ISSN 1641-6325

WYDAWCA: TWORZYWA-MEDIA 41-811 Zabrze, ul. Filipka 9 e-mail: redakcja@tworzywa.org.pl, www.kwartalnik.tworzywa.pl

Numer 4 (69), ZIMA 2017

Cena: 21 z (zawiera 8% VAT)
CZASOPISMO POLSKIEGO ZWIZKU PRZETWRCW TWORZYW SZTUCZNYCH

W TYM WYDANIU:

KOMPAUNDOWANIE
WE WSPPRACY Z:

Dzikujemy Pastwu za kolejny rok wsppracy. Obniamy

ceny dysz GK
Dziki sukcesowi sprzedaowemu w 2017,
obniylimy ceny naszych dysz o 25-35%. nawet o 35 %
Dowiedz si wicej u naszych Specjalistw.
+48 724 302 101
www.wadim.pl

PHOTO: CLARIANT
QUALITY ACCELERATES.

6TGPF GNGMVTQOQDKNPQEK RT\[DKGTC EQTC\ DCTF\KGL PC UKNG U\E\GIN-

PKG YQDGE MQPKGE\PQEK QU\E\FPQEK \CUQDY K QEJTQP[ MNKOCVW
0CU\[OK KPPQYCE[LP[OK OCVGTKCCOK RT\[E\[PKCO[ UK LW F\K FQ
VGIQ CD[ UCOQEJQF[ D[[ EQTC\ NGLU\G C V[O UCO[O DCTF\KGL
RT\[LC\PG FNC TQFQYKUMC 6YQT\[YC VGTOQRNCUV[E\PG JKIJVGEJ
Durethan i Pocan QTC\ VGTOQRNCUV[E\PG NCOKPCV[ MQORQ\[VQ-
YG \ Tepex QVYKGTCL RT\[ V[O PQYG OQNKYQEK MQPUVTWME[LPG K
Y\QTPKE\G 0CU\G V[R[ RTQFWMVY \ WPKGRCNPKCE\COK QHGTWL U\[VG
PC OKCT TQ\YK\CPKC URGELCNPKG FQ YV[E\GM \E\[ WEJY[VY
K QDWFY MQORQPGPVY GNGMVTQPKE\P[EJ 9 VGP URQUD LCMQ
.#0:'55 RT\[E\[PKC UK FQ MU\VCVQYCPKC OQDKNPQEK RT\[U\QEK
e-mobility.lanxess.com
tworzywa P4 1  

Spis treci
Tendencje cen i zapasw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
organizacje
Druga edycja konkursu PZPTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
Nagroda I. Badania nad wytwarzaniem wielowarstwowych
kompozytw polimerowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
Nagroda II. Wielowarstwowe kompozyty jednopolimerowe
wzmacniane wknami naturalnymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
Zagadnienia recyklingu tworzyw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Plastik nie do pieca piec nie do plastiku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
Badania nad spoecznym postrzeganiem recyklingu . . . . . . . . . . . . . .18
Czy palety z tworzyw s rzeczywicie drogie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
Nowy interfejs pomoe wdroy zaoenia programu Przemys 4.0 . .22
tworzywa i rodowisko
Konferencja o biotworzywach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
Nowe biopoliamidy do zastosowa high-tech . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
Zakad recyklingu dywanw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
Belowanie odpadw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
surowce
Tworzywa id do szkoy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
Opnione palenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
POMAGAJ NAM:

PZPTS
rynek POLSKI ZWIZEK
PRZETWRCW TWORZYW
Nowe inwestycje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 SZTUCZNYCH

The OXO Conference po raz drugi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

Plastinvent 2017 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30
Nowoczesne technologie wtryskiwania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
Zrwnowaone barwienie tworzyw biodegradowalnych . . . . . . . . . . .34
rodek oczyszczajcy gorce kanay form . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34
Innowacyjny projekt technologiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
CZASOPISMO TECHNICZNE BRANY
TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY
technologie
Kompaunding na targach Fakuma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 tworzywa s wycznym
branowym patronem targw Plastpol
Kolorowe zakrtki do butelek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
Granulator z systemem cicia koyszcego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
Nowe biokompaundy poliamidu PA 6.10 do folii i wtrysku . . . . . . . . .48
CLARIANT

tworzywa
KWARTALNIK POWICONY EKONOMICZNYM
I TECHNICZNYM PROBLEMOM
PRZETWRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH
Wydawca: TWORZYWA-MEDIA
Redaguje zesp.
Redaktor Naczelny: Wojciech Filek
Redaktor techniczny: Lechosaw Wglorz
Rada programowa:
Tadeusz Nowicki Przewodniczcy Rady
Jan Polaczek
Grzegorz Kalisiak
Andrzej Bogucki
Robert Szyman Sekretarz Rady
nr 4 (69)/2017
tworzywa s organem prasowym Polskiego Zwizku
Przetwrcw Tworzyw Sztucznych
tworzywa wsppracuj z magazynem Macplas
Adres redakcji: Tworzywa
41-811 Zabrze, ul. Filipka 9
tel.: +48 504 278 832
e-mail: redakcja@tworzywa.org.pl
Materiaw niezamwionych redakcja nie zwraca.
Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian w nadsyanych
materiaach. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci za tre i form
ogosze. Kolporta wycznie w prenumeracie.
Nakad 3000 egz.
Skad i amanie: BET Studio, Druk: Czerny Marian, Firma Prywatna GREG
Zakad Poligraficzny Gliwice www.greg.com.pl
Ogoszenia i reklamy przyjmuje redakcja. W sprawie reklam telefon:
+48 504 278 832
e-mail: reklama@tworzywa.org.pl www.kwartalnik.tworzywa.pl
tworzywa P4 1  

W tym
wydaniu
polecamy CLARIANT

Str. 24
Nowe inwestycje

Str. 38
Kompaundowanie na targach Fakuma

Str. 52
Tworzywa id do szkoy
 MyCeppi mean in the beginning a concept, My concept: the
Central European Plastics Price Index. The calculation of the
price index is based on a comprehensive price benchmark,
for which plastic converters, traders, and local and
multinational feedstock producers supply data. However by
now this idea came to widespread, it is not enough to
inform the market players about what and at what price
they can buy in the region, what are the current prices and
price tendencies. We have to shed light on the processes
triggering events on the market. For this reason we decided,
in addition to the price information, to make also the
demand- and offer-related information and analyses
concerning the plastic market of Central-Europe available
free of charge, to help our readers understand current
events on the market. In addition we will publish news and
information and related comments that are relevant for the
market situation of the region. Our purpose is that our
readers, upon coming back, get more and more profound
information about the plastic market of the CEE-region.

Central European Plastics Price Index

tworzywa P4 1 
Prognoza na zim
Tendencje cen
i zapasw
W ubiegych tygodniach na ryn-
ku poliolefin nie byo jedno-
znacznego trendu cenowego.
Zarwno cena etylenu, jak i pro-
pylenu wzrosa o 32 euro, nato-
miast ceny polimerw nie ledzi-
y automatycznie wzrostu ceny
monomeru. Tak byo zwaszcza
w przypadku polietylenw, gdy
lokalni producenci przewanie
stosowali roll-over.
Byli te producenci, ktrzy posta-
nowili dostosowa swoje ceny
do rynkowego poziomu, nawet
gdy oznaczao to spadek w stosun-
ku do listopada. Wbrew temu, nie
spowodowao to wzrostu popytu.
W przypadku polipropylenw pro-
ducenci polimerw dyli do reali-
zacji wzrostu ceny monomeru. Ta-
ka strategia bya moliwa w przy-
padku typw PPR, jednak w przy-
padku PPC i PPH byo to niemoli-
we. Producenci polimerw maj
powany dylemat. W nastpnym
tygodniu powinni zamkn gru-
dniow sprzeda. Jeeli to si nie
uda, wtedy mog sprzeda wik-
sze iloci tylko w ramach obniki
ceny pod koniec roku.
Jednak wedug niektrych produ-
centw moliwy jest dalszy wzrost
ceny PP i PE w styczniu. Dlatego
producentom polimerw moe
opaca si wyczekiwanie. W prze-
ciwiestwie do nich, przetwrcom
moe opaca si kupno. Istnieje
jednak zagroenie, e w pierwszej
poowie stycznia popyt nie bdzie
oywiony i ewentualny wzrost ce-
ny monomeru nie spowoduje
wzrostu ceny polimerw. W tym
przypadku spadek mary u produ-
centw polimerw bdzie nie-
uchronny. Producenci poliolefin
nie maj innego wyboru jak utrzy-
ma swoje ceny, opniajc obni-
enie mary.
Niektrzy s gotowi sprzeda w ra-
mach osobnych porozumie
znaczne iloci wikszym przetwr-
com poniej ceny rynkowej. Jest to
rozwizanie przejciowe, poniewa
w pierwszym kwartale bdzie od-
czuwalny wpyw ograniczonego
popytu. Niezintegrowani produ-
cenci polimerw, wykorzystujcy
zakupiony monomer, maj nisz
elastyczno cenow. Zmuszeni s
nadal do wyczekiwania na klien-
tw skonnych do akceptacji odpo-
wiedniej ceny.
Wydaje si, e rynek atwo zaak-
ceptowa wzrost ceny SM o 95 eu-
ro. Cho nie oznaczao to wzrostu
spread to wikszo mary PS
w 2017 r. i tak uzyskali producenci
polimerw i monomerw. Mniej-
sza poda wszystkich badanych
przez nas typw miaa wpyw
na podwyk ceny przeprowadzo-
n przez producentw polimerw.
Sprzyja temu rwnie informacja,
e w pierwszym kwartale 2018 r.
trzech europejskich producentw
SM zaprzestanie produkcji z powo-
du prac konserwacyjnych, co ozna-
cza wzrost ceny w styczniu. Ten
wzrost prawdopodobnie bdzie
zawiera znaczny wzrost spreadu.
  
