Typy postaw rodzicielskich

Postaw rodzicielsk (ojcowska i macierzysk) mona okreli jako caociow form ustatkowania
si rodzicw(osobno ojca, osobno matki) do dziecka, do zagadnie wychowawczych itp.,
uksztatowan podczas penienia funkcji rodzicielskich. (J. Rembowski, 1972)

Kada postawa zawiera trzy skadniki

Mylowy (skadnik mylowy moe by wyraony sownie w formie pogldu na przedmiot

postawy w zakresie naszych rozwaa-w formie pogldu na dziecko, np. to taki rozumny
miy chopiec lub on jest taki okropnie nieznony)
Uczuciowy(znajduje wyraz zarwno w wypowiedziach, jak i zachowaniach przez swoisty
rodzaj ekspresji, ktra im towarzyszy)
Dziaania (skadnik dziaania przejawia si w czynnym zachowaniu wobec przedmiotu
postawy, np. gdy matka tuli dziecko lub je karci) (M. Ziemska 1973)

J. Rembowski omawia sze postaw rodzicielskich:

1. Postawa kochajca-odznaczajca si czuym, serdecznym, ale racjonalnym stosunkiem

rodzicw do dziecka i udzielanie mu pomocy w planach i zamierzeniach;
2. Postawa ochraniajca-charakteryzujca si przekadaniem dobra dziecka ponad wszystko
inne oraz dawanie mu szczeglnych przywilejw, pobaanie mu, osanianie przed ujemnymi
wpywami otoczenia;
3. Postawa wymagajca-polega na stawianiu dziecku wygrowanych da i kontrolowaniu
cile ustalonego planu, ktry nota bene rzadko moe by przez nie wykonany;
4. Postawa odrzucajca (odpychajca)-objawia si pozostawieniem dziecka w samotnoci, bez
opieki oraz nieliczeniem si z jego uwagami, propozycjami, sugestiami, a take groeniem
wyrzucenia z domu;
5. Postawa zaniedbujca-wyraa si w braku troski o dziecko oraz niezaspokajaniu jego potrzeb
fizycznych i psychicznych;
6. Postawa obojtna- cechuje si zwracaniem uwagi na dziecko tylko wwczas gdy jest ono
blisko fizycznie i oddalaniem si od niego gdy jest daleko; brak przy tym wybiegania w
przyszo dziecka i czynienia w tym kierunku jakichkolwiek planw.

M. Ziemska (1973) do waciwych postaw rodzicielskich zalicza:

Akceptacja dziecka- czyli przyjcie go takim, jakie ono jest, z jego cechami fizycznymi,
uosobieniem z jego umysowymi moliwociami i atwoci osignicia w jednych
dziedzinach, a ograniczeniami i trudnociami w innych;
Wspdziaanie z dzieckiem- wiadczce o pozytywnym zaangaowaniu i zainteresowaniu
rodzicw zabaw i prac dziecka, a take wciganie i angaowanie dziecka z zajcia i sprawy
rodzicw i domu-odpowiednio do jego moliwoci rozwojowych. Wspdziaajcych rodzicw
cechuje aktywno w nawizywaniu wzajemnych kontaktw;
Dawanie dziecku waciwej dla jego wieku rozumnej swobody;
Uznawanie praw dziecka w rodzinie jako rwnych, bez przeceniania i niedoceniania jego roli.

Kadej z czterech wyrnionych prawidowych postaw odpowiada przeciwna jej postawa

nieprawidowa. Rodzicw reprezentujcych dwa pierwsze typy postaw charakteryzuje nadmierny
dystans uczuciowy wobec dziecka, dwa kolejne- nadmierna emocjonalna koncentracja na dziecku.

Postawa odtrcajca- gdy dziecko odczuwane jest jako ciar, przeszkoda w realizacji
osobistych planw yciowych. Rodzice nie lubi dziecka;
 Postawa unikajca- charakteryzuje ubogi stosunek uczuciowy midzy rodzicem a dzieckiem
lub wrcz obojtno uczuciowa. Rodzice zaniedbuj dziecko;
Postawa nadmiernie chronica- gdy podejcie do dziecka jest bezkrytyczne, a ono same
uwaane jest za wzr doskonaoci;
Postawa nadmiernie wymagajca- cechuje tych rodzicw, ktrzy posiadaj wysokie aspiracje
w stosunku do dziecka. Pragn je wic uksztatowa wedug idealnego wzorca, nie liczc si z
jego indywidualnymi cechami i moliwociami.

Postawy rodzicielskie wywieraj wpyw nie tylko na stosunki rodzinne, lecz rwnie na postawy,
cechy osobowoci oraz zachowanie si dziecka.

Postawy rodzicielskie wywieraj wic gboki wpyw na dziecko. Dzieje si tak, wedug M. Ziemskiej,
midzy innymi dlatego, e rodzice s dla dziecka osobami wanymi, a ich emocjonalny stosunek do
niego wyraa si w kadym niemal sowie, gecie i w kadej czynnoci zwizanej z opiek nad nim.
Stanowi take komponent kadego zabiegu wychowawczego.