UNIVERZITET U TUZLI

Ekonomski fakultet
Redovan studij
kolska 2009./2010.godina

SEMINARSKI RAD IZ NASTAVNOG PREDMETA

MARKETING

Marketing u sportu

Predmetni profesor: Studenti:

Dr.sc.Rifat Klopi Ismet Hasi, I-1854/08
Damir Halilovi, I-1989/08
Adin Halilovi, I-2018/08

Tuzla, april 2010. godine

 SADRAJ

Uvod 3

1. Oglaavanje i teorijski pristupi marketingu 4

1.1. Oglaavanje 4
1.2. Teorijski pristupi marketingu 5

2. Marketing u sportu 6

3. Primjeri iz prakse 10

Zakljuak 12
Literatura 13

2
 UVOD

Marketing je pojam koji je do prije dvadesetak godina kod nas bio skoro nepoznat.
Danas je nezaobilazan termin ne samo u medijima, ve u svakodnevnom govoru. U okviru
ove ekonomske definicije, uslovno reeno, smjeteno je ponaanje potroaa, nesumnjivo
veoma bitan problem marketinga i, svakako, centralni problem istraivanja psihologije
marketinga.
Sport je podruje ljudskog djelovanja u okviru koga marketing zauzima znaajno
mjesto jer su mnogi sportski dogaaji masovne medijske manifestacije najvieg ranga u isto
vrijeme. Broj gledalaca koji posredstvom televizije prate sportske dogaaje dostie milionske
brojke tako da sportski dogaaji postaju sve vie instrumenti komunikacije izmeu samih
aktera i ogromne mase navija tj. potroaa. Ova injenica omoguava uspostavljanje brojnih
relacija psiholokog, sociolokog i naroito marketinkog karaktera.
Tema koja nam je dodijeljena u okviru nastavnog predmeta Marketing, zadovoljila je
nae apetite za istraivanjem u ovoj naunoj dispciplini. Veoma zadovoljno i voljno smo
pristupili izradi ovog seminarskog rada, uz potisnut motiv osvajanja bodova i mehanike
izrade rada, te nametanje motiva da je tema Marketing u sportu upravo ono to emo sa
zadovoljstvo istraiti i prezetntovati.
U prvom dijelu emo se bazirati na teorijskom aspektu, te indirektno teorijski povezati
tematiku i osnovne koncepte ovog seminarskog rada. Nekoliko reenica o oglaavanju i
pristupima marketingu e, nadamo se, pomoi razumijevanje i poblie objasniti nau temu.
Drugi dio, glavni, govori konkretno o marketingu u sportu, na osnovu empirijskog
znanja i zahvaljujui odlinom izvrenom marketinkom programu u sportu.
U treem dijelu navest emo konkretan primjer, Coca Cola championship-a, veoma
jake engleske fudbalske lige, koja eto, nosi ime po glavnom sponzoru lige, ime je Coca Cola
company i u ovom aspektu drutvenog razvoja napravila veliki marketinki iskorak.
Na kraju, uz iskrena nadanja da emo ispuniti oekivanja i prezentovati ovu temu u
konkretnom obliku i odgovarajuem obimu, posegnuli smo za izradom ovog rada.

1. Oglaavanje i drutveni aspekti marketinga

3
 1.1. Oglaavanje

Oglaavanje je jedna od najvie koritenih promotivnih aktivnosti. Usmjereno je na

masovne auditorije i moe da obuhvati veliki broj ljudi u jednom trenutku. Moe da bude
veoma efikasan nain informisanja, uvjeravanja i podsjeanja potroaa.

Oglaavanje je svaki oblik prezentacije i promocije proizvoda ili usluga koji se provodi
posredstvom medija masovnog komuniciranja, a kojeg odreeni oglaiva plati. Omoguava
preduzeu da kontrolie i usmjerava svoje poruke. Oglaavanje moe takoer, kreirati imid i
simbolike predstave vezane za proizvode ili uslugu. Meutim, nije pogodno za sve proizvode
ili usluge.

Vrste oglaavanja. Postoje razliite vrste oglaavanja. Koju od njih e preduzee koristiti,
zavisi od ciljeva koje eli da postigne.

