Professional Documents
Culture Documents
Baumgarten
Baumgarten
P A R S A L T E R .
A.
. .
,
S C RI P S I T
ALEXANDER GOTTLIEB
. BAVMGARTEN
>PRdFSSoR PHILOSOf HIAE*
i^am^lioeraturusnoaita
.
Digitized
PKAfBF-ATiO
quamque praemiiTa tunc fynopds
breuiter iadicat j curatius perte-
xendam. Praeeuntem fcrioendo
fton lentus fequebatur typogra-
pbus, et cito fatis eo vfque per-
>,ueneramus, vt abfoliieretur^ quod
nunc legentibus olFerendum elb,^
quum me morbus in ledum deii-
ceret adeo grauis, adeo pertinax
vtfaepe nonmihifolum, etmeis
fed ipljsetiam peritilTimis medicis
'
conclamatus viderer. Satis diu,
reor, interruptum pependit opuf-
culum,et penderet adhuc, fi iu-
dicarem aequum reOftere biblio-
polae, qui moram hucusqiie pa-
tientertulit,etnunc,quae iam im-
prelfa habet, ulteriuspremerehoc
minus perfuaderi potefc, quum
nondum ea (it ratio meae valetu-
dinis, quae vires elusmodi
librls
fcribendis idoneas magis, quam
mortem^poliiceatur^ Noa fum ne-
fcius
*
Digitized by Google
PRAEFATIO* '
methodum lucidam,etelegantem
Digitized by Google
PRASFATIO.
ges aegritudioum circumerro,
quae videancur inextricabiles,
quam neceflarium dt,' maturius
beDe cogitaodis optimis a(ruefieri.
Quid enim agerem, vti nuoc fu.oa,
pro virili hoc agere oefcius, pro-
feibo, nefcio. Dabam Traiedi
cis Viadrum, a* d. 11. j^al. April.
. cIdcIcclvui. . .
SYNOP-
Digitized by Google
'
'
.
S Y N P P S I S. .
Lo3t teftlietica t
3) fpeciacim
4) obfcuricas oppofica* S* .XXXVIII*
t) argumenta illuftrantia
91) generatim S. XXXXIIL . 730- ,
733^
!B) fpeciatimi
a) comparacio lacius dila ^ 734
1) affimiUtlo, . 73^-74^-
^
Digitizea by Google
STVOPSIS/
III) ancitbefis, S. XXXXV.
7^3-77.
IIII) coniparacio ftndius4i^^f
S.XXXXVI. 773-779.
B) tropit&XXXXVii.^79o>807
9) thaumaturgia aeilhec S. XXXX VIII
C Perfuafio aeiUiedca
14) generatim
I) ipfa,S.XXXXVIIU.f 829 84^.
]|8) euidentiai quam praeftati S. I*
f847-854*
3) fpeciatim
#) coofirmado. S. LL 855*88 f
/3 ^ reprehenfio. S. LIL 886-898.
^
AESTH&
Digitized by Google
AkSTHETICQR VM GE-
NERALIVM.
i'-* #
. C A PV T L
HEVRISTICA.
. SECTIO XXXVH.
LVX ASTUT1CA. >
Digitized by Google
402 CAP. I. SICT* XXXVn. '
*
% 615..
Hcic fi negligcnter actendentem auJien^ '
'
%. 616.
^ Tam ckrOfquae medicamur ad elegantiae
regolast omnia efla debere vt animum m
audicncis oratiOf vtfol in ocu/os, etiamji in cam
.
^
non
m
Digitized by Google
. ; tVjt. AEStHBtieA* 40^
inbn iniendatur^ uicurrat ^ , nqn Gne Jracione
kiegftueriin,$. 6i>rM Sic Cauffarufh patrono
'airandum fioji\ vnntelligere pdjfit iud^x^ feJ
tu omnino foffit non intkUgeri^ Non oninis
Veiiufte cogicaCiltfus efl: patrotius taufiier net
'omiiisi, quem ceu pracGipuum fuum
ille,
t)bie^umperronale> rede connderat) iudex
-left* e^hfiodi > qu^les efle fotebant foma*
tiorum pedanei
Cc d . $.618.
Digitized by Google
404 CAP. I. SCT. XXXtlU
I
S. 6i8.
Omnis itaque lux aeilheticay quamin re-.
hos intendas direfto, perfpicuitas rerum erit
fenfitiua,claritatis per multicudinem nota-
rumextenfioy $.617. etiam abfoluca com-
paratiua vero viuidarum cogitacionum et
materiae nitor ac fplendor. M. ^31. Ner
roni Tacitus Ann. XllL 3. pu$rilibus ftatim
anfdf coetanti^ pingenti , eantu/ aut regimen
iquorum exerunti ^ et aliquando earmina pan*
^ getitij (quaefarrago variarum occupationuml)
viuidum animum tribuit. Spurinnae Plinius
ep. IIL I. inde putat agiU corpus efle et viui-
S. 619.
Hinc iure mihi meo videor eas demiinl
cogitationes dicerc poire viuidas, in quibus
pecuiiaris quaedam varietas , et fubita veluti
notiuijm fe mutuo prementium celeritas de-
prehenditur, exquarum eminenti diffufione
nitor et fpiendor ille mediutionis exfurgac
in parte cuius totnm eiTe tamen debet per-
fpicuum abfoiute ciarum: Sic Q.uintilia*
nua
Digitized by Google
,jk%srnEXiCA. 405
nusIlIL T. licet ipfum exordiDm refte po-
fczt dUucidumf ^617. amen magu conciliaiis
mitnif iam catmHlmT^ cinoslocof tantum
et
admittit, qnorum natiiralis vbertas ticentias ali-
'
1 . 620.
Nicida viuiditas v^nuftae meditationis n^ ;
Digitized by Google
I
Digltized by Google
LVX AESTRlflCAt 407,
Digitized by Google
409 CAF. I* $ICT. JIXXVII.
lelare fecum decreuerat* 104. cL Cic. de
QU l 8x*
$. 624.
In picturisalios horrida^ incuUay abdiia it opa^
a\ contra aUo/ nitida^ heia^ coUuftrata deUctai^
Quid cjL quo praefc7'ipttm aliquod aut formu^
iam expninas quum m fuo qnodque genere
,
Digitized by
.LVX AESXHETICA. 4O9
^ 625.
GENVS COGITANDI abfoluta"
luCC
aeftiietica non delticutum ii dicamus s i m.
vBLiciTCR DII.VCI9VM ec perfpicinim
'
(fenfitiuc).6i7.ficuticomparatiuaetiamluce ^
Digitized by Google
4^0 CAP. I. SECT. XXXVIK
/IJfuitur pannuSf quum
Imui et ara DianaCf
Ji prof0rmuii aqim pir mmeimt amkUiu
agroff
AutfimmRhimmf ma phmhu dt/crikintr
arcus.
Sid mtnc non $rt$i hu tocus.
Digitized by Google
FrQntonis ftatanii conuutfaqw marmor0
^
^tamam .
Digitized by Google
41 CAP* I. SECT. XXXVII.
mile plumis alienis apiid Aefopum fuper-
bicQtis corniculaef femper uunen eo melius
fe cogitafle gaudeant in finn , quo miniis hi
ipfi fpcftatores ex propofita fibi tabula natu-
nlis voluptatiSf fi vel artis igoari forent^ hau'*
rire fe pocuifle faceantun 6231 IJ9 - zi.
Digitized by
LVX ASTHE,TICA 4^}
$ 630.
Equidem cum Cicerone o L 6. exiJlimOf
Digitized by
414 ckf>u uktt.nitntu:
Demofllunemj Ji il/a, quae a Platone didiceraty
Wu^ill^t t pronunciare voluijfet^ onuUe fjjlencU''
dequr facerf pomiffe. .i6*f. Si veto fedStt
ornace ^ fi feciflec fplendide^ fi fe in philoib*
phico difpucaadi getiere pttc&itiSet Demo-'
Ithenem : tunc ex mea fencetitfft tion tim
tionera et incelleftum , <)ua poteft fieri^
##### #*##
SECTIO XXXVIIL
OBSCVR1TA3 AESTHETICA.
Digitized by
0
633,
^
Digitized by Google
4i6 Ar. 1 SCT, xxxviir.
634.
Obfcaritas aefthetica vel erit defeChis lor
.617. quam CA-
cis in aeftheticis abfolutae,
l.iG>NM AESTUETiCAM dicamusy eC
jneram no3em, vel comparatiuae tantumy
lutoris alicuius ac iplendoris eximii quae
denuo vel nafcetur per exceptionem non ia*
clepantcm, . 25 defeftus tantum apparenSf
VMBRA AESTUETiCAy vel ehc defedu9
vere talis et priuatio viuiditatis ad veram
pulcritudinem requifitae, dabicque genvs
COGIT.ANDI PLANE HORRIDVM CUm
efthctica caligine. dii. Neque folam
ipfam noftem hon cbit vbique fedulo pulcre
cogitaturuSf fed eciam non minuS) ac eos,
quorum graria iiat AriftarchuSy horridolis
*
quibusdam, dilucidis vtique, . (S2f. fed noa
fine macttia comparatiue
'
635.
^
Vmbrarum nomine compIelhnitromnk
ilfe arcificiat oatoram imitantiaj (^uibu3 quae*
Oigitized by
'OBSCVRtTAS AEStHfettCA* 41?
datn |nt0r venuite cogitandum non in tanca.
Iiice Coiiftituuntiirv non
tanta tjum* claritate
^xtenfiua dilatantur, ac fieri polTet, ab igna*
ris venuftae pariimoniae> 164. e. g. quan^
ilijnus tolinexa themati velut e^iongin**
quo tantum oftenduntur, fenfim mairnitudi*
ne, ficut optice , decrjefcentia qualiperne^
bt)liim. Sic enitto per natut^am rerum t>dfti
ciis aeque diilantibus columnis ac aequaiikuS
fDffulta
Lcnga^i^v(\tr\pHrit ahfunmdjt toui videm^
\ PauUatim :frahit oiigu/li fajiigi& coWj
TeM folo iungcns^atqueomnia dc^ta a laeuit
jDonec in obfcurum coai contrajnt acumm^
Lucr. II II. 430.
Sic per aifcurtif^ ioeptat lucir paullatim paii
dirur breuis meridies, quani intcr et mediam
na&^m eil mndisi fo/ifaUs^cc^um ^fcur^
'
'
% 6^6% .
Turpem
obfcuritatem Irt pukre cogitaft
liis procreabit attentionisr quantarn ab ana^
638.
Turpior nafcecur obfcuritas aeftbetica, 4)
Digitized by Google
pBSCVRITAS AESTHT4CA, ^lj^
Digitized by Coogle
410 CAf. X. SCT. 3^XXVIIf/
dem rerum opdmamm inrcitit per eandem
impudcndam dc quibusuis venuftam fcilicci
ineditacionem aggreditur, fed callido fatis
confilio fuae mentis caliginem ita tegens , vt
ignorantiac fuae culpam in ipfam materiam
etreA} dequaagituft commode deuoiuat>
fuisque fpel&toribus quorum aliquos aeque
rcrum ignaros inuenire iion eft difficile, Jar-
giacur non apud ipfos^ fed xii rebus cogitan-
dis quaerendam efle czuffzmj cur iliae ne*
qucant intclligi. Sic enim dum fouet, et
excufat fuorum naeuos auclor eiusmodi ab
his denuo non excufatus folum abibit, fed
etiam facpe numero collaudatus, qui folus
rerum cenebras vidLrit quasaiii) doliores
qui videri velint, foli meridiano comparaa*
tes menciantur. 6^Q.
Digitized by
, C8SCVKITAS AESTHETICA. 42I -
'
nebanCy ne nihil omnino de diis dixifle vi-
derentur nunc aucem ec vehementius inueSui
ttiam in Utam rationem quae de ProuidenHa
,
Digitized by Google
f
642.
Primam obfcuritatis cauflam aeftheticae
6^6. cauturus ioiicicus abftinebic a dircer-
Dcndis a fe inuicem iis omnibusy quae lingu-
laquidem funt dilucida, v cl oninino nitida,
62f. faiuacamea pulcritudine cotiqs, ad
quod pertinenty confunduncur ac mifcentur
ab analogo rationis faepc numero. Sit in
venufta quapiam pidura Lnidtus aiiquis Gy
gts^ falua pulcricudine torius
Digitized by Google
V
'
pterujuquc viodefliu
Occupat obfcuri Jpecim.
. *
645*
Subobfcurum hoc biuium 643, 644. ca-
Dd 4 uehic
Digitized by Google
CAr. l. 8E0T< XXXVIIL
lichic aedlictica dynamica, 60. ita rationes
Yirium ec extendeadae attentioms apud fpe*
&atores fiios praectpuos fabducens vt in ca'
fu 4ubii, an hi bclle cogiLaturum fatis alTe--
quucuri luenceniquc eius finCt vc ica dicana^
exaequaturi malitnitpis apertus, quam oper**
tus calif^ine videri, itaeiusdcm auftoritatcni
apud eosdem dimenfa, vcin cafudubiii an
hx belle cogitantis le^onem dedes repeti*
turi [inc, ntc ne, mali: prima leftione Itatim
inteUigif quam vicima 63^ Praelertim
hos caiculos reQe commendatiflimos
libi
habent cauflarum fatronu a quibun ius obfcu^
/ rum a ig^2^2/maliquando jHU^/adendum eft ifl
iudicia atque iUuJlranduntj ^.Gis^i^i^. Ne*
gligac has rationes auftoris fiue modeftia>
^43[* fme faftus ec arrogaocia 644; CQnue^'
niet illi cum HQracio queri
'
Obfcurus f.o. ,
Digitized by Google
I
I
* t
tendendp laciniam, ^
Digitized by Google
A26 CAP. I. SECT. XXXVIIT.
mundi poetici nolis vtopiam habitarei. 514*
per quam eciam peregrinanci via eft|
Qjia/e per inctrtam lunam^ Jubluce maligna^
Eji iier in Jiluisj vbi caelum condidit vmbra
lufpiur^ ac rcbus nox abjiulic atra colorem.
Virg.
. 648.
3) Ne de quoquam themate fplendide
prius quam dilucide cogitare mens iic. ^
619^ 62^* 4) quae ne dilucide quidem ex-
ponere poflis, ne fperes vnquam naturali
fplendore colluftrare) .6z2j 623. fucis au-
tem commaculare nolis , . 626, 62y. 5) fi
'
quid tibi minus obfcurum Kctrct yofjo-tv videa-
tur^ ne ce iam eo ipfo dum iiiud venuftacis
ad regutas cogitamus es, omnem obfcurita*
tem aefthcticam 632, 633.
effugilTe ftatuas
6) perfpicuiutem
(ingulorum tuorum^
conceptuum et totius a te ponendi confun*
dens ex iila temere concludas ad hanc> ap
prime tamen neceflariamy 7) caliginem inr
genii tui ne fatagas rebus etxnaceriis impu-
tare. . 639.
