Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 41

T.C.

MLL ETM BAKANLII

METAL TEKNOLOJS

TG KAYNAI
521MMI242

Ankara, 2011
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve
retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER

AIKLAMALAR ..................................................................................................................
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1.1. Koruyucu Gaz Kaynann Tanm ............................................................................... 3
1.1.1. MIG MAG Kayna............................................................................................. 3
1.1.2. TG Kayna .......................................................................................................... 4
1.2. Koruyucu Gaz Trleri ................................................................................................... 4
1.2.1. Argon ..................................................................................................................... 4
1.2.2. Helyum .................................................................................................................. 5
1.2.3. Karbondioksit (CO2) .............................................................................................. 5
1.2.4. Karml Gazlar .................................................................................................... 5
1.3. TG Kayna ................................................................................................................. 5
1.3.1. TG Kaynak nitesi............................................................................................... 5
1.3.2. TG Kaynanda Kullanlan Yardmc Elemanlar ................................................. 7
1.3.3. Kaynatma Teknii ................................................................................................. 8
1.3.4. TG Kaynann Avantaj ve Dez avantajlar ....................................................... 10
UYGULAMA FALYET ................................................................................................. 11
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 13
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 15
2. TG KAYNAI LE ALAIMLI ELKLERN KAYNAI .......................................... 15
2.1. TG Kaynak Yntemi ile Kaynatlan elikler ve Sebebleri ....................................... 15
2.2. Paslanmaz eliklerin TG Yntemi ile Kayna......................................................... 15
2.2.1. TG Kaynak Makinesinin Paslanmaz elik Kayna in Ayarlar..................... 15
2.2.2. Paslanmaz elik in Tungsten Elektrot Seimi ve Sebepleri ............................. 15
2.2.3. Tungsten Elektrot Ucu ......................................................................................... 16
2.2.4. Alaml elik Teller ........................................................................................... 16
2.2.5. Kaynak ncesi Temizleme .................................................................................. 16
2.2.6. Paslanmaz elik Kaynanda Kullanlan Gazlar ................................................. 16
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 17
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 19
RENME FAALYET3 .................................................................................................. 20
3. TG KAYNAI LE ALMNYUM VE ALAIMLARININ KAYNAI...................... 20
3.1. TG Kayna ile Alminyum ve Alamlarnn Kaynann Endstrideki Yeri ve nemi ........ 20
3.2. Alminyum ve Alamlarnn TG ile Kayna .......................................................... 20
3.2.1. TG Kaynak Makinesinin Alminyum ve Alamlarnn Kayna iin Ayarlar 21
3.2.2. Alminyum iin Tungsten Elektrot Seimi ve Sebebleri .................................... 21
3.2.3. Tungsten Elektrot Ucu ......................................................................................... 21
3.2.4. Alminyum ve Alamlarnn lave Telleri.......................................................... 22
3.2.5. Kaynak ncesi Temizleme .................................................................................. 22
3.2.6. Alminyum ve Alamlarnn Kaynanda Kullanlan Gazlar............................. 22
3.3. Kaynak Sonras Temizlik lemleri ............................................................................. 22
UYGULAMA FALYET ................................................................................................. 23
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 25
RENME FAALYET4 .................................................................................................. 26
4. TG KAYNAI LE BAKIR VE ALAIMLARININ KAYNAI .................................. 26
4.1. TG Kayna ile Bakr ve Alamlarnn Kaynann Endstrideki Yeri ve nemi ... 26
i
4.2. Bakr ve Alamlarnn TG ile Kayna ..................................................................... 26
4.2.1. TG Kaynak Makinesinin Bakr ve Alamlarnn Kayna in Ayarlar ........... 26
4.2.2. Bakr in Tungsten Elektrot Seimi ve Sebepleri............................................... 27
4.2.3. Tungsten Elektrot Ucu ......................................................................................... 27
4.2.4. Bakr ve Alamlarnn lave Telleri .................................................................... 27
4.2.5. Kaynak ncesi Temizleme .................................................................................. 27
4.2.6. Bakr ve Alamlarnn Kaynanda Kullanlan Gazlar ....................................... 28
UYGULAMA FALYET ................................................................................................. 29
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 31
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 32
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 34
KAYNAKA ......................................................................................................................... 35

ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD 521MMI242
ALAN Metal Teknolojisi
DAL/MESLEK Kaynaklk
MODLN ADI TIG Kayna
Bu modl, TIG kayna ile alaml eliklerin, alminyum ve
MODLN TANIMI alamlarnn, bakr ve alamlarnn kaynann yapm ile
ilgili bilgileri ieren bir renme metaryalidir.
SRE 40/32
N KOUL Elektrik Ark Kayna 2 modllerini alm olmak

YETERLK TIG kayna ile eitli metallerin kaynan yapmak


Genel Ama
TIG kayna makinesini kaynaa hazr hle
getirebilecek ve alaml eliklerin, alminyum, bakr ve
alamlarnn kaynan yapabileceksiniz.
Amalar
1. TIG kaynak makinesini kaynak yapmaya hazr hle
MODLN AMACI getirebileceksiniz.
2. TIG kaynak yntemi ile alaml eliklerin kaynan
yapabileceksiniz.
3. TIG kaynak yntemi ile alminyum ve alamlarnn
kaynan yapabileceksiniz.
4. TIG kaynak yntemi ile bakr ve alamlarnn kaynan
yapabileceksiniz.
Ortam: Kaynak atlyesi
ETM RETM Donanm: TIG kaynak makinesi, ba maskesi, kaynak
ORTAMLARI VE yardmc elemanlar, ilave tel, ee, tel fra, zmpara ta,
DONANIMLARI kaynak yaplacak malzemelerden numune parcalar
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen
lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
LME VE retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test,
DEERLENDRME doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.) kullanarak
modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri
lerek sizi deerlendirecektir.

iii
iv
GR
GR
Sevgili renci,

Metallerin birletirilmesinde kullanlan en yaygn yntem, kaynakl birletirme


yntemidir. Kaynakl birletirmede en yaygn olan yntem de rtl elektrotla elektrik ark
kaynadr. Elektrot rtsnn en nemli zellii, kaynak metali zerinde koruyucu bir gaz
atmosferi ve cruf oluturarak kaynak banyosunu havann oksijen ve azotun olumsuz
etkilerinden korumasdr.

