Professional Documents
Culture Documents
Tính Toán Tải Trọng Gió Lên Nhà Cao Tầng Theo Tiêu Chuẩn EUROCODE
Tính Toán Tải Trọng Gió Lên Nhà Cao Tầng Theo Tiêu Chuẩn EUROCODE
LI CAM N
Sau hn hai nm theo hoc tai lp Cao hoc chuyn nganh Xy dng Dn dung va
Cng nghip Khoa Sau ai hoc Trng ai hoc Kin truc Ha Ni, ti a c
phn cng lam lun vn tt nghip vi tai:
Tinh Toan Tai trong gio ln nha Cao tng theo Tiu chun EUROCODE
i vi mt ky s thit k, vic tim hiu vn dung tiu chun vao tinh toan la
mt vic rt kho khn, c bit la vn dung va nghin cu tiu chun nc ngoai. Tuy
nhin, trong sut thi gian thc hin lun vn, ti a lun nhn c s giup , quan
tm va chi bao tn tinh cua cac thy (c) giao, cac chuyn gia cua Vin Khoa hoc Cng
ngh Xy dng, cac ban be ng nghip. Vi vy ti a co tinh thn va kin thc
hoan thanh tt va ung thi han lun vn cua minh.
Co c kt qua nay, ti xin c bay t lng bit n su sc n thy hng dn
chinh PGS.TS L Thanh Hun - ngi a tn tinh hng dn ti trong sut thi gian
thc hin lun vn, ng thi ti cng xin chn thanh cam n Khoa Sau ai hoc -
Trng ai hoc Kin truc Ha Ni, Vin Khoa hoc Cng ngh Xy dng - B Xy
dng cng cac ban ng nghip a giup , ong gop nhiu kin trong qua trinh thc
hin lun vn nay.
Do nng lc va thi gian nghin cu co han nn lun vn khng th tranh khi
sai sot, tac gia mong mun nhn c s gop , chi bao cua thy c va ng nghip
lun vn c hoan thin hn.
Ha Ni, ngay 10 thang 03 nm 2011
Tac gia lun vn
Nguyn Manh Cng
2
LI CAM OAN
Knh gi: Khoa sau ai hoc Trng ai hoc Kin truc Ha Ni.
Tn ti la: Nguyn Manh Cng, la hoc vin lp cao hoc chuyn nganh
Xy dng Dn dung va Cng nghip khoa 2008-2011 cua Khoa Sau ai hoc -
trng ai hoc Kin truc Ha Ni.
Ti c Khoa sau ai hoc Trng ai hoc Kin truc Ha Ni cho phep
lam lun vn tt nghip di s hng dn chinh cua PGS.TS. L thanh Hun
vi tai:
"Tinh toan tai trong gio ln nha cao tng theo tiu chun EUROCODE"
Ti xin cam oan toan b ni trong trong lun nay la do ti lam va hoan
toan khng co s sao chep. Nu sai ti xin chu s x l theo qui ch ao tao cua
nha trng.
Ha Ni, ngay 10 thang 02 nm 2011
Ngi vit cam oan
MC LC
LI CAM N
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CC BANG BIU
DANH MC CC HNH V TH
M U...............................................................................................................1
* t vn ...................................................................................................1
* Muc ich nghin cu...................................................................................2
* i tng nghin cu.................................................................................2
* Ni dung nghin cu...................................................................................2
CHNG 1: GI, TAI TRNG GI, MT S TIU CHUN V TNH
TON TAI TRNG GI......................................................................................4
1.1. Tng quan v gio.........................................................................................4
1.1.1. Khai nim, nguyn nhn hinh thanh, phn loai...........................................4
1.1.2. Tinh cht, c im cua gio........................................................................7
1.2. Tac ng cua gio vao cng trinh va cac bin phap giam thiu..................8
1.2.1. Tac ng cua gio vao cng trinh.................................................................8
1.2.2. Cac bin phap giam thiu tac ng cua gio vao cng trinh........................9
1.3. Mt s h thng tiu chun v tinh toan tai trong do gio..........................13
1.3.1. Tiu chun Vit Nam.................................................................................13
1.3.2. Tiu chun Trung Quc.............................................................................17
1.3.3. Tiu chun Anh.........................................................................................18
1.4. Tiu chun EUROCODE..........................................................................20
1.4.1. Tng quan v tiu chun EUROCODE....................................................20
1.4.2. Tom lc EN 1991-1-4.............................................................................21
1.4.3. Cac tai a nghin cu ng dung tiu chun vao Vit Nam..................22
CHNG 2: TNH TON TAI TRNG DO GI VO NH CAO TNG
THEO TIU CHUN EUROCODE..................................................................23
2.1. Cac tinh hung thit k c bit................................................................23
2.2. M hinh hoa cac tac ng cua gio.............................................................23
2.2.1. Tinh cht cua gio.......................................................................................23
2.2.2. c trng tac ng cua gio.......................................................................23
2.2.3. Gia tr c trng........................................................................................23
2.2.4. Cac m hinh..............................................................................................24
2.3. Vn tc va ap lc gio................................................................................24
4
DANH MC CC HNH V TH
Hinh 1.1: Li dung a hinh giam bt tac hai gio, lam thay i tc va
hng gio.............................................................................................................10
Hinh 1.2: Trng cy va rao giu giam bt tc gio.....................................10
Hinh 1.3: Hinh dang cng trinh n gian bt can gio....................................11
Hinh 1.4: Mai nghing 30o 45o giam bt tc mai do ap lc m...................11
Hinh 1.5: Mai hin ri giam s chia ra cua mai..................................................11
Hinh 1.6: Kich thc cac l ca cac tng i din xp xi bng nhau...........12
