Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 76

Hitt og etta

slenska sem anna tunguml

Leskaflar

Verkefni
Hitt og etta
slenska sem anna tunguml
ISBN 978-9979-0-1370-9

2009 Jacqueline Fririksdttir og Ragnheiur Valgerur Sigtryggsdttir.


2009 Ingi Jensson bls. 24, 26, 28, 30, 31, 32, 38, 40, 48, 50, 52,
54, 56, 64, 66, 68, 70. Arar teikningar eru eftir Bvar Les.
Ritstjri: Sylva Gumundsdttir.

ll rttindi skilin
1. tgfa 2009
Nmsgagnastofnun
Kpavogi

tlit og umbrot: Nmsgagnastofnun


Prentvinnsla: Litrf Hagprent ehf.
Hitt og etta
slenska sem anna tunguml
Leskaflar og verkefni

Nmsgagnastofnun
Efnisyfirlit

Efnisyfirlit
Unglingar vs vegar heiminum . . . . . . . . . . 4
Miguel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Alisha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Fred . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Fjlbreytt og venjuleg hugaml . . . . . . . . 10


hugaml . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
venjulegt hugaml . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Lisa Clayton vildi sigla umhverfis jrina . . . . . . . . 14
Lisa Clayton lt drauminn rtast . . . . . . . . . . . . . 16

Merkisdagar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1. aprl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Valentnusardagur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Lsumessa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Jl um allan heim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Jlin Kna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Jlin stralu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Jlin Mexk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Jlin Hollandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Jlin Lithen og Pllandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Frttir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Bakpokaferamaur fr Birmingham . . . . . . . . . . . 34
Heimsmeistarakeppnin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Treystu fjlskyldunni og ekki bankanum! . . . . . . . . 38
Kom inn! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Matarvenjur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Gludr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Gludr eru mismunandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Gludr eru gir flagar . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
reyttur hundur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
venjulegur pakki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

2 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Efnisyfirlit

Sklamltir nokkrum lndum . . . . . . . . . 52


Noregur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Finnland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Indland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Frakkland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Spnn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Japan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Krea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Netinu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Notkun Netsins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Ungt flk og Neti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Httur Netinu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Sklar nokkrum lndum . . . . . . . . . . . . . . . 64


Sklar Talandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Sklar Vetnam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Sklar Kena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Sklar Rsslandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Sklar Englandi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Sklar Kna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

Matslisti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

Kri nemandi!
essari bk eru stuttir kaflar til a lesa og hlusta .
Markmii er a
btir orafora inn slensku
fist a lesa og skilja slenska texta
fist a hlusta slenskan frambur
kflunum eru eflaust mrg or sem hefur ekki s ur .
Skrifau ingu eirra nu murmli glsubkina .
getur btt fleiri orum vi ara glsubk .

G vinnuafer
1 . Lestu kaflann og hlustau hljbkina .
2 . Skoau orin glsubkinni og merktu vi nnur or sem skilur ekki .
3 . Spuru kennara, bekkjarflaga ea ara hva au a ea notau orabk .
4 . Lestu kaflann aftur hlji .
5 . Leystu verkefnin .
6 . Merktu vi matslistanum bls . 72 .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 3


Teenagers in different parts
Unglingar vs vegar heiminum
of the world
You are going to read about and listen to at the same time the daily lives of
teenagers in different parts of the world.
Unglingar vs vegar heiminum
Read and listen to part 1 about the daily life of Miguel, a Mexican boy.

Miguel Miguel
Miguel lives in Mexico. He is 18 years old and has just started university.
Miguel heima Mexk.
This is Hann
his normal daily er 18 ra
routine. He gets up at 5:30 a.m.
og er nbyrjaur hskla.
His classes start at 7 and are over at 9.
etta er venjulegur dagur
After classes hj to
he has honum.
work.
Hann vaknar
Heklukkan
works athlf sex morgnana.
his fathers jewellery shop.
Hann er sklanum
He works fr klukkan
there sj to
from 10:30 til2klukkan
p.m. nu.
egar sklinn er he
Then binn
goesfer hann
home vinnuna.
to eat.
Hann vinnurFrom
skartgripaverslun
4 p.m. to 7 he hasfur sns.
more classes
Hann vinnuratar
the fr klukkan tu til tv.
university.
fer hann Not
heimall his
a life is work
bora. and study.
Klukkan fjgur
Most
fer hann aftur Wednesdays
sklann og erhear
goes
tiltoklukkan
the cinema,
sj.
as the price of the ticket is half the price of other days.
En lfi hans er ekki bara vinna og skli.
At the weekends he sometimes goes to a disco.
Hann gerir mislegt anna frstundunum.
He cannot go that often as it is quite expensive to get in, and then there is
Flesta mivikudaga fer hann b af v a
the cost of a taxi to get home.
er miinn hlfviri. Um helgar fer hann stundum disktek.
Miguel thinks he is lucky to be able to work and study at the same time.
Hann getur Most
ekki employers
fari oft af v a a kostar svo miki.
do not want to employ teenagers, because they cannot
a er lka drt
worka taka
a full day.leigubl heim.
The people who do employ students pay very low wages.
Miguel finnst hann heppinn
Working a geta
in a supermarket bi
filling shelves, one of the most common jobs,
veri vinnuyou
ogearn
skla.
22 dollars a week, working 6 hours a day, 6 days a week.
Therefore many young people in Mexico cannot afford to study.
Flestir atvinnurekendur vilja ekki ra unglinga
Miguels parents help him to pay for his studies and give him
af v a eir geta ekki unni allan daginn.
pocket money too. He also gets support from his grandparents.
Margir unglingar vinna vi a fylla hillur bum.
eir sem ra unglinga borga eim lg laun.
06425 5
ess vegna eru margir unglingar Mexk
sem hafa ekki efni a fara skla. Foreldrar Miguels hjlpa
honum a borga nmi og gefa honum vasapeninga.
Amma hans og afi hjlpa honum lka.

4 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Unglingar vs vegar heiminum

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

nbyrjaur ________________ hlfviri __________________

venjulegur _________________ heppinn __________________

skartgripaverslun ___________ atvinnurekendur ____________

frstundir __________________ hafa efni ________________

Ljktu vi Setningar 16 me endingunum ag.

1 . Miguel fer b mivikudgum af v a

________________________________________________________

2 . Hann fer ekki oft disktek af v a

________________________________________________________

3 . Flestir vinnuveitendur vilja ekki ra unglinga af v a

________________________________________________________

4 . Margt ungt flk Mexk getur ekki stunda nm af v a

________________________________________________________

5 . Miguel finnst hann vera heppinn af v a

________________________________________________________

6 . Miguel getur stunda nm af v a

________________________________________________________

a a er of drt .

b hann getur unni og stunda nm sama tma .

d miarnir eru hlfviri .

e a hefur ekki efni v .

f fjlskylda hans styur hann .

g eir geta ekki unni fullan vinnudag .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 5


Unglingar vs vegar heiminum

Alisha
1
Read and listen to part 2 about the daily life of Alisha,
Alisha er indversk. Hn er 17 ra.
an Indian girl.
Hn heima borginni Madras sem er
austurstrnd Indlands. Hn br me
Alisha
foreldrum snum og eldri systur.
Alisha is a 17-year-old Indian girl.
Fjlskylda hennar er efnu.
She lives in Madras, which is on the east coast of
Hn getur ess vegna gert miki af v sama
southern India, with her parents and older sister.
og unglingar slandi.
She
Hn comes fromog
fer bir a high-income family.
b, hn gemsa
This
og ermeans she can enjoy
me sjnvarp many of snu.
herberginu the things
that teenagers
Alisha tilheyririnforrttindahpi,
Iceland do. lkt mrgum
She goes to the
indverskum mall, the
brnum theatre and cinema,
og unglingum.
Lf margra
hangs out ineirra
coffeeerbars
mjg erfitt.
with her friends, and surfs the net.
au has
She urfa a vinna
a mobile til ess
phone and a
herhjlpa
own TVfjlskyldum snum
in her bedroom.
og fhas
She litla ea enga life
a privileged menntun.
style unlike many Indian teenagers and
young
Alisha children
byrjai living
sklainegar
both towns andriggja
hn var villages.
raTheir life is extremely hard.
They
og erhave to work
nbin me to support their Sklinn
menntaskla. families er
andfr
have
ttalittle or no education.
til rj.
Alisha started
Unglingar schoolfjlskyldum
r rkum at the age offara
three and has just
einkatma completed
eftir skla high school.
School
til essisa
from 8 to
vera 3. um a f gar einkunnir.
vissir
essir tmar
Teenagers erurich
from til families
klukkango sjtoea tta school
a private kvldin.
for extra lessons
nsta
to ri byrjar
make sure Alisha
that they hskla.
get good grades.
Hana langar
These classestilgoaonvera
until 7ljsmyndari.
or 8 in the evening.
Alisha
Alisha attended private classes
ekki krasta. a er so her
ekki school day
algengt was extremely long.
Indlandi
Next year Alisha
a strkur will gosu
og stelpa to college
saman.and wants tostlkur
Indverskar becomeba
a photographer.
Alisha has not
einfaldlega gota
eftir a boyfriend. Dating
s rtti birtist. is not very
Stelpur common in India.
r ftkum
Indian girls wait
fjlskyldum for Mr
giftast RightBarnabrkaup
ungar. to come along. voru mjg
algeng
Girls ur
from fyrr. a families
low-income er enn algengt
marry Indlandi a
young.
foreldrar
In kvei
the past, hverjum brn
child marriages wereeirra giftast. millisttt
very common.
og hjmarriages
These efnuum were
fjlskyldum fby
arranged brnin samt sem ur
the parents.
a kvea
There sjlf
are still hverjum
arranged au giftast.
marriages in India;
that is the parents choose their childrens partner.
However, in middle- and high-income families, the children have a free choice.

6
06425
Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185
8
Unglingar vs vegar heiminum

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

efnu ____________________ menntun __________________

tilheyra ___________________ menntaskli _______________

forrttindi _________________ ljsmyndari _______________

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum.

1 . hvaa htt er Alisha lk r?

________________________________________________________

________________________________________________________

2 . Hvernig er lf hennar lkt nu lfi?

________________________________________________________

________________________________________________________

3 . Hvernig er lf barna r ftkum fjlskyldum Indlandi

lkt nu lfi . Skrifau niur rj atrii .