Btn kaynak yntemlerinde kaynak blgesi ve metali havann olumsuz etkilerinden


korunmaktadr. rtl elektrotta bunu rt maddesi yaparken plak elektrot telinin el ya da
mekanik olarak kaynak blgesine verimesi ile yaplan MG-MAG, TG kaynak ynteminde
elektrot rtsnn grevini soy gazlar, aktif gazlar veye bunlarn karmlar yapmaktadr.

Teknolojinin her alanda gelitii gnmzde artk btn metallerin kaynakl


birletirilmeleri salanmtr. zellikle demir d metallerin kayna, gaz alt kaynak
yntemleri ile sorunsuz yaplmaktadr. Gaz alt kaynak teknolojisi 2. Dnya Savanda
ava ucaklarnn tamiri iin gelitirilmitir. Gnmzde yaygn olarak kullanlmaktadr.

Bu modl ile teknolojik bilgilerle donatlm, endstrinin ihtiyac olan TG kayna ile
ilgili bilgileri reneceksiniz.

1
2
RENME FAALYET1

RENME FAALYET1
AMA

eitli metalleri TG kayna ile kaynak yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Metallerin kaynakl imalatn yapan iletmelerde TIG kaynanda kullanlan


ara gere, takm ve makinelerin kaynaa hazrlan aamalarn aratrp bir
rapor hazrlaynz.
Metallerin kaynakl imalatn yapan iletmelerde TIG kaynanda kullanlan
metallerin neler olduunu aratrnz.
TIG kaynak yapmndaki ilem basamaklarn rapor olarak hazrlaynz.
Yaptnz almay snfa sununuz.

1. KORUYUCU GAZ KAYNAKLARI


1.1. Koruyucu Gaz Kaynann Tanm
Kaynak banyosunu havann atmosferinden koruyan rt gerecinin yerine eitli
gazlarn kullanld kaynak yntemine koruyucu gaz kayna denir. ki yntem ile
yaplmaktadr. Bunlardan biri ilave tel kullanlmayan ve ark kaynak torcundan gelen plak
kaynak elektrodu ile yaplan MIG kaynadr. kincisi ise gerektiinde ilave tel kullanlan ve
erimeyen tungsten elektrot kullanlarak yaplan TIG kaynadr.

1.1.1. MIG MAG Kayna

Kullanlan gaza gre iki guruba ayrlr.


MIG, Metal nert Gaz kelimelerinin ba harfini alarak adlandrlr. Bu kaynakta
kullanlan gazlar asal gazlardr. Kaynak ark argon veya helyum gaz altnda oluur.
MAG, Metal Active Gaz kelimelerinin ba harfi ile anlr. Burada aktif gaz olan
karbondioksit (CO2) kullanlr.

3
1.1.2. TG Kayna
Kaynak yntemine adn veren Tunsten nert Gaz kelimesidir. Kaynak, bu kelimelerin
ba harflari ile anlr. Almancada tunsten metaline volfram denildiinden WIG olarak da
anlmaktadr.

TIG kaynak ynteminde ergimeyen tunsten elektrot ile kaynak yaplan para arasnda
elektrik ark oluur. Kaynak banyosu, bir nozlden gnderilen argon veya helyum gaz
tarafndan korunur. Kaynak ynteminde kullanlan tunsten elektrot erirken kaynak yaplacak
metal de eriyerek birletirme salanr. Gerekli grld hllerde ana metal ile benzer
yapya sahip ubuk eklinde ilave metalin kullanlmas ile kaynak gerekletirilir.

Resim 1.1: TG kaynak ynteminin ematik grterimi

1.2. Koruyucu Gaz Trleri


1.2.1. Argon
zgl arl 1,784 kg/ m3 tr. Asal gazdr. Kimyasal bakmdan ntr gazdr. Havadan
ayrtrma ile elde edilir.

4
1.2.2. Helyum
zgl arl 0,179 kg/m3 olup havadan yaklak 7 kat daha hafiftir. Asal gazdr.
Kimyasal bakmdan ntr karakterdedir. Kokusuz, renksiz, monoatomik bir gazdr. Doal
gazdan elde edilir. Maliyeti yksek bir gazdr.

1.2.3. Karbondioksit (CO2)


Karbonun yanmas ile oluan karbaondioksit gaz, yanc gazlarn akaryakt ve kokun
yanma rn olarak, kire tann kalsinasyonu, amonyak retimi ve alkoln fermentasyonu
srasnda yan rn olarak retilir. Maliyeti dk bir gazdr.
1.2.4. Karml Gazlar
Demir d metallerin kaynanda kullanlan argon gazna az miktarda oksijen ile
deiik oranlarda karbondioksit ilave edilerek elde edilir.
1.3. TG Kayna
TG kaynak yntemi, ok geni bir uygulama alanna sahiptir. Kaynak tarafndan
kullanm kolaydr. Prensip olarak oksi gaz kaynana benzer. Yalnz tor biraz deiiktir.
Yanc ve yakc gaz yoktur. Is enerjisi elektrik arkndan salanmaktadr.
Koruyucu gaz olarak argon ve helyum kullanlr. Bu yntem ince paralarn, kk
pasolarnn kaynaklarnda ve tamir ilerinde kaynakya byk kolaylklar salamaktadr.
TG kaynak yntemi ile her her pozisyonda kaynak yapmak mmkndr.
1.3.1. TG Kaynak nitesi
TG kaynak makinesi
TG kaynak makinelerinin yaps, dier rtl elektrotla kaynak yapan makinelerden
farkl deildir. ou zaman sabit akml veya den karakteristikli bir kaynak makinesi, bu
tr kaynaklarn yaplabilmesi iin yeterlidir. Kaynak ilemi yaplacak metalin zelliine gre
makinenin + ve - kutuptalarda almaya uygun olmas yeterli saylabilir.
Kaynak arknn balatlabilmesi iin yksek frekansa ihtiya duyulur. Btn TG
kaynak makinelerinde yksek frekans zellii kullanlma gerei duyulur.

