E DREJTA ADMINISTRATIVE

1. E drejta dhe normat juridike

E drejta nnkupton nj sistem normash juridike t cilat i sanksionon shteti me

qllim t mbrojtjes s rendit shoqror. N shoqrin e civilizuar njerzit sillen sipas
normave (rregullave) shoqrore t cilat i krijojn vet. Kjo dmth q njeriu nuk
mund t sillet ashtu siq do t dshironte ai vet ndaj antarve tjer t shoqris
mirpo n baz t rregullave shoqrore. Normat shoqrore jan t ndryshme,
ndrsa m t njohurat jan: morali, zakoni dhe e drejta. Normat juridike
prbhen nga dy elemente: dispozicioni dhe sanksioni. Dispozicioni prmban
rregulln e sjelljes me t ciln urdhrohet ose ndalohet diqka. Mosrespektimi i
asaj rregulle dmth dispozicionit shpie deri t aplikimi i sanksionit, prkatsisht
dhuns shtetrore, dnimit etj.

2. Nocioni i pushtetit

Pushteti paraqet raportin midis dy subjekteve n t cilin njri subjekt i urdhron

subjektit tjetr, ndrsa ky i dyti at urdhr e kryen dhe e respekton. Pushteti
shtetror sht i mveshur me aparatin e dhuns. Pushteti shtetror prbhet nga
dhnia e urdhrave mbi sjelljen e njerzve n shoqri, prapa t cilve n rast
mosrespektimit t tyre, qndron aparati i shtetror i dhuns. N kt mnyr
shteti ushtron pushtetin e tij n dhnien e urdhrave mbi sjelljen (dispozicionin)
dhe mbi sanksionin q nnkupton krijimin e s drejts. Aty edhe krijohet lidhja e
shtetit me t drejtn.

3. Prkufizimi i administrats shtetrore

Administrata shtetrore prfaqson njrin nga instrumentet e aparatit shtetror

prmes t cilit shteti ushtron veprimtarin e vet. Ajo veprimtari shtrihet n fusha
t ndryshme t jets shoqrore, politike dhe ekonomike t nj vendi. Nj nga
format e veqanta t ushtrimit t veprimtaris s shtetit sht administrata
shtetrore. Nga pikpamja juridike administrata shtetrore edhe vet paraqitet n
forma t ndryshme, ndrsa dy jan format themelore t shprehjes s saj: E
para administrata shtetrore ne formn e instrumentit shtetror dhe e dyta
administrata n formn e veprimtaris shtetrore. Pr kt arsye nga nj
kuptim i prgjithshm i administrats shtetrore burojn dy kuptime t veqanta:
i pari, kuptimi formal ose organizativ i administrats shtetrore dhe
i dyti kuptimi material ose funksional i administrats shtetrore. Me administratn
shtetrore n kuptimin formal organizativ tregohet trsia e sistemit t posaqm
t atyre organeve shtetrore, t cilat njihen si organe t administrats shtetrore
dhe t cilat ngarkohen me ushtrimin e pushtetit shtetror n form t
veprimtaris s administrats shtetrore. Me administratn shtetrore n
kuptimin material-funksional tregohet jo m aparati administrative i shtetit, por vet
veprimtaria shtetrore q zhvillon ky aparat dmth tregohet veprimtaria q
zhvilohet n baz dhe pr zbatim t ligjit.

4. Akti juridik dhe akti administrativ

Aktet juridike mund t jen t: prgjithshme dhe individuale. Me aktin e

prgjithshm juridik krijohen norma t prgjithshme juridike, me t cilat
rregullohen marrdhniet e caktuara shoqrore. Midis akteve t prgjithshme
juridike kushtetuta paraqet formn juridike me prmbajtje m t lart supreme t
mvishen normat kryesore juridike t cilat rregullojn marrdhniet m t
rndsishme n shoqri. SI ligj themelor Kushtetuta sht akti juridik me fuqi
m t lart nga aktet tjera. Prveq kushtetuts sht edhe ligji i cili paraqet nj
form tjetr juridike, burim tjetr i rndsishm juridik (formal) fuqia juridike e t
cilit, n raporte me kushtetun, sht m i ult, kurse n raport me aktet tjera
juridike sht m e lart. Pra me aktet e prgjithshme juridike krijohen normat
juridike dhe prgjithsisht rregullohen marrdhniet shoqrore, me aktet juridike
individuale bhet konkretizimi i tyre. Akti administrativ mund t vshtrohet n dy
aspekte: at formal dhe material. Si akt administrative, n kuptimin formal,
konsiderohet akti i organit shtetror, i cili nxirret sipas procedurs s caktuar
(procedua administrative), ndrsa akti administrative n kuptimin material
paraqet shprehjen e vullnetit t organit shtetror.

5. Nocioni i marrdhnies juridike dhe kuptimi i prgjithshm

marrdhnies juridike administrative

N kuptimin m t prgjithshm, marrdhnia juridike prfaqson nj pozit

shoqrore t rregulluar, sipas s cils njerzit duhet t sillen. Marrdhnia
juridike sht marrdhnie shoqrore, ndrsa ndryshon nga marrdhniet tjera,
sepse pas marrdhnies shoqrore qndron shteti, prkatsisht dhuna
shtetrore, ndrsa pas marrdhnieve tjera jo. do marrdhnie juridike sht
marrdhnie midis personave. Keta persona emrtohen n t drejtn subjekte
juridike, t cilat nuk jan elemente, po jan barts t marrdhnies juridike. do
marrdhnie juridike ka dy elemente: autorizimin juridik dhe detyrimin juridik.
Autorizimi do t thot mundsin e marrjes s veprimeve t caktuara, sjelljen e
caktuar t cilat i mbron normat juridike. Ndrsa detyrimi juridik nnkupton se
nj subjekt sht i obliguar q t sillet sipas mnyrs q e krkon subjekti tjetr
prej tij. Autorizimi juridik mund t jet i trajtuar si e drejt subjektive dhe si
kompetenc. E drejta subjektive nnkupton autorizimin e subjektit t s drejts
q ai t vlersoj interesin e vet dhe t ndrrmar masa adekuate t mbrojtjes s
interesit t vet. Me kompetenc kuptohet e drejta dhe detyra e subjektit t s
drejts q t veproj sipas normave juridike. Pr dallim nga e drejta subjektive ku
subjekti vet cakton interesin e vet, dhe vet i ndrmerr drejtprdrejt masat e
nevojshme pr mbrojtejen e t drejtave t veta, kompetenca prmban edhe
obligimin q t veprohet sipas normave juridike. Prandaj kompetenca sht
autorizim q t mbrohet interesi i subjektit t caktuar. Marrdhnia juridike
administrative sht nj marrdhnie shoqrore specifike, e cila sht e
rregulluar me norm juridike. Kto marrdhnie krijohen prmes aktit
administrative dhe n kto marrdhnie palt paraqiten si bart t drejtash e
detyrash t vendosura dhe t mbrojtura prej shtetit.

6. Rendi juridik dhe sistemi juridik

Uniteti i normave juridike dhe sjelljet e njerzve sipas atyre normave prcaktojn
nocionin e rendit juridik. Rendi juridik prfshin vetm at pjes t rendit
shoqror, e cila sht e rregulluar me t drejtn, kurse rendi shoqror prveq
rendit juridik, prfshin edhe at moral, ekonomik e politik. Pr nga struktura e tij
rendi juridik mund t ndahet n pjesn normative, e cila prbhet nga normat
dhe pjesn faktike e cila prbhet nga sjellja konkrete e njerzve sipas normave.
Pr dallim nga rendi juridik, sistemi juridik prfaqson trsin e t gjitha
normave t prgjithshme dhe t veqanta t sistemuara n at mnyr q
paraqesin nj unitet logjik t ndrlidhur dhe jot e kundrthnshm.
do system juridik ka dy elemente kryesore: institucionin juridik dhe degn
juridike. Institucioni juridik nnkupton trsin e te gjitha normave, t cilat i
prkasin marrdhnies s njejt shoqrore ose grupit m t vogl t saj dhe t
cilat kan bazat e njjta si dhe jan pjes prbrse e ndonj trsie t caktuar
m t lart. Deg juridike quhet trsia e institucioneve t cilat rregullojn t
njjtn fush t marrdhnieve shoqrore mbi bazat e njjta.

7. Subjekti juridik

Subjekt i s drejts sht titullari i t drejtave dhe detyrave n marrdhniet

juridike. N fakt, subjektet e s drejts jan titullart e t drejtave dhe detyrave
n rendin juridik: personat juridik dhe personat fizik. Personat fizik nuk jan
konsideruar gjithmon subjekte t s drejts. N kohn bashkohore t gjith
njerzit t posalindur bhen subjekte t s drejt. do person ka aftsin juridike
por jo edhe pr t vepruar. Pr dallim nga aftsia juridike, aftsia pr t vepruar
nnkupton ushtrimin faktik t aftsis juridike, prkatsisht realizimin e saj.
Aftsia pr t vepruar fitohet n moshn madhore. Personi juridik pr dallim nga
ai fizik nnkupton shoqatn e organizuar t qytetarve, organin punues,
institucionin apo bashksin tjetr t cilave me ligj ose me aktin e bazuar n ligj
sht njohur e drejta q t jen titullar t drejtave dhe detyrimeve n rendin
juridik.Aftsia juridike e personave juridik sht aftsi juridike specifike, ndrsa
aftsia e personave juridik pr t vepruar sht e barabart me aftsin juridike
t ktyre personave.

