RAZNOVRSNOST TERAPIJSKIH POSTUPAKA

Od prvog opisa CP-e do dananjih dana razvijen je veliki broj terapijskih tehnika koje imaju za
cilj iskoritavanje plasticiteta mozga i razvoj maksimalnog funkcionalnog kapaciteta djece sa
CP. Poetkom prolog vijeka pristup terapiji kod djece sa CP bio je uglavnom ortopedski.
Meutim, uoeno je da se kod djece sa CP, bez obzira na neprogresivnost lezije, slika
funkcionalnog ishoda (oteenje,onesposobljenje,hendikep) mijenja u toku razvoja pa se
danas smatra da je prvi korak u terapijskom procesu rano otkrivanje odstupanja u
normalnom razvoju.

Takoer danas je usvojeno, kao pravilo, rano ukljuivanje u habilitacioni tretman djece kod
koje postoje takva odstupanja. Da bi terapija bila efektna, habilitacioni tretman treba
zapoeti prije nego to se abnormalne eme razvoja fiksiraju (najbolje do 3. ili 4.
Mjeseca).Danas su dvije metode najire prihvaene u svijetu. To su Bobathov i Vojtin
tretman.

BOBATHOV PRISTUP: NEURORAZVOJNA TERAPIJA

Berta i Karel Bobath razvijaju ideju koja se znaajno razlikovala od ranijeg ortopedskog
pristupa. Njihov neurorazvojni pristup u tretmanu djece sa CP i pridruenim stanjima bazira
se na analizi i razumijevanju senzo-motorne funkcije kretanja, distribuciji tonusa i praenju
ema pokreta kao i nainu na koji oni utiu na izvoenje aktivnosti dnevnog ivota svake
individue.

Tehnike facilitacije i inhibicije kroz razne naine handlinga (voenje djeteta kroz razliite
poloaje i pokrete koritenjem ruku terapeuta/obuene osobe) imaju za cilj:
Bolju organizaciju djeteta u odreenom poloaju,
Obezbjeivanje adekvatne senzorne stimulacije (proprioceptivne, taktilne, vizuelne,
auditivne, vestibularne),
Izgradnju novih ema pokreta.

PRINCIPI TERAPIJE
Kada se govori o djeci sa CP mora se imati na umu da, osim motornih ona mogu imati u veoj ili
manjoj mjeri izraena i oteenja nekih drugih sistema, kao i funkcionalna ogranienja koja iz tih
oteenja proistiu.
To se odnosi na:
Poremeaj panje,
Nivo motivacije,
Kardiorespiratorne probleme,
Probleme sa varenjem i pranjenjem (gastroezofagusni refluks, zatvor),
Probleme sa ishranom i rastom,
Stanje konog prekrivaa.
Kompleksnost problema zahtjeva stalno praenje, evaluaciju i dopunu plana terapije.

U tretmanu djece sa CP treba uzeti u obzir:

Stepen oteenja, funkcionalnog ogranienja i mogueg onesposobljenja koje dijete ima.
 Mogunost da se predvidi kakav e funkcionalni ishod biti sa ili bez tretmana.

Tretman treba prilagoditi onome to dominira u funkcionalnom statusu (hipotonija, hipertonija,

nevoljni pokreti, slabost, abnormalni refleksi ili abnormalni obrasci voljnih pokreta).
Tretman takoer podrazumijeva sistematsko voenje djeteta kroz terapijeske aktivnosti koje uzimaju
u obzir njegovo oteenje, ogranienje funkcije, onesposobljenje i ogranienje u socijalnim relacijama
i imaju za cilj maksimalni oporavak funkcije, a koju bez intervencije dijete ne bi uspjelo samo da
razvije.

TRETMAN PO VOJTI

Kinezioloka terapija po Vojti koristi pobuivanje dva kompleksa refleksnog pokretanja:

refleksno puzanje i refleksno okretanje podraivanjem odreenih taaka (zona). Time se
nastoje postici osnovni principi lokomocije: usklaeno, automatski upravljano dranje
tela(posturalni stav), premetaj teita trupa i njegovo suprostavljanje sili zemljine teze, fazni
miicni rad s odreenim segmentalnim pokretima ekstremiteta, glave,kicme, tj.usmerena
voljna motorika.

