DO, BOD, COD l g?

DO l lng oxy ho tan trong nc cn thit cho s h hp ca cc sinh

vt nc (c, lng th, thu sinh, cn trng v.v...) thng c to ra
do s ho tan t kh quyn hoc do quang hp ca to. Nng oxy t
do trong nc nm trong khong 8 - 10 ppm, v dao ng mnh ph
thuc vo nhit , s phn hu ho cht, s quang hp ca to v v.v...
Khi nng DO thp, cc loi sinh vt nc gim hot ng hoc b
cht. Do vy, DO l mt ch s quan trng nh gi s nhim nc
ca cc thu vc.

BOD (Biochemical oxygen Demand - nhu cu oxy sinh ho) l lng

oxy cn thit vi sinh vt oxy ho cc cht hu c theo phn ng:

Vi khun

Cht hu c + O2 = CO2 + H2O + t bo mi + sn phm trung gian

Trong mi trng nc, khi qu trnh oxy ho sinh hc xy ra th cc vi

sinh vt s dng oxy ho tan, v vy xc nh tng lng oxy ho tan
cn thit cho qu trnh phn hu sinh hc l php o quan trng nh gi
nh hng ca mt dng thi i vi ngun nc. BOD c ngha biu
th lng cc cht thi hu c trong nc c th b phn hu bng cc vi
sinh vt.

COD (Chemical Oxygen Demand - nhu cu oxy ha hc) l lng oxy

cn thit oxy ho cc hp cht ho hc trong nc bao gm c v c
v hu c. Nh vy, COD l lng oxy cn oxy ho ton b cc cht
ho hc trong nc, trong khi BOD l lng oxy cn thit oxy ho
mt phn cc hp cht hu c d phn hu bi vi sinh vt.

Ton b lng oxy s dng cho cc phn ng trn c ly t oxy ho

tan trong nc (DO). Do vy nhu cu oxy ho hc v oxy sinh hc cao
s lm gim nng DO ca nc, c hi cho sinh vt nc v h sinh
thi nc ni chung. Nc thi hu c, nc thi sinh hot v nc thi
ho cht l cc tc nhn to ra cc gi tr BOD v COD cao ca mi
trng nc.
1. BOD:
Nhu cu xy ha sinh hc hay nhu cu xy sinh hc (k hiu: BOD, t vit tt trong ting Anh ca
Biochemical (hay Biological) Oxygen Demand) l lng oxy cn cung cp oxy ho cc cht hu c
trong nc bi vi sinh vt. BOD l mt ch s v ng thi l mt th tc c s dng xc nh xem
cc sinh vt s dng ht xy trong nc nhanh hay chm nh th no. N c s dng trong qun l v
kho st cht lng nc cng nh trong sinh thi hc hay khoa hc mi trng.

BOD5: Oxy ho ht cht hu c trong nc thng phi mt 20 ngy 20 oC. n gin ngi ta
ch ly ch s BOD sau khi Oxy ho 5 ngy, k hiu BOD5. Sau 5 ngy c khong 80% cht hu c b
oxy ho.
Phng php xc nh BOD:
Th nghim BOD c thc hin bng cch ha long mu nc th vi nc kh ion v bo ha v
xy, thm mt lng c nh vi sinh vt mm ging, o lng xy ha tan v y cht np mu th
ngn nga xy khng cho ha tan thm (t ngoi khng kh). Mu th c gi nhit 20C trong
bng ti ngn chn quang hp (ngun b sung thm xy ngoi d kin) trong vng 5 ngy v sau
o li lng xy ha tan. Khc bit gia lng DO (xy ha tan) cui v lng DO ban u chnh l gi
tr ca BOD. Gi tr BOD ca mu i chng c tr i t gi tr BOD ca mu th chnh sai s
nhm a ra gi tr BOD chnh xc ca mu th.