8. Organizata administrative

E vshtruar pikrisht si dukuri reale shoqrore, organizata administrative

paraqet at lloj organizate, n t ciln njerzit kryejn pun t prgjithshm
shoqrore t cilat konsistojn n ushtrimin e pushtetit, n njrn an, dhe n
ushtrimin e shrbimeve t caktuara pr subjektet juridike me mundsin e
shfrytzimit t autorizimit publik n ann tjetr. Mirpo vshtirsit lindin me rastin
e prcaktimit t kuptimit pun t prgjithshme shoqrore. Se qka n t vrtet
jan punt e prgjithshme shoqrore, varet nga rregullimet shoqrore t
vendeve t ndryshme q prcaktojn prmbajetjen e tyre. Zakonisht mendohet
se nj pun merr karakter t prgjithshm shoqror ather kur at pun nuk
mund ta ushtroj secili pr vete ose, s paku, nuk mund ta ushtroj mir nj
individ, siq e ushtron kt, p.sh nj organizat administrative.

9. Veprimtaria administrative

Sipas nj koncepti shumica e autorve veprimtaris administrative i japin nj

kuptim m t gjer se sa q ai ka n t vertet dhe e prkufizon si veprimtari
ekzekutive, ku veprimtaria e organeve t administrats paraqet vetm nj
dimension t ushtrimit t saj. Ata q prfaqsojn kt koncept, kan parasysh
se me ushtrimin e ksaj veprimtarie nuk merren dy lloje t veqanta organesh
shtetrore organet ekzekutive, n njrn an dhe organet administrative n
ann tjetr. Veprimtaria ekzekutive sht sipas tyre veprimtari e njejt dhe e
vetme e pushtetit, e cila shfaqet n t njjtn koh n dy aspekte: n aspektin
ekzekutiv dhe n at administrative.T dyja kto aspekte i konsiderojn si dy an
t s njejts veprimtari shtetrore, t ushtruar nga i njjti system organesh
shtetrore. Koncepti tjetr, veprimtarin administrative e shkput nga
veprimtaria ekzekutive n kuptimin e gjer dhe kshtu nga nj veprimtari e
prbashkt, n fakt shfaqen dy lloj veprimtarish shtetrore, siq shfaqen dy
sisteme organesh q i ushtrojn ato veprimtari me prmbajtje t ndryshme.

10. Procedura administrative

Nj nga elementet q prmendet n teorin juridike administrative lidhur me

procedurn administrative sht: garancia pr paln se do t nxjerret vendim i
ligjshm dhe i drejt prputhj n mes gjendjes faktike dhe juridike; mbrojtja
juridike e t drejtave subjektive; ndjenja e siguris s pals; zbatimi i normave
juridike materiale etj. Prkufizimi m i ngusht i procedurs administrative sht
ai q prfshin n vete elementin e zbatimit t normave juridike materiale pr
rregullimin e materieve t veqanta administrative.

11. E drejta administrative dhe shkenca e saj

E drejta administrative prdoret n dy kuptime:

1. Si deg e sistemit juridik ku prfaqson nj trsi normash juridike, me t cilat

rregullohen marrdhniet shoqrore t caktuara.

2. Si deg e shkencs juridike, ku merret me studimin e normave juridike me t

cilat rregullohen marrdhniet e caktuara shoqrore.

E drejta administrative prgjithsisht mund t prkufizohej si trsi normash

juridike me t cilat rregullohen marrdhniet shoqrore q krijohen n fushn e
veprimtaris administrative.

12. Objekti i s drejts administrative

Normat juridike q rregullojn marrdhniet shoqrore, t cilat prbjn objektin

e s drejts administrative quhen norma juridike administrative. Rregullimi q u
bn e drejta administrative marrdhnieve shoqrore q hyjn n objektin e saj
quhet rregullim juridik administrative. N literaturn administrative shfaqen
pikpamje t ndryshme lidhur me prcaktimin e objektit t s drejts
administrative. Objektin e s drejts administrative e paraqesin normat juridike
t caktuara, si dhe marrdhniet q krijohen prmes atyre normave ose lidhur
me to, edhe pse problemet paraqiten me rastin e prcaktimit se cilat norma
juridike konsiderohen norma juridike administrative dhe cilat marrdhnie juridike
jan marrdhnie juridike administrative. Ekzistojn s paku dy grupe
prkufizimesh t objektit t s drejts administrative: Prkufizimet negative sipas
t cilave e drejta administrative studion normat q i prkasin administrats dhe
nuk i prkasin, prkatsisht nuk studiohen nga ndonj deg tjetr e s drejts
dhe prkufizimet positive q prcaktojn normat q studiohen nga e drejta
administrative.

Prkufizimet positive po ashtu mund t klasfikohen n dy grupe: n ato q pr

object t s drejts administrative konsiderojn t gjitha normat q i prkasin
administrats, pa marr parasysh karakterin e marrdhnieve, prkatsisht t
veprimtaris q ushtron administrate dhe n prkufizimet q pr object t s
drejts administrative konsiderojn vetm ato norma t cilat rregullojn
organizatat administrative dhe veprimtarin administrative, si dhe veprimtarin e
organeve t tjera lidhur me marrdhniet juridike administrative.

13. Burimet e s drejts administrative

Teoria mbi shtetin dhe t drejtn e trajton kuptimin e burimeve t s drejts n dy

drejtime: si burime n kuptimin material dhe si burime n kuptimin formal.
Si burime t s drejts n kuptimin material, teoria mbi shtetin dhe t drejtn
kupton forcen q shkakton shfaqjen (krijimin) e s drejts. Si burim formal, teoria
mbi shtetin dhe t drejtn kupton fromn me t ciln mvishen normat juridike, me
fjal t tjera kupton t drejn pozitive, respektivisht at q sht n fuqi.
Burimet themelore t s drejts n prgjithsi dhe t s drejts administrative n
veqanti jan: kushtetuta, ligji, dekreti dhe aktet nnligjore.

Kushtetuta - paraqet formn juridike me prmbajtje m t lart, sepse siq sht

e njohur, me t mvishen normat juridike kushtetuese m kryesore t cilat
rregullojn marrdhniet m t rndsishme t shoqris.

Ligji - sht nj form tjetr juridike, burim tjetr juridik n kuptimin formal, fuqia
juridike e s cils n raport me kushtetutn sht m e ult, ndrsa n raport me
aktet tjera juridike sht m e lart. Ligji n t vrtet rregullon nj marrdhnie
shoqrore t caktuar dhe si I till ai nxirret nga organi legjislativ sipas procedurs
s caktuar.

Dekreti - poashtu paraqet njrin nga burimet e s drejts n kuptimin formal po

q se me t rregullohet nj marrdhnie e caktuar shqrore. Kur dekreti ka
karakter normative dhe kur rregullon marrdhnie shoqrore n fushn e
administrats shtetrore, ai bhet edhe burim i s drejts administrative. N disa
vende dekretet paraqesin aktet m t shpeshta shtetrore pr vendosjen e
normave juridike administrative (n ato vende bnte pjes edhe Shqipria).

Aktet nnligjore - jan gjithashtu burime t s drejts n prgjithsi dhe t s

drejts administrative n veqanti, mirpo fuqia juridike e tyre sht m e ult se
ajo e ligjit. Ato jan t tilla kur prmbajn norma juridike me t cilat rregullojn
marrdhniet shoqrore. Nse ato norma rregullojn marrdhniet n fushn
administrative ather ato bhen burim i rndsishm pr t drejtn
administrative.

Megjithat pjesn m t madhe t burimeve t s drejts administrative e

prbjn aktet e organeve t administrats shtetrore. Aktet e organeve t
administrats mbajn emrtime t ndryshme varsisht nga organet q i nxjerrin
dhe vendi ku jan t themeluara e veprojn ato organe, respektivisht pozits q
kan ato organe n aparatin e prgjithshm t pushtetit shtetror.

14. Sistemi i s drejts administrative

N sistemin e s drejts administrative t nj vendi prfshihen, s pari, normat

juridike q prmban kushtetuta e atij vendi, t cilat sanksionojn organizimin dhe
veprimtarin e organeve t administrats shtetrore. N radh t dyt, n sistemin
e s drejts administrative prfshihen edhe normat e akteve t tjera juridike, t
cilat sanksionojn marrdhniet shoqrore n fushn e administrats shtetrore.
Ktu mendohet, si rregull, n normat juridike t ligjeve t veqanta, dekreteve dhe
akteve t tjera.

