Professional Documents
Culture Documents
Chuong Trinh Dao Tao Chuan Nganh Cong Nghe Ky Thuat Moi Truong
Chuong Trinh Dao Tao Chuan Nganh Cong Nghe Ky Thuat Moi Truong
Chuong Trinh Dao Tao Chuan Nganh Cong Nghe Ky Thuat Moi Truong
Bi thc tp s 2: Xc nh chua ca t
I. Mc ch
- Sinh vin hiu v thc hnh c phng php xc nh cc dng chua trong t
- X l v nh gi c s liu phn tch thng qua cc thut ton thng k
II. Gii thiu chung
t c phn ng chua khi trong t c cha nhiu cation H+ v Al3+, mc chua ph
thuc vo nng ca chng. Nng cc cation ny trong t cng cao th t cng chua.
Cation H+ v Al3+ c th c hnh thnh t nhin do qu trnh phong ho m, qu trnh
hnh thnh v pht trin ca t hoc do tc ng ca hot ng nhn
2.1. Nguyn nhn gia tng qa trnh chua ho t
Khi nghin cu cc nguyn nhn lm cho t tr nn chua hn ngi ta thy c rt nhiu
yu t chi phi. Sau y l nhng nguyn nhn ch yu tc ng lm gia tng qu trnh
ho chua ca t.
- Yu t kh hu
Cc c trng ca kh hu nh nhit , m , c bit l lng ma nh hng rt ln
n qu trnh phong ho , s chuyn ho v di chuyn vt cht, ng thi cn nh hng
n thc b v hot ng ca sinh vt trong t. Tt c cc qu trnh ny u c quan h
cht ch vi s hnh thnh v bin i chua ca t. Ni chung nhit cng cao v
lng ma cng ln th cng c li cho tc dng ph hu v ra tri vt cht. Trong
iu kin lng ma ln hn lng bc hi, mt phn nc ma s di chuyn t trn mt
t xung di su do tc dng ca trng lc hoc di chuyn ngang theo cc dng chy
mt. S di chuyn ny ko theo mt lot cc cht d tan c trong t, c bit l cc ion
kim loi kim v kim th nh Na+, K+, Mg2+, Ca2+ lm cho t ho chua. Do nguyn nhn
ny m phn ln t vng i ni Vit Nam cng nh cc nc khc thuc vng nhit
i nng m u b chua cc mc khc nhau.
- Yu t sinh vt
Trong qu trnh hot ng, vi sinh vt, r cy cng nh cc loi sinh vt khc trong t
khng ngng gii phng ra CO2, kh ny ho tan trong nc to thnh axit H2CO3. Tuy
phn ly ca axit ny khng cao nhng n l cng l mt trong nhng ngun sinh H+ ch
yu trong t.
1
Trong qu trnh vi sinh vt phn gii cht hu c (c bit trong iu kin ym kh) s sinh
ra nhiu axit hu c lm t b ho chua. Bi vy t quanh nm ngp nc, t ly tht
v phn ln t than bn u b chua. c bit, nu tn tch sinh vt cha nhiu lu hunh
(S) nh xc cc cy s, vt c khi b phn hu trong iu kin ym kh, tri qua mt qu
trnh bin i phc tp s sinh ra H2S. Khi c iu kin oxi ho, H2S chuyn thnh H2SO4
lm t rt chua:
2H2S + O2 2S + 2H2O
2S + 3O2 + 2H2O 2H2SO4 + 251 kCal
Cc loi thc b khc nhau cng c nh hng khc nhau n tnh chua ca t (ch yu
nh qu trnh tch lu sinh hc cc kim loi kim v kim th). Trong thnh phn tro ca
cy l kim cha t cht kim nn t pht trin di rng cy l kim thng chua hn t
hnh thnh di rng cy l rng. Trong t rng rm nu c nhiu nm hot ng s to
thnh nhiu axit fulvic lm cho t chua thm.
