Professional Documents
Culture Documents
May Thi Cong Cong Trinh NGM PDF
May Thi Cong Cong Trinh NGM PDF
ON NH IP (CH BIN)
VI VN NH
B MN: KINH T MY XD
H NI 2010
Li ni u
PDF by http://www.ebook.edu.vn 2
Chng I. Khi nim chung v cng ngh v my thi cng
cng trnh ngm.
1.1 Tng quan v cc cng ngh thi cng cng trnh ngm v phn loi
PDF by http://www.ebook.edu.vn 3
1.2. Phn loi my thi cng cng trnh ngm
My thi cng cng trnh ngm l nhng my xy dng v thit b c tnh
chuyn dng cao phc v cho cng tc xy dng cng trnh ngm, tuyn tunnel
ngm giao thng ng st, ng b, tuyn ng ng ngm h tng k
thut th, thu inDo vy my v thit b thi cng cng trnh ngm c rt
nhiu chng loi v a dng. Ngi ta phn loi my v thit b thi cng cng
trnh ngm theo nhm my ch o ca tng cng ngh thi cng hoc theo
cng dng ca chng nh sau:
1. T hp my pht lc: T my pht lc c nhim v cung cp
ng nng cho cc c cu cng tc ca cc my thi cng ngm lm vic. T
my pht lc ca cc my thi cng cng trnh ngm c th l t hp ng c
izel - bm du thu lc, t hp ng c in bm du thu lc, t hp
ng c izel my nn kh hoc cc ng c hot ng c lp v.v
2. My bc xc v vn chuyn t hm l:
My bc xc: c nhim v bc xc t lm sch mt bng pha
trc gng o trc tip hoc gin tip vo cc my vn chuyn t
. Cc my ny c hai loi l loi lm vic theo chu k v loi bc xc lin tc.
My vn chuyn hm l gm c:
- Cc my vn chuyn lin tc nh: bng ti, gu ti, vt ti v.vc
nhim v vn chuyn t ra khi gng o v vn chuyn vt liu xy
dng v my mc t mt t ti ni thi cng. Hng vn ti l phng ngang
hoc phng nghing .
- Cc my vn chuyn khng lin tc nh: t ti hm l, vn ti ng
st xe gong hm lHng vn chuyn l phng ngang hoc phng
nghing.
* My nng chuyn: y l nhng my c hng vn chuyn gn nh
vung gc vi tuyn tunnel. Chng c b tr ging ng c nhim v a
t ln mt t v a vt liu, cu kin xy dng cng vi cng nhn
xung tuyn ngm. Ta phi phn bit cc my ny vi cc my nng chuyn
phc v thi cng cng trnh ngm nh cc tng hm nh cao tng, cc bi
xe ngm v tuyn ngm bng cng ngh o h.
3. My v thit b thi cng tuyn ngm v cng trnh ngm bng
cng ngh o h gm c:
- Cc my thi cng tng trong t;
- Cc my bc xc t trong cng ngh o h;
- Cc my nng chuyn trong cng ngh o h - cng trc.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 5
4. My v thit b thi cng tuyn ngm bng phng php khoan n
mn:
- Cc dng c khoan: Mi khoan, ty khoan (cn khoan)
- Cc my khoan cm tay;
- My khoan ct;
- C my khoan hm l.
5. My v thit b thi cng tuyn ngm bng phng php khin v
t hp khin:
- Khin th cng;
- Khin bn th cng;
- T hp khin c gii ho hon ton loi thng dng cho t mm
Soft Ground Non Pressurized;
- T hp khin o l vi khoang cn bng p lc bng t EARTH
PRESSURE BALANCE;
- T hp khin o l vi khoang cn bng p lc bng dung dch
betonite cao p SLURRY PRESSURE BALANCE SPB;
- T hp khin o l vi khin n v khin i - SINGLE AND
DOUBLE SHIELD TBMS;
- T hp my o tuyn ngm mt cng dng trong nn cng
MAIN BEAM TBM.
6. My v thit b phc v cho cng tc b tng, b tng ct thp
cng trnh ngm gm:
- My v thit b gia c vch tunnel tm thi bng cng ngh phun kh;
- My v thit b gia c vch tunnel tm thi bng cng ngh phun kh;
- My trn b tng;
- Cc loi vn khun di ng;
- My vn chuyn b tng;
- My bm b tng;
- My lm cht b tng;
- My lp rp v l;
- My p va.
7. My v thit b ph tr thi cng tuyn ngm khc nh:
- My s l nn t cho tuyn ngm my v thit b s l nn t yu
bng cng ngh khoan pht va cao p.
- My v thit b thng gi tuyn ngm;
- My v thit b nh v hng o;
PDF by http://www.ebook.edu.vn 6
- Cc my tch t, my bm bn v.v
- Thit b an ton, chiu sng.
My v thit b thi cng cng trnh ngm c th l mt my n l, mt
c my phc v cho mt cng on trong cng ngh thi cng v nhiu khi
chng c coi nh mt dy chuyn (mt cng xng) thc hin trn vn ton
b cc cng on ca mt cng ngh thi cng t o t ti thi cng v hm
tunnel vnh cu.
8. Cu to chung ca my cng trnh ngm gm nhng b phn
chnh c bn sau:
a. Thit b ng lc: ng c t trong, in, bm du v my nn kh.
b. H thng truyn ng: C kh, thu lc, in, kh nn v hn hp
c. C cu cng tc.
d. C cu di chuyn.
e. H thng iu khin.
f. Cc thit b ph khc: thit b an ton, chiu sng, trn cc t hp
khin o l c trang b cc my tnh hin i cho php t ng ho nhiu
khu t o t, iu khin ti thi cng hon chnh mt tuyn ngm.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 7
1.3. Thit b ng lc my cng trnh ngm
Thit b ng lc (cn gi l h thng pht lc) c th bao gm mt hoc
nhiu ng c.
ng c l mt c cu my dng bin i dng nng lng no
(nh in nng, nhit nng) thnh c nng cung cp cho cc c cu cng
tc. Trong my xy dng ni chung v my thi cng cng trnh ngm ni ring
c bn loi ng c di y thng c s dng l:
- ng c t trong;
- ng c in;
- My bm thu lc, cc ng c thu lc: M-tor, xi lanh thu lc
- Cc loi my nn kh.
I. ng c t trong
1. Nguyn l lm vic ca ng c t trong
Hn hp nhin liu (xng hoc du izen vi khng kh) c t chy
trong bung kn s sinh ra kh v nhit cao lm gin n kh t dn ti tng
p sut, p sut ny tc ng ln b mt piston, lm piston di chuyn tnh tin
trong lng xi lanh, thng qua thanh truyn lm quay trc khuu v sinh cng.
2. Phn loi: ng c t trong c hai loi:
- ng c xng (2 k v 4 k): c b ch ho kh (carburator) v b phn
nh la (bugi).
- ng c diesel (2 k v 4 k): Khng c b ch ho kh v b phn
nh la, nhin liu c phun trc tip qua kim phun (di p sut p =
12,5100 MPa) vo bung t, du t bc chy khi b nn li di p sut cao
v nhit cao trong bung t.
Ngoi ra, cn c th phn loi ng c theo s lng xi lanh & cch t
xi lanh: t ng, t nghing v nm ngang, mt hng, hai hng v kiu ch
V. Cc my thi cng cng trnh ngm thng s dng ng c izel loi bn
k c nhiu xi lanh sp xp hai dy kiu theo ch V.
3. Cu to chung ca ng c t trong
- C cu phi kh:
PDF by http://www.ebook.edu.vn 8
C cu phi kh c tc dng np y ha kh (ng c xng) hoc khng
kh ng c izen) vo xi lanh v x sch kh chy lm vic ra khi xi lanh.
- H thng bi trn:
- H thng lm mt:
a) Hnh trnh:
Hnh trnh (hay khong chy ca pittng) S (hnh 1.1) l khong cch t
v tr cao nht - im cht trn (CT) n v tr thp nht - im cht di (CD)
ca pittng, khi pittng dch chuyn tnh tin trong xi lanh:
S = 2r [1.1]
D 2
Vs = .S [1.2]
4
trong D- ng knh ca xilanh;
PDF by http://www.ebook.edu.vn 9
c) Dung tch lm vic ca ng c:
Vh = Vs . I [1.3]
D 2
hay Vh = .S .i [1.4]
4
trong Vs - dung tch lm vic ca xi lanh; i-
s lng xilanh ca ng c; D- ng knh Hnh 1.1 Thng s cu to
c bn ca ng c t trong
ca xilanh; S- hnh trnh ca pittng.
Dung tch bung chy hay bung nn (Vc) l dung tch phn khng gian
gia nh pittng v np xilanh khi pittng im cht trn (TC).
Dung tch ln nht hay dung tch ton b (Vmax) l tng dung tch lm
vic ca xilanh (Vs) v dung tch bung chy (Vc):
Vmax = Vs + Vc [1.5]
Vs + Vc Vmax
= = [1.6]
Vc Vc
u im:
Nhc im:
II. ng c in
1. Nguyn l lm vic ca ng c in
2. Phn loi ng c in
- ng c in 1 chiu
u im:
- Gn nh (3 11kg/kW);
- D o chiu quay;
Nhc im:
1. Nguyn l lm vic
Trong cng nghip ni chung v trong nghnh xy dng cng trnh ngm
ni ring ngi ta thng dng cc loi bm du sau:
a) Nhm bm du vi lu lng c nh gm: b) Nhm bm du vi lu
lng thay i gm:
PDF by http://www.ebook.edu.vn 12
Bm pittng hng trc truyn
bng khp cu
Bm bnh rng n khp Bm pittng dy
trong
Bm cnh gt lch tm
Bm rto
Bm cnh gt kp
K hiu K hiu
Hnh 1.2 Cc loi bm du thu lc
* Cc thng s k thut
c) p sut (bar);
- Gi c;
- Tui th;
- Ting n;
- Hiu sut.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 13
u im:
- Kt cu gn nh v tng i n gin;
- C th b tr bt k ni no trn my;
Nhc im:
- i hi ch to v lp rp c chnh xc cao;
- Gi thnh cao.
Phm vi s dng: Rt rng ri trong cc my khoan to l n mn. T
my khoan cm tay c nh ti cc my khoan ct c trung v cc my c my
khoan vi u khoan nng v rt nng. Trong cc t ti t lt hm l cho ti
cc my bc xc hot ng theo chu k. L do l cng sut ca cc bm du
thu lc kh cao cho php t ng ho khu iu khin v dn ng cc c
cu cng tc.
IV. MY NN KH
1. Nguyn l hot ng
My nn kh l my bin i c nng c dn ng bi cc ng c
in, ng c t trong thnh th nng v ng nng kh nn. Trong my nn
kh sy ra qu trnh tng p khng kh v a khng kh t trng thi p sut
thp sang trng thi p sut cao trong bnh tch p.
Cng nh cc bm du thu lc, cc my nn kh thuc loi ng c
th cp, tc l t bn thn khng sinh ra c nng m ch tip nhn c nng
ca cc ng c in hoc ng c t trong, bin c nng ny thnh th nng
di dng khng kh c p sut cao ti bnh tch p cung cp cho cc my
v thit b qua h thng ng ng dn kh nn trong cng trnh ngm.
Trong xy dng cng trnh ngm my nn kh cung cp khng kh c p
sut cao, nng lng do kh cao p ny s dn ng cc thit b v cc c cu
cng tc dng kh nn.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 14
2. Phn loi my nn kh:
Theo phng php nn kh ngi ta phn loi my nn kh thnh cc
nhm sau:
- Cc my nn th tch (my nn p khng kh), theo p sut ca
khng kh tng nh gim th tch bung cng tc, y l cc my pittng, kiu
vt, kiu rto.
- Cc my nn ng nng (cc my nn kiu cnh), theo , khng kh
b nn li trong qu trnh chuyn ng cng bc ca khng kh nh lc tc
dng ca cc cnh qut - kiu qut ly tm, kiu qut trc.
Theo nguyn l hot ng, my nn kh chia ra thnh:
- My nn kh kiu pittng tc dng mt chiu hoc hai chiu;
- My nn kh kiu rotor;
- My nn kh kiu vt.
Khng kh c ht t ngoi tri, c lc sch bng h thng lc, sau
c nn li ti p sut P = 0,8 MPa trong bung nn ca my nn kh
(chy nh ng c t trong hay ng c in) v cui cng c dn ti bnh
cha kh nn (bnh tch p).
PDF by http://www.ebook.edu.vn 15
- Khi ng nhanh, lm vic an ton;
Nhc im:
- Cng knh;
V. CC CH TIU HOT NG CA NG C
1. H s vt ti:
Mmen xon ln nht ca ng c Mmax
__________________________________________________
H s vt ti vt = [1.7]
Mmen lm vic nh mc Mo
Nhng my d b vt ti trong khi lm vic nh my o, my i cn
c h s vt ti cao khng b cht my. Trong my xy dng thng yu
cu vt = 2,3 6. ng c in c vt 2,5; ng c t trong c vt = 1,08
1,15. khng b cht my, i km ng c t trong phi c ly hp ma st,
nu qu ti th s c s trt gia cc a ch ng v b ng ca ly hp.