1. Primarna i selektivna tranja; oglaavanje je usmjereno na stimulisanje primarne

tranje, nastoji da razvije tranju za ukupnom kategorijom proizvoda, a ne za
pojedinanom markom proizvoda.

2. Direktna i indirektna akcija; oglaavanje direktne akcije nastoji kod potencijalnog

potroaa prouzrokovati odluku o kupovini odmah. Oglaavanje indirektne akcije,
usmjereno je na izazivanje panje, izgradnju interesovanja ili kreiranje pozitivnih
stavova.

3. Usmjerenost na potroae ili organizacije; potroako oglaavanje usmjereno je na

krajnje korisnike na tritu, pojedince i/ili domainstva. Usmjereno je na organizacije i
namijenjeno je poslovnim potroaima, a posebno je usmjereno na osobe u
organizacijama koji utiu na kupovine, odnosno nabavke organizacije.

4. Oglaavanje marke proizvoda ili institucionalno oglaavanje; namijenjeno je za

promociju odreenih proizvoda ili usluga i moe biti provedeno od strane proizvoaa
ili lana kanala distribucije.

5. Vertikalno i horizontalno kooperativno oglaavanje; vertikalno kooperativno

oglaavanje je komunikacija preuuzeta od starne veleprodavaa ili maloprodavaa, ali
je djelimino plaa i proizvoa.

Oglaavanje ima i obavlja nekoliko vanih komunikacijskih funkcija za kompanije:

Informisanje i uvjeravanje, podsjeanje i dodavanje vrijednosti, te pomaganje ostalim naporima

kompanije. 1

Marketing u sportu je na mnogo naina povezan sa oglaavanjem. Upravo ova

funkcija marketinga prua mnogo mogunosti organizacijama da se oglaavaju preko

1
Marketing, Boris TIHI, Muris II, Nenad BRKI (redaktori), Ekonomski fakultet u Sarajevu, Sarajevo, 2006.,
str.428.-430.
4
 poznatih i velikih sportskih klubova ili sportskih manifestacija, i samo ovakav nain
oglaavanja, preko sportskih organizacija i deavanja moe informisati potroae koji moda
nikada ne bi saznali za proizvod odreenog preduzea, ali prate sport, pa spontano
saznaju za odreenog proizvoaa ili proizvod.

1.2. Teorijski pristupi marketingu

Postoji nemali broj pristupa marketingu, ali pristupi koji su povezani s naom temom se
mogu shvatiti na osnovi dolje navedenih pristupa.

Kognitivistiki pristup prouavanju ponaanja potroaa oslanja se na istraivanja obrade

informacija, prema kojima se pod kognitivnim procesima podrazumeva niz operacija obrade
informacija (Ognjenovi, 1992), koje zahvataju i osnovu za donoenje racionalnih kupovnih
odluka. U okviru kognitivne orijentacije primjenjuju se i teorije nastale u okviru socijalne
psihologije, kao to su Festingerova teorija kognitivne disonance, Hajderova teorija stavova,
pa i Pijaeova teorija razvojnih stadijuma. U ovu grupu spada i teorija koja se bavi
programiranjem (De Grof). Zajednika karakteristika svih ovih teorija je da se ponaanje
potroaa tretira kao proces rjeavanja problema kupovine u toku kojeg se ukljuuju brojne
mentalne aktivnosti.

Bihevioralni pristup prouavanju ponaanja potroaa zasniva se na primijenjenoj

bihevioralnoj analizi. Neka iskustva iz istraivanja bihevioralno orijentisanih autora dala su
dobre rezultate u praktinoj primjeni, npr., potkrepljenje ponaanja potroaa prilikom
kupovine (kada kupe jednu koliinu nekog proizvoda, na prijmer, potroai dobijaju kao
poklon jednu koliinu tog istog ili nekog drugog proizvoda). Operacionalno i vikarijsko
uslovljavanje predstavlja osnov za promociju modnih i konfekcijskih proizvoda - odabrani,
vitki, elegantni manekeni nose odjeu, obuu, nakit itd., kupci se po principima uenja po
modelu odluuju za kupovinu tih proizvoda.

