Patrones Bolillos Libro

Raizame do encaixe galego

Concepcin Canoura Leira
Edicin:
Xunta de Galicia
Consellera de Innovacin e Industria
Coordinacin:
Direccin Xeral de Comercio
Autora:
Imprime:
Rella sl
Depsito Legal:
C 2194-2008
Prohibida a reproduccin total ou parcial do contido desta

publicacin en ningn soporte sen a preceptiva autorizacin.
INTRODUCIN
O encaixe galego foi perdendo gran parte da sa identidade ao longo dos anos, en gran medida debido a que
segue a ser un produto da economa somerxida, un complemento doutras rendas. forza de velo s como mercado-
ra, esqucese o seu valor artstico e tcnico e, ao cabo, prdese a propia identidade.
Tecnicamente, considrase un encaixe de guipur, directamente parente ou derivado dos encaixes franceses.
Os seus pasos en Galicia estn pouco estudados, pero sabemos que est presente dende o sculo XV e que, dende
o sculo XIX, deixou de ser un encaixe popular e sinxelo, para converterse noutro de tcnica moito mis complexa.
O encaixe galego tivo o seu gran momento entre finais do sculo XIX e comezos do XX posto que, parello aos
movementos de emigrantes cara a Amrica, comezou unha exportacin que chegou a contarse por toneladas (como
exemplo, estn os 7.518 quilos de encaixe exportados a Cuba dende o porto da Corua no ano 1905). Nesta poca,
os grandes comerciantes de encaixe, coma os Balboa ou os Miones, axudbanse de libros de mostras feitos de ana-
cos de puntillas para a venda da sa mercadora (fundamentalmente, puntillas e entredous por metro). Estes libros
de mostras, independentemente do comerciante, eran practicamente semellantes.
Coa guerra, foise perdendo o comercio exterior e a actividade do encaixe foi decaendo, quedando reducida ao
comercio interior ata que, unha vez rematada, a Seccin Feminina promoveu a creacin de novas palilladas (escolas
de palilleiras), que pretendan recuperar o oficio. A necesidade e a crise en todos os niveis levaron, como lxico, a
unha mingua importante na gama de modelos e na calidade dos produtos e tendase a quedar cos mis rendibles;
dicir, con aqueles que eran tecnicamente sinxelos.
Ante o aumento da producin e da demanda, nos oitenta e parte dos noventa comezouse a ampliar o abano de
modelos; con todo, en vez de recuperar os propios, moitas palilleiras recorreron s revistas de tiraxe nacional. En
moitos casos, e como o nivel de formacin era moi baixo, para restaurar modelos propios, collase un anaco de encai-
xe feito, pase enriba do cartn e picbase este, seguindo os furados dos alfinetes no traballo feito. Deste xeito, pr-
dese a xeometra dos debuxos, xa que a peza feita non rxida e resulta imposible recuperar o debuxo coas propor-
cins orixinais picando pola mostra. A tcnica tamn se foi simplificando para acadar velocidade de traballo e
chegouse ao abandono das cruces e dos puntos que, ao non facerse e ensinarse, acabaron perdndose.
As e todo, e a pesar disto, unha soa ollada aos modelos esquecidos fai que nos deamos de conta da sa rique-
za tcnica e da sa variedade, que en nada teen que envexar a dos demais guipures espaois ou franceses, saben-
do que o noso maior recurso segue a ser o humano, baseado na cantidade, na calidade e na versatilidade das pali-
lleiras galegas, que loitan por mantelo como un medio de vida.
Este mostrario pretende recuperar, xuntar e poer disposicin de todas as palilleiras tcnicas e modelos
esquecidos, co fin de que non se perdan, posto que moitos deles morrern coas poucas ancis que anda recordan
traballalos. Esta perda sera irreparable porque o conxunto dos debuxos e das tcnicas menos contaminadas son as
que confiren as caractersticas do encaixe galego e as que lle dan unha identidade propia. Cada artesana ten unha
parte de arte e outra de oficio e posto que, contra todos os prognsticos, segue vivo o encaixe como oficio no scu-
lo XXI, cabe aloumiar a sa parte artstica como dbeda histrica, etnogrfica e, sobre todo, para contribur a darlle
as ferramentas que o fagan perdurar no tempo.
Como antes se traballaba o encaixe por varas e levbanse a vender en pezas que acostumaban ser dunhas 15
varas, as puntillas non tias esquinas e, en moitos casos, tampouco parella (puntillla-entredous). Para este traballo,
co fin de completar as posibilidades de uso, fixronse as esquinas e as parellas de cada modelo.
Debido s particularidades dalgns puntos e cruces que, como se sinalou antes, se deixaron de facer en moi-
tos casos, axdaselle palilleira cun esquema tcnico de traballo, ensinndolle o camio dos fos naqueles labores
que, pola sa complicacin, o requiren. Para completar esta axuda, renense nunha gua os aspectos tcnicos do
encaixe galego, de modo que cada persoa escolla o xeito de traballar que prefira ou que lle convea en cada caso..
PRESENTACIN
A investigacin e a formacin especializada dos nosos artesns unha das lias estratxicas de traballo da
Consellera de Innovacin e Industria. A documentacin sobre as tcnicas tradicionais da artesana como o caso
de Raizame do encaixe galego supn un material didctico e de consulta moi valioso que enriquecer o traballo das
artess de hoxe en da, ao tempo que lles permitir adaptar o oficio tradicional a novas tendencias estticas e aos
novos usos que require a sociedade contempornea.
Debido forte compoente cultural do encaixe, consideramos fundamental recuperar e preservar as tcnicas
deste oficio tradicional, de carcter eminentemente feminino e localizado historicamente nunha rea xeogrfica moi
concreta: a parte mis oriental da provincia da Corua, onde destacan as comarcas de Fisterra e de Terra de Sonei-
ra, anda que hoxe en da unha actividade que se desenvolve en toda Galicia. Xeracin tras xeracin, ao tempo que
se aprenda un oficio, herdouse tamn un importante patrimonio histrico, artstico, cultural e etnogrfico que, na
actualidade, constite a nosa maior oportunidade no mercado.
A artesana un sector de futuro no mundo globalizalo no que vivimos porque ofrece pezas orixinais e xenu-
nas. A identidade e a singularidade dos nosos deseos, as nosas tcnicas e a calidade dos nosos materiais desta-
can nun mercado ateigado de produtos en serie. As pezas de Artesana de Galicia contan, ademais, co valor engadi-
do de seren elaboradas nun contexto social, econmico e cultural concreto, de reflectir a identidade dun pas e de
formar parte dunha tradicin secular que segue viva e que se renova cada da.
A incorporacin do deseo ao encaixe e a importancia da sa relacin co mundo da moda, acompaados polo