2. H s thay i vn tc quay
PDF by http://www.ebook.edu.vn 16
n o 5 DCDT
v = = [1.8]
n min 1,3 DCD
PV% =
t 60 0
x 100% [1.9]
60
trong t 60 0
- tng s pht lm vic lin tc ca my trong mt gi m m
PDF by http://www.ebook.edu.vn 17
2. Phn loi cc dng truyn ng
Trong cc my mc ni chung v my thi cng cng trnh ngm ni ring
thng s dng cc kiu truyn ng sau:
- Truyn ng c kh;
- Truyn ng in;
II. Truyn ng c kh
1. nh ngha
PDF by http://www.ebook.edu.vn 18
Truyn ng c kh l phng php dng b truyn cu to t chi tit
my truyn c nng t trc ny sang trc khc, thng thng c thay i
vn tc quay v mmen, i khi thay i c quy lut lut chuyn ng.
Trc truyn nng lng i gi l trc ch ng, trc nhn nng lng gi
l trc b ng.
2. Phn loi
Theo nguyn l lm vic, truyn ng c kh c phn ra lm hai loi:
- Truyn ng ma st: trc tip gia cc bnh ma st hoc gin tip
nh ai truyn.
- Truyn ng n khp: trc tip (bnh rng, bnh vt) hoc gin tip
(xch).
3. Truyn ng ma st
Khi nim: L phng php truyn nng lng c hc trc tip gia
cc bnh ma st t trc ny sang trc kia nh lc ma st trt ti im tip xc
gia hai bnh ma st hoc gia cc bnh ma st v ai trung gian.
Phn loi: Truyn ng ma st c hai loi: Truyn ng ma st trc tip
v truyn ng ai.
4. Truyn ng bnh rng
Truyn ng bnh rng l phng php truyn nng lng c hc trc
tip t trc ny sang trc khc nh s n khp ca cc rng trn cc bnh
rng (hoc thanh rng).
a) Cc thng s hnh hc c bn:
Dng rng ch yu dng trong truyn ng bnh
rng l dng rng thn khai (hnh 1.5). S d rng thn
khai dng nhiu v d ch to hn, sc bn v tui th
cao, hiu sut ln. Nu gi z1 v z2 l s rng ca bnh
rng ch ng v bnh rng b ng; n1 v n2 l vn tc
quay tng ng (v/ph); pt bc rng trn vng trn chia
(mm); m1 v m2 l mun tng ng (mm); l gc m;
d1 v d2 l ng knh vng trn ln (mm); dc1 v dc2 l Hnh 1.5. Truyn
ng knh vng trn chia tng ng ca cp (mm); h l ng bnh rng
PDF by http://www.ebook.edu.vn 19
- cc bnh rng n khp c vi nhau th chng phi cng mun,
c ngha l: m1 = m2 = m = pt / , trong pt l bc rng trn vng trn chia.
Tr s ca m t 0,05 n 100 mm;
- Chiu cao rng h = 2,25m;
- i vi cp bnh rng khng dch chnh (cp bnh rng tiu chun)
hoc dch chnh u, ng knh vng trn ln v vng trn chia trng nhau:
d1 = dct = mz1; d2 = dc2 = m.z2.
Ngoi dng rng thn khai cn c dng rng cung trn do Nvicv pht
minh nm 1954. Kh nng ti ca bnh rng Nvicv cao hn bnh rng thn
khai, nhng gia cng n rt phc tp.
b). Phn loi truyn ng bnh rng
* Theo v tr tng i gia cc trc: c cc loi truyn ng bnh rng sau:
- Trng hp hai trc song song: dng chuyn ng bnh rng tr rng
thng, rng nghing, rng V hoc rng cong (hnh 1.6):
- Trng hp hai trc ct nhau: dng chuyn ng bnh rng nn
(thng c rng thng hoc rng cong);
- Trng hp hai trc cho nhau: dng truyn ng bnh rng tr cho;
- Truyn ng bnh rng - thanh rng: dng bin i truyn ng
quay tnh tin hoc ngc li;
PDF by http://www.ebook.edu.vn 20
- Truyn ng tt trong phm vi cng sut, tc v t s truyn kh rng.
* Nhc im:
- i hi ch to v lp rp vi chnh xc cao;
- C nhiu ting n khi tc quay ln, phi bi trn thng xuyn;
- Ch truyn ng c khong cch tng i nh;
- Chu va p km, cc rng d hng khi qu ti;
* Phm vi s dng: rt rng, t nhng bnh rng rt b (trong ng h
eo tay) n nhng cp bnh rng c ng knh ti vi mt, nng vi tn v
truyn c cng sut vi vn kW. Truyn ng bnh rng c s dng trong
hu ht cc loi my mc, thit b v dng c o lng c kh.
5. Truyn ng trc vt bnh vt
L phng php truyn nng lng c hc t trc ny sang trc khc
nh s n khp trc tip ca cc rng ca bnh rng (bnh vt) vi ren trn
trc vt. Cc trc ct cho nhau trong khng gian (thng l 90o).
a) Nguyn l truyn ng: B truyn bao gm c trc vt v bnh vt
(hnh 1.7). Thng thng trc vt l trc ch ng, cn bnh vt l bnh rng b
ng. Khi trc vt quay mt vng th bnh vt quay c z1 rng (z1 = 1 4),
y z1 l s mi ren trc vt).
Ngoi trc vt c tit din rng khc nhau cn c trc vt lm. Trc vt lm
c kh nng chu ti ln hn v c s rng n khp ng thi ln hn, nn b
mt tip xc gia hai bnh rng nhiu hn. Tuy nhin khi ch to, lp rp v
iu chnh kh khn hn, c bit l khi bnh rng vt b mn.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 22
- Khong cch A ti u A = (30
50)t. Trong Amin xc nh theo
iu kin gc m 120o.
- Lc vng cho php P =
[P0]. b0. d/ke, (N), trong [Po] l
p lc cho php bn l (14
35MPa); b0 v d(mm) c ch
dn trn hnh 1.8; ke = 1,2 3 l
h s k n iu kin bi trn,
iu chnh, tnh cht ti trng v
cc iu kin khc;
- Cng sut truyn ca xch N =
3,6. P.v (Kw); trong P l lc
vng ca xch v v (m/s) l tc
xch.
Hnh 1.8. Truyn ng xch
b) u-nhc im v phm vi s dng:
* u im:
- Khong cch truyn ng ln (Amax = 8m), khun kh kch thc nh
hn so vi truyn ng ai;
- Lc tc dng ln trc nh hn so vi truyn ng ai;
- T s truyn n nh;
- Hiu sut truyn ng cao ( = 0,96 0,98);
- C th ng thi truyn ng cho nhiu trc.
* Nhc im:
- Yu cu ch to, lp rp v chm sc phc tp hn so vi truyn ng ai;
- Xch v a xch chng mn, gy n khi lm vic;
- Vn tc tc thi ca xch v a b dn khng n nh do dy xch
khng th cng tuyt i.
* Phm vi s dng: truyn ng xch thng dng trong nhng trng
hp khi khong cch gia cc trc kh ln, yu cu kch thc b truyn phi
tng i nh gn v lm vic khng trt.
III. Truyn ng thu lc
1. Khi nim chung v phn loi
Truyn ng thu lc l phng php truyn c nng t ng c in
hoc ng c t trong ti trc chp hnh ca cc c cu cng tc nh du
PDF by http://www.ebook.edu.vn 23
thu lc c p sut cao (truyn ng thu tnh) hoc du c vn tc ln (truyn
ng thu ng), qua cc phn t truyn ng nh, ng dn, cc van tit lu,
van phn phi vv ti mot thu lc hoc xi lanh thu lc chuyn du c
p sut cao thnh c nng cung cp cho cc c cu cng tc.
Truyn ng thu lc c phn loi theo cc du hiu sau:
* Theo nguyn l lm vic truyn ng thu lc c chia lm hai nhm:
- Truyn ng th tch (truyn ng thu tnh) - du thu lc c p sut
cao nhng vn tc thp.
- Truyn ng thy ng - du thu lc c p sut thp nhng vn tc
cao.
* Theo quy lut chuyn ng ca c cu chp hnh chng c chia lm 3
nhm:
- Truyn ng thu lc th tch c c cu chp hnh chuyn ng tnh
tin xi lanh thu lc.
- Truyn ng thu lc th tch c c cu chp hnh chuyn ng quay
mt thu lc.
- Truyn ng thu lc th tch c c cu chp hnh chuyn ng xoay
vi gc xoay nh hn 3600.
* Theo kh nng iu chnh tc ca c cu cng tc chng c chia lm 2
nhm: Nhm c c cu iu chnh; Nhm khng iu chnh.
* Theo s tun hon ca du thu lc c 2 nhm: Nhm c s ng kn;
nhm c s tun hon h.
2. Cu to chung ca h thng
truyn ng thu lc
- C cu to du thu lc c p sut
hoc vn tc cao: cc bm du thu lc,
thng du, cc b lc du;
- Phn t x l v dn du: van
tit lu, van p sut;
- Cc phn t iu khin: van o
chiu, van an ton, van mt chiu
- Cc c cu chp hnh: xi lanh,
mt, khp ni thu lc
Hnh 1.9. S khi cu trc h S m t cu to tng qut ca
thng dn ng bng thu lc
h thng dn ng thu lc c m t
qua s hnh 1.9.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 24
3. S hai dng truyn ng thu lc tiu biu thng gp trong
my thi cng cng trnh ngm
a) Truyn ng thu lc th tch c c cu
chp hnh chuyn ng tnh tin xi lanh
thu lc: Bin p sut du thu lc thnh c
nng y piston chuyn ng tnh tin trong
lng xi lanh.
Bm thu lc o chiu
Bm thu lc c iu chnh
PDF by http://www.ebook.edu.vn 25
M-t thu lc c iu chnh
Phin lc du
B bin tc thu lc
Thng du h
PDF by http://www.ebook.edu.vn 26
Thng du kn c p sut cao hn p sut khng kh
PDF by http://www.ebook.edu.vn 27
H thng truyn ng thu lc c s dng rng ri trong cc my thi
cng cng trnh ngm do cc u im v kh nng truyn c cng sut cao,
d dng t ng ho.
Trong cc my khoan hm l ngy nay, h thng truyn ng khng ch
c s dng dn ng u khoan m n cn dn ng nhiu c cu cng
tc i hi chnh xc cao nh h thng nh v mi khoan v hng khoan.
Vi vic ngy nay cc phn t (chi tit v cm chi tit my) trong h
thng truyn ng thu lc c tiu chun ho sn xut hng lot nn
gi thnh ca cc my thu lc gim ng k. Mt khc vi s tin b ca
cng ngh ch to my vi chnh xc cao cho php chng ta mnh dn s
dng cc loi my ngm dn ng thu lc vo ng dng v chng ngy cng
khng nh c v tr cng nh hiu qu v mt kinh t cng nh k thut .
IV. Truyn ng in
Truyn ng in l mt tp hp cc thit b nh: Thit b in, thit b
in t, phc v cho cng tc bin i in c cng nh gia cng truyn tn
hiu thng tn hiu thng tin iu khin qu trnh bin i nng lng .
H truyn ng in c phn loi nh sau:
+ Truyn ng in khng iu chnh: thng ch c ng c ni trc
tip vi li in, quay my cng tc vi mt tc nht nh.
+ Truyn ng in c iu chnh: Trong loi ny tu thuc vo cng
ngh m ta c truyn ng iu chnh tc , truyn ng iu chnh mmen,
lc ko v truyn ng iu chnh v tr. Trong truyn ng in c iu chnh
c th c mt hoc nhiu ng c.
