UVOD U SAOBRAAJ I TRANSPORT

II PREDAVANJE

TEMA: ISTORIJSKI RAZVOJ SAOBRAAJA i

TRANSPORTA

kolska 7/18. godina

 Zato prouava o istorijat
saobraaja i transporta?
Dva cilja:
Razumevanje meuzavisnosti razvoja
sao raaja i transporta i razvoja privrede i
drut a u prolosti i sada josti
Poznavanje osnovnih faktora i etapa
dosada jeg razvoja sao raaj ih i
transportnih sistema i oguih pravaca
razvoja u udu osti.
Ili.
Faktori opteg razvoja sao raaja i transporta
Nauite meuzavisnost razvoja saobraaja i transporta i razvoja privrede i
drutva
 Metod a alize euzavis osti sao raaja i
privrede tokom istorije
Karakteristike
Karakteristike Organizacija
Drutveni zahteva za Saobraajna saobraajne
Privreda
odnosi prevozom sredstva delatnosti

Nastajanje
saobraajnih sistema -
saobraaj i transport u

predindustrijsko
P e r i o d

vreme

Saobraaj i
transport i
industrijalizacija

Novi kontekst
saobraaja i
transporta
Etape u istorijsko raz oju sao raaja i tra sporta
Razliiti autori, razliito pos atraju istorijski raz oj sao raaja od os o
razliito defi iu etape u jego o raz oju. Izd aja o d a pristupa:
Prvi pristup drutveno- Drugi pristup - saobraajno-
ekonomski ugao analize tehnoloki ugao analize
1.Prva potreba u prevozu 1. Saobraaj i transport u predindustrijskoj
2.Saobraaj antikog drutva eri (do 1800. godine)
3.Saobraaj u feudalizmu
4. Saobraaj u vreme raanja
modernog sveta
5. Industrijska revolucija i saobraaj 2. Industrijska revolucija i transport
6. Saobraaj naih vekova (sredina (1800-1870)
XIX-poetak XXI veka)
6.1. Nulta etapa industrijalizacije
6.2. Prva etapa industrijalizacije 3. Nastajanje modernih transportnih
6.3. Druga etapa industrijalizacije sistema (1870-1920)
6.4. Trea etapa industrijalizacije 4. Era Forda (1920-1970)
5. Novi kontekst saobraaja Post Fordova
Era (1970-)
 Tri velike etape u istorijskom razvoju
sao raaja i tra sporta

I. Sao raaj i tra sport u predi dustrijskoj eri

II. Sao raaj tra sport i i dustrijaliza ija
III. Glo aliza ija, I for a io o drut o i o i
ko tekst sao raaja i tra sporta
 Sao raaj i transport u predindustrijsko
vreme (1)
Glavna karakteristika - nije postojao nijedan
vid mehanizovanog transporta
Postojala je sao raaj a rea i to:
Mrea ri skih pute a
Mrea re og tra sporta u Ki esko arst u
Put svile i arapski pomorski pravci

Os o a da a jih put ih pra a a

 Mrea ri skih puteva
Veliki kanal u Kini

Put svile i arapski pomorski pravci

Izvor:
http://people.hofstra.edu/geotrans/eng/ch2en/conc2en/ch2
c1en.html
Sao raaj i transport u predindustrijsko vreme (2)

Period XVI XVIII veka - ova sao raaj a

geografija
Karakteristike Kroz procese
razvoj gradova i trgovine, drutve e podele
promene u feudalnom selu, rada nastaje
saobraaj kao
manufakturna proizvodnja,
samostalna oblast
velika geografska otkria. proizvodnje,
odnosno javni
saobraaj
Velike pomorske ekspedicije, otkria i
kolonijalizacija

Izvor: http://people.hofstra.edu/geotrans/eng/ch2en/conc2en/ch2c1en.html
Sao raaj i transport u predindustrijsko vreme (3)
Promene u prevozu
Koliko se Gde se ta se pre ozi?
prevozi? prevozi?
Po ea a se Po ea aju se Menja se
obim prevoza relacije struktura
pre oe ja prevoza

