VI SUY NGH LM TH NO DY TT

Trn Ngc Nhun

B mn Ch to my

Cht lng dy v hc l mi quan tm hng u ca nn gio dc trn th gii, hu

ht cc nc u ra sc tm mi bin php nng cao cht lng dy v hc. Vi mong
mun l lm sao ngi dy truyn t c kn thc mt cch d dng, ngi hc nm
bt v vn dng c kin thc trong thi gian ngn nht vo thc t sn xut, nghin cu
mt cch c hiu qu, v do vy cng lc cng t ra nhng yu cu gay gt trong vic nng
cao cht lng ging dy v cch nh gi ngi hc nh th no l khch quan, cng bng,
l ng lc thc y ngi hc thy l ng lc, mc tiu phn u nh ba cm hng
ngy. Ai cng bit rng kin thc chnh l cha kha vn nng m mi cnh ca tng lai
v kin thc chnh l s k tha th h trc v s pht trin ca th h ni tip sau. Nhng
lm th no k tha v pht trin c ? y l cu hi m mi ngi u t ra v c
nhiu cu tr li cho vn . y chng ta khng bn v nhng cu tr li m ch trao
i mt vi vn v phng php ging dy v y chnh l yu t quyt nh ngi dy
v ngi hc hon thnh nhim v trng tm ca mnh.
Phng php ging dy khng th tch ri mc tiu ca chng trnh o to Nu gii
hn trong phm vi xem xt vai tr v tr ca phng php ging dy trong vic nng cao cht
lng dy v hc ta thy c mi quan h tng h gia mc tiu mn hc, phng php
ging dy v kim tra, cng tc ng n phng php hc tp ca hc sinh, tt nhin s dn
n tc ng quyt nh n thnh qu hc tp ca sinh vin bao gm tnh cm thi , kin
thc k nng v phng php t duy. Chng ta cn b hn quan im khi dy th dy rt k
nhng khi kim tra nh gi th lm qua loa i khi hoc ch hi nhng vn n gin
cho ngi hc d t mn hc . Vn ny v tnh nh mt s t duy v sng to ca
ngi hc, cha to c s hng phn trong vic hc. Cc bi kim tra mang tnh cht n li
nhng iu hc hoc ch gii quyt nhng vn n gin, do ngi hc khng p
dng c kin thc gii quyt nhng vn thc t, khng c kh nng phn tch k cc
tnh hung c th xy ra. Hay theo quan im giao hn cho ngi hc t c ti liu, gio
vin ch n lp ni ni dung yu cu ri gii tn cho sinh vin v tip tc t hc, sau gii
p thc mc nu c ri theo lch kim tra nh gi cho im v th l kt thc mn hc.
Vic g s xy ra tip theo chc chng ta khng gim ngh n.
V phng php kim tra nh gi khng phi ch c hnh thc kim tra trc nghim,
t lun ... mi nh gi c s hiu bit ca ngi hc. Chng ta cn rt nhiu cch nh gi
khc nh: vn p, semina, thc hin cc chuyn ..., phng php no cng t hiu qu
trong mt phm vi nht nh v cng khng c phng php no l tt nht. Mt khc vn
quan trng l ng sau kin thc dy s l ci g s din ra, kin thc s p dng vo
u v p dng nh th no? Ngi hc s vn dng nhng kin thc ra sao?
Nh vy vic i mi phng php ging dy phi l mt th thng nht gia mc
tiu mn hc, cch thc ging dy v hnh thc kim tra nh gi cht lng. Ngy nay vi
s pht trin ca cng ngh thng tin, vic ging dy tr nn sinh ng hn, phong ph hn
vi nhiu hnh thc t chc. Chng ta v hu nh chm dt c hnh thc dy chay, dy
ch chuyn v l thuyt... nhng thc t th tnh hnh cht lng gio dc cng khng tin
trin c bao nhiu. Chng ta khng ph nhn rng c nhng ngi thy rt gii, nhng
ngi hc tr xut sc hin hu trong giai on hin nay, nhng s lng cn rt t. Ti v
sao vy? Do trnh thy gio trong k nng truyn t hay do ngi hc qu th hay do
thi lng, mc tiu o to khng ph hp..., hay do qu ch tm vo thng mi ha gio
dc? Cc trng i hc c mc ln rt nhiu (nu nh vy th cht lng gio dc chc
chc l p ng c cc tiu ch m B gio dc v o to nu ra?) v cc hnh thc
ging dy cng tng ng pht trin t o to ti ch, o to t xa, o to lin thng... v
by gi li c ging dy trc tuyn. Khng bit nhng cch thc nh trn l nhm mc ch
nng cao cht lng gio dc hay thc hin vn ha i tr hp l ha vn bng mt cch
hp l m cht lng chng c l bao.