V. So snh cc dng truyn ng
Bng di y trnh by mt cch tng quan cc dng truyn ng trong
my mc ni chung v my cng trnh ngm ni ring:
Truyn ng Truyn ng Truyn ng Truyn ng Truyn ng
thu lc kh nn in c kh
Mang nng Du thu lc Kh nn Electron Cc chi tit my
lng
Truyn nng ng dn thu ng dn kh nn Cp in Cc chi tit my
lng lc, cc u ni
Thit b ng lc Bm du thu My nn kh My pht in ng c t
lc trong
Cc i lng - p sut P - p sut P, Pa - Hiu in th - Lc F;
c bn - Lu lng Q - Lu lng Q U; - M men xon
- Cng M;
dng in I. - Vn tc tip
tuyn;
- Vn tc quay
Cng sut truyn Cng sut truyn Khng ln lm Cng sut truyn Cng sut
rt ln v vi p lc kh rt ln v truyn ln.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 28
khong cch nn khong di khong cch khong cch
truyn xa. 6 bar. khong truyn xa. truyn khng ln
cch truyn xa lm
chnh xc Rt tt Khng tt lm Tt, tr nh Rt tt khi dng
ca c cu chp truyn ng n
hnh khp
Hiu sut Cao Thp cao Tn tht ln
linh hot Rt tt tr ln Rt tt Km
trong iu khin
ng dng Rng ri Mt s t my Rng ri Khng th thiu
khoan kh nn, trong bt k cc
dy chuyn lp my thi cng xy
rp dng
Bng 1.2 so snh cc dng truyn ng trong my ngm
PDF by http://www.ebook.edu.vn 29
Chng II. My v thit b trong cc cng ngh o h
2.1. Tng quan cc cng ngh o h
Cng ngh thi cng tuyn ngm bng phng php h (cn gi l
phng php l thin) bao gm cc cng ngh sau:
- Thi cng h theo phng php h mng;
- o ho phn on kt hp vi tng trong t;
- o ho phn on kt hp vi khin o h;
- H dn cc kt cu tng on mt;
- H chm.
1. Phng php h mng:
Bn cht phng n l ngi ta s dng cc my o t thng thng
(my o mt gu v my o gu ngom) o h mng theo ton b chiu
rng ti su t mng tuyn ngm, vch h mng khng cn phi gia cng
m nghing mt gc ph hp vi gc trt t nhin ca t hoc c gia
cng bng c thp nu o thng ng. Kt cu b tng c thi cng trong
h mng bng cc phng n thi cng thng thng, sau th lp t.
Hnh 2.1 S b tr thit b thi cng tuyn ngm bng phng php h mng:
1 Phn t cn bc xc bng my o mt gu hoc gu ngom; 2 - vch h mng (sau khi
o) khng cn phi gia cng m nghing mt gc ph hp vi gc trt t nhin ca t ; 3
my xc mt gu hoc my xc gu ngom (khi chiu su ln hn 9 m); 4 t t ; 5
Cng trc (dng khi thi cng b tng lp ghp)
PDF by http://www.ebook.edu.vn 30
thng v cui cng l lp t ln tuyn ngm thi cng chuyn sang
on ho tip theo.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 37
m bo nng sut cao phi a ra gii php thi cng hp l, chn
ch lm vic v cc gii php k thut ti u cho my, ngoi ra th my cn
lu thm:
+ Chn ng cong khai thc t hp l;
+ Kt hp cc thao tc c th vn hnh ng thi;
+ B tr phng tin vn ti ng ni c gc quay nh nht;
+ Nu gc quay ln hn 1500 th cho toa my quay trn vng 3600 khi x
t.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 38
Hnh 2.9. Sn phm tng trong t:
1 - tm panel tng b tng ct thp trong t; 2 giong chng thm
PDF by http://www.ebook.edu.vn 39
- My o dn ng thu lc nng h gu bng cn dn hng cng kiu
ng lng.
Cc hng sn sut my ni ting trn th gii c th k n l:
- Liebherr - CHLB c
- Bauer - CHLB c
- Casagrande USA vv
3) My o dn ng c kh ct t bng phng n ri t do
Nguyn l hot ng:
Trong hnh 2.11.b a gu vo h o bng cp nng-h gu 3, khi gu
chuyn ng trong h o th h chng cp ng-m gu 4, hai m gu c
m ra nh dn hng 2 i xung do trng lng bn thn, xung ti y h
rng gu cm vo t nh trng lng v ng nng ca gu, sau ko
cp 4 ct t, ng gu. Sau khi ng gu th ko gu ln bng c hai cp
3 v 4, khi ln n ch th gi cp 3 v th chng cp 4, gu c m ra
nh trng lng ca khp trt 2 v t c ra ngoi. Chu k tip theo
lp li cc thao tc va nu.
b)
a)
Hnh 2.11. My o dn ng c kh ct t bng phng n ri t do:
a) cu to chung; b) cu to ca c cu cng tc
Phng n ny c nhng u v khuyt im sau:
a) u im:
PDF by http://www.ebook.edu.vn 40
- Phng n ny do dng cp ng-m gu nn d ch to, d thay
th v sa cha. Phng n ny cng kinh t do khng cn phi c thm
mt ng c thu lc, xilanh v cc thit b thu lc t tin v phc tp.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 42
- C th iu chnh c mt cch d dng lc ng m gu, to c
lc ct t ln, khc phc c nhc im ca gu ng-m bng cp, t
gy lc ngang khi gu ct t v nh trnh c hin tng l thnh h
o.
- Trng lng gu nh hn so vi phng php ng-m bng cp.
- D vn chuyn, lp t.
+ Nhc im:
- Gu lm vic thng khng n nh (b rung ng, b lc) v do
kh iu khin, d gy va chm vo thnh h mng khi nng v h lm l,
thm ch sp h o.
- Yu cu trnh tay ngh ngi vn hnh my cao.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 43
khc phc cc nhc im trn y c th dng phng php treo
kt hp vi hp dn hng nng gu (hnh 2.15).
PDF by http://www.ebook.edu.vn 44
7) My o gu ngom dn ng thu lc trn c s my o mt gu
y l loi my o gu ngom trn c s my o mt gu vi c cu
cng tc l gu ngom dng thi cng tng trong t c su 10m.
S cu to my o gu ngom dn ng thu lc trn c s my
o mt gu th hin trn hnh 2.17. Thit b gu ngom gm: Cn 4 lp vi
bn quay 2 ca my c s 1 bng khp bn l O1 chn cn. Cn c nng
ln h xung nh xi lanh thu lc 3. Tay gu 6 c chiu di ln t
su ca tng v ghp vi cn 4 bng khp bn l O2 . Khi lm vic tay gu 6
quay quanh khp bn l O2 nh xi lanh thu lc 5. Gu 7 c hai m ngom t,
lin kt vi tay gu bng thanh ging v c ng m nh xi lanh thu lc 8.
im khc bit ca my o gu ngom dn ng thu lc trn c s my o
mt gu nghch nh xt bi 2.2 l cc xi lanh thu lc 3 v 5 c hnh
trnh rt ln gu 7 h su v nng ln cao vo phng tin vn
ti.
So vi cc my o gu ngom nghin cu trn, my o gu
ngom dn ng thu lc trn c s my o mt gu c kt cu gn nh hn,
iu khin nh nhng v m, ng thi m bo chnh xc.
My o gu ngom dn ng thu lc trn c s my o mt gu
dng thi cng cc h mng su, h mng cho tng trong t c su
10m.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 47
Chng III.
My v thit b trong cc cng ngh o kn
kt hp khoan ph v khoan n mn
PDF by http://www.ebook.edu.vn 48
3) M truyn thng kt hp
o th cng:
t c o bi sc ngi
bng dng c th cng, my
khoan cm tay hoc ba chn
hi v.v, dng cu kin g
hay thp lm che chn tm
thi, sau xy v tunnel
vnh cu. Phng n ny
c s dng khi o tunnel
qua vng c iu kin a
cht n nh, kh st l,
Hnh 3.4. Trnh t v s cng ngh thi cng tunnel theo cng ngh mi ca
o NATM:
1 my khoan; 2 neo; 3 li thp; 4 lp b tng phun (kh hoc t) gia c tm thi;
5 t hp my bm pht va b tng; 6 xe di chuyn c lp cc thit b quan trc;
7 vn khun di ng, 8 v tunnel vnh cu
Phng php thi cng ng hm mi ca o (New Austrian Tunneling
Method - NATM) l do nh bc hc ngi o K.V Rabcewicz xut ra trc
tin. Phng php ny ly phun b tng v neo lm bin php che chng ch
yu, thng qua gim st o c khng ch bin dng. Phng php thi cng
PDF by http://www.ebook.edu.vn 49
NATM tn dng nng lc t chu ti ca t thng c thi cng trong nn
t c kh nng t n nh hnh 3.4.
Sau khi o h vch l ngi ta gia c tm ti bng khoan neo, bng
phun b tng ln b mt nc v vch l, ng thi quan trc mt cch tho
ng bin dng hm l v khn trng thi cng v l vnh cu.
Trong thc t ti Vit nam s dng cng ngh ny t lu, c th l o
hm qua ni bng cng ngh khoan n mn. Trn th gii cng ngh ny
c ng dng cho cc tunnel i qua t c kh nng t n nh v t c kh
nng t n nh km vi cng ngh tm gi l cng ngh o tunnel bng
phng php chng trc o sau .
Tm li cng ngh thi cng tunnel theo cng ngh mi ca o NATM c 2
loi vi 2 iu kin a cht hon ton khc nhau l:
1) Cng ngh chng trc o sau kt hp vi cng ngh NATM
PDF by http://www.ebook.edu.vn 50
Hnh 3.6. Chng trc bng gia c t vt ln pha trc tunnel nm ngang:
1 lp t yu cn s l; 2 cc tr xi mng t c to ra bng cch khoan cho to ra lp t c
kh nng chu ti v chng thm nc tt; 3 khin th cng hoc t hp khin; 4 lp t tt; v l
Phng n chng trc vi hai gii php: Chng trc trn mt t (khi
mt bng cho php hnh 3.5) v chng trc bng cch gia c t vt ln
pha trc tunnel ngang hoc nghing hnh 3.6 kt hp khin hoc NATM.
Th t thi cng tunnel bng cng ngh chng trc o sau l:
- Bc 1: Gia c lp t yu di su;
- Bc 2: o tunnel (o kn hoc h);
- Bc 3: Lp li ct thp;
- bc 4: Khoan neo;
- Bc 5: Phun b tng gia c tm thi (c li thp hoc khng c li
thp);
- Bc 6: ng thi kim sot bin dng tho ng v chnh xc kp
thi s l nu c s c v nhanh chng thi cng tunnel vnh cu.
II. Cng ngh khoan n mn thi cng trong nn cng - NATM
Hin nay khi xy dng tuyn ngm i qua nhng vng t cng v
rt cng (cc tunnel dn nc trn ni cho cc cng trnh thu in chng hn)
ngi ta s dng rt nhiu phng php o ph t nh: khoan n mn,
my o mt cng (main beam machine), tuy nhin ti Vit nam phng
php ph bin nht vn l khoan n mn.
y l cng ngh thi cng tunnel m bn cht l theo cng ngh mi
ca o trong iu kin t cng v rt cng, kh nng t n nh rt ln.
Cng ngh ny c s dng Vit nam t kh lu, thng c dng
thi cng cc tunnel xuyn ni, tunnel dn nc cho cc nh my thu in.
Di y l s khi th t thi cng tunnel bng cng ngh khoan n
mn:
PDF by http://www.ebook.edu.vn 51
Khoan n a Dng li Neo li
mn vn ra ct thp thp vo l
S khi 3.1
Ni dung c bn ca phng php ny l dng thit b khoan to ra
cc l khoan nh ng knh 36-75mm c su ti 7m (theo mt s nht
nh gi l h chiu khoan) trong lng khi (gng khoan) ri np mt lng
thuc n vo trong l khoan. Sau khi np thuc n, khong trng cn li ca l
mn, k t khi thuc ti ming l mn c cht kn bng vt liu tr, l nt
l mn v khi n lng thuc. Tr y c ngha l khng c kh nng bt
chy di tc dng ca nhit cao trong qu trnh n mn. Nt l mn thng
l ct pha ln bt st. Nng lng pht sinh khi n ca lng thuc s ph v
khi , to ra khong trng theo yu cu trong lng khi , v vic tip theo
l bc xc vn chuyn lm sch n, gia c tm thi v thi cng v tunnel
vnh cu.
So vi cc phng php khc th phng php khoan n mn c nhiu
u im: vn u t t, hiu qu ph cao, phng php c th p dng cho
t c kin c cao, khng ph thuc vo din tch ca gng o v
chiu di ca cng trnh. Cng ngh thi cng tuyn ngm bng phng php
khoan n mn c th c ng dng cho cc tuyn tunnel i qua t c iu
kin a cht khc nhau, nhng cng ngh ny c bit hiu qu khi thi cng
tuyn tunnel qua nn t c cng t trung bnh n rt cng, v khi m cc
cng ngh khc khng t hiu qu cn thit.
Nhc im ca phng php n mn l nguy him cao trong qu
trnh thi cng, gy nhim mi trng bi cc sn phm n, gy chn ng
nh hng n n nh ca t , cc cng trnh lin k v ch nn p
dng cho cc cng trnh i qua nn cng t nc ni c t dn c.
Trn th gii cc khi nim v cng ngh khoan n mn vi ting Anh l
Drill and Blast, Drilling and Blasting, drill-and-shoot, hoc D&B, ngha l
khoan v n mn. mt gc no , n cn c mt phn ngha ca
Conventional Tunnelling - K thut lm hm thng thng (truyn thng), do
c ng dng rng ri v rt lu i t khi con ngi bt u thi cng cc
cng trnh ngm.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 52
Tm li, phng php khoan v n mn l phng php ph v bng
cch khoan cc l ng knh nh theo mt s lp sn, nhi chng bng
thuc n v sau kch n theo mt chng trnh c nh ct khi thnh
mt hnh dng khng gian ngm mong mun.
