Professional Documents
Culture Documents
GIÁO TRÌNH - Cơ sở kỹ thuật điện tử số - Đỗ Xuân Thụ PDF
GIÁO TRÌNH - Cơ sở kỹ thuật điện tử số - Đỗ Xuân Thụ PDF
XUN TH
Ch nhim
K H O A I N T - VIN TH N G
T R N G I H C BCH K H O A H NI
Chng 1
t ng canh
* nhau co mt
i in
r t gp g e - \
/
nguyn l Ge(b).N * A / u s
chung. Mi mt in t trong i va
chuyn ng quanh ht nhn nguyn t.
ca nd, va cd mt trn qu o ca nguyn t i tc gdp chung. S lin kt ny
c gi l lin kt ng hda tr. Xem hnh 1.1.2
' I \
I ' I I I I
_ 'Ac
/ '7 ^ '-
' ' / '
Hnh I - - 2 .
S biu th mi lin kt / Hnh 1 - 1 - 3 .
ng ha tr ca linh th Si. So cu tr c tinh th bn n sch.
Hnh 1 -1 -4 . 0@)<Z3>@)CZ3@C*
Khuch ln tp cht vo ^
n lnh th Si :
a) Khuch tn B to thnh >@ I^(l)Z3C* >>c3B cz3> c-
bn dn p ; +5
b) Khuch tn p to thnh
D)<,
bn dn N. ^ /*\ /#>
(a) (b)
1.2. IT BN DN
8
tch khng gian, hay cn c gi l vng ngho kit, chnh l chuyn tip PN,
rng ca nt chng vi mi ^m, c th cho rng ch bao gm cc ion khng
th di chuyn c.
Khi cn bng ng, qua chuyn tip PN khng ch c s khuch tn ca ht dn
a s (l trng trong khu vc p v in t trong khu vc N), m cn c s tri
dt ca ht dn thiu s (in t trong khu vc p v l trng trong khu vc N).
S tri dt l s di chuyn ca ht dn c nh hng ca in trng trong.
in trng trong ch cn tr s khuch tn ca ht dn a s, m li tr gip
s tri dt ca ht dn thiu s sang pha khu vc i phng. Vy trng thi
cn bng ng, ngoi dng in khuch tn ca l trng t khu vc p sang khu
vc N, th cn c dng in tri dt ca i trng theo hng ngc li, tt nhin
bng nhau v s tr. Tng t, dng in khuch tn v dng in tri dt ca
in t cng trit tiu nhau. Vy nn khng ct dng in chy qua chuyn tip
PN trong iu kin khng c tc ng ca n trng ngoi hay ca cc yu t
kch hot khc (chng hn s kch quang)
2) Chuyn tip PN c in p thun t vo
Hnh 1.2.2 biu th in trng ngoi hng
thun t vo chuyn tip PN : cc dng
ca ngun ni vo p, cc m ca ngun ni vng nho Kt
vo N. Khi d, in trng ngoi ngc hng 1- H
vi in trng trong, lm suy yu in trng !' 1
trong, nn in tch khng gian v b rng . 0 N
vng ngho kit u gim nh ; in t trong ! !
khu vc N v l trng trong khu vc p u - tro/7ff
----^ _
d dng hn vt qua chuyn tip PN, hlnh ------------- y ----
thnh dng in khuch tn ln. V dng
in tri dt do s rt t ht dn thiu s
to ra, th nh hng ca nd i vi dng ^
in tng l khng ng k. Vy chuyn
tip PN cd in p thun t vo bin thnh
trng thi dn in, v in tr ca n khi ^-2-2- Din trng ngoi hung thun,
d rt b.
3) Chuyn tip PN c in p nghch t vo
Hlnh 1.2.3 biu th in trng ngoi hng
nghch t vo chuyn tip PN : Cc dng
ca ngun ni vo N, Cc m ca ngun ni vnfnho klt
vo p. Khi d, in trng ngoi cng hng
!0 0 e!
vi in trng trong, lm cho in tch khng
gian v b rng vng ngho kit u tng " 0 0 ! N
! 0 0
ln, gy kh khn cho s khuch tn, dng
in khuch tn gim nh i nhiu. Dng
E ngo/
in tri dt cn bn khng i, l phn ch
yu ca dng in tng i qua chuyn tip I i
PN. Dng in ny (khi c in p nghch
t vo) gi l dng in nghch. Khi nhit
khng i th nng ht dn thiu s
tnh D n irng ngoi hng nghch.
:hng i, nn dng in nghch khng ph thuc in p nghch t vo (trong
i hn nht nh), v th dng in nghch cn c gi l dng in bo ha
Ighch. V s lng ht dn thiu s rt nh, dng in nghch rt nh, nh xp
; 0. Vy chuyn tip PN c in p nghch t vo bin thnh trng thi ngt.
m n h 1 -2 -4 ,
c i tr c v k hiu i i bn dn ' * ^
/p bao v
d S dl onof do y dn
a) oi tip xc im : CQ't
\
b) ioi lip xc mt ;
Si o iP
c) oi b mt ;
d ) k hiu.
hp ddydn caiot
kim l
c//n ip PN
Si o o iN (0 )
^hp kim A-S
day don
eat
w
(t>)
{d
1) Cu trc it
it bn dn l chuyn tip PN ct thm dy dn ra ngoi v v bc bo v ,
Lem hnh 1.2.4
c im ca it loi tip xc im l din tch chuyn tip PN rt nh, v
h in dung ca chuyn tip PN rt nh, thch hp vi tn s cao (vi tram
ilHz). c im ca i6 t loi tip xc mt l din tch chuyn tip PN ln, cho
)hp dng in hng thun t ln, thng dng lm bng chinh lu (nn dng) ;
ihng in dung ca chuyn tip PN ln, chi c th lm vic vi tn s tng i
hp. it mt Si c din tch chuyn tip PN kh ln, cd dng qua kh ln, ph
lp yu cu chnh lu cng sut ln. it tip im Si c din tch chuyn tip
ng i nh, in dung ca chuyn tip PN kh nh, nn thng lm btng chuyn
nch (ni - ngt mch) trong mch s, mch xung.
2) c tuyn von - ampe ca it
Quan h gia dng in i qua it chuyn tip PN v in p trn 2 cc ant
ca n c biu th bng cng thc sau :
:att
V qv
I = I (eVx - 1) = I (e KT
- _
1)
I : dng qua it, Ig : dng in bo ha nghch
V : in p ngoi t trn 2 cc ca it
KT
Vt = : ng lng in p ca nhit , vi K = 1,381. 10^^ J/K
10
,-19
q = 1 , 6 .1 0 c. Vy = nhit trong phng 300K th
11600
V, = 26 mV
/
( 1 .2 . 1 ) l c tnh von- ampe ca it bn mA V
11
1.2.3. Hiu ng in dung ca it bn dn
I) in dung ca chuyn tip
it bn dn ngoi c tnh dn in mt chiu, cn c hiu ng in dung,
trc ht l in dung ca chuyn tip. in dung ny c to ra trong vng
ngho kit. Nh ni phn trc, trong vng ngho kit ch cc cc ion khng
dch chuyn, tng ng vi in tch tn tr ; s thiu vng ht mang dn in
lm cho in tr sut kh ln, nh l ca in mi ; dn in cao hn ca
vng p v vng N tng ng kim loi ; khi cd in p xoay chiu t vo th
in tch vng ngho kit bin i theo . Hin tng ny y ht nh in dung, v
th gi in ung ca chuyn tip, k hiu i Cg.
Tc dng ca Cg nh sau :
Nu cd in p thun t vo chuyn tip
PN th ht dn a 8 chuyn ng ti tip
gip, S lng in tch trong vng ngho
rc ^) //,it in
kit gim nh, vng ngho kit tr nn hp op hun
hn, tng ng s phng in, xem hnh
1.2.6a. Cn nu cd in p nghch t vo
chuyn tip PN th ht dn a s ri xa tip
gip, 8 lng in tch trong vng ngho
kit tng ln, vng ngho kit tr nn rng
hn, tng ng s np in, xem hnh
1.2.6b. Hin tng phdng np in y ht
n dung, ch cd iu khc in dung ca
Sao khi di
chuyn tip Cg ph thuc in p t vo, in p
ch khng phi l hng s. Khi t vo in ngh}
p nghch, Cg tuy b nhng u song song
vi in tr rt ln ca chuyn tip, nn tc
dng li r rt. Cn khi t vo in p
thun, Cg tuy ln nhng u song song vi
in tr rt nh ca chuyn tip , nn tc
dng khng r. Vy nn, vi nh thin in
p nghch, ta phi ch n s tn ti ca
Cg. Nht l khi m vic tn s cao, cng
nn xem xt nh hng ca Cg . Thng
thng g i tr in dung ca chuyn t i p Cg Hnh 1-2-6. Hiu ng in dung :
t v i p F n m t h a i tr m pF. a) Phng in ; b) Np in.
2) in dung khuch tn
S hnh thnh in dung khuch tn khng ging in dung chuyn tip. in
dung khuch tn l kt qu s tlch ly ca in t trong khu vc N v l trng
trong khu vc p sau qu trnh khuch tn.
Hnh 1.2.7. trnh by (trng hp t vo chuyn tip in p thun) s bin
i nng ht dn thiu s trong khu vc p (in t) . iip (0 ) l nng in
t ti tip gip bn khu vc p. UpQ l nng in t trong khu vc p khi cn
12
bng. Kii in p thun tng, tng ng vi
xu th dng in tng ln l gradin nng
ht mang phi tng ln (v dng in
khuch tn t l thun vi gradien nng )
V vy, s phn b nng t ng cong
1 bin i thnh ng cong 2 , to ra s
tch, ly nhiu hn ht dn, lm tng thm
mt lng in tch AQ. Ngc li, khi in
p thun gim, s phn b nng t ng
cong 1 bin i thnh ng cong 3. Ngha
l, nu in p thun tng hay gim th tng
ng c s b sung hay thoi gim c ht
dn. S tch ly in t trong khu vc p Hnh 1 - 2 - 7 .
hoc ca 16 trng trong khu vc N bin i S bin di nng ht dn thiu
theo in p ngoi t vo tng ng vi s trong khu vc p th e o in p
mt in dung gi l in dung khuch tn thun t vo.
Cr> . Gi tr
tX vca
; u a Cj3 t
v.y ll
thun
buuu vi
V U I dng
13
3) Thi gian hi phc nghch
Trong hnh 1.2.9 khi in p vo Vj bin i t + &
w-
+ Vj n - V2 , nu it l khda ng m l tng,
th dng sng dng in qua ti c dng hnh b : 0
dng thun bng dng nghch = 0 Hnh c biu (^ )
Rl
th dng sng dng in thc t dng thun bng \
V, i
c t bin vi dng in nghch ch sau ~ Ka
Rl Rl t
thi gian hi phc nghch tj.g th it mi tin n
trng thi ngt mch, dng in = 0. VI vy, nu V r. 1
tn s in p vo V l rt cao, n ni b rng t
na chu k m ca V b hn thi gian tj.g, th it
cn u tc dng dn in mt chiu na.
Chng ta phi xem xt vn : khi in p vo * I'* 1 /_
% i &
bin t Vj thnh - ri m it vn thng.
Chng ta bit rng, vi in p nghch trn O.vI/R
it, dng in tri dt l ch yu, trng thi n
nh, s lng ht dn thiu s to thnh dng in
tri dt rt nh, it h mch. Nhng khi it dn
Hnh 1 -2 -9 . Qu trnh qu ca it
in vi in p thun t vo, ht dn a s khng
a) mch in
ngng khuch tn sang khu vc bn kia chuyn tip,
b) E> th sng l tng
(l trng khu vc p khuch tn sang thnh ht dn
c) D th sng thc
thiu s ca khu vc N, in t khu vc N khuch
tn sang thnh ht dn thiu s ca khu vc P) lm
cho s tch tr kh nhiu ht mang thiu s hai bn chuyn tip PN. Do d, bng
t vo in p ngc, th cc ht dn thiu s hnh thnh dng in tri dt tng
sau khong thi gian hi phc nghch tj.g tiu tn ht s ht mang thiu s
tch tr th dng in nghch qua it mi tin n Ij = 0 .
4) Mch in tng ng
Cc hnh 1-2-10, 1-2-11 trnh by mch in tng ng i vi dng in mt
chiu ca it Si.
oy
(a) 4 0-
(o) C)
/I ^
14
1.2.5. Cc tham s c bn ca it bn dn
1) Dng in chinh lu trung bnh cc i Ip. d l dng in trung bnh hng
thun cc i c cho php chy qua it trong thi gian s dng di, tr s ny
c xc nh bi din tch chuyn tip PN v iu kin ta nhit. Trongs dng
it, cn ch iu kin ta nhit v bo m dng in trung bnh < Ip, it
khi hng.
2) in p nghch cc i Nu in p nghch t vo it t n in p
nh thng Vg th dng in nghch tng nhanh, tnh dn in mt hng ca it
b ph hoi, thm ch dn n nh thng nhit lm hng it. it lm vic
an ton, thng in p nghch cc i cho php trn it bng mt na in p
nh thng.
3) Dng in nghch Ij. l tr s dng in nghch khi it khng b nh
thng. Ij cng nh th tnh dn in mt hng cng tt. Cn ch rng Ij ph
thuc r rt vo nhit .
4) Tn s cng tc. in dung chuyn tip PN v in dung khuch tn ca it
l yu t ch yu gii hn tn s cng tc, vt qu gii hn th it khng
th hin tnh nng dn in mt chiu na.
5) Thi gian Ki phc nghch Thi gian tj.g c o trong cc iu kin quy
nh v : ph ti, dng in thun, dng in nghch tc thi cc i. v d,
bng ng m Si c s hiu 2CK15, khi = 50 Q, bin dng in thun
v nghch u 10 mA, th < 5nS ( thi im kt thc tj.g th Ij = ImA,
tc 1 0 % bin )
6) in dung khng thin p. Khng thin p l iu kin khng c in p t
vo it. Gi tr in dung ny bao gm tng in dung khuch tn v in dung
chuyn tip PN. v d, vi 2CK15, in dung khng thin p nh hn 5pF.
1.2.6. it n p
it n p, mt it bn dn cd c tnh n p c sn xut chuyn dng phc
v cc thit b n p v mch in t, nd c phn bit vi cc it bn dn
khc c ng dng chnh lu, tch sng v.v...
I) Tc ng n p
thy r tc dng n p ca it n
p, ta hy xt phn nghch ca c tuyn
V - A ca it n p, hnh 1.2.12. khi in
p nghch t n mt gi tr nht nh, th
dng in nghch tng nhanh t bin, sau
ng vi phm vi bin thin rt ln ca
dng in nghch l phm v bin thin rt AVi=j2 V I V'(v;
nh ca in p nghch. t l hin tng
tl= 4 0 m A
nh thng in. iu kin s dng c
tnh n p nti trn l trong mch in it
n p phi c bin php hn ch dng in
sao cho s nh thng in khng dn n
s nh thng nhit lm hng bdng n p. _ _ ,
Hnh 1 -2 -1 2 . c tnh n p.
15
Hnh 1 -2 -13 a l mch in tng ng
ca it n p. Tng ng vi hlnh 1-2-12,
gi tr n p Vjr = 9,8V. gi tr ni tr tng
~ AV 0,2V 14 V,
ong ^ = 5Q (o) T
\v
Hnli 1 -2 -1 3 b. l k hiu ca it n p.
(b)
2) Nguyn u nh thng
Hin tng nh thng xy ra trong chuyn Hnh 1 -2 -1 3 .
3) Tham s
16
= 17 + X (50 - 20) X 17 = 17 + 0,48 = 17,48V
2a-CSKT... 17
cu trc nn PNP. Hnh l.s .lc l k hiu ca hai loi tranzito, mi tn ca cc e
biu th chiu dng in ki chuyn tip emitd c in p thun, mi tn hng
ra ngoi i vi tranzito NPN, mi tn hng vo trong i vi tranzito PNP.
Nguyn l cng tc ca hai loi tranzito ging nhau. Di y gii thiu nguyn l
tranzito NPN.
18
Ic .
ch mt phn nh chy ti b to thnh Ig. Sau khi ch to, tl l ~ l xc nh,
19
gim nh r rng khi ^CE tng thm. Nn c tuyn
u vo ch cn cho mt ng nh hlnh 1.3.4.
2) c tnh u ra ^
l quan h gia v ^CE trong mch vng u imA)
ra ca tranzito khi Ig l tham s (xc nh). Hnh 1.3.5
biu th c tuyn ra ca tranzto 3DG4C. T c tuyn 0.1
trn hnh 1.3.5, ta c th thy 3 khu vc cng tc ca 0.08
0.06
tranzito.
OM
- Khu vc ct. Tong ng vi Ig < 0. i vi 0.02
tranzito NPN Si, khi Vg < Vg (Vgg < 0) th tranzito
O 0.2 OAO.S 0.8 1.0
h mch. Nh ta thy c tuyn thun ca chuyn
tip PN, khi Vgg < 0,5V (in p vng cht Vq = 0,5V),
th vng e cn bn khng c in t chuyn sang vng Hnh 1 - 3 - 4 . Dc tuyn u vo.
b, tng ng Ig = 0, = 0. Tht ra, khu vc ct khng
tng ng trng thi h mch tranzito, v
chuyn ng nhit m tn ti dng in rt
nh trong mch cc colecto. IcEo, gi l dng
in xuyn. Dng in xuyn nh di fiA nn \slQ 8
khng c th hin trn c tuyn. r
^ ^ 0.6
20
VI vy iu kin dng m ca tranzito v c im
cng tc ch ng m cn c chng ta ch
c bit.
I. iu kin thng bo ha v c im
iu kin ;
Khi bo ha gii hn, hJ
3
V cE =VcES. Ic X. T"
ov_n_
t mch hnh 1.3.6
(1-3-3)
BE
< V = 0,5V (1-3-4)
21
Vy ton = t ^ + t r 1
y=zv
Khi in p vo
bin i nhy vt t
+Vg 2 n -V g j dng
in khng lp tc ^^Icmax
v 0 (h mch), bao
c=+5V
gm thi gian tn tr
tg (t thi im t
bin nghch V n 50
c
thi im Ig =
>^Icmax^ cng thm 20
thi gian suy gim
tf ( Ij, suy gim
n 0 ,1
^Cmax^
Vy = t, + tf
2
Hnh 1 - 3 -7 , Thi gian ng m ca tran lo :
a) Mch in ;
Ni chung, thi b) Dng sng.
gian ng m ca
tranzito t^_,
on 'off c
ns, v > t tg > tf. Ngha l, gi
tr thi gian tn tr tg l yu t ch yu
xc nh tc dng xn tranzito
4, Mch in tng ng
Hnh 1.3.8 biu th mch in tng ng
ca tranzito i vi dng in mt chiu khi
dng v khi m.
Hnh /- 3 - S .
Mch in tng ng :
1.3.4. Cc tham s c bn ca a) Khi Ihng bo ha ;
tranzito b) Khi ngt.
AI,
I, AI.
^C2 ^C1 C1
=
^B2 ^B1
thch hp tnh ton tn hiu xoay chiu bin
nh. ^ thch hp tnh ton tn hiu mt
chiu, hoc tn hiu xoay chiu bin ln. Khi
22
c tuyn ct dng cc ng song song cch u v b qua Ico th /3 = /5.
S mch in 1.3,3 c gi l b khuch i tranzito mc chung emit v e
l cc chung cho u vo v u ra. /3 l h s khuch i dng in ca b khuch
i tranzito mc chung emit. Hnh 1.3.10 l b khuch i tranzito mc chung
baz v b l cc chung cho u vo v u ra.
H s khuch i ng in ca mch
ny l t s gia dng in u ra A Ig. v
dng in u vo A q, k hiu a.
a.3.5)
Do s vn ng ca ht dn trong
tranzito m a = 0,90 -- 0,99 = 1.
Hnh 1 -3 -1 0 .
v ; /3 = (1-3-6)
1 a Mch khuch i mc chung baz.
Gii thch (1-3-6) nh sau :
AI, AI, Alc
AIe = Alc + AIb /3 = AI. AI
AIe - AIc
3) Tham s gii hn
Trong tnh hung no , nu tranzito lm vic ch vt tham s gii hn
cng cha chc b hng. Tuy nhin, tt nht l thit k tranzito lm vic khng
vt tham s gii hn.
a) Dng in colect cc i cho php /3 s gim nh khi (c th
23
b) in p nh thng :
- in p nh thng nghch BVggQ. y l gi tr in p nghch cc i cho
php t ln chuyn tip emit khi h mch colect. Nu vn hnh vt BVggoth
chuyn tip emit b nh thng. Ni chung cc bng hp kim cd BVggjj tng
cao, bng b mt cao tn BVggQ c vi V, thm ch khng n IV.
- in p thng nghch BVpQQ khi h mch emt. SU khi VcB tng n mt
gi tr nht nh th 1^.00 t bin tng mnh, dn ti nh thng thc l. BVqp
c gi tr tng i cao (xc nh bi in p nh thng thc i vi chuyn
tip colect)
- in p nh thng nghch khi h mch bazd. BV(^gQ
c) Cng sut tn hao cc i cho php
coecta Tham s ny quyt nh nhit
ca bng. Thng nhit lm vic cc
i ca bng Si c 150c, ca bng Ge c .
Z
70c, nhit cao hn lm hng bng. Hnh
1.3.11 biu din gii hn lm vic an ton 's
c a b n g ng v i = V , X cho,
m -^
ng hypecbo. ............. '
10 3tO 0 Vc[
Vng ca c tuyn u ra nm di v
bn tri ng hypecbol l vng lm vic an
ton. Thng c th m rng vng lm vic Hnh Vng lm vic an ton
an ton bng lm mt bng (lm mt bng tng ng PcM = 300mW.
qut gi, lm mt bng ngm du, lm mt
bng phin ta nhit)
3) Nhit nh hng ti
i vi bng Si th
V g g = 0 ,6 -i- 0 ,8 V .
i vi bng Ge th
Vb e I = 0,1 - 0,3V..
24
Hlnh 1 -3 -1 3
v c tuyn u
vo ca bdng Si
tng ng cc
nhit -7 0 c ,
20C, 150c.
Hnh v cho bit
vi Ig khng i,
Vgg gm khi
nhit tng.
N di chung, H
s nhit ca
|V be I khi t
in p thun HlHh - 3 - 1 z inh
vo chuyn tip S ph thuc ca S ph thuc V bb ca bng S
em it k h o n g bng Si vo nhit . vo nhit .
- 2 ^ - 2,5mV/C,
ngha l nu
nhit tng lc th Vgg I gim 2 -i- 2,5mV. Quy lut ny l chung cho bdng
Gp v bng Si.
TM TT
25
Vng bo ha tng ng vi in p thun trn c hai chuyn tip. Vng ct tng
ng vi in p nghch trn c hai chuyn tip. Tuy nhin s phn bit 3 vng l
tng i, vng bo ha gii hn khng mt hon ton tc dng khuch i,
vng ct dng in colect khng tuyt i bng 0 .
5. Tham s ca tranzito c trng cho tnh nng v phm vi s dng ca nt.
Tham s c tham kho kt hp vi c tuyn khi thit k mch. Cc s tay v
cu kin bn dn cung cp tham s v c tuyn ca tranzito.
1.4.1. IGFET
26
cn v B, ngm hiu
B v s ni nhau ;
mi tn trn s biu
th chiu dng in
t s chy ra ngoi.
Cc mng D c
t vo in p
thun Vpg, do s (>)
c dng in cc
mng Iq tng theo
Vpg. Iq sinh ra in rr~
p ri dc theo knh s
dn, in th tng
cao dn v pha D.
Nhng khi V d s tng
n mc lm cho Hnh I - 4 - L Cu irc M OSPET :
Vqq < T j th knh a) Cng tc ti khu vc khng bao ha (V gs > V t, V gd > V t) ;
dn b tht li gn b) Cng lc khu vc bo ha (V gs > V t, V gd < V t) ;
D, xem hnh l- 4 - lb . c) K hiu.
Khi Iq khng tip
UV.V- tng
tc xxe theo V.pg. S d nh vy v, in tr vng tht ln, in p ri ln, s
tng thm ca Vpg sinh ra 2 tc ng ngc chiu i vi Iq, l vng tht ni
rng ra v in p ri trn vng tht ln hn, kt qu Ij5 hu nh khng i.
Thng gi vng cng tc Vqq > Vy l khu vc khng bo ha (vng tuyn tnh)
v gi vng cng tc ^GD l khu vc bo ha dng in (vng n dng).
Vy MOSFET ct th xem nh kha ng m (i vi tn hiu i qua s , D) chu
s iu khin bi in p cc G ; khi Vq 5 > in tr tng ng ca hai cc
SD c5 vi trm Q, ngha l trng thi ni mch ; cn khi th cd s cch
u ca chuyn tip PN phn cc nghch, ngha l trng thi h mch.
V MOSFET
khng yu cu
dng cc G nn himk) ^(rA)
c xem l cu
^tSngoo / o ho
kin c iu Ma / V5 =v
khin bng in
p. / 7V
2) c tnh cc ev
mng v c tnh \K^
trun t
2 6 8 iy y
H n h 1- 4 - 2 a ^ ^^ ^ V i,s (y )
trinh by c V r= w = V o ,= 6 V
&5
tuyn cc mng,
ngha l quan h {^) (bi
h v Vj3 s- Vng
bn tri ng Hnh 1 -4 -2 . D c tnh ca M OSPET
nt t l khu a) c tinh mng ;
b) D c tnh taiyn t.
27
vc khng bo ha, Ij3 tng theo Vpg. Vng bn phi ng nt t l khu vc bao
ha, vi Vqs xc nh thl Ij5 hu nh khng ph thuc Vjjj. ng nt dt phn
ranh gii gia hai khu vc tha mSn Vgd = hay l :
Vos - Vx
V ds > (1 -4-1)
Vi iu kin in p cc mng khng i, t c tuyn cc mng ct th
suy ra c tuyn quan h Ij5 vi Vq 3 , nh hnh l-4 -2 b . Thng gi c tuyn ny
l c tnh truyn t. R rng m ct ca c tuyn vi trc honh gi tr
Vq 3 = V.,. Gl dc ca c tuyn truyn t l h dn ca MOSFET, k hiu
l gm :
9I d
= V , - - .... (1 -4 -2 )
9V,GS
DS khngi
ni chung, gj^ tng theo I q .
3) Tr khng vo ca MOSFET
VI lp SO2 l vt liu cch in tt, nn cc sng hu nh khng yu cu dng
in, tr khng u vo cc cao ( > 1 0 ^ ), coi nh h mch i vi dng mt
chiu. V b y p in mi SO2 d cc cng cha n l;m nn in dung u
vo ca mch cc cng chng vi pF. in tch trn in ung ny cd th lu gi
mt th gian di vi in trd u vo cc cao. Ngi ta ng ng c im ny
ca MOSFET lu gi tm thi tn hiu in dung u
vo ca n, lm thnh nhiu o mch logic ng.
Nhng s kh tiu tn in tch trn in dung cc cng
cng mang li bt li sau y. in tch tnh in trn cc
c n g do h i n t ng c m n g t n h i n t o r a B s in h r a i n
p cc cao cc cng, c th nh thng lp n mi SO2 - J h
ti d, lm hdng MOSPET.
bo v MOSFET khi s c ni trn, trong cc vi mch
s, thng c mch bo v ni vo cc ch&n vi mch. Hlnh
1.4.3 biu th mt mch bo v n gin nht, l mt it Hnh 1 - 4 - 3 . Mch in
n p mc thm u vo. i t XeViB. Nu n p bo v cc cng.
tnh in ln n mc nh thng in, to ng thng
ngn mch n, do t bo v lp SO2 khng b nh thng.
4) Bn b i bng MOSPET
MOSFET c cu trc
hlnh 1.4. la s khng cd knh
dn kh i V q 5 = 0 ; chi khi
Vq 5 t n mt gi tr xc
nh th knh dn mi c
to ra, v th MOSFET ny p p
c gi l IGFET knh cha
ct sn. Ngi ta cd th ch ra; ( )
to loi MOSFET m knh
dn c sn, knh dn ny
tn ti c khi Vq 5 = 0 . Hlnh 1 - 4 - 4 . Cu tr c IG F E T knh c sn.
a) V gs = 0 : b) V gs < 0.
28
Hnh 1.4.4 biu th cu trc
IGFET knh cd sn.
i vi IGFET knh cd s . D D
sn, khi Vq 5 = 0 , l
in p thun, th Iq tn ti. L _ L
Nu t in p m vo cc
cng G, th trn knh n N
I
cm ng in tch dong, (q ) ()
m bng s t hp ca ht
mang knh dn, dn n m n h - 4 - S . Bng MOS knh n p.
tng in tr knh dn, kt a) knh cha c sn : b) knh c sn.
q u l m I q g i m x u n g . V q 5
cng m, Ij5 cng nh. Khi
Vgg l in p m ln, phan O c iu/'n c iuyh
k hiu truyn t cc m a n g
thi v s ti hp hon ton MOSPET
ca ht dn (ht dn ngho
knh dn
kit) nn Iq = 0 .
A/ ch a
Nu t in p dng
co n
vo G, knh dn xut hin Vr V<
cfs
in tch m cm ng, lm
tng dn in knh dn, knh dn
N li
kt qu Iq tng n.
c' sn
/
Vy btng MOS knh dn S Vr
N c hai loi l IGFET knh
cha cd sn v IGFET knh kinh don
. l'r
c sn.
Hnh 1 -4 -5 trinh by cu
trc bng MOS knh dn p
p
cto C
so n 7 's
Hnh 1 -4 -6 tm tt thnh
bng v 4 loi MOSFET. c im ca tng lo i th hin tng ng trn k hiu :
MOSFET knh dn N, mi tn xut pht t B. MOSFET knh dn p, mi tn
hng n B. MOSFET knh dn cha c sn th s, D, B cch ii nhau, biu th
knh dn cha c khi Vq 5 = 0. MOSFET knh dn c sn th s, p , B ni lin,
biu th knh dn tn t c khi = 0.
5. nh hng ca in p phin
Khi dng mt MOSFET ring l, thng thng vn ni chung cc ngun vo
phin . Nhng trong vi mch, cc nhiu MOSFET c cng phin , cc MOSFET
li ni kt thnh cc mch in logic khc nhau, nn khng th ni tt c cc
E g u n vo phin c.
29
Khi cc ngun khng ni vo phin , i vi MOSFET knh dn p th phi
ch cd in th dng so vi cc ngun, i vi MOSFET knh dn N th phii
ch cd itt th m so vi cc ngun. M chng cd knh dn lm vng s thn
vi vng D, m vng s v vng D ch cch li vi phin nh phn cc nghc
ca chuyn tip PN.
T hnh 1.4.7
ta nhn thy
rng, khi in th s D
phin thp
hn cc ngun,
th xut hin
vng ngho kit,
vng ny cng
m rng nu
IV g g I cng ln,
Hnh 1.4.7. nh hng ca iCn p phin :
ngha knh
a ) M OSPET knh dn N :
dn tr thnh
b) D c tuyn truyn t v c luyn cc nng.
hp hn. Kt qu
l vi Vq5 khng
i t h Ij5 n h hn so vi k h i Vgg = 0 (k h i ni c h u n g ). Hinh l-4 -7 b b i u t h XV
hng thay i ca c tuyn theo Vgg. Trong hon cnh Vbs 0 thl c tuyr
cc mng h thp hn, c tuyn truyn t dch sang phi ; ngha l Iq gim,
tng. iu ny l bt li i vi c tnh ng m ca MOSFET.
Cd th tnh c s tng ca :
AV^ = c \T\^ (1-4-3)
30
d) in p nh thng G - s, k hiu BVQg.
Trong qu trnh tng Vq 5 , ng vi gi tr no ca Vgg lm cho Iq tng r rt
l in p nh thng G-S.
e) H dn tn s thp
Vi iu kin Vjjg khng i, cng thc (1-4-2) xc nh biu th tnh
nng iu khin ca Vq 5 i vi Iq, tham s quan trng c trng kh nng khuch
i ca MOSFET.
Thng thng = vi phn mi -i- vi mAV.
g) in tr thng mch
9VDS
^on (1-4-4)
aiD V
GS
31
Hnh 1 -4 -1 0 . biu th tnh hinh cng tc ca
JFET knh dn N khi Vps = 0, Vqs bin i
Vp c gi l in p
tht. V mt ngha no ,
ta c th quan nim JFET
l mt bin tr c iu
khin bng in p, ch cn
thay i n p nghch t
ln chuyn tip PN (Vqs) l
c th thay i in tr R
gia D v s. Hinh 1.4.11 trnh
by mch khuch i JFET :
Hnh 1-4-10.
t vo gia DS in p 'ISc dng diu khin ca V c s im thay i vng ngho kit :
DS = E, dng in a) V os = 0 ;
DS b) 1 V gs I > 0 :
Thay i V qs
R c) I V o sl * 1 V p |.
iu khin R lm cho Ijj thay
i. Nh in tr ti Rq mch cc D, Ij) thay i m
Vjjg thay i. Tn hiu xoay chiu bin nh u
vo (Vq3 ) c th sinh ra in p tn hiu bn ln
u ra (V 0 5 ). Vy JFET th hin chc nng khuh
l
i in p. "
32
Vj33 tng i ln, th JFET cng tc
trong khu vc bo ha, Iq hu nh
khng tng theo Vpg. ng bin gii
gia 2 khu vc trn l tng ng
l o s - ^Gs i = iVpi,tciVD; = |Vp|.
(ng nt t qua gc 0)
Gii thch v c tuyn vng bo ha
nh sau : Khi VpQ = |V p|, tc l in
p gia D v G t n gi tr in p
tht, th vng ngho hai pha (gn D)
ni vo nhau. Nu Vj^g tip tc tng
th vng ngho kit m rng lm in Hnh 1 -4 -1 2 .
tr knh dn tng theo, dng in c tuyn cc m ng c a JFET.
l t s gia chng, do , hu nh
khng i.
Tng ng vi Vq 3 = 0, dng in c c mng khi b "tht" c gi l dng in
c c m n g bo ha, k h i u I q s s '
Khi Vpg tng n mt gi tr xc nh th chuyn
tip PN phn cc nghch nh thng, Iq tng t
bin, JFET bc vo vng nh thng ; JFET s
b hng nu khng hn ch dng.
b) c tuyn truyn t
Khi Vpg khng i, c tuyn truyn t biu
th quan h Ijj vi Vgg. Khi JFET dng lm b
khuch i, thng cng tc khu vcboha.
(H n h 1 .4 . 1 3 ). K h i V q s = 0 , t h Ij3 = Ij3ss-
Khi Vgg < 0, v vng ngho kit m rng, knh
dn hp dn, in tr ca nt tng dn, Ij5 gim
nh i. Khi V q s = Vp th Ip 5= 0. Trong khu vc
bo ha, c tuyn truyn t c biu th gn
ng nh sau :
c tuyn truyn t ca JFET.
GS
1 - (1 -4 -5 )
V.
3) Tham s ch yu
Tham s JFET tng t nh gii thiu v tham s MOSFET, ch cds khc
bit ch : Vp l in p tht (thay cho in p m ca MOSFET)
3ia - CSKT.. 33
1) FET l cu kin iu khin bng in p, cn tranzito l cu kin iu khin
bng dng in. FET thch hp vi ngun tn hiu chi c th cung cp dng cc
b. Tranzito thch hp vi ngun tn hiu cd th cung cp dng ng k.
2) FET dn in nh ht dn a s. Tranzito dn in nh ht dn a s v
ht dn thiu s. S lng ht dn thiu s chu nh hng r ca nhit v
bc x (phng x ht nhn). Vy FET ph hp hn vi iu kin d chin.
FET c mt im cng tc, ti t h s nhit
bng 0 ; khi in p Vgg ca cc cng ct gi
tr ph hp th Iq khng thay ti tkeo nhit .
Xem hnh 1-4-14.
3) H s tp m ca FET nh hn so vi tranzito.
Thng dng FET cc tng khuch i u
c mc tp m thp. -\-1 i5
34
TM TT
BI TP
35
Chng 2
MCH iN CNG
2) Quan h logk OR
38
3) Quan h lgic NOT
NOT l o, l khng.
R
Trong mch in hnh 2.1.3, khi kha
A ni mch th n z tt, khi A ngt h
h mch th n z sng. S dng ni z
mch ca A v s sng ca z l quan
h logic NOT
.
Ta vit : z = s. Du ngang trn ch in
A biu th NOT.
m ^h 2~1~3.
Ta c : z bng NOT V d v quan h iogic NOT.
1) Mch AND
C c thy 4 tinh huDg +3V
khc nhau u vo. 1 c O V -J
th tnh ton c tn hiu
/1 B
u ra i vi tng tnh
hung mt.
Kt qu biu th quan h
1 (a)
(b )
logic gia u vo vi u
ra. Hnh 2 - 1 -4 . Cng AND it :
a) Mch in ; b) K hiu.
* Khi = Vg = 3V, hai
i t D ^ , Dg th n g vi ng u n
Eg = + 1 2 V qua in tr Rq, chng u ct in p phn cc thun, chng u dn
in. V2 = + Vj3 = 3 + 0,7 = 3,7V.
* Khi = 3V, Vg = 0. v Dg c u ant nichung. Dgckatt cin
th u vo thp hn nn chc chn d dn in hn. Mtkhi Dg dn in th
Vz = Vb + Vj5 B = 0 + 0,7 = 0,7V
DA
= V - V . = 0,7 - 3 = -2,3V
39
Chng 2
MCH IN CNG
2) Quan h ogic OR
38
3) Quan h lgic NOT
NOT l o, l khng.
Trong mch in hnh 2,1.3, khi kha
A ni mch th n z tt, khi A ngt
h mch th n z sng. S tng ni
mch ca A v s sng ca z l quan
'
h logic NOT
Ta vit : z = . Du ngang trn ch in
A biu th NOT.
m>th 2-1-3,
Ta c : z bng NOT A V d v quan h logc NOT.
1) Mch AND
DA
= - V , = 0,7 - 3 = -2,3V
39
* Khi = 0, Vg = 3V. Qu trinh phn tch tng t s cho ta kt qu ;
dn, D q ngt, c ghim mc 0,7 V do dn in.
* Khi = Vg = 0. v Dg u dn. cng c ghim mc 0,7V, Sp
xp cc kt qu trn y vo bng 2 . 1 . 1 . di y :
Bng 2 - 1 - 1 ;
BNG C H C N NG D I N P M CH D I N H N H 2 - l - 4 a
0 0 0.7
0 3 0.7
3 0 0.7
3 3 3.7
40
Bng 2 - 1 - 2 : BNG CHN L CNG AND
Bng 2 - 1 - 3 :
BNO CHC N N O D I N P C A M CH I N H NH 2 - l - 6 a .
Va V) (V) V z (V)
0 0 -0 .7
0 3 + 2.3
3 0 + 2.3
3 3 -2.3
41
T bng 2.1.3 ta thy : ch cn cd t 1 tr ln tn hiu u vo bc k c mc
cao, th mc cao. l quan h logic OR. Mch in 2.1.6a c gi l cng
OR.
Trong bng 2 -1 -3 , ta thay mc cao bng k hiu 1, thay mc thp bng k hiu
0, thi ta c bng chn l 2.1.4
Bng 2 - 1 - 4 :
Bng 2.1.4 l hnh thc trnh by ton hc ca bng 2.1.3. T bng chn l cng
OR, ta thy rng : mi quan h gia tn hiu u ra z vi c c tn hiu u vo
A, B c biu th bng php cng logic :
z = A+ B (2 - 1-2 )
(2-1-2) ct th c l : z bng A OR B
hay l : z bng A cng B
Cn lu rng 1 + 1 khng phi bng 2, y ta ct : 1 + 1 = 1.
V y l php cng logic, khng phi php cng s lng thng thng. A, B,
z ch cd hai gi tr ct th l 1, hoc 0. Vi 1 v 0 y biu th hai trng thi
k h c n h a u ; k h i u m c i n c a o v m c i n th p , 1 v 0 k h n g c h s lng,
z = A + B biu th quan h logic OR gia A, B.
42
B in g 2 - 1 - 5 Bng 2 - 1 - 6
B A B z
1 1 1
1 0 0
0 1 0
0 0 0
Vy 2.1.6a l cng AND logic m. 'a thy rng : mch 2.1.4a va l cng AND
logic dng, va l cng OR logic m ; mch 2.1.6a va l cng OR logic dng,
va l cng AND logic m. vy, khi phn tch chc nng logic ca mch in
cng, vic u tin phi lm r rng l logic dng hay logic m. Trong mch s,
phn ln dng mch bn dn Si v ngun in dng, nn ta thng xuyn dng
logic dng. thun tin, tr ngoi l s c thuyt minh, ta u ngm hiu l
dng logic dng trong cc vn trnh by tip theo.
u im mch cng it l n gin, r, nhc im mch cng it l sai lch
mc in v nng lc chu ti yu. Sai lch mc in ch yu l do in p thun
trn it. T bng 2.1.1 ta thy, sau khi tn hiu vo thng qua cng AND, th cc
mc cao, mc thp u dch cao hn 0,7V. Cn t bng 2.1.3 ta thy, sau khi tn
hiu vo thng qua cng OR, th cc mc cao v thp u dch xung thp i 0,7V.
Nu tn hiu i qua nhiu cng AND ni tip nhau (hoc OR), mc in dch lch
rt ln, c th dn ti sai logic.
1) Mch in v k hiu
1k l lO c
43
hy p dng phng php c bn dng phn tch mch l : gi thit, phn tch,
tnh ton, so snh, kim tra, tm kt qu. By gi ta xt tnh hung Vj = 3,2V v
0,3V.
* Khi Vj = 3,2V.
Gi thit : cn c vo nhng yu t cho i vi mch in, hy gi thit
trng thi cng tc ca tranzito v it. Gi thit rng tranzito T thng bo ha,
it D q ngt. Vi gi thit nh th, tng ng ta c : Vg = 0,7V ; = Vj. =
VcEs - 0.3V ; Idq = 0
Tnh ton : cn c vo cc thng s mch cho, tnh dng v p.
Hinh 2.1.8 l mch in tng ng ca mch u vo khi T bo ha.
Va - V b 3,2 - 0,7
Il = l,67mA
R. 1,5
Vb - E b 0,7 - ( - 1 2 )
h = 0,71mA
R2 18
Ig = Ij - I2 = 1,67 - 0,71 = 0,96 mA I8k tJ_
^CES E, 12
V Ics = = 12 mA
R, R, Hnh 2-1-8, M ch tUOng ung khi
Vi = 3,2V
^CS 12
= 0,4 mA
T 30
Kim tra : cn c kt qu tnh ton, i chiu iu kin dng m, c th bit
gi thit hp l hay sai. Nu sai th phi xt li gi thit, a ra gi thit hp l
ri th tnh ra kt qu. Trong v d ca chng ta, v Ig > Igg, Vqq < 0,5 nn gi
thit ban u l hp l.
Ig
Ngi ta a ra khi nim : su bo ha l t s dng in . Trong mch
BS
2.1.7a, khi Vj = 3,2V, su bo ha ca T l :
B 1,02
= 2,55
BS 0,4
Kt qu : cn c vo c im cng tc ch
tng m ca tranzito v it, ta tnh ton kt qu.
VI T bo ha, n n V q = V (-5 = 0,3V ; u r a ct f.SM.
mc thp. lk
V j - ^ 0.3 V
Cn lu rng cc bc phn tch mch in ni
trn l trnh t chung. Trong tng bi ton c th, H
c th p dng y hay i tt n kt qu.
* Khi Vj = 0,3V
Hnh 2-1-9, Mch tong Udng
Hnh 2.1.9 l mch in tng ng ca mch
khi Vi = 0,3V.
u vo khi Vj = 0,3V v tc dng ca ngun m
44
Eg, in th ca baz nh hn 0,3V, nn T ngt mt cch tin cy, ng thi it
ghim D q thng.
= E q + Vqq = 2,5 + 0,7 = 3,2V.
u ra cd mc cao.
Tbm li, mch in hnh 2.1.7a ng l cng NOT. V khi Vj l mc cao th
l mc thp, khi Vj l mc thp th Vq l mc cao. Bng 2.1.7 l bng chn l ca
cng NOT.
A z
1 0
3) Nng lc chu ti
45
tranzito bo m bo ha, th Icmax ^ 30,6mA
Ic m a x = S I b = 30 X 1,02 = 30,6mA
E, 12
~ ~ ^RC = 12 mA
b) Ph ti dng in phun
Xem hnh 2.1.11. khi tranzito ngt h mch,
dng in 1^ t cng NOT chy ra ph ti, to
thnh ph ti dng in phun.