Gaz nitesi
TG kaynak ynteminde koruyucu gaz olarak sadece asal gazlar kullanlmaktadr. TG
kayna iin gerekli gaz basnl tplerden salanr. Burada kullanlan tpler, oksijen veya
dier basnl gaz tpleri gibi elikten imal edilmitir.
Basn altndaki gazn basncn ayarlayp kaynak blgesine sevkedebilmek iin basn
ayar tertibat tpn zerine taklr. Bu tertibatn zerindeki manometreden tpe yakn olan
tpteki gazn basncn, ikincisi ise litre / dakika olarak gaz debisini gsterir. Bazen gaz
debisi flovmetre ile de yaplr.
Kaynaa balamadan tp vanas alr, gaz debi ayar yaplr. alma srasnda verilen
aralarda ark snnce gaz akm da makinede bulunan selenoit valf tarafndan kesilir.

5
Kaynak torlar
TG kaynak ynteminde tor, i paras iin gerekli olan elektrik akmnn akm
kablosu ile tungsten elektroda iletmek, koruyucu gazn kaynak banyosunun zerini rtecek
biimde sevketmek grevini yerine getirmek iin gelitirilmi bir elemandr.
Tor ile kaynak makinesi ve gaz tp, soutma suyu ile balantlar deiik
kalnlktaki kablolar ve hortumlar ile salanr. Torta her aptaki tungsten elektrot iin tutucu
kovan bulunur. Torc ucuna koruyucu gaz nozlu taklr.
Tungsten elektrotlar

Kaynatlan metale gre tungsten elektrotlar


TG kaynak ynteminde elektrodun tr genelde kaynak edilen metalin tr ile seilir.
Alminyum ve magnezyum alamlarnn kaynanda alternatif akm ile saf tungsten elektrot
kullanlr.

Kullanlan akma gre elektrot u biimleri


Akmn doru ayarland, kaynak srasnda elektrot ucunun ald ekilden anlalr.

Sekil 1.1: Tungsten elektrotlarn akm idetine gre u ekileri

6
1.3.2. TG Kaynanda Kullanlan Yardmc Elemanlar

Ba maskesi
TG kaynanda kaynak maskesini elde tutmak imknszdr. Sebebi ise bir elde
kaynak torcu bir elde de ilave metal bulunur. Bu nedenle baa taklan ba maskesi, kaynak
ndan hem gzlerimizi hem de yzm korur.

Resim 1.2: Ba maskesi

Kolormatik maske cam


Normal kta saydam olan cam, kaynak nda kararr ve kaynak ndan
gzlerimizi korur.

Eldiven ve vcudu koruyan elbiseler


Kaynak eldiveni deriden imal edilir. Kol ksm normal eldivenlere gre biraz daha
uzundur. Deri nlk, vcudu kaynak ilerinden ve sramalardan korumak iindir. Deri
ayaklk ayaklarmz kaynak sramalarndan korur.

ekil 1.3: Kaynak eldiveni ve kaynak tulumu

7
1.3.3. Kaynatma Teknii

TG kaynak blgesi
TG kaynanda ark, tungsten elektrot ile para arasnda serbeste yanan koruyucu
gaz; argon, helyum veya bunlarn karmndan oluur. Enerji retecinin bir kutbu tungsten
elektrot dieri paraya baldr. Ark, sadece bir elektrik iletkeni ve ark taycs olan
tungsten elektrot ile para arasnda oluur. lave metal, kural olarak akm yklenmemitir.
Kaynak blgesine yandan veya nden elle ya da bir aparatla sevk edilir. Tor ile kaynak
makinesi, gaz tp ve soutma suyu ile balantlar deiik kalnlktaki kablolar ve
hortumlar ile salanr. Torta, her aptaki tungsten elektrot iin tutucu kovan bulunur. Tor
ucuna koruyucu gaz nozl taklr.

Sekil 1.2: TIG kaynak blgesi

Kaynatma teknii
Tungsten elektrot ile erimi banyo ve ilave metalin erimi hldeki ucu atmosferden
elektrodun bulunduu koruyucu nozlnden (memesinden) gelen elektrotla e zamanl
olarak beslenen bir koruyucu gaz ile korunurak kaynatma ilemi gerekletirilir.
Kutuplama
Negatif kutup souk kutuptur; bu nedenle kaynak srasnda tungsten elektrodun akm
yklenebilirlii ve dayankll pozitif kutuplanmasna gre negatif kutuplanmas hlinde
ok daha yksektir. Alternatif akmda kullanm hlinde tungsten elektrodun akm
yklenebilirlii, doru akmda negatif kutuplanmadaki deere erimez ancak pozitif
kutuplanmaya gre birka kat daha yksektir.

Krater durumu
Ark altnda en son katlaan sv hldeki banyo, dikiin dier ksmlar gibi iyice ilave
malzeme ile doldurulmayabilir. Diki bitiminde arkn banyosunda bir derinleme meydana

8
gelir. Ayrca sv metalin soumas srasnda hacminin klmesi nedeniyle u kraterde
bzlme sonucunda bir ukur meydana gelir. Krater ukurundaki atlamalara da dikkat
etmek gerekir. Kaynak bitiminde krater boluu doldurulmaldr.
Amper ayar
Akm iddeti, her eyden nce nfuziyet derinliini etkiler. Ayarlanan akm iddeti
kaynak edilen para kalnlna uygun olmaldr. Para kalnlnn her mmsi iin gerekli
akm iddeti aadaki gibi hesaplanr.
elik doru akm (negatif kutup) -45A / mm
Alminyum alternatif akm -40A / mm

Ark boyu
El ile yaplan kaynakta ark boyu kaynak tarafndan ayarlanr; otomatik kaynak
hlinde ise elektrot ucu ile i paras arasndaki mesafe deitirilerek ark gerilimi ayarlanr.