C nhiu s b tr thit b trong thi cng khoan n mn nh lit k
trong chng 1. y ta chi nghin cu cng ngh v thit b khoan n mn
trong nn cng v ang c ng dng rng ri trong nghnh xy dng
thu in ca chng ta.
Cc cng on thi cng tuyn ngm bng phng php n mn trong
nn cng bao gm:
- Thit k h chiu khoan (v tr v hng ca tng l khoan trn gng
o);
- Khoan l n mn theo h chiu khoan;
- Np thuc mn, bt l mn bng nt tr ;
- N mn;
- Bc xc v vn chuyn t ra khi gng o;
- Khoan neo;
- Lp t li thp lm ct thp cho lp b tng gia c tm thi.
- Phun b tng (kh hoc t)
- Chng thm;
- Thi cng v tunnel b tng ct thp lin khi vnh cu ngay (nu kh
nng chu ti ca t khng ln lm) hoc sau nhiu chu k tun hon
khoan n c chiu di ln, sau thi cng v tunnel vnh cu
Thit b phc v thi cng tuyn tunnel ngm bng phng php khoan
n mn bao gm my khoan cm tay, my khoan ct, c my khoan, c my
khoan neo, thit b thng gi (xem chng 7), t hp thit b phun b tng (xem
chng 7), my bc xc v vn ti (xem chng 6). Trong chng ny
chng ta ch nghin cu cc thit b phc v cho cng tc khoan to l n mn.
3.3. Cng tc khoan v nhng c tnh tng qut ca cc
phng php khoan
I. Cng tc khoan v phn loi
1. Cng tc khoan
L khoan l nhng l c dng c khoan su vo trong t c
ng knh di 75 mm v chiu su khng qu 5 m. Nhng l khoan c
PDF by http://www.ebook.edu.vn 53
ng knh t 250 300mm c gi l ging khoan, v nu ging khoan y
c chiu su trn 5 m th c gi l ging khoan su.
Khoan l cng on u tin v quan trng nht trong cng ngh thi cng
tunnel bng phng php khoan n mn. Ni dung ca cng on ny l qu
trnh to l trn gng o bao gm vic ph v t gng l khoan bng
dng c khoan v a phoi t b ph v ln khi ming l khoan.
2. Phn loi cc phng php khoan
Tnh a dng ca phng tin v cc phng php khoan i hi phi
phn loi chng theo nhng c im khc nhau.
a) Theo bn cht ca ng sut ph v t cc phng php khoan
c chia thnh:
- Khoan c hc: t b ph v do pht trin ng sut c trong n
(khoan quay, khoan p-xoay, khoan p-quay, khoan quay-p);
- Khoan nhit: S ph v t xy ra do pht trin ng sut nhit trong
n (khoan nhit, khoan plazma, khoan in-nhit).
b) Theo s ph v gng l khoan cc phng php khoan gm c:
- Khoan ly mu: khoan vng quanh tit din gng l khoan, phn t
gia khng b ph v (gi l mu), mu c ly ln mt t nh thit b c
bit;
- Khoan ph ton b gng l khoan: dng c khoan ph v ton b tit
din gng l khoan.
c) Theo phng php ly sn phm ph v ra khi gng l khoan: c
cc phng php sau:
- Phng php khoan vi s lm sch gng l khoan theo chu k;
- Phng php khoan vi s lm sch l khoan lin tc.
Ngoi ra ngi ta cn cc cch phn loi khc nh: theo phng php
truyn cht lm sch vo l khoan (c phng php khoan vi vic lm sch
thun vi nghch), theo cc dng nng lng s dng.
Xt mt cch tng qut, c th phn tt c cc phng php khoan ra
thnh 2 nhm:
- Nhm khoan c hc: c s dng ph bin.
- Nhm khoan vt l - c: cn ang trong giai on nghin cu.
i vi tt c cc phng php khoan, khi tin hnh khoan u phi thc
hin nhng khu ch yu nh: chun b v t my khoan, tin hnh khoan v
ly sn phm khoan ra khi l khoan, ni di cn (ty hoc chong) khoan
t c su cn thit, tho n ra khi kt thc khoan, thay u chong (mi
PDF by http://www.ebook.edu.vn 54
khoan) b mn, di chuyn my khoan n v tr l khoan mi.
II. Nhng c tnh tng qut ca cc phng php khoan c hc
Cc phng php khoan c hc c s dng ph bin bao gm:
khoan quay thun tu, khoan p-xoay, khoan p-quay, khoan quay-p v
khoan p. Tt c cc phng php khoan ny u c th c dn ng
bng in, kh nn v thu lc.
1. Khoan quay thun tu:
Dng c khoan quay xung quanh trc trng vi trc ca l khoan di mt
p lc dc trc tc dng ln gng l khoan. Gi tr ca lc dc trc (P) c
to ra phi ln hn gii hn bn nn ca t trn mt tip xc gia dng c
khoan vi t . t b ct theo tng lp xon vt do tc dng ca lc dc
trc P v m men xoay M. Sn phm ph v c a ra khi l khoan nh ty
xon, nc hoc kh nn. Phng php khoan quay bao gm: khoan bng li
ct dng tay v dng my, khoan bng dng c c gn kim cng, khoan bng
bi.
Bn cht ca phng php khoan quay l mi khoan di tc dng ca
lc nn n vo gng khoan ph l . Khi cng t tng ln th phi
tng tng lc nn p mi khoan vo gng o. V vy khoan quay ch dng
khoan c cng 6 8.
u im ca phng php khoan quay l qu trnh khoan lin tc, nng
sut cao, phoi khoan vi li ct ln lm gim bi v gim rung ng khi
khoan.
Nhc im: ch khoan c t c cng trung bnh. Cc my
khoan quay trn th trng gm c: my khoan in, my khoan in thu lc.
2. Khoan p kt hp vi quay v xoay
Khi khoan p, dng c khoan p ln gng l khoan gy ph hu t
. Sau mi ln p, dng c khoan nhc ln v quay i mt gc m bo
ph v ton b tit din gng l khoan v to thnh tit din trn.
Cn phn bit khoan pquay, quay-p v p-xoay:
a) Khoan pquay:
C th hiu l qu trnh p kt hp vi mi khoan quay lin tc. Khoan
p quay c s dng cho cc c my khoan dng khoan t c
cng ln v t c mi mn cao
b) Khoan quay-p:
PDF by http://www.ebook.edu.vn 55
L s kt hp ca hai phng php khoan quay thun tu v khoan
p, khi khoan th mi khoan b lc nn v m men xon ln ct t v kt
hp vi ti trng p. Dng khoan cc l khoan vi chiu su ln. im
khc nhau gia khoan quay-p vi khoan p-quay l ch mi khoan b lc
nn t ty khoan ln hn nhiu so vi khoan p-quay.
c) Khoan p-xoay:
Mi khoan c dng hnh nm c n su vo gng o nh ti trng
p dc trc (ch xut hin trong khong thi gian ngn). Sau mi ln p, mt
mt li khoan nhn vo gng o mt khc n xoay i mt gc t 10 200
p tip. Phoi t sau khoan b nc ra hoc kh nn thi ra ngoi.
u im: c th khoan t c cng khc nhau bt k t cng n
rt cng.
Nhc im: nng sut thp so vi khoan quay thun tu, bi, ting n
v rung ca my do qu trnh khoan to ra rt ln
3. Khoan phay
t ti gng khoan b ph v bi cc rng vu ct cho nhau (kiu
li phay) khi khoan cng vi m men xon phay ct t cc u ct kiu na
hnh cu t vo gng khoan vi mt lc t dc trc cc ln mi, phay to
ra l khoan (i khi kt hp vi p).
Hnh 3.7. Mi khoan chp phay
dng khoan cng v rt
cng:
1 ren ni cn ngoi; 2 thn cnh
phay; 3 rnh cp nc thi phoi; 4
trc cnh phay; 5 u ct kiu
bi bng hp kim cng; 6 cht kho;
7 chp phay; 8 vng bi; 9 rnh
cp nc trung tm thi phoi
PDF by http://www.ebook.edu.vn 57
Dng c khoan cho cc my khoan tuyn tunnel ngm gm c chong
khoan v mi khoan.
1. Chong khoan
Chong khoan (cn c gi l ty khoan hoc cn khoan) c cng dng
truyn lc dc trc v mmen xon t my khoan ti mi khoan ct ph t
.
- Theo phng thc ch to, lp ghp gia chong v mi khoan th
chong khoan gm hai loi: loi lin v loi c u khoan tho lp c.
+ Chong khoan loi lin c ch to t thp c bit, mt u dng
ph v t gi l u khoan (mi khoan), cn u kia lp vi on chong
khc hoc trc tip vi ba khoan bng ren ngoi vi ba khoan gi l ui
chong.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 58
Hnh 3.9. Chong khoan loi ri (chong t ph) mt u c ren trong
ghp vi mi khoan, u cn li l ren ngoi ghp vi on chong khc
nh mng xng
Mt trong nhng nguyn nhn c bn lm gim tui th ca chong l
cht lng cc tm hp kim cng khng cao, cha hon thin cng ngh hn,
trnh phc hi dng c khoan cn km, c bit l vic mi li chong
khoan.
M v Thu in ngi ta sn xut mt s lng ln cc mu chong
c dk = 76 - 229mm khng c li vt trc c kch thc v trng lng
cao, c bit l hnh dng thay i trn tru trnh c tp trung ng sut, ci
thin c ch tiu truyn nng lng p t piston. Vic ni chong vi v
thng l bng mi ghp then hoa.
2. Mi khoan
Tu thuc vo cng v cu to ca t m ngi ta s dng cc
loi mi khoan c hnh dng khc nhau. Ph bin l mi khoan ch thp (+) v
ch nht (-). Loi ch nht m bo tc khoan ln nht trong c chc, t
nt n, loi ch thp dng khoan t nt n mnh.
Mi khoan c trc tip lp vo u cn khoan (loi tho lp), mi khoan
c hn li bng thp hp kim c cng v chu c mi mn cao.
Li khoan lin tc hnh phin ch nht d ch to v sa cha n gin,
nng lc thch ng vi rt tt, thch hp vi loi my khoan chy bng kh
nn cng sut nh, rt hp vi vic khoan l mn trong loi cng va tr
xung, song tc khoan rt chm v trong loi c nhiu vt nt th d b
kt khoan.
Li khoan hnh phin lin tc hnh ch thp (+) ch to v sa cha
tng i phc tp, thch hp vi cc my khoan ln chy bng sc gi hoc
thu lc cng sut v tn s tng i cao, dng khoan l mn trong cc loi
nham thch, nht l trong cc loi c cng cao, hoc nhiu khe nt, hiu
qu rt tt v tc cng nhanh.
ng knh ca mi khoan thng dng khoan l mn c: 8mm, 40mm,
PDF by http://www.ebook.edu.vn 59
42mm, 45mm, 48mm Mi khoan dng khoan l mn cn c loi ng
knh t n 102mm, thm ch cn ln hn. Mi khoan v chong khoan u
c ng cp phun nc, c p sut c th thng qua ti l trn mi khoan
dp bi khoan. Cu to mi khoan xem hnh 3.4.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 60
Hnh 3.12. My khoan cm tay TY24 Hand drill ca hng Sandvik loi
nh dn ng kh nn
Cc my khoan quay dng chn chng dng khoan cc l
khoan c ng knh nh hn 50 mm v dng khoan t c cng
trung bnh f < 8. Cc my ny c cng sut v trng lng ln hn so vi cc
my khoan quay cm tay v khi khoan c t trn chn chng c nh kp
vo sn v nc tunnel, i khi gia chn chng v my cn c mt tay my
iu khin.
Hnh 3.13. My khoan ct chng TY85 Leg drill ca hng Sandvik loi
nng trung bnh dn ng thu lc
PDF by http://www.ebook.edu.vn 61
iu khin cn gt 15 ng hoc m van cho du vo bn tri hoc bn
phi ca xi anh thu lc 8 y hoc rt trc khoan quay s 1.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 62
thng dng u khoan thu lc.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 63
2. u khoan thu lc
u khoan thu lc bin p sut cao ca du thu lc thnh c nng
khin cho pistng vn ng qua li thc hin cc va p xung kch. Nguyn l
lm vic ca u khoan thu lc xem hnh 3.18.
So snh my khoan thu lc v my khoan gi th my khoan thu lc
c cc c im chnh nh sau:
- Tiu hao nng lng t, hiu sut cao. Tiu hao nng lng ca my
khoan thu lc ch bng 1/3 1/2 ca my khoan gi trong khi hiu sut c
th t 30 40% (my khoan gi ch t 15%).
