Agjencia Kombtare e Arsimit, Formimit Profesional dhe Kualifikimeve

Sektori i Skeletkurrikulave dhe Standardeve t Trajnimit t Msuesve t AFP

MATERIAL MSIMOR
N mbshtetje t msuesve t profilit msimor

BAR - RESTORANT, NIVELI II

NR. 4
Ky material msimor i referohet:

Lnds profesionale:
Estetika dhe shrbimet speciale n restorant dhe bar , kl.12 (L-13-167-10).
Temave msimore:
Kuptimi dhe rndsia e estetiks artistike n shrbimin e ushqimit dhe pijeve.
Rndsia e ngjyrave n dekorimin e salls, vitrinave, bufeve si dhe n dekorimin e ushqimit dhe pijeve.
Bazat e ngjyrave, tonalitetet dhe derivatet e tyre.
Ndikimi i natyrs n psikologjin e ngjyrs
Ndikimi i ngjyrave n emocionet e klientit.
Aksesort kryesor q prdoren pr dekorime t sallave, bufeve, vitrinave, tavolinave, pjatave dhe ushqimeve.
Organizimi i formave, ngjyrave, masave si nj konceptim artistik n bar dhe restorant
Kontrasti i formave, ngjyrave, masave
Kuptimi, rndsia dhe llojet e aktiviteteve catering
Organizimi dhe kushtet pr realizimin e aktiviteteve t ndryshme
Planifikimi dhe menaxhimi i personelit pr realizimin e pritjeve dhe banketeve
Flett funksionale pr realizimin e aktiviteteve katering
Mnyrat e organizimit t salls dhe punt paraprgatitore n rastet e banketeve, bufeve, koktejeve
Planifikimi dhe realizimi i bufeve t ndryshme.
Organizimi i menus dhe pjatancave n bufe
Ndrtimi i bufes dhe organizimi i shrbimit n bufe.
Ofertat dhe mnyrat e organizimit t konferencave dhe seminareve
Skicimi i artistik i banketeve dhe pritjeve
Llojet, veorit e bareve dhe personeli i barit
Ndrtimin dhe funksionimi i barit
Pajisjet dhe mjetet e puns n bar
Pijet baz n bar. Masat e pijeve n bar, llojet.
Pijet mikse, dekorimet e tyre.
Shrbimet speciale n sy t klientit sipas llojit.
Rregullat e qndrimit, sjelljes, komunikimit n shrbimet speciale n sy t klientit.
Skicimi i pjatave n shrbimet speciale n sy t klientit.
Prgatiti:
Flutura Vaqarri
1
Tiran, 2016
 1. Kuptimi dhe rndsia e estetiks artistike n shrbimin e ushqimit dhe
pijeve
Estetika, sht ajo deg e filozofis, e cila merret me bukurin, artin, knaqsin, vlerat
emocionale, perceptimin, si dhe eshtje mbi shijen dhe ndijimet njerzore.
Fjala estetik vjen nga greqishtja e vjetr q do t thot perceptim me an t ndjenjave, shqisave.
Prej kndej edhe vet estetika u konsiderua si teori e njohjes ndjesore, shqisore .
Estetika sht shkenca e cila studion artin dhe t bukurn dhe si e till sht nj shkenc e vjetr
sa vet njeriu. I pari q e vrtetoi q estetika sht shkenc, ishte Baugarden, n shekullin XVIII.
Ai theksoi se estetika nuk sht vetm dukuri q shihet dhe preket, por ajo edhe mund t
shijohet, preket e vizatohet.
Prgjat shekujve, estetika sht munduar pr ti dhn prgjigje pyetjeve:
- sht e bukura ?
- sht arti?
- Pse arti sht burim knaqsie ?

Askush nuk i ka dhn ktyre pyetjeve nj prgjigje q do ti knaqte t gjith, pasi perceptimi
pr t bukurn, knaqsin etj jan individuale, personale pr kdo.
N fjalor, prkufizimi i fjals estetik, shpjegohet si nj ndjesi e bukur, e kndshme q lidhet
shum me njohjen ndijore, pra si nj ndjesi vizuale e konceptuar prmes t parit, syrit.
Estetika sht element i rndsishm q kontribon fuqishm n cilsin e shrbimeve t
kompanis, n prvojn pozitive t konsumatorit, n cilsin e puns dhe performances n
prgjithsi.
Ajo sht e lidhur ngusht me marketingun dhe siguron n mnyr t suksesshme vazhdimsin
e puns dhe shrbimeve t ofruara.

Rndsia e estetiks artistike n shrbimet hoteliere

Sipas studiuesve t ndryshm, rezulton se estetika n shrbimet hoteliere, sht po aq e

rndsishme sa konstruksioni apo projekti inxhinierik i nj ndrtese. Pa prdorimin e elementeve
t estetiks n hotel, restorant, prezantimin e ushqimit, pijeve etj, nuk mund t ket cilsi
shrbimi e kultur profesionale. Pa prdorimin e ngjyave e kombinimin e tyre, shrbimet
hoteliere, shrbimi i ushqimit e pijeve, nuk do t krijonte impakt tek klientt.
Ushqimi duhet t sjell tek klienti nj arom t pa prekur pr t arritur perfeksionin e esencs
prmes nj prezantimi sa m t bukur, duke i lejuar klientt q t perceptojn me nuhatje e shije
ushqimin q po konsumojn.
Po cilat jan ngjyrat m t preferuara n estetikn e shrbimit t ushqimit?
Ngjyra e verdh sht ngjyra e preferuar pr ushqimet pasi sht nj ngjyr e ngroht. Ajo
kombinon shum mir me jeshilen e zarzavateve, sallatrave e gjetheve t tjera, duke br nj
kombinim ideal t ngjyrave n pjat/n kokteile. Prandaj edhe ngjyra jeshile, (e gjelbrt) merr nj
rndsi t madhe n kombinimet q prdorin kuzhiniert e barment.

2
Dhe ngjyra e kuqe qndron mir n pjat dhe i jep pjats hijeshi. sht ngjyr e ngroht dhe t
jep ndjesin e knaqsis. Domatet jan t kuqe, prdoren gjrsisht n dekorimin e pjatave, por
domatet qershi mund t prdoren edhe n dekorimin e kokteileve. Kjo vlen edhe pr ngjyrn
viol, q zakonisht vjen nga prdorimi i panxharit.
Ngjyra m e pa prshtatshme q mund t prdoret n pjat, sht ngjyra bezh. Ajo e bn pjatn
t mrzitshme, pa jet dhe ushqimin t duket sikur nuk ka arom t kndshme, prandaj
rekomandohet t mos prdoret, ose t prdoret me ngjyra t tjera q e theksojn at.
Nj pjat duket edhe m trheqse kur prdoren ngjyra t kundrta.
Po t imagjinojm nj pjat me ushqim t bardh, q mund t jet i gatuar shum mir, por n
prezantim nuk ka fare kombinim ngjyrash, kuptohet q ajo pjat nuk mund t jet shum
trheqse pr klientt.
Pa marr parasysh se far jemi duke shrbyer, duhet t mendojm n rradh t par pr mnyrn
e prezantimit duke shtuar m shum ngjyra q bjn kontrast. Vetm nj pjat e dekoruar, ku
jan prdorur mir kombinimet e ngjyrave mund t jet sfiduese. Edhe prdorimi i gjetheve dhe
erzave shton dekorin n pjat.
Kshillohet gjithashtu q gjat gatimit, t ruhen t gjalla ngjyrat e produkteve q gatuhen, duke
zbatuar me prpikmri procesin teknologjik n gatim.
Kombinimi i ngjyrave n prfundim t pjats, duhet shoqruar edhe me kombinimet e
prbrsve, shijen e konsistencn e ushqimit.
Cilsia e ngjyrat shkojn dor pr dor, kur sht fjala pr t paraqitur nj ushqim t shijshm, t
prezantuar dhe kombinuar bukur n pjatn e klientit.
Kombinimi i ngjyrave e pijeve jan pjes shum e rndsishme dhe pr barmenin. Kokteilet
bhen pije magjike vetm n rastet kur sht realizuar kombinimi i ngjyrave t prbrsve me
dekorimin e rafinuar vendosur sipr pijes magjike. Nj barmen vlersohet fillimisht pr
paraqitjen e dekoruar t pijes mixe, kokteilit t realizuar e pastaj pr kombinimin e shijeve n
pijen e realizuar.

2. Rndsia e ngjyrave n dekorimin e salls, vitrinave, bufeve si dhe

dekorimin e ushqimit dhe pijeve
Kur flasim pr ngjyrat sht e pamundur t mos flasim pr dritn. Pa drit nuk ka ngjyra. N
fjalor, fjala ngjyr ka 2 kuptime:

1. Pr studiuesit e shkenctart, ngjyra sht nj perceptim i drits q reflektohet nga nj

objekt n syt tan.
2. Pr piktort e artistt, ngjyra sht nj substanc e prdorur pr piktur.

Ngjyrat n shrbimet hoteliere

3
Ngjyrat e brendshme e t jashtme t restorantit, hollit/hotelit kan shum kuptim. Konceptet pr
dizajnin dhe ngjyrat e prdorura n to, shprehin mark e personalitet duke krijuar nj prshtypje
t paharrueshme pr mysafirt.
Ngjyrat e arkitektura jan t lidhura me njra tjetrn. Ngjyra sht gjuh, form e ndjenj.
Nprmjet ngjyrave t jashtme bashkveprojm me mjedisin ton, duke krijuar dhe emocionet
prej tyre.
Ngjyrat mund t:

rregullojn pamjen e hollit, restorantit, vitrins, bufes etj. pr ti sjell ato n harmoni
me ambjentin pr rreth.
dallojn n prmbajtje, bashkojn e nxjerrin n pah elementt e duhur
bjn nj ambjent, vitrin, ushqim, pije t duken t kndshme
bjn t dallosh nse jan stimuluese/monotone
i japin individualitet vitrinave, bufeve, ushimeve, pijeve etj.

Ritmi i jets moderne sht i shpejt, prandaj krkohet q ambjentet ku ndodhesh , ushqimi dhe
pija q konsumon t t japin ndjenjn e pushimit, relaksit, knaqsis s t shijuarit.
Kur planifikojm ngjyrat pr dekorim, duhet t marrin n konsiderat fillimisht llojin e
ambjentit, ushqimit, pijes, vitrins, bufes q do prezantojm, mundsit maksimale q kemi pr
t zbatuar rregullat e estetiks n prgjithsi por n gatim n veanti, personalitetin e individve,
klientve si dhe marrdhniet e tyre me ngjyrat e reagimin ndaj tyre.
Prdorimi i ngjyrave n ambjentet e hoteleve,restoranteve, bareve, n ushqim e pije, vitrina/
bufe krkon njohuri lidhur pr psikologjin e ngjyrave, sepse ngjyra sht element ky pr t
krijuar ose jo nj gjndje t dshiruar pr klientt tan.
Ngjyrat e gjalla
N ambjentet e hoteleve e restoranteve sot kan gjetur nj prdorim shum t madh ngjyrat e
gjalla si e kuqja, e verdha, e kaltra, roza e viola. Pr t mos shqetsuar klientt, kto ngjyra
prdoren n perde apo jastk t kombinuara me ngjyrat neutrale t mureve ( e bardha, bezh,
gri, e kaltr).
Perdet gjithashtu zgjidhen t tilla q ti japin ambjentit pak dinamizm, me motive, lule t vogla,
forma gjeometrike, imazhe bimsh etj, pa e ngarkuar shum vizualisht pamjen e ambjentit n
restorant apo hotel.
Prdorimi i mbulesave me ngjyra n tavolinat e klientve/n bufe, ndikon pozitivisht, sidomos n
ort e paradites me ndriim natyral t salls, duke rritur knaqsin e t ndenjurit e t shijuarit t
ushqimit e pijve n sall.