Tel verilii ve tel as


lave metalin (tel) i paras ile yapt a da kaynak dikiinin bitimini etkileyen
faktrlerdendir. Otomatik TG kaynanda alma as 0 derece olarak belirlenir. El ile
yaplan kaynakta a 20 derece civarndadr. Tel verme as azaldka nufuziyet azalr,
ann artmas ise kaynak dikiinin yksekliinin artmasna neden olur.

ekil 1.3: TG kaynanda tor ve ilave telin tutulu aclar

Torun konumu ve hareketleri


TG kaynak ynteminde her pozisyonda kaynak yaplabilir. Fakat yatay pozisyon
tercih edilir.

9
Ark tututurulduktan sonra apraz hareketlerle balang noktas sv hle getirilir.
Sola kaynak teknii kullanlarak kaynak ilemine devam edilir. Tor, kaynak ynyle
yaklak 20 derece a yapmaldr.
lerleme hz
El ile yaplan kaynakta ilerleme hz, kaynak tarafndan iin gereine gre ayarlanr.
Otomatik makinelerde ilerleme hz nemlidir. Ar hz, kaynak dikiinin nfuziyetini ve
boyutlarnn azalmasna, eklinin bozulmasna, ok yava hz da kaynak dikiinin ebatlarnn
ar artmasna ve dikiin imesine neden olur.
1.3.4. TG Kaynann Avantaj ve Dez avantajlar

TG kaynann avantajlar

Yksek bir kaynak hznn salanmas


Verilen snn belirli bir blgeye tesir etmesi
Is distorsyonlarnn azl
Mekanik zelliklerin iyi korunmas
Temiz kaynak dikilerinin elde edilmesi
Kaynak ilemi bitiminde temizlie ihtiya duyulmamas
Kolay bir ekilde mekanize edilmesi

TG kaynainin dezavantajlari

Tungsten elektrodun kaynak dikiine karmas


Oksit kalntlar
Gzenek oluumu
Yetersiz erime
U krater atlaklarnn olumas

10
UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FALYET
TG kaynak makinesini aadaki ilem basamaklarna gre kaynak iin hazrlaynz.

lem Basamaklar neriler


Kaynak makinesinin kablolarn anz. Kaynak makinesinin kablolarn
tamamen anz.
Kablo fiini prize taknz. Kablo fiini prize takarken elektrik
kaaklarna dikkat ediniz.
aseyi kaynak masasna veya kaynak aseyi balarken elektrik akmnn
edilecek yere balaynz. geecei yere balanmasna dikkat
ediniz.
Gaz debi ayarn monometreden Debi ayar yaparken kaynatlacak
ayarlaynz. paraya ek yapnz.
Kaynatlacak yere gre tungsten elektrot ve Tungsten ucun pense iyice
tutucu pensini skerek torca balaynz. balandna emin olunuz.
Kaynatlacak yere gre makinenn ayarn Kaynatlacak yere gre makine
yapnz, doru ya da dalgal akmda ayarlanmaldr. Zira her yere gre
alnz. Torcu + ve kutba torcu + veya kutuba
balaynz. balaynz.
Kaynak yardmc elemanlarn hazrlaynz Kaynak yardmc elemanlar
(Kaynak ekici, ba maskesi, paravan, olmadan kaynak ilemine
kaynak giysisi). balamaynz.
Torcu 75 derece a ile tutunuz.

Torcu 75 derece a ile tutarak kaynak


arkn oluturunuz.

11
KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin


Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr


1. Kaynak makinesinin kablolarn atnz m?
2. Kablo fiini prize taktnz m?
3. aseyi kaynak masasna veya kaynak edilecek yere
baladnz m?
4. Gaz debi ayarn monometreden ayarladnz m?
5. Kaynatlacak yere gre tungsten elektrot ve tutucu pensini
skerek torca baladnz m?
6. Kaynatlacak yere gre makinenin ayarn yapp doru ya
da dalgal akmda alarak torcu + ve kutba
baladnz m?
7. Kaynak yardmc elemanlarn hazrlayp doru kullandnz
m?
8. Torcu 75 derece a ile tutarak kaynak arkn oluturdunuz
mu?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

12
LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

TG kayna ynteminde koruyucu gaz olarak neden asal gazlar kullanlr?

A) Daha kullanl olduklarndan


B) Ucuz olduklarndan
C) Dier gazlarla tepkimeye girmediklerinden
D) Kolay elde edildiklerinden

TG kaynanda kullanlan koruyucu gazn kaynak blgesine katks nedir?

A) Kaynak dikiinin gzel olmasn salamak


B) Kolay kaynak yapmak
C) Kaynak blgesini havann olumsuz etkisinden korumak
D) Kaynak dikiinin mukavemetini artrmak

TG kaynak ynteminde kullanlan tungsten elektrodun fonksiyonu nedir?

A) Kaynak yaplacak metali eritmek


B) lave metal olarak etki etmek
C) Kaynak dikiini alamlandrmak
D) Eriyen elektrot olarak

4. TG kaynak makinelerinde yksek frekansa neden ihtiya duyulur?

A) Koruyucu gazn iyi yanmas iin


B) Kaynak arknn balatlabilmesi iin
C) Makinenin iyi almas iin
D) Az elektrik sarfiyat olmas iin

5. TG kaynanda kullanlan tungsten elektrot hangi zelliinden dolay kullanlr.

A) Kaynak dikiinin alamland iin


B) abuk eridiinden
C) Kaynak blgesini havann kt etkisinden koruduundan
D) Yksek sya dayankl bir metal olduundan

13
6. Kaynak blgesine koruyucu gaz nereden gnderilir?
A) Torun uundaki nozlden
B) Hortumlardan
C) Kaynak makinesinden
D) Kablolardan

7. TG kayna yntemi ile kaynatlan paralarn diki bitiminde oluan ukura ne ad


verilir?