- Tc khoan nhanh: my khoan chy bng thu lc c tc nhanh
hn 50 150% so vi my khoan bng sc gi. Trong hoa cng, tc
khoan su ca my khoan thu lc c th t 170 cm/pht.
- My khoan chy bng thu lc c h thng thu lc c thit k
ng b hp l, c th t ng iu tit tn sut xung kch, mn men xon, lc
y v tham s khc. Thch hp vi nham thch tnh cht khc nhau, c th
nng cao hiu sut cng tc, nh iu kin bi trn tt nn tui th cc linh
kin chnh kh cao.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 64
ph t c cng cao v m ci gp phi trong qu trnh o l,
ngi ta s dng ba ph thu lc (hnh 3.19). Ba ph thu lc cm tay vi
chong khoan dng hnh ci nm c cu to gm:
xilanh thu lc tc dng hai chiu v b
phn cng tc l chong dng nm c th
tho c v c kp bi hai tm p
bng l xo (ma st p dng l xo) . t
gng l b ph bi tc dng ca lc kep
gia chong khoan hnh nm ln thnh l
khoan ph t. Khi nm tin su vo
Hnh 3.19: Ba ph thu lc cm t th m kp dong, m kp vo thnh l
tay: khoan v ph t. Sau nm khoan tt
1 xilanh thu lc tc dng hai chiu; 2 v ht c n v tr ban u bng cch
chong khoan thp hnh nm ng van iu khin.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 66
Hnh 3.21. My khoan hm l t hnh bnh st:
1 c cu t y dn hng dng vt; 2 u khoan; 3 tay my;
4 c cu di chuyn bnh st
PDF by http://www.ebook.edu.vn 67
- Kch thc tng th (di, rng, cao) v tng trng lng;
- Bn knh quay max v min.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 68
Hnh 3.34. C cu t y dn
hng u khoan:
a - dng vt chiu di khng i;
b - dng vt chiu di thay i
PDF by http://www.ebook.edu.vn 70
- Khi khoan th my phi mc qun o bo h c chng. Cm di
chuyn thit b khoan khi cha ngt in.
2. Nng sut k thut ca my khoan hm l t hnh
Nng sut k thut ca my khoan hm l t hnh c xc nh bng
chiu di khoan su tnh bng m trong mt gi lm vic k c thi gian thc
hin cc cng tc ph tr v s l s c khi vn hnh my trong mt iu kin
c th.
m/h [3.1]
trong : Q nng sut k thut, m/h; - h s sn sng ca my; k0 h
s xt n hiu qu ca cc mi khoan ng thi; n s lng tay my c
trn c my; Vm tc khoan, m/ph; vox tc rt mi khoan, m/ph (xc
nh bng kh nng k thut ca c cu t y); 3 - thi gian thay mi khoan,
pht; chiu su khoan ca mi khoan sau mt ln thay (hoc mt ln mi
i + mi)-, m; thi gian chuyn mi khoan t l khoan ny sang l khoan
tip theo, pht; thi gian khoan mt l khoan, pht; L chiu su l
khoan theo thit k, .
Tc khoan Vm ph thuc ch yu vo cng ca t. cng ca
t cng l c s xc nh chn loi u khoan loi no (khoan quay
thun tu, khoan quay-p hay l khoan p quay). V d vi t mm c
cng f nh hn 8 th chn u khoan quay thun tu; khoan t c cng
trung bnh t f = 8 12 chn u khoan quay-p v vi t c cng f
ln hn 12 chn u khoan p-quay.
H s sn sng ca my - thay i tu thuc vo kt cu my v tui
i ca my v ly trong khong t 0,7 n 0,9.
H s k n hiu qu ca cc mi khoan ng o = 1; 0,8; 0,7 khi s tay
my tng ng l 1; 2; 6.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 71
Chng IV. My thi cng tuyn ngm
bng cng ngh khin v t hp khin
4.1. Cng ngh o kn bng khin v t hp khin, thit b v phn loi
I. Cc cng ngh o kn kt hp khin
Lch s cng ngh thi cng o tuyn ngm ton tit din bng khin v
t hp khin (Shield method) bt u t nhng nm u th k trc. Trc
khin o l u tin c ch to bi k s Brunel (Php) l mt khin th
cng hnh ch nht c kch thc 6,8 x11,4 m c dng thi cng tuyn
tunnel ngm qua y sng Thames London vo th k XIX.
V bn cht khin o l (shield) l mt loi kt cu kim loi di ng
(nh kch), c nhim v m bo an ton cho cng tc xy dng ng hm t
o t ti lp t v tunnel trnh st l vch v gng o.
C th hiu s b cng ngh thi cng o kn bng khin nh sau:
ngi ta a vo lng t mt kt cu c hn t cc kt cu thp, c hnh
dng ging ht hnh dng mt ct ngang ca tuyn ngm cn o, trong lng
kt cu thp cc ngi th s tin hnh tt c cc cng on thi cng t
khu o t, bc xc v vn chuyn t ln trn b mt t, thi cng v tunnel
v sau bng kch vt hoc kch thu lc y kt cu thp m ta gi l khin
tin ln mt on ng bng chiu di on v tunnel thi cng xong
tip tc mt chu k thi cng tun hon tip v c nh vy lp li ta c mt
tuyn tunnel i ngm trong t vi v b tng ct thp vnh cu.
1) Khin th cng kt hp khoan - n mn: Phng n ny c s dng
khi o tunnel qua vng c iu kin a cht n nh, t nc ngm. Bn cht
ca cng ngh ny l khoan to l, n mn, bc xc t vn chuyn v cui
cng l thi cng v tunnel lin khi di s che chng ca khin. im khc
bit so vi cng ngh n mn trong nn t cng l c c cu khin th
cng che chng m khng cn khoan neo gia c vch v nc l tm thi.
2) Khin th cng kt hp my o lin hp (combai): Phng n ny
c s dng khi o tunnel qua vng c iu kin a cht n nh, t nc
ngm. t c o bi my o lin hp, dng khin th cng gi vch
v nc l v trong lng khin ny s xy v tunnel vnh cu. S b tr thit b
ging nh trn hnh 1.4, im khc bit chnh l cu kin g hay thp lm che
chn tm thi s 3 l kt cu khin th cng t di chuyn v pha trc nh
kch.
3) Khin th cng kt hp o th cng loi thng (non pressure
blance): Phng n ny c s dng khi o tunnel qua vng c iu kin
PDF by http://www.ebook.edu.vn 72
a cht n nh, t nc ngm v chiu di tunnel nh hn 750m. Di s che
chng ca khin th cng, t c o bi sc ngi bng dng c th cng,
my khoan cm tay hoc ba chn hi vv v tunnel c lp t nhng mnh
v ch to sn ngay trong khin, v khin di chuyn ln pha trc nh cc
kch thu lc y vo chnh phn v tunnel va thi cng xong.
4) Khin th cng ng dng kh nn: Phng n ny c p dng khi
t yu, ngm nc v chiu di tunnel nh hn 750m. Theo phng n ny
th di s che chng ca khin th cng t c o bi sc ngi kt
hp cuc xng, my khoan cm tay hoc ba chn hi vvtrong iu kin p
sut cao gi gng o khng b st l. Trong cng ngh ny ngi th
phi lm vic trong iu kin khng kh p sut cao d sinh bnh ging chm.
Trn hnh 4.1 ta c th thy vch ngn 6 ngn khoang thi cng 2 c p lc cao
vi khoang 8 p lc bnh thng. Kh nn c cp bi my nn kh 12 qua
ng ng dn kh nn 9. Ton b cng tc o t, lp rp c t chc
trong khoang 2 vi iu kin p sut cao, khi mt on tunnel di ngi ta
di chuyn vch 6 vo v tr mi tip tc mt chu k tip theo.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 74
nguyn tc gi gng o ca c hai loi khin trn. T hp ny c
thit k theo modul, tc l theo tng cm c th thay th linh hot. Nh
phng n trn cc cm ca t hp c th thay i tu thuc vo yu
cu gi gng o tng ng vi tng iu kin a cht c th. S
cng ngh v b tr thit b theo c hai t hp SPB v SPB chng 4.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 75
* Theo s khin trong mt t hp, cc t hp khin o l c chia lm cc
nhm sau:
+ Nhm t hp khin o l vi mt khin bo v - Single Shield TBM;
+ Nhm t hp khin o l vi hai khin bo v - Double Shields;
+ Nhm t hp khin o l vi guc chng vo thnh l - Gripper TBM.
* Ngoi ra khin o l cn c phn loi theo cc du hiu khc nh:
1. Theo din tch mt ct tunnel o: Khin loi nh (ng knh nh hn
3,2 m), khin loi trung bnh (ng knh nh hn 5,2 m) v loi ln
(ng knh ln hn 5,2 m). T hp khin o tunnel ln nht hin nay
c ng knh 19m do hng Herrenknech CHLB. c sn xut bn
cho mt cng ty h tng c s Moskva.
2. Theo lnh vc ng dng o l cc khin o l c chia thnh cc
nhm sau:
- Khin o l dng o tunnel trong t ngp nc;
- Khin o l dng o tunnel trong t th ht c m bnh
thng;
- Khin o l dng o tunnel trong t n nh km c m
bnh thng;
- Khin o l dng o tunnel trong t c cng t 0,5 5 theo
bng chia ca GS Prkbvsky.
- Khin o l dng o tunnel trong t c cng ln hn 5 theo
bng chia ca GS. Prkbvsky.
3. Da vo hnh dng mt ct ca khin, khin c chia thnh cc nhm
sau:
+ Khin trn;
+ Khin hnh elp;
+ khin hnh ch nht;
+ Khin hnh mng nga.
Tunnel ngm c mt ct tit din ngang hnh trn c th chng li p lc
t v p lc nc tng i tt, lp rp v hm tng i n gin, c th
dng cu kin thng dng, d thay th, v th c dng tng i rng ri nn
cc t hp khin thng c dng tr trn.
Trn thc t c cc loi khin v t hp khin sau:
Khin th cng;
Khin bn th cng;
T hp khin loi thng khng c khoang bo v gng o;
PDF by http://www.ebook.edu.vn 76
T hp khin vi khoang gi gng o bng t (earth pressure
balance shield);
T hp khin vi khoang gi gng o bng dung dch betonite
(Slurrypressure balance shield);
T hp my o hm l trong nn cng;
Ngoi ra cn c cc loi khin v t hp khin c bit vi khoang gi
gng o bng kh nn. Loi ny l s kt hp khin th cng vi
khoang kh nn, khin bn th cng vi khoang kh nn.
II. u-nhc im ca khin o l
1. u im
a. Di s che chng ca khin c th o v xy v mt cch an ton.
b. Tc thi cng nhanh. Ton b qu trnh hot ng ca khin nh:
o, a t ra, lp rp v hm v.v... c th c gii ho, t ng ho
gim cng lao ng.
c. Qu trnh thi cng khng nh hng n giao thng v cng trnh trn
mt t cng nh giao thng thu.
d. Trong thi cng khng b nh hng bi thi tit.
e. Trong thi cng khng gy ting n v chn ng, khng gy nhim
mi trng xung quanh.
f. Xy dng trong ng hm di trong vng t mm yu ngm nc,
hoc di su lun c tnh u vit v mt k thut v kinh t, v th phng
php thi cng bng khin thch hp nht l xy dng ng hm trong a tng
ri rc, mm yu v c nc ngm, xy dng ng hm di y sng, trong
thnh ph (xy dng metro) v cc loi cng trnh h tng th khc.
2. Nhc im
Phng php thi cng bng khin thch hp vi ng hm di (c mt
s ti liu cho bit thi cng cc ng hm ngn hn 750m th khng kinh t).
Bi v khin l mt t hp thit b c gii rt t, c tnh chuyn dng rt cao,
mi loi thch hp vi iu kin thu vn, a cht, kch thc mt kt cu ring
c thit k ch to c bit, khng th thay i s dng mt cch tu tin
cho cc cng trnh ngm khc. Ngoi ra, nu ng hm c bn knh cong qu
nh hoc lp t ph trn hm qu nng th gp rt nhiu kh khn. ng
hm di y nc nu gp lp ph qu nng thi cng s khng an ton. Khi
thi cng bng khin nu dng phng php kh p sut cao n nh gng
o, th ngi lao ng rt d b bnh ging chm, v ngoi ra cn rt nhiu
bnh khc lin quan nn yu cu bo h i vi lao ng phi rt cao. Khi thi
PDF by http://www.ebook.edu.vn 77
cng bng khin rt kh trnh ln trong lp t pha trn, nht l ch tng t
mm yu li c nc, khi lp v hm phi ch phun va vo sau lng v
hm. Nhng khuyt im ni trn trong thi cng bng khin ang c nghin
cu khc phc.