3. Bazat e ngjyrave, tonalitetet dhe derivatet e tyre

Ngjyrat prsa i prket gjallris s tyre, mund ti ndajm n 3 grupe:

4
 1. Gama e ngjyrave t ftohta : blu, vjollc, jeshile
2. Gama e ngjyrave t ngrohta : e verdh, e kuqe, portokall
3. Gama e ngjyrave t zbehta: t gjitha ngjyrat q zbuten me t bardh ose gri

Ngjyrat ndryshojn nse ndryshon drita q i ndrion ato. Ngjyra t njejta q i nnshtrohen
burimeve t ndryshme t drits, rezultojn me hije t ndryshme.

Ngjyrat ndahen n tre familje:

1. E kuqejeshileblu
2. Bojqielliviole verdh
3. E verdhe kuqeblu

Ngjyra e do spektri mund t merret nga przierja e t kuqes primare, t verdhs e blus.
Ngjyrat e pastra nuk krijohen nga przierja e ngjyrave t tjera. Nse shikojm ngjyrat e spektrit
vem re se ka vetm 9 ngjyra t rendit t dyt dhe gjithsej 12 ngjyra , n 2 grupe t kombinuara.
T gjitha ngjyrat e tjera konsiderohen t rendit t tret.
Kto 12 ngjyra q lvizin n drejtim t akrepave t ors jan: bluvjollc, e purpurt, e kuqe
vjollc, e kuqe, e kuqeportokalli, portokalli, e verdhportokalli, e verdh, e verdh -e gjelbr, e
gjelbr dhe blujeshile.
Rendi I:
E kuqjangjyr intensive, e dukshme sidomos n nj sfond t errt. Tregon alarm pr t gjith,
nuk mundet t injorohet. Simbol i rinis e dashuris. Shpreh pasion, kurajo, dshir pr t fituar,
por dhe qndrueshmri, pavdeksi e vazhdimsi. Kur dhurojm lule t kuqe, psh trndafil t
kuq, shprehim dashuri t zjarrt. Pr Krishtlindje, e kuqja simbolizon gjakun e Krishtit.

E bardhangjyr e rezervuar pr nuset e festime t tilla si pagzimet. Ajo sht ngjyr stil e
lidhet me pastrtin.

Blu-ngjyr e qet q prcjell pasivitet. Qielli, uji konsiderohen si ngjyr blu. Shpreh ankth e
vshtirsi. Si ngjyr e qet preferohet pr ambjentet e dhomave t gjumit.

Rendi II:

PortokalliPrftohet nga przierja e s verdhs me t kuqen. Simbolizon lumturin, gzimin e

knaqsin.

GriNgjyr neutrale q jep efektin e kundrt me t tjerat. Shrben si plotsuese e ngjyrave t

tjera. Prftohet nga kombinimi i s zezs me t bardhn. E preferuar pr ambjente t mdha si
holle hotelesh/restorante/ambjente gjumi.

5
E gjelbrtprftohet nga przierja e s verdhs me blu. sht e pasur me reflekse dhe hije.
Simbolizon vegjetacionin, pra dominon pejsazhin, pikturat e fotografit. Shpreh gzim e
optimizm.

Violetprftohet nga przierja e blus me t kuqen. Ngjyr q nuk gjendet leht n natyr.
Shpreh ngrohtsi, fisnikri, bujari e modesti.

N fakt natyra sht msuesi m i madh i ngjyrave. Kurt Goldstein, studjues amerikan, tregon se
objektet duken m t mdha e m t rnda nn nj drit t kuqe dhe t vogla e t lehta nn
efektin e ngjyrs blu.

Teoria e ngjyrave
sht nj teori komplekse, me ligjet e veta objektive e psiko-optik, si dhe vlersime subjektive.
Kjo teori ka vlera t mdha pr studjuesit e artit, q i duhet t krijojn mjedise me ngjyra, ndrsa
fotograft, ngjyrat i gjejn t gatshme n natyr dhe n objektet q fotografohen.
Teoria e ngjyrave i shrben shum mir njerzve q merren n prgjithsi me estetikn, dizajnin
e dekorimin e ambjenteve. Ata duke ditur bazat e ngjyrave e derivatet e tyre, mund t vlersojn
se pse disa imazhe me ngjyra jan m t rndsishme se disa t tjera.
Teoria e ngjyrave, i ka rrnjt n realitetin objektiv.
Artistt, njerzit e dekorit kan studjuar efektet e ngjyrave pr shekuj me rradh. Kan zhvilluar
nj numr t madh teorish mbi prdorimin e ngjyrave, numrin e llojshmrin e tyre.
Teoria e ngjyrave tregon se asnj rregull nuk sht pranuar e zbatuar n mnyr universale.

Perceptimi ngjyrs, varet nga eksperiancat individuale.

Michael Reichmann

M shum se 2000 vite m par, filozoft grek mendonin se drita del nga syri e prek objektet,
ashtu si gishtat prekin tasjern.
Syri, sht nj instrument i thjesht optik q ka aftsin q objektet q jan jasht, i prthith
brenda. Motorri i vrtet i t kuptuarit, sht truri.
Perceptimi i ngjyrs, sht nj proces kompleks psikofizik q fillon n momentin q drita hyn n
sy e absorbohet nga retina.
Mekanizmi i perceptimit t ngjyrs sht i ngjashm pr t gjith individt, duke lejuar q mes
njerzve t ndryshm, t ket rezultat t ngjashme/t prafrta.

4. Ndikimi i natyrs n psikologjin e ngjyrs

Ngjyrat q ne dshirojm duhet t jen krijuese, qetsuese, relaksuese. Natyra ndikon n
psikologjin ton n do koh dhe pa e kuptuar kt ndikim. Shpesh ndjehemi t relaksuar kur
shtisim n natyr nga ngjyrat q ajo na ofron pr rreth.

6
Efektet psikologjike t ngjyrave t ngrohta:
Kur ne kemi dshir t jemi n nj ambjent q stimulon oreksin, prdorim ngjyra t tilla si e
kuqja, e verdha/portokalli. Kto ngjyra jan t lidhura me ushqimin. Kjo sht arsyeja q shum
restorante kto i kan ngjyrat e preferuara.
Specialistja i ngjyrave Leatrice Eiseman thot se ngjyra dhe natyra ndikojn sjelljet tona.
Eiseman ka br krkime n mijra njerz, duke i intervistuar se far mendojn ata pr ngjyra t
veanta. Ajo shpjegon: Ne kemi nj mori informacioni n lidhje me nj ngjyr. P.sh. ngjyra
sht e lidhur pothuajse gjithmon me qiellin e detin. Shum njerz kan ngjyra q i preferojn
m shum se t tjerat. Kjo ka lidhje me personalitetin e psikologjin ton, sepse dhe truri e
prvetson m mir at ngjyr.
Psikologjia e ngjyrave sht nj deg e njohur, por ka pak studime q t shpjegojn se si truri yn
e prvetson at. Ngjyrat kan ndikim mbi ne, shpesh her duke na diktuar edhe przgjedhjet
tona n t gjitha aspektet.
Efektet psikologjike t ngjyrave mund t bashkveprojn me personalitetin e njerzve. Ngjyrat
jan rreth nesh, i shohim ato gjith kohs, kudo, n shtpi e jasht saj. N prditshmri nuk e
kuptojm q ndikohemi prej tyre, pasi ky ndikim sht i vetdijshm, i natyrshm. Ngjyra sht
humor, sht si nj dridhje e leht pr njerzit. Ngjyrat veprojn mbi ne si muzika. Secili nga
ne ka nj ngjyr t tij t preferuar.

Ndikimi i ngjyrave n mjedis

Si qenie njerzore jemi t ndikuar n do moment nga mjedisi e bota pr rreth. Ndikimi m i
madh i mjedisit mbi ne, ka lidhje me gjinin.
Ngjyrat shpesh her kan kuptime t ndryshme n kultura t ndryshme, madje dhe n shoqrit
perndimore kuptimet pr ngjyrat e ndryshme kan ndryshuar.
Psikologjia e ngjyrave dhe efektet psikologjike t ngjyrave, transformojn do hapsir n nj
mjedis t prshtatshm pr tu edukuar. Ngjyra sht gjuh e heshtur.
N librin e tij Ngjyra, mjedisi dhe reagimi i njeriut, Frank Mahnke e v theksin n faktin se si
ngjyra shoqrohet me dridhjet q t krijon edhe muzika. Mahnke vazhdon t shpjegoj se si
artist t famshm, kuptuan fuqin e ngjyrs pr t manipuluar shikuesit e tyre.
Prjetimi i ngjyrave t natyrs sht objektiv e subjektiv, me efekte vizuale, simbolike,
emocionale, fiziologjike e psikologjike. Ka reagime biologjike t njeriut pr ngjyra q sigurojn
mbijetesn si psh: kur ushqimi sht i pjekur (pjekjen e tregon ngjyra e ushqimit), ai sht i
prshtatshm pr tu ngrn.
Ngjyra gjithashtu i ndihmon njerzit t dallojn ndyshimet e stinve t vitit, etj.

5. Ndikimi i ngjyrave n emocionet e klientit

Psikologjia e ngjyrave bazohet n ngjyrat mendore e emocionale, n efektet q kan njerzit nga
ngjyrat, n t gjitha aspektet e jets. Njerzit ndikohen shum nga ngjyrat.

7
Perceptimi i ngjyrs ka lidhje dhe me kulturat e popujve t ndryshm dhe jan pjes e
psikologjis njerzore.
Ngjyra shpesh her lidhet me emocionet e njeriut e ndikon gjendjen mendore/fizike t tij.
Njerzit q plqejn ngjyrn e kuqe kan rezultuar me nj norm t lart t rrahjes s zemrs, q
on m von n adrenalin shtes e rritje t qarkullimit t gjakut.
Studimet kan treguar se ngjyrat e ngrohta ndezin emocione tek njerzit, ndrsa ngjyrat e ftohta
jan shpesh her shkndija t ndjenjs s qetsis e trishtimit.
Ekziston edhe nj reagim pa ndjenja pr ngjyrn, q ne e kemi trashguar prmes zhvillimit t
species son, q sht simbolika e vetdijshme e ngjyrave.
sht e kuptueshme se si do njri nga ne ndikohet emocionalisht nga ngjyrat. Kto emocione q
prjetohen prmes ngjyrave, kan br q njerzit q merren me dekorimin e ambjenteve n
prgjithsi, por t hotelit n veanti, t bufeve festive, t vitrinave por dhe vet kuzhiniert e
baristt, ta prdorin gamn e ngjyrave pr t ndikuar emocionet e t ftuarve e klientve t tyre.
Nj restorant i dekoruar me shije, apo aksesor dhe kombinime ngjyrash t prdorura me fantazi
n bufe, pjata e dekore pijesh, bn q klienti prve knaqsis shpirtror, rehatis/ konfortit, t
kthehet n nj klient q frekuenton rregullisht ambjentet, produktet e pijet q ofron hoteli,
restoranti, bari etj.

