Soppatologi PDF

BUKU PROSEDUR AMALAN PERUBATAN
KANDUNGAN M / SURAT
BAB 1 PROSEDUR AMALAN PIAWAI UMUM 2
1.1 Skop 4
1.2 Senarai Jenis-jenis Spesimen Yang Dikendalikan 5
1.3 Senarai Tiub / Antibekuan / Pengawet dan Bekas 6
- Tujuan 6
- Singkatan 67
- Senarai Tiub / Antibekuan Sampel Darah 7
- Senarai Pengawet Bagi Sampel Urin 8
- Senarai Bekas Bagi Pungutan Stool / Tinja dan Kahak 8
- Senarai Calitan 9
1.4 Senarai Borang Permohonan Ujian 10
1.5 Senarai Ujian Dan Julat Rujukan 11
- Patologi Kimia 11 12
- Hematologi 13 14
- Mikrobiologi 15 16
- Sitologi 17
1.6 Pengendalian Spesimen, Ujian dan Keputusan 18 21
1.7 Pengemparan Spesimen 22 23
1.8 Penolakan Spesimen 24 26
1.9 Penyelenggaraan Peralatan 27 30
1.10 Pengendalian Ujian Kawalan Mutu 31 34
1.11 Penghantaran Spesimen Ke Makmal Rujukan 35 37
BAB 2 PROSEDUR AMALAN PIAWAI PATOLOGI KIMIA 38 - 39

2.1 Pengendalian Point Of Care Testing 40 43
2.2 Pengendalian Ujian Bilirubin 44 46
2.3 Pengendalian Ujian Semi Kuantitatif Urin Menggunakan Strip 47 50
2.4 Pengendalian Ujian Urin Mikroalbumin 51 54
2.5 Pengendalian Ujian HbA1c 55 57
2.6 Pengendalian Ujian Stool Occult Blood 58 60
2.7 Pengendalian Ujian Patologi Kimia Secara Automasi 61 - 64
BAB 3 PROSEDUR AMALAN PIAWAI HEMATOLOGI 65 - 66

3.1 Prosedur Ujian HB, TWDC, PC (Manual) 67 75
3.2 Prosedur Full Blood Count (Automasi) 76 78
3.3 Prosedur Pengiraan Retikulosit 79 82
3.4 Prosedur Kadar Pemendapan Eritrosit (ESR) 83 - 86
3.5 Prosedur Ujian Saringan G6PD 87 90
3.6 Prosedur Ujian Saringan ABO Grouping & RH 91 94
BAB 4 PROSEDUR AMALAN PIAWAI MIKROBIOLOGI 95 96

4.1 Prosedur Ujian Pemeriksaan Mikroskopik Sampel Urin 97 101
4.2 Prosedur Ujian Pemeriksaan Stool FEME 102 106
4.3 Prosedur Ujian Mikroskopi Sampel Uro Genital 107 112
4.4 Prosedur Ujian Sputum Untuk AFB 113 119
4.5 Prosedur Ujian Filem Darah Parasit Malaria Dan Mikrofilaria 120 126
1
4.6 Prosedur Ujian Urin Human Chorionic Gonadotropin 127 - 130

4.7 Prosedur Ujian Saringan HIV (Ujian Rapid) 131 134
4.8 Prosedur Ujian Saringan VDRL 135 138
BAB 5 PROSEDUR PENCELUPAN 139 140

Proses Kerja Pencelupan Ziehl Neelson 141
Proses Kerja Pencelupan Giemsa 142
Proses Kerja Pencelupan Gram 143
Proses Kerja Pencelupan Leishman 144
5.1 Prosedur Pencelupan Gram 145 - 150
2
PROSEDUR AMALAN PIAWAI UMUM
Nombor Prosedur: 1.0
Perkhidmatan Makmal Patologi Penjagaan Kesihatan Primer
Disediakan Oleh:
Jawatankuasa Penyediaan Prosedur Amalan Piawai Ujian Patologi
Makmal Patologi Penjagaan Kesihatan Primer
Tarikh: 15 April 2005
Disemak Oleh:
Tarikh: 17 Ogos 2006
3
1. Prosedur Amalan Piawai Umum
1.1 Skop
1.2 Senarai jenis jenis spesimen yang dikendalikan
1.3 Senarai tiub/ antikoagulan/ pengawet dan bekas
1.4 Senarai Borang Permohonan Ujian
1.5 Senarai Ujian dan Reference Range
1.6 Pengendalian spesimen, ujian dan keputusan
1.7 Pengemparan Spesimen
1.8 Penolakan spesimen
1.9 Penyelenggaraan Peralatan
1.10 Pengendalian kawalan mutu
1.11 Prosedur Penghantaran Spesimen ke Makmal Rujukan
4
1.1 SKOP
Prosedur Amalan Piawai ini menggariskan semua prosedur yang digunapakai
untuk perkhidmatan Makmal Patologi Penjagaan Kesihatan Primer.
Ia merangkumi disiplin-disiplin berikut:
Patologi Kimia
Haematologi
Mikrobiologi
Sitologi
5
1.2 SENARAI JENIS JENIS SPESIMEN YANG DIKENDALIKAN
1.2.1 TUJUAN
Untuk memberi penerangan secara umum tentang jenis-jenis spesimen yang di

kendalikan dan ujian-ujian yang dijalankan.
1.2.2 SINGKATAN
VDRL - Veneral Disease Research Laboratory

RPR - Rapid Plasma Reagin
HDL - High density lipoprotein
LDL - Low density lipoprotein
HIV - Human Immunodeficient virus
SG - Specific gravity
1.2.3 JENIS JENIS SPESIMEN YANG DIKENDALIKAN IALAH SEPERTI

BERIKUT :
Darah
Urin
Swab tekak, rektum, vagina dan uretra
Kahak
Stool atau Tinja
6
1.3 Senarai tiub/ antibekuan/ pengawet dan bekas

1.3.1 TUJUAN
Untuk memastikan setiap contoh yang dipungut adalah sesuai untuk dianalisa.
Bagi spesimen darah, jenis-jenis tiub yang biasa digunakan adalah:
Plain tube untuk mendapatkan serum
Gel separator tube untuk mendapatkan serum
Lithium Heparin untuk mendapatkan plasma
Fluoride Oxalate atau Sodium Fluoride untuk ujian glukosa
1.3.2 SINGKATAN
BJP - Bence Jones Protein
PCI - Protein Creatinine Index
C3/C4 - Complement 3, Complement 4
GGT - Gamma Glutamyl Transferase
TIBC - Total iron Binding Capacity
ACP - Acid Phosphatase
RP - Renal Profile
LFT - Liver Function Test
FSL - Fasting Serum Lipid
CE - Cardiac Enzyme
LDH - Lactate Dehydrogenase
ESR - Erythrocyte Sedimentation Rate
PT - Prothrombin Time
FEME - Full examination and microscopic examination
GC - Nesseria gonococci
HVS - High Vaginal Swab
BFMP - Blood Film For Malaria Parasite
MF - Microfilaria
AFB - Acid Fast Bacilli
HbA1c Haemoglobin A1c
7
POCT Point of Care Testing

ml. Mililiter
rpm rotation per minute
1.3.3 SENARAI TIUB / ANTBEKUAN SAMPEL DARAH
NO TIUB/ UJIAN ISIPADU

ANTIBEKUAN SPESIMEN
(ml.)*
1 Plain Thyroid Function Test, Cortisol, 46
Lithium, Osmolality, Hormones, atau mengikut
C3/C4, Cancer Markers, Specific spesifikasi tiub
Protein, Cholinesterase, Ferritin,
Folate, Vitamin B12, GGT, Iron,
TIBC, ACP, Salicylate
2 Lithium Heparin RP, LFT, FSL , CE, Calcium, 4 -6
Phosphate, Magnesium, Amylase, atau mengikut
LDH ( Boleh gunakan plain tube spesifikasi tiub
sekiranya tiada lithium heparin)
3 Fluoride Oxalate/ Glucose 2.5 3.0
Sodium Fluoride atau mengikut
spesifikasi tiub
4 EDTA Full Blood Count, HbA1c, 0.5(Kanak-kanak)
2.5 - 2.7(Dewasa)
atau mengikut
spesifikasi tiub
5 Trisodium Citrate ESR 1 2
atau mengikut
spesifikasi tiub
6 Sodium citrate 3.8 % PT 0.5 (Kanak-kanak)
2.7 (Dewasa)
atau mengikut
spesifikasi tiub
8
1.3.4 SENARAI PENGAWET BAGI SAMPEL URIN
NO PENGAWET UJIAN ISIPADU

SPESIMEN (ml.)*
1 Bekas Steril BJP, Myoglobin, Osmolality, Pungutan random
Morphine & Cannabis, Paraquat,
pH, Salicylate, Urine Amylase,
PCI, Sodium, Pottasium, Chloride,
Glukos, Sodium, Ketone,
Bilirubin/bile pigment,
Urobilinogen, Bile Salt,
Microalbumin, Albumin, Specific
Gravity
2 Thymol 0.5g Urine Total Protein, Sodium, Pungutan 24 jam
Pottasium, Chloride, Creatinine,
Calcium, Phosphate, Uric Acid,
Urea
3 1 M H2SO4 50ml Urine Calcium, Creatinine, Urine Pungutan 24 jam
Magnesium, Urine Phosphate
4 2 M NaOH 15ml Urine Uric Acid Pungutan 24 jam
Bagi spesimen lain seperti cecair gastric, intestine, pleural ascites, peritoneal boleh
dihantar dalam plain tube dan hantar sebaik sahaja spesimen diambil. Simpan pada
4oC sekiranya tidak dihantar dengan segera.
1.3.5 SENARAI BEKAS BAGI PUNGUTAN STOOL / TINJA DAN KAHAK
NO BEKAS UJIAN ISIPADU

SPESIMEN (ml.)*
1 Bekas Steril Sputum Feme dan AFB Random
2 Bekas Steril Occult blood, Stool Feme Random
3 Alkaline Peptone Water Stool For Cholera Random
4 Selenite F Broth Stool Culture And Random

Sensitivity
9
1.3.6 SENARAI CALITAN
NO SPESIMEN/CALITAN UJIAN ISIPADU

SPESIMEN (ml.)*
1 High Vaginal Swab HVS Feme, GC, Swab
2 Urethral discharge / Swab Feme, GC Swab
3 Eye swab GC Swab
4 Film Darah Tebal BFMP, MF Slaid
5 Film Darah Nipis Differential Count Slaid

6 Amies Transport Media Swab Culture and Swab
Sensitivity
7 PAP Smear Penyaringan Kanser Slaid
Serviks
* CATATAN: Sila rujuk pada Senarai Pungutan Sampel Makmal Rujukan, sekiranya perlu.
1.3.7 CARA PENGAMBILAN SPESIMEN

Semua spesimen hendaklah dihantar dalam tiub/bekas yang sesuai dan dilabel dengan
maklumat berikut:
i. Nama pesakit
ii. RN/IC
iii. Klinik
iv. Ujian
v. Tarikh spesimen diambil
DARAH DALAM TIUB JANGAN DIGONCANG UNTUK MENGELAKKAN

HEMOLISIS
DARAH DALAM TIUB YANG MENGANDUNGI ANTIBEKUAN HENDAKLAH

DISEBATIKAN DENGAN PERLAHAN.
TIUB/ANTIBEKUAN YANG DIGUNAKAN

Bagi spesimen darah, 4 jenis tiub yang biasa digunakan iaitu:
i. Plain tube untuk mendapatkan serum
ii. Gel separator tube untuk mendapatkan serum
iii. Lithium Heparin untuk mendapatkan plasma
iv. Fluoride Oxalate atau Sodium Fluoride untuk glucose
10
1.4 SENARAI BORANG PERMOHONAN UJIAN

1.4.1 Borang Permohonan Patologi PER.PAT 301
Perlu disikan dengan lengkap, dikelipkan dengan spesimen berlabel yang telah
dimasukan kedalam beg BIOHAZARD.
1.4.2 Kad Rawatan Pesakit
Ujian yang dipohon oleh Pegawai Perubatan dari POCT respektif.
11
1.5 SENARAI UJIAN DAN JULAT RUJUKAN
PATOLOGI KIMIA
Ujian Julat Rujukan Nota
Alanine Transaminase (ALT) Male: < 41 U/L Part of LFT
Female: <31 U/L
Albumin 35 50 g/L Part of LFT
Alkaline Phosphatase (ALP) Adult: 35 129 IU/L Part of LFT
Children <17 yr: <390 IU/L
Children < 1 yr: 462 IU/L
Bilirubin Indirect Adult: <12 umol/l Calculated
Newborn: 12 165 umol/L
Bilirubin, Direct <5 mol/L
Bilirubin, Total Adult: <17 mol/L Part of LFT
Newborn: 17 170 mol/L
Calcium 2.02 2.60 mmol/L
Chloride 95 110 mmol/L Part of R P
Cholesterol, Total < 5.2 mmol/L
Creatinine Male: 62 106 mol/L Part of R P
Female: 52 80 mol/L
5 18 mol/day
Globulin 25 39 g/L (Calculated) Calculated
Glucose Fasting: 3.5 6.0 mmol/L
2HPP: 3.9 6.7 mmol/L
Random: < 11.1 mmol/L
HDL-C >0.9 mmol/L Part of FSL
LDL Part of FSL
<3.9 mmol/l
Calculated or measured directly
Phosphate 0.87 1.45 mmol/L
Potassium 3.6 5.0 mmol/L Part of R P
Protein, Total 66 87 g/L Part of LFT
Sodium 135 145 mmol/L Part of R P
Triglyceride < 2.3 mmol/L Part of FSL