. 649.
'
Omnis cognitio multis ejl obJlruSa difjicuU
> tatibufy eaque ejl et in ipjir rebus obfcuritas (ob-
ieftiua), et in iiidiciis nojlris iuf:rmitasj (ob-
fcuritas fubiettiua/) vt non ftne caujja et doEtif
fmi ct antiquijpmi inumire fe pojfe^ quod cupe^
rmh
Digitized by Google
<
Digitized by Google
l
428 CAP. I. SECT. xxxviir.
* tem acflhecicamy quot in vnum confufa &
mul eundem fpedacorts obcttcumcongelh
in
huius oculos praeftringerent et mole fua
vim atcendendi obruerenct ^-6^6^637. di-
JiinSa requiricur argumentoram acies^ quae
intclleftui pulcro fiftat totum partium fuc-
celfiuo fp I endore mcenciumi 4:281618 iL
QttinciUl. 1.
651;
Hinc longius permictitur cogitationes
fi
Digitized by Gdogle
I
J
^OBSCfVRITAS AESTUETICA. 429
'
^ftilla qttaj>ouiIimuingenuscogitandi lo-
gicodogmaticufn gaudeac atquecolluftretur:
.629,630. ita obfcuritas, quam philofophis
Digitized by Google
I
SECTIO XXXVIIII. ^
VMliRA AliSTHETlCA.
i
Digitized by Google
'
VMBRA AESTHETICA. 43i
ildhiberi pofftnti^ dato coniUio , caiculis ille
cenforum paene omniuro iingults condemna^ /
retur. Verum neque fponte nafcuntur, nec
inducuntur ab artifiee quibusdani rebus vm-
brae n^mper malis 6minibtts, 634. Poflic
quibusdam a te dilucide cogitatis .625. ma-
adbuc lumen
ius. 617. aftundi /ed ita ta- , .
gantem. . 25. .
655^
Vnum infigne fumamus exemplum ex
Ciceronis iibris de diuinatione. Venultc co-
gitet eandem recens aliquis au3:or noftrae
aetatis Hominibus, religionem Chrjfti mo-
xesque noftros edoftis. Obiiciat et libi, fi-
cut Cicero, 1.1. is* Non reperiocauffam. An
etianfi foluiffe belle nodum iudicabitur fibi
refpondens ipfc: Latet fortajfe obfcuritat^
inuo/uta naturae? . 649. Nonne plurimisi
co
Digitized by Google
43i CAP. I. SEct. xxxviiit.
eo ipfo habebitur confeflus eam efle qualita*
tem aliqiiam fchoialticorum occuicam? An
plurimis ambagibos prudenter expenet,
quic<^uid in extis tota djslirauit Ecruria? aa
muicuseritt (ifapiti in lignificaciofiibus ful^
gurum cc falLicinTimis portentorum interpFe* ,
Digitized by Google
permiferiti nec ommno reiiceret futlt.ob-.
umbranda, '(^54. A^tzw itcrationes quidem et
rdUTaAoyietg et Trepio-a-oAoyiuSy quas in nar*
ratione vitandas quidam fcriptonx artium trot
didcnnit^ tranfcOj funt cnitih fi v^re finc otio-*
Digitized by Google
434 CAP. I. SECT. XXXVIIII* -
659.
IIL Quae veritas aefthetice exafia phie
terire vctar, eademque, 552. praefertim
snoraliS) 433 -43^^^ illufirare prohibec, ob^
'
umbrantor. 6^4. Maneamus in exemplo
cognato ^.<^^8- Si dicas, obfcurari quacdam^
Tucapparerej quiavcUck paruajtnt^ adeoque
potiiis omittendai quam obumbranda vide*
ri ; nos quoque concedimus^ e. g. quod dicit Evi^
urus de voluptate , qucte minimaefunt votuptaj
Hsj eat obfcurarifaepe etobrui eovsque^ VC
pulcrum ilt omnino de iisdem filere. Sed
non funt in eo genere tifntae commoditates cor*' .
ki nec nei
z t Qtiibus autem in rebus eib^
fcuratio
DigitizBd by Google
VMBAA AEithETIdA. 435^*
^ 660. ' ,
'
Catt.
Contempiationis rerum, quas a natura occul*
tatas et latenceS) indagare ratio poteft^ ad^
miniftrandae rdpubltcaet e. c. 642* Ca<
e a ue^
Digitized by Google
.436 CAP. I. SCT. XXXVIIII.
*
ue ne tantum in haec fpiendorisa alias fatis
naturalis, . 622,625. congeras, vt eorum
incuitu bonum tuum thenia, velut tres Poft-
humi capellae 2^2. perdatnr ex ocufisr
aut euanefcat, 263, 279. .
*
.
gam
Dutcis amor gyro duiocat aerio. Cat.
deiii
'
' Digitized by Google
VMBRA A;SXHTICA. 437'
dem
hac regula diiudicari Quintilianus pot^
mi. 2. ridicutum ejl quibusdofH incauf^
eftt cui
ftf voitatem ejje obfcurandaniy caufiam inter-
ferenci} quia obfturare qui vuh ^ fiarrei fal/h\
pro veris^ et ifi iisy qiiae Harraf falfa pro veris^
taborare debeat, vt videantur , quam euidentif-*
,Jima. Quoiiiaiii aliquam veritacem ebum
*
Ee3 Hinc
- * w
t Digitized by Coogle
CAr. I. SECT, x^xviut.
^iinc Aeneas et Achatesy dum
Dijfmulanh n^be cam /pefulatuur amiait
Digitized by Google
VMBRA AESTHETICA. 439
fcriptoribus artis vel dpcimis obfcurafwnei
.
664*
AUis breuitatis aemuli^ necejfaria qtwqvfi^
orationi fiibtrahunt verbai et vetut fatis fit fci^
reipfosr quae dicere veHntf quantum adatio^
.
pertineatj Hihitputant. At ego otiofvm fermor
nem dixtrinh quem auditor fuo ingcnio non iri'^
teUigit. Auditor autem inteliigitur et fatis
attentus, et talis, qualem et quantum fermo
cinans, vt praecipuum fuum obieftum pcr-
fonalei fumere tenebatur. 6i5> 616. At
peruaftt quidem iam muhos ijla perfuajio ^ vt
$d demum eleganter atque exquifttc diHum pu^
tent^ quod interpretandum Jit. Sed auditori^
'bus etiam nonnullis ^rata funt hacc^ quae quum
intellexerint y acumine fuo dclc5lantur et gau^
dentj non quaji atsdiuerint-, fed qnaji inuene^
rint. . ^43-645, Hinc in hoc maluni etiam
e 4 a juf
Digitized by Google
440 CAP. I. SECT* XXXVIIII.
a quibusdLvn fnhraiur, Nequc id nouum t/i-
tiu7iu quum iam apud Tiium Liuium inueniam
'
fuijjc praeceptorem utiquem
qui difcipuht o^-- ,
%. 665:
Aridi huius magiftn a55> 2f (S. fliirerri**
mas laudcs obfcuratura nulla vnquam cjl obli-
uiOj quamdiu lupererunc ex eius difciplina .
Digflized by Google
VM^RA AESTHETICA. 44I
#^ ######.
xxxx.
.nEC.TIO
IVSTA' LVCIS Et vMBRAE
DISPENSATIO.
. ^cde. *
668*
Porroponderanda res eftf etindaganda
tius map;nitudo ac dignitas relatiua i7%y
185. Non
folium modo, iam. vrbes et fora
pierumquc nefciunt
Qftam valhi ibiu vmLram^ . 368 - 372*
Xdew.
Digitized by
*
'
ter lutem poftula( ^lcfcribendfjs, i) duro dgr:
mit in ciinis, , ^ ^
_ '
. brai Acn. 1. 697I
2) dum vir patriaj^ abhpftjbu^,. tcUurcma
mon(tris iiberfit;
Tum Jiluis fcem corufcis^ ^03.
.virtutesetiamfuaspacatusUetaturreuirerce* ^
Parnaffia tauruf
Parua fub ingenti fuatris fe fubiicit vmbra^
Viig. Georg. II, 19.
669. '
fubicoi
targae qua non opulmior vmbrae
Digitized by Google
444 C A P. L S C T. X X X x
ArgpUcQs inser /aUusque eduSa Lycaees
Extulcrat fuper ajlra eaput. 322
Quando caeditur 9 tantum eft malumt
f^t quum pojfejfas auidis vitloribus arces '
$. 670.
Verior naturalis nitoris eft mathematicus
667. Longinusy quando per iiguras iiiu*
ftrantes 'fra^cvpyH^ S. XVII. in vere graridi*
bus non permictit^ nifi lateat illud artificium
in^auguftiori rubiimiutis luce. Quemadmo^
dum enim tumim debiliora fotls circumfufa ra^
diis euancfcant: fic alias rlietoricorum artes
apacari fubUmitate. Neque diuerfumy additf
i/lud ejiquod accidit in piflura. Nam quum
,
; Digitized by
vt non Gt i nHi quaedam vmibra fTniiil augen*
tium^ 329, et moueiitiuni, . 6(Jd.
$. 671.,
Porrd iuftus et cautus luds et vmbrae
difpenfator naturamfuae materiae dimenfus
attendat eius ventatem gradnmque verifimi-
*
litudinis, . 667. Lux veritatum genera-
. iiuni ,et iinguiarium comparatiua non vbi
que congruit et aequaiis eft. 440, 5^61.
Genus cogitandi aefthetica dogmaticum
quanquam nen babet eam oblcuritatem
HAT oicQ-ijriv . 63 r. quam non^ reformidac
j
logicodogmaticum et fcientificum . 6f 2f ,
$. 672. .
Digitized by Google
I
Digitized by Google
'
44S CAf. l, SCT. xxxx,
h. e. quaf verbis apma oecuUa feti^u fum.
Quint.ViILa.
% 675*
Si tandcm eum omnem iicgcs intelligi,
* qjiem de rebus^ etiam arduist' diiTereateiii
aliquifVel amniQm rerum ac artiumt immQ
linguarum etiam, ii2;naiiilimi, non ica ca-
piaut vc omnem fingulis exbauOiT^^ rem, ni*
hilque fecifle reliqui iudicecur, quod dariuE
adhiic perfpicere quisquam defiderarepoflit:
tunciuloqui, vibac rarione non intelliga-
ris, vtique fitfine reprehenfione 9 tieque ta
men his duobu^ tancpm modis, fed pluribuSy
$t hanc vmmn peHmusqne damusque
'
viciffim.
676;
Naturam materiae fuae dimenfus iufi;us
lucis ,et vmbrae difpenfator, 667. attendat
u ' etiam
Digitized by Google
tVStA LYCI8 T VMBSAS 'IIIS^EN$ 44^
. tetiam iiiteraaiii ius tiirpicudiddiri V6l pul crri^
'
tudinem , . 2031 204. quatenus a GogitatiO'^
' mm pulaitudine di^erens facitt vt puttita
turpitef 9 turpia pulcerrime eo^cari poflinti
'
i8i Quis enim dubiteti an pulcra turpi-
tudinis imago, mircere debeat vnibraiii et
lucem Aliter, aeaon foeda folum puicritu-^
di nis deformatio, fed etiam puicra Veneri^
eifigies2 .656* Forma,liter pulcram foedifw
limae nralierculae pifturam exliibens Oui^
dius, Am1.8. in aliis ienae duftibus^
' *
*
IDenlque ttiateriae fuae haturafti {^tbdell^
ter perpeodens i vt luceirii et vmbrani caute
difpenfet^ ,6674 deeb fit folicitus, an ea
lam per fe fatis certa videatur^ an fulj|enti-'
bus demum ex rationibus-omliem fuam e\A^ -
Digitized by Google
4fO CAF. 1 SCT. JLXXH.
V
Digitized by Google
lySTA LVCIS T VMBRA. DISPNS. 45:
Digitized by Coogle
452 CAP. |. SECT XXXX^
680*
Elegandarum in cogiundo ifaidiofusy oii
finiftra fommt kborindiim efti vc fe miretuf
turba, non poterit eos omnino tiegligerci
quibus flumea nefcio quodi inftar oitinis per*
^icuitatis eft ett quaecunque fignificett ch*
rus tamen aclimpidus nominatur vno tenore
Pirpitmu/irmOf mgrai MMf ad pmh^a^
Aurorae perduSux ab ixorwui miorif
Praefertim Ji cum fummo efi ctamgre pro^
fufm.
.
Digitized by Google
ITSTA LTCif. BT YMMAE DISPEN8. 459
S. 682.
luftus luds et vrobrae difpenfator per pul-
cram meditationem IL iinguiis eins pardbni
tantom vmbrae vel luds almdet. quantuin
requiritur, vt principalcs minus principa*
Mum non obfcurentur luce^ fedvmbra coi- .
Digitized by Google
454. CAP.^ SCT.XXXX
Aefiifm in mediU vmbrofam ixquirm .
paUemi
I
Sicubi magna Joms antiquo robore quercui
Iiigentes tendat ramos^ autJtcubi nigrum
Ificibuf irebri/ facra nmus aceubetvndfra^
Georg.III. V. 330. ^
qua recreatus ipfe cum fuis ad nouam lucem
prodeat, 637. Aeneidos I. V, eft hanc ob
cauiTan) incerieU vmbra libris cjuarco ec fex*
to. 6341635
683.
2) Quo propius abeft a parte totius fiiae
meditationis priinaria, hinc fummam iucem
pollulante caucus imicator nacurae* de quo
loquimur, boc magis vmbrascontrahU^ quem-
admodum minimas meridies habet, 3) li de-
uenerit in eas parces in quibus vel fiogula*
ris dignicas magnanimiter ^ vel euidentior
perfuafio folidius, vel vehementior animi
mocus ardencer exprimendus eft fane nou
^
perdet otium pingentibus tantum '
Digitized by Google
ITSTA LVCIS ET VMBIAB DtSfBMS. 455.
adfuetoi femper in mabrd '
kqmntes
ymbrae cum Sagana refonarint trtjle et
^
acutumi Hor*Serm.L8.40
.
685* ^
Digitized by Google
eft vnum ex prirtiis et fiicilliinis artifidunii
ncuti nec fuit in piQura, nec effe quotidianis
adhuc doeumencis comprobacur. $.666, (Sg:^*
Prima nan erae pifbira , niji quae Umof modQ
extremas vmbrae^ quam corpora infolefecijfent^
cir(un{fcriLtret^ Quint. X. %^ SecuntUm af
Jirfnanie/fey fingulis cohripufy ft monachromch
.ton iAiClamr pojlquam operofior inuenta erat^
plin hift. paCt XXXV.
