dari aspek penggunaan teknologi dalam pelbagai bentuk terkini, kajian menunjukkan
bahawa seramai 12 orang pentadbir sekolah bestari luar bandar mengaku pernah
menggunakannya bersama guru. Manakala tiga daripada pentadbir sekolah bestari luar
bandar (SK Pulau Sebang, SK Tasik Chini dan SK Arau) pula menyatakan bahawa mereka
tidak pernah menggunakannya bersama guru.
6.2.3 Kekerapan Melakukan Perubahan Integrasi ICT
Jadual 6.2: Kekerapan Melakukan Perubahan Integrasi ICT
Lebi 11 1 - 10 Tida Tidak

h drp 25 kali kali k diteri
25 pern ma
kali ah
62
2009 @ MDeC
(i) Mengakses Internet dalam membantu 3 3 7 2

dan mencadangkan kepada guru cara (20.0%) (20.0%) (46.7%) (13.3%) -
untuk membangunkan bahan pengajaran
atau aktiviti pengajaran
11 4
(j) Menggunakan perisian komputer (73.3%) (26.7%) - -
untuk kerja-kerja pentadbiran dan -
pengurusan
(k) Menyampaikan sesuatu maklumat 6 4 5 -

kepada guru dengan menggunakan (40.0%) (26.7%) (33.3%) -
teknologi elektronik
(l) Menyampaikan sesuatu maklumat 2 1 10 2

kepada ibubapa/waris murid/pelajar (13.3%) (6.7%) (66.7%) (13.3%)
dengan menggunakan teknologi
elektronik
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua pentadbir sekolah bestari luar bandar
melakukan perubahan pengurusan pengintegrasian ICT sekurang-kurangnya 1 hingga 10
dalam tahun semasa. Dalam hal ini, para pentadbir sekolah bestari luar bandar lebih kerap
menggunakan perisian komputer untuk kerja-kerja pentadbiran dan pengurusan berbanding
aspek-aspek yang lain. Sebaliknya bagi aspek mengakses Internet dalam membantu dan
mencadangkan kepada guru cara untuk membangun bahan p&p serta menyampaikan
maklumat kepada waris/ibu bapa menggunakan ICT pula terdapat 2 orang pentadbir (SK
Pulau Sebang dan SK Arau) menyatakan tidak pernah.
Dapatan ini membuktikan bahawa pembudayaan penggunaan ICT telah berlaku lebih awal
di kalangan pentadbir sekolah, khususnya dalam amalan pengurusan mereka.
6.2.3 Bilangan Komputer Untuk Pentadbiran dan Pengurusan Sekolah
Carta 6.5: Bilangan Komputer Pentadbiran Sekolah
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua 15 buah sekolah bestari luar bandar
menggunakan komputer dalam pentadbiran dan pengurusan sekolah masing-masing.
Sehubungan dengan itu, sebanyak 2 buah sekolah menggunakan sekurang-kurangnya 1
hingga 2 buah komputer dalam pentadbiran dan pengurusan sekolah. Manakala 6 buah
sekolah lagi menggunakan 3 hingga 4 buah komputer. Akhir sekali sebanyak 7 buah
sekolah bestari menggunakan lebih daripada 5 buah komputer dlam pentabiran dan
pengurusan sekolah. Dapatan ini menunjukkan pentadbir mahukan pentadbiran sekolah
dengan lebih cekap dengan dibantu oleh penggunaan teknologi dalam pengurusan.
6.2.4 Capaian Internet Komputer Pentadbiran Sekolah

63
2009 @ MDeC
Carta 6.6: Capaian Internet
Dapatan kajian menunjukkan bahawa tidak semua komputer yang digunakan untuk kerja-
kerja pentadbiraan dan pengurusan oleh sekolah bestari luar bandar mempunyai capaian
Internet. Terdapat empat buah sekolah (SK Pulau Sebang, SMK Megat Dewa, SK Tasik
Chini dan SK Arau) yang menyatakan bahawa komputer yang digunakan untuk kerja-kerja
pengurusan dan pentadbiran sekolah tidak mempunyai capaian Internet berbanding
sekolah-sekolah lain sekurang-kurangnya beberapa buah komputer mempunyai capaian
Internet. Dapatan ini menggambarkan bahawa pentadbir menitikberatkan penggunaan
aplikasi pengurusan ICT yang dibekalkan kepada pihak sekolah yang memerlukan on-line.
Pastinya Pentadbir juga mempunyai sikap mahu mengurangkan amalan tradisional dalam
pengurusan sekolah.
64
2009 @ MDeC
6.3 Pusat Akses
6.3.1 Bilangan Komputer di Pusat Akses
Carta 6.7: Bilangan Komputer di Pusat Akses
Semasa kajian di buat, hanya 7 buah sekolah daripada 8 buah sekolah bestari yang memiliki
Pusat Akses mempunyai 1 hingga 10 komputer. Manakala hanya sebuah sekolah sahaja
yang mempunyai bilangan komputer di Pusat Akses antara 11 hingga 20 buah komputer.
6.4 Pemantauan Penggunaan ICT
6.5.1 Kekerapan Menilai Guru menggunakan ICT dalam p&p
Carta 6.8: Kekerapan Menilai Guru
Dapatan kajian menunjukkan bahawa kesemua pentadbir sekolah bestari luar bandar
menilai guru menggunakan ICT dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran sekurang-
kurangnya setiap kali sebulan. Namun demikian seorang pentadbir (SJKC Mah Hua) menilai
guru menggunakan ICT dalam p&p setiap hari. Dapatan ini dengan jelas menunjukkan
bahawa Pentadbir mahu memastikan guru menggunakan ICT dalam p&p mereka dengan
memberikan galakkan dan bimbingan jika perlu.
6.5.2 Kekerapan menilai Guru Menggunakan EduWebTV
Carta 6.9: Kekerapan Menilai Guru Guna EduWebTV
Dapatan kajian menunjukkan bahawa seramai 4 orang pentadbir sekolah (SK Tasik Chini,
SMKA Muhamad Ali Ranau, SK Tok Randok, dan SMK Megat Dewa) menyatakan bahawa
mereka tidak pernah menilai guru menggunakan EduWebTV dalam aktiviti pengajaran dan
pembelajaran. Manakala 8orang lagi pula menilai guru menggunakan EduWebTV sebulan
sekali. Manakala 3 orang pentadbir sekolah (SK Pulau Sebang, SK (F) Palong 14, dan SMK
Ampang Pecah) menilai guru menggunakan EduWebTV dalam p&p setiap minggu. Dapatan
65
2009 @ MDeC
ini jelas menunjukkan bahawa teknologi EduWebTV masih tidak popular di kalangan
Pentadbir dan juga guru-guru di sekolah.
6.5.3 Guru Menggunakan Komputer Sendiri
Carta 6.10: Guru Guna Komputer Sendiri
Dapatan kajian menunjukkan bahawa sebanyak 13 buah sekolah bestari luar bandar
menyatakan bahawa guru mereka menggunakan komputer sendiri untuk membuat kerja
sekolah. Manakala 2 buah sekolah bestari (SK Tasik Chini dan SK Jambu Lawar) sahaja
yang menyatakan bahawa guru mereka tidak menggunakan komputer sendiri untuk
membuat kerja. Dapatan ini menunjukkan bahawa guru di sekolah amat prihatin dengan
kepentingan menggunakan ICT dalam tugasan seharian mereka dan sanggup
menggunakan komputer sendiri.
6.5.4 Penyediaan Komputer Khas.
Carta 6.11: Penyediaan Komputer Khas
Dapatan kajian menunjukkan bahawa hampir kesemua pentadbir sekolah bestari (14 orang
daripada 15 orang) menyediakan komputer khas untuk guru membuat kerja-kerja
pengajaran dan pembelajaran. Sebaliknya hanya sebuah sekolah (SMK Megat Dewa)
sahaja yang tidak menyediakan kemudahan ini. Ini juga menunjukkan bahawa Pentadbir
cuba memberikan peluang kepada guru-guru untuk menggunakan kemudahan ICT yang
disediakan oleh pihak sekolah bagi membantu guru menjalankan tugasan mereka di
sekolah.
6.6 Pandangan Pentadbir terhadap Penggunan ICT oleh Guru.
Carta 6.12: Skor Min Pandangan Pentadbir Terhadap Guru
66
2009 @ MDeC
BAB 4
KUALITATIF
67
2009 @ MDeC
(FOCUSED GROUP)
68
2009 @ MDeC
BAB 4: KUALITATIF (FOCUSED GROUP)
7.1Pendahuluan
Satu kajian berbentuk kualitatif telah dijalankan ke atas dua buah sekolah terpilih di negeri
Selangor. Sekolah tersebut ialah Sekolah Menengah Kebangsaan Ampang Pecah, Kuala
Kubu Bharu, Selangor dan Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil Vageesar, Kuala Selangor,
Selangor. Kedua-dua buah sekolah dipilih berdasarkan prestasi tertinggi hasil dari kajian
kuantitatif (Repeated Measure Method) iaitu Kajian Impak Program Sekolah Bestari Luar
Bandar 2009 di seluruh Semenanjung, Sabah dan Sarawak.
Tujuan kajian kualitatif ini dijalankan ialah sebagai satu bentuk triangulasi bagi mengesah
dan mengukuhkan hasil dapatan kajian kuantitatif yang telah dilaksanakan selama enam
bulan bermula bulan Mei 2009. Hasil dapatan kajian ini diharap akan dapat membantu
pihak-pihak yang terlibat secara langsung (MDeC dan KPM) dan tidak langsung (PIBG,
individu perseorangan) untuk meneliti, merancang dan mengimplementasikan program
pembestarian sekolah secara menyeluruh pada masa hadapan.
7.2 Sampel
Dalam kajian ini, dua buah sekolah iaitu sebuah sekolah menengah dan sebuah sekolah
rendah telah dipilih sebagai sampel. Kedua-dua sekolah ini dipilih berdasarkan skor
peningkatan iaitu skor min peningkatan yang ditunjukkan oleh semua indikator dalam
komponen Murid, Guru dan GPB. Jadual 7.1 di bawah menunjukkan skor peningkatan bagi
semua sekolah bestari luar bandar yang dikaji. Penggunaan Star rating adalah dikira
mengikut standard kategori pencapaian yang digunakan dalam instrumen dan pencapaian
SSQS.
Jadual 7.1: Skor Peningkatan bagi semua sekolah yang dikaji.
Bil. Nama Sekolah Skor Peningkatan
1 SK Pulau Sebang 16.63 (66.52% = ****)
2 SK Cherok Paloh 13.52 (54.08 = ***)
3 SK Tasik Chini 17.81 (71.24 = ****)
4 SK Peserai 17.02 (68.08 = ****)
5 SK (F) Palong 14 17.41 (69.64 = ****)
69
2009 @ MDeC
6 SK Jambu Lawar 16.32 = 65.28 = ****)