15. Organizatat administrative (nocioni i prgjithshm i administrats)

Autor t ndryshm m s shumti prqendrohen n kto pjes t organizats:

a)njerzit,

b)qllimi i caktuar,

c) mjetet (materiale dhe juridike),

) struktura organizative dhe

d) mvetsia n pun.

Termi organizat mund t kuptohet s paku n dy aspekte: si pun e organizuar

pr t arritur nj qllim t caktuar dhe organizat; si institucion q ka elemente t
caktuara dhe q sht themeluar q t realizoj qllime t caktuara. Njrin nga
prkufizimet e organizats e bn Sajmon. Me organizat, ai nnkupton nj
format e sjelljes kolektive. Me rastin e ktij prkufizimi, nocioni i organizats
pothuajse njehsohet me nocionin e institucionit shoqror, siq jan bie fjala,
martesa, familja, shoqria etj.
Nj prkufizim t gjer t organizats i bn edhe Xhems Muni. Ai nocionin e
organizats e prdor pothuajse n kuptimin universal. Muni e prkufizon
organizatn si form t qdo shoqate njerzore pr arritjen e qllimit t
prgjithshm.

Parimet themelore t organizats jan:

1. Parimi i ndarjes s punve,

2. Parimi i koordinimit,

3. Centralizimi dhe decentralizimi dhe

4. Koncentrimi dhe dekoncentrimi.

Ndarja e punve n organizat, bhet mbi bazn e vendit t puns, respektivisht

punve dhe detyrave t zbatuesit.

Elementet e vendit t puns jan:

a) punt dhe detyrat

b) puntori-zbatuesi i puns (nj ose m shum puntor)

c) Mjetet e puns dhe

d) Hapsira pr pun.

15 a. Ndarja e punve mund t bhet n shum mnyra:

Ndarja funksionale, ndarja resoriale, ndarja vertikale, ndarja horizontale dhe

ndarja operative. Ndarja e punve ka ndikim n dukurit e specializimit, tipizimit
dhe t standardizimit. Specializimi nnkutpon trsin e thirrjeve t veqanta dhe
t nevojshme pr ushtrimin e punve profesionale t caktuara, ose t m shum
punve t ngjashme. Tipizimi konsiston n ushtrimin e atyre punve, pas t
cilave qndron produkti i njjt ose i ngjashm. Standardizimi nnkupton at
ndarje t punve, n t ciln operacionet (veprimet) e thjeshta (t rndomta),
kryhen m leht e m shpejt dhe me sukses kontrollohen.
15b. Koordinimi n fakt sht korelat I ndarjes s puns

Koordinimi paraqet nj ndr parakushtet esenciale t strukturs s organizats,

i cili do t bj t mundshm sigurimin e unitetit t veprimtaris n organizat.
Koordinimi paraqet vetm at lloj t ndrlidhjes, e cila siguron veprimin e
harmonizuar t njsive organizative, prkatsisht t njsive t organizats pr
realizimin e qllimit t prgjithshm t organizats. Me fjaln centralizim n
kuptimin e prgjithshm, shorehet gjendja kur me nj organizat qeveriset nj
qendr. S kndejmi karakteristik themelore e centralizimit sht se ai gjithnj
paraqet nj hierarki t caktuar, q do t thot se vendosja dhe rregullimi i
qshtjeve thelbsore prqndrohet n majn e piramids s strukturs
organizative. Ndrkaq decentralizimi nnkupton dobsimin e ndikimit t qendrs
s organizats n pjes t organizats. Pra decentralizimi shpreh bartjen e
autorizimeve t caktuara prej organeve udhheqse n barts funksional t
caktuar, n t ciln njkohsisht bartet prgjegjsia e caktuar n prpjestim m
autorizimet e dhna.

15c. Parimi i koncentrimit sht i ndrlidhur me parimin e centralizimit.

Koncentrimi n fakt paraqet tendencn q vendimet t ncirren sa m afr q

sht e mundur, nga maja e piramids hierarkike. Ndrsa dekoncentrimi
nnkupton tendenxn q vendimet t nxirren nga ana e organeve varse,
natyrisht gjithnj n kuadr t rregullimit t caktuar juridik t s drejts,
detyrimeve dhe prgjegjsive t subjekteve t caktuara.

16. Nocioni i organizats administrative

N literaturn juridike s pari krkohen tiparet specifike q e prkufizojn

organizatn administrative. Ato tipare jan t shumta dhe m s shpeshti
prmenden kto: kontinuiteti, profesionalizimi I nnpunsve, autorizimet, punt
shoqrore dhe t tjera. Si nj lloj i veqante i organizatave, organizatat
administrative dallojn nga organizatat e tjera n baz t dy karakteristikave
themelore t tyre:

E para n organizatat administrative kryhen punt e prgjithshme shoqrore.

E dyta punt e prgjithshme shoqrore konsistojn n ushtrimin e pushtetit,

prkatsisht n ushtrimin e shrbimeve pr subjektet juridike dhe mundsin e
shfrytzimit t autorizimeve publike; q nnkupton nj pushtet t deleguar.
 17. Llojet e organizatave administrative

Organizatat administrative mund t klasfikohen n shum grupe.

Grupin e par e prbjn organizatat administrative, punt e t cilave

konsistojn n ushtrimin e pushtetit ku nnkupton organet e pushtetit shtetror,
prkatsisht organet e administrats shtetrore.

Grupin e dyt e prbjn organizatat administrative q ushtrojn shrbime t

caktuara, duke shfrytzuar mundsin e ushtrimit t nj pushteti t deleguar
nprmjet autorizimeve publike, Grupi i dyt i organizatave administrative
nnkutpron organizatat dhe institucionet, t cilat ushtrojn shrbime t caktuara
duke shfrytzuar pr kt autorizimet publike. N literaturn juridike
administrative, ndeshim shperhjen organizata e administrats publike e cila n
vete prmbledh dy grupet e organizatave administrative. Kshtu Maks Veber
thekson se organizatat administrative shrbejn nga njra an si instrument pr
ushtrimin dhe mbajtjen e pushtetit, ndrsa nga ana tjetr si sistem organizatash
pr ushtrimin e shrbimit publik.

17a. Organet e administrats

Fjala organ ka dy kuptime: kuptimin subjektiv dhe kuptimin objektiv. N

kuptimin subjektiv fjala organ nnkupton njerzit, qoft si individ, qoft si grup
i tyre, nprmjet t cilve shteti ushtron punt e veta. N kuptimin objektiv fjala
organ nnkupton vllimin e veprimtaris s individve apo t grupeve t tyre,
nprmes t cilve shteti, prkatsisht bashksia e caktuar shoqrore, ushtron
punt e veta. Profesori Krbek bn nj prkufizim q na duket m i afrt dhe m i
pranueshm. Sipas tij organi shtetror paraqet nj institut real konkret dhe t
organizuar juridik, i cili duhet t kryej rreth t caktuar t detyrave dhe t punve
shtetrore.
Organet e organizats shtetrore prbjn at pjes t aparatit shtetror e cila
sht ngarkuar me veprimtarin administrative, si njrn nga veprimtarit e
prgjithshme q ushtron shteti. Karakteristika themelore, e cila bn q organet
e administrats t cilsohen si organe shtetrore sht mveshja e tyre me tagra
t pushtetit. Tagrat e pushtetit t organeve t administrats shtetrore, shprehen
n t drejtat dhe detyrat e tyre q:

a) t nxjerrin akte juridike administrative me t cilat manifestojn vullnetin e

shtetit, prkatsisht t pushtetit shtetror dhe

b) t mbrojn dhe t zbatojn ligjet e tij nga qdo shkelje, duke prdorur edhe
fuqin shtrnguese. Karakteristik tjetr e rndsishme e organeve t
administrats shtetrore jan kompetencat e tyre t prcaktuara me ligj. Organet
e administrats kan nj numr veqorish specifike n baz t t cilave ato
dallohen nga organet tjera t pushtetit shtetror. Kto veqori t tyre prcaktohen
nga karakteri i veqant q ka veprimtaria administrative e shtetit. Shpesher
organet e administrats njejtsohen me persinat zyrtar. Shprehjet organ
administrativ dhe person zyrtar u prkasin dy nocioneve t ndryshme, prandaj
edhe kan kuptim t ndryshm juridik. Me shprehjen organ administrativ tregohet
nj formacion individual ose kolektiv, me organizimin e tij t brendshm, q
sht pjes prbrse e aparatit administrativ, ndrsa shprehja person zyrtar
tregon individin, njeriun konkret, personin e caktuar q kryen kt apo at
funksion administrativ.