Dr. Vaclav Vojta, eki neurolog, poeo je pedesetih godina prolog vijeka da radi sa mlaim
pacijentima koji su patili od spastike forme CP i tokom tog rada je, empirijski, razvio svoj koncept
refleksnog kretanja.
Osnova terapije po Vojti je refleksno kretanje. Refleksnim kretanjem otkrio je terapijske mogunosti
pomou kojih uspijeva da patoloke reakcije prevede u fizioloke oblike kretanja.

Refleksno kretanje ima za cilj da:

- Modifikuje refleksnu aktivnost kod djeteta u najranijim fazama razvoja i usmjeri
neuromotornu aktivnost u pravcu razvoja optimalnih obrazaca kretanja;
- Modifikuje spinalne automatizme kod lezija kimene modine;
- Modifikuje obrazac disanja sa ciljem poveanja vitalnog kapaciteta plua;
- Kontrolie neurovegetativne reakcije i omogui harmonian rast lokomotornog sistema;
- Sprijei stvaranje kontraktura koje su posljedica tekih oteenja CNS-a-

Osnova terapije po Volti podrazumijeva najprije primjenu dijagnostikih postupaka koji obuhvataju :
1. Ispitivanje posturalnih reakcija,
2. Kinezioloku analizu spontane motorne aktivnosti
3. Ispitivanje refleksa.

Refleksno kretanje podrazumijeva:

-refleksno puzanje koje se izaziva u poloaju na trbuhu,
-refleksno okretanje koje se izaziva u poloaju na leima ili boku.

OPREMA I POMAGALA ZA DJECU SA CP

Oprema i pomagala se koriste kao pomo u habilitaciji, u svakodnevnom postupku sa djetetom
tokom rutinskih aktivnosti noenja, hranjenja, kupanja, oblaenja, spavanja, sjedenja ili hodanja i kao
pomo da dijete u vanterapijskom, slobodnom vremenu zadri poloaj koji vodi fizioloki normalnom
stavu i koji omoguuje uspostavljanje obrazaca normalnih fiziolokih pokreta.

Primjena opreme i pomagala omoguuje da dijete zadri i upranjava odgovarajue poloaje, pokrete
i sposobnosti koji su uspostavljeni tokom terapije, a prije svega treba da omogui da dijete odri
stabilan i simetrian stav u leeem, sjedeem ili stojeem poloaju, tako da moe da upranjava i
razvija novosteene grube i fine motorne vjetine.

Pomagala imaju za cilj da olakaju funkcionisanje osobe u aktivnostima dnevnog ivota i socijalnim
interakcijama i preveniraju mogue ortopedske komplikacije.
Pomagala omoguavaju djetetu da bude pokretno, vano je da ono poveava djetetov potencijal za
bezbijedno, nezavisno istraivanje okoline, podstie djetetovu sposobnost da poboljava svoju
samostalnost.

HODALICE
Ova pomagala su adekvatna za djecu sa povienim tonusom, nemogunou dobre disocijacije
karlice i donjih ekstremiteta u fazi iskoraka i meuoslonca kao i nedovoljnim balansom karlice i
prenosa teita sa jedne strane na drugu bez asistencije.
Hodalice su konstruisane tako da:
- Odravaju simetriju glave i trupa;
- Poravnjavaju ih iznad centra gravitacije tijela;
- Preveniraju lateralno naginjanje trupa;
- Omoguavaju oslonac na krsnu kost preko sjedita i na laktove preko volana za upravljanje

Cilj koritenja hodalica je elja i potreba djeteta za kretanjem i istraivanjem okoline, ali ograniena
sposobnost da to izvodi bez pomagala. Imaju mogunost prilagoavanja prema funkcionalnom
statusu i potrebama djeteta.

DUBAK ZA HODANJE
Ova pomagala su adekvatna za djecu koja imaju:
Bolji potencijal za samostalno kretanje,
Imaju dobar iskorak jednom nogom,
Ogranienu mogunost za prenos teine u fazi meuoslonca,
Nedovoljnu miinu snagu i izdrljivost,
Nedovoljnu koordinaciju

U zavisnosti od funkcionalnog statusa postoji mogunost koritenja dubka koji dijete gura ispred sebe
ili vue za sobom.

ORTOZE
Spoljanja tehnika pomagala koja se upotrebljavaju kod razliitih tipova oteenja lokomotornog
aparata, a imaju ulogu u potpori, preventivi ili korekciji dijelova tijela sa deformacijom.
Vre i kontrolu odreene lokomotorne funkcije.
Ortoze mogu biti:
1. Statike,
2. Dinamike,
3. Refleksno-inhibitorne