7 SMKA Muhamad Ali Ranau 13.48 (53.92 = ***)
8 SJKT Vageesar 19.89 (80.00 = *****)
9 SMK (F) Besout 15.04 (60.08 = ****)
10 SMK Sematan 15.68 (62.72 = ****)
11 SMK Ampang Pecah 18.35 (73.40 = ****)
12 SJKC Mah Hua 16.82 (67.28 = ****)
13 SK Tok Randok 18.08 (72.32 = ****)
14 SMK Megat Dewa 13.80 (55.20 = ***)
15 SK Arau 10.04 = 40.16 = ***)
Dengan menggunakan pendekatan purposive sampling (prestasi tertinggi), sekolah yang

dipilih ialah Sekolah Menengah Kebangsaan Ampang Pecah, Kuala Kubu Bharu,
Selangor. Sekolah ini adalah sebuah sekolah Gred A dalam kategori luar Bandar. Sekolah
mempunyai 64 orang guru dan murid berjumlah 964 orang dari 680 keluarga dari kawasan
berhampiran dan juga dari pekan kecil Rasa. Majoriti penjaga/ibu bapa adalah dari kumpulan
berpendapatan rendah dan lebih kurang 30% sahaja murid mempunyai komputer di rumah.
Sekolah dilengkapi dengan fasiliti ICT.
Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil Vageesar, Kuala Selangor adalah sekolah rendah Gred
A dan mempunyai murid berjumlah 560 orang dari 350 keluarga. Sekolah Tamil dalam
kategori luar bandar ini mempunyai 35 orang guru dan sokongan PIBG yang kukuh. Latar
belakang penjaga/ibu bapa yang mempunyai anak disekolah ini terdiri daripada nelayan,
buruh dan bekerja sendiri yang hanya berpendapatan rendah dan sederhana. Lebih kurang
20% sahaja penjaga/ibu bapa sahaja yang memiliki komputer di rumah. Sekolah ini
mempunyai fasiliti ICT.
Berdasarkan kepada dua sampel yang telah dipilih, pengkaji telah menetapkan empat
kategori responden dari setiap sampel untuk dipilih bagi dijalankan sesi temu bual secara
langsung di lapangan. Kategori tersebut ialah pentadbir, Guru Penyelaras Bestari, guru dan
murid. Pentadbir terdiri dari seorang Pengetua dan seorang Guru Besar. Guru pula terdiri
dari seorang guru Penyelaras Bestari (GPB) sekolah menengah, seorang GPB sekolah
rendah dan seorang guru dari setiap sekolah. Murid pula terdiri dari empat orang murid lelaki
dan perempuan dari setiap buah sekolah. Kesemua responden ini telah memberi kerjasama
sepenuhnya sewaktu sesi temubual dijalankan.
70
2009 @ MDeC
7.4 Metodologi Kajian
Beberapa kaedah dan teknik telah digunakan oleh pengkaji bagi mengutip data dan sampel
dari dua buah sekolah terpilih. Teknik temubual telah dijalankan ke atas beberapa
responden yang dipilih secara rawak (murid dan guru) di kedua-dua buah sekolah tersebut.
Satu set soalan berbentuk separa berstruktur telah dibina untuk dijadikan panduan sewaktu
sesi temu bual dijalankan. Data dan maklumat direkod dan dianalisis mengikut tema yang
ditetapkan. Hasil analisis tersebut dibincangkan secara mendalam selaras dengan objektif
kajian ini.
Di samping itu, teknik menganalisis dokumen juga dijalankan untuk mendapatkan bukti
terhadap pelaksanaan program pembestarian ini berdasarkan panduan SQSS iaitu
komponen penggunaan ICT, modal insan, aplikasi dan infrastruktur. Semua bukti tersebut
terdapat dalam transkrip temu bual yang telah dijalankan ke atas Pengetua/Guru Besar,
Guru Penyelaras Bestari, guru dan murid sekolah terbabit.
Pengkaji juga telah membuat pemerhatian dan rakaman audio/video serta fotografi bagi
menjelaskan lagi realiti yang berlaku dalam bilik darjah sewaktu guru sedang mengajar
(penggunaan Interactive White Board). Sumber bahan primer ini akan mengesahkan amalan
dan pembudayaan penggunaan ICT berlaku dalam proses pengajaran dan pembelajaran
murid.
7.5 Dapatan Kajian
Hasil dapatan daripada kajian kualitatif ini adalah berdasarkan kepada sesi temu bual, analisis
dokumen, pemerhatian dan rakaman audio/video. Semua data dan maklumat dianalisis
berdasarkan kepada tiga tema utama iaitu kejayaan, halangan dan outlook. Ketiga-tiga
tema tersebut dibentuk berdasarkan kepada Piawaian Kelayakan Sekolah Bestari (SSQS) dan
laporan bulanan oleh Project Monitoring Office.
7.5 Perbincangan
i. Pentadbir
Kedua-dua buah sekolah mempunyai pentadbir yang bermotivasi tinggi dan telah memberi
sokongan padu kepada semua guru bagi menjayakan program pembestarian ini. Pentadbir
telah memainkan peranan sebagai penggerak utama untuk memotivasikan semua guru dan
murid supaya sentiasa berada dalam environmen pembestarian. Contohnya, pengumuman
daripada pihak pentadbir sekolah kepada guru menggunakan emel. Kedua-dua pentadbir ini
mempunyai elemen dan character kepimpinan teknologi yang sangat penting bagi
menjayakan pembestarian di kedua-dua sekolah ini. Mereka sentiasa memikirkan untuk
meningkatkan usaha membudayakan pembestarian sekolah dari semasa ke semasa.
71
2009 @ MDeC
Di samping itu, analisis menunjukkan pihak pentadbir sentiasa mendapat sokongan

berterusan dari pihak luar seperti MDeC dan Jabatan Pelajaran Negeri (JPN) yang amat
proaktif dalam memainkan peranan masing-masing dalam program ini jika dibandingkan
dengan negeri lain (kebetulan kedua dua buah sekolah terbaik ini berada dalam negeri
Selangor). Pihak JPN Selangor telah menjangkaui negeri lain dengan membentuk satu
pasukan pemantauan khas untuk sekolah Bestari negeri ini yang dikenali sebagai Smart
Force dan bergiat aktif dalam merealisasikan program pembestarian ini. Di samping itu,
JPN Selangor juga sangat aktif dalam menjayakan program Pengurusan Pusat Akses
Cemerlang Negeri Selangor dan Pertandingan Pengurusan Makmal Komputer Cemerlang.
Justeru itu, adalah tidak menghairankan kerana semua semua pihak telah bergabung
tenaga dalam usaha ini hingga berjaya melahirkan sekolah menengah dan rendah luar
bandar terbaik.
Peranan PIBG juga amat besar dalam membantu usaha tersebut. PIBG SJKT Vageesar
misalnya sejak dari awal telah membantu sekolah mendapatkan komputer tambahan dari
pihak luar. Keadaan ini telah membantu pihak sekolah dari aspek fasiliti dan moral. Hal ini
membuktikan bahawa wujudnya kerjasama yang erat antara PIBG dan sekolah dan ini boleh
membawa kejayaan kepada pihak sekolah.
Walau bagaimanapun, kedua-dua pentadbir mengakui bahawa terdapat juga

halangan dalam melaksanakan program pembestarian secara lebih berkesan.
Antaranya, bagi SMKAP ialah murid yang tinggal agak jauh dari sekolah dan
terpaksa mengikut jadual bas sekolah. Hal ini membuatkan murid tidak dapat
menggunakan kemudahan komputer yang disediakan selepas waktu sekolah.
Sementara di sekolah rendah pula, kekurangan infrastruktur (makmal dan
perkakasan/peralatan komputer) menyekat peluang murid daripada menggunakan
fasiliti ICT sebanyak yang mungkin.
Dalam konteks outlook program sekolah bestari luar bandar, selain daripada
meningkatkan fasiliti ICT di sekolah masing-masing, pentadbir juga mencadangkan
agar latihan guru amat penting bagi meningkatkan kefahaman, kemahiran dan
pengalaman asalkan tidak menjejaskan proses p&p guru setiap hari. Kemahiran
hands-on dan technology-rich assessement strategies dicadang supaya
diperbanyakkan dan dilatih oleh pakar dari Institut Aminudin Baki (IAB), Institut
Perguruan atau universiti.
ii. Guru Penyelaras Bestari
Kedua-dua guru GPB mempunyai kelebihan yang tersendiri dalam bidang ICT. GPB di
SMKAP memang mempunyai kemahiran tinggi dalam ICT dan amat dedikasi dalam
melaksankan tugas tanpa mengira masa. Autoriti yang diterima dari Pentadbir untuk
72
2009 @ MDeC
menguruskan program pembestarian sekolah ini membuahkan hasil kerana beliau banyak
menggunakan pengalaman dan kreativiti sendiri untuk menjayakan program ini. Usaha
proaktif menubuhkan Briged Cyber dua tahun sebelum sekolah ini dipilih sebagai sekolah
menengah bestari luar bandar telah menghasilkan sebuah kejayaan dalam program ICT di
sekolah ini. Beliau sendiri telah melahirkan satu idea yang pragmatik iaitu membentuk satu
moto bagi mengintegrasikan ICT dalam p&p di SMKAP yang dinamakan Gaya
Pembelajaran Global.
GPB di SJKT Vageesar pula adalah bekas seorang pekerja komputer dengan sebuah kilang
komputer sebelum memasuki Institut Perguruan. Pengalaman dan kemahiran
mengendalikan komputer menjadi asset utama kepada sekolah ini. Minat dan usaha untuk
mengutamakan tugas seharian (walaupun masih mengajar 30 waktu) telah berjaya
membantu sekolah menjadi yang terbaik. Apabila sekolah telah dipilih sebagai sekolah
bestari luar bandar, beliau melupakan hasrat untuk memohon pertukaran balik ke negeri
asal iaitu Pulau Pinang.
Kesimpulannya, faktor minat, motivasi tinggi di samping memiliki kemahiran dan

pengalaman dalam ICT yang kesemuannya dimiliki oleh kedua-dua GPB tersebut
merupakan faktor penyumbang utama dalam usaha pihak sekolah untuk membestarikan
guru dan murid.
Namun masih terdapat beberapa halangan seperti yang diakui oleh GPB. Antaranya ialah
faktor ilmu dalam ICT amat penting untuk dikuasai oleh setiap orang guru. Dengan ilmu
yang mendalam akan menjadikan guru sebagai model kepada murid. Bagi GPB guru
sepatutnya lebih bersedia, berkemahiran dan boleh menguasai ICT khususnya sewaktu
mengajar subjek masing-masing. Di samping itu, pandangan GPB selari dengan pentadbir
bahawa kekurangan infrastruktur terutama bilik darjah dan bilangan komputer di makmal
yang tidak lengkap membantut usaha pembestarian berlaku dengan lebih pantas.
Merujuk kepada harapan GPB (outlook) untuk memotivasikan rakan guru dalam usaha
pembestarian ini, mereka mengharapkan agar GPB itu sendiri hendaklah mempunyai minat,
kemahiran tersendiri dan kreativiti dalam menjalankan tugas. Hanya dengan cara ini mereka
boleh menjadi model dan contoh kepada semua guru di sekolah masing-masing.
iii. Guru
Guru-guru di kedua buah sekolah tersebut mempunyai kelebihan tersendiri kerana

pentadbir masing-masing menjadi pendorong utama dalam usaha membestarikan
sekolah. Usaha berterusan dari Pengetua dan Guru Besar sekolah masing-masing
berjaya memotivasikan kebanyakan guru untuk bersatu tenaga menjayakan program
pembestarian ini. Di samping itu, guru-guru banyak dibantu dan dibimbing oleh GPB
73
2009 @ MDeC
yang dedikasi dan sentiasa berfikiran positif. Hasilnya, kebanyakan guru