________________________________________________________

________________________________________________________

finndu andheiti oranna textanum.

sjaldgft _________________ ftk ____________________

yngri _____________________ httir ____________________

auvelt ___________________ vesturstrnd _______________

fullornir __________________ gamlar ___________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 7


Unglingar vs vegar heiminum

1
F
Readred
and listen to part 3 about the daily life of Fred,
a Uganda
Fred erboy.
fjrtn ra. Hann er fr ganda Austur-Afrku.
Pabbi hans d r AIDS egar Fred var sex ra.
Fred
ri ur hafi mamma hans di r sama sjkdmi.
FredSex
is ara
14-year-old boy
gamall var from
Fred Uganda in East Africa.
munaarlaus
When
oghe wasa
urfti 6 years
sj um oldsig
hisogfather died ofsinn.
Sid brur AIDS.
Sidbefore
A year var that
riggja ra. had died
his mother
of the same disease.
ttingjar pabba eirra rku brurna burt
At the
frage of six
heimili Fred
snu was an og
orpinu orphan
tku and had eir ttu.
allt sem
to take
eircare of himself
sgu a a and
vrihis 3-year-old
mmmu brother, Sid.
strkanna
a kennaon
His relatives ahis
pabbi eirra
fathers d.
side chased both boys
out of his home in the village and shared all that
Hjlpsamur ngranni bj til skli handa eim
the boys owned among
kaffiekrunni themselves.
sinni og gaf eim mat.
Theyar
blamed Freds mother
voru brurnir tvfor
r.his fathers death.
A neighbour helped them make a rough shelter
Fred urfti a leita a vinnu
on his coffee farm and gave them some food.
til ess a borga fyrir skla og mat.
TheyHann
stayed there
ni for fyrir
vatn two years.
menn byggingarvinnu
Needing money
og vann sr for
innfood and krnur
nokkrar school, dag.
Fredetta
set about looking
var ekki ng for work.a senda Sid skla.
til ess
Sem betur
He fetched ferfor
water fann
thekristin hjlparstofnun
men working drengina.
on a building site
and Hjlparstofnunin gaf eim
earned the equivalent of 20mat, ft ogapeninga
US cents day. fyrir skla.

ThisFred
was og
notSid
enough money
ba n litluto send
hsi Sidgari
me to school.
og fjrum geitum.
Fortunately for banana,
eir rkta Fred andstar
Sid, a kartflur
Christianog
aidbaunir.
organization
eir eruthe
discovered bir skla og langar til ess a vera lknar.
boys.
The organisation gave the boys food, clothes and money for school.
They now live in a proper house with a garden and four goats.
They grow bananas, sweet potatoes and beans.
They both attend school and want to become doctors.

8 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


06425 12
Unglingar vs vegar heiminum

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

sjkdmur ________________ skli _____________________

munaarlaus ______________ byggingarvinna ____________

rku (a reka) _____________ a vinna sr inn ____________

ttingjar _________________ hjlparstofnun _____________

a kenna (um) _____________ rkta ____________________

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum.

Hva kom fyrir Fred egar hann var sex ra?

________________________________________________________

Hvern urfti Fred a hugsa um?

________________________________________________________

Af hverju rku ttingjarnir Sid og Fred r orpinu?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hvernig hjlpai ngranninn eim?

________________________________________________________

Af hverju urfti Fred a vinna?

________________________________________________________

Hvernig vinnu fkk Fred?

________________________________________________________

Hvernig hjlpai hjlparstofnunin Fred og Sid?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hva langar til a gera egar eir vera fullornir?

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 9


Fjlbreytt og venjuleg hugaml

Fjlbreytt og venjuleg hugaml


hugaml
Hr eru myndir sem sna hugaml. Skrifau nafni hugamlinu
undir myndirnar. Notau orin listanum hr fyrir nean.

hugamlin listanum eru:


dans hlusta tnlist klettaklifur

horfa sjnvarp svifdrekaflug tlvuleikir

ba til mdel lestur teygjustkk

hnefaleikar ljsmyndun vera me vinum

kfun hjlabretti

10 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Fjlbreytt og venjuleg hugaml

Veldu rj hugaml sem r finnst mest spennandi, og rj sem r


finnst leiinleg . Ef r finnst til dmis teygjustkk mest spennandi
skrifar a fyrst .

Skemmtilegustu Leiinlegustu
hugamlin eru: hugamlin eru:

__________________ __________________

__________________ __________________

__________________ __________________

a er drt a taka tt sumum hugamlum en nnur eru dr, sum


eru httuleg og nnur ekki .

Skoau LiStann BLS. 10 og Svarau Spurningunum.

Hvaa hugamlum listanum heldur a s drt a taka tt ?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hvaa hugaml kosta lti? _________________________________

________________________________________________________

Hvaa hugaml eru httuleg? _______________________________

________________________________________________________

Hvaa hugaml listanum eru rugg? ________________________

________________________________________________________

Nefndu nokkur hugaml vibt . ____________________________

________________________________________________________

Hvaa hugaml hefur ? __________________________________

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 11


Fjlbreytt og venjuleg hugaml

venjulegt hugaml
Alain Robert er Frakki
me venjulegt hugaml.
Hann klifrar upp mjg har byggingar.
Hann hefur leyfisleysi klifra upp
meira en 30 byggingar.
ar meal er Empire State byggingin New York
og Sears Tower Chicago sem er 110 hir.

Robert reyndi nlega a klifra upp


60 ha skjakljf Singapore.
Hann var stoppaur af lgreglunni
egar hann var kominn upp 21. h.

Vegfarandi sem s Robert hanga


utan hsinu hlt a hann vri
a reyna a fremja sjlfsmor.
Robert sagist vera mjg feginn
egar lgreglan ni honum niur.

Robert var spurur a v vitali


af hverju hann stundai ennan hskaleik.
fyrsta lagi klifra g utan hsum af v a
au eru til en lka vegna ess a hsin eru fjllin
borgunum okkar, sagi Robert.

12 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Fjlbreytt og venjuleg hugaml

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

venjulegt ________________ skjakljfur _______________

klifra _____________________ vegfarandi ________________

byggingar _________________ sjlfsmor _________________

leyfisleysi ________________ feginn ____________________

h _____________________ hskaleikur ________________

LeStu Spurningarnar og Skrifau r vi rtt Svr.

Hvenr var hann stoppaur af lgreglu?

Fr hvaa landi er Alain Robert?

Af hverju klifrar Alain Robert utan hsum?

Hva hefur hann klifra upp margar byggingar?

Hva sagi hann egar lgreglan ni honum niur?

Spurning: ________________________________________________

Svar: Hann er fr Frakklandi?

Spurning: ________________________________________________

Svar: Meira en 30 .

Spurning: ________________________________________________

Svar: egar hann var kominn upp 21 . h .

Spurning: ________________________________________________

Svar: Hann sagist vera feginn .

Spurning: ________________________________________________

Svar: Af v a au eru til .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 13


Fjlbreytt og venjuleg hugaml

Lisa Clayton vildi sigla umhverfis jrina


17. september 1994 lagi Lisa Clayton af sta
fr Englandi seglbtnum Spirit of Birmingham.
Hn tlai a sigla umhverfis hnttinn
n ess a stoppa. Hn var alein btnum.

50.000 klmetrum og 285 dgum seinna


var hn fyrsta konan sem afrekai etta.
Lisa lt drauminn rtast.

Lestu hr a sem Lisa skrifai dagbkina sna.

17. september 1994 1. dagur


g lagi af sta dag og mr lur mjg illa.
Foreldrar mnir komu til ess a kveja mig.
g veit hva au voru a hugsa:
tli vi sjum Lisu nokkurn tmann aftur?

5. desember 1994 80. dagur


dag kom g til Hfaborgar Suur-Afrku.
Hinga til hefur sjrinn veri lygn.
dag breyttist veri og er mjg slmt.
g ver a halda fram.
g er hrdd og fr a grta
egar g lagi af sta.

14 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Fjlbreytt og venjuleg hugaml

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

seglbtur _________________ a lta drauminn rtast


________________________
a sigla umhverfis __________
breytast __________________
afrek _____________________

lygn _____________________

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum.

Hver var draumur Lisu Clayton?

________________________________________________________

Hva heitir bturinn hennar?

________________________________________________________

Af hverju voru foreldrar hennar hyggjufullir?

________________________________________________________

Hvernig var veri leiinni til Suur-Afrku?

________________________________________________________

Af hverju var Lisa hrdd egar hn lagi af sta fr Hfaborg?

________________________________________________________

Settu rtt or eYurnar.

Lisa er fr _____________________________________________

Bturinn hennar heitir ____________________________________

Lisa ____________ umhverfis _____________________________

Lsa lt _________________ rtast .

Lsa _____________ dagbk .

sigldi skrifai Englandi hnttinn drauminn Spirit of Birmingham

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 15


Fjlbreytt og venjuleg hugaml

Lisa Clayton lt drauminn rtast


3. mars 1995 167. dagur
egar g vaknai var g vr vi storm fjarska.
Hann ni btnum mnum klukkan fjgur.
Eitt segli rifnai.
g kastaist t sj egar g var a reyna a gera vi a.
g hugsai: etta eru endalokin
en ldurnar kstuu mr aftur upp btinn.

4. mars 1995 168. dagur


Stormurinn versnai.
g batt sjlfa mig vi stl.
Bturinn lagist hliina nokkrum sinnum.
g rak hfui og missti mevitund.
egar g vaknai var stormurinn binn.

21. aprl 1995 217. dagur


g hef oft veri hrdd essari fer
en dagurinn dag var gur.
Hvalur synti me btnum margar klukkustundir.
Hann var 12 metra langur.

29. jn 1995 286. dagur


Ferinni er loki.
Mrg sund manns biu eftir mr
egar g sigldi inn hfnina.
Flugeldum var skoti loft
til ess a fagna mr.

16 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Fjlbreytt og venjuleg hugaml

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

fjarska __________________ stormur __________________

segl ______________________ missa mevitund ___________

endalok ___________________ hvalur ____________________

ldur _____________________ flugeldar __________________

hvenr hugSai LiSa etta? Skrifau rtta dagSetningu.

Hvernig g a
etta eru
gera vi seglin
endalokin .
essu veri?