Hinh 1.7: am bao canh ca ong va l ca....................................................12
Hinh 1.8: Ban phn vng ap lc gio lanh th Vit Nam................................14
Hinh 2.1: th chuyn vn tc trung binh trong cac khoang thi gian............26
Hinh 2.2: Minh hoa cac dang a hinh................................................................28
Hinh 2.3: anh gia pham vi anh hng cua a hinh..........................................30
Hinh 2.4: Gia tr cua Ce(z) theo chiu cao va dang a hinh...............................32
Hinh 2.5: p lc trn b mt...............................................................................33
Hinh 2.5a: CsCd cho kt cu nha thep nhiu tng co mt bng hinh ch nht vi
cac bc tng thng ng bao ngoai, cng va khi lng phn b u, tn s
xac nh theo cng thc (2.22)............................................................................36
Hinh 2.5b: CsCd cho kt cu nha b tng ct thep nhiu tng co mt bng hinh
ch nht vi cac bc tng thng ng bao ngoai, cng va khi lng phn
b u, tn s xac nh theo cng thc (2.22).....................................................36
Hinh 2.5c: CsCd cho kt cu dang tru trn bng thep khng co lp m (tn s
dao ng ring xac nh theo cng thc (2.23)) vi 1=1000 va Ws/Wt=1.0.....37
Hinh 2.5d: CsCd cho kt cu dang tru trn bng b tng ct thep khng co lp
m (tn s dao ng ring xac nh theo cng thc (2.23)) vi 1=700 va
Ws/Wt=1.0............................................................................................................37
Hinh 2.5e: CsCd cho kt cu dang tru trn bng thep co lp m (tn s dao ng
ring xac nh theo cng thc (2.23)) vi 1=1000 va Ws/Wt=1.0......................38
Hinh 2.6: Cac thng s hinh hoc cua kt cu dang tru trn................................39
Hinh 2.7: Cac hinh dang cu truc thuc pham vi ap dung cng thc (2.24).......41
Hinh 2.8: th xac nh gia tr ap lc gio ngoai, C pe, cho cng trinh vi din
tich chu tai nm trong khoang t 1m2 n 10m2................................................44
Hinh 2.9: Chiu cao tham chiu theo h , b va ng profile cua ap lc gio......45
Hinh 2.10: S Phn khu cho nha hinh ch nht.............................................46
Hinh 2.11: S Phn khu cho mai phng.........................................................47
Hinh 2.12: S Phn khu cho mai dc mt chiu............................................49
Hinh 2.13: S Phn khu cho mai dc 2 phia..................................................51
Hinh 2.14: S Phn khu cho mai dc 4 phia..................................................53
8
M U
* t vn
Vi s tin b khng ngng cua khoa hoc cng ngh, cac cng trinh xy
dng trn Th gii noi chung va Vit Nam noi ring ang phat trin vi cp tin
v chiu cao cng nh phc tap. Khi chiu cao cua cng trinh cang tng thi
mc phc tap khi tinh toan thit k cng gia tng theo. c bit la vic xac
nh phan ng cua cng trinh trc cac yu t tac ng cua iu kin bn ngoai
nh tai trong do gio, ng t, tai trong n, giai quyt iu nay vic tin
hanh nghin cu, cp nht va bin soan h thng cac tiu chun thit k mi la
vn cp thit.
Vit Nam hin nay, h thng cac tiu chun v thit k kt cu cng
trinh xy dng noi chung c hinh thanh qua nhiu nm, chu yu da trn s
chuyn dch t cac tiu chun cua Nga (Lin X c), Anh, My, ISO, Trung
Quc, c Khi thit k mt cng trinh, cac tiu chun a vao s dung i hi
s lin quan cht ch vi nhau v tai trong, vt liu khi a vao trong tinh toan
ngha la h thng tiu chun phai co tinh ng b cao. Vic song song tn tai
nhiu loai tiu chun theo cac nc khac nhau ang pha v tinh ng b o.
xy dng ng b h thng tiu chun xy dng Vit Nam theo hng
i mi va hi nhp, B Xy dng ang co chu trng s i mi thay th dn
cac tiu chun trong h thng tiu chun c. Theo phng hng o, trong thi
gian gn y B a cho ban hanh tiu chun TCXDVN 356:2005 Kt cu
btng va btng ct thep (theo tiu chun SNIP 2.03.01-84*) va tiu chun
TCXDVN 375:2006 Thit k cng trinh chu ng t (theo tiu chun Chu
u EN 1998).
Vic ban hanh cac tiu chun mi, mc d theo chu trng thay th dn
dn h thng tiu chun c nhng vic tn tai ng thi cac tiu chun theo cac
h thng tiu chun thuc cac nc khac nhau a gy ra nhng kho khn nht
nh trong vic s dung, ap dung trong thc t. c bit la i vi tiu chun
TCXDVN 375:2006. Tiu chun nay c bin soan da trn c s chp nhn
EN 1998 co b sung thay th cac phn mang tinh c th cua Vit Nam. Tuy
nhin, ni dung cua tiu chun la xy dng cac qui nh, hng dn b sung cho
vic thit k cac cng trinh trong vng chu ng t. Vic tinh toan thit k cac
cng trinh vn phai tun thu cac tiu chun thit k trong h thng tiu chun
cua Chu u (EN) nh: EN 1991-1; EN 1992-1-1; EN 1993-1-1; EN 1994-1-
1
2
Tim hiu mt s giai phap lam giam thiu tac hai cua gio bao
Tim hiu tiu chun v tinh toan tai trong gio tac dung vao cng trinh cua
mt s nc trn th gii.
Tim hiu tiu chun EN 1991-1-4 va a ra quy trinh toan toan tai trong
gio tac dung ln nha cao tng xy dng Vit Nam theo quan im cua tiu
chun EUROCODE vi cac b sung thay th ph hp vi iu kin khi hu c
th cua Vit Nam.
Vi du thc t ap dung tinh toan tai trong gio ln cng trinh nha cao tng
tinh theo tiu chun EUROCODE va theo tiu chun Vit Nam co cai nhin
tng quat.
4
khng thi thng theo hng kinh tuyn ma hi lch v phia tay phai na cu
Bc va v phia tay trai na cu Nam (nu nhin xui theo chiu gio thi) theo
Lc Coriolis. Tin Phong va gio Ty n i tao thanh hai hoan lu khi quyn
quan trong nht trn b mt Trai t. Gio co nhiu cng khac nhau, t
manh n yu. No co th co vn tc t trn 1km/h cho n gio trong tm cac
cn bao co vn tc khoang 300km/h.
Vit Nam nm trong khu vc ng Nam . trai dai trn 15 v tuyn cua
vanh ai nhit i ban cu Bc. B bin Vit Nam tip cn bin ng, mt b
phn cua bao Ty Bc Thai Binh Dng. Khi mi v bao va ap thp nhit i
anh hng n Vit Nam, trc ht phai noi n nhng hoat ng cua chung
trn bin ng.