Urea 1.7 8.3 mmol/L Part of R P
Uric Acid Male: 202 416 mol/L

Female: 142 339 mol/L
12
PATOLOGI KIMIA
Ujian Julat Rujukan Nota
HbA1c 4.5% - 6.0% - Very Good Control
6.1% - 7.5% - Good Control
7.6% - 9.0% - Marginal Control
9.1% - 10.5% - Poor Control
10.6% - 14.0%- Very Poor Control
Urine Microalbumin < 21 mg/l (Spot Urine)
<31 mg/day (24-hr Urine)
Urine Glucose Negative Part of Urine
FEME
Urine Protein / Albumin Negative Part of Urine
FEME
Urine ketone Negative
Urine pH 4.6 8.0 May be part of
Urine FEME
Urine SG 1.005 1.025 May be part of
Urine FEME
Urine bilirubin /bile pigment Negative May be part of
Urine FEME
Urine urobilinogen Negative May be part of
Urine FEME
Nitrite Negative May be part of
Urine FEME
Leukocyte Negative May be part of
Urine FEME
Erythrocyte Negative May be part of
Urine FEME
Urine bile salt Negative May be part of
Urine FEME
Urine Pregnancy Test Negative
Julat Rujukan bergantung kepada kaedah sesuatu ujian. Makmal hendaklah membentuk
julat rujukan masing-masing. (Reference Range is method dependent and labs must
establish their own population range).
13
HEMATOLOGI
JULAT RUJUKAN BAGI UJIAN FULL BLOOD COUNT
Bayi / kanak-kanak Dewasa
Parameter Unit 3 1 6 12
0 hari Lelaki Wanita
bulan tahun tahun tahun
X 109 10.0 6.0 5.0 4.5 4.0
WBC - 4.0 11.0
cells/L 26.0 18.0 15.0 13.5 11.0
13.5 9.5 10.5 12.0 11.5 13.0 11.5
Hb g/dl
19.5 13.5 13.5 14.0 14.5 18.0 16.5
x 10 9 150
Plat - - - - - 150 400
cells/L 400
0.44 0.32 - 0.00 - 0.37 - 0.4 0.37
PCV -
0.64 0.44 0.08 0.45 0.54 0.47
x 10 12 5.0 3.2 3.6 4.1 4.0 4.5
RBC 3.8 5.8
cells/L 7.0 4.8 5.2 5.5 5.4 6.5
120 95 70 - 76 77 - 76
MCV fL 76 96
(Mean) (Mean) 86 92 91 96
23 - 24 - 24 - 27
MCH pg - 24 - 34 27 32
31 30 30 32
27.3 27.3 28.3 30 30 - 30
MCHC g/dl 30 35
32.7 32.7 32.7 35 35 35
11.6 11.6
RDW % - - - - -
15.0 15.0
6.3
MPV fL - - - - - 6.3 10.2
10.2
X 10 9 2.0
NE # 5 13 - - 2-6 - 2.0 7.5
cells/L 7.5
40
NE % % - - - - - 40 75
75
X 10 9 3.5 5.5 1.5
LY # - - - 1.5 4.0
cells/L 8.5 8.5 4.0
20
LY % % - - - - - 20 45
45
X 10 9 0.5 0.7 0.2
MO # - - - 0.2 0.8
cells/L 1.5 1.5 0.8
MO % % - - - - - 2 10 2 10
X 10 9 0.1 0.3 0.04
EO # - - - 0.04 0.4
cells/L 2.5 0.8 0.4
1.0
EO % % - - - - - 1.0 6.0
6.0
X 10 9 0.02 0.02 0.02
BA # - - - 0.02 0.1
cells/L 0.1 0.1 0.1
BA% % - - - - - 1 1
14
HEMATOLOGI
ERYTHROCYTE SEDIMENTATION RATE (ESR)
Parameter Unit Kanak-kanak Lelaki Wanita
ESR mm / hr 0 - 15 4 - 14 6 - 20
RETICULOCYTE COUNT

2 6 (full term, cord
Retic % 0.2 2.0 0.2 2.0
blood)
GLUCOSE -6-PHOSPHATE DEHYDROGENASE (G6PD )

G6PD - Normal Normal Normal
15
MIKROBIOLOGI
URIN MIKROSKOPIK
Parameter Unit Julat
Pus cells - 0 4 /hpf
RBC - 0 1 /hpf
EC - Occasional or 0 5 /hpf
Candida - Not seen
Bacteria - Not seen
Crystals - Not seen
Casts - Not seen or occasional hyaline
Others:
Trichomonas - Not seen
Spermatozoa - Not seen
SPUTUM
Parameter Unit
AFB - 0/3L (No AFB seen)
Microscopic:
Pus cells - 0-2 cells/ hpf
RBC - Not seen
PERIPHERAL BLOOD FILM

Parameter Unit
BFMP - No malaria parasite seen in 200 thick-film microscope fields
BFMF - No microfilaria parasite seen
STOOL
Parameter Unit
FEME:
Appearance - Normal stool
Ova - Not seen
Cyst - Not seen
Amoeba - Not seen
Parasite - Not seen
Pus cells - 0 4 /hpf
RBC - 0 4 /hpf
16
MIKROBIOLOGI
HVS SWAB
Parameter Unit
Pus cells - 0-2
RBC - 0-2
Candida - Not seen
Trichomonas - Not seen
Spermatozoa - Where applicable
N. Gonorrhoea - Not seen
Clue cells - Not seen
URETHRAL SWAB
Parameter Unit
Pus cells - Not seen
RBC - Not seen
Candida - Not seen
Spermatozoa - Not seen
THROAT SWAB
Parameter Unit
RBC - Not seen
Candida - Not seen
EYE SWAB
Parameter Unit
Bacteria - Not seen
RAPID TEST
Parameter Unit
Dengue - Negative for primary sample
HIV - Non reactive
SEROLOGI
Parameter Unit
VDRL / RPR - Non reactive
17
SITOLOGI
SARINGAN PAP SMEAR
Parameter Unit
Pap Smear Normal findings
18
1.6 PENGENDALIAN SPESIMEN, UJIAN DAN KEPUTUSAN
1.6.1 CARTA ALIRAN KERJA PENGENDALIAN SPESIMEN,

UJIAN DAN KEPUTUSAN
Terima permohonan ujian dan spesimen
Tidak sesuai
Semak permohonan dan
spesimen
Sesuai
Proses spesimen
Semak kesesuaian Tidak sesuai

Spesimen Rujukan spesimen
Sesuai
Sesuai Tolak permohonan,
rekod dan
maklumkan
Penyelenggaraan peralatan, Kalibrasi dan Kawalan mutu
Hantar spesimen ke
Makmal Rujukan
Analisis
Pengesahan keputusan
Semak
Ujian spesimen dan
Tidak
metodologi
diterima
Diterima ujian
Rekod keputusan dan

keluarkan laporan
19
1.6.2 TUJUAN
Prosedur ini bertujuan untuk memastikan proses penerimaan spesimen,

pengendalian ujian, merekod dan melaporkan keputusan di makmal adalah
teratur.
1.6.3 SINGKATAN
Tiada
1.6.4 PRINSIP
Rujuk kepada package insert setiap ujian
1.6.5 PROSES KERJA DAN STANDARD
PROSES KERJA STANDARD PERALATAN/REAGEN/

BORANG / RUJUKAN
Terima permohonan Pastikan maklumat berikut pada Borang permohonan PER.PAT
ujian borang permohonan lengkap: 301 atau Kad Rawatan Pesakit
Nama
Nombor Kad Pengenalan
Nombor Pendaftaran
Diagnosa
Umur dan jantina
Jenis Ujian
Ringkasan klinikal
Tandatangan dan cop
pemohon
Tarikh Permohonan dan
Pengambilan Spesimen
Tarikh, Masa penerimaan
spesimen dan tandatangan
Semak kesesuaian Semak spesimen: Rujuk:
spesimen Pastikan bekas yang 1.3.3 Senarai tiub / antibekuan
digunakan adalah sesuai. sampel darah,
Pastikan isipadu spesimen 1.3.4 Senarai pengawet bagi
mencukupi. sampel urin,
Pastikan kesesuaian 1.3.5 Senarai bekas bagi
spesimen bersamaan pungutan tinja dan kahak,
permohonan yang diminta. 1.3.6 Senarai calitan.
20

BORANG / RUJUKAN
Jika tidak sesuai: Tolak spesimen dan rekod alasan Rujuk 1.8 Penolakan spesimen
Tolak permohonan. penolakan Borang / rejection form dan
buku rekod penolakan spesimen
Jika sesuai: Empar spesimen: Rujuk 1.7 Pengemparan

Proses spesimen Serum: 3500 rpm, 5 minit spesimen
Plasma: 3000 rpm, 10 minit Rujuk keperluan ujian
Urin: 2500 rpm, 5 minit
Untuk spesimen rujukan, rujuk Rujuk 1.11 Prosedur
proses rujukan. Penghantaran Spesimen ke
Makmal Rujukan
Jika tidak sesuai Tolak spesimen dan rekod alasan Rujuk 1.8 Penolakan spesimen
penolakan Borang / rejection form dan
buku rekod penolakan spesimen
Jika sesuai Aliquot plasma/serum sekiranya Rujuk 1.11 Prosedur
perlu disimpan. Penghantaran Spesimen ke
Untuk spesimen rujukan, rujuk Makmal Rujukan
proses rujukan.
Penyelengaraan Jalankan penyelenggaraan Rujuk Manual Operasi

peralatan, Kalibrasi peralatan (harian, mingguan, Peralatan berkaitan dan 1.9
dan Kawalan Mutu bulanan mengikut jadual yang Penyelenggaraan Peralatan,
ditetapkan). Log Penyelengaraan Berkaitan
Jalankan kalibrasi peralatan. Rujuk 1.10 Prosedur Kawalan
Jalankan kualiti kontrol. Mutu
Analisis Jalankan ujian Rujuk Manual Operasi Peralatan
Buat pengiraan jika perlu berkaitan dan metodologi ujian
Pengesahan keputusan Semak keputusan, borang Rujuk metodologi ujian
ujian permohonan, peralatan dan
spesimen yang berkenaan.
Jika tidak diterima Pastikan sebab ia tidak diterima Rujuk metodologi ujian
dan analisis semula sekiranya
perlu.
Jika diterima Sahkan keputusan dan interpretasi Rujuk metodologi ujian
jika perlu.
Rekod / cetak dan Rekod keputusan dan keluarkan Buku Rekod Keputusan /
keluarkan laporan laporan Sistem laporan maklumat /
keputusan Tandatangan dan tulis tarikh. komputer berkenaan
21
1.6.5 INTERPRETASI UJIAN
Keputusan adalah berkaitan dengan kes klinikal dan ujian berkenaan.
1.6.6 SENARAI LAMPIRAN

Tiada
1.6.7 RUJUKAN
1. John V.Dacie & S.M.Lewis,Practical Hemathology Eight Edition 1994.
2. Medical Laboratory Manual For Tropical Countries Volume 11: Microbiology

Monica Cheesbrough.
3. Cytology reference book (to be updated later)
4. Manual operasi peralatan
5. Package Insertujian
6. Manual of Basic Technique for a Health Laboratory, Second Edition WHO
7. Medical Office Laboratory Manual by K.S. Leng
8. Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods, Twentieth Edition

John Bernard Henry, MD
22
1.7 PENGEMPARAN SPESIMEN

1.7.1 CARTA ALIRAN PENGEMPARAN SPESIMEN DARAH UNTUK
MENDAPATKAN PLASMA / SERUM
Spesimen yang sudah dilabel

dan perlu diempar
Masukan spesimen kedalam bucket dan

seimbangkan kedua-duanya
Emparkan spesimen
Keluarkan spesimen
Semak kesesuaian
Tidak sesuai spesimen untuk ujian
Tolak spesimen dan sesuai

rekod
Jalankan ujian. Sekiranya

perlu simpan, aliquot
serum/plasma dan simpan
dibawah suhu -20C
23
1.7.2 TUJUAN
Prosedur ini bertujuan untuk memastikan spesimen diempar dengan sempurna.
1.7.3 SINGKATAN
Tiada.
1.7.4 PRINSIP
Relative Centrifugal force (RCF) = 1.118 x 10 5 x r x (rpm) 2

BORANG /RUJUKAN
Pengemparan Spesimen Ambil spesimen yang sudah Manual operasi peralatan

dilabel dan yang memerlukan
pengemparan
Masukan spesimen
kedalam dua bucket alat
pengempar
Seimbangankan kedua-dua
bucket menggunakan alat
penimbang
Masukan bucket kedalam
carrier alat pengempar
dalam arah bertentangan
dan tutupkan pintu alat
pengempar
Empar spesimen pada
kelajuan berikut:
Serum: 3500 rpm, 5 minit
Plasma: 3000 rpm, 10 minit
Urin: 2500 rpm, 5 minit
Setelah pengemparan selesai ,
keluarkan spesimen dan jalankan
ujian.
Pengasingan Aliquot plasma/serum sekiranya
serum/plasma perlu disimpan
Labelkan tiub dan
masukkan plasma/serum.
Simpan dalam suhu 20C
24
1.8 PENOLAKAN SPESIMEN
1.8.1 CARTA ALIRAN PENOLAKAN SPESIMEN
Terima spesimen dan Permohonan
Sesuai Tidak sesuai

Semak spesimen
dan permohonan
Proses spesimen
Tidak sesuai
Tolak permohonan
Sesuai
Analisis Maklumkan penolakan
Rekod penolakan
25
1.8.2 TUJUAN
Menjelaskan dengan terperinci kaedah penolakan spesimen di makmal patologi Klinik

Kesihatan Primer.
1.8.3 SINGKATAN
Tiada.
1.8.4 PRINSIP
Tiada.
PROSES KERJA STANDARD PERALATAN/REAGEN

BORANG/RUJUKAN
Terima spesimen dan Periksa kesesuaian spesimen. Rujuk senarai tiub/

permohonan antikoagulan/ pengawet/
bekas.
Jika sesuai Proses spesimen Rujuk 1.6 Pengendalian
spesimen, ujian dan
keputusan.
Jika tidak sesuai Tolak spesimen yang Rujuk lampiran penolakan
memenuhi kriteria spesimen.
penolakan.
Tolak spesimen Butir butir spesimen Buku rekod penolakan
yang ditolak direkod. spesimen / sistem laporan
maklumat.
Sebab sebab penolakan Borang permintaan ujian

spesimen dituliskan atau
dicopkan atas borang
permintaan ujian /
sistem lapuran
maklumat / buku rekod
Maklumkan penolakan Segera memaklumkan Doktor, Pembantu

kepada pemohon ujian/ Perubatan, Jururawat dan
anggota yang bertugas. lain lain.
Rekod Penolakan Rekod butir butir anggota Buku rekod penolakan
yang menerima spesimen /sistem laporan
penolakan ini dan catit masa maklumat atau komputer
berkenaan.
26
1.8.6 LAMPIRAN
Kriteria Penolakan Spesimen
No. Sebab Sebab Penolakan

1 Borang tidak lengkap
2 Label spesimen dan butir butir borang permohonan tidak sama
3 Spesimen tumpah atau bocor
4 Isipadu spesimen tidak mencukupi
5 Salah kontainer / pengawet / bekas
6 Spesimen tidak sesuai dengan permintaan ujian
7 Spesimen haemolysed/contaminated
8 Permintaan ujian tidak jelas / nyata
9 Beku ( untuk ujian berkaitan sahaja)
27
1.9 PENYELENGGARAAN PERALATAN

1.9.1 CARTA ALIRAN PROSES PENYELENGGARAAN PERALATAN
Penyelenggaraan
Peralatan
PENYELENGGARAAN PENYELENGGARAAN
PREVENTIF PEMBAIKAN
Penyelenggaraan berjadual
Troubleshooting oleh
pengguna
Penyenggaraan Planned preventif
harian/mingguan/bulanan maintenance Gagal
Berjaya
Sebutharga Pembekal
Rekod
Kelulusan kewangan
Jalankan
penyelengaraan Rekod
Gagal Berjaya
Laporan
Pembekal
SEDIA
PAKAI
Cadangan pelupusan
28
1.9.2 TUJUAN
Prosedur ini menerangkan kaedah pengurusan penyenggaraan peralatan di

makmal Patologi klinik kesihatan primer agar kualiti peralatan tersebut dapat
dikekalkan.
1.9.3 SKOP
Skop penyenggaraan ini merangkumi semua peralatan yang digunakan di makmal

klinik kesihatan seperti berikut dan tidak terhad:
a. Biohazard Safety Cabinet

b. Water bath
c. Centrifuge
d. Microscope
e. Urine analyzer
f. Bilirubinometer
g. Haemoglobinometer
h. HBA1c analyzer
i. Microalbumin analyzer
j. Chemistry analyzer
k. Haemalotogy analyzer
l. Coagulation analyzer
m. Electrolyte analyser
1.9.4 RUJUKAN
Manual Operasi Peralatan untuk setiap peralatan yang dibekalkan oleh pembuat
alat.
1.9.5 DEFINISI
Penyelenggaraan adalah proses pemeliharaan peralatan mengikut keperluan

piawaian peralatan dan saranan pembuat untuk menjamin ianya berjalan dengan
lancar dan menepati pencapaian optima.
29
1.9.6 PROSEDUR
PROSES KERJA STANDARD PERALATAN/

