1

INOVIRANA
NASTAVNA PROGRAMA

ODDELENIE
MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA
BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO

V, VI, VII i VIII

FIZI^KO I ZDRAVSTVENO
OBRAZOVANIE

OSUMGODI[NO
Skopje,
1 juni 2007 OSNOVNO OBRAZOVANIE
 2

1. Koncepciski osnovi

So nastavnata programa po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie se bazira na: genetskite predodredenosti na

anatomsko - fiziolo{kite i razvojni promeni na u~enikot; fizi~kiot i intelektualniot razvoj,
funkcijata na organizmot na u~enikot vo procesot na rastot i razvojot; ulogata na lokomotorniot aparat za
razvojot na psihomotornite i funkcionalnite sposobnosti; razvoj na organite i organskite sistemi vo
funkcija na zdravjeto i postavuvaweto na zdravi fundamenti na organizmot za celiot `ivot na u~enikot.
Za periodot od V-VIII oddelenie, toa e vozrast na u~enicite so posebni kineziolo{ki potrebi. Poradi toa
sodr`inite od fizi~koto i zdravstvenoto vospitno obrazovno podra~je se koncepirani na osnova na
anatomsko - fiziolo{kite razvojni karakteristiki determinirani vo tri razvojni periodi: prv od 6-9
godini; vtor od 9-12 godini i tret od 12-15 godini. Na tie osnovi periodot od V-VIII oddelenie e usoglasen
so ovie razvojni periodi taka {to se opfateni provereni nastavni temi i sodr`ini so naso~eno vlijanie na
antropolo{kiot status na u~enikot za:

a) odr`uvawe i podrobruvawe na zdravjeto i razvoj na fizi~kite i intelektualnite sposobnosti;

b) sovladuvawe na motori~ki sportski znaewa i sposobnosti od sportovite i
v) sozdavawe trajni naviki i kultura za pravilno formirawe dr`ewe na teloto, vospitanie za
pozitivni stavovi kon fizi~kite aktivnosti i sportuvaweto kako neophodni `ivotn potrebi.

Pri koncepiraweto na sodr`inata na ovaa nastavna programa po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie

zemeni se vo predvid soznanija od istra`uvawa i iskustvoto kaj nas i vo svetot za pozitivnoto vlijanie na
kineziolo{kite stimulansi vrz antropolo{kiot status na u~enikot. Na tie osnovi se definirani i
op{ti i konkretni celi za konativen, psihomotoren i afektiven razvoj na u~enicite.

2
 3

2. CELI NA NASTAVNIOT PREDMET

2.1. Op{ta cel

Nastavata po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie e naso~ena za ostvaruvawe na pozitivno vlijanie vrz

organizmot i zadovoluvawe na biopsihosocio potrebite na u~enicite. Im se ovozmo`uva pravilen
morfolo{ki, psihomotoren i funkcionalen razvoj na sposobnostite, steknuvawe sportsko znaewe so
elementi od sportovite i sozdavawe naviki za redovno sportuvawe vo funkcija na zdravjeto. Se sledat,
evidentiraat i vrednuvaat postigawata na u~enicite i toa: zdravstvenite, sportskoto znaewe,
fizi~kiot i psihomotorniot razvoj. Na tie osnovi so sodr`inite na nastavnata programa i nastavata po
fizi~ko i zdravstveno obrazovanie se ostvaruva razvoj na:

Kognitivnite sposobnosi: percepcijata , misleweto,znaeweto i pomneweto;

Psihomotorni sposobnosti: motori~ki, funkcionalni i morfolo{ki i
Afektivnoto podra~je: steknuvawe i razvivawe na pozitivni karakteristiki i odnesuvawa na
li~nosta na u~enikot vo procesot na nastavata po sportuvawe.

2.2. Konkretnite celi

Konkretno vo razvojot na u~enikot se ostvaruva:

odr`uvawe na zdravjeto i razvivawe na funkcionalnite, pred se aerobno enearobnite sposobnosti;

zbogatuvawe motori~koto znaewe so elementi od sportovite;
sozdavawe naviki za aktivno sportuvawe i odmarawe, reprodukcija na rabotnite i tvore~kite
sposobnosti so sodr`ini na fizi~koto i zdravstevenoto obrazovanie i sportovite;
sozdavawe uslovi i razvivawe na socijalizacijata, dru`ewe i po~ituvawe na gra|anskite normi na
odnesuvawe;

3
 4

razvivawe i formirawe na sportsko i drugarsko fer-plej odnesuvawe, me|usebno po~ituvawe i

sorabotka;
afirmirawe na li~nosta na u~enikot niz sportuvawe i natprevari vo u~ili{teto, nadvor od nego i vo
sistemot na Malite olimpiski igri;
razvivawe i mobilizirawe tvore~kite potencijali;
razvivawe i afirmirawe so pozitivnite karakteristiki na li~nosta;
razvivawe na komunikacijata, pozitivnite emocii i vlijanie za sozdavawe na pozitivni odnosi vo
kolektivnoto i masovnoto sportuvawe;
odr`uvawe i podobruvawe fizi~kite sposobnosti so adekvatna standardizirana baterija na testovi;
sledewe na morfolo{kiot razvoj i pozitivno vlijanie za simetri~en razvoj i formirawe teloto;