Tn s bo trn bin ng
Trung binh mi nm co 12 cn bao va p thp nhit i hoat ng trn bin
ng, nm nhiu nht co ti 18 cn bao (1961, 1964, 1973, 1974), nm it nht
cng co 4 cn bao (1969).
Bao va ap thp nhit i hoat ng trn bin ng bao gm nhng cn hinh
thanh tai ch va nhng cn di chuyn t Thai Binh Dng vao. Trung binh
trong 100 cn bao hoat ng trn bin ng co khoang 45 cn bao sinh ra tai
y va 55 cn bao t Thai Binh Dng di chuyn vao.
Bang 1.1: S bao va ap thp nhit i trung binh trn bin ng trong thi k
1928 n 1944 va 1947 n 1980 (Ngun bang 2 chng II [6])
Thang 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
p Tng s 2 0 1 2 2 16 18 38 21 11 9 3
thp Trung binh 0.04 0.02 0.04 0.04 0.31 0.35 0.74 0.42 0.22 0.18 0.06
Tng s 3 1 2 6 27 23 76 71 103 80 65 31
Bao
Trung binh 0.06 0.02 0.04 0.12 0.53 0.45 1.48 1.39 2.01 1.56 1.27 0.60
Bao va ap thp nhit i hoat ng trn bin ng nhiu nht vao thang 8
va thang 9; it nht vao thang 2, thang 3. Song khng co thang nao la khng co
bao.
Nu quy nh ma bao gm nhng thang co s bao trung binh at t 8%
7
b mt cng trinh. Trang thai dng thi cn phu thuc v tri tng i cua cng
trinh so vi cac cng trinh ln cn va canh quan khu vc (b cao, sn dc, nui
i, thung lng). Trang thai nay anh hng n goc ti cua dng thi, lam
thay i ca nh tinh, nh lng cua ap lc gio ln cng trinh.
Di tac dung cua tai trong gio, cac cng trinh cao, mm, thanh manh
ln s co dao ng. Tu theo phn b cng cua cng trinh ma dao ng nay
co th theo phng bt k trong khng gian. Thng thng chung c phn
tich thanh hai phng chinh: phng doc va phng ngang lung gio, trong o
dao ng theo phng doc lung gio la chu yu. Vi cac cng trinh thp, dao
ng nay la khng ang k; nhng vi cac cng trinh cao khi dao ng s phat
sinh lc quan tinh lam tng thm tac dung cua tai trong gio.
Tac dung cua gio ln cng trinh b chi phi chu yu bi vn tc va hng
thi cua no. Vi vy moi tham s lam bin i hai yu t nay s lam anh hng
n tr s va hng cua tac dung. Cac thng s nay co th chia lam 3 nhom
chinh sau y:
- Nhom cac thng s c trng cho tinh ngu nhin cua tai trong: vn
tc, cao, xung ap lc ng
- Nhom cac thng s c trng cho a hinh: nham mi trng ma
gio i qua, loai a hinh, mc che chn
- Nhom thng s c trng cua ban thn cng trinh: hinh khi cng
trinh va hinh dang b mt on gio; cac yu t anh hng cua dao dng
ring (chu k, tn s, gia tr, khi lng va cach phn b khi lng,
dang va tt dn cua dao ng)
1.2.2. Cac bin phap giam thiu tac ng cua gio vao cng trinh [5]
Cac giai phap ky thut nhm phng nga va giam nh cac thit hai do tac
ng cua gio bao va lc xoay gy ra cho cng trinh xy dng trong cac vng b
anh hng cua thin tai. Cac giai phap ky thut cho nha bao gm cac mt t quy
hoach, kin truc, kt cu, vt liu n thi cng.
Cc gii php quy hoach
- Khi chon a im xy dng, nn chu li dung a hinh, a vt
chn gio bao cho cng trinh. Lam nha tp trung thanh tng khu vc,
b tri cac nha nm so-le vi nhau giam thiu anh hung cua gio
10
bao. Trng cy thanh rao ly, xy tng chn lam i hng hoc
can bt tac dung cua gio.
- Cn tranh lam nha tai cac ni trng trai, gia canh ng, ven lang, ven
sng, ven bin, trn i cao hoc gia 2 sn i, sn nui. Tranh b
tri cac nha thng hang, d tao tui gio hoc lung xoay nguy him
Hinh 1.1: Li dung a hinh giam bt tac hai gio, lam thay i tc va
hng gio [5]
Hinh 1.6: Kich thc cac l ca cac tng i din xp xi bng nhau [5]
y k * W pk (1.7)
k 1
r
y
k 1
2
k * Mk
Trong o:
- Mk: Khi lng phn th k cua cng trinh
- yk: Dch chuyn ngang cua trong tm phn th k ng vi dang dao
ng ring th nht
* i vi nha nhiu tng co cng, khi lng va b rng mt on gio
khng i theo chiu cao, cho phep xac nh gia tr tiu chun thanh phn ng
cua tai trong gio cao z theo cng thc (1.8)
z
W p 1.4 * * * W ph (1.8)
h
Nam, phin ban TCVN 2737 : 1984 c bin soan da theo [17] vi chi hai
dang a hinh A va B, trong o a hinh A la a hinh chun. n phin ban
TCVN 2737 : 1990, tuy vn da trn phng phap tinh toan nh [17] (s dung
vn tc gio trung binh trong 2 phut) nhng co s thay i v cach phn loai
dang a hinh, a hinh c phn thanh 3 dang A, B, C trong o B la dang a
hinh chun da theo tiu chun cua c AS 1170.2-1983. n phin ban TCVN
2737:1995, cach phn loai dang a hinh nay vn c gi lai, lanh th Vit
Nam c chia ra lam 3 dang a hinh nh sau:
- Dang a hinh A la a hinh trng trai, khng co hoc co it vt can cao
qua 1.5m (b bin thoang, mt sng, h ln, ng mui, canh ng
khng co cy cao)
- Dang a hinh B (c chon la dang a hinh chun) la a hinh tng
i trng trai, co mt s vt can tha tht cao khng qua 10m (vng
ngoai it nha, th trn, lang mac, rng tha hoc rng non, vng trng
cy tha)
- Dang a hinh C la a hinh b che chn manh, co nhiu vt can sat
nhau, cao t 10m tr ln (trong thanh ph, vng rng rm)
Cng trinh c xem la thuc dang a hinh nao nu tinh cht dang a
hinh o khng thay i trong khoang cach 30h khi h < 60m va 2km khi h > 60m
tinh t mt on gio cua cng trinh, h la chiu cao cng trinh.