REAGEN/BORANG/
RUJUKAN
Penyelenggaraan Penyelenggaraan Pembaikan Manual Operasi
peralatan Penyelenggaraan Preventif peralataan berkenaan
Penyelenggaraan Jalankan troubleshooting untuk Manual Operasi

Pembaikan membaiki peralatan peralataan berkenaan
Jika gagal Lapor kepada pembekal Borang Permohonan

Dapatkan sebut harga Kelulusan Belanja
Isi borang kepada kewangan Borang Local Purchase
Order
Dapatkan kelulusan kewangan
Pembekal menjalankan
penyelenggaraan
Jika berjaya Rekod penyelenggaraan yang dibuat. Buku / Fail Log
Peralatan
Penyelenggaraan Jalankan penyelenggaraan mengikut Manual Operasi
Preventif jadual (harian/mingguan/bulanan) peralataan berkenaan
dan Planned preventive
maintainence
Penyelenggaraan Rekod penyelenggaraan Buku / Fail Log
harian/mingguan/ Peralatan
bulanan
Jika gagal Tandakan peralatan yang rosak Buku / Fail Log
penyelenggaraan dengan ROSAK / SEDANG Peralatan
preventif atau DIBAIKI, JANGAN KEW 312
penyelenggaraan DIGUNAKAN Rujuk proses pelupusan
pembaikan Fail laporan pembekal di bahagian
Cadang pelupusan jika mendapat pengurusan.
nasihat peralatan adalah beyond
economic repair (BER).
30
1.9.7 REKOD-REKOD BERKAITAN
BIL JENIS REKOD TEMPOH LOKASI/FAIL

PENYIMPANAN
1 Rekod penyenggaraan Sepanjang hayat Fail peralatan berkenaan
setiap peralatan
2 Rekod kalibrasi setiap Sepanjang hayat Fail peralatan berkenaan

peralatan
3 Daftar harta modal setiap Sepanjang hayat JTMP Y/M

peralatan (borang KEW
312)
31
1.10 PENGENDALIAN UJIAN KAWALAN MUTU

1.10.1 CARTA ALIRAN PROSES KERJA UJIAN KAWALAN MUTU
Kawalan Mutu
Sediakan bahan kalibrasi, kawalan mutu dan reagen yang

berkenaan
Kalibrasi
Analisis
Dalaman Luaran
Keputusan
Hantar keputusan
reject
Tindakan Semak Keputusan Terima laporan pencapaian
Pembetulan QC / Laporan QA
accept
Rekod
32
1.10.2 TUJUAN:
Untuk memastikan keputusan ujian makmal yang dikeluarkan adalah tepat dan
boleh dipercayai.
Untuk memastikan peralatan dan bahanuji yang digunakan adalah dalam keadaan
baik.
Untuk dilaksanakan di makmal Patologi Klinik Kesihatan Primer.
1.10.3 DEFINISI
Kalibrasi
Proses menentukan pemeriksaan (verifikasi) ke atas peralatan dan bahanuji
berdasarkan standard rujukan yang menentukan ketepatan analisa dan memenuhi
piawaian yang dikehendaki.
Kawalan Mutu Dalaman

Bahan kawalan mutu yang diketahui nilainya dan digunakan untuk mengukur
ketepatan dan kejituan analisa ujian.
Kawalan Mutu Luaran

Program kawalan mutu yang dikendalikan oleh sesebuah organisasi /penganjur
dimana nilai bahan kawalan mutu luaran tidak diketahui. Program ini digunakan
bagi menilai pencapaian sesuatu makmal dari segi ketepatan dan kejituan.
Pencapaian makmal boleh dibandingkan dengan peserta lain program tersebut.
Ianya adalah satu bentuk benchmarking.
33
PROSES KERJA STANDARD PERALATAN/REAGEN/BORANG/

RUJUKAN
Sediakan bahan Keluarkan bahan-bahan Package Insert berkenaan.
kalibrasi, kawalan yang diperlukan.
mutu dan reagen Sediakan bahan / sebatikan
berkenaan mengikut spesifikasi
Pastikan bahan mencapai
suhu bilik
Kalibrasi Jalankan kalibrasi selepas Rujuk Manual Operasi Peralatan
penyelenggaraan peralatan. berkenaan
Pastikan nilai yang Rujuk 1.9.6 Penyelenggaraan Peralatan
diperolehi adalah dalam Rujuk Metodologi ujian / Package
julat yang boleh diterima Insert.
seperti dalam spesifikasi.
Jika tidak diterima,
lakukan tindakan
pembaikan
Analisis Jalankan analisis kawalan Rujuk Manual Operasi Peralatan
Kawalan Mutu mutu jika kalibrasi berkenaan
Dalaman diterima Package Insert berkenaan.
Jalankan berdasarkan
jadual atau mengikut
keperluan seperti sebelum
menjalankan analisis
spesimen pesakit
Jika diterima Pastikan nilai yang Package Insert berkenaan.
diperolehi adalah dalam
julat yang boleh diterima :
mean + 2 sd
Jika tidak diterima Jalankan tindakan Rujuk Manual Operasi Peralatan

pembetulan seperti ulang berkenaan
kalibrasi jika perlu Rujuk 1.9.6 Penyelenggaraan Peralatan
Ulang analisis kawalan Rujuk Metodologi ujian / Package
mutu Insert.
34
PROSES KERJA STANDARD PERALATAN/REAGEN/BORANG/

RUJUKAN
Kawalan Jalankan mengikut jadual Dokumen berkaitan
Mutu Luaran program yang disertai. Rekod
Hantar keputusan
kawalan mutu
Terima laporan
Jika diterima Pastikan nilai yang Rujuk Program Kawalan Mutu Luaran
diperolehi adalah dalam berkenaan
julat yang boleh diterima
seperti dalam spesifikasi
program
Jika tidak diterima Jalankan tindakan Rujuk Manual Operasi Peralatan
pembetulan seperti ulang berkenaan
kalibrasi jika perlu
Ulang analisis kawalan
mutu jika masih ada bahan
kawalan mutu berkenaan
Rekod Rekodkan semua Rujuk Fail Kawalan Mutu Luaran dan
keputusan dan tindakan Fail Kawalan Mutu Dalaman
pembetulan kawalan mutu
jika ada, kedalam fail
berkenaan
35
1.11 PENGHANTARAN SPESIMEN

KE MAKMAL RUJUKAN
1.11.1 CARTA ALIRAN KERJA PENGHANTARAN SPESIMEN
KE MAKMAL RUJUKAN
Terima
permohonan ujian
Semak permohonan
dan kesesuaian
sampel
Sesuai
Proses sampel jika perlu
Tidak sesuai
Semak sample
sesuai untuk ujian
Sesuai
Rekod, bungkus dan hantar ke

Makmal rujukan
Tolak permohonan,
Terima laporan ujian rekod dan
rujukan maklumkan.
Rekod penerimaan
dan edar laporan
kepada pemohon
36
TAJUK : PENGHANTARAN SPESIMEN KE MAKMAL RUJUKAN
1. 11.2 TUJUAN.
Arahan kerja ini menerangkan secara terperinci cara penghantaran spesimen ke
makmal rujukan.
1.11.3 SINGKATAN.
Tiada
1.11.4 PRINSIP
Tiada
PERALATAN/REAGEN/BORANG/
PROSES KERJA STANDARD
RUJUKAN
Terima permohonan
Semak data pesakit Borang Permohonan PER PAT 301 /
ujian
adalah betul. Kad rawatan pesakit
Pastikan borang yang Rujuk 1.6; Prosedur Pengendalian
digunakan adalah betul. Spesimen, Ujian dan Keputusan
Semak permohonan
Pastikan bekas spesimen Rujuk 1.3 Senarai Tiub/ antibekuan
dan kesesuaian
yang betul/sesuai
spesimen
digunakan
Isipadu sampel
mencukupi
Proses spesimen jika Asingkan serum atau plasma Centrifuge.
perlu mengikut kesesuaian ujian Rujuk 1.7 Pengemparan Spesimen
Rekod, bungkus dan
Rekodkan semua Rekod spesimen yang dirujuk.
hantar ke Makmal
spesimen yang dirujuk.
rujukan Rekod penghantaran (despatch),
Bungkus spesimen dan
Bag plastic Biohazard.
hantar mengikut
kesesuaian ujian Flask berisi ais pack.
Pastikan spesimen
dihantar bersama dengan
Rekod penghantaran
(despatch).
37
PERALATAN/REAGEN/BORANG/
RUJUKAN
Terima laporan
Rekod tarikh terima Rekod spesimen yang dirujuk
permohonan yang
laporan.
dirujuk
Edar laporan kepada
Despatch laporan kepada
pemohon
pemohon.
1.11.6 INTERPRETASI
Interprestasi ujian bergantong kepada jenis ujian yang dipohon.
1.11.7 RUJUKAN.
Buku Panduan Penghantaran Spesimen Makmal rujukan.
38
2. Prosedur Amalan Piawai

Patologi Kimia
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
39
2.0 PROSEDUR PIAWAI PATOLOGI KIMIA

2.1 Pengendalian Point of Care Testing
2.2 Pengendalian Ujian Bilirubin
2.3 Pengendalian Ujian Semi Kuantitatif Urin menggunakan Strip

2.4 Pengendalian Ujian Urin Mikroalbumin
2.5 Pengendalian Ujian HbA1c
2.6 Pengendalian Ujian Stool Occult blood
2.7 Pengendalian Ujian Patologi Kimia Secara Automasi
40
PENGENDALIAN POINT OF CARE

TESTING
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
41
2.1 PENGENDALIAN POINT OF CARE TESTING

2.1.1 CARTA ALIRAN PENGENDALIAN POINT OF CARE TESTING
Terima pesakit dan

permohonan ujian
Rujuk pesakit
kepada pemohon
Semak maklumat
pesakit dan jenis ujian
dipohon
Tidak
lengkap
Lengkap
Pungut
sampel
Verifikasi / Kalibrasi dan QC

diterima
Jika
Analisis ujian/sample
tidak boleh
diulangi
Pengesahan
keputusan
Tidak diterima
Terima
Rekod dan keluarkan

keputusan Buat laporan yang
bersesuaian.
42
2.1.2 PENGENDALIAN UJIAN KUANTITATIF (POINT OF CARE TESTING)

UNTUK UJIAN BERIKUT:
a. GLUCOSE DARAH,
b. TRIGLYCERIDE.
c. CHOLESTEROL.
2.1.3 TUJUAN:
Arahan kerja ini menerangkan dengan terperinci proses menjalankan ujian di atas.
2.1.4 SINGKATAN
GLUCOSE DARAH,(GLU)
TRIGLYCERIDE.(TG)
CHOLESTEROL.(TC)
2.1.5 PRINSIP
Rujuk package insert yang dibekalkan bersama bahan uji.

BORANG/RUJUKAN
Terima pesakit dan Pesakit bersama permohonan Rujuk 1.6 Pengendalian,

permohonan ujian ujian. spesimen, ujian dan keputusan
Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan
Semak maklumat Semak maklumat pesakit Rujuk 1.6 Pengendalian,

pesakit dan jenis ujian adalah betul dan lengkap spesimen, ujian dan keputusan
dipohon
Tentukan ujian yang dipohon Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan
Jika tidak lengkap Rujuk pesakit kepada

pemohon
Jika permohonan Terangkan prosedur kepada Rujuk metodologi ujian

lengkap pesakit
43

BORANG/RUJUKAN
Pungut sampel Sterilkan jari dengan 70% Rujuk Manual Operasi

alkohol dan biarkan kering. Peralatan
Cucuk dengan lancet.
Lapkan titisan darah pertama
Analisis Pastikan tarikh di tulis pada Rujuk 1.9 Penyelenggaraan

bekas strip apabila membuka peralatan dan 1.10
bekas baru. Pengendalian Kawalan Mutu
Gunakan strip yang belum Rujuk Manual Operasi
luput tarikh. Peralatan
Pastikan verifikasi mengikut

spesifikasi dan QC telah
dijalankan dan diterima
Titiskan darah dengan

secukupnya pada strip atau
sebaliknya mengikut peralatan
yang digunakan
Tunggu sehingga keputusan
dipaparkan.
Pengesahan keputusan Baca keputusan Rujuk package insert ujian.
Jika tidak diterima Ulang ujian

Jika tidak boleh ulang ujian,
buat laporan yang bersesuaian
Jika terima Catatkan keputusan pada Borang permohonan

borang atau kad pesakit. PER.PAT 301/kad rawatan
pesakit.
Rekod keputusan
Buku rekod/elektronik
2.1.7 RUJUKAN
Sila rujuk insert yang dibekalkan.

Manual Operasi Peralatan berkenaan.
44
PENGENDALIAN
UJIAN BILIRUBIN
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
45
2.2.1 CARTA ALIRAN PENGENDALIAN UJIAN BILIRUBIN

Rujuk carta aliran 2.1.1 Carta Aliran Pengendalian Point Of Care Testing
2.2.2 TUJUAN:
Arahan kerja ini untuk mengukur paras Bilirubin dalam darah secara manual.
2.2.3 SINGKATAN:
Tiada
2.2.4 PRINSIP
Kaedah spektrofotometrik
Rujuk Manual Operasi Peralatan
ARAHAN KERJA STANDARD PERALATAN/REAGEN/

BORANG/ RUJUKAN

Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan
Semak maklumat pesakit Semak maklumat pesakit Rujuk 1.6 Pengendalian,

dan jenis ujian dipohon adalah betul dan lengkap spesimen, ujian dan keputusan
Kad Rawatan
Jika tidak lengkap Rujuk pesakit kepada pemohon
Jika permohonan Terangkan prosedur kepada Rujuk metodologi ujian

lengkap pesakit
46

BORANG/ RUJUKAN
Pungut spesimen Sterilkan tumit dengan 70% Rujuk Manual Operasi Peralatan
alkohol dan biarkan kering.
Cucuk dengan lancet
Lapkan titisan darah pertama
Gunakan tiub kapilari untuk
memungut spesimen
Tutupkan bahagian hujung
kapilari dengan sealent
Emparkan spesimen tersebut. Haematocrit centrifuge
Analisis Pastikan verifikasi mengikut Rujuk 1.9 Penyelenggaraan

spesifikasi dan QC telah peralatan dan 1.10 Pengendalian
dijalankan dan diterima Kawalan Mutu
Masukkan sampel yang telah
diempar ke ruangan yang Rujuk Manual Operasi Peralatan
disediakan untuk mengambil
bacaan.
Tunggu sehingga keputusan
dipaparkan.
Pengesahan keputusan Baca keputusan
Jika tidak terima Ulang ujian

Jika tidak boleh ulang ujian
Jika terima Catatkan keputusan pada Borang permohonan PER.PAT

borang atau kad pesakit. 301/kad rawatan pesakit.
Rekod keputusan Buku rekod/elektronik
2.2.7 RUJUKAN.
Sila rujuk Manual Operasi Peralatan.
47
PENGENDALIAN UJIAN SEMI

KUALITATIF URIN
MENGGUNAKAN STRIP
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
48
.
2.3.1 CARTA ALIRAN UJIAN SEMI KUALITATIF URIN MENGGUNAKAN
STRIP
Rujuk carta aliran 2.1.1 Carta Aliran Pengendalian Point Of Care Testing
2.3.2 PENGENDALIAN UJIAN SEMI KUALITATIF URIN MENGGUNAKAN

STRIP SECARA AUTOMASI ATAU MANUAL
a. URIN GLUKOS
b. URIN PROTEIN,
c. URIN KETON,
d. URIN pH
e. URIN SG
f. URIN BILIRUBIN
g. URIN UROBILINOGEN
h. NITRITE
i. LEUKOSIT
j. ERITROSIT
2.3.3 TUJUAN:
Arahan kerja ini menerangkan dengan terperinci proses menjalankan ujian kualitatif
keatas urin menggunakan strip.
2.3.4 SINGKATAN:
SG Specific gravity.
2.3.5 PRINSIP
Rujuk Package Insert yang dibekalkan
49

BORANG/RUJUKAN

permohonan ujian ujian. spesimen, ujian dan
keputusan
Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan
Semak maklumat Semak maklumat pesakit adalah Rujuk 1.6 Pengendalian,

pesakit dan jenis ujian betul dan lengkap spesimen, ujian dan
dipohon keputusan
Tentukan ujian yang dipohon
Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan
Jika permohonan Terangkan prosedur kepada

lengkap pesakit
Pungut spesimen Labelkan bekas spesimen.

