TERSNE MHENDSLK

"TERS MHENDSLK, MHENDSLN TEMELDR. "

 TERSNE MHENDSLK NEDR ?
Fiziksel olarak var olan bir rnn tasarm bilgilerinin bulunmad durumlarda,
rn yeniden retebilmek veya gelitirebilmek amacyla, rnn tasarm
bilgilerinin elde edilmesidir.
Ksacas Tersine Mhendislik bir objenin veya sistemin bileenlerinin ve bu
bileenlerin birbirleri ile olan ilikilerinin kefedilmesi; sistemin temsilinin
baka bir formda gerekletirilmesi ilemidir.
"Tersine Mhendislik (RE - Reverse Engineering)" diye tanmlanan yntem genel
anlam ile elde mevcut olan mamul paradan hareketle ve imalat prosesindeki
ilem srasnda geriye (Tersine) doru gidilmek suretiyle, operasyonlarn tmnn
zmlenmesine ynelik almalarn btn olarak ele alnmas demektir.
 TERSNE MHENDSLK NERELER KULLANILIR ?
Tersine mhendislik; yazlm mhendislii, elence, otomotiv, tketici rnleri,
mikroipler, kimyasallar, elektronik ve mekanik tasarm gibi eitli alanlarda yaygn
olarak kullanlr.
rnein; yeni bir makine piyasaya srldnde, rakip reticiler bir makine satn
alabilir ve nasl altn renmek iin skebilir.
Birkimya irketi, rakibinin retim srecinde tersine mhendislik kullanarak ondan bir
patent kazanabilir.
naat mhendisliinde, kpr ve bina tasarmlar gemiteki baarl tasarmlardan
yararlanlarak yaplr.
Bylece,felaketle sonulanabilecek bir hata ans en aza inmi olur. Yazlm
mhendisliinde ise, iyi kaynak kodu genellikle dier iyi kaynak kodunun bir trevidir .
 TERSNE MHENDSLN MALATTAK YER!
Tasarmclar fikirlerine kil, al, ahap veya kpk kauuk kullanarak ekil verirler ancak
parann imalatn salamak iin bir CAD modeli gereklidir. rnler daha fazla organik hale
geldike CAD'de tasarm yapmak zor veya imkansz olabilir. CAD modelinin heykel modeline
kabul edilebilir bir ekilde yakn olacana dair bir garanti yoktur. Tersine mhendislik, bu
sorunun bir zmn salar; nk fiziksel model, CAD modeli iin bilgi kaynadr. Buna
ayrca paradan CAD'a ilemi ad verilir.


Gerek mhendislik uygulamalar ve imalat prosesleri gerekse endstriyel tasarm
ve rn gelitirme faaliyetleri hzl, hassas ve kullanc dostu lme sistemlerine
ihtiya duymaktadr.
zellikle dijital grntleme teknikleri sayesinde i parasna ait nokta verilerinin
tek tek toplanmas ile imalat toleranslarn dorulama, yeniden imal edilecek
paralar iin geometri belirleme ve deformasyon problemleri grntleme gibi
pek ok tersine mhendislik ve muayene ilemleri mmkn olmaktadr.
Tersine mhendislik ilemi bir objenin lmn ve ardndan boyutlu model
olarak oluturulmasn ierir. Fiziksel objenin boyutlar, koordinat lme makinesi
(CMM - Coordinat Measuring Machine), boyutlu genli lazer tarayclar,
boyutlu yapsal k saysallatrcl tarayc veya bilgisayarl tomografi gibi
boyutlu tarama teknolojileri kullanlarak llebilir.
paralarndan saysal veri toplamak amacyla uygulanan teknikler dokunmasz
ve dokunmal metotlar olmak zere iki grupta incelenmektedir.
 TERSNE MHENDSLK UYGULAMA AAMALARI
lkadm, boyutlu saysallatrma/tarama aralarnn
kullanlmasyla fiziki modelin dijital ortamda elde edilmesidir. Bu
aralar, ihtiyaca gre optik-lazer tarama (optical-laser
scanning) ya da koordinat lm cihaz (CMM - Coordinate
Measuring Machine) kullanlarak istenen geometrinin nokta bulutu-
kesit erileri veya STL formatnda muhafaza edilmesine olanak tanr.
kinci adm, oluturulacak son modelin fiziki modele en yakn
zellikte olmas iin dzeltmelerin uygulanmasdr.
 nc adm, dzeltilmi nokta bulutu ve kesit erileri veri topluluunun RE
yazlmlarnn veya CAD yazlmlarndaki tersine mhendislik modllerinin
kullanlmasyla yzeyler elde edilmesidir. Elde edilen yzeyler nihai bir CAD
modeli oluturur. CAD modelinden yola karak rnein talal imalat
ynteminde CNC programlama ile ilk fiziki model elde edilmi olur.
 CMM KOORDNAT LM CHAZI NEDR?
CMM lm cihazlar, llen parann koordinatlarn belirlemeye yarar.
Robotik kola benzeyen mafsall tipi olduu gibi lazer koordinat lme cihazlar da vardr.
Mafsal kollu CMM cihazlar makine gvdesi,lme probu,hesaplama bilgisayar ve yazlm
gibi temel paralardan oluur.
Mafsal kolun ucundaki prob lm yaplan para zerine temas ettirilir, lazerli olanlar da
vardr. O noktadaki lmn tamamladna dair sesli uyar verir. Bir baka noktaya
geilir.Kontrol elle salanabildii gibi bir kumanda vastasyla da yaplabilir.