Ree ja

Vod i sao raaj-dominantan

U apree ja kompas i ustava prevodnica
Pogon- eslai, etar i ua sa o ale
 Sao raaj i transport u predindustrijsko
vreme obim prevoza
Do . eka kolii a pre eze ih do ara eu arod oj trgo i i je
bila neznatna prema savremenim standardima.
O i raz e e do ara e i rzi a se po eao u periodu od XV do XVIII eka,
aroito u po orsko sao raaju, ali su kapa iteti ipak ostali rlo ogra ie i.
U srednjem veku, uvoz u Francusku kroz Saint Gothard Passage iz eu Italije i
aj arske e i ogao da popu i da a ji teret i oz, a ko plet a ro a
transportovana Venecijanskom flotom ne bi napunila moderan teretni brod.
Kop e i sao raaj je io eeko o ia -
prose a rzi a pota ske koije u E gleskoj u . eku je ila , k /h;
pre oe je jed e to e tereta u A eri i a razdalji u od k kotalo je kao
pre oe je iste kolii e preko Atla tika.

Moemo zakljuiti da su dominantni vidovi prevoza predindustrijske ere

bili reni i pomorski saobraaj.
 Tri velike etape u istorijskom razvoju
sao raaja i tra sporta

I. Sao raaj i tra sport u predi dustrijskoj eri

II. Sao raaj tra sport i i dustrijaliza ija
III. Glo aliza ija, I for a io o drut o i o i
ko tekst sao raaja i tra sporta
 Industrijska revolucija
Industrijska revolucija pri e a ai e u proiz od ji
z aaj o je u rzala raz oj sao raaja i tra sporta,
pre svega zbog karakteristika industrijske proizvodnje
koje su uticale na porast i promenu strukture zahteva
za prevozom tereta, putnika i prenosom
informacija.
Promene u prevozu prate promene u industriji odnosno
teh oloke i ova ije se razvijaju u skladu sa
transportnim zahtevima, ali a os ova a postojeih
transportnih sistema-nastalih pre industrijske
revolucije.
 Ka industrijalizaciji
Preduslovi za razvoj modernih transportnih sistema
U apree ja u do e u:
Re og i ka alskog sao raaja ulaga ja u i frastrukturu i aplata
upotrebe, razvoj kompanija Primer Duke of Bridgewater's kanala
iz 1759. u Engleskoj)
Izgradnje puteva (Makadam 1820; Naplata putarine)
Gradskog sao raaja- o i usi i tra aji sa ko jsko uo
(1807 Vels, UK)
Razvoja pomorskih brodova i luka 180t nosivosti krajem 1700tih;
600- t poetko tih; izgrad ja ko er ijal ih doko a u
lukama (Liverpul 1709); upotreba prvih-ru ih kra o a od 1750)
 Tramvaj sa konjskom vuom, 1870 George's Dock u Luverpulu

Makadamski put, 1850

Bridgewater Kanal,
Manester, 1761

Prvi Engleski, Omnibus, 1829,

 Etape industrijalizacije
Poet a ili ulta etapa i dustrijaliza ije (ili industrijska revolucija) koju
karakterie razvoj tekstilne, metalna, metalo-preraivaka i he ijska i dustrija,
Prva etapa industrijalizacije koju odlikuje:
Rast proiz od je u az oj i dustriji, rudarst u, e ergeti i i grae i arst u;
Po ea je produkti osti rada;
Porast roja gradskog sta o it a i ire je grado a;
Pojava velikih industrijskih kompleksa.
Druga etapa industrijalizacije koju karakterie:
U rza i raz oj prerai ake i dustrije, proiz od ja sredsta a za potro ju;
U oe je o ta ih li ija kao do i a t og o lika i dustrijske
proizvodnje;
Porast arod og dohotka i kupo e oi sta o it a.
Trea etapa i dustrijaliza ije koju karakterie prodor i dustrijske proiz od je u
s e gra e pri rede i eu arod a podela rada, od os o ire je a
eu arod a trita.
 Industrijska revolucija i saobraaj
Poetak: - 1769. James Watt patentirao princip rada parne
maine;1775. montirana prva parna maina
Industrijska revolucija i saobraaj - ogromne promene u saobraajnim
sistemima, koje se mogu nazvati saobraajna revolucija jer se pojavljuju mehanizovani
vidovi transporta i to na vodi i kopnu
Prva eksperimentalna i neuspena primena parne maine - u
drumskom saobraaju
Pojava parobroda i razvoj hidrogradnje
Saobraajna revolucija-pojava i
razvoj eleznice
prva etapa industrijalizacije = zlatna era eleznice
Razvoj telegrafije
 Industrijska revolucija i saobraaj
Pojava parobroda i razvoj hidrogradnje
Razvoj parobroda
A eriki i e jer Fulton ko struisao je prvi prakti o
upotrebljivi parobrod Klermon 1807. plovio na reci
Hadson
Parobrodi Savana 1820. prvi transatlantski prevoz
uz po o jedara
Holandski parobrod Kiraso (Curaao) preplovio je
8 6. godi e Atla tik ez po oi jedara.
Uspostavljeni prvi redovni pomorski pravci,
posebno preko Severnog Atlantika
Problem kopnenog prevoza!!!
Prvi parobrod Klermon -1807 Parobrod Savana -1819 preplovio Atlantik