menggunakan fasiliti ICT dalam proses pengajaran dan pembelajaran walaupun
berhadapan dengan gangguan elektrik dan Internet dari masa ke semasa.
Di samping itu, kerjasama yang erat antara pentadbir, GPB dan semua guru dalam
mewujudkan suasana bekerja dalam satu pasukan dan saling membimbing antara
guru yang mahir dan guru yang kurang mahir memberi sumbangan besar dalam
usaha membestarikan sekolah. Analisis menunjukkan kedua-dua buah sekolah
mempunyai guru-guru yang celik ICT iaitu 80% dan mereka ini peka dengan usaha
pembestarian sekolah. Namun demikian, terdapat lebih kurang 20% guru yang
masih kurang peka dengan usaha pembestarian tersebut. Walau bagaimanapun,
tidak dapat dinafikan bahawa mana-mana institusi atau organisasi tidak dapat lari
dari mempunyai staf yang kurang berminat dengan arus dan perkembangan
teknologi terkini (20%).
Keputusan kajian juga membuktikan guru-guru di kedua buah sekolah tersebut

berjaya membuktikan bahawa mereka mempunyai matlamat yang sama, bekerja
dalam satu pasukan dan proaktif dalam menjalankan tugas seharian. Natijahnya,
mereka berjaya membuktikan hasil usaha mereka dibandingkan dengan 13 sekolah
bestari luar bandar lain di seluruh negara yang mungkin lebih banyak kemudahan
fasiliti ICT.
Memang tidak dapat dinafikan bahawa tidak semua guru bersetuju dengan sebarang
perubahan baru yang boleh menjejaskan status quo seseorang guru dalam
menjalankan tugasnya sehariann tugas sehariannya. Didapati kedua-dua buah
sekolah mempunyai peratus yang agak kecil (lebih kurang 20%) dalam kalangan
guru yang sukar berubah sikap dan tidak ambil peduli dengan usaha pembestarian
sekolah masing-masing. Tetapi bagi GPB di SMKAP, fenomena ini hanya berlaku
pada peringkat awal pelaksanaan sekolah bestari.
Proses pembestarian sekolah pada pandangan guru-guru khususnya dari segi

latihan, perlunya diberi penekanan tentang kemudahan infrastruktur dahulu kerana
jika semua peralatan ICT lengkap dan sedia ada, guru bersedia menggunakan
segala kemudahan tersebut dengan berkesan khususnya dalam proses p&p. Bagi
mereka juga, peranan pihak luar (MDeC dan KPM) perlu lebih membimbing dan
melatih daripada memberi arahan. Dari segi peranan sebagai model sekolah bestari
luar bandar, guru-guru yakin boleh membantu dan berkongsi pengalaman dan
kemahiran dengan rakan-rakan dari sekolah lain.
iv. Murid-murid
Murid di kedua-dua buah sekolah mengakui bahawa mereka memahami konsep

sekolah bestari dan mendapat maklumat dari semasa ke semasa tentang sekolah
74
2009 @ MDeC
bestari dari pentadbir, guru dan rakan dari Briged Bestari. Hal ini menjadikan murid-
murid berfikiran positif dan masing-masing berusaha untuk menimbulkan environmen
sekolah bestari yang sebenar.
Salah satu faktor penting menjadikan kedua buah sekolah ini terkehadapan dari
sekolah lain ialah peranan utama yang dimainkan oleh Briged Bestari masing-
masing. Misalnya, murid-murid SMKAP telah agak lama menubuhkan Kelab Siber
sebelum sekolah mereka dipilih sebagai sekolah bestari luar bandar. Hal ini
membuktikan bahawa mereka memang proaktif dan telah bersedia sejak awal lagi
dalam usaha pembestarian sekolah.
Satu lagi kelebihan dalam kalangan murid di kedua buah sekolah ini ialah budaya
ringan tulang dalam membantu rakan-rakan untuk belajar dan menguasai
kemahiran komputer. Budaya mengajar dan membimbing rakan yang kurang mahir
dalam bidang komputer menjadikan ramai murid bersedia untuk belajar dan
kemudian menguasai kemahiran komputer. Analisis menunjukkan peranan ahli-ahli
Briged Bestari di kedua-dua sekolah ini amat berkesan untuk menarik minat murid-
murid lain mendekati ICT.
Pengalaman menggunakan kemudahan ICT yang disediakan oleh guru dalam kelas
juga memberi impak besar dalam meningkatkan minat dan motivasi murid.
Keputusan kajian menunjukkan murid lebih berminat belajar kerana fasiliti ICT
memudahkan mereka faham dan menarik minat untuk belajar. Pada waktu yang
sama, mereka dapat menggunakan alat inovatif tersebut secara langsung dalam
bilik darjah.
Murid mengakui bahawa antara halangan utama dalam usaha membestarikan

sekolah masing-masing ialah kekurangan kemudahan asas ICT yang ada sekolah.
Mereka akui terpaksa berkongsi fasiliti ICT. Faktor ini menyumbang kepada
melemahkan minat dan usaha untuk murid memahirkan diri dalam bidang komputer
dan ICT.
Merujuk kepada wawasan menjadiakan sekolah mereka sebagai sekolah model,

murid-murid yakin mereka boleh membantu dan membimbing murid sekolah lain jika
diberi peluang. Mereka akui, Briged Bestari mampu melaksanakan tugas untuk
membantu semua pihak berkaitan dalam usaha pembestarian tersebut. Namun,
minat dan kesungguhan yang ditunjukkan oleh murid di kedua-dua buah sekolah
tersebut diharap dapat merealisasikan matlamat kerajaan untuk membestarikan
sekolah luar bandar di negara kita.
7.6 Kesimpulan
Tidak dapat dinafikan bahawa kerjasama semua pihak dalam sesebuah institusi atau
organisasi sama ada pentadbir, GPB, guru dan murid sesebuah sekolah akan menentukan
kejayaan dalam apa jua bidang. Terbukti bahawa kedua-dua buah sekolah di atas telah
menjadi sekolah dan model terbaik dalam program sekolah bestari luar bandar di Malaysia.
Walau bagaimanapun, bagi memantapkan lagi kapasiti sekolah ini, peningkatan fasiliti ICT dan
75
2009 @ MDeC
latihan terkini bagi GPB dan guru-guru yang merangkumi kemahiran mengguna dan ilmu untuk
mengintegrasi ICT dalam meningkatkan kefahaman murid dalam proses p&p serta kemahiran
technology-rich assessement strategies dan higher order thinking skills dilihat amat perlu pada
masa ini. Pada waktu yang sama, peranan yang dimainkan oleh pihak luar institusi atau
organisasi tersebut telah berjaya meningkatkan lagi minat, usaha dan pelaksanaan tugas demi
untuk menjadi yang terbaik dalam kalangan sekolah yang terlibat. Environmen inilah yang
dialami dan dipunyai oleh kedua-dua buah sekolah tersebut.
BAB
5
ISU & CADANGAN
76
2009 @ MDeC
77
2009 @ MDeC
BAB 5: ISU DAN CADANGAN
ISU
8.1 MURID
8.1.1 Luar Bandar
Kesemua sekolah yang dikaji terletak di luar bandar dan 70% daripada ibubapa/waris
adalah berpendapatan rendah. Oleh itu, kemungkinan mereka dapat membeli komputer sendiri
untuk digunakan di rumah adalah agak kecil.
Kebanyakan rumah murid adalah jauh dari sekolah dan mereka terpaksa balik awal ke
rumah. Ini agak mengekang peluang mereka untuk menggunakan komputer di luar waktu
sekolah (contohnya di sebelah petang).
8.2 GURU
8.2.1 Infrastruktur
Hampir dua pertiga guru melaporkan bahawa tidak ada perkakasan komputer yang
cukup untuk digunakan di kelas untuk tujuan pengajaran dan pembelajaran.
8.2.2 Latihan Lanjutan
Penggunaan ICT di tahap inovatif (higher order thinking skill) (Taxsonomy Bloom,
1965). Kebanyakan guru yang ditanya mahukan kemahiran ini kerana mereka hanya
mengajar menggunakan ICT pada peringkat pengetahuan dan kefahaman tetapi jarang
dan mungkin tidak berkemahiran untuk sampai di peringkat lebih tinggi seperti aplikasi,
analisis, sintesis dan penilaian.
Kebanyakan guru yang ditanya juga (kualitatif) mengatakan kurang berlaku amalan
train the trainers secara formal di sekolah mereka disebabkan jadual dan aktiviti sekolah
yang amat sibuk. Isu ini menyebabkan guru yang dilatih oleh pihak KPM tidak dapat
menyampaikannya kepada guru-guru lain di sekolah secara formal.
78
2009 @ MDeC
8.2.3 Motivasi
Sikap sebahagian guru (lebih kurang 30%) yang menganggap program di sekolah
terlalu banyak (over load)
8.3 GURU PENYELARAS BESTARI (GPB)
8.3.1 Latihan Lanjutan
Kesemua GPB memerlukan latihan lanjutan mengenai kemahiran Pengurusan Sistem

dan Rangkaian.
Kesemua GPB juga mahukan kemahiran menguruskan Learning Management System

(LMS). Dengan adanya kemahiran ini, LMS dapat diwujud dan diselenggarakan di
sekolah. Ini boleh meningkatkan perhubungan antara guru-murid dan guru-pentadbir
dapat ditingkatkan walaupun di luar waktu kelas.
8.3.1 Kesatuan GPB
Setakat ini (kecuali Selangor) tidak ada satu kesatuan/pasukan GPB bagi semua
sekolah bestari luar bandar. Oleh itu, seseorang GPB hanya akan berhubung secara
bersendirian jika mahukan bantuan dari GPB yang lain.
8.4 PENTADBIR
8.4.1 Pengetahuan dan Konsep Sekolah Bestari
Ramai Guru Sandaran Tidak Terlatih (GSTT) & guru berkemahiran ICT bertukar di
pertengahan dan di hujung tahun menyebabkan proses asimilasi pengetahuan dan konsep
sekolah bestari sukar dikekalkan di sekolah.
Terdapat juga Pengetua yang memahami pengetahuan dan konsep sekolah bestari ini
ditukarkan dan digantikan dengan pengetua yang baru dari sekolah bukan sekolah bestari.
Penggunaan fasiliti ICT di kalangan murid-murid masih kurang
CADANGAN
79
2009 @ MDeC
8.5 MURID
Penggunaan makmal di luar waktu sekolah adalah satu kaedah untuk meningkatkan
kemahiran ICT Tambahan di kalangan murid. Ini juga selaras dengan standard SSQS di
komponen Modal Insan- Indikator 19.
8.6 GURU
Latihan lanjutan bagi meningkatkan kemahiran Higher order thinking skilsl (Bloom
Taxonomy, 1965) perlu diberi kepada guru-guru di sekolah bestari luar bandar. Ini
selaras dengan standard SSQS (Utilization Indikator 13).
Latihan lanjutan juga diperlukan oleh guru untuk meningkatkan kemahiran Technology
rich assessment strategies (non-pencil & paper tetapi menggunakan ICT untuk
menghasilkan tugasan murid berbentuk folio, project, simulation, interaksi murid
menggunakan ICT dan sebagainya). Ini juga bersesuaian dengan standard SSQS -
Komponen Aplikasi Indikator 5).
Guru dan murid perlu lebih banyak menggunakan ICT sebagai medium berkomunikasi
dan menyampaikan maklumat kepada rakan-rakan guru dan murid. Ini selaras dengan
SSQS (Komponen Aplikasi Indikator 7)
Perlu kerap memberi peluang kepada murid mengintegrasikan ICT dalam p&p. Ini juga
selaras dengan standard SSQS di mana penggunaan pada kekerapan sekali seminggu
38.6% = 2*), persembahan pelajar menggunakan ICT (10.8% = 1*), peluang pelajar
buat kajian dengan guna ICT (16.5% = 1*). (Komponen Utilization Indikator 12-15).
EduWebTV perlu digunakan dengan lebih meluas oleh guru. Dapatan menunjukkan
bahawa hanya 134 orang guru menggunakan kemudahan ini pada kekerapan kurang
sekali dalam sebulan = 4.3% (1*) . (Komponen Utilization Indikator 7)
Integrasi ICT dalam p&p seharusnya tidak tertumpu kepada mata pelajaran PPSMI
sahaja tetapi kepada mata pelajaran lain. Ini selaras dengan standard SSQS
(Komponen Utilization Indikator 5)
8.7 GPB
80
2009 @ MDeC
Latihan Lanjutan perlulah diberikan kepada GPB bagi meningkatkankemahiran