Aumingja mamma,
g oli ekki a sj
hana grta .

Mr tkst
etta!

Hva tli hvalurinn


syndi lengi me
btnum?
Veri er a
breytast, a er
stormur fjarska .

g er hrdd
en g ver
a halda fram .

tli s ekki best


a g bindi mig
vi stlinn?

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 17


Merkisdagar

Merkisdagar
1. aprl
mrgum stum heiminum skemmtir flk sr 1. aprl.
ann dag tt a reyna a hrekkja
fjlskyldu na, vini og kennara.
En hvenr hfst essi venja a reyna
a hrekkja og gabba flk 1. aprl?

a er ekki vita hvernig etta byrjai.


ri 1562 kom Gregory pfi nju
dagatali hinum kristna heimi.
a var kvei a ntt r byrjai 1. janar
en ur byrjai a 1. aprl.

Sumir tru ekki a bi vri


a breyta dagatalinu,
og sumir vildu ekki
fara eftir breytingunum.
etta flk hlt fram a halda upp
nrsdag 1. aprl.
Mrgum fannst etta flk vera kjnar.

18 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Merkisdagar

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

hrekkja ___________________ dagatal ___________________

venja ____________________ tra _____________________

gabba ____________________ breyta ____________________

pfi ______________________ kjni _____________________

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum.

Hva gera margir sr til skemmtunar 1 . aprl?

________________________________________________________

Hvenr voru ramt fyrir ri 1562?

________________________________________________________

Hva geri Gregory pfi ri 1562?

________________________________________________________

Hverju breytti a?

________________________________________________________

Hverjir voru litnir kjnar?

________________________________________________________

finndu Samheiti oranna textanum.

almanak __________________ plata _____________________

bjlfi _____________________ glest ____________________

flagi _____________________ gera sr dagamun __________

siur _____________________ stra ____________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 19


Merkisdagar

Valentnusardagur
Valentnusardagur er 14. febrar.
etta er dagur star og rmantkur.
Bretlandi sendir flk hvort ru kort.
veist ekki fr hverjum kortin eru.
arft a geta upp hver sendi r a.
N til dags gefur stfangi flk stundum
hvort ru gjafir.

En hver var essi Valentnus?


Ein saga segir a Valentnus hafi veri prestur
sem lifi riju ld eftir Krist.
eim tma mttu hermenn ekki kvnast.
Keisarinn hlt a kvntir menn vru betri hermenn.
Valentnusi fannst essi lg grimmdarleg.
Hann gifti ung pr laumi.

Kldus keisari komst a v hva hann var a gera.


Hann setti Valentnus fangelsi.
Valentnus var stfanginn
af dttur fangavararins fangelsinu.
Daginn sem tti a taka hann af lfi,
ann 14. febrar ri 270, sendi hann stlkunni skilabo.
Hann skrifai: From your Valentine.
etta er oft nota dag
egar stfangi flk sendir hvort ru kort.

Svarau spurningunum.

Hver er rmantskasta gjfin sem gtir gefi?

________________________________________________________

Hvaa gjf tti r rmantskt a f?

________________________________________________________

20 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Merkisdagar

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

rmantk __________________ gifta _____________________

kort ______________________ fangelsi ___________________

kvnast __________________ taka af lfi _________________

grimmdarleg _______________ skilabo ___________________

Skrifau ori undir rtta mYnd.

r konfekt vottavl

appelsna hringur ilmvatn

blm panna bll

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 21


Merkisdagar

Lsumessa
Lsumessa er haldin htleg Svj 13. desember.
essi snska ljsa-ht er haldin til ess a auka birtu
svartasta skammdeginu desember.

Lsumessu fra snsk brn foreldrum snum


morgunmat rmi eldsnemma.
Stelpurnar leika Lsu. r eru hvtum kjlum
me ljsa-krnu hfinu.
ur fyrr kviknai stundum hrinu eim
af v voru notu lifandi kertaljs.
Strkarnir halda kerti.
eir eru hvtum ftum sem lkjast nttftum
og me oddmjan hatt me gullstjrnum.

En hver var Lsa?

Lsa fddist Sikiley fjru ld.


Hn var kristin en eim tma var lglegt
mrgum lndum a vera kristinn.
a er sagt a Lsa hafi komi me mat
til kristinna manna sem voru felum dimmum gngum.

Til ess a lsa veginn var hn me kerta-krnu hfinu.

Sagt er a Lsa hafi birst vatni Svj hvtum kjl


me mat og drykk handa ftku og sveltandi flki.
ess vegna halda Svar Lsuht.

22 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Merkisdagar

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

ljsaht _________________ oddmjr __________________

skammdegi ________________ lglegt ___________________

krna ___________________ gng _____________________

kertaljs __________________ sveltandi __________________

Ljktu vi Setningar 16 me endingunum ag.

1 . Svj er Lsumessa

________________________________________________________

2 . Htin er haldin til ess

________________________________________________________

3 . Lsumessu fra brn

________________________________________________________

4 . ur fyrr kviknai stundum

________________________________________________________

5 . Strkarnir eru me oddmjan hatt

________________________________________________________

6 . Sagt er a Lsa hafi birst

________________________________________________________

a foreldrum snum morgunmat rmi .

b vatni Svj hvtum kjl .

d hrinu stelpunum .

e haldin htleg 13 . desember .

f me gullstjrnum .

g a auka birtu skammdeginu .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 23


Jl um allan heim

Jl um allan heim
Jlin eru ein strsta ht sem haldin er
heiminum. eim er fagna af kristnu flki
og lka eim sem ekki eru kristnir.
Lengd htahaldanna og hefir, skreytingar
og matur eru mismunandi eftir lndum, en andi
jlanna er s sami um allan heim, jlin eru
ht krleika og friar.

Jlin Kna
Kna er 25. desember ekki frdagur nema
borginni Macau, sem var portglsk nlenda,
og Hong Kong sem var bresk nlenda.
strstu borgum Kna skreytir flk samt
hsin sn me fallegum luktum um jlin.
Knverjar hafa lka jlatr sem eir skreyta
me blmum og luktum r lituum pappr.

Fyrir tuttugu rum hlt enginn upp jlin Kna.


a er vegna ess a jlin eru kristin ht og
aeins eitt prsent Knverja eru kristnir.
Nna eru hins vegar merki um jlahald t um allt
knverskum strborgum, aallega fyrir feramenn.
sveitunum er ekkert jlaskraut.

Mikilvgasta htin Kna eru ramtin.


Knverjar taka mti nju ri janar ea febrar.
f brn n ft og leikfng. Flk borar htamat
og horfir flugeldasningar.

24 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Jl um allan heim

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

kristin ____________________ krleikur _________________

htahld ________________ friur _____________________

hef _____________________ frdagur ___________________

skreyting _________________ nlenda ___________________

mismunandi _______________ lukt ______________________

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum.

Hve str prsenta af Knverjum er kristin?

________________________________________________________

F knversk brn jlafr sklanum?

________________________________________________________

Hvenr eru knversku ramtin?

________________________________________________________

finndu andheiti oranna textanum.

vinnudagur _______________ friar __________________

gmul ___________________ heimamenn ______________

ljtum ___________________ minnstu _________________

raau orunum rtta r.

jlaskraut ekkert er sveitunum

________________________________________________________

Kna Mikilvgasta ramtin htin eru

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 25


Jl um allan heim

Jlin stralu
Jlin stralu eru um mitt sumar.
jladag, ann 25. desember, er aalhtin.
skiptast menn gjfum og grilla oft strndinni.

Sumar jlaskreytingarnar eru eins og Evrpu


en stralskar plntur eru lka algengar
skreytingum. Sj m kengrur og kalabirni
me jlasveinahfur og raua trefla.
Jlasveinninn stralu kemur ekki ofan r
fjllum heldur strndina brimbretti
og sundsklu.

Jlin eru fjlskylduhti stralu.


Eins og mrgum rum lndum reyna
fjlskyldur a vera saman um jlin.
stralu er langt milli borga og sumt flk
ferast langar leiir jlafrinu til a hitta fjlskyldu sna.

Jlamaturinn er mismunandi. Sumir elda


hefbundinn jlamat en arir elda mat
sem hentar betur sumrin.
Hefbundin jlasteik me ssum og melti
getur veri ungmelt sumarhitanum.
Margir velja lttan mat og hafa hlabor me
sjvarrttum ea kaldri skinku, kalkn og salati.

Af v a jlin eru um mitt sumar fara margir


strndina, bora ti nttrunni ea fara krikket.
Sumarfri sklunum byrjar afangadag.
Krakkarnir hafa v yfir mrgu a glejast.

26 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Jl um allan heim

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

grilla _____________________ brimbretti _________________

plntur ___________________ jlasteik __________________

kalabjrn ________________ melti __________________

kengra __________________ hlabor __________________

merktu S fYrir Satt og fYrir Satt eftir v Sem vi .

Jlin stralu eru desember .


Aalhtin er 24 . desember .
a er kalt stralu um jlin .
stralu eru ekki gefnar jlagjafir .
stralskar plntur eru algengar jlaskreytingar .
Sumir grilla jlunum .
Jlaveinninn stralu kemur r fjllunum .
Fjlskyldur stralu eru aldrei saman um jlin .
Sumir ferast langar leiir jlafrinu .
Margir fara strndina jlunum .
strala er lti land .
Allir bora sama jlamatinn .
Um jlin fara margir krikket .
Sumarfri byrjar afangadag .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 27


Jl um allan heim

Jlin Mexk
Um jlin er veri heitt og milt Mexk.
Fjlskyldur fara saman markainn og
kaupa gjafir, skreytingar og gan mat.
Allir ba til ljsker til a lsa upp bi og
orp og skreyta hsin sn me grnum
greinum. Jlastjrnur me fallegum, rauum
blmum eru flestum heimilum jlunum.

