VLERSIMI I RREZIKUT

C-1. i prgjithshm

Vlersimi i rrezikut sht procesi i mendimit pr t'i br operacionet m t sigurta pa kompromentuar

misionin.

Komandantt duhet vazhdimisht t kryejn nj vlersim t rrezikut t kushteve nn t cilat ata veprojn

t parandaloj humbjen e panevojshme t personelit apo pajisjeve dhe degradimin e suksesit t

misionit.

C-2. Vlersimi i rrezikut

Vlersimi i riskut sht nj qasje me pes hapa pr t siguruar q arritjet n prmushjen e operacioneve
dhe misionit t mos komprometohen nga aksidentet.

b. Pes hapat e vlersimit t rrezikut jan

(1) Identifikimi i rreziqeve. Identifikoni rreziqet m t mundshme pr misionin. Rreziqet jan

kushtet me potencialin, mundsin e shkaktimit t plagosje s personelit, dmtimi i pajisjeve, humbja e

materialit, ose paksimi i aftsin pr t kryer nj detyr apo mision.

Rreziqet m t mundshme jan ato t krijuara nga mungesa e gatishmris n mjedisin operacional. Kur
analizojm nj list e rreziqeve q prsriten shpeshher gjat zbatimit n nj detyr ose mision t
specifikuar, mund t identifikohen rreziqet m t mundshme.

(2) Vlersoni rreziqet. Pasi t identifikohen rreziqet m t mundshme, analizoni seciln pr t

prcaktuar probabilitetin e ndodhjes s asaj q shkakton aksident dhe efektin mundshm aksidentit.
Identifikoni gjithashtu kontrollin e mundsive pr t eleminuar ose zvogluar rrezikun. Nj mjet pr t'u
prdorur n kt vlersim sht matrica e vlersimit t rrezikut standard t Ushtris (Figura C-1). Nj
diskutim i faktorve t prdorur n vlersimin e rrezikut standard t ushtris matrica gjendet n Tabeln
C-1.

(3) Merrni vendime rreth rriskut. Peshoni rrezikun duke e krahasuar me prfitimet e kryerjes s
operacionit. Mos pranoni rreziqe t panevojshme dhe bni vendimin pr riskun e mbetur n nivelin e
duhur t komands.

(4) Zbatimi i kontrolleve. Integrimi i kontrolleve specifike n planet, urdhrat, gjendjen taktike t
procedurat operative (TSOPs), dhe provat. Komunikoni kontrollet posht deri tek ushtari individual.

(5) Mbikqyrja. Prcaktoni efektivitetin e kontrolleve n uljen e probabilitetit dhe efektit e rreziqeve t
identifikuara. Sigurohuni q masat e kontrollit t rrezikut t prmbushin pritshmrin . Prfshini
vazhdimsin n shqyrtimet gjat dhe pas veprimeve pr t siguruar q t gjitha shkuan sipas planit,
duke rivlersuar ose prshtatur planin sipas krkesave q lindin, duke vleresuar e zhvilluar dhe msimet
e njerra nga praktika.

C-3. Rregullat e Vlersimit t Rrezikut

Rregullat q udhheqin procesin e vlersimit t riskut jan:

a. Integrimi i vlersimit t rrezikut n planifikim.

b. T mos pranoj rreziqe t panevojshme.

c.Make vendimet e rrezikut n nivelin e duhur.

d. Merrni rrezik nse prfitimet tejkalojn koston.

C-4. Qasje me tre nivele

Ushtria ka krijuar nj qasje tre-shtresore pr vlersimin e rrezikut.

a.Niveli themel, baz sht niveli i komands. Ky nivel sht prgjegjs pr nj plan sigurie, vendosjen e

standardeve, trajnimet n prputhje me aftsit e atyre q trajnohen, sigurimin e burimeve dhe merr
vendimet pr pranimin e rrezikut

b. Niveli i udhheqsit. Udhheqsi vendos theksin n respektimin e standardeve, vlerson dhe

balancon rreziqet dhe sht zbatuesi i kontrolleve t siguris pr t eliminuar ose kontrolluar rreziqet.
Pr m tepr, ai i meson e ndrgjegjson ushtarin individual rreth prgjegjsive q ai ka brenda procesit
t vlersimit t rrezikut.

c. Niveli i fundit,ai individual . Ushtari individual duhet t kuptoj prgjegjsit e siguris, t

njohin kushtete pasigurta dhe aktet q rrjellin prej tyre dhe t performoj sipas standarteve.

