10-09-17 eele:cegjueer Deesced Meeefvle ``DeJekele-yeeheoeoe'' efjJeeFpe:03-01-83 ceOegyeve

[yeue efJeosMeer yeeeW mes yeehe oeoe keer n-efjneve

Deepe yeeheoeoe efJeMes<e [yeue efJeosMeer yeeeW mes efceueves kes efueS Deees nQ~ meYeer yees otj-otj mes Deheves mJeer nesce ceW hengBe iees~
peneB meJe& eeefhle kee DevegYeJe kejves kee mJele: ner Jejoeve eehle neslee nw~ Ssmes Jejoeve Yetefce hej Jejoelee yeehe mes efceueves Deees nQ~
yeeheoeoe Yeer keuhe-keuhe kes DeefOekeejer yeeeW kees osKe ne|<ele nesles nQ~ yeeheoeoe osKe jns nQ Yeejle ceW vepeoerke jnves Jeeueer
keF& DeelceeeW DeYeer leke heemeer yeve {tb{ jner nQ~ uesefkeve meekeej he mes otj-otj jnves Jeeues [yeue efJeosMeer yeeeW ves otj mes ner
Deheves yeehe kees heneeve, DeefOekeej kees hee efueee~ otj Jeeues meceerhe nes iees Deewj meceerhe Jeeues otj nes iees~ Ssmes yeeeW kes Yeeie
keer keceeue osKe yeeheoeoe Yeer ne|<ele nesles nQ~ Deepe Jeleve ceW Yeer yeeheoeoe [yeue efJeosMeer yeeeW keer efJeMes<eleeDeeW hej n-efjneve
kej jns Les~ YeejleJeemeer yeeeW keer Deewj [yeue efJeosMeer yeeeW keer oesveeW keer Deheveer-Deheveer efJeMes<elee Leer~ Deepe yeeeW keer
keceeue kes iegCe iee jns Les~ leeie keee efkeee Deewj Yeeie keee efueee~ uesefkeve yeeeW keer elegjeF& osKe jns Les efke leeie Yeer efyevee
Yeeie kes veneR efkeee nw~ meewoe kejves ceW Yeer hekekes Jeeheejer nQ~ henues eeefhle kee DevegYeJe ngDee, Deer eeefhle kees osKe JeLe&
yeeleeW kee leeie efkeee~ lees es[e keee Deewj heeee keee! Gmekeer efuem efvekeeuees lees keee efjpeu efvekeuesieer? Ske es[e Deewj
heoce heeee~ lees en es[vee ngDee ee heevee ngDee? nce DeelceeeW efJee keer Ssmeer es efJeMes<e DeelceeeW yeveWieer, [eejske yeehe mes
mecyevOe ceW Deeves Jeeueer yeveWieer Ssmee keye meesee Lee! efeefeeve mes ke=<Cehegjer ceW Dee peeeWies, en keYeer meesee Lee~ Oece&efhelee kes
HeeueesDej Les~ levee kes yepeeS eueer ceW Deke iees~ Deewj Deye Fme Jewjeeer keuhe Je=#e kee levee Deeefo meveeleve yeeeCe mees
osJelee Oece& kes yeve iees~ HeeGv[sMeve yeve iees~ Ssmeer eeefhle kees osKe es[e keee! Deuhekeeue keer eEvee kees peerlee~ veeRo ceW meesves
kees es[e Deewj mJebe meesvee (ieesu[) yeve iees~ yeeheoeoe [yeue efJeosefMeees kee meJesjs-meJesjs G" leweej nesvee osKe cegmkejeles nQ~
Deejece mes G"ves Jeeues Deewj DeYeer kewmes G"les nQ~ veeRo kee leeie efkeee leeie kes henues Yeeie kees osKe, Dece=leJesues kee
Deueewefkeke DevegYeJe kejves kes yeeo en veeRo Yeer keee ueieleer nw~ Keeve-heeve es[e ee yeerceejer kees es[e? Keevee heervee es[vee
DeLee&led keF& yeerceeefjeeW mes tvee~ cegkele nes iees vee~ Deewj ner nsuLe JesuLe oesveeW efceue ieF& FmeefueS megveeee efke hekekes Jeeheejer
nes~ efJeosMeer yeeeW keer Deewj Ske efJeMes<elee en osKeer efke efpeme lejHe Yeer ueieles nQ lees yengle leerJeieefle mes Gme lejHe eueles nQ~
