FORWARD_sept010_NL.

qxd:FORWARD fr 26/08/10 16:21 Page 48

BUSINESS Uitgesproken

VBO-topman Rudi Thomaes: “Regeringsverklaring moet helaas

streven naar ‘equal level of dissatisfaction’”

De speeltijd is voorbij
1 september, het einde van een zorgeloze tijd, lijkt dit jaar wel een dubbele betekenis te krijgen. Het
zal ditmaal niet voldoende zijn om na een deugddoende rust gewoon de draad weer op te pakken. “Dit
rentree-interview geeft vooral duiding bij slecht nieuws, ook voor onze eigen achterban”, zo alarmeert
Rudi Thomaes onmiddellijk. Er moet gesaneerd worden, en dat zullen wij allemaal voelen. “Het is hoog
tijd dat we in dit land een onderscheid beginnen maken tussen ‘nice to have’ en ‘need to have’.”

H
et gaat de goede richting uit met onze economie: de Al zou u bij ons wel extra inzetten op het efficiënter
industrie werft terug aan en de lage rente is een goede maken van de overheid…
zaak voor onze Schatkist. Misschien moet de sanerings- “In een gewogen vergelijking met onze buurlanden hebben
operatie minder ingrijpend zijn dan aanvankelijk gevreesd? wij – alle beleidsniveaus samen genomen – liefst 70.000 amb-
Rudi Thomaes: “Bij het berekenen van het te besparen bedrag – tenaren in overtal. (*) Telkens als we onze studie updaten, wordt de
om en bij 25 miljard EUR – werd al uitgegaan van een vrij positief kloof met onze buurlanden groter. Hier moeten we dus echt drin-
economisch scenario. Dat verandert dus niets. Bovendien zijn de gend werk van maken. We kunnen voor ons land een doelstelling
positieve signalen nog erg precair. Bedrijven investeren nog niet van 6 miljard EUR besparing halen. Als de federale regering binnen-
massaal, en dat is het ultieme teken dat het terug de goede kant kort in grote mate een afspiegeling wordt van de regionale coalities,
opgaat. Ik ga er wel van uit dat we voor enkele jaren van licht posi- hebben we nu hét momentum om een landelijk pact af te sluiten
tieve groei staan, al sluit ik niet uit dat er over het efficiënter maken van de overheid.
in de VS toch een nieuwe dip aankomt.”
“ De coalitiepartners zullen We moeten durven efficiënter organiseren –
de Brusselse 19 gemeenten zijn een frappant
worden afgerekend op hun voorbeeld van inefficiëntie, maar niet het eni-
Uw voorstellen voor die sanerings-
operatie situeren zich vooral aan de fiscaal beleid ” ge. We moeten durven afschaffen. Provincies
kant van de uitgavenbeheersing en en arrondissementscommissarissen zijn histo-
niet in het verhogen van de inkomsten. Waarom is dat? rische erfenissen, maar zijn ze nog nuttig vandaag? En wij, burgers én
“In EU-lidstaten met een hoge fiscaliteit is dat de meest aangewe- bedrijven, moeten ons verwachtingspatroon over wat de overheid
zen weg. Voor het VBO is het ondenkbaar dat men méér dan 20% moet doen, dringend bijstellen. We kunnen niet blijven verwachten
van het bedrag (5 miljard) aan de inkomstenkant zou trachten te dat de overheid zowat alles dicht bij ons huis organiseert, en liefst
vinden. De coalitiepartners zullen trouwens zonder twijfel vooral gratis. We moeten in dit land dringend een onderscheid maken tus-
op hun fiscaal beleid worden afgerekend door het bedrijfsleven.” sen ‘nice to have’ en ‘need to have’!”

Welke pistes suggereert u dan? We kunnen toch niet massaal ambtenaren op straat zetten. Daar-
“Het wordt hoe dan ook één van de meest pijnlijke sanerings- mee is het probleem niet opgelost, want dat verschuift de kos-
operaties ooit. Ze zal iedereen pijn doen, anders is ze of onvol- ten gewoon naar de sociale zekerheid.
doende, of onrechtvaardig. Deze regeringsverklaring zal helaas “Tussen 2010 en 2020 gaan, buiten de sectoren onderwijs en ge-
moeten streven naar een ‘equal level of dissatisfaction’. Onze zondheidzorg, 196.000 ambtenaren met pensioen! Bovendien steve-
buurlanden gingen al ruim voor ons aan de slag. We zien dat zij nen we opnieuw af op een periode van grote kraptes op de arbeids-
nu beslissen over de aanpassing van de pensioenleeftijd later. markt. Hoe pril ook de tekenen van relance, meteen zit het aantal
Vaak wordt ook gesleuteld aan de lonen van de ambtenaren. Het knelpuntberoepen in de lift. Bovendien is er ruimte voor de creatie
overheidsapparaat wordt gesaneerd en er wordt gesnoeid in van duizenden jobs, als we erin zouden slagen de lasten op onze
zowat alle takken van de sociale zekerheid
met accent op de gezondheidszorg. Qua
fiscaliteit zien we weinig of geen verhoging
van de personen- en vennootschapsbelas- Méér kwaliteitsjobs in België, het kan!
ting, wel sporadisch BTW-verhogingen en
diverse heffingen op banken, energie, Rudi Thomaes illustreert zijn discours met een voorbeeld. “Er zijn tientallen bedrijven in de-
zelfde situatie, maar het geval van busbouwer Van Hool is sprekend. Van Hool biedt met zijn
milieuvervuiling enz. Wij zullen niet aan
hybride bussen op basis van fuel cells topkwaliteit en -technologie van eigen bodem. Het
dezelfde recepten ontsnappen.”
bedrijf stelt 4.000 werknemers te werk, hoofdzakelijk laaggeschoolden. Het gemiddeld loon