3. PRETHODNI ZNAEWA

Za realizacija na predmetnata nastava od V-VIII oddelenie potrebno e u~enicite da vladeat so elementite i

motorikata predvideno so sovladuvaweto na nastavnata programa od oddelenskata nastava.
Mo`no e da postojat opredeleni razliki vo sovladanosta na predhodnite nastavni programi vo oddelenska
nastava. Razlikite vo motori~kite znaewa na u~enicite steknati vo oddelenskata nastava nastavnikot gi
otkriva so inicijalnite merewa. Potoa nastavnikot procenuva koi sodr`ini }e se sovladaat i povtorat,
kolku ~asa se potrebni za toa so cel da se izedna~at znaewata na u~enicite. Po ovaa intervencija nastavnikot
si ja olesnuva natamo{nata izvedba na nastavata i realizacijata na celite na nastavata.

4. OBRAZOVEN PROCES

Nastavata po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie }e se realizira vo redovniot nedelen nastaven proces so

nedelen fond od tri ~asa. Fleksibilniot del }e se realizira so istaknuvawe na interesot na u~enicite i
roditelite vo sostav na lokalnata vlast. Aktivnostite za realizacija na ~asovite, sodr`inute na
fleksibilniot del }e se odvivaat vo u~ili{teto i nadvor od nego vo zavisnost od interesot i potrebute na
u~enicite, roditelite i uslovite na u~ili{teto i lokalnata sredina. Stru~niot aktiv na nastavnicite po
fizi~ko i zdravstveno obrazovanie vo lokalnata sredina po dogovorite ja podgotvuvaat programata za
fleksibilniot del na nivo na op{tinata.

4
 5

4.1.STRUKTUIRAWE NA SODR@INITE PO ODDELENIJA

4.1.1.NASTAVNI TEMI ZA V ODDELENIE

:
: - .
Konkretni celi
U~enikot da:

1.
: Umee da jakne, rastegnuva
i labavi muskulni grupi - .
) Ja razviva
; o t
to o
-
;
) ;
Umee za{ti -
) -tno da so o se vr{i
kompleksi ve`bi vo izbor na ve`bi.
slu~aj eventualni
telesni
deformiteti.

5
 6

:
: , ,
. Konkretni celi
U~enikot da:

Ja usovr{i
; -
1.
ja iva , ;
-.
t;
2. t 400 .
ja usovr{i s; -
; 400 . - .
; - -
3. ja ie ; - 2 .
- Zgr~na- -
; gi uve`ba - 2 . -
; ; 1 . -
-
ja razvie skokalnoasta; .
4. .
ja usovr{i
,
,
. do
1 m.

6
 7

:
: -
.
. Konkretni celi
U~enikot da:

1.: Ja u ,
- ;
, ; -
, ; -
S ; ;
- Ja r
;
ot i ;
2. : Gi dvi`ewata -
na ; -
, - ; - ;
; 180 ;

3. Vaga Vaga.

7
 8

: -
: , .
. Konkretni celi
U~enikot da:

-
1. - - Kombinacuja so ,
; ; rekvizit .
;
2. -
-
; - ; ;

3. - -
- , -
-
,
,

- ;
..

8
 9

:
: -
. Konkretni celi
U~enikot da:

Go sovlada osnovniot
rakometen stav;
; - .
1. -
Da ja uve`ba osnovnata .

tehnika na dodavawe i

fa}awe na rakometnata ;
topka;
2. -
(

Da ja razvie manipula- . -
-
tivnata tehnika; ).

2-
Ja sovlada tehnikata na t 3 ~ekori;
3. -
{utirawe topka vo gol; tirawa, od .

Ja razvie eksplozivnata mesto i so 2-3
sila na muskulite na ~ekori;
4.
racete i nozete; -

.- .
U~estvuva vo igra so .
5.
primena na pravilata vo -
rakometot;
;

9
 10

: -
:

. Konkretni celi
U~enikot da:

1. - Gi nau~i
: ; ;
-
; i
pravila;
2. - Ja sovlada -
;
; - ;
ja va - v;
;
Slepo vodewe; Slepo vodewe;
3. Gi sovlada
; -
; ;

10
 11

: i sovremeni tanci
: ,

. Konkretni celi
U~enikot da:

1.2-3 S - Oro so muzika

, , 5 -
dvi`ewa; - i .
2. Sovremeni - tanci so muzika
tanci po izbor uvaat - so broewe
;
se

;

:
: , .
. Konkretni celi
U~enikot da:

- - -
1. - ,
-
-
7 . -

11
 12

:
: ,

.
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. - - -

-
- . -
.