1.3.2. Tiu chun Trung Quc [14]
Tiu chun hin hanh v tinh toan tai trong gio Trung Quc ang c
ap dung la tiu chun GB 50009-2001: Load code for the design of building
structures (phin ban ting Anh). Theo o, tai trong do gio cng c phn lam
hai thanh phn la thanh phn tnh va thanh phn ng.
Thanh phn tnh
Gia tr tiu chun thanh phn tnh cua tai trong gio trong tiu chun GB
50009-2001 tinh theo cng thc:
Wk = z * s * z * W0 (1.9)
Trong o:
- Wk: gia tr ap lc c trng cua gio
- z: h s anh hng ng cua gio cao z, khi chi xet n thanh
phn tnh z = 1
20
Lc gio tac dung vao b mt cng trinh c xac nh theo cng thc:
P=p*A (1.15)
Trong o:
- p: ap lc gio tac dung vao b mt
- A: din tich b mt chn
Lc gio tac dung vao cng trinh c xac nh theo cng thc
P = 0.85(Pfront - Prear) * (1 + Cr) (1.16)
Thanh phn ng
Thanh phn ng cua tai trong gio c xac nh theo cac phng tng
ng vi phng tinh toan thanh phn tnh cua tai trong gio.
Gia tr cua lc nay c xac nh trn c s thanh phn tnh cua tai trong
gio nhn vi h s anh hng ng cua tai trong gio (1+C r). H s Cr nay c
xac nh bng cach tra th (hinh 3 [10]) cn c vao quy m, c im cua
cng trinh (H va kb). Theo o Cr nhn cac gia tr t 0.0 n 0.4 vi cng trinh
cao t 1.0m n 1000m. Tuy nhin pham vi ap dung chi khng ch vi cng
trinh co chiu cao H < 300m nn Cr c ly gia tr nh hn 0.25.
Phn chia dang a hnh
V cac dang a hinh, BS 6399 : Part 2 : 1997 phn chia a hinh lam 04
dang A, B, C va D.
1.4. Tiu chun EUROCODE [12]
1.1. Tng quan v tiu chun EUROCODE.
Nm 1975, y ban Cng ng Chu u quyt nh v mt chng trinh
hanh ng trong lnh vc xy dng. Muc tiu cua chng trinh la vic loai b
nhng tr ngai ky thut thng mai va hai hoa cac c tinh ky thut.
Trong chng trinh hanh ng nay, y ban a co sang kin thanh lp mt b
tiu chun v vic thit k ky thut cac cng trinh xy dng. Trong giai oan
u tin, b tiu chun nay s c s dung nh la mt tai liu chung tinh
toan thay th cho cac tiu chun ring cua tng quc gia thanh vin va cui cng
s thay th cac tiu chun ring o va tr thanh tiu chun chinh thc cua tt ca
cac nc tham gia.
Sau 15 nm, y ban Cng ng Chu u vi s giup cua mt Ban chi
23
ao vi ai din cac nc thanh vin a cho ra i cac phin ban u tin vao
u nhng nm 80 cua th k trc.
n nay, h thng tiu chun EN a c nghin cu va ban hanh chinh
thc bao gm 9 phn di dy:
- EN 1990 Eurocode : Basis of Structural Design
- EN 1991 Eurocode 1: Actions on structures
- EN 1992 Eurocode 2: Design of concrete structures
- EN 1993 Eurocode 3: Design of steel structures
- EN 1994 Eurocode 4: Design of composite steel and concrete
structures
- EN 1995 Eurocode 5: Design of timber structures
- EN 1996 Eurocode 6: Design of masonry structures
- EN 1997 Eurocode 7: Geotechnical design
- EN 1998 Eurocode 8: Design of structures for earthquake resistance
- EN 1999 Eurocode 9: Design of aluminium structures
H thng tiu chun EN ngay nay a c ng dung rng rai khng chi
trong pham vi cac nc thanh vin y ban cng ng chu u ma cn c
chuyn dch vao ap dung nhiu nc thuc chu u va cac chu luc khac trn
th gii.
1.2. Tom lc EN 1991-1-4
EN 1991-1-4 la phn 1-4 cua tiu chun EN 1991-1 (Actions on structures
General actions). EN 1991-1-4 cung cp cac thng tin chi dn v vic thit k
kt cu cng trinh vi tai trong do gio. Hin nay, Chu u, EN 1991-1-4 ang
c s dung kt hp vi h thng tiu chun EN 1990 va cac phn cua EN
1990 va EN 1992 n 1999 thit k kt cu cng trinh.
Cu truc cua EN 1991-1-4 c chia lam 09 chng:
- Chng 1: Cac quy nh chung
- Chng 2: Cac tinh hung thit k
- Chng 3: M phng tac ng cua gio
- Chng 4: Vn tc gio va vn tc ap lc
24
Vng ap lc I II III
IV V
gio trn ban IA IB IIA IIB IIIA IIIB
Vn tc (m/s) 29.95 32.56 36.80 39.37 42.36 45.16 50.28 54.94
Quy i vn tc gio trung binh trong 3 giy sang vn tc gio trung binh
trong 10 phut c tra theo th Hinh 2.1
Hinh 2.1: th chuyn vn tc trung binh trong cac khoang thi gian
(Ngun hinh 2.3.10 [13])
v600 1.065
= 0.698
v3 1.525
(2.2)
Quy i vn tc gio vi chu k lp 20 nm sang vn tc gio vi chu l lp
trong 50 nm c c xac nh theo cng thc (2.3) Theo (4.2)[12]
v50y = 1 .2 v20y (2.3)
Vn tc gio tinh trung binh trong thi gian 10 phut vi chu k lp 50 nm
c lin h vi vn tc gio trung binh trong 3 giy vi chu k lp 20 nm theo
biu thc (2.4)
v(50y, 600) = 0.698* 1 .2 *v(20y,3) (2.4)
Gia tr vn tc c ban v b tng ng vi cac vng ap lc gio trn lanh th
Vit Nam c cho trong Bang 2.2
Bang 2.2: Gia tr vn tc gio c ban vb tng ng vi cac vng ap lc gio
trn lanh th Vit Nam
Trong o:
- z0,II = 0.05m
30
Hinh 2.2: Minh hoa cac dang a hinh (Ngun phu luc A.1[12])
Trong trng hp phai la chon gia hai hoc nhiu loai a hinh trong
nh ngha cua mt khu vc nht nh thi nn la chon loai a hinh co dai
nham thp nht.