Ic = 0
, 1 2 - 2 ,6 - 0 ,7 ^
1
E c -V o 12
^ = 12 mA
46
4) Nng lc chng nhiu
5) c tnh ng
47
2.1.4. Cng NAND v cng NOR (cng V-O, cng HOC O)
1) Cng NAND
Bng 2 - 1 - 8 :
A B z
1 l 0
0 1 1
1 0 1
0 0 1
2) Cng NOR
a) Mch in v k hiu
Xem hnh 2.1.14
b) Nguyn l lm vic
Cng NOR trn hnh 2.1.14 gm phn bn tri l cng OR it v phn bn
phi l cng NOT
48
Hm logic ; z = A + B
e= + f2 V =
0 0
Bng 2.1.9 l Bng chn
Chg OH it csng N O T
l ca cng NOR
ik
0 Z
l^f.
IJ m g = r- v I
o = -/fV
A B
Bng 2 - 1 - 9 :
A B z
1 1 0
0 1 0
1 0 0
0 0 1
4a - CSKT... 49
2.2.1. cng NAND TTL
b) Nguyn l lm vic
u vo, thng qua cc emit ca Tj thc hin chc nng AND. Tj o
pha to ra tn hiu ngc pha colect v emit. Nhng tn hiu ngc pha dng
kch v Tj, u ra chu ti ni vo Vq. Khi bt k mt emit no c mc
thp ca tn hiu u vo, th T u tr thnh bo ha ; do , T2 v T 5 ngt,
cn Tj v thng, u ra th hin ti ni vo emit. Vq mc cao.
Khi tn hiu u vo ton b u l mc cao, th Tj ngt. Do , v Tj bo
ha, c n T3 thng, T4 ngt. Vg m c th p .
V b. = = 0,3 + 0,7 = IV (2 - 2 - 1)
5 - 1
1,33 mA} (2 - 2- 2 )
V trng thi lm vic bnh thng thl dng baz khng chy ngc, ngha
I q = 0, Igg^ = 0
50
Gi s to n b c c t n h i u u vo u cd m c cao (Vp = 3,6V)
Tk th gi thit rng khi chuyn tip emt ca Tj vn thng vi in p
thun : Vg = v + Vgg = 3,6 + 0,7 = 4,3V
Tng ng, chuyn tip colect ca Tj v hai chuyn tip emit ca T2 , T5u
Vg
phn cc thun, xp x = 1,4V , chng u thng
(2-2-4)
Vg b ghim in th 2, IV, gi thit chuyn tip emit Tj thng thun l sai.
= V = 3,6V
5 - 2,1
^ =. 0,97mA
Lu cd 2 emit, ta c :
Ig = Ig + 2/3 Ig = 0,97 + 2 X 0,01 X 0,97 == ImA
N u T 2 b o h a , th :
Ep - Vp Ep - Vp . _ ,
cs, = - ' b.
= - = 0,27mA
Do d ngt. Cn Tj thi :
h, - \ IR3
Ip = I_ + ! = 1+ 5,33 = 6,33mA
51
Sp xp kt qu tnh ton trn y, ta c bng chc nng 2.2.1
Bng 2 - 2 - 1 :
BNG CH C NN G D IN P CA M CH IN H N H 2.2.1
Bng 2 - 2 - 2 ;
A B z
0 0 1
0 1 1
1 0 1
1 1 0
Bng 2.2.2 chng t rng z = A . B, quan h logic NAND, kt lun rng m.ch
in hnh 2.2.1 l cng NAND.
2. c tnh
52
on CD : Vj = 1,4V. t bin gim khi Vj tng. v = = 0.3V
CD l on qu ca c tnh truyn t.
on DE : Vj > 1,4V. l mc thp v khng thay i theo Vj na. Vj tng
lm Igj ton b chy n colect Cj, tr thnh dng baz ca Tj. Q2 lm T2 bo
ha, kt qu ngt, T5 bo ha, Vq = = 0,3V. T5 bo ha th Vq = V l
khng thay i theo Vj. Tj l u ra ca cng NAND, tng ng Tj bo ha,
DE c gi l on bo ha ca c tnh truyn t, cng NAND trng thi
bo ha.
Cc tham s :
Hnh 2.2.3 trnh by cc thaia 3 CI8.
tng NAND TTL c th xc nh t
c tnh truyn t. Ngoi mc in p
ra Vqpj = 3,6V, Vqi^ = 0,3V ta cn xc
nh c :
53
T hnh 2.2.3., ta ct :
Vnl = Vopp - (2 - 2 - 6 )
V n l. l th a m s c tr n g k h n n g ch n g n h i u c a cng, t r s c a c h n g
c n g l n b i u th k h n n g ch n g n h i u c n g cao.
nh hng ca nhit v ngun :
Ndi chung, bin i ca nhit v ngun in l nhn t ch yu i vi tnh
truyn t in p.
- nh hng ca s bin i nhit . Xem hnh 2.2.4, Xu hng tng qut l :
khi nhit tng th V q, V qj^ tng, cn V j gim. Nguyn nhn ch yu ca xu
h ng n y l Vgg c a t ra n z ito cd h s n h i t
khong -2,2 -2,5 mV/C.
Trong mch in hnh 2.2.1, ta c :
54
trc mch u vo, u ra v tham s ca chng
tng ng.
* c tnh u vo
a) Dc tnh V-A u vo. Xem hnh 2.2.6. c
tnh ny biu th mi quan h gia dng in u
vo vi in p u vo.
Ec - V bei - V,
(2- 2 - 8)
1 Ri
Hnh 2 -2 -7 , Chiu ng ca Vi, Ii.
Al 1
dc c tuyn on ny
55
Dng in u vho : d l dng in u vo khi Vj = (mc cao), k hiu
l Ijj^. Khi u vo mc cao, th cng NAND TTL th hin l ph ti dng in
phun vi ngun tn hiu Vj.
b) c tnh ph ti
u vo
Hnh 2.2.8 biu th
tnh hnh thc t ; u
vo cng NAND TTL
thng ni t qua mt
in tr Rj. Trong
phm vi nht nh, Vj
s tng theo Rj. Hnh
2.2,9 biu th c tuyn
quan h Vj vi R, gi
l c tuyn ph ti Hnh 2 -2 -8 . Tnh Vi. fnh 2 -2 -9 . c lnh ph ti u vo.
u vo. TVc khi
thng, thl : Vj = ^ ^ (c - V b e i)
(2 -2 - 10 )
5 - 2,1
Ibi = = 0,97 mA
^C2 ^C2
'CS2 %3 ~
= 5,3 mA
CS2 5,3
BS2
= 0,265 mA
2. 20
56
v v ^ 2 = IV ngt. vi Tj ta cd :
B5 = LE2-, - I^R3
Ve2 BE5
'R3 1.94 mA
Vo = CES5 0,3V
T thy rng, tuy u vo tn hiu khng phi l mc cao, nhng u ra l
mc thp.
'Itm li, khi R tng i b th cng NAND ngt, mc cao u ra.
Khi R| tng i ln th cng NAND bo ha,mc thp u ra.
Khi R gi tr khng b khng ln thiNAND m vic khu vc tuyn tnh.
in tr dng cng -RoFF- pbp ca Rj bo m
cng NAND ngt h mch v tn hiu u ra t 90% mc cao chun.
in tr m cng i?0 N' i tr cc tiu cho php ca R 3 m cog
NAND ni thng mch v tn hiu u ra t mc thp chun, T nh ngha trn
ca R q f f ^0N> ^ *OFF N A N D n g t h m ch v u r a
c mc cao, khi Rj > Rqj^ th cng NAND thng bo ha v u ra ct mc thp.
Vi R q f f < R < Rqn cng NAND lm vic khu vc tuyn tnh. V d, mch
in hnh ca cng NAND TTL trnh by trn hinh 2.2.1 thl
^OFF 700 Q, Rqj,j 2kQ
c) Phng php x l khi c du u vo v nh hng ca n i vi dc tnh
u vo
Khi s tn hiu u vo t
hn s u vo ca cng
NAND, th c u vo d tha. -0+,
trnh to thnh ngun O+.
nhiu, u vo d khng c
php h l lng, m phi
ni vi ec dng ngun, hay B
l ni song song vi u vo
" jh \h
c tn hiu. Xem hlnh 2.2.10
v 2.2.11. Phng php hnh
2 .2 . 1 0 khng i hi thm dng
in ngun tn hiu. Phng
php hinh 2 .2 .1 1 lm tng Hnh 2 -2 -1 0 , Hnh 2 - 2 - I I .
57
ngun tn hiu. Do kh nhg chu ti ca tng u ra mch TTL tngi mnh,
nu tn hiu u vo ly t u ra TTL th chng ta nn dng phngphp ni
u vo d song song vi u vo cn dng khc.
*) c tnh u ra
a) u vo mc thp ^ I---------- ---- o+fc
Trc y ta xt trng hp khng ti ; khi u
vo mc thp thi Tj, Tj ngt v u ra mc cao
^OH ~ 3,6V. Hnh 2.2.12 trinh by trng hp c ti Rj^
mc u ra vi chiu dng in ti t emit T4
chy n R^.
Khi I, = 0, R5 = lOOQ
Hnh 2 -2 -1 2 .
V Iq3 rt b Du vo mc thp,
u ra c ti.
. . _ V3 3 -V 3 E3
^Rj ^C3 ~ %3 R
^BE3 5-0,7
'r . = ----- R------- 3 A
Vy : VcE3 = Vc 3 - (Vb3 -
Ir = Ie 3 + II = 1.4 + 5 = 6,4mA
IR3 * II
^CES3 ~
58
Xem hlnh 2.2.13
b) u vo mc cao
Theo quan h logic ca cng NAND, u ra cd
mc thp. Lc d, dng in colect T5 cng l
dng qua ti 1^, vi phng hng t mch ti
vo T5 . Xem hnh 2.2.14. Hnh 2.2.15 biu th c
tuyn ra khi u vo mc cao (s ph thuc
^OL dng in baz T5 rt li
(4,36 xnA), T5 bo ha su, in tr tip gip colect
c a T 5 r t nh (h n ch c f ).
Hnh 2 -2 -1 3 , c tnh ra
Khi u vo mc thp.
Hnh 2 -2 -1 4 ,
D u vo m c cao
u ra c ti. Hnh 2 -2 -1 5 . c tnh ra khi u vo mc cao.
59
l th i g ia n tr u y n t n g t tp 2> T ron g c c s ta y k th u t v vi m ch , ta n h n
c thi gian truyn t trung bnh :
*n1 +
pd = (2 -2 -1 3 )
60
*') Mc in p ng cng Vqpp
Bng 2.2.3 l ch tiu ch yu ca cng NAND TTL tng ng mch hnh 2.2.1.
Trong thc t, sn phm vi mch NAND TTL rt phong ph, nn cn tham kho
ti liu k thut ca hng sn xut c tham s chnh xc ; nhng tham s
sai lch ng k vi tham s in hnh ca bng 2.2.3.
61
Bng 2 - 2 - 3 : CC CH T I U C H YU C A C N G NAND TTL
lH A
Mc ra thp V V i = l ^ V : IL = 12,8mA ; Ec = 5V 0,35
D ng ngn mch u vo lS Vi = 0 : Ec= 5V 2,2
D ng in u vo 4A Vi - 5V ; Du vo khc ni t : Ec - 5V 70
Mc m cng Von V VOL = 0.35V : IL = 12,8 mA ; c = 5V ,8
Mc ng cng Voff V VOH == 2 J V ; khng li, E c 5V 0,8
H s ti u ra Vi = 1,8V ; VOL < 0,35V ; E c = 5V 8
Thi gan truyn t
No
tp ns f = 2MHz ; No = 8 : Ec - 5V 30
62
T hnh 2.2.19, ta nhn thy mc tp m cho php khi u vo mc thp ca
mch ci tin ln hn mch gc r rt, = IV.
* Ci tin thi gian truyn t.
Khi Vj t bin t mc thp n xp x 1,4V th c Tj, Tg u bt u thng,
thi im bt u thng, hu nh ton b dng emit T2 chy n baz T5, cung
cp cho Tj xung dng rt ln (vt qu gi tr cn Tj thng bo ha), v vy
gim nh thi gian tr thng mch ca Tj. C th t c iu d l v ni
tip baz ca Tg, s np in in dung chuyn tip emit Tg chm hn s np
in in dung chuyn tip emit Tj. Kt qu Tg thng chm hn Tj mt cht.
Cn sau khi T thng th mch Tg phn dng cho baz T5, gim nh dng baz
t r n g th i B. n h , g i m bt ho h a c a T 5 , C(5 li oho s t n g tc q u t rn h
ngt mch ca T5 .
Sau khi in p u vo c t bin m, ngt u tin. Tip t, in tch
tn tr ca Tj s c phng qua mch Tg. Lc ny Tg vn thng bo ha, biu
th mt in tr nh ca mch phng in. Kt qu, Tj nhanh chng ri vng bo
ha v ngt h mch.
Vy mch tch cc Tg, Rj, thay th R3 em li s ci tin : rt ngn thi
gian tn tr ng, rt ngn thi gian tr thng, dn n rt ngn r rt thi gian
truyn t trung bnh.
Hin nay mch in hnh 2.2.18.b l cng NAND TTL c dng rng.
b) Mch in chng bo ha
Ta bit rng, tc ng m ca tranzito chu nh hng ln ca thi gian
tn tr. su bo ha ca tranzito trc tip quyt nh thi gian tn tr, bo
ha cng su, in tch tn tr cng nhiu, thi gian tn tr (thi gian tiu tn
in tch tn tr) cng di. i vi cng NAND TTL th thi gian tn tr l
phn ch yu ca thi gian truyn t. Ngi ta tm cch hn ch su bao ha
ca tranzito, gim c in tch tn tr, rt ngn thi gian tn tr, kt qu gim
nh thi gian truyn t.
Trong mch in chng bo ha, ngi ta gii
quyt vn qu bo ha ca tranzito bng phng
php ghim mc nh SBD (Schottky Barrier Drcxe -
it ro th Stki). Hnh 2.2.20 gii thiu nguyn
l phng php ny. Ngi ta u ni SBD song
song vi chuyn tip b-c ca tranzito ; nh vy r * fd
>o-
dng in baz c phn qu mc chy qua SBD,
m khng phun in tch tn tr qu mc vo
vng colect.
SBD c ch to t kim loi tip xc bn dn. (!>)
SBD ct my c im sau y so vi it thng : Hinh 2 -2 -2 0 . IVanzito khng bo ha
- in p m tng i thp, khong 0,4 -H a) mch in ; b) K hiu.
0,5V (in p m ca it thng 0,7 -- 0,8V)
Sau khi chuyn tip b -c ca tranzito chuyn sang phn cc thun, SBD thng
trc s ghm in p thun gia b - c mc 0,4 -- 0,5V.
63
- SBD khng cd hiu ng tn tr in tch, v vy SBD khng a thm thi
gian tr vo mch in.
- Cng ngh ch to SBD l cng ngh ch to vi mch TTL, v th vic ci
tin ny khng gy kh khn cho sn xut.
Nh cc c im trn, vic dng SBD gii quyt n tha vn qu bo ha
ca tranzito lm cho c th xem tng th tranzto v SBD nh mt <u kin, c
gi l tranzito Stki, k hiu nh hnh 2.2.20b.
Hnh 2.2.21 l mch in in hnh ca NAND
TTL chng bo ha. Mch in ny ng thi s
O+Ec
dng ngun phdng in v chng bo ha, kt qu
rt ngn thi gian truyn t trung bnh xuttg
di lOns. Trong mch ny, vi khng bc vo
trng thi bo ha nn khng cn SBD. T cng
c SBD nn in p ri trn chuyn tip b - c
ca T khi trng thi lm vic o l thp hn
so vi mch gc. Do t dng in u vo gim
nh, in tr u vo tng cao. Nhc im ch
yu ca mch chng bo ha l nng lc chng
nhiu hi km. V in p ri trn T5 thng tng Hnh 2 -2 -2 1 .
ln lm mc thp ca tn hiu u ra tng ln. Mch NAND TTL chng b ha.
Mt khc, in p ri trn Tj thng tng lm dn
n gim nh in p ngng v^. Vi vy mc tp
m cho php i vi tn hiu u vo mc thp mch gc.
Ndi chung, ngi ta thng dng vi mch TTL Stki tiu hao cng sut b (h
v mch 74 LS). Trong loi vi mch ny, khng ch p dng phng php ngun
phng in v phng php chng bo ha, m cn tng ln co in tr. Nh vy
tc cng tc cao, cng sut tn hao gim nh.
TM TT
64
2.2.2. Cc loi mch cng TTL khc
1) Cng NORAND
im p v Q. Bt k hoc T2 thng, u
lm Tj thng bo ha, T4 ngt, u ra c
mc thp. Ch khi no c v T2 ng thi
ngt, th u ra mi cd mc cao. Vy quan
Hnh 2 -2 -2 2 . Mch cng N O RA N D TTL.
h gia u vo vi u ra ca mch ny
l : khi nhdm u vo Aj -- A3 hoc nhm u vo B Bj u l mc cao th
u ra l mc thp, cn ch cn mt nhm u vo khng phi ton l mc cao
th u ra l mc eao. Quan h logic ny l NORAND (V - HOC - DO).
T hnh 2.2.22 ta thy, quan h AND gia cc tn hiu u vo trong minhm
do tranzito nhiu emit Tj, Tj thc hin, quan h ORgia hai nhdm do s Bi
song song T2 v thc hin, tc dng NOT do tng mch in u ra thc hin.
Cng NORAND cd k hiu nh hnh 2.2.23. Biu thc logic ca cng NORAND l :
z = Aj . A2 . A3 + B j . B2 . B3 (2-2-13)
2) CngXOR
5a-CSKT. 65
NAND. Tg v ni song song vi cc emita v colect, v vy khi mt trong hai
tranzito ny thng bao ha th u ra s ct mc thp.
Khi A, B u l mc cao, Tj o cc, Tg v thng bo ha, c mc thp.
Ngc li, nu A, B cng mc thp th v Tj u ngt, T y v Tjj thng bo
ha, Vq vn l mc thp.
Nu A hoc B, mt trong hai u vo c mc thp, u vo kia c mc cao th
Tj phn cc thun thng bao ha, T(J ngt, T 4 hoc T5 ct mt tranzito thng bo
ha (ng vi mt u vo cd mc cao) lm cho baz T7 c mc thp. V li, emita
ca T4 v Tg ni t qua it, sau khi ct mt trong hai tranzito thng bo ha,
in th baz T7 c IV lm cho ngt. Tg v T 7 u ngt thi Tjj tt nhin cng
ngt, u ra c mc cao.
Bng 2-2-4 ; B N G CH N L CNG X O R
A B z
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 0
- K
Dc l : z bng A XOR B
66
Cd th ni trc tip u ra cc cng NAND h
colect thc hin quan h logic AND i vi
tn hiu u ra ca cc cng NAND. Hnh 2.2.27
gii thiu mch in hinh NAND h colecto. (Open
collector - OC). Colecto ca tranzito Tj u ra
h l lng.
Di y, ta xt cch tnh in tr mc
ngoi vi mch. Xem hnh 2.2.29. Gi th c n cng
NAND h colect, u ra ni chung (song song)
c quan h logic AND, ph ti l m u vo
ca cng NAD. Hnh 2-2-27.
Khi n cng o c u ngt, in p u ra Vg Mch cng N AND h colect.
mc cao. bo m mc cao u ra khng nh
hn gi tr chun, th khng th qu ln. Di
y l cng thc tnh gi tr cc i ca Tj :
E c - V oh
(2-2 -1 5 ) HnA 2-2-28.
nI
K hiu cng NAND h colect.
^OH l gi tr chun in p ra mc
cao ca cng o c. Iqh l dng in d khi
tranzito u ra cng o c ngt. Ijj^ l dng
in u vo ca mi ph ti. o/t
Khi bt k mt cng o c no thng, Vq tOH
l mc thp. Tnh trng bt li nht l IlH
khi m dng in ph ti chy vo cng o c n<
duy nht ang thng. Khi , cn bo m OH m >
mc thp u ra vn nh hn gi tr chun. IlH \
Ec - V ql
(2 -2 -1 6 ) Hnh 2 -2 -2 9 ,
^m in
^LM- IlL Tnh gi tr cc i ca R l.
67
thi mc thp, cn c trng thi cm
(tr khng cao).
Hnh 2.2.31 l mch in thc t ca
cng TS. Cd th cho rng cng TS ny
bao gm 2 cng NAND v it D 2 . Phn
bn phi l cng NAND c ngun phng
in. Phn bn tri ct cng NAND, trong
khng dng mch Daliton m ch ct
tranzito Tg tng ra. Emit ca T3 ni
tip vi it Dj bo m T 3 ngt tin
cy khi v thng. Hnh 2 -2 -3 1 . cng NAND u ra 3 trng thi,
Khi u vo c ct mc thp, T4 a
ra tn
tin hiu
hiu_mc
mc cao cho Tc. 5 . Fhn
Phn mch bn phi thc hin hm logic
Vq = z = A . B = V jj. Vj2 . Khi u vo c c mc cao, T4 a ra tn hiu mc thp
cho T5 , lm cho Tg, T 7 , TjQ ngt. ng thi, mc thp u ra thng qua D 2
n baz Tg, ghm n xp x IV, lm Tp ngt. T u ra nhn vo, mch in
trng thi tr khng cao.
Chng ta gi phn mch bn tri l phn iu
khin ca cng TS, u vo c l u iu khin.
Cn phn bin phi c gi l phn truyn s liu,
cc u vo Vjj, Vjg l u vo s liu. Gi trng (o)
thi TS khi c cd mc thp l trng thi cng tc,
khi c c mc cao l trng thi tr khng cao.
Hnh 2.2.32 l k hiu cng TS. Hnh a l loi
(i>)
cng TS cng tc khi u iu khin mc cao.
Hlnh b l loi cng TS cng tc khi u iu khin
mc thp (c khuyn trn). Khi s dng cng TS
cn ch tn hiu iu khin. Hnh 2 -2 -3 2 , K hiu cng TS ;
n g dng quan trng nht ca cng TS l ghp a) TS cng tc vi c mc cao ;
knh cc tn hiu cn truyn lun lu trn mt dy b) TS cng tc vi c mc thp.
dn. Xem hnh 2.2.33.
Thng gi dy dn AB tip nhn cc tn hiu l Bus.
Nu cc tn hiu iu khin c , C v C ct th t thi
gian mc cao, th cc tn hiu d liu ca 3nhdm u
vo Vu. V 12 ; v ; , , v;^ ; v i , v 2sau khithc hin quan h
Co-
logic NAND s a ra Bus lun lu theo th t thi gian
tng ng.
Cu trc Bus c dng rng ri trong my tnh in
t s hin i.
Cn ch rng, cc cng TS ni vo mt Bus lm
cv vic bnh thng th mt thi im bt k ch cho php
mt cng TS duy nht trong trng thi cng tc. bo
m iu kin ny, khi cc cng TS chuyn i trng thi,
Hnh 2-2-33, V d ng dng i c h u y n t t r n g th i c n g t c s a n g t r n g th i
cng TS. j. khng cao phi nhanh hn tc chuyn t trng thi
68
tr khg cao sang trng thi cng tc. Nu khng, s xy ra s c c hai cng
TS thng ni vi Bus. Lc t, nu u ra mt cng mc cao, u ra cng kia mc
thp, s sinh ra dng in rt ln t cng mc cao n cng mc thp. Kt qu,
khng nhng sai v logic ca tn hiu, m cn c th lm hng mch in cng.
Cng MOS l mch'cc phn t dng m s dng MOSFET. V chc nng logic
th cng MOS khng khc g cng TTL. Cng MOS c rt nhiu chng loi.
69
y chng ta ch xem xt cc cng MOS in hnh : Cng NOT, cng ANND,
cng NOR, cng truyn dn CMOS. Nhng mch in MOS phc tp hn u c
th quy v cc cng trn, nh l b phn hp thnh ca nt.
Vo = V oL
Vy quan h gia
v Vj l lgc NOT.
(O)
Hnh 2 -3 - 1 . Cng N O T ph ti in tr :
Gi nh Ej3 = +12V a) Mch in ; b) c tnh truyn i in p.
E,'D
OL = (2 -3 -1)
70
Xem hinh 2.3.2. Vjj^ l mc thp u vo, Vj^
l mc cao u vo, Vq^ l mc m cng, V q p p
71
ly phn t hnh 2.3.4 lm c sc gi l E/EMOS).
Thng gi l bng khuch i, T2 l bng ph ti. Eoi+OV)
Vo = Vqh = Ed - V t = 10 - 2 = 8V
Hnh 2 -3 -4 .
Khi Vj = 8V (= V jh ), th Tj thng Cng NOT bo ha.
'D
Vo = = ^ONI ; nu Rqn 2 ^^ONl
^ONl ^^ON2
Cng NOT bo ha khc phc nhc im phi dng in tr ti gi t ln
nhng cng tn ti cc yu km sau mc cao u ra tng i thp,
(Vqj^ = Eq - V^) v ni tr bdng ph ti tng i ln (dung ha gia yu cu
c tn h tr u y n t i n p l t n g , m c th p u r a th p v y u c u c t n h
ng tt).
b) Cng NOT khng bo ha
<E = + iO V
Hnh 2.3.5 l mch in in hnh ca cng NOT h
MOS vi ph ti l ngun iu khin kiu khng bo ha.
Mch tng t nh kiu bo ha (nn u l vi mch
E / EMOS), ch khc mt iu l cc tng ni vo ngun 014
72
c th cng tc vi in p ngun b. Nhc im ch yu ca loi cng ny l
cng ngh ch to phc tp hn hai loi trn.
73
2) Vj > , Tj bt u thng bo ha. Cd dng in kh b i qua Tj v Tj.
THy vn king bao ha, nhng Vpg2 ^ 0. Vq bt u gim.
0 0
' Ci / - VdV + Oi^ / - (E - VJd(En - VJ'
74
= r e2 + 1 e2
~ T [2 D ^ 2 D
= CLE,f (2-3-2)
TM TT
E/E MOS Knh dn N chUa c sn cng Cng ngh n gin Bin tn hiu ra nh tc
bo ha tc vng bo ha thp.
E/E MOS Knh dn N cha c sSn cng Bin tn hiu ra ln Cn 2 ngun tc tng
khng bo ha tc vng khng bo ha di thp
CMOS Knh dn p cha c sSn cng Tu hao cng sut nh, tc Cng ngh ch to phc tp,
lc trng thi ng m caOf bin ra ln, mc gi thnh cao
tp m cho php ln, phm
vi in p ngun rng, h s
ti du ra ln
75
2.3.2. Cng NAND v NOR h MOS
OH
76
khuch i khng thng v ch c 1
bng ph ti thng v in tr u ra
l ni tr ca n. Vy nu u ra cd
mc cao th in tr u ra ph thuc Vo
t hp trng thi tn hiu u vo.
Nu phi tng s u vo, th s > V
b
bng khuch i mc ni tip nhau tng /
ln, pht sinh vn mc thp u ra c,
b /
b tng. khc phc vn ny, ngi
---- V,
ta c th p dng nhng mch phc
c
tp hn, chng hn thm vo hai cp 0 .. ^ -l
O (cng NOT) u ra.
Trong trng hp c nhiu u vo,
trng thi u vo khc nhau cng lm Trng thi u vo nh hng n
thay i mt t c tnh truyn t in ^p-
p. Hnh 2.3.12 biu th cng NAND 3 u vo, vi cc cch u ni khc nhau
ch khi c mt tn hiu u vo. Sau yta gii thch s chnh lch ca ct
tng ng. Trng hp a : 1 u vo tn hiu, 2 u vo ni ngun.
Hai u ni ngun lm 2 bng ph ti tng ng hon ton ngt, 2 bng khuch
i tng ng hon ton thng vi nitr nh. Thng bin tn hiu u vo
ln hn tng gi tr tuyt i ca cc in p m bng ph ti v bdng khuch
i. V vy trong qu trnh t bin dng ca Vj, cd khong thi gian ngn c hai
bng (ph ti v khuch i) u thng, tng ng l on qu ca c tnh
truyn t in p. Khi t, in p u ra l s phn p trn ni tr ca hai bng
(hai bng ny cha hon ton thng nn ni tr ca chng ta l ng k, ni tr
cc bng khuch i khc nh n mc c th b qua).
Trng hp b : 2 u vo ni chung mt tn hiu, 1 u vo ni ngun. Khi
Vj tng ng vi gi tr qu , th 2 btng khuch i v 2 bdng ph ti ng
thi thng, nhng bng khuch i mc ni tip cn bdng ph ti mcsong song,
nn kt qu s phn p l tng cao mc in p ra Vq. D o , c tnh truyn
t in p dch sang phi
nh hnh 2.3.12 biu th,
Gi tr ngng cng tng
( 1
mt cht. Eo
a
Trng hp c ; 3 u vo
chung mt tn hiu. c tnh
truyn t in p dch thm
sang phi. ~------ +
7
2) Cng NOR
''Ht '-it L la
Nu trong s cng
NOT, ta thm bng khuch ra) (6 )
i u song song, th ta
c s cng NOR. Hnh Hnh 2 -3 -1 3 . Cng N O R :
2.3.13 trnh by mch in
a) E/EM OS ; b) CMOS.
c bn ca cng NOR h
77
E/EMOS v cng NOR h CMOS. V bng khuch i u song song, nn in tr
u ra khi u ra mc thp khng bao gi n hn n tr ca mt bng khuh
i thng mch ; do khng c vn mc thp u ra tng cao theo s u
vo. Cng NOR v vy c dng nhiu nht trong vi mch MOS. Nhn xt hnh
2.3.13, d mch E/EMOS hay CMOS, ch cn c 1 u vo mc cao th u ra
s c mc thp, ga u vo v u ra c quan h logic NOR
z = Tb
Hnh 2.3.14a
biu th cng
truyn dn do ni 0
song song mt
MOSPET knh p uiVo -1^ 1- ' o
cha c sn vi
mt MOSFET
knh N cha c fC (C,J
sn ; mch ny (a) ()
c gi l cdng
truyn dn h Hnh 2 -3 -1 4 . cng iruyn dn CMOS,
CMOS. a) Mch in b) M ch tuong Udng c) K hiu
Hnh 2.3.14a
cho thy : cc ngun s ca Tj v ni chung lm u vo, cc mng D ca
Tj v ni chung lm u ra, cc cng ca Tj v ct cc tn hiu iu khin
ngc pha c v c. Gi s tn hiu iu khin c mc cao ^CH = Eq v mc thp
VcL = 0.Khi c = 1 (C= 0 ) v Vi VcH : th V osi 0 ; Vos 2 - VcH ;
78
Cng truyn dn v cng logic phi hp vi nhau th c th to ra mi mch
in c MOS phc tp, v d nh : to xung, m, ghi dch, gii ton, vi x l,
b nh v.v...
Mt ng dng quan trng khc ca cng truyn dn l chuyn mch tng t.
Hnh 2.3.15 gii thiu mch in thc t ca chuyn mch tng t do cng truyn
dn v cng NOT cu trc nn.
Khi c = 1 th chuyn mch ni thng.
Khi c = 0 th chuyn mch ngt h.
V vy, chuyn mch ny ct th ng ngt in p tng t vi bin ty
trong phm vi -i-
T M TT
BI TP
79
2 -3 . Cho mch in
, Dg l it Si. inpri khiit thng l 0,7V.
o in p B v z bng ngh vn nng c ni tr
+ E o (+ 1 0 V ) 20kQ/^ Hi gi tr o c trong cc trng hp sau :
a. = 0,3V, B h
. fc
A r t- b. = lOV , B h
Db c. A ni 5k, B h
3o--------- ^
d. A ni 5V, B ni 5kQ
e. A ni 2kQ, B ni 5V.
(a) ()
80
2 -9 . Cho mch in TTL
a - Phn tch chc nng logic ca
mch.
b - Tc dng ca D v l g ?
Nu chuyn v tr ca D n baz
T3 th c nh hng g n s lm
vic bnh thng ca mch.
c - VjL = 0.3 V, VjH = 3,6V. Hy 0 .3 V
tnh cc gi tr Vj -i- Vj v Ij 4-
trong hai trng hp. Gi thit
= /S3 = /84 = 20 cn B = 0,01
(Tj ch o cc)
2 -1 0 . Mch tng ng u vo ca mt cng TTL
nh cho. Hy tnh dng in ngn mchu vo Ijg
v dng in baz ca Tj khi h mchIgj. Nu c ngun
-2V ni vo u vo th c xy chuyn g khng. Do l
it bo h u vo, khng nh hng n s lm vic
bnh thng.
= 5V ; Rj = 4kQ ; /3 = 0 ,0 1 .
a-CSKT. 81
2 -1 4 . Cho mch in in hnh u ra cng TTL. Xc 5
nh dng in ra ngn mch khi Tj ngt. Gi thit 130
- 20, r ^
a - Xc nh phm vi
gi tr cho php ca R
tha mn
= A B ; F2 - B
b - Xc nh phm vi gi
tr cho php ca R,
c - Xc nh phm vi gi
tr cho php ca R
Fi = AB ;F2 = SB . c
82
d - Gi tr Rj v R2 phi tha mn iu kin g
Fj = AB F2 = SB c
e - Xc nh phm vi gi tr cho php ca = AB ; Fj = SB
Fj = B . CD
F2 = AB . CD
83
F j = AB + CD
\
c
F4 = AB + CD
F5 = AB . CD \\5k
R qj^j = 2 kQ jR q f f (o) (6 ) (c)
N n g lc chu t i phun Ec
< 5mA ;
N ng lc chu ti ht 100
< 15mA ;
= [>
Hi nhng mch in trn () Ce )
c th lm vic bnh thng
hay khng. L do.
2 -2 1 . Cho mch sy
in cng TTL v dng
I
sng in p tn hiu
u vo. Hy v dng
stng u ra -- F7 A /4 6 A Q A AB
\ b aA bb kb
a
ca cc cng logic.
r i_ _ r
2 -2 2 . Cho S cc
,_ n _ r L r L n _ r u n _
cng v dng sng u
vo. Hy v dng sng . ____ r n _ r i _ _ r x _
u ra ca cc cng : Z^>-
cJ
M iL A-
0 e
-=* 0
(.cl)
84
2 -2 3 . Cho mch in cc
cng v dng sdng u vo.
Ao------w- OZe
Hy vit biu thc hm logic
u ra 0Z1 Bo-----
, Z2 , Z3 , Z4 , Z5 Mo
V v dng sng tn hiu t- o
u ra.
1
T
/l A c A
(a)
(b)
85
h - Cd th i cng 1 thnh cng NADN TTL nh cng 2 c c khng ?
i - Hy vit biu thc hm logic u ra z.
k - Hy v dng sng Vp , tng ng Va . Vb v ghi ch cc gi tr
in p.
2 -2 5 . Cho mch in
cng ; a ni tip vi mch +Ec:(+5)
cng ; b th lm vic bnh
thng, nhng nu a ni 0
3-5^
vi c th khng lm vic
bnh thng c. 0.sv t-dJ^ CH
330
Cho bit tham s ca
cng NAND l = 1,4V (a ) (b) (c)
Ijg ~ iA.,
Tranzito c tham s : )3 = 28 ; = 30mA.
a - Hy tnh tnh hinh cng tc trng tnh trong hai trng hp trn.
b - Hy v dng sng p v F tng ng A = 1, A = 0 trong hai trng hp
trn.
2 -2 6 . Hy phn tch mng cng NOT hnh 2.3. la.
Nu mun cng sut tn hao nh v bin tn hiu ra ln, thl yu cu c
tnh bng v gi tr Rq nh th no.
2 -2 7 . Tki sao ch dng 1bdngMOS thay th in tr tiR trong cng NOT h
MOS. Cn c c im btng ph ti, cng NOT hMOS cmy loi. Hy vmch
in ca chng.
2 -2 8 . Trnh by c im ca cng NOT h MOS v cng NOT h CMOS.
2 -2 9 . Cd cho php u vo mch CMOS h l lng khng ? c th ndi u
vo h t tng ng mc logic 1 hay khng ?
2 -3 0 . Cho cc mch in CMOS.
Hy phn tch
vit biu thc hm z 1]lOOk
logic ca chng. Hy
a4 I* U I
v s mch logic
_ + > a; -M
tng ng n gin
(a)
^
ha ca chng. (b)
(o)
A~
A-
-
-
c- : o
z F
- mk
(e; (f)
86
2-*31. Hy phn tch
vit biu thc hm logic z -
c- hiook
cc mch in CMOS cho. -
8-
H iO k c -
D-
(b)
U U l-
v -b
87
Ph lc : B N G K H I U CC C N G
T n Cng th e o Cc k h i u t n g n g
c h c n n g lo g ic
AND
> =
OR = 5 - +
: > -
NOT - Q
XOR e
= ) > = E > -
NAND > -
NOR
NORAND
88
Chng 3
CO s I S LOGIC
89
PH DNH, CNG VI PHP LOI TR... Mch in tng ng thc hin cc
php ton trn, theo th t l cc cng ; NAND, NOR, NORAND, XOR biu th
trn hnh 3 -1 -2 :
A
8 5
D
b) o) d)
h n h 3 - 1 - 2 C : cdng NORAND A .B + C .D (3 -1 -6 )
90
Cng thc 1 0 . 0 = 0 (3-1-8)
Cng thc 1 1 + 1 = 1 (3-1-9)
Cng thc 2 0 . 1 = 0 (3-1-10)
Cng thc 2 1 + 0 = 1 (3-1-11)
Cng thc 3 1 . 1 = 1 (3-1-12)
Cng thc 3 0 + 0 = 0 (3-1-13)
Cng thc 4 = 1 (3-1-14)
Cng thc 4 = 0 (3-1-15)
Nhng quan h trn y gia hai hng s lm tin ca i s logic. Ngha
l, chng l cc quy tc php ton c bn i vi t duy logic.
3) Cc nh l tng t i s thng
Lut ng nht :
Cng thc 11 A . A = A (3-1-28)
Cng thc 11 A + A = A (3-1-29)
nh l De Morgan :
Cng thc 12 A .B = A + B (3-1-30)
Cng thc 12 A + B = A .B (3-1-31)
91
Lut hon nguyn :
Cng thc 13 = A (3-1-32)
Phng php chng minh cc cng thc trn l lp bng tt c cc gi tr ct
th ca cc bin v tnh tng ng vi v phi, v tri ring r. Nu ng thc
gia hai v tn ti vi tt c cc gi tr c th th cng thc l ng. Cng thc
5 v cng thc 13 rt d chng minh. Di y s chng minh lm mu cc cng
thc 1 0 v cng thc 1 2 .
V d 3 -1 -1 . Chng minh cng thc10
A + B . c = (A + B) . (A + C)
Gii : lp bng tt c cc gi tr cth ca bin v tnh nh sau
Bng 3 -1 -1
0 0 0 0 0 0 01 0
0
0
0 01 01 0
0 ^
0
0 01 0 0
01 11 11
01 01 01 11 11
1 0 1 0 1 1 1 1
1 I 0 0 1 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1
Bng 3 - 1 - 2
A B A.B A .B A B A + B
0 0 0 11 11 11
01 0 011
1 011 01 01 0
0 0 01
Tt c cc gi tr ca 2 bin A, B to t^ n h 4 t hp. Bng chn l ca hm
A . B trng vi bng chn l ca hm A + B . Vy cng thc 12 c chng
minh.
92
5) 3 quy tc v ng thc
a) Quy tc thay th
Trong bt k ng thc logic no, nu thay mt bin no <5 bng mt hm s
th ng thc vn thit lp.
Quy tc ny ct ng dng rt ln trong bin i cng thc to ra cng thc
mi t mt cng thc bit, m rng phm vi ng dng ca cng thc bit.
V d : Cng thc bit A . B = A + B. Dng z = A.C thay vo bin A, ta c ;
(A . C) . B = T c + B = ( + C) + B hay l A . C . B = + C + I
b) Quy tc tim o ca mt hm s
z l o ca hm s z s ct c t z bng cch i du thnh du "+" ;
"+" thnh du ; "0 " thnh "1 ", "1 " thnh "0 ", bin s thnh o ca bin s ,
o bin s thnh nguyn bin s.
V d : z = A .B + c .D + 0 c hm o tng ng l
Z = (A + B ) . (C + D) . 1.
Z = A + B + C + ) + c hm o l z = A . B . c . D . E
Khi tm o ca mt hm s, nhng gch ngang no (biu th php ton o)
trn nhiu bin th vn gi nguyn. Cng cn ch_ _th t u tin x l cc k
hiu : du mc, du nh^, du cng. V d, z = A . B + c . D, theo th t php
tnh phi lm php nhn A . B v C.D trc, sau mi ti php cng ^a chng. Vy
th t x l k hiu tm o s dn ti kt qu z = (A + B ) . (C + D)
(Nu vit Z = A + B . C + D , l sai !)
c) Quy tc i ngu
Hm z v hm Z gi l i ngu, khi cc du "+" v cc gi tr "1" v "0"
i ch cho nhau mt cch tng ng.
V d : z = A.(B + C)
Z = A + B .c
z = A + B -C
Z = A . (B + C)
Z = A.B+A.(C+0)
Z = (A + B ) . (A + c . 1 )
z = (A + B ) . (A + c . 1 )
Z = A . B + A . (C + 0)
Z = A + B+ C Z = A . B . C
z = A. B. C Z = A + B + c
V i ngu l tng h, nn nu mt ng thc tn ti i vi biu thc
v tri v biu thc v phi, th i ngu ca v tri v i ngu ca v phi cng
l mt ng thc.
93
Quy tc i ngu ndi trn cho php t cc cng thc 1 + 12 suy ra cc cng
thc 1 -- 1 2 (v ngc li)
V d :
Th bit A + B.C.D = (A + B).(A + C).(A + D)
C th suy ra A.(B + c + D) = A.B + A.c + A.D
Cn lu th t u tin x l k hiu khi tim biu thci ngu.
p dng quy t lc i ngu cd th lm cho s cng thccn chng minh gim
i mt na. Sau kh chng minh bai biu thc bng nhau, cn c quy tc i
ngu, cc i ngu ca ng thc chng minh cng phi bng nhau. Vy nn,
khi gii thiu nhng cng thc sau y, chng ta s khng a ra cc cng thc
dng i ngu ca chng.
94
Vy, nu trong tng cc tch, xut hin mt bin v o ca bin trong hai
B hng khc nhau, cc tha s ca li trong hai s hng t lm thnh tha s
ca mt s hng tht ba, th s hng th ba l tha (ct th b i).
A .B + .B = A .B + .B = ( + B)(A + B)
= ( . A + . B) + (B . A + B . B)
= 0 + I + 4 B + 0
A .B + A ,c = A . B . A C = (A + B ) . ( A + C )
= ( . A + C) + ( BA + B )
= 0 + AC + AB + BC = AC + AB (theo cng thc 17)
Vy cng thc 18 l mt trng hp ring ca cng thc 19, nu mt hm
tng ca hai tch, c mt bin trong s hng th nht v o ca bin trong
s hng th hai, th nu ly o tt c cc ha s cn li, ta s c o ca
hm cho.
A . B = A B = A .B + A .B = A .B + A .B (3-1-41)
(p dng cng thc 19)
Hm A . B = 1 khi cc bin A, B ly cc gi tr bng nhau
A . B = 0 khi cc bin A, B ly cc gi tr khc nhau
A . B c tn l hm TNG NG
1. Lut giao hon A B = B A (3-1-42)
2. Lut kt hp (A B) c = A e (B C) (3-1-43)
3. Lut phn phi A.(B C) = A,B A.c (3-1-44)
Chng minh :
A . (B e C) = A . (B . c + B . C) = A . B . c + A . B . c
V cng thc 7 : AA = 0 , A A B = A A C = 0, nn ta c
95
ABC + A B C = ABC + A B C + A A B + A A C = ABA + ABC + AAC + BAC
= AB( + C) + ( + B)AC = ABAC + ABAC
= AB AC
Vy A.(B e C) = AB e AC
5. Lut i ch nhn qu
Nu A B = c
Thi A c = B v B c = A
Chng minh :
Vi A e B = c
Nn A 0 B B = C B
A 0 = B c
A = Be c
8) nh t trin khai
F(Ai, A2 , ......, V
= A j . F il, 2 , ;...., \ ) + \ . F(0, A^, ..... . A) (3-1-49 )
F(Aj, A2 ......... p
^ [ \ + F(0, A2 ........ . AJ] . [i + F (l, A2 , ..... . A ^ ] (3-1-50 )
Chng minh :
Thay Aj aljO vOing thc, ta c ;
F(0, A2 . ......, A)
= 0 . F(l, A2, ...... + . F(0, A2 , ..... , A)
96
F(l , 2 , ......, V
= l . F ( l , A2, ....., Ag + . F ( 0 , A2 . ......
