Universiteti Aleksandr Xhuvani

Fakulteti i Shkencave Mjeksore Teknike

Dega Imazheri

Detyr kursi

Lnda: Imazhet Tradicionale

TEMA : Tumoret E Kockave

TEMA : Tumoret E Kockave

Punuan:

Elbasan, 2017
Anatomia e Skeletit

Sistemi Kockor prbhet nga trsia e kockave , q se bashku formojne skeleton. Skeleti I njeriut
prbhet nga 206 kocka, por ky numr nuk sht gjithmone i njjt.

Kocka sht nj ind shum aktiv nga ana metabolike, dhe ato kan nj ekuilibr delikat midis
tyre.

Ajo ka disa funksione ne organizm te cilat jan :

- Funksioni mbshtets siguron fiksimin ose mbshtetjen n t t strukturave t tjera

anatomike [ muskuj apo organe ].
- Funksioni mbrojts i cili siguron mbrojtjen e organeve q vendosen n hapsirat e
formuara nga kockat.
- Funksioni lvizez q nenkupton rolin gjat lvizjeve.
- Kockat gjithashtu shrbejne si depo per mbajtjen e kalciumit dhe fosforit.

Kockat prbjn vendin e inserimit te muskujve dhe t kapsulave artikulare dhe sigurojn
levizjen.

Ndertimi i kockave

Kockat jan t ndrtuara nga : inde kockore (qeliza kockore), kripra (kalciumi, fosfori), q t
jen t forta t cilat shtresohen vazhdimisht, protein (kolagjen) q t jen elastike. Eshtrat kan
edhe nj tjetr karakteristik d.m.th posedojn inde pr qarkullimin e gjakut, en limfatike dhe
fije nervore.
 Indet dhe Qelizat kockore

Nga ana mikroskopike indi kockor sht I prbr nga nj prbrs qelizor , prgjegjs pr
aktivitetin e tij t shprehur metabolik dhe nga nj lnd interqelizore q prbhet nga fibra indi
lidhor , lnd amorfe dhe kripra minerale.

N kocka gjejm lloje t ndryshme qelizash :

Qelizat osteoprodhuese q jan qeliza mezenkimale t cilat nn prgjigjen e stimujve te caktuar

diferencohen n osteoblaste. Osteoblastet jan qeliza q prodhojne stromn kockore dhe pas
mbarimit t funksionit t tyre ato shndrrohen n osteocite. Kto t fundit kan disa zgjatime
citoplazmatike q futen midis lamelave kockore , duke hyr kshtu n kontakt me qelizat ngjitur.
N fund jan edhe osteoklastet, te cilat jan qeliza t linjs monocito-makrofage q kan per
funksion reabsorbimin kockor.
Kto qeliza kockore dhe t tjera prbjne njsin multicelulare baz. Njesit multicelulare jan
t pranishme n t katr njsite funksionale t kockes : kortikale, trabekulare , endostale
dhe periostale.

Kavitetet e brndshme t kocks jan t veshura nga nj membran tjetr e holl , endostiumi, q
prbhet nga qeliza t ngashme me endotelin , t quajtura qeliza te veshjs ose endostale dhe
kan nj funksion t rndsishm n funksion osteoklastik.

do kock, pavarsisht nga forma e saj, prbhet nga nj pjes e jashme kocke kombakte [
kortikalja] dhe nga nj pjes e brendshme kocke trabekulare [spongioze].

Klasifikimi i llojeve te kockave sipas forms

Pr sa I prket morfologjis kockat ndahen n t gjata , t sheshta, t rregullta dhe t shkurtra.

Kockat e gjata kan nj trup ndror t zgjatur [diafiza], t prbr nga nj kock kompakte q
kufizon kanalin medular dhe dy ekstremite pak a shum t medha [epifizat] me struktur
spongioze. Zona e kalimit midis epifizes dhe diafizes eshte metafiza dhe ka nj rol t
rndsishm n rritjen kockore.

Kockat e sheshta prbhen nga dy shtresa kompakte q kufizojn nj shtres t brndshme

kock spongioze , n brendsi t s cils kalojn struktura vaskulare.

Kockat e shkurtra kan nj struktur mbizotruese spongioze me veshjen e jashtme kortikale.

