Professional Documents
Culture Documents
Chuong 1: Con Ngư I Và Môi Trư NG
Chuong 1: Con Ngư I Và Môi Trư NG
HCM 1
CHNG 1
Chng 1: Con ngi v mi trng 2
Ni dung
1.1. Mi trng
1.2. nhim mi trng
1.3. Cc khi nim lin quan n mi trng
1.4. Pht trin bn vng
1.1. Mi trng 3
Ni dung
nh ngha
Cc thnh phn mi trng
Chc nng mi trng
Cc quyn trn Tri t
1.1. Mi trng 4
nh ngha
nh ngha: Mi trng l tp hp (aggregate) cc
vt th (things), hon cnh (conditions) v nh
hng (influences) bao quanh mt i tng no
(The Random House College Dictionary-
USA).
Mi trng bao gm cc yu t t nhin v vt cht
nhn to bao quanh con ngi, c nh hng n
i sng, sn xut, s tn ti, pht trin ca con
ngi v sinh vt. (iu 3, Lut BVMT ca Vit
Nam, 2005).
1.1. Mi trng 5
MI
TRNG
Ni lu tr v cung Ni cha ng cc
ph thi do con
cp cc ngun
ngi to ra trong
thng tin cuc sng
1.1. Mi trng 7
Tng nhit
Tng gia
Tng bnh lu
Tng i lu
Kh quyn (atmosphere) 10
Thy quyn (hydrosphere) 11
Thy quyn (hydrosphere) 12
Thch quyn (lithosphere) 13
a quyn (pedosphere) 14
Sinh quyn (biosphere) 15
Sinh quyn (biosphere) 16
1.2. nhim mi trng 17
nhim mi trng
nh ngha
Ngun nhim
nhim khng kh
nhim nc
nhim t
nhim ting n
1.2. nhim mi trng 18
nh ngha
nhim mi trng c hiu l vic chuyn cc
cht thi hoc nng lng vo mi trng n mc
c kh nng gy hi n sc kho con ngi, n
s pht trin sinh vt hoc lm suy gim cht lng
mi trng.
1.2. nhim mi trng 19
Ngun nhim
T nhin
Nhn to
Ngun nhim theo kch thc
Ngun im
Ngun ng
Ngun din (ngun mt)
Tc nhn nhim
Vt l
Sinh hc
Ho hc
1.2. nhim mi trng 20
nhim khng kh
nh ngha
Gim cht lng khng kh
Ma acid
Suy gim tng ozone
Nng ln ton cu
nhim khng kh 21
nh ngha
Khng kh b nhim khi c cha cc cht kh, bi,
khi hoc mi mt nng ln gy hi cho
sc khe hoc s thoi mi ca con ngi v ng
vt hoc gy hi n cy ci v vt liu.
Vit Nam, khng kh b nhim khi cc cht
nhim trong khng kh c nng vt qu tiu
chun cho php.
nhim khng kh 22
Ma acid
Nc ma bnh thng c pH 5.6 do CO2 trong
khng kh ha tan vo nc.
Ma acid xy ra do c cha nhiu axit v c (pH <
5.6).
Do NO2, SO2 trong khng kh to thnh H2SO4,
HNO3 v ri xung tri t cng cc ht ma.
Ma acid c nhiu tc hi n c, thc vt, vt
liu, sc khe con ngi, ma mng v rng
nhim khng kh 25
Ma acid
nhim khng kh 26
Nng ln ton cu
Hiu ng nh knh l mt hin tng tt
Gip Tri t duy tr khong 15oC
Nu khng, nhit Tri t khong -18oC
Nng ln ton cu l do tng hiu ng nh knh
Tng nng kh nh knh: CO2, CH4, CFC, N2O, O3
Do gim din tch cy xanh
Hu qu
Tri t nng ln
Bin i kh hu
nhim khng kh 29
Nng ln ton cu
nhim khng kh 30
Nng ln ton cu
1.2. nhim mi trng 31
nhim mi trng nc
nh ngha
nhim cht dinh dng
Thiu ht oxy
nhim nc mt
nhim nc ngm
Trn du
nhim mi trng nc 32
nh ngha
nhim nc l s thay i thnh phn v cht
lng nc khng p ng cho cc mc ch s
dng khc nhau, vt qu tiu chun cho php v
c nh hng xu n i sng con ngi v sinh
vt.
nhim mi trng nc 33
Thiu ht oxy
Trong nc c cha vi sinh vt: k kh v hiu kh.
Khi ngun nc cha nhiu cht hu c d phn
hy sinh hc, cc vi sinh vt pht trin nhanh lm
gim oxy trong nc, v lm tng cc cht c
amoni v sunfit.
nhim mi trng nc 35
nhim nc mt
Nc mt (sng, h, ao, i dng) b nhim bi
cc cht l lng, cc ha cht c hi, v vi sinh
vt gy bnh.
Lm gim cht lng nc mt.
nhim mi trng nc 36
nhim nc ngm
Khi con ngi s dng thuc tr su v cc ha cht
bo v thc vt cho t, cc cht ny ngm theo t
xung tng nc ngm v gy nhim nc ngm.
Cc bi rc, h cha nc thi, knh rch thot nc
thi cng l ngun gy nhim nc ngm.
nhim mi trng nc 37
Trn du
Trn du thng gy nhim cc b, nhng gy
thit hi nghim trng cho c, chim, v cc sinh vt
trong nc, cng nh cnh quan trn b.