= F (l, A2 , .... A) + 0.F(0, A2 , ......, A)
= F (l, 4 .... a ) + 0
= i . F ( 0 , A2 , ....... (3-1-53)
A.AB e c = A. l B c = A . B C
= A . ( B C + BC) = ABC + A B C
tin cch vit, trong biu thc logic, cc k hiu v du ngoc c th b i
theo quy tc sau :
1 - Php o i vi mt nhtm bin khnl; cn du ngoc, v gch pgang do
trn chng cng biu th r phm vi tc ng, v d : khng cn vit (A + B) ,
m ch A + B .
2 - Nu trong biu thc ct c php nhn v php cng, thi php nhn khng cn
du lun lun c hiu l lm trc php cng. V d, (A.B) + (C. D) cd th
vit thnh AB + CD, nhng (A + B).(C + D) th khng th vit thiu du ngoc.
7a-CSKT.. 97
3.2. CC PHONG PHP BlU TH HM LOGIC
Bng 3 - 2 - 1
98
Bng 3 - 2 - 2
A B c D z Thuyt minh
11 1
1
0
1 01 1
1 1 1 1 0 C 4 chuyn mch ng thi ng, n tt
2) c im bng chn l
99
1) Dng chun tc tuyn (tng cc tch)
Bng 3 - 2 - 3
A B c z
0
0 0
01 0 0
0
0 01 0
01 01 01 01
'
11 0 1 11
1 0
1 1 1 i
2) S hng nh nht
a) nh ngha
S hng nh nht l mt khi nim quan trng trong i s logic. Nh d v d
3 -2 -3 , z l hm ca cc bin A, B, c . 3 bin c 8 t hp cc gi tr kh d : 000,
01,_01_^ 011, 00j_ 101, 110, 1 U . Tng ng ta ct 8 s hng dng tch l
ABC, ABC, ABC, ABC, ABC, ABC, ABC, ABC. c im chung ca 8 s hng
ny l :
- u ct 3 tha s ;
- Mi bin s xut hin ch 1 ln di dng tha s hoc l nguyn bin hoc
l o bin.
Vy chng ta gi 8 s bng dng tch c c im trn l s hng nh nht ca
cc bin A, B, c.
100
Nti chung, i vi trng hp n bin, s hng dng tch p c n tha s ; trong
p mi bin u xut hin mt ln, v ch 1 ln m thi, hoc di dng nguyn
bin, hoc di dng o bin ; p c gi l s hng nh nht ca n bin, n bin
c tt c 2 " s hng nh nht. mi bin u c 2 trng thi (nguyn bin v
o bin), m tt c cd n bin
b) Tnh cht s hng nh nht
(A + B + C) (A + B + C)
Gii : z = (A + B + C) (A + B + C)
= A + B+ C + A+ B+ C
= A B C + ABC
101
d) K hiu ca s hng nh nht
tin vit, thng gn cho mi s hng nh nht mt k hiu. Phng php
nh sau ; t hp cc gi tr bin s tng ng vi s hng nh nht c xt,
chuyn hnh thc s nh phn sang s thp phn, con s ny l k hiu ca s Jiang
nh nht xt - v d, trong cc s hng nh nht ca_cc_bin A, B, c th A B C
tng ng t hp gi tr 000, tc l OjQ, k hiu ca_A B_c v vy l ; ABC
tng ng t hp gi tr 010, tc l 2jQ, k hiu ca A B C l m2 .
Tng t, A B C = ; A BC = m3 ; A B c = ; A B C = nij ; AB c =
ABC = . Hn na, thng dng k hiu biu th cc s hng nh nht ca dng
chun tc tuyn ; v d, trong v d 3 -2 -4 :
z = ABC + A B C + ABC + ABC thng vit thnh
z = m3 + mj + = 2 (3, 5, 6 , 7)
Tng t, trong v d 3 -2 -5 :
z = B C + ABC = z (0 , 7)
= A( B C + BQC) + ( B C + c + 1 C
+ BC + c + 0 C) = A ( B . l + BC) + (BC + B . 0 )
= AB + A B C + BC
= AB(C + C) + A B C + BC = ABC + ABC + A B C + BC
ph hp (3-2-1)
z = z = A B C + A B C + ABC + ABC = A B C . A B C . A B C . A B C
= (A + B + C) (A + B + C) (A + B + C) ( + B + C) (3-2-2)
Cc tha s ca hm s dng chun tc hi c tnh cht sau :
102
- u bao gm tt c cc bin ca hm
- Mi bin u xut hin mt ln v ch mt ln trong dng tng ca tha s,
hoc l nguyn bin, hoc l o bin.
Cc tha s c tnh cht nu trn c gi l tha s ln nht. Tch cc tha
s ln nht l dng chun tc hi ca hm s.
(3 -2 -2 ) l biu thc ca hm z dng chun tc hi.
Ni chung, i vi trng hp hm n bin, tha s ln nht l mt tng ca n
S hng, mi s hng l mt bin, xut hin mt ln di dng nguyn bin hoc
o bin, v ch xut hin mt ln m thi, n bin c tng ng 2^ tha s ln
nht. Bng 3 -2 -5 l bng chn l ca ton b cc tha s ln nht tng ng hm
3 bin A, B, c ;
Bng 3 - 2 - 5
A B c A+B+C A + B + C A + B -^C A + B + c A + B + c A + B + C A + B + C A + B + c
0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1
0 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1
0 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1
0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1
1 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1
1 0 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 0 1 1 1 i 1 1 0 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0
+ B + c 111 7 M,
103
Cch vit k hiu rt thun tin. Ch rng ni v Mj l o ca nhau :
i = M
V d r m = A B C = A + B + c
mo = Mo = A + B + c = ABC
nij = A B c Mj = A + B + c
m5 =
- M.
-^^5 = A + B + C = A B C
c im cc biu thc hm s
Mt hm logic c biu th bng biu thc cc php ton V, HOC, OV
lin kt cc bin s ca nt vi nhu. u im ca phng php biu thc
V ...
hm s l :
- Dng cc k hiu logic biu th quan h logic gia cc bin lm cho cch vit
gn v tin, tnh khi qut v tru tng rt cao.
- Rt tin s dng cc cng thc v nh l ca i s logic bin i,
lm ton.
- Tin cho vic dng s logic thc hin hm s. Ch cn dng cc k hiu
logic ca mch in cng tng ng thay th php ton xt trong biu thc hm
s, ta c mt s logic. Vn ny cn c gii thiu c th sau.
Nhc im ch yu ca phng php biu thc hm s l kh xc nh gi tr
hm ng vi gi tr bin mt cch trc tip i vi cc hm s phc tp (khng
trc quan nh bng chn l)
104
V d : s sp xp c \ BC
ca AB v CD u l 00 01 11 10 a \ 00 01 11 10
0 0 , 0 1 , 1 1 , 1 0 (hnh 0 llo mi m3 ni2
3 -2 -1 ).
1 A ms m?
1 m 1
M vng c th suy
ra t m s nh phn
nh sau. Gi s cho
m s nh phn l
B 3 B2 BjBq, m vng
tng ng l
^3^2^ 1^ 0
tn h G = e B. CD
A B \ 00 01 11 10
CD
C th ;G ^ = Bj B ^ ; 00 01 11 10
00
Gj = B 2 Bj ; G 2 = 00 0 1 3 2
6 3 0 6 2 : 03 = B4 e 01 01 4 5 7 6
B3 = 0 e B3 = B3
11 n
(B 4 - 0). Hinh 3 -2 -2 12 13 15 14
l bng Karnaugh 5 10 10 8 9 11 10
bin v 6 bin.
Bng 3 -2 -6 l m
vng tng ng vi m Hnh 5 - 2 - ; .
nh phn (3 bit)
ng Karnaugh dc xem nh s khi ca cc s hng nh nht.
\^ D E V D EF
A \ 000 001 011 010 110 111 101 100 BC\
00 000
001
01
011
n 010
110
10
111
101
100
Bng 3--2-
B 2 Bi Bo Gz Gi Go
0
0 00 01 0
0 0
0 01
0 1 0 0 11
0
11 01 011 0 1 1 01
01 01
11 1 01 111 1
0
0 1
0
105
c) c im bng Karnaugh ca bin :
- u im ln nht ca bng l lm ni bt tnh k nhau ca cc s hng nh
n h t. C c k n h a u b t k trn b n g u c c c s h n g n h n h t u c tn h k
nhau v logic. S sp xp gi tr cc bin theo m vng bo m c im quan
trng ny.
Tnh k nhau bao gm 3 tnh hung sau : cc k nhau, cc u cui ca
hng v ct, cc i xng u phi c mt gi tr i nhau ca bin v ch mt
m th i. c i m n y c a b n g c h o p h p d d n g n h v p h n b i t, k i m tr a ,
tnh ton bng bng, nht l khi cd n 5, 6 bin (xem hnh 3-2-2).
Nh trn ni, nu trong hai s hng nh nht ct v ch c 1 bin ly gi
tr k h c n h a u , c n t t c c c b i n k h c u l y g i tr n h n h a u , th h a i s h n g
nh nht d cd tnh k nhau v logic, v d, trong hnh 3 -2 l, iHq cd tnh k nhau
v logic vi mp m 2 v m^.
Khi cng cc s hng nh Jh cd _th k nhau^ th bin _ nhau^trong s
b kh. V d : + mj = B C + AB^C^= A B (C J - C)_= AB ; AB l tha_s
chun g ca jn^_y AB_C + A B C = AC kh mt B v B ;
= A B C + A B C = BC kh mt A v A.
- Nhc im ch yu ca bng Karnaugh : nu s bin tng th phctp
ca bng tng nhanh. V d, nu s bin t 7 tr i th hnh v qu phc tp,hn
na rt khd xt on tnh k nhau v logic ca cc s hng nh nht. VI vy, bng
Karnaugh ch thch hp biu th hm logic c s bin t 6 tr li.
106
\ CD
00 01 11 10 \c D
00 01 11 10
\C D
00 01 u 10
00 0 0 0 0 00 0 1 3 2 00 1 0 1 0
01 0 0 1 0 01 4 5 7 6 01 0 1 0 1
11 0 1 1 1 11 12 13 15 14 11 1 0 1 0
10 0 0 1 0 10 8 11 9 10 10 0 1 0 1
107
b) T bng Karnaugh k ra bng chn l v vit biu thc
Bng chn l, hm dng chun tc tuyn v bng Karnaugh u. duy nht biu
th cho mt hm, chng tt cd quan h chuyn i nhau. Thc t cc phn trn
a chuyn i ri.
u im ni bt nht ca bng Karnaugh l tnh k nhau v logic ca cc s
hng nh nht ca hm biu th r rt thnh s lin k hnh hc ca cc trong
bng, do d dng ti thiu hda hm cho. Vn ny s ging chi tit phn
sau.
3.2.4. S b logic
Trong mch s, sau khi dng cc k hiu logic biu th mt cu trc logic trn
mt bn v, ta c s logic. S logic cng i mt phng php biu th hm
logic, hn na li c u im ni bt l rt tip cn thc t. Cc k hiu logic
thng thng u cd cu kin in t c th tng ng, vy nn thng gi s
logic s mch logic.
Nh trn ni, ta dng k hiu logic ca mch in t thay th php tnh logic
c trong biu thc hm logic thl c s logic ca hm.
V d 3 -2 -8 ; cho hm z = AB + BC + CA
Hy v s logic ca z. '
Gii : quan h nhn logic ca cc bin A v B, B v c,
c v A c thc hin bng cc cng AND. Quan h cng
logic ca cc s hng AB, BC v CA c thc hin bng
cng OR. Kt qu : hnh 3 -2 -6
V d 3 -2 -9 : cho hm Z = A B C D
Hy v Sd logic ca z.
Gii : quan h cng vi php loi tr gia cc bin A,
B, c, D c thc hin bng cng XOR - Kt qu xem
hnh 3.2.7.
Hnh 3-2^6.
@ \
A
CD AB D
a) b)
Hnh 3 -2 -7 ,
a) cs trc hnh thp (tr truyn dt nh) ;
b) Ci trc ni mt xch (tr iruyn t ln).
108
2) Cch xc nh biu thc t s logic
Gii : Zj = A B
= ABC
z = ZjZj = AB ABC
3) c im ca s logic
z = AB AB NAND-NAND
z = A + C+ A + B NOR-NOR
z = A.B+AC NOR-AND
109
Khi dng cc cng logic thc hin cc hm logic ny, tin nht l : hai loi u
dng cng AND v cng OR, loi th ba dng NAND, loi th t dng NOR, loi
th nm dng NORAND
Hnh 3 -3 -1 di y gii thiu mch in cc hm ndi trn :
D AB+C
---- ^(A+OK+ B)
D
(a) (b)
o '------ c
o
(c)
(d)
D
a B+ a c
D (e)
Hnh 3 -3 -1 .
a) Th no l ti thiu *'
- u tin s cc s hng dng tchphi l t nht
- Nu iu kin trn bo m, thsbin ca mis hng cng phi l t nht.
V d : z = AC + BC + B + c (3-3-2a)
= AC + BC + c (3-3-2b)
110
AB c kh b theo quy tc ca cng thc 17. R rng (3-3-2b) n gin hn
(3-3-2a) v nd t hn mt s hng.
b) ngha vic ti thiu ha biu thc OR-AND
Chng ta tp trung nghin cu phng php ti thiu hta biu thc OR-AND,
v ch cn cd biu thc OR-AND ti thiu, ta s d dng cd c cc biu thc
dng khc cng l ti thiu. C hai l do : mt l, mt biu thc logic bt k u
d dng trin khai thnh biu thc dng OR-AND ; Hai l, t biu thc dng
OR-AND t i t h i u , Gng d d n g c c c c b i u th c t i thiu d n g NAND-NAND,
NORAND V .V ..
111
Cch gii trn y ng dng cng_thc 17, thm vo v bt i rt linh hot.
Chng hn nu thm vo hay bt i AC , th hm cho v d 3 -3 -6 c dng
ti thiu ha mi :
z = AB + BC + BC + AB = AB + BC + c
Theo cng thc i r , ta cd th ch vit 1 s hng AC nhng ngm hiu ct th
gp n vo nhiu nhdm. Trong v d ny, thm vo chi mt, nh gp vo hai nhtm,
nn bt i hai, kt qu l kh bt 1 s hng. Trong trng hp tng qut, ta
thng ng dng nhiu cng thc v nh l c th ti thiu ha mt hm phc
tp.
V d 3 -3 -7 : Hy ti thiu ha hm
z = AD + D + AB + C + BD + CEF + BEF + DEFG
Gii :
- Dng cng thc 14 : AD + AD = A
z = A + AB + C + BC + CEF + BEF + DEFG
- Dng cng thc 15 : Kh b AB, CEF
z = A + c + BD + BEF + DEFG
- Dng cng thc 16 ; Kh b A trong s hng AC
z = A + c + BD + BEF + DEFG
- Dng cng thc 17 : kh b DEFG, vy :
z = A + c + BD + BEF
112
CD
AB^ 00 01 11 10
00
01
11 (13 15)
10
--
(0 ABCD + ABCD = ABD
\c D CD
asT ,00 01 11 10 A'
00 01 10
00
01 _a) cr
II
R 10
(c) A B C -f ABC = AB
Hnh 3 -3 -2 .
BC
00 01 n 10
i
6;
(d) B C D + A B C D + (0 A B C D + A B C D + _
BC + ABCD + A B C D = AD + AB C D +A B C D *B D
00 01 11 10
f6~
(b )A B C + A B C + A B C + A B C = B . CD
\ 00 01 11 10 \ CD
00 01 11 10
00 00-) /
BC
01 (4 5 7 0 01
00 01 11 10 11 11
10 10
(e)A B cp
+_A B D + c ( g l J c D + A B_c D + _
(c)ABC + ABC + A BC + ABC == c ABCD + A B C D = AB +A BCD +A BCD =BD
Hnh 3-3-3
8a-CSKT. 113
CD CD
00 01 11 O AB"
00 00 [. 1 3 2]
01 A 5 7 6"\ 01
II I 42 13 15 11
10 10 8 9 11
(a) B (b) B
CD CD
00 01 11 10 AH' 00 01 11 10
00 /0
01 4 5
12 14 11 12 13
10 10 V
(c) D (d) c
fflnh 3 - 3 -4 .
114
Theo phng php gii thiu trc y, khoanh vng cc s hng nh nht
c th gp. T hnh 3 -3 -5 , ta cd :
2(4,5,12,13) = BC
2 (1,3) = BD
2(10,11) = ABC
2 (1 ,5) = CD
2(3,11) = BCD
- Chn s hng vit biu thc OR-AND ti thiu.
Nguyn tc chn s hng :
- Phi bao gm tt c cc s hng nh nht ca hm
- S cc s hng c chn phi l t nht
- S tha s ca mi s hng cng phi l t nht.
Trng v d ny, cd th chn BC , A B D , ABC
Vy kt qu ti thiu ha, ta c :
z = BC + BD + ABC
3) My vn cn lu
115
- Gp cc s hng nh nht CD
Tuy vng + nij + nij2 + mj 3 l to nht, nhng 00 01 11 10
z = A e c - B (AC D + A CD)
Gii : Hnh 3 -3 - 6 .
CD
AB' 00 01 11 10
z = A e c . B(ACD + ACD)
00 1 1 1
= A 0 C + B( ACD + ACD) 01 1 1
= c + AC + AB C D + BCD 11 1 1
- Gp cc s hng nh nht
Lu cc 4 gc bng c th gp l q, mj, mg,
Hnh 3 -3 -7 .
mj(j. (Nu gp thnh hai vng nh niQ, m2 v mg, xio
thl vn cha c ti thiu)
- Vit hm ti thiu : z = A c + AC + B D
z = B + BC .+ c
Hnh 3 - 3 - 8 .
116
3.3.4. Chuyn i biu thc OR-AND ti thiu thnh biu thc ti thiu
cc dng NAND-NAND, NORAND, NOR-NOR
Sau khi nghin cu xong phng php ti thiu ha biu thc dng OR-AND,
chng ta ngh ngay n vn ; Lm th no t biu thc OR-AND ti thiu
c c biu thc ti thiu cc dng khc.
Z = A . B = A .B = A + B
Z = A + B = AB = A + B
Z = A = A. l = A + 0
Vy php tnh NAND v NOR l hon ho, vn nng. Cho nn, trong cc mch
in vi mch s, cc cng NAND v NOR tr thnh cc phn t c bn, in hnh.
V trong cng tc thc t ta dng nhiu cng NAND, nn vic chuyn i biu
thc OR-AND ti thiu ha thnh biu thc NAND-NAND l cng vic v cng
quan trng.
Biu thc NAND-NAND ti thiu phi l :
- K hiu o t nht (khng k n o bin, o bin coi nh c sn)
- S cng NAND cn c cng t nht.
- S bin vo t nht(s u vo ca cng NAND t nht)
i vi mch in 2 cp cng NAND, dng phng php O 2 ln th c th
chuyn i biu thc OR-AND ti thiu thnh biu thc NAND-NAND ti thiu.
V d 3 -3 -1 2 : Hy chuyn i hm z = AB + BC + CA thnh biu thc
NAND-NAND ti thiu.
Gii : p dng nh l De Morgan n cp s hng (khng n cp bin s) :
z = AB + BC + CA = AB BC CA
Ly o ln na
z = z = A B BC CA o
Z = A B .B .C A
Mch in dng cng NAND thc hin
xem hnh 3 -3 -9
o
Hnh 3 - 3 - 9 .
117
3) Bu thc NORAN ti thiu
Chng ta cn biu thc NORAND ti thiu khi mun dng cng NORAND
thc hin hm logic. Ni chung, cho php xut hin k hiu O kt hp vi
NORAND.
C hai phng php chuyn i t biu thc OR-AND ti thiu thnh biu thc
NORAND 2 cp ti thiu.
a) Ly DO hai ln i vi hm z
V d : z = AB + CD z D - 1
z = AB + CD
Mch in thc hin z xem hnh 3 -3 -1 0 C H
Hnh 3- 3-10.
b) Tm biu thc OR-AND ti thiu ca z
Sau ly o ln na.
V d z = AB + B
Tm biu thc OR-AND ti thiu ca
Z = AB + B
Ly o ln na, ta c
z = z = AB + AB
Mch in thc hin z xem hnh
3 - 3 - l l a (S 3 - 3 - l l b l kt qu
phng php ly o 2 ln ndi trn, r
rng phc tp hn). a B a b A B A B
a) b)
4) Biu thc NOR-NOR ti thiu Hnh 3 -3 -1 1 .
Biu thc NOR-NOR ti thiu c dng khi chng ta mun thc hin hm
logic bng cng NOR.
Biu thc NOR-NOR ti thiu l :
- S cng o t nht.
- S u vo t nht.
Cch thc hin hm NOR-NOR ti thiu (2 cp) :
- Tm biu thc OR-AND ti thiu ca z
- p dng nh l De Morgan c biu thc ti thiu dng AND-OR
- Ly o 2 ln na co' biu thc NOR-NOR ti thiu.
V d 3 -3 -1 : Hy vit hm z = AB + BC + CA di dng biu thc NOR-NOR
ti thiu.
Gii :
- Tm z dng OR-AND :
118
V bng Karnaugh ca hm z v gp cc s BC
hng nh nht tng ng z = 0 (hnh 3-3-12) 00 01 11 10
-l c : Z = B + BC + C 0 0 1 0
- p ng nh l De Morgan c dng 0 1 l
AND-R :
z = z = AB + BC + CA = A B . B C . C A
(A + B) (B + C) (C + A) Hnh 3 -3 - 2 ,
- Ly o 2 ln cd dng NOR-NOR :
Bng 3 - 4 -1
119
Bng 3 - 4 - 2
A B c z Thuyt minh
0 0 0 0
0
0 0 011 0 Khng xy ra
01 11 X
0 0 X
0
Khng xy ra
1 0 1 X Khng xy ra
1 1 0 0
1 1 1 1
a) Trong bng chn l dng du "x" biu th, xem v d bng 3 -4 -2 trn y. Gi
tr hm s tng ng t hp gi tr bin ca s hng rng buc c du cho V ,
b) Trong biu thc logic dng ng thc iu
kin rng buc bng 0 biu th. V d, t bng \ BC
3 -4 -2 ta c : 00 01 11 10
120
1) ng dng iu kin rng buc ti thiu ha
Bng 3 - 4 - 4 : D U X B IU T H TR N G H p K H N G X Y RA ,
A B c z
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 1
0 1 1 X
1 0 0 1
1 0 1 X
1 1 0 X
1 1 1 X
121
- Dng cng thc ti thiu ha
z = BC + BC + ABC
iu kin rng buc ABC + ABC + ABC + ABC = 0
z = BC + BC + ABC + BC + ABC + ABC + ABC
= (BC + BC) + (BC + ABC) + (ABC + ABC) + ABC
= c + BC + (AB + ABC)
= c + BC + A(B + BC)
= c + BC + AB + AC
= (c + AC) + BC + A
= c + B + AB
BC
= A +B +c a \ 00 01 11 10
- Dng hnh v ti thiu ha v bng Karnaugh 0 fx / x \
nh hnh 3 -4 -2 .
( ^ ^X X XJ
Gp theo khoanh vng
+ mg + = A
ni 2 + + xig + = B
Hnh 3- 4- 2.
+ mg+ mj + = c
Hm ti thiu ha : z = A + B + c
i vi hm ogic m cc bin oi tr nhau, bng chn thng c dng n
gin c bit, v d, t bng 3 -4 -4 ta ct bng 3 -4 -5
Bng 3- 4- S
Bir Hm z
A 1
B 1
c 1
V d ^ 4 - 3 : H y t i th i u h a hm
z = AC + BC
iu kin rng buc B c = 0
Hnh 3- 4- 3.
Gid :
- dng cng thc
z = AC + BC = AC + BC + BC = C(A + B) + BC = AC + BC + IC
z = AC + 1
122
- Dng hnh v (hnh 3-4-3)
~ Gp khoanh vng
+ mj + + nij = B
1115+1117 = AC
z = B + AC
V d 3 -4 -4 : Cho bng chn l ca hm logic rng buc (bng 3 -4 -6 ). Hy tlm
biu thc ti thiu hta ca hm dng OR-AND v dng AND-OR.
Gii : T bng chn l 3 -4 -6 v bng Karnaugh hlnh 3 -4-4.
Bng 3- 4 -6
A B c D z
0 0 0 0 1
0 0 0 1 0
0 0 1 0 1
0 0 1 1 1
0 1 0 0 0
0 1 0 1 1
0 1 1 0 0
0 1 1 1 1 CD
1 0 0 0 1 AB 00 01 11 10
1 0 0 1 1
00 1 0 1 1
1 0 1 0 X
1 0 1 1 X 01 0 1 1 0
1 1 0 0 X
0 1 X 11 X X X X
1 1
i 1 1 0 X
10 1 ! X X
1 1 1 1 X
Hlnh 3- 4- 4.
~ Tm dng OR-AND :
Khi khoanh vng ijo, mjj, mj2 , nij3 , mj^, xnj5 c tn dng x l gp, ta cd ;
z = B D + BC + BD + A (3-4-1)
- Tm dng AND-OR ;
Nu trn y gp cc s hng rng buc vo vng cc gi tr 1, th y ta
chia s hng rng buc thnh hi nhdm :
mj2 v mj 4 gp vo cc gi tr 0, cn nijQ, irijj, mj2 v mj5 gp vo cc gi
tr 1. Tk c : Z = B C D + BD (3-4-2)
123
Ly DO ln na, ta ct :
z = Z = BCD + BD
= S B C D BD
= (A + B + c + D)(B + D)
TM TT
124
4 - Bng Karnaugh
Bng Karnaugh biu th hm logic bng s cc s hng nh nht, dng s
k nhau v v tr hnh hc cc biu th trc quan tnh cht k nhau v logic
ca cc s hng nh nht ca hm. Bng Karnaugh l cng c quan trng ti
thiu ha hm logic.
4 phng php biu th hm logic ni trn l ct th chuyn i ln nhau. Ty
theo yu cu thc t cn gii quyt, ta chn mt phng php tt nht biu th
mt hm logic c th.
Chng ta tp trung tm hiu 2 phng php ti thiu ha hm logic, l :
1. Dng cng thc
Dng cc cng thc v nh l ca i s logic, tin hnh cc php ton logic
i ti biu thc ti thiu hta. u im l khng c hn ch no. Nhc im
l cn n kinh nghim v k xo khi ti thiu hda cc biu thc phc tp.
2. Dng hnh v
Dng bng Karnaugh ti thiu hta. u im l trc quan, n gin, d hiu,
t nhm ln. Nhc im l hn ch s bin ca hm di 6.
Trong hm logic thc t, thng c nhng quan h rng buc. Nu tn dng
iu kin rng buc ti thiu ha, thng cd c hm logic cc k n gin.
Chng ta cn hiu chnh xc cc khi nim rng buc, s hng rng buc, iu
kin rng buc v nm vng phng php biu th iu kin rng buc, phng
php x l iu kin rng buc ti thiu ha.
Cui cng cn ni thm rng, khi thit k thc t, lm gim s vi mch,
thng kt hp cc loi mch cng trong mt s mch. Khi , biu thc hm
logic ti thiu l hn hp v chi ti u khi xem xt vic s dng cc cnglogic
c chn.
BI TP
(4) z = AB + BC (A + B)
3 -4 . Chng minh cc ng thc sau ;
(1) A + BC + D = . (B + C ). D
(2 ) AB + AB + c = (A e B).c
125
(3) A + A(B + C) = A + B c
(4) B + B + AB + AB = 1
3 -5 . Chng minh cc ng thc sau :
(1) AB + BCD + c + BG = AB + c
(2) AB + BD + DCE + D = AB + D
(3) AB(C + D) + D + D(A + B)(B + C) = A + BC + D
(4) ABCD + A B C D = AB + BC + CD + DA
(5) AB + BC + C = B + BC + CA
(6 ) A e B B c c e D = AB + BC + CD + DA
(7) BC B~-rBC + C + ABC = ( + B + C ) B + BC + C + l c
(8 ) AB + B + BC = AB + AC + B
(9) ABC + ABC + BC + BC = A e B e c
(10) A B e c = ABC + (A + B + C)AB + BC + CA
3 -6 . Chng minh cc ng thc sau ;
(1) A B = 0 B= A e B
(2 ) Ae B= e I
(3) AB c = e B e C
(4) A(A B) = AB
(5) AB( A B e C) = ABC
3 -7 . Bng chn l l g ? Bn c th t biu thc logic cho k ra bng
chn l c khng ?
3 -8 . Hy lit k bng chn l ca cc hm di y. Thuyt minh quan h gia
v F.
Fj = AB + BC + CA
( 1) Fj = B + BC + CA
Fj = ABC + A B C
(2)
F2 = AB + BC + C
Fj = A e B + c
(3)
F2 = ABC + ABC + BC + BC
Fj = ACD + B + BC
(4)
F2 = ABC + ABD + BCD
3 -9 . Dng bng chn l nghim li cc ng thc bi tp 3-4.
3 -1 0 . Ni phang php tm biu thc hm s t bng chn . Bn c th trc
tip vit ra biu thc hm lop c dng ORAND v ANDOR t bng chn l khng ?
126
3 -1 1 . Cho bng chn l ca cc hm logic Fj ^ Fj nh di y. Hy vit biu
thc hm logic dng ORAND chun tc.
A B c Fi F2 F3 F4 Fs
0 0 0 0 0 0 0 1
0 0 1 1 0 1 1 0
0 1 0 1 0 1 1 0
0 1 1 0 1 0 1 1
1 0 0 1 0 1 0 0
1 0 1 0 1 0 0 0
1 1 0 0 1 0 0 1
1 1 1 1 1 0 1 0
(4) z = AB + AD + BC
(5) z = ABCD + A B C
3 -1 5 . Ni v phng php k hiu s hng nh nht. Hy dng z = SxH biu
th cc hm s trong bi tp 3-14.
3 -1 6 . Tha s ln nht l g ? Tnh cht v cch k hiu.
3 -1 7 . Hy vit biu thc cc tha s ln nht ca cc hm s trong bi tp
3-14.
3 -1 8 . Bng Karnaugh l g ? Quy lut sp xp bin s trn bng Karnaugh nh
th no ? Bn ct th vit nhanh ra k hiu trn cc ca bng Karnaugh khng ?
3 -1 9 . Bn c thnh tho v ra bng Karnaugh 3, 4 bin khng ?
3 -2 0 . Hy nti cc bc c bn v bng Karnaugh ca hm logic.
3 -2 1 . V bng Karnaugh ca cc hm trong bi tp 3-3.
3 -2 2 . Dng bng Karnaugh chng minh cc ng thc bi tp 3-4.
3 -2 3 . Dng bng Karnaugh chng minh cc ng thc 1-- 5 bi tp3-5.
3 -2 4 . S logic l g ? c im ca nd.
3 -2 5 . Bn cth v s logic t biu thc hm s cho khng ?
3 -2 6 . Hy v s logic ca cc hm s cho bi tp 3-3.
3 -2 7 . Hy v s logic ca cc hm s cho bi tp 3-14.
3 -2 8 . Hy vit biu thc hm u ra ca s logic sau y.
127
Si Ci
H V
H
n n
o
Ai Bi Ci-1
A B c
128
( 3 ) AB + A B + A B + A B
(4) (A_+ AB + ABC)(A_+ B + C)
(5) (AB + (AB + AB)
(6) ABC + + _BC
(7) (AB + AB + AB) (A + B + D + A B D )
(8) + p (A + B ) D _____
(9) AC_+ AB +_B_C + A c p
( 10 ) AB + c + ACD + BCD
3 -3 3 . Hy dng phng php cng thc ti thiu hta cc hm logic di y
thnh dng OR-AND ti thiu,
(1) AB + c + BC + CD + D
(2) A(C + BD) + B(C+DE) + BC
(3) ( + B + C)(B + BC + C)(D + DE + )
(4)A + B + C D + S d .B
(5) A I + BD + DCE + D
(6) AD + BCD + ( + B)C
(7) . B + AC + BC + B C D + BCE + BCF
(8) . B + AC + CD + B C D + BCE + BCG + BCF
3 -3 4 . Hy dng phng php cng thc ti thiu hta cc hm logic di y
thnh dng OR-AND ti thiu.
( 1 ) AB + AB
(2 ) A e B .B e c
(3) BC +
(4) AB + c + BC
(5) BC + AB + AC
(6 ) AC + BD + BC
(7) ABD + AC + BCD + BD + BD
(8 ) CD + c D , AC + D
(9) B c .B + BC + C
(10) (A + B)CD + ACD + AB(C + D)
3 -3 5 . Dng phng php cng thc chng minh cc ng thc sau
(1) ABC + BC = B + BC + CA
(2) AB + I = (A + B) ( + B)
(3) ~T~C + D + BC = (A + D)BC . A + (B + C)AD. c
(4) A e B e c = ( + I + C)( + B + C)(A + B + C)(A + B + C)
(5)AB0CD = A e B C D
9a-CSKT,^ 129
3 -3 6 . Hy tm hm o ca cc hm logic sau y (dng nh l De Morgan,
a hm o v dng OR-AND ti thiu).
(1) (A + B) c + D
(2) (B + B)(AC + BD)
(3) A . B + C + D
(4) AU + BD + BC + CD
(5) D[C + (AD + B)EJ
(6) A B c
(7) (A B)C + I T T : . D
(8 ) A + B + CD + c + D +. AB
^1 = (A + C)(C D) -I- B D
(2) Fj = AC . BD + CD . B
(1) Fj = B C + ABD + A B D + C D
BC BC BC
00 01 n 10 00 01 11 10 00 01 n 10
0 1 i 0 1 1 1 1 0
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
130
\ CD \ CD D
ab\
V
00 01 11 10 00 O 11 10 00 01 11 10
00 1 1 1 1 00 1 1 00 1
01 1 1 01 1 1 1 1 01 1 1
11 n 1 1 11 1 1 1
10 1 1 10 1 1 10 1 1 1 1
1
(d) (e) (0
\ CD \ CD \ CD
00 01 11 10 00 01 u 10 A B \ 00 01 11 10
00 1 i 1 00 1 1 1 00 1 1
01 1 1 01 1 1 1 01 1 1
1
n 1 1 1 11 1 1 1 11 1 1 1
10 1 1 1 10 1 1 1 10 1 1
\ CD \ CD
\ CD
ab\ 00 01 u 10 \ 00 01 11 10 \ 00 01 11 10
00 1 00 1 1 00 1 1
1 1 1
01 1 1 01 1 1 1 1 01 1 1
11 1 1 11 1 1 1 1 11 1 1
10 10 1 1 10 1 1
1 1 1 1
G) (k) (I)
131
(1) F = BC + BCD + BCD + A B C D + ABCD + ABCD
(2) F = CD + BD + ABD + ACD
(3) F = AB + BCD + ABD + BCD
(4) F = B C + AD + BD + CD + AC + D
(5) F = ABCD + B + B D + BC + BCD
(6) F = B D + BC + BCD + A B C D + B C D
3 -4 3 . Dng phng php hnh v ti thiu ha cc hm s di y v dng
OR-AND ti thiu.
(1) F(A, B, c, D) = 2^(0, 1, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15)
(2) F(A, B, c, D) = 2^(0, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10.11, 12, 13, 14, 15)
(3) F(A, B, c, D) = 2 j 2, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 14, 15)
(4) F(A, B, c, D, E) = I jo , 3, 4. 6, 7, 8, 11, l, 16, 17, 20, 22, 25, 27, 29. 30, 31)
3 -4 4 . Khi nim rng buc, s hng rng buc, iu kin rng buc l g.
3 -4 5 . Trong phng php ti thiu hda (cng thc hoc hnh v), ti sao co th
ty thm btcc s hng rng buc theo yu cu ?
3 -4 6 . Dng phng php hinh v ti thiu hda v dng OR-AND ti thiu
cc hm sau y vi iu kin rng buc AB *f AC = 0
1. F(A, B, c, D) = ljO, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9)
2. F(A, B, c, D) = ( 0 , 2. 4, 5, 7, 8)
3. F(A, B, c, D) = 2^(0, 1, 3, 5, 8, 9)
4. F(A, B, c, D) = ( 0 . 1, 2, 3, 4, 5, 6)
3 -4 7 . Dng phng php hnh v ti thiu ha v dng OR-AND ti thiu cc
hm sau y vi iu kin rng buc = 0
1. F(A, B, c,D) = 2j0, 1, 2, 3, 6, 8) + 2^(10, 11, 12, 13, 14, 15)
2. F(A, B, c,D) = ij3, 6, 8, 9, 11, 12) + 2^(0, 1, 2, 13, 14, 15)
3. F(A, B, c , D) = Z^(0, 1, 4, 9, 12, 13) + 3, 6, 10, 11, 14)
4. F(A, B, c , D) = 1:^(0, 1, 2, 3, 4, 7, 15) + 5:^(8, 9, 10, 11, 12, 13)
5. F(A, B, c , D) = 2^ (0, 2, 4, 5, 7, 13) + 2^(8, 9, 10, 11, 14, 15)
6. F(A, B, c , D) = 2 ^ (2 , 4, 6, 7, 12, 15) + 2^(0, 1, 3, 8, 9, 11)
7. F(A, B, c , D) = 2 ^ (1 , 2, 4, 12, 14) + 2^(5, 6, 7, 8, 9, 10)
8. F(A, B, c, D) = 2^ (0, 2, 3, 4, 5, 6, 11, 12) + 2^(8, 9, 10, 13, 14, 15)
3 -4 8 . Cc hm logic dng OR-AND di y c phi l ti thiu cha. Nu
cha, hy ti thiu ha chng.
1. Fj = AB + c + B + BC
2. F2 = B + BC + BC + AC
3. F3 = ABD + BD + ACD + CD + BC
4. F4 = AB + CD + ABD + BC
132
Chng 4
MCH LOGIC T Hp
1) c im c bn ca mch t hp
133
Zj = f j ( X j, X2, x)
Z2 = f2(^l- *2-
1) Phn tick yu cu
134
2) K bng chn l
Ni chung, u tin, chng ta lit k thnh bng v quan h tng ng nhau gia
trng th tn hiu u vo vi trng thi hm 3 u ra. t l bng k yu cu chc
nng logic, gi tt l bng chc nng. Vic riv ct v d v trc quan. Tip theo, ta
thay gi tr logic cho trng thi, tc l dng cc s 0, s 1 biu th cc trng thi
t n g E g ca u v o v u ra. Kt qu ta cc5 b n g cc g i tr thc logic, gi t t
l bng chn l. y chnh l hnh thc i s' ca Ju cu thit k.
Cn lu rng t mt bng cho niig c th c bng chn l khc nhau nu
thay gi tr logic khc nhau (tc l quan h logic gia u ra vi u vo cng
ph thuc vic thay gi tr), v d, 30 mch nguyn l hnh 4 -1 -3 dng 2 chuyn
mch A, B mc ni tip iu khin bng n z.
ngt r^il ll
ngt ni t
inh 4^1- 3. M ch in hai ni ngl tt
ni n sng
chuyn m ch ni tip
A 1 B z A B z
0 0 0 1 1
0 1 0 1 0 1
1 0 0 0 l 1
1 1 1 0 0 0
A B z A B
0 0 1 1 0
0 1 I 1 0 0
l 0 1 1 0 1 0
1 1 0 0 0 1
135
T bng 4 -1 -2 , ta thy rng chng ta s c mi quan h logic khc nhau nu
thay gi tr theo cch khc nhau. Chng ta phi cn c vo gi tr thay th
trng thi xc nh ngha c th ca 0 v 1 (tc l ngha thc t ca
bng chn l)
Khi lit k bng chc nng hoc bng chn l, c th khng lit k cc t hp
trng thi tn hiu u vo no khng th c hay b cm. Nhng t hp ny cng
c th c lit k, nhng ti u ra, trng thi tng ng ta ghi mt u cho
"X", thng s dng cc trng thi nh du cho ti thiu ha hm logic.
4) V s d log
4.2. B M HA
136
ng 2 tn hiu. M nh phn 2 bit c 4 trng thi (00, 01, 10, 11) tng ng 4
tn hiu. Tng qut m ni, m nh phn n bit c 2" trng thi, c th biu th
2" tn hiu. Vy, tin hnh m ha N tn hiu cn s dng n bit, theo cng
thc 2" > N.
B m ha l mch in thc hin thao tc m hda. Cn c vo yu cu v c
im khc nhau ca tn hiu c m ha, chng ta ct cc b m ha khc nhau,
nh b m ha nh phn, b m hda nh - thp phn, b m hda u tin v.v...
4.2.2. B m ha nh phn
Bng 4.2.1
c B A c B A
Yo 0 0 0 Yo 0 0 0
Yi 0 0 1 Yi 0 0 1
Y2 0 1 0 Y2 0 1 1
Y3 0 1 1 Y3 0 1 0
Y4 1 0 0 Y4 1 1 0
Ys 1 0 1 Y5 1 1 1
Y6 1 1 0 Y6 1 0 1
Y7 1 1 1 Y7 1 0 0
a) Phng n 1 b) Phng n 2
137
Dng m nh phn 3 bit biu th 8 tn hiu u vo c th c nhiu phng n
khc nhau, Bng 4.2.1 gii thiu 2 phang n. Phvtng n 1 theo s m nh phn.
Phng n 2 l m chu k 3 bit.
3. Ti thiu hda
Yq -- l khng ng thi. Ch cn ly cc bin no lm cho hm s u ra
bng 1 cng li th ta c biu thc ti thiu hda dng OB-AND. T bng 4.2.1.a
(Phng n 1) ta cd biu thc hm s u ra :
C = Y, + s + Y, + ,
B = + y ; + y; + y;
A = Y + y ' + + Yy
T bng 4.2.l.b (Phng n 2) ta c biu thc hm 8 u ra :
C = + y + Y , + Y,
B = Y j + Y3 + Y4 + y ;
A = y ; + Y2 + Y5 + Y ,
4. V s logic
Chn dng cng NAND. Vy cn bin i dng AND-OR thnh dng NAND. C
th nh sau.
Phong n 1
c = Y, + Y, = Y^.Y^.Y^.Y,
B = + ^3 + Y, = Y2 .Y3 .y,.Y,
2 :
c = Y, + Y, = Y^.Yj.Y^.Y,
B = Y , 4-Y3 + Y4 + Y, = Y2.Y3.Y,.Y5
A = + Y2 + Y5 + Y , = Y.-Y^.Y^.Y,
x x x ^
Hnh 4- 2- 2.
B m ha nh
phn 3 bit
y, Y ys 4 Yj m
r ys s Y4 my j g >
138
Cn lu rng, trong s logic hnh 4.2.2, s m hda ca Yq c ngm nh :
Khi Yj -i- u bng 0, trng thi u ra ca mch (CBA = 000) l mca Yq,
Trong bi ton phn tch, t s logic b m ha cho, ta phn tch mi
quan h logic gia u vo v u ra, tun t cho tn hiu u vo n b m
ha, ri cn c vo mc logic (0 hoc 1) ca cc u ra mch in, txn ra m
tng ng, lit k thnh bng m ha.
4 S t h p p h n D c B A
0 ( Yo) 0 0 0 0
i ( Yi ) 0 0 0
2( Y2) 0 0 1 0
5{Y3) 0 0 1 1
4( Y4) 0 1 0 0
5( Y5) 0 1 0 1
% s Yj y$
m Y h yj Vi i 6( Y6) 0 1 1 0
7( Y7) 0
Hnh 4- 2- 3.
8( Ys ) 1 0 0 0
Sc logic b m ha (ng ma 8421).
9( Y9) 1 0 0 1
139
4.2.4. B m ha u tin
Hnh
S khi b m ha u tin.