17b. Klasfikimi i organeve t administrats

Klasefikimi organeve t administrats shtetrore sht n varsi t drejtprdrejt

prej sistemit shoqror politik dhe juridik t nj vendi. Klasfikimi i organeve
administrative sht i ndryshm varsisht a bhet fjal pr shtetin unitar apo
federativ, t centralizuar apo t decentralizuar ejt. Sipas kriterit t shtrirjes s
veprimtaris s organeve t administrats shtetrore, organet qendrore shtrijn
veprimtarin e vet brenda tr territorit t vendit, ndrsa organet lokale t
administrats e kan t kufizuar shtrirjen e vet p.sh brenda nj komune. Lidhur
me kt sht edhe ndarja n organet qendrore dhe regjionale t administrats
shtetrore.
Kriter themelor pr ndarje n organet individuale dhe kolegjiale t administrats
sht mnyra e vendosjes. Organet individuale t administrats jan organe n
t cilat si rregull shprehet vullneti i individit, I atij q sht n krye t organit,
prkatsisht eprorit t organit. Organet individuale shtetrore jan p.sh ministrit.
Organe kolegjiale t administrats shtetrore jan ato organe n t cilat e drejta
e vendosjes i takon nj grupi personash. Vendimi merret me mbledhje m
shumic votash. Mbledhja brena nj afati t caktuar quhet sesion, ndrsa numri I
antarve pr pun dhe marrjen e vendimeve t organit kolegjial quhet kuorum.
Ekzistojn dy lloje t kuorumit.: kuorumi i t pranishmve dhe kuorumi i
votuesve. Kuorumi i t pranishmve sht numri i antarve q nevoitet pr
hapjen, prkatsisht fillimin e puns dhe mbajetjen e mbledhjes, ndrsa kuorumi
i votuesve sht numri i antarve q nevoitet pr marrjen e vendimeve n
mbledhje. Kriter pr ndarjen e organeve aktive dhe kshilluese t administrats
shtetrore shrben lloji I punve q kryejn, prkatsisht ushtrojn ato organe.
Organet aktive jan t mvetsishme n ushtrimin e punve administrative dhe
ndryshe mund t emrohen edhe si organe t cilat nxjerrin vendime (ministrit).
Organet kshilluese jan si rregull ato t cilat bjn kshilla, pra shfaqin kryesisht
mendime profesionale pr organet tjera dhe kto n esenc dallohen prej
organeve aktive. Kriter themelor pr klasifikimin e organeve t mvetsishme dhe
n organet n prbrjen e organeve t mvetsishme t organizats sht shkalla
e mvetsis n pun, prkatsisht n ushtrimin e saj. Organet e mvetsishme
jan ato organe q jan n raport t drejtprdrejt me parlamentet dhe
themelohen prej tyre p.sh ministrit . Organet n prbrjen e organeve t
mvetsishme t administrats shtetrore jan n raport t drejtprdrejt me
organet e mvetsishme dhe themelohen me ushtrimin e punve t caktuara nga
rrethveprimi i tyre p.sh inspektoratet n prbrjen e ministrive. Kto organe
krkojn shprbim t veqant dhe t organizuar, por edhe nj shkall t caktuar
t mvetsis n ushtrimin e punve. Kriter themelor pr ndarjen n organe t larta
dhe t ulta t administrats shtetore sht raporti ndrmjet tyre. Ai raport
shprehet si raport i organeve eprore dhe varse, si raport i koordinimit,
prkatsisht bashkrendimit dhe si raport i lidhjeve vertikale ndrmjet tyre,
prkatsisht i t drejtave dhe detyrave t ndrsjellta. Klasfikimi n organet e
administrats s shkalles s lart dhe t ult sht shprehje e shkallve t
ndryshme t njsive territoriale politike, pra edhe shkallve t ndryshme t
organeve t pushtetit shtetror n prgjithsi dhe t organeve t administrats
shtetrore n veqanti. Kriter themelor pr ndarje n organet e prgjithshme dhe
organe t veqanta t administrats shtetrore sht vllimi i punve. Organe t
prgjithshme t administrats shtetrore jan ato organe t cilave u sht
dhn n kompetenc ushtrimi i t gjitha punve administrative, t cilat n
prgjithsi mund ti kryejn organet administrative. Organe t veqanta
administrative jan ato organe veprimtaria e t cilave sht e kufizuar n fush t
caktuar administrative, prkatsisht n shrbim t caktuar administrativ si p.sh
seksione, referate etj

18. Parimet e organizimit t administrats shtetrore

Parimet e organizimit t administrats shtetrore kushtzohen drejtprsdrejti

nga rendi shoqror i nj vendi dhe organizimi i tij shtetror i ndrtuar mbi kt
baz.

Ndr parimet themelore t organizimit t administrats shtetrore jan ato t cilat

jan me interes pr shqyrtime komparative: parimin e ndarjes s funksionit
ekzekutiv nga funksioni administrativ, parimin e kushtetutshmris dhe
ligjshmris, si dhe parimin e federalizmit, si tri nga parimet kryesore.

Disa vende bjn ndarjen e funksionit ekzekutiv nga ai administrativ pr dallim

nga disa vende ku nuk ndeshim n ndarjen e ktyre funksioneve. Funksionin
ekzekutiv e ushtrojn organet ekzekutive, ndrsa at administrativ organet e
administrats shtetrore. Funksionin administrativ mund ta ushtrojn edhe
organizatat, t cilat ushtrojn punt me interes pr njsin administrative politike
prkatse, si dhe organizatat dhe institucionet t cilat kan autorizime publike.
Parimi I kushtetutshmris dhe ligjmris paraqet parimin politik e juridik, q do
t thot se organizimi i administrats shtetrore bazohet n parimet e
prgjithshme t organizimit t pushtetit shtetror t prcaktuar n kushtetut
dhe n ligje. Ky parim prveq q sht parim i organizimit, ai sht edhe parim i
puns s organeve t administrats shtetrore. N vendet me rregullim federativ
qshtja e organizimit t administrats shtetrore shtrohet ndryshe nga vendet me
rregullim unitar. Prandaj n vendet me rregullim federativ nuk kemi prqndrim t
veprimtaris administrative vetm n nj hallk organizative, por n m shum
hallka (komuna, krahina, republika, federata).

20. Shrbimet publike dhe institucionet pr ushtrimin e tyre

20a/ Nocioni i shrbimit publike

Shrbimi publik si nocion u zhvillua n vendet e Perndimit e sidomos n Franc.

Leon Digi q sht prfaques i s ashtuquajturs teori e funksioneve sociale
zhvillon teorin se e drejta publike sht n t vrtet e drejt e shrbimeve
publike dmth se nuk ka karakter t urdhrit, veqse prmban norma mbi
rregullimin dhe drejtimin prkatsisht qeverisjen e shrbimeve publike.Sipas tij
shrbim publik paraqet secila veprimtari ushtrimi i s cils do t duhet t
sigurohej dhe t kontrollohej nga ata q qeverisin, sepse ushtrimi i ksaj
veprimtarie sht i domosdoshm pr realizimin dhe zhvillimin e reciprocitetit
shoqror dhe ky shrbim sht I asaj natyre q nuk do t mund t realizohej pa
intervenimin e forcs sunduese. Nga ky prkufizim kuptojm se shrbimi publik
sht sigurim I reciprocitetit shoqror, ndrsa mjetin me t cilin arrihet ai qllim,
paraqet forca e atyre q sundojn, prkatsisht atyre q qeverisin.
Moris Orju, shrbimin publik e konsideron sigurimin e interesit t prgjithshm
dhe si mjet pushtetin publik.

21. Klasifikimi i shrbimeve publike

Kryesisht merren dy kritere t klasifikimit t shrbimeve publike: objekti i

shrbimit publik dhe mnyra se si sigurohet interesi publik. Profesori Riverio
sipas objektit shrbimet publike i klasfikon n tri grupe:

a/ Shrbimet publike t administrats,

b/ Shrbime publike t industris

c/ Shrbime t tregtis dhe shrbime publike sociale.

Sipas mnyrs se si sigurohet interesi i prgjithshm I njjti autor dallon tri grupe:
s pari shrbimet publike t cilat kan qllim t drejtprdrejt dhe individualisht,
ti plotsojn nevojat e individve, s dyti shrbimet publike t cilat n mnyr
indirekte I ofrojn dobi individve, s treti shrbimet publike t cilat nuk jan t
destinuara drejtprsdrejti pr dobin personale t individve, veqse I shrbejn
interesit t prgjithshm n kuptimin e drejt t fjals, dmth interesit t tr
bashksis shoqrore. N Franc ndr format e reja t shrbimeve publike
veqohen:

a)ndrrmarjet publike dhe

b)ndrrmarjet mikse, prkatsisht ndrrmarrjet e prziera.

N shrbime publike n industri dhe tregti gjithnj e m shum aplikohen

rregullat e s drejts private dhe n at mnyr ato transformohen n kategori t
veqnt juridike n ndrrmaje publike. Prveq ksaj si organe t veqanta q
ushtrojn veprimtarin e shrbimit publik, ekzistojn ndrrmarjet mikse,
prkatsisht t prziera, aksionart e t cilave jan n njrn an kapitalistt
private, ndrsa n ann tjetr shteti, prkatsisht personat publik juridik.