Producenci LDPE w grudniu stoso-
wali rne strategie: wzrost ceny,
roll-over, obnika ceny. Wszyscy
chcieli utrzyma swoje ceny w ak-
tualnym przedziale cenowym, kt-
ry w kadym regionie obecnie znaj-
duje si midzy 1170 i 1230 euro.
Ci, ktrzy niewaciwie ustalili swo-
je ceny, zmuszeni byli do natych-
miastowej jej zmiany, poniewa
odbiorcy szybko dokonali zakupu
z innych rde. Popyt w stosunku
do drugiej poowy listopada jest
dobry, jednak jest niewystarczajcy
ze wzgldu na krtki grudniowy
miesic. Prawdopodobnie wiksi
producenci regionalni bd zmu-
szeni do przeprowadzenia jawnej
lub ukrytej obniki ceny o 20-40
euro w celu wykonania planu pro-
dukcyjnego w grudniu.
Popyt na HDPE w stosunku do li-
stopada jest dobry. Ceny raczej s
niezmienne w stosunku do cen
pod koniec listopada. Sprzyja temu
fakt, e najnisze ceny ponownie
przekroczyy 1,000 euro. U produ-
centw oferujcych najtasze pro-
dukty zosta zrealizowany wzrost
ceny monomeru. W przypadku
HDPE BM we wszystkich krajach
dolny zakres cen jest wyrwnany.
W przypadku HDPE FILM w Polsce
jest poniej ceny monomeru etyle-
nu.
Ceny HDPE znajduj si pod sta
presj na obnienie, ale ceny poli-
merw na stae nie mog by ni-
sze ni ceny monomerw
(C2: 1,057 euro / ton). Dla trade-
rw sprzeda HDPE nie jest do-
brym biznesem, a to moe spowo-
dowa spadek poday i podstaw
do wzrostu ceny.
Rynek HDPE pipe (100) te pokazu-
je oblicze grudniowe. Przetwrcy
skadaj swoje ostatnie zamwie-
nia. Ceny oscyloway midzy 1350
i 1430 euro. W grudniu nie doszo
ani do wzrostu spread, ani
do spadku mary.
Najnisze ceny LLDPE C4 zmniej-
szyy si o 10-20 euro, przede
wszystkim w Polsce. Najwiksi pol-
scy odbiorcy mogli kupowa w ce-
nie midzy 1120 i 1170 euro,
a mniejsi midzy 1190 i 1240 euro.
W pozostaych krajach regionu ty-
powy przedzia cenowy pozosta
niezmienny w stosunku do listopa-
da i znajdowa si w przedziale
midzy 1200 i 1250 euro.
Ceny mLLDPE w regionie wzrosy
w grudniu o 20-30 euro. Przedzia
cenowy waha si midzy 1250
i 1330 euro. Popyt na razie nie jest
mocny, oczekujemy zawarcia wik-
szej liczby umw sprzeday
w grudniu.
Producenci PPH przeprowadzili
w poprzednim tygodniu podwyk
ceny ledzc ceny monomeru.
Jednak popyt nadal jest saby.
Przetwrcy tworzyw sztucznych li-
czyli na roll-over, a wzrost by dla
nich niespodziank.
Ci, ktrzy mogli jeszcze sprzeda-
wa w listopadowym przedziale
cenowym, zamknli dobrze 49. ty-
dzie, za podwyk na razie trud-
no jest zrealizowa. W regionie ty-
powy przedzia cenowy w zaleno-
ARC
11
ci od typu produktu i wielkoci
odbiorcw by midzy 1060 i 1180
euro/t. Producenci polimerw s
elastyczni wzgldem cen i w przy-
padku sprzeday wikszych partii
produktw s gotowi do obniki
o 10-15 euro.
Na rynku PPC wzrost ceny o 20-30
euro zosta zrealizowany. Popyt
jest dobry, poda niektrych ty-
pw produktw jest ograniczona.
Typowy przedzia cenowy przesu-
n si midzy 1,180 i 1,250 euro.
Popyt przypuszczalnie nadal pozo-
stawa oywiony do poowy grud-
nia. Zachodzi pytanie, czy koo po-
owy grudnia mona oczekiwa
spadku ceny? To mogoby zlikwi-
dowa pozostae zapasy produ-
centw polimerw. Natomiast
wikszo producentw oczekuje
wzrostu ceny w styczniu, co za-
kwestionuje znaczny spadek ceny
w grudniu.
Wzgldem cen PPR doszo
do wzrostu ceny o 30 euro, typowy
przedzia cenowy znajdowa si
midzy 1240 i 1330 euro. Jednak
otrzymalimy wiadomo o ofercie
te w cenie 1,220 euro. Poniewa
poda, podobnie jak w listopadzie,
jest ograniczona liczymy na stabili-
zacj ceny do koca grudnia.
1 organizacje
DRUGA EDYCJA KONKURSU
PZPTS
LAZYEYE
12 grudnia br. odby si fina dru-
giej edycji konkursu Polskiego
Zwizku Przetwrcw Tworzyw
Sztucznych na najlepsz prac dy-
plomow z zakresu tworzyw
sztucznych. W tym roku to Uniwer-
sytet Technologiczno-Przyrodniczy
w Bydgoszczy goci finalistw.
Do tegorocznej edycji konkursu
Polskiego Zwizku Przetwrcw
Tworzyw Sztucznych zgoszonych
zostao 15 prac. Rada konkursu
wyonia do cisego finau trzy
prace:
mgr in. Anna Szatan Badania
nad wytwarzaniem wielowar-
stwowych kompozytw polime-
rowych z Politechniki Krakow-
skiej, Wydzia Inynierii i Techno-
logii Chemicznej,
mgr in. Michalina Graczyk / mgr
in. Marta Kijanka Wielowar-
stwowe kompozyty jednopoli-
merowe wzmacniane wknami
naturalnymi z Politechniki Po-
znaskiej, Wydzia Budowy Ma-
szyn i Zarzadzania,
in. Damian Makowski Projekt
i realizacja moduowej formy
wtryskowej do wytwarzania wy-
prasek o zmiennych cechach
geometrycznych z Uniwersyte-
tu Technologiczno-Przyrodnicze-
go w Bydgoszczy, Wydzia Iny-
nierii Mechanicznej.
W skad tegorocznej Rady konkur-
sowej weszli:
Dr Maria Obj-Muzaj pracow-
nik Instytutu Chemii Przemyso-
wej,
Dr in. Krzysztof Bajer pracow-
nik Instytutu Materiaw Polime-
rowych i Barwnikw, dyrektor
Oddziau Przetwrstwa Materia-
w Polimerowych w Toruniu,
Dr Aneta Raszkowska-Kaczor
adiunkt w Oddziale Przetwr-
stwa Materiaw Polimerowych
w Toruniu, Instytutu Inynierii
Materiaw Polimerowych
i Barwnikw,
Dr Krzysztof Garman doktor
chemii, R&D meneder w firmie
Ergis SA,
Krzysztof Piekowski wielolet-
ni czonek Zarzdu PZPTS, pra-
cownik Grupy Azoty, prezes ATT
Polymers, spki zalenej Grupy
Azoty w Guben w Niemczech,
Dr in. Tadeusz Nowicki prezes
Nagroda I. Badania
nad wytwarzaniem
wielowarstwowych
kompozytw polimerowych
Celem pracy byo zaprojekto-
wanie i wytworzenie wielowar-
stwowych kompozytw poli-
merowych mogcych mie za-
stosowanie militarne. Szereg
wykonanych bada mechanicz-
nych, m.in. badania udarno-
ciowe, na statyczne zginanie,
twardoci metod Brinella po-
zwolio na oznaczenie ich wa-
ciwoci wytrzymaociowych.
Kade z przeprowadzanych ba-
da zostao wykonane zgodnie
z zadan, obowizujc nor-
m. Metody te pozwoliy
na wyonienie spord szeregu pozwolio na wykonanie mi-
prbek najlepszych kompozy-
cji.
Zsyntezowane materiay zosta-
y poddane badaniu wytrzyma-
oci na ostrza pocisku o kali-
brze 5,6 mm oraz 9 mm na kry-
tej strzelnicy z odlegoci
12,5 m. Umoliwio to bezpo-
rednie skonfrontowanie opra-
cowanego rozwizania z wa-
tworzywa P 4 1
PZPTS, a take prezes Grupy magisterskiej Michaliny Graczyk
Ergis. oraz Marty Kijanki, przyznajc do-
Zwycizc drugiej edycji konkursu datkow nagrod w wysoko-
PZPTS zostaa praca mgr in. Anny ci 2 tys. z.
Szatan, napisana na Politechnice Wszyscy finalici zostali uhonoro-
Krakowskiej. Laureatka otrzymaa wani dyplomami. Celem konkursu
nagrod pienin w wysoko- jest promowanie nowatorskich
ci 5000 z. technologii i organizacji procesu
Rada Konkursu w trakcie obrad fi- przetwrstwa tworzyw sztucznych
naowych zdecydowaa o ufundo- oraz upowszechnienie wiedzy
waniu take II nagrody dla pracy na ich temat.
  
Tegoroczn edycj konkursu PZPTS
charakteryzowa wysoki poziomem
prac i due zaangaowanie ich au-
torw w tematyk tworzyw sztucz-
nych oraz praktycznego ich zasto-
sowania w brany przetwrczej.
Ciesz si, e nasz konkurs przyczy-
nia si do wsppracy pomidzy
runkami rzeczywistymi i kon- modymi naukowcami, a bran
kretnym, zadanym zastosowa- przetwrstwa tworzyw sztucz-
niem. nych, gdy taki by cel jego zaini-
Wykonanie trjwymiarowego cjowania w 2016 roku. Mam na-
zobrazowania struktury po- dziej, e kolejne edycje zaintere-
wierzchni prbek kompozytw suj jeszcze szersze grono utalen-
wielowarstwowych po ostrzale towanych absolwentw powie-
miao na celu zbadanie obszaru dzia Tadeusz Nowicki, prezes Za-
penetracji pocisku do wntrza rzdu Polskiego Zwizku Przetwr-
panelu balistycznego z przybli- cw Tworzyw Sztucznych.
eniem 200x oraz okreleniu Pierwsza edycja konkursu na naj-
w przypadku pozostania nabo- lepsz prac dyplomow z zakresu
ju wewntrz, jego gbokoci tworzyw zostaa zorganizowana
w materiale. Moliwo stwo- przez Polski Zwizek Przetwrcw
rzenia obrazu powierzchni 2D Tworzyw Sztucznych w 2016 roku.
Celem przedsiwzicia jest promo-
krofotografii przedstawiaj- cja wrd modziey akademickiej
cych moliwe mikropknicia tematw zwizanych z tworzywa-
i uszkodzenia materiau kom- mi sztucznymi i zachcenie mo-
pozytowego. dych ludzi do ksztacenia si w tym
Przeprowadzone analizy i ba- kierunku.
dania wyoniy najlepsz kom- Fina pierwszej edycji konkursu
pozycj kompozytow, czc mia miejsce na Politechnice War-
w sobie zarwno dobre waci- szawskiej. Dwoje zwycizcw zo-
woci wytrzymaociowe, jak stao uhonorowanych dyplomami
i wzgldn elastyczno. oraz specjalnymi nagrodami pie-
ninymi.
tworzywa P4 1 
W kategorii prac doktorskich zwy-
ciya praca dr in. Anny Kundys
Biodegradowalne blokowe kopo-
limery laktydu o strukturze liniowej
i gwiadzistej, napisana na Poli-
technice Warszawskiej.
Natomiast w kategorii prac magi-
sterskich i inynierskich uznanie ju-
ry i nagrod gwn zdobya praca
inyniera Filipa Sierackiego Algo-
rytm do okrelania wymaganego
cinienia wtrysku w gniedzie for-
my wtryskowej, napisana na Uni-
LAZYEYE
wersytecie Technologiczno-Przy-
rodniczym w Bydgoszczy.
Wicej informacji dotyczcych
Konkursu oraz kolejnych edycji
mona uzyska w biurze PZPTS.
Nagroda II. Wielowarstwowe
kompozyty jednopolimerowe
wzmacniane wknami naturalnymi
Materiay inynierskie poczt-
kowo dzieliy si na trzy gwne
dziay. Naleay do nich metale,
ceramiki oraz tworzywa sztucz-
ne. Wraz z rozwojem cywilizacji
oraz zwikszonymi potrzebami,
zwaszcza w zastosowaniu kon-
strukcyjnym, musiay one ulec
znacznej modernizacji. Aby te-
go dokona powstaa nowa
grupa materiaw, zwana kom-
pozytami. Ich wyjtkowo po-
lega na poczeniu dwch lub
wikszej iloci materiaw iny-
nierskich.
Szczeglnie chtnie materiay
kompozytowe wykorzystywane
s w konstrukcjach lekkich. Jest
to gwnie spowodowane mo-
liwoci sterowania waciwo-
ciami zgodnie z oczekiwanymi
wartociami oraz wynikami.
W przypadku konstrukcji lek-
kich najwaniejszymi parame-
trami cechujcymi dany mate-
ria s wysokie waciwoci wy-
trzymaociowe, przy zachowa-
organizacje 1
niu odpowiednio niskiej masy.
Szczeglnie chtnie stosowane
s kompozyty metalowe na ba-
zie aluminium lub polimerowe
wzmacniane wknami szklany-
mi oraz wglowymi. Jednak
w przypadku tych materiaw
najwiksze problemy sprawia
recykling oraz moliwo po-
nownego przetwarzania.
W niniejszej pracy zosta przed-
stawiony hybrydowy kompozyt
jednopolimerowy PP/PP wzmac-
niany wknami naturalnymi.
Materia ten uzyskano na dro-
dze prasowania i charakteryzuje
si on wysokimi waciwociami
wytrzymaociowymi gwnie
pod ktem zastosowania
w przemyle motoryzacyjnym
oraz w konstrukcjach lekkich.
Jego zaletami ma by dodatko-
wo moliwo cakowitego re-
cyklingu oraz ponownego prze-
twarzania, w wyniku czego po-
wstanie zupenie nowy pro-
dukt.
1 organizacje tworzywa P 4 1