Vi cac cng trinh nha cao tng co zmin z zmax, h s gia tr Cr(z) c
tng hp nh trong Bang 2.4
Bang 2.4: Gia tr Cr(z) theo chiu cao va cac dang a hinh
Dang a hinh
0 I II III IV
cao z(m)
3 1.08 0.97 0.78 0.61 0.54
5 1.16 1.05 0.87 0.61 0.54
10 1.27 1.17 1.01 0.76 0.54
15 1.33 1.24 1.08 0.84 0.63
20 1.37 1.29 1.14 0.90 0.70
30 1.44 1.36 1.22 0.99 0.80
40 1.48 1.41 1.27 1.05 0.86
50 1.52 1.45 1.31 1.10 0.92
60 1.55 1.48 1.35 1.14 0.96
80 1.59 1.53 1.40 1.20 1.03
34
Dang a hinh
0 I II III IV
cao z(m)
100 1.63 1.56 1.44 1.25 1.08
120 1.65 1.59 1.48 1.29 1.12
150 1.69 1.63 1.52 1.34 1.17
180 1.72 1.66 1.56 1.38 1.22
200 1.73 1.68 1.58 1.40 1.24
(2.12)
Iv(z) = Iv(zmin) vi trng hp z zmin (2.13)
(ki: ly gia tr bng 1)
Vi cac cng trinh nha cao tng co z min z zmax, Ce(z) c tng hp
nh trong Bang 2.5
Bang 2.5: Gia tr Ce(z) theo chiu cao va cac dang a hinh
Dang a hinh
0 I II III IV
cao Z(m)
3 2.34 2.09 1.64 1.28 1.18
5 2.60 2.37 1.93 1.28 1.18
10 2.98 2.77 2.35 1.71 1.18
15 3.22 3.02 2.62 1.98 1.44
35
Dang a hinh I
0 II III IV
cao Z(m)
20 3.39 3.20 2.81 2.18 1.64
30 3.64 3.46 3.09 2.48 1.94
40 3.82 3.66 3.30 2.70 2.17
50 3.96 3.81 3.47 2.88 2.34
60 4.08 3.94 3.61 3.02 2.49
80 4.27 4.14 3.83 3.26 2.74
100 4.42 4.30 4.01 3.45 2.93
120 4.54 4.44 4.15 3.61 3.10
150 4.69 4.60 4.34 3.81 3.30
180 4.82 4.74 4.49 3.98 3.48
200 4.90 4.82 4.58 4.07 3.58
th biu din gia tr cua Ce(z) theo chiu cao va dang a hinh c th
hin trong Hnh 2.4
Hinh 2.4: Gia tr cua Ce(z) theo chiu cao va dang a hinh
Gia tr ap lc gio tiu chun tng ng vi cac vng ap lc gio trn lanh
th Vit Nam c cho trong Bng 2.6
Bang 2.6: p lc gio tiu chun (qp) theo cac vng ap lc gio trn lanh th Vit
Nam
Vng ap lc I II III
IV V
gio trn ban IA IB IIA IIB IIIA IIIB
36
2.4. Tc ng ca gi
2.4.1. p lc gio ln b mt cng trinh [12]
Trong o:
- CsCd: la h s phu thuc vao c im kt cu, xem Muc 2.5
- Cf: la h s ap lc cho toan b kt cu hoc cac b phn kt cu, xem
Muc 2.6
- Aref: la din tich tham chiu cua kt cu hoc cac b phn kt cu
(3) Tai trong gio, Fw, tac ng ln kt cu hoc b phn cua kt cu co th c
xac nh bng cach tng hp cac lc thanh phn F w,e, Fw,i va Ffr tinh t ap lc bn
38
- Lc bn trong:
Wi * Aref
Fw,i = CsCd * surfaces (2.19)
- Lc ma sat:
Ffr = Cfr * qp(ze) * Afr (2.20)
Trong o:
- CsCd: la h s phu thuc vao c im kt cu, xem Muc 2.5
- We: la ap lc bn ngoai ln b mt kt cu cao ze
- Wi: la ap lc bn trong ln b mt kt cu cao ze
- Aref: la din tich tham chiu cua kt cu hoc cac b phn kt cu
- Cfr: la h s ma sat, xem muc 2.6.2
- Afr: la din tich b mt ngoai song song vi hng gio, xem Muc 2.6.2
(4) Cac hiu ng cua lc ma sat do gio ln b mt co th khng cn xet ti khi
tng din tich b mt cua tt ca cac mt song song vi hng gio nh hn hoc
bng 1/4 ln tng din tich cua tt ca cac b mt bn ngoai vung goc vi hng
gio (bn mt chn gio).
2.5. Cc h s kt cu: CsCd
2.5.1. Khai nim chung [12]
Cac h s kt cu CsCd c a vao tinh toan tac ng cua tai trong
gio co k n anh hng cua thanh phn ng do s chuyn ng cua kt cu.
Lu : Cac yu t cu truc CsCd co th tach thanh mt yu t kich thc Cs va
mt yu t ng nng Cd.
2.5.2. Mt s trng hp xac nh nhanh CsCd [12]
a) i vi cac ta nha co chiu cao di 15 m gia tr cua CsCd co th c
ly bng 1.