Arahkan pesakit mengambil
spesimen midstream urine
Spesimen yang diperlukan
sekurang-kurangnya 40ml.

Gunakan strip yang belum luput
tarikh. Rujuk Manual Operasi
Peralatan
dijalankan dan diterima Package Insert ujian
Celupkan strip kedalam urin

Masukkan strip ke dalam
peralatan atau baca secara
manual.
50

BORANG/RUJUKAN
Pengesahan keputusan Baca keputusan yang Package Insert ujian

dikeluarkan oleh alat. Jika
bacaan dilakukan secara
manual, pastikan tempoh
bacaan mengikut spesifikasi
ujian.


pesakit.
Rekod keputusan
2.3.7 RUJUKAN
Package Insert ujian yang dibekalkan
51
PENGENDALIAN UJIAN URIN

MIKROALBUMIN
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
52
2.4.1 CARTA ALIRAN PENGENDALIAN UJIAN URIN MIKROALBUMIN

(Rujuk Carta Aliran 2.1.1 Carta Aliran Pengendalian Point Of Care Testing)
2.4.2 TUJUAN:
Arahan kerja ini menerangkan dengan terperinci proses menjalankan ujian urin
mikroalbumin secara semi kuantitatif dengan menggunakan strip.
2.4.3 SINGKATAN:
Tiada.
2.4.4 PRINSIP
Prinsip ujian ini bergantung kepada strip yang digunakan.
(sila rujuk package insert ujian).
53

BORANG/RUJUKAN

keputusan
Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan

dipohon keputusan
Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan

lengkap pesakit

contoh spot / 24-hr collection
Contoh yang diperlukan
sekurang-kurangnya 40ml (Spot
urine).

Gunakan strip yang belum luput
tarikh. Rujuk Manual Operasi
Peralatan
dijalankan dan diterima Package Insert ujian
Celupkan strip kedalam urin

Masukkan strip ke dalam
54

BORANG/RUJUKAN
peralatan atau baca secara
manual.

ujian.


pesakit.
Rekod keputusan

Keputusan yang diperolehi adalah semi- kuantitatif
2.4.7 RUJUKAN
Manual Operasi Peralatan
Package Insert strip berkenaan
55
PENGENDALIAN UJIAN HbA1c

Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
56
2.5.1 CARTA ALIRAN PENGENDALIAN UJIAN HbA1c

(Rujuk Carta Aliran 2.1.1 Carta Aliran Pengendalian Point Of Care Testing)
2.5.2 TUJUAN:
Arahan kerja ini menerangkan dengan terperinci proses menjalankan ujian HbA1c.
2.5.3 SINGKATAN:
EDTA - Ethyl Diamine Tetra Acitic Acid
2.5.4 PRINSIP
Berdasarkan kepada metodologi yang digunakan. Rujuk package insert ujian

BORANG/ RUJUKAN

Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan
Semak maklumat pesakit Semak maklumat pesakit Rujuk 1.6 Pengendalian,

dan jenis ujian dipohon adalah betul dan lengkap spesimen, ujian dan keputusan
Kad Rawatan

lengkap pesakit
57

BORANG/ RUJUKAN
Pungut spesimen Terima contoh darah dalam

bekas EDTA.
Analisis Pastikan verifikasi mengikut Rujuk 1.9

dijalankan dan diterima Penyelenggaraan peralatan dan
1.10 Pengendalian Kawalan
Jalankan analisis Mutu
Rujuk Manual Operasi Peralatan

dikeluarkan oleh alat.

Jika terima Catatkan keputusan pada borang Borang permohonan PER.PAT

atau kad pesakit. 301/kad rawatan pesakit.
2.5.6 RUJUKAN
Manual Operasi Peralatan
Package insert
58
PENGENDALIAN UJIAN STOOL
OCCULT BLOOD
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
59
2.6.1 CARTA ALIR PENGENDALIAN UJIAN STOOL OCCULT BLOOD
(Rujuk Carta Aliran 9.1.1 Carta Aliran Pengendalian Point Of Care
Testing)
2.6.2 TUJUAN
Prosedur ini menerangkan dengan terperinci proses menjalankan ujian Stool
Occult Blood
2.6.3 SINGKATAN
Tiada.
2.6.4 PRINSIP
Rujuk Package Insert

BORANG/RUJUKAN

keputusan
Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan

dipohon keputusan
Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan

lengkap pesakit

spesimen stool
60
BORANG/RUJUKAN
Spesimen hendaklah sekurang-
kurangnya sebesar ibu jari
Analisis Pastikan tarikh di tulis pada

bekas strip apabila membuka
bekas baru.
Gunakan bahan uji yang belum

luput tarikh. Package Insert ujian
Jalankan Ujian
Perhatikan untuk tindakbalas

dalam jangka masa yang
ditetapkan

ujian.


pesakit.
Rekod keputusan

Rujuk package insert ujian
2.6.7 RUJUKAN
Package Insert
61
PENGENDALIAN UJIAN-UJIAN
PATOLOGI KIMIA SECARA
AUTOMASI
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
Tarikh:___ 17 Ogos 2006_
62
2.7.1 CARTA ALIRAN PENGENDALIAN UJIAN-UJIAN PATOLOGI KIMIA
SECARA AUTOMASI
Rujuk Carta Aliran 1.6 Pengendalian Spesimen, Ujian dan Keputusan
2.7.2 TUJUAN:
Arahan kerja ini menerangkan dengan terperinci proses menjalankan ujian
Patologi Kimia berikut secara automasi:
a. RENAL PROFILE,
b. LIVER FUNCTION TESTS,
c. FASTING SERUM LIPID,
d. GLOCOSE,
e. URIC ACID,
f. CALCIUM,
g. PHOSPHATE,
2.7.3 SINGKATAN:
RENAL PROFILE (RP)
LIVER FUNCTION TESTS (LFT)
FASTING SERUM LIPID (FSL)
GLOCOSE (GLU)
URIC ACID (UA)
CALCIUM (CA)
PHOSPHATE (PHOS)
2.7.4 PRINSIP
Rujuk metodologi ujian dan peralatan yang digunakan.
63

BORANG/RUJUKAN
Terima permohonan ujian Terima spesimen bersama Rujuk 1.6 Pengendalian,

borang spesimen, ujian dan
keputusan
Borang PER.PAT 301
Kad Rawatan
Semak kesesuaian spesimen Pastikan bekas spesimen Rujuk 1.4 Senarai bekas
yang betul/sesuai digunakan /antibekuan spesimen
Isipadu sampel mencukupi
Proses spesimen Empar spesimen mengikut Centrifuge

keperluan Rujuk 1.7 Pengemparan
spesimen
Jalankan penyelenggaraan, Jalankan penyelenggaraan Manual operasi peralatan.

kalibrasi, dan kawalan mutu peralatan (harian, mingguan, Rujuk 1.6 Pengendalian,
bulanan) spesimen, ujian dan
Jalankan kalibrasi ujian keputusan
Pastikan verifikasi mengikut Rujuk 1.10 Prosedur kawalan
standard dan QC telah mutu.
dijalankan
Jalankan Analisis Ujian Jalankan ujian mengikut Rujuk Manual Operation

permohonan setiap peralatan
Rujuk arahan teknikal ujian
berkenaan jika perlu.
Chemistry Analyser
Pengesahan keputusan Baca keputusan yang Package Insert ujian / arahan

dikeluarkan oleh alat. teknikal ujian

buat laporan yang
bersesuaian
64
BORANG/RUJUKAN

pesakit.
Rekod keputusan
Edar laporan Hantar laporan kepada pihak

pemohon

Normal / Abnormal rujuk 1.5 Senarai ujian dan reference range
2.7.7 RUJUKAN
Metodologi ujian/ Package insert
Manual peralatan
65
PROSEDUR AMALAN PIAWAI
HEMATOLOGI
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
Tarikh:____ 17 Ogos 2006___
66
3.0 PROSEDUR-PROSEDUR UJIAN HEMATOLOGI
3.1 Penaksiran Hb/TWDC/PC (Manual)

3.2 Full Blood Count (Automasi)
3.3 Reticulocyte
3.4 ESR
3.5 G6PD
3.6 ABO/ Rh grouping
67
PROSEDUR UJIAN HB, TWDC, PC
(MANUAL)
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
68
TAJUK: PROSEDUR UJIAN HB, TWDC, PC (MANUAL)
3.1.1 CARTA ALIR UJIAN HB, TWDC, PC (MANUAL)

Rujuk carta aliran prosedur 1.6 Carta Aliran Kerja Pengendalian Spesimen, Ujian
Dan Keputusan
3.1.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah bagi mengetahui kepekatan Heamoglobin,

bilangan Total white blood count, Differential count dan jumlah platelet.
3.1.3 SINGKATAN
Hb - Haemoglobin
TWBC - Total White Blood Count
DC - Differential Count
PLT - Platelet
3.1.4 PRINSIP
a) Tahap Hemoglobin ditentukan dengan kaedah kolorimetri
Darah dicairkan dalam larutan Drabkin yang mengandungi KCN (Potassium

Cyanide) dan K3FeNC6 (Potassium Ferric Cyanide). Hemoglobin,
methemoglobin dan carboxyhemoglobin (kecuali sulphmethaemoglobin) ditukar
dengan cepat menjadi Cyanmethaemoglobin yang berwarna kuning, yang mana
seterusnya ditaksirkan secara Colorimetry pada gelombang cahaya (wavelength)
540nm atau penapis warna kuning hijau (llford 625)
b) Pembilangan Total white blood count
Contoh darah dicairkan dengan menggunakan larutan Tuerk yang akan

menyebabkan sel darah merah haemolyse. Selepas disebatikan, cecair darah yang
diketahui isipadunya dimasukan kedalam ruang pembilang, dimana sel darah
putih dikira.
c) Pembilangan platelet
Contoh darah dicairkan dengan menggunakan larutan Formal Citrate. Kemudian

cairan darah yang diketahui isipadunya dimasukan kedalam ruang pembilang
dimana platelet dikira.
d) Pengiraan Differential Count.
Filem darah nipis dicelupkan dengan pencelup Leishman dan pengiraan

differential mengikut morfologi sel masing-masing.
69
3.1.5.1 PENAKSIRAN HEMOGLOBIN
PERALATAN/REAGEN/
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD BORANG/RUJUKAN
Semak kesesuaian sample Sampel darah dipungut Tiub EDTA

dalam Tuib EDTA/ cucukan Lancet
jari Pipet Hb
Swab
70% alcohol
Proses sampel Sebatikan sampel darah Roler mixer/cara manual
Kalibrasi/Kawalan Mutu Jalankan kalibrasi ujian Control sample

apabila reagen lot baru Cyanmethaemoglobin std.
digunakan atau nilai control Rekod kalibrasi ujian Hb
terkeluar dari julat
Jalankan ujian kawalan mutu
Menjalankan Ujian Rujuk manual peralatan. .
Reagen: Larutan Drabkin
Potassium Cyanide KCN
0.05 gm
Potassium FerricCyanide
K3FeCN6 0.20 gm
Drabkin solution
(simpan dalam botol gelap)
Manual peralatan
Pengesahan keputusan Baca keputusan yang Package Insert ujian / arahan

dikeluarkan oleh peralatan. teknikal ujian

buat laporan yang
bersesuaian

borang atau kad rawatan. 301/kad rawatan pesakit.
Edar laporan Hantar laporan kepada

pihak pemohon
70
3.1.5.2 TOTAL WHITE BLOOD COUNT
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN/REAGEN/

BORANG/RUJUKAN
Semak kesesuaian Sampel darah dipungut Tiub EDTA
sampel dalam Tuib EDTA/ cucukan jari Lancet
Pipet Hb
Swab
70% alcohol
Proses sample Sebatikan sampel darah Roller mixer/cara manual
Kalibrasi/Kawalan mutu Jalankan ujian kawalan mutu Bahan Kawalan mutu

Rekod ujian kawalan mutu
Sediakan ruang pembilangan

Menjalankan ujian Neubeur yang bersih dan tidak Mikroskop
berhabuk dengan sisip kaca. Pipet sel darah putih
Sedut sebanyak 50ul darah dari Neubeur Chamber
cucukan jari atau dari tiub EDTA Tally Counter
dengan pipet sel darah putih. Sisip kaca khas untuk
Bersihkan muncung pipet dari Neubeur chamber
kesan darah.
Kemudian cairkan darah tersebut Larutan Tuerk:
dengan larutan pencair Tuerk Trisodium Citrate 31.3 gm.
(cairan 1:20). Air suling 500 ml
Sebatikan dan biarkan selama 3 10 ml 40% formaldehyde
min. Rujuk teknik TWBC
Lapiskan Neubeur chamber
dengan sisip kaca yang khas
Masukan cairan dari pipet ke
dalam ruangan pembilang
Neubeur.
Elakkan dari cairan melimpah.
Kira bilangan white blood cells
dalam 5 petak besar dengan kanta
x 10
Bacaan/Pengiraan/ Contoh pengiraan: Rujuk Nota Teknik Hematologi
Laporan Kolej Teknologi Makmal
Bilangan Sel dalam 5 petak kecil= N Perubatan
Maka dalam 25 petak kecil
mengandungi = N x 25
5
25 petak kecil = 0.1mm padu
maka 1.0 mm padu darah tanpa cairan
= N x 5 x 10 x 200 sel
= N x 10,000 sel/mm padu
71
BORANG/RUJUKAN
Pengesahan keputusan Semak jumlah bilangan sel
darah putih yang dikira



pemohon
72
3.1.5.3 PEMBILANGAN SEL PEMBEKU
PROSES KERJA POSEDUR STANDARD PERALATAN/ REAGEN/

BORANG/RUJUKAN
Semak kesesuaian Sampel darah dipungut dalam tuib Tiub EDTA

sampel berantibekuan EDTA.
Sampel darah yang diterima tidak

beku
Proses sample Sebatikan contoh darah Roller mixer/secara

manual
Kalibrasi / Kawalan Tiada Tiada
Mutu
Menjalankan ujian
Sediakan ruang pembilangan Neuber
Pengiraan sel pembeku yang bersih dan tidak berhabuk Pipet Sel Darah Merah
dengan penutup kaca. Neubuer Chamber
Mikroskop
Sedutkan 20 ul darah dengan Mesin Pengira (Tally
mengunakan pipet sel darah merah. counter)
Sisip Kaca
Bersihkan muncung pipet dari kesan
darah. Larutan sodium citrate
Kemudian cairkan darah dalam larutan