A) Diki boluu
B) Krater boluu
C) Kaynak boluu
D) Elektrot boluu

8. TG kaynanda ilave kaynak blgesine ilave tel ka derecelik a ile verilmelidir?

A) 75
B) 100
C) 20
D) O

9. Tel verme as azalrsa kaynak dikiinde ne gibi zellik oluur?

A) Nfuziyet azalr.
B) Kaynak dikiinin ykseklii artar.
C) Kaynak dikii daha yksek olur.
D) Nfuziyet azalr.

10. Kaynakta ilerleme hznn az olmas dikite ne gibi zellikler meydana getirir?

A) Nfuziyetin azalmasna neden olur.


B) Dikiin ince olmasna neden olur.
C) Dikiin ebatlarnn artmasna ve imesine neden olur.
D) Dikiin ebatlarnn azalmasna neden olur.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap


verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

RENME FAALYET2
14
RENME FAALYET2

RENME FAALYET2
AMA
Alaml elikleri TG kayna yntemi ile kaynak yaparak birletirebileceksiniz.

ARATIRMA

TG kaynak yntemi ile alaml eliklerin imalatn yapan iletmelerde kaynak


ilemlerini aratrarak bir rapor hazrlaynz
TG kaynak yntemi ile alaml eliklerin kaynaa hazrlan ile ilgili yaptnz
almay snfta sununuz.

2. TG KAYNAI LE ALAIMLI
ELKLERN KAYNAI
2.1. TG Kaynak Yntemi ile Kaynatlan elikler ve Sebebleri
TG kaynak yntemi ile btn elik trlerinin kayna mmkndr. TG kaynak
yntemi, dier yntemlere gre daha stndr. Alaml eliklerin kayna ise bir zellik
isteyen itir. Burada TG kaynak yntemi devreye girmektedir. zellikle paslanmaz elikler
iin TG kaynak yntemi idealdir.
2.2. Paslanmaz eliklerin TG Yntemi ile Kayna
Paslanmaz elikler, iinde en az % 10,5 orannda krom (Cr) ieren alamdr.
Paslanmaz eliin yzeyinde oluan ince fakat youn kromoksit tabakas korozyona kar
yksek dayanm salar ve oksidasyonun daha derine doru ilerlemesini engeller.
Kaynak edilebilen btn paslanmaz eliklere TG kayna yntemi uygulanabilir.
2.2.1. TG Kaynak Makinesinin Paslanmaz elik Kayna in Ayarlar
TG kaynanda kullanlan DC g niteleri sabit akm zelliine sahip ve kaynak
devresi yksek frekansl voltaj ile donatlm olmaldr. Derin nfuziyetli diki elde edilmesi
iin kaynak ileminin dz kutuplama ile (DC - ) yaplmas gerekir.
2.2.2. Paslanmaz elik in Tungsten Elektrot Seimi ve Sebepleri
Paslanmaz eliklerde kullanlan ular toryum, seryum ve lanton ile alamlandrlan
tungstenden imal edilmitir. Bu elektrotlarn en byk avantaj saf tungsten elektrotlara gre
daha kararl bir arka sahip olmalar ve daha yksek kaynak akmlar ile kullanlabilmeleridir.

15
2.2.3. Tungsten Elektrot Ucu
TG kaynanda tungsten u negatif ( - ) kutba balanr. Tungsten ular sadece bu
ularn taland tezghlarda talanmaldr. Talamaya boylamasna (uzunlamasna)
balanarak sivriltilmelidir. Toplama izgileri mmknse parlatlmaldr.

2.2.4. Alaml elik Teller


TG kaynanda kullanlan ilave teller kaynak edilecek metalin ayns ya da onun
zelliklerine yakn olmaldr. Alaml elik teller ubuk eklinde imal edilir.

2.2.5. Kaynak ncesi Temizleme


Mekanik temizleme: Nem, ya, kir, TG kaynanda istenmez. Bunlarn
temizlenmesi gerekir. Tel fra, zmpara talama ile bunlar mekanik yollardan
giderilmelidir.
Kimyasal temizleme: eitli kimyasallarla kaynak blgeleri temizlenmelidir.
Bu temizleme deterjan asitlerle olabilir.

2.2.6. Paslanmaz elik Kaynanda Kullanlan Gazlar


Koruyucu gaz olarak genellikle argon, zellikle kaln paralarn kaynanda helyum +
argon karm gazlar kullanlr. Argon gaznn en byk avantaj, ak hznn dk olmas,
buna bal olarak helyuma gre daha stabil bir ark olumas ve ark voltajnn daha dk
seviyede tutulmasdr. Dk voltaj kullanm, ince saclarn balant blgesinde yank
olumadan kaynak yaplabilmesi asndan ok nemlidir.

16
UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET

120x50x5 mm ebatnda iki adet paslanmaz eliin TG kayna ile kaynan yapnz.

lem Basamaklar neriler


Paralarn birletirilecek yzeylerini zellikle ya ve pastan arndrlmal.
temizleyiniz.
Temizleme ilemi iin ee ve zmpara
kd kullannz.
Kaynatlacak paralar kaln ise uygun Kaynak boluuna dikkat ediniz.
kaynak az anz.
Kaynak makinesini kaynaa hazrlaynz. Kutup seimini kontrol ediniz.
Kaynak makinesinin amper ayarn yapnz.
Uygun akm ve tungsten u seiniz. Ucun yapsn control ediniz
Uygun koruyucu gaz seiniz. Koruyucu gazn tm kaynak alann
korumasn salaynz.
Uygun ilave tel seiniz.

17
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1. Paralarn, birletirilecek yzeylerini temizlediniz mi?

2. Temizleme ilemi iin ee ve zmpara kd kullandnz m?

3. Kaynatlacak paralar kaln ise uygun kaynak az atnz m?

4. Kaynak makinesini kaynaa hazrladnz m?

5. Kaynak makinesinin amper ayarn yaptnz m?

6. Uygun akm ve tungsten u setiniz mi?

7. Uygun koruyucu gaz setiniz mi?

8. Uygun ilave tel seitiniz mi?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

18
LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Paslanmaz eliklere paslanmazlk zelliini veren element hangisidir?