Enviromentalistiki pristup je odgovoran za definisanje uticaja okruenja naponaanje

potroaa, posebno fizikog okruenja. Otuda je poznato da uta i crvena boja privlae
potroae, a plava i zelena boja su prikladnije za one prostore gde ljudi due razmiljaju i
oprezno donose odluke o kupovini. Takoer je poznato da, na primjer, muzika utie na brzinu
kretanja potroaa kroz prodavnicu, lagana muzika usporava kretanje, dok bri ritam ubrzava
kretanje.

Transakcioni pristup tretira marketinki proces kao psiholoku razmjenu, to je osnova

njene primjene u psihoterapiji. Pretpostavlja se da primjena transakcione analize omoguava
koncipiranje kvalitetnijeg i efikasnijeg strategijskog marketinga i podrava ideju o mogunosti
slobodnog izbora. Na kraju, moemo rei da primena iskustava iz oblasti psiholoke nauke u
marketingu doprinosi zadovoljstvu potroaa, omoguava vei izbor i kao krajnji ishod ima
poboljanje kvaliteta ivota potroaa.2

2. Marketing u sportu

2
Aleksandar MILOJEVI, Marketing u sportu, Filozofski fakultet, Ni, str.7.
5
 Marketing u sportu moemo posmatrati kao jedan od glavnih, a sada ve i krajnje
neophodan, opredeljujui strategijski pravac sportskih organizacija, u realizaciji sportskih
ciljeva, programa i zadataka. Svaka socijalno-kulturna pojava, a u tom smislu i sportska
djelatnost, ima stalnu potrebu za moralnom, organizacionom i finansijskom podrkom
drutva.

Ambicije ovjeka ili grupe ljudi u sportu, iji je cilj samopotvrivanje i razvoj sopstvenih
kreativnih, stvaralakih sposobnosti, a koje su usmjerene i na zadovoljenje drutveno-
sportskih interesa, gotovo uvijek se nalaze u raskoraku, a ponekad i u protivrenosti sa
objektivnosubjektivnim mogunostima njihove moralne, materijalne finansijske podrke.
Analizirajui teorijska razmiljanja na ovu temu, uoava se da veina autora u ovoj oblasti, i to
najee ameriki, posmatraju marketing u sportu iz pozicije interesa privrednih organizacija -
proizvodnih, marketing, trgovakih, televizijskih i slinih kompanija, odnosno oznaavajui ih
kao subjekt marketinga u sportu, koristei sportsku djelatnost i njegov fenomen, kao objekat,
radi lakeg ostvarivanja ili dopunskih prihoda svoje privredne srukture. Meutim, sutina
praktinog problema marketinga u sportu je u tome da elje i ambicije kompanija - sponzora,
oglaivaa i drugih investitora na ostvarenju profita zahvaljujui sportskoj predstavi, jo uvijek
ne znae i dobrobit za sport, sportiste, trenere, sportske menadere i poklonike. Na tritu,
prodavac i kupac imaju podrazumevajui obostrani interes, koji moe biti specifian.
Meutim, ako se sport na sportskom tritu posmatra kao objekat marketing dejstva
kompanija, to znai da se bez razlike on moe lako uporeivati i sa drugim, prije svega sa
privrednim, odnosno profitnim organizacijama i specifinostima koje one sobom nose. Ali
sport se obino ne nalazi u sektoru profitnih organizacija i zato se on paualno ne smije
uporeivati sa drugim oblastima.

Brojni problemi sa kojima se suoavaju sportske organizacije najee su marketinkog

karaktera. Mnogi sportski dogadjaji u oblasti vrhunskog sporta predstavljaju masovne
medijske dogaaje najvieg ranga. Broj gledalaca ili tzv. "elektronski" auditorijum, koji
posredstvom televizije prati najuzbudljivije trenutke sportskih dogaaja danas dostie vie
milionske brojke, tako da vrhunski sportski dogaaji postaju sve vie nain i instrument
komunikacije izmedju samih aktera i ogromne mase navijaa ili potroaa. Ova injenica
omoguava uspostavljanje brojnih relacija psiholokog, sociolokog i ekonomskog karaktera.
Sa aspekta sportskih organizacija, marketing treba posmatrati kao vanu poslovnu funkciju,
koja prema Milisavljeviu, "obuhvata sve aktivnosti koje su neophodne da se identifikuje,
anticipira i zadovolji tranja uz ostvarenje ciljeva poslovanja". 3