6. Aksesort kryesor q prdoren pr dekorimin e sallave, bufeve,

vitrinave, tavolinave si dhe pjatave dhe ushqimeve
Q nj tavolin t jap efektin e duhur, patjetr duhet t jet e dekoruar me kujdes me elemente
shtes, prve shtrimit t elementve t domosdoshm. E njjta gj thuhet dhe pr hollet/vitrinat.
Ky dekor duhet t jet n prshtatje me kategorin e hotelit, restorantit, llojin e aktivitetit,
madhsin e salls dhe me kategorin e klientve t ftuar n kto aktivitete, duke krijuar nj
atmosfer t bukur, festive e t gzueshme. E njejta gj duhet theksuar edhe pr dekorimin e
salls n prgjithsi.
Kto elemente shtes (jo thelbesor n vetvete) quhen aksesor dhe nga vet kuptimi i fjals
aksesor, kuptohet q jan elemente t rndsishm q prdoren pr t shtuar bukurin, dekorin e
komoditetin.
Nj mjedis romantik n sall/n tavolin, mund t krijoj humor e t frymzoj biseda t
mrekullueshme. Seti (takmet e t ngrnit) i shtruar n tavolin si dhe elementet e tjer
dekorativ duhet t jen elegant pr t prmirsuar nj mbrmje, por jo pr ta dominuar at.
Udhzime:
- Fillohet me dekore t thjeshta, por me mendim elegant
- Prdoren lule q i prshtaten mbrmjes
- Bhen zgjidhje luksoze pr mbulesn e tavolins
- Vendosja e qirinjve n tavolin sht kusht pr romanc
- Prdoren porcelane, argjendari, kristale t dekoruar bukur dhe elegante

8
Lista e aksesorve :

Mbulesat e qndisura, pikturuara, me ngjyra

Copat e tylit, copat me shklqim
Shiritat me ngjyra dekorative
Petalet e luleve
Shportat dekorative, shportat me fruta dhe perime t skalitura, shportat me lule
Degt e pemve dhe shkurret natyrale
Frutat e thata
Disa produkte ushqimore ( makarona, oriz, grur e drithra t tjera)
Ent prej argjendi
Shandant e qirinjt
Vazot e ndryshme, dekorative, vazo t mdha t veanta
Unazat e pecetave t buks
Menut dekorative
Fluturat
Zogj e kafsh t ballcamosura
Guackat e detit, karkalecat, gaforret
Flamurt e tavolins
Mobiljet antike
Tullumbacet
Pjatat e dekoruara
Kungujt e gdhendur, kunguj t formave e ngjyrave t ndryshme
Shporta me pije, shishe me pije t veanta dhe origjinale
Punime me karamel e okollat, punimet me biskot etj.

7. 8. Organizimi i formave, ngjyrave, masave si nj konceptim artistik n bar

dhe restorant.
Kontrasti i formave, ngjyrave, masave.

Nj rndsi t madhe n dekorimin e ambjenteve n hotel ka dhe harmonizimi i formave, masave

dhe ngjyrave.
Projektuesit e ktyre ambjenteve duhet t ken aftsin t prshtasim mundsit q kan n
dispozicion me krkesat e drejtuesve t hotelit, restorantit/barit lidhur me llojin e shrbimeve q
do t ofrohen, me vendin ku ndodhet ambjenti si dhe me kategorin e klientve q priten t

9
frekuentojn ambjentet. Forma t tilla si rrethore, ovale apo forma t tjera jan t preferuara dhe
t plqyeshme pr t gjith, duke prezantuar nj ambjent ndryshe nga ambjentet klasike q jemi
msuar t shohim.
Gjithashtu mbetet gjithmon e rndsishm fakti i prdorimit e kombinimit t ngjyrave dhe
kontrastit me to n kto ambjente. Sot tentohet t prdoren ngjyra nga m t ndryshmet brenda
ktyre ambjenteve duke patur parasysh dhe n kt rast faktort q diktojn prdorimin e
ngjyrave. Psh n nj ambjent q ndodhet pran detit, do t isht shum mir t prdoreshin
nuancat e blus/derivate t saj, n nj ambjent q ndodhet n mal, ngjyrat neutrale do t ishin t
kshillueshme etj.
Kombinimi i ngjyrave si psh i perdeve me mbulesat e tavolinave, prdorimi i aksesorve n
perde/tavolina pr aktivitete t veanta festive, kombinimi i mnyrave t vendosjes s tavolinave
n sall, apo kombinimi me ngjyrat e mureve n sall, dhom hoteli, holl, etj. jan element t
rndsishm t estetiks artistike n restorant, bar dhe n hotel n prgjithsi.
Po aq i rndsishem sht dhe konceptimit i masave n bare, restorante/holle. Bazuar n
siprfaqen q kemi n dispozicion, duhet t konceptohet dhe ndrtohet n proporcion t drejt
dhe tavolina, bufeja, banaku i barit etj. Nse n nj siprfaqe t vogl tentojm t vendosim nj
bufe t madhe apo nj banak bari, do t jet mbytse pr klientt. Ata nuk do t qndrojn
lirshm dhe t shijojn aktivitetin/shrbimin/t konsumojn biseda t kndshme mes miqsh.
Gjithashtu duhen zgjedhur me kujdes ngjyrat pr lyerjen e mureve. Pr t krijuar iden e nj
siprfaqe t bollshme, prdoren lyerjet me ngjyra neutrale , pasi ngjyrat e forta, t errta t
krijojn ndjesin e nj siprfaqe t vogl. Kto t fundit, rekomandohen t prdoren n siprfaqe
shum t mdha.

Dizajni artistik

sht nj konceptim gjeometrik, figurativ i nj siprfaqe t madhe, t konsiderueshme duke

prdorur elemente t estetiks. Dizajni artistik, prvese nj ndjesi e kndshme sht dhe nj
ndjesi q krijon emocion e qetsi.
Dizajni i brendshm paraqet nj grup miniprojektesh t ndryshme t lidhura me njra-tjetrn, q
prfshijn arredimin e nj hapsire t brendshme duke e kthyer at, n nj mjedis efektiv pr
aktivitete t ndryshme q realizohen n kt hapsir.
Dizajni aplikohet kudo: n biznese, qendra tregtare, muze, dyqane, hotele e restorante, kinema,
kafene, diskoteka, zyra, godina qeveritare, banka, shkolla, qendra fetare etj.
Studiuesit e fushs kan konstatuar se prdorimi i estetiks n shrbimet hoteliere sht shum i
rndsishm, por edhe i kushtueshm.
Bizneset q i japin rndsin e duhur prdorimit t elementeve t estetiks, krijojn mundsi q
klientt e tyre t ndjehen komod, t knaqur nga ambjenti, shrbimet q ofrohen, duke krijuar
mundsi t shtimit t numrit t tyre , duke fituar prparsi konkurruese, q e diferencojn n
cilsi nga bizneset e tjera. Theksojm se prdorimi i elementeve t estetiks krkon shpenzime
financiare shtes.

10
Duke ofruar kushte moderne, bashkkohore e t kndshme, bizneset hoteliere e restorantore,
shpenzojn mjete financiare shtes, burime njerzore dhe mjete t tjera pr t arritur perfeksionin.
Shrbimet q ofrohen n kto raste nga kto biznese hoteliere, kan mime m t larta se nj
biznes tjetr q nuk shpenzon shum pr estetikn e biznesit t tij apo shrbimeve q ky biznes
ofron.
Studiuesit sygjerojn se pr t balancuar kto shpenzime, bizneset duhet t ofrojn aktivitete me
numr t konsiderueshm klientsh, aktivitete me mime ofert pr raste festash, fundjavash,
aktivitete katering brenda e jasht hotelit, restorantit, bufe festive, seminare, konferenca, etj,
duke krijuar burime financiare shtes. N kto aktivitete hoteli apo restoranti ka mundsi t
shfrytzoj maksimalisht t gjitha kapacitetet njerzore, burime t tjera, lndt e para dhe t
gjitha ambjentet q ka n dispozicion, duke ruajtur nj nivel t caktuar mimi.
Njerzit nuk shkojn n restorant vetm pr t ngrn, pasi kjo sht nj nevoj q zakonisht
plotsohet n familje, por si nj prvoj q nuk mund t realizohet n shtpi. Nj nga mnyrat
pr ta realizuar kt dshir, sht t ushqehesh n nj ambjent e n nj atmosfer ku njerzit
jan t shoqruar me shok, miq/familjar dhe ku ata ndjehen komod. Nse njerzit jan n nj
atmosfer miqsore (hotel, restorant, bar) me ushqim t mir, t shoqruar me pije cilsore, me
shrbim profesional t personelit, me konfortin e krijuar nga dizajni apo elemente t tjera
estetik, kan mundsin t krijojn lidhje emocionale me hotelin, restorantin/barin, q nga ana
e tyre krijojn nj klientel t prhershme.

Elementet e dizajnit artistik dhe estetiks

1. Ndriimi

Duhet t prkoj me konceptin dhe projektimin e salls, arsyen e prdorimit t tij dhe far do
ofroj. Ndriimi i fort nuk rekomandohet n sallat e hoteleris, vese n raste t veanta, kur ato
shoqrohen me ngjyra, alegri , argtim e harmoni, pr t krijuar nj atmosfer t shumfisht.
Ndriimi rekomandohet t jet n parametra q sigurojn ndjenjn e rehatis, prmbushje t
dshirave t klientve, privatsi, intimitet.

2. Muzika dhe akustika

Ndikojn shum n krijimin e nj atmosfere festive si dhe n psikologjin e klientit. Zri i

muziks duhet t jet n parametra normale t lejuar, aspak bezdiss, pasi klienti mund t
shqetsohet e t largohet i besdisur.

3. Muret dhe tavanet

Duhet t sigurohemi q ngjyra e mureve t jet e hijshme, e kndshme, dhe nse prdoren
pikturat, ato duhet t kombinojn m s miri me muret e ambjentin e dekoruar n prgjithsi.
Prdorimi i tavaneve t dekoruara duhet t jet i kujdesshm, i kombinuar n prputhje me
logjikn e ndrtimit t hollit/restorantit dhe ambjentit n prgjithsi.

11
Edhe prdorimi i elementeve t drurit duhet t bazohet n prputhjen e tyre me kategorin e
ambjentit, cilsin e destinacionin e tij apo n kategorin e menus/pijeve q ofron restoranti,
bari, etj.

4. Ujvarat e pishinat

Mund t jen elemente shtes me efekte qetsues pr atmosfern e prgjithshme t

hotelit/restorantit. Studimet tregojn se zhurma e ujit t rrjedhshm/gurgullima e tij relakson
njerzit, i shkarkon nga stresi i dits, arsyea pr t ciln njerzit mund ti drejtohen hotelit,
restorantit/barit.

5. Dekorimi me lule natyrale

Siguron ambjent t kndshm e relaksues si dhe ndikon pozitivisht n psikologjin e klientve.

Prdorimi i luleve natyrale n ambjentet e brendshme t hotelit, restorantit, barit etj, sht nj
kusht i pa negociueshm. Prdorimi i luleve artificiale n kto ambjente, ul dukshm cilsin e
restorantit, hotelit e shrbimeve q ofron ai.

6. Pajisjet dekoruese

Kur zgjedhim t prdorimim pajisje t dekoruara, t pikturuara apo gdhendura pr aktivitete t

caktuara n restorante, hotele q ofrojn shrbime shum cilsore pr klient VIP, duhet patur
kujdes kombinimi i tyre me dekorin n prgjithsi, me llojin e ushqimit e pijes q do t ofrohet,
si dhe n kombinimin e ushqimit me pijet. Prdorimi i gabuar i tyre bie ndesh me konceptet e
dizajnit, dekorit e elementeve estetik.

9. Kuptimi, rndsia dhe llojet e aktiviteteve katering

Pr t festuar nj ngjarje t caktuar, shpesh her t ftuarit ftohen n tavolina festive. Kto festime
organizohen n ambjentet e hoteleve dhe restoranteve edhe pr shkak t numrit t madh t t
ftuarve. Pr t patur sukses, organizatort duhet t bjn nj planifikim t sakt dhe t krijojn
kushte pr realizimin e ktij aktiviteti.
Mnyrat e organizimit varen nga kto faktor:
-kapaciteti i salls,
-numri i t ftuarve,
-burimet njerzore,
-lloji i aktivitetit,
-dshirat e organizuesit t aktivitetit (individ, kompani, organizat, etj).
do kompani hoteliere, duhet t prfaqsohet n kt organizim nga nj person (shefi i
banketeve).