Bu sayede birok defa x,y,z eksenlerinde karmak

hareketler yapan cihaz hatasz ekilde, kartrmadan
doru koordinat verir.
 OPTK LME METODLARI VE SAYISALLATIRMA
1. Izgara Projeksiyonu Metodu:
Izgara projeksiyonu metodu, siyah ve beyaz eritler halindeki desenlerin llecek yzey
zerine bir sra halinde projeksiyonu temeline dayanmaktadr. Bu desenler, bir LCD projektr
vastasyla mmkn olduunca eit iki paraya blnen siyah ve beyaz izgilerden
olumaktadr.
3D Saysallatrma zmlerinde, i paralarnn yksek znrlkteki CCD kameralar
vastasyla eitli alardan elde edilen grntleri gelimi fotogrametri tekniklerini kullanan
zel bir yazlm ile IGES ve STL gibi boyutlu standart veri formatlarna dntrlmektedir.
Bu sistemler, yksek hassasiyeti, kullanm kolayl ve hz ile dnya apnda baarl bir ekilde
kullanlmaktadr.
 OPTK LME METODLARI VE SAYISALLATIRMA
1. Laser Tarama Metodu:
Laser triangulasyonu prosesi ile almaktadr. Bu proseste, laser izgisi saysallatrlacak yzey
zerine laser kafasndan yaklak 6,35cm uzunluunda projekte edilmektedir.
CCD kameralar, laserden belli uzaklkta olan para zerinden yansyan laser nnn n
yakalamaktadr. Laser izgisinin X,Y,Z koordinatlar trigonometrik olarak hesaplanabilmektedir.
Kullanlan sensre ve yazlm ayarlarna bal olarak, 650' den fazla ve birbirinden bamsz veri
noktas tek bir laser izgisinde toplanabilmektedir. Taranm obje bundan byle, birkayz
noktadan milyonlarca noktaya varan ve genellikle nokta bulutu olarak tarif edilen sz konusu
veri noktalar ile temsil edilmektedir.
 Genellikle bir nokta bulutu olarak temsil edilen llm veri kendi bana, topolojik
bilgi eksiklii tar. Bu nedenle genellikle gen kapl a veya bir CAD modeli gibi daha
kullanl bir formata dntrlr.

Nokta bulutlar bir ok boyutlu yazlmla uyumlu deildir. Bu nedenle Tersine

Mhendislik yazlmlar nokta bulutlarn 3D CAD, CAM, CAE gibi uygulamalarda veya
grselletirmede kullanlabilecek formatlara dntrr.
RNEK BR ALIMA
TERSNE MHENDSLK HANG AMALARLA KULLANILIR?