- nh hng ca con ngi ti qu trnh ho chua ca t
Trong qu trnh sinh trng v pht trin, thc vt mu xanh ht mt lng ln cc cht
kim trong t nh Na+, K+, Ca2+, Mg2+ ... hnh thnh c th. i vi thc vt t nhin
th lng cc cht kim ny s c tr li cho t trong cc dng xc thc vt. Nhng vi
t canh tc th mt lng ln cc cht kim b ly i khng hon li cho t di dng
cc sn phm nng nghip. y l mt nguyn nhn lm gim cc cht kim trong t canh
tc v lm t dn b ho chua (ging la IR62, nng sut 9,8 tn thc/ha v 8,3 tn rm r
t b ly i 265 kg K2O, 58 kg MgO v 71kg CaO/ha hoc hnh thnh nn 1 tn ht
cy ng ly i t t 30-35 kg N, 8-12kg P2O5 v 25-35 kg K2O).
Do thnh phn ho hc, mt s phn bn khi bn vo t s dn dn lm cho t ho chua.
Khi bn nhng loi phn nh (NH4)2SO4, NH4Cl, KCl vo t cc cation NH4+, K+ s c
keo t v cy trng hp th li gc SO42- v Cl-. Cc gc axit ny s to HCl v H2SO4
lm cho t b chua. Nhng phn c th lm t b ho chua bng c ch ny c gi
chung l cc phn chua sinh l. Mt s loi phn nh supe ln trong thnh phn thng
cha mt lng nht nh axit d nn khi bn nhiu vo t cng c th lm cho t chua
thm.
i vi nhng vng t c thnh phn c gii nh th vn ti nc d tha cng l
mt trong nhng nguyn nhn lm t b ra tri cc kim loi kim v kim th v dn dn
ho chua.
2.2. Cc loi chua ca t
2
Tt c cc nguyn nhn trn u trc tip hoc gin tip lm tng hm lng ion H+ trong
t. Phn ng chua ca t c biu th bng cc loi chua. Ion H+ trong t c th tn
ti trong dung dch hoc b hp thu trn b mt keo t. Trng hp th nht sinh ra "
chua hot tnh" c nh hng trc tip ti cy trng v vi sinh vt. Trng hp th hai gy
nn " chua tim tng" ca t v H+ (v Al3+) ch lm tng chua dung dch v nh
hng n sinh vt khi b y vo dung dch t bi cc cation khc. Hai loi chua ny
hp thnh tng s chua ca t.
- chua hot tnh
chua hot tnh do cc ion H+ c sn trong dung dch t to nn, nng ion H+ cng
cao th t cng chua.
xc nh chua ny ta chit rt cc ion H+ bng nc ri xc nh nng ion H+
bng pH meter hoc chun vi NaOH tiu chun. chua hot tnh c biu th bng
gi tr pH (l tr s m ca logarit nng ion H+ trong dung dch) k hiu pHH2O.
3
+ chua thu phn: Dng mui trung tnh KCl tc ng vi t nhiu khi vn cha
y dc ht cc ion H+ v Al3+ ra khi keo t. Cc nh ho hc t a ra phng
php khc: dng dung dch chit l mui to bi mt axit yu v mt baz mnh nh
CH3COONa hoc Ca(CH3COO)2 th hu ht cc ion H+ v Al3+ s b y ra khi keo vo
dung dch. chua c xc nh bng phng php ny ln hn chua trao i nhiu
v c gi l chua thu phn.
Trong dung dch NaCH3COO b thu phn:
NaCH3COO + H2O CH3COOH + NaOH
CH3COOH l axit yu t phn ly, NaOH th phn ly hon ton thnh Na + v OH- v vy
dung dch c phn ng kim yu (pH 8,2-8,5). y l iu kin Na+ y ht H+ v Al3+
trn keo t vo dung dch theo s sau:
+
[] +
3+ + 4NaCH3COO [K4Na + CH3COOH + Al(CH3COO)3 (1)
4
Lng H+ t do v phn b hp ph (H+ b hp ph hoc to ra do s thy phn ca Al3+
sau khi c gii hp) c mt trong dung dch s c chun li bi NaOH tiu chun
0,02N vi ch th phenolphtalein ti khi xut hin mu hng bn trong 1 pht.