Vie od polovine sredstava sportski kolektivi obezbjeuju marketing aktivnostima. Zbog

toga, upravljanje marketing aktivnostima u sportskim organizacijama zahtijeva efikasnu
kombinaciju elemenata kao to su: proizvod (sportski rezultat), cijena, distribucija (prodaja) i
promocija. Navedeni elementi treba da su sadrani u cjelini ponude koje sportske
organizacije nude cjelokupnoj sportskoj javnosti i profitnim organizacijama. Prema M. Tomiu
(2001), sportski rezultat kao proizvod moe biti segmentiran na sledei nain:
3
Aleksandar MILOJEVI, Marketing u sportu, Filozofski fakultet, Ni, str.8.
6
a) imid kluba,

b) sportska marka,

c) sportski dogaaj,

d) sportske usluge,

e) imid sportiste ili tima.

Imid kluba je predstava o njemu, njegovim sportskim uspjesima kao i njegovo

pozicioniranje u svijesti ljudi iz ueg i ireg okruenja. Sa aspekta marketinga imid sportske
organizacije ili vrhunskog sportiste moe biti transferisan ka nekoj profitnoj organizaciji koja
eli bolju poziciju svojih proizvoda na tritu. Isto tako preko imida sportske organizacije
mogu se promovisati proizvodi profitne organizacije.

Sportska marka - ime, simbol, dizajn ili njihova kombinacija moe se putem licencnog
ugovora stupiti profitnim organizacijama ili marketing agencijama. Profitne organizacije
proizvode robu sa implikacijama sportske marke ili marke koriste u propagandne svrhe.

Sportski dogaaj, je segment potencijalnog sportskog proizvoda i ima mnogobrojne

interesente. To je prvenstveno publika koja prati sportski dogadjaj, kao i masovni tzv.
elektronski auditorijum, ali i potencijalni oglaivai, kupci sporske marke itd.

Sportske usluge, omoguavaju korisnicima zadovoljenje potreba za fizikim

vebanjem i rekreacijom. One se vrednuju prema asu vjebanja ili koritenja sportskog
objekta, a marketing aktivnostima, oglaavanjem, propagandom se obezbjeuje potrebna
klijentela.

Imid sportista ili grupa, potencijalni su sportski proizvodi koji se mogu transferisati u
druge klubove ili marketinki koristiti kao ime ili lik. Oni mogu imati ulogu modela za ugled i u
tom sluaju dobijaju iru socijalno-psiholoku i kulturnu vrijednost. Sa aspekta psiholoke
nauke i prakse, a naroito prema Maslovljevoj hijerarhiji ljudskih potreba i motiva, moemo
napraviti jednu analizu odnosa sporta kao fenomena i svih uesnika u sportu, sportista,
ljubitelja sporta i mladih kao buduih sportista.

Ljubitelji sporta - pojedinci, pripadnici ogromnog sportskog auditorijuma, danas ive u

sve otuenijem okruenju u kome su prinueni da se permanentno prilagoavaju razliitim
zahtjevima tog okruenja. U takvim okolnostima sve se tee postie uspjeh, a ovjek u sutini,
prema Maslovu, tei da bude uspjean i tei samoaktualizaciji. Teko se moe zamisliti ivot
bez uspjeha u bilo kojoj oblasti da se on postie, u porodici, poslu, sportu, hobiju itd.