Tersine Mhendislik yntemi genel olarak STL data zerinden 3 boyutlu yzey ve kat
modelleri elde etmek amacyla kullanlr.
Bir parann kopyalanmasnda geleneksel yntemlerle gnler ya da haftalar sren ilemler
nesnenin taranp yksek hzda ileme yntemleri ile kopyalanmas yoluyla sadece birka
saat ierisinde tamamlanabilmektedir.
Bir para zerinde deiiklikler yaparak yeni bir para oluturmak istediinizde, tersine
mhendislik yntemi ile parann CAD datasn ve ardndan deiiklikleri yaparak yepyeni
bir model elde etmek mmkn olmaktadr.
El yapm paralarn bilgisayar ortamna aktarlmas - CAD datasnn oluturulmas iin yine
tersine mhendislik yntemi kullanlmaktadr.
Deforme olmu - bozulmu kalplarn yeniden ilenmesinde ve problemli blgelerin yeniden
yaplmasnda da Tersine Mhendislik ynteminden yararlanlmaktadr.
TERSNE MHENDSLN TERCH NEDENLER
reticinin bir paray uzun zamandr retmemesi ve tekrar retmek istemesi,
Orijinal dizaynn yetersiz dokmantasyona sahip olmas,
Bir rnn orijinal reticisinin artk bulunmamas fakat mterilerin bu rne ihtiyacnn olmas,
rnn orijinal dokmantasyonunun kaybolmas ya da hi olmamas,
rnn baz kt zelliklerinin yeniden tasarlanmasna ihtiya duyulmas,
rnn uzun sreli kullanmna dayanarak rne ait iyi zelliklerin glendirilmesi,
Rakip rnn iyi ve kt zelliklerinin analiz edilmesi,
rnn performansn ve zelliklerini gelitirmede sonuca gtrecek yeni yollarn
kefedilmesi, Rakip rnlerin anlalmas ve daha iyi rnlerin gelitirilmesinde rekabete dayal
kyaslama metotlarnn elde edilmesi.
Orijinal CAD modelinin deiikliklere ya da gncel retim yntemleri iin yeterli olmamas
Orijinal retici firmann ek/yedek paralar salamada yetersiz ya da isteksiz olmas
Orijinal retici firmann para salamada ar cret talep etmesi
Modas gemi paralarn ya da eski retim ilemlerinin bugnk ve daha ucuz teknolojilerle
gncellenmesi
 3D TARAYICILARDA KULLANILAN PROGRAMLAR

FabScanPi

David Laser Scanner

Hp 3D Scan

Meshlab

Ciclop 3D(Horus 3d Scanner)

Meshmixer
DAVID LASER SCANNER LE TARAMA LEM
 SORULAR
1. Tersine mhendislik nedir?
2. Tersine mhendislik hangi alanlarda kullanlr?
3. Tersine mhendislikte lm ilemleri sras nedir ve lm cihazlar hangi iki
ana balkta toplanr?
4. Tersine mhendislikte kullanlan programlardan 5 tanesi yaznz?
5. Makine ve imalata tersine mhendisliin yerini aklaynz?
 KAYNAKA
1. STANBUL TEKNK NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS DK MALYETL LAZER TARAYICI SSTEM
TASARIMI YKSEK LSANS TEZ Onur AKYOL HAZRAN 2011
2. http://www.atolye3d.com.tr/b/detay/3d-tarayici-nedir
3. https://www.biliminsesi.com/3d-tarayici-nedir/
4. http://blog.nirvanacadcam.com/3-boyutlu-3d-tarama-nedir/
5. http://www.olymposdesign.com/tr/makaleler/3d-optik-taramanin-temel-prensibi
6. http://dogaelektronik.com.tr/tr/haberler/15/3d-laser-scanner-lazer-tarayici-nedir-
7. http://reprap.org/wiki/Horus
8. https://en.wikipedia.org/wiki/David_Laserscanner
9. http://turkisi.programlar.ntv.com.tr/3d-lazer-tarayici-nasil-yapilir/
10. https://tr.wikipedia.org/wiki/Tersine_m%C3%BChendislik
11. http://www.catiaturk.com/arge/62/tersine-muhendislik-13.html
12. https://www.mertsarica.com/neden-tersine-muhendislik/
13. http://www.hamitarslan.com/tersine-muhendislik.html