Dziaania EuPC

Zagadnienia
recyklingu tworzyw
Od opublikowania rozporzdzenia (WE) nr 282/2008 mino ponad 9 klingu utoruje drog do wikszego
ARC

dania dotyczce obecnego i przy-

lat. Ustala ono zasady stosowania recyklowanych tworzyw sztucz- wykorzystania przetworzonych szego wykorzystania recyklowa-
nych w zastosowaniach w przemyle spoywczym. Do tej pory Euro- tworzyw i promowania gospodarki nych tworzyw sztucznych (rPM)
pejski Urzd ds. Bezpieczestwa ywnoci (EFSA) przyj ponad 140 o obiegu zamknitym, przy jedno- w europejskim przemyle prze-
pozytywnych opinii naukowych dotyczcych bezpieczestwa proce- czesnym zapewnieniu pewnoci twrczym. Po 5 miesicach, w kt-
sw recyklingu tworzyw sztucznych przeznaczonych do uytku prawnej dla podmiotw zajmuj- rych 485 uczestnikw z 28 rnych
w materiaach majcych kontakt z ywnoci. Zgodnie z tymi opinia- cych si recyklingiem. krajw wypenio internetowy
mi, Komisja Europejska jest w stanie oficjalnie zatwierdzi oceniane Przedstawiciele caego acucha kwestionariusz, EuPC przedstawio
procesy. Jednak do tej pory nie podja adnej inicjatywy w tym kie- wartoci PET wzywaj komisj wyniki ankiety swoim czonkom.
runku. do zatwierdzenia procesw recy- Raport z wynikw ankiety zosta
klingu pozytywnie ocenionych opublikowany we wsppracy z Po-
Bez unijnych ram prawnych prze- wa prawdziw gospodark przez EFSA. Takie zezwolenie za- lymer Comply Europe Sarl. Raport
dua si stan braku harmonizacji o obiegu zamknitym w Unii Euro- pewni harmonizacj rynku i usunie zawiera szczegowy wgld w ak-
midzy pastwami czonkowskimi, pejskiej, prosimy Komisj Europej- wszelk niepewno prawn zwi- tualny stan rzeczy dotyczcy wyko-
powodujc niepewno prawn sk o pilne odblokowanie tej biuro- zan z obrotem surowcami wtr- rzystania rPM przez przetwrcw
oraz niepotrzebne obcienia dla kratycznej przeszkody. Brana mu- nymi w aplikacjach przeznaczo- tworzyw sztucznych i dostarcza
przemysu uywajcego materia- si pozostawa konkurencyjna nych do kontaktu z ywnoci. Na- cennych informacji dla wadz, or-
w pochodzcych z recyklingu. na poziomie globalnym, a setki eu- pdzi to take procesy wprowa- ganizacji, a take firm w caym a-
Casper van den Dungen, wicepre- ropejskich firm podjy bardzo po- dzania gospodarki o obiegu za- cuchu wartoci w przemyle two-
zes PRE i przewodniczcy grupy ro- wane inwestycje w celu dostoso- mknitym w brany tworzyw rzyw sztucznych. Niektre z jego
boczej PET, powiedzia: Po- wania si do rozporzdzenia UE. sztucznych poprzez otwarcie no- gwnych wnioskw to:
nad 500 milionw euro zostao za- Patricia Fosselard, sekretarz gene- wych rynkw recyklatw. Jako rPM pozostaje najwiksz
inwestowanych przez firmy w za- ralna EFBW, podkrelia: Produ- barier dla wikszego wykorzysta-
kady, przeksztacajce przetwo- cenci wody mineralnej i wd r-    nia surowcw wtrnych w proce-
rzone tworzywa sztuczne w mate- dlanych s wanymi uytkownika- sach produkcji nowych wyrobw.
riay odpowiednie do pakowania mi recyklowanego PET. Posiadanie W maju 2017 r. Europejskie Stowa- Prawie 60% europejskich prze-
ywnoci i zastosowa zwizanych zharmonizowanych europejskich rzyszenie Przetwrcw Tworzyw twrcw tworzyw sztucznych ma
z kontaktem z ywnoci. W 2014 ram dotyczcych procesw recy- Sztucznych (EuPC) uruchomio ba- problemy z dostaw rPM w akcep-
r. ponad 50% recyklowanego PET ARC towalnej jakoci.
w Europie zostao wykorzystane Klienci firm przetwrstwa nie
w aplikacjach do kontaktu z yw- wspieraj wystarczajco dobrze
noci. Jednak firmy z UE wci stosowania rPM. Tylko 27% euro-
pozostaj w stanie niepewnoci pejskich przetwrcw tworzyw
z powodu wieloletnich opnie. sztucznych twierdzi, e ich klienci
Doda: Ta niepewno prowadzi s wystarczajco wiadomi korzy-
do spadku inwestycji, a co waniej- ci i potrzeb w zakresie stosowania
sze, do braku zaufania do przepi- rPM.
sw regulujcych zasady kontaktu Obecne ramy regulacyjne musz
materiaw z ywnoci. zosta dostosowane do aktualnej
Do stanowiska w tej sprawie do- sytuacji, aby odpowiednio wspie-
czyy inne organizacje z caego a- ra stosowanie rPM. Prawie 60%
cucha wartoci. europejskich przetwrcw two-
Rozwj przemysu materiaw rzyw sztucznych uwaa, e obecne
przeznaczonych do kontaktu regulacje nie s odpowiednie, by
z ywnoci powinien podlega ja- w przyszoci w wikszym stopniu
snym regulacjom, powiedzia mogy wspiera stosowanie rPM.
Christian Crpet, dyrektor wyko- Badanie jest czci wikszej ini-
nawczy Petcore Europe. Doda: cjatywy EuPC. Aby uzyska wiksz
Chocia PET jest jednym z najcz- wiedz na temat wykorzystania
ciej recyklowanych polimerw, rPM w przemyle przetwrczym
brak regulacji powoduje brak tworzyw sztucznych, stowarzysze-
przejrzystoci w handlu recyklowa- nie przewiduje kolejne ankiety
nym PET. Ta sytuacja wpywa i warsztaty z krajowymi stowarzy-
na cay acuch wartoci: od pro- szeniami tworzyw sztucznych.
dukcji pierwotnego surowca Dziaania te bd realizowane
do gospodarki odpadami. Inwesty- w 2018 roku i pniej.
cje spadaj, a dziaalno pod ha-
sem od butelki do butelki powin-   
na uzyska wsparcie.
Alexandre Dangis, dyrektor zarz- Europejski przemys tworzyw
dzajcy EuPC doda: Aby zrealizo- sztucznych potwierdza swoje po-
1 organizacje tworzywa P 4 1

parcie dla pakietu gospodarki
o obiegu zamknitym. Organizacje
takie jak European Plastics Conver-
ters (EuPC), Petcore Europe, Po-
lyolefin Circular Economy Platform
(PCEP), PlasticsEurope, Plastics Re-
cyclers Europe (PRE) popieraj
wsplne stanowisko w sprawie pa-
kietu gospodarki o obiegu za-
mknitym:
Zero tworzyw na skadowiskach
odpadw do 2025 r. Zapewni to,
e odpady z tworzyw sztucznych
mog by wykorzystywane jako za-
soby i nie trafi do rodowiska.
55% opakowa z tworzyw ma
by przygotowanych do ponow-
nego uycia do roku 2025. Stano-
wi to wyzwanie, ale jestemy goto-
wi wspdziaa i angaowa in-
nych odpowiednich interesariuszy
do dziaania.
Wzywamy do obowizkowego,
rozdzielnego odbioru wszystkich
komunalnych odpadw opakowa-
niowych do 2025 r.
Komisja powinna ustanowi jed-
nolit metodologi obliczania ce-
lw przygotowania do ponowne-
go wykorzystania i recyklingu
oraz sposobu pomiaru wydajnoci
recyklingu. Jednolito ustanowi
rwne warunki dziaania dla
wszystkich podmiotw na rynku
i umoliwi dokadny przegld wy-
nikw pastw czonkowskich oraz
ich sensowne porwnanie.
Naley opracowa oglnounijne
standardy jakoci odpadw z two-
rzyw sztucznych i metod ich prze-
twarzania, w tym specyfikacj sor-
towanych odpadw, harmonizacj
metod bada tworzyw z recyklingu
i certyfikacj recyklingu tworzyw
sztucznych. Innowacje w technolo-
giach w caym acuchu wartoci
tworzyw sztucznych powinny zo-
sta wzmocnione w celu zwiksze-
nia ich potencjau.
  