leerJeieefle mes eueves kes keejCe eeefhle Yeer meJe& ekeej keer Hegue kejves eenles nQ~ yengle Heem eueves kes keejCe keYeer keYeer eueles
eueles Lees[er meer Yeer ceeee keer keeJe Deeleer nw lees Ieyejeles Yeer Heem nQ~ en keee ngDee! Ssmes Yeer neslee nw keee! Ssmes Deeee&
keer efmLeefle ceW he[ peeles nQ~ efHej Yeer ueieve cepeyetle nesves kes keejCe efJeIve heej nes peelee nw Deewj Deeies kes efueS cepeyetle yeveles peeles
nQ~ cebefpeue hej eueves ceW ceneJeerj nes, vee]pegke lees veneR nes vee~ Ieyejeves Jeeues lees veneR nes? [^ecee lees yengle Dee kejles nes~
[^ecee ceW ceeee kees Yeieeves kes meeOeve Yeer yengle Des yeveeles nes~ lees Fme yesno kes [^ecee Devoj ewefkekeue ceW Yeer Ssmes ner ceneJeerj
hee&Oeejer nes vee? cegnyyele Deewj cesnvele, oesveeW ceW mes cegnyyele ceW jnles nes Jee cesnvele ceW? meoe yeehe keer eeo ceW meceees ngS jnles
nes Jee yeej yeej eeo kejves Jeeues nes Jee eeo mJehe nes? meoe meeLe jnles nes Jee meoe meeLe jnW, Fmeer cesnvele ceW ueies jnles nes?
yeehe meceeve yeveves Jeeues meoe mJehe jnles nQ~ eeo mJehe, meJe&iegCe mJehe, meJe& MeefkeleeeW mJehe~ mJehe kee DeLe& ner nw
Dehevee he ner Jen yeve peeS~ iegCe Jee Meefkele Deueie veneR nes, uesefkeve he ceW meceees ngS neW~ pewmes kecepeesj mebmkeej Jee keesF&
DeJeiegCe yenglekeeue mes mJehe yeve iees nQ, Gmekees OeejCe kejves keer keesF& cesnvele veneR kejles nes uesefkeve vesej Deewj vewegjue nes
iees nQ~ Gvekees es[ves eenles nes, cenmetme kejles nes en veneR nesvee eeefnS uesefkeve mecee hej efHej mes ve eenles Yeer Jen vesej
Jee vewegjue mebmkeej Dehevee keee& kej uesles nQ keeeWefke mJehe yeve iees nQ~ Ssmes nj iegCe, nj Meefkele efvepeer mJehe yeve peeS~
cesjer vesej Deewj vewegjue iegCe yeehe meceeve yeve peeS@~ Ssmee iegCe mJehe, Meefkele mJehe, eeo mJehe nes peelee nw, Fmekees ner
kene peelee nw yeehe meceeve~ lees meye Deheves kees Ssmes mJehe DevegYeJe kejles nes? ue#e lees ener nw vee~ heevee nw lees Hegue heevee ee
Lees[s ceW Yeer je]peer nes? evJebMeer yeveWies? (veneR) ebJebMeer jepe Yeer kece Lees[sner nw~ mete&JebMeer efkeleves yeveWies? pees Yeer meye yew"s nQ
mete&JebMeer yeveWies? jece keer ceefncee kece lees veneR nw~ Gcebie-Glmeen meoe es jns, en Dee nw~
Deye efJee keer DeelceeeW Deehe meyemes keee eenleer nQ, Jen peeveles nes? DeYeer nj Deelcee Deheves hetpe DeelceeDeeW kees ele#e he
ceW heeves kes efueS hegkeej jner nw~ efmeHe& yeehe kees veneR hegkeej jns nQ uesefkeve yeeHe kes meeLe DeeHe Hetpe DeelceeDeeW kees Yeer Hegkeej jns
1/3
10-09-17 eele:cegjueer Deesced Meeefvle ``DeJekele-yeeheoeoe'' efjJeeFpe:03-01-83 ceOegyeve
nQ~ njske mecePeles nQ nceeje hewiecyej kenes, cewmesvpej kenes, osJe Deelcee kenes Jen DeeJes Deewj nceW meeLe ues eues~ en efJee keer
hegkeej hetCe& kejves Jeeues keewve nQ?