Parobrod Kiraso -1826 preplovio Atlantik bez pomoi jedara

Izvor: http://people.hofstra.edu/geotrans/eng/ch2en/conc2en/suez.html
 Prva etapa industrijalizacije
Rastu zahtevi za koncentrovanim prevozima, odnosno
aso i pre ozi a kod kojih se ea kolii a tereta ili
put ika isto re e o kree u isto s eru, od iste polaz e do
iste ilj e take.
Karakteristike transportnih sistema
Korienje nafte i derivata kao pogonskog goriva u vodnom
saobraaju
Poboljanje odvijanja interkontinentalnog pomorskog saobraaja
Zlatna era eleznice
Uvoenje elektrine energije- Razvoj javnog gradskog saobraaja
Razvoj telekomunikacija (telegrafija)

Nazivaju je i Era nastanka modernih transportnih sistema

 PRVA ETAPA INDUSTRIJALIZACIJE
Dalji razvoj vod og sao raaja
Korie je afte i deri ata kao pogo skog goriva
Korie je ko pozit ih aterijala
Povea je rzi e i kapa iteta
S a je je operati ih troko a
Skrae je pute a

Suecki (1869) i Panamski (1914) kanal

 PRVA ETAPA INDUSTRIJALIZACIJE
Vod i kao podstrek raz oju kop e og sao raaja

Poveanje veliine brodova

Velika ulaganja u luku infrastrukturu i integracija aktivnos

Nastajanje industrijskih kompleksa i poveanje

potreba za koncentrovanim prevozima u kopnenom
saobraaju

Zlatna era razvoja eleznice

Intenzivna izgradnja Specijalizacija usluga-

eleznike mree iskljuivo putniki ili teretni vozovi
 Raz oj elez i e
Hronologija
Trevitik (1804) prva lokomotiva
(eksperimentalno)
Stivenson (1814) os i a par og elez ikog
sao raaja
Engleska (1830) pr a ko er ijal a elez ika
linija
SAD (1869), Kanada (1886) i Rusija (1904)
transkontinentalne linije
 Engleska (1830)
Replika Trevitikove lokomotive (1804) Replika Planete

Stivensonove Lokomotejn i Raketa

 Sled dogaaja- euzavis ost tra sport ih
siste a/ree ja

inski Standardizacija
Porast vremenskih zona
kapaciteta Odgovor na koncentrovane Usklaivanje redova
Pitanje zahteve u kopnenom vonje u putnikom i
teretnom
odgovora na transportu eleznikom
kopnu? Potreba za efikasnijim saobraaju
upravljanjem redom
Vodni vonje Telekomunikacije
 Razvoj telegrafije
Telegrafija grki: tele z ai dalji a, a grafein pisanje)
Razvoj telegrafije podstaknut je razvojem meunarodnog
po orskog pre oza a jo ie elez ikog sao raaja ije
odvijanju telegrafska komunikacija postaje neophodna.
Hronologija
Od 1794 poetak ere teleko u ika ija optika telegrafija
Od 1837. poetak ere elektri e telegrafije
(1830. - William Ritchie; 1833. Gaus i Weber; 1835. i 1837- Morse; 1839.
prva linija - LondonPaddington; 1844 linija BaltimoreWashington)
1851-podvodni telegrafski kabl iz eu Fra uske i VelikeBrita ije;
1866- za re tra slatla ski telegrafski ka l
os o a a Meu arod a telegrafska U ija
 PRVA ETAPA INDUSTRIJALIZACIJE
Razvoj gradskog sao raaja
Znaajan rast gradskog Uvodjenje
stanovnitva elektrine
i irenje gradova energije

Razvoj javnih gradskih

transportnih sistema (tramvaj, metro-London 1863.)