Vi nhng tuyn ngm c chiu su khng ln lm nn thi cng bng
phng php o h v vi lp t ph nh cng vi iu kin a cht khng
n nh s dn ti hin tng st l t b mt (hnh 4.1). Nu v l do c bit
bt buc phi thi cng bng khin th phi c gii php n nh a tng hp l
v c bit khng c thi cng bng t hp khin Air- pressure balance.
Tuy nhin, gi thnh mt t hp my TBM l khng r, theo tnh ton nu
chiu di ca tuyn ngm nh hn 750 m th s dng t hp khin o ngm
khng hiu qu v mt kinh t. Mt khc, mi mt t hp khin o ngm ch
c hnh dng v kch thc ph hp vi mt tuyn ngm tunnel nht nh nn
vic dng t hp ca tuyn ny sang thi cng cho tuyn c mt ct tit din
khc l khng ph hp v di chuyn my gia cc cng trnh gp nhiu kh
khn do phi tho ri v kch thc my qu ln.
III. Phm vi ng dng ca khin v t hp khin o l
Phng php thi cng kn bng khin c ng dng trong xy dng
cng trnh ngm h tng k thut cc th nh: ng ngm thot nc,
ng cp in lc, vin thngm khng cn phi o bi gy cn tr nhp
sng th. Cng ngh ny c gi l cng ngh thi cng tunnel mt ct nh
Microtunnelling (hnh 4.2).
Phng php thi cng bng khin v t hp khin dng o cc tuyn
ngm i qua cc vng ni thay cho phng php khoan n mn xy dng
tunnel dn nc cho cc nh my thu in, cc tuyn ngm giao thng ng
st, ng b v.v
c bit cc t hp khin o l vi khoang cn bng p lc bng t
v bng dung dch bentonite dng thi cng cc tuyn ngm giao thng
nhng ni c iu khin a cht phc tp. Cc t hp khin ny v ang
c s dng xy dng cc tuyn giao thng ng st th (metro), cc
tuyn giao thng ng b ng st xuyn qua sng, eo bin v c nhng
vng t snh ly
PDF by http://www.ebook.edu.vn 78
Hnh 4.1. Hin tng st l t khi thi cng bng khin c su khng ln:
1 - v khin;1, - khong khng gian pha sau mm dao ct; 2 - khong khng gian pha sau v
tunnel sau lp rp phi c p y va; 3 - v tunnel sau lp rp; 4 mm dao ct; 4/ - t
pha trc mm dao b st l; 5 kch thu lc (lc u l kch vt); 6 - Thit b lp rp cc on
v l; 7 bng ti t ; 8 gong ch t bnh st; 9 cc on v tunnel cha lp
PDF by http://www.ebook.edu.vn 80
do gim c lc cn khi tin vo lng t. Trong a tng n nh chiu di
vng ming ct pha trn v pha di bng nhau, tc l vng ming ct dng
tr trn. Khi o tuyn ngm vi t t n nh km th b phn trn ca vng
ct di hn b phn di, b phn di trn c gi l mi che, che
chn cho cng nhn c an ton khi o t. C loi khin c trang b
phn trn dng tht-th c kch iu khin c th ua di ra ng trc,
tng thm mi che chn.
- Thn khin: Thn khin l b phn gia ca khin l b phn chu lc
ch yu ca khin. Thn khin c cu to gm v ngoi, sn gia c hnh vng
v sn gia c hng dc hn li vi nhau. Sn gia c hnh vng c hn
hai u vng che chng, sn gia c hng dc c hn gia cc sn
gia c hnh vng. Cc kch vt ca khin s c b tr trong khoang ny vi
mt u ghp vi sn gia c hnh vng u sau, u cn li chng vo t v
b tng ct thp thi cng giai on trc y v khin tin ln su vo
lng t. tng thm cng, trong khoang ny ngi ta hn cc tm ngn
ng v tm ngn ngang.Trn tm ngn ngang ngi ta b tr sn cng tc
cho cng nhn ng trn o t.
Hnh 4.4. S b tr thit b
thi cng o kn bng khin th
cng:
1 - li dao lm bng thp cng chu
c mi mn; 1/ - vng ming ct;
2 - Cc tm ngn ng; 3 - sn
gia c hnh vng pha trc; 4 thn
khin; 5 ui khin; 6 giong
chng thm (mu ); 7 - va chng
co ngt c p vo sau khi lp v l
8 (mu xanh l cy)/; 8 - tm ngn
ngang lm sn thi cng cho th lm
vic; 9 kch; 9/ - sn gia c hnh
vng sau
PDF by http://www.ebook.edu.vn 81
tin ln pha trc.
y khin di chuyn v pha trc ngi ta dng cc kch vt c chn
t vo phn v tunnel mi lp dng 8/ v y khin di chuyn v pha trc
thng qua sn gia c hnh vng sau 9/. Hin nay ngi ta s dng kch thu
lc thay cho kch vt t hiu qu cao hn v vic s dng kch thu lc
trong cng ngh o hm bng khin to ra mt c hch ng k tng
nng sut o l. Kch thu lc cng sut ln n nay vn l nhng cm my
chnh trong cc t hp khin o tunnel hin i.
II. Khin o l bn th cng
Khin o l bn th cng c chia lm hai nhm chnh l khin o l
bn th cng loi thng v khin o l bn th cng dng o tunnel cho
vng t ct kh chy t nc ngm.
1. Khin o l bn th cng loi thng
PDF by http://www.ebook.edu.vn 82
2. Khin o l bn th cng dng o tunnel cho vng t ct kh
d st v khng c nc ngm
Khin o l bn th cng loi thng khi o vo on t ct chy,
kh khng c nc ngm th ct s st l xung khng kim sot c. gii
quyt tnh trng ngi ta trang b cho phn u ca t hp khin o l bn
th cng vi vch chng st c cu to t nhng tm ngang v cho,
nghing v thng ng, hng cho ct st chy theo nh hng c kim sot.
Thit b loi ny c gi l khin o l bn th cng loi o t ct kh
khng nc ngm.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 83
Trn tm chn ngang 5 c cc tm trt 4 th ra - tht vo khng ch
ct chy tu thuc vo gc chy t nhin ca t m iu chnh, cc tm ny
trt ra - vo nh cc xi lanh thu lc.
Cng tc bc xc ct, vn chuyn, thi cng lp rp v l pha sau
thng l c c gii ho hon ton. Khi mt ct ngang ca tunnel nh th
phi s dng cc khin o l bn c gii loi nh v vic bc t ct vo
gong c thc hin theo cch th cng.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 84
Mt s t hp khin o l c gii ho hon ton c trang b cc my
co v co t ln ln mng co, sau vo cc toa gong bnh st.
Trong t hp khin o l c gii ho hon ton c cu bc xc t i khi
cn c trang b cc c cu ph thc hin mt s cc chc nng khc.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 85
4.5.T hp khin o l vi khoang cn bng p lc bng t- Earth
pressure balance EPB
a) b)
Hnh 4.9. S cu to v b tr thit b trong t hp khin o tunnel gi
gng o bng p lc t EPB:
a) 1 - khin; 1 - khoang cn bng p lc gng o bng t; 2 khe h pha sau v tuy-
nen sau lp rp phi c p y va; 3 - v tuy-nen sau lp rp; 4 mm dao ct; 5
kch thu lc; 5 ca bin sa cha; 6 - my lp rp ; 7 vt ti v bng ti t ; 8
gong ch t bnh st; 9 cc ming v tunnel cha lp
b) 1. t; 2. mm dao; 3 khoang cn bng p lc bng t; 4 vch ngn; 5 - kch thu
lc; 6 - vt ti; 7 - my lp rp v tunnel; 8 v tunnel bng b tng ct thp hoc gang
xm
PDF by http://www.ebook.edu.vn 86
ct t ca mm dao to thnh ng tunnel cong, cc xilanh thu lc 5 y
mm dao t vo gng o vi mt p lc nht nh ct t v y ton b
phn u ca t hp tin ln.
Khoang cn bng p lc bng t: cn bng p lc t gng o
trnh st l, ngi ta b tr pha sau mm dao mt vch ngn kn, vch ngn
ny cng vi v khin v mm dao s to thnh mt khoang kn. t c o
t mm dao s ri vo khoang kn ny v to ra s cn bng p lc gia t
o v t cha o, lm cho gng o n nh khng st l v nc b
vch ngn nn khng th chy vo tunnel. t trong khoang kn s c a
ra ngoi vo phng tin vn ti bng vt ti. Khoang c to thnh bi
vch ngn kn, v khin v mm dao c cha y t gi l khoang cn bng
p lc gng o bng t Earth Pressure Balance hay cn c gi l
gii php cn bng p lc bng t.
Thit b vn chuyn. Vt ti 7 cun t vo bng ti, sau tip vo
gong hoc bng ti a ra khi ng hm. Mt iu ng lu l lng
t m vt ti ly i bao nhiu th mm dao phi b sung vo khoang cn bng
p lc mt lng t tng ng. Mt rle p lc c b tr pha trong
khoang cn bng p lc 1/ (Hnh 4.9. a) c nhim v ngt hoc iu chnh lu
lng ca vt ti.
Khung my l kt cu thp chu lc, v khin v cc thit b u c lp
t trn khung my.
Thit b di chuyn my l h thng cc xilanh thu lc c ln. Khi my di
chuyn, cc chn my co vo, xilanh thu lc t vo t v hm pha sau
y ton b my tin v pha trc.
H thng dn ng bao gm nhiu ng c in c cng sut ln cung
cp c nng cho cc bm du thu lc. Du thu lc p sut cao i qua cc
ng dn du v van iu khin trong ca bin ti cc m-t v xilanh thu lc
dn ng cho cc c cu my.
My lp rp b tr pha sau h thng cc xilanh thu lc. Sau khi my
tin ln pha trc, xilanh thu lc co cn li, to ra mt khong trng bn di
khin v my ny s tin hnh lp v hm ngay sau . Khi on v l mi
c hon thnh th cc xilanh thu lc li t vo on v ny y my tin
ln.
Thit b iu khin t trong bung li trung tm ca my s iu khin
tt c cc chc nng bao gm c tc v hng o. Cc camera s cung
cp y cho ngi li tnh hnh hot ng ca my.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 87
Thit b ph cung cp nc, kh nn, thng gi, chiu sng cho t hp
my TBM. Ngoi ra, do iu kin a cht thng thay i t ngt nn pha
trc u ct thng c mt thit b khoan d tin hnh khoan trc ngi
iu khin c y thng tin v iu kin a cht trc khi iu khin my
thng hm mt phng BTM lm vic.
II. Hot ng ca t hp khin vi khoang cn bng p lc gng o
bng t - EPB
Trn hnh 4.10 l s cu to v nguyn l hot ng ca t hp khin
vi khoang cn bng p lc gng o bng t - EPB (Hng Herrenknecht,
CHLB c). Khi t hp lm vic th mm dao 1 quay, t t gng o sau khi
c ct s ri vo khoang kn 2, t y t chuyn ng dc theo vt ti 5 ri
x vo bng ti a ra ngoi. Nng sut ca vt ti c tnh ton sao cho
p lc trong khoang cn bng n nh (thng th mm dao ct c bao
nhiu t th vt ti chuyn i by nhiu). Cc xilanh thu lc c ln 4 chng
vo v tunnel 7 y t hp di chuyn v phia trc. Hnh trnh pistng ca
cc xilanh thu lc ny ln hn chiu di ca mt on (mt t) v tunnel mt
cht khi cn ca cc xilanh thu lc ny co li th to ra mt khong trng
bn di khin va lp mt on v l mi v my lp v hm 6 s tin
hnh lp ngay sau bt u mt chu k tun hon tip theo. p lc ca
t trong khoang cn bng c theo di bi cc con chp c bit t trc tip
trong . Nh vy ta m bo gi cho gng l bng lc chng n nh khi
a khin v pha trc cng nh khi nh cc xilanh thu lc lp on v
tunnel mi, trnh c hin tng st gng o mt cch mt kim sot.
Cabin sa cha c nhim v a th my vo khoang cn bng p lc
sa cha bo dng khi cn thit. Trong trng hp ny khoang cn bng
p lc s c ht t ra v bm kh nn vo. Ca bin c hai ca m ra khng
ng thi, tc l khi m ca sau th th ca trc ng th my vo ca bin
v khi th my vo ca bin ri th m ca thng vi khoang cn bng (lc
ny ca sau ng). Khi th my i ra th ca c ng-m theo chiu ngc
li. Cabin sa cha ny cho php gi gng o n nh khng st l trong
sut qu trnh sa cha.