3. Tandm fe ipfy. an .
' '
Digitized by
XVSTA LYCIS T VMSEAE PISPCNS. 457
$ 687.
Hiiic ee artffidum mbfim
et locem be
'
ce difpenfandi nec(]nedoctrina quadam folet
<rt>tineri9 nec obfeFuaFif ^vbi adhibitiun eft
'
nifia perids fet dilciplina eo pectineilte fatif
imbutis. . 685. Qwim mutta videm pinorei
"
itt vmbra H
in eminintia , quae nos non vfde*
muff Gfc <]uaeft. ac. Illl.ao. Plinius fttum
de laudibus Traiani librum mittens Voconio
per breuiflimam epiftolam IIL 1 3 huius tan*''
*
'
'
v '
SECTIO XXXXL
Digitized by Google
458* CAP. f* $ECT. X^XXXI.
axHETici. Huc pfopius non fpeftat co-
lor de quo $. SAS- licec nonnunquam pro-
band6> fimul iiluftrans efle pQflicJn colori-
bus nunc noftris. .142.143. Huc pertinet
quidem tonus iile de quo . 68j. non tamen
cxhauric colores omnes aefthedcosr- ficuti
lam non amplius tentabic cemcre quisquam
jibyficorum otnnes colores deriuare ex qua-
lam mifcela lucis ec vmbnief aibi ec nigri, -
. . 689- '
'
Digitizecl by Google
COLORES AESTHfiTiCI* 4C9
demde quoduis hwt ratiane difcreptntiuin
colorum genus habet denuo fuam quantita-
. tem^ v(,ita dicam fped.ficam> qua variata
oouus Temper nouusque partialiter color
producatur, et ita videas totius alicuius
i puroque nitore^ $.619.
in quQuis vno
Diffimiks ionge inter fe variosque cotorei.
. 688. Lucr. II. 783. qua iucundam in vni-
tate totius varietatem partium exhibentes
V0rii rerim mpedium prohihentquei
' "
coloresy '
'
.v 690 .
Digitized by Google
I
Digitized by Google
J
\
COLORS AE8THBTICI. 46I
ronii et decompoficorum piaeferdm ii primiid^
uonim et cognominum,e. nibri, filacei.viri-
dis, caerulei gradus fimulattendaSiclalTesfunt
indefinttaey in omnibus tameq maior nunc ex
tenfiue^nonC intenfiue, qua robur et cclerita*-
teiti) lucis quantitas genericam fpecificamque
differentiam vei conftituit, vei faidmingredi^
tur : 4- 689. fic et aefthcticorum colorum tura
qualitate differentium, 90. tum gradu IvLt
cis et toni diderforum tot ordines paebe
funt, quot rcrum naturae, ac modi in rebus
m; fines,quos vltra citraque nequcat veia
lux fubfiftare $ nec vems color. JVfpdificsh
tionum tamen harum omnium differentias
edam certa lucis aeftbedcae quandtas ingre*
^
ditur* i. 88
\ Digitized by Google
4^2 CAP. 1 SECT. XXXXI.
$. 695.
Horriduimn cogitandi genus non exdu-
dit aut horret lucem aeftheticam et perfpi*
cuitatem fenfitiuam f immo ne nitorem qui
dem omnemf fed tantum maiorem, . 694,
693. Poteft efle, quod Antonius ait de
CraiTi oratione rbetorica, Cic Or* III. \
51* iie horridif rebus nindumj de ieimdi
plennm, de peruutgatis noutm. Horridarum
interim rerumverus ac natttraiis xoior non
efty nifi aufterus, et fucum faceret flo|;i^a re*
rum horridarum cogitatio, . 688- C^affi ni-
tec orado f fed quantum nitere poteft genu^
cogitandi fteftheticodogmaticum) quod com-
pari^* .
DigitizecTby Google
< COL9RES ASlSTHETfCL jffiS
. 695.
Auf^eram habes apu(i VirgiUujn /Lea, IV.
447. defcriptionem
Athmis durif cattum qui verticefulciti
Atlantis^^ cinQum ajjftdue cui nubibus airis
^
Pfnifirum caput , ^t vento putfatur et imbri,
Nix humeros infufa tegity tumflumina meni0
' Praecipitam fenis ^ et glacie riget horrida
barba. * . '
Digitized by Google
itinterlof cdlores t gefius cogitandi Hoh-
Am Pfimuin aMjarend vMottAn
aaihittit.
4uofutidmUlfOie>Mk(res>J(>H^i laetumque
togitandi genus coUttfttawteeohuenitinis
ommum jjitiOTUttl iocelnae Xur|}iMididf co-
Ibres aulteri genusgue cqcitanOi fnh^M-fH-
'
fum, f
^76, ffi>4.
Sifigit adainantinttt . .
Digiti
CAt* U SICT. xxxxu
f
tnmfic
Digitized by Google
tttnOt ad lutucikm iisdem floribu^
gaadttitti
Ptf p dabot msiia ttiku^
PlminaimlatH*,iamftmunantSlaritibanh'
^SJaiiafiu^kvui^iJiituibamiHtt mtUa, v. iit, .
loliorrefcic? 594
Non
'
iutuf,
Konjocer a gemro^ JFrathm quoqui gru^
Hararuift.
ttmina ixUio vir miugi/f iUamariHu
iAirida arrUnki mi/uui muUanmrm^
Pitiut am diem patnoi inquirii in annoi.
f^iSa iacit Pietaif H virgp toidi madmtu
yiiima mt^m artoi 4fttm nliquH.
Digitized by Google
'I SBCT. XJCZXI.'
,
.
4<S8 CAP. I.
tu. 1^3.
Digitized by Google
iilstiatvnlibus e;d9i9 ec medl^icis , quod&\
cilius, praerertiin aupeoi 'm mofalibiu qoofl
. difficiliuS) $.666,. ^91.
'
SECTIO .XXXXII.
'^'v c vs AfiST
,
Ji^^.T.i vs.
Digitized by Google
$ *705^
Huic horridulo colod compani fticum
Iboniduiii JUictnu
Mffl perEvmhioi phu qum mitiQ cmpQf%
pQtmtmn
tn JU0 mBrki Mmir/u^ mjiira Avira,
CogMtoffue oMSf ii rupiQ JoiiUri regm
Ciriatum toti/ concujji virilm orbu
. / cmmum arfoi $ infejlixqui ohia fgnii
Signa^ pares aquilatt et pita minantia piiii^,
.turaicm
Digitized by Google
4
' ^
% 707.
Horrtdus elusmodi fiicusy 704^ non fi>
la fingularia poteft deturpare,
.7083706 et
geaus cogitandi aeftli^coiuiloricumf
.
.
Digitized by Google
decor QomiUiil kmn^j Cjtf ^ fn aRH
Ijum coloribus faciliof hpfus ell, dura du
jj^ex de iisdeqif nuDc cxce^iust et praecipi*
ttmer^ fiunc intariiis^et penitiu$ p^n^ei^i
fole( iu4i(iua) ferri* ^98- 70|t
Fucum a^ilibeticopra)jcum
f.
HQO
fOHI ertlfiarMi muic iIUMImiis> Ui ^if
}ouchi'ur I^uenaliSa jk. ^
quando
ciafm
Oceanum^ ijuotm aU^uid de mprihf audent^
Digitized by Google
* ' ^
'
' 709
$* *
,
$. 71G.
{/?, ( vt dicamu/, quemodo poA
CathoHca, id
/umusj vniuer/afiat vel perpetuaHa. (Quint,
U. 14 ) de moribus, virtutibus et vitiis, ej?
veritate coloris aefthetici fatis exata,
.5^^,
iibi familiaria reddere pukre cogictiiroa
1191) ttmmt quando praftica dog-
Dlgitized by Google
474 CAf. I* SBCT* xx;xxix.
inatice tangere mens fiCt 707. Ted edam
ideOf quia moratiun de nngulahbuSf quo^
que tum ftriftiflime veris> cum heteroco*
nniciS) cogicandi genus illis catholicis et ge*
neralibuSf velud ootionibua diredricibus,
vtitur in informandis lingularium ideis
653*547. Si quis Cynicorum ex difciplina
virtutem ac mores generatim fuds vero tu
fterioribus adfperrerit vircutem etiam fingu*
larem certae perfooae quam narrabit vel
finget^ eam circumrcribet qute
SardoU videatur amarUtr herbis^
Uorrutior rufcQ^ vroieSa viHor atga. Virg.
Ecl.Vll-
$ 711-
Si quisin Ariftippi praecepta delapfus eft
propcereaque virtucem ec morum inftitutio
ncm omneni fucis nimium floridis exprimiCf
704. ex liuius ofiicina
f^trmis verae cufios rigidwque fateUes^
in concreto eciam, et indiuiduo fingulari
fpe^ndus, 710 prodibit comcuiuSf venu-
ftuluSt deiicatulus, purpuram inducus rofis
coronatus, paftillos olensi yi\ bibit Hyma-
tia melia Fakruo diluta^
inter tances menfasque nitenteSf
Digitizca by
fTCtrr AltTBKTI.CV. 47^
/
713.
la decepcricibus artium iefthecicarom
e g. rhecoriaurumf poedcimmf rtgalisiiott
tanto cumpericulo a veriscoloribus adfucos
woctbunc onmino fUfaef et adieo falfact
cdim aefthedcef vc ne pulceUsm quidem
iliquam veri fpeciem habeant, qua fe tuean'-
tor: quam iUaCf quae cum magnis auflorita*
tibai dcrfeoduncurf ram in aliquibos locis
fxeroeocur commode peccanc autem in
quan^
476 Af. I. I-KCT. XXXXII.
quaniitatef qood logici 4icunc, et catholi* ;
CM cogitaiiciir,quw tamea pttrdctilaricertan*
tum verac funt. 73. Hinc aeftheticis tan-
topere paucae veoaiUtuni leges ^
diftingtieniiao
kmmiaMi necafimu onJiriaa$y aconfiUia ali-'
quando bonis, quaey velut Ji atiter far non Jitf
. fuuiam^ tanquam iuQi^ /iquumw ^ oon mo
praepoftere. Nan nmiantm' pkraqm prae*
ceptorum rflfif/^/, teinponbui^ necejjitate 1 o>
qfiam^ Nuila raffUiqaibus fkbimfcitis/an^
Ba /unt. Dtm^ vt In f^Omijtaiquefkttuis
demuf , variari haiitus , vultus^ fiatus. Raro
^ rep$riturgemu praaeptorum cathoticorum vt ^
-
$ 7*4-
Quos regulaenimis laxae, nonduni fatia a
vefo rerum colore deflekoDtin fucos^horuqi
multos eo contorquet caeca imitatio. Sea-
tiunt an^ari probariquei l)cet horridulasj Ca*
ionis alicuius orationes. Cic. de Or. I52. et
ecce! quoties placere volunt, vtfubito hpr-
rcfcanci $.704,
pedemido% \
Qtiid? Ji quis vultu toruo ferus^ et
Digitized by Google
I
VVeVS AEITBSXICVS. 9ff
^
poetarum ec Ciujai^ Hioc tniic demuin fe '
,
cuUeque dicatx modo id efeganter enuckatequt
fmat^ eum J^um Miu . dUere. Errabom^
quodfriami \ 71%. "qmd airife ^ tiM fathkmT
tur. . 694. Cic. on 28* Incerim, quancus
eorum cunque lueric ecror > noA-^men po*
tuit, quifi iisdem aliquando Jfoms tAtm bta^
fidos pro veris rerum floridarum coloribus
commendarec. 7049 248 26o, Nunc lau
dantuir isx ^wtm
et romaiiis uftorecr fuo
iure ctaffici, iam aufteris, iam floridis vfi
commodifiime coloribus. In quorum imi*
ta3one quoniam mpnmM 'onfcimmdimiefif
ne quid perturbate^ ne quid contorte cogitttur$
Cic. de*Inu<i. 29.caeciimitacQres9 quilimi* ;
le quantulumcumque fuis deprehendilTe
per fcripca clafllica facagunc, qui poflenc ali-
ter^^ quam cblores coiifundarei fieuti iun
coqui, contorcisque belli{nmis ex Cicerdnis
aiicuius auc omnino Demofthenis cogicandi
j^tipnibus ad aUeilillimafacam icere?4i889
716.
Digitized by Google
47t CAP. t. lECT. XXZZtb
^ uj .i.i,d by Google
ei&igittvel remouendo floriilQfiim meiitiQh
nein imtcitOuidiuS)Trift.l.i. .
.
Ad/pi^
Digitized by Google
49P '
A-p. i. virr. xinteit
Digitized by Google
IIL 199 Ipfm/omae dignUat f^t^ii^u bm$a^
t$ nmda efl. f. %%.
x Cic. o K i. y:>. Hic aa
tem 5/? quidam Jine vUo fuco veritatis color. ,
721^
Veniamus ad aliquas colorum oppofitique
coloribus fuci fpecies, exempli gracia. 1. A Ci
cerone deffderatur in iAtemis aratoributvrbet^
nitate quadam colorata cratio. Quaefitusque:
Qji if efl iUe tandm vrbanitatis cotar ? Nefcio^ iiH
qu tantum effe quendamfdo. Id tu, Brute^ intet^
i r,
^
Digitized by Google
482 CAF. I. iJLCt. XXXXltt
Hmio Pimjfluff et dkajff 9t urhmu^
qui modo /curra^ *
Digitized by Google
4
Digitized by Google
mtV^ 698, poftnliueric: verain et^ni^
^turalem colorem feruat, . 622^ 623. Ne-
quenegUgei; mortMna boc, . 206, 227* et wer
quabile , %6j. ec ftriftitts etitm cempenh ^
^ tum cogitandi genus,
$.270. regulam illam
^pttd QGfN^oii0> Off*.l 90: ^iT^ iwtenir
praecipr$j qui monmi^ vt^ qmiu fup$rion(
^finuiff tamo no//ubmijfiiu giranmf .
^
S- 727* .
Hh 3 etiam
Digitized by Google
1
Digltiilbd by Google
f
Wfcv4J^^^tmETtciiL 487.
mifftorm.
^
IIII. EftERECTVM ET AVDAX CO*
tiiTANDi GENV^ antmi vim acimpetum
ineendentis pitopCer dignicacem^ qno ekte
cogitatur et dicitur, licet non femper fubli- ^
< miter 297* In hoc caueiulus. eft fucus
4UTogantiae. V. Eft iudicrjam ec iocofomtiii
quo vitetur afftHata fcurrititas^ praefertim in
parum modefiis acmidicis^ et generatimt ni'^ m
mum ridiatluf gji^ mUt. 1 ft graue 9 iai *
SfiCXIO XXXXIIL
AR.QVMIJTA ILL V STRANTIA. '
-m .
