Direccin Xeral de Formacin Profesional e

Ensinanzas Especiais

Material para a preparacin

de probas a distancia
Grao Medio
Proba Cientfico-tecnolxica
Parte da proba Ex. Matemticas
Unidade didctica 1. Operacins con nmeros
Actividade 2. Divisibilidade. Mximo comn
divisor e mnimo comn mltiplo
Autores Grupo de traballo de
desenvolvemento de material para a
preparacin das probas de acceso
Nome do arquivo UD01_A02_Divisibilidade. MCD e
mcm. RTF

1
ndice

1. Ficha tcnica..................................................................................................................3
1.1 Ttulo............................................................................................................................................. 3
1.2 Obxectivos..................................................................................................................................... 3
1.3 Contidos........................................................................................................................................ 3
1.4 Aspectos metodolxicos................................................................................................................ 3
1.5 Descricin do que se vai aprender................................................................................................3
2. Descricin da actividade................................................................................................4
1.6 introducin..................................................................................................................................... 4
1.7 Tarefas........................................................................................................................................... 5
1.7.1 Tarefa 1: Descomposicin dun nmero en factores primos................................................5
Exercicio 1.1 (presencial).........................................................................................5
Autoavaliacin.......................................................................................................... 5
Exercicio 1.2 (distancia)...........................................................................................6
Autoavaliacin.......................................................................................................... 6
Exercicio 1.3 (distancia)...........................................................................................6
Autoavaliacin.......................................................................................................... 7
1.7.2 Tarefa 2: Clculo do mximo comn divisor.......................................................................7
Exercicio 2.1 (presencial).........................................................................................7
Autoavaliacin.......................................................................................................... 7
1.7.3 Tarefa 3: Clculo do mnimo comn mltiplo......................................................................8
Exercicio 3.1 (presencial).........................................................................................8
Autoavaliacin.......................................................................................................... 8
1.7.4 Tarefa 4: Clculo do mximo comn divisor e do mnimo comn mltiplo.........................8
Exercicio 4.1 (distancia)...........................................................................................8
Autoavaliacin.......................................................................................................... 8
1.7.5 Tarefa 5: Problemas de aplicacin do MCD e do mcm.......................................................8
Exercicio 5.1 (presencial).........................................................................................8
Autoavaliacin.......................................................................................................... 9
Exercicio 5.2 (presencial).........................................................................................9
Autoavaliacin.......................................................................................................... 9

2
 1. Ficha tcnica
1.1 Ttulo
Ttulo: Divisibilidade. Clculo do mximo comn divisor e do mnimo comn
mltiplo de dous ou mis nmeros.
Descricin: factorizacin de nmeros (descomposicin en factores primos).
Clculo do mximo comn divisor e do mnimo comn mltiplo de dous ou mis
nmeros, para a sa aplicacin noutros contextos.
Nome do arquivo da actividade: UD01_A02_Divisibilidade. MCD e mcm.
RTF
1.2 Obxectivos
Coecer os criterios de divisibilidade.
Descompor un nmero en factores primos.
Calcular o mximo comn divisor e o mnimo comn mltiplo de dous ou mis
nmeros.
Aplicar o mximo comn divisor e o mnimo comn mltiplo resolucin de
problemas.
1.3 Contidos
Divisibilidade.
Descomposicin de nmeros en factores primos.
Calcular o mximo comn divisor e o mnimo comn mltiplo de dous ou mis
nmeros.
1.4 Aspectos metodolxicos
Temporalizacin: 3 horas.
1.5 Descricin do que se vai aprender
Nesta actividade aprenderase a recoecer cando un nmero divisible por outro e a
distinguir os nmeros primos dos nmeros compostos. Tamn se aprender a factorizar un
nmero (descompolo en produto de factores primos), a calcular o mximo comn divisor e o
mnimo comn mltiplo de dous ou mis nmeros, e a aplicar o seu clculo na resolucin de
problemas.