Sodium Citrate (cairan 1:200)
Sebatikan dan biarkan selama 3 min.
Masukan cairan kedalam ruangan

pembilangan Neubauer. Elakan dari
cairan melimpah ke dalam parit.
Bacaan/Pengiraan/ Katakan bilangan Sel dalam 5 petak kecil

Laporan =N
Maka dalam 25 petak kecil mengandungi
= N X 25
5
25 petak kecil = 0.1 mm padu
maka 1.0 mm padu darah tampa cairan
N X 5 X 10 x 200 Sel = N X 10,000
sel/mm padu
Sel Darah pembeku..sel/mm
73
PROSES KERJA POSEDUR STANDARD PERALATAN/ REAGEN/
BORANG/RUJUKAN
Pengesahan keputusan Semak jumlah bilangan sel darah Pengesahan keputusan

pembeku yang dikira
Jika tidak terima Ulang ujian Jika tidak terima

Jika tidak boleh ulang ujian buat
laporan yang bersesuaian
Jika terima Catatkan keputusan pada borang atau Borang permohonan

kad rawatan. PER.PAT 301/kad rawatan
pesakit.
Rekod keputusan
Edar laporan Hantar laporan kepada pihak pemohon
74
3.1.5.4 PEMBILANGAN BEZAJENIS SEL DARAH PUTIH (Differential Count)

BORANG/RUJUKAN
Semak kesesuaian sampel Sampel darah dipungut dalam Tiub EDTA
tuib berantibekuan EDTA
Sampel darah yang diterima

tidak beku (clot)
Proses sample Sebatikan contoh darah Roller mixer/secara manual
Kalibrasi / Kawalan Mutu Tiada Tiada

Menjalankan ujian Sediakan satu film darah nipis
sama ada dari cucukan jari atau
Pengiraan perbezaan sel dari darah berantibekuan EDTA Slaid kaca
darah putih Spreader
Celupkan film darah dengan Pipet
pencelup Lieshman. Pengering rambut
Mikroskop
PROSEDUR PENCELUPAN Pencelup Leishman
LEISHMAN komersial
1.Liputkan keseluruhan filem

darah dengan pencelup
Leishman dan biarkan selama
1-2 minit
2.Pipetkan 2 bahagian larutan
Phosphate buffer pH 6.8 keatas
pencelup dan kemudian tiupkan
perlahan lahan untuk sebatikan
pencelupan. Biarkan selama 8-10
minit.
3.Basuh dengan air yang
mengalir dengan perlahan .
4. Bilas dengan larutan
Phosphate buffer pH 6.8 .
5.Keringkan.
Setelah dikeringkan, pengiraan
dilakukan di bawah mikroskop
mengunakan kanta x 40
Pengiraan dilakukan sehingga
jumlah 100 sel darah putih
dikira.
Pengesahan keputusan Semak jumlah pembilangan
bezajenis
75
BORANG/RUJUKAN
Jika terima Catatkan keputusan pada borang Borang permohonan

atau kad rawatan. PER.PAT 301/kad rawatan
pesakit.
Rekod keputusan

pemohon
3.1.6 INTEPRETASI UJIAN

3.1.6.1 Ujian Hemoglobin
Anggaran Normal :
Lelaki Dewasa : Perempuan Dewasa :

13.5 18 g/dl. 11.5 - 16.5 gm/dl.
Kanak-Kanak : Bayi (Cord Blood) :

< 3 bln. : 9.5 12.5 g/dl 13.6 19.6 g/dl
< 1 thn. : 11.0 13.0 g/dl
10 12 thn. : 11.5 14.8 g/dl
3.1.6.2 Ujian Total White Blood Count

Anggaran Normal : 4,000 11,000 sel darah putih / mm darah
3.1.6.3 Ujian Pembilangan Sel Pembeku

Anggaran Normal : 150,000 400,000 / mm darah
3.1.6.4 Ujian Pembilangan Bezajenis Sel Darah Putih (Differential Count)

Neutrofil 40-75%
Limfosit 20-45%
Monosit 2-10%
Eosinofil 1-6%
Basofil 0-1%
3.1.7 RUJUKAN
Nota Teknik Hematologi, Kolej Teknologi Makmal Perubatan.
K.S Leng. Medical Officer Laboratory Manual,1980.
76
PROSEDUR
FULL BLOOD COUNT
(AUTOMASI)
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
77
UJIAN FBC AUTOMASI
3.2.1 CARTA ALIR UJIAN FBC AUTOMASI
Dan Keputusan
3.2.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan dengan kaedah penaksiran Full Blood Count .
3.2.3 SINGKATAN
FBC - Full Blood Count

LIS - Sistem Maklumat Makmal (Laboratory Information System)
RBC - Sel Darah Merah, Eritrosit (Red Blood Cell)
WBC - Sel Darah Putih, Leukosit (White Blood)
PC - Platelet Count.
3.2.4 PRINSIP
a) Penaksiran Tahap Hemoglobin ditentukan dengan kaedah kolorimetri.

b) Pengiraan sel-sel darah adalah tertakluk kepada saiz dan ukuran setiap sel darah
yang melalui proses electrical resistance oleh bahan larutan konduktif melalui
transverse aperture. Perbezaan bentuk dan saiz ini dikesan secara elektrik
melalui pulses yang dihasilkan.
PROSES KERJA STANDARD PERALATAN / REAGEN/

BORANG/ RUJUKAN
Semak Kesesuaian Sampel darah dalam tiub Haematology Analyzer
Sampel EDTA.
Sampel darah tidak beku
Penyelenggaraan Daily maintenance Rujuk manual operasi peralatan

Peralatan Bacaan Background boleh
diterima
Kawalan Mutu Menjalankan ujian Bahan kawalan mutu dan package insert
kawalan mutu
Pastikan keputusan dalam
julat yang boleh diterima
Proses sample Sebatikan sampel Roller mixer / cara manual
78
PROSES KERJA STANDARD PERALATAN / REAGEN/
BORANG/ RUJUKAN
Menjalankan Aspirate sampel / auto Rujuk manual operasi peralatan
Ujian sampling
Pengesahan Semak keputusan ujian

keputusan

Jika tidak boleh ulang
ujian buat laporan yang
bersesuaian
Jika terima Catatkan keputusan pada Borang permohonan PER.PAT 301/kad

borang atau kad rawatan. rawatan pesakit.

pemohon
Rujuk:
Prosedur 1.5 : Senarai ujian dan Reference range.
3.2.7 RUJUKAN
Manual Operasi Peralatan.
79
PROSEDUR
PENGIRAAN RETIKULOSIT
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
80
PENGIRAAN RETIKULOSIT
3.3.1 CARTA ALIR UJIAN PENGIRAAN RETIKULOSIT

Dan Keputusan
3.3.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan dengan terperinci proses menjalankan ujian pengiraan

retikulosit (reticulocyte count).
3.3.3 SINGKATAN
RNA - Asid ribonukleik (Ribonucleic acid)

RBC - Sel darah merah, eritrosit (Red Blood Cell)
3.3.4 PRINSIP
Prinsip ujian ini menentukan retikulosit iaitu non-nucleated young red blood cell,
yang masih mengandungi remnants of RNA dalam sitoplasma. Apabila dicelup
dengan pencelup New Methylene Blue atau Brilliant Cresyl Blue, RNA akan
membentuk precipitate sebagai filamen kebiruan dan bergranul di dalam sel darah
merah. Teknik ini juga digunakan bagi mengesan Heinz Bodies dan H Inclusion
Bodies.
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN/REAGEN/B

ORANG/RUJUKAN
Semakan kesesuaian Pungut sample darah dalam tiub EDTA. Tiub EDTA
Sampel Label
Proses sampel Sebatikan sampel darah dengan perlahan-

lahan
Kalibrasi/Kawalan Periksa suhu inkubator Inkubator

Mutu
81
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN/REAGEN/B
ORANG/RUJUKAN
Menjalankan Ujian Titiskan 3-5 titik darah ke dalam tiub

Pencelupan kaca yang mengandungi New Perlatan;
Methylene Blue /Brilliant Cresyl Blue. Water Bath
Mikroskop
Sebatikan dan eramkan dalam water Tiub Kaca
bath pada suhu 37C selama 15-30 Slaid
minit dan bagi H-inclusion,
dieramkan selama 2 jam. Pencelup;
Methylene Blue/
Buat satu filem darah nipis setelah Brilliant Cresyl Blue
cukup masa. Minyak Imersi
Tisu Kanta
Mikroskopik Keringkan filem darah dengan
menggunakan alat pengering rambut
dan diperiksa dengan menggunakan
mikroskop dibawah kanta x 100
minyak imersi.
Kira semua retikulosit yang didapati

di dalam 1000 sel darah merah untuk
mendapatkan bilangan peratusan
Bacaan/Pengiraan/ Bil.retic di dalam n field