A) Karbon
B) Azot
C) Krom
D) Mangan

2. TG kaynak ile paslanmaz eliklerin kaynanda kullanlan elektrotlar hangisidir?


A) Saf tunsgten elektot
B) zl elektrot
C) Toryum, seryum ve lantan ile alaml tungsten elektrot
D) rtl elektrot

3. TG kaynanda dk voltaj kullanmnn faydas nedir?


A) Kaynak dikii salam olur.
B) Kaynak blgesinde yank olumaz.
C) Kaynak dikii yksek olur.
D) Kaynak dikii geni olur.

4. Kaln paralarn kaynanda hangi gazlar kullanlr?


A) Helyum + argon
B) Karbondioksit
C) Asitilen
D) Oksijen

5. Paslammaz eliklerin kaynanda genellikle argon gaznn kullanm sebebi nedir?


A) Derin nfuziyet salamas
B) Ak hznn yksek olmas
C) Ak hznn dk olmas
D) Ucuz olmas

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap


verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

19
RENME FAALYET3
RENME FAALYET3
AMA

TIG kayna ile alminyum ve alamlarnn kaynan yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Alminyum ve alamlarnn imalatn yapan iletmelerde alminyum ve


alamlarnn TIG kaynak yntemi ile kaynatlmas iin makine ve cihazlarn
hazrlan aamalarn aratrarak bir rapor hazrlaynz
Alminyum ve alamlarnn imalatn yapan iletmelerde kullanlan ara gere,
makine ve cihazlarn neler olduunu aaklaynz.
Alminyum ve alamlarnn TG kayna ile kaynatlmasnn ilem
basamaklarn rapor olarak hazrlaynz ve yaptgnz almay snfta sununuz.

3. TG KAYNAI LE ALMNYUM VE
ALAIMLARININ KAYNAI
3.1. TG Kayna ile Alminyum ve Alamlarnn Kaynann
Endstrideki Yeri ve nemi
Alminyum ve alamlar iin imalatta TG kayna, dier kaynak yntemlerinin
yerini almtr.
TG kayna optimum kaynak kalitesini artrr, azami arplma salar ve dekapan
gerektirmez. Bunun sonucunda kaynakl birletirmelerin zor eriebilir yerlerle tamamen
ulalamaz i blmlerinde bir potansiyel korozyona sebep olabilecek dekopan art
bulunmayacaktr. Bunun dnda kaynak ileri btn pozisyonlarda yaplabilir. TIG kaynak
yntemi ile alminyum ve alamlarnn ou sorunsuz kaynak yaplabilir.

3.2. Alminyum ve Alamlarnn TG ile Kayna


Hafif metallerin zellikle scakta kuvvetli oksijen emme eilimi vardr. Her ne kadar
oksit tabakasnn korozyon asndan faydas var ise de ana metalin iinde ok yksek
(2050) scaklklarda ergiyen bu tabaka, kaynak srasnda ergiyen metalin kaynamasn
engeller ve kaynak ilemini gletirir. Alminyum oksit tabakas, oksi-gaz kaynanda

20
dekapanla kimyasal olarak, basnla kaynakta mekanik olarak ve TG kaynanda ise arkn
kendisi tarafndan tahrip edilir ve kaynak ilemi daha salkl yaplm olur.

ekil 3.1: TG kaynak uygulamas

3.2.1. TG Kaynak Makinesinin Alminyum ve Alamlarnn Kayna iin


Ayarlar
Alminyum ve alamlarnn kaynanda alternatif akm reten kaynak makinesi
kullanlr. Alminyum oksitin ergitilmesi iin TG kaynanda kullanlan alternatif akmla
kutuplama akmn zelliklerinden tr deiiklik gsterdii iin elektrodun pozitif olduu
durumda yzeyi kaplayan oksit ergitilir, negatif olduu durumda ise kaynak ilemi
gerekleir.

3.2.2. Alminyum iin Tungsten Elektrot Seimi ve Sebebleri


Alminyum ve alamlarnn kaynanda alternatif akmda uzun mrl olduklar iin
saf tungsten elektrot kullanlr. Saf tungsten elektrotlarn akm tama kapasiteleri dk ve
kaynak srasnda kirlenmeye ve kaynak dikiinde kalnt brakmaya meyillidir. Ucuzluu
nedeni ile tercih edilir.

3.2.3. Tungsten Elektrot Ucu


Alminyum ve alamlarnn kaynanda alternatif akmda elektrodun snmas nedeni
ile biraz daha byk ap deerlerinde elektrotlarn kullanlmas gerekir. Yine bu nedenle
alternatif akmda elektrodun ucu sivri olacak ekilde talanmaz.
Uygun akm iddeti ile yklendiinde ark sakin bir ekilde yanar ve elektrodun ucunda
sv tungstenden kk bir kre oluur. Elektrodun talanmas yerine uygun bir kre
olumas iin stlmas tavsiye edilir.
21
3.2.4. Alminyum ve Alamlarnn lave Telleri
lave malzeme esas malzeme ile uyumlu olmad zaman kaynak dikiinde uygun
olmayan bir alam olur. Bu durum atlamaya yol aar. atlamann olumamas iin ana
metale yakn zelliklerde ilave teller kullanlr.
3.2.5. Kaynak ncesi Temizleme
Kaynak yaplacak paralarn birletirilecek yerlerindeki her trl pislik ve yan
temizlenmesi gerekir. Yan temizlenmesi iin trikloratilen veya tetrakolaretilen kullanlr.
Yzeydeki oksit tabakasnda kimyasal olarak %48lik flor asitin %1 zeltisi veya
%2lik asidinin veyahut %85lik fosforik asidin %4lk sulu solusyonu kullanlarak
temizlenir.
Mekanik temizleme
Alminyum paslanmazdan yaplm tel fra, levha, seramik esasl talarla oksitler
temizlenmelidir. Plastik balayc talama maddeleri, plastik paracklar kaynak aznda
kalarak ark ss ve gzenek oluturma tehlikesi tar.