Izgradnja Londonskog metroa, 1861

 PRVA ETAPA INDUSTRIJALIZACIJE
Razvoj telekomunikacija -telefonija
1844 Innocenzo Manzetti prva ideja o telefonu ( speaki g
telegraph .
1861- Philipp Reis prva javna demonstracija
14.2.1876 poetak ere telefo a (Alexander Graham Bell);
1877 prva telefonska linija
1896 instalirano milion telefona
1899 Pupi otkri a ai za pre os a eu dalji u
1904-uveden pojam telekomunikacije
1910-deset miliona telefona postoji u svetu
Dalji razvoj telekomunikacija
1896 ei a telegrafija zaslua Tesla, pate t pripisa
Markoniju)
1897 Poi je era radio pre osa Marko i
1906 - Os o a a Meu arod a U ija za radio telegrafiju
 Mart, 1876-Belov telefon
Replika prvog
optikog telegrafa
koga je napravio
Edelcrantz 1794

Mapa trans-atlanskog telegrafskog kabla -1858.

 DRUGA ETAPA INDISTRIJALIZACIJE i PROMENE U
PREVOZU
Raz oj prerai ake i dustrije, proizvodnja
sredstava za potronju
Vie slo od og re e a
Rast i ot og sta darda

Porast disperzivnih zahteva za prevozom - prevozi kod kojih

se manje kolii e ro e ili manji roj put ika kreu u
razliita vremena i na razliite strane.

Potrebna prevozna sredstva sposobna za

efikasnije zadovoljavanje ovakvih potreba
 DRUGA ETAPA INDISTRIJALIZACIJE i SAOBRAAJNA REENJA
Razvoj dru skog sao raaja
Raz oj prerai ake Pronalazak SUS motora
industrije, proizvodnja Montane linije za masovnu
sredstava za potronju proizvodnju vozila drumskog
Vie slo od og re e a saobraaja
Rast i ot og sta darda Nove sirovine (naftni
derivati,elik, guma)

Porast disperzivnih Razvoj drumskog

zahteva za prevozom saobraaja
 Montana linija
automobila Ford T (1913)
Automobil Ford T -model dvosed (1915) Od 1913. do 1927.
Prvi automobil koji se masovno proizvodio Proizvedeno14 miliona automobila
Ford T.
Zbog masovne proizvodnje i
konkurencije cena je pala sa 575
na 290 USD.
 Troko i i proiz od ja Fordo ih auto o ila -1924
Uti aj o ta e li ije

Copyright 1998-2011, Dr. Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University.
 DRUGA ETAPA INDISTRIJALIZACIJE
Razvoj vazdu og sao raaja
Orjentisan na prevoz pote i putnika

Izmedju 1920. i 1930.- ekspanzija unutranjeg

(domaeg) vazdunog saobraaja u Evropi i Severnoj Americi
zahvaljujui uspenoj eksploataciji propelerskih letilica

Posle drugog svetskog rata veliki zaokret u vazdunom saobraaju

usled tehniko tehnolokog usavravanja aviona i poveanja prosenih
prihoda ljudi

1958. - Prekretnica u medjunarodnom putnikom saobraaju uvodjenje

prvog komercijalnog mlaznog aviona (boing 707) u eksploataciju
Rane interkontinentalne Avio rute 1930-tih
Wright brothers 1903 Douglas DC-3,1936

Boeing 707, 1958

 Prevoz putnika preko Atlantika
Parobrodi (1830-1850)
Oko 6 dana, 4 dana od 1930. godine

Cepelini (1931-1937)
Oko 80 sati (niska komercijalizacija)

Sea Plane (1934-1946)

11 sati

Propelerske letelice (1934-1960)

11 sati

Mlazni avioni(1958-)
1958 (7-8 h); Supersonini avioni (1976-2003: 3.5 h)
Copyright 1998-2011, Dr. Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University.
 Pad cena avio prevoza
primer relacija London-Njujork

Razlozi
Vei kapa iteti
letelica (Boing
747)
Rast standarda
sta o it a
Deregulacija
trita