Laporan X 100%
````````````````````
Average bil. Sel per field x n
Bil. Retikulosit = % retic X RBC X n

keputusan


pesakit.
Rekod keputusan
82
3.3.6 INTERPRETASI
Rujuk:
Prosedur 1.5 : Senarai ujian dan Reference range.
3.3.7 RUJUKAN

Sir John V. Dacie, S.M. Lewis, Practical Haematology, Churchill Livingstone,
Seventh Edition, 1991.
83
PROSEDUR
KADAR PEMENDAPAN
ERITROSIT (ESR)
Nombor Prosedur: 3.4___
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
84
PENAKSIRAN KADAR PEMENDAPAN ERITROSIT (ESR)
3.4.1 CARTA ALIR UJIAN PENAKSIRAN KADAR PEMENDAPAN

ERITROSIT (ESR)
Dan Keputusan
3.4.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan proses menjalankan ujian Kadar Pemendapan Eritrosit
(Erytrocyte Sedimentation Rate). Ujian ini mengukur kepantasan pemendapan sel
darah merah dalam plasma dalam jangkamasa 1 jam mengikut kaedah Westergren.
3.4.3 SINGKATAN
ESR - Kadar Pemendapan Eritrosit

(Erythrocyte Sedimentation Rate)
3.4.4 PRINSIP
Membiarkan sel-sel darah mendap dengan sendirinya dalam dalam tiub ESR. Proses
inflamasi dan nekrosis menyebabkan berlakunya perubahan dalam tahap protin
dalam darah dan akan menghasilkan agregasi pada sel darah merah. Sel darah
merah yang telah membentuk agregasi menjadi lebih berat dan mendap dengan
pantas menghasilkan bacaan ESR yang tinggi.
PERALATAN/REAGEN/
Semak kesesuaian Darah dipungut dalam tiub Tiub Sodium Citrate

sampel berantibekuan Sodium Citrate Borang Per Pat 301/ Kad
dalam nisbah (ratio) yang rawatan pesakit
betul.
Darah tidak beku.
Proses sampel Sebatikan darah dengan betul
menggunakan cara manual
Kalibrasi/Kawalan Bahan Kawalan Mutu Package Insert

Mutu
85
PERALATAN/REAGEN/
Menjalankan Ujian Tiub ditegakan 90 di rak Tiub ESR dan pipet

penegak tanpa gangguan
Jam Randit
Elakan terjadinya buih semasa
menyedut darah ke tiub.
Baca keputusan tepat satu jam.
Bacaan/Pengiraan/ ESR =.mm/jam

Laporan/ Rekod
Validasi Tiada
Keputusan
Penyediaan Rekod dalam buku rekod khas. Buku Rekod

Laporan/Rekod

keputusan


borang atau kad rawatan. PER.PAT 301/kad rawatan
pesakit.
Rekod keputusan

pemohon
Anggaran Normal:
Perempuan: 6-20 mm/jam
Lelaki : 4-14 mm/jam
86
3.4.7 RUJUKAN
K.S Leng. Medical Officer Laboratory Manual,1980.
John V. Dacie & S.M Lewis, Practical Hematology, Eighth Edition, 1994.
Bruce l. Evatt et al., Fundamental Diagnostic Hematology.
87
PROSEDUR
UJIAN SARINGAN G6PD
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
88
UJIAN SARINGAN G6PD
3.5.1 CARTA ALIR UJIAN SARINGAN G6PD

Dan Keputusan
3.5.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah ujian saringan untuk menentukan kehadiran

enzim Glucose-6-Phosphate dehydrogenase (G6PD) dalam darah.
3.5.3 SINGKATAN
G6PD - Glucose-6-Phosphate dehydrogenase.
NADP+ - Nicotinamide-Adenine dinucleotide Phosphate.
NADPH - Nicotinamide-adenine dinucleotide Phosphate Hydrogenase.
EDTA - Ethylenediaminetetra acetic acid.
3.5.4 PRINSIP
NADPH yang dihasilkan dalam sel-sel darah merah yang mempunyai G6PD akan
bersinar apabila dilihat dibawah cahaya ultraungu bergelombang panjang. Sel darah
merah yang mengadungi G6PD kurang dari 20% tahap normal tidak akan
menghasilkan tindakbalas sinaran ultraungu seperti di atas.

BORANG/RUJUKAN
Semak kesesuaian sample Sample bersaiz duit syiling 20 Lenset

sen yang dititis atas kertas kertas turas(Whatman No.
turas 2)
Proses sampel Pungut darah atas kertas turas

(Whatman No. 2)
Kalibrasi/Kawalan Jalankan kawalan mutu bersama Bahan kawalan mutu

Mutu dengan ujian
89
BORANG/RUJUKAN
Menjalankan Ujian Labelkan tabung uji mengikut Inkubator 37C

jumlah ujian yang akan Alat pengering (Hair
dilakukan. Kertas yang dryer)
mempunyai darah tadi ditebuk Mikropipet
dengan punch hole dengan Lenset
tujuan untuk mendapatkan Tabung uji12 x 75mm
isipadu sebanyak satu ul darah Penebuk punch hole
. Rak tabung uji
Sebatikan campuran larutan Reagen:
NADP,OXG,G6P, kemudian
Oxidase Glutatase
masukan campuran larutan
NADP
tersebut sebanyak 0.1 ml
dengan menggunakan G6P
mikropipet kedalam tiap-tiap Tris Buffer HCL buffer
tabung uji yang mengandungi
contoh darah.
Eramkan tabung uji tadi pada

suhu
inkubator 37C selama 30

minit.
Keluarkan sample tersebut.
Tuangkan keatas kertas turas

dan keringkan dengan hair
dryer sehingga betul-betul
kering.
Setelah kering lihat dibawah

kotak cahaya UV
Pengesahan keputusan Semak keputusan ujian

90
BORANG/RUJUKAN


pemohon
3.5.6 INTERPRETASI
Normal - Mengeluarkan cahaya ultraunggu pada darah.
Defisiensi Tiada kehadiran sinaran ultraunggu pada darah
3.5.7 RUJUKAN

K.S Leng. Medical Officer Laboratory Manual,1980
John V. Dacie, SM Lewis, Practical Hematology, Seventh Edition, 1991.
91
PROSEDUR
UJIAN SARINGAN ABO GROUPING &
RH
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
92
3.6.1 CARTA ALIRAN UJIAN SARINGAN ABO GROUPING & RH
Rujuk Carta Aliran 1.6 Pengendalian Spesimen, Ujian dan Keputusan
3.6.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah bagi mengenalpasti kumpulan darah ABO dan
Rhesus Factor
3.6.3 SINGKATAN
ABO - Kumpulan darah A,B,AB & O

Rh - Rhesus Factor
3.6.4 PRINSIP
Berdasarkan kepada tindakbalas Antigen - Antibodi diantara sel darah merah dengan
antibodi yang spesifik untuknya. Aglutinasi menunjukkan tindakbalas positif dengan
kehadiran antigen yang spesifik dalam sel darah merah. Tiada aglutinasi menandakan
tiada antigen tersebut.
3.6.5 PROSES KERJA DAN STANDARD.

BORANG/RUJUKAN
Semak kesesuaian Terima sampel darah dalam plain tube Plain tube
Sampel. atau EDTA tube EDTA tube
3 proses pengujian:
Proses sampel Forward grouping menggunakan whole Centrifuge
blood Tile
Reverse grouping menggunakan serum Antisera A, Antisera
atau plasma B, Antisera AB, Anti
Rhesus Grouping menggunakan whole sera D, Rh control
blood Kayu aplikator
Kalibrasi/Kawalan Menguji potensi antisera A/B/AB/D Darah kumpulan A

Mutu setiap kali sebelum menggunakannya Darah kumpulan B
Darah kumpulan O
Darah Rhesus D
Positive
93
BORANG/RUJUKAN
Menjalankan Ujian Forward grouping

Letakkan antisera A, antisera B, antisera Package Insert
AB dan antisera Rh D diatas tile
mengikut petak yang disediakan.
Letak setitis darah keatas tile yang ada
antisera A, antisera B, antisera AB,
antisera Rh D dan Rh control
Sebatikan darah dan Anti-Sera dengan
kayu applikator.
Goyangkan tile beberapa kali sebelum
membaca keputusan.
CATITAN:
Keputusan Rh D mesti dibaca dalam
tempoh 2 minit sahaja
Bacaan keputusan Rh D selepas 2 minit
adalah tidak tepat kerana keputusan
Rh D negative boleh menunjukkan
FALSE POSITIVE
Tindakbalas positif akan menunjukan
aglutinasi.
Reverse grouping
Sediakan ampaian A sel, B sel, dan O sel
5-10 % dalam saline
Letak serum atau plasma di atas tile
mengikut petak A sel, B sel, O sel
Titiskan 1-2 titis ampaian A sel, B sel, O
sel di atas serum atau plasma
Sebatikan dengan kayu applikator.
Goyangkan tile beberapa kali sebelum
membaca keputusan.
Bacaan/Pengiraan/ Blood Group...Rh D

Laporan Sekiranya keputusan Rh D Negative/
weak D, sila laporkan seperti di bawah:
Blood GroupRh D negative/weak D.

SILA AMBIL SPESIMEN LANJUTAN
DAN HANTAR KE TABUNG DARAH
UNTUK UJIAN PENGESAHAN
keputusan
94
BORANG/RUJUKAN


pesakit.
Rekod keputusan
3.6.6 INTERPRETASI KEPUTUSAN
Aglutinasi : Positive (+)

Tiada aglutinasi : Negative (-)
Antisera Antisera Antisera Antisera A B O KEPUTUSAN
Rh
A B AB D sel sel sel
Control
+ _ + + _ _ + _ A Rh D Positive
_ + + + _ + _ _ B Rh D Positive
+ + + + _ _ _ _ AB Rh D Positive
_ _ _ + _ + + _ O Rh D Positive
PENGESAHAN Rh D NEGATIVE/WEAK D
Sekiranya tiada aglutinasi pada Anti D, ia menunjukan Rh D Negative / weak D.
Ujian selanjutnya dirujuk ke Tabung Darah di Hospital yang berhampiran untuk pengesahan
Rh D Negative
Spesimen darah selanjutnya diperlukan daripada pesakit untuk ujian pengesahan tersebut.
Pegawai Perubatan perlu dimaklumkan.
3.6.7 RUJUKAN
Nota Teknik Kolej Juruteknologi Makmal Perubatan

American Associate of Blood Banking: Technical Manual 12th Edition
95
PROSEDUR AMALAN PIAWAI
MIKROBIOLOGI
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
Tarikh:___ 17 Ogos 2006__
96
4.0 PROSEDUR-PROSEDUR UJIAN MIKROBIOLOGI
4.1 Ujian Pemeriksaan Mikroskopik Sampel Urin

4.2 Ujian Pemeriksaan Stool FEME
4.3 Ujian Mikroskopik Sampel Uro Genital
4.4 Ujian Sputum untuk AFB
4.5 Ujian Filem Darah Parasit Malaria dan Mikrofilaria
4.6 Ujian Urin human Chorionic Gonadotropin
4.7 Ujian Saringan Pengesanan HIV (Ujian Rapid)
4.8 Ujian VDRL
97
PROSEDUR UJIAN PEMERIKSAAN
MIKROSKOPIK
SAMPEL URIN
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
98
4.1.1 CARTA ALIRAN UJIAN PEMERIKSAAN MIKROSKOPIK SAMPEL
URIN
Labelkan
Tiub
Pipetkan 10-15 ml
sampel urin
Empar 5 minit
@ 3000 rpm
Letakkan mendapan
sampel di atas slaid kaca
dan tutup dengan sisip
kaca
Baca di bawah mikroskop

kanta x10 dan kanta x40
Rekod keputusan
Edar
Laporan
99
TAJUK: UJIAN PEMERIKSAAN MIKROSKOPIK SAMPEL URIN
4.1.2 TUJUAN
Arahan kerja ini menggariskan pemprosesan urin untuk menentukan

keabnormalan dalam kandungan urin.
4.1.3 SINGKATAN
FEME - Full Examination Microscopic Examination

Hpf - High power field
RBC - Red Blood Cell
WBC - White Blood Cell
RPM - Rotation Per Minute
LIS - Laboratory Information System
4.1.4 PRINSIP
Pengesanan Pus cell, Epithelial cell, RBC, Bacteria, crystal dan Casts melalui
pemeriksaan mikroskopi.
PERALATAN /
REAGEN / BORANG /
RUJUKAN
Penyemakan Sampel urin mid-stream perlu diproses Rujuk:Prosedur 1.6

kesesuaian sampel dalam masa 2 jam selepas pungutan. Pengendalian spesimen,
Isipadu minima sampel urin 30 ml. ujian dan keputusan
Proses sampel Label tiub seperti borang permohonan. Centrifuge/serofuge

Pipetkan 10-15ml urin kedalam tiub. Tiub
Empar urin selama 5 minit dengan Pipet
kelajuan / 3000 rpm. Slaid kaca
Buangkan supernatan (decant), Sisip kaca
sebatikan mendapan dan letakkan Mikroskop
sedikit di atas slaid.
Lapiskan dengan sisip kaca (cover
slip)
Periksa di bawah kanta x10 dan x40
100
PERALATAN /
REAGEN / BORANG /
RUJUKAN
Kalibrasi / Kawalan Centrifuge Bahan kawalan Mutu

mutu Mikroskop
Jalankan ujian. Buang supernatan, ambil sedikit Slaid kaca

mendapan dan letakkan ke atas slaid Sisip kaca
kaca, kemudian lapiskan dengan sisip Mikroskop
kaca.
Periksa dibawah mikroskop kanta x10

dan kanta x 40
Laporan: Laporkan seperti:

Bacaan / Pengiraan Pus cell
Epithelial cell bilangan sel/hpf
RBC
Cast
Bacteria Laporkan seperti:
Crystal bilangan sel/hpf

Many.


kad rawatan. PER.PAT 301/kad rawatan
pesakit.
Rekod keputusan

Jika terdapat Pus cell dan bakteria menandakan jangkitan penyakit Urinary Tract .
Jika terdapat crystal dan RBC, menandakan kemungkinan calculi.
101
4.1.7 RUJUKAN
Monica Cheesbrough Medical laboratory Manual For Tropical Countries

Volume 11 : Microbiology, Butterworth & Co., 1984
102
PROSEDUR UJIAN PEMERIKSAAN
STOOL FEME
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
103
4.2.1 CARTA ALIR UJIAN PEMERIKSAAN STOOL FEME
Periksa sampel
secara
makroskopik
Sediakan Wet Smear
Pemeriksaan Mikroskopik
Rekod
keputusan
dan edarkan
104
TAJUK: UJIAN PEMERIKSAAN STOOL FEME
4.2.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah untuk mengesan darah, ova, cyst, amoeba, cacing
dan giardia dalam stool.
4.2.3 SINGKATAN
FEME Full Examination Microscopic Examination
4.2.4 PRINSIP
Pengesanan ova dan cyst dalam stool melalui pemeriksaan mikroskop.
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN/REAGEN

/ BORANG/RUJUKAN
Rujuk prosedur
Penyemakkan Sampel yang baru di pungut pengendalian
kesesuaian sampel spesimen, ujian dan
keputusan
(Prosedur 8.6)
Bekas yang sesuai
Proses sampel Tiada Tiada
Kalibrasi/Kawalan Penyelenggaraan mikroskop Rekod

Mutu penyelenggaraan
mikroskop
Menjalankan Ujian Pemeriksaan Makroskopi

Cair, keras, separuh keras,
berdarah merah, berdarah
merah hitam, bercarit-carit
darah, bermukus, tiada jisim-
jisim stool dan sebagainya.
105
Penyediaan Wet Smear
Label slaid kaca dengan Slaid kaca
menggunakan pensil gris Pensil gris
mengikut bilangan sampel. Kayu Aplikator
Letakkan setitis Normal Saline Sisip lapis (cover slip)
di bahagian tengah permukaan Normal Saline
slaid kaca. Mikroskop
Ambil sedikit sampel stool
(yang mengandungi darah,
mucus dan sebagainya) dengan
menggunakan kayu aplikator.
Pemeriksaan Mikroskopi
Tutup dengan sisip kaca

(cover slip).
Periksa di bawah mikroskop
untuk saringan dengan kanta
x10.
Jika ada cyst, amoeba, ova dan
sebagainya alihkan ke kanta
x40 untuk pengesahan spesies.
Bacaan/Pengiraan/ Laporan Makroskopik :

Laporan
Nature of stool :
Soft/hard/watery/bloody/mucus
kehadiran parasit.
Laporan Mikroskopik :
Jika terdapat ova/cyst/amoeba.
Laporkan :
Ova/cyst/amoeba seen
Jika tidak terdapat ova/cyst/amoeba
Laporkan:
No ova/cyst/amoeba seen.
106
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN/REAGEN
/ BORANG/RUJUKAN


pesakit.
Rekod keputusan
4.2.6 INTERPRETASI
Kehadiran Ova/cyst/amoeba/cacing dan giardia menandakan jangkitan.
4.2.7 RUJUKAN
Medical Laboratory For Tropical Countries Vol II
Teknik Parasitologi 1999.Kolej Teknoloji Perubatan Makmal
107
PROSEDUR UJIAN MIKROSKOPI SAMPEL
URO GENITAL
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
108
4.3.1 CARTA ALIR PROSEDUR UJIAN MIKROSKOPI SAMPEL URO
GENITAL
sampel
Direct smear Direct smear

(wet mount)
Pemeriksaan Pencelupan
Mikroskopik GRAM
Rekod
Edarkan
laporan
109
TAJUK: UJIAN MIKROSKOPI SAMPEL URO GENITAL
4.3.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah pemeriksaan sampel uro genital untuk jangkitan
bacteria, candida dan Trichomonas.
4.3.3 SINGKATAN
HVS : High vagina swab

TV : Trichomonas vaginalis
NG : Neisseria Gonorrhoea
4.3.4 PRINSIP