Kockat e rregullta nuk kan form t prcaktuar. T gjitha kockat e kafks q nuk jan t
sheshta , jan t rregullta

Tumori i Kockave

Tumori njihet si rritje e pakontrolluar e qelizave ne nje pjese te caktuar te organizmit [ne kete
rast kocken]. Qelizat e kancerizuara humbasin specializimin e indit qe i prkasin dhe nuk i
prgjigjen mekanizmave te kontrollit qe normalisht e kufizojn ndaljen e qelizave.

Ndarja e tumoreve kockore bht sipas vlers biologjike t tyre ,q ka rendsi terapeutike dhe
prognostike. Keshtu tumoret ndahen ne beninje, malinje, tumore semimalinje apo potencialisht
malinje, metastaza kockore dhe procese te ngjashme tumorale beninje.
Ndarja sipas histogjenezes behet n baz t indit nga e merr tumori origjinen. Sipas OBSH
klasifikimi i tumoreve ndahet n 9 grupe t ndryshme.

Origjina Indore Tumore Beninje Tumore Malinje

Indi kartilaginoz Osteokondroma Kondrosarkoma sekondare

Kondroma Kondrosarkoma primare
Kondroblastoma beninje Kondrosarkoma e diferencuar
Kondromiksoid fibroma Kondrosarkoma mezenkimale
Kondrosarkoma juxtakortikale
Indi kockor Osteoma Osteosarkoma centrale
Osteoid Osteoma Osteosarkoma multicentrike
Osteoblastoma Osteosarkoma periostale
Osteosarkoma paraosale
Origjina indore e panjohur Tumori me qeliza gjigando Tumor me qeliza te medha malinje
celulare [beninje
Indi lidhor Miksoma Fibrosarkom
Fibroma dezmoplastike Histiocitoma fibrotike malinje
Fibroma e osifikuar
Histiocitooma fibrotike
beninje
Indi retikular i palces Eing Sarkoma
kockore Limfoma malinje primare
Plazmocitoma
Indi vaskular Hemangioma Hemngioperiticoma malinje
Limfangioma Hemangiocndotelioma
Hemangiopericitoma Angiosarcoma
Muskulatura e lemuar Leiomiosarkoma

Indi dhjamor Lipoma Liposarkoma

Indi nervor Neuroma Sarkoma neuogjene

Indi chordal Chordoma

Indet e dhembit [ nuk Amantinoma ose ameloblastoma

perfshihen tumoret e malinje e kockave te gjata
nofullave

Llojet e tumoreve malinje

Llojet m t shpeshta t tumoreve malinje te kockave jane :

- Osteosarkoma: q fillon n indin kockor (osteoid) t kockave. Ky tumor m s shumti

prej gjurin dhe pjesn e siprme t krahut.
-
- Kondrosarcoma: fillon n indin krcor. Kondrosarkoma ndodh m s shumti n pelvis, n
pjesn e siprme t kmbve [femurit] dhe n shpatulla. Ndonjher kondrosarkoma
prmban qeliza kanceroze kockore (t indit osteoid krcor), pasi ka arritur aty nga indi
kercor. N kto raste, mjekt e klasifikojn tumorin si osteosarkoma.

- Familja e tumoreve Ewing Sarcoma, nj grup q zakonisht zhvillohen n kocka por po

ashtu mund t rriten edhe n ide t tjera t buta (muskuj, dhjam, indin fijezor, ent e
gjakut dhe t tjera inde lidhore).
 Simptomat

Dhimbjet e kockave jan simptom m e zakonshme e kancerit t kockave. Zakonisht fillon me

nj ndjenj brishtsie n kockn e prekur, dhe pastaj gradualisht zhvillohet n nj dhimbje t
vazhdueshme q shpesh ndjehet keq gjat nats dhe gjat prdorimit t kocks s prekur.

N rastet e Sarcoma e Ewing, dhimbja e kockave sht nj simptom q zakonisht prkeqsohet

shum shpejt.

Dhimbjet te kockave q shkaktohen nga kanceri i kockave nganjher diagnostikohen gabimisht

si artrit te t rriturit dhe si dhimbjet e rritjes te fmijt dhe adoleshentt.

Ne rast te kancerit mund te dallohet ne zonen e prekur njtje dhe skuqje (inflamacion) ose nj
gung t dukshme mbi ose rreth kockave t prekura.