prestixio e pola calidade que lles garante a marca Artesana de Galicia, constite a mellor estratexia de comercializa-
cin en calquera mercado.
Dende a Consellera de Innovacin e Industria entendemos que o futuro do encaixe est relacionado co des-
eo e coa innovacin, pero sempre dende o fondo coecemento do oficio tradicional e sen perder a perspectiva e o
sentido de identidade. por iso que consideramos que os traballos de investigacin, como o caso de Raizame do
encaixe galego, teen unha importancia fundamental para o desenvolvemento futuro desta actividade artesanal tan
caracterstica do noso pas. S deste xeito, s facendo novas interpretacins baseadas no encaixe tradicional, habe-
mos poder crear unha artesana que nos faga nicos e especiais en calquera mercado, que resalte a singularidade
do encaixe galego fronte a outros tipos de encaixe que se elaboran noutros pases e que o converta nun nome de
referencia en canto a prestixio e a calidade.
Fernando Xabier Blanco lvarez
Conselleiro de Innovacin e Industria

O galego un tipo de encaixe chamado de guipur. Os guipures son os puntos de zurcido que tanto se fan en Galicia e que
acostuma a aparecer en forma de flores en case todas as puntillas.
A tcnica dos encaixes galegos moi semellante dos franceses, sobre todo se nos fixamos nos encaixes vellos.
Nos deseos podemos atopar claras influencias francesas, pero tamn castels e mesmo dos encaixes de agulla de Salaman-
ca ou das puntas segovianas. Este xeito de mestura non ocorre s no encaixe, senn con calquera actividade artstica, sen esque-
cer que a maior influencia a propia, sendo a creatividade da xente galega a que inventa modelos novos dndolle ao conxunto unha
lia comn con identidade propia.
En realidade, a riqueza do noso encaixe debmoslla a unha morea de descoecidos que fixeron desta artesana o seu oficio.
Nas seguintes pxinas, imos amosar un estudo do encaixe galego sinalando os seus aspectos mis importantes:
1.- Os movementos bsicos para o seu traballo