Identifikacija sa uspjenim sportistima i sportskim timovima u sutini je identifikacija

sa uspjehom; samo uspjeni sportski akteri okupljaju mase gledalaca, navijaa, a mediji
omoguavaju skoro neposredno prisustvo gledalaca koji uspjeh, pobjedu, radost i sreu
doivljavaju istovremeno sa pobjednikom. Ova novooformljena elektronska publika ima i
7
dodatni pojaani utisak, jer se putem ponavljanja snimka najatraktivnijih poteza igraa
pojaava impresija. U saznanju da uspjeh sportiste ili sportske ekipe za koju navijamo nije
samo rezultat atrakcije, nego i na lini uspjeh, jeste sutina emocionalnog doivljaja koji se
aktivira pobjedom naeg sportiste ili sportske ekipe. U ovom sluaju panja i naklonost
gledalaca, potroaa, ne ograniava se samo na simpatije, ve prelazi u pripadnost koja je
logina posljedica procesa identifikacije. Zbog toga, kada od medija zakupe elektronski
sportski auditorijum sponzorima sportskih dogaaja nije stalo samo do kupovine medijske
panje, ve mnogo vie do naklonosti, poverenja, pa ak i emotivne veze sa potroaima-
navijaima sportskih pobjednika. Ponekad vlasnici kompanija kao sponzori sportskih
dogaaja, ele da istaknu svoju ulogu dobrog graanina i da tako zaslue potovanje
okruenja u kojem ive i posluju, pri emu im dobit nije najvanija, to jest satisfakcija im je
psiholoke prirode.

Moemo rei da psiholoka nauka i praksa iz oblasti propagande, reklame, javnog

mnenja, svakako mogu da doprinesu boljem predstavljanju sportista i sportskih organizacija u
javnosti i kao dobrih ekonomskih organizacija i sportista kao dobrih uzora na koje e se mladi
ljudi ugledati i formirati zdrav sportski stil ivota. 4

irenjem marketinga sedamdesetih godina u neprofitnim organizacijama, iznikli su i

marketing problemi, koji su rjeavani, uglavnom optim marketinkim principima.

Sportski interesi igraju veoma vanu komunikacijsku ulogu u drutvu, politikoj i to je

vano za marketing u sportu, ekonomskoj sferi ovjekovih djelatnosti.

Drugi, ne manje vani interesi sporta, lee u sferi radne djelatnosti, jer za mnoge,
sport je profesija. U znaajnoj mjeri savremeni sport predstavlja uspjean i zadovoljavajui
biznis za mnoge. On je uvijek predmet interesa najire javnosti, i izloen je neprestanom
fokusiranju sredstava masovnog informisanja. U praksi, savremeni sport susretao se sa dva
ortodoksna naina reavanja finansijskih problema sportskih organizacija.
Prvi nain: Odnosio se na zemlje u kojima je drava neposredno, centralizovano
subvencionisala i dodjeljivala sredstva sportu.
Drugi nain: se odnosio na zemlje slobodne ekonomije i slobodnog trita, gde se
problem finansiranja sporta reavao uglavnom uvoenjem marketing funkcije u menadment
sportskih organizacija, bez obzira u kom su statusu, profesionalnom ili amaterskom,
profitnom ili neprofitnom.

Marketing u sportu moemo posmatrati kao jedan od glavnih, a sada ve i krajnje

neophodan, opredeljujui strategijski pravac sportskih organizacija, u realizaciji sportskih
ciljeva, programa i zadataka.
U sportskim organizacijama, svakodnevno su prisutni problemi nedostatka finansijskih
sredstava, koji ne daju mogunost, ili ak limitiraju sprovoenje sportskih aktivnosti.
Postavlja se osnovno pitanje: U kojoj mjeri i u kom obliku se marketing koristi u
sportu? U savremenom vrhunskom sportu marketing igra veoma vanu ulogu, zato to
zahvaljujui marketingu sport dobija mogunost privlaenja znaajnih sredstava, neophodnih
za njegovo funkcionisanje. U isto vrijeme za one organizacije i sportiste koji imaju vrhunske
4
Aleksandar MILOJEVI, Marketing u sportu, Filozofski fakultet, Ni, str.8.
8
sportske rezultate ali i odgovarajuu menadmentsko - marketinku strategiju pomou koje
mogu da komercijalno iskoriste, marketing predstavlja dopunsku mogunost za stvaranje vrlo
visokog profita.
Potrebno je naglasiti da marketing u sportu predstavlja "medij" za najekonominije
ulaganje kapitala razliite marketing forme uz najvee mogue efekte.
U savremenom sportu marketing, po ulozi i vanosti, ini najznaajniju radnu funkciju
bilo koje sportske organizacije. Jedan od fenomena sporta poetkom XXI veka nalazi se u
pojavljivanju ozbiljnog biznisa.
U tom biznisu centralno mjesto zauzimaju sportski protagonisti: sportisti, treneri, menaderi,
sportske organizacije, organizatori sportskih dogaaja...
Razvoj sporta i uoavanje potencijalnog trita u sportskom auditorijumu uticali su na
strategijska opredeljenja mnogih kompanija koje proizvode sportsku opremu i rekvizite.

