PRIRODNO-MATEMATIKI FAKULTET BANJA LUKA

ODSJEK: FIZIKA
PREDMET: ISTORIJA FIZIKE

SEMINARSKI RAD
Tema:
BIOGRAFIJA LUIGIJA GALVANIJA I ALESSANDRA VOLTE

Student: Andrea Arambai

116/13

Septembar 2017. godine, Banja Luka

SADRAJ

1.LUIGI GALVANI ........................................................................................................................................... 3

1.1.Biografija ............................................................................................................................................. 3
1.2.Postignua ........................................................................................................................................... 4
1.3.Zanimljivosti ........................................................................................................................................ 5
1.4.Smrt i priznanja ................................................................................................................................... 6
2.ALESSANDRO VOLTA .................................................................................................................................. 7
2.1.Biografija ............................................................................................................................................. 7
2.2.Karijera ................................................................................................................................................ 8
2.3.Voltin niz ............................................................................................................................................. 9
2.4.Smrt i priznanja ................................................................................................................................. 10
3.GALVANIJEV EKSPERIMENT SA ABOM ................................................................................................... 11
3.1.Voltino tumaenje Galvanijevog eksperimenta ................................................................................ 12
3.2.ivotinjski elektricitet naspram toplotnog elektriciteta ................................................................... 12
4.DOPRINOS NAUCI..................................................................................................................................... 14
4.1.Galvanska struja ................................................................................................................................ 14
4.2.Galvanski elementi............................................................................................................................ 14
4.3.Galvanizacija ..................................................................................................................................... 15
4.3.1.Galvanotehnika .......................................................................................................................... 15
4.4.Galvanometar ................................................................................................................................... 15
5.ZAKLJUAK ............................................................................................................................................... 17
6.LITERATURA ............................................................................................................................................. 18
 1. LUIGI GALVANI

1.1.Biografija

Luigi Galvani (9. septembar 1737. 4. decembar 1798.) je bio italijanski fiziar, fiziolog,
biolog i filozof koji je poznat po otkriu ivotinjskog elektriciteta. Smatra se zaetnikom
bioelektromagnetizma. Poznat je po istraivanju bioelektriinih pojava, pri emu je otkrio je da
miii i nervne elije stvaraju elektricitet. Ispitivao je djelovanje elektriciteta na ablje miie i
1780. godine otkrio da se ablja noga gri kada se istovremeno dodirne icama od razliitih
metala, koje su na drugom kraju spojene. Tokom svog ivota bavio se istraivanjem fiziologije i
sluha ptica.
Roen je u Bolonji koja je pripadala tadanjoj Papskoj dravi, gdje je i proveo svoj ivot.
Roditelji su mu bili Domenico i Barbara Caterina Foschi. Njegova porodica nije bila
aristokratska, ali su ipak mogli priutiti da se bar jedno dijete univerzitetski obrazuje.

Slika 1. Luigi Galvani

Prva Galvanijeva elja bila je da studira teologiju, te se kao petnaestogodinjak pridruio

institutu Oratorio dei Padri Filippini. Na insistiranje njegovih roditelja on naputa ove studije i
upisuje medicinu na Univerzitetu u Bolonji. elja Galvanijevog oca, koji je bio ugledni doktor,