C-5. Nivelet e Rrezikut

Ekzistojn katr nivele t rrezikut.

Kto nivele jan

a. Rrezik i ulet. Operacionet e rrezikut t ult jan ato ku kujdesi normal, mbikqyrja dhe procedurat e
siguris t siguroj nj mision t suksesshm dhe t sigurt.

b. Rreziku i mesm. Ekziston ndodhja e mundshme e dmtimit t vogl t personelit , pa rrezik pr

jetn,e t pajisjeve n operacionet e rrezikut t mesm. Kto operacione kan nj mundsi t largt q
t ndodh lndimi i rnd ose vdekja. Kto operacione krkojn prfshirje t plot t njsis.

c. Rreziku i lart. N rrezik t lart, aftsit e misionit jan degraduar ndjeshm dhe ekziston nj
probabilitet q do t ndodhin lndime t rnda t personelit, vdekje dhe dmtime t mdha t
pajisjeve.

d. Rreziku jashtzakonisht i lart. N kt nivel, njsia do t jet e paaft pr t prmbushur misionin e

saj dhe atje sht probabiliteti q do t ndodhin viktima masive ose vdekje, plus shkatrrimin e plot t
pajisjeve.

C-6. Faktort q duhet t shqyrtohen n vlersimin e rrezikut

Disa nga faktort q mund t konsiderohen n procesin e vlersimit t rrezikut jan paraqitur n kt
paragraf. Kjo nuk sht nj list e plot e t gjith faktorve q duhet t merren parasysh, por m tepr
t kategoris trutins. Faktort pr secilin mision do t varen nga analiza mbshtetur n misionin
aktual dhe aty ku sht pr t'u ekzekutuar.

a. Niveli i aktivitetit. Kjo mund t prfshij aktivitetin individual dhe ato t njsis. Lidhur me

individualen, ajo mund t prfshij llojin e aktivitetit (t tilla si puna e rnd, puna fizike apo puna e ulur
n tavolin) ose ritmi i krkuar (t tilla si puna e vazhdueshme me pak pushim, nderorerje nse ka,
prishet). Sa i prket nivelit t aktivitetit t njsis,ajo mund t prfshij kohn e operacionit (si pr
shembull nj situat e fatkeqsis masive ose ritmin m t ngadalt t drejtimit) ose faza e operacionit
(t tilla si krijimi ose aktivizimi i zons s njsis, prforcimi pozicionet e shpejta mbrojtse, ose njsia
q qndron posht).

b. Rreziqet e brendshme t pajisjeve t prdorura. Rreziqet e brendshme t pajisjeve t prdorura nga

njsia munden prfshijn potencialin pr aksidentet nse pajisja prdoret n mnyr jo t duhur ose
nse nuk funksionon si duhet. Nnjsit mjeksore nse pajisja mjeksore nuk sht saktsisht e
kalibruar ose nuk funksionon ndryshe, paraqet nj rrezik jo vetm pr operatorin por edhe pr pacientin
(si p.sh. nj makin me rreze X t kalibruar n mnyr jo t duhur).

M tej, n njsi ka nj bollk t pajisjeve mjeksore dhe jo-mjeksore t cilat mund t shkaktojn zjarre
ose shprthime, duke rezultuar n dmtimin e kolateralit t personelit ose pajisjeve nse pajisjet nuk
funksiononin.
c. Materiale t rrezikshme t prdorura ose t prodhuara. N njsit mjeksore, jan shumta materialet
e rrezikshme q prdoren pr kryerjen e funksioneve t njsis ose q prodhohen si nnprodukt i
misionit (mjeksore rrjedhje, mbetje). Njsit duhet t sigurojn q materialet e rrezikshme t trajtohen
si duhet dhe t trajtohen pr t siguruar q ato mos krijoni nj rrezik pr personelin mjeksor,
pacientt dhe mjedisin.