Pengurusan Sistem dan Rangkaian bagi memastikan sistem rangkaian dan Internet di
sekolah lebih realible. Ini juga selaras dengan standard SSQS (Komponen Utilization
Indikator 16 dan komponen Human Capital Indikator 14).
GPB juga perlu ditingkatkan kemahiran mereka dalam menguruskan Learning

Management System (LMS). Kemahiran ini sudah tentu akan dapat membantu
mewujudkan LMS di sekolah dan dengan itu perhubungan antara guru-murid dan guru-
pentadbir dapat ditingkatkan walaupun di luar waktu kelas (SSQS - komponen
Utilization SSQS Indikator 12 & 14)
Satu task-force team bagi semua GPB sekolah bestari luar bandar perlu ditubuhkan dan
diselia oleh JPN (contohnya, JPN Selangor)
Pemilihan GPB mestilah tepat dengan mengambil kira minat dan talent untuk
dikembangkan. Dapatan menunjukkan hanya 3 orang GPB sahaja berkelulusan ICT di
peringkat Ijazah pertama.
Peranan GPB perlulah diperluaskan lagi iaitu sebagai pakar rujuk, pembimbing guru
dan murid. Ini akan mempercepatkan lagi proses membudayakan penggunaan ICT di
sekolah. Ini juga selaras dengan standard SSQS (Human Capital Indikator 14)
Peranan GPB bukan sahaja memikul tugas & tanggungjawab pembestarian sekolah
tetapi pengiktirafan haruslah diberi memandangkan beban tugasn dan tanggungjawab
yang harus dipikul.
8.8 PENTADBIR
Kursus Change Management perlu diadakan untuk Pentabdir bagi meningkatkan

Perubahan sikap, komitmen dan kepimpinan Pentadbir (kepimpinan berteknologi),
GPB dan guru. Ia juga boleh meningkatkan Motivasi dan readiness guru dan ini akan
memberi kesan kepada murid terutama pada proses pengajaran dan pembelajaran di
kelas dimana pengintegrasian ICT dalam pengurusan dan p&p akan secara langsung
dapat ditingkatkan.
Pihak KPM seharusnya memastikan semua pentadbir mempunyai visi dan misi serta
pelan strategik dalam pengintegrasian ICT dalam pengurusan sekolah dan juga
dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
81
2009 @ MDeC
BAB 6
KESIMPULAN
82
2009 @ MDeC
BAB 6: KESIMPULAN
Adalah terbukti bahawa program sekolah bestari luar bandar telah memberikan banyak
kesan impak yang baik dan berguna walaupun program ini baru dilaksanakan kurang
daripada satu tahun. Faktor kepelbagaian jenis sekolah dan dengan mengambil kira faktor
lokasi sekolah iaitu luar bandar, kesan impak yang baik ke atas kesemua 4 komponen
manusiawi ini boleh dibanggakan. Pastinya kesemua 15 sekolah luar bandar ini boleh
dijadikan sekolah penanda aras bagi sekolah luar bandar yang lain apabila program
pembestarian 10,000 sekolah di seluruh negara dilancarkan nanti.
Walau bagaimanapun, masih terdapat ruang yang boleh dimantapkan lagi. Dalam
perlaksanaan penanda aras sekolah bestari luar bandar, kajian ini mendapati cabaran paling
besar sekolah adalah kurang motivasi daripada sebilangan guru (20-30%). Pastinya cabaran
ini boleh ditangani dengan menyediakan pelan tindakan yang menyeluruh dari segi sistem
pelaksanaan program ini di mana semua guru pasti akan terlibat secara langsung. Untuk itu,
penyelidik merasakan GPB boleh memainkan peranan sebagai resource person kepada
guru yang dikira kurang bermotivasi ini akan diberikan sokongan, bimbingan, sumber
rujukan dan latihan berterusan kerana inilah strategi utama yang boleh mengurangkan
secara drastik bilangan guru yang kurang bermotivasi ini.
Kajian impak ini juga boleh dijadikan satu panduan bagi saling melengkapi dengan panduan
pelaksanaan sekolah bestari iaitu Piawaian Kelayakan Sekolah Bestari (SSQS). Ini akan
membantu sekolah mempercepatkan proses mewujudkan persekitaran pembelajaran yang
kondusif, mengitegrasi teknologi dalam pengajaran dan pembelajaran, membudayakan
pengurusan cekap dan boleh meningkatkan produktiviti dan melahirkan murid yang kreatif
dan interaktif.
Pastinya, kerjasama semua pihak dalam sesebuah institusi atau organisasi sama ada
pentadbir, GPB, guru dan murid sesebuah sekolah akan menentukan kejayaan dalam apa
jua bidang. Terbukti bahawa kedua-dua buah sekolah di atas telah menjadi sekolah dan
model terbaik dalam program sekolah bestari luar bandar di Malaysia. Walau
bagaimanapun, bagi memantapkan lagi kapasiti sekolah ini, peningkatan fasiliti ICT dan
latihan terkini bagi GPB dan guru-guru yang merangkumi kemahiran mengguna dan ilmu
untuk mengintegrasi ICT dalam meningkatkan kefahaman murid dalam proses p&p serta
kemahiran higher order thinking skills dan technology-rich assessement strategies dilihat
amat perlu pada masa ini. Pada waktu yang sama, peranan yang dimainkan oleh pihak luar
institusi atau organisasi tersebut telah berjaya meningkatkan lagi minat, usaha dan
pelaksanaan tugas demi untuk menjadi yang terbaik dalam kalangan sekolah yang terlibat.
Environmen inilah yang dialami dan dipunyai oleh kedua-dua buah sekolah yang telah
mencapai skor peningkatan tertinggi iaitu SJKT Vageesar, Kuala Selangor dan SMK
Ampang Pecah, Kuala Kubu Bahru. Jelas sekali kedua-dua sekolah ini boleh menjadi model
terbaik untuk sekolah rendah dan sekolah menengah.
Pentabir yang mengamalkan corak pentadbiran kepimpinan berteknologi pastinya akan

dapat meningkatkan pembudayaan penggunaan ICT dalam pengajaran dan pembelajaran
dan dalam pengurusan di sekolah selaras dengan semangat dan hasrat sekolah bestari.
Untuk itu, semua pentadbir sekolah seharusnya sudah menukarkan corak pentadbiran
83
2009 @ MDeC
mereka kepada gaya ini bagi memastikan program sekolah bestari ini berjaya.
Satu lagi komponen iaitu Guru Penyelaras Bestari (GPB) merupakan penggerak terpenting
di sesebuah sekolah bestari. Oleh itu, seharusnya kumpulan ini diberikan perhatian yang
lebih oleh pihak MDeC dan KPM bagi memastikan peranan mereka sebagai sumber
rujukan, pembimbing dan penyelenggara sistem dan aplikasi di sekolah sentiasa berada
pada up-to-date.
Penglibatan ICT telah terbukti dapat menghasilkan modal insan yang diperlukan oleh negara
untuk masa akan datang dan dapat meningkatkan motivasi murid, minat untuk belajar dan
penglibatan murid dalam aktiviti p&p. Pastinya dengan adanya program sekolah bestari ini,
pontensi untuk mengembangkan kepada peringkat meningkatkan pencapaian perlulah
dimantapkan lagi kerana ini tidak diukur dalam SSQS.
Rujukan:
Graham, C., Cagiltay, K., Lim, B. Craner, J. and Duffy, T.M. (2001) Seven Principles of
Effective Teaching: A Practical Lens for Evaluating Online Courses. The Technology Source,
March/April 2001. Available online at http://ts.mivu.org/default.asp?show=article&id=839
Bloom, B. S. & Krathwohl, D. R. (1965) Taxonomy of educational objectives: the classification of

educational goals, Vol. 1, Longmans, Green.
Stufflebeam, D.L. (2000). The CIPP model for evaluation. In D.L. Stufflebeam, G. F. Madaus, & T.
Kellaghan, (Eds.), Evaluation models (2nd ed.). (Chapter 16). Boston: Kluwer Academic Publishers.
Cummings, M. M. (1999) The effects of attitudes and self-efficacy on the level of technology
integration (LOTI) in student-developed lessons, University of Memphis.
Wilson, S. R. (1991). Workshop on Design of Longitudinal Studies and Analysis of Repeated

Measures Data, Centre for Mathematics and its Applications, Australian National University.
84
2009 @ MDeC
Appendix a
FOTOGRAF :
SMK AMPANG PECAH
85
2009 @ MDeC
APPENDIX A : SMK AMPANG PECAH
86
2009 @ MDeC
Appendix B
FOTOGRAF :
SJKT VAGEESAR
87
2009 @ MDeC
APPENDIX B : SJKT VAGEESAR
88
2009 @ MDeC
Appendix C
NAMA SEKOLAH
89
2009 @ MDeC
APPENDIX C (NAMA SEKOLAH)