Deehe hetpe osJe DeelceeDeeW kee Fvlepeej kej jns nQ efke nceejs osJe DeeeWies, nceW peieeeWies Deewj ues peeeWies~ Gmekes efueS keee
leweejer kej jns nes? Fme keeveeWme kes yeeo osJe ele#e neWies~ DeYeer keeveeWme kes henues mJeeb kees es Deelcee ele#e kejves kee
mJeeb Deewj mebieef"le he mes eeseece yeveeDees~ Fme keeveeWme eje efvejeMee mes DeeMee DevegYeJe nesveer eeefnS~ Jen oerheke lees
GodIeeve ceW peieeeWies, veeefjeue Yeer lees[Wies~ meeLe-meeLe meJe& DeelceeDeeW eefle MegYe DeeMeeDeeW kee oerheke Yeer peieeeWies~ ef"keevee
efoKeeves kee "kee nes peeS~ pewmes veeefjeue kee "kee kejles nes vee~ lees efJeosMeer eens YeejleJeemeer oesveeW kees efceuekej Ssmeer leweejer
henues mes kejveer nw~ leye nw ceneleerLe& keer ele#elee~ ele#elee keer efkejCe Deyyee kes Iej mes eejeW Deesj Hewues~ pewmes kenles Yeer nes
efke Deeyet efJee kes efueS ueeF neGme nw~ ener ueeF DevOekeej kes yeere veF& peeie=efle kee DevegYeJe kejeJes, Fmekes efueS ner meye
Deees nes vee Jee efmeHe& mJeeb efjesMe nes eues peeeWies?
meJe& yeenceCeeW kee Ske mebkeuhe, Jener keee& keer meHeuelee kee DeeOeej nw~ meyekees meneesie eeefnS~ efkeues keer Ske F& Yeer
kecepeesj nesleer lees efkeues kees efnuee mekeleer nw FmeefueS ess ye[s meye Fme yeeeCe heefjJeej kes efkeues keer F& nes lees meYeer kees Ske
ner mebkeuhe eje keee& kees meHeue kejvee nw~ meyekes ceve mes en DeeJeepe efvekeues efke en cesjer efpeccesJeejer nw~ Dee efpelevee
yees eeo kejles nQ Glevee yeehe Yeer eeo heej osles nQ~ Dee~
Ssmes meoe { mebkeuhe kejves Jeeues, meHeuelee kes pevce-efme DeefOekeej kees meekeej ceW ueeves Jeeues, meoe Deheves es Yeeie kees
mce=efle ceW jKeles ngS meceLe& jnves Jeeues, mJebe keer efJeMes<elee kees meoe keee& ceW ueieeves Jeeues, meoe nj keee& ceW yeehe kee keee& mees
cesje keee& Ssmes DevegYeJe kejves Jeeues, meJe& keee& ceW Ssmes yesno keer efmLeefle ceW efmLele jnves Jeeues efJeMeeue yegef yeeeW kees eeoheej
Deewj vecemles~
yeepeerue heeea mes:-
osMe ceW meyemes otj uesefkeve efoue kes meceerhe jnves Jeeueer DeelceeeW nes vee~ meoe Deheves kees otj yew"s Yeer yeehe kes meeLe DevegYeJe kejles
nes vee~ Deelcee G[lee heber yeve meskeC[ ceW yeehe kes Jeleve ceW, ceOegyeve ceW hengBe peeleer nw vee~ meoe mewj kejles nes? yeeheoeoe yeeeW
keer cegnyyele kees osKe jns nQ efke efkeleveer efoue mes meekeej he ceW ceOegyeve ceW hengBeves kee eelve kej hengBe iees nQ, Fmekes efueS
cegyeejke osles nQ~ yeeheoeoe Deeies kes efueS meoe efJepeeer jnes Deewj meoe DeewjeW kees Yeer efJepeeer yeveeDees, ener Jejoeve osles nQ~
Dee
10-09-17 eele:cegjueer Deesced Meeefvle ``DeJekele-yeeheoeoe'' efjJeeFpe:06-01-83 ceOegyeve
efvejvlej menpe eesieer yeveves keer menpe egefkele
Deepe yeeieJeeve Deheves Jewjeeer KegMeyetoej HetueeW kes yeieeres kees osKe ne|<ele nes jns nQ~ yeeheoeoe Jewjeeer neveer heg<heeW keer
KegMeyet Deewj he keer jbiele osKe njske keer efJeMes<elee kes ieerle iee jns nQ~ efpemekees Yeer osKees njske Ske oes mes efee Deewj es nw~
vecyejJeej nesles ngS Yeer yeeheoeoe kes efueS ueem vecyej Yeer Deefle efee nw keeeWefke eens Deheveer eLee Meefkele ceeeepeerle yeveves ceW