Ngy nay vic o BOD c thc hin bng phng php chai o BOD Oxitop: t chai trong t 20 oC
trong 5 ngy, BOD c o t ng khi nhit t n 20 oC. Gi tr BOD c ghi t ng sau mi 24
gi.
V d: i vi nc thi sinh hot v nc thi ca mt s ngnh cng nghip c thnh phn gn ging
vi nc thi sinh hot th lng oxy tiu hao oxy ha cc cht hu c trong vi ngy u chim 21%,
qua 5 ngy m chim 87% v qua 20 ngy m chim 99%. kim tra kh nng lm vic ca cc cng
trnh x l nc thi ngi ta thng dng ch tiu BOD 5. Khi bit BOD5 c th tnh gn ng
BOD20 bng cch chia cho h s bin i 0,68.
BOD20 = BOD5 : 0,68
Hoc tnh BOD cui cng khi bit BOD mt thi im no ngi ta c th dng cng thc:

BODt = Lo (1 - e-kt)
hay BODt = Lo (1 - 10-Kt)
trong
BODt: BOD ti thi im t (3 ngy, 5 ngy...)

Lo: BOD cui cng

k: tc phn ng (d-1) tnh theo h s e

K: tc phn ng (d-1) tnh theo h s 10, k = 2,303(K)
2. COD:
Ch tiu BOD khng phn nh y v lng tng cc cht hu c trong nc thi, v cha tnh n cc
cht hu c khng b oxy ha bng phng php sinh ha v cng cha tnh n mt phn cht hu c
tiu hao to nn t bo vi khun mi.

Do nh gi mt cch y lng oxy cn thit oxy ha tt c cc cht hu c trong nc thi

ngi ta s dng ch tiu nhu cu oxy ha hc.
Nhu cu xy ha hc (COD - vit tt t ting Anh: chemical oxygen demand) l lng oxy c trong Kali
dicromat (K2Cr2O7) dng oxy ho cht hu c trong nc. Ch s COD c s dng rng ri o
gin tip khi lng cc hp cht hu c c trong nc. Phn ln cc ng dng ca COD xc nh khi
lng ca cc cht nhim hu c tm thy trong nc b mt (v d trong cc con sng hay h), lm cho
COD l mt php o hu ch v cht lng nc. N c biu din theo n v o l miligam trn lt
(mg/L), ch ra khi lng xy cn tiu hao trn mt lt dung dch.
Phng php xc nh COD:
Trong nhiu nm, tc nhn xi ha mnh l pemanganat kali (KMnO 4) c s dng o nhu cu
xy ha hc. Tnh hiu qu ca pemanaganat kali trong vic xi ha cc hp cht hu c b dao ng kh
ln. iu ny ch ra rng pemanganat kali khng th c hiu qu trong vic xi ha tt c cc cht hu c
c trong dung dch nc, lm cho n tr thnh mt tc nhn tng i km trong vic xc nh ch s
COD.
K t , cc tc nhn xi ha khc nh sulfat xri, iodat kali hay dicromat kali c s dng xc
nh COD. Trong , dicromat kali (K2Cr2O7) l c hiu qu nht: tng i r, d dng tinh ch v c
kh nng gn nh xi ha hon ton mi cht hu c.
Phng php o COD bng tc nhn oxy ho cho kt qu sau 3 gi v s liu COD chuyn i sang BOD
khi vic th nghim nhiu rt ra h s tng quan c tin cy ln.

Kt hp 2 loi s liu BOD, COD cho php nh gi lng hu c i vi s phn hy sinh hc.

3. DO:
DO (Dessolved Oxygen) l lng oxy ha tan trong nc cn thit cho s h hp ca cc thy sinh.
Trong cc cht kh ha tan trong nc, oxy ha tan ng mt vai tr rt quan trng. Oxy ha tan cn thit
cho sinh vt thy sinh pht trin, n l iu kin khng th thiu ca qu trnh phn hy hiu kh ca vi
sinh vt. Khi nc b nhim do cc cht hu c d b phn hy bi vi sinh vt th lng oxy ha tan
trong nc s b tiu th bt, do gi tr DO s thp hn so vi DO bo ha ti iu kin . V vy DO
c s dng nh mt thng s nh gi mc nhim cht hu c ca cc ngun nc. DO c
ngha ln i vi qu trnh t lm sch ca sng (assimilative capacity - AC). n v tnh ca DO thng
dng l mg/l.
Phng php xc nh DO.
C th xc nh DO bng hai phng php khc nhau:

- Phng php Winkler (ha hc).