Izvor: http://people.hofstra.edu/geotrans/eng/ch3en/conc3en/airfarenylondon.html
 DRUGA ETAPA INDISTRIJALIZACIJE
Dalji razvoj vod og sao raaja
Zbog prevlasti vazdunog u putnikom, orijentie se na prevoz
tereta
U pomorskom transportu, poveavaju se kapaciteti brodova i
specijalizuju se prema vrsti tereta
ezdesetih godina brodovi nosivosti 100.000 tona su zamenjeni
veim brodovima ( VLCC - Very Large Crude Carrier)
Krajem 70-tih pojavljuju se ULCC (Ultra Large Crude Carrier) koji
su dostizali nosivost od 550.000 tona. Ovi brodovi su godinje mogli
da prevezu 3,5 miliona tona nafte iz Persijskog zaliva u Evropu
Izvor Rodrigue et al., 2009
Url:http://people.hofstra.edu/geotrans/eng/ch2en/conc2en/tankers4275.html
 DRUGA ETAPA INDISTRIJALIZACIJE
Dalji razvoj i skog sao raaja
Zamena parnih lokomotiva dizel lokomotivama
1900 poetak
Posle drugog svetskog rata intenzivnije
Do 1970- tih dizel i elektrine lokomotive u potpunosti
zamenjuju parne
Poveanje brzine (vozovi velikih
brzina HSRhigh speed rail)
1964 godine Prva
Shinkansen linija (Tokyo-Osaka)
sa brzinom oko 200 km/h
 DRUGA ETAPA INDISTRIJALIZACIJE
Dalji razvoj telekomunikacija

U oe je telefo a i radio aparata u aso u upotre u

23 Januar 1926 John Logie Baird prva demonstracija TV
aparata, Belov TV aparat,1927
1927 Belov TV aparat
. os o a a Meu arod a
telekomunikaciona unija (ITU)
1962- poi je era satelitskih
komunikacija
1966 optiki ka lo i
1969-Arpa et pretea I ter eta
1970 Digitalna centrala u Francuskoj
 Tri velike etape u istorijskom razvoju
sao raaja i tra sporta
I. Sao raaj i tra sport u predi dustrijskoj eri
II. Sao raaj tra sport i i dustrijaliza ija
III. Glo aliza ija, I for a io o drut o i o i
ko tekst sao raaja i tra sporta
 Novi ko tekst sao raaja i tra sporta (1970- )
Drutve o-ekonomske k-ke: Pro e e u sao raaju:
Globalizacija Intenzivan razvoj
Integracija trita, nacionalnih telekomunikacija
drava i tehnologija
Proizvodnja i distribucija proizvoda Razvoj logistike
i usluga homogenog tipa i kvaliteta
irom sveta
Razvoj kontejnerskih brodova
Informaciono drutvo Razvoj automobilske industrije
Tehnoloke inovacije raunarska Ekspanzija vazdunog
i telekomunikaciona industrija
Restrukturiranje kapitalizma
saobraaja
(liberalizacija i deregulacija) Modernizacija eleznikog
Novi drutveni pokreti (sloboda i saobraaja
kreativnost mladih ljudi - Bill Gates,
Steve Jobs)
 Intenzivan razvoj telekomunikacija
1971.-prvi mikroprocesor -Intel 4004
Telematika, Konvergencija, Multimedijalne komunikacije
rau arst o + teleko u ika ije = i for a io o ko u ika io e teh ologije
pre os s ih rsta i for a ija go or, poda i, ideo jed o jedi st e o reo
Ekspanzija Interneta
1982. I ter et protokol preduslo spaja ja postojeih rea
Od 1990 tih ekspanzija- e ail, , esi deri, drut e e ree
(Facebook-2004)
2017-skoro 4 milijarde Internet korisnika
Po ea je kapa iteta pre osa
Optika u esto koaksijal ih ka lo a . tra satla tski optiki ka l
U pree je sistema prenosa - Paketska komutacija - GPRS
Razvoj satelitskih komunikacija
Global Positioning System (GPS) projekat zapoet ; potpu o operati a sa
satelita od 1994.
Razvoj mobilne telefonije
1G (1981); 2G(1991); 3G(2001); 4G(2009) = LTE (Long Term Evolution)
(oko 5 milijardi korisnika 2017-e; s s se poalje s ake seku de
 Specijalizacija proizvodnje
Razvoj logistike

Porast zahteva za prevozom robe na

Meunarodna podela rada lokalnom, regionalnom i
medjunarodnom nivou

Princip JIT

Razvoj logistike

Logistika - delatnost koja se bavi svladavanjem prostora i vremena uz najmanje trokove. Oznaava
poslovne funkcije i naune discipline koje se bave koordinacijom svih kretanja materijala, proizvoda i robe u
fizikom, informacionom i organizacionom pogledu
 Glavna tehnoloka unapreenja u saobraaju u
drugoj polovini 20 veka
Inovacija Karakteristike Uloga
Specijalizovani brodovi Brodovi za rasute terete i tankere Ekonominost prevoza i smanjenje transportnih
(1960-) nosivosti do pola miliona tona. trokova