kecepeesj nw efHej Yeer yeehe kees heneeve efoue mes Ske yeej Yeer `cesje yeeyee' kene lees yeeheoeoe jnce kes meeiej Ssmes yees kees Yeer
Ske yeej efjve& ceW heoceiegCee Gmeer neveer heej mes osKeles efke cesjs yees efJeMes<e Deelcee nQ~ Fmeer ve]pej mes osKeles nQ efHej Yeer yeehe
kee lees yevee vee~ lees yeeheoeoe Ssmes yees kees Yeer jnce Deewj mvesn keer ef eje Deeies ye{eles jnles nQ keeeWefke `cesje' nw~ ener
neveer cesjs-heve keer mce=efle Ssmes yeeeW kes efueS meceLeea Yejves keer DeeMeerJee&o yeve peeleer nw~ yeeheoeoe kees cegKe mes DeeMeerJee&o osves
keer DeeJeMekelee veneR he[leer keeeWefke Meyo, JeeCeer meskesC[ vecyej nw uesefkeve mvesn kee mebkeuhe MeefkeleMeeueer Yeer nw Deewj
vecyejJeve eeefhle kee DevegYeJe kejeves Jeeuee nw~ yeeheoeoe Fmeer met#ce mvesn kes mebkeuhe mes ceele-efhelee oesveeW he mes nj yees keer
heeuevee kej jns nQ~ pewmes ueewefkeke ceW efmekeerueOes yees keer ceeB yeehe ieghle ner ieghle yengle MeefkeleMeeueer eer]peeW mes heeuevee kejles nQ
efpemekees Deehe ueesie KeesjMe (Keeeflejer) kenles nes~ lees yeeheoeoe Yeer Jeleve ceW yew"s meYeer yeeeW keer efJeMes<e KeesjMe (Keeeflejer) kejles
2/3
10-09-17 eele:cegjueer Deesced Meeefvle ``DeJekele-yeeheoeoe'' efjJeeFpe:06-01-83 ceOegyeve
jnles nQ~ pewmes ceOegyeve ceW Deeles nes lees efJeMes<e KeesjMe (Keeeflejer) nesleer nw vee~ lees yeeheoeoe Yeer Jeleve ceW nj yees kees HeefjMles
Deekeejer he ceW DeenddJeeve kej meccegKe yegueeles nQ Deewj DeefOekeejer he ceW Deheves mebkeuhe eje met#ce meJe& MeefkeleeeW keer efJeMes<e
yeue Yejves keer Keeeflejer kejles nQ~ Ske nw Deheves heg<eeLe& eje Meefkele keer eeefhle kejvee~ en nw ceele-efhelee kes mvesn keer heeuevee
kes he ceW efJeMes<e Keeeflejer kejvee~ pewmes eneB Yeer efkeme-efkeme keer Keeeflejer kejles nes~ efveece eceeCe jes]pe kes Yeespeve mes efJeMes<e
JemlegDeeW mes Keeeflejer kejles nes vee~ Skem^e osles nes~ Ssmes yeee ceeB kee Yeer yeeeW ceW efJeMes<e mvesn nw~ yeee ceeB Jeleve ceW Yeer yeeeW
keer efjceefPece efyevee veneR jn veneR mekeles~ neveer cecelee nw~ lees met#ce mvesn kes DeenddJeeve mes yeeeW kes mhesMeue eghe Fcepe& kejles
nQ~ pewmes meekeej ceW eeo nw vee nj eghe kees efJeMes<e mvesn kes mJehe ceW Deheves neLeeW mes efKeueeles Les Deewj yenueeles Les~ Jener mvesn
kee mebmkeej Deye Yeer ewefkekeue ceW eue jne nw~ FmeceW efmeHe& yeeeW kees yeehe meceeve Deekeejer mJeheOeejer yeve DevegYeJe kejvee
he[s~ Dece=leJesues yeee ceeB ``DeeDees yees, DeeDees yees''ken efJeMes<e MeefkeleeeW keer Kegjeke yeeeW kees efKeueeles nQ~ pewmes eneB Ieer
efheueeles Les Deewj meeLe-meeLe SkemejmeeFpe Yeer kejeles Les vee~ lees Jeleve ceW Ieer Yeer efheueeles DeLee&led met#ce MeefkeleeeW keer (leekele keer)
eer]peW osles Deewj DeYeeme keer SkemejmeeFpe Yeer kejeles nQ~ yegef yeue eje mewj Yeer kejeles nQ~ DeYeer-DeYeer hejceOeece, DeYeer-
DeYeer met#ceJeleve~ DeYeer-DeYeer meekeejer me=ef yeeeCe peerJeve~ leerveeW ueeskeeW ceW oew[ keer jsme kejeles nQ, efpememes efJeMes<e Keeeflejer
peerJeve ceW mecee peeS~ lees megvee yeee ceeB keee kejles nQ!