Xt trn mt kha cnh no mi phng php l lm sao cho ngi thy, ngi hc
thy c ngi trng mnh ang hc chnh l ngi nh th hai ca mnh, thy c s m p
trong quan h thy tr, khng c s p t, l ni ngi hc pht huy c kh nng sng
to, t duy ca mnh. Ngi hc tm c s hng khi tm ti ci mi, tm c s ng
thun v khuyn khch ni ngi thy v tp th nh trng. Trong giai on hin nay, mi
trng u c nhng phng php ring t c hiu qu trong cng tc ging dy, ring
bn thn ti thy rng chung quy l phng php tip cn ca gio vin i vi ngi hc cn
rt hn ch, cn qu cng nhc dn n s bun chn trong vic dy v hc, cc nguyn nhn
dn n tnh trng ny c th l:
* thc trch nhim ca mi cc nhn v kin thc, nng lc s phm ca mt s
ging vin cn yu, cha p ng c yu cu, cha quan tm nghin cu, tm ti c
phng php ging dy tt; cha c s kt ni gia cc phng php ging dy v kim tra
pht huy u im ca tng phng php trong qu trnh ging dy.
* Trnh , nng lc chuyn mn nghip v v kin thc, nng lc thc tin ca mt
vi ging vin cn yu, cha nm vng kin thc chuyn mn nn khng t ch trong ging
dy, ging dy khng thuyt phc, khng c kh nng v khng dm gi m, i su vo vn
nng bng m x hi v sinh vin quan tm. Gio vin cha thng xuyn kim tra sinh
vin nht l cc mn thc hnh thc tp, nhiu khi khon trng cho sinh vin t lo liu, dn
n gi ging th c tht nhng cht lng th nh bo tri trn nc.
* Vn gn lin l lun vi thc tin, nng cao kh nng thc hnh ca sinh vin
cha cao, ging dy cn nng v l thuyt Chng ta ch yu l ging dy cho sinh vin
bit: N l ci g? N nh th no? Phi lm ci g? ch cha quan tm to cho sinh vin
kh nng t duy phi lm th no trc nhng tnh hung c vn v kh nng t mnh suy
ngh tm kim phng php ti u trong nhng tnh hung c th. Cha cho sinh vin tip xc
vi thc t qua vn hc sinh vin c s so snh gia l thuyt v thc tin.
 * Cha thng xuyn t chc cc bui hi tho v chuyn mn, kim tra nh gi cht
lng gi ging. Hay ni mt cch khc l nhng vn ny cha thc hin c mt cch
trit .
* Cc hnh thc nh gi, khen thng cha mang li hiu qu thit thc (vn ny
l s kim tra, nh gi ca cc cp thm quyn cha cht ch, cha i su vo thc cht vn
m ch ngi c qua vn bn)
* Lng cho gio vin qu thp, cha p ng c vi mc sng hin ti. Vi ng
lng nh th th cho n khi no ngi thy mi c c mt cn h , do vy vic u
t vo ging dy, nng cao kin thc s gim dn hiu qu v c th nhng kin thc ca thy
gio truyn t nm ny qua nm khc vn th, khng c g thay i hoc thay i rt t.
* Ti liu, gio trnh bi ging cn hn ch. Nhiu mn hc cn thiu hoc thm ch
khng c ti liu phc v vic nghin cu, hc tp ca sinh vin. Bi vy dn n hu qu
sinh vin khng cn nghin cu su, khng cn c ti liu, ch cn hc nhng g thy ging
ghi chp c nn rt th ng v c qu nhiu th gi nhn ri lm nh hng n cht
lng hc tp v kh nng t duy.
Vy lm th no ging dy tt c cht lng, theo ti cn thc hin tt nhng vn
sau :
- Cn phi to cho sinh vin cm thy thch mn hc m mnh ang ging dy.