3
bila je da njegov sin nastavi njegovim stopama te zavri studij medicine. Galvani je zavrio kurs
medicine u trajanju od etiri godine koji je uglavnom bio zasnovan na knjikom poduavanju.
Tokom studija najvie su se izuavali tekstovi Hippocratesa, Galena i Avicenna. Uporedo sa
medicinom, Galvani je pohaao jo jednu disciplinu a to je hirurgija. Tu je stekao potrebna
teorijska i praktina znanja iz ove oblasti. Obino se ovaj dio njegovog ivota zanemaruje u
njegovim biografijama, ali su mu ova znanja itekako pomogla pri eksperimentisanju sa
ivotinjama i upoznavanju sa tim kako manipulisati ivim tijelom.
1759. godine, Galvani je diplomirao na medicinskim i filozofskim studijima. Aplicirao je za
mjesto predavaa na univerzitetu. Da bi stekao pravo da bude predava morao je da brani svoju
tezu 21. juna 1761. godine. U toku naredne godine 1762. postao je stalni profesor anatomije na
univerzitetu. Njegov poloaj predavaa se odnosio na praktinu nastavu anatomije gdje je
dominirala ljudska anatomija i upotreba poznatih anatomskih voskova. Povremeno je drao
asove iz oblasti hirurgije.
Iste godine je oenio Luciu Galeazzi, erku njegovog profesora Gusmana Galeazzia. Odmah
potom Galvani se seli u kuu porodice Galeazzi i tamo pomae Gusmanu u istraivanjima.
Galvani dobija imenovanje na Akademiji nauka 1776. godine. Kao benediktinski lan
Akademije nauka imao je odreene obaveze. Njegova glavna obaveza je bila da objavi najmanje
jedan nauno-istraivaki rad svake godine, to je Galvani i inio sve do smrti. U prve etiri
godine, Galvanijevi istraivaki radovi bili su bazirani na sluhu ptica, etvoronocima i ljudima.
Meutim, ove teme nisu izazivale toliko interesovanja te je on kao promijeno polje svog
istraivanja i poeo da izuava medicinski elektricitet, odnosno elektricitet koji se koristio u
medicinske svrhe. Ovo polje pojavilo se sredinom 18. vijeka, nakon elektrinih istraivanja i
otkrivanja efekata elektrine energije na ljudsko tijelo.

1.2. Postignua

Kao profesor anatomije, najvie se proslavio istraivanjima urogenitalnog trakta ptica. Ali
njegovo najvee otkrie je neto sasvim drugo. Tokom jednog slujnog eksperimenta, otkrio je
da e se mii ablje noge zgriti ukoliko se on povee s gvozdenom icom, a nerv s bakarnom
icom. U skladu s tim, napravio je instrument koji povezuje ablji nerv s jednim metalom, a
mii s drugim. Eksperimentiui u tom pravcu otkrio je da je vano da se ablji batak dodiruje
istovremeno na dva razliita mjesta sa dva, meusobno spojena metalna provodnika. Bio je
svjestan injenice da se ivotinjsko tijelo gri kada se na njega djeluje nekim vidom elektriciteta.
Ovo otkrie je imalo znaajnu istorijsku ulogu u razvoju bioelektriciteta. Ovu pojavu je nazvao
ivotinjski elektricitet kako bi opisao silu koja je aktivirala ablje miie. Zajedno sa svojim
savremenicima, smatrao je da je njihovo aktiviranje izazvano elektrinom tenou koju nervi
prenose miiima. Fenomen je nazvan galvanizam po Galvaniju, na sugestiju njegovog
oportuniste i pomonika Alessandra Volte. Galvani je ostao upamen kao zaetnik
bioelektriciteta. Danas se taj naziv gotovo i ne upotrebljava, osim u istorijskom kontekstu.
Umjesto njega koristi se termin elektrofiziologija.

4
 Godine 1772. Luigi Galvani je postao
predsjednik Akademije nauka u Bolonji.
Radio je kao predava teorijske i praktine
anatomije, hirurgije i drugih medicinskih
disciplina na univerzitetu u Bolonji.
Izdao je esej pod nazivom De Viribus
Electricitatis in Motu Musculari
Commentarius 1791. godine i djelo DellUso
e dellAttivita dellArco Conduttore nella
Contrazione dei Muscoli 1794. godine.

Slika 2. Galvani u francuskom asopisu 1880.

1.3.Zanimljivosti

1791. godine Galvani je objavio svoje uveno djelo o

manifestacijama ivotinjskog elektiricteta. Upravo ti njegovi
izvjetaji o istraivanjima koja je vrio posluie kao
inspiracija za nastanak kultnog romana Frankenstein, koji je
napisala Mary Shelley. Godine 1781. Luigi Galvani, fiziar
iz Bolonje, upotrijebio je naelektrisani no kako bi izazvao
odseenu ablju nogu da skoi. Ideja da elektricitet moe
uliti iskru ivota u bie impresionirala je autorku ovog
romana. Glavni lik romana jeste doktor Frankenstein koji je
sebi za cilj postavio stvaranje ljudskog bia iskljuivo
naunim sredstvima. Glavni lik ovog romana je doktor
Frankenstein koji ima za cilj da neivu materiju povrati u
ivot. Da bi izvrio reanimaciju koristi se elektrinim
pranjenjima - nebeskim elektricitetom. Slika 3. Frankenstein
Upravo Galvani je omoguio razvoj fiziologije te se postavljalo pitanje zato galvanizacija ne bi
omoguila da se u mrtva tijela vrati vitalna toplota. Roman o Frankensteinu treba da nas navede
da razmislimo o moguim posljedicama razvoja nauke i tehnike, o njihovim dobrim stranama ali
i loim.