48 • SEPTEMBER 2010
FORWARD_sept010_NL.qxd:FORWARD fr 26/08/10 16:21 Page 49
lonen naar beneden te halen. Het VBO heeft de professoren
Abrahams en Konings laten berekenen hoeveel jobs we zouden
creëren door 3,5% loonhandicap weg te werken: 70.000! Dat is dé
manier om de armoede in ons land duurzaam te bestrijden.”
Het saneren mag met andere woorden niet blindelings ge-
beuren.
“We kunnen de saneringsoperaties perfect koppelen aan groei als
we maar de juiste keuzes maken. We moeten voor een duidelijke be-
leidslijn kiezen en gaan voor kostencompetitiviteit voor onze econo-
mie. De toekomstige regering Di Rupo/De Wever moet gaan voor
meer jobs door loonmatiging en activering. Onze beleidsmakers
beschikken over voldoende studies die de dramatische toename
van onze concurrentiehandicap aantonen, vooral met Duitsland.”
U had het nog over andere besparingspistes?
“Zelfs als we erin slagen om recurrent 6 à 7 miljard EUR te bespa-
ren op de werking van het overheidsapparaat tegen 2014, is dat
maar een beperkt deel van de inspanning. We zullen ook in de
sociale voorzieningen maatregelen moeten treffen. Als VBO zien
wij vooral heil in het inperken van de stijgingsmechanismen. Het
is aberant dat de wet bij ons stijgingsmechanismen vastlegt zon-
der dat er enige koppeling is met wat de economie kan dragen.
Dat is in geen enkel ander land zo. Het lijkt ons nog altijd minder
pijnlijk om de uitgaven in de pensioenen, gezondheidszorg en
sociale uitkeringen beter onder controle te houden, dan bv. het
ouderschapsgeld te moeten verminderen, zoals in Duitsland.”
ligt ver boven de 2.000 EUR bruto. 40% van de directe productiekos-
ten is loon. Het bedrijf kan 25% méér bussen verkopen en 1.000
mensen méér aanwerven als de loonkostenhandicap met 10% zou
dalen.” Thomaes erkent dat de sociale partners een cruciale rol heb-
ben in het loonbeleid, maar de regering moet toch de toon zetten
en moet zelf ook uiterst gedisciplineerd omgaan met het loonbeleid.
Uitgesproken BUSINESS
© Blanckaert
Blijft er, naast die besparingen, dan nog enige ruimte voor fiscale
maatregelen?
“De personenbelasting – met 36 miljard EUR meteen ook de grootste
fiscale inkomstenpost – zorgt voor de hoogste loonwig ter wereld. Bui-
tenlandse investeerders begrijpen nu al niet hoe dit kan. Hier kunnen we
echt niets meer rapen. Ook bij de indirecte belastingen is er weinig mar-
ge. Er kan misschien nog wel één of andere groene tax bij, maar dan
moet meteen ook het indexmechanisme worden aangepast. Qua ven-
nootschapsbelastingtarief kloppen Nederland en de Scandinavische
landen ons met een effectieve belastingvoet van rond de 25% (bij ons
33,99%). Men kan wel hopen dat de inkomsten uit de vennootschapsbe-
lasting zullen stijgen omdat de economie aantrekt. Het VBO hoopt dat
de huidige onderhandelingen ervoor zorgen dat binnenkort regionale
belastingkredieten mogelijk worden. En ten slotte kunnen we niet ge-
noeg hameren op de positieve effecten van de notionele interestaftrek.
Veel bedrijfsbanken zouden hier niet zijn zonder dat systeem. Ze kosten
ons niets, maar brengen wel jaarlijks 300 miljoen EUR in het laatje.”
En de vermogens? Wordt het geen tijd dat zij ook een duit in het
zakje doen?
“We moeten de systemen zo rechtvaardig mogelijk maken, en we moe-
ten met z’n allen afstappen van het ‘Not In My Backyard’-principe. Raken
aan de roerende voorheffing zal voor talloze mensen onaangenaam zijn
en het maakt ook voor bedrijven obligatieleningen minder aantrekkelijk,
maar het is moeilijk elk debat daarover radicaal af te wijzen. Ook het
kadastraal inkomen, dat men sinds 1975 niet meer op punt gesteld
heeft, terug in lijn brengen met de reële situatie, zal veel mensen niet
plezieren, maar vandaag zit er te veel onrechtvaardigheid in het sys-
teem. We pleiten voorts voor een doorgedreven fraudebestrijding. Ten
slotte moeten we de bestaande belastingaftrekken aan een ‘sanity
check’ onderwerpen. Dat sommigen de aftrek van golfabonnementen
en onderhoudsgeld in vraag stellen, choqueert mij niet als iedereen in
deze historisch zware saneringsoperatie zijn duit in het zakje doet.” 
Sofie Brutsaert
(*) Meer info: www.vbo.be (Publicaties/Focus Efficiëntie van de overheid)
SEPTEMBER 2010 • 49