Bil Nama Sekolah Kategori
1. SK Pulau Sebang Sekolah Kebangsaan (Melaka)
2. SK Cherok Paloh Sekolah Kebangsaan (Pahang)
3. SK Tasik Chini Sekolah Orang Asli (Pahang)
4. SK Peserai Sekolah Kebangsaan (Johor)
5. SK (F) Palong 14 Sekolah Rendah-Felda (Negeri Sembilan)
6. SK Jambu Lawar Sekolah Kebangsaan (Kelantan)
7. SMKA Muhamad Ali Ranau Sekolah Menengah Agama (Sabah)
8. SJKT Vageesar Sekolah Rendah Tamil (Selangor)
9. SMK (F) Besout Sekolah Menengah felda (Perak)
10. SMK Sematan Sekolah Menengah (Sarawak)
11. SMK Ampang Pecah Sekolah Menengah Kebangsaan (Selangor)
12. SJKC Mah Hua Sek. Ren. Jenis Kebangsaan Cina (Pulau Pinang)
13. SK Tok Randok Sekolah Kebangsaan (Terengganu)
14. SMK Megat Dewa Sekolah Menengah Kebangsaan (Kedah)
15. SK Arau Sekolah Kebangsaan (Perlis)
90
2009 @ MDeC
Appendix D
INSTRUMEN KAJIAN :
MURID
91
2009 @ MDeC
APPENDIX D
SEKOLAH BESTARI
KAJIAN IMPAK PROGRAM PEMBESTARIAN
SEKOLAH-SEKOLAH LUAR BANDAR
SOAL SELIDIK
MURID
Nama Murid:
Nama Sekolah:
Kod Sekolah:
Tarikh:
92
2009 @ MDeC
BAHAGIAN 1: PENGENALAN MURID
Tandakan ( ) hanya satu (1) mata pelajaran utama yang anda wakili
Bahasa Malaysia/Bahasa Melayu
Bahasa Inggeris
Matematik
Sains
Pendidikan Islam/Pendidikan Moral
Sejarah/Kajian Tempatan
BAHAGIAN 2: PENGGUNAAN ICT
S S
a a
Nyatakan reaksi anda terhadap setiap item dengan cara n n
membulatkan nombor dalam ruang yang disediakan. g g
Pastikan anda memberi respon terhadap semua a a
pernyataan berikut. t t
T
i S
d e
a t
k u
S j
e u
t
u
j
u
93
2009 @ MDeC
1. Saya suka menggunakan komputer. 1 2 3 4 5
2. Saya suka berbincang dengan rakan-rakan tentang 1 2 3 4 5

komputer
3. Saya suka menggunakan komputer untuk membuat kerja 1 2 3 4 5

rumah/tugasan.
4. Saya seronok pergi ke sekolah kerana ada komputer. 1 2 3 4 5
5. Saya memerlukan komputer untuk belajar 1 2 3 4 5
6. Saya bercadang untuk belajar komputer dalam masa 1 2 3 4 5

terdekat.
7. Saya akan membeli komputer jika mempunyai wang, 1 2 3 4 5
8 Komputer boleh membantu saya dalam pelajaran/kerja 1 2 3 4 5

rumah.
9 Masa penggunaan komputer di sekolah amat terhad. 1 2 3 4 5
10 Pengggunaan komputer amat sesuai untuk mencapai 1 2 3 4 5

cita-cita saya.
11 Penggunaan komputer boleh meningkatkan 1 2 3 4 5

kecemerlangan akademik saya di sekolah
12 Penggunaan komputer merubah cara saya belajar. 1 2 3 4 5
13 Saya perlu tahu menggunakan komputer untuk 1 2 3 4 5

14 Saya lebih suka belajar apabila guru menggunakan 1 2 3 4 5

komputer.
15 Penggunaan komputer tidak menghalang saya dari 1 2 3 4 5

berkawan.
16 Saya tidak menyalahgunakan komputer. 1 2 3 4 5
BAHAGIAN 3: KEMAHIRAN ICT
94
2009 @ MDeC
S S
a a
Nyatakan tahap kemahiran ICT anda dengan cara n n
membulatkan nombor dalam ruang yang disediakan. g g
Pastikan anda memberi respon terhadap semua a a
penyataan berikut. t t
R
e T
n i
d n
a g
h g
i
1. Mengetahui perkakasan komputer seperti tetikus, 0 1 2 3 4

monitor dan papan kekunci.
2. Menggunakan pencetak. 0 1 2 3 4
3. Membentuk / save fail 0 1 2 3 4
4. Membentuk folder. 0 1 2 3 4
5. Membuang virus komputer 0 1 2 3 4
6. Memasang sofwer baru dalam komputer. 0 1 2 3 4
7. Menggunakan Microsoft Word untuk menghasilkan 0 1 2 3 4

tugasan.
8. Menggunakan Microsoft Power Point untuk 0 1 2 3 4

mempersembahkan tugasan.
9. Menggunakan program Microsoft Excel untuk 0 1 2 3 4

menghasilkan tugasan.
10. Menggunakan program Microsoft Access. 0 1 2 3 4
11. Menggunakan Modul Pembelajaran Kendiri untuk 0 1 2 3 4

pembelajaran.
12. Menggunakan Internet untuk mendapatkan bahan 0 1 2 3 4

pembelajaran.
13. Menggunakan e-bahan dari portal untuk tujuan 0 1 2 3 4

pembelajaran
(Tutor.Com atau Didik.com.)
14. Menggunakan e-mel untuk berkomunikasi. 0 1 2 3 4
15. Menggunakan laman sembang (Internet Relay Chat, 0 1 2 3 4

Yahoo Messenger, Facebook atau Myspace)
16. Membangunkan laman web. 0 1 2 3 4
95
2009 @ MDeC
17. Membina blog sendiri. 0 1 2 3 4
18. Boleh membaiki masalah (troubleshooting) peralatan 0 1 2 3 4

ICT yang mudah.
BAHAGIAN 4: ICT dan PEMBELAJARAN
S S
a a
n n
g g
a a
t t
R
e T
n i
d n
a g
h g
i
1. Penggunaan Komputer meningkatkan tahap

kefahaman saya dalam mata pelajaran
berikut:
a. Bahasa Malaysia/Bahasa Melayu 1 2 3 4 5 6 7
b. Bahasa Inggeris 1 2 3 4 5 6 7
c. Matematik 1 2 3 4 5 6 7
d. Sains 1 2 3 4 5 6 7
e. Pendidikan Islam/Pendidikan Moral 1 2 3 4 5 6 7
f. Sejarah/Kajian Tempatan 1 2 3 4 5 6 7
2. Penggunaan Komputer meningkatkan tahap

penglibatan saya dalam kelas bagi mata
pelajaran berikut
a. Bahasa Malaysia/Bahasa Melayu 1 2 3 4 5 6 7
b. Bahasa Inggeris 1 2 3 4 5 6 7
c. Matematik 1 2 3 4 5 6 7
d. Sains 1 2 3 4 5 6 7
96
2009 @ MDeC
e. Pendidikan Islam/Pendidikan Moral 1 2 3 4 5 6 7
f. Sejarah/Kajian Tempatan 1 2 3 4 5 6 7
Sekian. Terima kasih atas kerjasama yang telah diberikan.
97
2009 @ MDeC
Appendix E
INSTRUMEN KAJIAN :
PENTADBIR
98
2009 @ MDeC
APPENDIX E
SEKOLAH BESTARI
KAJIAN IMPAK PEMBESTARIAN SEKOLAH-SEKOLAH

LUAR BANDAR
SOAL SELIDIK
PENTADBIR
Pengetua / Guru Besar
Penolong Kanan Pentadbiran
Nama Sekolah:
Nama:
Kod Sekolah:
Tarikh:
BAHAGIAN I: Penggunaan Teknologi dalam Pengurusan dan Pentadbiran

99
2009 @ MDeC
(Tandakan ( ) pada kotak yang disediakan untuk soalan-soalan berikut).
1. Pernahkah anda mengikuti kursus ICT?

(Jika pernah, sila jawab soalan 2 -7. Jika tidak terus ke soalan 8)
Pernah
Tidak pernah
2. Kursus ICT manakah yang pernah anda hadiri?

Kursus Yang Dianjurkan oleh pihak KPM (Contohnya IAB)
Kursus Dalaman oleh GPB/Guru
Kursus atas inisiatif sendiri (bersijil)
3. Sejak menamatkan kursus di atas, berapa kerapkah anda menggunakan:

Lebih drp 10 4 10 kali 1 - 3 kali Tidak pernah Tidak
kali diterima
(a) Perkakasan komputer

yang dibekalkan melalui
program pembestarian ini
(b) Peralatan komputer

yang dibekalkan,
contohnya LCD,
pengimbas, pencetak, dll)
(c) Perisian aplikasi yang

dibekalkan (MS Word, MS
Excel, MS PowerPoint dan
MS Access)
(d) Kemudahan Internet

yang dibekalkan
(e) Kemudahan komunikasi

elektronik
(f) Sistem Pengurusan

Sekolah yang dibekalkan,
(contohnya EMIS, Sistem
Maklumat Murid, dsb.)
100
2009 @ MDeC
4. Sejak menamatkan kursus di atas, berapa kerapkah anda melawat laman web
Pendidikan?
Lebih drp 10 kali
4 10 kali
1 - 3 kali
Tidak pernah/Tidak tahu
5. Sejak menamatkan kursus, pernahkan anda mengimplementasikan pengurusan

berbantukan komputer?
Pernah
Tidak pernah
Belum lagi tetapi saya bercadang mengimplementasikannya.
6. Sejak menamatkan kursus, berapa kerapkah anda menggalakkan guru supaya

mengintegrasikan teknologi dalam pengajaran?
Setiap hari
Sekali seminggu
Sekali sebulan
Beberapa kali dalam 3 bulan
Sekali
Tidak pernah
7. Pernahkah anda bersama guru menggunakan teknologi dalam pelbagai bentuk yang
terkini sejak menyertai kursus di atas?
Ya
Tidak
Soalan 8 bagi Pentadbir yang TIDAK PERNAH menggunakan teknologi dalam

101
2009 @ MDeC
pengurusan
8. Sebab-sebab di bawah mungkin menyebabkan anda tidak menggunakan teknologi

dalam pengurusan. Sila nyatakan pilihan anda dengan skala seperti berikut
Sangat tidak Sangat

Setuju Setuju
2 3 4
1 5
(a) Tidak cukup

komputer (perkakasan
dan peralatan) yang
boleh digunakan
(b) Perisian yang perlu
tidak ada
(c) Tidak cukup akses

kepada Internet
(d) Sistem yang

dibekalkan tidak cukup
lengkap seperti aplikasi
pengurusan dari segi
perkakasan, perisian dan
utiliti
(e) Sistem Pengurusan
berteknologi yang
dibekalkan tidak
membantu sekolah
mencapai objektif
pengurusan
(f) Anda tidak
mempunyai keyakinan
dalam menguasai skil
teknologi
(g) Anda tidak
mempunyai perancangan
dan masa yang cukup
(h) Anda tidak mendapat
sokongan daripada pihak
atasan
(i) Anda tidak mendapat
sokongan dalam hal
bantuan teknikal
102
2009 @ MDeC
A 24
A 23
A 26
A 25
Berapa kerapkah anda melakukan bagi perkara berikut dalam tahun semasa?
Lebih drp 11 25 kali 1 - 10 kali Tidak Tidak

25 kali pernah diterima
(m) Mengakses Internet dalam

membantu dan mencadangkan kepada
guru cara untuk membangunkan bahan
pengajaran atau aktiviti pengajaran
(n) Menggunakan perisian komputer
untuk kerja-kerja pentadbiran dan
pengurusan
(o) Menyampaikan sesuatu maklumat
kepada guru dengan menggunakan
teknologi elektronik
(p) Menyampaikan sesuatu maklumat
kepada ibubapa/waris murid/pelajar
dengan menggunakan teknologi elektronik
9. Berapakah bilangan komputer yang digunakan khusus untuk tujuan pentadbiran dan
pengurusan sekolah?
0 komputer (langkau ke soalan 12)
1-2 komputer
3-4 komputer
103
2009 @ MDeC
Lebih daripada 5 komputer
10. Adakah semua komputer tersebut mempunyai capaian Internet?

Ya, pada semua komputer
Ya, hanya beberapa komputer yang ada
Tidak.
11. Adakah sekolah anda mempunyai pusat akses?