Y9 Y8 Y? Y6 Y5 Y4 Y3 Y2 Yi Yo D c B A
H H H H H H H H H L H H H H
H H H H H H H H L X H H H L
H H H H H H H L X X H H L H
H H H H H H L X X X H H L L
H H H H H L X X X X H L H H
H H H H L X X X X X H L H L
H H H L X X X X X X H L L H
H H L X X X X X X X H L L L
H L X X X X X X X X L H H H
L X X X X X X X X X L H H L
140
Bng 4 - 2 - 4 : BNG M H A u T I N
Y9 Y8 Y7 Y6 Ys Y4 Y3 Y2 Yi Yo D
X X
0 X X X X
X X X X X X
X X
0 X X X X X X X
D = , + g
C = Y^Yg, + Y.YgY., + Y,YgY,Y, 5 + =
=W t +
c = Y ,Y ,% + + Y,Yg, + Y,Yg5 + Y.Yg^
I = YgYg, + Y9 Y3 Y 7 , +
= W 7 +W 6 + W 5Y 43 + W 5 Y4 Y2
141
A = Y, + Y,YgY, + YgYgY^Y.Ys + Y,Y3Y,YJ5Y,Y3 +
A = y/ + YY, + YgY.Yj + YgY,Yj3 + YgY.Y^Y^Yj
4. V 8 logic
Hnh 4 -2 -5 l s logic thc hin cc hm u ra D, c, B, A di dng cng
NORAND.
Chng ta c th nghim chng rng s hnh 4 -2 - 5 tha mn yu cu thit
k bng cch phn tch logic, tm ra quan h logic gia u ra vi u vo ca
mch logic hnh 4 -2 -5 .
Hnh 4 -2 -6 l vi mch c
va b m hda u tin. Tuy
rng hnh 4 -2 -5 v hnh
4 -2 -6 c i ch khc nhau,
nhng chng u c mt
chc nng logic duy nht.
u vo, u ra u tch cc
mc thp. Trong hnh 4 -2 -6 ,
n gin, cc tn hiu u
vo c k hiu 0, 1, 2,
9 (thay cho Yj, Y^,
Y). Cn c vo s logic 1 3 ^ 5 6
hlnh 4 -2 -6 , ta vit ra biu
nh 4- 2- 6, B mA ha u tin (MSI).
thc hm u ra nh sau :
142
D = 1 ^ + 8 _______________________________
B = 9 + 8 7 + 9 + 8 6 + 9 4 8 5.4.3 + + 8 5.4,2
= 9.8.7 + 9.8.6 + 9.8.5.4.3 + 9.S.5.4.2
A = 9 + 9 + 8 7 + 9 + 8 6.5 + 9 + 8e"4.3 + 9 + 86.4.2,2
= 9 + 9.8.7 + 9.S.6.5 + 9 .8 .6 .4T3 + 9.8.6.4.2^
9 + 8.7 + 8.6.5 + 8.6.4,3 + 8.6.4.2.
4.2.6. Mt s m th n g dng
1) M nh - ihp phn thng dng
Xem bng 4 -2 -5
143
b) M du 3
M d 3 c to thnh t m nh phn bng cchcng thm 0011 (gi tr s
3 thp phn) vo t m nh phn tng ng.
c) M 2421
Hai loi m 2421 (A v B) u l m c trng s, nhng s tun t cc bit ca
cc t m khc s nh phn (trng s khng n tr)
d) M 5211
M 5211 cd tnh cht tng t m 2421, l m c trng s khng n tr.
e) M vng d 3 (m Gray d 3)
M vng (m Gray) s c gii thiu bng 4.2.6. M vng d 3 khng bt
u t 0000 nh m vng, m lch i 3 hag. (T m 0010 l m ha s 3 ca
m vng, li l m hta s 0 ca m d 3. T m 0110 i m hta s 4 ca ma
vng, l l m h d a s 1 c a m d 3 . V.V..) M v n g d 3 k h n g p h i l m c
trng s.
g) M dch phi
M dch phi c c im l hai t m k cn bt kl chi khc nhau 1 bit (trn
bng 4 -2 -5 , ta thy s dch sang phi ca cc bit) m dch phi khng tn dng
tt c cc trng thi ca m nh phn 5 bit. y l nhc im loi m ny (phi
thm 1 bit so vi cc loi m khc)
2) M Gray
Bng 4- 2 - 6 : M G R A Y 4 B IT
0 0 0 0 0 110 0
1 0 0 0 1 110 1
2 0 0 11 10 1111
3 0 0 10 11 1110
4 0 110 12 1 0 10
5 0 111 13 1 0 11
6 0 10 1 14 10 0 1
7 0 10 0 15 10 0 0
144
3) M ISO (International standardization Organization)
Bng 4 -2 - 7 M I SO
\^7bbs
000 001 010 oil 100 101 no 111
0000 NUL SP 0 p
0001 I A Q
0010 2 B R
0011 3 c s
0100 s 4 D T
0101 % 5 E u
0110 6 F V
0111 7 G w
1000 BS ( 8 H X
1001 HT EM ) 9 I Y
1010 LF : J z
,
1011 + K
1100 J L
UOl CR - = M
1110 N 4
1111 / o DEL
145
M ng 4 - 2 - 8 : M ASCII
\b 7 U b i
K t \ 000 i 001 010 011 100 iO l 110 111
b4b3b2bi
0000 N U L i D L E SP 0 @ p \ p
0 00 i SO H DCl l A Q a q
II
0010 STX DC2 2 B R b r
O IH BEL ETB t 7 o w w
1000 BS 1i CAN ( 8 H X h X
lOOi ~HT EM ) 9 I Y I i y
1010 LF SU B ; J z j z
1 0 1 J. VT ESC i K [ k {
nu S US / o 0 DEL
Bng 4- 2 - 9 i N G H A CC K H I U CH C A M ASCU.
146
4.3. B GII M
c B A Yo Yi Y2 Y3 Ya Ys Yfi Y7
0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0
0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0
0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0
0 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0
1 0 0 0 0 0 0 i 0 0 0
1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0
1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0
1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1
147
yg ys yj yz
.s.
1Z/
Hnh 4- 3- 2.
B gii m cng AND
dng it. /IK9V.
c c B B
>
> yo
T c B /
Hnh 4 - 3- 4.
B gi m
dng N A N D (TTL).
148
4.3.2. B gii m (BCD) - thp phn
D c B A Yo Yi Y2 Y3 Y4 Ys Y6 Y7 Y8 Y9
L L L L L H H H H H H H H H
L L L H H L H H H H H H H H
L L H L H H L H H H H H H H
L L H H i H H L H H H H H H
L H L L H H H H L H H H H H
L H L I-l H H H H H L H H H H
L H - L H H H H H H L H H H
L H H H H H H H H H H L H H
H L L L H H H H H H H H L H
H L L H H H H H H H H H H L
Bng 4 -3 -3 l bng chn l dng logic dng. Trong , pha tri l m BCD
08421
4 :2 1 au
a u vvo
a o ;; bn
D en pphi
n a i l
l a au
a u rra
a gii m,
g ia i m a , tch
I i c n cc
c c u logic
(6 trngl u g i c u0.. o6 t
L i u g t u m
u ia
thi) t 1010 n 1111 khng c dng. Chng khng xut hin trong tnh hung
bnh thng ca b gii m. Cc trng thi ny c nh du cho " X " trong
bng 4 -3 -3 v trong cc bng Karnaugh (Hnh 4 -3 -6 )
Ti thiu hta hm logic u ra Y bng phng php hnh v : bng Karnaugh.
C th, ta tm hm o Y (tng ng ly gi tr 0), sau t li ly o ca hm
o , ta s c hm Y cn tm.
Bng 4- 3 - 3 : BNG CHN L CA B G I I M T BCD SANG THP PHN
D c B A Yo Yi Y2 Y3 Y4 Ys Y6 Y? Ys Y
0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 0 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1
0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 1 0 0 1 1 1 1 1 i l 1 1
0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 0 0 0 1 1 1 1 1 i 1 1 0 1
1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0
1 0 1 0 X X X X X X X X X X
1 0 1 1 X X X X X X X X X X
1 1 0 0 X X X X X X X X X X
1 1 0 1 X X X X X X X X X X
1 1 1 0 X X X X X X X X X X
' 1 1 1 1 X X X X X X X X X X
149
\ BA \ BA \ BA
D C \ 00 01 n 10 D C \ 00 01 11 10 D \ 00 01 11 10
00 00 1 1 1 1 00 1 1 i 1
1 1 1 1
01 1 1 1 1 01 1 1 1 1
01 1 1 0 1
11 X X X X n X X X X 11 X X X X
10 1 0 X X 10 0 1 X X 10 1 1 X X
\ BA \ BA \ BA
D \ 00 01 11 10 D C \ 00 01 11 10 D C \ 00 01 11 10
1
00 1 1 I 1 00 1 1 1 1 00 1 1
01 1 1 1 0 01 i 0 1 1 01 0 1 3 1
11 X X X X 11 X X X X 11 X X X X
10 1 1 X X 10 1 1 X X 10 1 1 X X
(d) (e) (0
\ BA \ ba
00 01 11 10 00 01 11 10 Dv 00 01 11 10
00 1 1 0 1 00 1 1 1 0 00 1 0 1 1
01 1 1 1 1 01 1 1 1 1 01 1 1 1 1
11 X X X X 11 X X X X 11 X X X X
10 1 1 X X 10 1 1 X X 10 1 X X
(g) (h) (0
BA
Di 00 01 11 10
00 0 1 1 1
01 1 1 1 1
11 X X X X
10 1 1 X X
Hnh 4- 3- 6.
0)
Bng Karnaugh ca hm Y9 Yo.
(a) Y = DA (b) Yg = DA
Y = DA Yg = D
(c) % = CBA (d) = CBA
= CBA = CB
150
(e) 5 = C B A (f) ' 4 = C B
Y .5 = C B A Y 4 - C B A
(g) Y 3 = C B A (,h) 2 = C B
= C B A = C ~ B A
(i) = D C B A (j) o = D C B
= D C B A Y o = DC
Hnh 4 38 l vi mch MSI (n phin) thc hin gii rri t BCD sang thp
phn. IC ny ct 8cng o v 10 cng NAND 4 u vo. S gi mca C l
trit , hm logic u ra xc nh n ti. (Cn rng r.v mch hnh
4 -3 -7 , do s dng cc gi tr du cho Y ca hm logic trong ti thiu hda
xy dng s mch, nn nu u vo xut hin t rn khng c dng, th u
ra cd th hng ng sai).
Hnh 4-3-S.
Vi rncH MSI
gii rn BCD
sang thp phn. W
151
x\nn xet s ao mnn 4--5, ta tnay : cac cong aao lam tnann mcn am va Dao
m ph ti tiu chun i vi cc tn hiu vo A,B,C,D. (S hnh 4 -3 -7 biu
th ph ti nng, khng u i vi ngun tn hiu vo)
4 3 3 . B gii m ca hin th k t
152
b) n hin s 7 thanh chn khng
Nguyn l :
Hnh 4 -3-11 gii thiu n hin th
s chn khng. Katt pht x nhit in ^1^16
t, in trng ca cc li gia tc in
t chng ng nng p vo ant. ir
c im c bn :
V u im : in p cng tc tng i thp, dng in nh, hin th ph hp
th gic, n nh v tin cy, tm hin th kh ln, tui th cao.
V nhc im : cn ngun in cng sut ng k cung cp cho si t, khng
thun tin cho lp rp. Bng 4 -3 - 5 gii thiu chi tiu ch yu ca mt s n
hin s 7 thanh chn khng thng dng :
153
2) B gidi m hin th
Bng 4- 3 -6 BNG CH C N N G B G I I M
1
D c B A a b c d e f S c hin
th
L L L L L L L L I. L K 0
L L L H H L L H H H H 1
L L H L L L H L L H L 2
L L H H L L L L H H L 3
L H L L H L L H H L L 4
l. H L H I. H L L H L L 5
L H H L L H L L L L L 6
L H H H L L L H H H H 7 /
H L L L L L L L L L L 8
H L L H L L L L H L L 9
Bng 4- 3 - 7 : BNG C H N L B G I I M
D c B A A B c D E F G
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1
0 0 1 0 0 0 1 0 0 1 0
0 0 1 t 0 0 0 0 1 1 0
0 1 0 0 1 0 0 1 1 0 0
0 1 0 1 0 i 0 0 1 0 0
0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0
0 l 1 I 0 0 0 l 1 1
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1 0 0 ;i 0 0 0 0 1 0 0
154
Bng chc nng 4 - 3 6 c lit k t kt qu phn tch yu cu thit k.
Cc t m u vo ca m BCD8421 quyt nh s c hin th. Nhng do cu
trc khng gian ca cc LED a, bj g (hnh 4-3 -1 3 ) m cc gi tr tn hiu u
ra b gii m c xc nh sao cho :
" mc thp L ; LED sng
- mc cao H : LED tt
" cc LED sng hnh thnh s c hin th.
Bng 4 -3 -7 l bng chn l tng ng bng 4 -3 -6 .
Ti thiu ha
Dng phng php hinh v. Chng ta chn dng cng NORAND trong s . Do
d, u tin ta ti thiu hda hm o bng dng ORAND i vi cc gi tr 0 ca
hm u ra, sau t ly o th c dng NORAND i vi cc gi tr 1 ca hm
u ra.
\ BA
Xem cc bng Karnaugh hnh 4314. D C V 00 01 11 10
V d : xt LED thanh a. 00 0 1 0 0
Ti thiu ha dng chun tc tuyn i vi cc 01 1 0
trong bng Karnaugh cd gi tr 0 xc nh hm : ---- --
11 X X X X
= D+ B+CA+C (dng ORAND)
10 0 0 X X
l y o : a = a = D + B + CA + c A
(dng NORAND) (a)
BA BA \ BA
D' 00 01 11 10 DC 00 01 11 10 D C \ 00 01 n 10
00 0 0 0 0 00 0 0 0 1 00 0 1 0 0
01 0 1 0 1 01 0 0 0 0 01 1 0 1 0
n X X X X n X X X X 11 X X X X
10 0 0 X X 10 0 0 X X 10 0 0 X X
BA BA BA
00 01 11 O DC 00 01 n 10 D( 00 01 11 10
00 0 1 0 00 0 1 1 1 00 1 1 0 0
01 1 1 1 0 01 0 0 i 0 01 0 0 1 0
n X X X X X X X X 11 X X X X
10 0 1 X X 10 0 0 X X 10 0 0 X X
..1
(e) (0 (g)
Hnh 4 - 3 - 4 ,
Bng K arnaugh v hm logic u ra ca cc LED hin th a, b, c, d, e, f, g.
155
(b) b = c + BA + B A V s logic :
b = C + B A + BA S logic hnh 4 -3 -1 5 xut pht t
cc hm logic ti thiu ha bng bng
(c) c = c + B + A
Karnaugh hlnh 4 -3 -1 4 . Trong hnh 4-3 -1 5 ,
c = C+B+A tn hiu ra tch cc mc thp. V d,
(d) a = D + CB+ B + C + CBA CBA = 1000, s c hin th l 8 vi
cc LED abcdefg = 0000000 sng.
d = D + C B + B + C + CBA
DCBA = 0101, s c hin th l 5 vi
(e) = c A + BA cc LED acdfg sng v be tt.
e = CA+BA
(f) T = D + C B + C A + B A
f = D +CB + C + I
(g) g = D + C B + C B + B A
g = D + CB + CB + B
Mt dng k hiu
mch ca cng NRAND c.
(V cng NORAND, r --n r - i - , r - - , , - i n
xem phn 3 -3 -4 -3 ) ^
o
B
/V^ A .
O/^ L
/A /
4.4. B SO SNH
Trong cc h thng s, c bit l trong my tnh, thng thc hin vic so snh
hai s, bit s no ln hn, hay chng bng nhau. Hai s cn so snh ct th
l cc s6 nh phn, cng c th l cc k t m ha nh phn. B so snh ct
th cng tc theo kiu ni tip hay kiu song song, chng ny, ta s xem xt
nguyn l cng tc v qu trnh thit k b so snh song song qua v d b so snh
s nh phn 4 bit A = ajEjajEg v B = bjbjbjbg
B so snh bng nhau l mch in thc hin chc nng logic xt hai s ct bng
nhau hay khng bng nhau.
156
1) B so snh bng nhau 1 bu
ai bi gi Thuyt minh
0 0 1 bng nhau
0 1 0 khc nhau
i 0 0 khc nhau
1 1 1 bng nhau
T bng 4 -4 -1 , ta c
g. = a.E. + a.h . = a b . + a B = B b
157
Vy ta cd :
G - 83- 2- y o
G
G = (8 3 0 0 3 ) + (E2 e b 2) + ( a i 0 bi) + (a e b ^
Hnh 4- 4- 2.
S logic
b so snh
bng nhau 4 bit.
4 .4 .2 . B so snh
1) B so snh 1 bit
ai bi li mi Ihuyt minh
0 0 0 0 ai = bi
0 1 0 1 ai < bi
1 0 1 0 ai > bi
1 1 0 0 ai - bi
T bng 4 -4 -3 , ta ct :
: = a,b:
m, = -b;
Cn c vo hm logic trn y,
ta xy dng s logic hnh 4 -4 -3 ,
Hnh 4- 4- 3.
B so snh 1 bit.
158
2) B so snh 4 bit
S3 g2 gl go 13 12 h lo L Thuyt minh
1...............
X X X X 1 X X X i
1 X X X X X X A > B
1 1 X X X X 1 X 1
1 1 1 X X X X 1 1
159
Hng th ba, g 3 = g2 = 1 chng t = bj, aj = 2 , I3 t 1, I2 1, lj = 1 )
chng t Ej > bj, do A > B, L = 1,' khng ph thuc vo gj, g^, Ij tng ng
vi cc du cho "X".
Hng th t, g 3 = = gj = 1 (ag = h^, a 2 = bj, = bj, I3 5 1, I2 ^ 1,
* 1 ) 1^ = 1 chng t > b^, do d A > B, L = 1,^ 1.Tng
gi tr 1 u nh ducho "X".
Bng 4 -4 -5 cng c tm hiu v k ra mt cch tng t.
T bng 4- 4-4 ta c : L = I3 + g^. I2 + g3g2li + gagagi^o
T bng 4 -4 -5 ta c : M = m3 + g^ni2 + gjg 2 ^ i +
S logic hm L, M thc hin bng cng AND v OE trn hnh 4 -4 -4
2 =
= a ^ e b i
H nh 4 - 4 - 4 . B so snh 4 bit.
+ a3 0 b3 a20b 2 ajeb^a^b^
160
Hnh 4~4S . B so snh 4 bit (M SI)
a) S mch in ;
b) K h i ^ .
= m3 + + g a g s m i + g a g jg im ^ + 0
= Sjbj + ij bjjbj + ^3 bj Ej bj j
+ ag E j b j aj bj
G = gjgagigoS
^3^221^0
= ag bj 02 2 bj
1t'CSKT.. 161
Bng 4- 4 - 6 BNG CHN L B so SNH 4 B IT
u vo so snh u vo iu khin Du ra
1 m g L M G
a3b3 a2b2 a lb i aobo A == B
a > b a < b a = b A > B A < B
33 > b3 X X X X X X 1 0 0
S3 < b3 X X X X X X 0 1 0
33 = b3 32 > bz X X X X X 1 0 0
33 = b3 82 < b2 X X X X X 0 1 0
33 = b3 32 b2 al > bi X X X X I 0 0
33 = b3 32 = b2 ai < bi X X X X 0 1 0
83 - b3 32 = b ai = bi ao > bo X X X 1 0 0
33 = b3 32 = b2 ai = bi ao < bo X X X 0 1 . 0
33 b3 32 * b2 ai = bi ao = bo 1 0 0 1 0 0
33 = b3 82 - b2 ai =* bi ao = bo 0 1 0 0 1 0
33 = b3 82 = b2 ai = bi ao bo 0 0 1 0 0 1
4.5. B CNG
4.5.1. B cng na
ai bi S Ci
0 0 0 0
0 1 1 0
1 0 1 0
1 1 0 1
4
162
4.5.2. B cng
ai bi CM sl Si
0 0 0 0 0
0 0 1 1 0
0 1 0 1 0
0 1 1 0 1
1 0 0 1 0
1 0 1 0 1
1 1 0 0 1
1 1 1 1 1
Hnh 4- S - 2.
Bng Karnaugh
bCi.i biCi-i
ca hm logic
00 01 11 10 i\ 00 01 11 10
u ra S, C.
0 0 1 0 1 0 0 0 1 0
1 l 0 1 0 1 0 1 1 1
a) Si b) Ci
T hnh 4 -5 -2 a , ta c :
= -1 + biC.i + a5iCi_i + abCi.i
= 5 ^ iC i-i + + b C .i )
= a (b i C i_ j) +
- a bi 0Ci _j
163
T hlnh 4-5-2b, ta ct :
C = i b C .i + a.B C i_ i + a b
Hnh 4- 5- 3.
B cng d :
a) S d logic ;
b) K hiu. /^/M
L
k FA
f
-f
83 bj aj b. al b aO bo
164
4.6. B CHN KNH
B A Do Di D2 D3 G H
X X X X X X H L
L L L X X X L L
L L H X X X L H
L H X L X X L L
L H X H X X L H
H L X X L X L L
H L X X H X L H
H H X X X L L L
H H X X X H L H
165
C th vit rt gn bng 4 -6 -1 thnh dng n gin nh bng 4 -6 -2
L
Do
Di
D2
Di
4.7.1. B nh c nh ch c (ROM)
Hnh 4- 7- 1. _ _ _ 11_ _
R O M it.
[k H S J X ________ k i
/77^ cA/^
166
Dng phng php phn tch logic, ta vit c :
Hm logic tn hiu trn cc dy t :
. W3 =
Hm logic tn hiu u ra :
D3 = \V3Wj = A,A. = A,
= A. + Ao
Dj = W3W, =
Do = W,W^ =
Ai Ao D3 D2 Di Do
0 0 0 1 0 1
0 1 1 0 1 1
1 0 0 i 0 0
1 1 1 1 1 0
167
bit) nu cd tranzito MOS thi ni dung lu gi l 1, nu khng ct th l 0). Nguyn
l cng tc mch hnh 4 -7 -2 ging nh mch hnh 4 -7 -1 . Ch lu tn hiu dy
t tch cc mc cao. (Cng c th dng tranzito lng cc cu trc ma trn
nh ca ROM).
Khi ch to ma trn nh ca ROM, cn c ni dung cn lu gi m thit k
mt n. iu ny chi c li khi s lng sn xut ln (v ch tc mt n v cc
cng on lin quan ti thi gian, gi thnh cao). Trong trng hp s lng sn
xut khng ln, dng PROM kinh t hn.
168
p tng i ln (-30V chng hn) gia D v s, lm cho chuyn tip PN gia cc
mng D v b nh thng thc l, in t trong vng ngho kit nh in trng
mnh gia tc ln bay t vng ra ngoi. Do tc cao, c mt phn in t
xuyn qua lp oxt tng i mng ti cc cng th ni,chng c tn tr
. Qu trnh ny gi l phun thc l. Khi khng cn in p tgia D vs, v
in tch cc cng khng c li thot i, nn bo tn lu di ti cc cng, (
100c, mt nm suy gim cha ti 1%). iu chnh bin v thi gian ca in
p gia DS, th cd th iu khin lng in t phun vo. Khi cc cng c
nhiu in t (in tch m) th c th to ra knh dn gia D v s lm cho
tranzito FAMOS tr thnh thng. Nu dng tia cc tm hoc tia X chiu vo tranzito
FAMOS lm trung ha in tch cc cng, knh dn bin mt, tranzito FAMOS
tr li trng thi ngt. tin tin hnh vic kh b knh dn, khi bao gi, ngi
ta mt ca s thch anh cho vic chiu x khi cn.
Hnh 4 -7 -5 gii thiu EPROM cu trc t
tranzito trng, mi phn t nh gm mt
tranzito MOS ni tip vi mt tranzito FAMOS.
Dy t iu khin cc cng. Khi xut xng,
tt c FAMOS u trng thi h mch. /
Ngi s dng cn c vo d liu cn lu
gi, a xung in p m vo dy bit
chn, li iu khin dy t cho MOS theo
a ch thng dn. FAMOS dy bit chn
s nh thng thc l, phun in t vo cc
cng ca nd.
Khi c ra, dy t chn hng phn t nh,
FAMOS no c in t phun vo cc cng
ca n s dn in, dy bit tng ng s c
mc cao ; FAMOS no khng c in t phun
vo cc cng th h mch, dy bit tng ng Hnh 4- 7- 5. M a trn nh EPROM.
s c mc thp.
Cn lu rng tranzito FAMOS c th c nhng hnh thc cu trc khc vi
cu trc c gii thiu trn y.
tch --
cng OR thc hin php cng logic cc
Tn hiu u ra ca mng
OR (cng l ca PLA) l tng (Tuyn) ca
cc tch . Ttm li, u ra PLA ta c
hm logic di dng chun tc tuyn. Ngi
s dng PLA ty thit k tng ca nhng Hnh 4 -8 -1 . S khi cu trc ca PLA.
12a -C SK T ..
169
tch no, tch ca nhng bin no. Vy cu trc hnh 4 -8 -1 c gi l mng logic
lp trnh PLA.
Mi ngi u bit rng mt hm logic
bt k c th biu th di dng chun
tc tuyn (ORAND). Vy dng PLA thc
hin hm logic dng chun tc tuyn
v cng thun tin. VI chng ta a bin 5?
logic n u vo PLA, thit k cc tch
bng mng AND, sau thit k cc tng
ca cc tch bng mng OR th u ra
PLA l hm logic chun tc tuyn cn ct.
r
>
Qua v d tng i n gin di y,
chng ta s thy c th nguyn l cng
tc ca PLA. >*'
Hnh 4 -8 -2 trinh by mng c 5 cng w. >
NAND PMOS. ^ W4 l bin s u vo.
Yq -- Y4 l hm s u ra; c im cng
tc ca tranzito trng PMOS l : thng %
dn khi in p mc thp cc cng, h
ngt khi in p mc cao cc cng. Vy
ta c bng chc nng k bng 4-8-1. Hn/i 4- 8- 2. Mng cng NA N D PMOS.
Y4 = W3W,
Wo Yo W 1 W3 W4 Yi W3 Y2
L L H L L L H L H
L H H L L H H H L
H L H L H L H
H H L L H H H
H L L H
H L H H
' - H H L H
I H H H L
---------
y .i y t Yj
Wo Y3 W3 W4 Y4
L L H L L H
L H H L H H
'
H L H H L H
H H L H H L
170
PLA hnh 4 -8 -3 gm 2 mng cng NAND PMOS. n gin hnh v, irt chm
m biu th tranzito PMOS ti ch giao nhau. T hnh 4 -8 -3 ta cd
Zo = ,Y3
Zi =
(4-8-2)
Z3 = W 4
Z4 =
Zo = W1W3W, +
Z j = W3
Z2 = + W3W, (4-8-3)
Z = WW +
3 2+ W W, 3
Z4 = W 1W 3W ,
Tuy rng hnh 4 -8 -3 cu trc bng hai mng cng NAND, nhng kt qu ca
cch u ni th hin hm u ra (4 -8-3) chng t rng s hnh 4 -8 -3 tng
ng hnh 4 -8 -1 . Dng s cu trc hnh 4 -8 -3 , a tn hiu u vo n u
vo mng trn (Wj), cn c tch cc bin u vo m thit k v tr tranzito MOS,
ri cn c tng cc tch m thit k v tr tranzito MOS trong mng di ; hin
nhin i vi ton b s hnh 4 -8 -3 (hai mng) th u ra ta ct hm logic
dng chun tc tuyn theo yu cu thit k.
Trong PLA c IC ha, khng ch ct cc mng OR - AND trn y, m cn
cd cc b o cho tn hiu u vo, v cc cng 3 trng thi m u ra. Vy
trn 1 chip, ta c th cu trc bt c mng t hp no. Nu thm vo chip t
mt s Flip Flop (s gii thiu sau) thl ta c th cu trc c cc mch s nti
chung (bao gm mch dy). Cng nh ROM c sn xut ra thnh cc loi ROM
c nh, PROM, EPROM, PLA cng c sn xut ra thnh cc loi PLA c nh,
PLA cd th np chng trnh v PLA cd th vit mi.
Chng ta cd th thy rng kt cu mch in mng cng trong PLA ging
nhau vi ma trn nh trong ROM. Chng khc nhau phng thc cng tc. u
vo PLA l cc bin logic, c th nhiu bin ng thi tc ng. u vo ma trn
nh trong ROM l tn hiu gii m a ch, mt ln chl tc ng vo mt dy t.
Gi s cn thc hin cng mt hm logic phc tp no , thl phn t nh ca
PLA t hn nhiu so vi s phn t nh ca ROM tng ng, v vy ng dng
v sn xut IC PLA ngy cng rng ri.
Nguy him chy ua l hin tng trong mch t hp xut ra tn hiu gi, vn
l nhng xung nhiu qu khi tn hiu u vo chuyn i trng thi. Nu ph
ti ca mch xt nhy cm i vi xung nhiu nh Flip Flop chng hn, th cn
txn cch tr b nguy him chy ua.
171
4.9.1. Nguyn nhn sinh ra hin tng nguy him chy ua
a) cng A ND (TTL) ;
Krr
s-
A
b) D c tnh tniyn t
in p ca cng A ND ; / 5 /oO
c) X ung nhiu sinh ra do
nguy him chy ua. ) c)
172
Hnh 4 -9 -2 l mt v d v xung nhiu Bng 4-9-2. B N G CHN L MCH I N
sinh ra do nguy him chy ua. Gi s HN H 4 - 9 - 2
tn hiu u vo chuyn i trng thi
theo chiu mi tn trn bng 4 -9 -2 . B A B A BA BA BA BA
Theo th thi gian hnh 4-9-2b, tng 0 0 1 1 1 0 : 0 0
ng sai lch thi gian qu tn hiu A
v B c th sinh ra xung nhiu u ra
cng AND M4 , tng ng sai lch thi gian 0 1 1 0 0 1 0 0
tr truyn t ca v c th sinh _TL
ra xung nhiu u ra cng AND Mj. 1 0 0 1 0 0 1 0
l nhng xung nhiu sinh ra khi BA chuyn
y
t 0 1 sang 1 0 (nh du -T~Ltrong bng
4 -9 -2 ) 1 1 0 0 0 0 0 1
C nhiu phng php nhn bit mt mch t hp c nguy him chy ua.
Phng php trc quan hn c l k bng chn l cho tng cp mch in xt. Tm
xem cng no chu tc ng ca tn hiu u vo ng thi 0 sang 1 v 1 sang 0 .
Phn on kh nng sinh ra xung nhiu u ra ca ton mch xt, tc l c
nguy him chy ua hay khng. Nu ph ti ca mch xt nhy cm vi xung nhiu
th cn tm cch tr b nguy him chy ua. Di y gii thiu my phng php
thng dng.
1) a vo xung
kha M4 Ct
Trn hnh 4 -9 -3 ,
xung m l xung - >
khda a vo trong
thi gian qu M6 >
i\i
khta cng Mp M4 .
(Nh trnh by 4
trn, Mj v M4 cd Mi
nguy him chy
L_ I I
ua). Xung P j phi
ng b vi chuyn 1 4 \_
i trng thi tn )
hiu vo v khng
Hnh 4-9-3. Cc phng php tr b nguy him chy ua.
nh hn thi gian
qu At.
2) a vo xung m
173
Pj. V d, khi tn hiu u vo BA = 11, Z3 khng tc thi chuyn ln mc cao,
ch khi xut hin P2 , Z3 mi hnh thnh xung dng.
3) Mc thm t lc
4) Sa i thit k logic
174
ACD
CD
AB\ 00 01 11 10
00 1 11 0 0
1 i 'I
01 0 LU 1 0 -A B C
-------^
_-'J l___J1 1i i1
M 1
| J ---------1 1
11 0 1 c i ; \ )
10 0 0 0 A 1
1
Hnh 4- 9 - 6 : Bng Karnaugh ca hm logic.
TM TT
Trong chng ny, chng ta gii thiu mch logic t hp. Mch t hp do
cc phn t logic c bn cu trc nn. c im ca mch t hp l tn hiu u
ra thi im bt k no cng ch ph thuc vo tn hiu u vo thi im d
m khng lin quan g n trng thi vn cd ca mch.
Mch t hp l v cng nhiu, ta khng th xem xt ht trng trnh by trn
y. Trng tm ca chng ta l nm vng c im mch t hp v phng php
chung thit k, phn tch mch t hp. v vy, chng ta gii thiu mt cch
chn lc b m ha, b gii m, b so snh, b cng , b chn knh, ROM, PLA...
175
trong qu trnh , ta xem xt phng php phn tch v phng php thit k
mch t hp,
Khi phn tch mch t hp cho, ta c th vit ra hm logic u ra cho tng
cp ca s , ri tin hnh ti thiu ha hm logic biu th r rng quan
h logic gia u ra vi u vo. Cc bc thit k mch t hp c gii thiu
trong phn u. Cn lu thm rng phi xem xt nguy him chy ua khi ph
ti nhy cm vi xung nhiu. Nu cd, phi tm cch tr b. (Nu ph ti ch tip
thu mc in mt chiu u ra th khng cn kim tra nguy him chy ua).
Vic ti thiu hda hm logic l rt quan trng. V vic ny lm cho mch logic
n gin, kinh t. Chng ta mong mun mch in cng t linh kin cng tt, s
u vo ca mch cng cng khng th qu nhiu.
BI TP
u ra Y2 , Yp Yq nh th no.
0
n ^
\
^7
p/r
_
176
4 -9 . Gii m v b gii m l g ? Ti sao nhng trng thi u vo no khng
xut hin ct th gip x l ti thiu ha.
4 -1 0 . Hy thit k b gii m nh phn 4 bt.
4 -1 1 . Hy thit k mch in ly biu quyt a s 3 u vo, 1 u ra. Chc
nng ca mch l : tn hiu u ra c mc theo a s mc tn hiu u vo. Xem
bng chn l di y :
Du vo
u ra
A B c
0 0 0 0
0 0 1 0
0 1 0 0
0 1 1 1
1 0 0 0
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 1
4 -1 2 . Hy thit k mch t hp
tha mn bng chn l sau :
A B c z
0 0 0 0
0 0 l 1
0 1 0 1
0 1 1 1
1 0 0 0
1 0 1 0
1 1 0 0
1 1 1 1
177
4 -2 1 . B chn knh l g ? Chc nng c bn ca n l Di y l bng
chc nng b chn knh ;
Hy vit hm logic u vo chn u ra
W - Hy v B logic thc c B A w
hin. (Dng b o, v cng L L L Do
NRAND) L L H D
L H L Di
Do. ... Dn u vo d L H H D3
iu. H L L Da
H L H D5
H H L D
H H H D?
178
u vo Du ra
t>
179
Chng 5
180
dng duy tr trng th^ 0. Tng _t^, trng thi 1, Q = 1 v R = 1 lm cho
cng B thng, duy tr Q = 0. M Q = 0 li lm cho cng A ngt, duy tr Q = 1.
Vy trng thi 1 cng c t gi.
b) Qu trnh tip thu tn hiu
Gi s FF trng thi 0, chng ta a mt xung m vo cMu s. Mch in s
chuyn bin nhanh sang trng thi 1. V xung m u vo s, sau thi gian tr
truyn t 1 cp cng tpjj th cng A t thng sang ngt, u ra Q t 0 sang 1.
Li sau thi gian tr truyn t 1 cp
cng na, th cng B t ngt sang
thng, u ra Q t 1 sang 0. Vy sau
thi gian 2tp^ FF hon thnh chuyn
bin trng thi t 0 sang 1. Lc_ny,
f
d cho mt tn hiu u vo, v Q = 0
hi tip dn n u vo cng A, FF
cd th t ng duy tr trng thi 1, m
' khng tr li trng thi 0. v th, xung
xn u vo c gi l xung kch.
Gi s FF_ trng thi 1, a xung
m vo u R. Qu trnh tng t s
Hnh S - l - 1.
xy ra, sau thi gian FF chuyn
Dng sng ca Flip Flop RS c bn.
t trng thi 1 sang trng thi 0. (xem
dng sng hnh 5-1 -2 )
V tn hiu _u vo s cth v ch cd th thit lp FF trng thi 1, tn
hiu u vo R c th_v ch cd th xda FF v trng thi 0, nn thng gi s
l u vo t (set) v R l u vo xa (Reset).
Nu xem xt qu trnh chuyn bin trng thi t m hn, chng ta s thy rng :
v hai mch NAND ni ghp cho nn khng nhng FFc th t gi khi khng cd
tn hiu, m cn xut hin qu trnh phn hi dng trong mch FF mi khi c
xung kch to iu kin FF nhanh chng hon thnh chuyn trng thi, v d,
trong qu trnh thit lp 1, h s gim n mc m cng, mc'u Q s t ^ g ln,
hi tip n u vo cng B, lm cho cng B chuyn t ngt sang thng, Q gim
mc, hi tip n u vo cng A, li_ cng lm cho cng A ngt su hn, Q tng
mc hn na, kt qu cng lm cho Q gim mc thm... C vy, sng dn gid dp
nh bo tp, nh thc l, lm cho cng A ngt rt nhanh, cng B thng rt nhanh,
FT chuyn trng thi t 0 sang 1 trong thi gian cc ngn. Thng qua u Reset
R, cng c qu trnh phn hi dng tng t. Chnh v th, d cho sn trc
xung kch (xung m) khng dc lm, th u ra ca FF ta vn nhn c cc
xung c sn rt dc.
181
nh c tnh ng ca ha cng NAND hay tnh hung nhu thi im xt. ng
nhin, nu hai u vo R, s l khng ng thi, trng thi FF c th xc nh sau
khi b tn hiu.
d) Bng chc nng v phng trnh dc trung
T dng k hiu Q" biu th trng thi FF trc khi tip thu tn hiu, gi l
trng thi hin ti, dng k hiu biu th trng thi FF sau khi tip thu tn
hiu, gi l trng thi tip theo. Quan h logic gia v Q", R, s biu th bng
bng chc nng (bng chn l) m t s chuyn i trng thi xy ra nh bng
5 -1 -1 di y
R lH+1 00 01 11 10
0 0 1 X 0
1 1 1 X 0
Hnh S -1 -3 .
Bng Karnaugh ca Q
n+l
Trong bng, bai trng thi Q"RS = 011, 111 l b cm, tng ng nh du
cho (x ) ct Q''^ trong khi ti thiu hta c th s dng.
Chng ta ct th xem Q", R, s l cc bin logic, l hm logic ca cc bin
trn. T bng 5-1 -1 ta v bng Karnaugh ca nh hnh 5 -1 -3 . Cn c vo
bng Karnaugh ta c phng trnh c trng sau ca FF :
= s + RQ"
RS = 0 (rng buc t trng thi cm)
Bng chc nng v phng trinh c _
trng l phng php biu din s hc Q
quan h logic gia trng thi hin ti
Q", cc tn hiu u vo R, s vi trng
thi tip theo ca Flip Flop RS c bn. I I
Chng miu t y chc nng logic [ Q
ca nd.
182
th khng c tn hiu. Cn cvo tnh cht cng NOR, chng ta c th tm hiu
nguyn l cng tc v vit ra bng chc nng, phng trnh c trng ca mch
ny.
Khi R = s = 1 th Q, Q ng thi bng 0, l trng thi cm.
4) c im c bn
3) Mch cht D
183
vo R, s. u ra cng c ni n cc u vo Gng A, E.
Khi CP = 0, cng c , E ngt nn Flip Flop duy tr trng
thi c. Khi CP = 1, nu D = 0 th u ra c mc cao,
u ra E mc thp, Flip Flop trng thi 0 ; nu D = 1
th u ra c mc thp, u ra E mc cao, Flip Flop
trng thi 1. Vy tc l D mc no th Q ng mc
y. Phng trnh c trng ca mch cht Flip Flop D l :
= D vi iu kin CP = 1 (5-1-2)
Q Q
n I I
c/)
5) c im c bn ca Flip Flop RS ng b
184
1) Cu trc mch v k hiu
2) Nguyn l lm vic
a) Khi CP = 0
Cng G, H ngt nn FF master ngt.
CP = 1, cng c , D thng nn FF slave
sn sng, n tip thu dn hiu u ra
master, do Q = Q^, Q = Q^.
b) Sau t bin sn dong CP
CP = 1 master thng qua cc cng G,
H tip nhn tn hiu u vo. Vy :
Qn+l _ C + RO*^ H nk 5 -1 - .
vi iu kin CP = 1
RS = 0 Flip Flop RS
m aster slave ;
CP = 0 slave b ngt, u ra, Q, Q duy
a) Sd logic ;
tr trng thi c. b) K hiu logic.
c) Khi sn m xung ng h CP
CP t bin xung 0, master b ngt.CP tbin ln 1,slave tipnhntn hiu
c master ghinh t thi gian CP = 1,ngha lslave chuyn i trng thi.
Vy :
= s + RQ" (5-1-3)
RS = 0
vi iu kin xut hin sn m xung ng h CP.
Flip Flop RS master slave tuy rng master tip nhn tn hiu u vo trong
khong thi gian CP = 1, nhng u ra lc vn khng chuyn i trng thi,
chi khi xut hin sn m xung ng h CP thi u ra mi chuyn trng thi.
Ngi ta gi s kin ny l kch bng sn m. FF c trng thi u ra khng
chu nh hng trc tip ca cc tn hiu u vo R, s bt k lc no. Vy vn
trc tip iu khin c gii quyt. Trn hnh 5 - l- 8 b u vo CP cd du
biu th rng tnh tch cc ca tn hiu CP l sn m ca n.
3) c im c bn
13a-'CSKT. 185
5.1.4. Flip Flop JK master slave
2) Nguyn u lm vic
186
Tc dng cc u vo d Hnh 5 -1 -1 0 ,
b R'd> Q Q Flip Flop JK
m aster slave :
(di b : Asymchronous) a) S logic ;
Bt k lc no th cc
u vo J, K ch tc ng
khi ct s iu khin ng
b ca xung ng h CP ;
v vy J, K l u vo ng
b. (Cc u vo R, s ca
Flip Flop RS master slave
ng b cng l cc u vo
ng b).
b) Cc u vo d b
phn trinh by trn
n gin, cha_v cc u
vo d b Rjj, trn hnh
5 - l- 9 a . Cd th bit v tr master
cc u vo d b ny trn "
hinh 5 -1 -1 0 . dng ca
cc u vo khng
chu iu khin ng b ca CP
3)
xung_ ng h CP, vl vy
Sjj l cc u vo d b.
Nh_trn hnh 5 -1 -lO a ch r, ni n u vo B, F, G. Do t, xung m u
vo khng nhng xda c master v slave m cn ngt cng G, trong thi gian
CP = 1 khng cho phj0 J = 1 thit lp master trng thi 1, iu bo m
trng thi 0. Tng t ni n u vo A, E, H, Xung m u vo Sjj bo m
trng thi 1. Trn k hiu logic (hnh 5 -1 -lOb), khuyn trn u vo Sjj, biu
th tnh tch cc ca chng l mc thp.
4) Vn mt n chuyn
Trong thi gian CP = 1 th master ch chuyn i trng thi mt ln, hin tng
ny gi l mt ln chuyn. Nh ta bit, cc trng thi o nhau ca Q v Q
phn hi v H, G tng ng lm cho mt trong hai cng (H hoc G) b ngt, nu
nit_u vo c tn hiu th c th v ch chuyn i trng thi mt ln. v d :
khi Q = 0, Q = 1, cng G b kha, J khng tc dng, tn hiu ch cd th t u
vo K, qua cng H, xda master v 0. mt khi trng thi 0 ri^d tn hiu
K bin i th no, master vn duy tr trng thi 0. Ngc li, khi Q = 1, Q =
0 th H b khta, ch c tn hiu J mi tc dng, thng qua cng G, t master ln
1 , mt khi trng thi 1 ri, master s duy tr.
187
thi im mt ln chuyn trng thi c th ri vo sn dng, gia xung, hay
sn m ca xung ng h CP. Nu nh khng bit chnh xc quy lut tn hiu J,
K th khng c th xc nh trng thi tip theo ca Flip Flop. Vy khi s dng
Flip Flop JK master slave, thng u yu cu trng thi J, K duy tr khng i
trong thi gian CP = 1. th th qu trnh lm vic ca Flip Flop ni gn li
l : sn dng tip thu, sn m chuyn. Nu nhiu xp chng vi J, K sao cho
gy ra mt ln chuyn sai trong khi CP = 1 th tn hiu nhiu d tip tc tc
ng n h thng. Vy vn mt ln chuyn l nguyn nhn lm gim nng lc
chng nhiu ca mch ny.