12
 13

4.1.2. NASTAVNI TEMI ZA VI ODDELENIE

:
: - .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. Umee da ja j, i - -
: -
; - -
- , 8- .
: Umee da s 10 . -
. .
-:

- -
-
-
;

13
 14

:
: ,
- , , .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. Gi p
, . - ,
. - -
t; . .

1.1. ; Ja r a
i;
1.2. ; Ja ite
;

ja usvoi s
2. .
-
; ja razviva , -
kalnosta i sposobno- - -
3. stite za doskoknuvawe; - .
; ;
ja u
Zgr~na i ja podobruva
skokalnosta;

14
 15

:
: .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. (- ja usovr{uva tehnikata
- na ; ()
)- - - ; ; , -
ja sovlada tehnikata na Yvezda;
-Yvezda
-
; .
. - -
2.: gi usovr{i tehnikite - -
, - . . .
k;
.
3. . .
, - sovlada i usovr{i
-
(- ();
);
.
4.: gi uve`ba visovite i
- jakne rameniot pojas. .
.

15
 16

:
: .
. Konkretni celi
U~enikot da:

5.. gi sovlada i uve`ba - - .

ni{aweto vo potpor i da . -
ja jakne muskulaturata
na rameniot pojas;
6.
. ja sovlada tehnikata na . - -
: uzmah i prevrtuvawe
napred, jaknewe na
muskulaturata na trupot
i gornite ekstremiteti;
7. (
) , gi u .
, , te .
. od greda;
gi razviva
.

16
 17

: portsko-ritmi~ka gimnastika
: , .
. Konkretni celi
- U~enikot da:

1. gi usovr{uva Osnovna -
sovladanite elementi; tehnika na .
ritmi~kite .
2. ( go usovr{uva ritamot dvi`ewata i
, - ja razviva skokalnosta; potskoknuvawa
ta;
-) ja razviva podvi`nosta
na lokomotorniot
3. aparat;
,
- umee da gi povrzuva
; elementite vo sklad so
ritamot;

17
 18

:
: - ,
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. - da gi usovr{i - .

. . .

-
2. da gi uve`ba: ,
(, ); .
da ja .

da ja sovlada -
3. . . .

Da ja usovr{i .
.
4. .
.

18
 19

: odbojka
: - ,
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. - da ja sovlada osnovnata Servirawe i -

; . primawe na -
; serva

2. da ja sovlada osnovnata -
, - .
; .
;
-
da ja sovlada tehnikata
3. ; na ; . .

da ja razviva a
.

Umee izu~enite
4. elementi da gi
. primenuva na mini
igrali{te.

19
 20

: -moderni tanci
: .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. 5 da gi i 5
-
narodna muzika; .

1. Moderni tanci. da gi i
-
moderni tanci;

:
:
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. ; Da ja sovlada
i da ja
2. . .

20
 21

:
: ,
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. ; Da ja realizira
programata na izletite
2. na .

8 .
a.

21
 22

4.1.3. NASTAVNI TEMI ZA VII ODDELENIE

:
:
- .
. Konkretni celi
U~enikot da: )

1. umee da ja jakne,
: rastegnuva i i -
- ; -
; . - .
- i umee da ja razviva
- - .
-
. teloto.

22
 23

:
: - ,
.
. Konkretni celi
U~enikot da:


1. ja sovlada
; . .

2. ja sovlada i uve`ba
( ) tehnikata na skok vo .
dale~ina Uvinuta .

ja sovlada i uve`ba
Op~ekornata .
3. tehnikata na skok vo .
( - viso~ina().
)
ja razviva silata, .
podvi`nosta i brzinata
na dolnite ekstremiteti

4.
(
) .

23
 24

:
: -
.
. Konkretni celi
U~enikot da:

1.: ja sovlada tehnikata za

- ; izvedba na stoj na race i .
-; most; . .
- umee da gi povrze
- elementite; .


da gi usovr{i tehnikite -
2. na preskoknuvawata ; .
r
- (
);

3..
, - ja sovlada . .
od
. vratilo;

24
 25

: stika
: -
s.
. Konkretni celi
U~enikot da:

4. da gi sovlada - -
na . . .
. alki i da ja razviva -
koordinacijata vo
prostorot; .
5.- ja sovlada tehnikata na -
ni{awe i da ja jakne . -
, - .
. ; .

6. - -
: . -
. , - .
.
.

7., , - gi uve`ba osnovnite

tehniki na ; . .
ja razviva .