Ya
Tiada (langkau ke soalan 15)
12.Adakah sebahagian atau kesemua komputer di pusat akses mempunyai capaian
Internet?
Ya
Tidak
13.Secara keseluruhan, berapa banyakkah komputer yang ada di pusat akses?

1 10 komputer
11 20 komputer
21 30 komputer
31 40 komputer
14.Kekerapan anda menilai guru menggunakan ICT dalam aktiviti pengajaran dan
pembelajaran?
Setiap hari
Setiap minggu
Setiap bulan
Tidak pernah
104
2009 @ MDeC
15. Kekerapan anda menilai guru menggunakan EduWebTV dalam aktiviti pengajaran
dan pembelajaran?
Setiap hari
Setiap minggu
Setiap bulan
Tidak pernah
16.Adakah anda mempunyai guru yang menggunakan komputer sendiri untuk membuat
kerja sekolah?
Ya
Tidak
17.Adakah pihak pentadbiran menyediakan komputer khas untuk guru membuat kerja-
kerja p&p dan pengurusan di sekolah?
Ya
Tidak
18. Pandangan pentadbir terhadap guru? Sila nyatakan pilihan anda dengan skala
seperti berikut
Sangat tidak Sangat

Setuju Setuju
1 2 3 4 5
(a) Penggunaan ICT boleh

meningkatkan
motivasi guru
(b) Komunikasi secara ICT

meningkatkan minat
guru untuk
berinteraksi
(c) Meningkatkan
105
2009 @ MDeC
penglibatan guru
dalam aktiviti sekolah
(d) Meningkatkan prestasi

kerja guru
Jutaan terima kasih diucapkan kerana menjawab soalan-soalan di atas.
106
2009 @ MDeC
Appendix F
INSTRUMEN KAJIAN :
GURU PENYELARAS
BESTARI
107
2009 @ MDeC
APPENDIX F
SEKOLAH BESTARI
KAJIAN IMPAK PROGRAM PEMBESTARIAN
SEKOLAH-SEKOLAH LUAR BANDAR
SOAL SELIDIK
GURU PENYELARAS BESTARI
Nama GPB:
Nama Sekolah:
Kod Sekolah:
Tarikh:
BAHAGIAN 1: LATAR BELAKANG
1. Adakah pengkhususan anda dalam bidang ICT/Sains

Komputer/Teknologi Maklumat/
Multimedia?
Ya
108
2009 @ MDeC
Tidak
(sila nyatakan .......................................................................)
2. Pernahkah anda mengikuti kursus ICT dalam tahun semasa?
Pernah
Tidak Pernah
BAHAGIAN 2: TAHAP PENGETAHUAN/KEMAHIRAN ICT
T B
i e
a r
d k
a e
m
K a
e h
m i
a r
h a
i n
r
a T
n i
n
g
g
i
1. Menggunakan terminologi yang tepat berkaitan 1 2 3 4 5 6 7

ICT.
2. Mengemaskini pengetahuan terkini tentang ICT. 1 2 3 4 5 6 7
3. Meningkatkan kemahiran terkini tentang ICT. 1 2 3 4 5 6 7
4 Boleh merekabentuk pelbagai aktiviti pembelajaran 1 2 3 4 5 6 7

dengan mengintegrasi teknologi
5 Boleh menggunakan dapatan kajian terkini tentang 1 2 3 4 5 6 7

pengajaran dan pembelajaran dengan teknologi
apabila merancang pengajaran.
109
2009 @ MDeC
6 Mengurus sistem dan rangkaian. 1 2 3 4 5 6 7
7 Mengurus infrastruktur ICT
e. Makmal komputer 1 2 3 4 5 6 7
f. Pusat Akses 1 2 3 4 5 6 7
g. Rangkaian 1 2 3 4 5 6 7
h. Peralatan Komputer 1 2 3 4 5 6 7
8 Merekabentuk laman web sekolah. 1 2 3 4 5 6 7
9 Menyelenggara peralatan ICT. 1 2 3 4 5 6 7
10 Menyelenggara laman web sekolah 1 2 3 4 5 6 7
11 Menggunakan aplikasi ICT (EMIS,SMM,WSMS,ISIS 1 2 3 4 5 6 7

atau e-SPKB)
12 Menggunakan peralatan ICT dalam penyediaan 1 2 3 4 5 6 7

. bahan pengajaran
13 Menggunakan peralatan ICT dalam pengurusan 1 2 3 4 5 6 7

sekolah
14 Membimbing warga sekolah dalam penggunaan ICT 1 2 3 4 5 6 7

. di sekolah
Sekian. Terima kasih atas kerjasama yang telah diberikan.
110
2009 @ MDeC
Appendix G
INSTRUMEN KAJIAN :
GURU
111
2009 @ MDeC
APPENDIX G
SEKOLAH BESTARI
KAJIAN IMPAK PEMBESTARIAN SEKOLAH-SEKOLAH

LUAR BANDAR
SOAL SELIDIK
GURU
Nama Sekolah:
Nama Guru:
Kod Sekolah:
Tarikh:
BAHAGIAN 1: Pengenalan Guru
112
2009 @ MDeC
1. Tandakan ( ) hanya satu (1) mata pelajaran utama yang diajar
Bahasa Malaysia/Bahasa Melayu
Bahasa Inggeris
Matematik
Sains
Pendidikan Islam/Pendidikan Moral
Sejarah/Kajian Tempatan
2. Berapa lama anda telah mengajar di sekolah sekarang ?
Tandakan ( )
Tahun
05
6 10
lebih dari 10
19.Kursus ICT manakah yang pernah anda hadiri?

Kursus Yang Dianjurkan oleh pihak KPM
Kursus Dalaman oleh GPB/Rakan-rakan Guru
Belajar sendiri
113
2009 @ MDeC
BAHAGIAN II: Penggunaan Teknologi dalam Pengajaran dan Pembelajaran
20.Sejak menamatkan kursus di atas, berapa kerapkah anda menggunakan:
Lebih drp 10 kali 4 10 kali 1 - 3 kali Tidak pernah Tidak

diterima
(a) Perkakasan
komputer yang
dibekalkan melalui
program
pembestarian ini
(b) Peralatan
komputer yang
dibekalkan,
contohnya LCD,
scanner, printer, dll)
(c) Perisian aplikasi

yang dibekalkan (MS
Word, Excel,
PowerPoint dan
Access)
(d) Kemudahan
Internet yang
dibekalkan
(e) Kemudahan
komunikasi
elektronik
(f) Aplikasi ICT yang

dibekalkan,
contohnya Modul
Pengajaran, dsb.)
21.Sejak menamatkan kursus di atas, berapa kerapkah anda melawat laman web
Pendidikan?
Lebih drp 10 kali
4 10 kali
114
2009 @ MDeC
1 - 3 kali
Tidak pernah/Tidak tahu
22.Sejak menamatkan kursus, pernahkan anda mengimplementasikan pengajaran

berbantukan komputer atau koswer yang anda bina semasa berkursus?
Ya, lebih daripada sekali
Ya, sekali sahaja
Belum lagi tetapi saya bercadang mengimplementasikannya sebelum sesi
persekolahan berakhir tahun ini
Tidak pernah
23.Sejak menamatkan kursus, berapa kerapkah anda melibatkan pelajar dalam

mengintegrasikan teknologi dalam pengajaran?
Setiap hari
Sekali seminggu
Sekali sebulan
Beberapa kali dalam 3 bulan
Sekali
Tidak pernah
24.Pernahkah anda bersama pelajar menggunakan teknologi dalam pelbagai bentuk

yang terkini sejak menyertai kursus di atas?
Ya
Tidak
Soalan 9 bagi guru yang TIDAK menggunakan teknologi dalam pengajaran
115
2009 @ MDeC
25.Sebab-sebab di bawah mungkin menyebabkan anda tidak menggunakan teknologi

dalam pengajaran. Sila nyatakan pilihan anda dengan skala seperti berikut:
Sangat tidak Sangat

Setuju Setuju
1 2 3 4 5
(j) Tidak cukup komputer

(perkakasan dan
peralatan) yang boleh
digunakan
(k) Perisian yang perlu
tidak ada
(l) Tidak cukup akses

kepada Internet
(m) Sistem yang
dibekalkan tidak cukup
lengkap seperti aplikasi
pengajaran
(n) Sistem Pengajaran
berteknologi yang
dibekalkan tidak
membantu guru mencapai
objektif pengajaran
(o) Anda tidak
mempunyai keyakinan
dalam menguasai skil
teknologi
(p) Anda tidak
mempunyai perancangan
dan masa yang cukup
(q) Anda tidak mendapat
sokongan daripada pihak
atasan
(r) Anda tidak mendapat
sokongan dalam hal
bantuan teknikal
(s) Anda tidak menerima
cukup bahan-bahan
pengajaran
A 24
116
2009 @ MDeC
A 23
A 26
A 25
Sejak menamatkan latihan di atas, berapa kerapkah anda melakukan perkara berikut (dalam
tahun semasa)?
Lebih drp 4 10 1 - 3 kali Tidak Tidak

10 kali kali pernah diterima
(q) Mengakses Internet dalam

membantu membangunkan pengajaran
atau aktiviti.
(r) Menggunakan komputer untuk
kerja-kerja pentadbiran (seperti
penggredan markah, kehadiran pelajar,
membuat bahan edaran)
(s) Menyampaikan sesuatu maklumat
kepada pelajar dengan menggunakan
teknologi komputer.
(t) Memberi peluang kepada pelajar
menyemak dan membetulkan hasil kerja
mereka.
(u) Memberi peluang kepada pelajar
mempersembahkan hasil kerja mereka
kepada kelas.
(v) Memberi peluang kepada pelajar
membuat kajian sendiri dengan
menggunakan Internet.
(w) Memberi peluang kepada pelajar
bekerja dalam projek secara
berkumpulan.
(x) Memberi peluang kepada pelajar
memilih tajuk sendiri untuk projek kajian
mereka.
117
2009 @ MDeC
26.Adakah bilik darjah anda mempunyai komputer? (bilik yang anda sering gunakan
untuk mengajar, bukannya makmal komputer sekolah)?
Ya
Tidak (langkau ke Soalan 13)
27. Adakah komputer di dalam bilik darjah anda mempunyai capaian Internet?
Ya, pada semua komputer
Ya, hanya beberapa komputer yang ada
Tidak
28. Adakah sekolah anda mempunyai bilik yang mempunyai kemudahan perkakasan
dan peralatan ICT?
Makmal Komputer (sila jawab soalan 15)
Pusat Akses (sila jawab soalan 16)
Lain-lain ______________________(nyatakan)
29.Adakah sebahagian atau kesemua komputer yang ditandakan di atas (Soalan 13)
mempunyai capaian Internet?
Ya
Tidak
30.Secara keseluruhan, berapa banyakkah komputer yang ada di Makmal Komputer?

1 10 komputer
11 20 komputer
21 30 komputer
31 40 komputer
31.Secara keseluruhan, berapa banyakkah komputer yang ada di Pusat Akses?

1 10 komputer
11 20 komputer
21 30 komputer
31 40 komputer
118
2009 @ MDeC
32.Berapa kerapkah anda melakukan pengajaran di makmal komputer?

Setiap hari
Setiap minggu
Setiap bulan
Kurang daripada sekali dalam sebulan
Tidak pernah
33.Kesusahan anda untuk menjadualkan masa menggunakan makmal komputer?