Sd
T
r
CP
>)
Hnh S - l- 1 1 .
Flip Flop JK
m aster slave
trong v IC :
a) S logitc
tng ng ;
b) K h i ^ logic.
188
5.1.5. Flip Flop JK kch bng sn xung (Edge triggered FF)
I) Cu trc mch
= JQ " + KQ"
2) Nguyn l lm vic
Z3 = Z5Q" = . Q" = j . Q
= KQ"Q" = CQ"
QH+l =_
+ Z3 = Q" + UQ" = Q"
V vy,
189
Zj = Zj = 0
m u ra cc cng NAND duy tr = JQ" , == KQ trong khong thi gian
tpj na. D dng thy rng trong tpjj d, cc cng NOR A v B, cc cng AND E
va F cu trc nh mt Flip Flop RS c bn, vi
S = Zg = J Q " R = Zg = K Q "
3) c im c bn
u im : kch bng
sn m xung ng h CP ;
y l loi FF tnh nng u
vit, chng nhiu tt v s
dng linh hot.
Nhc im : mch in
dng tc dng tr ca cc
cng NAND gii quyt vn
mt ln chuyn, do ,
yu cu cng ngh ch to
phi tinh xo bo m
mch in cng tc tin cy.
Hinh 5 -1 -1 3 gii thiu
^xn_ cc u vo d b )
Rjj, Sjj. Cc u vo ny to
thun li trong st^ dng.
Hnh S -1 -1 3 . F lip F lop JK kch bng sUn xung :
Xung m u vo thit
a) S logic ; b) K hiCu logic
lp, xung m u vo
xta. Trong s v k hiu
logic ca nt, du ngang v khuyn trn biu th rng tn hiu tch cc mc thp.
1) Cu trc mch in
190
2) Nguyn l m vic
a) Khi CP = 0
Cc cng c, D b kha, Zj = Zj = 1, Flip Flop
c bn bao gm cc cng A v B duy tr trng
thi c.
- Nu D = 1 th Z4 = D . Z2 = 1 . 1 = 0
Z3 = = o = 1
CP trong vai tr tn hiu u vo i vi cng
c thng, cng D ngt.
- Nu D = 0 th = 1 Z3 = 0
CP trong vai tr tn hiu u vo i vi cng
c ngt, cng D thng.
M ? b) Thi gian sn dng ca CP
- Nu D = 1 th D b ngt, CP ch c th thng
Hnh S -1 -1 4 . Flip Flop D.
qua cng c m, vy Zj = Zj CP = 1. 1 = 0
_ Zj = 0 dn n ba tc ng sau : mt l kch Flip Flop thit lp 1, Q = 1,
Q = 0 ; hai l ngt cng D, ngn tr Z2 chuyn sang mc thp, ngha l ngn tr
s to ra tn hiu kch chuyn Flip Flop v trng thi 0 ; ba l Zj a n u
vo cng E bo m Z3 = 1, do t duy tr Zj = 0 sut thi gian CP = 1, tc l
duy tr tn hiu t Flip Flop trng thi 1.
ng ni t u ra cng c n u vo cng E gi l ng duy tr trng thi
1 ca FF. ng ni t u ra cng c n u vo cng D gi l ng ngn tr
trng thi 0 ca FF. Mt khi Zj = 0 a n u vo cc cng D, E v sinh ra
cc tc ng ni trn ri th d tn hiu D c thay i cng khng th nh hng
n trng thi 1 ca FF.
- Nu D = 0 th cng c b ngt, CP chl c th thng quacng D m, vy
Z2 = Z1Z4 CP = 1 . 1 . 1 = 0
191
3) Tc dng ca cc u vo tnh 5-1-15.
d b P'iip F*op D
_ _ _ _ trong v IG :
R, , s , Sjj
s dng thm thun
tin, Flip Flop D cn c thm
cc tn hiu tch cc mc
thp cc u_ v Set
( S , Sjj) v Reset (R , Rj)
Hnh 5 -1 -1 5 biu th s
logic tng ng v k
hiu logic ca Flip Flop D
trong v IC.
R, s ch dng trong thi
gian CP = 0, nu khng c
th phn tc dng duy tr
ngn tr ni trn. Chng hn
khi CP = 1 v FF ang duy
tr trng thi l_^Nu c xung
m u vo R th cd th
xut hin trng thi cm :
Q v Q ng thi m cao.
Hn na, xung m R kt
thc trc CP, do tc dng
duy tr trng thi 1, FF vn _ _
trng thi 1, cn nu CP kt thc trc R th FF c th xta v 0. S dng s
t FF vo trng thi 1 cng gp vn tng t, ch khc l n phn tc
ng vi vic duy tr trng thi 0 .
, Sjj khng b trng thi CP hn ch. V d, xung m u lm FF v 0,
nu CP = 1 v FF ang duy tr trng thi 1 th = 0 khng ch xa FF v 0
m cn thng qua ng ni n cng c , F bt buc mch ang duy tr 1 ngn
tr 0 phi tr thnh duy tr 0 ngn tr 1. Cng vi l do tng t, xung m u
cng c th lm cho FF chuyn sang trng thi 1 mt cch tin cy.
4) c im c bn
192
c 1
D- TO,
T
|>n 1 S*V
/lis/r c TG4
i
T2
CP
3)
Hnh 5 - 1 - 1 6 .
F lip F lop D M aster slave CMOS :
a) So logic ; b) K hiu logic.
193
2) FF JK CMOS
D = (J + Q")KQ" = JKQ" +
194
5.2-1, Phn loi Flip Flop theo chc nng
Q
1) Flip Flop RS
a) nh nghm
Flip Flop RS l mch in c chc nng thit lp trng A _
(p
thi 1 (Set), trng thi 0 (Reset) v duy tr (nh) cc trng
thi cn c vo cc tn hiu u vo R, s v tn hiu s R
C f>
ng h CP. Nhng iu trnh by trong tit trn v RS
Hnk 5~2~L
l ph hp vi nh ngha ny. K hiu logic ca mch trn
K h i ^ logic ca
hnh 5 -2 -1 , phng trinh c trng biu th chc nng logic
FlipFJop RS.
ca n l :
= s + RQ"
RS = 0 (5-2-1)
Vi iu kin xut hin sn m CP
R = 0, s = 1, l-C P (sn m) th Qn + 1 = 1
R = 1, s = 0,CP th = 0
195
Phng trinh c trng v phng trnh kch
Phng trnh c trng dng hm logic miu t quan h gia vi Q" v
cc tn hiu u vo, do n rt tin dng cng c ton logic (cc cng thc v
nh l ca i s logic) (5-2-1) l phng trnh c trng ca FF RS.
Phng trnh kch dng hm logic ca tn hiu u vo kch biu th, phn sau
s trnh by r hn.
c) D hnh trng thi
Hnh 5 -2 -2 l hinh trng thi
ca FFRS, n biu th trc quan quy
/ S = 0 U lut chuyn i trng thi ca FF di
tc dng nh thi ca CP.
Hai vng trn biu th hai trng thi
^R^/ logic ca FF. Mi tn biu th hng
chuyn trng thi. Bn cnh mi tn,
Hinh 5 - 2 - 2 , D hnh trng thi trn gch cho l gi tr tn hiu u
ca Flip Flop RS.
vo kch - tc l iu kin chuyn i
trng thi.
vi R = 0, s = 1, CP thi Q" + l =
Khi Q" = 1 vi R = 0, s = X, L. CP th +l =
vi R = 1, s = 0, "1 CP thi Qn + 1 =
196
2) Flip Flop D
a) nh ngha
Flip Flop D l mch in ct chc nng thit lp trng
thi 0 theo tn hiu u vo D = 0 v thit lp trng thi
1 theo tn hiu u vo D = 1 trong iu kin nh thi
ca CP.
Flip Flop D c gii thiu tit trn tha mn nh CP D
ngha ny. Phng trinh c trng ca FFD hnh 5 -2 -4
Hnh 5 -2 -4 .
l :
K hiu logic F F D.
Q" + 1 = D (5-2-2)
Vi iu kin xut hin sn dng CP
D = 0, 'L CP th = 0
D = 1, ~ - CP th = 1
b) Bng chc nng, bng tn hiu u vo kch, hnh trng thi th
thi gian dng sng (bng 5-2-3, 5 -2 -4 hnh 5 -2 5, 5-2 -6 )
Trng thi u Q = 0, kch bng sn dng
Bng 5 - 2 - 3 : BNG CHC NNG CA CP. Dng s n g CP v D l b i t . v
FF D dng sdng Q, ch mc D khi L CP.
Q D
0 0 0 1 ) =
0 1 1
1 0 0
1 1 1
D=0/
Hnh S -2 -S . hnh trng thi ca F F D .
Bng 5 - 2 - 4 : BNG U V,
KCH CA FF D
Q" q R+ I
0 0 0
o J ~
0 1 1
1 0 0
1 1 1 nh 5 -2 - 6 . Dng sng ca F F D. '
a Q Q
3) Flip Flop T
a) nh ngha Z1--
Flip Flop T l mch in cd chc 7"T
T CP T CP
nng duy tr v chuyn i trng
thi ty thuc tn hiu u vo T
trong iu kin nh thi ca CP. Hnh S -2 -7 . K hi logic F F T
197
nu J = K = T thl to thnh FF T, k hiu nh hnh 5 -2 -7 . Phng trnh c
trng ca FF T l :
Q" = J Q " + KQ" = TQ" + TQ"
= T Q" (5-2-3)
Vi iu kin xut hin sn m CP
Bng 5 - 2 - 5 ; Bng S - 2 - 6 :
T qO + 1
Q Qm-1 Q T
0 0 0 0 0 0
0 1 1 0 i 1
1 0 1 1 0 1
1 1 0 1 1 0
T=1/
L
T = f /
L
Hnh 5 -2 -8 . Hnh S -2 -9 .
4) Flip Flop r
gi mc cao)
Phng trnh c trng ca Flip Flop T l :
Hnh 5 - 2 - i .
Qn + I = T 0 Q " = i e Q "n =
_ cin
Q (5-2-4)
E> th thi gian dng sng
ca Flip Flop T .
Vi iu kin xut hin sn m CP.
198
SJ FUp Flop JK
a) nh ngha
Flip Flop JK l mch in c chc nng thit lp trng
thi 0 , trng thi 1 , chuyn i trng thi v duy tr trng
thi cn c vo cc tn hiu u vo J, K v ng h CP.
Trong k thut s thng yu cu FF c 4 chc nng
nti trn ca FF JK, ngha l FF JK rt vn nng, rt linh
hot. FFJK kch sn master slave gii thiu tit 5-1
tha mn nh ngha ny. Phdng trnh c trng ca FFJK
Hinh S -2 -1 I .
C(5 k hiu logic trn hnh 5-2-11 l :
K hiu logic ca F F JK.
= JQ" + CQ" (5-2-5)
Vi iu kin xut hin sm m CP
J = 0, K = 1, 7 CP th Qn +l = 0
J = 1, K = 0, 'L CP th QH + 1 = 1
QH + 1
J = 1, K = 1, CP th = Q" chuyn i
J = 0, K = 0, ~I_CP th QH + 1 = Q" gi nguyn trng
b) Bng chc nng (5-2-7), bng u uo kch (5-2-8), hnh trng thi (hinh
5 - 2 - 1 2 ) , d th thi gian dng sng (hnh 5-2-13) ca Flip Flop J K :
Bng 5 - 2 - 7 Bng 5 - 2 - 8 :
Q" J K Qn+1 J K
0 0 0 0 0 0 0 X
0 0 1 0
0 1 0 1 0 1 1 X
0 1 1 1
1 0 0 1 1 0 X 1
1 0 1 0
1 1 0 1 1 1 X 0
1 1 0
CP
JK=1X/ L
J-J
K_
I
JK -K 1 /
r
Hnh S~2--2, Hnh $-2-^13,
199
Trn hnh, trng thi u ca FF l 0, kch bng sn m ca CP. Trong ki hiu
logic ca 5 loi FF trn, u CP c khuyn trn chng t nd hot ng vi sn
m, khng c khuyn trn chng t n hot ng vi sn dng. Khi v th
thi gian dng sng, ta phi c bit ch quy c ny, ch khi xut hin sn
xung CP th FF mi chuyn i trhg thi theo phng trnh c trng ca nd,
thi im khc FF gi nguyn trng thi.
a) nghia
- a s FF trn th trng l loi JK, D. K thut s yu cu tt c cc loi
FF. Nu bit cch chuyn i th ct th pht huy tc dng ca loi FF c sn.
- Phng php chuyn i cd tnh ph bin, do gip ch nhiu vic thit k
mch in.
- Gip i su tm hiu chc nng logic ca cc loi FF.
b) Phng php :
- Phng php chuyn i l
nhng cng vic cn lm tm
logic chuyn i, tm phng
trnh hm logic tn hiu kch i
vi FF xut pht (hnh 5-2-1 4 ).
F F ic /
- Dng cng thc : dng cc
nghim phng trnh c trng
1 ^
tm logic chuyn i. Cch ny
F F tin cho trinh by vit, ct th
c /tu y e n dng i s logic x l, nhng cn
vo ^ x u tp h t 1 a
) 1 k xo nht nh ; trong phm vi
5 loi FF c th, chng ta ct th
CP nm vng phng php ny.
L J
- Dng s ; bng chc nng,
bng u vo kch, bng Karnaugh.
Hnh S -2 -1 4 .
Phng php ny ct phin phc
T duy v chuyn i t F F xut pht thnh F F ch.
cht t, nhng trc quan, t sai.
a) J K - * D
Phng trnh c trng ca FF D (Flip Flop ch)
= D (5-2-7)
200
Dng cng thc : chuyn dng (5 -2 -7 ) sang dng (5-2-6)
= D = D(Q" + Q") = DQ" + DQ"
So snh vi (5-2-6), ta c ;
J = K
(5-2-8)
K = D
(5 -2 -8 ) l logic chuyn i cn tm, cng l phng trnh u vo kch ca FF
JK. Da vo ta v ra mch in hnh 5-2-15.
Dng s :
Cn c vo bng chc nng ca FF D v
bng u vo kch ca JK lit k bng
s dng JK -* D nh sau :
0 i---1 T Q
Bng S - 2 - 9 : BNG s DNG JK - D c >
l I K J
Q" D Q" J K
c/>
0 0 0 0 X
0 1 1 1 X
1 0 0 X 1 Hnh S -2 -IS .
1 1 1 X 0 Mch Flip Flop t JK tr thnh D.
= TQ" + TQ"
So snh trc tip vi (5-2-6), ta c
Hnh 5 - 2 - . Bng Karnaugh ca J, K.
phng trnh kch ca FF JK
'J = T
(5-2-9)
K = T
CP
c; d- t '
202
Hnh 5 -2 -1 9 l mch inchuyn i theo logic chuyn i sau y :
D = s + RQ" (5-2-12)
D = TQ"+ TQ" = T Q" (5-2-13)
D = Q" (5-2-14)
= JQ" + JQ"KQ"
= j + KQ" (5-2-15) Hnh 5 -2 -2 1 . Bng Karnaugh ca T.
xem hnh 5 -5 -2 0
C th i n kt qu trn
Q" J K T
theo phng php dng s
0 0 0 0 0 nh sau :
0 0 1 0 0
0 1 0 1
Xy dng bng s dng
0 1 1 1 1 T - JK (bng 5 -2 -1 0 ). Tm
1 0 0 1 0 logic chuyn i bng bng
1 0 1 0 1
0 0
Karnaugh (hnh 5-2-21).
1 1 1
1 1 l 0 1
T = D e Q" (5-2-16)
203
a) T - D b) T - R S
Hnh 5 -2 -2 2 , M ch in chuyn i Flip Flop t T tr thnh D, RS.
So snh, ta c : s = JQ"
R = K
Hnh 5 -2 -2 3 ,
Mch Flip Flop t RS tr thnh JK.
Q" J K Q R s
Khng tha mn RS = 0.
Ta bin i li
\ JK
qV ' X -
= JQ" + KQ"
00 01 11 10 00 01 11 10
X X 1 1 0 0 0 1 1
= JQ" + KQ"Q"
0 1 1 1 X 0 0 X
0 So snh li, ta cd :
(a) (b) s = JQ"
(5-2-18)
R = KQ"
Hnh S-2-24. Bng Karnaugh : a) R ; b) s
204
Hnh 5 -2 -2 3 trn y l mch in chuyn i RS -> JK (tha mn iu kin
rng buc RS = 0)
Ik ct t h n h n c c n g m t k t q u n h t r n b n g p h n g p h p d n g 3
di y ;
Xy dng bng s dng RS -* JK (bng 5-2-11). Tm logic chuyn i bng bng
Karnaugh (hnh 5-2-24). Ch iu kin rng buc RS = 0 khi xy dng bng
5 -2 -1 1 .
R = D
Tng t, ta tm logic chuyn i RS -> D (5-2-19)
s = D
R = TQ"
RS -* T (5-2-20)
s = TQ"
R = Q"
RS -H T (5-2-21)
s = Q"
3) Rs D
Q
/e
>
CP
c) T'
b) T
Mun s dng chnh xc FF, khng nhng cn hiu chc nng logic ca FF, m
cn cn nm vng c tnh cng tc xung ca FF, tc l nhng yu cu m FF
a ra cho xung ng h, tn hiu u vo v s phi hp gia chng.
Xt mch FF D trn hnh 5 -1 -1 4 (mc 5-1-6), trc khi xut hin xung ng
h th mch in trng thi 'chun b. Lc ny, mc tn hiu u vo Dquyt
nh mc u ra ca cc cng E, F. Khi xut hin sn trc xung ng h,trng
thi u ra ca cc cng E, F thng qua cc cng c, D iu khin FF chuyn trng
thi. Vy mc u ra E, F phi t n trng thi n nh trc lc xuthin
sn trc xung ng h. Nhng t lc bt u ct tn hiu u vo Dn lc
205
u ra cc cng E, F a n nh phi qua mt khong thi gian, gi l thi gian
xc lp ca FF. Vy tn hiu u vo phi n sm khong so vi xung
ng h CR
T hnh 5 -1 -1 4 ta thy rng k t tn hiu n u vo D, th u ra F n
nh phi sau thi gian tr truyn t 1 cpcng tpjj, u ra E n nh phi sau
thi gian tr truyn t 2 cp cng 2tpjj, vy thigian xclp ca Flip Flop D l
= 2tpjj. Tip theo, t khi xut hin sn trc CP cho n khi FF hon thnh
chuyn i, tc l n khi trng thi mi n nh, l khong thi gian tr truyn
t ca FF (tpjj). Gi s trng thi ban u ca FF l 1, mc u ra cng E l
thp, mc u ra cng F l cao! Th th d dng thy rng, xung u ra cng D
chm sau CP thi gian tr truyn t 1 cp cng lm cho cng B t thng sang
ngt vi thi gian tr truyn t bn thn cng B. Cng A cng chuyn t ngt
sang thng vi thi gian tr truyn t bn thn cng A. Vy u ra Q, chuyn
trng thi t mc thp ln cao c thi gian tr tp|(j tng i ngn hn so vi thi
gian u ra Q chuyn trng thi t mc cao xung thp tp^i (tp|h = 2 tpj,
206
CP b hn ch nh hn ------. v d, = 20ns, t + = 5 t^ = lOOns,
Shl ^sei ^ ^
fmax = 10MHz.
Xem hnh 5 -3 -1 biu th quan h thi gian va trnh by trn y.
tvvH ^ 2 ,8 tpj
Sau khi xut hin sn m CP, Slave chuyn
i, u vo master b kha, nn tn hiu u
vo J, K c th khng cn duy tr, tc l
t, = 0
K t khi bt u ^ n m CP, cho n khi
n nh trng thi Q, Q l thi gian tr truyn
t. V xnch in cc cng c, D rt n gin,
ta c th cho rng thi gian tr truyn t ca ^pt/
chng bng na ca cng NAND. Vy
Hnh 5 - J - 2 . Dng sng ca
Sih = i-5tpd> V i =
rng (theo mc thp) ca CP cn thit l ; FFJK maste-savc.
(Iheo mch hnh 5 - 1 - l )
phr
Do , yu cu i vi xung ng h
1
max =
5 ,3 1pd
1) Tham s tnh
207
Dng in ngun /g
Trong mch in cng dng in ngun khi mc u ra thp v khi mc u ra
cao khc nhau rt xa. Trong mch in Flip Flop bao gm rt nhiu cng, thng
khng ng thi thng c hoc ng thi ngt c, nn d trng thi mch in FF
thay i th dng in ngun cng khng thay i ng k. Vy thng thng ch
a ra mt gi tr dng in ngun v quy nh rng tt c cc u vo u phi
treo khi o lng dng in ngun.
Dng in ngn mch u vo /j 5
Ln t ni t cc u vo, ta o c dng in ngn mch u vo tng
ng. C th nhn thy cc hnh 5 -1 -1 1 v 5 -1 -1 5 rng mi mt trong cc u
vo R, s, Rjj, Sjj, CP, D, J, K v.v... c ni vi mt s khc nhau tranzito nhiu
emt. Do dng in ngn mch u vo ca chng cng khng bng nhau. S
tranzito cng nhiu th tr s dng in tng ng cng ln.
ng in d u vo /jj^
L dng in chy vo u vo xt khi u vo d ni n mc cao. Dng in
Ijj^ cng ph thuc vo s tranzito nhiu emitd c ni n u vo xt.
Mc tin hiu du ra cao Vqpi v thp
Khi FF trng thi 1, ^u ra Q mc cao, Q mc thp. Khi FF trng thi
u ra Q mc thp, Q mc cao. Vy ch cn o ng ring mc u ra Q,
Q khi FF trng thi 1 v 0 l ta c v Vqj^.
2) Tham s ng
*-plh *phl
CP
Q
Hnh S - 3 - 3 . r Q /
T hi gian tr tm yn l ca IG F lip Flop : tpl^
a) Kch vi sn m :
7W
b) Kch vi sn dng. )
208
Thn s ng h cao nht
Khi FF ni thnh T thi tn s ng h cao nht cho php l Khi o lng
^ma)? hnh vi ph ti nh mc cho, v kt qu s ph thuc vo
tnh trng ph ti. Bng 5 -3 -1 v 5 -3 -2 gii thiu cc ch tiu ch yu ca IC FF
Z63 v 1C FF D62.
u vo h mch
D ng in ngun lE mA < 15
Du ra khng ti
Dng in d J, K V| = 5V < 20
u vo IlH uA Cc u vo khc
R, s < 60
ni t
CP < 80
R, s, D < 1,5
Dng in ngn
Sd , CP Iis iA Vi = 0 < 3,0
mch u vo
Rd < 4,5
R, s, D < 20
Dng in d
S d , CP IlH fiA V i = 5V < 40
u vo
Rd < 60
209
TM TT
1- Tnh cht c bn ca FF
FF l linh kin logic c bn ca mch s. FF c hai trng thi n nh, di
tc dng ca tn hiu bn ngoi cd th chuyn i t trng thi n nh ny sang
trng thi n nh kia, nu khng cd tc dng tn hiu bn ngoi th nt duy tr
mi trng thi n nh vn c. VI th, FF c th c dng lm phn t nh ca
s nh phn.
2 - Quan h gia chc nng logic v hnh thc cu trc ca FF.
Chc nng logic v hnh thc cu trc l hai khi nim khc nhau. Chc nng
logic l quan h logic gia trng thi tip theo ca u ra vi trng thi hin
ti ca u ra v cc tn hiu u vo. Do chc nng logic khc nhau m FF
c phn thnh cc loi RS, E, T, T, JK. Cn do hnh thc cu trc khc nhau,
FF li c phn thnh cc loi RS c bn, RS ng b, m asterslave, duy tr
ngn tr...
Mt FF cd chc nng logic xc nh c th thc hin bng cc hnh thc cu
trc khc nhau, V d, cc FF cu trc oi masterslave v FF cu trc loi duy
tri ngn tr u cd th thc hin chc nng logic ca FF T. Ngha l cng mt
cu trc c th m trch nhng chc nng khc nhau, v d, hnh thc cu trc
mastersave khng nhng lm thnh FFRS, m cn cng ct th lm thnh cc loi
FF nh D, T, JK
Vy nn cn ch khi nhm ln hai khi nim trn y. Hin nay, nh
cng ngh sn xut IC ngy cng hon thin, m mthay nhiu FF c tng
trong mt v IC. Trong nhng chng trnh by tip y, chng ta u coi FF nh
mt linh kin logic cn bn ; chng ta chl tm hiu i th qu trinh hot ng
v mch in rut IC.
BI TP
1___ r
r r
k,
210
5 -3 . Xt mch in FFRS c_bn hnh 5 -1 -1 , cho dng sdng u vo nh hinh
di y, hy v dng sdng Q, Q
n _
CP.
5 -5 . Xt so hnh 5 -l-7 .b
Cho dng sng nh hnh bn,
Hy v dng sng Q, Q.
211
5 8 . Xt s logic di y, hy v dng sng u ra tng ng vi dng sng
CP, Vj cho.
^01
CP J i_rL _r~ L _n
^oz
----------- L
212
5 -1 3 . Xt s FFJK
masterslave hnh 5 -1 -9 . Gi s TT
CP
trng thi u FF l 0. Hy
I
v dng sdng Q, Q tng ng vi
dng stng CP, J, K cho di y J n _
5 -1 4 . Tip tc xt s hnh
5 -1 -9 . , n
1- Th no l vn "mt ln
chuyn". Hy thuyt minh iu ny
da vo s logic.
2 - Hy v dng sng Q (gi s trng thi u l 0) trong ba trng hp di
y.
cp
T r u tg / / ^
/_r
rr/ 0 |
n n
T.
Trng h/ 0
n
K.
213
5 -1 7 . Xt s FFD CMOS hinh 5-1-16.
Cho dng stng_CP, D nh hnh bn. Hy v n _ n _ n _ n _
CP
dng sdng Q, Q.
5 -1 8 . Xt s FFJK CMOS hnh 5-1-17.
Cho dng sdng CP, J, K nh trong bi tp
5-16. Hy v dng stng Q, Q.
5 -1 9 . Xt s FFD CMOS
hnh 5 -1 -1 6 . Cho dng sng CP,
D, Sjj, Rj3 nh_hnh bn. Hy v
dng sdng Q, Q.
CP rTL_m_rTUTLj
L
5 -2 0 . Gi thit trng thi ban
u Qj = 0, Q2 = 0. Hy v_dng
sdng cc im A, B, Qj, Qj, c ,
Q2> Q2 mch in.
L -1 l. J ^ p L
CP- / < >z CP >3 c p 0> 1^ CP 5 CP
Q Q Q Q
s 7~ 3 Ty
Cf> >7
Ks H ^^1 p k -lri
CP-dt
C
K 3
D
c/> >2
c Q
CP- .13 ^ J U T T L
K
5 -2 3 . Cho cc s
: c
I - Q "v 3 J Q 1 ,
Fj, F 2 l FFD >^2 NO N c>v5
Q K
F*. F 4 l FFJK
masterslave CF CP Ta CP
214
1 - Hy vit biu thc hm
logic trng thi tip theo Cf-
n+ 1
Q ca cc FR I I
A
2 - Cho dng sdng A, B, I i
c, CP nh hnh bn. c a
! ! ! I
n u Sq ca hinh F2 , u c U u ~1 j
Rp ca hlnh F3 . Hy v dng
sdng Q ca cc mch Fj, F2 ,
5 -2 4 . Hy v dng sng Qj, Q2 ca mch in di y tng ng vi cc dng
sdng cho.
u----------- u------------
- n _ rL _ L _ n J i_
rA
B- l L_JliL_n
215
Chng 6
MCH DY
I) c im ca mch dy
216
= F(X (t^), Y ( g ] (6 - 1 - 1 )
= F[W (tJ, Y(t)] (6 - 1 - 2 )
W(t) = H([X(t), Y(t)] (6 -1-3)
^-n+l im gn nhau. V yp y^, ..., Yg l trng thi ca FF cu
trc mch nh, nn chng c gi l tn hiu trng thi, hay bin trng thi,
tng ng hm Y c gi l vect trng thi, (6 -1-2) l phng trnh trng thi
vi l trng thi tip theo, Y(tj^) l trng thi hin ti. Tng t, (6 -1 -1 )
l phng trnh u ra,(6-1-3) l phng trnh kch. Ni ring trng hp Flip
Flop, X(tj^) = W(tjj), Z(tj^) = Y(tj^). Vi vy, ch ring phng trnh trng thi (6 -1 -2 )
cng miu t chc nng logic ca FF. phn bit vi mch dy ni chung,
chng 5, (6-1-2) ca FF mang mt tn chuyn bit l phng trnh c tnlng,
nh ta gi.
b) Bng trng thi
Bng lit k mi quan h gia Z(tjj), Y(tj^j) v X(tj^), Y(tjj) gi l bng trng
thi ca mch dy. (Ring i vi FF, bng trng thi c tn ring l bng chc
nng).
c) hnh trng thi
hnh trng thi l hnh v phn nhquy lut chuyn itrng thi v
hnh cc gi tr u vo, u ra tng ngca mch dy.
d) th thi gian
th thi gian cn gi l dng sng cng tc. N biu th trc quan mi quan
h tng ng cc gi tr tn hiu u vo, tn hiu u ra, trng thi mch in
v thi gian.
Nh sau ny chng ta s r, 4 phng php trinh by trn y v bn cht u
phn nh chc nng logic mch dy theo cc kha cnh khc nhau, chng lin quan
v chuyn i ln nhau. C th ty chn dng ty theo tnh hnh c th. Cng
cn lu thm rng bng Karnaugh c th miu t chc nng logic mch y mt
cch tin li.
n.
gian ca mch dy cho, ri xc nh c im cng tc v chc nng logic ca
Hnh 6 -1 -2 l s gi v qu trinh phn tch ny.
Mch in cho
Tn 1 ton
15-CSKT.. 217
Di y a ra quy trnh phn tch 4 bc :
1- Vit phng trnh
Cn c vo mch in cho, vit phng trinh nh thi, phng trnh u ra,
phng trinh kch, cng tc l cc cng thc logic ca tn iiu nh thi (ngh),
tn hiu u ra v tn hiu u vo.
2 - Tm phng trnh trng thi
Thay phng trinh kch vo phng trnh c trng ca Flip Flop tng ng, ta
s tm c phng trinh trng thi ca mch in, cng tc l phng trnh trng
thi tip theo ca cc Flip Flop, v rng trng thi mch y bt kl u nh cc
Flip Flop cu trc to ra mch dy m c ckh nng nh.
3 - Tnh ton
a tt c cc t hp c th ca trng thi hin ti v tn hiu u vo phng
trnh trng thi v phng trnh u ra, ri tin hnh tnh ton, tm ra trng thi
tip theo v tn hiu u ra tng ng. y ct 4 iu ch :
- u kin nh thi tch cc ca phng trnh trng thi
- Trng thi hin ti ca mch in, tc t hp cc trng thi hin ti ca
cc FF cu trc nn mch xt.
- Khng b sdt mt t hp ct th no ca trng thi hin ti v tn hiu
u vo.
- Cn c vo gi tr ban u cho (hoc t cho) ca trng thi hin ti v
tn hiu u vo m tnh ton ln lt cc trng thi tip theo nhau.
4 - V hlnh trng thi (hoc bng trng thi, hoc th thi gian). Xem xt
kt qu tnh ton, ri v hiph. trng thi, y cn ch 3 iu :
- Chuyn i trng thi t hin ti n tip theo, ch khng phi l t hin ti
n hin ti, hoc t tip theo n tip theo,
- Tn hiu u ra l hm s ca trng thi hin ti, ch khng phi l hm 8
ca trng thi tip theo.
- V th thi gian cn lu rng FF chi chuyn i trng thi tng ng
vi sn kch ca xung ng h xut hin.
Quy trinh 4 bc trn y chung, khng bt buc phi tun theo my mc,
m nn vn dng linh hot ty tnh hung c th.
6.2. B M
6.2.1. c im v phn oi b m
1) c im c bn
218
m l mt thao tc c bn cc k quan trng. Vy b m c s dng v
cng rng ri, t cc thit b o ch th s n cc my tnh in t s loi ln,
bt k h thng s hin i no u hin din b m.
2) Phn bi
6.2.2. B m ng b
I) B m nh phn ng b
219
- Phng tr^ h u ra ct th khng cn vit v khng c tn hiu u ra no
khc ngoi Q, Q.
- Phng trnh kch Ti = 1
T2 = Q?
(6 - 2 - 2 )
T3 = Q- Q5
t] = Q
= 1 i + ^Q x = Q?
= t 2_q ^ + T2 = q"q;;_+
(6-2-3)
+ T3 Q5 =
Q f ' = T4 Q + T ,q ^ = Q + Q* Q5 Q5>
Tnh ton
Bng 6 - 2 - 1 : K T Q U TN H TO N
q: Q Q Q o f o f*
0 0 0 (>-*
0 0 0 1 ^ 0 1 0 -^ 0 1 1 -*
0 1 0 0 -K)
1 0 1 -*
0 1 1 0 -K
) 1 1 1
220
c im
c im ca b m nu r trong tn "b m nh phn ng b 4 ch s.
Di y trnh by thm v s chuyn v ca b m.
Chuyn v song song
Mch in 62 - l thc hin chuyn v song song. Khi nim chuyn v dng
trong b cng , tng ca 1 vi 1 l 0 , vi chuyn v (nh) ln s c trng s
ln hn l 1. T gc php cng s nh phn m xt, qu trnh cng tc ca b
m c th ndi l khng ngng cng s 1 vo s c trng s b nht ca s nh
phn, ng thi tun t chuyn v ln s c trng s ln hn, kch FF tng ng
chuyn i trng thi. Phng thc chuyn v song song ca mch hnh 6 -2 -1 th
hin ch tn hiu chuyn v (nh) t u ra Q ca mt FF a n u vo ca
FF trng s ln bt k u ch co tr truyn t hai cp cng 2tp^. Xt thm yu
cu CP duy tr mc cao yu cu thi gian chuyn ca FF th chu k m
ngn nht c th ca b m (tc l khong thi gian cc tiu gia hai sn m
xung m lin k) :
MIN = 2 tp d + tph, + t ^ H (6-2-4)
Vy tn s cao nht ca b m l
1
MAX (6-2-5)
MIN
S logic Hnh 6 -2 -4 .
Tng t nh trn, dng CP
phng php phn tch cn bn
Hnh 6 -2 -4 . B m nghch nh phn
tm hnh trng thi, hnh
chuyn v song song ng b 4 ch s.
6 -2 -5
221
0000-0001'M)01(K-0011'<-0100M)101-*011(>-^)m
HI,i->-i. 110
Z- 1101
Z -*!.100Z-1011z1010-T1001-*1000
i l
222
B m trn y, ngoi u vo m CP ra, cn c u vo iu khin m
thun hoc m nghch. Vy nd c gi l b m thun nghch nh phn ng
b kiu ct u vo iu khin thun hoc nghch.
Trong hnh trng thi, con s trn du gch xin biu th tr s tn hiu M
iu khin thun/nghch, tng ng M = 1/10.
1/ 1/ 1/ 1/ 1/ 1/ 1/
0000-H)001- 0010- 0011- 0100-* 0101-* 0110 - o m
1 /t Al/
1111l l i o ^ l i o i * - 1 1 0 0 ^ 1011*- 1010- lOOi 1000
.1/ I/ 1/ 1/ 1/ I/ 1/
(a)
0/ 0/ 0/ 0/ 0/ 0/ 0/
OOOO-OOO*- 0010 -0011 *-0100 * - 0101 *- 0110 * - 0111
0 /4 TO/
llU -*lll -*-1101 -* 1100 -* 1011 1010-* 1001 - 1000
0/ 0/ 0/ 0/ 0/ 0/ 0/
(b)
1/ 1/ 1/ 1/ 1/ 1/ 1/
0011 ^OO 0101 ^ 0 1 1 0 ^ 0 1 1
0/ 0/ 0/ 0/ 0/ 0/ 0/
0/ 0/ i t l /
Hnh 6 -2 -7 .
0/ 0/ 0/ 0/ 0/ 0/ 0/
D6 hnh trng Ih ca b m thun
1 ; 1100 5^1010 ;^ 1 0 0 1 ^ 1 0 0 0
nghch :
1/ 1/ 1/ 1/ 1/ 1/ 1/ a) Khi M 1 ;
(c) b) Khi M 0 :
c) Kh xl gp M 0.1.
223
AAAAAAii
CP, niuirmizzi:zT_ruinjLrLi_r:
n __n _ji_n ::::::i__ rL_n_ji_j:
/a th a n
!nch
224
B m thp phn l b m theo m nh - thp phn, v tng ng vi nhiu
kiu m ha ca m nh - thp phn, nn cng ct nhiu kiu b m thp phn
khc nhau, y ch gii thiu b m thp phn dng m nh - thp phn 8421.
a) B m thun thp phn ng b (Hnh 6-2-10)
Cu trc mch in :
Mch in cu trc bng 4 Flip Flop JK v cng chuyn v (nh) u ra c, xung
m u vo l CP.
Nguyn l cng tc
V it ph ng trn h
Phng trnh nh thi CPi = CP2 = CP3 = CP4 = CP
(6-2-7)
c =Q4" Q?
Phng trnh kch = K = 1
J2 = Q Q? K2 = Q
(6 - 2 - 8 )
j = K3 = Q
J4 = Q3 Q2 Q? K4 = Q
(u vo J ca trn hinh 6 -2 -1 0 v 3 ng, c th hiu rng t c cng
AND 3 u vo tng ng)
Tm ph ng tn h tr n g thi
' = JiQ + Kj Q;- = Q;*
= J2 Q2 + Q2= Q? Q? 5 +Q? Qr
= J3 Q5 + K 3= Q2"Q Q5 (6-2-9)
1 = J, Q K, Q= Q5Q2" Q Q + Q?
T nh ton
Bt u t gi tr Q5 Q5 Q" Q" ~ phng trnh trng thi (6 -2 -9 )
v phng trnh u ra (6-2-7), ta c kt qu bng 6 -2 -2
Bng 6 - 2 - 2 ; KT Q U TN H TO N
1+1 c
o: Q Q q ; *^3
0 0 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 1 0 0
0 0 1 0 0 0 1 1 0
0 0 1 1 0 1 0 0 0
0 1 0 0 0 1 0 1 0
0 1 0 1 0 1 1 0 0
0 1 1 0 0 1 1 1 0
0 1 1 1 1 0 0 0 0
1 0 0 0 1 0 0 1 0
1 0 0 1 0 0 0 0 1
225
hln h tr n g thi /0 /0
1110 liil 1010 1011 noo
Cn c vo bng 6 - 2 - 2 , ta c
/i /1 /0
quan h chuyn i trng thi Q
sang v gi tr u ra c, do /0 /0 /0 /0 /1
t v c hlnh trng thi hnh 0000 - 0001 0010 0011 0100 'H- 1101
6- 2 - 11. /1 /0
Cn lu rng, nhng trng lOl
1001 1000 -^0111 0110 -0101
thi lin tip nhau ca mch in, /0 /0 /0 /0
mt trng thi thi im xt l
i vi trng thi trc lin Hnh 6 -2 -1 1 . hnh trng thi ca
^1 - i H - J H - J H J L i l
M -
l
khi mch in chuyn i n
_ I _J I L trng thi 1001 (= 9 j0 >, tn hiu
chuyn v (nh) tr thnh mc
cao, nhng tht ra khng tc ng
ngay, m i n sn m xung
I
ng h CP th 10 xut hin, thi
c -i_ tn hiu c mi kch Flip Flop
Hnh 6 -2 -1 2 , hng chc ca h thp phn
Dng sng b m thun th p phn dng m 842. chuyn i trng thi, ng thi
b m hng n v tr v 0 , tc
mch in tr v trng thi 0000. Tt nhin Flip Flop hng chc cng c kch
bng sn m.
Nh tng nti trc y, nhng trng thi t m c dng khi m hta (bin
m) gi l trng thi c s dng, nhng trng thi t m khng c dng khi
m hda gi l trng thi cm. Trong h n h 6-2-11, cc trng thi t m 1010 +
1111 l trng thi cm, v chng khng c dng khi m ha 8421.
226
K h i V m t n g u y n n h n n o t, c h n g h n d o n h i u g y r a , m c h i n r i v o
trng thi cm, di tc ng ca xung ng h CP, m mch in c th tr li
trng thi c s dng, ta ni mch ct th t khi ng.
Di tc dng ca xung m u vo, b m vn cng tc tun hon, tnh
hung bnh thng, s tun hon u n theo chu k v trng thi ban u mi
chu k gi l s tun hon c s dng. Ngc li, s tun hon trong trng thi
cm gi l s tun hon cm. Chng ta s r thm tnh hung ny khi trao i
tit 6 -3 sau y.
Hnh 6-2-11 chng t rng b m thun thp phn theo m 8421 ndi trn
l c th t khi ng.
b) B m nghch thp phn ng b
Mch in hnh 6 -2 -1 3
kh n gin, chng ta
CP
d dng phn tch theo
phng php tong t Q " i> J Q T Q
dng trn. K Q K Q Ks
C hai cch cu trc
b m thp phn ng U
ra
b nhiu s t b m 1
s. Cch th nht l ni
dy chuyn cc b m 1
s, u ra ca b m Hnh 6 -2 -1 3 . B m nghch thp phn ng b.
trng s b ni vi u
vo b m trng s ln tip theo. S lm vic ca b m 1 s l ng b, nhng
s lm vic gia chng l d b.
Cch th hai l ni u ra ca b m trng s b vi tt c cc u vo ng
b ca 4FF b m trng s ln tip theo, cng ni n u vo cng chuyn v
u ra ca b m ny, cn cc xung ng h ca cc b m u l xung m
u vo CP. Trong cch th hai, khng nhng tng b m 1 s l ng b, m
s lm vic ca ton b mch ni ghp m nhiu s cng l ng b.
c) B dra thun nghch thp phn dng b
ra
ttiu n I n g M />
A )-?
/V
mn^^/c
227
Phng trnh nh thi CPj = CPj = CP 3 = CP 4 = CP (6 -2 -1 0 )
Phng trinh u ra (6 - 2 - 1 1 )
(6 - 2 - 1 2 )
Phng trnh kch Ti = 1
T2 = MQ-Q + MQ;>Q5Q5Q
= M QQ +M Q ?Q ^Q 5 +MQ;>Q^Q5
= M(QQ + Q Q 2 Q 3) + M Q 1 Q 2 Q 3
Vi M = 1, t (6-12-11), (6-12-12), (6 -12-13) ta c :
c = B = 0 (6-2-14)
Qn + 1 ^ rp Q n 4 . f Q
Ta cd : = Q;> + W Q 2
Hinh 6 -2 -1 5 .
D hnh trng thi khi M = 1.
(Gii thch k h i ^ bn cnh mi t n : M/CB)
228
Khi M = 0, t (6-2-11) (6-2-12) (6-2-13), ta cd :
c = 0 B = QQ^QQ' (6-2-17)
Tj = 3 = Q? (Q2 + Q3" _
(6-2-18)
T3 = Q?Q^(Q^ + Q) : T, = Q?Q5Q5
Thay gi tr (6 -2 -1 8 ) vo phng trnh c trng ca FFT, c phng trnh
trng thi nh sau :
Q r ' = Q
Q r ' = Q Q a + Q 5 + + Q l (Q 2 + Q 3 + Q ) Q "
= Q iQ "(Q 3 + Q4 ) + Q1 Q2 (6-2-19)
Q r ' = Q ? Q 2 (Q 3 + Q 4) + Q ? Q " (Q 3 + Q ?) Q3
Hnh 6 -2 - 6 ,
D hnh irng thi khi M 0.
Hnh 6 -2 -1 7 . Cch ghp ni nhiJ b m thun nghch thp phn ng b 1 s thnh nhiu s.
229
Phng php ghp ni nhiu b m thun nghch thp phn ng b c trinh
by hnh 6-2-17.
Khi b m trng s b c = 1 th b m trng s ln M = 1, Tj = 1, nd
s cng tc ch m thun.
Khi b m trng s b B = 1 thl b m trng 8 ln M = 1, Tj = 1, n
s m nghch.
Kh_ b m trng s b c = B = 0 th b m trng s ln
M = M = Tj = 0 v nt ngng m.
l?tff
<gJc/r
VO m ngAch
/ ctim A/r
I
^ i_ J i_ J T _ jL n _ _ n _ n _ A _ n _ A _
n _ n j ~ u T n _ n _ r "
1____ I I___ \ I____r 1 _
4 u u
u
1
-
u u
c- u u
S r s ________ n
(cA/y/)
Hnh 6~2~8h.