Jlahtin Mexk hefst 16. desember.


afangadagskvld ganga brnin hp kirkju
og leggja bru af Jesbarninu jtu. San fara
allir messu. Eftir messuna hringja kirkjuklukkurnar
og flugeldar lsa upp himininn. Mrg mexksk brn
f gjafir fr Jesbarninu etta kvld.

jladag fer flk aftur kirkju. Jlamltin


byrjar spu me baunum og sterkum chilipipar.
San er boraur kalknn og salat me ferskum vxtum
og grnmeti.

ann 6. janar heimskja vitringarnir rr brnin


lei sinni til Betlehem og gefa eim gjafir.
Brnin lta skinn gluggakistuna. Nsta morgun
er hann fullur af gjfum. Um kvldi f fjlskyldur og
vinir sr saman heitt skkulai og kku. S sem fr
snei me ltilli dkku a halda veislu 2. febrar
sem er kyndilmessa. a er sasti dagur
jlahtahaldanna Mexk.

Jlahtin Mexk stendur yfir meira en mnu.

28 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Jl um allan heim

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

milt ______________________ jata ______________________

markaur _________________ messa ____________________

afangadagskvld __________ vitringarnir rr _____________


__________________________ __________________________

raau orunum rtta r.

veri jlin Mexk er heitt Um og milt

_______________________________________________________ .

flk fer aftur jladag kirkju

_______________________________________________________ .

morgun fullur Nsta gjfum hann af er

_______________________________________________________ .

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum.

Hvernig skreytir flk Mexk fyrir jlin?

_______________________________________________________ .

_______________________________________________________ .

Hva gera margir Mexkbar afangadagskvld?

_______________________________________________________ .

_______________________________________________________ .

Hvernig er jlamaturinn Mexk?

_______________________________________________________ .

_______________________________________________________ .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 29


Jl um allan heim

Jlin Hollandi
Jlin eru srstakur tmi Hollandi
eins og mrgum rum lndum.
Jlasveinninn kemur ekki me gjafir
afangadagskvld.
stainn gefur heilagur Nikuls gum brnum
gjafir Nikulsarmessu sem er 6. desember.
Hollensk brn hlakka miki til Nikulsarmessu.
au setja hey t gtu handa hvta hestinum hans
Nikulsar og vonast til ess a f slgti og gjafir
skinn sinn stainn.

afangadagskvld borar fjlskyldan


htamat og ntur ess a vera saman.

Hollendingar undirba jlin me v a


skreyta heimili sn og verslanir.
Margir eru me jlatr en alls ekki allir.
Sumir fara kirkju afangadagskvld
ea jladagsmorgun.
jladag hittast fjlskyldurnar oft
og bora saman vi kertaljs.

Jlabori er skreytt me grnum, hvtum


og rauum skreytingum.
Villibr, gs og kalknn eru hefbundinn
jlamatur. Sklarnir eru lokair tvr vikur
essum rstma.

30 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Jl um allan heim

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

srstakur _________________ undirbningur ______________

heilagur __________________ kertaljs __________________

hey ______________________ villibr ___________________

Ljktu vi Setningar 16 me endingunum ag.

1 . Nikulsarmessu, 6 . desember,

________________________________________________________

2 . Heilagur Nikuls

________________________________________________________

3 . afangadagskvld

________________________________________________________

4 . Rauar, grnar og hvtar

________________________________________________________

5 . Jlamaturinn hj mrgum er

________________________________________________________

6 . a er fr sklanum

________________________________________________________

a skreytingar eru jlaborinu .

b villibr, gs ea kalknn .

d tvr vikur um jlin Hollandi .

e f g brn gjafir .

f fara sumir kirkju .

g hvtan hest .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 31


Jl um allan heim

Jlin Lithen og Pllandi


Jlahtahldin hefjast me aventunni,
fjrum sunnudgum fyrir jl,
og enda kyndilmessu ann 2. febrar.
afangadag rfur flk hsin sn
en flestir byrja a rfa viku ur.
Skipt er um rmft,
og allir fara ba og hrein ft.

afangadagskvld er jlabori skreytt.


Hey er lagt bori til ess a minna
a Jess var lagur jtu. Hvtur dkur er lagur
bori og a skreytt me kertum.

Maturinn afangadagskvld
er srstakur og hefbundinn. Tlf lkir
rttir eru bornir fram. eir tkna postulana
tlf ea tlf mnui rsins. Ekkert kjt er
rttunum og engar mjlkurvrur.

Vi bori er alltaf aukastll og diskur


ef vntan gest ber a gari.
egar fyrsta stjarnan birtist himninum setjast
allir til bors. Ef a er skja hefst mltin
egar pabbinn ea afinn segja gjri svo vel.

Lithen og Pllandi er hvetur um jlin.


Ef a snjar eftir kvldmat eiga krnar a
mjlka vel. Aeins hvt jl eru alvru jl.
Allir eru v glair ef a snjar um jlin.

32 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Jl um allan heim

Glsubkin ddu
SLenSku.
orin Yfir itt murmL ea tSkru au
Strikau Svo undir au textanum.

aventa ___________________ hefbundinn _______________

skipta um _________________ postular __________________

srstakur __________________ vntur __________________

LeStu aftur textana BLS. 24, 26, 28, 30 og 32


og Skrifau hvaa Land ea Lnd tt er vi.

Haldi er upp
a eru bornir
jlin sl
fram tlf rttir
og hita .
afangadagskvld .

Flestir urfa a
vinna um jlin
essu landi .
a er enginn
jlasveinn hrna .

Jlahtin
er lengst hrna .
essu landi
f brn gjafir
6 . desember .

Flk eyir jlunum


strndinni .
Aeins hvt jl
eru alvru jl .

Jlamltin
byrjar spu
me baunum .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 33


Frttir

Frttir 4
Trir llu sem lest blunum?

Stories in the news


essum kafla eru nokkrar blaagreinar.
Sumar eru fyndnar, sumar eru furulegar,
Read
sumar lsa and
heimsku listengrgi.
og sumar to part 1 of some stories found in newspapers.
r eru allar hugaverar, en eru r sannar?
Do you believe everything you read in the newspaper? Here are a number
of news articles. Some of them are funny, some are strange, some illustrate

Bakpokaferamaur fr Birmingham
stupidity and some greed. They are all interesting, but are they true?

A backpacker
Diane Green, from
20 ra gamall Birmingham
bakpokaferalangur
Diana Green,
fr Birmingham a 20-year-old
Englandi, backpacker
var gr dmd
from Birmingham
10 ra fangelsi in England
fyrir a hafa
was given a fr
smygla eiturlyfjum 10-year prison sentence
Indlandi.
yesterday for smuggling drugs
egar dmurinn var kveinn upp
out of India.
brotnai hn saman og grt.
When the sentence was passed
Hn hlt v fram a hn hefi
she broke down and cried.
veri pltu til ess a smygla
She claimed she had been tricked
11 kluminto
af kannabis feratsku.
smuggling 11 kilos of cannabis
Hn fullyrti
in a
her kunnur
suitcase. maur hefi bei
hana a halda tskunni.
An Israeli man, who she claimed
Maurinn had
var asked
ltinnher
laus
to carry the suitcase,
vegna skorts
was freed
snnunarggnum.
because of lack of evidence.

Diane var She was arrested four years ago


handtekin flugvellinum
at Bombay airport when cannabis
Bombay fyrir fjrum rum egar eiturlyfin
was found in a secret compartment in her suitcase.
fundust leynihlfi tskunni.
She claimed she had no idea that the drugs were there.
Hn sagi a hn hefi enga hugmynd um
She has already spent four years in a hellhole
hvernig efnin komust tskuna.
of an Indian prison awaiting trial.
She hopes she will be allowed to serve
the rest of her sentence in Britain.

06425 34
34 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185
Frttir

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

blaagrein _________________ fangelsi ___________________

furulegar _________________ dma ____________________

heimska __________________ smygla ___________________

grgi ___________________ brotna saman _____________

hugaverar _______________ snnunarggn ______________

bakpokaferalangur _________ leynihlf __________________

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum

Hva var Diane Green a gera Indlandi fyrir fjrum rum?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hva geri hn rangt?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hva sagi hn a hefi komi fyrir?

________________________________________________________

Hvar fundust eiturlyfin? _____________________________________

________________________________________________________

Hva geri Diane egar dmurinn var kveinn upp?

________________________________________________________

Hvort finnst r essi frtt lsa grgi ea heimsku? Af hverju?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 35


Frttir

Read and listen to part 2 about an event that happend


during the World Cup.

Heimsmeistarakeppnin
The World Cup
The next story is funny.
essi frtt This
er fyndin .
story happened during the World Cup
etta gerist egar heimsmeistarakeppnin
of 2006.
Twohaldin
ftbolta var Englandri
football
2006 supporters
skalandi .
parked their car
Tveir stuningsmenn in Cologne in Germany
Englands
and then went off to watch a football match.
lgu blnum snum sti borginni Kln skalandi
They carefully noted down the name of the street
og fru svo a horfa ftboltaleik .
Einbahnstrasse so that they would remember where
eir skrifuu hj sr nafni gtunni Einbahnstrasse .
they had parked the car after the match.
eir vildu vera vissir um a finna blinn aftur eftir leikinn .
However, after the match

En a fr they could not find their car.


ruvsi en eir hfu hugsa sr .
Einbahnstrasse in German means one-way street
eir fundu ekki blinn sinn .
in English, and in Cologne
Einbahnstrasse sku
there are ir
hundreds nefnilega einstefna
of them.
og Kln eru mrg hundru einstefnugtur .

06425 37

Glsubkin ddu
SLenSku.
orin Yfir itt murmL ea tSkru au
Strikau Svo undir au textanum.

stuningsmenn _____________ skrifa hj sr ______________

leggja sti ______________ einstefna _________________

raau Stfunum rtta r.

mskeppheitaranimeis gsteinturefnu

______________________ ______________________

36 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Frttir

Lestu textann aftur og svarau spurningunum.

Hva voru Englendingarnir a gera Kln?

________________________________________________________

Af hverju skrifuu eir hj sr nafni gtunni?

________________________________________________________

________________________________________________________

Var nafni gtunni rtt skrifa?

________________________________________________________

Af hverju var erfitt fyrir a finna blinn aftur?

________________________________________________________

________________________________________________________

Leirttu setningarnar.

Heimsmeistarakeppnin handbolta var haldin Frakklandi ri 2006.

________________________________________________________

________________________________________________________

Kln er borg Portgal.

________________________________________________________

ska ori Einbahnstrasse ir hringtorg.

________________________________________________________

Englendingarnir komu til Klnar mtorhjli.

________________________________________________________

Kln eru mjg far einstefnugtur.

