11.

DINAMIKA FLUIDA
11.1. Strujanje idealnog fluida
Idealan fluid
- nestlaiv
- neviskozan (bez trenja)
- laminarno strujanje
- stacionarno strujanje: brzina estica i tlak ovise samo o poloaju, ali
ne o vremenu (estice se gibaju du strujnica)

Strujanje fluida nastaje zbog vlastite teine ili zbog razlike tlakova.
11.2. Jednadba kontinuiteta
-cijev razliitog presjeka

V Svt
-protok: q = = = Sv
t t
Za idealan fluid: masa fluida koja u vremenu t protekne kroz bilo
koji presjek fluida je konstantna.

S1v1t = S2v2 t = const.

S v = const. - j. kontinuiteta

Protok nestlaivog fluida je konstantan u bilo kojoj toki cijevi!

11.2. Jednadba kontinuiteta
-cijev razliitog presjeka

Fluid se ubrzava tamo gdje se cijev suava sila prema uem

dijelu cijevi zbog razlike tlakova.
11.3. Bernoullijeva jednadba
-stacionarno stanje idealnog fluida
- vrijedi j. kontinuiteta
m
V = S1v1t = S 2v2 t =

-rad tlane sile
m
W1 = F1s1 = p1S1v1t = p1

m
W2 = F2 s2 = p2 S 2v2 t = p2

m
W = W1 W2 = ( p1 p2 )
W = K + U
1 1
W = mv22 mv12 + mgh2 mgh1
2 2
1 2 1 2
p1 + gh1 + v1 = p2 + gh2 + v2 = const.
2 2
11.3. Bernoullijeva jednadba

1 2 1 2
p1 + gh1 + v1 = p2 + gh2 + v2 = const.
2 2

Zbroj statikog, hidrostatskog i dinamikog tlaka je konstantan.

1 2 1
- horizontalna cijev: p1 + v1 = p2 + v22 = const.
2 2

- fluid miruje: p1 p2 = g ( h2 h1 )
11.4. Primjena Bernoullijeve jednadbe

Izraunavanje brzine istjecanja fluida iz velikih posuda s malim otvorom :

v = 2 gy

Torricellijev zakon istjecanja

Brzina istjecanja je jednaka kao da
fluid SLOBODNO PADA s povrine
posude do otvora.
11.4. Primjena Bernoullijeve jednadbe

Venturijeva cijev
11.5. Viskoznost
= sila trenja u realnom fluidu zbog meumolekularnih sila

dv laminarno
Ftr = S strujanje
dz

dinamika
viskoznost
[Pa s]
11.6. Laminarno i turbulentno strujanje.
Reynoldsov broj
11.6. Laminarno i turbulentno strujanje.
Reynoldsov broj

vl
Re =

Re < Rek laminarno strujanje
Re > Rek turbulentno strujanje
11.7. Protjecanje realnog fluida kroz cijev
11.7. Protjecanje realnog fluida kroz cijev

Sloj fluida ima oblik valjka duljine L i polumjera x, a

dodirna povrina sa susjednim slojem je plat valjka.

Sila koja pokree sloj: F = ( p1 p2 ) x 2

dv
Viskozna sila koja se suprotstavlja gibanju: F = 2 x L
dx
Sloj se giba konstantnom brzinom (laminarno): F =F
11.7. Protjecanje realnog fluida kroz cijev
Brzina pojedinog sloja fluida ovisno o udaljenosti od osi cijevi:
p1 p2 2 2

v( x) =
4 L
( R x )=
2 p1

4 L
p2 x
R 1 2
2

R
Brzina je maksimalna na osi (x=0), a uz stijenku cijevi (x=R) je nula.

Poiseuillov zakon za laminarno strujanje relanog fluida.

R 4 p1 p2
q=
8 L
Otpor pri laminarnom strujanju viskoznog fluida:
Ftr = 8 Lv
11.8. Otpor sredstva
-javlja se kod realnih (viskoznih) fluida
-ovisi o obliku (veliini) tijela, vrsti fluida, brzini gibanja tijela

p1 > p2

sila otpor sredstva

p1 p2

-za kuglu radijusa R koja se

giba u fluidu brzinom v

Ftr = 6 Rv
-Hoplerov viskozimetar
11.8. Otpor sredstva

- let aviona FR
FU

Fotpor
11.9. Magnusov efekt
11.9. Magnusov efekt