' $ 7 3^ .
*
Digitized by Google
4S| AP.X. ilCT. XXXXllf.
propriam musuif rei vim dichrmh Cic 4
Or. L ipa vel fenfldoain 9 614^61^^ nam
abfolutam ccrtCi . 6i7f<S25f nuilc omnino
nicorem aliquem exhibeot > et a potiori di
Mntur itLVjTiAiiTiA (pingentit). Ci
Fam. V. ep.
cero, 13. /aepiui dieendumj et nofi
fan^mdum modo quod ieri poteft cbfcu*
fioiy M mmm deckirmdm
,
731*
luftiflima vitandi fucicautiOfS.XXXXII.
Andebit in argumentis et figoria piogenti^
initac iUoftnotibus .730f a6, praefertiro ea
tantum oraamenta fetari } quae praeter illu-
ftcationem finuit vberuiit dignicatit verifi*
militudiniy reliquisque cogitandorum gratiiSf
vel nagulis feruiaoct vei falcim aiiquibus 9
141. -quae .vera tancum pinxerintf praecn
reaque nihil ad totius pulcritudinem confer-*
re videaiuur parca manu ad^ergere> vel
732. /
PercepriQnespraegnanteSf M. .5i7-eccom^
plexae, M 5 30. et ipfae^ caetera li fuerint p^-
. xi|b magis fplendentt qoam minos^complexae^
9ttotius,qu^ ingrediuntur,meditationis pof^
funt argumenta fieri illuftrantia, $.730. Hinc
fiinus praegOfntiboSf minos complexis polere
PfTf^f feruHtuTi praefertim. quando ipfae ad-
luieren-
Digitized by Google
#
'
Formfam r^omre docej A^^pMryUidaJituat^
non didt:
/fofr vrbs multmn fiUcu interxaput extulit
Tygrimj
Quam nqftro il&uf kbatur peOore mltw, ^
Tandem non ait: iam vefpcr adeft, fed:
'Icmifumma proctttpitkrumcukninafmcmt
'
'
-
, 733.
Digitized by Google
I
'
% 734^
Vna perceptionum cohnexarum et con**
ionfUrum 9 f fociarum alceram poceft decla'*
rare imo etiam iUaftrare f. 730, fi fimuk
cum accendacur viuide, M-
liac fiC^ i. e.
comparecur. 626. Hinc fubfticudo 11
lius pro hac pulcre co^tanda vel coniuQV
ftio illius cum liac, noix fine viuidit^te, dabic
ARGVMaNTVM illuftrtnS A COMPAJlA-t
TI99 quod aliqui dicunt a MBi>lTArioKE
. 730,nos dicamus tiguram, . 26 com^
FABATIONEM et COliacionem LATIVSt
quae comple^tur affimilationemyfed inmul^
ta etiam alia argumencorum genera difTundi**
turi quam quae pet^otur a fimUi.. e- g
Tautaene anims caelejlibus irife ^ Aen, L i y
et Carthaginis ftadm fequen iUuftrad^
ab aetate 2) ab incolis 3) a ficu 4) a diui- '
Digitized by Google
; AftGVMlMXA ILLVSTEANTIA. 491
S- 736.
Digitized by Coogle
I
4W ftCT. XXXXIIL
Oatayfecundum anaiogi rationts crutinam,iaCtir
fe comparibiCy hoc erit illa palcrior, . 735^
Praedicacaaflimilatis 1. comparatis communia
TERTivM c o MFARAT I o N I a dicuntun In
. . ciiiudicaodo terdocomparadonis quntidids
ctiam quaedam dimenfio,
eft 314 3i5
Argumcacum iliuftrans a fimili nou poceii: ^
fanae mentis homineideo proferrit vt vnum in
comparatis habeatur pro totaiitereodem cum ^
$ 737.
Aflimilatorum in terdis comparacionis de
teOa quandtatis differentia faicim excuiadoni
^
locum dabitj . 73^^ quaiis eft
Digitized by Google
ARQVMBIIVA ILL VSXaANXIA. 499
magna Ucii tampmien pandff
ct Ouidii Trift. I. 5. piecatem vxoris fuae
comparaacis cqid pietace Liuiae inacronaU
Grandia fi paruis ajfimikn Hcet.
738^
Regulam p quae iubec argumentis cantum
illuftrantibus praefetre fimul aiiam vtilitacem
exhibencia, $-731. iic iiiuftrat aflimilando
Qptatilianus VIU, 3 : cg^ fundum cuUio^
tm futimy in quo mihi quis o^indirii UUa ii
viotas et amoenos jontes fcaturtentes , quam vbi
plina meffis aut graues frudu vues erunt i
riknt pktanunh it tonfas myriosy quam mari^
tam vlmiim^ et vberes okas\praeoptaueriml Ha^ .
Digitized by Google
494 CAP^ 1 SCT*XXXXIII.
imcruaUa meas arimra ndigam. Qtiid endH^
qimf(^iUaquimwu$fpicioJius? quid^inquum^
cumque pariem fpeffaueris j retlhul Sed prote^
nus in id quoqm prodejl^ vi ssrrai fmcum a^
qmdii$r traMm. Okai^ taewmntt in akmncx^
furgentia ferrb toercebo^ in orbem formojiui
fmuUs^ cs proiciuis ftuSum ramis pluribiu fc^
rci. DcccmiW cquUS^ cui adjlriaa iiiai
fi idcm
velocior. Puker adfpetlu Ji athleta ejiy cuius la^
tcrtas cxcrcitatio cxprcJJiSy idem cji cci^taimni
paraiiar. NUnqUam vcra fpcciu at t/tHiiatt
diuidisurk
Digitized by Google
I
iffiiiiilatiraii, 7i6.
. Hiiic poetVt qbtlis
Virgiiiii^y letores fuos potiflimum atten-
dendos per mundum^ graecae iliychologiac
|>oedci]iii verfadflimds q%d potuic fuppone^
re refte poteft aflimiiationem inftituere>
^uamlttberQuindlianuaji iic^c et illam JDi^.
jusin cemplum veiueod$9 Ae<i.l4 5oa} v
Digitized by Google
49& CAf. I. SBCT... :^xxx.iii
741^
tttudf de quo dijci ^ fmilituiknif genm cr^
nat orationm^ fmsaUiJiUfUmemj ^ zy6.fori*
^
danh 93. faMiim manMkm. Nam qu$ .
Digitized by Godgle
inorantur) . 138 roCQodkad iiumicaey dum
hiacum pandunc^ vnitatemae-
166. contra
ftheucain 439* quoniam cerminus ec fub-
ielum comparationis adeb diftanc, yt nuUa ,
SECTIO XXXXIIII.
COMPARATIO MAiORIS .i;
. MIN OitlS.
Digitized by Google
498 CAf. 1 $mcr. xxxxiiiu
gos, ex Gnecis homines co^nofci, viuidius
edamt hinc iUullrvi pofle ? 73o. Quo*
niam mtem cotuin maius fuis paitibus, et
conceptus fuperior maior ac latior eft, et
}>lura iub fe comprebendensy quam ioferiorf
ub eodem cum aliis comprehenfus defcri* ,
$. 743.
Comparacio adfcendens eft a) fi parcem
tt varium aliquod cerci codns ex eiasdem co
co reddamus illuftrius. Virgilius Georg. 1. in
primis coloni regulis legiCf praedifun^
' patriof culturque habUusque locorum^
.
t
iibi
Digitized by Googl
CCMPARATIO MAIORj^S JKT MINOR^S. 4Qp
|
Graiiiina^ 56^.
744.
Comparatio adfcendens eft b) (i perce^
ptionem aliquam inferius, et magis dccermi*
natum fiftentem illudremus per perceptio*
nem, quae diftlinfeiioris Aiperius, acminus
determinatum exhibeat. Eric hinc compa-
fatio adfcendens buius indoii$ iliuftratio
indiuidui per fuam fpeciem vel genus ali-
quod> fub quo datum indiuiduum concinea-
tur* Mefcurius ipfe Didonem metuendam
Aeneae perfuafurus: comparac cuni eadem
elusfe^um, veiuti^genus:
f^ariumf inquiens, et mutabi/efemper
Foemina^ Aei^. IIIL 569.
0) fpedei per fuum quoddam gemif. Spe-
cies oeconomiae ruilicae , agricultura
curis acuens mortaUa corciaf Georg.i I2|
iUudracur a fuis generibus
tabor omnia vincit
II ft i^pn^
i
1 50O CAP. I* SECT. XXXXIIII.
Improbmet durif wgemin nbustgtfias^ 14^
y) gcnus per genus fuum fuperius. Genus
feminum degeneraotium poft aliquot aimos
ibideni illuIUatur a genere fuo tantum non
fupremo
5iV tmniafaHs
In piiuirmre ac raro/ublapja refnrri? 199,
$ 745-
Hanccomparationem adfcendentem in fpe*
ciem vel genus aliquando dicunt iUuftratto*
nem a loco communi, nunc a fententia, . 526.
nunc per praedicamentorum 10 loculos quae-
rere fuadent et f)>ondent inuentumiri. . 133^
134. Nobis naturali racione fiquid argumea*
torum eiusmodi fe pulcre cogitaturis oflferat
eo ftciemiis idem maiorisv quia fic illuftrat vt
'i)femperfimul probec, .547-549. quod ele-
gans eft, 7^1. 2) medium heurifticumele*
gantioris comparationis effe poflity quoties -
Digitized by Google
747*
Partitio . 7^6. vel occuitior iatet in omnl
definitioney defcripttonev et hypotypofK
cum fuis fpeciebus . 733. quoniam dcfini-
,
'
Digitized by Google
>
7
B iT
.
'
748-
Virgilium euntem per partes clipei^quem
Aeneae macer donabat iam vidimus* 459
Cacuiium c 6 3 vbi parcicur
.
Digitized by Google
'
S- 749.
Cdmpaatiio defeendens . 742. erlt b) fi
li 4 fupe^
Digitized by Google
i
S- 750.
Exemplonim exemplamaiora fiot omnea
primo fabulaei 526. Aeneis fplendide
deciarac:
Mwolmncafui .
Digitized by Coogle
CtOMFARATiO M^IPKIS T MlHailS. 505
^
Concipiturt viJitque Morium lumim fotis
$ 751.
Idem generalibus fuis jUferds
*
faepius Qifm
Rettigio peperit fcekrafa atque impia faaa%
: V.84-
506 CAV.I. SECT. XXXXIIII.
752.
$.
Cuius famus rationem,
aitias rimati
556-56<^i ex qua deduximus, 569, 575,
quam genus cpgiuadi cum Omplidcer diiud-
dum
Digitized by
COMPMATIO MAIORIS MINOkl8 507
Digitized by Google
5P$. CAP. I. &ECT. XXXXITII.
l)et, Virgiliusnonprouocatadneceflariam re
rum oinnium diuerfiucieiiif M. 269-2729
quaenetuiicquidem eracincognitayfedin tel*
lure fubiilUci eiusque .diuerfiuce irvduum.
754-
Hinc coinparatio adfcendens commemo-
nto toco vel fuperiori lubentifiimefuMi facit
occanonem ex hoc toco velvniuerfalidefcen-
dendi denuo in quasdam comptrces fubie^
comparationis et alia congenenit vel conlpe*
cies,.745. quoniamficcotumet genusmagis
inconaeto fifticur ^.752. Abi^ra^is fuis
quancuUscunque 1. c Virgilius ftacim fub**
ne6lic determinatiora, quibuscum, vtitadi-
camy poffinc incra menceqi in viuidius quod
dam conaefcere
NQum mdes^ aweoi ut Tmotus odorcs^
Jndia mutat ebun motUs fua tbura Sabaeif
At Ckalybes nwH fnrum virofaque Pontus
CqPoreat Etiadum pabms Epiros equarum ?
755*
Hinc 752. comparatio defcendens par-
tibus in abftra^^o tancum diftinguendiSf e g. ^
Digitized by
COMPAEATIO MAIORIS'
*
fiV MINORIS. 5Pf
primufque Metampur
Ichaaiate/queJagax latraiu Jtgna deden%
i7S7'
I
Digitized by Coogle
510 .
CAf. h 5CCT. XXXXUII.
, ^ f 737-
QuMf wat ira^ numen adejje dtoi
\ .
- Suis
I
>
...
Digitized by
<:OMPARATip BIAfORIS T MIHORlS. tU
$. 758.
Quoniam noua antiquis, loco propiors tt^
4M>tiodbu8 n o t ora exempiis fu pponi gcnera
i
Digitized by Google
Itihac lege probe
notandum ett, tae*
Inrtf
aum ilU: caetera fi fint paria. $.758.
pofftnt effe
roultac
centibus enira exemplis
poftponenda fint aa-
rwiones non raro, cur
pnidcnti vetuftioribus. e. g. i) G re-
ftori
centia vel vere non
habeane eximium lUtt^
eft, n tantt
ouod per eadera illuftrandum
habuerat, vel fakim
luce, inquantavctuftas
intcrmoroiam et toU-
ob inuidiam nondum prifc
tas aftitemporis laudationcs aequare
verifirnilitudinem, ftltiin
ftatueretur contra
Hinc cft apiidVii.
eam, de qua 48.
citato fatis altum filentium deagrl-
liom loco
fimul autem con^
cultura italica fui temporis,
Ueet
fiUum, vt in tali cafu domeftka tame,
poteft fien, vetu-
olim faaa, praeferantur,
fi
Digitized by Google
GOMPARATIO JMAIQRIS CT MilkaRlS^ $lf
Digitizecl by Google
514 AP. U SEC^XXXXIIII.
marii domeftica oegli^ere folent exteroram
snidilfiini^ vel recenua et ante pedes^pofiti
faftidirei toci in eruendis quibusuls antiquif-
iimis. Quanquam eoim hic mos non eft
optimi iaporist tamen obielmn foum perfo-
nalc debec accendere puiere cogitacurus, vti
eftt non vtidebeat elfe^ liinc anticipationi*
bus deftitutnm et cogoofcendi ftndio^ fi do*
meftiu proculeris et
Antiquit nan ixmuHtu Othegisj . 484
$4 762*
Exemplai diuiiiones indu^ones, diftri'-
butionesque fic facis nocae fint, neque tritae
ac vfitatae iiiuftrationes ^ 741. nv e contra^'
rio adeo viuidae, vt fortiori luce perceptio-
nem fuam fuperiorem obfcurent potius
quam iilufirenty contra pulcram iuds ec vm^
brae difpenfationem. 682. In vltima le-
ge praefertio^ cauendum eftf ne differentia^
et id in conceptu inferiorif quod non eftde-
terminatum in fuperiori, tantum lucis acdh
piat vc tercia comparationis, et ea. quae iu
periori conuenientia viuidius in roncreto in**
ferioris pingere laborabas , obumbrentur,
adeoque minus exempium quadrare videa-
tutf ac difcrepstfe ab eo^ cuius dedarandi
graria proferebatur. 670. Non dilTuadeo
differentiam tangerCf fed vmbra fit exempiif
6g4.* non iumen f f 6(6 Ne feducente
fub.^udicionis fpeoio (lanrcendanc horizon-
te
k Digitized by Google
llilAaeftheticin .exe^pUy mutro rh{nu!s]iv<^
duaiones et diftribociones, i2i. ne illu-
*&aindo yel /SclSoCj vel turnorcin coflcilunt^
3299 331* iiQC P0UUS9 quantuM eius fieii
jpoteft, ex quibus finiul exemplum ratioci-
kians et ihdu&io perfuaforia formari pofTit, et
Jpntdicy f; pragmisitiai 9 foecufida deducendis
inde porismacibus ad agendum impelienti'*
SECTIO XXXXV.