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 37


Frttir

Treystu fjlskyldunni og ekki bankanum!


Fjlskylda Hnnu hafi veri rk.
au ttu heima fallegu hsi Jersalem.
Vegna llegra fjrfestinga misstu au allar eigur snar.
au kenndu bnkunum um og eftir etta missti
Hanna alla tr bnkum.
Hn kva a geyma sparif sitt rmdnunni sinni.
a er tali a sparif hennar hafi jafngilt
20 milljnum slenskra krna.

Elstu dttur Hnnu, sem ht Ester, fannst


mmmu sna vanta nja dnu.
Gamla dnan var hr og sktug.
Hn keypti v nja dnu til a gleja mmmu sna
og koma henni vart.
Ester hringdi flutningabl og lt keyra
gmlu dnuna ruslahauga.

egar Hanna s fallegu, nju dnuna rminu snu


fr hn a hgrta.
Hvar er dnan mn? hrpai hn.
Allt sparif mitt er inni dnunni.

San hafa Ester og Hanna leita ruslahaugum


ngrenninu en r hafa ekki fundi dnuna.

38 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Frttir

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

banki _____________________ rmdna __________________

llegra ____________________ jafngilt ___________________

fjrfesting _________________ ruslahaugur _______________

sparif ____________________ koma vart ______________

parau Saman Spurningar 110 og Svr aj.

Hvar bj fjlskylda Hnnu?


Af hverju hfu au efni a ba ar?
Af hverju treysti Hanna ekki bnkum?
Hvar geymdi hn sparif sitt?
Hve mikla peninga tti hn?
Af hverju fannst Ester mmmu sna vanta nja dnu?
Af hverju hringdi Ester flutningabl?
Af hverju fr Hanna a grta egar hn s nju dnuna sna?
Hva hafa mgurnar gert san?
a Til ess a fara me gmlu dnuna ruslahauga .

b rmdnunni .

d Leita ruslahaugum .

e fallegu hsi Jersalem .

f Jafnviri 20 milljna slenskra krna .

g Gamla dnan var orin hr og sktug .

h Allt sparif hennar var gmlu dnunni .

i au hfu veri rk .

j Hn kenndi bnkunum um a fjlskyldan tapai eigum snum .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 39


Frttir

Kom inn!
Rssnesk hjn sluppu me skrekkinn
egar ngrannakona eirra kom allt einu
niur gegnum lofti binni eirra.

rena var a slappa af bai eftir erfian vinnudag


egar glfi gaf sig, og hn og bakari duttu niur
hina fyrir nean.

Eftir sagi rena: g hafi aeins sofna


bainu egar g heyri mikinn hvaa og s
hva hafi gerst. Baherbergisglfi gaf sig
undir bakarinu og g hrapai niur ngranna
mna hinni fyrir nean.

eim br alveg jafn miki og mr egar au su


mig liggja nakta bakarinu miju stofuglfinu.

Fari var me renu sptala. Hn hafi meitt sig


ltillega ftunum en var meidd a ru leyti.

a eru trglf essum gmlu bum.


Viurinn hafi fna ranna rs
og ess vegna hafi glfi gefi sig.

40 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Frttir

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

sleppa me skrekkinn _______ brega ___________________

ngranni __________________ nakin ____________________

gefa sig __________________ ltillega ___________________

hrapa ____________________ fna _____________________

raau Setningunum rtta r, 110.

Ngrannar renu voru hissa egar au su hana bakarinu .


Glfi baherberginu gaf sig .
rena var reytt eftir erfian vinnudag .
rena meiddi sig ftunum .
Bakari me renu innanbors datt niur hina fyrir nean .
Trglfi hafi fna .
rena fr ba .
rena sofnai bainu .
Lknirinn sptalanum skoai renu .
egar rena kom heim r vinnunni vildi hn slappa af .
finndu Samheiti oranna textanum.

timbri __________________ skyndilega _______________

lti _____________________ hrundi ___________________

slaka __________________ ttann ___________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 41


Frttir

Matarvenjur
Knnun sem ger var Bandarkjunum
snir a brn sem bora fyrir framan sjnvarpi
bora minna af vxtum og grnmeti en hin
sem horfa ekki sjnvarpi mean au bora.

au bora lka fleiri pitsur, meira kex og alls konar ruslfi.


Og au drekka meira af gosi.

Fjlskyldur sem setjast niur saman


og bora kvldmat bora hollari mat.
er oftast bi a skipuleggja mltina
og oft eru tvr gerir af grnmeti matselinum.

eir sem bora almennilegan kvldmat


bora sur seinna um kvldi.
eir sem venja sig a vera alltaf a bora sm snarl
geta aftur mti bora allt kvldi.

frttinni segir a sjnvarpsglp geri flk svangt.


egar auglsingarnar byrja hlaupa allir inn eldhs
og n eitthva a bora.
Flk verur jafnvel enn svengra egar a sr
eitthva gott a bora sjnvarpinu.

Hollt snarl er ekki oft auglst sjnvarpinu.


Hefur s epli ea gulrtur auglstar sjnvarpinu?

Matarvenjur margra frgra persna


sem sndar eru sjnvarpinu hafa hrif
okkar matarvenjur.
Vi kunnum vel vi etta flk,
af hverju ekki a bora eins og a?

42 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Frttir

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

ruslfi __________________ sjnvarpsglp ______________

skipuleggja ________________ auglsingar ________________

almennilegur _______________ svengra (svangur) ____________

snarl _____________________ matarvenjur _______________

merktu S fYrir Satt og fYrir Satt.

eir sem bora fyrir framan sjnvarpi bora miki af vxtum .


eir sem bora fyrir framan sjnvarpi bora oft ruslfi .
eir sem setjast til bors bora oft hollan mat .
eir sem setjast til bors bora aldrei grnmeti .
Margir vera svangir egar eir horfa sjnvarpi .
Hollt snarl er oft auglst sjnvarpinu .
Matarvenjur frgs flks hafa mikil hrif okkur .
finndu Samheiti oranna textanum.

athugun __________________ nringarrkur ______________

sna ___________________ sar _____________________

hollur matur ______________ hungra __________________

kvldverur _______________ skja ____________________

raau Stfunum rtt r.

nvarsjpspgl armatjurven

______________________ ______________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 43


Gludr

Gludr
Gludr eru mismunandi
tt gludr?
Ef ekki, hvernig gludr myndir vilja eiga?
Myndir vilja eiga krttlegan kettling
ea framandi gludr eins og gran
afrskan pfagauk?
Ea kannski gnvekjandi gludr eins
og snk ea spordreka,
ea vinalegt og gfa gludr eins og hund ea hest?
Sama hva velur a eftir a kosta
peninga, tma og vinnu.

a getur veri drt a kaupa gludr.


Grr afrskur pfagaukur, til dmis,
kostar um 150.000 krnur.
ttu eftir a kaupa br og mat handa pfagauknum.

Ef gludri itt veikist verur a fara me a


til dralknis og a getur veri drt.
verur a eya tma me drinu nu hverjum degi,
tala vi a og sna v athygli.
a er mikil vinna a hugsa um gludr.

a arf a hreinsa fuglabr,


a arf a skipta um sand kisuklsetti,
og hestar og hundar urfa hreyfingu.

a arf a bursta feldinn mrgum hundum og kttum,


og a arf a hsvenja hvolpa og kettlinga.

44 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Gludr

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

gludr __________________ vinalegt __________________

krttlegur _________________ athygli ___________________

framandi __________________ feldur ____________________

gnvekjandi _______________ hsvenja _________________

Svarau Spurningunum.

tt gludr? ________________

Hvernig gludr myndir vilja eiga?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hvernig hugsar maur um a?

________________________________________________________

________________________________________________________

Nefndu gludr sem r finnst gnvekjandi .

________________________________________________________

________________________________________________________

Leirttu Setningarnar.

a kostar ekki peninga a eiga gludr .

________________________________________________________

a er engin vinna a hugsa um gludr .

________________________________________________________

ll gludr eru krttleg .

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 45


Gludr

Gludr eru gir flagar


Af hverju tli flk eigi gludr ef a er svona
mikil vinna a hugsa um au?
Svari er lklega a mrgum finnst a gaman.
Mrg gludr lta okkur la vel og
au eru lka gur flagsskapur.

Flk er ekki einmana egar a gludr.


Gludr sna st og stundum geta au hjlpa til.
Blindrahundar og hundar fyrir fatlaa eru dmi um etta.

v miur eru mjg mrg gludr svf hverju ri.


Flk fr sr oft gludr n ess a gera sr
grein fyrir byrginni sem a hefur fr me sr.
Flk fellur fyrir stum kettlingi ea hvolpi
og missir svo hugann drinu.
Ef tlar a f r gludr
verur ll fjlskyldan a gera sr grein fyrir
kostum ess og gllum a eiga gludr.

Skrifau rtt or strikin.

Gludr geta veri gur ___________________________________

eir sem eiga gludr eru ekki _______________________________

Sumt flk missir hugann __________________________________

gludrinu flagsskapur einmana

46 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Gludr

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

flagsskapur _______________ svf ____________________

einmana __________________ byrg ___________________

st ____________________ kostir og gallar

fatlair ___________________ _________________________

merktu S fYrir Satt og fYrir Satt eftir v Sem vi .

Allir vilja eiga gludr .


a er alltaf drt a kaupa gludr
a er tmafrekt a eiga gludr .
a kostar ekkert a fara me dr til dralknis .
Dralknir lknar flk .
Hundar vera a komast t hverjum degi .
Allir sem eru einmana eiga gludr .
a er hgt a jlfa hunda svo a eir geti hjlpa flki .
Sumir vera reyttir gludrinu snu eftir sm tma .
a er skemmtilegt en stundum erfitt a eiga gludr .
Mrg gludr eru svf hverju ri .

Skrifau niur nokkrar af Stunum fYrir v a fLk fr Sr gLudr.

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 47


Gludr

reyttur hundur
Gamall og reyttur hundur kom inn
gar til gamallar konu.
Gamla konan var htt a vinna og var miki
garinum. Hundurinn var me hlsl me
nafninu snu og a var greinilegt a vel var
hugsa um hann. Gamla konan var viss um
a hann tti heimili.