N disa raste, kanceri mund ta dobsoj nj kock kshtu q ajo mund t coptohet ose t thyhet
pas nj dmtimi t vogl apo rnies.

Simptomat m t zakonshme t kancerit t kocks prfshijn:

- temperatur t lart (ethet) t 38C ose m t lart

- humbje peshe t pashpjegueshme
- djersitje; zakonisht gjat nats
 Shkaqet e mundshme te kancerit

Ja disa faktor t caktuar q lidhen me nj risk m t lart pr tu prekur nga smundja :

- Sindroma gjenetike t trashguara. Sindroma t caktuara gjenetike q trashgohen n

familje, rrisin rrezikun pr kancer t kocks. Kto sindroma prfshijn sindromn Li-
Fraumeni dhe retinoblastom-n e trashguar;

- Smundja e kockave q morbus Paget (smundja Paget). Kjo smundje parakanceroze

q prek t rriturit, e rrit rrezikun pr tu prekur nga kanceri i kocks;

- Terapit me rrezatim t lart pr kancerin. Ekspozimi ndaj sasive t mdha t

rrezatimit, si ato q merren gjat seancave me rrezatimkundr kancerave t ndryshm, e
rrit mundsin pr t shfaqur kancer t kocks n t ardhmen.

Radiologjia konvencionale

Prfaqson ekzaminimin baze pr studimin e aparatit skeletik dhe n shumicen e rasteve esht i
mjaftueshm pr t vendosur diagnozen.

Opaciteti natyral i indit kockor i lidhur me pranin e shprehur te kalciumit lejon evidentimin e
leht t kocks me kt teknike, duke diferencuar mire indin kockor nga krci dhe indet e buta
prreth.

Grafia bhet kryesisht n dy projeksione ortogonale, por ndonjhere nevojiten dhe projeksione
oblike.
Radiografia mund t tregoj lokacionin, madhsin dhe formn e tumorit t ashtit. Nse rrezatimi
X tregon se ajo zon jonormale mund t jet kancer, mjeku mund te kerkoje metoda te trega
diagnostikuese per ta konfirmuar. Edhe nse rrezatimi X tregon se ajo zon jonormale sht
beninje, mjeku mund t krkoj teste t mtejme, veanrisht nse pacienti prjeton dhimbje t
pazakonshme ose t vazhdueshme.

Tomografia kompjuterike (CT)

Esht teknike e rendeshishme n ekzaminim e sistemit osteoartikular. Fal rezolucionit spacial

dhe rezolucionit te mire t kontrastit CT lejon vizualizimin e prbrsit skeletik si dhe shkalln e
mineralizimit t saj e te strukturave krcore , kapsulave ligamenteve , tendinave ,muskujve.

Mundesia pr te marr pamje 3D ka rritur fuqin diagnostikuese t CT pr studimin e patologjive

tumorale t kocks.

Tomografia kompjuterike ka rendesi ne diagnozen diferenciale pasi zbulon mire prezencen e

kalcifikimeve ne brendsi t infiltrimit prreth. Gjithashtu ndihmon si cdo teknike tjeter
diagnostikuese per te ndjekur efektin pozitiv te kimioterapise apo mos efektin e ketij mjekimi.
 Rezonanca magnetike

Rezolucioni i mire spacial dhe i kontrastit te kesaj teknike si dhe mundesia per te bere prerje
multiplanare e bejne ate nje teknike te shkelqyer per te studiuar patologjite osteoartikulare.
Imazhi i RM i kockes pasqyron palcen kockore qe prmbahet n t.

RM prdoret n studimin e tumoreve te kocks dhe proeseve infiltrative pr nj vlersim t

sakt t shtrirjes s tumorit dhe t prekjes se indeve te buta prreth. Ajo ve ne dukje m mir nga
CT ndryshimet tumorale ne palcn kockore dhe edemn prreth infiltrimit.
 Biopsia

Biopsia sht marrja e nj pjese t indit nga tumori i eshtrave pr t prcaktuar nse kanceri sht
i pranishm. Kirurgu mund ta aplikoj biopsi me gjilpr ose me prerje. Gjat biopsis me
gjilpr, kirurgu krijon nj vrim t vogl n asht dhe largon nj pjes t indit nga tumori me nj
instrument n form gjilpre. Te biopsia me prerje, kirurgu bn prerje t tumorit dhe e largon nj
pjes t indit.