12
Shefi i banketeve duhet t ket t gjitha cilsit e aftsit organizative pr ta prmbushur me
sukses kt aktivitet.
Aktivitete t tilla jan momente shum t rndsishme pr kompanin, pasi kan nj efekt t
madh publicitar pr kompanin, pr t shtuar numrin e klientve e gjeneruar n vazhdimsi t
ardhura financiare q rrisin performancn financiare t kompanis dhe kontribuojn fuqishm n
rritjen e imazhit t saj n treg.
N t tilla aktivitete jepet maksimumi nga t gjith sektort e hotelit pasi klientt pjesmarrs jan
t shtresave e kategorive t ndryshme, prandaj bhet maksimumi pr shrbimin, llojshmrin e
gatimeve si dhe shoqrimin me pije cilsore, kryesisht me verra cilsisht t njohura.
Ant pozitive t ktyre aktiviteteve pr kompanin jan:
shfrytzim maksimal i hapsirave n hotel,
prdorimi maksimal i lndve t para dhe ndihmse,
menaxhim i mir i kapaciteteve njerzore,
krijimi i nj tradite n kt fush dhe ofrimi i ktyre aktiviteteve edhe n forma e mnyra
t tjera,
rritje e t ardhurave financiare t kompanis.
Aktivitetet katering organizohen si:
Aktivitete shoqrore
Aktivitete private, familjare
Aktivitete biznesi
Aktivitete qeveritare
Llojet e aktiviteteve:
Banketet
Bufet
Kokteje
Parti koktej
Katering jasht ndrmarrjes
Seminare, konferenca
Barbikju

10. Organizimi dhe kushtet pr realizimin e aktiviteteve t ndryshme

Q aktiviteti t jet i suksesshm, patjetr duhet q t realizohet nj planifikim i sakt nga

personi prgjegjs ( shefi i banketeve), q si theksuam m lart duhet t ket aftsi organizative
dhe drejtuese. N kto aktivitete sht shum i rndsishm koordinimi i puns dhe
bashkpunimi mes sektorve t hotelit , midis organizuesit dhe organizatorve t aktivitetit,
midis t gjith personelit, duke marr parasysh aftsit profesionale t tyre.

13
Kushtet:

1. Mjediset
Madhsia e mjedisit duhet t jet n proporcion t drejt me numrin e t ftuarve, ka lejon q t
ftuarit t ndjehen komod n kt hapsir, t bisedojn, t ushqehen , t vallzojn dhe lvizin
lirshm n sall. Gjithashtu ambjenti duhet t jet i izoluar nga zhurmat q mund t vijn nga
ambjentet e tjera si kuzhina apo ambjentet e kamarierve, pasi do zhurm sht shqetsuese pr
t ftuarit.

2. Kuzhina kryesore
sht ambjenti ku gatuhen t gjitha ushqimet q do t shrbehen sipas menus s prcaktuar m
par. Kuzhina kryesore duhet:
t ket kapacitet t plot pr t realizuar aktivitetin,
t ket hapsira t mjaftueshme pr lvizjen e personelit (kuzhinier, ndihms, etj),
pajisje dhe mjetet e nevojshme pr pun,
kapacitete njerzore t mjaftueshme.

3. Kuzhinat dytsore
Jan ambjente afr salls s shrbimit ku vendosen ushqimet e pa prfunduara n kuzhinn
kryesore, q kan nevoj t prpunohen prpara shrbimit ose ku gatuhen ushqime t thjeshta pr
t zvogluar volumin e puns n kuzhinn kryesore.
Afr ktij ambjenti mund t ket nj ambjent tjetr q luan rolin e ambjentit ku ruhen sipas llojit
t gjitha ushqimet q do shrbehen.

4. Bari
Gjendet afr salls ose n salln e aktivitetit. Shrbehen pijet e planifikuara pr aktivitetin sipas
temperaturave t shrbimit dhe sipas planifikimit t br m par si dhe shrbimi me kafe.

5. Koridoret e kamarierve
Jan ambjente ku lvizin kamariert gjat shrbimit pr aktivitetin, jasht salls. N kto
ambjente gjenden edhe tavolinat pr pastrim si dhe kasa fiskale. Nga kto koridore mund t
shkohet leht drejt salls pr nj shrbim t shpejt, pasi vet salla ka disa dalje drejt ktyre
koridoreve.

6. Dhomat e zhveshjes s personelit

Shrbejn si dhoma pr ruajtjen e veshjeve t personelit. Ato duhet t jen t pajisura me dollape
pr t vendosur uniformat e puns dhe rrobat personale.

14
 7. Garderoba pr klientt dhe t ftuarit
Shrbejn si ambjente ku vendosen dhe ruhen veshjet personale t t ftuarve. Personi q
menaxhon kt ambjent, duhet t jet i sjellshm, i komunikueshm dhe shum i besuar.

8. Magazina - Inventari
Shrben pr t magazinuar tavolinat, karriget, mjetet dhe pajisje t tjera shrbimi. N hotele me
volum t madh t aktiviteteve katering, magazina duhet t jet e kompletuar me shumllojshmri
materialesh t nevojshme pr t plotsuar krkesat pr realizimin e ktyre aktiviteteve.

11. Planifikimi dhe menaxhimi i personelit pr realizimin e pritjeve dhe

banketeve
Burimet njerzore kusht i rndsishm pr t realizuar me sukses aktivitetet katering. Aftsit e
tyre profesionale dhe organizative si dhe gadishmria pr t punuar, ndikojn n suksesin e
aktivitetit.
N kompani t mdha, sektori i aktiviteteve katering sht sektor i veant. Ky sektor drejtohet
nga shefi i banketeve i cili prve detyrave organizative dhe bashkpunuese mes sektorve luan
edhe rolin e menaxherit t marrdhnieve me publikun dhe sht prgjegjs pr publicitetin si
dhe krijimin e ofertave, llogaritjeve, arktimin, hartimin e planit t veprimit dhe kontrollin e
gadishmris s kompanis pr realizimin e aktivitetit. Shefi i banketeve ndihmohet n punt e
drejtprdrejta n sall nga kryekamarieri i salls.

N kt sektor bjn pjes:

sektori i administrimit (menaxhojn mjetet e puns dhe takmet e t ngrnit),
sektori i rrobave (lavanteria),
sektori i higjiens (pastrim mjedisesh, sigurimin e luleve pr aktivitetin),
sektori teknik (pr zgjidhjen e problemeve teknike),
sektori i puntorve (vendosin tavolinat).

Planifikimi i personelit:
Shefi i banketeve sht personi q planifikon me detaje t gjith numrin e nevojshm t
personelit q nevojitet pr t realizuar me sukses aktivitetin. Planifikimi i sakt ka rndsi pasi:
eleminohen lvizjet e teprta n koridore dhe sall,
shrbehet me cilsi te klienti,
eleminohen pagesat shtes pr punonjsit part-time,
Pr t br t mundur nj planifikim t sakt, duhet menduar q m par:
mnyra e shrbimit,

15
 prfshirja e personelit t shrbimit q n punt paraprgatitore (vendosja e tavolinave
sipas nj form t caktuar, shtrimi i salls, dekorimi i salls dhe tavolinave etj).
Pr kt arsye, pr shrbime t ndryshme aplikohen disa norma pr do punonjs shrbimi.
N ndrmarrjet e mdha apo n ndrmarrjet ku numri i aktiviteteve t tilla sht i
konsiderueshm, sht e nevojshme t rekrutohen edhe punonjs t tjer jasht ndrmarrjes me
kontrata provizore apo me koh t pjesshme (parttime). Nga njra an kta punonjs jan t
domosdoshm pr t prballuar volumin e madh t punve, por nga ana tjetr duke qen
punonjs jasht ndrmarjes, nuk njohin mir logjikn e aktivitetit, ambjentet e ndrmarrjes dhe e
kan t vshtir t orientohen n hotel. Pr kt arsye, sht mir pr ndrmarrjen q t krijoj
nj list njerzish q punojn vazhdimisht n koh dhe n aktivitete t ndryshme, pr t krijuar
lehtsi n angazhimin e tyre, pasi orientohen m mir, njohin ndrmarrjen e pjesn tjetr t
personelit dhe kuptojn m mir se far krkohet prej tyre.

12. Flett funksionale pr realizimin e aktiviteteve katering

Kjo flet sht nj dokument i detajuar i t gjitha etapave pr realizimin e aktivitetit. Nj kopje e
ksaj flete i jepet t gjith sektorve t ndrmarrjes q do prfshihen n kt aktivitet: si
kuzhins, magazins, garderobs, lavanteris, restorantit, zyrs s personelit dhe drejtuesve t
ndrmarrjes.
Fleta funksionale prmban informacione t tilla si :
Llojin e aktivitetit:
banket shtetror si vizita personalitetesh nga vende t tjera,
bankete speciale si martesa, fejesa , prvjetore, promovime, etj,
bufe pr raste t veanta,
koktej.
Dita e aktivitetit,
Data e aktivitetit,
Ora e fillimit dhe mbarimit t aktivitetit,
Informacione t ndryshme,
Emri i porositsit, titulli, emri,
Numri i telefonit,
Data e rezervimit,
Prfaqsimi,
Adresa e porositsit,
Numri i t ftuarve,
Salla e aktivitetit, madhsia e salls,
Forma e tavolinave,
Dekori,
Menuja e ushqimit,

16
 Lista e pijeve,
Qeraja e ambjentit,
Parapagesa (kapari),
Mnyra e pagess,
Rezervimi ( i konfirmuar prfundimisht ose paraprakisht),
Anullimi, stornimi i aktivitetit,
Informacione pr kuzhinn ( njerz me diet, orari i ngrnies s von nse parashikohet,
etj),
Bari (aperitivt, dixhestivt, kafe etj.),
Duhani,
Teknika (mikrofon, telefon, rregjistrues, etj),
Dshira t veanta,
Lloje t tjera shpenzimesh jasht pagess s planifikuar,
Fjalimet,
Nnshkrimi nga ndrmarrja dhe porositsi.

13. Mnyrat e organizimit t salls dhe punt paraprgatitore n bankete,

bufe, kokteje
Banketet

Puna pr realizimin e banketit fillon n salln ku do organizohet ky aktivitet dhe fillimisht me

vendosjen e tavolinave sipas nj forme t caktuar, e cila sht parashikuar m par n
marrveshjen e prbashkt. Forma e vendosjes s tavolinave varet nga:
hapsira n dispozicion,
lloji i aktivitetit,
numri i t ftuarve.
Format m tipike t vendosjes s tavolinave jan:
Forma T - pr nj numr deri n 30 t ftuar
Forma U pr nj numr 20 50 t ftuar
Forma E pr nj numr mbi 50 persona
Forma bllok pr numr t vogl t ftuarish
Forma kurriz peshku pr nj numr shum t madh t ftuarish
Forma rrumbullake
Forma katrore etj.

17
E rndsishme sht q gjat vendosjes s tavolinave pavarsisht forms, ato duhet t ken t
njejtn lartsi nga dyshemeja, n mnyr t till q shtrimi t jet uniform, pa ulje ngritje.
pas vendosjes s tavolinave, fillohet me
shtrimin e biankerive (mbulesave), nga kreu i salls n drejtim t ders s salls, n
mnyr t njpasnjshme q shtrimi t duket uniform sikur t ishte nj mbules e vetme.

Pas kontrollit pr shtrimin e mbulesave kalohet n:

shtrimin e porcelaneve sipas rregullave t vendosjes s tyre,
shtrimin e argjendarive sipas menus,
shtrimin e kristaleve (gotave) sipas lists s pijeve q do t shrbehen,
vendosjen e pajisjeve mnage mbi tavolin,
palosjen e pecets s klientit sipas nj form t caktuar,
afrimin e karrigeve t klientit pran tavolins.

Duhet theksuar se brigada e shrbimit merr detyra t prcaktuara nga shefi i shrbimit t salls
dhe lvizjet e personelit kryhen zinxhir, n drejtim t akrepave t ors.
Nse sht parashikuar n marrveshje, n tavolin mund t vendosen etiketa me emrat e t
ftuarve, dhurata t vogla, etj.
Pas kontrollit prfundimtar t salls, t shtrimit t parashikuar bazuar tek menuja e przgjedhur,
personeli i shrbimit merr detyrat pr stacionet e shrbimit nga shefi i shrbimit, apo shefi i
banketeve. Secili kamarier ka nj numr t prcaktuar klientsh s cilve do ti shrbej. N
rastet kur numri i t ftuarve sht shum i madh, shrbimi realizohet nga dy punonjs shrbimi;
kamarier dhe ndihms kamarier.