- Cn phi to cho sinh vin thc hin c nng lc t duy, sng to (t vn
sinh vin t gii quyt thng qua ni dung mn hc).
- Kt hp gia l thuyt v thc tin (Giao nhim v thc hin chuyn , tham quan,
thu thp s liu, x l sau bo co trc lp), iu cn nht l ngi thy phi
lun theo st v quan tm n nhng vn giao cho sinh vin hoc nhm sinh
vin, gip cho sinh vin gii quyt c vn v lm quen vi thc trng x hi v
vn ha ng x, lm vic, s cnh tranh v gii quyt c tnh hung bt ng
- Ch r a ch p dng mn hc (p dng ca tng ni dung, tng cng thc vo
vn thc t trong x hi. y chnh l nhng v d hng hn nht lm cho sinh
vin thch th, phn khi trong hc tp).
- Tp cho sinh vin to dng c s tr tu (mind map) ca mn hc khi qut
c ni dung v mc ch (vn ny rt quan trng, n gip cho sinh vin h thng
ha c ni dung mn hc v s lin h gia cc ni dung v ng dng trong thc t)
- phng php ging dy mi c p dng th quy m lp hc phi ti a l 50 SV,
l tng l 30 35, trong thc t rt t c lp hc nh vy, m c khi ln n 100
150 SV. Nhng lp hc qu ng SV, vic p dng phng tin ging dy hin i
nh dng n chiu hoc projector cng km hiu qu, hoc ging dy trong phng
m hnh hc c li cng kh thc hin (m SV c nhiu phn nh). Tt nhin chng
ta ang ng trc nhng mu thun gia quy m lp hc, thu nhp ca gio vin v
cht lng o to! Nhng bi ton ny cng cn c gii gp.
 - Cn phi thng im cho sinh vin khi kt thc mn hc khuyn khch nhng sinh
vin tht s quan tm, c nhiu sng to, c tng mi trong vic hc tp v thc
hin nhim v c phn cng.
- Cn hn ch nhng sinh vin hc vt, ch tr li theo sch, bi ging mt cch kh
khan.
- Gio vin mi bt u dy khng nn cho dy nhiu lp, nhiu mn (vn ny lin
quan chun gi ging ca mi gio vin, do vy cn phi c xem xt li gi
chun nu mun m bo cht lng gio dc). C nh vy bi ging mi thc s
phong ph, gio vin mi t tin ng trc lp v c th gi cho sinh vin nhng
vn cn thit trong cuc sng, mi ch tr c cc bui tho lun ca lp v
nhng ni dung lin quan no trong mn hc. Hin nay chng ta lnh trch nhim
ging dy vi mong mun l ti thiu m bo gi chun, chnh v vy m vic ph
trch ging dy c tnh co bng trong tng b mn, mi gio vin phi dy rt nhiu
mn (ngay c nhng mn khng phi mnh ph trch), th hi cht lng gio dc s
i v u? Con ngi khng phi l mt ci my tnh m c th ci vo y nhiu
phn mm s dng. Mi gio vin cn thit phi chuyn su vo mt lnh vc mi
c th nghin cu tch ly v pht trin c. Cc cp c thm quyn cn phi nghin
cu li (i mi phng php ging dy phi chng mt gio vin c th i vo nhiu
lnh vc . . nh vy ng b ta ni trm hay khng bng tay quen ha ra l iu v
ngha).
- Hnh thc thi ht mn cng khng nht thit phi thi, c th cho lm chuyn sau
bo co, thc hin cc nhim v, cc bi tp c giao trong sut hc k ca mn hc
v ly trung bnh ca cc bi . Kin thc khng nht thit phi thuc lu nh di
ph thng m ch yu l gii quyt c vn , phn tch c cc yu cu k
thut, to c k nng cho mnh, cn nhng vn khc c s tay ca tng
mn hc.
Trn y l nhng iu m bn thn ti quan tm trong cng tc ging dy, chc chn
cn cn phi bn thm na, d sao ti cng xin c vi dng chng ta tham kho. ging
dy tt, nng cao cht lng gio dc l mt qu trnh lun pht trin. Cn phi nghin cu v
lun i mi ph hp vi tng giai on.