Prevoz preteno gotovih proizvoda sa

Kontejnerski brodovi Specijalizovani brodovi za prevoz
kapacitetom koji odgovara velikim kopnenim
(1968-) kontejnera
transportnim sistemima

Prua brze i konstantne usluge

Mlazni avion(1958-) Razvoj bankarstva, finansijskih usluga i turizma
izmedju velikih gradova

Vozila sa efikasnim Omoguilo poveanje uea saobraaja na

Smanjena potronja goriva zbog
korienjem goriva autoputevima u gradskom i medjugradskom
manje teine i efikasnijih motora
(1970-) saobraaju

Efektivna konkurancija medjugradskom

Vozovi velikih brzina Vozovi koji se kreu brzinama
vazdunom i drumskom saobraaju u oblastima
(1964-) veim od 200 km/hr.
velike gustine naseljenosti

Copyright 1998-2011, Dr. Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University.
 Razvoj ko tej erskog po orskog sao raaja
Prvi kontejnerski brod Ideal-X, 1956 1956 Malcom McLean ukazuje na znaaj
(58 kontejnera od 35ft) kontejnerizacije za smanjenje trokova
pretovara i prevoza i 1960 osniva kontejenrsku
liniju SeaLand koji je 1999 godine kupio
Maersk
1966. Zapoet meunarodni kontejnerski
prevoz izmedju istone obale SAD i Zapadne
Evrope
Do poetka 1980.- tih kontejnerski brodovi
predstavljaju dominantan vid prevoza
Veliina ograniena panamskim kanalom -
Evelyn Maersk, 2009 (jedan od najveh kontejnerskih panamax standard
brodova) 1988. - uvodjenje post-panamax
kontejnerskog broda

12,000 to 13,500 standardizovanih-TEU kontejnera

Copyright 1998-2011, Dr. Jean-Paul Rodrigue, Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University.
 Razvoj kontejnerskih brodova

TEU 20-to stopni kontejner

Izvor: http://people.hofstra.edu/geotrans/eng/ch3en/conc3en/largestcontainerships.html
Ekspa zija vazdu og sao raaja

Boeing 747 (1969) Avioni velikih kapaciteta

Boing 747 (400 -525
putnika)
Airbus A380 (555
putnika)

Smanjenje cena i otvaranje

Airbus A 380 (2007) ka masovnom tritu (hub
and spoke i low cost)

1980. Poetak razvoja

teretnog vazdunog
saobraaja
 Moder iza ija elez ikog sao raaja
Razvoj eleznike mree za vozove velikih brzina
Japan Shinkansen (1964); brzina 204-300km/hr).
Francuska TGV (1981) komercijalna brzina do 320 km/h
Posebna tehnologija magnetna levitacija (Maglev)
prva komercijalna upotreba (1984-1995) veza izmedju
aerodroma i el. Stanice u Birmingemu
Kina (angaj, 2004) veza sa aerodromom, 431 km/h

Shinkansen TGV Maglev

 Razvoj i problemi automobilske
industrije
Toko og eka proiz oai auto o ila su se
pozi io irali kao ajz aaj iji faktori s etske pri rede
72 miliona novih automobila proizvedeno 2016)
Problemi:
Kriza industrije - 80% ukupne potro je goriva u razvijenim
ze lja a je eza o za put iki auto o il ia e a ia
prodaja)
Negati i efekti a i ot u sredi u- bezbednost (oko 3500
ljudi nastrada svakog dana na drumu), e isija tet ih gaso a,
potro ja e ergije, uka, itd.
Ree je s a je je tei e ozila i po olja ja
motora; alternativni pogon + nove mere politike
 Budui razvoj sao raaja i tra sporta
Cilj:
Efikasniji i pametniji transportni sistemi
Uee s ih ido a pre oza tj. s a je je
do i a ije dru skog sao raaja
Ou a je i ot e sredi e
Nai :
Teh oloka ree ja
Strateko upra lja je kako po udo tako i
transportnim zahtevima
 Izazov-neravnomeran razvoj

Avganistan, 2009 Volkswagen magacin automobila u Wolfsburgu u Nemakoj

Indija-Delhi, 2010
Indija
Kako (na)uiti
lekciju
Istorijski
razvoj
saobraaja i
transporta?

Moji saveti i
vaa pitanja?