Fatma oban

18.yy Fransz Kadn Giyim Modas

Prof. Dr. Engin Beksa

1
 18.yyda Fransada giyim-kuam ele alndnda; Barok dneminin
uzants olan Rokoko tarz giyim stilini grmekteyiz. Rokoko,18.yyda
Fransadan doarak yaylan bir sanat akmdr. Rokoko iin her ne kadar
modas gemi manas verilse de r yaam tarzn; sarayn ihtiamnn
gzlendii mobilyadan, kumalara, mimariye, kostmlere kadar yanstmtr.

Ottobeuren Basilica (Mimaride 18.yy Rokoko)

Rokoko stili ,Kralie odas

2
 Rokoko bazlar iin tuhaf bazlar iinse ince ve hafif zellikleri ile gze
arpmaktadr. Bu sanat dekoratif sanatlardaki yansmalarn modaya aydnlk ve
estetik bir tarzda geliiyle karakterize olmutur. Barok tarznn devam kabul
edilen bu moda akm barok tarzna kyasla daha renkli ve gsterili
denilebiliniz. Rokoko tarz barok stili gibi eri br izgili motiflerden olusa
dahi Rokokonun kvrm ve izgileri daha ince ve zariftir. Barok stilinin politik
havasna nazaran Rokoko dana nktedan bir havaya sahiptir. Tam bir stili
olmayan Rokoko bu dnemin hem zirvesi hem de k olarak deerlendirilir.
Renkli ve ihtiaml grntlerin verildii bu stil tarz ayn zamanda grsel
anlamda snf farkllklarn ve dnemin st snf tabakasnn grkemli yaayn
gzler nne sermektedir.

Rokoko tarznn temeline baktmz zaman sslemeler dikkat

ekmektedir. Daha ok gl motiflerinin kullanld bu stilde sanatn zn k
oluturur. Sanattaki k yansmas; bu moda anlayna aydnlk ve estetik bir
grnt verir.

3
 1720li yllarda olduka popler olan Rokoko moda akm; ok kabark
pastel tonlarn hakim olduu saten, atlas kumalarndan yaplan, dantelli
elbiselerin olduka yaygn kulland dnemdir. Srt torbal elbiseler, youn
ilemelerin hakim olduu elbiseler, abartl duran apkalar ve salar dnemin
ruhunu yanstmaktadr.

Bu dnemin moda ikonu Marie Antoinettedir.(1755-1793)Terzisi

Rose Berlin tarafndan hazrlanan kyafetleri olduka dikkat ekmitir. lk
balarda giydii kyafetler tarzndan dolay olduka tepki topluyorken, zaman

4
ierisinde beenilip, kabul grm, beenilerek takip edilmeye balanmtr.
Korsaj ve ar giysiler giymeyi reddetti ve ayak bileklerinde biten tarlatanl
elbiselerin moda olmasn salamtr. Kralienin tarz o kadar beenilir ki
modann kraliesi nvann alr. Kralie, Fransa kraliesi nvanndansa moda
kraliesi nvann tercih ettiini syler. Kralienin kyafetlerini dikerek olduka
nlenen Rose Berlin sosyete modaclar arasnda olduka byk ayrcalk
kazanr ve dnemin en tannan modacs olur.

Marie Antoinette

5
 Rokoko dneminin modada farkllk yaratt tarzlardan biri de i
eteklerdir. Panniers ad verilen bu eteklere belden aaya doru genileyen
ember eklinde kasnaklar dikilir. Bu kasnaklar balina kemii, balen, telden ve
ahaptan yaplr. Etee koni, an, f ya da yarm kre grnmn verecek
jponlara dikilirdi.

Kafes i etekler moda olmadan nceki dnemlerde de, kalalar yksek

gstermek moda idi. Fakat bunun iin kala kuma kullanlarak yksek ve geni
kala grnm salanrd. Daha sonralar kafes eteklerin kala ksmna yastk
tutularak knt grnm verilmitir.

6
 Rokoko dneminde olduka moda olan i etekler alttan grnrse
grnen ksm sslenirdi. eteklerle kabartlan etekler nceleri dairesel
biimdeyken sonralar oval bir grnt alr. Konik ad verilen, krinolin etek
olarak da bilinen bu olduka kabark grnml etekler dnem modasnn en
dikkat ekici paralarndan biri olmutur.