Wraz z ponad 150 organizacjami,
EuPC popiera wezwanie New Pla-
stics Economy, by zakaza opako-
wa z tworzyw oksodegradowal-
nych. Wsplne owiadczenie za-
wiera informacje na temat opako-
wa oksodegradowalnych z two-
rzyw sztucznych i argumentuje za-
kaz.
Tworzywa oksodegradowalne s
produkowane i sprzedawane
w wielu krajach, a spoeczestwa
s przekonane, e bezpiecznie ule-
gaj one biodegradacji w przyro-
dzie.
Jednak znaczce dowody sugeru-
j, e oksydegradowalne tworzywa
sztuczne nie ulegaj bezpiecznej
biodegradacji, ale fragmentacji
na mae kawaki, przyczyniajc si i tramwajach Krakowa, odzi
do zanieczyszczenia rodowiska
mikrodrobinami.
Ponad 150 organizacji na caym
wiecie popiera nowe owiadcze-
nie, w ktrym proponuje wprowa-
dzenie na caym wiecie zakazu
dystrybucji opakowa ulegajcych
oksodegradacji.
Sygnatariusze to wiodce firmy,
stowarzyszenia branowe, organi-
zacje pozarzdowe, naukowcy
i wybrani urzdnicy. S to m. in.:
M&S, PepsiCo, Unilever, Veolia, Bri-
tish Plastics Federation, Gulf Petro-
chemicals and Chemicals Associa-
Plastik nie do pieca
piec nie do plastiku
W tym roku ponownie Fundacja
PlasticsEurope Polska w kampa-
nii edukacyjno-spoecznej pt.
Plastik nie do pieca piec nie
do plastiku przypomina o szko-
dliwoci spalania odpadw
w piecach, przydomowych ko-
towniach i na wolnym powie-
trzu.
Na monitorach w autobusach
powietrzu. Ponadto, znajduje si
oraz aglomeracji Grnego lska
emitowany jest krtki animowa-
tion, Packaging South Africa, Gre-
enpeace, World Wildlife Fund
(WWF), Plymouth Marine Labora-
tory i dziesiciu czonkw Parla-
mentu Europejskiego.
ny spot, w prosty sposb ilustru-
jcy haso kampanii.
Problem zej jakoci powietrza
w Polsce, szczeglnie dotkliwy
w okresie jesienno-zimowym,
od kilku lat jest coraz bardziej
obecny w wiadomoci publicz-
nej. Europejskie statystyki* wska-
zuj, e Polska naley do krajw
o najbardziej zanieczyszczonym
w czowce krajw z najwyszym
odsetkiem przedwczesnych
mierci spowodowanych z ja-
koci powietrza. Na wikszoci

Badania nad spoecznym terytorium Polski za zanieczysz-

czenie powietrza odpowiada
tzw. niska emisja, czyli emisje
z pojazdw oraz z domowych

postrzeganiem recyklingu palenisk i kotowni. Duy udzia

Wedug badania RECOUP i PlasticsEurope prze-
prowadzonego w grupie 4100 osb w wieku 18-
24-lat okazao si, e mniej ni 1/3 modych ludzi
myli o recyklingu tworzyw sztucznych. Tyl-
ko 29% modych Brytyjczykw, 24% Niemcw
i 18% Polakw uywa tworzyw sztucznych
w sposb zrwnowaony.
Badanie wykazao rwnie, e we wszystkich
grupach wiekowych udzia konsumentw odda-
jcych do recyklingu wszystkie tworzywa sztucz-
ne wynosi 45% w Wielkiej Brytanii, 51% w Niem-
czech i 35% w Polsce.
Konsumenci odpowiadali na pytania RECOUP wy-
janiajc, e s zdezorientowani i le poinformo-
wani o rodzajach tworzyw akceptowanych do re-
cyklingu. W Polsce respondenci wskazywali
na inne bariery, takie jak zniechcenie (17%) lub
uciliwo (17%) z tym zwizane.
Pomimo swoich obaw w zakresie rozdzielania
tworzyw sztucznych, 94% konsumentw w Pol-
sce preferuje recykling w stosunku do skadowa-
nia i odzysku energii. Wynik ten powtrzy si za-
rwno w Niemczech na poziomie 95%, jak
i w Wielkiej Brytanii na poziomie 93%.
Czy firmy zajmujce si recyklingiem mog anga-
owa publiczne kampanie na temat percepcji
tworzyw, by aden odpad nie trafi na skadowi-
sko? Czy rodzice ucz dzieci jak segregowa od-
pady domowe? Badanie pokazuje rwnie, e
konsumenci maj ogromny opr przed wysya-
niem odpadw z tworzyw na wysypiska mieci
(Niemcy 70%, Polska 74%, a Wielka Bryta-
nia 82%). Pogldy na temat spalania odpadw s
podzielone konsumenci w Niemczech (63%)
i Wielkiej Brytanii (70%) generalnie pozytywnie
odnosz si do odzysku energii, podczas gdy re-
spondenci z Polski s podzieleni nieomal po rw-
no: 46% za i 45% przeciw.
W konkluzji badania czytamy, e ponad poowa
konsumentw w kadym kraju pragnie dowie-
dzie si wicej o tym, co dzieje si z tworzywa-
mi sztucznymi po ich zebraniu.
Konsumenci nie s jednak skonni paci wicej
za produkcj wyrobw bardziej efektywnych
pod wzgldem wykorzystania zasobw (43%
w Wielkiej Brytanii, 28% w Niemczech i 30%
w Polsce).
Kim Christiansen, dyrektor North Region w Pla-
sticsEurope, powiedzia: Te badania pokazuj
potrzeb wikszego zaangaowania konsumen-
tw. Odpady z tworzyw sztucznych s cennym
zasobem i tak naley je traktowa. W adnym
wypadku nie naley skadowa odpadw two-
rzyw sztucznych.
ma tu naganne zjawisko spalania
odpadw w piecach, a wiado-
mo negatywnych skutkw ta-
kich praktyk jest w spoecze-
stwie bardzo niska. Odpady two-
rzyw sztucznych (plastiki) s
czsto spalane w piecach ze
wzgldu na wysok warto opa-
ow tego materiau. Jednak
w obecnym systemie gospodaro-
wania odpadami w Polsce nie ma
racjonalnego uzasadnienia dla
spalania odpadw w przydomo-
wych piecach i kotowniach
kady i tak paci za odbir od-
padw. Spalajc plastik nie tylko
marnujemy surowiec do recyklin-
gu, ale take emitujemy do po-
wietrza pyy i inne szkodliwe
substancje, przyczyniajc si
do zwikszenia zanieczyszczenia
powietrza w najbliszym otocze-
niu, szkodzc sobie i innym. Na-
ley wic uwiadomi sobie, e
potencjalne znikome korzyci
(ewentualna oszczdno opau)
s nieporwnywalne z ogromny-
mi negatywnymi skutkami pale-
nia odpadw, zarwno dla zdro-
wia ludzkiego, jak i dla rodowi-
ska. Odpady tworzyw to warto-
 organizacje
ciowy materia, ktry poprzez
recykling mechaniczny mona
ponownie wykorzysta do wy-
produkowania nowych wyro-
bw. W ten sposb realizowana
jest podstawowa zasada zrw-
nowaonego rozwoju racjonal-
ne wykorzystanie zasobw.
W Polsce, mimo zmian w prawo-
dawstwie zainicjowanych po-
nad 5 lat temu, nie wida zdecy-
dowanych postpw w zagospo-
darowaniu odpadw. W ocenie
ekspertw brany odpadowej
ilo wytwarzanych odpadw
jest duo wysza (o 1 do 3 mln
ton) ni oficjalne dane, a za r-
nic t odpowiada prawdopo-
dobnie porzucanie odpadw
w rodowisku i spalanie w go-
spodarstwach domowych. Wg
raportu GUS** w 2016 roku, se-
lektywna zbirka wszystkich od-
padw komunalnych wzrosa tyl-
ko z ok. 23% do ok. 25%. To zde-
cydowanie za mao, by ponad
dwukrotnie zwikszy recykling,
co jest wymagane przez polskie
i europejskie prawo ju za 3-4 la-
ta. W odniesieniu do odpadw
tworzyw, raport GUS wskazuje
stagnacj w selektywnej zbirce
odpadw zebrano tylko 304
tys. ton, tj. tyle samo co w ro-
ku 2015. Stanowi to mniej
ni 20% wytworzonych odpadw
tworzyw sztucznych. W dalszym
cigu podstawowym sposobem
zagospodarowania odpadw
tworzyw sztucznych w naszym
kraju pozostaje, niestety, skado-
wanie na wysypiska cigle tra-
fia blisko poowa tych odpadw.
Pozostaa ilo poddawana jest
recyklingowi oraz odzyskowi
energii w przemysowych instala-
cjach, speniajcych wyrubowa-
ne normy sprawnoci energetycz-
nej i emisji do rodowiska.
*Air Quality in Europe 2017
** Infrastruktura komunalna 2016, raport
GUS 31.10.2017
ARC
tworzywa P 4 1
Czonkowie PZPTS
Czy palety z tworzyw
s rzeczywicie drogie?
Czy paleta drewniana jest rzeczywicie tasza w uyciu od palet two- Po pierwszym roku koszt uywania
rzywowych? Jakie s zalety palet z tworzywa sztucznego? Czy du- palety drewnianej zrwna si z ce-
go ycia palety jest proporcjonalna do jej ceny? Te pytania zada- n zakupu palety z tworzywa
je sobie prawdopodobnie wielu menederw firm, w ktrych na co sztucznego. Po tym okresie koszt
dzie uywa si palet. W pierwszej chwili zakup tworzywowych pro- zakupu palety drewnianej nie jest
duktw stereotypowo kojarzy si z wysz cen i co za tym idzie ju tak atrakcyjny.
bardziej kosztown inwestycj. Jednak czy w duszej perspekty-
wie uytkowania naprawd tak jest? Warto wzi pod uwag kilka Higiena i czyszczenie
argumentw, bardzo czsto pomijanych podczas analizy kosztw, Palety tworzywowe s duo a-
a ktre stawiaj tworzywow palet w duo atrakcyjniejszym wie- twiejsze w utrzymaniu czystoci
tle. Weryfikacja wydatkw podczas procesu eksploatacji pokazuje i eliminowaniu drobnoustrojw
bowiem, e koszt uytkowania palet drewnianych ju po roku zrw- i bakterii. Bez przeszkd mona je
nuje si z cen zakupu ich tworzywowych odpowiednikw. my i dezynfekowa, a przez to
skutecznie eliminowa ryzyko po-
Naprawy i utylizacja Poniszy wykres ilustruje porwna- jawienia si pleni. Ma to ogromne
Ten kto uywa palet drewnianych nie kosztw uywania 3 palet: znaczenie szczeglnie w przemyle
w magazynie czy hali produkcyjnej 1) palety drewnianej, suszonej, spoywczym, ktry nakada bardzo
doskonale wie jak du ilo mie- o wymiarze Euro 1200x800, cer- rygorystyczne w tym wzgldzie
ci one generuj. Odpadajce drza- tyfikowanej, eksploatowanej wymagania. Szczeglnie zalecane
zgi, gwodzie czy wrcz wiksze w warunkach wilgotnych, na ze- dla tej brany s palety higieniczne
kawaki palet zmuszaj do cige- wntrz, o cakowicie zamknitej po-
go sprztania i niezliczonych na- 2) palety drewnianej, suszonej, wierzchni, bez zewntrznego oe-
praw. Natomiast dla produktw, o wymiarze Euro 1200x800 cer- browania z dopuszczeniem
ktrych naprawi si ju nie da, tyfikowanej, eksploatowanej do bezporedniego kontaktu
trzeba wygospodarowa miejsce w warunkach suchych, z ywnoci. Wystarczy je umy, by
do skadowania lub utylizowa. Te 3) palety o wymiarze Euro speniay okrelone wymagania.
wszystkie dodatkowe czynnoci 1200x800 wykonanej z tworzy- Palety drewniane trzeba natomiast
zwizane z utrzymaniem jakoci wa sztucznego. poddawa dodatkowym obrb-
palety drewnianej, naley Test wykaza, e paleta nr 1 wyma- kom termicznym lub chemicznym,
uwzgldnia w okresie eksploata- gaa pierwszych napraw ju zwikszajce koszty ich uytkowa-
cji. Dowiadczenie jednak pokazu- po szeciu miesicach uytkowa- nia. Uycie palet zanieczyszczo-
je, e tak naprawd, bardzo czsto nia, szczeglnie w okresie duych nych, skutkuje bardzo kosztowny-
nie prowadzi si adnej analizy zmian temperatur w cigu doby mi konsekwencjami epidemiolo-
kosztowej. A szkoda, bo dziki te- (wilgo i mrz osabiaj palet). gicznymi.
mu otrzymalibymy rzeczywist Wzrost kosztw eksploatacji palety
skal wydatkw. tworzywowej (nr 3) w czasie wyni- Wykorzystanie
Koszt uytkowania palet drewnia- ka tylko z zaoenia, i paleta b- w automatycznych magazynach
nych ju po roku zrwnuje si z ce- dzie myta po wykonaniu okrelo- Wykorzystanie palet drewnianych
n zakupu tworzywowych. nej liczby cykli. w coraz bardziej popularnych ma-
 organizacje tworzywa P 4 1