5
 Jedna od zanimljivih injenica jeste i ta da jedan krater na mjesecu nosi ime po Luigiju
Galvanijev krater.
U njegovu ast ime nose galvanska struja, galvanometar i galvanizacija.

1.4. Smrt i priznanja

Luigi Galvani je do kraja svog ivota

prouavao ivotinjski elektricitet. Bio je profesor
anatomije 33 godine, ali je otputen 1797. godine
nakon okupacije zemlje od strane Napoleonove
vojske. Otputen je jer je, kao ovjek od
integriteta, odbio da poloi zakletvu vjernosti
okupatoru. Zbog neslaganja sa drutvenim i
politikim deavanjima lien je svih njegovih
akademskih i javnih pozicija i izgubio je svaki
vid finansijske podrke njegovim istraivanjima.
Umro je naredne godine, 4. decembra 1798.
godine u Bolonji, u kui u kojoj je odrastao.
Njegova kua je pretvorena u muzej i tu su
sauvane informacije o njegovom ivotu i radu.
U blizini Univerziteta u Bolonji na kome je
radio, postavljena je Galvanijeva statua koja
prikazuje Galvanija kako vri jedan od njegovih
najpoznatijih eksperimenata sa abom.
Italijansko drutvo hemiara uruilo mu je
medalju za doprinos koji je dao putem svojih
istraivanja. Slika 4. Galvanijeva statua

6
2. ALESSANDRO VOLTA

2.1. Biografija

Alessandro Volta (18. februar 1745. - 5. mart 1827.) je italijanski fiziar i hemiar koji se
rodio i kolovao u italijanskom gradu Komo. Poznat je po svom otkriu Voltin stub, koji je bio
pretea dananje baterije. On se smatra pronalazaem metana. Veliki doprinos dao je na polju
elektrohemije.
Kao dijete nije bio naroito inteligentan i nije umio da pria do svoje etvrte godine. Kada je
napunio sedam godina nije samo stigao svoje vrnjake nego ih je u mnogim stvarima i prestigao.
1794. godine oenio je Teressu Peregrini koja potie iz aristokratske porodice. Sa Teressom je
imao tri sina Zanina, Flaminia i Luigija.
Njegov otac, Filippo Volta, bio je plemenitog porijekla a majka Maria Magdalena poticala je iz
porodice Inzaghis.

Slika 5. Alessandro Volta

Voltini roditelji poslali su ga na kolovanje u jezuitsku kolu s ciljem da im sin postane

advokat. Meutim, Alessandro se nije pronalazio u tom pozivu. Vie su ga zanimale elektrine
pojave, pa je tako jo kao mlad student napisao pjesmu na latinskom jeziku sa originalnim
nazivom De vi attractive ignis electrici ac phaenomenis inde pendetibus, u kojoj je opisao
svoje oduevljenje elektrinim pojavama.

7
 2.2. Karijera

Postao je profesor fizike u svom rodnom gradu Komo 1774. godine. Godinu dana kasnije
unaprijedio je elektrofor, spravu koja proizvodi statiki elektricitet. Izmeu 1776. godine i 1778.
Godine, Volta je prouavao hemijske gasove.
Novembra 1776. godine otkrio je metan na jezeru Maggiore, a dvije godine kasnije uspio je
dag a izoluje. Razvio je eksperimente kao to je paljenje metana elektrinom varnicom u
zatvorenom sudu.
Postao je profesor fizike na univerzitetu u Paviju 1779. godine, a 1791. godine je postao
aktivni lan Kraljvskog drutva sa sjeditem u Londonu.
1800. godine Volta je izumio Voltin elektrostatiki stub, prvu elektrinu bateriju. Ova
baterija je bila u osnovi elektrohemijska baterija, koja se sastoji od naizmjenino poreanih ploa
bakra i cinka, a kao elektrolit koristi rastvor sulfatne kiseline i kuhinjske soli. Izmeu ploa se
nalazila krpica, koja ih je razdvajala. Kroz stub je stalno prolazila struja i zbog toga je Voltin
elektrostatiki stub bio najupotrebljviji izvor elektrine energije.