22. Autorizimet publike

Autorizimet publike me nj pjes t vet i prkasin ushtrimit t veprimtaris

administrative. Derisa organet e administrats dhe organet tjera t pushtetit
ushtrojn pushtet, organizatat shoqrore nuk ushtrojn pushtet (burimor), veqse
kur jan me ligje t autorizuara, ushtrojn autorizime publike, pra njfar pushteti
t deleguar. N sistemet kushtetuese juridike t vendeve t ndryshme jan
prcaktuar subjekte joshtetrore pr ushtrimin e veprimtaris administrative. N
Shqipri kto ishin organizata shoqrore gjendja juridike e t cilave prcaktohej
me kushtetut, ndrsa n mnyr m t hollsishme ajo rregullohej me normat
juridike administrative, t vendosura me akte juridike t organeve prkatse
shtetrore. Element kryesor q prcaktonte gjendjen juridike administrative t
organizatave shoqrore ishte zotsia juridike administrative q dmth trsia e t
drejtave dhe e detyrimeve, me t cilat shteti I pajis dhe I ngarkon ato n fushn
e veprimtaris ekzekutive urdhrdhnse dhe s dyti zotsia e tyre pr tu
paraqitur vet n marrdhnie t caktuara juridike si bartse t drejtash dhe
detyrimesh me karakter administrativ.
 23. VEPRIMTARIA E ORGANEVE T ADMINISTRATS
SHTETRORE

A) VEPRIMTARIA ADMINISTRATIVE

23a. Funksionet themelore t shtetit

Organet e administrats shtetrore jan pjes prbrse e aparatit shtetror t

nj vendi. Organet e administrats shtetrore mbi t gjitha ushtrojn pushtet
shtetror, me t cilin jan pajisur nga normat juridike n fuqi t atij vendi.
Nprmjet atyre normave ushtrimi I pushtetit shtetror nga ana e organeve t
administrats shtetrore merr form dhe prmbajtje t caktuar, si dhe t shprehur
e t konkretizuar n aktet juridike q nxjerrin ato. Veprimtaria e shtetit sht
shum e gjer. Forma e par e veprimtaris q ushtron shteti sht ajo
ligjvnse dhe kt e bn Parlamenti. Veprimtaria e dyt sht ajo ekzekutive
dhe ushtrohet nga organet e pushtetit shtetror Qeverja dhe ministrit.
Veprimtaria ekzekutive prkufizohet n dy kuptime t saja themelore: n kuptimin
e gjer n t cilin prveq funksioneve ekzekutive prfshihen edhe funksionet e
organeve administrative dhe n kuptimin e ngusht n t cilin prfshihen vetm
funksionet e organeve administrative. Me kushtetutn e Republikes s Kosovs
(1990) dhe amandamentet e saj sht prcaktuar se pushtetin shtetror
ekzekutiv dhe n kuadr t tij edhe at administrativ e ushtron Qeveria dhe
ministrit prkatse t Republiks dhe organet e organizatat tjera administrative,
ndrsa funksione t caktuara administrative mund t ushtrojn edhe subjektet
tjera, kur kjo u sht besuar me ligj.

24. Prkufizimi i veprimtaris s organeve t administrats

shtetrore

Si form e veqant e veprimtaris shtetrore n kuptimin e gjer administrata

shtetrore, shprehet n dy drejtime: Si veprimtari ekzekutive dhe si veprimtari
administrative n kuptimin e ngusht. Veprimtaria ekzekutive e organeve t
administrats shtetrore qndron n kujdesin pr zbatimin e ligjeve, ndrsa
veprimtaria administrative qndron n zbatimin e drejtprdrejt t ligjeve dhe
akteve tjera t bazuara n to.N baz t prmbajtjes konkrete t qllimit, q
administrata ndjek si dhe veqorive juridike e politike q at e karakterizojn si
form e veqant e ushtrimit t pushtetit shtetror, administrata shtetrore mund
t prkufizohet si: veprimtari administrative, q ushtrohet nga organet
administrative, n baz dhe pr zbatim t ligjit. Ky prkufizim v n dukje se
tipari I par kryesor juridik I administrats sht karakteri nnligjor I saj. Me fjal
tjera administrata shtetrore si form e veqant e veprimtaris shtetrore varet
nga ligji, i nnshtrohet ligjit dhe ushtrohet gjithmon n baz dh pr zbatim t
ligjit.

25. Llojet e punve, prkatsisht funksioneve t administrats

shtetrore

Organet e administrats shtetrore ushtrojn dy lloje themelore t punve: Punt

administrative dhe punt profesionale, shoqrore dhe pun t tjera.
a) punt administrative n kuptim t ngusht konsistojn n nxjerrjen e akteve
normative dhe t akteve administrative, ushtrimin e mbikqyrjes administrative
dhe ushtrimin e veprimtaris represive. Kto jan t ashtuquajturat pun
autoritative.
b) Punt profesionale shoqrore dhe punt tjera jan punt joautoritative dhe ato
si rregull, organet e administrats I ushtrojn pr nevoja t organeve t tjera t
pushtretit, n radh t par pr organet ligjvnse dhe ekzekutive.

26. Parimet e puns s organeve t administrates

Parimi i ligjshmris Parimi i ligjshmris dhe zbatimi I tij kan rndsi

jashtzakonisht t madhe sidomos pr administratn shtetrore. Parimi i
ligjshmris shtron krkesa dhe gjen zbatim si n veprimtarin ashtu edhe n
organizimin e aparatit administrativ. N fushn e veprimtaris s ktij aparati
zbatimi i prpikt i saj krkon q t gjitha organet dhe personat e tij zyrtare t
udhhiqen nga ajo si n kryerjen e veprimeve t tyre juridike ashtu edhe t
veprimeve jojuridike (materiale-teknike). Parimi i ligjshmris gjen zbatim t
plot edhe n fushn e organizimit t administrats shtetrore. I tr ndrtimi i
saj n t gjitha strukturat dhe hallkat e tij mbshtetet fuqimisht mbi kt parim.
Kjo prmbn nj nga faktort kryesore t aparatit administrativ dhe sht n
gjendje q ta realizoj me sukses t plot prmbajtjen e administrats shtetrore
n kuptimin e saj material funksional dhe pa respektimin e ktij parimi nuk mund
t ket veprimtari t rregullt administrative. Parimi i ligjshmris konsiderohet si
parimi m i rndsishm dhe i par juridik, q n kuptim t prgjithshm
nnkupton lidhshmrin e organeve t administrats pr normat juridike,
prkatsisht pajtueshmrin e normave juridike t ulta me ato t larta, ndrsa
n kuptim t veqant, parimi i ligjshmris s puns s administrats nnkupton
se t gjitha aktet e organeve t administrats duhet t jen t ligjshme,
prkatsisht n prputhje me ligjin dmth t bazuara me ligj dhe akte t tjera q
jan nxjerr n baz dhe pr zbatim t ligjit.Rastet m t shpeshta t
paligjshmris q shfaqen n punn e administrats jan: - inkompetenca -
cenimi i t drejtave n procedure - cenimi I t drejtave materiale juridike vrtetimi
i gabueshm i gjendjes faktike dhe paligjshmria n oportunitetin ose qllimin e
aktit.

26a. Inkompetenca

Organet e administrats duhet ti prmbahen kompetencs s caktuar.

Mosprmbajtja e t drejtave dhe detyrave t prcaktuara, prkatsisht
autorizimeve nga ana e organeve nnkupton inkompetencn e tyre dhe n kt
mnyr nj rast eklatant t paligjshmris. Paligjshmria mund t shfaqet me
cenimin e t drejtave mbi kompetencn lndore dhe territoriale. Nga
inkompetenca duhet t dallojm uzurpimin e kompetencs, I cili paraqitet ather
kur individi apo grupi I individve, prkatsisht organi far nuk kan cilsin e
titullarit, ndrsa nxjerrin aktin administrativ.Ky sht I ashtuquajturi akt inxistent (I
paqene) t cilin pala nuk duhet ta godas, por thjesht ta injoror.

26b. Canimi i t drejtave n procedure

Njihet edhe si gabim formal apo procedural i administrats. Ai cenim mund t

shkaktohet me cenimin e normave me t cilat rregullohet forma e aktit. Gabimet
formale ose procedurale ndahen ne dy grupe: n gabime esenciale dhe
joesenciale. Esenciale jan ato gabime q ndikojn n vendosjen e qshtjes,
ndrsa gabime joesenciale jan ato gabime q nuk kan pasur ndikim n
prmbajtjen e aktit.

26c. Cenimi i ligjit material

Mund t shkaktohet n dy mnyra themelore: q n rastin konkret t mos

aplikohet norma, e cila sht dashur t aplikohet ose kur sht aplikuar norma,
mirpo aplikimi sht br gabimisht prkatsisht n baz t interpretimit t
gabueshm.

26d. Gabimi n gjendjen faktike - Bhet ather nse nuk vertetohen t gjitha
faktet q jan relevante pr nxjerrjen e aktit. Ky gabim mund t bhet qoft nse
faktet nuk jan vertetuar plotsisht ose nse sht nxjerr prfundim i
gabueshm mbi gjendjen faktike.
26e. Paligjshmria n oportunitetin ose qllimin e aktit

Ekziston ather nse organi i administrats nxjerr aktin mbi realizimin e nj

qllimi tjetr dhe jo t atij q buron nga ligji. Norma administrative sht aplikuar
drejt vetm nse aplikimi i prgjigjet oportunitetit ose qllimit t vet.