gazynach automatycznych i cen- Zastosowanie palet z tworzywa

trach dystrybucyjnych bardzo cz-
sto zakca prac przenonika (lub
innego urzdzenia), ktry moe
zosta uszkodzony przez kawaek
sztucznego to bardzo czsto zmia-
na przyzwyczaje i standardw
w logistyce. Oczywicie, potrzeba
jeszcze troch czasu, aby drewnia-
Nowy interfejs
palety drewnianej. Wszelkie prze-
stoje linii transportowych lub urz-
dze to w konsekwencji znaczce
koszty i wyduenie czasu realizacji
zlecenia.
n palet zastpia jej tworzywowa
odpowiedniczka. Warto jednak ju
dzi przyjrze si dokadniej kosz-
tom eksploatacji, poniewa jak wi-
da w duszej perspektywie opa-
pomoe wdroy
Dugo ycia
Palety tworzywowe s produkowa-
ne z wysokiej jakoci tworzywa
calno palet drewnianych wcale
nie jest taka oczywista. Korzystajc
z tworzywowych odpowiednikw
zyskujemy produkt posiadajcy
zaoenia programu
sztucznego, dziki czemu s od-
porne na cieranie i zapewniaj
wysok ywotno. Trwao pale-
ty drewnianej jest czasami sztucz-
nie wyduana. Dowiadczenie po-
sta tar, ktry posuy przez wie-
le lat, bdzie bardziej higieniczny
w uyciu, a w codziennej eksplo-
atacji przysporzy mniej proble-
mw.
Przemys 4.0
Dziki interfejsowi Euromap 77, opartemu na standardzie OPC UA,
kazuje, e paleta z tworzywa y- producenci wtryskarek przygotowuj si do nadchodzcej ery Prze-
je co najmniej 10 lat. Paleta mysu 4.0. Trend do indywidualizacji zmienia procesy produkcyjne.
z drewna rzadko osiga bez na- Podana staje si moliwo szybkiego dostosowania produkcji
praw jeden rok. i przestawiania jej w sposb bardziej elastyczny, tak aby w trakcie
Georg Utz Sp.z o.o. produkcji seryjnej mona byo w miar ekonomicznie, jeli to okae
Utylizacja, a ekologia si konieczne, wykona nawet pojedyncz, niestandardow cz.
Nie wolno zapomnie te o tym, co ul Nowowiejska 34
dzieje si z palet, kiedy nie nada- Take centralna kontrola jakoci dardzie komunikacyjnym OPC UA,
je si ju do dalszego uytku. Pale-
55-080 Kty Wrocawskie staje si coraz waniejsza. Warun- ktry zosta ustanowiony przez
ta tworzywowa nie staje si, jak tel.: 71 316 77 60 kiem zmian jest digitalizacja niekomercyjn fundacj OPC i by
drewniana, bezuytecznym odpa- oznacza ona czno poszcze- ju wykorzystywany w wielu ga-
dem, ktry zamieca rodowisko. info.pl@utzgroup.com glnych faz produkcji oraz komu- ziach przemysu jako podstawa ko-
Wrcz przeciwnie, w 100% mo- nikacj rnych maszyn i kompo- munikacji midzy maszynami r-
na j przetworzy i uy do pro- www.utzgroup.pl nentw ze sob. nych producentw. Niezalene
dukcji nowych palet lub innych wy- Odmienne standardy interfejsw stowarzyszenie branowe zaanga-
robw z tworzywa sztucznego. utrudniaj wykorzystanie cyfryzacji owao si rwnie jako konsul-
GEORG UTZ w osigniciu penej wydajnoci tant w rozwj Euromap 77. Du
produkcji w wielu gaziach prze- zalet OPC UA jest to, e jest nieza-
mysu. Maszyn jednego produ- lena od producentw, take kon-
centa trudno poczy z kompute- kurujcych midzy sob. OPC UA
rem nadrzdnym lub systemem to technologia, ktra jest dostpna
nadzoru produkcji (MES) i maszy- dla wszystkich i nie jest zalena
n innego producenta. Ma to miej- take od producenta jednostki ste-
sce o ile oczywicie obydwaj pro- rujcej. Ta niezaleno jest gw-
ducenci zawczasu nie uzgodnili nym powodem, dla ktrego OPC
wsplnego interfejsu ze swoim UA coraz czciej staje si standar-
klientem. Przetwrcy tworzyw dem dla systemw Przemysu 4.0,
sztucznych, ktrzy s klientami mwi Jrgen Peters, szef dziau
producentw maszyn, s zatem rozwoju oprogramowania w firmie
bardzo ograniczeni w moliwo- Arburg.
ciach poczenia swoich rnych
zakadw produkcyjnych. Ich wysi- Dostpna kolejna wersja
ek woony we wdroenie zasad Euromap 77
Industry 4.0, mimo e znaczny,
czsto utyka na wczesnym etapie We wrzeniu 2017 r. wydano dru-
projektowym. gi tzw. Release Candidate, czyli ro-
dzaj wersji beta interfejsu Euro-
Producenci wtryskarek map 77. Jako wersja testowa jest
w czowce ona dostpna dla kadego.
W tym momencie transparento-
Jako jedna z pierwszych bran, eu- no jest dla nas bardzo wana
ropejscy producenci maszyn po to, by uzyska szerok akcepta-
do formowania wtryskowego, cj wrd producentw maszyn
zrzeszeni we VDMA, poczyli siy i dostawcw oprogramowania,
i pracowali nad jednolitym w skali a take uytkownikw mwi dr
midzynarodowej interfejsem wy- Harald Weber, ktry kieruje tech-
miany danych pomidzy wtryskar- niczn grup robocz Euromap.
kami, a komputerami nadrzdnymi Wszyscy wielcy producenci maszyn
lub MES. Standard Euromap 77 zo- do formowania wtryskowego byli
sta zaprezentowany jesieni ubie- zaangaowani w rozwj nowego
gego roku na targach technolo- interfejsu w ramach europejskiego
gicznych K w Dsseldorfie. Wy- stowarzyszenia Euromap. Oprcz
stawcy pokazali konkretnie, jak kil- Arburga take Engel, Ferromatik
ka maszyn ustawionych w rnych Milacron, Krauss Maffei, Netstal,
halach wymieniao dane ze sob. Negri Bossi, Sumitomo (SHI) De-
Euromap 77 oparty jest na stan- mag i Wittmann Battenfeld. Jako
60.000...
Liczy si elektryczne dowiadczenie
Bdc jednym z najwikszych producentw wtryskarek przetwrstwa tworzyw sztucznych. Jestemy globalnym
elektrycznych na wiecie, zapewniamy kompetentne i ekspertem w dziedzinie formowania wtryskowego z
niezawodne wsparcie naszym klientom. Dziki sprzedanej wieloletnim dowiadczeniem, Sumitomo (SHI) Demag jest
liczbie ponad 60,000 wtryskarek elektrycznych na caym reprezentowana na wszystkich kontynentach oferujc
wiecie rma Sumitomo (SHI) Demag ustala standardy w kompletn obsug sprzeday i serwisu.
dziedzinie efektywnoci energetycznej oraz precyzyjnego