Bufet
Kur numri i t ftuarve sht shum i madh, aktivitetet festive mund t organizohen n formn e
nj bufeje.
Bufet organizohen nga hotele/restorante cilsor, pasi krkohen aftsi t larta profesionale t
personelit t shrbimit e t kuzhins. N kto aktivitete prezantohet nj ofert e bollshme dhe
shum cilsore.
Punt paraprgatitore n bufe jan t njejta me ato t banketeve dhe koordinohen nga shefi i
banketit, ndrsa oferta gastronomike varet nga:

lloji i aktivitetit,
numri i t ftuarve,
kohzgjatja,
lloji i bufes.

18
Organizimi i bufes

Madhsia e tavolins ku do shtrohet bufeja festive varet nga:

madhsia e salls,
numri i t ftuarve,
oferta,
forma e tavolins,
hapsira ku do vendoset tavolina,
drejtimi i lvizjes s t ftuarve.

Format e tryezave n bufe:

1. Tavolina e gjat
Prdoret pr nj numr t vogl t ftuarish, gjersia e saj duhet t jet 80 cm nse klientt
do t lvizin vetm n nj drejtim dhe 160 cm nse do lvizin n t dy drejtimet.
2. Bufeja kndore
Vendoset n kndin 90 0 t salls, me qllim q ti lihet hapsir e bollshme lvizjes s t
ftuarve ose pr vallzim. Lvizja e t ftuarve n kt rast sht vetm n nj drejtim.
3. Bufeja U ose E
Esht e plqyeshme pr nj numr relativisht t madh t ftuarish.
4. Bufeja katrkndore me brendi t hapur
Prdoret pr nj numr t madh t ftuarish dhe shrbimi realizohet si n t katr ant,
ashtu dhe brenda saj. Kjo lloj bufeje shtrohet n mes t hollit/salls.

N t gjitha format e bufes, mbulesat duhet t jen t gjata (me pala) deri n 8 -10 cm mbi
siprfaqen e dyshemes. Ato gjithashtu mund t jen me ngjyra t ndryshme, t dekoruara me
fjongo, shirita dekorative, t shndritshm me ngjyra si dhe aksesor t tjer, duke marr parasysh
edhe orn n t ciln organizohet bufeja.
Planifikimi dhe prllogaritja jan shum t rndsishme pr sukses.

Koktej
Prdoret gjersisht n ditt e sotme pasi kohzgjatja e ktij aktiviteti sht relativisht e shkurtr,
rreth 2 or. N kt aktivitet nuk ka rndsi paraqitja zyrtare e klientve (veshja) dhe nuk ka
vend pr tu ulur, maksimumi disa vende n fundin e salls. T ftuarit jan t lir t vijn dhe t
ikin sipas dshirs.
Ushqimi ofrohet me tabaka nga kamarieri dhe me pecet, ndrkoh q ushqimi konsumohet n
kmb. Ushqimi sht i racionuar sa nj kafshat pr t qen lehtsisht i konsumueshm. N
koktej mund t shrbehen ushqime t ngrohta, t vendosura kryesisht mbi feta t holla buke. N
sall jan t vendosura tavolina t gjata, t vogla, q quhen tavolina bistro, pr t vendosur gotat.
Ka dy mnyra t organizimit t parti koktej:

19
 1. Ushqimet vendosen n bufe, t racionuara (sa nj kafshat) dhe me shkopinj si dhe pijet
n bar. N kt rast, mimi llogaritet sipas konsumit.
2. Ushqimet vendosen n pjatanca me nj ofert t kufizuar. mimi llogaritet si
mim/person.

14. Planifikimi dhe realizimi i bufeve t ndryshme

Ashtu si dhe n bankete edhe bufeja realizohet pas nj marrveshje t prbashkt mes porositsit
dhe shefit t banketit.
Bufet kan disa avantazhe n krahasim me aktivitetet e tjera:
kan ofert t larmishme ushqimi,
klientt kan hapsir zgjedhjeje,
krkohet numr i kufizuar personeli shrbimi, pasi klientt vetshrbehet,
shrbimi sht i shpejt n koh,
klienti mund t marr ushqim dhe pije sa her t doj dhe kur t doj,
klienti mund t largohet kur t dshiroj.

Bazuar n llojin e ushqimit q ofrojn, bufet ndahen n tri grupe t mdha:

1. Bufe t ftohta
Ofrohen ushqime t ftohta
2. Bufe t ngrohta
Ofrohen ushqime t ngrohta
3. Bufe t kombinuara
4. Ofrohen ushqime t kombinuara, t ftohta dhe t ngrohta.

Sot bufet m t njohura jan:

1. Bufeja e ftoht franceze

Karakterizohet nga copa t mdha mishi t prera m par n kuzhin.
2. Bufeja e ftoht ruse
Karakterizohet nga lloje t ndryshme peshqish dhe mishi, t cilat coptohen direkt n bufe
nga kamarieri.
3. Bufeja suedeze
Karakterizohet nga nj numr i madh ushqimesh t kafshve e peshqve t ujrave t mbla
e t kripura, gaforreve, mishit t gjahut etj. Tipike pr kt bufe jan copat e vogla t
buks t lyera me krem qumshti sipr s cilave jan vendosur copa t vogla mishi.

Organizimi i bufes

1. Bufe t hapura

20
 Organizatori sht vet ndrrmarja (mbrmje, bufe dark etj)
Me vetshrbim duke paguar nj mim t caktuar
mimi i prcaktuar pr nj racion

2. Bufe t mbyllura
organizohen pr raste t caktuara
(kongrese, pritje, prurime, pagzime, martesa, etj),
me nj numr t caktuar t ftuarish,
vetshrbim i ushqimit,
ushqimi ofrohet pas bufes nga kuzhinieri ose kamarieri,
ofrohen ushqime t thjeshta, por t prezantuara bukur.

3. Katering
ofrohen shrbime brenda dhe jasht ndrmarrjes,
ofrohen edhe ent apo mjete t tjera shrbimi s bashku me ushqimet,
ofrohet edhe personeli i shrbimit.

Bufe t tilla krkojn planifikim dhe organizim t prsosur si dhe personel t prgatitur
profesionalisht si dhe aftsi pr tiu prshtatur situats.

Llojet e bufes:

Bufeja Gala :organizohet pr festa dhe prezanton nj paraqitje arti n kuzhin, pasi personeli
tregon aftsi krijuese dhe fantazi.

Bufeja Fshatare: organizohet me takme tipike t t ngrnit, si en balte, lug druri etj. q
prdoren n fshat.

Bufeja Ekspozuese: prezanton ushqime t cilat porositen nga t ftuarit pasi sht vizituar bufeja,
tek kamarieri dhe ky i fundit ja shrben.

Bufeja e Antipastave: prezantohet n nj vend t dukshm t salls. Ushqimet mund t vendosen

edhe mbi nj karroc shrbimi.

Brunch ofron ushqime t ftohta e t ngrohta, nga mngjesi deri n dark. Ushqimet vendosen n
pjatanca dhe klienti przgjedh dhe vetshrben. Kamarieri merr porosi vetm pr pijet.

Bufeja Lunch ofrohet zakonisht n restorante n fundjav.

Detyrat e personelit t shrbimit

21
Shefi i banketeve prpara fillimit t bufes, i ndan detyrat personelit t shrbimit. N bufe,
personeli ndahet n katr grupe shrbimi:

Grupi i par:

realizon pritjen e t ftuarve,

ndihmon t ftuarit n garderob,
angazhohet n shrbimin n bufe.

Grupi i dyt:

gjendet pran bufes pr t ndihmuar t ftuarit,

realizon prerjen e copave t mdha t mishit, djathit, tortave etj,
jep informacion pr mnyrat e prgatitjes s ushqimeve.

Grupi i tret:

Shrben pijet

Grupi i katrt:

largon pjatancat e boshatisura,

plotson (ushqen) bufen me ushqime t tjera ( pasi t largohen ato t
boshatisurat),
ndihmon njerzit q kan nevoj.

15. Organizimi i menus dhe pjatancave n bufe

Ushqimet q do t prezantohen n bufe, duhet t prgatiten 1-2 or prpara fillimit t aktivitetit.
Ato duhet t vendosen n temperatura t prshtatshme pr t ruajtur freskin ose ngrohtsin e
krkuar pr shrbim. Sasia e prezantuar fillimisht duhet plotsuar gjat kohs s zhvillimit t saj
me ushqime t tjera, mundsisht t ndryshme nga t parat. Kjo pr faktin q edhe t ftuarit q
vijn m von, mund t gjejn ushqime cilsore n bufe.
Kombinimi i ushqimeve, ngjyrat, dekori, mnyrat e vendosjes n pjatanca, specialitete tipike t
zons, atmosfera e krijuar, jan kushtet pr sukses. Ushqimet duhet t ngjallin kureshtje dhe
dshirn pr ti konsumuar menjher.
Prllogaritja e sasive pr ushqimet e bufes ka lidhje me :

llojin e aktivitetit,
rrethin shoqror t t ftuarve,
kufirin maksimal t mimit pr t ciln sht rn dakort.

Prllogaritja e sasis s ushqimeve q do t prgatiten, ndjek kt logjik:

22
 Klienti t marr nj cop nga do ushqim, p.sh: 1 antipast, 1 sup, 1 gatim me mish ose
peshk, djathra, mblsira si dhe disa garnitura.
Nse pr do gatim t menus ofrohen disa variante, athere numri i porcioneve t gjith
bufes, duhet pjestuar me numrin e varianteve.

Kushtet:

prcaktimi i madhsis s porcioneve sipas moshs,

prcaktimi i sasive dhe kombinimi i sasive t ushqimeve t ndryshme n bufe,
(nse serviren edhe djathra, sallata, mblsira etj, porcionet duhet t prshtaten)
tolerancat n sasit e gatuara, pasi klienti mund t konsumoj ushqime sa her t doj,
gatimi i ushqimeve t lehta n ver dhe marrja parasysh e temperaturave t mjedisit n
ver si dhe gatimi me shum kalori n periudhn e dimrit,
ushqimet n bufet q organizohen n ambjente t hapura duhen zvendsuar
vazhdimisht pr t prezantuar ushqime t freskta dhe me konsistenc normale.

Sistemimi i pjatancave

Nj bufe ka nj prezantim dinjitoz pr t ftuarit, nse ajo paraqitet e sistemuar me kreativitet dhe
e dekoruar bukur. Kjo krijon nj ndjesi t kndshme pr t ftuarit dhe i bn ata t krijojn
imazhin e nj ushqimi t gatuar cilsisht dhe me profesionalizm.

Pr ta realizuar kt paraqitje t bufes, sht e rndsishme t vendosim aty kryesisht

kafsh t gatuara t pa prera m par ( gic, qingj i plot, i pa coptuar dhe i pjekur), guacka
deti, peshq t plot, shpend etj.
Forma dhe madhsia e pjatancave duhet t jet e harmonizuar me llojin e ushqimit q
prezantohet n t. Kshtu nj sasi e madhe ushqimi e vendosur n nj pjatanc t vogl, t
krijon imazhin e nj pjatance t tejmbushur dhe aspak t kndshme ashtu si dhe e
kundrta.
Ushqimet n pjatanc duhet t jen t vendosura me hapsir mes tyre.
Prdorimi i pjatancave t vjetra, antike, prej druri, prej xhami etj. duhet q m par ti
nnshtrohen veshjes me nj cip, e cila e mbron ushqimin nga kontakti me siprfaqe t
tilla, si dhe lloje t veanta ushqimi t vendosen n lloje t veanta pjatancash duke patur
parasysh kontaktin me ajrin, llojin e ushqimit, mnyrn e gatimit etj.
Dekori q prdoret n pjatanc duhet t jet i ngrnshm. Siprfaqet e ngritura pr bukuri
brenda pjatancs, mbshtillen me veshje t pranueshme n gastronomi.
Ushqimet e vendosura n pjatanc, duhet t merren me lehtsi nga t ftuarit.
Ushqimet t jen t racionuara dhe t llogaritura pr do t ftuar, ashtu si dhe garniturat.
Paraqitja e ushqimit rekomandohet t jet sa m afr natyrales, pa shum ngarkesa
dekorative.