Sangat susah
Agak susah
Tiada pendapat
Mudah
Sangat mudah
34.Berapa kerapkah anda menggunakan EduWebTV dalam pengajaran?

Setiap minggu
Setiap bulan
Kurang daripada sekali dalam sebulan
Tidak pernah
35.Adakah anda mempunyai pelajar yang menggunakan komputer di rumah untuk

membuat kerja sekolah?
Ya
Tidak
36.Untuk membuat kerja sekolah mereka, adakah anda mempunyai pelajar yang
mengguna komputer di luar sekolah seperti di: pusat komuniti, perpustakaan awam,
atau pusat teknologi awam?
Pusat komuniti
Perpustakaan awam
Pusat Teknologi awam
37. Pandangan guru terhadap pelajar? Sila nyatakan pilihan anda dengan skala seperti
berikut
119
2009 @ MDeC
Sangat tidak Sangat

Setuju Setuju
1 2 3 4 5
(e) Penggunaan
ICT boleh
meningkatkan motivasi
pelajar
(f) Penggunaan
ICT meningkatkan
minat pelajar untuk
berinteraksi
(g) Pengajaran
berpusatkan pelajar
berjaya ditingkatkan
(h) Meningkatkan
penglibatan pelajar
dalam aktiviti p&p
(i) Meningkatkan minat

pelajar untuk terus
belajar
(j) Meningkatkan
pencapaian pelajar
Jutaan terima kasih diucapkan kerana menjawab soalan-soalan di atas.
Appendix H
120
2009 @ MDeC
DAPATAN: KUALITATIF
121
2009 @ MDeC
A. Tema Kejayaan
(i) Pentadbir
(P-Pengetua); (GB-Guru Besar)
Kunci utama membolehkan sekolah ini berjaya:
P: GPB dan jawatankuasa ICT merupakan penggerak/kunci utama.
GB: Motivasi yang berterusan kepada guru-guru sekolah dengan galakan dan
peluang latihan berterusan.
Peranan pihak luar.
P: Kerjasama dan sokongan dari JPN amat baik.
GB: PIBG (sumbangan komputer di Fasa 1),JPN (terbaik).
Peranan dan sumbangan guru-guru
P: 70-80% guru berada dalam keadaan boleh dan mahir menggunakan fasiliti
ICT.
GB: 80 guru berada dalam keadaan minat menggunakan fasiliti ICT.
Peluang kepada murid menggunakan fasiliti ICT.
P: Saya dapat melihat perkara ini berlaku kerana kadar penggunaan Pusat Akses di
sekolah ini agak berebut walaupun dibuka hingga lewat petang.
122
2009 @ MDeC
GB: digalakkan untuk menggunakan semua fasiliti ICT pada waktu pagi (seawal
jam 7.00 pagi dan pada waktu rehat).
Galakan kepada semua guru.
P: serahkan atas tindakan Jawatankuasa ICT dan bestari sekolah.
GB: Pertama dengan galakan berterusan dari pentadbir. Kedua, dengan galakan
secara tidak langsung dengan menganjurkan pertandingan ICT-based di
kalangan guru, contohnya pertandingan membina blog & merekabentuk
brosur antara panitia,.
(ii) Guru Penyelaras Bestari (GPB)

(GPB1-SMKAP);(GPB2-SJKTV)
Kunci utama yang membolehkan sekolah ini berjaya sebagai sekolah terbaik.
GPB1: Komitmen murid dan pentadbir.
GPB2: Kami kerja secara berpasukan.
Peranan dan sumbangan guru-guru.
GPB1: Guru-guru beri sokongan yang sangat baik.
GPB2: Guru-guru sangat komited dan ingin belajar.
Galakan guru-guru dan murid sekolah ini menggunakan ICT dalam p&p setiap hari.
GPB1: Murid saya gunakan Oracle. Guru digalakkan buat projek mengikut
panitia mesti gunakan ICT dan dibantu oleh Briged Bestari.
GPB2: Anjurkan bengkel seperti MS Powerpoint, muat turun bahan dari web site,
bina blog dan sebagainya untuk guru.
123
2009 @ MDeC
Sikap guru dan murid terhadap usaha untuk membestarikan sekolah
GPB1: 80 % guru sangat positif terutama guru muda..
GPB2: Bagi saya 90% guru bersikap positif terhadap ICT dan bestari.
Penggunaan modul dan aplikasi untuk meningkatkan prestasi murid dan guru?
GPB1: Saya gunakan pelbagai kaedah iaitu tutorial, eksplorasi, komunikasi dan
mod gabungan.
GPB2: Gunakan aplikasi sendiri seperti e-pintar, video-video dari youtube dan
program Skor A.
Peluang diberi kepada murid untuk menggunakan semua fasiliti ICT yang ada dalam
bentuk aktiviti pembelajaran.
GPB1: Saya beri kebebasan kepada murid eksplore tetapi dengan bantuan dan
tunjuk ajar juruteknik.
GPB2: Kalau bahan p&p pula kami beri murid 100% peluang untuk guna bahan
terutama untuk buat projek folio, brochure dan MS Powerpoint.
Galakkan kepada semua guru terutamanya guru-guru yang kurang pengetahuan

dalam ICT.
GPB1: Kami kerja dalam pasukan dan ada juga sistem mentor. Iaitu guru yang
pandai dalam ICT diberi 5 orang guru dalam satu pasukan.
GPB2: Pertologan secara individu seperti muat turun bahan, beri peralatan (i-Kit
untuk agama)...
124
2009 @ MDeC
(iii) Guru
(G1-Guru SMKAP); (G2-SJKTV)
Kunci utama yang membolehkan sekolah ini berjaya sebagai sekolah terbaik.
G1: Ini banyak kelebihan terutama infra yang cukup, jadi guru dan murid dapat
belajar dengan mudah. Guru mudah dalam melaksanakan p&p.
G2: Ada pengiktirafan kepada guru kerana ada hadiah pertandingan blog terbaik
dan bilangan email terbanyak. Terdapat juga segmen my-idea dimana
pandangan guru boleh disuarakan dalam blog.
Peranan dan sumbangan rakan-rakan guru dan pentadbir sekolah dalam memastikan
kejayaan pembestarian.
G1: kebanyakan guru memang sudah terdedah kepada ICT agak lama, memang
ada ilmu . Bila buat kursus semua terlibat agak 70%.
G2: Kami ada blog yang boleh dikongsi bahan mengajar serta menghantar
maklumat. Sokongan pentadbir pun sangat baik, beliau sentiasa baca my-idea
dan bincang. Ada pengiktirafan seperti hadiah untuk guru. Selalu bagi galakan
kerana GB sendiri orang ICT.
Galakkan kepada semua murid terutamanya murid-murid yang kurang pengetahuan

dalam ICT.
G1: Saya beri pendekatan dari mudah kepada yang susah guna MS Word dulu, buat
jadual sains, eksperimen lama kelamaan canggih.
G2: Semua subjek diwajibkan oleh GB guna ICT dalam p&p.
(iv) Murid
(M1;M2-murid SMKAP); (M3;M4-murid SJKTV)
Keistimewan sekolah ini hingga berjaya sebagai sekolah terbaik.
125
2009 @ MDeC
M1: Briged Bestari dan sebagai ahli, kami banyak bantu guru bina bahan
pelajaran.
M2: 80% murid tahu guna ICT.
M3: ada Internet dan emaildan kami selalu email kawan.
M4: waktu free, bila-bila boleh masuk makmal komputer.
Dorongan ibu bapa dan guru.
M1: Sebelum sekolah ini dipilih sebagai Sekolah Bestari, Cikgu Saemah sudah tubuh
Briged Cyber dua tahun sebelum, tetapi masih ada lagi Briged Cyber. Nak jadi ahli
BB mesti lalui 5 ujian, office, MWord, PPoint dan Excel.
M2: Bapa beli komputer dan semua aktiviti berkaitan IT semua hadir.
M3: :ayah dan mak saya pergi kursus komputer
M4: bapa suruh saya pandai dalam komputer.
Peranan dan sumbangan rakan-rakan untuk membestarikan sekolah.
M1: Sesuatu peristiwa ada pertandingan untuk murid, jadi saya main peranan untuk
mengalakkan murid bertanding...
M2: Saya tolong tunjuk mula dari asas nak guna komputer.
M3: saya selalu sms kawan Tanya kalau tak tahu komputer.
M4: Briged Bestari selalu tolong kami
Penggunaan i-Kit membantu dalam p&p.
M1: sebab bila guna ICT tak bosan dan mudah faham.
M2: Mudah faham sebab papan hitam dua warna sahaja tetapi ICT pelbagai
M3: lagi kami motivasi.
M4: mudah faham dan seronok guna

126
2009 @ MDeC
Galakan dan sokongan guru kepada murid yang kurang pengetahuan ICT.
M1: Ting 1, ada kelas ICTL (Information Comunication Technology Literature),

secara tak langsung program ini menarik minat murid.
M2: Murid yg tak sempat ambil ICTL (sebelum 2008) guru arah buat kerja buat kerja
dengan komputer, secara tidak langsung semua murid mesti buat.
M3: cikgu suruh buat yang senang dulutaip biodata, surat kiriman
M4: cikgu bagi kelas komputer 2 jam seminggu.
B. Tema Halangan
(i) Pentadbir
(P=Pengetua); (GB=Guru Besar)
Halangan utama dalam membudayakan pembestarian di sekolah?
P: Sekolah ini mempunyai masalah di mana ramai murid tinggal jauh dari sekolah (di
pekan dan kampung Rasa). Jadi, mereka perlu balik pada jam 2.30 ptg kerana bas
selepas itu hanya pada jam 6.00 petang. Ini menghalang aktiviti ko-kurikulum termasuk
aktiviti peningkatan ilmu ICT di kalangan murid.
GB: Pertama perkakasan dan makmal ICT. Sangat terhad pada masa kini di mana murid
berkongsi komputer dan jadual waktu penggunaan guru dan murid tidak boleh
diperluaskan. Kedua, sekolah ini terdapat banyak GSTT yang dilatih tetapi tamat
perkhidmatan selepas sesuatu tempoh.