- Phng php in cc oxy ha tan - my o oxy.

K thut phn tch.

- Phng php Winkler:
Cch tin hnh: Oxy trong nc c c nh ngay sau khi ly mu bng hn hp cht c nh (MnSO 4,
KI, NaN3), lc ny oxy ha tan trong mu s phn ng vi Mn2+ to thnh MnO2. Khi em mu v phng
th nghim, thm acid sulfuric hay phosphoric vo mu, lc ny MnO2 s oxy ha I- thnh I2. Chun
I2 to thnh bng Na2S2O3 vi ch th h tinh bt. Tnh ra lng O2 c trong mu theo cng thc:
V
CN
DO (mg/l) = ( TB x ) x 8 x 1000
VM

Trong :
VTB: l th tch trung bnh dung dch Na2S2O3 0,01N (ml) trong cc ln chun .
CN: l nng ng lng gam ca dung dch Na2S2O3 s dng.
8: l ng lng gam ca oxy.
VM: l th tch (ml) mu nc em chun .
1.000: l h s chuyn i thnh lt.

- Phng php in cc oxy ho tan- my o oxy:

y l phng php c s dng rt ph bin hin nay. My o DO c dng xc nh nng oxy
ha tan ngay ti hin trng. in cc ca my o DO hot ng theo nguyn tc: dng in xut hin
trong in cc t l vi lng oxy ha tan trong nc khuch tn qua mng in cc, trong lc lng
oxy khuch tn qua mng li t l vi nng ca oxy ha tan. o cng dng in xut hin ny cho
php xc nh c DO

1.7. Mc ch ca vic xc nh BOD

BOD c ng dng xc nh mc nhim ca nc thi v l mt trong nhng kim nghim

quan trng nht trong hot ng kim sot nhim dng chy, qua cho php nh gi kh nng t
lm sch ca ngun nc.

BOD l mt trong nhng ch tiu c dng nh gi mc nhim ca cc cht thi sinh hot,
cng nghip v kh nng t lm sch ca ngun nc

1.8. ngha mi trng

Nhu cu oxy sinh ha (BOD) l lng oxy cn thit vi sinh vt oxy ha cc cht hu c c kh nng
phn hy sinh hc trong iu kin hiu kh. Khi nim c kh nng phn hy c ngha l cht hu c c
th dng lm thc n cho vi sinh vt.

1.9. Cc nh hng trong qu trnh lm th nghim v ly mu

Trong qu trnh ly mu do trong mu c hin din ca rong to cc cht c hi, c VSV nitrat ha. VSV
nitrat s s dng oxy oxy ha nito thnh NO2- v NO3- do vy c th lm thiu ht oxy v lm sai lch
kt qu kim nghim BOD.

To cng nh hng n qu trnh phn tch BOD v n s dng oxy quang hp do vy cng l nguyn
nhn lm sai s trong kt qu phn tch.

Do vy, ta c th loi tr nh hng ca to rong v VSV nitrat bng cch cho vo mu mt lng NaN3
v H2SO4 thch hp bng cch ny ta s loi b c nh hng ca to v nitrit.

Nhit cng nh hng n qu trnh phn tch BOD v nhit cng cao s ha tan ca oxy cng
gim.

Nng cht hu c cng cao lng oxy ha tan cng gim BOD cng tng.

nh hng ca qu trnh oxy ha xc tc: ch xc nh BOD cc ngy l 3,5,7.

Cht c hi

1.10. Ti sao li phi BOD trong 7 ngy

xc nh gn ng nhu cu oxy sinh ha cn phi o sau 20 ngy nhit 200C v thc t ti thi
im 98 99% lng cht hu c trong nc thi b oxy ha. Tuy nhin vic o nh vy cn qu
nhiu thi gian ch i kt qu do vy ta c th nh gi gn ng bng cch xc nh BOD sau 5
ngy v thi im ny c 70 80% cc cht hu c b oxy ha.