[yeue efJeosMeer yeeeW kees Jewmes Yeer ger kes efoveeW ceW keneB otj peekej SkemekejMeve kejves keer Deeole nw~ lees yeeheoeoe Yeer [yeue
efJeosMeer yeeeW kees efJeMes<e efveceb$eCe os jns nQ~ peye Yeer eer nes lees Jeleve ceW Dee peeDees~ meeiej kes efkeveejs efceer ceW veneR peeDees~
%eeve meeiej kes efkeveejs Dee peeDees~ efyeiej Keex kes yengle eeefhle nes peeesieer~ mete& keer efkejCeW Yeer uesvee, evcee keer eeBoveer Yeer
uesvee, efhekeefveke Yeer kejvee Deewj Kesue keto Yeer kejvee~ uesefkeve yegef heer efJeceeve ceW Deevee he[siee~ meyekee yegef heer efJeceeve
SJejjs[er nw vee~ mebkeuhe heer efmJee me& efkeee Deewj hengBes~ efJeceeve lees meyekes heeme js[er nw vee efke keYeer-keYeer me& veneR
neslee nw Jee hes^esue kece neslee lees DeeOee ceW ueew Deeles~ Jewmes lees meskeC[ ceW hengBeves keer yeele nw~ efmeHe& [yeue efjHeeFve hes^esue keer
DeeJeMekelee nw~ [yeue efjHeeFve hes^esue keewve mee nw? Ske nw efvejekeejer efveee kee veMee efke ceQ Deelcee ntB, yeehe kee yeee ntB~
otmeje nw meekeej he ceW meJe& mecyevOeeW kee veMee~ efmeHe& yeehe Deewj yees kes mecyevOe kee veMee veneR~ uesefkeve eJe=efe ceeie& heefJe$e
heefjJeej nw~ lees yeehe mes meJe& mecyevOeeW kes jme kee veMee meekeej he ceW eueles efHejles DevegYeJe nes~ en veMee Deewj KegMeer efvejvlej
menpe eesieer yevee osleer nw FmeefueS efvejekeejer Deewj meekeejer [yeue efjHeeFve meeOeve keer DeeJeMekelee nw~ Dee
Deepe lees heee|eeW mes efceuevee nw FmeefueS efHej ogyeeje meekeejer Deewj efvejekeejer veMes hej megveeeWies~ [yeue efJeosMeer yeeeW kees mee|Jeme
kes ele#e Heue keer, Dee%ee heeueve kejves keer efJeMes<e cegyeejke yeeheoeoe os jns nQ~ njske ves Dee ye[e eghe ueeee nw~ yeeheoeoe
kes Deeies Des les Des ye[s iegueomles YeW efkees nQ~ Gmekes efueS yeeheoeoe Ssmes JeHeeoej yeeeW kees efoue Je peeve efmeke Je esce
mes ener Jejoeve os jns nQ ``meoe peerles jnes ye{les jnes'' Dee !
eejeW Deesj kes mvesner yeeeW kees, pees eejeW Deesj eeo Deewj mesJee keer Oegve ceW ueies ngS nQ, Ssmes yeehe kees ele#e kejves kes efveefcee
yeves ngS efmekeerueOes yeeeW kees mesJee kes efjve& ceW heej Deewj eeo kes efjve& ceW DeefJeveeMeer eeo~ Ssmes DeefJeveeMeer ueieve ceW jnves
JeeueeW kees DeefJeveeMeer eeo heej Deewj vecemles~
Jejoeve:- meoe nj kece& ceW neveer veMes kee DevegYeJe kejves Deewj kejeves Jeeues KegMevemeerye YeJe
mebieceegie hej Deehe yees meyemes DeefOeke KegMevemeerye nes, keeeWefke mJeeb YeieJeeve ves Deehekees hemevo kej efueee~
yesno kes ceeefueke yeve iees~ YeieJeeve keer ef[keMevejer ceW ``nt Fpe nt'' ceW Deehekee veece nw~ yesno kee yeehe
efceuee, yesno kee jepe Yeeie efceuee, yesno kee Kepeevee efceuee ... ener veMee meoe jns lees Deleerefve megKe
kee DevegYeJe neslee jnsiee~ en nw yesno kee neveer veMee, Fmekee DevegYeJe kejles Deewj kejeles jnes leye
kenWies KegMevemeerye~
mueesieve:- meeOeveeW kees mesJee kes eefle et]pe kejesDeejecehemevo yeveves kes efueS veneR~
3/3