www.sumitomo-shi-demag.eu
4 rynek
producenci wtryskarek wane jest,
abymy wraz z dalszymi dostawca-
mi zdefiniowali nowy standard
technologiczny. Zapewni to, e nie
bdzie koniecznoci opracowywa-
nia drogiego i czasochonnego
projektu interfejsu dla klienta
przez kadego z producentw. In-
n du zalet dla klienta jest to,
e produkty rnych dostawcw
mwi tym samym jzykiem
mwi Peters. Jest to sytuacja ko-
rzystna dla wszystkich firm zaan-
gaowanych w proces produkcji.
Dla producentw MES, Euro-
map 77 oferuje wiele korzyci.
Midzy innymi fakt, e maszyna
obsugujca ten standard moe
by podczona na zasadzie
plug&play i dostarczy nieza-
wodnie podstawowy zestaw infor-
macji, za pomoc ktrego bdzie
reprezentowana w systemie reali-
zujc podstawowe funkcje MES
mwi Alexander Koblinger, tech-
niczny dyrektor zarzdzajcy w fir-
mie MES T. I. G.
Prace nad kolejnymi
interfejsami trwaj
Euromap 77 to dopiero pocztek.
Trwaj ju prace nad kolejnym in-
terfejsem Euromap 79. Ma on za-
pewnia bezpieczne i niezawodne
poczenie midzy wtryskarkami
i robotami. Najwikszym wyzwa-
niem jest udostpnianie sygnaw
w czasie rzeczywistym po to, by
nie doszo do kolizji midzy maszy-
n, a robotem w ruchu. Poniewa
sam standard OPC UA nie jest
EUROMAP
w stanie dziaa w czasie rzeczywi-
stym, korzysta z Time Sensitive Ne-
tworks (TSN). Jednak prace infor-
matykw i automatykw nie za-
trzymaj si na Euromap 79. Po-
pyt na standardowe interfejsy jest
duy, zarwno wrd producen-
tw maszyn, jak i przetwrcw
tworzyw sztucznych mwi dr
Weber. Poczenia dla urzdze
peryferyjnych, kontroli przepywu
materiau i wytaczarek s ju w fa-
zie planowania. Specjalista od re-
cyklingu, firma Erema obserwuje
z zainteresowaniem rozwj Euro-
map 77. Euromap 77 nie ma
na nas natychmiastowego wpy-
wu. Jednak interfejsy w nim defi-
niowane, pomog nam w imple-
mentacji Euromap 84 w dziedzinie
maszyn do wytaczania. Bdziemy
mogli zaangaowa si w ten pro-
ces natychmiast po ustanowieniu
standardw. Jeli chodzi o rozwj
technologiczny, chcemy by lide-
rem technologicznym w zakresie
maszyn do recyklingu mwi Ste-
fan Heitzinger, dyrektor ds. tech-
nicznych w firmie Erema.
Rosnca liczba interfejsw wyma-
ga jednolitej, nadrzdnej struktury.
Pracuje si ju nad tak konstruk-
cj, aby interfejsy rnych maszyn
i urzdze do przetwrstwa two-
rzyw sztucznych miay jednolity
wzorzec.
Nowe
inwestycje
IDEAL AUTOMOTIVE
13 padziernika odbya si uro- du
czysto otwarcia pierwszego
w Polsce zakadu produkcyjnego
szwajcarskiej firmy IGP wiod- stycznych atrakcji. Wydarzenie
cego producenta innowacyjnych
systemw powok proszkowych.
Jedna z najnowoczeniejszych
w Europie linii produkcyjnych
zlokalizowana jest w miejscowo-
ci Siestrze koo Warszawy.
Kamie wgielny pod nowy za-
kad produkcyjny IGP pooo-
no 3 sierpnia 2016 roku. 13 pa-
dziernika 2017 roku firma ofi-
cjalnie rozpocza produkcj
w Polsce. Supernowoczesny za-
kad produkcyjny jest przedue-
niem wydziau produkcyjnego
IGP w Szwajcarii. Wdroylimy
w nim wiele nowatorskich tech-
nologii, ktre speniaj wszyst-
kie wymagania jakociowe doty-
czce wytwarzania produktw
z grnego segmentu, mwi u-
kasz Witan, wiceprezes IGP Ope-
rations PL.
W uroczystoci otwarcia uczest-
niczyli pracownicy, kontrahenci
firmy oraz dziennikarze. Go-
ciem honorowym wydarzenia
by ambasador Szwajcarii, An-
drej Motyl. Jestemy dzi
wiadkami niezwykej symbiozy
midzy kreatywnoci i produk-
tywnoci Polski i Szwajcarii
oraz idc za tym gbok inte-
gracj tych narodw. Rozwj na-
szych realizacji z Polsk, a take
wysoko wykwalifikowani, zmo-
tywowani polscy pracownicy,
ktrzy wzbogacaj szwajcarskie
firmy o know-how to dla nas
niezrwnana warto powie-
dzia ambasador Andrej Motyl.
Poza czci merytoryczn
i moliwoci zwiedzenia zaka-
tworzywa P 4 1
produkcyjnego, gocie
uczestniczyli take w wieczornej
gali wypenionej szeregiem arty-
to byo nie tylko uroczystym
zwieczeniem dugotrwaych
prac nad budow fabryki, lecz
take okazj, aby nasi gocie
mogli j dokadnie zwiedzi i za-
pozna si ze wszystkimi etapa-
mi procesu produkcji komentu-
je ukasz Witan. Europa
Wschodnia, a przede wszystkim
Polska, uznawana jest dzi za ry-
nek, ktry bardzo intensywnie
si rozwija. Dlatego tym bardziej
cieszymy si z rozpoczcia tu
produkcji, dodaje.
  
Niemiecki producent czci sa-
mochodowych IDEAL Automoti-
ve zainaugurowa dziaalno
nowej fabryki wytaczania ele-
mentw w pobliu Zielonej G-
ry. Inwestycja o powierzchni 20
tys. m2 zlokalizowana jest na te-
renie o powierzchni 8 ha w rejo-
nie Nowego Kisielina w Ko-
strzysko-Subickiej Specjalnej
Strefie Ekonomicznej i jest
pierwszym polskim oddziaem
firmy. Zatrudni pocztkowo 250
pracownikw. Jest to 16 zakad
produkcyjny IDEAL Automotive
na wiecie.
W ramach inwestycji o warto-
ci 5,1 mln euro IDEAL Automo-
tive planuje zainstalowa trzy
nowe linie produkcyjne, w tym
hydrauliczne i podgrzewane pra-
sy, urzdzenia do cicia strumie-
niem wody oraz pras pneuma-
tyczn. W hali produkcyjnej
o powierzchni 8 652 m2 firma
 rynek
Ideal bdzie wytwarza formo-
wane elementy wyoenia
wntrz, w tym tylne pki samo-
chodowe i panele siedze.
Wrd produktw Grupy IDEAL
wymieni naley okadziny tek-
stylne, wytoczki izolacyjne, cz-
ci z wkniny, elementy do po-
wlekania tworzyw sztucznych
do wntrz pojazdw oraz ze-
wntrzne okadzin k. Produkty
te otrzymywane s przez formo-
wanie wtryskowe polipropylenu
oraz formowanie wtryskowe
ABS czci powokowej.
Projekt IDEAL w Polsce obejmie
inwestycje o cznej wysoko-
ci 5,1 mln euro, ktre zostan
zrealizowane w najbliszych mie-
sicach. W kwocie mieci si wy-
posaenie zakadu i jego uko-
czenie do koca 2018 roku. IDE-
AL planuje dalsz rozbudow,
a zatrudnienie moe wynie na-
wet do 800 pracownikw. Samo-
chodowi klienci firmy IDEAL to
BMW, Mercedes-Benz, Audi, Vo-
lvo, Porsche, McLaren, Lambor-
ghini i Volkswagen. Niemiecka
grupa posiada take zakady
w Niemczech, na Sowacji, w Re-
publice Czeskiej, Meksyku oraz
Chinach. Obecnie zatrudnia po-
nad 4 tys. pracownikw. W 2016
roku Grupa IDEAL osigna
roczny obrt w wysokoci 390
mln euro.
  