Slika 6. Volta demonstrira rad elektrostatikog stuba

8
 2.3. Voltin niz

Voltin efekat je pojava elektrinog napona na dodirnim povrinama dvaju razliitih metala,
koju je otkrio Alessandro Volta 1793. godine. Ako se dvije fino ispolirane ploice, npr. od cinka
i bakra, sa izolovanim drkama, poloe jedna na drugu i zatim naglo rastave, voltmetrom se
moe pokazati da je izmeu njih postojao elektrini napon, tj. da su ploe imale razliite koliine
elektrinih naelektrisanja.
Voltin tj. naponski niz metala predstavlja niz metala poreanih po rastuoj vrijednosti
standardnog elektrinog potencijala. Sastavio ga je italijanski fiziar Alessandro Volta.
Standardni elektrini potencijal E0 predstavlja mogunost elektrode za proizvodnju
elektrinog napona u jednom elektrolitu. Jedinica u kojoj se izraava je jedan volt (V), data u
Voltinu ast. Elektrini potencijal jedne elektrode jednak je njenom naponu nasuprot druge
elektrode u stanju bez dotoka elektrie energije. Moe da bude pozitivan (ukoliko se nalazi desno
od vodonika u nizu) i negativan (ukoliko se nalazi lijevo od vodonika u nizu). Oni metali sa
pozitivnijim standardnim elektrinim potencijalom su plemenitiji i pri reakciji sa vodonikom ga
ne istiskuju iz njegovih soli ve grade gasove. Suprotno od njih, oni sa negativnim standardnim
elektrinim potencijalom, koji su ujedno i brojniji, pri reakciji sa vodonikom ga istiskuju iz
njegovih kiselina i soli. Ovaj potencijal se drugaije naziva redoks potencijal i uspostavlja se
izmeu metala i rastvora. On zavisi od prirode metala, temperature i koncentracije metala u
rastvoru.
Redoks potencijal, odnosno potencijal na sobnoj temperaturi i pri normalnom pritisku, za
vodonik iznosi nula, po dogovoru. Elementi su svrstani u naponski niz u odnosu na vodonik.
U naponskom nizu redukciona sposobnost opada, a oksidaciona sposobnost raste.
Ako se metali poreaju u horizontalni niz prema rastuim vrijednostima E0, dobija se Voltin niz
koji je prikazan na narednoj slici.

Slika 7. Voltin niz

9
 2.4. Smrt i priznanja

Napoleon Bonaparta je veoma cijenio Alessandra Voltu i 1810. godine proglasio ga je

grofom nakon to mu je Volta pokazao kako funkcionie njegova baterija.
Volta se penzionisao 1819. godine i vratio na porodino imanje blizu grada Komo. Tamo se
upokojio 1872. godine u osamdeset i drugoj godini ivota. Sahranjen je u gradu Komo u blizini
istoimenog jezera gdje se nalazi muzej posveen njemu pod nazivom Templo Voltiano, u
kome se uvaju njegove biljeke i njegovi instrumenti.
U Voltinu ast, kolege naunici su dali njegovo ime jedinici elektromotorne sile volt. Po
njemu takoe ime nose i voltmetar, Voltin luk,
Njegov lik se nalazio na novavnici od deset hiljada lira, sve do uvoenja evra.