25
 26

:
: , .
. Konkretni celi
U~enikot da:

; gi usovr{uva osnovnite -
T; elementi - - , -
knuvawa; - , . .
Skokovi i , so i bez rekviziti; .
Doskoknuvawa; .
V .
rekviziti:
T, , ,
;

26
 27

: -
: - , ..
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. - Ja usovr{i tehnikata na ,
odbivaweto topka od . ,
. .
pzicii i .
polo`bi;
.
2. - ja sovlada i usovr{i . .
tehnikata odbivawe so
^ekan;
gi podiga motori~kite
sposobnosti so racete i . .
3. nozete;
( )
ja usovr{i tehnikata .
[kolski servis .

4. umee da igra so
-
odbojkarski .

27
 28

: -
: .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. - gi sovlada i usovr{i

topka na .
. . .

2. gi sovlada .
.
,
,

.
3.
go uve`ba .
;
ja .
4. - ;
k; Golmanska .
ja uve`ba golmanskata tehnika --
tehnika za -
5. - ; .


.

28
 29

: i sovremeni tanci
: .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. 3
; , -
so -
2. Sovremeni ; . .
tanci
sovremenite tanci .
so
.

:
: , , .
. Konkretni celi
U~enikot da:

s -
i
9 . na dvi`ewe. ,
. .

29
 30

:
: , .
. Konkretni celi
U~enikot da:


ja s ta
so -
postigawata na
u~enicite.
.

30
 31

4.1.4. NASTAVNI TEMI ZA VIII ODDELENIE

:
:
. Konkretni celi
U~enikot da:

- umee da ja jakne, - - -
- rastegnuva i i - - ,
; . . -
() . (,
umee da ja razviva .)
.

teloto.

31
 32

:
: ,
.
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. ja u i 50 -
100 . -
- .
; .
2. 600-800 -
ja r .
;
3. 4 4
4 5 ja ui 50 50 .
;
4. .
- gi ui tehnikite na
; skokawe-
i ;
5. ja ui - .
;
;
ja sovlada i uve`ba .
6. ta ta
- .
.

32
 33

:
: , .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1.. gi ua i -
, . -
, . -
(). .


; gi ua i -
; - .
2. gi i, . . -
, rastegnuva .
-
,
,
; gi uve`ba i usovr{i
sovladanite ; -
3. . .
- gi povrze vo celina;
,
, - ja jakne
.
,
.

33
 34

:
: , .
. Konkretni celi
U~enikot da:


4. - gi u i i .
b: . -
- , da ja .
,
, - na teloto;
, vrtewe -
gi u sovladanite i - -
. ; . . . -
5. : - ja razviva .
, , - (`);
,
gi uve`buva i usovr{i . -
; izu~enite elementi; - - .
6.: , . .

gi uve`ba i usovr{i
7.: - preskoknuvawata i . -
,, razviva podvi`nosta na
dolnite ekstremiteti.

34
 35

:
: .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. - da go ui -- -
.
- ; . -
; da go ui - .
.
2. ; , - .
;

3. ; ja u tehnikata .
na 6 . (-). .
9 ;
4., - - --
- ja uve`ba tehnikata na . . -
; fintirawe, i .
;
5. - ja razviva a
k; a;
da gi sovlada elementite .

6. to,
, -
.

35
 36

: -
: .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. go uve`ba i usovr{i -
, d dvi`eweto vo - .
;

2., - go usovr{i dvi`eweto,

fa}aweto i dodavaweto
. na topkata vo mesto i
dvi`ewe;
3. -
go usovr{i

4. , .
-
go usovr{i .
5. ; -
-
ja usovr{i tehnikata .
na
.

36
 37

: -
: .

. Konkretni celi
U~enikot da:

6. - Gi sovlada -
k:
;
-: -
-
-
,; od -
ko{arkata. .
-:
;

7. .

37
 38

: -
: .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. ; go usovr{i - -
; ; .
2. -
; jarazvie vo
prostorot; ; - -
3. ; .
t; go ui ;
ja razviva ; ; .
4. ();
; gi sovlada tehnikite na
; - .
- (- ;
); gi sovlada i usovr{i
-
-; ; ;

5. go sovlada frlaweto topka

od aut;
().

38
 39

: -
:
. Konkretni celi
U~enikot da:

6. - ja sovlada golmanskata -
, tehnika .
, ; .
; - ,
gi sovlada
. ,
-
7. - ; - -
; - . .
gi u .
8. ; .

39
 40

:
: - .
. Konkretni celi
U~enikot da:

1. ja ui - -
- . . .
; ; -
. --
2. ja ui tehnikata . . .
; digawe topka .
; .
3.; ja .
,
4.; ; . .
gi usovr{i tehnikite za -
5.; . , -
; . , -
6.: . -
, - ja usovr{i tehnikata na .
-, - {kolskiot servis;
-,
u ,
. , , .
ja razviva a
a.
t
;

40
 41

7. - -
- ; -
; so ; .
.
8. - -
.
. .

:
: , .
. Konkretni celi
U~enikot da:


10 go
so umereno
odewe;
10 . .