27. Parimi i diskrecionit (parimi I qmuarjes s lir)

Esenca e tij konsiston n at q normat ligjore nuk prmbajn zgjidhjen

kategorike, por ia ln mundsin organit t administrats, n rastin konkret t
zgjedh ndrmjet dy a m shum alternativave prkatsisht mundsive, at q
sht m oportune. Ky parim buron nga parimi I ligjshmris dhe paraqet
konkretizimin e denj t tij, veqanrisht n procedurn administrative me rastin e
vendosjes s qshtjes konkrete administrative.

28. Parimi i mvetsis

Edhe parimi I mvetsis paraqet zbatim t denj t parimit t ligjshmris, sepse

ai nnkutpon se administrata mund t punoj vetm at pr t ciln sht e
autorizuar. Kshtu konsiderohet se asnj organ tjetr, nuk mund t przihet n
rrethveprimin e administrats e n ann tjetr administrata sht prgjegjse pr
kryerjen dhe ushtrimin e detyrave q I jan prcaktuar. Kjo mvetsi e organeve t
administrats sht relative q do t thot mundsi veprimi brendaprbrena
kompetencave t prcaktuara me kushtetut e ligj.Rrethveprimi dhe kompetenca
paraqesin instrumentet kryesore t prkufizimit horizontal ndrmjet organeve t
administrats shtetrore. Rrethveprimi nnkupton fushn e caktuar t
veprimtaris nga trsia e funksioneve t organeve t administrats, q I takon
nj organi t administrats. Kompetenca prkufizohet si e drejt dhe detyr e
organit t administrats n ushtrimin e puns s caktuar administrative.
Kompetenca ndahet pr nga prmbajtja e veprimtaris, prkatsisht lloji i
punve, t cilat ushtrohen dhe kompetencn pr nga territori n t ciln shtrihet
mundsia e veprimit t organit t administrats. Ekzistojn dy drejtime t
ndrrimit t kompetencs: delegimi dhe substitucioni I kompetencs. Delegimi i
kompetencs nnkupton bartjen e kompetencs nga organi I administrats s
shkalls m t lart n organin e administrats s shkalls m t ult, ndrsa
substitucioni I kompetencs nnkupton marrjen e kompetencs prej organit m
t ult nga organi m I lart.
 29. Parimi i efikasitetit

Ekzistojn shum parakushte q ndikojn n mnyr t drejtprdrejt n

shkalln e efikasitetit t administrats. Ndr to sht edhe ligjshmria n punn e
saj. Parakushte tjera t rndsishme, nga t cilat varet efikasiteti n punn e
administrats jan: organizimi funksional i administrat, prkatsisht prcaktimi i
kompetencave t administrats, modernizimi I puns n administrat, ngritja
profesionale e kuadrove n administrat, dhe informimi e komunikimi n
administrat.

30. Parimi i puns s hapur t administrats

Ky parim n esenc nnkupton hapjen e administrats para shoqris,

prkatsisht informimin e qytetarve mbi punn e saj.Informimi pr punn e
administrats mund t behet n vllim t ndryshm dhe n forma t ndryshme.
Pr kt si rregull shfrytzohen mjetet e informimit publik. Realizimi praktik I ktij
parimi ka mundsi t kufizimit n rastet e ruajtjes s sekretit, prkatsisht
fshehtsis s puns n administrat.Secilat pun apo shrbime nga
kompetenca e administrats konsiderohen sekret, prkatsisht fshehtsi,
caktohen n legjislacion t qdo vendi.

31. MARREDHENIET JURIDIKE ADMINISTRATIVE

Pufizimi i normave juridike administrative dhe dallimi I tyre nga normat tjera
juridike. Norma juridike administrative quhen ato rregulla t detyrushme t
sjelljeve q vendosen ose sanksionohen nga shteti pr rregullimin juridik t
marrdhnieve shoqrore t cilat krijohen n procesin e veprimtaris s tij
administrative. N aspektin e prgjithshm juridik normat administrative nuk
dallojn ndaj normave t degve t tjera t s drejts pra kan prmbajtje dhe
natyr t njejt. Normat administrative nga normat e degve tjera I dallon objekti
I veqant I rregullimit juridik t tyre. N kt objekt siq sht thn hyjn vetm
marrdhniet shoqrore q krijohen n procesin veprimtaris adminsitrative t
shtetit. Vetm duke u nisur nga ky kriter ne mund t dallojm se nj norm
juridike sht e s drejts administrative apo jo.

a) Norma juridike administrative sht baz pr lindjen e marrdhnies juridike

administrative. Megjithat vet marrdhnia administrative at nuk e krijon. Ajo
prmban vetm mundsin abstrakte t krijimit t ksaj marrdhnie, duke i
parashikuar rastet e mundshme dhe n prgjithsi t lindjes s t drejtave e
detyrimeve administrative pr subjektet e s drejts administrative.
b) Normat juridike administrative si rregull kan karakter imperativ. Ky karakter i
saj shfaqet nn urdhrimin e detyrueshm q ajo prmban pr subjektet e s
drejts administrative. N pjesn m t mardhe t tyre normat juridike
administrative e bjn rregullimin e marrdhnieve shoqrore prmes
urdhrimeve kategorike, t cialt u drejtohen subjekteve prkatse.

c) Elementet prbrse t strukturs s norms juridike administrative

karakterizohen nga disa ndryshime n krahasim me normat e tjera t s drejts.
Dispozitivi I norms juridike administrative dmth, pjesa e struktrs q prcakton
vet rregullimin e sjelljes s prcaktuar prej saj zakonisht esht shprehur n
mnyr shum t qart. Sa i prket sanksionit konkret dmth asaj pjese t
strukturs s norms juridike administrative, tregohen masat e ndikimin shtetror
e shoqror kundr atyre q shkelin dispozitivin e saj q mungon fare.
Sipas prmbajtjes konkrete normat juridike administrative ndahen n norma q
rregullojn marrdhnie shoqrore (kto norma prbjn Pjesn e prgjithshme
t s drejts administrative) dhe norma q rregullojn marrdhnie shoqrore t
nj dege t veqant t administrats shoqrore ose disa degve t saj (kto
norma prbjn Pjesn e posaqme t s drejts administrative).
Sipas fuqis juridike normat e s drejts administrative ndahen n norma t
organeve shtetrore eprore dhe norma t organeve shtetrore varse. Realizimi i
normave juridike administrative nga subjektet e s drejts bhet n dy forma:
formn e ekzekutimit dhe at t zbatimit. Ekzekutimi i norms juridike
administrative nnkupton nnshtrimin e sjelljes s subjektit t s drejts ndaj
krkesave q i drejton atij kjo norm. Ekzekutimi sht i detyrueshm pr t
gjith subjektet e s drejts administrative pa prjashtim. N zbatimin e norms
juridike administrative kuprojm zgjidhjen n baz t saj t qshtjeve konkrete
nga ana e organeve kompetente shtetrore dhe personave t tyre zyrtar.

- Zbatimi i norms juridike bhet vetm nga ai subjekt I s drejts adminsitrative i

cili sht i autorizuar nga ligji pr nj gj t till dmth vetm organi shtetror,
personi zyrtar ejt.

- Zbatimi i norms juridike administrative n rastet konkrete bhet n prputhje

me prmbajtjen e vrtet t saj dmth vetm pr ti arritur ato qllime, pr t cilat
sht vendosur norma.

- Zbatimi i norms juridike administrative bhet duke i respektuar t gjitha

rregullat e procedurs q ka parashikuar nj shtet pr nj gj t till.
 32. Kuptimi dhe veqorit kryesore t marrdhnieve juridike
administrative

N kuptim t prgjithshm, marrdhnie juridike administrative quhen ato

marrdhnie shoqrore q krijohen n fushn e veprimtaris administrative dhe
n t cilat palt paraqiten si bartse t drejtash dhe detyrash t vendosura e t
mbrojtura nga shteti. Marrdhniet juridike administrative dallohen pr nga kto
veqori:

a) Ato jan marrdhnie shoqrore juridike. Si t ktilla ato dallohennga

marrdhniet shoqrore n prgjithsi, sepse rregullohen nga normat juridike
administrative, ndrsa nga marrdhniet tjera shoqrore juridike ato dallohen
sepse krijohn n fushn e veprimtaris administrative t shtetit.

b) Njra nga palt n marrdhniet juridike administrative duhet t jet doemos

shteti I prfaqsuar nga orgnai i tij. Si rregull ky I fundit sht organ I administrats
shtetrore. Me cilsin e pals tjetr mund t paraqiten t gjith subjektet e tjer
t mundshm t ktyre marrdhnieve dmth. Personat fizike dhe juridike. Qenia
e organit shtetror si pal e domosdoshme prkatsisht e detyrueshme e
marrdhnieve juridike administrative, shpjegohet me faktin se veprimtaria
administrative realizohet gjithnj n emr t shtetit, t cilin mund ta prfaqsojn
vetm organet e tij.

c) Mrrdhniet juridike administrative nuk krijohen vetvetiu, krijimi i tyre bhet

ather kur vrtetohen ato rrethana me t cilat normat juridike administrative
krijojn lindjen ndryshimin dhe shuarjen e tyre. Ato rrethana quhen fakte juridike
administrative.

d) Subjekte t marrdhnieve juridike administrative jan ata persona fizik e

juridik q duke qen t mveshur me t drejta dhe t ngarkuar me detyra n
fushn eveprimtaris administrative t shtetit hyjn n marrdhnie me organet
shtetrore. Kto subjekte duhet t ken zotsin juridike dhe zotsin pr t
vepruar pr t hyr n kto marrdhnie.
 33. Llojet e marrdhnieve juridike administrative

Marrdhniet juridike administrative mund t ndahen n lloje t veqanta. Si

rregull kriteret kryesore pr ndarje t till jan: prmbajtja konkrete e
marrdhnieve juridike administrative; karakteri i vet marrdhnieve; karakteri i
subjekteve t saj dhe metodat e mbrojtjes s marrdhnieve juridike
administarive.