III. Phm vi ng dng ca t hp khin vi khoang cn bng p lc
gng o bng t - EPB
T hp khin vi khoang cn bng p lc gng o bng t EPB
c s dng thi cng cc tuyn ngm qua nhng vng t c iu kin a
cht phc tp, t mm, t st dnh, pha st dnh, ct ri pha ln st hm
PDF by http://www.ebook.edu.vn 88
lng cao v cc loi t c tnh thm km l nhng loi t rt ph hp cho
cc t hp khin vi khoan cn bng p lc t.
a)
b)
Hnh 4.13.a) Cng ngh thi cng tunnel mt ct nh bng t hp khin o
Slurryschild; b) S cu to Slurryschild:
1 vch khoang ct; 2 vch ngn chu p; 3 khoang ht; 4 khoang p lc; 5 - ng dn; 6 -
ng dn bn; 7 - ng ti vt; 8, 9 - ng cp betonite; 10, 11 - thit b t ng hiu chnh p lc
khng kh trnh gim p gy st vch o; 13 - khoang bn t ht i
Cng ngh ny ch cn hai ging ng: mt ging u khi ng v mt
ging cui tip nhn, c hai c su ng bng su ng ng cn phi
lp t. Trong ging u khi ng ngi ta lp t mt trm t hp kch thu
lc cng sut ln, trn cc kch b tr t hp khin ng knh nh c
ng knh bng ng knh ngoi ca ca t ng b tng tin ch cn lp
t. Nh lc y ca cc kch thu lc t hp khin o tin su vo lng t
vi chiu su bng ng chiu di t ng b tng tin ch, sau ton b t
hp kch thu lc rt cn li ra mt khong trng gia khin o v t hp
kch, trn khong trng ny ngi ta lp t mt t ng b tng tin ch c
chiu di tng ng v ngay sau t hp kch thu lc li y t hp khin
v pha trc thng qua t ng b tng va lp t - mt chu k khoan o l
li lp li c nh th ng ng c lp tng t mt v tin v pha trc
cho ti khi gp ging tip nhn.
V. Phm vi ng dng ca t hp khin SPB
T hp khin vi khoang cn bng p lc gng o dung dch betonite
SPB c s dng thi cng cc tuyn ngm qua nhng vng t c iu
kin a cht phc tp c nhiu nc ngm vi p lc nc ngm khc nhau,
thi cng cc tuyn tunnel i ngm qua sng, bin, m ly ni c rt nhiu
nc ngm. SPB c c s dng thi cng tunnel i qua cc nn t ct,
bn, ct pha st c thm cao. T hp khin SPB l nhng t hp dng
PDF by http://www.ebook.edu.vn 92
o ngm cc tuyn i qua cc vng t c cc lp a tng khc nhau, c
bit ph hp cho t ngm nc. Hin nay cc hng ch to my trn th gii
c xu hng ch to cc t hp ny theo dng mun, tc l chia thnh cc
cm cho php t hp khin SPB o ngm trong mi iu kin a cht.
Khoang chng gi gng o c th thay th cc loi khc nhau nh t EPB
SPB Air PB (gi gng o bng kh nn). y l tin vui i vi nhng k
s cng trnh ngm l iu ng lu tm khi chn v t mua cc t hp khin
thi cng cng trnh ngm.
VII T hp khin n v khin i
PDF by http://www.ebook.edu.vn 93
Trn hnh 4.14 ta thy c hai on khin trc v khin sau, ni vi
nhau bng mt on ng lng gia. T hp c hai guc kp thu lc t vo
vch l y khin trc tin ln m khng nh hng ti cc cng on thi
cng khin sau. Thc cht y l my o c khin trong cng vi 2
khin bo v m ta s nghin cu phn sau. Hnh 4.15 l s cu to v
nguyn l lm vic ca t hp khin i.
Ngi ta s dng loi khin o kiu ny o tunnel trong nn c
nhiu on b phong ho v i khi gp cc on c iu kin a tng xu th
cc chn kp thu lc khng hot ng lc ny t hp lm vic nh cc t hp
khin EPB hoc SPB.
4.7. T hp my o mt cng dng thi cng trong nn cng - Main
beam TBM
I. Cu to c bn ca my o mui trn
PDF by http://www.ebook.edu.vn 94
S cu to ca my o vi hai h chng nm ngang trnh by trn
hnh 4.17. pha gia my chnh c hai cp thanh chng nm ngang, h
chng ny c th chuyn ng tnh tin trc-sau theo gi my chnh (trn
c hn ming ng trt). Phn u ca gi my chnh lin kt vi mm
dao ln, bi, vng rng trong phn sau lin kt vi h chng di ui, kch
y da vo h chng nm ngang y gi my chnh v mm dao ln tin ln
pha trc, thit b iu khin c b tr pha sau h chng nm ngang thng
qua trc truyn ng truyn mmen xon n mm dao ln. Trong qu trnh
o hm hai cp thanh chng t cht vo vch hm, v th phng hng o
c nh v, ch c th o theo ng thng. Ch khi nh v li my mi
c th iu chnh phng hng, qu tch o ca my khi mi l ng
cong.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 96
III. Mm dao ln
PDF by http://www.ebook.edu.vn 98
nh cng sut v m men xon ca mm dao. Nhng yu t nh hng ti m
men xon gm:
- ng knh mm dao Mm dao cng ln cng i hi m men
xon cao;
- Vn tc gc ca mm dao rad/s vn tc gc tng, m men xon
gim;
- p lc gi gng o p lc gi gng o tng, m men xon
tng.
3. S ng b ca cc thit b trong t hp khin
Cc thit b chnh cn phi lu tm trong t hp TBM l: vt ti, my lp
rp v tunnel, cc a ct trn mm dao, my bm bn, my tch t v bm
dung dch betonite vv phi c bit ph hp vi iu kin a cht v cng
sut cng nh nng sut. Mt trong cc thit b ni trn khng ph hp s lm
cho t hp phi dng li lm chm tin xy lp.
trnh nhng s c do cc thit b ng b gy nn phi kho st iu
kin a cht ni tuyn ngm i qua mt cch ng b v ton din, cng sut,
m men xon, cc thit b ng b i theo phi c cng sut ln hn cng sut
trong trng hp kh khn nht. Ngy nay, cc t hp TBM c cc nh
sn sut ch to theo m un cho php thay i mt s c cu chnh khi iu
kin a cht thy vn thay i, tuy nhin chng ta ch thay i cc c cu ny
trong nhng trng hp tht cp thit v khng th thay i mt cch ty tin
v mt rt nhiu thi gian v i hi cc bin php an ton khi thay th dn ti
chm tin .
4. An ton cho t hp khi gp m ci
iu kin a cht thay i, cc thng s k thut ca t hp phi c
iu chnh cho ph hp vi iu kin c th, iu ny i hi cc thng s k
thut ca t hp phi c mt di iu chnh ph hp. Tuy nhin, khi o tunnel
m gp m ci th mm dao, bm bn, vt ti v cc thit b khc phi ng
s nh th no l iu m ngi lu chn TBM phi yu cu i vi nh sn
xut cung cp my. S ng b gia li ct, mm dao, vt ti, m men xon
khi gp m ci phi c cn nhc. Khi gp m ci th m men xon
phi ln ph c . Li ct phi cng p , vt ti phi
ph hp vi phoi m mm dao ph ra. Nu vt qu nh s lm tc nghn
vt ti hoc bm bn vv
5. La chon thit b ph hp khi gp ti bn
PDF by http://www.ebook.edu.vn 99
trnh gp ti bn th vic u tin cn lm l kho st a cht ton
tuyn ngm trnh cc ti bn, t yu nu c th. Tuy nhin khng phi lc
no cc tuyn ngm cng trnh c cc ti bn, mt khc c nhng ti bn
m s phn b ca chng l rt kh lng trc k c khi ta kho st mt
cch k lng. Vy phi lm chn my nh th no khi gp phi ti bn, cu
tr li l phi c cc thit b s l t yu bng dung dch xi mng, y l gii
php c cp trong chng 7. Ngy nay cc t hp TBM o tuyn ngm
trong iu kin t yu u c trang b thit b khoan pht vt trc gi
cho a tng n nh trc khi cho o tip. Vy khi trn t hp TBM phi la
chn cm thit b s l nn t yu vt ln trc ph hp vi iu kin a
cht ca d n.
II. Cc thng s k thut c bn khi chn t hp TBM gm:
1. Loi my TBM EPB, SPB, APB, MPB Phng n gi gng o
2. ng knh mm dao, m
3. My lp rp v tunnel phng n thi cng v tunnel vnh cu
4. Cng sut tiu thu ca mm dao, kW
5. M men xon mm dao, kN.m
Di y xin gii thiu mt s t hp my TBM c s dng trong cc
tuyn ngm trn th gii.
III. mt s t hp my TBM vi khoang cn bng p lc bng t- Earth
pressure balance EPB c s dng trong cc tuyn ngm trn th
gii.
1. Thng s k thut
Loi my TBM T hp khin o TBM vi khoan cn bng p lc
bng t Earth pressure balance EPB
Hng sn xut Herrenkecht AG. LB. c
ng knh mm 15.200
dao, mm
Cng sut tiu thu
14.000
ca mm dao, kW
M men xon mm
8.450
dao, kN.m
Thit b ng b i
My lp rp v tunnel
km
D n m my c s dng
3. Thng s k thut
Loi my TBM T hp khin o TBM vi khoan cn bng p
lc hn hp mixshield pressure balance MPB
Hng sn xut Herrenkecht AG. LB. c
ng knh mm dao, mm 15.430
Cng sut tiu thu ca
3.500
mm dao, kW
M men xon mm dao,
39.945
kN.m
Thit b ng b i km My lp rp v tunnel
D n m my c s dng
Tn d n Cng trnh tuyn ng st cao tc Thng
Hi, Trung quc
iu kin a cht v cc Ct, st, si v cui ct
iu kin khc
Chiu di tuyn, m 14.944 m
4. Gu ti
Gu ti c s dng rng ri vn chuyn cc loi vt liu ti nh xi
mng, ct, , si Vt liu cha trong gu vn chuyn theo phng thng
ng hay phng nghing mt gc khng nh hn 600 so vi phng ngang.
Gu ti (hnh 5.16) gm tang hoc a xch dn ng 6, v a ko cng 1, b
phn ko thng l hai di xch, trn c gn gu 3 vi bc gu T. B phn
ko v gu c t trong v che bng kim loi 5. Cht ti vt liu qua ca np
2 v x qua ca ra 7.
Gu ti c tc cao (1,25 - 2,0 m/s) thng vn chuyn vt liu
dng bt, v cc nh, cn tc thp (0,4 - 1,0 m/s) khi vn chuyn vt liu
dng cc ln. Hnh dng gu cng tu thuc vo loi vt liu vn chuyn v
c lp trn c cu ko vi bc gu T = 300 600 mm.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 119
Gu ti c u im l kch thc nh gn, c th nng vt liu ln cao
tng i ln (n 50 m). Nng sut cc loi gu ti nm trong khong rng (t
5 n 140m3/h). Nhc im ca gu ti l chu qu ti rt km, cn phi np
liu u trong qu trnh lm vic. Nng sut ca gu ti c tnh theo cng
thc:
q
Q = 3,6 v k , t/h [5.11]
T
trong q - dung tch gu, m3;
T - bc gu, m;
v - tc vn chuyn vt liu, m/s;
- khi lng ring ca vt liu, kg/m3;
k - h s y gu, k = 0,6 0,85.
5. Vt ti
Vt ti dng vn chuyn t ct ri, ti, xp, do nh st, pha st, ct,
bt, theo phng ngang hoc nghing (ti 200) vi c ly vn chuyn ti 30
40 m v c nng sut n 20 40 m3/h. Vt ti c s dng nhiu trong cc t
hp my thng tunnel tm phng vi khoang cn bng p lc gng o bng
t. Vt ti(hnh 5.17, a) gm v thp 4, trc dn ng c gn vt vn chuyn 3,
PDF by http://www.ebook.edu.vn 120
cc 5, phu np 6 v ca d liu 7. Trc vt quay nh ng c in 1 qua
hp gim tc 2. Khi vt quay th vt liu b cun theo ng xon trn c v do
c chuyn ng tng i gia vt liu v vt ti. Khi vt liu coi nh v
tr ai c. Nh ma st v trng lng vt liu, vt liu c chuyn trong
ng ng theo chiu quay ca vt t ca np ti ca x.
Vt ti c u im l kt cu n gin, kch thc nh gn, vt liu c
che kn nn khng tht thot v gy nhim mi trng. Tu theo tnh cht v
kch thc ca vt liu m s dng cc loi cnh vt c hnh dng khc nhau.
Nng sut k thut ca vt ti c xc nh theo cng thc:
Q = 3600 F . v, m3/h [5.12]
trong v - vn tc chuyn vt liu, m/s;
F din tch mt ct dng vt liu, m2,
D 2 S .n
F= c, v = [5.13]
4 60
y D - ng knh vt, m;
S - bc vt, m;
n vn tc quay ca vt, vg/ph;
- h s lm y, thng ly khng ln hn 0,15 - 0,4 trnh vt liu
lp kn vo cc ;
c - h s k n nh hng ca nghing ca ng vn chuyn
0 5 10 15 20
c 1,0 0,9 0,8 0,7 0,65
b)
a)
Hnh 6.5: My trn b tng cng bc hot ng theo chu k
a) S ng hc ca my trn b tng cng bc lm vic theo chu k (dn ng in); b)
My trn b tng cng bc lm vic theo chu k (dn ng kh nn): 1 cnh trn c 3 ci
c th thay i c gc nghing; 2 thng trn va;
3 h thng truyn ng kh nn cho cm cnh trn.