3.2.6. Alminyum ve Alamlarnn Kaynanda Kullanlan Gazlar


Alminyum ve alamlarnn kaynanda genellikle argon gaz kullanlmaktadr. Baz
durumlarda karm gazlar da kullanlmaktadr.

3.3. Kaynak Sonras Temizlik lemleri


Kaynak ilemi bitiminde para, mekanik ve kimyasal temizlie tabi tutulur.

22
UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FALYET
TG kaynak yntemini kullanarak alminyum alam malzemeyi aadaki ilem
basamaklarna gre kaynatnz.

lem Basamaklar neriler


Paralarn birletirilecek yzeylerini Emniyet tedbirlerini uygulaynz.
temizleyiniz.
evre gvenliini alnz.
Temizleme ilemi iin ee ve zmpara
kd kullannz. Gaz kaaklarna kar tedbirli olunuz.

Kaynatlacak paralar kaln ise uygun nln ve eldivenini kullannz


kaynak az acnz.
Mesleinle ilgili etik kurallara uyunuz.
Kaynak makinesini kaynaa hazrlaynz.
Kaynak na kar kolormatik caml
Kaynak makinesinin amper ayarn maske kullannz.
yapnz.

Uygun akm ve tungsten u seiniz.

Almnyum ve alamlar iin alternatif


akm kullannz.

Uygun koruyucu gaz seiniz.

Uygun ilave tel seiniz.

23
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1. Paralarn birletirilecek yzeylerini temizlediniz mi?
2. Temizleme ilemi iin ee ve zmpara kd kullandnz m?
3. Kaynatlacak paralar kaln ise uygun kaynak az atnz m?
4. Kaynak makinesini kaynaa hazrladnz m?
5. Kaynak makinesinin amper ayarn yaptnz m?
6. Uygun akm ve tungsten u setiniz mi?
7. Almnyum ve alamlar iin alternatif akm kullandnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.


Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

24
LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Alminyum ve alasmlarnn zerinde bulunan oksit tabakasnn ergime derecesi


katr?
A) 650
B) 1050
C) 1550
D) 2050

2. Alminyum ve alamlarnn kaynanda neden alternatif akm kullanlr?


A) Alminyum oksitin rahat ergitilmesi iin
B) Alminyum metalinin iyi ergimesi iin
C) Alternatif akmda kaynak makinesinin alt iin
D) Alternatif akmda TG kayna iyi olduu iin

3. Alminyum ve alamlarnn kaynanda neden byk apl tungsten elektrot


kullanlr?
A) Alminyum oksidi rahat eritmek iin
B) Alternetif akmda tunsten elektrodun fazla snmasndan
C) Tungsten elektrodun iyi yanmasndan
D) Alminyumu daha rahat eritmek iin

4. Alminyum ve alamlarnn kaynak blgesinin atlamamas iin ne tr nlem


almalyz?
A) Doru akm kullanmalyz.
B) Bakr alaml ilave tel kullanmalyz.
C) Ana metalden daha yksek alaml tel kullammalyz.
D) Ana metalden daha dk alaml tel kullanmalyz.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap


verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

25
RENME FAALYET4

RENME FAALYET4
AMA
TG kayna ile bakr ve alamlarnn kaynan yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Bakr ve alamlarnn imalatn yapan iletmelerde TG kayna ile bakr ve


alamlarnn kaynanda kullanlan ara gere, takm ve cihazlarn kaynaa
hazrlan aamalarn aratrarak bir rapor hlinde hazrlaynz.
TG kayna ile bakr ve alamlarnn kaynann yapmdaki ilem
basamaklarn rapor olarak hazrlaynz.
Yaptgnz almay snfta sununuz.

4. TG KAYNAI LE BAKIR VE
ALAIMLARININ KAYNAI
4.1. TG Kayna ile Bakr ve Alamlarnn Kaynann
Endstrideki Yeri ve nemi
Bakrn s iletme kabiliyetinin yksek olmas nedeniyle (elikten takriben be misli
daha fazladr) kaynak esnasnda verilen s ok abuk yaylr ve bunun sonucu olarak da
kaynatlacak bakr levhann kalml arttka s yaynm da artacandan bir n tavlamaya
ihtiya vardr. Ayrca bakrn syla genleme miktarnn da fazlal, bilhassa aln
birletirmelerinde iki para arasnda braklan araln kama eklinde olmas zorunluluunu
ortaya koyar. Bu iki hususa dikkat edilmesi art ile verilen kaynak karakteristiklerini
kullanarak bakr kolaylkla TIG kaynak metodu ile kaynak yaplr.
4.2. Bakr ve Alamlarnn TG ile Kayna
4.2.1. TG Kaynak Makinesinin Bakr ve Alamlarnn Kayna in Ayarlar
Bakr ve alamlarnn TG kaynanda doru akm, dz kutup (elektrot) kullanlr.
Sadece alminyum bronzlarnda alternatif akm tercih edilir. Doru akm makinesi den
karakteristikli olacaktr.

26
ekil 4.1: TG kaynak metodu ile bakr kayna

4.2.2. Bakr in Tungsten Elektrot Seimi ve Sebepleri

En ok kullanlan elektrot, saf tungstene gre daha yksek akm younluklarna


msaade eden ve ucunda bir top oluturmak sakncasn arzetmeyen, %2 toryumlu tungsten
elektrottur.
4.2.3. Tungsten Elektrot Ucu

elik bakr ve alamlar TG kaynanda doru akmla negatif kutupta kaynak yaplr.
Tungsten elektrotlar, mmknse sadece tungsten elektrotlar iin kullanlan ince taneli
talama tezghlarnda, boylamasna sivri olarak talanr. Keskin ular krlmaya kar
dayankszdr. Sivri, konik ekil daha ok dk kaynak akmlarnda, dz alml ekil ise
mekanik kaynakta eit nfuziyet iin kullanlr.
4.2.4. Bakr ve Alamlarnn lave Telleri

Kullanlan ilave metal ubuklar, bakr silisyum bronzu Cu-Ni ve alminyum


bronzundan yaplr. Yksek kaliteli kaynaklar verir.
4.2.5. Kaynak ncesi Temizleme

Kaynak ncesi bakr ve alamlar oksitten arndrlmaldr. Bu temizleme ilemi


kimyasallarla veya mekanik yollarla yaplmaldr.