34. Aktet administrative shteterore

Dy vrejtje duhet theksuar:

E para akte t organeve t administrats nuk jan vetm aktet administrative, t

cilat n fakt, jan vetm nj nga llojet e akteve q nxjerrin organet e
administrats shtetrore n ushtrimin e funksioneve t prcaktuara t tyre me
kushtetut dhe ligje.

E dyta, akte administrative nuk jan vetm aktet, t cilat i nxjerrin organet e
administrats shtetrore, veqse nxjerrin edhe organizatat dhe bashksit n
ushtrimin e autorizimeve publike, do t thot kur jan t pajisura me t drejta dhe
t ngarkuara me detyrime n marrdhniet juridike administrative. Organet
administrative nxjerrin: akte juridike dhe akte materiale.

35. Aktet juridike t administrates

Aktet juridike t administrats mund t klasfikohen n: akte normative ose t

prgjithshme dhe akte konkrete ose individuale.

35a. Aktet normative ose t prgjithshme

Aktet normative ose t pergjithshme jan aktet q organet e administrats

shtetrore i nxjerrin n veprimtarin e vet dhe me t cilat rregullojn norma t
sjelljes n mnyr abdstrakte prkatsisht t prgjithshme. Kto norma ju
prkasin numrit t pacaktuar t njerzve dhe rasteve. Aktet normative t
pergjithshme t cilat i nxjerrin organet administrative jan: rregullore, urdhresat
dhe udhzimet.
35a1. Rregullorja

Rregullorja sht akt juridik normativ ose akt i prgjithshm i organeve t

administrats. Ky akt ka karakter normativ, sepse prmban dispozita t
prgjithshme, t cilat duhet t zbatohen nga subjektet juridike administrative n
fushat prkatse t administrats shtetrore. Rregullorja nxirret pr dy qllime t
caktuara: e para pr t prcaktuar organizimin e brendshem t organit dhe e
dyta, pr t prcaktuar rrethveprimin e tij.

35a2. Urdhresa

Urdhresa sht akt juridik normativ ose akt i prgjithshm i administrats, me t

cilin behet zbatimi i dispozitave ligjore dhe i akteve t prgjithshme t
kuvendeve t bashksive shoqrore-politike dhe t organeve ekzekutive t tyre.
Mardhniet kryesore q krijohen n jetn e nj vendi, si rregull rregullohen n
mnyr primare me akte ligjore (ligje dhe dekrete) SI prjashtim pr rastet kur vet
ligji e l rregullimin e marrdhnieve t caktuara shoqrore n kompetencn e
organeve t administrats shtetrore dhe kryesisht n kompetencn e Qeveris
ajo i rregullon ato me Urdhresa. Prandaj urdhresat nga natyra juridike jan
akte me karakter t prgjithshm. Ato zakonisht prcaktojn rregulla t
detyrueshme sjelljeje pr nj rreth t gjer personash dhe pr zbatimin e ktyre
rregullave zakonisht parashikojn edhe sanksione administrative.

35a3. Udhzimi

Udhzimi sht akt juridik normati ose akt i prgjithshm i administrats dhe
nxirret me qllim t drejtimit, kshillimit ose dhnies s instrukcioneve t
ndryshme, lidhur me zbatimin e ligjeve apo dispozitave tjera dhe t akteve t
prgjithshme t kuvendeve e organeve ekzekutive t tyre. Udhzimi ka karakter
t detyrueshem por edhe fakultativ. Udhzimi i detyrueshem zakonisht nxirret
nga organet e administrats m t lart dhe u drejtohet organeve t
administrats m t ult kshtu q atyre u ndihmon pr t zbatuar m leht
dispozitat e ndryshme ligjore. Udhzimi fakultativ nxirret si instruksion profesional
nprmjet t cilit nj organ m i lart i udhzon organit tjetr m t ult t
administrats se si duhet t kryej nj pun profesionale.
 36. Aktet administrative

Per aktin administrativ jan me rndsi kto karakteristika: konkretsia,

autoritetsia dhe veprimi I tij juridik. Akti administrativ m s shpeshti prkfizohet
si akt juridik me t cilin n mnyr autoritative vendoset nj qshtje konkrete.
Atributi juridik ose veprimi juridik shrben pr tu dalluar nga aktet materiale t
cilat nuk e kan kt cilsi, ndrsa atributi konkret shrben pr ta dalluar nga
aktet e prgjithshme juridike, prkatsisht nga aktet t cilat I prkasin nj numri
t madh t rasteve.

37. Llojet e akteve administrative

Aktet administrative mund t klasfikohen sipas kritereve t ndryshme. Aktet

individuale dhe gjenerale - Ndarja e akteve administrative n akte individuale dhe
akte gjenerale bhet n baz t kriterit themelor se akti i prket personave
individualisht t caktuar apo t pacaktuar. Pr aktin administrativ individual sht
karakteristik se personi prkatsish personat jan t shnuar me emrp.sh leja
q i ipet personit konkret pr hapjen e puntoris zejtare. Akti gjeneral u prket
shum personave t cilt nuk shnohen me emr n akt. Edhe pse n akt nuk
shnohen emrat e personave t cilve u prket akti ata mund t caktohen p.sh
akti me t cilin banorve t nj lagjeje apo t nje rruge i urdhrohet q t marrin
pjes n shuarjen e zjarrit. Akti gjeneral ndryshon prej ati t prgjithshm sepse
nuk sht i karakterit t prgjithshm meq nuk prbman normn e
prgjithshme por prmban noremn vetm pr nj rast (shuarjen e zjarrit,
evitimi i vrshimit etj).

38. Aktet konstitutive dhe deklarative

Aktet me t cilat formohen marrdhniet juridike, pra ato akte me t cilat

krijohen, ndryshohen a prishen marrdhniet juridike quhen akte konsitutive p.sh
vendmimi me t cilin lejohet ndrtimi I objektit t caktuar n nj pronsi toksore,
leja pr bartjen e arms etj Ktu sht karakterisike se marrdhnia juridike m
par nuk ka ekzistuar ndrmjet organit dhe pals. Prmes aktit n fakt formohet
marrdhnia. Efekti I ktij akti sht nga momenti I nxjerrjes s tij pra ex nunc.
Akte deklarative quhen aktet me t cilat vetm vrtetohet ekzistimi i
marrdhnieve juridike administrative. Ktu marrdhnia juridike m par ka
ekzistuar prandaj me akt vetm bht vrtetimi I ekzistimit t saj. Veprimi
marrdhnies juridike sht nga momenti kur sht krijuar marrdhnia pra ex
tunc. Akt deklarativ sht p,sh akti mbi pushimin e shrbimit personit ushtarak t
caktuar me fuqin e ligjit etj.
 39. Aktet pozitive dhe negative

Aktet pozitive jan ato akte administrative t cilat prodhojn ndonj ndryshim n
marrdhniet ekzistuese juridike, qoft nse krijohen marrdhniet e reja, qoft
nse ndryshojn ato ekzistuese apo prishen. Akt pozitiv sht p.sh vendimi me t
cilin personit t caktuar I prcaktohet lartsia e tatimit. Akte negative I quajm ato
akte administrative me t cilat refuzohet ndryshimi I mardhnies ekzistuese
juridike. Kto akte nxirren sipas krkess s pals. Kshtu akte negative jan
aktet me t cilat refuzohet krkesa pr nxjerrjen e lejeve pr bartjen e arms, pr
hapjen e puntoris zejtare etj. Ktu pra organi nxjerr aktin me t cilin deklaron
se nuk dshiron ta ndryshoj gjendjen ekzistuese. Ndodh q t mos deklarohet
fare meq rast kemi t bjm m heshtjen e administrats. Heshtje t
administrats kemi ather kur organi kompetent nuk nxjerr vendimin n afatin e
caktuar. Nse procedura sht hapur me krkesn e pals, ai afat sht tridhjet
dit nga dita e dorzimit t krkess, ndrsa nse procedura hapet me krkesn
e organit, afati sht gjashtdhjet dit. Nse organi kundr vendimit t t cilit
ankesa sht e lejueshme, nuk e nxjerr kt brenda afatit t caktuar, ather
pala ka t drejt ankese n organ m t lart. Nse organi I shkalls s dyt nuk
e nxjerr vendimin n afatin e caktuar prej gjashtdhjet ditsh dhe as n afatin
plotsues shtat ditsh, para mund t hap konfliktin administrativ sikunr t jet
refuzuar ankesa e saj (sipas legjislacionit t Jugosllavis).