23
 Ushqimet t cilat synojm t reklamohen m shum, i vendosim n pozicionet m t
dukshme t pjatancs.
Ushqimet t cilat duhen prer, duhen vendosur gjithashtu bukur dhe me largsi nga njra-
tjetra q t merren leht nga t ftuarit.
Ushqimet q kan nevoj pr shklqim, lyhen me xhelatin por temperatura n sall
duhet t jet e till q xhelatina t mos shkrij e t lshohet n pjatanc.

Organizimi i pjatancave

Organizimi i brendshm i pjatancs sht nj element i rndsishm i paraqitjes s pjatancave n

bufe. Pr ta realizuar kt, duhet q pjatanca t ndahet n sektor imagjinar dhe t punohet sipas
ktyre sektorve pr vendosjen e ushqimit.
Format dhe prmasat e pjatancave varet nga lloji i ushqimit dhe numrin e porcioneve q duhen
shrbyer (nga numri i t ftuarve).
Pjatancat mund t ken forma t ndryshme, katrore, drejtkndshe, rrumbullake, ovale etj. Ato
mund t jen prej materiali inox, porcelani, qelqi, druri, argjendi, pasqyr etj.

16. Ndrtimi i bufes dhe organizimi i shrbimit n bufe

E rndsishme pr ndrtimin e bufes sht pozicioni ku do t ndrtohet ajo. Pozicioni i
vendosjes varet:

madhsia e salls,
numri i t ftuarve,
lloji i aktivitetit,
krkesat e organizatorit.

Bufeja ndrtohet n nj pozicion t favorshm pr t ftuarit, t cilt duhet t lvizin lirshm, t

dfrehen e bisedojn me njri tjetrin.
Nga ana tjetr, rndsi ka edhe fakti q ushqimet e vendosura n bufe, t ekspozohen bukur dhe
profesionalisht sipas rregullit t paraqitjes n bufe. Bufeja duhet t jet trheqse pr t ftuarit.
Mbi mbulesn suprin t bufes, vendosen bazamente t ngritura, t mbuluara bukur me copa me
ngjyra e shirita, ku vendosen ushqime q kan nevoj t ekspozohen, t jen t dukshme,
ushqime speciale apo shporta me fruta e perime t gdhendura , shishe shum t veanta pijesh,
skulptura akulli, punime okollate apo karameli etj. Ushqimet duhet t jen t arritshme nga t
ftuarit dhe bufeja t jet e dekoruar me aksesor t ndryshm kuptimplot n prdorim. N sall
mund t prdoren edhe elemente t tjer dekorativ ndars mes tavolinave, me mobilje t tjera
dhe mbi pozicione t ngritura, duke ja shtuar shklqimin ksaj salle. Dhe figurat e krijuara me
argjendarit apo kristalet, jan elemente t rndsishm n kto aktivitete.
Pr ta realizuar me sukses aktivitetin duhet patur parasysh:

24
 prdorimi i mbulesave t gjata, me pala dhe dekorime t tjera afrsisht 5 cm mbi
siprfaqen e dyshemes,
temperatura e salls duhet t jet optimale pr ushqimet e prezantuara dhe pr t ftuarit,
mundsi kalimi pr t ftuarit dhe personelin e shrbimit,
sigurimi i daljeve t emergjencs,
prdorimi i llampave ndriuese dhe shandaneve pr t rritur madhshtin e aktivitetit,
pjatancat vendosen n bufe - 1 or prpara fillimit t aktivitetit,
pran bufes gjithmon duhet t ket personel shrbimi pr t ndihmuar t ftuarit,
pjatancat e boshatisura zvendsohen vazhdimisht me pjatanca t tjera me ushqime,
mnyra e vendosjes s pjatancave n bufe duhet br sipas nj skice t parashikuar m
par,
n sall vendosen tavolinat e t ftuarve, zakonisht ato jan t vogla dhe rrumbullake pr
8-10 persona.

Pjatancat n bufe vendosen duke filluar nga qendra e tavolins , fillimisht pjatat me mish ose
peshk, duke u zhvendosur anash (djathtas e majtas) me pjatanca t tjera me antipasta, djathra,
buk, sallatra etj. N mesin e pjatancave me mish dhe peshk vendosen salcierat me salca
shoqruese t tyre.
Mundet q n nj tavolin m vete, t vendosen djathrat, mblsirat dhe frutat. Pjatat dhe
argjendarit mund t vendosen n cepat e tavolins ose n nj tavolin t vogl, diku aty afr.
Pjatat duhet t jen sa dyfishi i numrit t t ftuarve dhe njkohsisht aty afr duhet t ket edhe
gjendje rezerv. Ushqimet e ngrohta vendosen n platemaster (ngrohse).
Nse n bufe jan paraqitur copa t mdha mishi ose kafsh t pjekura t pa coptuara,
athere pran tyre vendosen mjetet e puns pr coptim: si drras prerje, thikat e coptimit,
pajisjet ngrohse dhe lihet nj vend pr t punuar personelit t shrbimit. E rndsishme sht
dhe prgatitja e salcierave, nnpjatancave, lugve t shrbimit dhe enve t tjera pr shtrim dhe
shrbim.
Tavolina e t ftuarve duhet t prmbaj:
- pecetat e buzve,
- thik dhe pirun kryesor,
- thik dhe pirun mblsire (pr pjatn e ftoht),
- thik dhe pirun deserti,
- gota t vers s kuqe dhe t bardh,
- got uji,
- pjat buke dhe gjalpi,
- kart menu,
- pajisjet mnage,
- dekorime.
N rastet kur bufeja organizohet n kmb dhe mungojn tavolinat e t ftuarve, argjendarit,
kristalet, pecetat etj. vendosen n tavolinat e bufes ose tavolinat e veanta pran bufes.

25
Mnyrat e shrbimit n bufe

Shrbimi n bufe kryhet n tre mnyra:

1. Klienti przgjedh ushqimin dhe kamarieri ja shrben. Kjo sht mnyr pak e prdorur
pasi krkon shum personel shrbimi dhe volum t madh pune.
2. Klienti e przgjedh ushqimin dhe personeli ja shrben at n pjat.
3. Vetshrbimi (klienti i shrben vetes).

Personeli

Q nj aktivitet t jet i suksesshm duhet patjetr q t sjell pr ndrmarrjen t ardhura

fitimprurse. Nj shum t konsiderueshme n shpenzimet e kryera, jan pagesat pr personelin e
shrbimit, prandaj personeli duhet shfrytzuar me kapacitet t plot n mnyr q shpenzimet pr
punonjs t jashtm t jen shum t vogla ose zero.
Punonjsit e kualifikuar profesionalisht gjithashtu jan garanci pr sukses. T ftuarit i vlersojn
shum kto aftsi. Personeli duhet t jet i aft t jap informacionin e krkuar nga t ftuarit, ai
duhet t jet pjes e bisedimeve, planifikimit dhe organizimit t aktivitetit. Gjat kohs q
personeli nuk ka ngarkes pune, sht mir q t aktivizohet pr paraprgatitje t ndryshme n
kuzhin ose shrbim. Kshtu nj grup punonjsish mund t merren me ndrtimin e bufes, nj
grup tjetr me shrbimin n bufe dhe nj tjetr pr ngritjen e bufes.

17. Ofertat dhe mnyrat e organizimit t konferencave dhe seminareve

Aktivitete t tilla jan tashm shum t rndsishme pr ndrmarrjet hoteliere, pasi ato nuk kan
lidhje me sezonin, kohn, motin etj. dhe sjellin shum t ardhura pr buxhetin e ndrmarrjes.
Suksesi i tyre varet nga mnyra se si planifikohen, menaxhohen dhe organizohen kto aktivitete.
Ashtu si dhe n bufe apo bankete, organizimi i ktyre aktiviteteve paraprihet nga marrveshja e
prbashkt mes ndrmarjes dhe porositsit t aktivitetit ku prshkruhen hollsisht t gjitha
detajet.
Formulari i marrveshjes prmban kto rubrika:

porositsi i aktivitetit,
adresa,
lloji i aktivitetit,
salla,
koha,
numri i pjesmarrsve,

26
 drejtuesi i seminarit,
forma e vendosjes s tavolinave,
paisjet teknike,
paisje t tjera q nevojiten,
t tjera,
pijet n salln e mbledhjes,
pushim kafeje,
mnyra e pagess.

Mnyrat e llogaritjes s shpenzimeve:

nse porositsi ka nevoj vetm pr salln, athere paguhet vetm qeraja.

nse prve salls, porositsi ka nevoj edhe pr ambjente t tjera apo ushqim, athere
mimi i qeras hiqet ose zvoglohet.
sht mir t ofrohet mimi/person ku prfshihen t gjitha shpenzimet.

Mnyra e organizimit

Zakonisht n ndrmarrjet hoteliere gjat gjith kohs s zhvillimit t seminarit, konferencs, etj.
gjendet nj person i cili sht personi i kontaktit me organizatorin e aktivitetit. N ndrmarrjet e
specializuara pr kto lloj aktivitetesh, pran sallave t takimeve dhe aktiviteteve, ka nj zyr e
cila ve n dispozicion t aktiviteteve fotokopje, fax e materiale t tjera t nevojshme pr
mbarvajtjen e aktiviteteve. Personi i kontaktit gjithashtu ka t inventarizura t gjitha mjetet dhe
pajisjet q i vihen n dispozicion aktivitetit dhe e verifikon at pas prfundimit.
Aktivitete t tilla jan nj burim i konsiderueshm t ardhurash pr ndrmarrjen. Por nga ana
tjetr duhet theksuar se personeli i shrbimit sht i konsiderueshm, pasi pjesmarrsit n kto
aktivitete krkojn shrbime m shum se klientt e zakonshm.
T tilla aktivitete gjithnj e m shum po bhen konkuruese mes ndrmarrjeve hoteliere prandaj
krkojn prkujdesje nga stafi i ndrmarrjes.

18. Skicimi artistik i banketeve dhe pritjeve

Forma t skicimit t tavolinave pr pritje:

27
28
Ushqimi n bufe duhet t vendoset me kujdes dhe hijeshi, duke e skicuar tavolinn edhe nga ana
artistike dhe vizive. Pr ta br m t dukshm shtrimin e ushqimeve, posht mbulesave t
siprme vendosen konstruksione t ndryshme, t cilat dekorohen edhe me aksesor t ndryshm.
Keto konstruksione mund t jen metalike, prej druri ose nj materiali tjetr. E rndsishme
sht q ato t ken forma, madhsi dhe lartsi t ndryshme, pr t thyer pamjen e nj siprfaqe
t tjesht dhe pr ta kthyer at n nj siprfaqe me reliev. Por konstruksionet q vendosen mbi
tavolina, mund t jen edhe prej qelqi me brendi t hapur ( nuk mbulohen sipr me mbules), t
cilat mund t mbushen me karamele, bonbone shumngjyrshe, gur dekorative etj. Edhe
pasqyrat jan nj nga varientet e ndrtimit t ktyre konstruksioneve, t cilat bjn q imazhi i
pjatancave dhe ushqimeve t shtruara t shumfishohet n pamje dhe t reflektoj shum bukur.
Bazamentet dhe konstruksionet gjithashtu mund t ndrtohen prej kashte t thurur bukur dhe t

29
dekoruara, prej plastike speciale etj. E rndsishme sht t kuptohet qart mnyra e prdorimit
t tyre sipas llojit t aktivitetit, cilsis s ushqimeve t prezantuara, kategoris s t fuarve etj.
Ato i japin tavolins madhshti dhe i shtojne hijeshin, pasi n shumicn e rasteve ato edhe
dekorohen me shirita shumngjyrsh apo fjongo e aksesor t tjer dekorativ.
Mbi to shtrohen pjatanca me ushqime interesante, torta, shishe me pije t veanta, shporta me
fruta e perime t gdhendura, kafsh apo zogj t ballcamosur apo t gatuar e t pa coptuar, punime
me karamel, punime me okollat etj. Drejtimi i vendosjes s pjatancave n bufe sht n drejtim
t klientit, n nj pozicion ku shikimi sht i plot. Kombinimi i pjatancave sipas shijes,
ngjyrave, llojit t ushqimeve dhe mnyrs s gatimit sht i domosdoshm pr shtrimin n bufe.
Prdorimi i kujdesshm i aksesorve gjithashtu sht nj moment i rndsishm i skicimit artistik
t tavolinave pr pritje.