Bng vic s dng F- km hm s thy phn ca ion Al3+ theo phn ng:
Al3+ + 6F- AlF63-
ta c th xc nh c lng H+ c sn trong dung dch t hoc cng vi lng gii
phng ra t b mt keo t; v bng phng php hiu s ta c th d dng xc nh c
lng H+ to ra do qu trnh thy phn ca Al3+ v t tnh c lng Al3+ c trong
dung dch t sau qu trnh trao i ca t vi cc dung dch mui (y c th coi l lng
Al trao i trong t).
III. Ni dung thc tp
Phn 1: Xc nh chua hot tnh ca t
- Cn 10g t qua x l (kh khng kh, ry qua ry 1mm) vo bnh tam gic
100mL
- Thm 25mL H2O (w:v = 1:2,5)
- Lc 15 pht vi my lc ti 150 vng/pht
- yn 2h
- Lc nh v xc nh pH ca dung dch huyn ph bng pH meter.
Phn 2: Xc nh chua tha phn v Al3+ trao i
- Cn 100g t qua x l (kh khng kh, ry qua ry 1mm) vo bnh tam gic
250mL
- Thm 250mL CH3COONa 1N (w:v = 1:2,5)
- Lc 15 pht vi my lc ti 150 vng/pht
- yn 2h
Xc nh chua thu phn:
- Lc nh v xc nh pH ca dung dch huyn ph bng pH meter (c th gim lng
t phn tch khi s dng pH meter o).
Hoc:
- Lc hoc ly tm thu dch lc
- Ht 25ml dch lc trn cho vo 02 bnh tam gic 100mL
5
- un si 02 bnh trong 2-5 pht, sau ngui v khong 50oC
- Bnh 1: Xc nh chua trao i hay H+ trao i
+ Cho thm 0,5 mL ch th phenonphtalein
+ Chun vi NaOH 0,02N ti khi mu hng xut hin v bn trong 1 pht.
+ Th tch chun k hiu V1
- Bnh 2:
+ Thm 5mL NaF 3,5%, ngui
+ Cho thm 0,5 mL ch th phenonphtalein
+ Chun vi NaOH 0,02N ti khi mu hng xut hin v bn trong 1 pht.
+ Th tch chun k hiu V2
Cng thc:
2 ..
H+ trao i (mgl/100g t) = 100
(1 2 )..
Al3+ trao i (mgl/100g t) = 100
Trong :
- V: s mL NaOH chun
- N: nng NaOH
- w: mg lng t phn tch
- k: h s pha long
Ch : c th trung ha NaF v pH trung tnh trc khi s dng hoc lm mu i chng
vi lng NaF tng ng loi b nh hng ca H+ c trong dung dch NaF.
IV. Dng c - ha cht
4.1. Dng c
- Cn phn tch
- Bnh tam gic: 100, 250 mL
- Buret 50 mL
- Pipet: 1, 10 mL
4.2. Ha cht
6
- CH3COONa 1N
- NaOH 0,02N: pha t NaOH tiu chun
- Phenonphtalein 0,25%: 0,25 g phenonphtalein pha trong 100mL ru etylic.
- NaF 3,5%: 3,5g NaF pha trong 100mL H2O
7
BO CO THC TP C NHN
Tn
M sv
Lp / nhm
Ngy thc tp
Sinh vin hon thnh cc cu hi trong phn l thuyt, thc hnh v m rng sau, yu
cu vit tay, gn gn v r rng.
I. Phn cu hi l thuyt
1. Khi nim chua ca t?
8
5. Lit k cc phng php xc nh chua ca t?
9
9. V v nu nguyn l ca my o pH?
1 2
2 2
10
1.2. Kt qu chua thu phn
1 2
2 2
11
2. Phn tch, nhn xt cc kt qu trong bng va lp c.
2. Theo bn, phng php phn tch trn c th mc sai s nhng khu no? L do
12