Pendiagnosan secara mikroskopik jangkitan uro genital.
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN / REAGEN /

BORANG / RUJUKAN
Penyemakan Sampel yang sesuai adalah HVS, Rujuk Prosedur 1.6

kesesuaian sampel cervical swab dan urethral Pengendalian spesimen,
swab/smear. ujian dan keputusan
Sterile swab
CATITAN:
HVS perlu Swab yang basah untuk
mengesan TV. Swab yang kering
tidak sesuai.
Urethral swab/smear - perlu Swab
yang basah untuk mengesan GC.
Swab yang kering tidak sesuai.
Proses sampel Tiada
Kalibrasi / Kawalan Lakukan QC bagi setiap batch reagen

mutu yang baru.
110
BORANG / RUJUKAN
Penyediaan Direct Smear (Wet Mount)

Jalankan ujian. daripada swab
Labelkan slaid.
Letakkan 2 titis Normal Saline ke Slaid kaca
atas slaid kaca yang bersih dan Sisip kaca (Cover slip)
kering. Normal saline
Calitkan swab ke atas titisan Mikroskop
Normal Saline itu.
Lapiskan dengan sisip kaca
(cover slip).
Periksa dibawah mikroskop kanta
x10 dan x40 untuk kehadiran
candida, TV, pus cell, EC.
Penyediaan Smear untuk Gram stain

Labelkan slaid. Rujuk Prosedur
Titiskan setitis Normal Saline ke Pencelupan Gram stain
atas slaid kaca yang bersih dan
kering.
Buatkan smear ke atas titisan
Normal Saline itu.
Keringkan smear.
Fix smear.
Lakukan Gram stain.
Periksa dibawah mikroskop kanta
x10 dan x100 untuk kehadiran GC,
candida.
Direct smear (wet mount)

Bacaan / Pengiraan Periksa smear dengan Mikroskop
menggunakan mikroskop kanta
objektif x10. Sebarang penelitian
hendaklah di buat dengan kanta
objektif x40 untuk Candida atau TV
Gram stain
Periksa gram +ve/gram ve
organism, candida, pus cell,
epithelial cell dan clue cell.
111
BORANG / RUJUKAN
Semak proses ujian dan keputusan

Laporan Wet mount:
Pus cell
Epithelial cell bilangan sel/hpf
RBC
others
Bacteria
Candida bilangan sel/hpf
T.Vaginalis
Laporan Gram stain:

Pus cell :
Epithelial cell :
Rbc:
Candida:
T.Vaginalis:
gram +ve organism;
gram ve organism
clue cell
others:
CATITAN:
Laporan untuk GC
Gram Negative Diplococci
intracellular and/ extracellular
resembling N.Gonorrhoea seen.
Jika organisma GC di lihat, memohon
untuk ujian kultur.

keputusan


112
Rekod keputusan pesakit.
SMEAR HVS
Kehadiran sel yis menunjukan jangkitan Candida dan kehadiran organisma flagella
menunjukan jangkitan trichomonas.
Kehadiran Clue cells menunjukan vaginiasis Gardnerella.
Kehadiran gram positive bacilli menunjukan keadaan normal
Kehadiran gram variable dan gram ve bacilli menunjukan bakterial vaginiasis.
Smear Servikal dan uritral

Gram Negative Diplococci intracellular and/ extracellular resembling N.Gonorrhoea
menandakan kemungkinan jangkitan N. Gonorrhoea. To be confirmed by culture and
sensitivity.
4.3.7 RUJUKAN
Monica Cheesbrough, Medical Laboratory Manual For

Tropical Countries Volume II : Microbiology, Butterworth &
Co., 1984
113
PROSEDUR UJIAN SPUTUM UNTUK AFB
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
114
4.4.1 CARTA ALIR UJIAN SPUTUM UNTUK AFB
Sediakan
palitan
Pengeringan dan
FIX
Lakukan
Pencelupan
Pembasuhan
Penyahwarnaan
Pewarnaan Balas
Pengeringan
Pemeriksaan
mikroskopik
Rekod dan
Edarkan
laporan
115
TAJUK: UJIAN SPUTUM UNTUK AFB
4.4.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah pemeriksaan mikroskopi ke atas sampel sputum

bagi pengesanan Acid Fast Bacilli (AFB) Mycobacterium Tuberculosis.
4.4.3 SINGKATAN
AFB - Acid Fast Bacilli
4.4.4 PRINSIP
Organisma ini mempunyai struktur dinding yang berbentuk Lipid dan menyukarkan
penyerapan Carbol Fuchsin. Dengan penghabaan, perwarna dapat menyerap tetapi
tidak dapat di nyahwarnakan dengan menggunakan 3% Acid Alcohol. Methylene
Blue di jadikan sebagai pewarna tindakbalas bagi membezakan Acid Fast Bacilli
yang berwarna merah dan organisma lain akan di celup dengan warna biru.
PROSES PROSEDUR STANDARD PERALATAN/REAGEN/

KERJA BORANG/RUJUKAN
Penyemakan Sampel yang Mucopurulent, purulent, Bekas sampel bersteril.

kesesuaian sampel mucoid tidak cair (air liur). Rujuk prosedur pengendalian
spesimen, ujian dan
Cara Pungutan Spot Sample : keputusan
Beritahu pesakit cara memungut Spot (Prosedur 8.6).
sample (pesakit diminta
mengeluarkan kahak pada masa itu di
kawasan lapang).
Cara Pungutan Morning Sample :

Beritahu pesakit cara memungut
Morning sample (pesakit diminta
mengeluarkan kahak sejurus selepas
bangun pagi)
Proses sampel Tiada
116
Kalibrasi/Kawalan Pemeriksaan kualiti pencelupan setiap Rekod kualiti pencelupan.

mutu lot yang baru. Rekod penyeleggaraan
Hantar 10% daripada slaid negative peralatan.
dan semua slaid positive ke Makmal
Pengelola Tibi daerah bagi kepastian
kawalan mutu luaran.
Penyelenggaraan mikroskop.
Menjalankan ujian Penyediaan palitan AFB:

Slaid berkabut
Tandakan nombor rujukan makmal Slaid jenis biasa
pada hujung slaid mikroskop yang Kayu aplikator
baru, bersih dan tidak bercalar. Label Pensil
menggunakan pensil untuk bahagian Pen stilus intan
slaid yang berkabut atau stilus intan Penunu Bunsen/lampu spirit
untuk slaid kaca jenis biasa.
Gunakan kayu applikator atau gelung Pencelup Ziehl Neelsen
dawai khas, pindahkan sedikit sampel Carbol Fushin
kepada slaid. 3 % acid alcohol
Palitkan sampel di atas slaid secara 0.3% methylene blue.
seragam dalam bentuk bujur melalui
palitan berulangan berpola seakan Peralatan Pencelupan
lingkaran di atas kawasan bersaiz kira-
kira 3.0 x 2.0sm.
Rak kayu
Biarkan sampel kering di suhu bilik
Staining rod
selama 15 minit. Jangan gunakan
haba untuk mengeringkannya.
Mikroskop
Fix slaid secara pemanasan berhati-
Immersion oil
hati di atas api 3 atau 4 kali laluan
ulang-alik, selama lebih kurang 1 atau Xylene
2 saat setiap kali laluan. Panaskan Lens paper
bahagian belakang permukaan palitan.
Jangan bakar palitan berkenaan.
Pencelupan Ziehl Neelsen:
Letakkan slaid palitan di atas Staining

rod dengan bahagian berpalit di
sebelah atas.
Tinggalkan ruang yang mencukupi
117
antara slaid (kira-kira1 hingga 2 sm)

untuk mengelakkan larutan
pencelupan mengalir dari satu
slaid ke slaid yang bersebelahan.
Litupi keseluruhan permukaan palitan
dengan larutan carbol fushin yang
telah di turas terlebih dahulu
.
Panaskan slaid perlahan-lahan dengan
menggunakan api penunu bunsen/
lampu spirit sehingga ianya
mengeluarkan wap. Jangan didihkan
palitan. Biarkan selama 5 hingga 10
minit.
Bilas setiap slaid berasingan dengan

aliran air yang perlahan sehingga
semua warna bebas terhakis.
Sendengkan slaid untuk mengalirkan

lebihan air bilasan yang tertinggal.
Litupi keseluruhan slaid dengan 3%

acid alcohol dan biarkan selama
2 - 3 minit.
Bilas setiap slaid dengan aliran air

paip.
Sendengkan slaid untuk mengalirkan

lebihan air bilasan yang tertinggal.
Tuangkan 0.3% methylene blue untuk

meliputi keseluruhan
permukaan slaid dan biarkan
selama 30 saat hingga 1 minit.
Buangkan 0.3% methylene blue yang
tertinggal di slaid dan basuh slaid
menggunakan aliran yang perlahan.
Sendengkan dan letakkan slaid di atas
rak kayu atau sekeping kertas
penyerap agar air lebihan di
118
keringkan. Biarkan palitan kering di

udara. Jangan cuba membuat
serapan atau meletakkannya di
bawah cahaya matahari.
Pembacaan AFB secara Mikroskopik /

Pengiraan:
Pastikan semua bahagian mikroskop
tersedia dengan betul.
Periksa slaid dengan kanta x100.
Baca slaid secara sistematik melalui

pengamatan mendatar dari hujung kiri
atau kanan yang satu lagi.
(Satu garisan mendatar selebar 3 sm
palitan bertindakbalas kepada lebih
kurang 100 visual fields (VF) /medan
pandangan pembesaran x1000 (100 x
objek dan 10 x kanta mata).
Periksa sekurang-kurangnya 100 VF

sebelum sesuatu palitan di laporkan
sebagai negatif.
Kira bilangan AFB yang dikesan.
Rekodkan keputusan.
Celupkan slaid ke dalam xylene untuk

menanggalkan Immersion oil dan
simpan di dalam kotak slaid untuk
pemeriksaan kualiti.
Sebelum memeriksa slaid yang

seterusnya, lap objektif kanta x100
dengan sehelai lens paper.

keputusan
119

Jika terima Catatkan keputusan pada borang atau Borang permohonan PER.PAT
kad rawatan. 301/kad rawatan pesakit.

pemohon
Rekod / edaran Rekod keputusan dan edarkan laporan Buku rekod / electronic record
Sila lihat jadual dibawah. Buku rekod Tibi : TBIS 102A
JADUAL : Merekod dan melapor keputusan pemeriksaan AFB (Skala IUAT)
Skala pelaporan Had Bawah Had Atas Skala

Terdahulu Pelaporan Baru
1. Negatif NEG - - 0 / 3L
2. Positif (Lemah) + 1/3L 49/3L 29/3L
3. Posiif ++ 50 > 1 L - 50 />1 L
(sederhana)
4. Positif (kuat) +++ 11 / L 49 / L 36 / L
5. Posiif (berat) ++++ > 50 / L - > 50 / L

Rujuk jadual di atas
4.4.7 RUJUKAN
Monica Cheesbrough, Medical Laboratory for tropical Countries Volume II,

Microbiology, Butterwoorth & Co, 1984.
Edisi Pertama (2000)

Unit Kawalan TB / Kusta
Bahagian Kawalan Penyakit Berjangkit
Kementerian Kesihatan Malaysia.
120
PROSEDUR UJIAN FILEM DARAH PARASIT
MALARIA DAN MIKROFILARIA
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
121
4.5.1 CARTA ALIR FILEM DARAH PARASIT MALARIA DAN MIKROFILARIA
Sediakan
filem darah
nipis/ tebal
Lakukan
pencelupan
Giemsa
PEMERIKSAAN
MIKROSKOPI
Rekod keputusan
dan edarkan
laporan
122
TAJUK: UJIAN FILEM DARAH PARASIT MALARIA DAN FILARIA
4.5.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah menjalankan ujian filem darah untuk mengesan
dan mengenalpasti parasit malaria, filaria serta peringkat-peringkatnya.
4.5.3 SINGKATAN
BFMP - Blood Film for Malaria Parasite
4.5.4 PRINSIP
Parasit Malaria/Filaria akan mengambil warna pencelupan mengikut (oxidation)

pencelupan Romanosky.Tindakan ini akan membezakan warna sitoplasma dan
nukleus parasit malaria. Kaedah ini memudahkan pembezaan morfologi dan
pengiraan parasit malaria/filaria.
PROSES STANDARD PERALATAN/

KERJA REAGEN/
BORANG
RUJUKAN
Rujuk Prosedur 1.6

Semak kesesuaian Palitan yang sesuai. Pengendalian spesimen,
sampel ujian dan keputusan
Penyediaan thick/ thin blood film:

Proses sampel Sucihamakan jari menggunakan kapas Slaid perebak
yang telah direndam dengan 70% Alat pengering (Hair
alkohol. dryer)
70% alkohol
Cucuk jari dengan lancet, picit Kapas
perlahan-lahan sentuhkan bahagian Lenset
tengah permukaan slaid yang bersih. Slaid berkabut
Slaid jenis biasa
Buat palitan darah dengan gerakan Pensil
bulat yang cepat sediakan filem darah Diamond pencil
tebal sebesar wang syiling 10 sen
(malaria) dan 20 sen (filaria), tidak
terlalu tebal. (Jika slaid di letak di atas
123
muka jam tangan, nombor atau huruf
pada jam tangan masih boleh di baca).
Sebarkan darah ini dengan penjuru

slaid lain dan pusing perlahan-lahan.
Pastikan palitan darah berada di

bahagian tengah slaid. Untuk filem
darah nipis sentuhkan darah ini dengan
hujung kaca perebak, kemudian buat
filem.
Setelah palitan kering, label nama

pesakit, nombor kad
pengenalan/nombor rujukan makmal
pada hujung slaid. Label
menggunakan pensil untuk bahagian
slaid yang berkabut atau stilus intan
untuk slaid jenis biasa.
Biarkan slaid palitan kering.
Kalibrasi/Kawalan Periksa kualiti setiap Lot Stain yang

mutu baru.
Semak semula semua slaid BFMP bagi
kepastian kawalan mutu dalaman.
Semakan dijalankan oleh JTMP yang
berpengalaman.
Semak semula 10% daripada slaid
negatif dan semua slaid positif BFMP
bagi kepastian kawalan mutu luaran.
Rujuk slaid berkenaan ke makmal
vektor.
Menjalankan ujian Pencelupan Giemsa: Pencelup Giemsa:

Fix filem darah nipis dengan
Methanol Pencelup Giemsa
Aturkan slaid ke dalam coplin jar atau Komersial.
di atas staining rod. Larutan buffer pH
Liputkan keseluruhan filem darah 7.0 - 7.2
dengan bahanuji kerja Giemsa 10%
(malaria) atau 2% (filaria). Staining rod
coplin jar
Biarkan selama 10 minit. Mikroskop
Immersion oil
124
Basuh di dalam air bertakung yang Xylene
mengalir perlahan (berhati-hati supaya Lens Paper
filem darah tidak tertanggal). Alat pembilang (Tally
Counter)
Keringkan pada suhu bilik atau
mengunakan alat pengering.
Pastikan semua bahagian mikroskop

tersedia dengan betul.
Periksa di bawah mikroskop. Mula

dengan kanta x10 dan x40 untuk
mengesan mikrofilaria dan x100
untuk mengesan parasit malaria.
Bagi Thick Blood Film yang negatif,

pemeriksaan hendaklah dilakukan dalam
200 kawasan filem darah tersebut dan
laporkan.
Jika positif lakukan pengenalan spesis
malaria parasite dan pengiraan.
(Gunakan Thin Blood Film)
Teknik pengiraan:
Jumlah bilangan leukosit yang sebanyak
8000/l ditetapkan untuk pengiraan.
Periksa di bawah kanta x100 dan

gunakan Immersion oil.
Lakukan pengiraan menggunakan

kaedah longitudinal atau Battlement.
Kira sel darah putih dan parasit

dengan menggunakan tally counter
(serta peringkat jangkitan). Sel
darah putih dikira sampai 200 sel.
Jika sel darah putih terlalu sedikit,
gunakan kaedah pengiraan parasit
malaria per l berdasarkan kepada
gambaran 8000 / l darah.
Catat bilangan parasit mengikut

morfologi dan peringkat jangkitan.
Asingkan jumlah parasit bentuk
125
aseksual (TROFOZOIT dan SKIZON)
dan bentuk seksual (GAMETOSIT).
Formula pengiraan:
Parasit per l darah

= Bil. parasit yang dikira X 8000
Bil. sel darah putih yang dikira
Bacaan/Laporan Laporan BFMP :
Positif:
Plasmodium /bil. aseksual/ bil

seksual per ul darah
*(rekodkan spesis yang dikenalpasti:

vivax/ falciparum/malariae/ovalae)
Negatif :
Malaria parasite not seen
Laporan Microfilaria :
Microfilaria../60ul darah
*(rekodkan spesis yang dikenalpasti:

Brugia malayi /Wuchereria bancrofti dan
lain lain)

keputusan


kad rawatan. PER.PAT 301/kad
rawatan pesakit.
Rekod keputusan
126
pemohon
Pengesanan parasit malaria atau microfilaria menunjukkan jangkitan.
4.5.7 RUJUKAN
Monica Cheesbrough, Medical Laboratory for Tropical Countries Volume II

Microbiology, Butterworth & Co, 1984.