Slika 8. Volta na novanici od deset hiljada lira

10
3. GALVANIJEV EKSPERIMENT SA ABOM

Postoji nekoliko opisa Galvanijevog eksperimenta u kojem je grenje abljeg miia povezao
sa elektricitetom. Prema jednoj, Galvani je 6. novembra 1780. godine secirao abu na stolu, na
kojem je istovremeno njegov asistent izvodio eksperimente sa statikim elektricitetom. Leni
nerv abe je dodirnuo metalnim skalpelom dok je aba bila u dodiru sa drugim metalom. U tom
momentu je na jednoj elektrinoj maini koja se nalazila na istom stolu asistent izazvao iskru i na
Galvanijevo zaprepaenje, noga abe se pokrenula kao da je aba iva. Time je Galvani postao
prvi naunik koji je otkrio vezu izmeu elektriciteta i ivota Galvani je otkrio bioelektricitet.
Galvani je taj elektricitet nazvao ivotinjski elektricitet, da bi opisao to to je aktiviralo mii.
Tada je napisao djelo O ivotinjskom elektricitetu. On i njegovi savremenici smatrali su da je
aktivaciju izazivao elektrini fluid, koji nervi prenose do miia.
Pojava je nazvana galvinizam, na prijedlog Alessandra Volte, Galvanijevog poznanika i
naunog oportuniste. Galvinizam je termin koji podrazumijeva nastanak elektriciteta hemijskim
transformacijama, bez obzira da li je sistem dio ive materije.

Slika 9. Galvanijev eksperiment sa abom

Giovanni Aldini, Galvanijev roak je bio njegova najvea podrka. On mu je pomogao da

osnuje drutvo sa sjeditem u Bolonji sa ciljem da vre eksperimente sa galvinizmom da bi
nadmaili Voltino drutvo koje je bilo smjeteno na Univerzitetu Pavia. Aldini je putovao irom

11
Evrope i javno vrio elektrisanje ljudskih i ivotinjskih tijela. Te njegove predstave su bile
veoma neobini, teatralni spektakli. 17. januara 1803. godine Aldini je izveo sledei
eksperiment: pomou Voltine baterije smitulisao je le ubice Tomasa Newgatea koga su
neposredno prije toga objesili. Le je bio svje, u doslovnom smislu rijei, jer su ga ostavili da
jedan sat lei u zatvorskom dvoritu na veoma niskoj temperaturi. Baterija je sadravala 120
ploa od cinka i isto toliko bakrenih ploa. Bila je icama prikaena za ui i usta kriminalca te je
poela da mu drhti vilica, okolni miii da se gre, a lijevo oko se otvorilo. Ovaj eksperiment i
mnogi drugi opisan je u knjizi koja je najprije objavljena na engleskom jeziku pod nazivom
Teorijski i eksperimentalni ogledi u galvinizmu.

3.1. Voltino tumaenje Galvanijevog eksperimenta

Alessandro Volta je bio prvi koji je ponovio Galvanijeve eksperimente. Meutim kao izraziti
pobornik racionalnog naunog pristupa nije mogao da svari priu o boanskoj ivotnoj sili i
ivotinjskom elektricitetu. Tvrdio je da struja mora da potie odnekud, a ne iz samih abljih
bataka.Ve ostarjelog Galvanija zadesile su brojne nevolje. Preminula mu je ena, razbolio se, a
kao poten i stidljiv gospodin nije elio da se dalje uputa u raspravu sa Voltom. Sa druge strane,
Alessandro je uporno traio nain da dokae da je u pravu, ali nije uspio prije smrti profesora
Galvanija.
Volta je nasluivao da struja potie od uzajamnog dejstva razliitih metala. inilo mu se da
to to je aba bila okaena o bakarnu icu, a ivac dodirnut elinim alatom, mora da znai neto.
Jedan od eksperimenata sastojao se od dva novia bakarnog i cinkanog, te srebrne kaike. Volti
se inilo da moe da osjeti na jeziku golicanje slino djelovanju elektriciteta. Pratei
napredovanje drugih naunika, hemiara i fiziara, Volta je doao na zamisao da postavi bakarnu
i cinkanu plou izmeu krpice natopljenih sumpornom kiselinom (elektrohemijski element).
Meutim, struja je i dalje bila slabana. Stoga je, prouavajui Kevendiove izvjetaje o
elektrinoj rai primjetio da raa ima mnotvo komorica u kojima se, moda, stvarala struja. To
ga je nadahnulo da narea mnotvo tih elemenata i spoji na vrh i dno stuba ice. Kada je liznuo
krajeve ica, dobio je ukus struje, odnosno peckanje. Volta je smatrao da je time dokazao da
struja ne potie iz abe ili njenih kraka, ve je ishod sadejstva elemenata.