39
Hnh 2.5a: CsCd cho kt cu nha thp nhiu tng c mt bng hnh ch nht
vi cc bc tng thng ng bao ngoai, cng va khi lng phn b
u, tn s xc nh theo cng thc (2.22) (Ngun hinh D.1[12])
Chu : i vi gia tr vt qua 1.1 trinh t va chi tit c a ra trong 2.5.2. Gia tr
nh nht cua CsCd c ly bng 0.85
Hinh 2.5b: CsCd cho kt cu nha b tng ct thep nhiu tng co mt bng hinh
ch nht vi cac bc tng thng ng bao ngoai, cng va khi lng phn
b u, tn s xac nh theo cng thc (2.22)
(Ngun hinh D.2[12])
Chu i vi gia tr vt qua 1.1 trinh t va chi tit c a ra trong 2.5.2. Gia tr
41
Hnh 2.5c: CsCd cho kt cu dang tr trn bng thp khng c lp m (tn
s dao ng ring xc nh theo cng thc (2.23)) vi 1=1000 va Ws/Wt=1.0
(Ngun hinh D.3 Phu luc D[12])
Chu i vi gia tr vt qua 1.1 trinh t va chi tit c a ra trong 2.5.2. Gia tr
nh nht cua CsCd c ly bng 0.85
Hnh 2.5d: CsCd cho kt cu dang tr trn bng b tng ct thp khng c
lp m (tn s dao ng ring xc nh theo cng thc (2.23)) vi 1=700
va Ws/Wt=1.0 (Ngun hinh D.4 Phu luc D[12])
42
Chu i vi gia tr vt qua 1.1 trinh t va chi tit c a ra trong 2.5.2. Gia tr
nh nht cua CsCd c ly bng 0.85
Hinh 2.5e: CsCd cho kt cu dang tru trn bng thep co lp m (tn s dao ng
ring xac nh theo cng thc (2.23)) vi 1=1000 va Ws/Wt=1.0
(Ngun hinh D.5 Phu luc D[12])
Chu i vi gia tr vt qua 1.1 trinh t va chi tit c a ra trong 2.5.2. Gia tr
nh nht cua CsCd c ly bng 0.85
Trong o:
- g: la gia tc trong trng, g = 9.81m/s2
43
- x1: la chuyn v ln nht do trong lng ban thn theo hng dao
ng, m
(2) Tn s dao ng un c ban n 1 cua cac ta nha nhiu tng vi chiu cao ln
hn 50m c tinh theo cng thc (2.22)
46
n1 = h
(2.22)
Trong o:
- h: la chiu cao cng trinh, m
(3) Tn s dao ng un c ban n1 cua cng trinh dang tru trn c tinh theo
cng thc (2.23)
1 * b Ws
n1 = h 2 Wt
(2.23)
eff
Trong o:
- ze: la chiu cao tham chiu, xem Hinh 2.7. Vi cac dang cng trinh
khng co trong hinh, gia tr co th ly bng chiu cao cua cng trinh
- kp: la h s inh c nh ngha la t l ln nht cua phn dao ng
ap ng lch chun
- Iv: la gia tr bt n nh, xem 2.3.5
- B2: la h s xet n iu kin a hinh
- R2: la h s xet n yu t phan ng ng (yu t cng hng)
Ghi chu 1: Yu t kich thc Cs c a vao giam tac ng gio vao cng
trinh do s xut hin khng ng thi cua ap lc gio cao inh im trn b mt
va co th thu c t biu thc (2.25)
1 7 * I v (ze ) * B 2
Cs = (2.25)
1 7 * I v (ze )
45
Hinh 2.7: Cac hinh dang cu truc thuc pham vi ap dung cng thc (2.24)
(Ngun hinh 6.1[12])
* H s phn ng ng R2
H s phan ng ng R 2 c s dung k n s bt n trong cng
hng vi s xem xet cac anh hng ng, gia tr c xac nh theo cng thc
(2.31)
2 2
R = * SL(Ze, n1,x) * Rh(h) * Rb(b) (2.31)
2
Trong o:
- SL: la ham mt ph c nh ngha theo cng thc (2.32a)
6. 8 f L ( Z , n )
SL(Z, n) = (2.32a)
(1 10.2 f L ( Z , n)) 5 / 3
1 1 2
Rb = 2 2 (1 e ) ; Rb = 1.00 vi trng hp b = 0
b
(2.34)
b b
Trong o:
48
4 .6 h
- h = L( z * fL(ze, n1,x) (2.35)
e)
4.6b
- b = L( z e ) * fL(ze, n1,x) (2.36)
n1, x * L( z e )
- fL(ze, n1,x) = vm ( z e )
(2.37)
* H s kp
H s inh kp c xac nh theo cng thc (2.38)
0.6
kp = 2 ln(600 ) va kp 3 (2.38)
2 ln(600 )
Trong o:
- : h s k n vic vt tn s c xac nh theo cng thc (2.39)
R2
= n1,x * va 0.08Hz (2.39)
B2 R2
2.6. p lc va h s kh ng
2.6.1. La chon cac h s khi ng hoc [12]
H s ap lc bn ngoai cung cp cac anh hng cua gio trn b mt bn
ngoai cua ta nha; h s ap lc bn trong cung cp cho cac anh hng cua gio
trn b mt bn trong cua ta nha.
Cac h s ap lc bn ngoai c chia thanh cac h s tng th va h s
cuc b. H s cuc b cung cp cho cac h s ap lc cho b mt co din tich 1m 2.
H s cuc b co th c s dung cho vic thit k cac cu kin nh va t hp.
H s tng th c s dung tinh toan cho cac din che chn co din tich b
mt la 10m2. H s nay cng co th c s dung cho cac khu vc co din tich
ln hn 10m2.
2.6.2. H s khi ng cho cac cng trinh [12]
* Tng qut:
H s ap lc bn ngoai Cpe cho cac ta nha va cac b phn cua cac ta nha
phu thuc vao din tich chu ap lc, A, la phn din tich c tinh toan vi tac
ng cua gio. Cac h s ap lc bn ngoai c a ra cho din chu ap lc la
1m2 va 10m2 vi cac gia tr tng ng la Cpe,1, i vi h s cuc b, va Cpe,10, vi
h s tng th.
49
Chu thch 1: gia tr Cpe,1 c s dung trong thit k cac cu kin nh vi din
tich mi cu kin la 1m2 hoc nh hn nh la cu kin mai. Gia tr C pe,10 c s
dung trong vic thit k cac kt cu chu tai tng th cua cac ta nha.
Chu thch 2: vi cac din tich che chn ln hn 1m2 va nh hn 10m2 gia tr Cpe
c tinh toan ni suy thng qua cac gia tr Cpe,1 va Cpe,10.