ANT1TUESI&
Digi
Sl6, CAJP. Ir lECT. XXXV.
iMAdabum (UHclaramRhodothaut MUyknmf
Aut Ephefum bimarime Coriniki
Momat vel Bauho Thehas^ vcl Jpoitim
Delphoi
Ittfigne/f aut Thejfala Tempe. 4-10.
Digitized by
AflTITUESIS. 517
Inde nifceair crama, quod miftani v'm^
perio iaudem dkDntf vere eft coDgeries
praedkatorum apparenter faltim cohtfario-
rum quorum vna claiTis, mala bona cen-,
featifr altera, (ic tamen dil)io(itorum, per ar
tificium lucem et vmbram bene difpenfans,
. S. XXXX. vt fecundum intencionem caUidi^
boM matis mifcentium , vel faaee ex oppofi-
torum pulcritudine turpitudinis , vel illa ex
oppofitoruQi feediute pulcritudinis incre-
menta nancifcantury magnaque yeracitatiSy
moraiis veritatis, fimilitudo fimul obtinca-
cur. $*73i>43.fv Quantum materia permi*
fit, hborat in efiingend^ hacfigura Nafonis
Trift. 11 omnis paene prima elegia, culpam
auSoris concedens ad rUuftriorevi Caefiuia
veniam eo efiicacius folicitandamy e. g.
Cur modo damHotas repesoy mea frimimh
Mvfas?
Kk 3 Et
5;& CAE.I. SECT. XXXJ^r.
$. 7^6.
'
Non efti cur antithefin ct antithcton^ ve|
antitb.eca di(^inguer^ veli^ust quoties anti-
tllieat compar^ntur eleg^nttus qiio^ tun^
plerumque fit, fi fiat Jine indujiria^ ilatur^Ii*
^ue quadaip necejfttate fic fieri debere vi^ea-.
r
Digitized by Google
9
. AKTITHESIS 19
Digi
*
t
769.
Antitheton cum aliqua perceptionum '
Digitteed by Google
I
i. ANTITHfiSIS^ *^
SVf^
770.
Collatio pulcre cogitandi cum diuerfis^
ib eodeiHt quibuscum fkcilc conAindi poflect
ad illuftrandam eius diifcrendam, f. fara*
Trift.ll. i,i37
Necfemper^ quod aduerfum ejl ^ eaiurapmitttr.
^
Quint. I. c. Non opus eft ad antithefin, vc
veraadiicopppficio, quam logiciconcradifiiar^ '
Digitizea by Google
522 CAr I* xcT. xxxxr^
contradi^ionis nihil eft> elegantius tamea
cjcorjiau dare poiTeat antithelki. $.76).
771. $ .
L/iyiii^ea by ^OOgle
. . AHTITJi$lS
liefitHint acumen alittd quam parodoxis huH
^ furfaris fiMcandum^
Digitized by Google
SZ^ CAP. I. SECT. XXXXY.
# # t # # #.##
SECTIO XXXXVI.
COMPARATIO STRICnVS .DIQTA.
773.
Compando Ittius di^i . 734 cum iUttr
ftrandb conferensi ideam quamcunque
774-
Habes.hinc iUufiiationem effe^ a
eaulfa efficieme.
Peculat
Digitized by Google
C O MMil4^7lP .$ T! mCt^ VmCTA. $%$
Virg- ecl.j^37* .
y)nieduafinc:
J}(fhmeli/ ^remn
Fregifli et caiamos^ quae tu^peruerfe Memlcaf
Eif quumvidiftij^o dtmasaj tktetatj
tf nou cdiqua mcuiffesf mrtuus (^es.
finis amcdio:
Partji me^e f^emrifvnt munera. ^ jNftim^uc
notaui
Ipfe tocmnt esiriae qio esmgffere palumbes.
^ M. Quocipotui^puerojituejlriex arboreieSft
Aurea mala decem mijiy cras altera mit^
^ tam. 71.
n! tibi paftoresi qui
Felic^s. poterant rerum coffufcere faifff^ !
$ 775.
Coroparatio ftriaius' diU eft b) figni et
figakti, . 773. Vnde illuftratio a) figni ex
iignato. Signa mortem Caeiaris portenden-
tta defcnpferat VijQ^us Qoorg. 1 4<^4'488,
tt
5%0 tAW^ t. 9ECT. ^XXXVI.
Digitized by CoogI(
C;OMPAltA^IO STRiCTlVS Dl CTA.. 527
Iflisj qui Unguam auium inteUiguntj
Plusque ex aliena iecore/apiut^t^ quam/up^
Magi/audienehtmf qumau/iubttndum^ cen/ed, .
Pudorem
Fmita canU exprimannu are. Oit
vides^ . quae maxima credis
EJfeincdih exigmm cen/um^ turpemque re^
put/am
Quanti tkuites mUnii capitisque hbarel
'
'^Hor. ep. 1.44.
S. 777-
iPorfo (^omparatio ftrifte difta d) eueii*
iluinque> fingi|lafe quoduisy jUuftratil
fcuin
loco et tempbre, per ideas focias eodem lo-
co>eodem temporeperceptoruin. . 773, 7^2.
O/ duist duesi quaerenda pecunia pri^
miim efl^
Ptrius poft nwinmQS : haec Janus/unrnus ab
imo
Prodwefi haec t-etinUntiusmesdiaeia^ /e-^
nesque,
Laeuo/u/penfi heutes tcdmktsque taemo. 5$.
Soluitur acri/ hiemsgrata vice vetis et Fauoni^
Trahuntque ficcas machinae tcninas^
/lc neque iamflatuUs ^udet pecus^ aut arar
'
^
tMrigni,
526 CAP. I. SECT. XXXXVI. *
$ 778.
Comparado ftrike cUla e) rem et perfo-
nam, quae in alicuius poteftate efl: , eumque
coni^rt} qui illius doiiiinuS) dux, iiBperans
eftf vel poflieflbr* Vnde illuftratio a) rei a
polTeflbre, domino, dco, qua ratione dc-
icribit Virgilius Aeoliam
Hic vajlo rex Aeolus anira
Ijuthmtef vmtas tempejkucsque /onoraf
Impcrio prcmitf ac vindis ct carcere framaL
[ AeQ.Lf8.'
/0) perfonae a.faperiore, duce, principet rc-
'
%ty cui fuhiicinir. Ventos in perfooaa^ipii*
trrat VirgiiiuSi hinc iliuftrantur per fuum
xegem:
cctfa fcdct Atotus arcc
'
, ^ Sccptrm
Digitized by Google
C tenens ^ taal/itque animos et trnif^rea
s quifoedere certo
Biprmereet laxas fciret dare iuffus habe^
' ^ nas^ 67. .
''^' '
% 779-
'
'
^ M X X J95^
..: Ll SECTIO
1
\
SECTIO XXXXVIL
T R O P L
$ 780.
TROPVM hic non atcendo tantum, quatenus
ejl nrbi vilfermonis apropriaJignifieeaime
in aliam cum virtute mutatio^ Quinr* VIIL 6.
jnulto minusi quem necellitas et linguae pao-
peitas neceflarium icitf quoties fignifican
dum eft, cuius non eft in data lingua pro-
prium vocabulum , minime^ quem ignoran-
tia proprietatis in loquendo procudic: fed
omnem elegantem percepcionis vnius pro
alcera fubfticutionem fiue vocabulis transia-
tis fignificetttrf quod nocillimum 9 fiuefonis
fibi inuicem fublticutis amufico, fiue colori-
'
bus a piftore fiue per aiiud quodcunque fi-
gnorum genus elegancer te pro vno aliud
cogitafie expyrimas.
S. 78 !
Venuftam intueamur troporum genefin^
et pulueris exigui iatu componi poteft inex^
pliMbilis^ quani Fabius praefatur 1.^ c. nifi
grammaticorum inter ipfosj philofophorum
certc pugna circa tr^^pumf quae fnt genera^
quae fpecieij qui numerusj quis cuique fiUnida^
iur? Aiiixt figuia e. c lu cerco pulcrae tuae
Digitized by C.)OgIe
T li 6 F I.
,; S. 782.
. Qaaelunt ergotroporuiri geriefa? quae
fpecits? Eaedem, quae comparitionis Ja*'
iius ditae. ..734 7791 Qui fftUheiiSiT- io .
Digitized by Google
53^ CAP. I. SECT. XXXXVII.
735-741 nec SVNJ&CDOCHE, contrada
comparatio maioris et minoris S. XXXXIIII
nec I R o K I contrafta antithefis , S.
XXXXV^eric ille fane metonymia, con-
traaacomparatioftriaius diaaS.XXXXVI.
qucmadmodum eruditus, qui nec theologus
nec iureconfultus , nec jnedicus nominatur
eo ipfo pliilofopliicam in ordinem amaada-
tur per academias.
$^ 783*
An figurae tropi funt, an tropifigurae?
Pkriqmhai troposi/fe ejcijiimaueruni - - f^uf
efi idem. Nam et vim rebm adiidum^ M. L '
jeft. Hof*
^
.
-784-
*
Digitized by Coogl
0
T o P I. 533
. 784
S
Philofopho nodos in fciq)o quaen v>
deatur. . 781. Non omnes ligurae tropi
funCy 269 780 Reftius autem bonus ilie
Proculusy fi tropon ex notiohe Quinciliani
pauUifper extenfa fumas, . 780, nec eo ne-
ceiTarias quascunque 9 multo minus inficetas
jgnorantium linguam, quam loquontuf) trans*
lationes referas. Omnis tropus, quem de-
finiui, efl:Fi6VRA, fedc^YPTiCAt cuius
genuina forma non fiatim apparec quoniani'
eit iigura concraCta per fubltitutionem 78^*
785*
Logici fcholafticorum docent propo
8IT10NEM EXP0NIBILEM9 exafiirman*
ti et ncgante cryptice compofitam , quales
exclufiuae excepciuaey reftriiUuaey e. c*
Nifi vererer latinis inaimmodus efle duribusy
tropos figuras diceremexponibiles. Quem- v
admodum enim barbaram propofitionibus -
Digitized by Google
f34 PAM. spcT, xxxxvii.
prium, et hoc, neglefto breuitatis amorCi
explicite manifeitoque penes terminun^
compararionfs cogiteSf et vtramque te cor
j^tare peculiaribus cuiuis terminis et figois
dedaresj taofvi xpomitvii.
$t 786.
Metaphoram exponens hsbebis mahife^
ftam affimilacionem, . 73^. Synccdochen
exponens videbis cumparacionem mdioris et
dliooris. ft ergo^vel a d s c & n o e n s sy^
NECUOCME, Vel DESCENDENS, 742.
Exponeironiam: habebis 763*
anticheiinf
Metonymia denique refoluecur in aliquam
comparationem ftri&ius diftam. 773? 782.
QiAicquid itaque de figuris coinmemoracis
hiicysquc didum eft. 73o- 779* iUud vt
derropis, earum crypfefi , repecamus, non
'
eft necelTe, *
/ .
Digitized by Google
.T Jl p r I. 53f
Ihoimnem CDm leone cottptrareyftpotis eni
diti homines non audenc temere leonem
eundem dicere 313 Non tango fpecies
metaphorae qooniam iam non pueri/ praeci'-
pimufj vt^ accepto genere^ fpecies intelligere non
pojlim, ib. Caaeaotur) quarum jrequcns
i
vjwtt obfcurai^ tt taedio comvUt^ $. 731. a).
humiles^ fordidae^ deformes^ .736, 762. 3)
mmio maxores aut , quodfaepius accidit j mino^
re/f . 737> vnde tamor vel lia^Sog. 4) dtjgH^
milesj qAjarum ipfum comparationis tertium
notabilicer difFert in termino ec fubieio a(Ii
milationis , 736. 5) durae^ i. e. a hngin*
qua fimititudine du^ae^ 741. Metaphoray
iicuc omnis tropus^ 7S1 Ji inatienumlo^ -
'
,
'
788^
Expofitionis . 786. et diiudicationis
787- ad exereidum haec exempla funto:
Homo homini deus eji 9
^fuum officiumfcjuit.
*
CaeciL
Egomet credidi
Hmini doSomandare y idhwidi mando^mth
. ximo. Plaut. /
Te quia rugae
Turpantj et capitis niues. Hor.;
Aut porcus f^mber^^ aut obefus ^trufcus.
Ll 4 Uec
Digitized by Google
53<S CAP. 1. SECT. XXXXVII.
Kn vtttHf fManiu impetum trMt.
Nequijffi praiiniref Jine palmtUU
Opus foret volare j fine Unteo.
lUf^ pojl phafeluf^ antea fuii
Omata Jtlua. Nam Cytherio in iugo
I^fumkJaepeJibihm edidU emm. Cat.
S. 789-
Synecdoche adfcendens . 786> erit ele-
gans fttbfticucioi) totius pro.parte 78o
743. Plautus vtmorum Acheronta per iocum
dicit feruum vimeis faepe virgis vapuiantem.
Scruiet aeternwn^ qui paruo nefciet vti. Hox.
Vei ipfa fcilicet aeuitemitas pars tantum ae* .
(ftupruaiiilatuipLfiliae) .
Digitized by Google
T% O 9 H 537
'
S. 790. * .
t'
Synecdoche defcendens 9 7S6. eft
'
tinetur.) .
2) Inferioris pro fuperiori perce-
ptione, . 749.
,NuUo fata toco poffis exctudere^ quum mori
f^enerit ^ i medio Tibure Sardinia eji.
Li f . Jitfirt
Digitized by Google
S38 CAf^U CT. XXXXVII.
In/inmme^ MiIihoee,pyrof,pamordiniviusl
$. 792-
Metonymia eritvenufta rubftitutio,.782,
i) effidencis cauiTae pro effedu
Rarae Jim Mentoremmfu. ]xiVi.\lll.