3.2. ivotinjski elektricitet naspram toplotnog elektriciteta

Galvanijeva istraivanja dovela su do otkria baterije ali to nije uinio Galvani koji je
elektricitet smatrao nerazdvojnim dijelom ivota. Galvani je vjerovao da ivotinjski elektricitet
potie iz miia. S druge strane Volta je smatrao da je animalni elektricitet fizikog porijekla,
odnosno da potie iz metala. Da bi pokazao da Galvani nije u pravu, Volta je napravio prvu
bateriju, koja je poznata kao voltin stub ili voltin element. Galvani je vjerovao da je sam ivot
elektrian, da se sve to je ivo sastoji od elija i da svaka elija ima elijski potencijal, koji

12
predstavlja bioloki elektricitet. Smatrao je da bioloki elektricitet ima iste hemijske uzroke kao i
struja koja tee izmeu elektrohemijskih elija.
Danas znamo da su obojica bili u pravu, odnosno da postoji i bioloki elektricitet i
elektricitet sa metala.

13
4. DOPRINOS NAUCI

Zahvaljujui naunicima Luigiju Galvaniju i Alessandru Volti fizika je doivjela veliki

procvat u osamnaestom vijeku. Rezultati njihovih eksperimenata su pokazali da postoji bioloki
elektricitet kao i metalni elektricitet. Zahvaljujui tome razvila se jedna oblast fizike koja je
svoju primjenu nala i u medicini.

4.1. Galvanska struja

Galvanska struja je jednosmjerna elektrina struja stalne jaine, kakva se prvobitno dobijala
samo iz galvanskih elemenata, dok se danas moe dobiti i pretvaranjem iz naizmjenine struje
pomou galvanskog ispravljaa i stabilizatora. Prvih godina primjene galvanskih elemenata
Aleksander fon Humboldt je predlagao da se, radi razlikovanja od elektrostatikih pojava, pojave
uzrokovane elektrinim strujama iz galvanskih lanaka, to jest elektrohemijske pojave, nazovu
galvinizmom. Trag toga je ostao u nazivima: galvanizacija, galvanometer, galvanotehnika.

4.2. Galvanski elementi

Galvanski element je primarni elektrini element ili

neobnovljivi izvor elektrine struje u kojem se, za razliku
od sekundarnog elementa (akumulatora), hemijska energija
nepovratno pretvara u elektrinu. Prvi galvanski element je
konstruisao Alessandro Volta 1800. godine na osnovu
opaanja Luigija Galvanija o elektrinim pojavama pri
dodiru metala i tkiva. Galvanski element se sastoji od dvije
elektrode od razliitih metalnih provodnika, koje su u
dodiru sa elektrolitom, od depolarizatora kojim se
sprijeava ili odlae polarizacija da ne bi mogla uzrokovati
nepoeljnu hemijsku promjenu na elektrodama. Pojedine
vrste galvanskih elemenata su dobijale nazive prema
pronalazaima, a najznaajniji su u 19. vijeku bili Voltin,
Daniellov i Leclanchov element, od kojih su se razvili
savremeni elementi, koje danas nazivamo elektrinim
baterijama. Slika 10. Voltin element

14
 4.3. Galvanizacija

Galvanizacija je primjena jednosmjerne elektrine stuje stalne jaine, ili takozvane galvanske
struje. U medicini, galvanizacija je primjena jednosmjerne, stalne struje radi lijeenja. Njenim
djelovanjem mijenja se propusnost elijskih membrana, krvni sudovi se ire, poboljavaju se
metaboliki procesi, pospjeuje se resorpcija plua, smanjuje gr skeletnih miia i ublauje se
bol. Dok galvanska struja stalne jaine tee, ona ne podrauje mii; miina kontrakcija nastaje
samo kod prekida (otvaranja ili zatvaranja) strujnog kruga. Galvanizacija se primjenjuje u
trajanju od deset do dvadeset minuta, obino deset do petnaest postupaka u jednoj seriji.
Indikacije su razliita bolna stanja, naroito neuralgije, oteenja perifernih ivaca, parestezije,
bolesti krvnih sudova i drugo. Kod etveroelijske kupke bolesnik sjedi i uroni ake i stopala u
etiri plastine kadice napunjene vodom, u kojima su grafitne elektrode. Tada se moe djelovati
na cijelo tijelo. Hidrogalvanska kupka je oblik elektroterapije gdje se koristi galvanska struja u
kadi punoj vode, u koju je bolesnik uronjen. Galvanizacija se primjenjuje u galvanotehnici.