2.- Os puntos que se traballan
3.- Xeitos de cruzar os palillos
4.- Tipos de ps
5.- Tipos de puntillas
Cruzamento de par enteiro Cruzamento de medio par

(2 palillos de man) (un palillos de man)
Combinando os movementos bsicos, fanse os distintos puntos do encaixe galego. Estes puntos fanse con maior ou menor fre-
cuencia ao longo dos anos en Galicia e son:
medio par par enteiro zurcidos piques

casadillo virs filigrana tringulo
antena punto eslavo
9
Zurcidos en tear
(cadrados)
Piques feitos cun s cruza- Piques feitos con dous cru- Piques feitos con:
mento de par enteiro zamentos de par enteiro cruzamento de par enteiro
volta
cruzamento de par enteiro
Piques feitos con: Piques feitos con:

cruzamento de par cruzamento de medio
enteiro par
volta volta
cruzamento de medio cruzamento de medio
par par
Virs con distintas

combinacins de traballo
10
Punto eslavo (cruzamento de medio par)
-3- CRUZAMENTOS DE PARES

De seguido, imos ver distintos xeitos de cruzamentos que se usan, dependendo de:
a cantidade de palillos
a direccin que tean que levar para facer o deseo
a figura que queiramos facer no labor
Cruzamento
de dous pares
Cruzamento
de tres pares
Cruzamento
de catro pares
Cruzamento
de cinco pares
11
Cruzamento
de seis pares
Cruzamento
de sete pares
Cruzamento
de oito pares
Estes dous son os cruzamentos que

se usan para moitos pares, sendo o
primeiro (en estrela) o mis seguro
Cruzamento
de nove pares
O p a parte pola que o encaixe se una ao tecido, polo que ten que deixar un espazo para ser cosido a el e ter unha consis-
tencia axeitada (polo xeral, torcendo pares).
Ps rectos de para enteiro e par

enteiro volteado, cun par de man
12
A puntilla a beira do encaixe que queda libre (sen coser a tela). A clasificacin dos principais modelos sera a seguinte:
xitanas corazns rectas

arcos abanos berberechos
plumas plumaflor escadas
conchias cordns
Esta clasificacin non supn que todas as puntillas se poidan colocar nun destes grupos, senn que nalgns casos se mestu-
ran entre s, como imos ver nos exemplos.
Puntilla da xitana.
Esta puntilla chmase as por ser o nome dun modelo de encaixe que leva este remate.
Tecnicamente, faise a medio par ou a par enteiro, mesturados s veces con volteados. O debuxo que
describe o dun ngulo de 90 graos no que o par ou o palillo gua van tecendo os fos dende os
piques dos raios aos piques da puntilla.
A medio par e par

enteiro con volteados
e con teares arriba
Puntilla de corazn.
Esta puntilla chmase as por semellar a forma dun corazn.

Tecnicamente, faise a medio par ou a par enteiro, mesturados s veces con volteados.
13
Puntilla rectas.
Estas puntillas teen unha base mis ou menos recta no lado que as une ao centro do labor e, no outro, forman un arco.
Puntilla en arco.
Baixo este nome xuntamos, co fin de clasificalas, un grupo de puntillas que teen en comn o debuxar un cuarto de circunfe-
rencia na que, de xeitos distintos, os pares van debuxando raios e arcos concntricos da devandita circunferencia.
Abanos.
Estas puntillas teen en comn o xeito de

traballo; no que o gua se leva varias veces a un
mesmo pique, de maneira que cando se solta o
alfinete, os fos semellan un abano.
Puntilla de berberecho.
Esta puntilla chmase as por semellar a cuncha dun berberecho.

Tecnicamente, faise con cruzamentos e par enteiro, mesturado as veces con volteados. Forma un ngulo de 90 graos cun eixe
central que leva unha fila de piques a cada lado. As das variedades fundamentais distnguense por levar ou non un pique xunto
ao vrtice do ngulo.
Puntilla de pluma.
Chmase as por semellar unha pluma.