:
: ,
. Konkretni celi
U~enikot da:

gi sovlada predvidenite
pateki; ja razviva
izdr`livosta

41
 42

4.2. Nastavni metodi i aktivnosti na u~ewe

Vo realizacijata na nastavnata programa od nastavnite metodi }e se koristat: metodite na verbalna

komunikacija i demonstracija, metodot na individualizacija, metodot na kolektivno re{avawe na
opredeleni zada~i i celi, i drugi metodi i formi na rabota vo zavisnost od specifikata na nastavnata tema
i uslovite za rabota vo u~ili{teto. Se otvora i realizira proces so koj u~enikot od objekt preminuva vo
aktiven subjekt vo nastavata. Vo zavisnost od prirodata na nastavnata tema nastavnikot sproveduva
aktivnosti vo u~ili{teto i nadvor od nego. Se pridr`uva kon principite na obukata na u~enicite: od
polesno kon pote{ko, od poednostavno kon poslo`eno, od poznato kon nepoznato itn. so koi nastavnikot go
za{tituva u~enikot od fizi~ko optovaruvawe i od bilo kakvi povredi ili stresovi.
Vo sovladuvaweto na motori~kite elementi od sportovite }e se koristi kompjuterot, tehni~ki sredstva,
ilustracii, kinogrami, slajdovi, filmovi i drugi vizuelni sredstva povrzani so nastavnite temi i sodr`ini,
za da im prika`e na u~enicite opredeleni tehniki i taktiki so koi }e se olesni sozdavaweto prestavi i
u~eweto pri sovladuvaweto na motori~kite elementi. Nastavnikot so prezentiraweto na vizuelni sredstva,
na u~enikot }e mu ovozmo`i pravilno da gi percepira fazite na motori~koto dvi`ewe i polo`bi za da
sozdade pravilna prestava so koja u~enikot }e mo`e pravilno da izveduva motori~ki elementi.

4.3. Organizacija i realizacija na nastavata po predmetot

Nastavata po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie }e se izveduva so tri ~asa vo tekot na nedeleta, kako
redovna nastava vo osnovnoto u~ili{te. Od godi{niot fond ~asovi se izdvojuvaat nastavni ~asovi,
definirani kako fleksibilen del.
Za fleksibilniot del ~asovi se podgotvuva posebna nastavna programa od nastavni temi i sodr`ini koi }e
gi predlo`at u~enicite vo dogovor so roditelite i nastavnicite. Na krajot na u~ebnata godina u~enicite i
roditelite dogovaraat so nastavnicite sodr`ini i nastavni temi od koi }e se podgotvi nastavna programa za
nareanata u~ebna godina koja }e go koristi fleksibilniot godi{niot fond na nastavni ~asovi. Na nivo na
op{tina mo`e po site nastavni predmeti da se sintetiziraat interesite na decata i roditelite vo edna
nastavna programa.

42
 43

Od 108 ~asa godi{en fond za nastava po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie fleksibilniot del e za:

V oddelenie 15 ~asa,

VI oddelenie 20 ~asa;

VII oddelenie 25 ~asa i vo

VIII oddelenie 30 ~asa.

Za fleksibilniot del u~ili{teto na u~enikot i roditelite mo`at da im se ponudat sodr`inite koi mo`at da
se realiziraat: izleti, pe{a~ewa, planinarewe, logoruvawa (letni i zimski), plivawe na bazent, lizgane,
roleri, vozewe velosiped i drugi sodr`ini za koi u~enicite }e poka`at interes i za koi ima mo`nosti da se
realiziraat.
Ovie aktivnosti }e se izveduvaat vo tekot na godinata, vo najpogodno vreme koe }e bide dogovoreno i
isplanirano. Zatoa mo`e lokalnata sredina da se opredeli i diferencira formi niz koi }e realizira
aktivnostite kako: sportski den, sportska sreda, sportska sabota, za patroni i drugi praznici.
Natprevarite se zna~ajni organizacioni formi za koi u~enicite poka`uvaat golem interes, tie treba da se
organiziraat vo lokalnite sredini vo dogovor so u~ili{tata i roditelite i direktorite, a gi realizira
stru~niot aktiv na nastavnici po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie. Natprevarite vo u~ili{teto i na nivo
na op{tina - lokalna samouprava se uslov za vklu~uvawe na u~enicite vo sistemot na Malite olimpiski igri.
Za u~enicite sportisti nastanikot vodi posebna gri`a nastavata po fizi~ko i zdrvstveno obrazovanie da bide
vo funkcija na sportskite opredelbi na u~enikot. Nastavnikot ja sledi nivnata sportska aktivnost,
fizi~kiot razvoj i postigawata vo sportot, neposredno se dogovara so roditelot, trenerot i sportskiot klub.