3) effeOus pro caufla; >
PaUentes habitant morbi , trijlisqueJeneSus.
Virg.
Donec virenti canities abejl. Hor. 1. 9.
s, 793*
5) Signiprofignato:
Dtan putrit mms fttter et tnatereuh pattetf
Hor.
Pallor fignnni timoris. eft. 6) ^ig^ati pro
(igno . 77f.
Nunc te marmoreum pre- tempare feeimur,
at tunCi
Quum
Digitized by Google
. j
"
yT II a ? I, .
539
-
- Virg.
.
/ 0! U^BqUttmi Cerebri .
. Feiicetni - '
0! ego laeuuff
Qi4i purgor
bitemfubvemi temporis J^ram !
^
Hor.
affeaionum aniniae pro porrcfpondente
cam iisdeih corporis itatu
SimihinananimojixUmimmotumquefedereh
Ne cui me vincto vellem fociare iugali,
Pojiqtiampnmufanwrdeceptammrtefefellity
t 794t
. 9) Loci vel aetatiS) temporis, horae,
, continentis pro re vel perfona ifto loco.vel
' tempore contenta. 777.
Quin^ue adeq niagnae^ pofttis incudibus^vrbei
Teiq nouqtitf Atina potensj Tiburque
fu^
perbumi
Ardeqf Crufiumrique et turrigerue Antm^
nae. Aen. ViL 630.
4.4fp^ V^uro , /aetentur vt omnia fqec/o
Ed.IIil. 52. ^
, .
10) Con-!
Digitizecl by Google
540 CAf. l. SfiCT. XXXXVII.
lo) Comenti ia tempore locoiie pro tem-
pore ec loco
NuncitumpemdesvmbrasH frigora captam^
Nunc virides etiam occtdtant fpineta /acertoSf
795-
II) Deifdofninif ducis impenmtis pro
re poffefla vel perfona, quae in eius eft po-
teftate : Siiu Cerere et Bacchofriget Fenus. .
Digitized by Gobgle
T R a p I.
IlkfeuParthf^ LiUio,mminimu
Egerit iufto domitoj triumpho , Hor. L
'
. . ocL 12. .
$. 796.
Qoam metalepjlia ance^edentis pro coq-
-lequente diconty et confequentis pro ante-
cedente, quamque Aio iure ac merico comi-^
cpncomitaotiom quando fi-
tatur mecaiepfis
multaneorum vnum ponitur pro aJtc^ro : eft
ea metonymia, . 782, 773 quoniam fubfti-
tuit perceptioneslibimutuo focias quarum
vel vtraque dato tempore fuerant fenfatio-
nes, vei aitera imaginatio, aicera fenfatio,
vel altera fenfatio, altera praeuifiOf JVI.
S76. Sic antecedens ponitur pro confe-
quente in eupiiemismo CatuJili de pamo
Atalantae
'
Qluod zonam foluit diu tigatam^ 2.
ec apud Vi|-gilium, c uanlo Silenum antiquif-
fima cantantem narrai; ci.VL
Tum Phaetontiadof mufca circumdat amarae
Corticiff atqui folo proceras erigit alnos. .
Digi
'
542 CAP. I. SCT. XXXXVll.
;^
' i 797*
ANTONOMASiA, quapToidea} con-
ceptu (ingiriarium et indtuiciuoruin^t faraD^
fiori vel vfitatiori , eiusdem figno, quod in
oracione folet effe nomen nunc propriuin
dici fotitumj fubilittiitur concepttis aliudy vel
plures ronreptus in pcriphrafin ec drcum-
lcriptionem combinaci 9 nunc cum priore re*
'
ciprociy nunc latlores eodemy aut vice verfa
eft fynecdoche, nunc adfcendens fpeciei, vel
gencris pro indiuiduo, 789? nuncdefcen-
dens j indiuidui pro fpecie vel ^nere
790i jS6i nunc tandem defcriptio propria,
quae fcilicet defcribendo non fit latiory msL^
niftfta potiua eft figura, ffo, 733- quJini.
tropus. ^.78c Mag7ianimns Anchijiadcs zY^ni
.
tHmj Juu. 4.
(pirc>
Digiiized by Google
* H O F ! 543
(profigulo.)^
Nec fiirdum i nei Tirejiam quemquam ejfe
/'^ deorum. 14.
i 79^. -
gilii: '
199^ .
m
barba
Digitized by Google
bartaium hoe cnde magtftmm
qucm dira cicutai. Ferd
Dicerif forbitio coUic
Ad antonomafian adfcendentem refero fer-
inom& ilUm communicationem, qua pulcre
cogitaturus fauorabiliay fibi foli forfan cbnue-
ricrtia, fuis fimul fpeftatoribus auditoribus-
ue (imul tribuiCtec odiora,his forte folis pro*
pria* iibi tamen fimul adfaihit^ in perfona
qiiam vocant pluralis numeri primam, ponit
enim fpeciem praefeaftum pro cercis iiuli-
uiduis.
$, 800.
Ev^f) fiia-fzot, quaeque kata
XiTOTffret bel-
le cogitancurcumaliquaexcenuacioiie}. 329.
noHtam tropi funt peculiares f quam cafus
aliqui> quorum obupntu moratum cogitandi
genus . 227. ad aliquam pocius figurarum
e. g. per!phraCnvel tropum ex allatis quem-
cunque fuaferit confugefe, quamrem nude
et explicite qualis cogiunti primum in
mentem foite venerit minus eleganter vef
concipere, vel efferre, 789? 796. Sicex-.
tenuac fynecdocbe partis pro foco, nifi loqui
velis de rebus ad te pertinentibus inftar glo-
riofi milicis, extenuat laudabilis illius, quod
tibi cuisue velies adfcribere negare potius.
oppofitum quani illud ipfum affirmare.
. Ncc/um adeo informi/f nupcr mc in liiiorc vidi^
Si quid mihi humaniius accideriiy eft fynecdo*
che
Digitized by Google
antecedentb pro confequence^ 796. vti et
illa loquendi formula, qude viuere iubentur
t valeref qute ittiiTa facimus quibus Qttii*
etum mittimds> in pofterum afpernaturi*
J *
' Omnia vHmidktmjiant man. f^tuithftiimi
Digi
14$ CAP.I. Sf CT.;^f XZVII.
de qua . 79^ neconynMi ffm,.^^
dcnominciiMiii I *
$. 802.
AUegofitfi latiiif nm
oiniii Cqiiun tnpoH
ntm generi tribuimus, ironiae eciam, . &oi
vsufonnicer decurrenciy qualis eflec conge^
liet mecaphoramin) qnanim et inter termi*
nos comparationis eft nexus qji^dam ar^ior
analogo lacionis obferuandus, congenesjiie^; ^
fonymiarum eiusmodi e. c
ied etiam cmad'
quoddam et mifcelam troporum diuer/i ge*
neris ferie condnua fefe excipiencium > itat^
'
S. 803, *
Digitized by Google
. O F I. ' i 549
jttr.iWMll idu^mimpUgnam^ diiur^ quum
i vitandi ift^fim ifnpettu potejlas ademta nobif
frit X ety Ji qua in quod paratifunt facere^
venmaium aUipMd a/um iicmui^ ^mtdidme fas
tiendae kcus n<m erit. Miftam habec pro Mi*
% gnsri
gnati pio flgho V ird CMftMtf pro MOflnM^
tc, et deinde 2) fynccdoche partis pro toto-
inillo: Inugru^simi^jmrgauit^ ^.^pi.eft
fnectplioni et ironit complicaittt. In i>fi
mo 794. exemplo eft metalepfis primo me--
tonymtaiD cootinetitta pro contentOt ec
ddnfynecdociieococktspropaitefiAtns, nM' '
tx
Digitized by Google
/I T R o p i.^
,
f49'
8o6* -
Mm 3 $.807.
Digitized by Google
S^O CAF. I. SECT. XXXXVIl.
# .
SECTIO XXXXVllL
THAVMATVRGIA AESTHETICA.
* '
*
$ 808.
nouitatis perceptioncs illuftrat egre-
Lux Nouicaus
gieiM.$ 149f5io. intuitust
ADMiijkTio curiofitatem ejscitatf M. .
^88- curioHtas attentionem, M. 625, 529
gttendo ad rcm viuide fibi pingendaim no
*iiam Ittc^m affert. M. 629, 531* Pttlcre
hinc cogitanda, quando illuftranda funt,
730. bene Hlhintur admiraciooem nouitatCt
claritts tognofcendi ihic^ip iidmirstiop^:
^
\ * '
: ' taadera
Digitizecl by Google
TliATMATVlOIA AKSTltETlCA; ffl
tmdiefii ttteoeioiieni ifaidid darias' fem oih
gnofcendi conciliantia. Conciliatio nouita
tis, per hancadmirationiSf per hanc ciiria* .
$. 809.
tpud Ciceroneifi de cmt. k 137*
Cftflbs
*
qcrando ftatim a limine fuae diifertationis exr
cufatione dignum iudicat fc noua non dihi* ^
'
Mtoi/ hoc ipfo tarice concediCy qntm fcri-
^
'pnmuSi regulam, 808. Quum audierisj in-
quienS) non tam arbitrot tehflcc admiraturum^^
quamexiJHtMtuhmitumf cum ea audin cujrii^
has^ caujfam^ cur cuperes, mn fuiffe. Nihit
, enim dicam reconditum^ mhil ex/peSatione tw^
fira dignumj tuM aue hmudiium vobis^ au$
cuiquam nouum^ P^ftores ipli laudauere
quandQ
Potlio et ipfe facit noua carmina. Ecl. 3. %6.
Noui/Mes ft fpem afferum^ vt eemquam in An>
^ bis nonfaUacibus /rtifhif appareaty . 731. HM
Jiint iltae repudiattdai* Cic. de am. 70. Quid
^
tliud Qttindlianusi qutndo dilTutdet non
multum ab initio oradonis omtum in reUtfuum
gratiam praecerpere? IV. 5. Aflen*
ftnuitatis
dcur Hortriiis 1 394. Nouts res boni
ciuesy nouos homines cdntemnant) qui mt^
mji.C&HrOpidac: ofis rede nouam pulcre co-
Mm4 di
Digitized by Google
gicandi naaceriein ec gncam iq ipfis epgfe'
tacioDum tqpncUs ^oMiotcm ^wnabiiniMi^
. 8io.
*.
..
S- 811. * i''
Digitlzed by Google
/ I
Digitized by Google
AudiiaMu/mrumfaurdo^
fum vfitata nec tenui lattif penna per aetheremj
t>oteft 4e recendffimis oegotiis dum caleaCt
iititttKi'ii$ iriuHi
Snidmi fm/erun^fiiputa tU/fer(kr$ carmen.
J
813^
%) Neguefnaterias n^que cogitationes
csptare velis abfolute nouasy ndadum vn-
quam cogicata) quibus non abripiaris folum
a ftriftiflime veriSy 441. fed etian^ fiftioni-
bus poeticis prorfus ighotis, . 5i8- cerdlfi*
me tandem deferaris in turpem vtopiam,
514, 469. verifimilitudine deftitutam omiiit
4.483. meram caliginem, .638- M. 889-
Memento PbaetouciSt. quem abfolucae no-
lutatis et^admiia^onis Ihidiofiimt Ucet re-
laciua iam
renm$ nouitate pauentem,
*
Nefciuf affeSof.
Nas^t wuif dum ruque finitfiua corrigt tMOa^
Digitized by
THAVilATVEGIA .AtfTHSTICA. 555
^09.
, PQfcibQnknUqmiL NuUampaiimripuyim.
'
Deprecor hoc vnutn^ quodvero nominepoena^
ffon homr ^ Pomm^ PhaeiMf
prb munere po/cis$^. gog.
$ 814.
3) Iii4rlidae noins priiMrio too obie-
Sto perfonali 1 quae cibi nouicas fufficiaC
813. ne fiitts tibi denuo fic, parcihi niaceriam
ciigendim, pardm fignifiamdt deetdem fmC
fehuc vfque, parcialicer falcim, incognicat
jDaxima lic in hoc cura num ea finc iiattenus
iscognica , qnae a te nota reddita nmlc de-
mum iucem ec graciam nouicatis per ce fint
accepcurai ec admiracionem mpturat qnan
do vix intea Aibobfcnre percepca nnbc in-
tueamur. 808. Inuencor non eft incogni*
forum vendicoTt fed olim incognica noct
veddena. Neque venutom cogoolcendi ftn*
dium mouebiC) multo minus expiebic, aut
tdmirationem merebicur vlcra plebem fa-
pientinm^ mnltus in incognitiSf quorum ipfe
fuam tantum prodic ignoranciam nouam
ipfis potitts inducens adiginemt quam vt
ea nooam in lucem nouerit protrahere
627 Vix quisquam incognica crepandoy
quae nefciat tandem iliuftinure f i|ieftato*
remi ?e . -
Digitizecl by Google
im|nm9- qim occinatty aufieiifaili thtuma-
turgo
Nvm/urut w frudim tudis me obfcura ai-
S. 815^
4) Ne relttiue nouoram et tibi legas co*
gitanda, quae cogoitu vel indigna vere funtf
vel ftttMnpnmerijs ^
fpe^iacofiJNJt videan-
tur attetitionem fuam adeo sbii merer?,
prudens vc praeuidere pofTis dotium tuarum
aelhunator opis cuae uon foret cufiofitatem'
tuorum in haec dirigere . 8c8. Sint fpe-
^tores tibi> qui videancur ecam primarii,
malejeriad minutiarum aroatores quorum
aures venuftae cogitationis lenocinio lu-
viti
Digitized by
Natii in vfum laetiiiae fiyphis
\
Akaeef ple&ro dura namfy,
Dura fugae mata^ dura beUif ^
. ' ^J^trumque faera digna JUmeeio
Digitized by Google
55S CAP. {. tiCT. XXXZTIlI*r
Digitized by Google
fthetica . 6Qf non fore tuarutn viriunii dac
^
iTheiralai fabulas atiilesi ahfurda, recens alin
nugi^pdylus, nequ^i^fifia(^ 0ma
concilians , hec admiracionefn > nifi tfmn ir-^
rlfio comicem habeC) ec quae nunc fane
^QOk
quaerebaciir) . ^08 - 8 10. Pone fpek|Com9
tuos praecipuos, quaiif.enit Juuenalis, pone
tibi neque vires, neque tempus efie legis Ij^,
braeae maxiffl^ jJUlis ob oculos poneildi ve
rifimiiitudinemy ne quid nunc ^erciua ^(^in
pone tamen iisdem exponere
te '
. -
.
- I.: ^ .1 .