Tecnicamente, faise como a de berberecho,
coas mesmas variacins, pero unha puntilla
moito mis alongada, de xeito que precisa
pasar mis pares entre puntilla e puntilla.
14
Puntilla de plumaflor.
O seu nome vn dado por ser semellante puntilla do labor chamado de plumaflor.
Nestas puntillas os fos van facendo un zigzag continuo de par enteiro ou de medio par.
Puntilla en escada.
Estas puntillas podemos clasificalas tamn como puntillas de cordns, posto que estn feitas deles, mais mercennos unha
mencin parte pola sa feitura a xeito de escada.
Puntilla da conchia.
A conchia unha puntilla en forma de media la que se traballa a par enteiro e par enteiro volteado, e pode ter tamn por
derriba un remate de cordns, como amosa o exemplo.
Puntilla de cordns.
Os cordns ou trenzas son un xeito de remate moi usado nas puntillas galegas, mesmo por derriba doutros modelos de rema-
te, por dar maior imaxe de complexidade. Pdense atopar facendo moitos enreixados, como podemos ver nestas mostras.
15
N. de puntilla: 1
N. de fo: 40
Pares de palillos: 40 + 2
Artes: ngeles Rodrguez Graa
17
Cruzamento dos pares na araa
18
19
N. de puntilla: 2
N. de fo: 50
Pares de palillos: 48
20
N. de puntilla: 3
N. de fo: 30
21
N. de puntilla: 4
N. de fo: 10
Artes: Luisa Rodrguez Amado
22
Cruzamento dos zurcidos da flor
23
N. de puntilla: 5
N. de fo: 10
Artesn: Jos Luis Luaces Tajes
24
Cruzamento de par con cordn na puntlla e no p
25
N. de puntilla: 6
26
N. de fo: 20
N. de puntilla: 7
N. de fo: 40
27
N. de puntilla: 8
N. de fo: 20
Artes: Mara Clarisa Romero Allo
28
Cruzamentos dos zurcidos e cordns
29
N. de puntilla: 9
N. de fo: 20
30
Cruzamento de tres cordns
Cruzamento de catro zurcidos
Cruzamento de nove zurcidos
31
N. de puntilla: 10
N. de fo: 10
32
33
N. de puntilla: 11
N. de fo: 20
34
N. de puntilla: 12
N. de fo: 10
35
N. de puntilla: 13
N. de fo: 20
36
Representando en cores a
direccin dos pares no
cruzamento dos zurcidos
N. de puntilla: 14
N. de fo: 30
37
N. de puntilla: 15
N. de fo: 30
38
N. de puntilla: 16
N. de fo: 20
Artes: Mara Vzquez Cabarcos
39
N. de puntilla: 17
N. de fo: 40
40
Cruzamento de dous cordns
Sentido dos cruzamentos da flor
Cruzamento de tres cordns
41
N. de puntilla: 18
N. de fo: 30
42
N. de puntilla: 19
N. de fo: 30
43
N. de puntilla: 20
N. de fo: 30
44
Cruzamento de tres zurcidos
45
N. de puntilla: 21
N. de fo: 20
46
N. de puntilla: 22
N. de fo: 10
Cruzamento de pares no centro da flor
47
N. de puntilla: 23
N. de fo: 10
Cruzamento dos dous pares Artesn: Jos Luis Luaces Tajes
entre zurcidos
48
N. de puntilla: 24
N. de fo: 10
49
N. de puntilla: 25
N. de fo: 40
Direccin e xeito de cruzamento

dos pares nas esquinas
50
N. de puntilla: 26
N. de fo: 10
Cruzamento de cordn
con par na puntilla
51
N. de puntilla: 27
N. de fo: 10
52
N. de puntilla: 28
N. de fo: 30
53
Cruzamento dos pares no traballo
Cruzamento da flor
N. de puntilla: 29
N. de fo: 30
54
N. de puntilla: 30
N. de fo: 30
Cruzamento dos cordns
Cruzamento do cordn co par

da man da puntilla
55
N. de puntilla: 31
N. de fo: 20
56
N. de puntilla: 30
N. de fo: 20
Cruzamento no centro da flor
57
58
N. de puntilla: 33
N. de fo: 20
59
N. de puntilla: 34
N. de fo: 40
Movemento e xeito de cruzamento