Borgers AG, niemiecki producent
wyrobw izolacyjnych dla sekto-
ra motoryzacyjnego uruchomi
w Zotoryi pierwsz w Polsce
BORGERS
tworzywa P 4 1
swoj fabryk. Spka zalena i Wschodniej to logiczne uzupe- tapicerki do wykoczenia desek
Borgers Polska zakoczya nienie sieci zakadw, ktre od- rozdzielczych, jednak zakad zo-
pierwszy etap picioletniego powiadaj na oczekiwania klien- sta zaprojektowany z myl
projektu inwestycyjnego o war- tw, mwi Krzysztof Bramorski, o przyszym rozwoju poprzez do-
toci 52 mln euro w Legnickiej oficjalny przedstawiciel grupy starczanie producentom pojaz-
Specjalnej Strefie Ekonomicznej, w Polsce. dw take innych produktw
budujc hal produkcyjn o 15 Niemiecka firma specjalizuje si do wntrz samochodw.
tys. m2 hali produkcyjnej i za- w produkcji wewntrznych i ze- Oczekuje si, e firma bdzie ob-
trudniajc 150 osb. wntrznych lekkich elementw sugiwa OEM bdcych zaka-
Pod koniec sierpnia firma zorga- dwikochonnych oraz elemen- dami ju istniejcymi w regionie
nizowaa oficjaln uroczysto tw wykadzin samochodowych i ktrych dziaalno znajduje si
otwarcia zakadu, w ktrej i pojazdw uytkowych. Suy w odlegoci od 100 do 450 km.
uczestniczy wiceminister rozwo- rwnie sektorowi AGD. Volvo bdzie jednym z pierw-
ju Adam Hamryszczak. Firma posiada 24 zakady zlokali- szych klientw opolskiej fabryki.
Polska przyciga znaczce in- zowane na caym wiecie i pro- Zakad w Opolu bdzie siedzi-
westycje zagraniczne w przemy- wadzi dziaalno w Chinach b 27 zakadu produkcyjnego
le motoryzacyjnym. Inwestycja i Stanach Zjednoczonych, za- IAC w Europie.
Borgers jest kolejnym dowodem trudniajc cznie 6 tys. osb. Ostatni projekt jest zgodny ze
na dobry klimat inwestycyjny Borgers AG, ktrego klienci to strategi wzrostu rynku wschod-
i cigy rozwj tego sektora BMW, Daimler, Volvo i PSA rocz- nioeuropejskiego przez firm
w Polsce podkrelali przedsta- nie osiga obroty rzdu 700 mln z europejsk z siedzib w Dssel-
wiciele inwestora podczas uro- euro. dorfie. W lipcu ubiegego roku
czystoci. IAC uruchomia kolejn fabryk
Zwrcono uwag, e motoryza-    w Republice Czeskiej.
cja jest drugim co do wielkoci Ciga ekspansja grupy wykazy-
sektorem przemysu w Polsce, International Automotive Com- waa dalszy wzrost w tym roku.
zapewniajc znaczne zatrudnie- ponents (IAC) przyblia si do za- W czerwcu IAC zainaugurowao
nie i stanowic okoo 13% cako- koczenia prac w swoim nowym budow nowego zakadu iny-
witego eksportu w kraju. zakadzie w Opolu. Warto in- nieryjnego w Bangkoku, w Pune
Oglnie rzecz ujmujc, projekt westycji szacowana jest na oko- w Indiach, w celu wsparcia we-
o powierzchni 10,8 ha, realizo- o 20 mln euro, a w zakadzie wntrznych potrzeb producen-
wany przy wsppracy z Polsk produkowane bd czci samo- tw krajowych, takich jak Ma-
Agencj Inwestycyjno-Handlow chodowe. Firma IAC (z siedzib hindra czy Tata, a take global-
(PAIH) przewiduje utworzenie w Luksemburgu) rwnoczenie nych programw dla klientw.
kolejnych trzech hal produkcyj- z pracami budowlanymi fabryki Jednostka jest szst placwk
nych, gdzie zatrudnienie znaj- o cznej powierzchni 27 tys. firmy w kraju.
dzie okoo 600 pracownikw. m2, gdzie produkowane bd
Grupa z siedzib w niemieckim deski rozdzielcze pojazdw naj-
Bocholt, ktra posiada zakady wyszej jakoci, rozpocza re-
produkcyjne w Belgii, Czechach krutacj okoo 500 pracowni-
i Niemczech, wybraa take So- kw.
wacj jako lokalizacj swojej fa- Pocztkowo planowano, e
bryki. Dla firmy Borgers, inna w zakadzie produkowane bd
lokalizacja w Europie rodkowej rcznie wykoczone elementy
IAC
 rynek
Konferencja w Sopocie
The OXO Conference
po raz drugi
Grupa Azoty ZAK SA po raz drugi zaprosia partnerw biznesowych,
przedstawicieli przemysu tworzywowego i przetwrstwa chemicz-
nego do udziau w The OXO Conference. Wydarzenie zwizane
z dziaalnoci kdzierzyskiego segmentu OXO odbyo si 16 listo-
pada w Sopocie i przebiegao pod hasem Illuminating the future of
OXO and the derivatives.
W programie konferencji przewi-
dziano trzy sesje tematyczne.
Pierwsza z nich pod nazw Ryn-
kowe fundamenty OXO prezento-
waa globalne podejcie do euro-
pejskich rynkw chemicznych i pe-
trochemicznych oraz uwarunko-
wania rynku alkoholi OXO. Wyda-
rzenie otworzya Hardeep Parmar,
dyrektor ds. chemii specjalistycznej
w brytyjskiej firmie konsultingowej
Kline. W swojej prelekcji opisaa
dwie dekady przemian europej-
skich producentw chemicznych,
ze szczeglnym uwzgldnieniem
zmiany charakterystyki produkcji
z chemii masowej na chemi spe-
cjalistyczn, charakteryzujc si firm dziaajcych w brany che-
wikszym popytem i atrakcyjniej-
szymi marami.
GRUPA AZOTY ZAK
wany by na zastosowaniu produk-
Z kolei Mike Beal, dyrektor ds. con-
sultingu chemicznego w IHS Mar-
kit, wypowiadajc si na temat sta-
nu i perspektyw rozwoju global-
nych rynkw chemicznych, zwrci
szczegln uwag na wzrastajce
zapotrzebowanie na produkty che-
miczne. Szczeglnie istotny w tym
wzgldzie jest rynek chiski oraz
zwikszenie jego mocy produkcyj-
nych, a take perspektywy rozwoju
amerykaskich aktyww produk-
cyjnych zlokalizowanych w obsza-
rze Zatoki Meksykaskiej.
Sesj zamkn Jeremy Pafford, re-
daktor naczelny ICIS Americas, kt-
ry podkrela, e to dobry czas dla
ciej Budner, kierownik dziau mar-
micznej, poniewa kady jej gracz,
niezalenie od lokalizacji, ma szan-
s by konkurencyjny. Kolejny blok
pod nazw Produkty OXO i ich
dalsze przetwrstwo skoncentro-
rach, komentowaa malarka.
tw OXO w brany farb i lakierw,
paliw oraz plastyfikatorw. Sesj
otworzy Ying Ho Lee, kierownik
ds. marketingu w niemieckim
przedsibiorstwie Synthomer. Po-
zytywne trendy przywoaa kolejna
prelegentka Joanna Imioczyk
z firmy Nitroerg SA. Widzimy wy-
ran wiatow tendencj w zakre- mentu OXO oraz wsplne osi-
sie podwyszania standardw dla
paliw przeznaczonych do nap-
dw silnikw. Nie tylko w aspekcie
efektywnoci, ale rwnie ekolo-
gii, komentowaa po wystpieniu
zatytuowanym Dodatki paliwo-
we na bazie OXO. Ostatni temat
sesji rozwj rynku plastyfikato-
rw by podejmowany przez kwencja oraz fakt, e swoj wiedz
przedstawiciela gospodarza konfe-
rencji Grupy Azoty ZAK SA. Ma-
Konferencja wzbudza zaintereso-
ketingu strategicznego w swoim
wystpieniu koncentrowa si
na obecnych i przyszych makro
trendach w rozbiciu na kluczowe
rynki: azjatycki, amerykaski i eu-
ropejski.
Ostatnia sesja konferencji powi-
cona bya wydueniu acucha
wartoci w segmencie plastyfikato-
rw. Wrd prelegentw znaleli
si prof. dr hab. Kazimierz Pisz-
czek, przedstawiciel Uniwersytetu
Tech no lo gicz no -Przy rod ni cze go
w Bydgoszczy oraz Piotr Sukowski,
dyrektor zaopatrzenia w Grupie
ERGIS, specjalizujcej si w prze-
twrstwie tworzyw sztucznych
i produkcji wyrobw z PVC, PET
i PE. W wystpieniu pn. Folie PVC
i trendy rynkowe w przetwrstwie
tworzyw przedstawiciel Grupy ER-
GIS opisa aktualne wyzwania ryn-
kowe zwizane z plastyfikatorami
oraz szeroko pojt gospodark
obiegu zamknitego, czyli recyclin-
giem.
Prelegent przybliy dziaania firmy
zmierzajce do tego, by produko-
wane polimery miay drugie y-
cie. Podczas tegorocznej konfe-
rencji nie zabrako akcentu arty-
stycznego. Gocie mieli okazj po-
dziwia obrazy znanej impresjo-
nistki Marii Wollenberg-Kluzy. Po-
mylaam, e przy tak powanej
konferencji nie zaszkodzi przeryw-
tworzywa P 4 1
GRUPA AZOTY ZAK
nik muzyczny. Wprawdzie nie sy-
szymy tu muzyki, jednak mona j
wyrazi i zaobserwowa w kolo-
Tegoroczn, drug edycj The
OXO Conference podsumowa
w imieniu gospodarza konferencji
Grupy Azoty ZAK SA prezes Za-
rzdu Pawe Mortas. The OXO
Conference to inicjatywa, ktra po-
zwala nam wypromowa w brany
dziaania kdzierzyskiego seg-
gnicia, wypracowane z partnera-
mi biznesowymi. Podczas, gdy
pierwsza edycja konferencji skupia-
a si na technologii OXO, tego-
roczna przybliaa w wikszym
stopniu zastosowania produktw
OXO, poruszaa gwnie aspekt
rynkowy. Cieszy nas doskonaa fre-
dzielili si znakomici prelegenci,
posiadajcy globaln perspektyw.
wanie wrd przedstawicieli wielu
segmentw biznesowych oraz firm
konsultingowych, co stanowi war-
to dodan. Ju teraz zapraszam
na kolejn edycj, podczas ktrej
kolejni eksperci podziel si wie-
dz, mwi Pawe Mortas.
Konferencja The OXO Conferen-
ce zostaa zainspirowana jubile-
uszem 30-lecia instalacji OXO
w Grupie Azoty ZAK SA. Jej pierw-
sza edycja odbya si w listopa-
dzie 2016 roku we Wrocawiu. Wy-
darzenie po raz kolejny zgromadzi-
o przedstawicieli segmentw biz-
nesowych zwizanych z produkcj
alkoholi OXO i plastyfikatorw.
Druga edycja The OXO Conferen-
ce bya podsumowaniem dziaa
Grupy Azoty ZAK SA na rynku OXO
oraz prb uwypuklenia ogromne-
go wpywu, jaki firma oraz jej part-
nerzy wywieraj na ksztat tego
rynku.
 rynek tworzywa P 4 1