19. Llojet , veorit e bareve dhe personeli i barit

Bari u krijua si nj pik takimi me miqt.
Veanrisht n t shkuarn baret ndryshonin nga nj vend n tjetrin bazuar te tradita, zakonet, e
kushtet klimaterike. N hotelet luksoze, n klube, n amerikan bar, lokalet kishin nj konfigurim
t ngjashm edhe pse shpesh t personalizuar nisur nga arredimi apo baristi, ndrsa n vendet m
popullore shkriheshin zakonet dhe folklore lokale dhe karakteristikat bnin ndryshimin nga vendi
n vend.

1. Kafe bar - tipik italian

pr klient q konsumojn nj kafe ose kapuino, ka nj pastieri t vogl te banaku i barit dhe
shpesh edhe sall lojrash. Ka ambjente t kndshme, t cilat presin klient q nxitojn pr t ikur
ashtu si dhe klientt e zakonshm t cilt zgjaten n orare me biseda.
Ktu klienti konsumon kryesisht kafe, pije freskuese, pije alkolike dhe jo alkolike, produkte
pastierie, sandui dhe rrall edhe cocktail.

2. Snack bar, tipik amerikan

q gjenden n rrugt e mdha ku konsumohen ushqime snack t vogla, t ngrohta ose t ftohta
dhe me shrbim n bar. Sot, jan t zakonshme edhe tek qendrat tregtare ose afr qendrave t
mdha industriale ku personat q punojn deri von mund t konsumojn vakte t ndrmjetme
me ushqime t ngrohta apo t ftohta.

3. Club bar, bar tipik anglez

ku konsumohet kryesisht birr, whisky dhe verra spanjolle. Arredimi sht i ngjashm me
American bar. Klient jan kryesisht klient t prhershm dhe sht detyr e baristit t shrbej

30
sipas dshirave t tyre, t cilat jan msuar nga baristi, pasi ato i konsumojn n pjesn m t
madhe t kohs q jan n club.

4. Tea room, lokal bar tipik zviceran

me siprfaqe t vogl dhe ambjente mikpritse familjare, lokale q gjenden shpesh edhe n
Gjermani, ku konsumohet kryesisht kafe, pije jo alkolike dhe produkte pastierie. Duket si
sallon familjar ku dominon bufe-bari i cili prmban edhe pije alkolike dhe pak tavolina.

5. Amerikan bar,

ambjent i arreduar mir, i qet, me siprfaqe t madhe n t cilin sht i sistemuar nj banak i
gjat dhe ambjente t veanta t rezervuara pr muzik apo piano. sht tipi m i mir i bareve
pr shkak t intimitetit dhe privatsis q ofrohet, pr nj shrbim t prsosur, atmosfern dhe
relaksin q ofron. Nuk ka aparatura t dukshme pr klientt. N banakun e rezervuar pr
publikun gjenden vetm pajisjet e domosdoshme. Aty vendosen shporta me fruta t stins dhe
fruta t thata. Drejtohet nga baristi i cili punon me profesionalizm.

6. Apertiv bar, gjenden ne Franc,

ku mbizotron shrbimi i pijeve t tilla si Pernod, Ricards, Pastis. Nuk ofron luks, megjithat
krkon nj barist t specializuar dhe prve kafes n orn e apertivit, ofrojn varietete t
larmishme sallaturinash, kokteile, aperitiv t zgjedhur, shampanj, verra t gazuara, likere etj.
Ky tip lokali sht prhapur sot edhe n Itali dhe gjenden kryesisht n zona turistike ose t zona
ku banojn t pasurit.

7. Birrarit, lokal tipik gjerman,

n t cilin mbizotron arredimi me dru, shrben si vend takimi pr grupe shoqrore t cilt
kndojn dhe argtohen. Konsumohet birr e shoqruar kryesisht me salie dhe salcat prkatse.
Mobilimi i tij sht me dru dhe shpesh her fui t mdha druri, shrbejn si tavolina pr
klientt.

8. Bari i hotelit,

ndodhet kryesisht afr hyrjes s hotelit n hollet e mdha dhe afr kopshtit ose pishins.
Megjithse sht vend lehtsisht i arritshm, ai duhet t ruaj qetsin, afrimitetin, intimitetin etj.
Bari duhet t ket nj prdorim racional t hapsirs me ambjente q nuk shihen nga klientt ku
instalohen pajisjet, gotat, shishet apo filxhanet e prdorur. Personeli duhet t jet n lartsin e
duhur dhe shum profesionist. Klienti mund t porosis do lloj pije, nga kafet deri tek pijet
alkolike apo pijet e prziera. Banaku i barit prfaqson pjesn m t rndsishme. Nga ana e
klientit banaku ka gjatsi n varsi t ambjentit ku sht vendosur dhe ka nj pjes t ngritur pr
t mbuluar nga syri i klientve kryerjen e punve. Pjesa e brendshme duhet t jet funksionale
dhe e organizuar n mnyr t till q t prdoren leht pajisjet duke prfshir shtrydhsen e

31
frutave dhe makinn e akullit ashtu si dhe kapakt e frigoriferit. Ky banak kompletohet nga rafti
pr vendosjen e gotave dhe mbajtsen e shisheve ku rradhiten shishet bazuar tek karakteristikat
dhe prmbajtja. N dhomn e pasme, vendoset makina e kafes, disa frigorifer me temperatura
t ndryshme dhe lavastovilja e gotave dhe pajisjeve t tjera t barit.

Personeli i barit
Stafi i barit przgjidhet me kujdes nga drejtuesit, pasi duhet t ket kualifikimin e duhur dhe t
prmbushin disa kritere pr tu pranuar si t till.
T ket nj paraqitje t mir
T ket aftsi t mira komunikuese
T ket sjellje t shklqyer
T ndjek shkallt e karriers
T zotroj disa gjuh t huaja
T ket aftsi menaxhuese
T ket aftsi t punoj n grup
T jet i ndershm
T ket prvoj pune

Skema organizative e personelit t barit:

Bar - manager

Barman / bartender

Commis Bar waiter

Barman / bartender sht personi m i rndsishm n bar. Ai bashk me kolegt e tij i jep barit
n nj far mnyre fizionomin e vet.
Barman duhet t ket fantazi dhe t jet kreativ. sht i rndsishm po aq sa dhe vet t
shrbyerit n bar, me aftsi t shklqyera profesionale, disponibilitet dhe i aft t mirpres
klientt n bar.
Kto aftsi bjn q shrbimi n bar t jet i rafinuar. N baret ku menaxheri i barit nuk ekziston,
pjesa e menaxhimit i delegohet barmanit.

20. Ndrtimi dhe funksionimi i barit

32
Termi bar, nnkupton ambjentin ku shrbehen pijet. Madhsia dhe forma e barit lidhen ngusht
me siprfaqen (hapsirn) n dispozicion, llojin e aktivitetit q do t kryej bari dhe numrin e
klientve q parashikohen t frekuentojn barin..
N varsi t siprfaqes, kompozohet edhe forma e banakut t barit. Format m tipike jan:

1. Banaku drejtkndor
2. Banaku n kndin 90 0
3. Banaku n qendr t hollit

Klientt mund t qndrojn n kmb prpara banakut, mund t ulen n tavolin ose mund t
ulen pran banakut t barit (n stolat e barit) n pritje pr ti shrbyer.
Forma dhe madhsia e barit, gjithashtu sht edhe eshtje shijesh dhe konceptimi nga projektuesi
i tij.
Pas banakut t barit vendosen vitrinat pr ekspozimin e pijeve q ofrohen n bar ose q shrbejn
pr t prgatitur pije mixe, kokteile etj. Vitrinat mund t jen prej drrase, qelqi, pasqyre dhe t
ndriuara nga drita me ngjyra t ndryshme, pr ta br barin vendin ku klienti shijon do gj,
pijen dhe ambjentin.
N siprfaqen e banakut t barit dhe posht vitrinave duhet t vendosen:
1. Sistemi me furnizim/ shkarkim uji
2. Frigorifert (pr pijet, lngjet, birrat etj).
3. Aparat ekspresi profesional
4. Makina e akullit
5. Makina pr larjen e gotave, filxhanve etj.
6. Lavaman inox
7. Dollape ruajtse (pr furnizim ritmik t paktn gjat nj turni)
8. Vitrin ekspozuese (pr antipasta t vogla, mblsira, sallatra etj.)
9. Kasa
10. Aparati pr birrat e hapura (kriko)

Siprfaqja e barit duhet t parashikoj lvizjen lirshm t barmanit dhe sht afrsisht 1 1,3 m.
Gjithashtu gjatsia e banakut apo siprfaqja duhet t parashikoj numrin e baristve q do t
punojn n bar. Gjatsia dhe siprfaqja e banakut t poshtm, parashikon kryerjen me lehtsi t
t gjith veprimtaris s barmanit, procese q kryhen n kt banak, veprime t cilat nuk sht e
nevojshme t shikohen nga klientt. Gjersia e ktij banaku sht rreth 60 cm dhe lartsia nga
toka rreth 1 m, n mnyr t till q trupi i baristit t jet i dukshm n banak. Posht n
dysheme vendoset nj siprfaqe prej drrase ose gome e cila e mbron barmanin nga aksidentet n
pun si goditja nga rryma elektrike, rrshqitja nga ujrat etj.
E gjith siprfaqja e suprinave t banakut duhet t jet prej nj materiali q pastrohet lehtsisht,
nuk ndryshket dhe ka forma dhe cepa t rrumbullakosura.

33
Pjesa e siprme e banakut ( banaku i siprm ), sht vendi ku klienti shikon do veprim t
barmanit dhe ku klienti mund t konsumoj pijen e porositur.
N baret ku n banak punojn m shum se dy barman, zakonisht secili prej tyre sht i
specializuar pr procese pune dhe veprimtari t veanta. Kjo ndodh kryesisht n baret e
vendosura n qendr t siprfaqes, ku barmanet vzhgojn e kan nn kontroll t gjith klientt e
barit dhe n kt rast numri i klientve sht i konsiderueshm.

21. Pajisjet dhe mjetet e puns n bar

Mjetet e puns n bar:

Shaker
Mixing glass
Lug przierse e gjat ( bar spoon)
Pinceta (tongs)
Pinca pr frutat (t gjata)
Mbajtse akulli termike
Grirse arre moskat
Hinka e barit
Kullesa e barit
Hapse shishesh universale
Mulli piperi
Kripore
Filxhan e pjata filxhansh kafeje/ aji
Lug aji/kafeje
ajnik
Shtrydhse agrumesh
Kuller (kov akulli pr ftohjen e shisheve)
Tap shishe shampanje
Kana uji dhe lngjesh
Dekantuese vere
Tabaka
Mbajtse pecetash
Mas pijesh
Mbajtse frutash (condiment holder)
Kana qumshti dhe krem qumshti
Thika dekoruese
Thika prerse
Drras prerse
Lopat akulli
Shtyps frutash
Presues kafeje
Shprndars kakao, kanelle
Mbatse pipash
Spet bottle (shishe pr lngje frutash)

34
Metal pour (tap metalike pr rrjedhje t vazhdueshme t pijeve)
Plastic pour (tap plastike pr rrjedhje t vazhdueshme t pijeve)
Biberon plastik ( shishe pr mbajtjen e lngut t limonit)
Mbajtse lugsh
Xhezve profesionale me sqep (eliku)

Pajisjet /aparatet / makinerit:

Blander
Tapetet e goms (vendosen mbi suprinn e banakut t barit)
Vasketa pr gotat
Kosh mbeturinash
Thyerse akulli
Mikser elektrik
Kulluese plastike (pr kullimin e gotave)
Shtrydhse frutash
Scuizer (shtrydhse limoni)
Aparat pr kafe filtr
Aparat pr kafe moka
Sifon pr pana (bombl inox pr krem qumshti)
Thyerse metalike arrash
Hapese metalike konservash

22. Pijet baz n bar. Masat e pijeve n bar, llojet.

Pijet baz n bar:
Konjak
Whisky
Vodka
Rum
Gin
Tequila
Amaro
Likeret

Karta e barit:
N t gjitha baret, karta e barit duhet t jet e dukshme pr klientt sepse:

1. klienti duhet t njihet me mimet q ofrohen n bar,

2. przgjedh pijet ose t krkon mendimin e baristit pr t br zgjedhjen e duhur,
3. przgjedh kokteilet (sht e domosdoshme t shkruhen prbrsit e kokteileve n kart).