Hnh 6.7. S thit b nh lng phi liu (loi hot ng lin tc):
1 - phu cha phi liu; 2 mng rung; 3 - b phn gy rung; 4 bng ti cn vt liu; bng ti
chung cho cc lai phi liu dn vo thng trn; 6 n by; 7 - i trng di ng;
8 - mc chun v trng lng phi liu trn bng ti cn;
9 - b cm bin in t; 10 - b iu chnh t ng
Bng cch x dch i trng 7 c th chnh sao cho kim gn u
n by 6 ch ng mc chun 8 trn cn v thit b nh lng bt u
hot ng. Qua phu 1 phi liu c cp vo mng rung 2 ( y
cng rung ca mng iu chnh lu lng chy ca phi liu t
mng 1 xung) qua bng ti cn phi liu 4 xung bng ti chung v
chy vo ca np phi liu ca trm trn b tng lin tc. Gi s v l do
no phi liu ri xung bng ti cn 4 ln hn nh mc s lm cho
bng ny nng hn v y hai im B B xung pha di khin cho hai
im C & D b y ln pha trn, ko theo c n by 6 & li b cm bin
PDF by http://www.ebook.edu.vn 129
9 gy ra hin tng st in p trong hp iu chnh t ng 10, kt qu
l b rung 3 s rung vi bin nh hn (va ng mc cn thit) ni
cch khc l my t ng gim tc cp phi liu.
Nu phi liu ri xung bng ti cn 4 t hn nh mc s gy ra hin
tng ngc li.
Sai s ca thit b nh lng loi ny l 2% i vi ct si, cn i
vi dm l 3% cn nh lng nc ta dng ng h o lu
lng nc.
6.3. My bm b tng
My bm b tng vn chuyn b tng linh ng (thng c
st trn 12 cm) theo ng ng dn c th i xa ti 800 m hoc ln cao
ti 400 m. Nu mun bm i xa hn na trong tuyn ngm cn phi lp
cc bm ni tip nhau. Bm b tng cn dng c th c dng bm
va xy dng.
I. Phn loi
1. Theo nguyn l lm vic: C hai kiu l lm vic lin tc (kiu rto
ng mm) v theo chu k (kiu piston).
2. Theo kiu dn ng: C hai kiu l c kh v thu lc.
II. Cc loi my bm b tng
Sau y ta xt n nhng loi thng dng thng dng trong xy
dng dn dng, cng nghip v trong cng trnh ngm.
1. My bm b tng kiu piston dn ng thu lc loi van ch S
hoc van ch C
Loi ny c nng sut k thut t 5 65 m3/h; c ly bm ti Lmax =
600m; cao bm Hmax = 80m. Ph bin hin nay dng bm hai piston
thu lc c ca van hnh ch S (hnh 6.8).
Van ng hnh ch S c nguyn l hot ng nh sau. Van ch S
c b tr ngay trong khoang np 1 ca bm, tm quay ca van trng
vi tm ng dn b tng 4. Ti mi chu k lm vic van c lc mt gc
nht nh v che kn ng ra ca mt trong hai xilanh bm v c
piston ca xilanh y hn hp b tng vo trong ng dn, lc ny
xilanh cn li c ni vi khoang np 1 ht b tng. u im chnh
ca loi van ny l s thay i hng chuyn ng ca hn hp b tng
khi ht v y l t nht. Tuy nhin mi chu k lm vic van phi o v
ti theo mt khi lng rt ln (gm khi hn hp b tng c trong van
PDF by http://www.ebook.edu.vn 131
v bn thn khi lng van), phi thng lc ma st vng lm kn (vng
ni) gia ming xi lanh bm v ti ch van ni vi ng ng dn.
B tng sau khi c bm vo ng c chuyn theo ng dn
bng thp v c ghp t nhng on ng bng loi kho c bit.
c)
a) b)
Hnh 6.12. S cu to t ch b
Hnh 6.11. S cu to t trn, ch b tng
tng
Hnh 6.18. Hai s b tr thit b cng ngh khi b tng lin khi
trong tunnel:
s ni tip; b s song song ; 1 gng o hoc my o tunnel;
2 vn khun di ng; 3 my bm b tng bng kh nn
C hai s cng ngh thi cng b tng ct thp lin khi cho v
tuyn tunnel ngm hnh 6.18 l:
- S song song thi cng ngay sau khi vn ti ht t v gia
c tm thi vch l;
2. My v thit b xm mch:
Ngay trong khi lp rp th gia cc ming v hm dc theo rnh
phi c giong chng thm, cc ming v l phi c ch to chnh xc
cc giong c cng v cc mi ni phi bm st vo nhau
khng pht sinh khe h ln ban u. Tip theo l cng tc xm mi ni
(bm y va hoc keo c bit vo gia cc mi ni), vt liu xm mi
ni phi c tnh cht dnh kt, tnh bn, tnh khng thm nc, tnh n
hi v tnh chng lo ho tt.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 148
Cng tc xm mi ni ch c tin hnh sau khi lp rp v l xong
v ra khi s che chng ca khin vi mc ch trnh ti trng rung v
y ca t hp khin gy h hi cho cc mi xm. My xm mi ni c
nhiu loi, di y xin gii thiu my xm kiu n by loi n gin
Hnh 5.26/
Nh xi lanh kh nn c iu khin bi nt 6
cnh p 3 y va t khoang 2 v pha ng y
1, qua l n va 9 p va vo rnh ri ln
mi ni gia cc tm v tunnel. Trong khoang
kh nn 8 va lun c p nh p lc ca kh
nn kt hp vi lc y ca cnh 3 va c p
vo mi ni lin tc v kn.
thc hin cng tc p va xm mch ni
gia cc tm v tunnel ngi ta s dng gi
cng ngh di ng.
xm khe gia cc tm v tunnel ngi ta i
Hnh 5.26/ my xm khi cn s dng my s dng ba ph kh nn
mi ni dn ng kh
nn: 1 - ng y va vo cm tay kt hp vi u cng tc xm mch.
mi ni; 2 khoang cha Di tc dng ca kh nn qu p ca ba
va xi mng hoc keo c
chng ; 3 cnh p; 4 xi thc hin chuyn ng tnh tin qua li trong
lanh kh nn; 5 gi ; 6
Nt iu khin; 7 - v my; 8 nng ca ba v p vo chui ca c cu cng
khoang cha kh nn y
va; 9 - l n va. tc, c cu cng tc ny c th thay i c v
ghp vo u cng tc xm mch bng cu. Kt
qu l va c y i nh lc y ca chui
ba.
3. My v thit b p va Phun va vo sau lng v hm:
ngn chn khi t xung quanh hm bin dng, phng t ln st
trong qu trnh thi cng lp rp v tunnel vnh cu, cng on hon thin
cui l p, phun va vo lng v hm. Vic p va vo lng v hm cn
tng kh nng chu ti, tng tnh n nh ca v hm gp v hm lm vic
cng mi trng t xung quanh trnh bin dng cc b.
My v thit b p va thng c dn ng kh nn vi u bm ging
u vi bm xng y va chon ht khong khng gian sau lng v l.
PDF by http://www.ebook.edu.vn 149
6.8. hit b phun b tng gia c vch l
I. Cng ngh phun b tng gia c vch tunnel, phn loi v u
nhc im ca tng cng ngh
1. Cng ngh phun b tng gia c vch tunnel
Cng ngh phun b tng l cng ngh y b tng trc tip vo
vch hm l bng kh nn sau khi o, b tng dnh vo vch l vi
mc ch gia c vch l tm thi c kt hp vi khoan neo, i khi c
li ct thp. Cng ngh ny c th s dng thi cng b tng ct thp
lin khi m khng phi m.
Khi nim v cng ngh phun b tng ni chung c hiu l cng ngh
vn chuyn b tng t thng cha ti u vi phun v s y b tng t vi
phun ti b mt vch l, ti y b tng bm vo mt vch l v cng vi li
ct thp gia c vch tunnel tm thi trc khi thi cng v tunnel vnh cu.
2. Phn loi
Ta bit rng c hai cng ngh phun l cng ngh phun t v cng
ngh phun kh vi b tng hoc va. Hai cng ngh ny l hon ton khc
nhau bi cc c tnh c l ca hn hp b tng kh khc hon ton vi cc
c tnh c l ca b tng t v bi vy, vic vn chuyn ti vi phun theo
cc nguyn l khc nhau.
Bng 6.1 s khc bit gia cng ngh phun kh v cng ngh phun t
Phun kh Phun t
Gy bi Cao Thp
S bt li ca vt liu
Cao Thp
phun:
My v thit b ph tr
a)
b)
Hnh 7.3 Thng gi tunnel khiu ht- Gim p ton tuyn khng kh sch
ngoi tri t ht vo nh s chnh lch p sut:
a)Thng gi tunnel kiu ht vi ng ht: 1 gng o; 2 - kh hn hp trc gng o b
ht vo ng cng bc nh qut cc b hoc qut trung tm; 3 - ng dn kh bn; 4 kh bn;
5 kh sch t ht vo dc theo tunnel.
b) ht kh cng bc v vch ngn: 1 kh sch; 2 vch ngn dc tunnel; 3 gng o ni
kh sch y v kh bn b ht cng i sang phia bn i din ca vch ngn dc; 4 kh thi;
5 - ging thng kh.
Phng n hnh 7.3.a qut gi c t trn mt t ht hoc t ti
ming so di ca ng dn kh thi s 3 ngay ti gng o hoc t nhiu
qut ni tip cho php s dng nhiu qut cng sut nh. Phng n hnh
7.3.b qut t trn ming ging thng kh 5 ht kh cng bc hoc dng
cc vch ngn kt hp vi ht gi cc b.
u im ca phng php thng gi ht
- Do p sut mi im trong cc ng l u nh hn p sut kh tri,
cho nn khi gp s c, qut ngng lm vic, p sut khng kh trong l dn dn
a) b)
a) b) c)
Hnh 7.8 Khoan pht va cao p (dng ng nng ca tia va ct & trn vi
t)
2. Cc cng ngh gia c nn t yu bng tia va cao p
Trn thc t c ba dng cng ngh khoan pht va cao p v ang
c ng dng x l nn t yu l: cng ngh n pha - cn c gi l
cng ngh S (Single); cng ngh hai pha -cn c gi l cng ngh D
(double) v cng ngh ba pha - cn c gi l cng ngh T (triple).
a. Cng ngh n pha (Cng ngh S):
Bc 1 Bc 2 Bc 3
Khoan xung ti Bm p sut cao hot ng thi thit b khoan
su thit k - giai ng, y dung dch (c quay theo chiu ngc li
on ny cn c p sut cao t 40 60 v nng ln vi vn tc
gi l khoan l khoan MPa) ti van phun v m quay chm, bt u xy ra
dn hng (hoa tiu), van ny ng thi ng qu trnh ct v trn. Khi
mi khoan ct t van phun nc ra phoi. ht lp t cn gia c th
bng phng php Van phun c ng knh bm p sut cao ngng
quay u mi khoan t 0,8 3mm, hng hot ng, ty khoan quay
c van phun nc ra phun vung gc vi trc l v nng ln ti mt t v
phi khoan p sut khoan hoa tiu ct v my khoan di chuyn
1MPa (van t ng). trn t vi dung dch XM. sang h khc.
Hnh 7.11: Ba bc thi cng cng ngh KPVCA
IV. Thit b khoan pht va cao p trong cng ngh gia c nn t yu
bng tia va cao p
Hnh 7.14: S b tr thit b cng ngh hai pha (cng ngh D):
1 Silo cha xi mng; 2 - Thit b nh lng xi mng; 3 Bm cao p; 4 my nn kh (c p
lc 1,2MPa, lu lng 6000 l/ph); 5 my khoan vi h thng iu khin phun cao p hai pha.
b. Cu to ca ty khoan cng ngh D
Cng ngh hai pha D c ty khoan v u khoan vi kt cu khc vi hai
ng ng dn khng kh v va cao p. Di y xin gii thiu cu to cm
ty khoan cng ngh D:
Mc lc
Li ni u 1
Chng I. Khi nim chung v cng ngh v my thi cng cng trnh ngm. 3
1.1 Tng quan v cc cng ngh thi cng cng trnh ngm v phn loi 3
2.2 My o mt gu 33
3.3 Cng tc khoan v nhng c tnh tng qut ca cc phng php khoan 53
6.6 Vn khun di ng dng thi cng b tng ct thp lin khi 142
trong tuyn ngm