4.4. Nastavni sredstva i pomagala

Programata za fizi~ko i zdravstveno obrazovanie gi sodr`i temite atletika gimnastika, sportski igri, temi
koi se izveduvaat vo sala i na otvoreni tereni. Vrz osnova na koncepciskite osnovi sekoe u~ili{te spored
brojot na u~enicite i formiranite paralelki treba da obezbedi dovolen broj nastavni sredstva i pomagala za
da mo`e nesmetano da se odviva nastavata i toa: topki po oddelnite sportovi, rekviziti, sportski pomagala,
{toperici, metra, atletski pomagala gimnasti~ki spravi i pomagala, fitnes i aerobik spravi i pomagala i dr.
seto toa vrz osnova na uslovite na u~ili{teto i brojot na u~enicite.

43
 44

Nastavni~kiot kabinet se opremuva so potrebnata stru~na literatura, kompjuter, monitor i video aparatura.
Potreben e poseben Prira~nik za nastavnicite i psebni sportski u~ebnici.

5. OCENUVAWE NA POSTIGNUVAWATA NA U^ENICITE

Postigawata na u~enicite se sledat i vrednuvaat so broj~ana ocena spored Zakonot za osnovno obrazovanie.
Broj~anata ocena e produkt na pozitivnite promenu koi nastavnikot gi ostvaruva so realizacijata na celite
na nastavata po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie. Nastavnikot gi sledi pozitivnite promeni kaj u~enikot
so Eurofit (baterija na standardizirani testovi). Se sledat promenite na psihomotori~kite, morfolo{kite i
funkcionalnite promeni. Pokraj pozitivnite promeni registrirani so sledeweto na fizi~kite sposobnosti
vo sostav na ocenata na u~enikot vleguvaat i komponentite: redovnosta i zalagaweto na u~enikot na
~asovite, komunikacijata me|u u~enicite(sorabotkata i pomagaweto), sportskoto znaewe, op{tata higiena na
sportskata obleka i dr.

44
 45

5.1. STANDARDI

5.1.1. STANDARDI NA PSIHOMOTORNITE I

FUNKCIONALNI SPOSOBNOSTI

PSIHOMOTORNI SPOSOBNOSTI V oddelenie

Red. Psihomotorna TEST MA[KI

Br. dimenzija
1. Op{ta sila Zgib vo vis od 17 do 20 sekundi od 12 do 15 sekundi
2. Eksplozivna sila Skok od mesto od 145 do155 santimetri od 132 do 135 santimetri
3. Repetetivna sila Podignu. na trupot od 15 do 20 podignuvawa od 15 do 19 podignuvawa
4. Brzina Brzo tr~awe na 20 m. od 4,2 do 4,4 sekundi od 4,4, do 4,6 sekundi
5. Elasti~nost Dlabok pretklon od 12 do 18 santimetri od12 do 18 santimetri
6. Ramnote`a Stoewe na klupica od 4 do 14 sekundi od 4 do 14 sekundi
7. Preciznost Frlawe top~e vo cel od 3 do 6 pogodoci od 3 do 6 pogodoci

FUNKCIONALNA SPOSOBNOST ZA U^ENICITE OD V ODDELENIE

R. TEST
Br Funkcionalna MA[KI @ENSKI
. sposobnost
1. Izdr`livost Kenet- 450 metri (lesno 400 metri (lesno-
kuperov aerobno) tr~awe za 3 aerobno) tr~awe za 3
modificiran minuti minuti
test

45
PSIHOMOTORNI SPOSOBNOSTI VI oddelenie

1. Op{ta sila Zgib vo vis od 21 do 23 sekundi od 13 do 16 sekundi

2. Eksplozivna sila Skok od mesto od 145 do 155 santimetri od 132 do 135 santimetri
3. Repetetivna sila Podignu. na trupot od 20 do 23 podignuvawa za 25 sek od 18 do 21 podignuvawa za 25 sek.
4. Brzina Brzo tr~awe na 20 m. od 4,1 do 4,3 sekundi na 20 metri od 4,3 do 4,6 sekundi na 20 metri
5. Elasti~nost Dlabok pretklon od 20 do 22 santimetri od 18 do 22 santimetri
6. Ramnote`a Stoewe na klupica od 13 do 17 sekundi od 10 do 15 sekundi
7. Preciznost Frlawe top~e vo cel od 4 do 6 pogodoci od 4 do 6 pogodoci

FUNKCIONALNA SPOSOBNOST VI oddelenie

Red. Funkcionalna TEST

Br. sposobnost MA[KI @ENSKI
Kenet-kuperov 500 metri (lesno 450 metri (lesno aerobno)
1. Izdr`livost modificiran test aerobno) tr~awe za 3 tr~awe za 3 minuti
minuti
 47