Dng sng b m hnh 6 - 2 - 18a inng hp m Ihun.
230
vo xung m thun th b m thc hin m thun. Khi a vo u vo m
nghch th b m m nghch. Khng cho php hai u vo ng thi ct xung m.
Khi ghp ni b m, ch cn ni u ra m thun ca b m 1 s trng 8 b
vi u vo m thun ca b m 1 s trng s ln hn k tip, tng t cho
m nghch, ngha l ni dy chuyn.
S dng phng php phn tch logic, tham kho phn 6 - 2 - 2 - lc , tng t, ta
ct th tlm hnh trng thi ca mch in hnh 6-2-18a. Cn dng sng th xem
hnh 6-2-18b.
3) B m N phn ng b
7 -5 JQ
K A
CP CP
b) N= 5
r -< t < 1:
J Q T J- Q
>Fi =t>/ 1 -^' >A -
J('s K 5
p
CP CP
c) N : 7 ) / = / /
H nh 6 -2 -1 9 . B m ng b N phn.
6.2.3. B m d b
1) B m nh phn d b
V it ph n g trn h
Phng trnh nh thi CPj = CP, CP2 = Q, CP3 = Q2 (6-2-20)
231
Flip Flop T s lt (chuyn i) 'mi khi xung ng h xut hin.
P h ng trn h tr n g th i
Bng 6 - 2 - 3 : K T Q U T N H TO N
Q Diu kin sn m
Q3
0 0 0 0 0 1 CPi
0 0 1 0 1 0 CPi CP2
0 1 0 0 1 1 C Pi
0 1 1 1 0 0 C Pl CP 2 CP3
1 0 0 1 0 1 CPi
1 0 1 1 1 0 C Pl CP 2
1 1 0 1 1 1 CPi
1 1 1 0 0 0 C Pl C P 2 CP3
Hinh 6 -2 -2 1 . Hnh 6 -2 -2 2 .
D hnh trng Ihi b m. D ng srig b m.
232
Hnh 6 -2 -2 2 l dng sng, ta thy r c im kch bng sn m ca cc FF
b m.
Nhn xt cc hnh 6 -2 -2 1 v 6 -2 -2 2 : Mch in hnh 6 -2 -2 0 s d b m
thun nh phn 3 s d b.
B m thun d b kch bng sn dng (Hii 6 -2 -2 3 )
Nguyn l cng tc ca s mch
hnh 6 -2 -2 3 cng ging s mch
hnh 6 -2 -1 0 . Nhng Flip Flop T c
s dng trong s i hi phi kch
bng sn dng. Vy u vo ca
FF tr^ng s ln phi ni vi u ra C P ___ f n j z U i L R L F L J f i L M J s l
o, Q ca FF trng s b hn k r ~ L _ r ~ L _ i L
tip. %-
CP2 = Q i. CP3 = Q2 <^3
Ch cn ch c im iu kin
nh thi kch bng sn dng th tnh 6 -2 -2 3 , B m tlun nh phn
ta d dng hiu c mch m hnh d b kich bng sn dng.
6 -2 -2 3 .
Hnh 6 -2 -2 4 l s mch in b m thun nh phn d b 3 s.
y Flip Flop T c cu trc t Flip Flop JK v Flip Flop D.
J Q Q 7 Q
) CP u
K 0 K Q K 0
Hnh 6 -2 -2 4 . -Q 0
a) dng Flip Flop JK ; ) CP
b) dng Flip Flop D. [ r c D Q D TS
b) B dm nghch nh phn d b
S b m ny trn hnh 6 -2 -2 5 s dng Flip Flop T.
Q n Qr
U 0
CP CP l_
^5
Hnh 6 -2 -2 5 .
a) Kch bng sn m ; b) Kch bng sun dng.
1-CSKT.. 233
Bng 6 -2 - 4 ; BNG CHC NNG
f 1 4-1 n +1
Q'
C Pl C P 2 CP3
CPl
CPl CP2
CPi
C Pl C P 2 CP3
CPi
C Pl CP 2
CPi
HUth --2-26.
hnh trng thi.
HUt 6 -2 -2 7 .
a) Kch bng sn m ;
b) Kch bng sn dng.
Bng 6 - 2 - 5 ; Q U Y L U T N I G H P C C B D M N H PH N D B
C ch kch ca F lip F lo p T
Quy lut ni ghp
sn dng sUn m
m thun CP. Q i - I CP * Q i - I
cn nghch CPi = Q i - I CP - Q i - I
234
dng loi Flip Flop kch bng sn m th CP ni vo Qj _ 1 cu trc b m
thun. Cn cu trc thnh b m nghch thl ngc li.
d) Dc im b m d b nh phn
u im : Cch ni ghp b m v Cu trc b m u n gin
Nhc im : Tn s cng tc thp, xung nhiu qu t trng thi m ha
ny sang trng thi m ha khc ln.
2) B m thp phn d b
Hnh 6 -2 -2 8 .
B m th u n Ihp
phn d b.
= 1 h = Q"
J3 = K3 = 1 J4 = Q Q K4 = 1 (6-2-24)
= J 2 Q2 + ^ ^ 2 = Q4 Q2
Q3 * = J 3 Q5 K3 Qj = Q3 vi iu kin xut hin sn m Q2
^= J 4 Q" + K4 Q" = Q3 Q2 Q4 vi iu kin xut hin sn m Qj
(6-2-25)
235
T in hn h tnh ton
Gi nh trng thi, tun t thay vo (6-2-25) v (6-2-23) tnh ra kt qu
nh bng 6 -2 -6 . Khi tnh ton cn lu iu kin nh thi. Ch khi sn m
xung kch tng ng xut hin th trng thi Flip Flop mi chuyn n trng thi
k tip theo phng trnh.
Q" Q" .n +1
Q" Q
CPl
C P l CP2 C P4
CPi
C P l C P2 CP3 CP4
CPi
C P l CP2 C P4
CPi
C P l CP2 CP3 CP4
CPi
C P l CP2 CP4
CPi
C P l C P2 CP3 CP4
CPi
C P l CP2 C P4
CPi
C P l C P2 CP3 CP4
/0
1110 1010 1011 1100
V hn h tr n g th i /0 /0
/1
Cn c vo kt qu tnh ton /1 /0 /0 /0 /0
bng 6 - 2 - 6 c th v hnh trng 1111 o o o - 0001 0010 0011 0100 1101
thi nh hnh 6 -2 -2 9 . hnh ny /1
chng t rng mch in c s /1 /0
. f > J \ s iJ A h h A A h -
i 1
1
1
1
1 u1
c
Hnh 6 -2 -3 0 .
Dng sng b m thun thp phn d b.
236
b) B m nghch thp phn d b (hnh 6-2-31)
Phng php phn tch nh trn.
CP Q J
/r o P fr Q
n h 6 -2 -3 1 . B m nghch thp phn d b.
I Q TT
CP- ct> 7 2_ J Q J Q Q
Km R K CP- cf>;
/r qU K
)Nz5
b) N - 7
c ) / : //
Knh -2 -3 2 . B m N phn di b.
d) Xa v ci d t ban u cc b m d b
237
<.2.4. B m IC c trung (MSI)
Cc vi mch MSI b m c nhu chng loi, chc nng mnh, dng tin li.
I) V d phn tch
Hnh 6 -2 -3 3 . B m MSI.
Da = R S A + R S + R PT = R S A + RSPT +
= R+ SC +R + S+ R + Qg e Q c
Dc = R S C + R SPTQ ^Q g e^
Dj3 = R + S D + R + S + R PTQ^ + PTQ^ + QS + Qc Qd
Dj3 = R S D + RS PTQ^Q^ PTQ^^QgQ^ e
238
Phng trnh trng thi
Thay gi tr (6 -2 -2 7 ) vo phng trinh c trng ca Flip Flop D, ta ct :
= R S A + RS PT e Q"
= R S B + RSPTQ]^ e PTQ^Q^
(6-2-28)
= R SC + r s p t q ;^ Qg e
= R S D + RSPTQI^Q^ PTQ^^QgQ^ e
b) 4 ch cng tc
Xa
R = 0, vi s xut hin sn dng xung ng h CP, b m b xa.
Thay gi tr R = 0 vo (6-2-28), ta c :
= 0 = 0 = 0 = 0
Ci t ban u
R = 1, s = 0 vi s xut hin sn dng CP, b m thit lp s, tc l a
d liu u vo DCBA vo b m.
Thay gi tr R = 1 s = 0 vo (6 -2 -2 8 ), ta c :
n+l
= A = B = c QS
r ' -
Qg + Q Q5 Q" (6-2-29)
= Q S Q Q S + Q S
c = (6-2-30)
Nu t Qa = Qi Qb ^ 2 ^ 3 > Qd ^ 4 (6 -2 -2 9 )
(6 -2 -3 0 ) hon ton trng hp vi cc cng thc (6 -2 -9 ) v (6 -2 -7 ) ca b m
239
thun thp phln ng b. Do t ct th dng chung bng chc nng, hnh trng
thi (bng (6 - 2 - 2 ) v hnh (6 - 2 - 1 1 ))
Qua trnh by trn y, cn c phng trnh u ra v phng trinh trng thi
(6-2-26) v (6 -2 -2 8 ) c th lit k thnh bng chc nng 6 -2 -7 .
Bng 6 - 2 - 7 : B N G C H C N N G B D M H N H 6 - 2 - 3 3
p T R s CP Chc nng
H H H H T Dm
X X H L t Ci t ban u
L H H H X Duy ir nguyn trng
X L H H X Duy tr c = 0
X X L X T X a
-----! T 1
i_ r ~ L _
d r
Z J _ ~ ____
Qe---------
Q c~ -
-Q o -~
/ rnA
(t^/)
X
r Ct
^ ^t t ^ 'b>
-(Mih D uytr-
Hnh 6 -2 -3 4 . D ng sng b m.
240
a) Cdc buc ca bn
Gi s Sq biu th 0, Sj biu th 1, Sf^_j biu th N -1, Sj^ biu th N. Phng
php phn hi xda c cc bc sau :
- Vit ra m nh phn ca
- V s logic
b) Cng thc logic phn hi d xa
Logic phn hi xa l biu thc hm s ca u xda d b Rjj ca b
m IC.
= p = n (6-2-31)
1-n
241
2 " Tm logic phn hi xa
Rd = n = QQ
1- n
3 - V S lo g ic
242
ko di thm nhiu ; nu t s b rng xung CP vi chu kl ca n l 50% th thi
gian tng ng = 0 l mt na chu kl xung CP.
nh phn 4 s cd th cu tr c b m
N = 1 + 256. Dng 2 IC b m thp phn cd th cu trc b m N = 1 -- 100.
Hnh 6 -2 -3 8 biu th b m N = 84 cu trc t 2IC b m thp phn.
Hirtl/ y/
/ngc/rc K/ I /rJfgc^
CP %%
/V=10 A/=
/?d
< p-
3)
Hnh 6 -2 -3 8 . B m N = 84 ;
a) S nguyn l ; b) Mch ci tin.
H n h 6 - 2 - 3 9 l b m
N = 12 cu trc t b m nh
phn d b 4 s (IC). Phn trong
khung nt t s ogic ca
IC. Ni v B vi nhau thl
c b m thun nh phn d
b 4 B. Ri cn c vo quy nh
phn hi xa v 0 , ta ni
Qd ^ 0 ( 1) Qc 1^0 (2 )
by gi cd b m thun d b
N = 12. Xung m CP a n
u vo A.
Hnh 6 -2 -3 9 . B m thun d b N = 12.
243
6.3. B NH
6.3.1. B nh c bn
i^O
Hinh 6 -3 -1 . Cch tip nhn hai nhp.
a) Cu trc mch in
Hnh 6 -3 -1 l b nh 4 bit do cc Flip Flop RS c bn cu trc nn. Mch in
c 4 u vo d liu D2 Dj, mt u vo xta, mt u vo iu khin tip
nhn d liu v 4 u ra Q4 Q3 Q2 Qj.
Sau l np s liu : Dng xung dng (gi l xung tip nhn hay xung np
s liu) m thng cc cng 1 -i- 4, a t m D4 D3 D2 Dj np vo b nh v
lu gi li.
Q Q3 Q2 Q? = 00000
244
Khi xung np xut hin :
Q r* = ^4 D3 D2 Dj
c qu trnh cng tc gm 2 bc, cho nn c gi l cch tip nhn hai nhp.
Q r' D3 D2 Dj
tc l b nh tip nhn v lu gi tn hiu
nh phn m hda. Mch in ny hon thnh
chc nng b nh ch trong mt bc, nn
c gi l mch tip nhn mt nhp. R
rng chng ta c th dng cc loi Flip
Flop D, RS, JK cu trc b nh c bn.
Hnh 6 -3 -3 gii thiu b nh 4 bt dng
Flip Flop D. Hnh 6 -3 - 3 . B nh tip nhn
mt nhjp dng Flip Flop D.
3) IC b nh c bn
245
Hnh 6 -3 -4 l b nh 4 bit
dng Flip Flop D, ngoi ra cn
hay gp cc b nh kp 2 x 5,
2 x 6 v.v... Cc b nh do mch
cht cu trc nn thng c mch
cht 2 chiu 8 bit, mch cht 4 bit
c u vo xda v mch cht kp
2 X 4. IC b nh ghp in hlnh
c b nh 4 X 4, 8 X 2 v.v...
Bng 6 - 3 - 1 : T N H H U N G D C H T M T R O N G B G H I D CH
T h t Fi F2 F3 F4
0 0 0 0 0
1 0 0 0
2 0 1 0 0
3 1 0 1 0
4 1 1 0 1
246
Flip Flop cui cng (u ra Q) c th lm u ra ni tip ca t m. Mun th,
chi cn qua thi gian 4 xung ng h na thl 4 bit ni tip ca t m c dch
ra y. t l phng php a ra cc bit ni tip. Vy mch in hnh 6 -3 -5
c gi l b ghi dch mt hng vo ni tip, ra ni tip / song song.
u vo b ghi dch cng ct th dng cch vo song song - Hnh 6 -3 -6 l b
ghi dch vo ni tip / song song, ra ni tip.
Khi vo song song thi dng cch tip nhn ra ni tip hai nhp. Nhp th nht :
xung x a a n u xta tt c cc FF, nhp th hai ; xung tip nhn a
n m cc cng tip nhn d liu u Sjj.
Trong mt chip IC hin nay, b ghi dch cd t m di nhiu bt.
(ghi ch :
n
-
TTT ' A -
mch NORAND . > t >. i i
LJ
fcA fiA / ^ 1
xem phn 3 -3 -4 )
omiff/c/r/>A/ r/
Kh tn hiu dch phi bng 1, cng AND bn tri ca mch NORAND m thng
u Q ca FF bn tri thng qua NORAND ( o mc logic) ni vo u vo D
247
ca FF bn phi (tng ng u Q ca FF tri ni vo u D ca FF bn phi
lin k). Vy khi xung dch phi xut hin, d liu c dch t tri sang phi.
Ngc li, khi tn hiu dch tri bng 1, th d liu dch t phi sang tri. u
vo l tn hiu o, qua mch NORAND o pha, tn hiu c lu gi trong b
nh. Nu tn hiu u vo khng o, th tn hiu c lu gi l o.
O S f f s /
- A B c
-F k _ M^k_
H1-k2 _^ TLe^
'^ ^
Jas0J0j!y^ . .
Hnh 6 -3 -8 l vi mch b ghi dch MSI 4 bit hai hng tnh nng mch. Mch
in dng phn t nh l Flip Flop RS master slave mc thnh FFD, c hai u
iu khin Sq , Sj, 4 u vo d liu song song A B c D,u vo d liu ni tip
D j (dch phi) v u vo d liu ni tip (dch tri), mt u vo xa, mt
u vo ng h CP, 4 u ra Qg Qf, Qq .
(6-3-1)
Xung ng h xut hin th b nh gi nguyn trng thi.
Khi SqS = 01, ta c :
= Dl = Dl , =% =% , ' = Qb = Qb (6 - 3 -2 )
248
Khi S^Sj = 11 , ta c
= D = D , = C = c , = I = B, = a = a (6 - 3 - 3 )
Chc nng Rd So Si CP
Xa v 0 H X X X
gi nguyn trng L L L
dch tri L L H t
vo d liu song song L H H t
dch phi L H L t
6.3.3. V d v ng dng b nh
Hnh 6 -3 -9 .
B m kiu ghi dch.
17-CSKT. 249
trc nh vy. Dng mch ghi logc phn hi khc nhau th c c cc b m
khc nhau. Di y trinh by my mch in thng dng.
1) B m vng
c /> .
a) Cu trc mch in >F.
>' Q Q
Ly = Qj, tc l ni u ra
CP
Qj ca Pj vo u vo ca F^. Vy khi r
cc Flip Flop to thnh mch vng, nn
Hnh 6 -3 -1 0 . B m vng.
c tn l b m vng ; thc cht b
gb dch t tun hon. Hnh 6 -3 -1 0 l b m vng n = 4.
b) Nguyn li cng tc
Bng phng php phn tch logic, ta cd th tm c hnh trng thi ca
b m vng, nh hinh 6 -3-11
(6-3-6)
250
Gi nh trng thi u l 0000, tun t thay vo (6 -3 -6 ) tin hnh tnh, ta
c bng 6 -3 -3 -
Q Q
Hnh 5 -3 -7 3 . 1110
1111 1101-^110
2) B m vng xon
D = Q? (6 -3-7)
251
hnh 6 -3 -1 4 c 8 trng thi c
dng. C 8 trng thi khng c G > ^mm 0
dng. Mch khng th t khi ng. -. 7 J J
Trc khi m, cn thit lp trng
thi 0 0 0 0 cho b m vng - xon.
Hnh 6 -3 -1 5 b m vng - xon 0000^1 ooo--! 100-^1110 0100^ 1010-*U01-*0110
ct th t khi ng. c dng khng c dng
0 0 0 1 < * -0 0 1 1 -0 ill^ lU
Hnh -5 -/5 .
B m vng xon 4 bt c th t khi ng.
C/=>
c im ca b m vng - xon l ch c mt Flip Flop duy nht chuyn i
trng thi trong mi ln m ; vy khng tn ti nguy him chy ua khi gii m,
hn na cc cng gii m u ch cn hai u vo. Nhc im ca b m vng -
xon vn l cha tn dng ht cc trng thi b m. Trong b m n bt (n 3)
th c 2" - 2n trng thi khng c dng.
Bng 6 - 3 - 4 . L O G IC PHN HI CA B M K IU GH I D CH D I c c DI
3 D3 = Ql Q 2 . Q l Q3
4 D4 = Q l Q 2 , Q l Q4
5 D5 = Q l Q3 , Ql @ 04
6 D = Q i 0 Q 2 , Qi Q
7 D? = Qi 0 Q 2 , Qi 0 Q?
8 Ds = Qi e Q 3 Q 4 0 Qs . Qi Qs Q 6 Q?
9 D = Qi Qs . Q i Q
10 Dio = Qi Q 4 , Qi Qs
11 D ii = Qi 0 Q 3 , Qi Qio
12 D i 2 = Qi Q 2 Qs Q? , Qi Q? Q9 0 Q i 2
252
Hnh 6 -3 -1 6 l s logic v hnh trng thi ca b m kiu ghi dch
di cc i 3 bt. Bt k nhiu t 0, logic cng XOR l o. Vy trong b m ny,
trng thi ton 0 khng c dng, cu thnh vng khng c dng.
m nh 6 -3 -1 6 .
B m kiu ghi dch iK h f:
di cc i 3 bt : <1
a) Khng Ih t khi ng :
b) C th l khi ng.
>6
a 7
CP-
(a) (b)
a) S logic :
b) hnh trng Ihi.
c dng c
253
Sa i vng trng thi khng dc dng, thc hin t khi dng
Cng vic sa i l ct t vng trng thi khng c dng, ni ghp trng
thi khng c dng ti ch t vo trng thi c dng tng ng thc hin
t khi ng. Xem hnh 6-3-18.
Khi ghp ni trng thi khng c dng cn ch rng t Flip Flop tng ng
bt cao nht n Flip Flop tng ng bt thp nht Fj c quan h ghi dch bt
c nh ; trng thi hin ti ca bt cao hon ton quyt nh trng thi k tip
ca bt thp ; chng ta chi sa i c trng thi k tip ca (trong v d ny
l Fj). Cn c vo vng trng thi khng c dng vn c, trng thi k tip ca
F3 l 0. Sau khi sa i, trng thi k tip ca F3 l 1. Nu b m lc vo vng
trng thi khng c dng, n chuyn n 101, i xung CP na thi t ng theo
cch ghp ni trng thi ca chng ta, chuyn n 1 1 0 .
Tm logic phn hi
u tin cn c quan h logic cn t khi ng, ta v ra bng Karnaugh ca
Q'*'^ (trong v d ny l ), ri tlm hm logic ca
Tip theo, ta so snh vi phang trinh c trng ca Flip Flop Fn, tc l tm
ra logic phn hi.
T hnh 6 -3 -1 8 ta v bng Karnaugh hnh 6-3-19.
\ q q
T hnh 6 -3 -1 9 , ta cd : Q \ 00 01 11 10
0 1 0 0 X
+1 = + (6-3-8)
1 1 0 1
Phng trnh c trng ca Flip Flop D l :
= D
Hnh 6 -3 -1 9 .
Vy D3 = Q* + Q5Q2 (6 -3-9)
Bng Karnaugh ca
V 8 logic
Hnh 6 -3 -2 0 .
B m vng xon
c th t kh dng.
254
Cn ndi r rng, nu mch in ct nhiu trng thi khng c dng, th trong
s c trng thi c th trc tip chuyn thnh trng thi c dng, nhng
trng thi khc cd th qua mt hay nhiu trng thi khng c ng trung gian
trc khi chuyn thnh trng thi c dng. (Th hin trong hnh trng thi
t khi ng).
6.4. B TO XUNG T Xn T
255
C nhng phng php sau y tr b xung nhiu qu ;
1) Dng b m vng. Chng ta xem xt mch in b m vng tit 6 -3 -3 .
V u ra Q ca mi Flip Flop l xung tun t, khng cn b gii m, nn tuy
rng c th ct nhiu FF lt khi b m chuyn i, vn khng th sinh ra xung
nhiu qu .
Nh ta a ni, nhc im ca mch ny l khng kinh t : c tng thm mt
u ra phi c thm mt Flip Flop.
2) Dng b m mi ln tr s m thay i ch c mt Flip Flop lt. Thuc v
loi ny l b m dng m Gray v b m vng - xon (b m Johnson), v
d ; hnh 6 -4 -2
Hnh 6 -4 -2 . c h A h A A A -
B to xung tun l
dng b m vng - xon "1_______ I ^
a) So logic ; /-T
b) D ng sng.
3) n g dng phng php tr b hin tng nguy him "chy ua" gii thiu
tit 4.9.2. V d, dng xung m u vo kha cng gii m.
/ 7 0 t 7
Hnh 6 -4 -3 ,
D ng xung ng h
kha cng gii m
....
tr b "chy ua" : CP
B m
a) Kch bng sn m ;
b ) Kch bng sn dng.
.j~L\A_n_
256
S dng b m ng b c v khng sinh ra nhiu, v trn l thuyt cho l tt
c cc FF u lt ng thi. Thc ra, cc FF u khng th hon ton nh nhau,
ph ti v dy ni lp rp ca cc FF cng khng hon ton ging nhau, ngha l
cc FF khng hon ton ng thi cng lt, cng tc l khng th trit tr b
"chy ua" c.
1) Kt cu ca RAM bn dn
Hnh 6 -5 -1 .
Kt cu ca RAM.
257
nh phn biu th a chl cn truy nhp truy xut c a vo b gii m a ch.
Sau khi gii m, d u ra ta c tn hiu tch cc mt dy tng ng m
thng ng vo / ra cho tn hiu d liu c vit / c vo phn t nh ct a
chi d.
b) iu khin dc / uit. i vi phn t nh c chn theo a ch, s c ra
hay vit vo ty thuc s iu khin ca tn hiu iu khin c / vit, v d,
mc logic 1 l c, mc logic 0 l vit. Cng ct RAM c hai trng dy tn
hiu ring iu khin c / vit,
c) u vo / ra. Bng cc u vo / ra m RAM trao i tin tc vi b x l
trung ng (CPU - Central Processing Unit). Cc ng dy d liu l hai chiu,
do tn hiu iu khin c / vit m khi c, nt l u ra ; khi vit, n l u
vo. S u vo / ra ny ph thuc vo s bit trong mt a chi. v d, RAM
1024 X 1 mi a ch l ca mt phn t nh nn tng ng chi c mt u
vo / ra. RM 256 X 4 mi a ch l ca 1 nhdm 4 phn t nh nn tng ng
c 4 u vo / ra. Cng c RAM dy d liu vo ring, dy d liu ra ring. u
ra ni chung l mch ra 3 trng thi hay mch h cc gtp (colecto)
d) iu khin chn chip. Do s hn ch v kh nng tch hp RAM trn mi
chip, b nh RAM ca my tnh phi do nhiu chip RAM ghp ni logic vi nhau.
Khi CPU truy nhp truy xut b nh theo a chl th a ch thng tng ng
vi mt chip RAM no t c chn. iu khin chn chip nhm mc ch . Nu
tn hiu chn chip dn vo chip RAM no d mc tch cc thl chip t c chn.
Tn hiu u ra b gii m ca chip xt s iu khin m thng ng vo / ra
cho vic trao i d liu gia CPU v phn t nh c a ch CPU pht ra. (Nhng
chip RAM khc khng cd tn hiu chn chip mc tch cc th khng c chn,
ngha l b ngt khi lin h vi CP)
e) Ma trn nh. Cc phn
t nh ca RAM thng c Xo
b tr dng ma trn, gi l 1
ma trn nh. u ra b gii o-l.
m a chi iu khin s r , //
ni / ngt gia phn t r
nh trong ma trn vi u r
vo / ra ca b nh. Phn d
m
t nh tng ng vi a ch cAr
c gii m c ni thng, m
nhng phn t khc b ngt. 'O/
Hnh 6 -5 -2 l ma trn -//-/- *
nh v b gii m a ch
ca RAM 1024 X 1. Ma trn
ny c hnh thc kt cu V I
nhiu t 1 bit, cu trc thnh rsf
ma trn 32 X 32, mi khi ff/Jr'ar/
vung nh trong hnh v l
mt phn t nh ; s ni
thng vi mch ngoi ca
phn t nh do tn hiu u
ra b gii m a ch iu
khin. C 10 dy a chi,
tng ng 1024 a ch ca Hnh 6 -5 - 2 . Ma trn nh RAM 1024 X 1 bt.
258
i0 2 4 phn t nh. Gii m& a ch phn lm hai ; b gii m hng v b gii m
ct. Cc dy a ch Aq, l u vo b gii m hng. u ra b gii ma hng
l 32 dy Xq , Xj , . . . , Xg l cc dy chn hng ; cc dy a chi Aj , ... ,Ag l
u vo b gii m ct. u ra b gii m ct l 32 dy Y o . Y, , , Y31 l cc
dy chn ct. Dy chn hng Xj iu khin s ni thng ca mi phn t nh trong
hng tng ng ca ma trn nh vi dy bit. Dy chn ct Yj iu khin 8 ni
thng ca dy bit mi ct tng ng vi dy d liu D , D. VI d, khi
Xp = 1 , Yq = 1, 32 phn t nh 0 -0 -- 0-31 ca hng th nht trong ma trn
nh c ni thng vi dy bit tng ng. Trong 32 i dy bit th ch c i dy
c Yq iu khin mi ni thng vi dy d liu. Vy ch c mi phn t nh 0 -0
l c ni thng vi dy d liu. Phn t nh 0 - 0 trn y c c hay c
vit, vn ny do tn hiu dy c / vit iu khin. Nu Kc th tin tc lu
tr trong phn t nh 0 -0 s xut ra dy d liu, u vo / ra v truyn n CPU.
Nu l vit thi CPU a tin tc cn c vit qua u vo / ra, dy d liu v
ghi vo phn t nh 0-0. Tng t, khi Xg = 1 , Yjj = 1 th phn t nh 31-31
c ni thng vi dy d liu, vi iu khin c / vit, CPU thng qua BUS d
liu, u vo / ra, dy d liu thc hin c ra hay vit vo phn t nh 31-31.
Hnh 6 -5 -3 l mch in tng i
n gin dng iu khin c / vit.
Cc cng 1 -- 5 lm thnh b phn
iu khin c / vit.
Khi cs = 0 ; R/W = 1 th K r = 0
= 1 thc hin c.
Khi c s = 0 ; R/W = 0 thl Cr = 1
= 0 thc hin vit.
Cc C n g 6,7 v b n d n MOS
Tj , T2 lm thnh mch u ra 3
trng thi.
Khi Kr = 0 ; = 1 th cng 11,
12 ngt, cng 6,7 sn sng. D liu
D qua cng 8 o pha, qua mch 3
trng thi ri ra u ra I/O : I/O =
259
gi 1 bit 1 a ch. Thc t thng dng lu gi 8 bit hay 16 bit a ch. Vy
nn phi ghp ni song song cc RAM nhiu t 1 bit. Hlnh 6 -5 4 di y gii
thiu 8 chip RAM 1024 X 1 cu trc thnh b nh RAM 1024 X 8 . Trong hnh
iy, cc dy a ch, dy c / vit, dy chn chip u ni song song, cn cc dy
I/O c dng ring r.
Hnh 6 -5 -4 .
B nh RAM
1024 X 8 bl
dng 8 chip CS
RAM 1024 X 1.
es
f24/7 ^4xr 24X7
l/ I / /
260
hnh 6-5 -5). Vy ch phn t nh no m cc gi tr , Yj ca n u l 1 th
mi c ni thng vi dy d liu, ngha l mi c th tin hnh c / vit i
vi phn t . "l ni phn t nh i-j c chn. Bt k thi im no th
cng ch c 1 dy Xj no c th c mc 1, v cng chl c 1 dy Yj no c
th c mc 1. Ngha l khi truy nhp truy xut, lc no cng ch c mt phn
t nh c chn ; cc phn t nh khc gi nguyn trng thi, tc lu gi
khng i ni dung ghi vo.
_____
b) Phn t nh CMOS 6 bng bn
dn (xem hnh 6 -5 -6 ). Cu trc v
nguyn l cng tc ging nh mch
hnh 6 -5 -5 . Tj -- lm thnh Flip
Flop RS c bn. , Tg l bng iu
khin s ni thng FF vi dy bit.
T-J , Tg l bng iu khin s ni
thng dy bit vi dy d liu. c
im ca mch ny l bng bn dn
ph ti ca b o pha loi MOS
knh p tng cng. Phn t nh
CMOS ch cn tiu tn rt t in
Hnh 6 -5 -6 . Phn t nh RAM lnh 6 bng CMOS.
nng (c /iW). Vy rt tin dng pin
thay th khi li in b s c nhm
gi gn thng tin ghi vo b nh.
c) Phn t nh lng cc (xem hnh 6-5-7).
Mch gm 2 tranzito nhiu emit v 2 in tr,
chng cu trc nn Flip Flop. Mt i emit ni /
vo dy X, i emit cn li ni ring r vo t (/
dy bit B, B. B if
trng thi lu gi s liu, in th dy X '
/X
c 0,3V, in th dy bit c 1,1V. Khi d, dng
in ca tranzito thng s chy ra dy X, lp
tip gip bn dn ni vi dy bit phn cc nghch
lm h mch dy bit vi FF.
Hnh 6 - 5 - 7 . Phn t nh lng cc.
Trng thi phn t nh c th l 0 (Tj thng,
ngt) hoc c th l 1 (T2 thng, Tj ngt).
261
Gi s cn vit vo gi tr 1, th sau mch u vo ta B = 1, B = 0, tng
ng Tj ngt, thng. Dng in ca T2 chy ra dy bit B. Sau khi dy X tr v
mc thp th dng in ca chuyn hng chy ra dy X, trng thi phn t
nh khng thay i,_hon thnh vit vo n gi tr 1. Gi s cn vit vo gi tr
0. Khi , B = 0 , B = 1 tng ng thng , T2 ngt.
3) Phn t nh RAM ng
262
Vy mch in np trc ca dy bit cd tc dng ^ ? Trong khong thi gian
T3 , thng, nu dy bit khng c np in trc th mc cao c c ca dy
B ch do Cj phng qua np vo C g . Nu th, in tch trn Cj b suy gim.
Cg c gi tr thm ch ln hn Cj (v cd nhiu phn t ni vo dy bit). Vy c
th Gj khng gi nguyn mc cao sau_l ln c, tc l d liu b mt. Nh c
mch in np trc, in th dy bit B cn cao hn in th Gj mt t. Vy khi
c d liu, in tch trn Cj khng nhng khng h b suy gim, m cn c
lm ti nh s np in thm cho Cj qua T^.
Khi tin hnh vit, u vo d liu ca RAM s lm thay i trng thi phn
t nh thng qua dy d liu v dy bit, tc l a d liu vo lu gi trong phn
t nh.
b) Phn t nh dng 3 bng
o
Xem hnh 6 - 5 - 9 . D liu lu gi in
dung c ca cc bng Tj. in p trn c iu ddycAofi /
khin trng thi Tj. Cc dy c /vit bt v
dy chn t u ring bit. Dy chn c t
iu khin bng T3 . Dy chn vit t iu H dy
khin bng Tj. T4 l bng bn dn mch np c
trc ng chung cho ct phn t nh ca /f f
ma trn.
T.
Qu trnh c din ra nh sau. u tin
dy c bt c np trc n mc cao. Tip
theo, dy chn c t ln mc cao lm cho
Tj thng. Gi s c c np in n mc
ln hn in p ct ca T 2 lm T2 thng. Cg Hinh 6 -S -9 .
phng in qua T3 , lm cho dy c bit Phn l nh ng MOS 3 bng.
mc thp. Gi s c khng c in tch, th
T2 ngt, Cg khng c ng phng in, mc
in trn dy c bit qua b khuch i c ra a n u ra b nh.
Khi tin hnh vit, dy chn vit t cd mc cao, thng, d liu vit vo c
a n dy vit bit iu khin mc in p trn in dung c qua Tj. Vy a
d liu vo lu gi trong phn t nh.
in p trn c khi c (tc mc G2 ) ngc pha vimcindycbit.
Mc in dy vit bit khi vit cng cao cng thp nh mc Gj. Nu tin hnh
c mt cch chu k, a d liu c ra dy c bit, qua b o pha a vo dy
vit bit, ri tin hnh vit li vo phn t nh. l phng php lm ti phn
t nh mt cch chu ki.
c) Phn t nh dng 1 bng A
Xem hnh 6 - 5 - 1 0 . Mch ny chi dng 1T..
J
mt bng bn dn MOS v mt t in. D
liu lu gi d in dung Cj. Bng bn dn T -i
'X- t
iu khin s ni thng* c/vit ; a d
liu t dy bit vo phn t nh hoc a d 0
u t phn t nh ra dy bit.
Hnh - 5 - i . Phn l nh ng MOS 1 bng.
263
Khi vit, dy bit iu khin mc in trn qua T. Khi c, iu khin
mc in trn Cg, tc a ra d liu. V d, trn Cj vn mc Vp dy bit vn
Dng c ghp in tch CCD thuc cng ngh MOS pht trin t nm 1970* u
im ca CCD l cu trc n gin, gi thnh h, tch hp cao, cd th ch to
trn dy chuyti cng ngh MOS thng thng. CCD c quan tm nhiu, hin
nay ng dng trong cc b nh, x 11 tn hiu v nhip nh. Nhc im ca
CCD l tc chm hn b nh bn dn.
S khc bit trong nguyn l lm vic ca CCD l ch n dng in tch
biu th d liu, ch khng phi l dng hay p, V c bn, CCD l mt b ghi
dch ng, nn hin nay dng lm b nh ni tip.
X
in ny ngi ta cho lng ng mt
lot cc in cc 10 10 vi gin
cch <3 m. Mi in cc v lp
bn dn vi lp cch in gia chng
to thnh mt t in. Vy CCD l mt
dy cc t in MOS cu trc nn.
Nhng t in ny l phn t nh m
c hay khng co in tch biu th cc
mc logic 1 hay 0. in tch np vo Hnh -5~ n .
S mi ct ca CCD.
264
c th dch chuyn t t in n sang t in kia tng t nh s chuyn dch
mc trong b ghi dch ta bit.
2) Lu gi in tch
18-CSKT.. 265
Hnh 6 - 5 - 13b tng ng
thi im tj m ^ 3 ln mc
Vj, <p2 gim ti mc Vj, <> T - ........... .. ' 1
vn duy tr mc thp nht
____ * i s : |<r
V3 . Lc ny tng hao kit Sio, -*
ca in cc 3, 6 su nht,
din th b mt Sic di
in cc 3,6 cao nht. Vy ;
nhng in t lc tj by
n th 2 , by gi dch 11 ..............1
."TT......
chuyn sang by n th 3 / ^ i >
(bn cnh c in th cao -esg=;i--gBg-
hn), tj by in th 5
gi thit khng c in t,
nn by (t,,) cng khng
c n t dch chuyn sang r---
by in th 6 . <h=-
; 12
Hlnh 6 -5 -1 3 c tng ng -------BBggHB--------------------- ------------
thi im tj , khi m vic
chuyn dch in tch
hon thnh, in tch dch
sang phi mt in cc v
lu gi trong by in th
3. Trong qu trnh chuyn
dch , lin tc duy tr
mc in th thp nht
nhm phng nga in tch
ch sang tri.
T n thi gian ^ r /s ^ r /j^ r /j^
chu kl T, in tch chuyn I ------- r ------------ ~
d ) ng sng
dch mt khong gia hai
in cc cnh nhau. Vy sau
Hnh 6 -5 -1 3 . So 3 pha chuyn dch in tch ca CCD.
mt chu k T th in tch
chuyn dch ba khong cch
in cc. Ba in cc ln cn nhau cu trc thnh 1 bit ca b gh dch.
Nu dng hnh dng in cc khc nhau v s pha ng h khc nhau th c
th to ra nhiu cch iu kiin n tch chuyn dch khc nhau.
4) u vo v u ra mch
CCD thc tin phi ct u
vo a d liu vo v
phi cd u ra ly d liu
V7
ra. u vo CCD thi dng
(hoc p) phi bin i thnh I
in tch, u ra ca CCD anc/SffP
th in tch phi bin i
thnh dng (hoc p). lnh ~s~14. M ch vo v nch ra ca CCD.
266
Hnh 6 -5 -1 4 l v d v mch in u vo, u ra ca CCD.
Hai bn in cc c bn cd thm cc in cc sau : cc ngun vo IS, cc mng
ra OD, cc cng vo OG, cc cng ra OG m cc cc cng thc cht l in cc
chuyn dch dy dn ring. Khi cng tc, trn IS v IG u c thin p dng
hnh thnh tng hao kit bn di n. Tng hao kit ny lin thng vi tng hao
kit bn di in cc chuyn dch nh hnh v. Khi m in cc 1 c in th
cao nht, tng hao kit ca n su hn tng hao kit ca IS, IG. IS (N^) l mt
ngun in t nhng in th IS v IG quyt nh in t c nhp vo vng di
in cc 1 hay khng. Nu V lG > v ,s th nhp c, nu V ,G < v ,s th ngng nhp.
Vy IS, IG v in cc 1 tng t mt btng bn dn MOS. in p tn hiu (d
liu vo) a ni tip vo IG hay vo IS iu khin quan h in th tng i
ca IS v IG, ngha l iu khin nhp hay ngng nhp. Sau khi kt thc qu trnh
iu khin nhp d liu vo ny, IG tr v mc in th thp nht lm cch li
ngun in t khi vng by in th bn di in cc 1. By gi c th tin
hnh iu khin chuyn dch in tch.
Trong mch ra, trn OG v OD u cd thin p dng, v c 1 in tr ni tip
vo mch vng ca OD. Sau khi in tch chuyn dch n in cc chuyn dch
cui cng, nu in th trn nd thp hn in th OG thl in tch i qua lp
Silic di OG nhp vo khu vc mng Ra N^, sinh ra dng in trong mch
OD, to ra in p tn hiu ra trn in tr. Tc dng ca OG l gim nh ghp
in dung gia in cc chuyn dch cui cng v OD. Nh vy gim nh nh hng
ca xung ng h i vi tn hiu ra.
Phng php nhp in tch trn y gi l phng php in. Nu dng phn
t bn dn nhy quang thi c th nhp in tch nh in t kch quang. Da
vo nguyn l nhp phng php quang c th ch to my nh cht rn - ghp
in tch.
Thit k l tng hp mch in, ngc vi qu trinh phn tch. Xut pht t
yu cu ra, mc ch thit k l mch logic tha mn yu cu . T vic phn
tch mch dy, ta bit rng c th d dng tm phng trnh nh thi, phng
trnh kch, phng trinh ra v v s ogic. Trong tit ny ta s tp trung tm
hiu cng vic thit k b m, ng thi xem xt nhng nt chnh cng vic thit
k mch dy ndi chung. B m l mt mch dy tng i n gin nhng rt
in hnh. Phng php thit k b m cng rt in hnh. V li mc ch tm
hiu cng vic thit k khng phi gii quyt vn thit k bt k mch dy
phc tp no. Trn c s nm vng vic thit k b m, ta s cng hiu su ton
b ni dung chng ny v s c nng lc phn tch gii quyt nhng vn - mch
dy. Vi tnh hnh sn xut i tr cc IC s trung, i quy m hin nay, vi quan
im ngi dng, nhim v thit k c i khc.
6.6.1. Thit k b m ng b
267
1) Phng php th nht
a) Cc bc c bn
- Phn tch yu cu thit k, xy dng hnh trng thi ban u.
- Xc nh s lng v chng loi Flip Flop, chn la s m hta trng thi.
- Tm phng trinh trng thi v phng trnh ra, kim tra kh nng t khi ng.
- Tm phng trnh kch
- V s logic
b) V d thit k
V d 6 -6 -1 : hy thit k b m thun thp phn ng b.
Bi gii
Phn tich yu cu thit k, xy dng hnh trng thi ban u
CP
Hnh 6 - 6 - 1 . M hnh yu cu ca b m.
268
V ra hnh trng thi sau khi m ha nh hinh 6 -6 -3 .
/0 /0 /0 /0
Hnh 6 -6 -3 .
0000-K)001-*0010-*0011-H)100
hnh trng thi (sau khi
/1 /0
chn cch m ha) ca b m.
1001--100(K-0 1 lK-0101
/0 /0 /0 /0
Tm phuong trnh trng thi, phng trnh ra, kim tra t khi ng
Tm phng trnh trng thi
Trng thi k tip v u ra ca b m u l hm s ca trng thi xt,
m trng thi xt v trng thi k tip ca b m u biu th bng trng thi
hin ti v k tip ca cc Flip Flop cu trc nn b m. Do vy, cn c
hnh trng thi hnh 6 - 6 - 3 ta v ra bng Karnaugh ca u ra v trng thi k
tip b m. Ri t tm c phng trnh trng thi v phng trnh ra ca
mch in,
6 trng thi 1 0 1 0 -- 1 1 1 1 khng c dng, s khng xut hin trong khi b
m lm vic bnh thng, c th gip vic ti thiu hda.
Phng trnh c trng ca Flip
Flop JK l
Qn+1 ^ J Q H + g Q n (6 -6 -1 )
Q3Q 00 01 11 10
Kt qu ti thiu hda phi 00 OOOi 0010 0100 0011
c vit di dng tng t
(6 -6 -1 ). V t biu thc hm s 01 0101 0110 1000 0111
trng thi k tip o ta tm 11 X X X X
phng trnh kch.
10 1001 0000 X X
Trong hnh 6 -6 -4 , trng thi
k tip ca b m c in vo
cc , t cng l trng thi k
tip ca cc FF cu trc b m.
Tng ng sp xp trong mi nh 6 -6 -4 . Bng Karnaugh trng thi k tip ca b m.
+ (Q^ + Q ) Q = + Q o Q
,n +
r\n + 1 _
_ r \n r \ r I rn /^n (6 - 6 - 2 )
= Q
269
Tm phng trnh ra Q?Q
Cn c hnh trng thi hnh 6 - 6 - 3 Q?Q\ 00 01 11 iO
ta c bng Karnaugh ca hm s u 00 0 0 0 0
ra c nh hnh 6 -6 -5 . Kt qu ti thiu 01 0 0 0 0
ha l :
u X X X X
(6-6-3) 10 0 1 X X
Hnh -6-S.