1.2. nhim mi trng 38
nhim mi trng t
Cht thi rn
Phn bn v thuc tr su
Ha cht
Ph rng
nhim mi trng t 39
Phn bn v thuc tr su
t nng nghip thng s dng nhiu phn bn v
thuc tr su, d lng cc cht ny tch ly trong
t v gy nhim t.
nhim mi trng t 41
Ha cht
Ha cht cng nghip c hi v cht thi t nh
my in ht nhn nu khng c bo qun
nghim ngt s r r v gy nhim t.
Qu trnh khai thc khong sn cng gy nhim
t nng n.
nhim mi trng t 42
Ph rng
Ph rng gy nhim t v lu di ty theo mc
ch s dng t, v ph rng lm thay i hon
ton mi trng ca t t nhin.
Ph rng cn gy hoang mc ha v mn ha.
1.2. nhim mi trng 43
nhim ting n
nh ngha
Ngun gc
Tc hi
nhim ting n 44
nh ngha
Ting n l m thanh khng c gi tr, khng ph
hp vi mong mun ca ngi nghe.
Ting n l tt c nhng m thanh gy cho chng ta
cm gic kh chu, quy ri iu kin lm vic,
sinh hot, ngh ngi v thu nhn m thanh ca con
ngi.
nhim ting n 45
Ngun gc
Giao thng
Qu trnh sn xut
Cc c s kinh doanh
Cc cng trng xy dng
nhim ting n 46
Tc hi ca ting n
Quy ri gic ng
Tc ng n th lc, tinh thn v hiu qu lm
vic
Tc ng n c quan thnh gic
Tc ng n c quan khc
Gy xung t
1.3. Cc khi nim lin quan n mi trng 47
Sc chu ti ca mi trng
Kh nng chu ng ca mi trng hay sc chu
ti ca mi trng l gii hn cho php m mi
trng c th tip nhn v hp th cc cht gy
nhim.
1.3. Cc khi nim lin quan n mi trng 49
Sc cha ca mi trng
Sc cha ca mi trng gm sc
cha sinh hc v sc cha vn ha:
Sc cha sinh hc l kh nng m
hnh tinh c th cha ng s ngi
nu cc ngun ti nguyn u c
dnh cho cuc sng ca con ngi;
Sc cha vn ha l s ngi m
hnh tinh c th cha ng theo cc
tiu chun ca cuc sng. Sc cha
vn ha s thay i theo tng vng
ph thuc vo tiu chun cuc sng;
1.3. Cc khi nim lin quan n mi trng 50
Sc cha ca mi trng
Chng ta cn bao nhiu Tri t nu mi ngi u
sng nh:
1.3. Cc khi nim lin quan n mi trng 51
S c mi trng
Theo Lut Bo v Mi trng Vit Nam:
"S c mi trng l tai bin hoc ri ro xy ra
trong qu trnh hot ng ca con ngi hoc bin
i tht thng ca t nhin, gy nhim, suy
thoi hoc bin i mi trng nghim trng".
1.3. Cc khi nim lin quan n mi trng 52
S c mi trng xy ra khi
Bo, l lt, hn hn, nt t, ng t, trt t, st l
t, ni la phun, ma axit, ma , bin ng kh hu
v thin tai khc;
Ho hon, chy rng, s c k thut gy nguy hi v
mi trng ca c s sn xut, kinh doanh, cng trnh
kinh t, khoa hc, k thut, vn ho, x hi, an ninh,
quc phng;
S c trong tm kim, thm , khai thc v vn
chuyn khong sn, du kh, sp hm l, pht du, trn
du, v ng ng dn du, dn kh, m tu, s c ti
c s lc ho du v cc c s cng nghip khc;
S c trong l phn ng ht nhn, nh my in
nguyn t, nh my sn xut, ti ch nhin liu ht
nhn, kho cha cht phng x.
1.3. Cc khi nim lin quan n mi trng 53
o c mi trng
Khi nim o c mi trng ra i l s tha
nhn rng khng ch c mi con ngi trn tri
t m con ngi cn phi chia s Tri t vi
cc hnh thc khc ca cuc sng.
1.3. Cc khi nim lin quan n mi trng 59
Cc nguyn l ca o c mi trng
1. S dng kin thc v k nng nng cao cht
lng v bo v mi trng
2. Xem sc khe, s an ton v mi trng sch l
quan trng nht.
3. Thc hin cc hot ng khi c kin ca gii
chuyn mn.
4. Thnh tht v minh bch
5. a ra cc bo co mt cch khch quan v trung
thc.
1.4. Pht trin bn vng 60
nh ngha
Pht trin bn vng l "s pht trin c th p ng
c nhng nhu cu hin ti m khng nh hng,
tn hi n nhng kh nng p ng nhu cu ca
cc th h tng lai" - 1987 - y ban Mi trng
v Pht trin Th gii - WCED (nay l y ban
Brundtland)
1.4. Pht trin bn vng 62
Thc o bn vng v x hi
Ch trng vo s pht trin s cng bng, mi
ngi c hi pht trin tim nng bn thn v c
iu kin sng chp nhn c.
Sc khe cng ng c ci thin
Cht lng cuc sng c nng cao
Ch trng ti cc li ch ca ngi khuyt tt
1.4. Pht trin bn vng 70
Thc o bn vng v x hi