2. Descricin da actividade
1.6 introducin

3
 Divisibilidade
Dise que un nmero enteiro, a, mltiplo doutro, b, se o cociente que resulta
de dividir a entre b exacto. Neste caso tamn se di que o nmero enteiro a divisible
entre o b, ou o que o mesmo, que o nmero enteiro b divisor do nmero a.
Nmero primo aquel que s divisible por si mesmo e pola unidade.
Son nmeros primos: 1, 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31...
Nmero composto aquel que, ademais de por si mesmo e pola unidade,
divisible por outros nmeros.
Son nmeros compostos: 2, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 18, 20...
Criterios de divisibilidade
Un nmero divisible por dous se remata en cero ou en cifra par.
Un nmero divisible por tres se a suma das sas cifras mltiplo de tres.
Un nmero divisible por catro se o o nmero formado polas das ltimas cifras.
Un nmero divisible por cinco se remata en cero ou en cinco.
Descomposicin de nmeros en factores primos
Descompor un nmero en factores primos consiste en expresalo como produto de
nmeros primos.
Para descompor un nmero en produto de factores primos, sobre todo se grande,
convn actuar ordenadamente: dividirmolo entre 2 tantas veces como sexa posible,
despois entre 3, despois entre 5, e as sucesivamente entre os seguintes nmeros
primos, ata obtermos 1 de cociente.

Tarefa 1: Descomposicin dun nmero en factores primos.

Mximo comn divisor.
Mximo comn divisor de varios nmeros o maior nmero que os divide a todos eles
exactamente.
Para calcular o mximo comn divisor de varios nmeros polo mtodo de descomposicin
en factores primos, descompense os nmeros en factores primos e logo o mximo comn
divisor o produto dos factores comns a todos os nmeros, afectados cada un de eles polo
menor expoente co que figuren.

Tarefa 2. Clculo do mximo comn divisor.

Mnimo comn mltiplo.
Mnimo comn mltiplo de varios nmeros o menor nmero, excludo o cero, que
mltiplo de todos eles.
Para calcular o mnimo comn mltiplo de varios nmeros polo mtodo de descomposicin
en factores primos, descompense os nmeros en factores primos e logo o mnimo comn
mltiplo o produto dos factores comns e non comns a todos os nmeros, afectados cada
un deles polo maior expoente co que figuren.

Tarefa 3: Clculo do mnimo comn mltiplo.

Tarefa 4: Clculo do mximo comn divisor e do mnimo comn mltiplo.

4
 Tarefa 5: Problemas de aplicacin do MCD e do mcm.

1.7 Tarefas
Tarefa 1: Descomposicin dun nmero en factores primos.
Tarefa 2: Clculo do mximo comn divisor.
Tarefa 3: Clculo do mnimo comn mltiplo.
Tarefa 4: Clculo do mximo comn divisor e do mnimo comn mltiplo.
Tarefa 5: Problemas de aplicacin do MCD e do mcm.
1.7.1 Tarefa 1: Descomposicin dun nmero en factores
primos
Exercicio 1.1 (presencial)
Descompor o nmero 324 en factores primos.
Autoavaliacin
324 termina en cifra par. Xa que logo, divisible entre 2:
324 : 2 = 162
162 un nmero par. Xa que logo, divisible por 2:
162 : 2 =81
81 non divisible por 2, xa que un nmero impar, pero a suma das sas cifras mltiplo
de 3, polo que agora dividimos este nmero entre 3.
81 : 3 = 27
27 divisible por 3 tamn, porque as sas cifras suman 2 + 7 = 9.
27 : 3 = 9
E as sucesivamente. 9:3=3
3:3=1
Obsrvese que dividimos consecutivamente das veces por 2 e catro veces por 3, polo que
escribimos: 324 = 22 34

Exercicio 1.2 (distancia)

Descompor en factores primos o nmero natural 7.560.
Autoavaliacin
Para descompor un nmero en factores primos, divdese o nmero entre o menor dos seus
divisores primos; co cociente obtido procdese do mesmo xeito, e as mesmo co novo
cociente, ata que chegue un momento no que o cociente sexa igual unidade. Os cocientes
empregados son os factores primos.
No noso caso dividimos o nmero 7.560 entre 2, xa que 2 o menor dos seus divisores, co
que temos:
7.560 : 2 3.780

5
O cociente obtido dividmolo novamente entre 2, pola mesma razn:
3.780 : 2 1.890
E continuamos o proceso do mesmo xeito ata obtermos como cociente a unidade:
1.890 : 2 945
945 : 3 315
315 : 3 105
105 : 3 35
35 : 5 7
7:7 1
Os divisores empregados son: 2, 2, 2, 3, 3, 3, 5 e 7; en consecuencia, a descomposicin
factorial do nmero 7.560 a seguinte:
7.560 2 3 33 57
Na prctica, a descomposicin factorial faise do seguinte xeito:

7.560 2
3.780 2
1.890 2
945 3
315 3
105 3
35 5
7 7
1

Exercicio 1.3 (distancia)

Descompor en factores primos os seguintes nmeros: 24, 16 e 248.
Autoavaliacin

24 2 24 2 2 2 2 3 3 16 2 16 2 2 2 2 2 4
12 2 8 2
6 2 4 2
3 3 2 2
1 1

6

248 2 248 2 3 31
124 2
62 2
31 31
1
1.7.2 Tarefa 2: Clculo do mximo comn divisor
Exercicio 2.1 (presencial)
Calcular por descomposicin en factores primos o mximo comn divisor (MCD) dos
nmeros 500, 720 e 1.440.
Autoavaliacin
Descompomos os nmeros en factores primos:
500 2 720 2 1.440 2
250 2 360 2 720 2
125 5 180 2 360 2
25 5 90 2 180 2
5 5 45 3 90 2
1 15 3 45 3
5 5 15 3
1 5 5
1

As resulta:
500 2 2 53 720 2 4 32 5 1.440 2 5 32 5
Xa que logo, o mximo comn divisor calclase facendo o produto dos factores comns a
todos os nmeros (que son o 2 e o 5, como se pode ver doadamente, xa que o 3 non est na
descomposicin factorial do nmero 500) elevado cada un deles ao menor expoente co que
figuren. Por tanto, temos que o mximo comn divisor de 500, 729 e 1.440 .
2 5 20
2

Escribiremos :
m.c.d .(500,720,1.440) 2 2 5 20

1.7.3 Tarefa 3: Clculo do mnimo comn mltiplo

Exercicio 3.1 (presencial)
Calcular o mnimo comn mltiplo (mcm) dos nmeros 15, 16 e 18.
Autoavaliacin
En primeiro lugar descompomos os nmeros en factores primos:

7
 15 3 16 2 18 2
5 5 8 2 9 3
1 4 2 3 3
2 2 1
1

15 = 3 5 16 = 24 18 = 2 32

Para obter o mcm collemos todos os factores primos (comns e non comns) elevados ao
maior expoente.
mcm (15, 16, 18) = 24 32 5 = 16 9 5 = 720

1.7.4 Tarefa 4: Clculo do mximo comn divisor e do mnimo

comn mltiplo
Exercicio 4.1 (distancia)
Calcular o MCD e o mcm de 30, 32 e 48.
Autoavaliacin
Descompondo os nmeros en factores primos, resulta:
30 = 2 3 5
32 = 25
48 = 24 3
Xa que logo:
MCD = 2
mcm =25 3 5 = 32 3 5 = 480

1.7.5 Tarefa 5: Problemas de aplicacin do MCD e do mcm

Exercicio 5.1 (presencial)
Un cometa visible desde a terra cada vinte e catro anos, e outro cada trinta e seis anos. O
ltimo ano en que foron avistados conxuntamente desde a terra foi 1990. En que ano
coincidirn novamente?
Autoavaliacin
O nmero de anos que tern que pasar para que coincidan outra vez ser o mltiplo comn
mis pequeno de 24 e 36; dicir o mcm.

8
 anos.
24 2 3
3

2
m.c.m 24, 36 2 3 32 72
36 2 3
2

Os cometan coinciden cada 72 anos.
1990 + 72 = 2062
Coincidirn novamente en 2062.

Exercicio 5.2 (presencial)

Un carpinteiro ten tres listns de madeira de 30, 45 e 60 cm de lonxitude respectivamente.
Desexa cortalos en anacos iguais e da maior lonxitude posible sen desperdiciar nada.
Calcular:
a) A lonxitude que ten que ter cada anaco.
b) O nmero de anacos que saen de cada listn.
Autoavaliacin
a) A solucin ser o MCD de 30, 45 e 60.
M. C. D. ( 30, 45, 60 ) = 3 5 = 15
30 2 3 5

45 3 2 5
60 2 2 3 5
Os anacos teen que ter 15 cm de lonxitude.
b) Do listn de 30 cm sairn 30:15 = 2 anacos.
Do listn de 45 cm sairn 45:15 = 3 anacos.
Do listn de 60 cm sairn 60:15 = 4 anacos.