Oni razvijaju svoju proizvodnju dvojako:

1. na osnovu potreba savremenog sporta u dostizanju optimalnih sportskih rezultata,

razvijajui savremene tehnologije i usavravajui svoje proizvode;

2. na osnovu potreba irokog trita, koje se nalazi u sportskom auditorijumu. Pod tim
se podrazumeva zadovoljenje potreba svih onih koji na bilo koji nain uestvuju u
sportskim aktivnostima (sportista profesionalaca i amatera, rekreativaca i onih koji se
identifikuju sa sportskim zvijezdama).

Jednom rijeju, naznaeni subjekti, uesnici sportskog biznisa, formirali su ve novu

poprilino dobrostojeu privrednu granu - industriju sporta.

3. Primjeri iz prakse
Coca-Cola kao jedan od vodeih svjetskih brendova ve odavno je svoje djelovanje
proirila i u sportske vode. Klasian primjer u kome Coca-Cola dotie i sportske segmente je
englesko takmienje u nogometu poznatije kao Championship, odnosno druga engleska
nogometna divizija, koja se sklapanjem ovog sponzorkog ugovora od tog trenutka naziva
Coca-Cola Championship. Coca-Cola je sponzor ovog engleskog takmienja jo od nogometne
sezone 2007./2008., to je izazvalo veliko zadovoljstvo engleskih klubova, pa je zbog toga
Coca-Cola njihov sponzor i dan danas. Da su Englezi bili veoma zadovoljni ovim postupkom
pokazuje i injenica da je Coca-Cola sponzor i njihovih niih divizija od prethodno navedene.

Meutim, ovo je samo jedan primjer i samo njime se ne moe pokazati kolika je
zapravo prisutnost marketinga u sportu.
9
 Mnotvo sportske opreme raznih klubova, takmiara ili ak reklamne sportske odjee
na sebi ima odreene ambleme, sponzorske etikete i sl. Neke od najpoznatijih sportskih
oznaka moemo pronai na bolidima najbreg cirkusa na svijetu, Formule 1, gdje su bolidi,
na primjer, Ferrarija imali oznaku Marlbora na svojim bolidima, i time poveali ugled ovog
proizvoaa cigareta. Danas imamo i itav tim koji nosi naziv Red Bull, ime direktno
promovie ovo energetsko pie i njegovog proizvoaa. A suvino je govoriti o reklami za
oficijelne proizvoae pneumatika u ovom takmienju (Michelin, Goodyear...).

Najvei svjetski klubovi, imaju sponzorske ugovore s odreenim preduzeima i na

svojim dresovima, ili drugim dijelovima opreme nose njihov naziv, amblem, ili naziv jednog
od njegovih poizvoda. Navest emo samo neke. Najprestiniji evropski klubovi, Real iz
Madrida, Manchester United, Arsenal iz Londona, Wolfsburg i mnogi drugi imaju oznake
svojih sponzora na dresovima koji igrai nose u svim takmienjima. Real i Milan reklamiraju
sportsku kladionicu B-win, Arsenal mobilnog operatera O2, dok Manchester United ima
sponzorski ugovor s korporacijom AIG. Neki klubovi, npr. Wolfsburg, imaju sponzorske natpise
svojih osnivaa. Dresovi Wolfsburga sadre amblem Volkswagena. Takoer, neki klubovi
promoviu neke organizacije koje im nisu sponzori, nego to ine pokazujui svoju solidarnost.
Barcelona na dresovima ima natpis UNICEFA, svjetske organizacije pri Ujedinjenim nacijama
za pomo i brigu o djeci. I u naoj, Premijer ligi, takoer je prisutno sponzorstvo klubova. Na
primjer je Zvijezda iz Gradaca, kojoj je sponzor korporacija Cimos, koja se bavi proizvodnjom
metalnih konstrukcija, ali je poznata meu sportskim radnicima. Mnogi proizvoai sportske
opreme, i organizacije koje imaju doticaja sa sportom takoer koriste marketing za promociju
svojih proizvoda, pa se iz ovog razloga, doslovno vode borbe za prestiom proizvodnje
sportkse opreme pojedinim sportskim organizcijama, koju onda daju po veoma povoljnoj
cijeni.