Digiti/
f6o cAf. i. 9 xxxxvnt.
iMforfi^ni ita n6isft (int vt non nifi longt
/
'
NanfiWf auduonm raperif
ac notas,
DigitizeO by Google
4p|[ig-..7) ^P:>{j8Dere thema tibt conftituasy
m
l
. *
Digitized by Google
S6i CAP. I. SBCT. SZZltVlII.
admnes. Quiiit. IUI. f Hinc diiiidiaitt^
tein verbt honoiis conm IdqnenciiiiA et gn
tiarum aftiones pro praefenci beneficio u-
mea domi praeparaus aierenciuiii noo fo
Inmt fed etiam pabttn legemittttt iie qoii
nefciat, fe iam gracias egiffe voci nondua
compocea*
%. 8224
In primii antem amaUlem loto lUKiitMem
conciiiacurus omni ope 9) ne facile
diiieatY
noua omnia et inaudita fe prolaturum fpon*
deatf qualia promilTa plerumque relinqueiH
da funt circumforaneae circulacorum elo*
quentiae. Quum eniiQ propter caxo^ necefi-
ariiunlit nota mifcere incogniciaf 4* 8i^9> pCN ^
Digitized by Google
TAVliATyOtA, ABSTHETICA. f1}
tegerere tp iahi ifta dudum nouiffe melilit
cmtihf nxaith W te ptolata Ciit?
^ .
C^Ujdflito r^^'(^ AiV^ quKml moiftur impU^
CrafTus 809. qui nihil iniaudici promitcit, et
#0 ipfpj 5)ttum dudum cog^iu reuo* ^tum
Mt^^ iii toiRmp yi4fri viii(i tefie ftodiQ
iTbaiiittMiVMafiUie
,
fentitcum illo; v
*
^ Non/iuif diM/fi ^ r
Hfnc nec vblque {aborat in eumadmiratioais
gradunr cPsiitere, k)uo vel *
Uigiiizecl by Google
5^4 CAP. 1 S<:t. xxxxviiu
mirari proovriUQdum iuuabitf j)antiquifil
mt noimunqiuuii aniino xtcolen$ qnae tt
men immerito paene deperdita doceas. Fe*
nint ipii archaismi bene refteque locati fiiam
fecnm nouitatem ec dudnm tognich qidtt
qnotidie menti recurrere debebanti fi clarius
'iliquando veluti iitire poftliminii reuocanr
tnr ad aniftem ittftta fut enndem iionitatifr
percellunt idipfum mirantemy qui potuer
xit eorom tantum non obliuifci, 2) non no^
uis vd non diffitearia mmam hicem^^fi^re
cogitesy derelida materiarum et obieCio^
rum nouitate , 8i2. immo ezpreiTe ne^
tt id vnice intendas vt ifta quae videincot
obfoleta tamen ea ratione nunc deducas
tuisque fpefbtoribus ob oculos iifiaS) vt Jioc
Ipfima iltis liqoantulom iram videatnr
rem et materiem toties a fe cogitatam hac ta<r
men ratione modo ac via kac ferie et hin
Itnra fibi nnnquam obferoatam efle huc vi^
que. Quo tunc noua tua de fatis cognitis
cogitandi ratio magis ad natunun accedet
quo pronior faciiiory et cuiuis parabilior^vi*
deatur, hoc fpondere dbi maiorem admi-
rationem poteris.
v Digitized by Google
TIIAYMATWOU Alfnn^lICA. f^f
1 -
Uiyiiizea by Google
S66 eAr>i SKCT. zxxxvii|.
Ri
1
Digitized by Google
THAVMAXVMCIA AISTHETICA. 5^7
fediugam
Digitized by Google
568 <?A1. I SECT* X XXX VIII.* i
.$. 82S.
*
Nouitatis poft procurationeni altera thau-
luaturgiae cura iic fpef^atorum vel auditc)*.
fuiD*curiofitast $. 8P8 qutm obtinebunt ar-
gumenta ad eandem moucncia, de quibuf
lufrat 2%y 2^. ^ Qiiibus duobus poiicis orie*
tur admiratio 9 quam primum antiqua forfan
!n cuis medicationibus occurrant, nequeta-
jnen obfoieca vide^ntur^iet noua non.tantum
fymbolice cognofGantur andianturae talia
fed etiam obiefta tua perfonalia intueantuf >;
.... -
i -
. : .
. SECTIO
.1 .
Digitized by Google
'
V SECtlQ XXXXVIlil]
; VERSVA^iO AfiSTHETiCA.
V (S. 829.
Palaiitii4isieip.G0g^ in ^maiiis
Ji3i 1779 4239 614. quintam nuiheraiinus
. 22. certudinem feniiciuam, analogo ratio*
ois etiaQi obtineodam vericatia ec verifimili-
tudinis confdentiata et lucem, pe b sva s i o-
NEM, fed AESTHETICAM,.22. M..53I,
Haec enim etiamfi nonnunguam fimul im
pulfioneih ad agendum ec incitationenv in-
uoluat: habet tamen et in theoreticis lo
cum , et fingula probe perpenfuris cum fra-
fiu diftinguetur a vita cognitionis in fequen*
tibus animaduertendai cuius eft conditio an
tecedens perfuafiot qu^e nonnunquam pro
confequente ponitur, . 7^6.
. $ 83OV
P/a/o tantum apud Dionyjtim auSoritate
potuitj valuitque eloquentia 9 vt per/uajerit ty^
rannidif finem facere^ Ubertatemque readere Sy^
racufanis. Perfuafio aderat, . 829. quan-
. quam Dionyiius, a(f hac voluntate deterritus
co^lio j atiquanto crudelior ejfecoepit.
Phiti/li
Corn. iri^jpiie: Perfuafionem aliqui nunc
logici.4iiiiUj!it ^|:.fQ|ian) certicuduut.opiliio-*
, ,
Nn ^ nemy
570 Ar. I. BCTi XXXZVIIIIr^"^
eom animi fiatomt quo nos cereor
flteiii
GeorgtjUtSi<{
f. 831*
Si ia anaaaa viea atiquao iurpHudimi
irunt : aut fatfo veniffe in eam exijiimationem
ftijCiniurf a/nt ex aliquorum inuidia% aut obtre^
aettianif aut falfa opimow y aui imprudentia^
perfuafwni adotefcentiac y aut a/?-
neceJlitudini j
rff( non mgiitio/oi animi affeSiom tribuentur^
pc
Digitized by Google
PXESVASIO AE^THSTICA^ 57Z
'
Digitized by Google
572 CAJ I. S^CT^ SXSyX VIU^.
833-'
Perfoafio genendm eft phtemnMHim
animaef quo fe veriucem appercipere puucy
viacor nouam
iicttti
834t
Perlegenti Quintiiiani 11. 15. apparebiti
^uot controuerfias euitemu$ et ilus per la-
tas thetorices aeftheticam etiatn itl vim vel
fcientiam, vel vfum, vel artem petentes,
exigua porporis dedin^tionef quando non
gener^tim perfiiafionem, . SS? fed aelttietir
cam a pulcre cogitaturis poftulanius, 329.
ncc hancfolam folius rhetorices finem fed
in finitms Primariis.onminm Yeniiftitts cogi^
*
Digitized by
FERSVASIO AESTHETIC.A. 573
tandorum conflituifnus^ .5. Nec rhetori*
. ctf nec eius maceri' aeiUiiMca j9rfri/ii^
dam arHs eft i* e. KdtMtexnA i dum vtraque
fit Ofifex perfmdendi^ Tm&Hg &tffAtovfyi$ff uCp
> * * , '> , 1
prbn^ittunt. . 818.
SMgQaninHcaceiUi &X\VL
$ 837^ .
Digitized by Google
'
bur hiimi Ji^m mmtiantur. ^Q^XXI.
,
-'r- , \
:
" * '
rr '
Digitized by Google
576 CAf.U 4Cff4CXXXTIUI
ttdone feqoifiaeiic^ & XXXV% fNToporcior
natenitensi . 6zSf perfuafionein compa?
lATlVAM exhibebit. Vtramque^ ^quu?
ttm palcricndo cotiiis di^fidemf tccurate
praeltanscft AESTHAETiCE soLiDvs,veI
haoc oegiigens 9 vel illius ommoo-coatem*
i^ftUSCft ABSTBftVfCS fPJB^M JHBI^^
ivs.
.
*v
- 1 -84-
Eft pygmaeorum 3^9. quaedam natio,
'
qose fe nuiic phUofopham piiut 9 nunc roa
chematicamf coiqQe fus fantomnia, fedfnt
ibist ficut inferorum pqrt^ Vir^lioy VL
folkk jM mlmnmae cobmnaij
yu vs nuUa virumf non ij^ cxfcind$n ferrg
CaiticoUn mJmm^ Sfai fivrm lurris ad
. auras.
lUi fuo viusnc sbundsntes ingenio, nobis au-
" tem } logicam foiiditatem fup ioco plurimi
. ftdentibuSf ounc
Florefcantfofido Pdpbiai di robore myrthus.
- accvHattm eft leges fuss- exsfthiS' fe
quens, et accurate probans solidvs eft.
Veritatem itaque i quam debebat fecundum
regulas verifimilitudinis enftius exponens
^ luci fecundum huius regulas accurate , prouc
aefthedcum decet, cur ^ie non fit folidus in
fuo generei in fus fphseiat ac horiconte?
5.841.
Digitized by Google
NbUoi vere vmiiftos tcte ratorqnere ifi
philofophos illos vel quafif aut matbemati*
rCoSt quibus fola fua foiida videntur, vti p%*
tcmus ille apud CfceroiiefD de fin. I^tfi. qisd
...
quo iucundius^ idejl^ quo metius viueremifs ?
Digitized by Google
I
843*
Aefthedca perfutfio i) ocoipaair circt
ea f de qmbns completa dacur et fdendfioi
cerdtudoy de quibus auior forfan habeati et
. vciliterf ioteUe&ualem edam conuidionemi
immo et circaai^menta materiarum eius*
niodi rigide ac feuere demonftrandai quae
t quatenus (imt fimttl perfualibilii $. 425 f,
f.
Digitized by Googlc
^inantur) neqoicquaiii cur^ auilitoi;um proif*
mifcuii ocdnerenjtttr.
\ Oo% .845-
t
. 845
Perfoafio tefthetict 3) oecupimr drci
lefthetice probabiliai fiue logice fimul iint
probabiliaf fiuc minus , 485. modo tanu
aon fit improbabilitas lo^canunc etiam ani-
mis tuorum praefens vt omnem deflruens
probabiliutem aeftheticam perfuafionem fi-
niul onknemi auferat. .486. Hucargumen*
ttiHoratii perfuafibilia ad nauem L od. 3^
m
Digitized by Google
improbabilia* fi vires tibi noueris ad txxos de
i^em nihilo i&tniu aefthetice cercos red-
dendos. $.818. Hanc hypothefiir quia ne-
giigwcic pierique declainacores fuaroriarumy
morem eorum paradooai feOandi ridec in ie
ipfQ.Juuenalis. Sacl. " i.
>
Ira^: At tu, viarix prnmincia , fktat
SECTIO L.
EVIOENTIA AESTHETICA.
%- 847.
TTeriflmilibus eiusmodi, . 843-84^- dum
V aefthecica faada, %. SaS* circuinfondit
perfpicuicacem fenficiuam, ^xS* nafcitur in-
Qo % de
Digil
de eaidenturi M. 531 fenfiduay qnam alii
demonftrationeiD ad ocolunif adfenfw, et
palpabilem &\xenntj demonftrationis incet^
lefi^icer GonimiGentis aoaiogon. Hioc;
euidenciamt quoniam immedtacam, incuith
uai9 ec per fe pacentem plurimi iudicaott ^
non faro praeferone argumencando demom
eliciendae^ fi vel illa maxtme candem incel^
leium conuincac. Plurimorum fencenciam
Cottaprofert apnd Ciceconem de nac deo&^
IIL 9. ueque in cauffi/, Ji quideft euidem
Ego
(fepfitiue ) de quo inter omnes CQnwiik (nec
cnim de euidencibus incelle^i omnibus in
ter omnes conaenit> iieque funt omnia de-
quibus incer omnes conu^aire dicitur , intel^
letiuiUeer eoideiitia) drgummari/bUo. Pmr^
fpicuitat euim (fenfitiua; argumentatione ele^
uatur. (quum iQteUeQiualis pocius ipcenda*
tur) n$cfi id facerm in cauffu fwmfilm^ idem
jacerem in hac fHbtiHtatefermojiis - - Sedquia
'
non c$.nfid^ia49 (am effi id perfpicuumy quam tu
v^Hsy propurea vnnMs argummHi dios effe
cere votuifii^ Mihi enim vnum fatiserat^ itok
mlnf JOkfMT^ nojlrof tradidijji. Sed tu audo^
fHoiis mnnes cmiemnif^ raeione pugtm. rPch
tere igitur, rationem meam cum tua ratione con^
tendere. AJftrs hsuc omnia (^rgtmenta^ cur dii
Jim^ rmque mea fentmtia minime dubiami ar*
gjmemndo duMam /cKii^
bigitized by Googl
BVIDSHTIA AMTHXTICA. fSl/
% 848^
^ ^ EBUidem in fencentiam exorfus erat ora-.
fiofiem fiiam Luciltus. IL 4. QiiiV/poiejlj itt^
quiens, ejfe tam apertum 9 tamque perfpicuum^,
ptum caelum Jufpeximufj caeUJiiaqm cmtern^
phtifnmutj quam ejfe eUiquod mimm pra^imr
iiffwiae mentis ? Quod
cur non tdem
qui dubitatj haud
fane intettigOf folfity an nutlus
,
Digitized
9
i$t.
jConcilis^imus iuque venoftis medictcio
^
,
aibus pulcram illam euidenciam, de qua liui'
usque, i) veco noftro . 423-613. fuam lu-
cem daodo.^. 514 - g^S* 2) oppoficis iioic >
vero
*
Digitized by Google
I
*
PeripicaiMii ec euidens fiiepe. Cieefoni;
font in fynonymis. Ita enim fub aliena pert^
fona lacens. 17* Ofe^tuur ioquit^^roMrfffli.
perfpicuUoiem aifi etademiam nos^ fi placitfimhi
minemusj fabricemurque ^ fi opus eritj verba.
Quoniam autem phiiofophis non opua efti
fynonymiSy veri denwm pedpicuitaeenrefib^i
dentiam dicimus ica, vc omniaquidem eui- ;
Digitized by Google
Quint. VI. 2. Nos quidem euidentiam
onmem UluiUare mmjiegibimas . 730 quo- i
'
niam ct nos pitUHKMt umiomtB wuttwn Ubt^*
'
^ / $ 853*
Quo darios, fenficiae tamen, ^614. timc
quo viuidius, . 619. quo plures, quo inaia*
xes vcricaces perfuadendo fiftuncur obiefUa
tuis perTonalibus obocuibsmentis: hocma*
ior crit perfuafio , hoc maior eam comicabi-
cof eoidcncia M. f ^%o. Hinc ob perfua^
lionem, quam prasftaee poflBSf maidmam no^
lU nafcitur ingeniis venuftis obligatlo legen*
dlfibtf ^nae pofiint, vcufiima tbcmau, quo*
niam, caetera fi fucrlnt paria, quoquideftL
veritts, hoc idem erit perfuafibiiius ec ofteo*
di poseric euideacius. sss^
854.