Bng K arnaugh ca c.
Kim tra kh nng t khi dng ca b m
6 trng thi khng c dng 1011 -4- 1111 c kh nng to ra vng tun hon
khng c dng, lm cho b m khng t khi ng. Sau khi tm phng
trnh trng thi v phng trnh ra, by gi ta cn phn tch tnh hung chuyn
i ca cc trng thi khng c dng. Nu di tc dng ca xung m u vo
m b m khng th tr v trng thi c dng, tc l khng th t khi ng,
th ta phi tm mi cch gii quyt. Chng hn, ta chn li m ha trng thi, hoc
sa i trng thi k tip ca cc trng thi khng c dng (nh cch t khi
ng ca b m kiu ghi dch), hoc s dng u vo d b cng ch b m v
trng thi c dng v.v...
a cc trng thi khng c dng vo (6 -6 -2 ), (6 -6 -3 ) tin hnh tnh ton,
ta c bng 6 - 6 - 1 sau :
Bng 6 - 6 - 1 : T N H H U N G CHUY N l T R N G T H I K H N G c D N G .
q" 0 q; qH+1 c
or
1 0 1 0 1 0 1 1 0
0 1 1 0 1 0 0 1
1 1 0 0 1 1 0 1 0
1 1 0 1 0 1 0 0 1
1 1 1 0 1 1 1 1 0
1 1 1 1 0 0 0 0 1
T bng ta thy cc tnh hung ct th xy ra
/0 /1 /0 /1 /0 /1
1010-*101H0100; 1100-*n01-*0l00t lll -^ llll-K O O O
u t khi ng c.
Tm phng trnh kch
ng nht cc h s ca (6-6-2) v (6-6-1) ta c phng trnh kch l :
J2 = Q4 Q?
(6-6-4)
J3 = K3 = Q5Q
J4 = QaQaQ?
270
V s logic
Cn c vo c im b m ng b " xung m u vo l xung ng h ca
cc FF, da vo phng trinh kch (6 -6-4) v phng trnh ra (66"3), ta c th
v c s logic nh hnh 6 - 2 - 1 0 .
Nu vic chn la m ha trng thi theo cAc m khc tbi ta c th i n b
m thun thp phn ng b khc tng ng (m d 3, ma Gray d 3...)
V d 6"62 : hy thit k b m thun ng b iu khin c, vi M = 0
thl N = 6 , vi M == 1 th N 3.
Bi g i i ;
Khi M 1 th N = 3 Khi N 6
C2 Chuyn v
--------- Khi N 3
1/01
~OO^\
Si 52 M/Ci Cz
1/00 l/o
H n h - - .
0/10 0/00
M hnh yu cu ca b dm iu khn.
S5 Si 53
0/00 /oo
Hnh 6 -6 -7 .
2" > N =n 6
1/O
mnh 6-6-8.
D hnh trng thi (au kh li ha). f 0/00 0/00
010 M /C 1C4
r 5 s
0/10 0/00
101 100 Ol
0 /0 0 0 /0 0
271
Tm phng trnh trng thi, phng trnh ra, kim tra t khi dng
Hinh 6-6-9, Q? Q
B ng Kamaugh tr n g thi mq ! 00 01 11 10
fc tip ca b m.
00 00 1 010 100 011
01 101 000 X X
11 X X X X
\ q ?q \q q
Hinh 6 -6 -1 0 . 00 01 11 10 m qK 00
01 11 10
00 0 0 0 0 00
Bng K am augh u ra. 0 0 0 0
a) ca chuyn v Ci ; 01 0 1 X X 01 0 0 X X
b) ca chuyn v C 2. 11 X X X 0 11 X X X X
10 0 0 X 0 10 0 0 X 1
a) b)
Cj = (6-6-6)
C2 = MQ^ (6 -6-7)
Bng 6 - 6 - 2 ; TN H H U N G T R N G TH I K H N G D c D NG KHI M = 0
Q n .-1 n+ 1 Q n+l Ci Ci
q : ^2
1 1 0 1 1 1 0 0
1 1 1 0 0 0 1 0
272
Bng - - 3 ; T N H H U N G T R N G TH I KHNG c D N G KHI M - 1
011
Hnh 6 - 6 - I L
T nh hung chuyn i 1/01
trng thi khng c dng : 0/00 0/10 0/00 0/10
110 111 000 100 * 101 000 M /C 1C 2
a) Khi M = 0 : 1/01 1/11
b) Khi M - 1.
110 111
a) b)
J2 = W K2 = MQ* (6 - 6 - 8 )
Ji =
V s logic
Hnh 6 -6 -1 2 .
B m iu khin c.
M
E s
:> J Q
K T K
a) Cc bc c bn
- Phn tch yu cu thit k, xy dng hinh trng thi ban u.
273
- Xc nh s lng v chng loi FF, chn la s m ha trng thi
K ra bng s dng
- Tm phng trnh kch v phng trnh ra
- V s logic
Kim tra kh nng t khi ng
b) V d thit k
V d 6 -6 -3 : hy thit k b m nghch thp phn ng b
Bi gii :
Ph&n tch yu cu thit kj x&y dng hnh trng ihi ban du
Hnh - -/.
/0 /0 /0 /0
Hnh 6 -6 -1 4 .
S*-Sl*-S2^Sj*^4
D hnh trng thi ban u /1 /0
ca b dm nghch. S9-*S-*S7-S6-*S5
/0 /0 /0 /0
/0 /0 /0 /0
Hnh 6 - e - I S . OOOOM)001*M)010M)011 ^ 1 0 0
D hnh trn g thi b m nghch I I ">
1001100(>-H)U1- ^ 110-K)01
(sau khi m ha).
/0 /0 /0 /0
K ra bng s dng
Cn c hnh trng thi k ra bng trng thi b m, t yu cu chuyn i
trng thi ca bng trng thi m xc nh yu cu kch i vi mi FF, kt
qu ta c bng s dng nh di y (bng 6-6 -4 ).
274
Bng --6-4 : BNG s D N G CA B M N G H C H
Q3 Q? Q Q J4 K4 K3 h Ki Ji Ki
l 0 X 0 X 1 X
0 0 X 0 X X I
0 0 0 0 X X 1 1 X
0 0 0 0 X X 0 X 1
0 X I 1 X 1 X
0 X 0 0 X X 1
0 X 0 X 1 1 X
0 X 0 X 0 1
X 1 X 1 X 1 X
X 0 0 X 0 X X 1
\Q?Q Q? \ q5 qT
Q ?Q ?\ 00 01 11 10 QQS. 00 01 11 10 00 01 11 10
00 0 0 00 X X X X 00 0 0 0
1 0
01 0 0 0 0
01 X X X 'X 01 X X X X
11 X X X X
11 X X X X 11 X X X X
10 X X X X
10 1 0 X X 10 1 0 X X
\Q ? Q ? \q q \q q
Q N 00 01 n 10 q ?q K 00 01 n 10 Q ? Q \ 00 11 10
00 X X X X 00 0 0 X X 00 X X 0 1
01 1 0 0 0 01 1 0 X X 01 X X 0 1
n X X X X X X X X X X X X
10 X X X X 10 1 0 X X 10 X X X X
( ) K3 = q q (e) 32 - Q Q + Q Q (f) K2 = Q
275
Hnh 6 -6 -1 7 . q Sq
Bng Karnaugh ca Q Q ?\ 00 01 11 10
chuyn v B.
00 1 0 0 0
01 0 0 0 0
11 X X X X
10 0 0 X X
B = Q? Q? Q? Q
V sa logic
Xem hnh 6 -2 -1 3
Kim tra kh nng t khi dng
S dng cch phn tch logic v hnh trng thi, t thy c mch
c t khi ng hay khng.
c im ca phng php thit k th hai ny l sau khi chn la m ha
trng thi, cn c hnh trng thi k ra bng s dng ri dng bng Karnaugh
tm phng trnh kch. So snh vi phng php th nht ta thy ch mnh hn
l dng bng s dng nn khng cn gii phng trinh logic, dng bng Karnaugh
i n phng trnh kch mt cch d dng ; ch yu hn l c rc ri, d nhm
khi xc nh yu cu kch, nht l b m nhiu s.
Hai phng php c gii thiu trn l rt c bn, ph dng, c th p dng
nguyn tc ca nd vo thit k mchdy ntichung.
6.6.2. Thit k b m d b
1) Cc bc c bn
2) V d thit k
276
Bi gii :
Phn tch yu chu thit kj xy dng d th hnh trng thi ban du
N = 10 s dng 10 trng thi Sj, S
Xung m Chuyn v
Hnh 6 -6 -1 8 . a) M hnh b m yu cu
B m thun thp phn dj b.
/0 /0 /0 /0
So---- 1-------- S2---- Ss-----^84
/1 /0
S* Ss* St< Se* S5
/0 /0 /0 /0
/0 /0 /0 /0
nh 6 -6 -1 9 . ooo-K)ooi-*ooio-oon-oioo
Chn xung ng h
V dng sng nh hnh
6 6-20
-
2 im : ~ L
- Quy lut chuyn i
trng thi ca mi FF do
hnh trng thi quyt nh.
Thi im lt tng ng 0 \
S j
sn kch ca xung ng h.
- V s xung ng h CP
7 -t L
phi xp x ln hn N.
Mc ch vic lu th '
I
I
I
277
T chc nng logic ca FF ta bit rng phng trinh c trng c iu kin cn
l xut hin xung ng h. Trong th dng sdng, ch no yu cu FF lt th
phLi cung cp xung ng h vi sn kch thch hp. Vy cn c vo hnh 6 -6 -2 0
v hnh 6 -6 -1 9 , ta c th chn
GP, = CP
CR = Qi
_ S (6-6-9)
= ^2
cp' = Qi
CPj, CPj, CP3, CP4 l xung ng h tng ng ca cc Flip Flop Fj, Fj, F3, F^.
Khi tha mn yu cu chuyn i trng ti ri th s xung ng h cng t
cng tt. V d, i vi F3 chng hn, xung ng h ca n c th l CP, hoc
Qj, hoc Q2 u c. Nhng so snh chng vi nhau, th nn chn CP3 = Q2 v
s ln bin i ca Q2 l t nht. i vi F4 , khng nn chn Q2 , Q3 . V khi lt
t 1 v 0, yu cu phi ct sn dng kch F4 . Vy c th dng Qj v CP, nhng
ta chn vi s n bin i t hn.
Di y gii thch thm un im trn ; "Di tin tha mn yu cu chuyn
i trng thi th s xung ng h cng t cng tt". Nu xung ng h cng t th
yu cu kch (iu khin u vo ng b) cng n gin. Gi s khng ct xung
ng h th khng cn iu khin, FF duy tr khng i nguyn trng. Gi s cn
c xung ng h mi khi cn chuyn i trng thi thi xc nh phng trnh kch
kiu Flip Flop T l c. Gi s cn c xung ng h c c khng cn chuyn
i trng thi th phi thm iu kin iu khin u vo ng b bo m FF
khng lt nhng lc . Vy xung ng h cng nhu th kt cu mch in b
m r rng cng phc tp.
Tim phng trnh trng thi, phng trnh ra, kim tra t khi dng
a) Tm phng trnh trng thi -
phng trnh trng thi k tip ca
mi FF. Hnh 6 -6 -2 1 l bng QQ QQ
00 01 10
Karnaugh ca trng thi k tip b
00 0001 0010 0100 OOl
m. Cn lu rng khi xt trng
thi k tip ca bt ki Flip Flop no, 01 0101 0110 1000 oin
ngoi nhng trng thi khng c 11 X X X X
dng, c cc trng thi khng km
kch ca xung ng h, chng u 10 1001 0000 X X
278
u c dng ti thiu ha. Nu Qi bt bin oc lt t 0 sang 1 th Q bt
bin hoc lt t 1 sang 0 u khng tha mn iu kin kch. Xem xt hnh 6 -6 -1 9 ,
ta thy Sq, S2, S4 , Sg, Sg cc trng thi khng km kch (sn dng) ca CP4 .
Xem hinh 6-6-22a, Hinh 6-6-22b l bng Karnaugh ca cng c gii thch
tng t (lu CP2 = CP4)
\ q? q \ qQ
Hnh 6 -6 -2 2 . q q K
00 01 11 10 00 01 11 10
Bng Karnaugh 00
00 X 0 0 X X 1 0 X
ca trng thi
k tip. 01 01 X 1 0 X
X 0 1 y.
11 11 X X X X
X X X X
10 10 X 0 X X
X 0 X X
(a) Q
+1 (b) Q +1
Q f 1 = Q? Q?
(6 - 6 - 10 )
Qr' = Q4 Q2
i vi ca Pg, v CP3 = Q2 (6-6-9), i chiu hnh trng thi hnh
6 -6 -1 9 , nhng trng thi dng x l ti thiu hta l :
Khng dng dng : -- Sj 5
Q2 bt bin : s, S 2 , S 4, s^, Sg, Sg
Hnh 6 -6 -2 3 . \ q Q \Q ? Q
q q K 00 01 10 Q ? Q \ 00 01 10
Bng Karnaugh 11 11
ca trng thi 00 X X 1 X 00 1 0 0 1
k tp.
01 X X 0 X 01 1 0 0
n X X X X 11 X X X X
10 X X X X 10 1 0 X X
279
Ti thiu hda bng Karnaugh hnh 6 -6 -2 3 , ta c
Q 5 = Q5 ( - -
6 6 1 1 )
Ti thiu ha, ta c : 10 0 1 X X
Bng 6 - 6 - S :
TN H H U N G CH U Y N D l C A T R N G TH I K H N G c D N G
Q Q Q Q Q"'" Q""' c
1 0 1 0 1 0 1 1 0 CPi
1 0 1 1 0 1 0 0 1 CPl CP2 CP3 CP4
1 1 0 0 1 1 0 1 0 CPi
1 1 0 1 0 1 0 0 1 CPl CP2 CP4
1 1 1 0 1 1 1 1 0 CPi
1 1 1 1 1 0 0 0 1 CPl CP2 CP3 CP4
280
Xem xt hnh 6 -6 -2 5 v bng 6 -6 -5 ta thy b m thit k c th t
khi ng.
Tm phng trnh kch
ng nbt phng trnh trng thi b m (6-6-10) v (6-6-11) vi phng
trnh c trng ca Flip Flop D cu trc nn b m ta c ;
= Q>_
D2 = Q4 Q2
(6-6-13)
D = Q
3
D4 = Q3 Q2
V s logic
m nh -6~'26,
B m thun thp phn d b.
/0 /0 /0 /0
So-^Sl<-S2*-S3^S4
S9 *S-*S7-*S6-^Ss
a) M hnh cu /0 /0 /0 /0
V 2" > N = 10
!9 - CSKT. 281
Hnh 6 -6 -2 9 .
D ng sng b m nghch.
Chn xung ng h
CPi = CP
c ? 2 = Qi
(6-6-14)
CP3 = Q2
CP4 = Qi
u X X X X
10 0111 1000 X X
\ q ? Q \q ? q \ Q Q
q q S X 00 01 n 10 q q K 00 01 11 10 Q Q X 00 01 11 10
00 0 X X 0 00 X X X X 00 0 X X 0
01 0 X X 0
01 0 X X X 01 1 X X 0
11 X X X X
11 X X X X 11 X X X X
10 0 1 X X
10 1 X X X 10 1 X X X
\Q ? Q
qK 00 01 11 10
00 1 0 0 1
01 1 0 0 1
11 X X X X
10 1 0 X X
Hnh 6 -6 -3 1 .
Bng K am augh trng thi k tip ca cc FF.
282
Ti thiu ha bng Karnaugh hnh 6 -6 -3 1 :
n+ 1
Q?Q5Q2
Q
(6-6-15)
= Q + Q5 Q
= Q?
\q q ?
Tm phng trnh ra 'q K 00 01 11 10
00 1 0 0 0
Ti thiu ha bng Karnaugh hnh 01 0 0 0 0
6"632 ta c :
11 X X X X
B = Q4 Q3 Q2 Q1 (6-6-16)
10 0 0 X X
Kim tra kh nng t khi dng
Hirt --32.
Bng Karnaugh ca chuyn v B.
Q? Q Q? Q B
/0 /0 /0 /0
1011 - * 1010 0011 1100 ^ 1101 T bng 6 - 6 - 6 v hnh 6 -6 -3 3 ta thy b
/0 /0
m t khi ng c
1111 1110 0111
D4 = Q Q 3 Q2
(6-6-17)
Tm phng trnh kch
= QJ + Q?Q"
D, =
283
Hnh 6 -6 -3 4 .
1) Xy dng hnh trng thi tng i khd khn. Thng thng yu cu thit
k l ngn ng thng thng, ct th l mt vn logic c th ca mch dy.
Trong vn t hm cha d liu no cn nh, biu th bng cch no t
thnh trng thi mch dy, tn ti mt quan h logic no giahin trng, u
vo, u ra v trng thi k tip. T lm th no xy dng hnh trng thi
l cng vic phn tch c th i vi tng vn c th v cha ct quy trnh
Ch ring i vi b m th vn ny mi r rng th.
2) Cn ti thiu ha trng thi. T yu cu thit k xy dng hnh trng
thi thng c nhiu trng thi tha. Trng thi mch dy c Flip Flop nh v
th hin. Vy trng thi cng nhiu th s FF cn dng cng nhiu. Nu thit k
bo m yu cu ra, thl mong mun trng thi cng t cng tt. Ch ring i
vi b m thl mi r rng n th ; b m N cd N trng thi ; khng cd vn
ti thiu hta trng thi i vi b m.
284
Trn quan im ca ngi s dng cc IC mch dy,bit phng php chung
l . Di y ta xt mt v{ d thit k mch dy.
V d 6 - 6 - 6 : thit k b gim st dliu ni tip. Yucu i vi b gim
st l : nu s bit 1 lin tc nhau 3 th u ra l 1 (cc trng hp khc ca
u vo ch ct gi tr 0 u ra)
Bi gii :
a) Phn tch yu cu thit k, xy dng hnh trng thi ban u. Gi s bit
1lin tc nhau u vo mch l m.
m = 0 ng vi trng thi
m = 1 ng vi trng thi Sj
m = 2 ng vi trng thi S 2
m 3 ng vi trng thi S 3
Vy mch cn 4 trng thi khc nhau. Cn c yu cu thit k, v ra hnh
trng thi ban u nh hnh 6 -6 -3 5 . Trong hnh k hiu x/z vi X l u vo, z
l u ra.
Hnh 6 -6 -3 5 cho thy rng, khi mch in
trng thi ban u Sq, gi s u vo cd
bit 1 th u ra l 0 v trng thi k tip
l Sj ; Gi s u vo c bit 0 tip theo th
u ra l 0 v trng thi k tip l Nu
hin trng b gim st l Sp gi s u vo
co' bit 1 th u ral 0 v trng thi k tip
l S 2 ; Gi s u vo c bit 0 th u ra
l 0 v trng thi k tip l Sp. (tc v trng
thi ban u).
Nu hin trng b gim st l S 2 , gi s H n h 6 -6 -3 S .
u vo c bit 1, tc l 3 bit 1 lin D hnh trng thi ban u ca b gim st.
nhau th u ra l 1 v trng thi k tip
l S 3 ; gi s u vo cd bit 0 th u ra l 0 v trng thi k tip l Sq.
Gp trng thi tng ng. Trng thi tng ng l nhng trng thi hin
ti no trong iu kin u vo hin ti nh nhau th ct cng gi tr logic u
ra v ct cng trng thi k tip. Vy trhg thi tng ng lp li nhau nn
c th gp.
285
Bng 6 - 6 - 7 : C C T R N G T H I BAN D U CA B G I M ST
X - 0 X = 1
So So/0 Si/0
Si So/0 S2/0
S2 So/0 S3/1
S3 So/0 S3/1
\Q Q
Hnh 6 -6 -3 7 . X
00 01 11 10
Bng Karnaugh ca 0 0 0 /0 0 0 /0 0 0 /0 X
trng thi k tip /u ra.
1 0 1 /0 11/0 X
11/1
+ I = XQ5>
(6-6-18)
= X
z = XQ 5 (6-6-19)
286
e) Tm phng trnh kch
D2 = XQ>
( - -
6 6 2 0 )
Dj = X
g) V s logic
om
TM TT
287
BI TP
CP
cp
^ - e iU iiU M n iu u u u u u in n iii
_________ r
J
-0 d>^
K Q K i K aj
ZP
288
6 - 8 . Cho mch dy
hnh bn
a) Phn tch mch
b) Sau khi xa ton b
FF v 0, cho thm 3 xung
CP, hy thuyt minh trng
thi cc FF.
c) Gi s cho 6 xung
CP n u vo sau khi
xta v 0 , hy thuyt minh
trng thi ca cc FF.
d) Gi s xa v 0
ri, sau lp 1 cc Flip
Flop Fp F2, F 5 , F^, a
vo 4 xung CP. Hy thuyt
minh trng thi ca cc FF.
CP
6 - 1 0 . Cho mch in hnh bn. Hy
v hinh trng thi. Gi thit K3 = 1, o
hy thuyt minh trng thi b m thay
i th no. 1 a L
4>/^
/c
!:
CP
6 -1 1 . Mch in hnh bn c di m
N bao nhiu. Mch cd t khi
ng khng.
6 -1 2 . Mch in hnh
bn c di m N bao
nhiu. V dng sdng ca a / Q .
b m. r-c|>/> ... s
- .
K n K K
t>
CP
289
6 - 1 3 . Cho mch in nh
hnh bn.
D D Q
>F, Hy v hnh trng thi v
>^7
Q dng sng. Hy thuyt minh chc
nng ca mch ny.
< }-
NORAN
CP
CP
290
6 -3 0 . Hy thit k b m nghch thp phn ng b m 8421
6 -3 1 . Chc nng logic ca Flip Flop SH nh bng di y
Flip Flop SH ct 2 u vo L v D, Hy
L D tm mch in ca Flip Flop SH cu trc t Flip
Flop D.
0 0 Q"
0 1 Q"
1 0 0
1 1
6 -3 4 . Hy thit k b m d b N = 5.
6 -3 5 . Hy thit k b m thp phn d b.
6 -3 6 . Hy thit k b m d b N = 23.
6 -3 7 . Hy thit k b m thun ng b iu khin c.
Tn hiu iu khin M = 0 th N = 6, M = 1 th N = 12.
6 -3 8 . Hy thit k b to xung tun t c 6 nhp xung, yu cu b rng xung
nhp bng 4 ln chu k xung ng h.
6 -3 9 . Hy thit k thit b t ng bn tem 4 xu. u vo l tn hiu xung biu
th cc gi tr tin 1 xu, 2 xu v 5 xu. (Ngi mua a vo cc ng xu
kim loi) - u ra l tn hiu xung biu th tem v tin xu tr li cho
khch.
(Gi : Gi thit rng mi ngi mua ch dng 1 loi tin xu thi)
291
Chng 7
f = : tn s xung. t l s xung
lp trong n v thi gian.
: Bin xung. t l bin
ln nht ca in p xung.
Hnh 7 - I - L MiC^ Ui cc
Tyy : B rng xung. l khong dc irilng k Ihui c;rung vung.
thi gian t sn trc n sn sau
ca xung tnh mc 0,5Vm.
: Sn trc. d l khong thi gian sn trc tng t O.lVm n 0,9Vm
tf : Sn sau. t l khong thi gian sn sau gim t 0,9Vm n 0,lVm.
Di y gii thiu my loi mch dao ng pht xung vung hay gp.
1) Cu trc mch in
Hl-
Cng NAND (TTL) khi lm vic trong v n g ^ Ff
chuyn tip cd th khuch i mnh m thi
hiu u vo. Vy em 2 cng NAND m
02
im cng tc tnh thit lp trong vng chuyn
tip ghp in dung thnh mch vng nh
hnh 7 -1 -2 , ta c b dao ng a hi. Vjr
Hnii 7~ - 2 , B dao cng da hi
l u vo iu khin. mc cao th pht
cu irc bng cng NAND.
xung ; V^ mc thp th ngng pht.
292
Hnh 7 -1 -3 gii thch s thit lp im cng tc tnh. in
p u vo ch tnh ca mi cng NAND ph thuc v
Rp. Gi tr in tr cc Rp (Rpj v Rp ) chn gia gi tr in
2
tr ng cng v gi tr in tr m cng on
2) Nguyn l lm vic
11 T 01 12 02
Hnh 7 -1 -3 , M ch u vo
r cng NAND.
Kt qu qu trnh ny l ; cng
I nhanh chng ngt, cng II nhanh
Hnh 7 -1 -4 . M ch vng np phng diCn ca t
chtng thng, mch in bc vo
71
Hnh - - s .
Dng Nng gn dng ca
din p cc im ir n mch
b dao ng a hi c bn
cu trc bng cng N AND (TTL).
/
0
Vt
o
293
m trng thi tm n nh mi. Lc ny, C2 np in, C phtng in theo cc
mch tng t. C2 np in nhanh nn Vjj tng nhanh n ngng thng lm
xut hin qu trnh phn hi dng a mch in v li trng thi n nh tm
thi ban u : cng I thng, cng II ngt. Vy mch in khng ngng dao ng
mt cch chu k. Khi b qua in tr u ra cc cng NAND, da vo hnh 7 -1 -4 ,
ta c th v dng sng cc im trn mch b dao ng a hi nh hnh 7 -1 -5 .
3) Txih ton chu ki dao ng, v qu trnh np in nhanh hn qu trnh phng
in, nn thi gian duy tr trng thi n nh tm thi ph thuc thi gian np in
ca hai t in Cp C2 . Da vo hnh 7 - l- 4 a ta cd hng s thi gian np in ca t
l = (Rp2 // Rj) Cj. Vy, Vj2 np in ncn mt thi gian l
2 V o h -(V t,+ V o l)
= (Rp2 // Rj^Cjln ------- - (7 -1 -1 )
'^OH '^T
Vi Rpj = Rp2 = Rp, Cj = C2 = c , ta c
2V o h -(V t+ V o J
T = 2 (Rp // R,)C In ----- -------------------- (7-1-2)
''oh ''t
294
Hnh 7 - 1 - 6
Mch in b dao ng
lirv,)
vng v dng sng.
> 0
Hnh 7 -1 -7 .
B dao ng
a hi vng c mch RC.
295
th cng III thng, = Vjj = v^. V Vjj lt n Vl, nn Vj2 lt n Vj^, Vq2 lt
n Vl-
Tng t, u tin Vj cng cd t bin dng nh Vj , ri sau dotin c
3 2
phdng in, Vj gim dn. Mch phdng in biu th trn hnh 7 -l-8 b . Khi t phng
3
'"13(0)
2V o h -(V t + V o i)
t, = (R // Ri) Cln
Vo h - V t
(7-1-4)
K
Vo( ) Vt 0
/ /
V o h + V t - 2 V ol 1
= RCln
Vt - V o l
nh 7 - - 9 . D ng sng ca b
(7-1-5) dao ng vng c mch RC.
296
Cn lu rng R khng Bng 7 -1 -1 : PHM VI D I U CH N H TN s
th ly gi tr qu ln. i C A B D A O D N G D A H I VN G. (T R N H N H 7.1.7)
vi cng NAND (TTL), ndi
chung R < R qpp. nu c f
khng th th mch in
s lm vic trc trc. ] 5 pF 1.4MHz ~ 8MHz
3.3Hz 3.6kHz
1) Vn n nh bin v tn s ca b dao ng da hi
7 -1 -1 1 .
20-CSKT. 297
Hnh 7 - I - I L
B dao dng
a hi thch anh. R2
I) B dao ng a hi c bn CMOS
Hnh 7 - -1 2 .
\//(
y-1
B dao ng
a hi dng cng
N O R (CM OS).
b) Nguyn l lm vic
298
biu th) m nu in p u vo Vj ln hn in p ngng thng th cng
thng, nu Vj < th cng ngt.
Khi = Vpj = Eq mch khng dao ng. C th nh sau : nu Vjj = Vh.
c n g 1 t h n g , c n g 2 n g t , Vj 2 = = 0, = Vjj = E j j , Vjj = ;V i2] = V l- M c h
tng ng hnh 7-1-14. ' .
< i
c r ^ r
----- OR. ----- o------ I M R
------ )----- 9 II
%
Khi Vjj = Vj^ mch dao ng. C th nh sau : Vj t Vpj gim xung v^. Cng
mt ngt, Vj ln mc cao. Cng 2 thng,
2 xung mc thp, do tc dng ghim
ca it bo h u vo, V j j c bn bng ov. ng thi t in c np, mch tng
n g k h i x e m h n h 7 - 1 - 1 5 . T h e o m c n p i n c a t i n c , Vjj t n g l n
theo lut hm m vi hng s thi giant = RC. Trong qu trnh t c np, mch
in trng thi tm thi n nh.
Khi Vjj tng ln n ngng Vj, cng 1 thng, Vj2 xung mc thp, cng 2 ngt,
ln mc cao - Vjj cng bin i theo nhng c ghim mc Ej3 do tc
dng ca it bo h.
ng thi t in c phng in theo mch tng ng (n gin ha) hnh
7 -1 -1 6 . Theo mc phng in ca c , V j j gim xung theo lut hm s m cng
vi hng s thi gian T = RC. Trong qu trnh t c phng, mch in cng trng
thi tm thi n nh.
Khi V j j gim n th cng 1 ngt,
Vj2 ln mc cao, cng 2 thng, xung
mc thp, V j j cng xung thp theo, c
li np... 1
299
ED
Gi thit = th Tj = T2 v
tc -
T = RCln4 = 1.4RC (7-1-9)
Bin dao ng = Ej3 (7-1-10) 0-
fO M
Hlnh D r^ sng m h h 7- - 9 .
khi k nh h r^ ca D v R q. B d ao dng a hi thch anh CMOS.
J) Cu trc mch in
300
ca mch Smit c tng
u ra (l mt b o
pha) ni vi ph t.
Tng u ra l mch y
k o nD c n g s u t r a k h .
So snh vi mch in L
hlnh dng cng NAND k i h iu
r g Sm i*i
TTL thi im c bit ca
hnh 7 -2 -1 l mch Smit
g i a .
l CEl B El t
nh phu hi dng, mch in nhanh chdng chuyn sang trng th Tj thng bo ha,
Tj ngt. Cn gii thch r thm ti sao ta khng nh Vg khi m V g = (igj + l 2 )R3 i
vi ang tng v ig 2 ang gim. Chng ta hay ch n tc dng khuch i
ca Tj, T. Khi Vgj tng ko theo V g g j tng, qua khuch i chc chn =
^CE2 do i g 2 gim nh, qua khuch i lm cho ig 2 gim.
Do tc dng khuch i ca Tj v T2 m tc gim ca ln hn tc
tng ca igj. Vy V g gim.
Nu V g j sau khi tng n cc i thi bt u gim ; khi gim n mc lm
Tj ra khi vng bo ha, ra khi vng ngt thi mch in li xy ra qu trnh
phn hi dng sau :
^ -* ^ '^CEl t - * Vgg2 t ^ C2<E2^ - * Vg t - * Vggi 1 -
301
cao, Tj bo ha, T 2 ngt, D3 thng, T3 v Tj bo ha, T4 v D 4 ngt, u ra
mc thp.
Chng ta gi gi tr in p u vo V j trong qu trnh tng ln ca n t
n ngng lm lt mch Smit u ra t mc cao xung mc thp l ngng
trn
Chng ta gi gi tr in p u vo V j trong qu trnh gim xung ca nd t
n ngng lm lt mch Smit u ra t mc thp ln mc cao l ngng di
V^_ {hnh V 2 - 3 ).
Hiu in p tng ng vi ngng trn Vt.
v ngng di c gi l chnh in p
chuyn mch AV
AV = (7-2-1)
Hnh 7-2-3.
D n g s n g u v o V j, u r a Vq
R,
Hnh 7 - 2 - 5 . T n g u v o n h i& i u v o .
3) V d ng dng
Hnh 7-2-6,
M ch phi ghp cc d ao ng
c h m v o h th n g T T L
b n g T H g S m it.
302
^l
Hnh 7-2-7.
D n g T O g S m it t o d n g
x u n g v u n g t i n p u v o
\ .
ou ra b i n ^ c h m k h n g q u y t c .
Hnh 7-2-8.
D n g T rig S m it i m b g i m st
n g n g m c i n p u v o . K hi i n
p n y t n g n g V t + th m c h
i n t c n g .
c bt u phng in.
Trong qu trnh c phdng, in p u vo Trig Smit gim ; Khi in p ny
bng ngng di th Trig Smit lt li, u ra ca no ln mc cao...
Qu trnh trn lp li mi, to ra dao ng a hi, u ra c xung vung.
B khuch i o u ra ct tc dng to dng xung p hn v cch li. R, c cng
ln th chu k dao ng T cng ln, tn s dao ng cng thp. Thay i R, c thl
iu chnh c tn s dao ng.
303
Eg np in cho t in c thng qua mch u vo ca Trig Smit. tng chm.
Khi tng n V t. th u ra t bin xung mc thp. Vy mch m rng
xung u vo. Nu thay i gi tr in dung thl thay i mc m rng xung.
u , A ^ i
^ m ri
nmmrHrmmT
A 2 z 3A 3Z
iZ 2A
o r+
7.3. MCH A HI I
304
7.3.1. Mch a hi i CMOS
a) Cu trc m ch in
i-yi n V
^ ^ p
Hnh 7 -3 -1 .
a hi i dng cng N O R (C M O S ).
(7 -3 -1)
e
Vi Rq l in tr u ra ca cng 1
Nu Vt = ^ th 0 -------
305
Bin xung ra xp x E q .
Trong mch in hnh 7 -3 -1 , nu rng xung kch V j ln hn th s khng
c qu trnh phn hi dng xy ra lc mch tr v trng thi n nh, kt qu
sn m xung ra Vq2 b ko di hn.
Hnh 7-3-3.
a h i i k i u tc h p h n
dng cng N O R (C M O S ).
a) Cu trc mch in
Hnh 7 -3 -3 l s mch a hi i kiu tch phn, trong cng 1, 2 l cng
NOR (CMOS) v RC lm thnh b tr tch phn.
b) Nguyn l lm vic
Trong trng thi n nh, cng 1 v cng 2 thng 12
= 0.
N u Vj b i n t h n h m c 0 ( a v o x u n g
m ) t h c n g 1 n g t, V(JJ t n g , v i n p
t r n t k h n g t h t b i n , n u l c u Eo
Vj 2 = 0 v c n g 2 n g t, Vq t b i n l n U/
mc cao Eq.
Trong khi cng 1 v cng 2 ngt, t in tg
c p h n g i n q u a i n tr u r a R q c a
cng 1 v R, Vj 2 tng dn ln. Gi s Vjvn
m c thp, n k h i Vj 2 = th l cng 2
thng, Vp t bin x u n g 0 .
S a u k h i k t th c x u n g vo (V j l n 1), c n g
1 thng, in dung np in, mch in
tr v trng thi n nh.
Xem dng sdng hnh 7-3-4.
Hnh 7 -3 -4 .
Mch 7 -3 -3 v mch hnh 7 -3 -1 cd cng
D n g s n g a h i i tc h p h n .
mt cng thc b rng xung ra,
tc l T , = (R + ;
(7 -3 -3 )
ED
Vi th = 0,7(R + R)C (7-3-4)
306
a hi i dng Trig Smit (CMOS)
a) Cu trc m ch din
Hnh 7-3-S.
R
a hi i
d n g T V ig S m i t ( C M O S ) .
L T r i H H E
Tr. JL
b) Nguyn l lm vic
Trng thi n nh : Vj = Eq, V = E q,
Ep
Vo = 0
TVigO S m i t C M O S .
E
rng xung ra = RCln g (7 -3 -5 )
T+
ED
Vi = 2 th (7 -3 -6 )
7.3.2. a hi i h TTL
I) Cu trc mch in
- Cng 1, 2, 3 c u t r c m c h
Flip Flop,
- Cng 4, 5 l m c h to d n g xung,
- RC l mch nh thi.
307
- Cc cng 1, 2, 3, 4, 5 (h TTL)
ct mc logic 1 l 3,6V
cd mc logic 0 l 0,3V.
- u vo Vj biu th s dng mch o. Mch o ny thng bao ha th
Vj 0,7V, cn ngng thng ca n c 0 , 6 v.
2) Nguyn l lm vic
*IVng thi n nh :
p = P = 0. Mch o
u vo Vj l b khuch
i tran zito u ni p'
theo mch cc em it
3.ev
chung, by gi bo ha,
V 2 = 0 7V. V 3 _ = 0 , 0.3 V
V, = 1, Q = 0, Q = 1. B.
Khi c xung dng Q
0.31'
u vo : p = 1 , F = 1 ,
Vi = 0, Q = 1, Q = 0,
mch trng thi tm
-2.
n nh.
3 .e y
Do Q = 0 khta cng
4, nn sau khi kch bng 3
3.6y
sn dng xung p th
Q
mch b cch li khi o.sy.
xung p.
V dn p trn t in /0 t 16 Ctpd
c khng t bin nn khi
Vj t mc cao 3,6V t
Hnh 7 -3 -8 . D n g s n g I C T T L .
bin xung 0,3V thl V2
t mc 0,7V t bin
xung -2,6V. Bt u qu trnh np in ca t in c. Vj tng dn ln. Khi V 2
tng ln n ngng thng 0,6V (ca mch o Vj) th sinh ra qu trinh phn
hi dng sau
V, t V,
W 0,7RC (7-3-8)
308
Bng vic chn la R v c thch hp c th thit k c trong phm vi
w
40ns -i- 28s vi
(Q = 0 , Q = 1 ) khng ph thuc vo p.
Hlnk 7 -3 -9 . I C a h i i T T L : T 1121.
7.4. IC NH THI
7.4.1. IC nh RI m
thi h CMOS
CH7555 l b nh
thi IC h CMOS in
hnh. Xem hnh 7 -4 -1 . Tzmmmi
Bng 7 -4 -1 gii thiu
cc chn vi mch
Hnh 7-4-1. B n h Ih i C M O S .
K h i u c h n C hc nng K h i u c h n C hc nng
2. T R IG u k c h m c th p 6. T H u k c h m c c a o
3. O U T u ra 7. D IS D u p h n g i n
4. R R eset 5. c - v i n p i i k h i n
309
1) Flip Flop RS C bn
2) B so snh
3) B phn p
u + ca C2 c in p chun v+ = - . in p iu khin a vo u c - V
lm thay i mc in p tham kho. Nu khng a in p iu khin vo th
d n g t i n 0 ,0 1 /iF ti p t n g n m c h n h i u t n s cao.
TH T R IG R OT D IS
X X L L th n g
2 Ec
H L th n g
2 Ec
H K hng i K hng i
Ec
H H ngt
X
310
v
d v b nh thi IC tranzito lng cc l 50555, v c bn cng ging
CH7555 v cu trc v nguyn l.
1) Trg Smit
C1 C1
v^_ = chnh in p chuyn mch AV = - v^_ = Nu a in
p vo u vo iu khin c - V th c th iu chnh Vj_ v AV (bng
c c h th a y i Vq2 th a y i theo ch n m c E (.2 bo m m c V(J2
yu cu.
o^ct CC2
8 u
Hnh 7 -4 -2 . R 0 /?-
T rig S m it c u tr c
t C H 7 5 5 5 .
c-l/ D S o^oz
TH
T RG OUT o?ot
2) a hi i
311
2
Ep th u ra b so snh ln mc
cao, FFRS c bn v 0, Q = 1, u ra
cng OR mc cao, b o 2 thng, Vq
t bin xung mc thp, T thng, t in i
I
c phng in, mch in tr v trng thi
n nh. Xem dng stng hlnh 7 -4 -4 . Nu
b qua in p r trn T thi rng xung
u ra l \
I
= RCln3 ~ 1,1RC rc
3) B dao ng a hi
? fe ..................
Xem hlnh
7 -4 -5 v 7-4-6.
r-^ L -4 I.
Trong s ^OUT
O U T --------------< c/3 \ \ \\ 1 ;
mch hnh -'
7 -4 -5 , Rj, R2 v 0tj4 nr c ,z--------------------------------------
DIS
* 1 ' J ... . . ,
I 1
c lm thnh c ti 7555 T fi
mch nh thi.
TR.IG 0
312
np... qu trnh lp li mt cch chu k, mch khng ngng dao ng, to ra xung
vung u ra (hnh 7-4-6). Cc cng thc tnh nh sau :
* M 1 = ^ ^ 1 + R 2 ^ C l n 2 = 0 , 7 ( R j + R 2 ) C
*M2 ~ ~ 0,7R2C
= *^M1 + ^M2 =
1 , 4 3
(Rj + 2R2)C
Hnh 7 -4 -7 gii thiu b dao ng
T
a hi c th thay i t s Trong
mch ny, khi tranzito trng T ngt,
t in c np in t ngun qua
Rj, Dj. IQii T thng, c phng in
qua R2 , D 2 , T. Vy nn
Tmi = 0 .7 R j C
^M2 0,7R2C
Hnh 7-4-7. B d a o n g a h i i u c h n h t s
w 'M i R.
*M1 *M2 + R 2
TM TT
21 -CSKT.. 313
phn tch qu trnh qu ca mch xung, chng ta dng phng php phn
tch hnh sng : u tin cn c vo nguyn l cng tc ca mch in m v ra
dng sng dng in, in p trong qu trnh, tip theo tm ra gi tr khi u v
gi tr kt cui ca bin ha dng sng, cui cng tnh ton c kt qu yu cu.
Phng php ny rt cd ch v tin li cho vic phn tch cc mch xung n gin.
BI TP
vi r = RC
2 - Hy tm hm s Vj(t) - in p trn R.
3 - H y ch ng m in h r n g tro n g m ch in ch c m t h n g s thi g ia n d u y n h t
vi v (t^ ) =
7 -2 . Trong mch b dao ng a hi c bn dng cng NAND h TTL, nu gi
t r i n tr R p j, R p 2 r t ln h o c n u r t b t h m c h i n cd c n g t c b n h th ng
k h n g ? T i sao ? X e m h ln h 7 - 1 - 2 .
7 - 3 . C h o m ch h n h 7 - 1 - 2 v 7 - 1 - 3 v i R j = 3KQ , R pi = R p2 = Rp = IK n ,
Cj = Cj = c = 2fi. Hy tnh tn s dao ng. Hy v dng sng u ra v ch
r m c cao v m c th p c a s n g ra .
7 -4 . Trong s b dao ng a hi vng RC dng cng NAND (TTL) trn hnh
7 - 1 - 7 , t i sao g i t r i n tr R k h n g n n q u l n ?
7 - 5 . c i m n i b t c a b d ao n g a h i th c h a n h l g ?
314
v~9. Xt a hi i kiu vi phn CMOS hnh 7 -3 -1 , cho in tr u ra ca
cng 1 l Rp = 500S3, Rj = lOkQ, c =
Hy tnh rng xung u ra.
7 -1 0 . Xt a hi i kiu tch phn CMOS hnh 73-3, Hy v dng sng u
ra trong hai trng hp : rng xung Vj ln hn v b hn Tyy = 0,7 (R + Rq)C.
7 - 1 1 . H y th i t k mch lm
tr xun g c dng s n g u vo, u ra _ Vo
hnh bn.
Rq
n n
7 12, Xt mch a hi i IC
TTL hnh 7 -3 -9 . Cho dng sdng
A^, A2 , E nh hnh bn. Hy v
dng sdng Q v Q tng ng.
315
Chng 8
316
tng t u ra. Cc
chuyn mch S3 , S 2 , Sj,
Sq chu s iu khin ca
tn hiu d3d2djdj^ tng
ng : khi dj = 1 th Sj
u vo khi dj = 0
th S ni t.
1) Nguyn l lm vic
H
!
I
i1
' -----------
!< 'I 1
i>dc
tin thuyt minh MSB
nguyn l lm vic ca
mch hnh 8 - 2 - 1 , chng
Hnh 8 - 2 - . D A C i n t r h n h T.
ta hy n gin ha mng
in tr hnh T.
Nu d3d2 djdp = 0001 th chi cd u vo S 3 , S2 , Sj u ni t. p dng
nh l Thvnm tun t n gin ha mch t u A sang phi. Ta thy rng
c qua mi mt mch (A, B, c, D) th in p ra suy gim i mt na. Vy nu
Vr e f
u vo th trn u ra DD ch cn . Cng vi phng php trn, xt
DD bao g cng l R.
Hnh 8 - 2 - 2 .