Rnesansla balayan geni etek modas Rokokoda daha da genileyerek

devam etmitir. Etek genilii stat gstergesiydi. En geni etek kralie
tarafndan giyilirdi. Kralieyi takiben asiller ve soylu kesim geni etekler giyerdi
halkn ise ok geni etek giymesi yasakt. Zamanla halkta geni etekler giymeye
balamtr.

7
 18.yy Rokoko stili

18.yy da daha da genileyerek varlna devam eten etekler, son derece

rahatszlk vericiydi. Kk mekanlarda, arabalarda kullanclarn skntya
sokuyordu. Bu yzden zellikle uzun yrylerde dar i etekler giyilirdi.
Zamanla daralan etek boyutlar ile birlikte her ne kadar nemini yitirsede, uzun
bir dnem i etekler kullanlmaya devam etmitir.

14.Louisin lmnden ksa bir sre geni etek modas ba gstermitir.

Bunlar daha ok belden ekillenmeden kollu, uzun pelerin gibi bir grntye
sahiptirler. Omuzdan aaya doru genilediler bunlara Contouche

8
deniyordu. nleri akt hem evde hem de d mekanlarda tercih ediliyorlard.
pekten ya da ynden yaplr bazen sadece gste ve dier durumlarda ayaa
doru geni erit yaylarla balanrlard. Bu tarz elbiseler 1730 ylna kadar
evrensel ekilde giyilmitir. Beyaz ve pembe taftalar bu dnemde olduka
popler olmutur.

Comtesse du Barry 1770, Contouche, Rokoko tarz

9
 Rokoko dneminde etek boylar yere kadar uzanr etek ular fiyonk ve
frfrlarla sslenirdi. Daha nceki dnemlerde kare eklinde olan dekoltelerden
u grnml dekolte ekline gei yaplmtr. Elbiseler bele tamamen sk
oturur barok dneminde olduu gibi belde sivri biterdi. Bedeni skmak iin
kullanlan ipler, iplerin getii biritler srt ksmndan n ksmna alnarak
elbiselere ayr bir hava katard, Etekte genilik ne kadar nemli ise beli
sfrlayan incecik grnmde bir o kadar nemliydi.

10
 Dnemin kyafetlerinin kollar iek demetleriyle sslenir. Kol boyu
dirsekte biter, dirsek ksm kat kat kuma ve youn dantellerle sslenerek
abartl kol detaylar elde edilirdi.

18.yy da mslin, ipek, Tafta, pamuk, yn, dantel, kadife broker kumalar
olduka yaygn kullanlmaktayd. Fransada Rouleau Cliche bu dnemde
bulunmu ve bask kuma endstrisine geilmitir. Tahta bloklar veya bakr
plakalarla baslan Toile de Jouy dnemin olduka nl kumayd. Orta Asya
kkenli bir bask teknii olan kat ,ipek taftadan yaplan kostmlerde sklkla
kullanlmaktayd.

11
 Toile de Jouy

kat

Korseler, bu dnemde de karmza moda olarak kmaktadr. Korse

modas 16.yydan balayarak 18.yya kadar abartlarak devam eder. Bu
dnemde ince bel yle abartlmt ki bir kadn iki eliyle belini kavradnda
parmak ular birbirine demeliydi.

12
 Statnn olduka nemli olduu bu dnemde korse de de ayrcalklar
gzetildi. Asillerin korseleri saten, ipek, brokar gibi pahal kumalardan
dikilirdi. Balina kemiinden yaplan korseler; salk asndan olduka zararl
etkilere sahip olmasna ramen uzun yllar moda da yerini korumutur.

Korseler dnda bu dnemde yeni moda olmayan balayan Dessaus ad

verilen ikili takm i amar kavram trend olmaya balar. Kadnlar tarafndan

13
olduka rabet gren ikili i amarlar bu dneme damgasn vuran moda
trendlerinden birini oluturmutur.

Bu dnemde kyafette olduu gibi aksesuarlarda da tam bir abart

hakimdi. apka, peruk, yelpaze, eldiven, krklerde yaplan monon, emsiyeler,
opera drbnleri, bastonlar ne kan Rokoko aksesuarlardr.

Ayakkablarda da staty gsteren bir takm ayrcalklar gsterilmitir.