Hinh 2.8: th xac nh gia tr ap lc gio ngoai, Cpe, cho cng trinh vi din
tich chu tai nm trong khoang t 1m2 n 10m2
(Ngun hinh 7.2[12])
Khi 1m2 < A < 10m2, gia tr Cpe c xac nh theo cng thc (2.40)
Vng A B C D E
h/d cpe,10 cpe,1 cpe,10 cpe,1 cpe,10 cpe,1 cpe,10 cpe,1 cpe,10 cpe,1
5 -1.2 -1.4 -0.8 -1.1 -0.5 +0.8 +1.0 -0.7
1 -1.2 -1.4 -0.8 -1.1 -0.5 +0.8 +1.0 -0.5
0.25 -1.2 -1.4 -0.8 -1.1 -0.5 +0.7 +1.0 -0.3
51
Ghi chu: i vi cac ta nha co h/d>5, tng tai trong gio c xac nh da vao
cac quy nh c a ra trong Muc 2.6.4, muc 2.6.5. Vi cac gia tr trung gian
co th xac nh Cpe bng cach ni suy tuyn tinh. Cac gia tr trong bang s dung
c trong cac bc tng cua ta nha co mai nghing.
Hinh 2.10: S Phn khu cho nha hinh ch nht
(Ngun hinh 7.5[12])
* H s kh ng cho mi phng
(1) mai phng c xac nh la co dc () -50 < <50
(2) mai nha phai c chia thanh cac khu nh trong Hinh 2.11.
52
(3) Chiu cao tham chiu cho mai bng va mai nha vi mai hin vo trn goc
c ly bng chiu cao h. Chiu cao tham chiu cho cac mai bng co lan can
c ly bng h + hp, xem Hinh 2.11.
(4) h s ap lc cho tng khu vc c quy nh trong Bang 2.8.
(5) H s ap lc trn lan can nn c xac nh nh vi cac bc tng ng c
lp.
Hinh 2.11: S Phn khu cho mai phng
(Ngun hinh 7.6[12])
53
* H s kh ng cho mi dc mt chiu
(1) mai nha phai c chia thanh cac khu nh trong Hinh 2.12.
(2) Chiu cao tham chiu c ly bng chiu cao h.
(3) h s ap lc cho tng khu vc c quy nh trong Bang 2.9.
55
* H s kh ng cho mi dc bn pha
(1) Mai nha phai c chia thanh cac khu nh trong Hinh 2.14.
(2) Chiu cao tham chiu c ly bng chiu cao h.
(3) H s ap lc cho tng khu vc c quy nh trong Bang 2.11.
Hinh 2.14: S Phn khu cho mai dc 4 phia
(Ngun hinh 7.9[12])
62
* H s kh ng cho mi vm va chm cu
H s ap lc ngoai cho tng khu vc c quy nh trong Hinh 2.15 va
Hinh 2.16, chiu cao tham chiu c ly la z e=h+f. Trong trng hp t s f/d
tha man 0.2 f/d 0.3 va h/d 0.5, h s khi ng c xac nh nh vi
trng hp mai phng.
Hinh 2.15: H s ap lc bn ngoai cho mai vm vi mt bng hinh ch nht
(Ngun hinh 7.11[12])
64
B mt H s ma sat Cfr
Mn (thep, b tng mn) 0.01
Th (b tng th) 0.02
Rt th (gn, gn, gp np) 0.04
65
Ghi chu 1: r co th c a ra trong phu luc Quc gia, trong trng hp khac
co th tinh gn ung theo cach tra th Hinh 2.19.
Ghi chu 2: th Hinh 2.19 c s dung trong trng hp h/d>5.0
Hinh 2.19: H s r cho mt ct hinh vung co vo trn goc
(Ngun hinh 7.24[12])
(2) Chiu cao tham chiu ze c ly la chiu cao ln nht cua cng trinh tinh t
mt t.
(3) Vi cac kt cu mng (dang tm), h s Cf nn tng ln thm 25%
67
(2) Din tich hiu dung Aref c xac nh theo cng thc (2.43)
Aref = l * b (2.43)
Trong o:
- l: chiu cao cua cu kin ang c xet
(3) Chiu cao tham chiu ze c ly la chiu cao ln nht cua cng trinh tinh
t mt t.
2.6.6. Tinh toan cac b phn kt cu hinh tru [12]
* H s p lc ngoai
(3) H s ap lc bn ngoai C p,o c xac nh theo th Hinh 2.21 theo cac gia
tr Re va goc .
(4) H s iu chinh c xac nh theo cng thc (2.46)
= 1 vi 0o min
min
= + (1-)cos
vi min A (2.46)
2 A min
= vi A 180o
Trong o:
- A: goc chia, xem Hinh 2.21
- : h s c xac nh theo Muc 2.6.7
Hinh 2.21: Biu phn phi ap lc trn cac v tri tru trn
(Ngun hinh 7.27[12])
Chu thch 1: Gia tr trung gian co th c xac nh bng cach ni suy tuyn
tinh.
Chu thch 2: Hinh trn la da trn mt kt cu co t s nham trn ng
kinh (k/b) nh hn 5*10-4. Gia tr nham k c a ra trong Bang 2.14
Bng 2.14: H s nhm tng ng vi cc b mt
(Ngun bang 7.13[12])
70
(5) Din tich hiu dung Aref c xac nh theo cng thc (2.47)
Aref = l * b (2.47)
Trong o:
- l: chiu cao cua cu kin ang c xet
(6) Chiu cao tham chiu ze c ly la chiu cao ln nht cua cng trinh tinh
t mt t.
* H s lc
(1) H s lc cho kt cu dang tru trn c xac nh theo cng thc (2.48)
Cf = Cf,0 * (2.48)
Trong o:
- : h s c xac nh theo Muc 2.6.7
- Cf,0: la h s lc, gia tr cho trong Hinh 2.22
Chu thch 1: Hinh 2.22 chi s dung vi kt cu co h/d>5
Chu thch 2: Hinh 2.22 c xy dng theo h s Reynolds vi gia tr vn tc
2q p
xac nh theo cng thc v=
(3) H s kin b mt c xac nh theo cng thc (2.50), xem hinh minh
hoa (Hinh 2.24).
= A/Ac (2.50)
Trong o:
- A: tng din tich chn cua cac cu kin
- Ac: din tich bao ngoai
Hinh 2.24: M ta nh ngha h s kin b mt
(Ngun hinh 7.37[12])
Quy trinh tinh toan tai trong do gio tac dung vao cng trinh c th hin
74
chi; khi xy 220 s dung gach l, hang quay ngang s dung gach chi.