dos pares nos ramos de flores
60
N. de puntilla: 35
N. de fo: 30
61
62
N. de puntilla: 36
N. de fo: 50
63
N. de puntilla: 37
N. de fo: 40
Traballo do punto (cruzamentos de medio par)
64
N. de puntilla: 38
N. de fo: 30
Cruzamento dos zurcidos
65
Xeito de traballar o cruzamento
dos zurcidos cos cordns
N. de puntilla: 39
N. de fo: 20
66
N. de puntilla: 40
N. de fo: 20
67
N. de puntilla: 41
N. de fo: 50
68
N. de puntilla: 42
N. de fo: 30
Traballo do rombo
(cruzamentos
a par enteiro)
69
N. de puntilla: 43
N. de fo: 50 e 12
70
N. de puntilla: 44
N. de fo: 20
Cruzamento dos zurcidos co cordn e o par
71
N. de puntilla: 45
N. de fo: 20
72
N. de puntilla: 46
N. de fo: 30
73
Cruzamento dos piques
Traballo do medio viril e do casadillo
74
N. de puntilla: 47
N. de fo: 30
Cruzamento do casadillo e dos zurcidos cos cordns
75
N. de puntilla: 48
N. de fo: 40
76
N. de puntilla: 49
N. de fo: 40
77
N. de puntilla: 50
N. de fo: 50
Cruzamento dos pares no viril do centro do traballo
78
N. de puntilla: 51
N. de fo: 30
Cruzamento dos pares na flor
Cruzamento de par con

cordn na puntilla
79
N. de puntilla: 52
N. de fo: 40
Cruzamento de cordn con par
80
N. de puntilla: 53
N. de fo: 40
Traballo de punto (cruzamento de medio par)
81
N. de puntilla: 54
N. de fo: 30
Cruzamento de pares
no centro da flor
82
Cruzamento de pares no fondo de piques
N. de puntilla: 55
N. de fo: 30
83
N. de puntilla: 56
N. de fo: 30
84
85
N. de puntilla: 57
N. de fo: 30
Cruzamentos da flor co cordn e os pares
86
N. de puntilla: 58
N. de fo: 50
Artes: Urbana Bujn Campos
87
N. de puntilla: 59
N. de fo: 50
Cruzamentos da filigrana
88
N. de puntilla: 60
N. de fo: 50
Cruzamento dos zurcidos no ramo
89
N. de puntilla: 61
N. de fo: 40
90
N. de puntilla: 62
N. de fo: 50 e 12
Pares de palillos: 23 e 1
91
N. de puntilla: 63
N. de fo: 20

no casadillo
92
N. de puntilla: 64
N. de fo: 50
Pares de palillos: 37 + 3 palillos
Cruzamento de pares no viril
93
N. de puntilla: 65
N. de fo: 50
Cruzamento dos pares na volta da flor
94
N. de puntilla: 66
N. de fo: 50
95
N. de puntilla: 67
N. de fo: 40
Cruzamento dos zurcidos co par do p
96
N. de puntilla: 68
N. de fo: 30
Direccin dos pares e xeitos de cruzamento
97
N. de puntilla: 69
N. de fo: 20
98
N. de puntilla: 70
N. de fo: 20
99
N. de puntilla: 71
N. de fo: 10
100
N. de puntilla: 72
N. de fo: 20
101
N. de puntilla: 73
N. de fo: 10
Cruzamento do centro da flor
Cruzamento dos zurcidos co par do p
102
N. de puntilla: 74
N. de fo: 20
Cruzamento dos cordns cos pares Cruzamento de tres cordns
103
N. de puntilla: 75
N. de fo: 30
Cruzamento
da flor
104
N. de puntilla: 76
N. de fo: 10
105
N. de puntilla: 77
N. de fo: 20
Artes: M. Carmen Maneiro Fandio
106
N. de puntilla: 78
N. de fo: 20
107
N. de puntilla: 79
N. de fo: 30
Cruzamento de catro pares con un par do p
Cruzamento de par con cordn
108
Cruzamento dos zurcidos co par
N. de puntilla: 80
N. de fo: 50
109
N. de puntilla: 81
N. de fo: 30
Cruzamento de cordn con par e de cordn con cordn na puntilla
110
Movemento e xeito de cruzamento dos pares no traballo
N. de puntilla: 82
N. de fo: 30
Cruzamento de tres e de dous cordns
111
N. de puntilla: 83
N. de fo: 30 e 10
112
N. de puntilla: 84
N. de fo: 30
Repartimento dos pares na puntilla. Na