4.3.1. Galvanotehnika

Galvanotehnika je skup elektrohemijskih postupaka za nanoenje metalnog sloja na povrinu

nekog predmeta, najee uz istovremeno elektrolitsko otapanje metala na anodi i njegovo
taloenje na katodi. Razlikuju se dva osnovna galvanotehnika postupka: elektroplatiranje i
elektrooblikovanje (elektroformiranje). Elektroformiranje je nanoenje tankog sloja nekog
metala na elektriki provodan model radi proizvodnje sloenih konstrukcijskih dijelova, kalupa,
matrica i slino. Elektropoliranje je elektrohemijski process koji uklanja materijal od metalnog
izratka. Sa gledita industrijske prakse najee se ekstrapolira kalajom (bijeli lim za limenke u
konzerviranju hrane), cinkom (zatita gvoa od korozije), bakrom (poveanje elektrine i
toplotne provodljivosti), niklom (zatita, dekoracija) i plemenitim metalima (pozlata).

4.4.Galvanometar

Galvanometar je naroito osjetljiv mjerni elektrini

instrument koji slui za mjerenje vrlo slabih elektrinih
struja i napona. Primjenjuje se u laboratorijama, za
mjerenje povrinskih struja, termonapona, velikih
izolacijskih otpora i kao nulindikator u mostovima i
kompenzatorima. Za mjerenje jednosmjernih struja koriste
se galvanometar sa pominom zavojnicom i galvanometar
sa pominim magnetom. Za mjerenje naizmjeninih struja
koristi se vibracijski galvanometar.
Slika 11. Galvanometar

15
Strujni udari se mjere balistikim galvanometrom koji ima dug period oscilovanja, a magnetski
tokovi se mjere fluksmetrom odnosno galvanometrom sa velikim priguenjem a koji nema
oprugu za povrat kazaljke u poetni poloaj.

16
5. ZAKLJUAK

Luigi Galvani je bio italijanski naunik koji je otkrio bioloki elektiricitet. Iako je on studirao
medicinu i bio izvrstan hirurg i nije imao formalno obrazovanje na polju fizike, njegov doprinos
u oblasti fizike je veoma znaajan. U svom eksperimentu sa abom otkrio je da dolazi do grenja
abljih miia prilikom kontakta sa metalom. Galvani je smatrao da ovo grenje potie od
takozvanog ivotinjskog elektriciteta, dok je njegov savremenik Alessandro Volta smatrao da je
grenje izazvano elektricitetom koji potie sa metala. Galvanijev eksperiment je nadahnuo
italijanskog fiziara Voltu da porea niz elektrohemijskih elemenata (ploe od bakra i cinka koje
su u dodiru sa elektrolitom) i na taj nain konstruie prvu elektrinu bateriju poznatu pod
nazivom Voltin elektrostatiki stub. S obzirom da je kroz stub stalno tekla struja, baterija je bila
najupotrebljiviji izvor elektrine energije u to vrijeme.
Zahvaljujui naunicima Galvaniju i Volti fizika je doivjela svoj procvat u osamnaestom
vijeku. Njihov doprinos u istoriji fizike je neosporan jer su postavili temelje za razvoj
elektrohemije i bioelektriciteta.

17
6. LITERATURA

o https://www.britannica.com/biography/Luigi-Galvani
o http://www.corrosion-doctors.org/Biographies/GalvaniBio.htm
o https://www.famousscientists.org/luigi-galvani/
o https://www.famousscientists.org/alessandro-volta/
o https://www.britannica.com/biography/Alessandro-Volta
o http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Alessandro_Volta

18