Nota Teknik Parasitologi 1999, Kolej Teknologi Makmal Perubatan.
127
PROSEDUR UJIAN URIN human CHORIONIC
GONADOTROPIN
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
128
4.6.1 CARTA ALIR UJIAN URIN human CHORIONIC GONADOTROPIN
Sampel
urin
Jalankan ujian dan

control
Bacaan ujian
Rekod
Keputusan
Edarkan
Laporan
129
UJIAN URIN human CHORIONIC GONADOTROPIN
4.6.2 TUJUAN
Prosedur ini mengariskan kaedah pengesanan hormon human Chorionic

Gonadotropin (hCG) secara kualitatif dalam urin.
4.6.3 SINGKATAN
UPT Urine Pregnancy Test

hCG human Chorionic Gonadotropin
4.6.4 PRINSIP
Tindakbalas antigen dengan antibody menghasilkan kompleks antigen-

antibody yang boleh dikesan melalui pembentukan warna pada strip ujian.

BORANG/RUJUKAN
Semakan kesesuaian Sampel urin awal pagi Bekas yang kering dan
sampel bersih.
Proses sampel Tiada
Kalibrasi / Kawalan Positive dan Negative Controls Package insert

mutu
Menjalankan ujian Lakukan ujian mengikut Package insert

prosedur package insert yang
dibekalkan.
Bacaan/Pengiraan Bacaan mengikut prosedur Interpretasi dan

package insert yang dibekalkan. Interference terhadap
ujian merujuk kepada
Laporan: Package insert
Human Chorionic Gonadotropin:
Positive / Negative
(Method: Qualitative)
130
BORANG/RUJUKAN
Validasi keputusan Semak proses ujian dan keputusan
Rekod / edaran Rekod keputusan dan edarkan Buku rekod / elektronik

laporan rekod
4.6.6 INTERPRETASI
Pengesanan hCG dalam urin boleh menandakan kemungkinan

kehamilan.
Rujuk Package Insert
4.6.7 RUJUKAN
Package Insert
131
PROSEDUR UJIAN SARINGAN PENGESANAN
HIV (UJIAN RAPID)
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
132
4.7.1 CARTA ALIR UJIAN SARINGAN PENGESANAN HIV (UJIAN RAPID)
Emparkan
sampel
Jalankan ujian dan

control
Baca keputusan
Rekod keputusan
Edarkan
laporan
133
TAJUK: UJIAN SARINGAN PENGESANAN HIV (UJIAN RAPID)
4.7.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah ujian saringan HIV secara ujian rapid.
4.7.3 SINGKATAN
HIV - Human Immunodeficiency Virus
4.7.4 PRINSIP
Ujian ini berdasarkan tindakbalas antigen dengan antibodi yang terdapat dalam
serum, plasma atau darah pesakit.
PERALATAN/REAGEN/
Semak kesesuaian Darah/serum yang tiada Rujuk prosedur pengendalian

sampel. hemolisis. spesimen, ujian dan keputusan
(Prosedur 8.6).
Proses sampel Emparkan sampel jika Centrifuge.

serum digunakan
Kalibrasi/Kawalan Positive dan Negative Package Insert

mutu Controls Rekod Kalibrasi peralatan
Kalibrasi peralatan
Menjalankan ujian Lakukan ujian mengikut Rotator/Bahanuji Kit

prosedur package insert Mikropipet/tip
yang dibekalkan. Package Insert
Bacaan/Pengiraan/ Reactive / Non Reactive Package Insert

Laporan Rujuk Prosedur Penghantaran
CATITAN: spesimen ke makmal rujukan
Semua keputusan ujian (Prosedur 8.14)
saringan HIV reactive perlu Pekeliling KKM untuk HIV
134
dirujuk ke makmal rujukan
untuk pengesahan.
Laporan:
Ujian saringan HIV:
Non Reactive
(Kaedah rapid test)
Ujian saringan HIV:
Reactive
(Kaedah rapid test)
SAMPEL LANJUTAN
DIPERLUKAN UNTUK
UJIAN PENGESAHAN
Validasi keputusan Semak proses ujian dan

keputusan
Rekod / Edaran Rekod keputusan dan Buku rekod / elektronik rekod

edarkan laporan
Hantarkan laporan dalam
sampul surat SULIT
4.7.6 INTERPRETASI
Keputusan ujian saringan HIV yang Reactive menandakan kemungkinan

jangkitan Virus HIV.
Sampel perlu dirujuk untuk ujian pengesahan.
4.7.7 RUJUKAN
Package Insert.
135
PROSEDUR UJIAN SARINGAN VDRL
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
136
4.8.1 CARTA ALIR UJIAN SARINGAN VDRL
Emparkan
sampel
Jalankan ujian dan

control
Baca keputusan
Rekod keputusan
Edarkan
laporan
137
TAJUK: UJIAN SARINGAN VDRL
4.8.2 TUJUAN
Prosedur ini menggariskan kaedah ujian saringan VDRL.
4.8.3 SINGKATAN
RPR - Rapid Plasma Reagin

VDRL - Veneral Disease Research Laboratory
4.8.4 PRINSIP
Ujian ini berdasarkan tindakbalas Carbon antigen dengan antibodi di dalam serum /
plasma pesakit yang menghasilkan aglutinasi.
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN/BAHANUJI/

BORANG/RUJUKAN
Penyemakan kesesuaian Darah/serum yang tiada Rujuk prosedur pengendalian

sampel hemolisis. spesimen, ujian dan keputusan
(Prosedur 8.6).
Proses sampel Emparkan sampel jika serum Centrifuge.

digunakan
Kalibrasi/Kawalan mutu Positive dan Negative Package Insert

Controls Rekod Kalibrasi peralatan
Kalibrasi peralatan
Menjalankan ujian Lakukan ujian mengikut Rotator/Bahanuji Kit

prosedur package insert Mikropipet/tip
yang dibekalkan. Package Insert
Bacaan/Laporan REACTIVE : Package Insert

Ada aglutinasi
138
NON REACTIVE:
Tiada aglutinasi
CATITAN:
Semua keputusan ujian
saringan VDRL reactive perlu
dirujuk ke makmal rujukan
untuk pengesahan.
Laporan:
Ujian saringan VDRL:
Non Reactive
(Kaedah Rapid Plasma Reagin)
Ujian saringan VDRL:

Reactive
(Kaedah Rapid Plasma Reagin)
SAMPEL LANJUTAN
DIPERLUKAN UNTUK
UJIAN PENGESAHAN
Validasi keputusan Semak proses ujian dan

keputusan
Rekod / Edaran Rekod keputusan dan Buku rekod / elektronik rekod

edarkan laporan
4.8.6 INTERPRETASI
Ujian RPR tidak spesifik untuk Treponema Pallidum. Keadaan klinikal yang berbeza-
beza boleh menyebabkan interferences kepada ujian dan menghasilkan keputusan False
Positive. Ujian RPR yang reactive mesti di ikuti dengan ujian pengesahan untuk
Treponema Pallidum.
4.8.7 RUJUKAN
Prosedur Package Insert.
139
PROSEDUR PENCELUPAN
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
Tarikh:____ 17 Ogos 2006__
140
5.0 PROSEDUR-PROSEDUR PENCELUPAN
5.1 Prosedur Pencelupan Gram

5.2 Prosedur Pencelupan Leishman
5.3 Prosedur Pencelupan Giemsa
5.4 Prosedur Pencelupan Ziel Nielsen
141
PROSES KERJA PENCELUPAN ZIEHL NEELSON

BORANG / RUJUKAN
Letakkan slaid di atas larutan carbolfuchsin
rak slaid.
Banjirkan smear
dengan larutan
carbolfuchsin yang
telah di tapis
Panaskan slaid dari ( suhu lebihkurang 60C).

bawah sehingga Sertamerta berhenti
berwap. memanaskan slaid apabila
Biarkan slaid di atas melihat wap keluar
rak selama 15 minit.
Basuh slaid perlahan- Condongkan slaid dan

lahan dengan air buang air berlebihan
mengalir sehingga
celupan berlebihan
tiada lagi
Condongkan slaid dan Biarkan asid diatas hydrochloric acid-ethyl alcohol
titiskan dengan 3% permukaan slaid selama 1
hydrochloric acid- 3 minit
ethyl alcohol
Basuh dengan air
mengalir dan
condongkan slaid
untuk mengeluarkan
air berlebihan
Titiskan slaid dengan Biarkan selama 10 20 saat methylene blue
0.3% methylene blue Jika terlalu lama, Acid Fast
Bacilli dalam smear tidak dapat
dilihat dengan jelas.
Basuh dengan air
mengalir dan
keringkan
142
PROSES KERJA PENCELUPAN GIEMSA

BORANG / RUJUKAN
Keringkan calitan
darah tebal secara
perlahan-lahan atau
gunakan hair dryer
(gunakan udara
sejuk).
Cairkan pencelup penimbal (buffer) fosfat pH 7.2

Giemsa 1:10 dengan
penimbal (buffer)
fosfat pH 7.2
Liputkan calitan darah Biarkan selama 10 minit

tebal dengan pencelup
Giemsa
Buangkan pencelup
Basuh dengan air paip Basuhkan slaid dengan
perlahan-lahan dan mencelupkan slaid didalam air
dirikan slaid ke atas bertakung yang mengalir perlahan
slide rack untuk sebanyak 3 4 kali (berhati-hati
kering supaya calitan darah tidak
Gunakan pengering tertanggal)
rambut dengan suhu
rendah (sejuk)
143
PROSES KERJA PENCELUPAN GRAM

BORANG / RUJUKAN
Titiskan slaid dengan (pencelup asas) larutan Cristal Violet
larutan Cristal Violet
selama 30 saat
Simbah dengan (untuk fix) Lugols Iodine

Lugols Iodine selama
30 saat
Simbah dengan (luntur pencelup asas) Acetone

Acetone selama 1 2
saat
Titiskan dengan (celup balas) Safranin
Safranin selama 30
saat
Cuci dengan air dan
keringkan
144
PROSES KERJA PENCELUPAN LEISHMAN

BORANG / RUJUKAN
Liputkan calitan Sediakan pencelup secukupnya
dengan pencelup untuk kegunaan sehari sahaja,
Leishman dan biarkan pencelup ini tidak boleh digunakan
selama 2 minit. untuk hari berikutnya kerana
pencelup ini telah dicairkan dan
tidak sesuai untuk digunakan
semula.
Cairkan pewarna Biarkan selama 10 hingga 12 minit
dengan 2 kali isipadu bergantung kepada kualiti pewarna
penimbal fosfat pH
6.8.
Sebatikan dengan
menuip perlan-lahan.
Basuh slaid dengan air

paip yang mengalir
untuk membuang
mendapan (scum).
Bezawarnakan dengan
penimbal fosfat pH
6.8 selama seminit.
Bilas dan dirikan slaid
hingga kering.
145
PROSEDUR PENCELUPAN GRAM
Nombor Prosedur: 5.1___
Disediakan Oleh:
Disemak Oleh:
146
5.1.1 CARTA ALIRAN PROSEDUR PENCELUPAN GRAM
MULA
MULA
Crystal violet 30 saat
Bilas dengan air paip
Lugols iodin 30 saat
Nyah warna (Decolourised)Acetone Iodine 5 saat
Pencelup balas dengan safranin 20 saat
Keringkan/Mikroskopik
Rekod / Laporkan / Edarkan
TAMAT
147
148
TAJUK: PROSEDUR PENCELUPAN GRAM
5.1.2 TUJUAN
Arahan kerja ini di gunakan untuk membezakan gram positif dan gram negatif ke
atas contoh klinikal seperti pus, sputum, urin dan sebagainya.
5.1.3 SINGKATAN
Tidak berkaitan
5.1.4 PRINSIP
Bakteria boleh dibezakan kepada bakteria Gram positif dan Gram negatif
berdasarkan tindakbalas struktur dinding sel terhadap pencelupan Gram.Bakteria
Gram positif akan kelihatan berwarna biru gelap setelah dicelup dengan crystal
violet dan tidak dinyahwarnakan oleh aceton. Bakteria Gram negatif pula akan
dinyahwarnakan oleh aceton dan menyerap warna merah safranin setelah
dicelupbalas.
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN/

REAGEN/
BORANG/ RUJUKAN
Semakan kesesuaian Sample yang baru (fresh) dan tidak Rujuk prosedur
sampel. dimasukan dalam transport media. pengendalian spesimen,
ujian dan keputusan
(Prosedur 8.6).
Proses sampel Labelkan slaid kaca dan titiskan 1 Slaid

titik normal saline (jika perlu) di Normal saline
atas slaid kaca. Penunu Bunsen
Ambil sampel dan lakukan smear

ke atas slaid tadi
Keringkan slaid dengan

penghabaan yang sederhana.
149
PROSES KERJA PROSEDUR STANDARD PERALATAN/
REAGEN/
BORANG/ RUJUKAN
Kawalan mutu Lakukan verifikasi ke atas batch

reagen yang baru.
Jalankan ujian. Celupkan slaid dengan reagen Crystal Violet

crystal violet selama 30 saat. Lugols Iodine
Safranin
Basuh slaid kaca dengan
Acetone Iodine
Lugols Iodine dan kemudian
Blotting paper
celupkan slaid dengan Lugols
Iodine selama 30 saat
Kemudian decolourise
dengan acetone iodine
(Tidak melebihi 5 saat)
Bilas dengan air yang mengalir

perlahan
Celupbalas slaid dengan
safranin selama 20 saat
Bilas semula slaid dengan air

mengalir dan lap kering (blot).
Bacaan/Pengiraan Lakukan pemeriksaan di bawah Mikroskop

mikroskop kanta X100. Minyak immersi
Tisu kanta
Validasi keputusan Gram positif bacteria berwarna

biru
Gram negatif bacteria berwarna

merah
150
Penyediaan Laporkan keputusan seperti;
Laporan/ Rekod
Gram positif cocci atau bacilli
Gram negatif cocci atau bacilli
Edaran Edarkan laporan keputusan

kepada pesakit.
Kehadiran sel leukosit dan bacteria menandakan kemungkinan jangkitan. Jenis

spesimen harus dipertimbangkan apabila membuat interpretasi keputusan.
5.1.7 RUJUKAN
Monica Cheesbrough, Medical Laboratory Manual For Tropical Countries Volume

II : Microbiology, Butterworth & Co., 1984
151
152

Soppatologi PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Soppatologi PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Soppatologi PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BUKU PROSEDUR AMALAN PERUBATAN

BAB 2 PROSEDUR AMALAN PIAWAI PATOLOGI KIMIA 38 - 39

BAB 3 PROSEDUR AMALAN PIAWAI HEMATOLOGI 65 - 66

BAB 4 PROSEDUR AMALAN PIAWAI MIKROBIOLOGI 95 96

4.6 Prosedur Ujian Urin Human Chorionic Gonadotropin 127 - 130

BAB 5 PROSEDUR PENCELUPAN 139 140

PROSEDUR AMALAN PIAWAI UMUM

Nombor Prosedur: 1.0

Perkhidmatan Makmal Patologi Penjagaan Kesihatan Primer

Tarikh: 15 April 2005

Tarikh: 17 Ogos 2006

1. Prosedur Amalan Piawai Umum

1.2 Senarai jenis jenis spesimen yang dikendalikan

1.3 Senarai tiub/ antikoagulan/ pengawet dan bekas

1.4 Senarai Borang Permohonan Ujian

1.5 Senarai Ujian dan Reference Range

1.6 Pengendalian spesimen, ujian dan keputusan

1.7 Pengemparan Spesimen

1.8 Penolakan spesimen

1.9 Penyelenggaraan Peralatan

1.10 Pengendalian kawalan mutu

1.11 Prosedur Penghantaran Spesimen ke Makmal Rujukan

1.2 SENARAI JENIS JENIS SPESIMEN YANG DIKENDALIKAN

Untuk memberi penerangan secara umum tentang jenis-jenis spesimen yang di

VDRL - Veneral Disease Research Laboratory

1.2.3 JENIS JENIS SPESIMEN YANG DIKENDALIKAN IALAH SEPERTI

1.3 Senarai tiub/ antibekuan/ pengawet dan bekas

POCT Point of Care Testing

1.3.3 SENARAI TIUB / ANTBEKUAN SAMPEL DARAH

NO TIUB/ UJIAN ISIPADU

1.3.4 SENARAI PENGAWET BAGI SAMPEL URIN

NO PENGAWET UJIAN ISIPADU

1.3.5 SENARAI BEKAS BAGI PUNGUTAN STOOL / TINJA DAN KAHAK

NO BEKAS UJIAN ISIPADU

4 Selenite F Broth Stool Culture And Random

1.3.6 SENARAI CALITAN

NO SPESIMEN/CALITAN UJIAN ISIPADU

5 Film Darah Nipis Differential Count Slaid

1.3.7 CARA PENGAMBILAN SPESIMEN

DARAH DALAM TIUB JANGAN DIGONCANG UNTUK MENGELAKKAN

DARAH DALAM TIUB YANG MENGANDUNGI ANTIBEKUAN HENDAKLAH

TIUB/ANTIBEKUAN YANG DIGUNAKAN

1.4 SENARAI BORANG PERMOHONAN UJIAN

1.4.2 Kad Rawatan Pesakit

Ujian yang dipohon oleh Pegawai Perubatan dari POCT respektif.

1.5 SENARAI UJIAN DAN JULAT RUJUKAN

Protein, Total 66 87 g/L Part of LFT

Sodium 135 145 mmol/L Part of R P

Triglyceride < 2.3 mmol/L Part of FSL

Uric Acid Male: 202 416 mol/L

Parameter Unit Kanak-kanak Lelaki Wanita

GLUCOSE -6-PHOSPHATE DEHYDROGENASE (G6PD )

Parameter Unit Kanak-kanak Lelaki Wanita

PERIPHERAL BLOOD FILM

1.6 PENGENDALIAN SPESIMEN, UJIAN DAN KEPUTUSAN

1.6.1 CARTA ALIRAN KERJA PENGENDALIAN SPESIMEN,

Terima permohonan ujian dan spesimen

Semak kesesuaian Tidak sesuai