roda do centro, os pasivos trabllanse a
par enteiro de par en par
113
N. de puntilla: 85
N. de fo: 30
114
N. de puntilla: 86
N. de fo: 50 e 100
115
N. de puntilla: 87
N. de fo: 30
116
N. de puntilla: 88
N. de fo: 20
117
N. de puntilla: 89
N. de fo: 20
118
N. de puntilla: 90
N. de fo: 20
Cruzamento dos zurcidos no centro da flor
119
N. de puntilla: 91
N. de fo: 20
Cruzamento do centro da flor Cruzamento de tres cordns
120
N. de puntilla: 92
N. de fo: 30
Cruzamentos da puntilla
121
N. de puntilla: 93
N. de fo: 50
Cruzamentos na puntilla
122
N. de puntilla: 94
N. de fo: 40
Cruzamento de das trenzas
Cruzamento da roda
123
Cruzamento de pares
N. de puntilla: 95
N. de fo: 20
124
N. de puntilla: 96
N. de fo: 30 e 20
Cruzamento do punto co cordn e co par
125
N. de puntilla: 97
N. de fo: 20
126
N. de puntilla: 98
N. de fo: 20
Cruzamento dos tres cordns
127
N. de puntilla: 99
N. de fo: 50
Cruzamento de tres cordns Cruzamento de cordn con par
128
N. de puntilla: 100
N. de fo: 30
Cruzamentos do casadillo
Cruzamento das flores
129
N. de puntilla: 101
N. de fo: 40
130
N. de puntilla: 102
N. de fo: 50
131
N. de puntilla: 103
N. de fo: 50 e 20
132
N. de puntilla: 104
N. de fo: 40
Cruzamentos de pares na puntilla
133
N. de puntilla: 105
N. de fo: 50
Xeito de traballar o cruzamento do

cordn cos zurcidos
134
N. de puntilla: 106
N. de fo: 40 e 8
135
N. de puntilla: 107
N. de fo: 20
136
N. de puntilla: 108
N. de fo: 30
Cruzamento de dous pares Cruzamento de par con cordn

entre zurcidos na puntilla
137
N. de puntilla: 109
N. de fo: 40
Xeito de traballar o cruzamento

dos zurcidos co cordn e o par
138
N. de puntilla: 110
N. de fo: 50

cos dous pares Cruzamento das das flores
139
N. de puntilla: 111
N. de fo: 50
Movemento e xeito de cruzamento

dos pares nos ramos de flores
140
N. de puntilla: 112
N. de fo: 40
Cruzamento das follas Cruzamento de cordn con par
141
N. de puntilla: 113
N. de fo: 40
Movementos e cruzamentos dos pares na puntilla Artesn: Jos Luis Luaces Tajes
142
N. de puntilla: 114
N. de fo: 40
Repartimento de pares na puntilla
143
N. de puntilla: 115
N. de fo: 30
Repartimento de pares na puntilla
144
N. de puntilla: 116
N. de fo: 40
Xeito de cruzamentos segundo a zona da puntilla
145
N. de puntilla: 117
N. de fo: 40
146
N. de puntilla: 118
N. de fo: 50
147
N. de puntilla: 119
N. de fo: 30
Artes: M. Carmen Maneiro Fandio
148
N. de puntilla: 120
N. de fo: 50 e 8
Pares de palillos: 19 + 1 palillo
149
N. de puntilla: 121
N. de fo: 50 e 100
Pares de palillos: 24 e 1 palillo
150
N. de puntilla: 122
N. de fo: 50
151
N. de puntilla: 123
N. de fo: 30
152
N. de puntilla: 124
N. de fo: 50
153
N. de puntilla: 125
N. de fo: 20
154
N. de puntilla: 126
N. de fo: 30
Xeito de traballar o cruzamento da flor
155
N. de puntilla: 127
N. de fo: 30
Cruzamento dos pares na coroa
156
Cruzamento dos cordns cos pares no entredous
N. de puntilla: 128
N. de fo: 50
Cruzamento dos cordns cos pares na puntilla
157
N. de puntilla: 129
N. de fo: 50
158
N. de puntilla: 130
N. de fo: 30

e de par con cordn
159
N. de puntilla: 131
N. de fo: 50
Cruzamento dos zurcidos cos cordns na puntilla
160
Cruzamento de tres pares
N. de puntilla: 132
N. de fo: 30
161
N. de puntilla: 133
N. de fo: 40
Cruzamento dos zurcidos co par do p e da puntilla
162
N. de puntilla: 134
N. de fo: 30
Cruzamento dos zurcidos co cordn e co par da puntilla
163
N. de puntilla: 135
N. de fo: 30
164
N. de puntilla: 136
N. de fo: 40
Cruzamento de pares no p
165
166
N. de puntilla: 137
N. de fo: 50