Biopsia m s miri bhet nga onkologu ortopedik. Patologu ekzaminon indin pr t prcaktuar
nse tumori sht kanceroz.

Analizat e gjakut mund t jen t nevojshme pr t prcaktuar nivelet e nj enzime t quajtur

fosfataza alkaline. Nj sasi e madhe e ksaj enzime sht e pranishme n gjak kur qelizat t cilat
formojn indin kockor jan shum aktive pr shembull kur fmijt rriten, kur riparohet ndonj
kock e thyer, kur ka ndonj smundje ose tumor q shkakton prodhim anormal t indit kockor.
Pasi nivelet e larta t fosfatazs alkaline jan normale te fmijt n rritje dhe te t rriturit, ky test
nuk sht nj indikator krejtsisht i besueshm i kancerit t eshtrave.
 Trajtimi

Opsionet e trajtimit varen nga lloji, madhsia, lokacioni dhe shkalla e kancerit, si edhe nga
mosha e personit dhe shndeti i prgjithshm. Opsionet e trajtimit t kancerit t eshtrave
prfshijn ndrhyrjen kirurgjike, kimioterapin, terapin rrezatuese dhe kriokirurgjin.

Operacioni kirurgjik

sht trajtimi m i zakonshm pr kancerin e kockave. Operacioni largim t gjith tumorin me

gjith nj pjes t indit t shndetshm q e rrethon (asnj qeliz kanceroze nuk gjendet n
pjesn e jashtme t indit t larguar gjat ndrhyrjes kirurgjike). Kirurgu mund po ashtu t prdor
teknika t veant kirurgjike pr t minimizuar sasin e indit t shndetshm t q largohet s
bashku me tumorin.

Prmirsimet dramatike n teknikat kirurgjike dhe trajtimet preoperative t tumorit e kan br t

mundshme q pr shumicn e pacientve me kancer t eshtrave m krah ose kmb t
eliminohen procedurat radikale kirurgjike (largimi i t gjith gjymtyrs). Megjithat pacientt t
cilt u nnshtrohen procedurave kirurgjike pr kancer t eshtrave n gjymtyr, kan nevoj edhe
pr operacione t tjera rindrtuese t kockave pr t maksimizuar funksionin e gjymtyrve.

Kimioterapia

paraqet prdorimin e barnave antikanceroze pr t vrar qelizat kanceroze. Pacientt t cilt kan
kancer t kockave zakonisht pranojn kombinim t disa barnave antikanceroze. Megjithat,
kimioterapia aktualisht nuk prdoret pr t mjekuar kondrosarkomat.

Radioterapia

(terapia rrezatuese) prfshin prdorimin e rrezeve X me energji t lart pr t vrar qelizat

kanceroze. Ky trajtim mund t prdoret n kombinim me kirurgjin. Shpesh prdoret pr
trajtimin kondrosarkomave, q nuk mund t trajtohen me kimioterapi, si edhe te sarkomat Ewing.
Kjo metod mund t prdoret edhe pr pacientt t cilt refuzojn ndrhyrjen kirurgjike.

Kriokirurgjia

sht nj metod gjat t cilt prdoret nitrogjen i lngshm pr ti ngrir dhe vrar qelizat
kanceroze. Kjo teknik ndonjher prdoren n vend t operacionit tradicional kirurgjik pr t
shkatrruar tumorin.
Referencat

Prof. Dr. Sknder Topi , Dr. Shk. Mjek Mereme Tusha Bazat e Anatomofiziologjis Humane

Prof. Dr. Sknder Topi, Prof. As. Artur Hafizi, Prof. Sazan Gabrani, Prof. Sofika Qamirani, Prof
Drita Osmanlli Anatomia e Njeriut Botimi i tret

Krenat Preza Semiologjia imazherike dhe bazat e imazherise diagnostike

Internet webpage - mjeku.net

Fotot www.google.com
Prmbajtja

1) Anatomia e skeletit....2
2) Tumori i kockave.......5
3) Simptomat................................7
4) Shkaqet e tumorit..........8
5) Diagnostikimi........................................................................................9
6) Trajtimi...............................................12
7) Referenca... ..14