35
Kjo kart (list) e pijeve duhet t jet e prditsuar dhe me paraqitje t bukur e t rregullt sepse
ka lidhje edhe me imazhin q krijon klienti pr barin.

Rregulli i shkrimit t pijeve n kart:

a. Verrat
b. Aperitivt
c. Pijet alkolike
d. Birrat
e. Pijet jo alkolike
f. Pijet e ngrohta

Pijet dhe masat:

Soft drinks 10 cl
Beers 250 ml, 330 ml, 500 ml
Liqueurs 2 cl, 4 cl
Red wine 10 cl
White wine 10 cl
Coctails 7 cl, 10 cl, 20 cl ( sipas llojit)
Mixed 7 cl, 20 cl
Spirits 4 cl
Cognac 4 cl
Whiskey 4 cl
Dessert wine 8 cl
Champagne 10 cl
Aperitifs 5 cl,
Brandy 4 cl
Bitters 02 cl
Fruit juice 0.2 l
Soft drinks 0.2 l
Mineral water 0.2 l, 0.5 l
Hot drinks

Inventari n bar:
Brandy
Whisky
Vodka
Rum
Gin
Vermuth

36
 Dessert wines
Herbal bitters
Bitters
Anisees
Fruit spirits
Liqueurs
Beers
Non alcoholic drinks
Fruit and vegetable juices
Fillers
Syrups
Red wines
White wines
Rose wines
Sparkling wines
Garnitures
Sugar

23. Pijet mixe, dekorimi i tyre

Pijet mixe, kokteilet jan pije t prziera t cilat mund t realizohen me katr mnyra kryesore:

1. Me shaker ( tunds)
2. Me got przierse
3. Me blander
4. Direkt n gotn e klientit

Ato mund t jen:

1. Alkolike
2. Jo alkolike

Fjala kokteil e prkthyer nga anglishtja do t thot bisht gjeli dhe mendohet q kokteili e mori
kt emr pikrisht pr shumllojshmrin e ngjyrave q ofron kjo pije magjike, duke e
krahasuar at me bishtin e gjelit.
Gjithashtu mendohet se emri kokteil rrjedh nga emri Coquetiers, q ishte vajza e nj shefi indian
q prgatiste przierje t mahnitshme.
Gjithsesi ekziston nj munges e qart mbi origjinn e emrit kokteil.
T tjer tregojn se q n vitin 1920 ne SHBA, likeret prziheshin me shtesa dhe prbrs t tjer
pr t realizuar kokteile t famshme.
T servirsh nj kokteil nj t ftuari apo miku pr nj mbrmje t veant ose t qet sht shenj
e nj mikpritje t rafinuar nga i zoti i shtpis , nga bartenderi.

37
Kokteielet jan pije t prgatitura nga przierja e m shum se dy prbrsve t ndryshm dhe
kryesisht t karakterizuara nga nj % e lart alkoli dhe prandaj shrbehet n sasi t vogla.
Koktele me prmbajtje m t vogl alkolike marrin emrin longdrinks.
Prdorimi i ktyre pijeve sht tendenc e viteve t fundit dhe sht krijuar pr t shijuar pije t
ndryshme nga ato q jan prdorur pr shum e shum vite.
elsi i suksesit pr t realizuar kokteile me teknikat e metodat e duhura sht njohja e pijeve
dhe prbrsve t tjer dhe sekreti i kombinimit t tyre. Nj kokteil pr t patur pamje magjike
dhe shije fantastike duhet q bartender t ket nj prvoj t gjat profesionale. Pr tu br nj
bartender i mir sht e nevojshme t kesh njohurit e duhura, gotat dhe mjetet profesionale t
puns si dhe nj udhzues (libr) q mund t ndodhet gjithmon n banakun e barit. Pijet mixe
duhet t jen gjithmon joshse dhe ta shoqrojne klientin kryesisht gjat orve t mbrmjes pr
ti krijuar mundsin pr tu relaksuar apo festuar nj event special. Bartender kudo n bot
realizojn pije mixe duke krijuar mundsin q vet klienti n banakun e barit t shijoj edhe
realizimin e przierjes. Gjat krijimit t pijeve mixe, duhen prdorur sasi t caktuara t prbrsve
sipas nj logjike t caktuar pr t krijuar pijen ideale. Kur nj bartender krijon nj pije t re,
gjithmon ai ka eksperimentuar m par kombinimin e ingredientve t ndryshm dhe pijeve n
sasi t caktuara.
Kokteilet mund t shrbehen si: Aperiv, dixhestiv dhe longdrinks. Secila nga kto ndahet n
disa kategori t tjera. Kjo tregon se aftsia pr t przier pijet dhe ingredientt e tjr, sht nj art
i vrtet me rregullat e saj por duke krijuar edhe hapsir pr kreativitet.

Pijet qe nevojiten n barin e kokteileve, pijeve mixe:

Votka
Rum
Gin
Whisky
Tequila
Brandy

Frutat dhe ingredient t tjer pr dekorimin e pijeve mixe / kokteileve:

Limoni
Portokalli
Stik me kombinime frutash
Ananasi
Lyerja e buzs s gots me sheqer
Shega
Mente
Ullinj
Veza
Luleshtrydhe
38
 Fruta pylli
Domate qershi
Pjeshka
Kivi
Mango
Qershi
Kanella
Arra moskat
Kastraveci
Molla,
Mjalti,
Cokollata
Qumeshti,
Qitro,
Banane
Dardha etj.
E rndsishme sht t theksohet se dekorimi i kokteileve, ashtu si dhe ingredientt dhe pijet q
przihen, duhet t ndjekin nj logjik t caktuar t kombinimit dhe prdorimit. Rekomandohet q
nse przierja ka n prbrje nj apo disa fruta, athere dhe dekorimi bhet me t njejtat fruta, ose
me t paktn njrn nga frutat. Bartender sot tentojn t realizojn edhe dekorime t tjera
tendenc, por duke patur shum kujdes n kombimin e ngjyrave apo shijen e kokteilit. Dekoret
duhet t jen t ngrnshme dhe t prgatiten pak prpara realizimit t pijes mixe.

24. Shrbimet speciale n sy t klientit

Jan shrbime q realizohen n prani t klientit, n nj tavolin ngjitur me at t klientit ose n
nj karroc geridon, nj shrbim q klienti e ndjek me shum knaqsi dhe vmendje.
Kto shrbime jan shrbime q ofrohen n hotele dhe restorante luksoze dhe mimi i tyre sht i
konsiderueshm.

Shrbimet q ofrohen n kt grup jan:

1. Filetimet, transhimet
2. Flambimet
3.Erzimet, marinimet e sallatave, prgatitja e dresing

Filetimet
N kt grup bjn pjes:

39
 Filetimi i frutave (molla, ananasi, pjeshka, dardha, kivi, banane, portokalli etj.)
Filetimi i peshkut (t zier, t pjekur, salmonit)
Coptimi i krustaceve
Filetimi i shpendve (pula, zogu, rosa etj.)
Filetimi i mishit, transhimi i kofshs s mishit, kurrizit t kafshs
Prerja e djathrave, proshutave, tortave etj.

Flambimet (Flakrimet)

Vet fjala vjen nga frengjishtja flambs, q do t thot flak. Jan ushqime q prgatiten n prani
t klientit duke krijuar nj shfaqje t bukur pr shkak t flaks gjat gatimit.
Flambimi sht prpunimi prfundimtar i ushqimit n flak.

Flambimi i frutave ( banane, pjeshk, ananas, dardh,etj.)

Flambimi i krepave
Flambimi i ushqimeve (pjata t para, t dyta etj.)

Personeli i shrbimit q kryen flambimet, duhet t jet tejet i kualifikuar dhe t ket afsi t
menaxhoj do situat. Ai duhet t ket aftsin t gatuaj n mnyr spektakolare por jo me
flak t mdha (merret n konsiderat sasia e alkolit q prdoret), pasi jo vetm prishet shija e
gatimit nga sasia e madhe e alkolit, por edhe rrezikon q shfaqja e flaks t mund t shkaktoj
edhe dme tjera.

25. Rregullat e qndrimit, sjelljes, komunikimit n shrbimet speciale n sy t

klientit

Komunikimi dhe qndrimi i kamarierit gjat realizimit t shrbimeve speciale, jan faktor t
rndsishm q tregojn profesionalizm, standart t lart shrbimi dhe kultur.
Personeli q kryen kto shrbime, duhet t :

ket aftsi shum t mira komunikuese,

ket aftsi shum t mira profesionale,
ket sjellje t hijshme,
jet i pashm,
zotroj gjuh t huaja,
tregoj kujdesin e duhur ndaj klientit,
krijoj atmosfer t kndshme duke komunikuar me qetsi,

40
 qndroj drejt, gjat proceseve t puns prpara klientit,
ket njohuri pr tiu prgjigjur t gjitha pyetjeve t klientve,
ket njohuri dhe aftsi pr t zbatuar rregullat e estetiks n gatim dhe dekorimit t
pjats.

26. Skicimi i pjatave n shrbimet speciale n sy t klientit

Zakonisht pjatat ku do t vendosen produktet e filetuara vijn t dekoruara nga kuzhina dhe
kamarieri q kryen shrbimin n sy t klientit vendos vetm produktin kryesor. Gjat skicimit t
pjats n kuzhin mbahen parasysh rregullat estetike t dekorimit t ushqimit, kombinimit t
ngjyrave dhe kontrasteve me to.
Pjata ku do t vendoset produkti q do t flambohet n sy t klientit zakonisht skicohet dhe
dekorohet nga vet kamarieri. Dekorimi ndjek nj logjik t caktuar duke patur parasysh
produktin q flambohet, por edhe dshirat personale t klientit q e ka porositur. Rregullat e
dekorimit jan pothuajse t njejta me ato q kemi cituar m lart: mbahet parasysh prbrja e
produktit, shtesat q do t prdoren n flambim dhe mnyrat e dekorimit dhe kombinimit t
ngjyrave, por duke mbajtur parasysh gjithashtu shijen dhe kombinimin e tyre.
N karrocn geridon ku kryhen shrbimet speciale, jan t ekspozuara ingredientt, shtesat dhe
aksesort t cilt jan lehtsisht t dukshm pr klientin. N momentin prfundimtar, prpara
shrbimit, klienti mund t pyetet pr dshirat e tij t cilat merren n konsiderat, por nga ana
tjetr edhe i sygjerohet atij.
Skicimi i pjatave bhet edhe m i rndsishm n rastim e erzimit t sallatave dhe prgatitjes t
dresingut.
N kt rast kamarieri ka n dispozicion t gjith prbrsit (t lar, pastruar dhe prer sipas nj
forme t caktuar) dhe ingredientt pr ta realizuar. sht aftsia e tij profesionale q bn t
mundur q pjata t skicohet dhe paraqitet bukur dhe me estetik, me ngjyra t kombinuara, me
dresing t vendosur gjithashtu me shije dhe fines duke marr n konsiderat edhe shijen e
sallats s prgatitur.

41
42