N. de puntilla: 138
N. de fo: 50
167
N. de puntilla: 139
N. de fo: 20
Cruzamento dos zurcidos e dos piques na puntilla
168
N. de puntilla: 140
N. de fo: 30
Cruzamento de par con cordn
169
N. de puntilla: 141
N. de fo: 50
Xeitos de cruzamentos usados para facer o traballo
170
N. de puntilla: 142
N. de fo: 30
171
N. de puntilla: 143
N. de fo: 40
Cruzamento dos zurcidos cos dous pares
172
N. de puntilla: 144
N. de fo: 40
Cruzamento dos cordns e dos pares
173
N. de puntilla: 145
N. de fo: 20
Direccin dos pares e xeitos de cruzamentos para facer o traballo
174
N. de puntilla: 146
N. de fo: 20
Cruzamento dos zurcidos co par do p e da puntilla
175
N. de puntilla: 147
N. de fo: 40
Xeito de cruzamentos para facer o traballo
176
N. de puntilla: 148
N. de fo: 50
Cruzamento dos cordns na puntilla
177
N. de puntilla: 149
N. de fo: 40
Direccin dos pares e xeitos de cruzamentos para facer o traballo
178
N. de puntilla: 150
N. de fo: 50
Direccin dos pares e xeitos de cruzamentos

para facer o traballo
179

Patrones Bolillos Libro

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Patrones Bolillos Libro

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Patrones Bolillos Libro

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Raizame do encaixe galego

Raizame do encaixe galego

Prohibida a reproduccin total ou parcial do contido desta

A incorporacin do deseo ao encaixe e a importancia da sa relacin co mundo da moda, acompaados polo

Fernando Xabier Blanco lvarez

Conselleiro de Innovacin e Industria

1.- Os movementos bsicos para o seu traballo

Cruzamento de par enteiro Cruzamento de medio par

medio par par enteiro zurcidos piques

Piques feitos con: Piques feitos con:

Virs con distintas

-3- CRUZAMENTOS DE PARES

Estes dous son os cruzamentos que

Ps rectos de para enteiro e par

xitanas corazns rectas

A medio par e par

Esta puntilla chmase as por semellar a forma dun corazn.

Estas puntillas teen en comn o xeito de

Esta puntilla chmase as por semellar a cuncha dun berberecho.

Chmase as por semellar unha pluma.

Cruzamento de catro zurcidos

Cruzamento de nove zurcidos

Sentido dos cruzamentos da flor

Cruzamento de tres cordns

Cruzamento de tres zurcidos

Cruzamento de pares no centro da flor

Cruzamento de dous cordns

Direccin e xeito de cruzamento

Cruzamento dos cordns

Cruzamento do cordn co par

Cruzamento no centro da flor

Movemento e xeito de cruzamento

Traballo do punto (cruzamentos de medio par)

Cruzamento dos cordns

Cruzamento dos zurcidos

Cruzamento dos zurcidos co cordn e o par

Cruzamento dos piques

Traballo do medio viril e do casadillo

Cruzamento do casadillo e dos zurcidos cos cordns

Cruzamento no centro da flor

Cruzamento dos zurcidos

Cruzamento dos pares no viril do centro do traballo

Cruzamento dos pares na flor

Cruzamento de par con

Cruzamento de cordn con par

Traballo de punto (cruzamento de medio par)

Cruzamentos da flor co cordn e os pares

Cruzamento dos zurcidos no ramo

Cruzamento dos piques

Cruzamento de pares no centro da flor

Cruzamento de pares no viril

Cruzamento dos pares na volta da flor

Cruzamento dos piques

Cruzamento dos cordns

Cruzamento dos zurcidos co par do p

Direccin dos pares e xeitos de cruzamento

Cruzamento no centro da flor

Cruzamento do centro da flor

Cruzamento dos zurcidos co par do p