Hundurinn gekk rlega til hennar, hn


klappai honum og hann elti hana inn hsi.
Hundurinn fr t horn, lagist niur
og sofnai. Klukkustund sar reis hann
upp og gekk a tidyrunum.
Gamla konan hleypti honum t.

Nsta dag kom hann aftur. Hann heilsai konunni,


fr inn hsi, og svaf klukkutma.
etta endurtk sig nokkrar vikur.

Gamla konan var forvitin og vildi vita


hver tti ennan ljfa hund.
Hn festi v mia me skilaboum lina hans.
ar st a hundurinn kmi til hennar hverjum
degi til ess a sofa.

Daginn eftir var hundurinn me njan mia


um hlsinn. honum st:
Hann b
r he
tv eru imili me
Gamla konan br ein og var oft yngri e sex b
n rnum
Hann riggja ,
einmana. N hefur hn kynnst jist af ra.
M g svefnle
skemmtilegri fjlskyldu og hundi koma m ysi.
e hon
sem heimskir hana hverjum degi. um m
orgun?

48 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Gludr

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

hlsl ____________________ ljfur _____________________

greinilegt _________________ skilabo __________________

endurtaka _________________ jst _____________________

forvitin ___________________ svefnleysi _________________

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum.

Hva geri hundurinn hj gmlu konunni?

________________________________________________________

________________________________________________________

Af hverju var hundurinn svona reyttur?

________________________________________________________

________________________________________________________

parau Saman andheitin.

reyttur leiinleg

gamall ntt

ljfur hress

sofna gamlan

njan vakna

yngri eldri

skemmtileg grimmur

dagur ungur

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 49


Gludr

venjulegur pakki
Jimmy heima Boston Massachusetts Bandarkjunum.
Hann vinnur hj pstinum.
Sasta fstudag br honum illilega
egar hann var a tma einn pstkassann.
Nokkurra vikna kettlingur var brfahrgunni kassanum.
Eigandinn hafi greinilega vilja losa sig vi kettlinginn og fannst
lagi a troa honum inn um lguna
og lta hann detta niur.

Sem betur fer var kettlingurinn meiddur.


Jimmy fr me hann draathvarf.
Starfsmaurinn draathvarfinu sagi Jimmy
a sfellt fleira flk losai sig vi gludr.
stan sem flki nefndi vri skortur peningum,
a sagist ekki hafa efni a halda drunum.
Ef ert fundinn sekur um a losa ig vi gludr
lgmtan htt Massachusetts tt httu
a f ha sekt og allt a fimm ra fangelsi.

50 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Gludr

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

venjulegur ________________ illilega ____________________

pstur ____________________ lga _____________________

LeStu textann aftur og Svarau Spurningunum.

Vi hva vinnur Jimmy?

________________________________________________________

Hva var venjulegt vi pstinn sem hann ni fstudag?

________________________________________________________

Af hverju setti eigandi kettlingsins hann pstkassann?

________________________________________________________

Hvert fr Jimmy me kettlinginn?

________________________________________________________

Af hverju eru svona margir sem vilja losa sig vi gludrin sn?

________________________________________________________

Hvaa viurlg eru vi v a losa sig vi gludr lgmtan htt

Massachusetts?

________________________________________________________

finndu andheiti oranna textanum.

lga _____________________ gng ___________________

slasaur __________________ saklaus ___________________

frra _____________________ fylla ______________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 51


Sklamltir nokkrum lndum

Sklamltir nokkrum lndum


Hva bora nemendur sklanum?

Noregur
norskum sklum eru engir matsalir.
Norskir krakkar bora hollan mat hdeginu
og koma me nesti a heiman.
Venjulega er nesti samlokur me osti ea kjtleggi.
mrgum sklum geta krakkar keypt
dra mjlk, jgrt ea vexti.
Hdegishli er aeins 30 mntur og allir nemendur
bora sklastofunum snum.

Finnland
Finnlandi f allir nemendur keypis mat sklanum.
Venjulega er ekki hgt a velja mat.
a verur algengara a boi s upp
srmat fyrir grnmetistur.
Maturinn finnskum sklum er hollur.
flestum stum eru matselar vikunnar
birtir frttablainu stanum til ess a foreldrar
geti fylgst me hva brnin eirra f a bora sklanum.

Indland
mrgum sklum ftkum hruum Indlandi
er boi upp hdegismat.
a er gert til a hvetja foreldra til ess a
senda brnin sn sklann.
Brn sem koma sklann f rugglega
eina mlt dag.
Hdegismaturinn er hrsgrjn og grnmetiskarr,
aldrei kjt. Maturinn er keypis.

52 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Sklamltir nokkrum lndum

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

matsalur __________________ keypis ___________________

hollur ____________________ grnmetista _____________

kjtlegg _________________ matseill _________________

hdegishl ________________ stanum ________________

Skrifau hvaa Landi ea Lndum.


Nemendur koma
me nesti
Nemendur a heiman .
bora
sklastofunum .

hdegismat
er aldrei kjt .
Maturinn
er keypis .

Sklamatseillinn
er birtur
frttablai .

Svarau Spurningunum.

Hva bora slensk brn sklanum?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hva borar sklanum?

________________________________________________________

________________________________________________________

Ef hefur veri skla ru landi en slandi, hva borair ar

hdeginu?

________________________________________________________

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 53


Sklamltir nokkrum lndum

Frakkland
frnskum sklum er fjgurra rtta hdegismatur.
Fyrst er forrttur me vxtum ea grnmeti.
Aalrtturinn er grilla kjt ea fiskur,
san er ostur og loks eftirrttur.
Einu sinni viku eru franskar kartflur bornar fram
til dmis me laxi, ekki me pylsum og hamborgurum.
a er ekkert val, krakkarnir vera a bora
a sem er boi ea fara heim hdeginu.
Hdegismatur frnskum sklum er dr en mjg gur.

Spnn
Spni fara flest brn heim til sn a bora.
Hdegishli er 23 klukkustundir, mismunandi eftir sklum.
Ef foreldrar barnanna vinna utan heimilis
geta brnin fengi a bora sklanum,
en au f ekki a velja matinn.
Foreldrar f sendan matseil einu sinni viku
svo a eir viti hva brnin eirra bora sklanum.
Hdegismaturinn er aalmltin Spni.
Krakkar bora yfirleitt tvo rtti, grnmeti og fisk,
ea kjt me pasta, hrsgrjnum ea kartflum.
eftirrtt f eir vexti ea jgrt.

54 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Sklamltir nokkrum lndum

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

forrttur __________________ eftirrttur _________________

aalrttur _________________ bera fram _________________

finndu Setningar Sem a a Sama textanum og Skrifau r.

sklum Frakklandi eru fjrir rttir hdeginu .

________________________________________________________

Frakklandi er hdegismaturinn ekki dr en hann er gur .

________________________________________________________

Flest brn Spni fara heim hdeginu .

________________________________________________________

Spni f krakkarnir vexti ea jgrt eftirrtt .

________________________________________________________

hva Langar ig a Bora hdeginu. Bu tiL matSeiL fYrir vikuna.

MATSEILL
mnudagur
rijudagur
mivikudagur
fimmtudagur
fstudagur
laugardagur
sunnudagur

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 55


Sklamltir nokkrum lndum

Japan
Japan bora allir hdegismat saman sklanum.
Nemendur og kennarar, skrifstofuflk og sklastjrinn.
au f mjlkurglas og hrsgrjnaskl, venjulega er lka fiskur,
salat og spa me tf og grnmeti og loks f allir vexti.
Matseillinn breytist dag fr degi.
Nemendur urfa a borga fyrir matinn.

Krea
Kreu er ekki boi upp mat sklum.
Brnin koma me matarpakka a heiman
og bora sklastofunum.
Borunum er raa annig a 48 nemendur
sitja saman vi hvert bor.

a sem er hugavert er a brnin deila matnum snum.


Engum dettur hug a sitja einn me sinn matarpakka.
Murnar tba ekki heldur nesti ea matarpakkann
aeins handa snu barni heldur lka handa rum bekknum.
Mltirnar innihalda yfirleitt hrsgrjn, kjtrtt, egg
og smvegis af grnmeti.

56 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Sklamltir nokkrum lndum

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

skrifstofuflk ______________ matarpakki ________________

venjulega _________________ hugavert _________________

tf _____________________ deila _____________________

LeStu aftur textana BLS. 52, 54 og 56 og Svarau Spurningum.

Hvaa brn bora samlokur hdeginu?

________________________________________________________

hvaa landi er srmatur fyrir grnmetistur?

________________________________________________________

hvaa landi fara krakkarnir heim hdeginu?

________________________________________________________

Af hverju er gott a fara heim hdeginu?

________________________________________________________

hvaa landi koma krakkarnir me matarpakka sklann?

________________________________________________________

hvaa lndum f krakkarnir keypis mat sklanum?

________________________________________________________

Af hverju er mikilvgt a krakkar Indlandi fi keypis mat sklanum?

________________________________________________________

hvaa landi deila krakkarnir matnum snum?

________________________________________________________

hvaa landi bora allir saman hdegismat sklanum?

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 57


Netinu

Netinu
Notkun Netsins
Notkun Internetsins ea Netsins Norur-Amerku
hefur aukist um 133% san ri 2000.

knnun sem var ger jn 2009 Leit


kom fram a 251 735 500 bar ea 73%
allra fullorinna nota Interneti.

Tlur sna a a eru aeins fleiri karlar


en konur sem fara Neti Norur-Amerku.

Afrku nota aeins 6,7% banna Interneti.


Asu nota 18,5% Neti.

slandi er tlvunotkun enn algengari.


nlegri knnun kemur fram a a eru
tlvur 92% slenskra heimila, og 93%
landsmanna aldrinum 16 til 74 ra
notuu tlvur og Neti egar
knnunin var ger.

Flestir nota Neti til a senda tlvupst


og til a leita upplsinga leitarvlum,
til dmis um farmia, gistingu og mislegt
sambandi vi mat og lyf.

Ungt flk notar Neti til a hlaa niur tnlist


og kvikmyndum og spila leiki.

58 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Netinu

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

Interneti _________________ notkun ___________________

bar _____________________ leitarvl __________________

knnun ___________________ lyf _______________________

a eru margar stur fyrir v a flk notar Neti .