PSIHOMOTORNI SPOSOBNOSTI VII oddelenie

Red. Psihomotorna TEST

Br. dimenzija MA[KI @ENSKI
1. Op{ta sila Zgib vo vis od23 do 25 sekundi od14 do 16 sekundi
2. Eksplozivna sila Skok od mesto od168 do 173 santimetri od145 do 150 santimetri
3. Repetetivna sila Podignu. na trupot od22 do 24 podignuvawa od20 do 22 podignuvawa
4. Brzina Brzo tr~awe na 20 m. od 4,0 do 4,2 sekundi na 20m od4,2 do 4,4 sekundi na 20 metri
5. Elasti~nost Dlabok pretklon od 22 do 26 santimetri od22do 28 santimetri
6. Ramnote`a Stoewe na klupica od18 do 22 sekundi od 13 do 19 sekundi
7. Preciznost Frlawe top~e vo cel od 5 do 7 pogodoci od 4 do 6 pogodoci

FUNKCIONALNA SPOSOBNOST VII oddelenie

Red. Funkcionalna TEST

Br. sposobnost MA[KI @ENSKI
1. Izdr`livost Kenet-kuperov 550 metri (lesno 500 metri (lesno
modificiran test aerobno) tr~awe za 3 aerobno) tr~awe za 3
minuti minuti

47
 48

PSIHOMOTORNI SPOSOBNOSTI VIII oddelenie

Red. Psihomotorna TEST

Br. dimenzija MA[KI @ENSKI
1. Op{ta sila Zgib vo vis od25 do 28 sekundi od14 do16 sekundi
2. Eksplozivna sila Skok od mesto od168 do 173 santimetri od145do 150 santimetri
3. Repetetivna sila Podignu. na trupot od22 do 24 podignuvawa od20 do 22 podignuvawa
4. Brzina Brzo tr~awe na 20 m. od 4,0 do 4,2 sekundi od4,2 do 4,4 sekundi
5. Elasti~nost Dlabok pretklon od22 do 26 santimetri od22do 28 santimetri
6. Ramnote`a Stoewe na klupica od18 do22 sekundi od13 do 19 sekundi
7. Preciznost Frlawe(10)top~e vo cel od 6 do 7 pogodoci od 5do 6 pogodoci

FUNKCIONALNA SPOSOBNOST VIII oddelenie

Red. Funkcionalna TEST

Br. sposobnost MA[KI @ENSKI
1. Izdr`livost Kenet-kuperov 650 metri (lesno 600 metri (lesno
modificiran test aerobno) tr~awe za 3 aerobno) tr~awe za 3
minuti minuti

48
 49

5.1.2.STANDARDI NA SPORTSKO ZNAEWE OD V-VIII ODDELENIE

Red.
Br. NASTAVNA TEMA Za V oddelenie Za VI oddelenie Za VII oddelenie Za VIII oddelenie
a) Pravilna izvedba na Kompleksi ve`bi za Kompleksi ve`bi za Kompleksi ve`bi za
IZVEDBA NA VE@BI ZA kompleksi ve`bi jaknewe-labavewe na jaknewe-labavewe- jaknewe-labavewe-
1. OBLIKUVAWE NA TELOTO
I DVI@EWATA nameneti za celoto telo muskulite na rameniot rastegnuvawe za muskulnite rastegnuvawe na
b) Pravilno dr`ewe na pojas grupi na trupot muskulite na karlicata i
teloto dolnite ekstremiteti
2. ATLETIKA a) Tehnika nizok start
b) Skok vo viso~ina- a)Tehnika Visok start a) Frlawe |ule [kolska a) [tafetno tr~awe 4h50
tehnika No`ici; b) Skok vo viso~ina- tehnika m
v) Skok vo dale~ina Op~ekornatehnika;
Zgr~na tehnika;
3. GIMNASTIKA a) Kolut napred i nazad; a)Premet vo strana a)Stoj na race-Most;
b) Jarec-Razno`no Yvezda; Slobodni kompozicii na
3.1. Sportska preskoknuvawe; b) Jarec-preskoknuvawe b)Slobodna kombinacija :Razboj; parter;-
v) Odewe po niska greda Zgr~ka; na parter; akrobatika
3.2.Ritmi~ka so zavrtuvawe od 1800 ; v)Nisko vratilo Uzmah
v)Ritmi~ka ve`ba so (Fakultativno)
g) Ritmi~ko odewe i g)Ritmi~ka kombinacija
(odewe,tr~awe,skokawa) rekvizit;
potskoknuvawa;
4. SPORTSKI IGRI
a) Dodavawe,fa}awe i a) Ko{arka{ki a) Odbivawe topka preku Igra so primena na
4.1. Rakomet; {utirawe topka na gol dvo~ekor; mre`a; pravila vo
vo rakometot; rakometot,ko{arka,
4.2. Ko{arka; b) Odbivawe topka so b) Fudbal: Dodavawe, odbojka i fudbal;
b) Vodewe topka i
prsti i ~ekan; primawe, vodewe i
{utirawe na ko{;
4.3. Odbojka {utirawe na topka vo gol