Fnfuafio efthecica eaam* ficut logica
vel erit direta et oftennua, quaveniin eflet
quod ponimus, vel admodum verifimUe de-
daremua euideficeri ad oppoficuiB iUi fairua
.
mimiji
'
_
Digitizea by LiOOgl
' ftVIDSM>TXA #VS4HBVICil< 587
i
" / .
SECTIO LI; ^
C ON F I R MAT I a. .
855. '
^
'
> - $ 85.
Poctarum non minus cft, tc Oratorum,
^erfutdere, 919. Hinc perfatfurus, Ircet
inft lidtenLucretius, et rcprchendJt, U. 174.
gmeru humani
mhnia cm^ '
857*
Frimum heic poftulacumeftf ii qul4 inten-
dis vtillnd Jine dutiiaiieneeonfirmeSf edtmfi
non
Ada remper bnknis 'tcrili p>fiit iiieeftittidiH
^ ficet aliquando deeiTe non nibii plenae peN
fuaGoni) vel analogo rationis pacere poffitf
ilie diineii fbtitt 9 quo raciones in vtramque
contrariorum partem compares videantur ejc
aequales animo prius cuo> dein tuoruni
animis etteliendus omninb eftf niii irricum.
perfuadendi conatum in te rideri veiis. Cer- .
Digitized by Google
adu$rJionem atque admonUionem, AUard 0^
tuUa quaedam a quaji inuotuta aperiri^ aherm
mrmia t apn^ia inakari. $.851 Cicde .fiiw
U 30* Quemadmodum demonftrator iden*
ticas iiuiemonltrabilesex nullis. ampliiis wt*
gumencis efficit, perfuafiooeai <:onfiriiia^
ita
quiefGic. '
Digitizod by Google
CONFIRMATIO. S^t
mmtatia frtkiMii m
Nift
Digilized by Google
|9* CAT. l. KCT
Nifi falliturin defcrfbenda necelTtria: naej/a'
ri09 pergCQS^ demonjirantur a% quae aJiter^
acdiiwuur^ mcfieri ^ nec prakari pojfuru ^
bicur faltiin in adiunfto exemplo: Sipeperit^, .
vira comubuiU^
S. 863 / . f
Digitized by Google
CAf. 1. s%cr. LL 593
$r vidtre ^poriibit^ nc quo paao gmus hoc
JtUt pcjpt^ vt n$ mfirmaiio modumin fe ar^
gtmenfatiQnir habeat tt quandam Jimilitudinem
necejfariae conclu/ionitf mrum \pfa argumm^
tx mcejfaria rmiom conftflat.' Verum
aequusinterpres animaduertet i)diligenti
mfn in foro aefthetico debiumpoUultrinon
iccorarionem logicorum mathemactcamf
2) ficuti confirnnatio tantum intendicurptr-
foaforiai, ita nec cauendum efle, vt ne logi*
. cis quidem iUbtilicatibus et puriorisrationis
intenfiflima vi tua poflicargumentatio refel*
li fed vt ne poflit repreiieodii ^855 vt
ne vel^ad renfuni ercoram analogi rationis
tribunali faKicatem in eadem aliquam ae'
llheticam S. XXVlll, detegere lit in promtu,
9) paralogifmqs vtique etmera fophifmau
reiici,quibus nihilinntviriumad perfuaden*
dunii fed inanis tantum certitudinis fpecieSt
837 fufficere tamen Ciceroni,vtargumen
tatio ex neceiTaria rationeitenfiilatt neceum
requirere> vt omnis haec et fuffidens inter
argumentandum ratio qua pote^ manifeitif-
Dme rationis ipflus perfpidentiae liitiiicii-
. Digitized by G(
Digitized by Googl
COMFIRMATIO* '
S^J
remusi ius tsmea iurandem crediiliatis. vix
perborrefcerelnus perfua(i non aliter agi
potuiirei T^P* 7) in ipfis fii^ionibus mo-
ralium poeticis obferuabit certittidinem ex
*
Digitized by Google
0 * t
nanb
4. ftro.
Digitized by
' ^
*
CONFIRMATIO. .
^ .
'
vix et rarOiCeitus eiTe poteris, ppftid an^
in opinione eorum pofitum fiCf quod sd con* *
' .
71.
.
# *
Digitized by Google
t
CONFIBMATIO. 6oi
'
raferebat^ demonjiratus efi. 639. Neque
taiucn ipfe fibi facisfecifTe videcur, quando
Ibtim addi(: /ii/^ra^ii/ia /aif/iiffi mo^ iifi*
merof^ et modos et partes argnmentandi cojifitfe
ttpermiJU difperjimus, Dicamus eninitquod
reseit Fontem confirmacionis coiuslibec
non generalia quaedam apericnctopica, fcd
nacura chemacis penicius cognica coniir- ^
'
mandonimque vericas, quaip (iert poceilf
clariflime perfpefta* Ipfa firiencifica pulcre
medicacuri conuitio rigorofeque demon*
ftrandl babicus mulcum ipfi proderit, fi Wm '
PP5 71-
Digitizecl by Google
f 875. /
f 87tf.
Ad locum aefthetices de pulcris ratio
Ctnacionibus rice formandis ablegemus^ ex-
cucienda> quae Cicer^ babec de induftioni
bus n. fi-5tf. ec tra^ationem de ratiocina-
Cionibus venuftiscam (jmpiicibus,quam cojo*
cacenacis qua pacebic illas efle poile acible*
re tript^rtitas, neque tamen femperveltoc ,
Digitized by Google
CONFIRMATiO. \
<Joj
. 77. '
i
t
Digitized by Google
I
Digitized by Coogle
J
CONFIRMAXIO/ 9
60S
'
^
Digitized by Google
CAF I. SCT* hl.
1
i
1 *
'
. 880.
. ConSmiatonis C folam veriiiiniliciidi-
Digitized by Google
CONFIKMATIO. ,607 -
88?*
Confirmaturus fiftiones ftriftiflime vc-
nS9^So6. iime^ail(i4liu&iuftoiiasti09^
Digitized by Google
I
* ' 5* 883
Si de verifimilitudine ftriQiffiine diQM
dati obiefti quaericur, ^30. confirmatu-'
rus omjtcat fabulas ^.526.Ui(loricas etiam^*
multo magis poeticas $ ^zy. fattim ne mul
cum in iis haereac, $.88'* ni/iforfanaliquan*
do inftrilius probabiiibus, . f ji.autnarra-
tionibus eiusmbdif qute ftri^iififne vert
concinere, fabulofis immixta . ^26, 527*
oteftaedhecice fiilcim probabile reddere
f.5S3 lo vltimo cafu confirmattirus.pro-
uocans ad ea, quae in narrationibus, quae
fabulae dicuncur, flrifliflime vera efle facis
oftendii^ ^ 485 847* non faabet, genertcim
caufTanf), cur haec argumenca vel taceat, vel
obumbreti 880*
. 884*
Aeftbeticodogmatict coofirmtturur
fmmi fitcisftcitcofikiO| fiunc fiu^ licet non
' tdfcea-
Digitized^y Google
*
CONFtRlilAT.IO. '
609 .
. 885*
Confirmaturus habeat argumenca per-
noh fufficic inde fri
^uafionis fatis multai
uola^ nec<)oae6am veriflroilitudinem pro-
miccenria reiicere: cogicandorum cxplicice
eiiam pro digniute lucist viui
uittis^ iatis
Q q ditar
610 CAP. I. tlCT. hU
. 886.
Quanquam reprehenfiononoiiiiqttam faa
tum animo confirmandi thefin per ia*
dire^iam p^obationem tentari poteft; 854.
Digitized by Goo^k |
< *
. # .
, . , . I
-KBFREHEVstO. tfll ;
; . 887-'
^
*
Digitized by Google
quae pars rationum fuperponderet^ Hiac;
perfuafiqni aeftbecicM confulicur, non ad-
dendo foliifn pooderapard quae fubfidere
fed et deraendo parti> qua.e debeac notabi-
lius alleuari, quo haec videbitur faifis hoc
Uta videbirarieQficiye v^9(uxiiUw. 48 2>
489- ' ' ^ -
.
Digitized by Google
' REPREHENSIO. fSl^
. 890.
Sint incenm haed repFehenfiiris confi*
Jia: i) non argumentorum folum, et prae-
miiTarumf fed conciufionis etiam primario
impugnandae pingacurfalficas.^. g39. Quod
in ipfis logicis refutationihus eft vcile: heic
magis iudico necefTarium $. SSy^quoniam
comparaci fumus vc tacice nobif-
snulci fic
cum ftatuamus, etiamfi velperperam, velex
minus idoneis praemiflisi hucufque proba*
ttfic quaedam conclufio; nondum tamc^n
Di
iiftamus in fubniendis tntithefeos argumen-
fed et ipfam hanc conclufionem ita de-.
tis,
$4 8^2.
Digitized by Google
XEPHE^ SIO^ .
^ 6lS
. 893*
In primis3)vtiliter,adhominem quae
.dicuncur argum^nta, quem reprehendisy
armis proprlis' aggrediendo adiiibebunciiri
quoniam hominem ipfi fibi contradicentem
tanquam auiorem veritatis fequi, vix eft
fibi perfuadese pofiit binc iabefa3atur
Iioc modo certe praeiudicium auQoritatis
quod pro patronis aixtithefeos pugnare
potuifletf tanquam aeftiiettce ilcim foiidis
Qq 4 839^
, CAP u ntct. hih
$. 894.
Digitized by Google
.REPftHNS10 '
Slf
- > .
'
I 895. .
^ Qtiantor^Siushic^quinUmolitur inique
/ CafHuscontraPlarticium ct huius patronum,
Cicerojiem> cui tamen iam grauiora atque
magfta videnturf quod Ciceronis difceffum^
quem faepe deflerett Calfius, nunc qnaft reprom
hendete et fubaccufare voluit^ dicens non Cice-
roni tfVJrifttffliyyi^i^Ciceronem auxilio defuif-.
fe ? Cic. pro Plancio 86. Qiris nefdt cun-
dem difceffum non reprehendiffed etiamr^-
etgitaripotUifyduriSf odiojis^ quzeque Cice
roni vifa effent iniokrabUiay yethXs iUuden^
, do tam fafta, quara non fala, nifi belle, 893
praetuliffet accufator Piancii fubmiffum di
cendi genusinillius patrohum? . 72f Vti- .
Dus,ingenium,mores, vitam,adolercentiam,
et fi qua funt alia . 752 -757- fidenter^ta-
men procul efTe iubeoi ii quia gratiis Uciire
voiueric, vel in aduerfariis ipfis rimari pbie-
Qji humiilima ec abiefla^ 195 quoniam
omntno t\qn pontint exponi ^.1^4; 12
ftriftius morato cogicandigenere^. 227 vel
abfoluce cancun) cali. 228*
897.
Ne peccem ipfepraeftans, quod difltit*
deo, non abiefta vel obtucii primo iuuat
exempia proferre. Sufiiciac vna Senecae
apocolocyntofis in Ctaudtumi qua Scoicos
ille minuj dccancacam forte tamen minus
,
'
eiuendam. laudl vircucis fuae maulam inuf-
fttf quam auaritta. Quiscarederet? PJiilo-
fophus, quantus Seneca videtur, exful in
Sardinia defcenderac ad lacrumas et fuppli-
. catiQ-
Digitized by Google
RFUHENSIO 6lO
f 898. ^
Digitized by Google
620 CAf.U SBCT
. 899-
c bonis moribus iKiItus obedfes \ et: *
etiamr refpondendum
vUfenttmiolis omnibui
putantj quae contradicipdfleautumant,^//^
ejl et infnitum et fupc7'uacuum 171. Sit^
ui refpondeas. Caue vitmmnimiumfoUcitij et
cireammia momentaskiaantie. Qmtit^infk. V.
Xiil. duot fcriptis galeacus iiic prologus
. . apcari
Digitized by Coogle
I
*
ARaVMNTA PRSVASORIA. 621
SECTIO LIIL
ARGVMENTA PERSVASORIA.
poo
ARGyMEHTA quoFum Cvel vnicfif vet'
potior, vel nunc niaximeconfideranda)
vis eil feafitiuam datae percepcioni cercitu*.
ttinem conciiiare t fuat pbrsvasoria
. 8^9. Ergo omniaargumenta, omnes figa-
rae viuide probantes S. XXXULverifimi-
iieudinemque pulcram illuftrantes Seft.
XXXIII. erunc perfuaforiae, Z6. Habes
anfam iucendendi tuorum argumencorum
efficaciam elegahter . 141; fi probantia po
tiflTimum illuftres^ et pingentia veritati con-
.fecres aeltheticaei quohiam tunc iiiajnon
probabunt fotum haec non fplendorem ro
him afferent, fed vtraque fimul perfuade-
bunt. . 143. Sic pleonafmus apparens cu-
ius otiofe pofitiiin addandamaiterius hypo
thefin ec determinationem, vel dmnino roe-
dium terminumi negociofum efti confirma-
bit,^. 147 855* e. g. Hifcrmeii 9CuUs vi4h
'
Contra id: . /
^ '
Digitized by Google
1
...
RGVMNTA
'
902.
.
P fi HS V A S O R I A 623
.
,
'
Repetitioi cum maltis fuis fpecicbus
heic eciam repecacur vel ob id ipfuiDy quod
non folum perfuadec, 333. fed camen mt*
gnam perfuadendi vim habet, non inepta
q^uaeuis ec cautoiogica, Xed aecioiogiarum
praeeipuarum in rocundam^aliquam breaica-
tein contraftarum. . 545. Omnis enim ae-
(iologia viuide cogitataquum iit argumen*'
ttim perfuaforiumt 839 iiiarum eam> fine
q'j3 non polTe videatur abfolui pcrfuafio
f 903-
In his argumeocis commendetur pro-
bationum climax etea gradatioy 334- qut
cotum certifTima fua parte certius effe red-
dicum non fedquadam po-
aurificis ftatera
pulari tnitina examiQatum videatur 1 250,
879.
Digitized by Google
623 C. I. S.LIII. ARGVM PERSVASOR.
879. Cauturus vel vmbram anticKmacis in
probandof ne facile perfuadearis eorum
argumentumfortioii-
confiliis, qxii debilius
bus interferere fqadentt auod praemittere
Digitized by Googl^