Skoau listann hr fyrir nean og merktu vi til hvers ,
foreldrar nar ea arir fullornir nota a .

foreldrar arir
nir fullornir

heimabanki
finna vinnu
finna hsni
versla
tala vi vini
hlaa niur myndum
hlaa niur tnlist
kaupa flugmia
finna htel tlndum
skrifa ritger
senda tlvupst
skila skattaskrslu
finna upplsingar
spila netleiki

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 59


3
Netinu

Ungt flk og Neti


Nna ekkja allir unglingar tlvur tenretni eht fo esu eht no troper a no

og Neti er hluti af lfi eirra.


Mrgum tti erfitt a lifa n ess.
Unglingar nota tlvur til ess a
vera sambandi vi vini sna, f asto d
vi heimavinnu og finna skemmtilegar heimasur. ,60

eir sem ekki hafa agang a tlvu heima


geta komist Neti sklanum, heima hj vinum, ,
bkasafninu ea netkaffihsum.
a eru samt msir kostir vi Neti.
Spjallrsir, a r su skemmtilegar,
geta veri httulegar.
r laa oft a flk sem hefur huga
einhverju meira en bara a tala. ,sdlo-raey-92 ot 81 ,puor
etta flk tekur oft tt spjallinu .56 revo elpoe
til a gera rum illt.

a er mikilvgt a gefa ekki .ti


of miklar upplsingar Netinu.
Persnulegar upplsingar eru einkaml. .ton ro tenretni eht esu uoy r
ar me tali nafn, heimilisfang, smanmer, raey a 000,57$ revo
nfn fjlskyldumelima, kennitala og ti esu
nmer kreditkortum.

.tenretni eht esu elpoep rehtehw stce


Finndu andheiti oranna textanum. loohcs hgih detelpmoc
.enilno og seerged ytisrevinu evah ohw
halda fr __________________ httulausar _________________

leiinlegar __________________ auvelt ____________________

kostir ______________________ persnulegar _______________

52
60 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185
Netinu

Glsubkin ddu orin Yfir itt murmL ea tSkru au


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

a vera sambandi _________ kostir ___________________

f asto _________________ spjallrsir _________________

heimasur ________________ gera illt ___________________

agang ___________________ persnulegar upplsingar


_________________________

Ljktu vi Setningar 16 me endingunum ag.

1 . Unglingum dag myndi finnast erfitt


________________________________________________________
2 . Interneti hjlpar eim vi a
________________________________________________________
3 . eir geta fari bkasafni
________________________________________________________
4 . a spjallrsir su skemmtilegar
________________________________________________________
5 . Sumir taka tt spjallinu
________________________________________________________
6 . a er mikilvgt a
________________________________________________________

a til ess a skemma fyrir rum .

b halda sambandi vi vini sna .

d geta r reynst httulegar .

e ef eir eru ekki me tlvu heima .

f segja ekki allt Netinu .

g a lifa n tlvunnar .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 61


Netinu

3
Httur Netinu
a. who are interested in more than chatting.

b. tos
tt miki live
afwithout
gumthe
oginternet.
gagnlegum upplsingum
Netinu eru ar lka vefir sem eru vieigandi
c. they can be quite dangerous.
fyrir brn og unglinga.
d. keep in touch with friends.
getur fundi sur me klmi, hatri og ofbeldi
jafn auveldlega og friendships
e. to keep online finnur upplsingar
online.
um nm og heimavinnu.
f.
Unglingariferu
theyekki
do not have access
endilega a leitato a
the svona
internetefni,
at home.
eir finna a vart egar eir eru a leita a ru.
g. to harm other chatters.
nnur neikv hli Netinu er einelti
gegnum tlvupst, SMS, spjallrsir og vefsur.
Einelti getur veri margs konar.
DmiRead and listen
eru vandraleg to part htun,
ljsmynd, 4 on dangers for young people
using
leiinleg the net.
athugasemd ea ljtar kjaftasgur
sem eru settar Neti.
Another downside to the internet
Kannanir sna a tlvueinelti er
is the increase in bullying online
vaxandi vandaml mrgum lndum.
through e-mails, instant messaging,
Er a ess
chat viriand
rooms a web
verapages.
Netinu egar
htturnar eru
Bullying svona
can be in margar?
the form
Fyrir of
flesta unglinga er photo
an embarrassing svariofj.
someone,
a threat,
Aalatrii eraa
cruel remark
ekkja htturnar og fara varlega.
or nasty rumours which are put on the net.
Cyber-bullying is on the increase in Great Britain.
It is estimated, according to a survey carried out
in Britain in 2006, that one out of five children
is bullied in this way.

Hva Although
gerir
the
Netinu ? Ninternet is a vast source of information
efndu rj atrii.

and there are many great sites to visit, there are also
sites that contain material unsuitable
______________________________________________________
for both teenagers and adults.
______________________________________________________
06425 31
______________________________________________________

62 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Netinu

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

httur ___________________ htun ____________________

neikv hli _______________ kjaftasgur ________________

einelti ____________________ gagnlegur _________________

vandraleg ______________ vieigandi ________________

LeStu aftur textana BLS. 58, 60 og 62 og Skrifau a Sem er jkvtt og neikvtt vi neti.

Jkvtt
__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

Neikvtt
__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

__________________________________________

finndu andheiti textanum.

gagnslausum ______________ minnkandi ________________

erfilega __________________ jkv ___________________

vieigandi _________________ varlega __________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 63


Sklar nokkrum lndum

Sklar nokkrum lndum


Sklar Talandi
Sklaskyldan Talandi er fr 6 til 12 ra aldurs.
httir helmingur nemenda skla.
flestum sklum eru tvr annir.
Fyrri nnin hefst venjulega byrjun ma
og lkur byrjun oktber.
Seinni nnin hefst byrjun nvember.
Flestir Talendingar eru bddistar og halda ekki jl.
a er ekki jlafr en a er riggja til fjgurra
daga fr um ramtin.
Seinni nninni lkur lok febrar.
hefst tveggja mnaa sumarfr.
sumum sklum er sumarskli.
Hann er ekki skylda en um 70% taka tt
sumarsklum.

Hj mrgum nemendum og kennurum


er skladagurinn langur.
Sumir koma sklann fyrir klukkan sex morgnana.
Allir urfa a vera komnir klukkan tta.
er talenski fninn dreginn a hni
og nemendur syngja jsnginn.
rjr kennslustundir eru fyrir hdegi.
Hver kennslustund er 50 mntur. Bora er
stofunum v enginn matsalur er sklunum.

Eftir hdegi eru rjr kennslustundir


en eim lkur klukkan korter yfir rj.
urfa allir a gera heimavinnu sklanum.
Flestir eru ekki bnir fyrr en um fimmleyti.
llum sklastofum er mynd af knginum,
stytta af Bdda og talenski fninn.

64 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Sklar nokkrum lndum

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

sklaskylda _______________ sumarskli ________________

nn annir _______________ skladagur ________________

venjulega _________________ dreginn a hni ____________

bddistar _________________ jsngur ________________

Ljktu vi Setningar 17 me endingunum ah.

1 . Talensk brn byrja skla


________________________________________________________
2 . Flestir bddistar
________________________________________________________
3 . a er ekki skylda a fara
________________________________________________________
4 . Klukkan tta
________________________________________________________
5 . Talensk brn bora hdegismat
________________________________________________________
6 . Sklinn er binn
________________________________________________________
7 . llum sklastofum
________________________________________________________

a taka sr ekki fr um jlin .

b sumarskla .

d vera allir a vera mttir sklann .

e sklastofunum .

f er stytta af Bdda og talenski fninn .

g egar au eru sex ra .

h klukkan 15:15 .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 65


Sklar nokkrum lndum

Sklar Vetnam
Brn Vetnam byrja oftast grunnskla
egar au eru sex ra. Sklaskyldan er
a minnsta kosti fimm r.

Brn Vetnam fara sklann sex daga vikunnar.


sunnudgum er fr. Skladagurinn er
fjrar klukkustundir. Sklari byrjar
september og v lkur ma.

a er tlast til a brn taki sklann mjg


alvarlega og leggi hart a sr. Flestir skladagar
byrja v a kennarinn kallar nemendur upp
og spyr spurninga.

laugardgum er upprifjun. Nemendur standa upp


og segja kennaranum hva eir lru vikunni.
Nemendur f ekki einkunnir. stainn er eim
raa eftir getu, fyrsti, annar, riji og svo framvegis.

Flestir nemendur Vetnam vera a klast


sklabningi. Margir sklar eru fullsetnir af v
a a eru svo mrg brn Vetnam.

Nemendur eru hvattir til ess a halda sr


lkamlegu formi. eir gera v fingar
hverjum degi frmntum.

Nemendur skiptast a rfa sklann sinn.


eim er skipt hpa. egar rin kemur a eim
mta eir snemma sklann og spa glfin,
hreinsa tflurnar og fara me rusli.
Sum brn, srstaklega sveitum, ganga ekki skla.
au urfa a hjlpa fjlskyldum snum a vinna.

66 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Sklar nokkrum lndum

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

grunnskli _________________ leggja hart a sr ___________

sklari __________________ upprifjun __________________

tlast til __________________ sklabningur ______________

alvarlega __________________ hvetja ____________________

merktu S fYrir Satt og fYrir Satt eftir v Sem vi .

Sklaskyldan Vetnam er tu r .
Sklari byrjar september og lkur jn .
Flestir nemendur eru sklabningi .
ll brn Vetnam ganga skla .
Nemendur gera fingar frmntum .

hr fYrir nean eru Svr r textanum.


Bu tiL Spurningarnar og Skrifau r Strikin.

Spurning: ______________________________________________

Svar: sunnudgum .

Spurning: ______________________________________________

Svar: au eru sklabningi .

Spurning: ______________________________________________

Svar: Nemendur skiptast a rfa .

Spurning: ______________________________________________

Svar: au urfa a vinna .

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 67


Sklar nokkrum lndum

Sklar Kena
Brn Kena byrja skla egar au eru sex ra
og a er sklaskylda tta r.
rtt fyrir a grunnsklinn s skylda
eru aeins 75% barna skla.
Engin sklagjld eru grunnsklum en brnin
urfa a borga fyrir bkur, mat og strt.
framhaldsskla eru h sklagjld.
Aeins 42% unglinga halda fram skla
eftir 13 ra aldur.

Sklari byrjar janar og skiptist rjr annir.