Pokrovitelji mnogih sportskih organizacija, a ujedno i organizatori istih su korporacije

ili organizacije koje nemaju nikakvog dodira sa sportom u svom redovnom poslovanju. Ve
smo pomenuli Coca-Cola championship (s). Takoer, u Srbiji, prva nogometna liga je pod
pokroviteljstvom Jelen piva, dok je u Hrvatkoj u proloj sezoni generalni pokrovitelj bila
korporacija T-Mobile. Regionalnu koarkaku ligu, koja nosi i ime po ovoj grupaciji, sponzorie
NLB. Jo je mnotvo primjera ovakvih i slinih sportkih deavanja koja promoviu odreene
zainteresovane strane. U nastavku emo prikazati nekoliko sponzorkih oznaka koje moemo
vidjeti u okviru odreenih sportskih organizacija i/ili deavanja.

10
 Slika 2. Marketinka kampanja
za sportsku manifestaciju

Slika 1. Amblemi proizvoaa sportske opreme,

Slika 3. Reklamni logo sportske
organizacije
Slika 4. Sponzori sportskih organizacija, manifestacija ili takmienja, a nisu povezani sa sportskom industrijom

Izvor (sve slike): Aleksandar Milojevi, Marketing u sportu, Filozofski fakultet, Ni, strana 9.

ZAK
LJ U A K
Koliki je
znaaj
marketinga u
razvoju i
prezentaciji
sporta kao
pozitivnog
trenda u
dananjem drutvu nije mogue u potpunosti razumjeti. U naem radu mi smo pokuali kroz
teorjiski pristup ovoj temi prvo pribliiti tematiku i prikazati koliki uticaj ima marketing u
sportu. Bez premca je visina udjela marketinga u sportu nad ostalim drutvenim i inim
disciplinama koje nemaju direktnu vezu sa sportom. Iz navedenog smo zakljuili da je
marketing u sportu bitna odrednica marketinga kao naune discipline, a iz empirijskog
iskustva moemo bez straha rei da je prva asocijacija na odreene sportske manifestacij,
timove i sl., pored njihovih glavnih aktera (igraa, timova...) marketinki dobra odraena
kampanja.

Zanimljiva je injenica da mlai simpatizeri odreenih sportskih radnika ili klubova

nee npr.kupiti dres odreenog igraa ako na njemu nema odgovarajue reklama dotinog
sponzora. Takoer, zanimljivo je da su neki tim ili manifestaciju postali prepoznatljivi po svom
sponzoru, kao to je NLB liga, a mali broj ljudi zna da je to, ustvari, Regionalna liga. Takoer,
Red Bull tim u F1, je prepoznatljiv po svom upeatljivom imenu, a niko se ne zapita iji motor
ili karoseriju koriste!?

11
 Veoma je teko napisati sveobuhvatan rad na ovu temu, jer je mnogo komplikacija i
mogo sponzorskih utrka isprepletalo ovu temu do neprepoznatljivosti. Mi se nadamo da e
oni koji protaju ovaj na rad, a nisu dovoljno upueni, uspjeti razumjeti ovu tematiku barem
dovoljno da mogu preponati marketinku propagandu od sportske manifestacije. Uz to,
nadamo se da smo ispunili oekivanja i saeli najbitnije injenice o ovoj temi.

Literatura
1. Boris TIHI, Muris II, Nenad BRKI (redaktori), Marketing, Ekonomski
fakultet u Sarajevu, Sarajevo, 2006.

2. Aleksandar MILOJEVI, Marketing u sportu, Filozofski fakultet, Ni, 2006.

12