Mekanik temizleme
Tel fra, zmpara veya polisajla temizlenmelidir.

27
4.2.6. Bakr ve Alamlarnn Kaynanda Kullanlan Gazlar

Avrupada bu gaz genellikle argondur. Amerikada ayrca helyum ve argonla-helyum


karmlar kullanlr. Koruma gaz olarak azotun kullanlmas da mmkndr. O da helyum
gibi yksek ark gerilimlerini gerektirir.

28
UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FALYET
TG kaynak yntemini kullanarak alminyum alam malzemeyi aadaki ilem
basamaklarna gre kaynatnz.

lem Basamaklar neriler


Paralarn birletirilecek yzeylerini Emniyet tedbirlerini uygulaynz.
temizleyiniz. evre gvenliini alnz.
Temizleme ilemi iin ee ve zmpara Gaz kaaklarna kar tedbirli olunuz.
kd kullannz. nl ve eldiven kullannz.
Kaynatlacak paralar kaln ise uygun Mesleinle ilgili etik kurallara uyunuz.
kaynak az anz. Kaynak na kar kolormatik caml
Kaynak makinesini kaynaa hazrlaynz. maske kullannz.
Kaynak makinesinin amper ayarn
yapnz.
Uygun akm ve tungsten u seiniz.
Uygun koruyucu gaz seiniz.
Uygun ilave tel seiniz.

29
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1. Paralarn birletirilecek yzeylerini temizlediniz mi?
2. Temizleme ilemi iin ee ve zmpara kd kullandnz
m?
3. Kaynatlacak paralar kaln ise uygun kaynak az atnz
m?
4. Kaynak makinesini kaynaa hazrladnz m?
5. Kaynak makinesinin amper ayarn yaptnz m?
6. Uygun akm ve tungsten u setiniz mi?
7. Almnyum ve alamlar iin alternatif akm kullandnz
m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.


Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

30
LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Bakr ve alamlarnn kaynanda neden toryumlu tunsten u kullanlr?

A) U cok snd iin


B) Daha yksek akm younluuna msaade ettii iin
C) Daha az akm ilettii iin
D) Az snd iin.

2. Bakr ve alamlarnn kaynanda tungsten u neden sivri talanr?

A) Akmn iyi iletilmesi iin


B) Tutuma iyi salanmas iin
C) Kaynak kalitesinin iyi olmas iin
D) Kaynaknn rahat calmas iin

3. Tungsten elektrodlarn ular talanrken dikkat edilecek husus nedir?

A) U boylamasna talanmaldr.
B) U enlemesine, sivri konik ekilde, temiz bir talama tezghnda talamaldr.
C) U kt ekilde talamal.
D) U yuvarlak talanmal.

4. Hangi alam eidinde alternatif akm kullanlr?

A) Bakr- kalay
B) Bakr-cinko
C) Saf bakr
D) Alminyum bronzu

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap


verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

31
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Aada ekli verilen malzemeleri TIG kaynak yntemi ile birletiriniz.

KONTROL LSTES
Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

Kaynak Hazrl Yapma


1. Paralarn birletirilecek yzeylerini temizlediniz mi?
2. Seilen malzemeye gre akm ve amper ayar yaptnz m?
3. Paralara tekniine uygun puntalama yaptnz m?
4. Gerekli kaynak elemanlarn kaynaa hazrladnz m?
Gerekli Gvenlik nlemlerini Alma
5. Elektrik kazalarna kar nlem aldnz m?
6. Eldiven, i nl ve koruyucu kyafet giydiniz mi?
7. Kaynak ba maskesi kullandnz m?

32
8. Kaynak paravannda aspiratr altrdnz m?
Tekniine Uygun Ark Oluturarak Diki ekme
9. Kaynak iin uygun tor alarn uyguladnz m?
10. Kaynak iin uygun tungsten elektrot ve ilave tel seimi yaptnz
m?
11. Kaynak yaplacak metallere uygun elektrot u as ve ilave tel
asn ayarladnz m?
Kaynak Dikiini Temizleme
12. Dikii rendiiniz gibi temizlediniz mi?
13. Kaynak dikiinin genel grnn beendiniz mi?
14. Tekniine uygun tam bir birletirme yapabildiniz mi?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetlerini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

33
CEVAP ANAHTARLARI

CEVAP ANAHTARLARI
RENME FALTET1N CEVAP ANAHTARI

1 C
2 C
3 A
4 B
5 D
6 A
7 B
8 C
9 A
10 D

RENME FALTET2NN CEVAP ANAHTARI

1 D
2 C
3 B
4 A
5 C

RENME FALTET3N CEVAP ANAHTARI

1 C
2 A
3 B
4 C

RENME FALTET4N CEVAP ANAHTARI

1 B
2 A
3 B
4 D

34
KAYNAKA
KAYNAKA
ANIK Selahaddin, Kaynak Teknii Cilt 2, stanbul Teknik niversitesi,
stanbul,1982.
ANIK Selahaddin, Murat VURAL, Gazalt Ark Kayna (TG-MIG-MAG),
Gedik Eitim Vakf, Yayn Nu:3, stanbul.
ODABA Can, Paslanmaz elikler, Askaynak, stanbul, 2002.
OUZ Burhan, Demird Metallerin Kayna, Oerlikon yaynlar, stanbul,
1990.
SERFEL Y. Saip, Kaynak Teknolojisi 3, Ankara, 2003.

35

You might also like