Hver nn er 13 vikur. Svo er fr einn mnu
ur en nsta nn hefst. Skladagurinn byrjar
klukkan tta og lkur klukkan fjgur.

Sklar Rsslandi
a er nu ra sklaskylda Rsslandi.
Brn byrja skla egar au eru sex
ea sj ra. Sklari hefst 1. september
og v lkur 25. ma en eru prfin eftir.
Skladagurinn er fr hlf nu til rj.

ur voru ll brn sklabningi


en essi regla var afnumin upp r 1990.
Nna eru fir sklar me sklabninga.
Margir sklar srhfa sig tungumlum,
listum, vsindum ea strfri.
Srhfingin getur byrja strax 1. bekk.

68 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Sklar nokkrum lndum

Glsubkin ddu orin itt murmL og tSkru au munnLega


SLenSku. Strikau Svo undir au textanum.

sklagjld ________________ afnumin __________________

framhaldsskli _____________ srhfa sig _______________

prf _____________________ listir _____________________

regla _____________________ vsindi ___________________

finndu Setningar Sem a a Sama textanum og Skrifau r.

Rsslandi vera allir a vera skla nu r .

________________________________________________________

Sklinn byrjar klukkan 8:30 og er binn klukkan 15:00 .

________________________________________________________

Flest brn koma venjulegum ftum sklann .

________________________________________________________

a er sklaskylda en samt eru bara hlutar krakka skla .

________________________________________________________

________________________________________________________

eir sem stunda framhaldsnm urfa a borga h sklagjld .

________________________________________________________

Skrifau rtt or Strikin.

Rsslandi er nu ra ______________________________________

Fir sklar ar eru me _____________________________________

grunnsklum Kena eru engin ______________________________

janar byrjar _____________________________________ Kena .

sklari sklabninga sklaskylda sklagjld

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 69


Sklar nokkrum lndum

Sklar Englandi
Englandi er skylda a mennta brn
fr fimm ra aldri, anga til au eru 16 ra.
Foreldrar geta vali a senda brnin sn
ekki skla og kenna eim heima.

Sklari er 39 vikur.
a byrjar september og v lkur jl.
Margir sklar skipta sklarinu sex annir.
Um jlin og vorin er tveggja vikna fr
og svo er sex vikna sumarfr.
lok oktber, um mijan febrar og
lok ma er fr eina viku.

a er mismunandi eftir sklum hvenr skladagurinn


byrjar, en brn eiga a f kennslu 23,5 klukkutma
viku. Flestir sklar Englandi tlast til ess a
nemendur su sklabningi.

Sklar Kna
Sklinn Kna byrjar 1. september
og honum lkur um mijan jl.
Nemendur mta sklann klukkan hlf tta
og eru til klukkan fimm, en a er tveggja
tma hdegishl. Brnin f sklabning sem
au klast sklanum. Knversk stjrnvld
bja kennslu fyrir alla upp 9. bekk.
Brn r sveitum htta oft skla.
borgum er hgt a fara alls konar framhaldsnm.
Minna en 2% jarinnar ljka framhaldsnmi.

70 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185


Sklar nokkrum lndum

Glsubkin ddu
SLenSku.
orin Yfir itt murmL ea tSkru au
Strikau Svo undir au textanum.

skylda ___________________ bja ____________________

menntun _________________ j _____________________

stjrnvld _________________ framhaldsnm _____________

LeStu aftur textana BLS. 64, 66, 68 og 70 og Svarau Spurningunum.

hvaa lndum byrja brn skla sex ra?

________________________________________________________

hvaa lndum klast brn sklabningi?

________________________________________________________

hvaa landi er lengst sklaskylda?

________________________________________________________

hvaa landi f nemendur ekkert jlafr?

________________________________________________________

hvaa landi rfa nemendur sklann sinn sjlfir?

________________________________________________________

hvaa landi er tveggja tma hl hdeginu?

________________________________________________________

Svarau Spurningunum.

Hva er sklaskyldan lng slandi? __________________________

Lstu sklarinu nu . _____________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

________________________________________________________

Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185 71


Matslisti
Krossau vieigandi reiti egar hefur loki vi a lesa kaflann.

Kaflaheiti g skil textann g lri

mjg vel vel arf a meira en minna en engin n


lesa betur 5 n or 5 n or or

Miguel
Alisha
Fred
hugaml
venjulegt hugaml
Lisa Clayton vildi sigla
Lisa Clayton lt drauminn rtast
1. aprl
Valentnusardagur
Lsumessa
Jlin Kna
Jlin stralu
Jlin Mexk
Jlin Hollandi
Jlin Lithen og Pllandi
Bakpokaferamaur
Heimsmeistarakeppnin
Treystu fjlskyldunni
Kom inn!
Matarvenjur
Gludr eru mismunandi
Gludr eru gir flagar
reyttur hundur
venjulegur pakki
Noregur
Finnland
Indland
Frakkland
Spnn
Japan
Krea
Notkun Netsins
Ungt flk og Neti
Httur Netinu
Sklar Talandi
Sklar Vetnam
Sklar Rsslandi
Sklar Kena
Sklar Englandi
Sklar Kna
72 Hitt og etta Leskaflar og verkefni Nmsgagnastofnun 2009 06185
Til kennara!
Um nmsefni. Nmsefni Hitt og etta, Verkefni. Verkefni hgri blasu reyna
leskaflar og verkefni fyrir unglinga, er einkum mist lesskilning ea miast vi a rna
hugsa fyrir nemendur 8.10. bekk sem eru nnar oraforann textanum. tt verkefnin
a lra slensku sem anna tunguml. Bkin su margs konar ganga vissar verkefnagerir
er tlu nemendum sem n hafa nokkurri gegnum bkina sem auveldar nemendum
frni slensku mli en ra enn ekki vel vi a tta sig til hvers er tlast. flestum til-
almennt lesefni tla essum aldurshpi. Hn fellum geta nemendur fundi svr vi verk-
getur v nst sem hluti af br yfir almennt efnum textanum, aeins rfum tilvikum
nmsefni. Textar og verkefni eru a hluta til er tlast til ess a nemendur skrifi svr fr
ingar r nmsefninu Listen first 1, 2 og 3 eigin brjsti. Erfitt getur reynst a finna sam-
eftir Jacqueline Fririksdttur, sem kom t hj heiti og andheiti ora. au eru v feitletru
Nmsgagnastofnun runum 20042007. textanum. essi verkefni mia a v a opna
Arir textar eru frumsamdir. slenska ingu vitund nemenda fyrir njum orum og auka
og algun samt, ger verkefna, annaist annig orafora eirra.
Ragnheiur Valgerur Sigtryggsdttir.
Hljbk og lestur. Mia er vi a nem-
Textar. vinstri blasu bkarinnar er stutt- endur leysi verkefnin eftir a hafa lesi
ur samfelldur texti sem einnig m finna textann og hlusta hann. mrgum les-
hljbk. Leitast var vi a semja texta sem skilningsverkefnum er gert r fyrir a nem-
hfa til unglinga, h jerni eirra. Va endur endurtaki lesturinn hlji eftir a hafa
er komi vi, fjalla um flk, sii og menn- skoa orin og glsa. Reynslan snir a
ingu ess, glei og sorgir, htir og venjulega endurtekinn lestur stular a betri skilningi
daga. Hvorki er nausynlegt a allir nemend- og eykur ryggi og lestrarfimi. Mikilvgt er
ur lesi alla kafla bkarinnar n lesi eirri a nemendur nti sr hljbkina til a lra
r sem eir koma fyrir. rttan slenskan frambur.

Glsubk. textunum koma n efa fyrir fjl- Matsbla. skilegt er a nemendur venji sig
mrg hugtk sem nemendur ekkja ekki. Efst a merkja vi matsblai egar eir hafa
hgri blasu er v glsubk ar sem eir loki vi kafla. ann htt gera eir sr bet-
geta glsa or ea orasambnd snu m- ur grein fyrir hvernig eim gengur nmi auk
urmli og bori saman hvernig hlutirnir eru ess sem eir hafa yfirsn yfir hvernig eim
sagir. Sumir nemenda urfa e.t.v. a a miar fram. Eins ur segir m hugsa sr a
fleiri or en ar eru talin upp og er mlt nemendur velji vissa kafla ea vinni ann-
me a eir hafi vi hendina litla glsubk til arri r en eir koma fyrir bkinni.
a safna orunum .
Notkun. Bkina m nota msan htt me
Munnleg tjning. Samtl og samskipti eru nemendum, bi litlum hpum og me ein-
lykilatrii tungumlanmi og undirstaa um nemanda. Nemendur geta teki bkina
ess a virkja og festa sessi njan ora- me sr inn bekk og leyst verkefnin ar og
fora. Efni bkarinnar gefur tilefni til margs sast en ekki sst m nota efni fyrir heima-
konar umrna sem auveldlega m tengja vinnu. skilegt er a kennarar kynni efni
t.d. upprunalandi nemandans ea saman- fyrir foreldrum og leiti samvinnu vi um a
buri. Leggja arf herslu a nemendur fi glsa ea skra hugtk fyrir nemendum eftir
sem flest tkifri til a fa og beita njum v sem kostur er.
orafora.
Hitt og etta
slenska sem anna tunguml

Leskaflar og verkefni

essi bk er einkum tlu nemendum unglingastigi sem


eru me anna murml en slensku en hafa n nokkurri
frni slensku mli. Henni er tla a efla orafora
eirra, bta lesskilning og vera eins konar br yfir lest-
ur texta sem mta nemendum essu aldursstigi. Efni
er vali me hlisjn af mismunandi bakgrunni lesenda
og kemur r msum ttum eins og heiti bkarinnar gefur
til kynna. Verkefni fylgja hverjum kafla ar sem athygli
nemenda er beint a einstkum orum, samt v a
gera krfur um lesskilning. Bkin ntist einnig slenskum
nemendum sem urfa skra framsetningu efni.

Allir textar eru lesnir inn hljbk sem hlaa m niur


af vef Nmsgagnastofnunar. Efni m einnig prenta t af
vef stofnunarinnar.

Jacqueline Fririksdttir og Ragnheiur Valgerur


Sigtryggsdttir hafa teki efni saman.

Teikningar eru eftir Bvar Les og Inga Jensson.

NMSGAGNASTOFNUN
06185

You might also like