M c h t n g u o n g c a
m c h i n h n h 8 - 2 - 1 :
a ) M n g i n ir h n h T
k h i d 3 d 2 d id o = 0001 ;
b ) M c h t n g n g m n g
i n t r h n h T ;
c ) M c h t n g n g c a
m c h i n h n h 8 - 2 - 1 .
317
p dng nguyn l xp chng i vi cc gi tr in p trn, ta c mch tng
ng mng in tr hlnh T trn hnh 8~2-2b. Trong t ni tr tng ng l
R, sc in ng ngun tng ng l Vg :
(8 - 2 - 1)
ref
Vo = -Ve = + ^ 2 ^ + d ^ 2 l + d 2 ") (8- 2- 2)
2) Sai s chuyn i
318
Chng ta gi sai s ny l sai s tri (hay sai s
dch ngang). Cc chuyn mch khng phi l l tng.
Thc t in p ri khi ni thng ca mch in
chuyn mch khng th tuyt i bng 0. Vy in
p ri ny ng vai tr tn hiu sai s a n u
vo mng in tr hnh T. T s phn tch hnh
8 - 2 - 2 ta thy rng in p ri ca mi chuyn mch
s gy ra sai s khc nhau i vi in p tng t
u ra. Gi ASj l in p ri ca chuyn mch S
ni thng. Tng sai s chuyn i do in p ri cc
chuyn mch l Hnh 8 -2 -4 . S a i s tr tJ i.
(8 -2 -5 )
5/S C /.J
Hnh 8 -2 -5 biu th 2 tnh hung ca sai s phi
m
tuyn. Sai s sinh ra trong khong AB l n iu.
3/8
Sai s sinh ra trong khong CD l khng n iu.
//
Sai s khng n iu c th lm cho h thng khng
f/8
1J nh ; vy c gng trnh. Jr 1
V
001 Oil 101 m
T cng thc 8 -2 -3 c th thy rng trn thc t 000 010 100 no
thi in p u ra ch ph thuc vo t s cc gi
tr in tr, ch khng ph thuc vo gi tr tuyt Hnh 8 -2 -5 . S a i s p h i t u y n .
i ca mi in tr. iu ny to thun li cho sn
xxit IC. Trn mch in mt chip ca IC, rt kh
bo m chnh xc cao ca gi tr in tr, nhng d hn l bo m chnh
xc cao ca t s cc gi tr in tr .
Trong trng thi ng, cd th xem mng in tr hnh T nh mt dy truyn
dn. Vy cc tn hiu xung sinh ra ti cc chuyn mch cd thi gian truyn n
u vo b khuch i thut ton khng nh nhau. Do t s sinh ra cc xung nhn
bin ng k u ra. Li thm sai s thi gian chuyn mch c th ko di
thi gian duy tr xung nhn. Trong trng thi ng, gi tr tc thi cain p
tng t u ra c th ln hn nhiu gi tr n nh, ngha l sai s ng c th
rt ln. Gi tr nh ca xung nhn sinh ra trong trng hp bit trng s ln nht
ca tn hiu s u vo t 0 chuyn sang 1 trc, cn tt c cc bit khc vn
1. Lc ny gi tr in p tc thi u ra bng gi tr in p tng t u ra
o chuyn i DA ca tn hiu s n nht (cc bit u 1).
319
kh b nh hng ca sai s ng, ta c th dng mch gi ly mu u
ra DAC. (Xem 8 -3 -2 ), hn na thi gian ly mu chn sau khi kt thc qu
trnh qu , Vi lc ly mu th xung nhn qua ri, nn sai s ng khng nh
hng n mu na.
3) Tc chuyn i
4) AC in tr hnh T o
m n h 8 -2 -6 , L5 MSB
DAC i n i r h n h T o .
M SB - m o s t s i g n i f i c a n t b it .
(B it tr n g s l n n h t) oVo
LSB - le a s t s ig n ific a n t b it
(B it tr n g s n h n h t)
trnh khi xung nhn xut hin trong qu trnh ng ca DAC in tr hnh
T, nh vy nng cao thm tc chuyn i, ta tm cch duy tr dng in chy
qua mi nhnh trong mng l khng i. D tn hiu s u vo l 1 hay l 0 thl
dng in trong nhnh tng ng vi bit cng khng i. Vy l c th loi tr
c bn nguyn nhn to ra xung nhn. Hnh 8 -2 -6 gii thiu cch ni mch bo
m mc ch . Chng ta gi mch hnh 8 -2 -6 l DAC in tr hnh T o.
Xt mch hnh 8 -2 -6 , ta c
ref
+ d^ 2 ) (8- 2- 6)
320
vo u vo b khuch i thut ton ; v vy khng ct sai lch thi gian truyn
t gia chng, tc l gim nh sai s trng thi ng.
Trong qu trnh chuyn i trng thi, dng in trong tng nhnh vn khng
i, khng cn thi gian kin lp v ngt b ca dng in (cc chuyn mch
tng t ni chung u cng tc theo yu cu trc thng sau ngt khi chuyn
i trng thi).
V nhng nguyn nhn trn y, mch DAC in tr hnh T o l mch cd tc
chuyn i DA hng cao nht.
Sai s tnh ca mch T o khng c g khc mch T trn y.
1) phn gii
321
0000000001 1 1
0,001
1111111111 2 ^ - 1 1023
phn gii DAC cng cd th biu th bng s bit ca tn hiu s u vo.
2) tuyn tnh
tuyn tnh ca DAC biu th bng sa s phi tuyn. Sai s phi tuyn s
% ca gi tr lch cc i khi c tnh vo - ra l tng so vi gi tr cc i
u ra.
3) chnh xc chuyn i
7) H s nhit
8) Tl s ph thuc ngun
322
c DAC hon chnh cn phi ghp AD7541 vi b khuch i thut ton ngoi.
Trong hnh 8 -2 -8 , b khuch i
thut ton AD741 c bin in p
ra > lOV, Rj l in tr b ca
mng in tr hnh T o (iu chnh
gi tr dng u ra ca mng) R2 l
in tr b ca in tr hi tip Rf
(b sai lch ca gi tr Rp.
Nu = +15V, V^f = +10V
Th :
Khi u vo l 111111111111, u
ra l = -9.99975V. Hnh 8 -2 -8 .
Khi u vo l 100000000000, u N i g h p A D 7 5 4 1 v i k h u c h i th u t to n .
ra l = -5,00000V.
Khi u vo l 000000000000, u ra l Vp = ov.
AD7541 ng v DIPS (hai hng chn song song), c 18 chn, xem hnh 8 -2 -9
^outi t 0 I \ R f
o u t\~ r 17 1 Vref
i [T IB w
(MSB) 1 ^ /5|2aSB)
AD75^1
2| 5
2 | 6 J 3 j2 ^
l ] 2^
'\J _
Hnh B tr ch n .
2*\ s
Tng t AD7541, Trung Quc sn xut IC 1 chip DAC 5G7520. 5G7520 l DAC
10 bit, dng mng in tr hnh T o v chuyn mch tng t CMOS, cd 16
chn ra, tng v DIPS.
323
Bng 8 -2 -1
C H T I U K THUT CA A D 7541 (N i c h u n g s li u l y v i i u k i n
= + 2 5 c ; = +5V ; V g = -1 5 V )
T n Ih am s D i u k i n o l n g C h liLi
D p h n g i i 12
S ai s p h i lu y n
S a i s h s t l
T s p h th u c n g u n V dd = 1 4 ,5 V r v .i 5 .5 V
D n g i n d u ra V re f = 10V
i n tr u v o c h u n 20kQ
M c ln h i u s V lH > 2 .4 V
u vo
V lL < 0 .8 V
D ng d
V i = 0
u vo
i n u n g
u vo
M ln h i u s
C o u ii Vi = V iL
i n
(to n b u v o )
dung C out2
u
C o u tl Vi = V iL
ra
(to n b u v o )
C out2
T h i g ia n x c l p
i n p n g u n 16V
D n g i n n g u n
FSR - F u ll S c a le R a n g e G i tr c c i R a
** B i n i m c u r a < 0 ,1 % k h i n g u n V o D b i n i
8.3.1. Cc bc chuyn i AD v nh l ly mu
Trong ADC, tn hiu tng t u vo l lin tc, tn hiu s m ha u ra
l ri rc. S chuyn i AD i hi phi ly mu i vi tn hiu tng t u
vo nhng thi im quy nh, sau chuyn i cc gi tr mu thnh lng
s u ra. Vy qu trnh chuyn i AD ni chung cd 4 bc : ly xnu, nh mu,
lng t ha, m ha. Nh chng ta s thy sau y, cc bc trn y lun lun
kt hp nhau trong mt qu trnh thng nht, v d, ly mu v nh mu l cng
vic lin tc ca cng mt mch in, lng t ha v m ha l cng vic ng
thi thc hin trong qu trnh chuyn i vi khong thi gian cn thit l mt
phn ca thi gian nh mu.
324
1) nh l ly mu
Ngi ta
chng minh rng, A( f )
i vi tn hiu
tng t V j t h
tn hiu ly mu
Vj, sau qu trnh
ly mu cd th
khi phc tr li
moK -fi '
Vj mt cch trung
thc, nu iu Hnh 8 - 3 - . L y m u Hnh 8 -3 -2 . c tn h t n
tha mn
Im a x
(8 -3-1 )
N u ( 8 - 3 - 1 ) c th a m n, c th d n g b l c th n g th p k h i p h c Vj t
Vj.. H n h 8 - 3 - 2 b i u t h c tn h t n s c a b l c th n g th p x t : h s tru y n
t in p iA(f)| ca b lc trong phm vi di tn < cn gi khng i,
cn trong phm vi di tn phi nhanh chng gim xung 0. Vy nh l
ly mu quy nh cho chng ta gii hn di ca tn s trong chuyn i AD.
2) Lng t ha v m ha
325
phm vi 0-^V x e m nh l 0 X A, t h t n h i u s t ng n g l 000. Tang t,
--
o
1 2
in p tong t -5:V+ l 1 X A th tong ng vi 001 v.v...
o
Theo cch phn chia mc lng t , ta c hnh 8--3-3a, v sai s lng t
J^c i l - V
IV IV
. 111 7A = 7 /8 V .n i 7A 1 4 /1 5 V
7 /8 1 3 /1 5
. 110 6A = 6 /8 .1 1 0 6A 1 2 /1 5
6 /8 11/15
101 5A = 5 /8 1 0 1 5A 10/15
5/8 9/15
1 0 0 4A = 4/8 1 0 0 4A S/15
4/8 7/15
0 1 1 3A = 3/8 0 1 1 3A = 6/15
3/8 5/15
. 0 1 0 2A = 2 / 8 0 1 0 2A 4/15
2 / 8 _ 3/15
0 0 1 lA - 1/8 0 0 1 lA = 2/15
1/8 1/15 OA ss 0
0 0 0 OA * 0 0
1 0 0 0
0 .
(a) (b)
Hnh S - 3 - 3 . H a i p h n g p h p p h n c h ia m c l n g t
1 3
in p tng t -- tng ng 001 v.v...
326
8.3.2. Mch in ly mu ~ nh mu
% K-
Jfnh 8 -S -S . M c h i n v k h i u c a I C l y - g i m u L F 198.
327
ca chuyn mch in t s. phng nguy him ny l mch in bo v Dj v
D 2 - Nu Vq qu chnh vi Vq th it thng, it thng s ghim Vp trong phm vi
Vj + VjQ, vi Vq l in p ri trn it. Cn khi s ni thng (lc ly mu) th
Vp = V q, D j v D2 u h mch, mch bo v khng c tc dng g (khng nh
hng n vic ly - gi mu).
328
L/
Hnh 8 -3 -7 .
M c h i n A D C -
x p x i ti m cn P0t DAC 3 bit
3 b il.
o A 2*; M SB
z> ^ B W
oc T ) LS
Xt mch
in ADC xp x
tim cn 3 bit
hinh 8 -3 -7 .
b nh xp x
tim cn 3 bit.
Fj -- v cc
cng 1 -f- 5 l mch logic iu khin. ^ c u thnh b ghi dch vng.
Trc khi bt u chuyn i thit lp Qj = Q2 = Q3 = Q4 = 0, Q5 = 1. Xung ng
h CP th nht n : Qj = 1, Q2 = Q3 = Q4 = Q5 = 0, = 1, Q = Qc = 0.
Tn hiu s a n DAC l 100, u ra l in p tng t Vq tng ng. B so
snh c so snh v V, nu Vj < Vq th V . = 1, nu Vj > Vj, th Vj. = 0.
Trong nhp ng h th hai : b ghi dch vng dch phi 1 bit, ngh a l
Q2 = 1, Qi = Q3 = Q4 = Q5 = 0. Nu V, = 1 th cng AND 1 thng, Reset
F^, = 0 (xa MSB). Nu V = 0 th cng AN D l vn ngt, duy tr trng
thi = 1. ng thi, Q2 = 1 lp Fg 1, Qg = 1.
n nhp ng h th ba ; b ghi deh vng dch phi 1 bit na, ngha l
Q3 = 1, Qj = 2 = Q4 = Qj = 0 Kt qu lp 1, Qc = ! ng thi cng
AND2 thng, ty theo gi tr u ra b so snh c m Qg = 0 hay Qg = 1.
nhp ng h th t : Q4 = 1, Qj = Q2 = Q3 = Q5 = 0. Kt qu so snh V,
quyt nh = 0 hay Qj. = 1.
22a-CSKT 329
Trong v d ny ta thy mt ln chuyn i AD cn 5 chu k ng h CP. Nu
8 bit tng thm thi thi gian chuyn i cng tng ln theo. Hin nay ADC xp
xl tim cn c ng dng rng ri.
1) phn gii
2) Di ng, in tr u vo
4) chnh xc tng di
5) Tc chuyn i
6) H s nhit
7) Tl s ph thuc ngn
330
ra so'
/n M c/itn v oc.
d i h / i
DR
Hnh - 3 - . M ch i n A D 5 7 1 .
m /c
- J U - < 5 0 0 ' S . grTT
331
Hnh 8-3-9 gii thiu hnh stng ca AD571
Khi tn hiu iu khin chuyn i B/C (BLANK/CONVERT) chuyn xung mc
thp th qu trnh chuyn i AD bt u. Qu trnh chuyn i hon thnh trong
25 s. Kt qu chuyn i AD lu gi trong b nh xp x tim cn 10 bit. ng
thi tn hiu DR (DATAREADY) by gi xung mc thp. Sau thi gian tr khng
qu 500ns, k t khi s liu sn sng th kt qu chuyn i AD xut hin u
ra song song 10 bit thng qua b nh m 3 trng thi.
Khi B/C v mc cao, mch in bc vo trng thi ngh. Sau chng 1,5
th b nh m 3 trng thi u ra tr thnh tr khng cao. ng thi b nh
xp x tim cn b xa v 0, a ton b mch ADC v trng thi sn sng thc
hin ln chuyn i mi.
Theo hnh sng hnh 8 -3 -9 , ta thy thi gian tn hiu B/C mc logic thpphi
ln hn 25,5 S , mc logic cao phi ln 2 ^ 3 .
Hnh 8 -3 -1 0 biu th chn ra ca AD571, ng v kiu DIPS, 18 chn.
Bng 8 -3 -1 gii thiu ch tiu k thut ch yu ca AD571JD. Cc ch tiu ni
chung tng ng iu kin :
= 25c
in p ngun = + 5V
V = - 15V
Bng 8 -3 -1 : C H T I U K THUT CH YU CA A D 571JD .
T n th a m s i u k i n o l n g C h ti u
p h n g i i 10 b it
c h n h x c t n g i < 1 LSB
i n t r u v o t n g t 5kQ
n cc 0 lO V
i n p u v o tu n g l S o v i t t n g t
n g c c -5 + +5V
u ra s f dng vo V out = 0 ,4 V Ss 3 ,2 m A
v d n g ra V ut 2 ,4 V > 0 ,5 mA
u ra D R dng d B /C = 1 ( tr n g th i n g h ) < 4 0 /A
n p u v o B /C B L A N K m c lo g ic 1 > 2 ,0 V
C O N V E R T m c lo g ic 0 < 0 ,8 V
N gun dng
+ 4 ,5 V < v " < + 5 ,5 V < 2 LSB
T i s p h th u c n g u n
N gun m
- 1 6 ,5 V < V IS - 1 3 ,5 V < 2 LSB
T h i g ia n c h u y n i 2 5 /s
N h i t ! m v i c 0 H- + 70c
H s n h i t 2 LSB
= +5V 2 mA
B /C = l 9 mA
V " = -1 5 V
D n g i n ti u th 5 mA
v"*" = +5V
10 m A
B /C = 0
v" = -15V
332
8.4. ^ D NG D N G ADC V DAC
Thit b theo di in tim thc hin vic gim st in tim bnh nhn trong thi
gian thc. Sau y l v d v tnh nng k thut ch yu ca h thng thu thp
s liu ca thit b.
Khi u vo : u vo khuch i vi sai th ni khng ni t,
cch li an ton in p +2500V
Khi chuyn i : Di ng u vo AD : 0 -- 5V
chnh xc chuyn i : 8 bit
TC thu thp : n knh lOO^s
Tn S ly mu : 250Hz
S knh : 1 ^ 4.
Dung lng b nh s liu : Knh in tim 2 Kbyte
Thi gian nh s liu 8 s.
u ra : in p tng t 5V.
1) Cu trc mch in
333
Thu +Kp s'uu
mdy vi
finh
dmkii'm !
iii ia I
t ng k i
\m c/ nh thi m Q ch h'A n iti
Hnh 8 - 4 - . S k h i h I h n g i h u t h p s i u .
2) Nguyn l lm vic
Hinh 8 -4 -2 .
M c h i n ch u y n
i - t h u t h p s li u . f F
-15V - r- Xung
^ T .y - q u khin
334
R + Rp
H s khuch i in p \ = ---- =----- . C th iu chnh bin ra V trong
b) B nh
335
XunADC ir
500kill
Hnh 8 -4 -3 . M c h i n b n h .
336
T n hiu iu khin
B m a chi cung cp a ch truy nhp truy xut b nh. u vo b
m a ch l xung m tn s 500kHz. u ra l 11 bit m nh phn, cung cp
m ia ch b nh tun t lin tc thay i. Thi gian c vit i vi mi a ch
b nh chnh l chu k xung ng h
fw A iiu , - if -
c y/t
2 0 9 X 2 J /1 S
Sc /n lt to n b
(a chi N )
[iQ chhj*l)
Hnh 8 -4 -4 . D n g s n g c v i t.
Thi gian lu gi
337
iu khin dng hnh (in tm trn mn hinh)
Khi tn hiu in tim bt thng, bc s thng mong mun ct th dng hnh
sng in tim trn mn hnh. Hlnh 8 -4 -5 gii thiu mch in iu khin dng
hinh cd th thao tc bng tay hay c th t ng bng my tnh.
Hnh 8-4 -5 .
L o g ic d i u k h i n d n g h n h
F lip F lo p R S c d b n ;
N t n d n g h n h b n g ta y ;
N t n ph c hi ;
T n h i u d n g h n h t n g .
Hnh 8 -4 -6 .
M c h i n h i n t h .
338
Xem hnh 8 -4 -6 , trong c DAC 0832, khuch i thut ton F007, my xem
Bng. S6 liu in tim c c t b nh RAM ra, c bin i thnh tn hiu
tng t DAC, sau t c khuch i bi tng u F007, tip theo c lc
thng thp bi b lc tch cc bc 2 (cu trc t F007 tng sau v RC), cui cng
tn hiu a ti my xem sng.
Qu trnh c s liu ra rt nhanh, trn mn hin sdng c th quan st hnh
sdng in tim hon chnh, ch binh thng (ton b ni dung RAM c ra 1
ln km i mi 1 byte), hnh sng hin th di ng chm chp, ch dng
hnh (khng c vit, ch c) hlnh sng hin th n nh bt ng.
d) Mch xung ng h
Xem hinh 8 - 4 - 7 : mch dao
ng a hi thch anh, u ra
l mch m 3 trng thi. Tn s
ng h do b dao ng to ra
f = 2MHz lm tn hiu nh thi 74LS367
c bn cho ton h thng. Mch
3 trng thi 74LS367 bo m ti
cho b dao ng, bin CP do
t ln, sn xung dc. Cc
tn s chun khc do chia tn Hnh 8 -4 -7 . B d a o n g ng h.
t CP. Xem hnh 8 -4 -8
zn
Tn hiu ng h f = 2MHz c chia 4 nh cp Flip Flop T (cu trc t Flip
Flop D 74LS74). Tn hiu iu khin f = 500kHz c khuch i bi 74LS367 tr
thnh xung m u vo b m a ch ca b nh RAM. Xung tn B 500 kHz
cn c chia tn 2049 ln nh b m chia tn. (3IC b m 4 bit 74LS161), kt
^ - 500.000
qu l xung tn so
2049
Xung iu khin tn s 244Hz c 3 cng dng sau :
- a vo mch ly mu v chuyn i AD (gi l xung ADC)
- a vo u WR ca RAM (g i l t n hiu c vit)
- a vo u ng b ngoi ca my xem sng kch mch .
Tm tt ton b qu trinh thu thp tn hiu in tim trnh by trn y
nh sau :
Tn hiu in tim ca bnh nhn i qua b khuch i cch li u vo, qua
chuyn mch tng t nhiu knh, qua mch ly v gi mu n ADC. S liu
u ra ADC c lu gi trong b nh RAM. S liu v in tim ctgi trong
RAM li c c ra, li chuyn i DA, a n hin hnh trn mnhnh hi
339
stng. ng thi vi vic thu thp in tim bnh nhn trong thi gian thc, th in
tm ca bnh nhn cng hin th trn mn hin sdng. Ch trong ch dng
hnh, RAM khng c np vo s liu in tim mi, m c c ra s liu in
tim lu gi, to thnh hnh sng in tim ng im trn mn hin sdng. Ngoi
ng dng ADC, DAC ra, h thng trn y cn l v d v ng dng tng hp cc
mch s khc. T v d ny, chng ta bc u lm quen vi vic s dng cc
phn t mch s khc nhau cu trc nn mt h thng s thc dng.
TM TT
v ang xut hin thm nhiu chng loi ADC, DAC. Chng ta a nghin
cu ch yu nhng vn chung v chuyn i AD, chuyn i DA m khng th
gii thiu t m tt c cc chng loi ADC, DAC.
i vi DAC, chng ta ch nghin cu loi s dng rng ri nht hin nay l
DAC in tr hnh T. i vi ADC, chng ta ch xem xt loi s dng nhiu nht
hin nay l ADC xp x tim cn.
gip cho c gi lm quen vi cc IC n chip ADC, DAC v bit chn dng
chng hp l, chng ny gii thiu mt s IC quan trng. i vi cc v d t,
chng ta cn ch tm hiu c tnh, cch dng v ch tiu k thut ca cc IC.
chnh xc v tc chuyn i l ch tiu ch yu ca ADC, DAC ; d cng
l cn c chn dng chng. Thng thng, mun ct chnh xc v tc
chuyn i cao, khng nhng cn IC cht lng cao tng ng m cn phi chn
mch in phc tp. iu ny dn ti gi thnh cao, tin cy thp. Cho nn cn
suy ngh tng hp khi chn phng n, khng nn ch n thun mong mun
chnh xc v tc cao qu mc cn thit.
BI TP
340
8- 6 . Khi chn t in ni ngoi Cj^ trong mch ly - gi mu hnh 8 -3 -4 , cn
suy ngh n nhn t no.
8 -7 . Trn c s ADC xp x tim cn hnh 8 -3 -7 , nu by gi lm vic vi
phn gii 10 bit, tn s ng h lMHz. Hy tnh thi gian cn thit
hon thnh mt ln chuyn i.
8- 8 . Trong h thng thu thp s liu hnh 8 - 4 - 1 , nu yu cu lu gi 16s
s liu in tim vo b nh th cn phi bao nhiu chip RAM2114 (tham
kho mch hnh 8 -4 -3 ).
341
PH LC I
I) Cu trc ca k hiu
K hiu ca IC cd 5 phn
D ng ch
D n g ch ci D n g ch c .s b i u t h D n g c h ci
O n f*h c i
b i u th ti u b u th o chng b i u t h p h m vi
Hiii
ICU tll
h UUIlg iS
c h u n q u c g ia h n h c a IC lo i n h i t c n g t c
s n xut
,
K n g h a K n g h a K n g h a K n g h a
h i u h u h i u h i u
2) V d :
342
c T 3020 E D
V s ng 2 hng chn
-4 0 - 85c
Cng NAND kp 4 u vo Schottky
TTL
Ph hp tiu chun Trung Quc
2 -2 . B chn knh 1 t 8 CMOS
c c 14512 M F
V phng bc kn ton b
-5 5 + 125c
B chn knh 1 t 8
CMOS
Ph hp tiu chun Trung Quc
2 -3 . B khuch i thut ton thng dng
c F 0 41
I V kim loi hnh trn
0 -i- 70c
----------- B khuch i thut ton loi III
_ _ _ _ B khuch i tuyn tnh
---------- -- Ph hp tiu chun Trung Quc
i chiu khiu caTrung Quc v Quc t v ICTTL.
Cc ICTTLcaTrung Quc v Quc t sn xut l c th thay th ln nhau
c. Hai h thng k hiu c s tng ng :
CT 4010 CJ v SN 74LS10J
CT 4010 MF v SN 54LS10W
SN 74 LS 10 J
bao gi ; J - V s ng 2 hng chn
(W - V s phng
N - V nha ng 2 hng chn)
Chng loi theo chc nng
Chng o theo trng : tiu chun thng
c tnh H : Tc cao
s : Schottky
LS : Schottky cng sut b
343
CT 4 010 c J : V s en ng = J Ttexas
Bao gdi F : v phng bc kn = w Tfexas
D : V s ng = J Texas
p : V nha ng = N Texas
------- c : 0 - 70c = 74 Tfexas
(M : -55 -i- 125c = 54 Ttexas)
Chng loi theo chc nng
Chng loi 4: Schottky cng sut b
theo c tnh 1: Tc trung bnh
2 : Tc cao
3 : Schottky
---------------ICTTL ph hp tiu chun Trung Quc
344
PH LC II
H M V CHUYN i
I - CC H M THNIG DNG
1 - H thp phn
2 - H nh phn
V d :
1 0 1 ,1 1 = 1 X 2^ + 0 X 2^ + 1 X 2 + 1 X 2 ^ + 1 X 2 ^
3 - H m c s 8
Trong h ny, mi v s c 8 m s l 0 8, c s l 8.
345
V d :
37,41 = 3 X 8^ + 7 X 8 + 4 X 8 '^ + 1 X 8 "^
4 - H m C s 16
vi k = 0 -- F
V d :
2A , 7 F = 2 X 16^ + A X 16'^ + 7 X 1 6 '* + F X 16"2
7 15
= 2 x 16 + O x 1 + t ; + - ~
16
= 42,4961
Hin nay trong my vi tnh, a s dng t m nh phn 8 bit, 16 bit. Nhng
t ni ny c th biu th gn r bng s trong h m 16 vi 2, 4 v s tng
ng. Vy trong cc sch vit v trnh t my tnh cng hay dng h m c s 16.
S chuyn i ln nhau ca h nh phn v h m c s 16 cng cc k d dng.
Nn ng dng h m c s 16 cn rng ri hn h m c s 8 .
T nh phn sang thp phn : vit s nh phn di dng (II - 3) trin khai ;
cng tt c cc s hng theo gi tr s thp phn, tng s dng thp phn ca
s nh phn cho. v d :
1011,01(2) = 1 X 2^ + 0 X 2^ + 1 X 2^ + 1 X 2 + 0 X 2"^ + 1 X2"^
= 8 + 0 4 - 2 + 1 + 0 + 0,25
346
v kj = 0 ,1 ng phn vi s 0, 1 trong h thp phn, nn ta ct :
= 2 (k 2 "^
+ k n-1 2 ""^ + ... + k^) + kj
Nhn xt cc biu thc trn, ta thy :
bit u tin ca s nh phn l kp bng s d khi chia S^JQJ cho 2 .
bit tip theo ca s nh phn l kj bng s d khi chia thng s ca php chia
trc cho 2 .
Tng t nh vy tm ton b cc bit ca s nh phn, v d :
173 2 d 1 ko
86 2 d 0 Vy 173(J0) = 1 0 1 0 1 1 0 1 (2)
43 2 d 1 ^2
21 2 d 1 k3
10 2 d 0 1^4
5 2 d 1
2 2 d 0 k
1 2 d 1 k.
0
b - P hn phn :
Trong cc ng thc di y, v phi l s nh phn, v tri l s thp phn :
s,, - k ., 2 - ' + + k ., 2 - + + k_ 2 -"'
Nhn 2 v vi 2, ta ct ;
-1
+ + -m+1
^(10) ~ ^ -1i *
k_j tr thnh phn nguyn ca v phi. Phn phn cn li l :
2S(,) - k_, = K 2 -' * K - ^ + ... + k_l2-'
Nu tip tc nhn 2 v vi 2, ta li c k_2 l phn nguyn ca v phi (ca
tch s ln th 2 ) :
2[2S^10J - k_j] = k_2 + (k_32- +
Tng t nh vy, ta tm c ton b cc bit ca s nh phn, v d :
Qu trnh chuyn i t 0,8128^JQJ sang 0 , 1 1 0 1 ^2)
0,8128 X 2 = 1,6250 = 0,6250 + 1 (k_i)
0,6250 X 2 = 1,2500 = 0,2500 + 1 (k _ ) 2
347
2 - H nh phn v h dm c s 8
T nh phn sang h 8
3 - H nh phn v h m c s 16
348
PH LC III
2 - M gc
349
nh vy u bt my tnh phi thao tc, vy tt s lm cho my tnh phc tp ln
v thi gian lm tnh ko di.
trnh khd khn trn trong php cng tr, hin nay my tnh dng rng ri
m b trong php cng tr.
3 - M b
a + b = 0,0010
Chng ta i n cng kt qu trn bng cch : tlm m b trong h nh phn
(c s 2 ) ca b l :
tb lm b = 10 -
Chng ta vit biu thc tng qut m b 2 ca s X nh phn :
_ Jx nu x> 0
Wma b - 2 + X nu 0
V d : X = -0,1011 [ x ] ^ b = 10 - 0,1011 = 1,0101
X = -0,0001 [x ]^ b = 10 - 0,0001 = 1,1111
X = -0 ,0 0 0 0 [ x ] ^ b = 0,0000 = 0,0000
4 - M do
M o c a s n h p h n X l c h n h n k h i X > 0 :
o ~ *
350
Cn khi X 0 t h g i t r c a m i b it p h i o t 0 s a n g 1 v t 1 s a n g 0.
V dii :
X = -0 ,0 1 1 0 [x]^ , = 1,1001
X = -0,0001 = 1,1110
Xt c tnh m o qua v sau :
X = -0 ,0 1 1 0 = 1,1001
+ W m o = 0 ,0 1 1 0 + 1 ,1 0 0 1 + 1 ,1 1 1 1
+ W m o + 0 -0 0 0 1 = 1 0 -0 0 0 0
10 + X = [ x ] ^ + 0,0001.
Vy, mt s nh phn m bt k, nu ly gi tr tuyt i ca nt cng vi m
o ca chnh nt, ta lun c 1 , 1 1 1 1 .
Nu em tng s t (gi tr tt c cc bit u l 1) cng vi 1 bit cui (tc
cng thm 2 ") th kt qu lun bng 2.
b o ^
351
PH LC IV
B KHUCH I
THUT
TON
im /Ia
/ i/r
vv v .r
(m)
!
352
Trong phm vi tuyn tnh
E. (IV - 1)
(v ^ - v_) (IV - 2)
Ec
- V. (IV - 3)
Ao
l h s khuch i in p trong khu vc tuyn tnh, s tr in hnh ca
Aq = 10^ ^ 10^. Gi s = 1 0 + 15V, = 10^. Tel thy in p u vo trong
khu vc tuyn tnh chi c vi piV. Mt cch gn ng, c tnh truyn t in p
l tng ha ca b khuch i thut ton Aq = 00 nh sau :
Kt lun v c tnh b khuch i thut
ton nh sau :
1 - Dng in u vo bng 0
+ = - = 0
2 - V, = v_.
o
v+ - v_
00 = 0
1 - B khuch i o
B khuch i thut ton mc thnh b khuch
i o nh sau : u thun ni t. in p
u vo Vj a vo u o qua Rp in p ra
Vp phn hi n u o qua Rp.
V = v_ = 0, nn
''1
(IV - 4)
" ' '
Ip = i, (IV - 5)
Rp
- ipRp = ijRp - (IV - 6)
353
2 - B khuch i thun
v_ = R2 - Vj
t , ta c
= Vj = V l (IV - 9)
Biu thc (IV-9) chng t khi Vj tng th V q cng tng, Vj gixn th gim
theo. H s khuch i ca b khuch i thun l :
R1 + R 2
^2
Ay cng ch ph thuc thng 8 mch ngoi (Rj, R2 ).
3 - B khuch i lp
B khuch i lp l b khuch i thun c bit :
u ra ni vo u o. Vy V = V.
B khuch i lp thng dng keh ti (yu (IV - 11)
cu dng ng k).
1 - B so snh
Hnh bn l b so snh 0. V
= 00 nn khi = Vj > v_ = 0 thi
= +Ej,. lKhi
Vq = U ll == V | < v_ = 0 thi
-E_. B so si
v = -j,. snh cd th lm
nhim v gim st 0 .
354
2 - Trig Smit
H nh bn l s
Trig Sm it dng b
khuch i th u t
ton.
VI = i_ = 0
nn
Khi V j tng i m,
b khuch i cng tc
vng bo ha +,
''o = +E.
Vy mc ngng
trn l :
R2
Ec. ''o = ''l
2 R2 2 R2
AV = - v ,_ = - (IV - 13)
( ~ R i + R 2 0 " Ri + R 2 ^<
Thay i gi tr Rj, R2 th iu chnh c AV.
Nu Rj = R2 th AV = (IV - 14)
S phn tch phm vi cng tc ca Trig Smit, tm li nh sau :
T r n g t h i Vo P h m vi Vj
+E,
' r .
-Ec
355
MC LC
IV a n g
L i g i i I h i u 3
1 .1 .1 . V t l i u d n i n , c c h i n v bn dn 5
1 .1 .2 . H i n t n g n i n t r o n g v t li b n d n s c h 5
1 .1 .3 . H i n t U n g d n i n tro n g b n d n p h a t p 7
1 .2 . i t b n d n 8
1 .2 .1 . c t n h c a c h u y n t i p P N 8
1 .2 .2 . C u t r c i t v c l u y n V o n - a m p e 10
1 .2 .3 . H i u n g i n d u n g c a i t b n d n 12
1 .2 .4 . D c t n h n g m ( c h u y n m c h ) c a i t b n d n 13
1 .2 .5 . G c t h a m s c b n c a i l b n d n 15
1 .2 .6 . i t n p 15
1 .3 . T r a m i t o 17
1 .3 .2 . c t n h u v o v c tn h u ra c a tr a n z ito 19
.3 .3 . c tn h c h u y n i c h c a t r a n z to 20
1 .3 .4 . C c t h a m s c b n c a ira n z ito 22
1 .3 .5 . n h h n g c a n h i t n c c I h a m s c a tr a n z ito 24
1 .4 . B n g b n d n i r n g (F E T - F i e l d E f f e c t T V a n s is t o r ) 26
1 .4 .1 . I G F E T 26
1 .4 .2 . T V a n z ito h i ^ ng tr n g c h u y n ti p P N (JF E T ) 31
1 .4 .3 . S o s n h F E T v tr a n z i t o l n g c c 33
Tm t l 35
B i l p 35
Chng 2 : M CH DIN C N G
2 .1 . M c h i n c c c n g ri n g r 38
2 .1 .1 . B a l o i q u a n h l g i c c b n n h t 38
2 .1 .2 . M c h A N D v m ch O R d n g i t b n d n 39
2 .1 .3 . C n g N O T 43
2 .1 .4 . C n g N A N D v c n g N O R (c n g V -D O , c n g HOC O) 48
2 .2 . M c h i n c n g T T L 49
2 .2 .1 . C n g N A N D TTL 50
2 .2 .2 . C c lo i m c h c n g T T L k h c 65
2 .2 .3 . C c m c h c n g t r a m i t o k h c 69
2 .3 . M c h cng M O S 69
2 .3 .1 . C n g N O T h M O S 70
356
2 .3 .2 ; c n g N A N D v N O R h M O S 76
2 .3 .3 . c n g lu y n d n v c h u y n m c h t n g t h C M O S 78
Tm t t 79
B i l p 79
Chng 3 ; CO s DI s L O G IC
3 .1 . K hi n i m c bn , c n g Ih c v n h l 89
3 .1 .1 . Php to n lo g ic v hm io g c c b n 89
3 .1 .2 . C ng th c v n h l 90
3 .2 . C c p h n g php b i u th h m lo g ic 98
3 .2 .1 . B ng c h n l 98
3 .2 .2 . B i u th c h m s 99
3 .2 .3 . B ng K arn au g h 104
3 .2 .4 . S l o g i c 108
3 .3 . P h n g p h p t i th i u hahm io g ic 109
3 .3 .1 . K h i n i m v t i t h i u ha 109
3 .3 .2 . P h n g p h p t i t h i u h a b n g c n g th c 111
3 .3 .3 . P h d n g p h p t i t h i u h a b n g h n h v 11 2
3 .3 .4 . C h u y n i b i u th c O R - AND t i th i u t h n h b i u th c
l i th i u cc dng N A N D - N A N D , N O R A N D , N O R -N O R 11 7
3 .4 . S t i t h i u ha hm lo g ic r n g b u c 119
3 .4 .1 . K h i n i m r n g b u c , i u k i n r n g b u c . 119
3 . 4 .2 . T i t h i u ha hm lo g ic r n g b u c 120
Tm t l 124
B i t p 125
Chng 4 : M CH L O G IC T HP
4 .1 . D c i m c b n v p h n g p h p th i t k c a m c h lo g ic t n g h p 133
4 .1 .1 . P h n g p h p b i u th v p h n tc h c i m c bn v
c h c n n g l o g i c c a m c h lo g i c t h p 133
4 .1 .2 . P h n g p h p t h i t k l o g i c m c h l hp 134
4 .2 . B m ha 136
4 .2 .1 . K h i n i m m ha 136
4 .2 .2 . B m ha nh phn 137
4 . 2 .3 . B m ha nh - th p p h n 139
4 . 2 .4 . B m h a u t n 140
4 .2 .5 . V i m c h c v a ( M S I ) b m h a u t n 142
4 .2 .6 . M t s m t h n g d n g 143
4 .3 . B g i i m 147
4 .3 .1 . B g i i m n h p h n 147
4 .3 .2 . B g i i m ( B C D ) - th p p h n 149
4 .3 .3 . B g i i m c a h i n t h k t 152
4 .4 . B so sn h 156
4 .4 .1 . B s o s n h b n g n h a u 156
4 . 4 . 2 . B s o vSnh 158
4 .4 .3 . I C M S I b s o s n h 4 b i t 160
4 .5 . B cng 162
4 .5 .1 . B c n g n a 162
4 . 5 .2 . B c n g 163
4 . 5 .3 B c n g c n h n i l i p 164
357
4 .6 . B c h n k f i n h 16 5
4 .7 . R O M (B n h ch c - R e a d O n ly M e m o ry ) 166
4 .7 .1 . B n h c n h c h c ( R O M ) 166
4 .7 .2 . B n h c h i d c c t h g h i t r i n h t ( P R O M ) 168
4 . 7 . 3 . B n h c h i c c t h v i t l i ( E P R O M ) 168
4 .8 . M n g lo g ic l p Irn h ( P L A ) 169
4 .9 . N g u y h i m chy u a iro n g c c m c h l h p 17 1
4 .9 .1 . N g u y n n h a n s i n h r a h i n t n g n g u y h i m c h y d u a 172
4 .9 .2 . P h n g p h p t r b n g u y h ii c h y u a 173
Tm l t 175
B i t p 176
Chng 5 ; M CH F L IP - FLOP
5 .1 . M t s c u t r c m c h ih n g g p c a F lip F lo p 180
5 .1 .1 . F lip F lo p R S Cd b n 180
5 .1 .2 . F lip F lo p R S n g b 183
5 .1 .3 . F lip F lo p R S m a s te r s la v e 184
5 .1 .4 . F lip F lo p J K m a s te r s la v e 186
5 .1 .6 . F l i p F l o p D ( m c h c h t D c i t i n g i i q u y tv n i u k h i n tr c li p ) 190
5 .1 .7 . F lip F lo p C M O S 192
5 .2 . P h n l o i F l i p F lo p h e o c h c n n g , s c h u y n i l n n h a u 194
5 .2 .1 . P h n l o i F l i p F l o p t h e o c h c n n g 195
5 .2 .2 . S c h u y n i l n n h a u c a c c lo i F lip F l o p n h Ih i Ih e o C P 200
5 .3 . D c t n h c n g t c x u n g v c h li u c h y u c a F lip F lo p 205
5 .3 .1 . c t n h c n g l c x u n g c a F l i p F l o p 205
5 .3 .2 . C c c h ti u c h y u c a vi m c h ( 1 C ) F lip F l o p 207
Tm t t 210
B i t p 210
Chng 6 : M CH DY
6 .1 . D i c n g v m c h d y 216
6 .1 .1 . D c m v p h n g p h p m i& i t c h c n n g 216
6 .1 .2 . P h n g p h p c b n p h n lc h c h c n n g lo g ic m c h d y 217
6 .2 . B m 218
6 .2 .1 . D c i m v p h n l o i b m 218
6 .2 .2 . B m ng b 219
6 .2 .3 . B m d b 231
6 .2 .4 . B m IC c in in g (M S I) 238
6 .3 . B nh 244
6 .3 .1 . B n h c b n 244
6 .3 .2 . B g h i d c h 246
6 .3 .3 . V d v n g d n g b n h 249
6 .4 . B t o x u n g t u n l 255
6 .5 . B nh RA M v d n g c g h p i n tc h C C D 257
6 .5 .1 . B n h R A M (R a n d o m A c c e ss M e m o ry - b n h c / v i i) 257
6 .5 .2 . D n g c g h p d i n tc h C C D ( C h a r g e C c x jp le d D e v ic e ) 264
358
6 .6 . T h i l k m c h d y 267
6 .6 .1 . T h i t k b m ng b 267
6 .6 .2 . T h i t k b m d b 276
6 .6 .3 . T h i l k m c h d y 284
Tm t t 287
B i t p 288
7 .1 . B p h i x u n g 292
7 .1 .2 . B d a o n g a hi v ng R C 294
7 .1 .3 . B d a o n g a h i th c h a n h 297
7 .1 .4 . B d a o n g a hi C M O S 298
7 .2 . T V ig S m i t 300
7 .2 .1 . T V ig S r a i l I C T T L 300
7 .2 .2 . Trg S m it C M O S 304
7 .3 . M ch a hi i 304
7 .3 .1 . M c h a h i i C M O S 305
7 .3 .2 . D a h i i h T T L 307
7 .4 . IC n h Ih 309
7 .4 .1 . I C n h th i h C M O S 309
7 .4 .2 . V d n g d n g I C n h th i 311
Tm l t 313
B i l p 314
8 .2 . B b i n i D A C 316
8 .2 .1 . B b i n i DAC i n tr h n h T 316
8 .2 .2 . C c c h ti u k Ih u l c h yu ca b b i n iD A C 321
8 .2 .3 . V d I C 1 c h ip D A C 322
8 .3 . B b i n i A D C 324
8 .3 .1 . C c b c c h u y n i A D v n h l i y m u 324
8 .3 .2 . M c h i n l y m u n h m u 327
8 .3 .3 . B b i n i A D C x p x ti m c n ( S u c c e s s iv e - a p p r o x im a tio n A D C ) 328
8 .3 .4 . C c c h ti u k th u t c h yu c a A D C 330
8 .3 .5 . V d I C 1 c h ip A D C 330
8 .4 . V d ng dng A D C v D A C 333
8 .4 .1 . T n h n n g k t h u t c h y i c a h th n g th u th p s !i u 333
8 .4 .2 . c j t r c m c h i n v n g u y n l l m v i c 333
Tm t t 340
B i t p 340
P h l c I : P h n g p h p t t n , k h i u m c h i n tc h h pb n d n 342
P h l c II ; H m v chuyn i 345
P h l c IV : B k h u c h i th u t to n 352
M c l c 356
359