(GPB1-SMKAP); (GPB2-SJKTV)
Halangan utama dalam membudayakan pembestarian di sekolah.
GPB1: Ilmu sebab kita kena ada ilmu untuk diguasai dan cara menyampaikannya
kepada guru.
GPB2: Infrastruktur masih kurang, sekarang 21 buah komputer sudah rosak.
Kekangan waktu kerana masih mengajar 30 masa dan belum ada pelantikan
secara rasmi dan satu lagi masalah power cut dan gangguan capaian Internet.
127
2009 @ MDeC
Penggunaan ICT dalam kalangan guru dan murid boleh menjejaskan usaha
mewujudkan budaya pembestarian.
GPB1: Hanya berlaku pada peringkat awal kerana takut beban bertambah tetapi
sekarang tiada. Guru lebih suka guna ICT kerana mereka rasa mudah....
GPB2: Ada juga keluhan dari guru terutama yang guru senior iaitu yang 20% tadi tapi
tidak pula sekat/bangkang secara langsung usaha guru-guru lain.
(iii) Guru
(G1-Guru SMKAP);(G2-Guru SJKTV)
halangan utama dalam membudayakan pembestarian di sekolah.
G1: Infra (terutama Internet) masih kurang, kalau boleh semua murid berpeluang guna
ICT tetapi di Pusat Akses dan makmal komputer saja ada Internet.
G2: Infrastruktur, kerana bilangan komputer perlu ditambah kerana minat murid begitu
tinggi.
Penggunaan ICT dalam kalangan guru dan murid menjejaskan usaha mewujudkan
budaya pembestarian di sekolah.
G1: Bagi saya tiada masalah kerana bahan yang saya buat boleh saya guna untuk
tahun akan datang. Kita kena bijak mengurus masa.
G2: Golongan kecil ini rasa penggunaaan ini melambatkan mengajar, mungkin ilmu
kurang dan tak mahu belajar maka guna chalk and talk.
sikap negatif murid menghalang usaha pembestarian.
G1: Murid negatif dan lemah ada masalah disiplin dan susah nak kawal.
G2: kurang.
Infrastruktur menghalang usaha membestarikan sekolah.
128
2009 @ MDeC
G1: Kemudahan asas memang tak cukup dan bila dah rancang nak guna ICT, tiba-tiba
komputer rosak dan terjejas.
G2: Contohnya selalu Internet tergendala.
(iv) Murid
(M1;M2-murid SMKAP); (M3;M4-murid SJKTV)
Halangan pihak sekolah dalam usaha membudayakan pembestarian.
M1: Bila cari maklumat dapat tapi murid tidak semudah itu nak download dalam pen
drive tak boleh. Minta kebenaran pun sukar kalau cikgu tak ada tak boleh masuk.
Bukan semua ada komputer di rumah.
M2: Komputer tak cukup dan terpaksa kongsi.
M3:komputer kurang kami berebut selalu.
M4:gangguan dalam kelas
Kemudahan dan penggunaan ICT yang sekolah sediakan.
M1:Tak cukup dan berebut.
M2:masih kurang membuatkan kami kurang guna.

M3:komputer sikit tapi murid banyak.
M4:tak cukup dan murid susah juga guna.
C. Tema Outlook
(i) Pentadbir
(P=Pengetua); (GB=Guru Besar)
Cadangan berkaitan dengan latihan guru-guru dalam usaha meluaskan program

pembestarian.
P: Latihan sangat penting, lebih-lebih lagi melihatkan keadaan murid yang agak suka
sangat apabila guru menggunakan ICT. Memandangkan sekolah ini luar bandar dan
banyak latihan yang diadakan di KL dan Shah Alam, sekolah ingin mencadangkan
agar latihan dibuat pada waktu hujung minggu bagi mengelakkan gangguan
perjalanan p&p.
129
2009 @ MDeC
GB: Latihan yang diberikan oleh PKG dan JPN banyak berkisar kepada kemahiran
menggunakan peralatan dan perisian tetapi kurang kepada technology-rich
assessement strategies. Dirasakan pihak IAB, Institut Perguruan mahupun universiti
boleh membantu dalam hal ini.
Pandangan untuk mereka bentuk pengajaran menggunakan teknologi bagi

mengurangkan peranan guru dalam kelas.
P: elok ditekankan supaya semua guru mahir dalam menggunakan perkakasan

dan peralatan ICT terlebih dahulu.
GB: sama seperti jawapan sebelumnya.
Peranan yang patut dimainkan oleh pihak MDeC dan KPM dalam meluaskan
pembudayaan bestari ini di semua sekolah di seluruh negara.
P: latihan kepada guru perlu ditingkatkan lagi.

GB: sekolah berharap setiap kelas akan dibekalkan dengan LCD, komputer, port
untuk pendrive dan port untuk Internet (bagi kelas yang tidak ada komputer).
peruntukkan khas untuk maintainance dan latihan guru (khususnya GPB).
Sumbangan guru penyelaras bestari dalam meningkatkan motivasi guru-guru dalam

program pembestarian.
P: GPB sekolah ini sangat istimewa kerana kebolehan dan kemahirannya dalam ICT
dan paling penting kepandaian beliau dalam memujuk guru-guru yang kurang
pengetahuan ICT supaya mendekati dan menguasai kemahiran ICT. Bukan sahaja
guru tetapi beliau juga terus memotivasikan murid-murid terutama kumpulan briged
cyber/bestari di sekolah ini.
GB: Ya, beliau sangat berminat dan sekolah melihat ini sebagai satu advantage
dalam membantu sekolah meningkatkan motivasi guru-guru yang lain. Pentadbir
akan sentiasa menyokong GPB dalam hal ini termasuk memberikan beliau
bantuan kewangan jika beliau ingin menyertai kursus-kursus ICT dan membeli
peralatan ICT yang berguna kepada sekolah.
(GPB1-SMKAP); (GPB2-SJKTV)
Sekiranya kerajaan ingin meluaskan program pembestarian ini, apakah cadangan

tuan/puan?
130
2009 @ MDeC
GPB1: Saya rasa perlu ada satu penyelarasan dari segi tugas dan tanggungjawab.
Guru-guru perlu mempunyai keyakinan tinggi dari penguasaan teknologi
ICT.
GPB2: Perlu adakan taklimat kepada semua GPB supaya ada penyelarasan dari
segi tugas, tanggungjawab dan peranan.... supaya di faham tugas GPB.
(iii) Guru
(G1-Guru SMKAP);(G2-Guru SJKTV)
Cadangan berkaitan dengan latihan guru-guru dalam usaha meluaskan program

pembestarian.
G1: Perlu lengkapkan infra bila lengkap semua aplikasi dapat guna dengan baik.
G2: adakan kursus dan bengkel hands on yang lebih banyak.
Model kepada sekolah Bestari lain.
G1: Dari aspek dalaman, sikap murid perlu menjadi contoh, disiplin dan imej luaran.
Perlu buat promosi dan pendedahan kepada orang luar apa sekolah buat.
G2: boleh kongsi bahan p&p dengan rakan guru dari sekolah lain. ... bincang
melalui blog.
Sumbangan terbesar dalam menjayakan program pembestarian.
G1: Saya lihat p&p dimana saya guna secara optimum, guna segala kemudahan
ICT . jika ada tiga kelas, dua kelas saya guna bermakna setiap hari guna
G2: saya ajar rakan bina blog kerana saya dapat hadiah blog terbaik. bagi idea
dalam my-idea untuk menambah baik program pembestarian.
(iv) Murid
(M1;M2-murid SMKAP); (M3;M4-murid SJKT)
Peranan murid jika sekolah ini menjadi model sekolah bestari .
M1: Boleh bantu dari segi buat bengkel kepada orang lain.
131
2009 @ MDeC
M2: Saya boleh tunjuk benda baru misalnya I-Kit dan IWD yang mana sekolah
lain tak ada.
M3: tolong mereka ajar komputer.
M4: sama-sama ajar murid sekolah lain, sebab saya ahli Briged Bestari.
Sumbangan besar murid dalam menjayakan program pembestarian.
M1: jika ada berkaitan ICT saya sanggup korban masa hingga ke malam.
M2: Saya sebagai ahli Cyber memang banyak bantu sekolah. Contohnya, nak
sambut Lawatan Pengarah, kami bekerja sampai malam.
M3: Saya suka cari bahan dari Internet dan kongsi dengan kawan-kawan di
sekolah.
M4: saya sendiri suka guna komputer dan saya suka tolong kawan juga.
132
2009 @ MDeC

KajianSekolahBestariLuarBandar PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KajianSekolahBestariLuarBandar PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kajian Impak Program Sekolah Bestari Luar Bandar

BAB 1: RINGKASAN EKSEKUTIF

Penggunaan ICT berjaya meningkatkan motivasi, minat untuk belajar dan

Kemahiran asas ICT berjaya dikuasai oleh murid

Kemahiran Tambahan ICT mempunyai potensi untuk dikembangkan.

Peningkatkan kefahaman (Math/Sains dan Sejarah/Kajian tempatan).

Meningkatkan tahap penglibatan (Math/Sains dan Sejarah/Kajian tempatan).

Prestasi guru (4.62) dan motivasi guru (4.37) berjaya ditingkatkan

Peratus guru yang menggunakan ICT dalam p&p berjaya ditingkatkan

Kompetensi guru juga berjaya ditingkatkan

3.0 GURU PENYELARAS BESTARI

Kompetensi tinggi (6.13) dalam menggunakan peralatan ICT dalam penyediaan

Sentiasa update dengan teknologi terkini (web/email)

Pengurusan berbantukan komputer tinggi (93.3%)

Penggunaan kaedah pengurusan secara tradisional dikurangkan dengan

Kekerapan menggalakkan guru menggunakan ICT (setiap minggu 73.3%).

Kekerapan menilai guru menggunakan ICT (setiap minggu 73.3%).

Tiada komputer di rumah (70%)

Download tidak dibenarkan save dalam pendrive

Kurang penekanan higher order thinking skill dalam p&p

Sikap sebahagian kecil guru yang menganggap program di sekolah

Train the trainers kurang berlaku secara formal

3.0 GURU PENYELARAS BESTARI

Latihan menguruskan infrastruktur rangkaian (kurang terlatih)

Beberapa kekangan yang dihadapi oleh pentadbir sekolah dalam mengimplementasikan

Guru yang kurang bermotivasi /tidak mahu terlibat (20-30%)

Murid yang tinggal agak jauh dari sekolah

Ramai Guru Sandaran Tidak Terlatih (GSTT) & guru bertukar

Berikut adalah rumusan cadangan untuk penambahbaikan amalan budaya pembestarian

Cadangan Spesifikasi Sasara Impak

1. Latihan Pengurusan Peningkatan kemahiran

High Order Guru Peningkatan kefahaman

3. Mewujudkan Mewujudkan Menjadi medium untuk

4. Kursus Perubahan sikap, Pentadbi Pengintegrasian ICT

Penekanan Guru Meningkatkan kesedaran

BAB 2: LATAR BELAKANG KAJIAN & METODOLOGI

2.0 Latar Belakang

Rajah 2.1: Latar Belakang Kajian

Rajah 2.2: Tujuan Kajian

2.0 Metodologi Kajian

Rajah 2.3: Model Penilaian CIPP (sumber: Shufflebeam, 2000)

Rajah 2.4: Reka bentuk Kajian

Rajah 2.5: Proses Penyelidikan

PERANCANGAN PENILAIAN ANALISIS PELAPORA

Rajah 2.6: Prosedur Pembinaan Instrumen Kajian

Kesemua instrumen kajian telah direkabentuk dan diformasikan (kesahan dan

Proses persempelan digambarkan seperti Rajah 2.7 dibawah.

Rajah 2.7: Persampelan Kajian

Rajah 2.8: Sampel Pentadbir, GPB, Guru dan Murid

Kaedah Kajian Soal Selidik Temu Bual Pemerhatian Dokumen

3.1 Deraf Soal Selidik Pentadbir

Beberapa penambahbaikan telah dicadangkan iaitu:

i. Skala kekerapan penggunaan ICT dalam pengurusan

3.2 Deraf Soal Selidik Guru

3.3 Deraf Soal Selidik Murid

3.4 Deraf Soal Selidik Guru Penyelaras Bestari (GPB)

3.5 Inter Rater Reliability

Pentadbir sekolah yang terlibat adalah:

i. SM Sains Tun Syed Sheh Shahabudin, Bukit Mertajam.

Jadual 2.1: Dapatan Inter Rater Reliability

No. Item Rater 1 Rater 2 Rater 3 Mean

Rajah 2.9: Nilai Alpha

Soal selidik Nilai