4.4. Fudbal

49
 50

5. NARODNI ORA Edno oro po izbor od Oro po izbor Tanc po izbor Valcer
rodniot kraj
6. KROS U~estvo vo esenski i U~estvo vo esenski i U~estvo vo esenski i U~estvo vo esenski i
proleten kros proleten kros proleten kros proleten kros
7. IZLETI U~estvo vo esenski i U~estvo vo esenski i U~estvo vo esenski i U~estvo vo esenski i
proleten IZLET proleten IZLET proleten IZLET proleten IZLET
8. PLIVAWE Kraul i prsno Kraul i prsno
9. SKIJAWE Kosi smuk Kristijani vo edna i
druga strana

6. KADROVSKI I MATERIJALNI PREDUSLOVI ZA

REALIZACIJA NA NASTAVNATA PROGRAMA

6.1. Osnovni karakteristiki za nastavnicite

Realizacijata na nastavnata programa po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie bara nastavnik so solidno stru~no
poznavawe i sposobnosti za ostvaruvawe na postavenite celi na nastavata.
Nastavnikot treba da umee da motivira, optimalno da dozira i izveduva ve`bi za oformuvawe na teloto so preventivno
i kurativno vlijanie za pravilno formirawe na teloto na u~enicite. Nastavnikot so svojot avtoritet propagira
zdravje so sodr`inite na fizi~koto i zdravstvenoto obrazovanie, so sportuvaweto vo polutrena`niot proces, so
kompleksite ve`bi za oformuvawe na teloto, preventivno deluva i gi informira za {tetnosta na psihotropnite
supstanci, alkoholot i pu{eweto. Nastavnikot vodi dnevnik i evidentiraweto go voveduva vo kompjuter, vo sekoe vreme
da e podgotven da gi informira roditelite za postigawata na u~enicite. Nastavnikot aktivno u~estvuva vo rabotata na
stru~niot aktiv na nastavnicite po fizi~ko i zdravstveno obrazovanie vo u~ili{teto i lokalno nivo-vo op{tinata.
U~estvuva vo podgotvuvaweto i realizacijata na sodr`inite od flksibilniot del na nastavnite programi na nivo na
op{tina.

50
 51

6.2. Standard za nastaven kadar

Zavr{en fakultet za Sport ( Fizi~ka kultura so navedenite karakteristiki na stndardot).

6.3. Standard na prostor za nastavniot predmet

Spored Normativot za nastaven prostor i nastvani pomagala za osnovno obrazovanie za realizacija na nastvanata
programa za fizi~ko i zdravstveno obrazovanie spored brojot na u~enicite u~ili{teto treba da ima: na 500
u~enika edna sportska sala vo koja }e mo`e da se realiziraat sportski igri i gimnastaika, otvoreni tereni za
sportski igri i atletska pateka za brzo i istrajno tr~awe. Za pove}e od 1000 u~enika u~ili{teto treba da ima
golema sportska sala za sportski igri i mala gimnasti~ka sala. Vo objektot sportska sala treba da ima dve
soblekuvalni so prostor za li~na higiena i dve toaleti( za ma{ki i `enski). Treba u~ili{teto da ima mala
opremena sala za fitnes, aerobik i tanci(narodni i moderni).

7. PODATOCI ZA NASTAVNATA PROGRAMA

7.1. Status: Zadol`itelen nastaven predmet;

7.2. Godina na izu~uvawe na nastavniot predmet; Od petto do osmo oddelenie;

7.3. Broj na ~asovi na nastavniot predmet: Nedelen fond 3 ^asa; Godi{en fond 108 ~asovi i
Fleksibilen del od 15-30% od godi{niot fond na ~asovi;

51
 52

7.4. Datum na izrabotka: Dekemvri , 2006- Januari 2007 godina;

7.5.Sostav na rabotnata grupa:

Ime i prezime, zanimawe, institucija, mesto

1. d-r Nase Kondovski Sovetnik, Biro za razvoj na obrazovanieto, Skopje, Avtor

2. Mustafa Aliu, Gostivar, Sorabotnik,
3. Vesna Dimovska Nastavnik OU Bla`e Konevski
3. Dim~e Per~inkov, OU Goce Del~ev Skopje,
4. Aco Minovski, OU Partenie Zogravski

8. PO^ETOK NA PRIMENA NA NASTAVNATA PROGRAMA

Datum na zapo~nuvawe: Septemvri, U~ebna 2006/07 godina;

9. ODOBRUVAWE NA NASTAVNATA PROGRAMA

Programata po Fizi~ko i zdravstveno obrazovanie od V-VIII oddelenie ja odobri

(donese) ministerot za obrazovanie i nauka so re{enie br. od 21.06.2007 2007 godina.

52