3.2. Tnh ton ti trong gi tc dng vao cng trnh theo tiu chun
EUROCODE
* Xc nh vn tc gi c bn
Cng trinh ly lam vi du c xy dng tai Ha Ni thuc vng ap lc gio
IIB co vn tc gio c ban c xac nh theo Bang 2.2, vb = 30.1m/s.
* Xc nh h s vn tc gi theo cao
V tri xy dng cng trinh trn ng L Vn Lng keo dai thuc dang
a hinh II, la khu vc co chiu dai nham z0 = 0.05m, zmin = 2.00m.
0.07
0.05
kr = 0.19 * = 0.19
0.05
2
Cr(z) = 0.19 * ln 0.05 vi z 2.00m
* Xc nh p lc gi theo cao
p lc gio tiu chun ng vi khu vc IIB (theo phn vng Vit Nam)
c xac nh theo Bang 2.6:
qp = 56.63 daN/m2
H s ap lc gio theo chiu cao:
1
Ce(z) = Cr2(z) * [( 1 + 7* ln( z / 0.05) ] vi z > 2.00m
1
Ce(z) = Cr2(2) * [( 1 + 7* ln(2 / 0.05) ] vi z 2.00m
Cng trinh co dang hinh tru, mt bng hinh ch nht nn h s ap lc gio
theo chiu cao s c iu chinh lai theo Hinh 2.9. Cu th nh sau:
- Theo phng doc (phng x): b = 25.1m, h = 97.25m (h > 2b) nn h s ap lc
gio theo chiu cao s c xac nh nh sau:
1
+ Vi z 25.1m, Ce(z) = Ce(25.1) = Cr2(25.1) * [( 1 + 7* ln(25.1 / 0.05) ]
+ Vi z > 50.2m, Ce(z) = Ce(97.25) = Cr2(97.25)*[( 1 + 7*
1
ln(97.25 / 0.05)
]
78
= 200*
58.35
L(Ze) = Lt *
zt 300
L(Ze) = 200*
58.35
=> = 85.333m
300
1
Iv(ze) = ln(58.35 / 0.05)
= 0.142
* Xc nh h s a hnh (B2)
- Theo phng x (phng doc nha): b = 25.1m, h = 97.25m
1
2 0.63
B (x) = 25.1 97.25
1 0.9 *
= 0.4696
85.333
* Xc nh h s phn ng ng (R2)
+ Vn tc gi tai cao ze, vm(ze):
58.35
vm(ze) = 0.19 * ln * 30.1 = 40.39 (m/s)
0.05
+ fL(Ze,n1x):
- Theo phng doc (phng x), tn s dao ng thu c t kt qua tinh toan
dao ng bng phn mm n1x = 0.2974(Hz):
fL(ze,n1x) = 0.2974*85.333/40.39 = 0.628
- Theo phng ngang nha (phng y), tn s dao ng thu c t kt qua tinh
toan dao ng bng phn mm n1x = 0.3057(Hz):
fL(ze,n1y) = 0.3057*85.333/40.39 = 0.646
+ Ham mt ph, SL:
- Theo phng doc (phng x):
80
1 1
Rb = 2
(1 e 2*0.850 ) = 0.611
0.850 2 * 0.850
1 1
Rb = 2
(1 e 2*2.490 ) = 0.321
2.490 2 * 2.490
+ H s phn ng ng R2:
81
* Xc nh h s kp:
+ H s vt tn s :
- Theo phng doc (phng x):
0.685
= 0.297 * 0.4696 0.685
= 0.227
+ H s kp:
- Theo phng doc (phng x):
0.6
kp = 2 ln(600 * 0.227 ) = 3.327
2 ln(600 * 0.227 )
* Xc nh h s CsCd:
- Theo phng doc (phng x):
1 7 * 0.142 * 0.4696
Cs = = 0.843
1 7 * 0.142
3.3. Tnh ton ti trong do gi tc dng vao cng trnh theo tiu chun Vit
Nam
Trinh t va kt qua tinh toan chi tit tai trong gio tac dung ln cng trinh
theo tiu chun Vit Nam c th hin trong phu luc tinh toan di y:
85
86
khi tinh toan tai trong do gio ln cng trinh theo EUROCODE, ty
thuc vao kich thc cng trinh h s nay lai mt ln na c iu
chinh lai theo phn oan chiu cao cng trinh da vao cac gia tr chiu
cao tham chiu.
4. Cach xac nh h s ap lc (h s lc) theo tiu chun EUROCODE co
phn t mi va chi tit hn. Tiu chun Vit Nam xac nh chu yu da
theo dang hinh hoc cng trinh, tiu chun EUROCODE cn chu trong
n t l kich thc cua cng trinh nn ph hp hn vi kt cu nha cao
tng.
5. Tiu chun Vit Nam tach bit ring thanh phn tnh va thanh phn ng
cua tai trong gio. Tiu chun EUROCODE cng chia tac ng cua gio
thanh hai thanh phn tnh va ng nhng anh hng cua thanh phn
ng c xac nh cng vi thanh phn tnh bng cach a vao cng
thc tinh toan h s anh hng ng phu thuc vao dang a hinh va c
trng phan ng ng cua kt cu.
- Quy trinh tinh toan tai trong gio ln cng trinh theo tiu chun
EUROCODE co phn phc tap hn tinh toan theo tiu chun Vit Nam.
Tuy nhin, vic tinh toan nay co th c n gian hoa bng cach lp bang
tinh trn phn mm EXCEL theo s khi Hinh 2.25 cua lun vn nay.
Kin ngh
- Tiu chun EUROCODE va tiu chun Vit Nam co s khac bit nhau v
cach thc x l s liu va quan im tinh toan nn kt qua tinh toan tai
trong do gio tac dung vao cng trinh theo hai tiu chun nay s co s sai
khac. Vi vy, vic ap dung tiu chun EUROCODE vao tinh toan tai trong
gio tac dung vao cng trinh phuc vu tinh toan cac cu kin va b phn
kt cu cng trinh cng vi cac tiu chun Vit Nam hin hanh cn phai
c nghin cu, cn nhc ky am bao tinh ng b cua h thng cac
tiu chun.
- co anh gia cu th va chi tit hn, tac gia kin ngh nn tinh toan chi
tit cho vi du khac nhau so sanh kt qua tinh toan thu c; cng vi o
nn tim hiu thm v tiu chun vn dung tinh toan n anh hng cua
tai trong do gio tac dung vao cng trinh theo phng vung goc vi hng
gio thi.
91