Staty krmz renkteki topuklu ayakkab belirlerdi. Krmz ayakkaby sadece
soylular giyerdi. Sslemeler 18.yy da kunduraclkta da yaygn olarak
kullanlmtr. Kunduraclar, kadnlar iin her renk ipekten zarif ve arkas ak
terlik tarznda ayakkablar retiyorlard. Ayakkablarn st ksmlar ketenle
sertletiriliyordu ve en yumuak dana derisinden astarlar vard. Tahta, kumala
kapl kavisli Louis topuk poplerdi. Genellikle gm olan ayakkab tokalar,
gerek ve sahte mcevherlerle ssleniyordu.

14
 Yelpazeler; dnemin nemli aksesuarlarndandr. En pahallar oyma,
delikli fil diinden yaplyordu ve sedefle ssleniyordu. ou kez zarif ipekleri
sergilemek ve kur yaparken kullanlan aksesuarlardand.

Bu yzylda peruk takmak yine modayd. ncelikle, kadnlar salarna un

tozu serperdi. Peruklar o kadar eitlenmiti ki ilk defa kuafrlk profesyonel
meslek olmutur. Peruklar fantastik bir ekilde aksesuarla ve doada ne varsa
15
ku, kelebek, iek, aa dallarna kadar her trl eit ile donatlrd. Fakat
asalaklar iin elverili olduklarndan kadnlar yanlarnda kama ubuklar
bulundururlard. En ok bu tarz peruklar tercih edilir ayrca spanyol stili tyl
peruklarda beenilenler arasnda yer alrd.

18.yy olduka k bir ad. Bu a inanlmaz sa stillerinin

patlamasyd. Eski yzyllarn tevazu ve utangalna tamamen karyd. Sa,
yzyln sonuna kadar Rokoko stilini yanstmtr.

18.yynn balarnda sa modellerinde modaya zg bir tarz geldi.

Fontange sa stili. Bu bir lakapt, o dnem Fransa kral bir av gezisi srasnda
salarn aa dallarna taktran ve salarnn o kark halinden etkilenen Kral,
grd kiinin Fontanges desi olduunu fark etti ve mr boyu bylendii
bu grntnn saklanacan syledi. Bu tarz,1720 ylna kadar aa yukar
moda olmutur.

16
 Duchesse de Fontanges

Abart sa grnmleri daha sonraki dnemlerde(15.Louis)daha

basitlemitir. Modaya uygun tete de mouton (koyun kafa)adl sa ekli moda
olmutur. Ksa sa bukleleri ile kska zerine baz kilitler vard.

tete de mouton sa stili

17
 Yeil, Sevgililer Gn: Bay Waldegrave1781

Bu dnemde sa modellerinde ki abarty apka modelleri de izlemitir.

Dz, kurdeleli ve hasr modeller uzunca bir mddet korudu fakat 1780lere
gelindiinde kadnlar daha byk, geni siperlikli, genellikle hasr ya da ince
dokunmu tala eritlerinden oluan oban tarz apkalar takmaya baladlar. Bu
tr apkalar; uzun kurdeleler, iek ya da ku tyleriyle sslenmekteydi.

1780lerden apka stili

18
19
KAYNAKA
https://prezi.com/vl8qiqzoraze/stl-ve-kostum-tarihi-barokrokoko/
http://sevilay-develi.blogcu.com/fransiz-modasi/11102086
http://www.gundem.be/tr/belcika/moda-sanati
http://www.giyimvemoda.com/moda-sozlugu/rokoko-giyim-tarzi-
1700-1800-fransa/89
http://maisiyah.com/rokoko-stili/
http://www.zamantika.com/1800ler/15-ve-18yy-da-fransiz-saray-
kiyafetleri/11/
http://www.metmuseum.org/toah/hd/eudr/hd_eudr.htm
http://world4.eu/history-of-
costumes/#Costumes18th_8211_19th_Century
http://world4.eu/18th-century-fashion/
https://en.wikipedia.org/wiki/French_fashion#18th_century.2C_the_R
ococ.C3.B3_and_early_new_classicisme
https://historyofeuropeanfashion.wordpress.com/
http://www.selcuksonmez.com/rokoko-zarafeti.html
http://thehistoryofthehairsworld.com/hair_18th_century.html
http://world4.eu/rose-bertin-hat/
https://tr.pinterest.com/pin/415316396857835452/
https://tr.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCpon

20
21
22