TI LIU N TP THI CUI K

MN LCH S GIO HI VIT NAM

(NM HC 2015-2016)
T nm 1533 n nay l khong thi gian GHVN bt u c s tnh. Bi v bt u c s liu v
Gio Hi. S liu l cun Khm nh Vit S Thng Gim Cng Mc ca Quc S Qun, triu
Nguyn.
GHVN tri qua nm giai on.
Giai on khai sinh (1533-1659) gm: giai on d ng (1533-1614), v giai on t nn mng
(1615-1659)
c im giai on khai sinh: D NG: nhiu t chc tha sai thuc nhiu hi dng n truyn
gio VN (aminh, phanxic, Augustin,...) nhng kt qu t i. Trong gn 100 nm ch c khong
10.000 tn hu VN. T NN MNG: bt u cng cuc truyn gio ca dng Tn; (1/1615)
dng Tn n VN. Trong giai on 1649-1652, cha Alexandre de Rhodes bo cho Ta Thnh l ti
VN c 200.000-300.000 tn hu nn xin b nhim gim mc.
Nm thnh lp GHVN; 9/9/1659, qua tng sc Super Cathedram ca GH Alexandre VII.
Lm dng Tn u tin ti VN l cha Francesco Buzomi.
Tha sai u tin c s liu ghi nhn l I-n-khu.
Cng ng u tin ca GHVN l cng ng Ayuthia (ti Thi Lan).
Cng ng u tin ca GHVN trn t VN l cng ng Ph Hin (thi c cha Lambert de la
Motte).
Lm c cng ln i vi VN l cha Alexandre de Rhodes.
2 v gim mc u tin ca VN: Pierre Lambert de la Motte v Francois Pallu.
Vn kin u tin ca GHVN: Super Cathedram.
Vn kin th hai ca GHVN: hun th Instruction 1659.
Cc cuc bch hi xy ra di triu i no v di cc phong tro no: TRIU I: Minh Mng,
Thiu Tr, T c. PHONG TRO: Vn Thn, Cn Vng.
V hong khi u cuc bch hi l vua Minh Mng.
V hong bch hi m mu nht l vua T c.
117 v thnh t o di thi Minh Mng, Thiu Tr, T c.
4 v Gio Hong c nh hng to ln n GHVN: Alexandre VII, Pio XI, Gioan XXIII, Gioan-
Phaolo II.
V gim mc VN u tin l c cha Gioan Baotixita Nguyn B Tng, do GH Pio XI, ngy
11/6/1933.
V gim mc th hai aminh H Ngc Cn, 29/6/1935.
ng t ch quc ng: cha Francesco de Pina.
 T tm hiu tn ca v Gm u tin v v Gm hin nay ca gio phn qu qun ca mnh.
Quc hiu VN c chn vo nm 1802 do vua Gia Long.
Hng Gio Phm VN do GH Gioan XXIII thnh lp, ngy 24/11/1960.
V t o u tin l chn phc Anr Ph Yn.
1802-1886 l giai on th thch m mu.
ngha thnh lp hng Gio Phm VN l nh du s trng thnh ca GHVN.
Hai v Gm u tin c chc danh l Gm i din Tng Ta.
T 24/11/1960 i thnh Gm chnh ta.
GHVN hin nay c 26 gio phn.
Thnh b truyn gio thnh lp ngy 6/1/1622 (l Cha Hin Linh).
Ta khm s ng Dng thnh lp 20/5/1925 do GH Pio XI.
V Khm S u tin ca VN l c tng gim mc Celse Constantino Ajuti do GH Pio XI b
nhim ngy 25/5/1925.
Tn v ng vin Gm u tin: cha Giuse Phc, do c cha Louis Laneau c (1691).
Cha Alexandre de Rhodes qua Rma vn ng, xin Gm cho VN thi GH Inocente X.
19/6/1988, GH Gioan-Phaolo II phong thnh cho 117 v t o ti VN.