d. Shqetsimet mjedisore. Problemet mjedisore prfshijn nj numr fushash t cilat duhet

t konsiderohet nga nj njsi mjeksore. Ekstremet n temperatur mund t shkaktojn lndime t

ngrohta / t ftohta tek personeli mjeksor dhe pr t rritur ngarkesn e puns s pacientit.
Komandantt duhet t sigurojn q zonat e zna nga ushtart / njsit jan t lira nga ndotjet
industriale, t tilla si ato q gjenden rreth impianteve kimike, zonave t magazinimit t nafts ose
hekurit fonderite. Lartsit toksore mbi t cilat kryhen operacionet mund t ojn n smundje malore
dhe numri i madh i lndimeve t ndikimit. Komandantt duhet gjithashtu t marrin n konsiderat
efektin e misionit n mjedis. Efektet e tilla mund t shkaktojn nj ekuilibr n ekosistem, t cilat mund
t ojn n kushte jo t shndetshme pr ushtart dhe pr popullsin indigjene dhe refugjatt.
(Referojuni Rrethit t Trajnimit 5-400 pr informacionn vlersimin e rreziqeve mjedisore.)

e. Disponueshmria e Pajisjeve Mbrojtse. Ky faktor prfshin sende t prbashkta pr t gjitha njsit

ushtarake (t tilla si fikse te zjarrit, veshje MOPP ose bllokues veshi) si dhe sendet q gjenden kryesisht
n njsit (t tilla si mbulesat mbrojtse t pacientve dhe sendet e prdorura pr masat mbrojtse
universale). Njsit mjeksore duhet konsideroni pajisjet n dispozicion t antarve t njsis si dhe
at q krkohet pr pacientt n kujdesin e tyre.

l. Prshtatshmria e Faqes. Komandanti i CHS duhet t vlersoj me kujdes zonn e caktuar pr

krijimin e MTP-s. Pasurit e mjaftueshme t patundshme duhet t jepen pr themelimin e MFK-s,

duke siguruar nj pika e kthimit t ambulancs, duke krijuar nj zon uljeje helikopteri, duke lejuar
shtimin e mjeksisaseteve, sigurimit t nj zone pacientsh pr dekontaminimin dhe lejimin e
themelimit t zonave administrative dhe zonat e gjumit. Prpjekja pr t krijuar nj MTF n nj zon
tepr kufizuese mund t rris bllokimin e trafikut, q rezulton n aksidente dhe lndime t personelit,
duke mos lejuar vendndodhjen e sigurt t pajisjeve t rrezikshme Brenda njsi zon, dhe prishjen e
rrjedhjes s pacientit brenda objektit, t cilat mund t degradoj kujdesin e dhn pr t pacientt.

m. Niveli i Planifikimit. Planifikimi sht elsi i suksesit t misionit dhe funksionimi i sigurt i njsis.

Planifikimi prfshin m shum se planifikimet e nevojshme pr t mbshtetur planin taktik. do faz e

operacionit krkon planifikim t hollsishm dhe t vazhdueshm pr t siguruar vendosjen,
ekzekutimin e misionit dhe rishprndarjen realizohen n mnyrn m efikase dhe m t sigurt t
mundshme. Pr shembull, nse njsia higjieno fush plani nuk sht zhvilluar dhe ekzekutuar, luftimi i
paefektshmris mund t rezultoj nga prhapja e smundjes dhe ndotje.

n. Kompleksiteti i Lvizjes. Kur nj njsi po vendos ose redeplon, nj numr transporti mjetet mund t
prdoren pr t kryer lvizjen (si sht hekurudha pr n nj port t nisur, me anije n portin e
armatimin ose me konvoj nga porti i armatimit n zonn operacionale). Secili prej ktyre mnyrave t

transportimi ka krkesa t veanta pr t siguruar q personeli, automjetet dhe pajisjet jan t sigurta

transportuar nga nj pik n tjetrn. Komandanti duhet t vlersoj planin pr lvizje, t vlersoj

rreziqet q paraqet, dhe t krijoj kontrolle pr t siguruar q lvizja t realizohet n mnyr t sigurt. E
njjta gj planifikimi dhe vlersimi i rrezikut sht i nevojshm pr lvizje t fushveprimit shum m t
vogl t tilla si kur nj Echelon II njsia vendos nj ekip t trajtimit prpara pr t shtuar nj Echelon I
BAS duke prdorur automjete organike.

o.Prshtatshmria e udhzimeve t dhna. Udhheqsit duhet gjithmon t sigurojn q udhzimet q

ata japin jan t qart dhe t plot dhe se ushtart q marrin udhzimet kuptojn se far pritet t
bjn. Aksidentet, performanca e paprshtatshme e puns dhe dshtimi i misionit mund t rezultojn
nse personeli q kryen detyrat nuk e kuptojn se far duhet t bjn, kur duhet ta bjn kt dhe se si
duhet ta bjn kt.