Phn tch BOD7 loi tr nh hng ca qu trnh nitrat ha bi lng oxy s dng cho c qu trnh
oxy ha cc hp cht nito nh hng ti kt qu gi tr BOD thc

n ngy th 7 lng BOD phn hy c 70 80% do vy trnh qu trnh nh hng ca vi

khun nitrat ta phn tch BOD7.

Mt khc khi xc nh h s phn hy hu c KBOD theo phng php slope m bo tnh chnh
xc, sai s trong tnh ton h s KBOD l nh nht th yu cu n > 6 (n l s ln o BOD tr i mt) do vy
ta phi BOD trong 7 ngy.

Mc ch qu trnh phn hy hu c xy ra, cc vi sinh vt phn hy s dng oxy trong qu trnh

phn hy dn n hm lng oxy trong mu sau thi gian gim ng thi lm lng BOD tng ln.

1.11. Ti sao phi mu trong t kn 200 ?

Phi trong t kn nhit 200 v v trnh lng oxy khuch tn t khng kh vo

Trnh xy ra qu trnh quang hp ca to lm sai lch kt qu phn tch.

1.12. Ti sao li chn thng s BOD nh gi kh nng t lm sch

V trong t nhin kh nng lm sch nc ch yu l da vo hm lng oxy ha tan trong nc. Thng
qua kh nng ha tan ca oxy nh gi ch tiu BOD da vo lng oxy VSV s dng phn hy cc
hp cht hu c.

BOD l ch tiu quan trng nh gi tc phn hy hu c ca cc vi sinh vt trong t nhin t

nh gi kh nng t lm sch ca ngun nc.

BOD l thng s quan trng nh gi mc nhim ca ngun nc: BOD cng ln mc

nhim hu c c kh nng phn hy sinh hc cng cao.

BOD cn l ch tiu nh gi kh nng t lm sch ca ngun nhn v l tiu chun kim tra cht
lng ca cc dng thi vo ngun nc.

Dng ch tiu BOD nh gi kh nng t lm sch m khng dng COD v trong t nhin rt t cc tc
nhn oxy ha mnh c kh nng phn hy hu c iu ny ch dng trong x l nc thi thng qua tc
ng ca con ngi. Mt khc nu dng COD nh gi chng ta khng th bit c thnh phn hu
c c kh nng phn hy sinh hc v khng c kh nng phn hy sinh hc. Thm vo khi phn tch
COD khng nh gi c tc phn hy sinh hc ca cc cht hu c trong nc thi di iu kin
t nhin v vy ta khng xt n.

Khng dng ch tiu dinh dng v nng c nh gi kh nng t lm sch ca rch v kh nng
ph dng ha ch xy ra nhng vng nh h ao t ni oxy khng c kh nng xm nhp vo tng y
ca ao h ln gy nn hin tng ph dng ha. Cn trn dng nc chy xit rt t xy ra hin tng
ny v nhng dng chy lin tc oxy c ha tan lin tc cung cp oxy cho vi sinh vt phn hy
nitrat s dng. Mt khc, nito l mt yu t dinh dng cn thit cho vi sinh vt hot ng nu hm
lng nito khng ln th khng cn thit loi b chng hon ton ra khi dng nc. Mt khc, vic xc
nh ch tiu dinh dng trn mt dng chy rt phc tp theo di c kh nng ph dng ha ta
phi lm m hnh m t dng chy ca n ging nh trn thc t v theo di trong mt thi gian di
iu ny gy tn km v kinh ph v khng thi gian lm do vy ta khng tnh n ch tiu ny.

1.13. . Nhu cu xy sinh ha (BOD):

L lng xy cn thit vi khun s dng phn hy cht hu c di iu kin hiu kh. Ch tiu ny
nh gi kh nng t lm sch ca ngun nc. BOD cng cao chng t mc nhim cng nng.\

1.14. xy ha tan (DO):

xy ha tan trong nc ph thuc vo cc yu t: nhit , p sut v c tnh ca ngun nc (thnh

phn ha hc, vi sinh, thy sinh). Xc nh lng xy ha tan l phng tin kim sot nhim v
kim tra hiu qu x l.