40. Aktet juridiksht t lidhura dhe aktet n baz t qmuarjes s

lir

Aktet juridikisht t lidhura jan ato akte administravie te t cilat q m par sht
prcaktuar se duhet t nxirren dhe se qfar do t jet prmbajtja e tyre. Iniciativa
pr nxjerrjen e aktit dhe prmbajtja e tij shprehimisht sht prcaktuar me ligj.
P.sh vendimi mbi dhnien e lejes pr ndrtim. Aktet n baz t qmuarjes s lir
jan ato akte te t cilat organit me ligj I sht dhn mundsia q sipas bindjes
s vet t lir dhe vlersimit t interesit t prgjithshm t vendos n rastin
konkret. P,sh Dhnia shtetsis, mbi dhnien e ndihmave t caktuara etj.

41. Aktet e nj organi dhe aktet e prbra

Aktet administrative mund t klasfikohen n akte administrative t nj organi

dhe aktet administrative t prbra prkatsisht t shum organeve. Rast m i
shpesht sht q aktin administrativ ta nxjerr nj organ qoft individual ose
kolegjial. Prjashtimisht nj akt administrativ mund ta nxjerrin dy a m shum
organe. P.sh nxjerra e prbasht e akeve administrative, nxjerrja e aktit me
plqimin e mparshm t organit tjetr, nxjerrja e aktit me vrtetimin ose lejen e
organit tjetr ose nxjerrja e vendimit pasi t jet marr mendimi nga ana e organit
tjetr.

42. Elementet prmbajtsore t aktit administrative

Elementet prmbajtsore t aktit administrative jan: Konkretizimi i lnds dhe i

subjekteve t aktit, dispozitivi, arsyetimi dhe udhzmet pr mjetin juridik. Akti
administrative n radh t par prmban lndn pr t ciln bhet fjal edhe
subjektet, prkatsisht palt t cilave u prket. Esenca e prmbajetjes s aktit
administrative sht dispozitivi dmth vendimi me t cilin vendoset lnda. Prandaj
dispozitivi prmban shprehjen e vullnetit t organit t administrats me rastin e
vendosjes s lnds s caktuar, prkatsisht marrdhnies s caktuar.
Dispozitivi sht elementi m prmbajtsor dhe pa t nuk ka akt administrative.
N asryetim shnohet pse sht vendosur ashtu siq sht thn n dispozitivin e
vendimit.Arsyetimi shpreh parimin e ligjshmris dhe n t pals I pasqyrohet
gjendja faktike dhe dispozitat materiale, n baz t t cilave sht vendosur
qshtja, prkatsisht sht nxjerr vendimi. N udhzim mbi mjetin juridik, pala
informohet mbi mundsin prkatsisht pamundsin e prdorimit t mjetit t
caktuar juridik. Nse pala ka mundsi ather n udhzim shnohet se para cilit
organ mund ta shfrytzoj kt t drejt dhe n qfar afati mund t bj
kt.Udhzimi ka gjithashtu nnshkrimin, datn dhe vuln e organit.

43. Aktet materiale t administrates

Aktet materiale jan akte n t cilat mbahen shnime t ndryshme mbi dukurit
e ndryshme ose kumtohen shnime e t dhna dhe provohen faktet mbi ato t
dhna. Aktet materiale nuk jan akte n kuptimin teknik por veprime t thjeshta
administrative profesionale. Aktet materiale jan t ndryshme dhe ndahen n:

43a. Aktet e evidentimit ose dokumentacionit

Ktu prfshihen aktet n t cilat mbahet evidenca, prkatsisht dokumentacioni i

dukurive dhe i t dhnave t ndryshme p.sh regjistrat protokollet librat e
ndryshme etj.

43b. Aktet e dhnies e t marrjes s deklaratave

Organet administrative pr dukurit t ndryshme n baz t krkess s

subjekteve t ndryshme marrin deklarata t ndryshme si p.sh deklarata me t
cilat pasqyrohet gjendja ekonomike dhe personale e subjekteve t ndryshme.
43c. Aktet e lajmrimit ose kumtimit

Ktu prfshihen lajmrime, kumtesa e tregonjs t ndryshm mbi t dhnat e

caktuara pr subjektet e ndryshme.

44. Marrdhniet ndrmjet organeve t administrats dhe

marrdhniet e saj me organet tjera t pushtetit

Klasfikimi I veprimtaris s organeve t administrats

Veprimtaria e organeve t administrats shtetrore sht mundur t klasfikohet

n mnyra t ndryhsme p.sh sektore, deg, fush dhe shrbime administrative.

44a. Sektort

Si rregull prfshijn punt administrative n deg t adminsitrats shtetrore.

Varsisht nga vendet e ndryshme sektort organizohen n mnyra t ndryshme.
Kshtu p.sh sektort e veprimtaris s administrats shtetrore n ish-Jugosllavi
klasfikohen n tre m kryesoret.Sektori I administrats politike q prfshin pun
e administrats n degt e mbrojtjes, punve t brendshme, t jashtme n
fushn e administrats gjyqsore dhe t prgjithshme, pastaj Sektori i punve
ekonomike dhe Sektori i administrats shtetrore n fushn e veprimtaris
shoqrore.

44b. Deg t administrats

Konsiderohen punt, prkatsisht grupi I punve administrative, q kan nj

ndrlidhje, kan ngjajshmri dhe prmbjn nj trsi t vetme.

44c. Fush t administrats shtetrore

Emrtohen deg t coptuara t saj dmth trsi m t ngushta se ajo. Kshtu

p.sh deg t administrats paraqet industria, ndrsa fusha e saj jan: industria
ndrtimore, industria metalike etj.

44d. Shrbimet administrative

Paraqesin nj nocion ende m t ngusht se sa fusha e administrats. sht

fjala pr punt administrative t specializuara, t cilat n rastet m t shpeshta
jan t organizuara n organe t mvetsishme dhe n prbrjen e organeve t
mvetsishme, siq jan p.sh inspektoratet.

45. Marrdhniet ndrmjet vet organeve t administrates

Marrdhniet ndrmjet organeve t administrats ndahen n tri grupe themelore:

N t parin prfshihen marrdhniet e t gjitha organeve t administrats pa
marr parasysh s a bhet fjal mbi marrdhniet ndrmjet organeve t nj njsie
territoriale, ose ndrmjet organeve t njsive t ndryshme territoriale. Kto
marrdhnie shprehen n dhnien e ndihms juridike. N t dytin bjn pjes
marrdhniet ndrmjet organeve t administrats s njsive t ngushta dhe t gjera
territoriale. Kto jan t ashtuquajturat marrdhniet vertikale ndrmjet organeve
t administrats. N t tretin hyjn marrdhniet e ndrsjellta, prkatsisht ato
reciproke t organeve t s njjts njsi territoriale. Kto jan t ashtuquajturat
marrdhnie horizontale ndrmjet organeve t administrats.

45a. Dhnia e ndihms juridike

Nnkupton ushtrimin e veprimeve t caktuara t nj organi pr nj organ tjetr t

administrats, pa marr parasysh s a bhet fjal mbi marrdhniet ndrmjet
organeve t nj njsie territoriale, apo t ndryshme territoriale. N procedurn
administrative njihen dy rast t ndihms juridike: Kur organi duhet t kryej
ndonj veprim n procedur jasht territorit n t cilin shtrihet kompetenca e tij (e
ashtuquajtura ndihm jruidike e obligueshme). Dhe kur organi kryerjen e ndonj
veprimi n procedur ia beson organit tjetr prkats I autorizuar pr
ndrrmarjen e veprimit t till (e ashtuquajtura ndihm juridike fakultative).

45b. Mardhniet vertikale

Ndrmjet organeve t administrat zhvillohen n baz t dy parimeve themelore:

Parimit t mvetsis s njsis territoriale, parimit t rendit komunal.

45a. Parimi i mvetsis s njsis territoriale

Nnkupton interesat specifike, prkatsisht shkalln e interesave t secils njsi,

vendosje e mvetsishme mbi ato interesa dhe ekzistimin e organeve t
administrats n seciln njsi territoriale.

45b. Parimi i rendit komunal

sht i rndsishm pr marrdhniet vertikale t organeve t administrats pr

shkak se n parim t gjitha aktet e prgjithshme (publike) ushtrohen n komun,
si njsi themelore territoriale nse nuk gjenden shprehimisht n kompetenc.