PLASTINVENT 2017
TWORZYWA.PL

Zamek Biskupi w Janowie Podlaskim by miejscem jedenastej edycji

Konferencji Plastinvent, ktra odbya si od 26 do 27 padzierni-
mysaw Postawa i Tomasz Stacho-
wiak). Tym razem by on powico-
jest integracja caego rodowiska
i brany tworzyw sztucznych po-
ka 2017 r. Mecenasem wydarzenia tradycyjnie bya Grupa AZOTY SA, ny zagadnieniom dotyczcym przez stworzenie platformy do wy-
wspierajca organizatorw wydarzenia: portal www.tworzywa.pl, technologii wtryskiwania. miany myli oraz prezentacji naj-
mark Plastigo oraz firm Synventive Molding Solutions. Grono part- Nowym pomysem na wzbogace- nowszych rozwiza. Rozpoczyna-
nerw wydarzenia stanowiy nastpujce firmy: Albis Polska, CAM- nie i jednoczenie wzmocnienie jc drug dekad Plastinvent-
division, Experteam, Fundacja PlasticsEurope Polska, Genplast, Gra- technicznego nurtu Plastinvent- -u pragn wyrazi swoje przekona-
nulat, Mastercolors, Oerlikon Balzers Coating Poland, Polimarky oraz -u by cykl warsztatw zatytuowa- nie, e sceneria historycznych
TER Plastics Polymer Group. ny 10 zasad konstrukcji wyrobw wntrz Zamku Biskupiego w Jano-
z tworzyw sztucznych prowadzo- wie Podlaskim, w poczeniu
Zgodnie z wczeniejszymi zapo- zawsze ywioowe i entuzjastycz- ny przez Mariusza Makowskiego, z technicznym nurtem naszej kon-
wiedziami bya to rekordowa edy- nie przyjte wystpienie Szymona reprezentujcego firm DuPont Po- ferencji, gboko zakorzenionej ju
cja, w ktrej udzia wzio 237 Ziby, dotyczce wpywu procesu land. Kolejn z warsztatowych swoj tradycj pord brany prze-
osb reprezentujcych 110 firm, przetwrczego na degradacj TS. prezentacji by blok partnera Kon- twrcw TS, stanowia unikaln
w tym przedstawiciele firm zagra- W trakcie wydarzenia zostay ferencji CAMdivision, prowadzony i zapadajc w pami kompozycj
nicznych (Czechy, Indie, Niemcy, przedstawione ogem 23 prezen- przez Marcina Antosiewicza. By owocnych spotka i rozmw, wy-
Sowacja, Szwajcaria, Wgry). tacje i wystpienia, skupione wo- on powicony nowoczesnym me- miany dowiadcze, pozytywnych
Pord uczestnikw najwiksz jak k nurtu przewodniego konferen- todom kosztorysowania narzdzi wrae oraz wielu dobrych emocji
zwykle grup stanowili przedstawi- cji INNOWACJA INWENCJA IN- (PCM) oraz ich wytwarzania z wy- i wspomnie. Mam nadziej, e
ciele sektora przetwrczego, a po- SPIRACJA. Dotyczyy one w pierw- korzystaniem druku 3D (Additive i tym razem si nam to udao zro-
rd nich m. in.: Bilplast, BSH SGD, szej kolejnoci nowoczesnych roz- Manufacturing). bi w sposb satysfakcjonujcy re-
Bury, Curver Poland, Decora, ERG wiza technologicznych i aplikacji Blok wystpie pierwszego dnia kordowe grono uczestnikw, do-
System, GE Power Controls, Indesit materiaowych w obszarze prze- zakoczya prezentacja Grupy Azo- daje Kazimierz Borkowski. To tak
Company Polska, Lamela, Magnetti twrstwa tworzyw sztucznych i ich ty przedstawiona przez dyrektor naprawd ogromna motywacja
Marelli Metchem, Minda, Philips Li- zastosowa, a majcych swoje segmentu biznesowego tworzywa i jednoczenie wyzwanie, by spro-
ghting Poland, Phoenix Contact miejsce z tytuu nowych i zaawan- Magorzat Malec i dotyczca sta nieustannie rosncym oczeki-
Wielkopolska, Plast-Box, Ramp, Sie- sowanych tworzyw konstrukcyj- nowej roli firmy na europejskim waniom co do formy i charakteru
rosawski Group, Siropol, Teknia, nych. W tym bloku swoj obecno rynku tworzyw konstrukcyjnych naszych wsplnych spotka.
Tyco Electronics oraz Wirthwein. zaznaczyli take przedstawiciele w kontekcie uruchomienia nowej Do zobaczenia za rok!
Nie zabrako take europejskiej firm partnerujcych wydarzeniu instalacji PA6 w Tarnowie.
czowki producentw i dystrybu- (Albis, TER Plastics, Polimarky) oraz Drugiego dnia konferencji mia   
torw tworzyw sztucznych: A. Sabic Innovative Plastics (Rafa miejsce take blok specjalny zaty-
Schulman, Albis, DuPont Poland, Sperczyski). Wystpienia dotycz- tuowany Recykling jako wana Przypomnijmy, e Plastinvent to
Granulat, Grupa Azoty, Innocomp, ce zagadnie inynierii materiaw cz brany tworzyw sztucznych cykl konferencji o charakterze tech-
Lanxess, Plastoplan, Polimarky, Po- polimerowych zostay poprzedzo- prowadzony przez Fundacj Pla- nicznym, skupiajcy przedstawicie-
lyone, Resinex, Sabic Innovative ne blokiem prezentacji, w ktrym sticsEurope Polska i jej dyrektora li szeroko rozumianej brany two-
Plastics, Sirmax, TER Plastics Poly- miejsce miay wystpienia goci za- zarzdzajcego Kazimierza Bor- rzyw sztucznych, organizowany ce-
mer Group, TEREZ Performance Po- granicznych (Milan Aggarwal, Re- kowskiego. Jestem przekonany, lem prezentacji nowoczesnych roz-
lymers) oraz dodatkw i rodkw nate Bever i Friedbert Obergfell) e wszystkim uczestnikom konfe- wiza, technologii oraz proble-
pomocniczych (m. in.: Grafe, Finke, oraz Wacawa Kocemby reprezen- rencji moglimy zaproponowa matyki szeroko rozumianego prze-
Permedia). tujcego firm Oerlikon Balzers Co- odpowiednio skomponowane po- twrstwa materiaw polimero-
Sesj otwierajc wydarzenia roz- ating Poland. czenie wysokiego poziomu mery- wych.
poczli przedstawiciele firmy Sy- Tradycj ostatnich lat (tak byo torycznego prezentacji z interak-
nventive Molding Solution (Robert i tym razem) jest blok zatytuowa- tywn moliwoci komunikacji
Redzisz, Adrian Nowak) prezentu- ny Plastigo Academy, realizowany z zaproszonymi prelegentami,
jcy najnowsze rozwizania z ob- przez czstochowsk firm we mwi Jacek Szczerba reprezentuj-
szaru systemw gorcokanao- wsppracy z przedstawicielami cy organizatorw. Od wielu lat
wych. Jej zwieczeniem byo jak Politechniki Czstochowskiej (Prze- jednym z naszych gwnych celw
 reklama
NOWOCZESNE TEChNOLOGIE
WTRYSKIWANIA
KRAUSS MAFFEI
System MaXecution
System MaXecution, zaprezento-
wany po raz pierwszy na targach
Fakuma, jest nowoczesnym na-
rzdziem MES do zarzdzania
produkcj, dostosowanym do
wymaga maych przedsi-
biorstw zajmujcych si formo-
waniem wtryskowym. Dynami-
zacja cyfryzacji procesw pro-
dukcyjnych dotyczy ju nie tylko
duych fabryk, bo coraz czciej
maych firm produkcyjnych, kt-
re unikaj wydatkw zwizanych
z zakupem kompletnego syste-
mu MES, by nie generowa kosz-
tw.
Dlatego firma KraussMaffei,
oprcz zaawansowanych wtryska-
rek i robotw, oferuje swoim klien-
tom kompaktowe rozwizanie
w postaci systemu, ktry zbiera da-
ne w czasie rzeczywistym, na eta-
pie produkcji, uatwiajc w ten
sposb planowanie, kontrol i mo-
nitorowanie maszyn, caego proce-
su produkcyjnego, aktualnych zle-
ce produkcyjnych, a nawet perso-
nelu. W przypadku wystpienia
bdw lub odchyle od ustalo- wykorzystania zasobw. Korzyci
nych zaoe system MaXecution
byskawicznie reaguje i informuje
o potrzebie wprowadzenia dziaa
zapobiegawczych. Zadaniem pro-
gramu jest zwikszenie przejrzy-
stoci produkcji poprzez genero-
wanie wskanikw wydajnoci, za-
rzdzanie zasobami i maksymalne-
mu wykorzystaniu moliwoci ma-
szyn, czyli zwikszeniu ich efektyw-
noci, zmniejszeniu iloci wadli-
wych wyprasek.
System MaXecution oferowany jest
w trzech wersjach. Pierwsza wersja
podstawowa BASIC suy do zbie-
rania danych dotyczcych zam-
wie, ustalonego czasu pracy, ilo-
ci wyprodukowanych detali, wy-
korzystania mocy produkcyjnej
maszyn, iloci odrzutw, innych
danych operacyjnych, a w nastp-
nej kolejnoci ich analizy w celu
oceny procesu produkcyjnego,
przestojw maszyn, czy optymali-
zacji czasu pracy maszyny. Druga
wersja, Basic Plus, zawiera dodat-
kowe funkcje do precyzyjnego
opracowywania graficznych pla-
nw zlece produkcyjnych, do za-
rzdzania formami i optymalnego
tworzywa P 4 1
naley upatrywa w skrceniu cza- b) wydajno, czyli zdolno utrzy-
su oczekiwania i magazynowania mania standardowego tempa
pomidzy zamwieniami produk- pracy;
cyjnymi, co odzwierciedla si c) jako, czyli ilo dobrych detali
w maksymalnym wykorzystaniu w stosunku do caej iloci wy-
mocy produkcyjnych i w konse- produkowanych detali.
kwencji skrceniu czasu realizacji W ten sposb mona odnotowa
zlece i zwikszeniu sprawnoci gdzie powstaj straty wynikajce
dostaw. Zaawansowana wersja z niepenego obcienia maszyn
Premium dodatkowo zawiera i tutaj szuka potencjau do wyko-
funkcje do rejestrowania, przesya- rzystania. System generuje raport
nia rekordw danych oraz monito- OEE, ktry zawiera analizy i porw-
rowania rnych parametrw pro- nuje prace wybranych maszyn
cesu, takich jak dane z formy, dane stwarzajc moliwoci do cigego
procesowe, cinienie, temperatura, doskonalenia procesu produkcyj-
zuycie energii i przedstawiania nego i optymalizacji oraz do kon-
graficznych analiz. troli strat produkcyjnych.
Pakiet Premium to narzdzie To kolejny fundamentalny element
do automatycznego importowania w rozwizaniach Plastics 4.0 firmy
i analizy parametrw procesu KraussMaffei zwizanych z czwar-
w hali produkcyjnej w celu uzyska- t rewolucj przemysow, ktrej
nia cigej kontroli jakoci. celem jest wprowadzenie digitali-
System MaXecution jest bardzo zacji i poczenia w sie procesw
przydatny, bo pozwala na okrele- produkcyjnych na caym wiecie
nie tak zwanego wskanika OEE. w celu osignicia wikszej wydaj-
Wskanik ten mierzy efektywno noci produkcji, elastycznoci, au-
wykorzystania maszyn lub caych tomatyzacji, dostpnoci i jakoci.
linii produkcyjnych, uwzgldniajc Zakres produktw Plastics 4.0 fir-
takie czynniki jak: my KraussMaffei obejmuje inteli-
a) dostpno urzdzenia do reali- gentne, samooptymalizujce si
zowania planowej produkcji; funkcje maszyn, skuteczne narz-
tworzywa P4 1 
dzia do nieustannego zbierania da-
nych o caym procesie produkcyj-
nym za pomoc sieci. Bardzo do-
brym przykadem jest inteligentna
funkcja maszyny APC (Adaptive
Process Control), ktra zostaa
wdroona ju ponad 2000 razy.
Technologia DMH
(Dynamic Mould Heating)
Wzrost zapotrzebowania na za-
awansowane technologie spenia-
jce wysokie wymagania jakocio-
we wyprasek, czy okrelone waci-
woci wytrzymaociowe i este-
tyczne stale ronie, szczeglnie
w takich branach jak motoryzacyj-
na, elektroniczna, elektrotechnicz-
na. Dlatego w odpowiedzi grupa
KraussMaffei nawizaa wsppra-
c z firm Roctool dotyczc
wsplnego rozwoju w zakresie
technologii nagrzewania indukcyj-
nego stosowanej w formach wtry-
skowych. W ramach wsppracy
KRAUSS MAFFEI
firma KraussMaffei bdzie ofero-
wa formy wyposaone w techno-
logi DMH wraz z wtryskarkami
lub jako osobne jednostki formuj-
ce.
Konwencjonalna technologia tzw.
izotermiczna opiera si na systemie
wewntrznych kanaw w formach
wtryskowych, czyli obiegu cho-
dzenia i nagrzewania. Przed rozpo-
czciem procesu wtrysku cianki
formy musz by nagrzane do za-
danej temperatury, aby tworzywo
mogo idealnie wypeni gniazdo
formujce.
Podczas chodzenia ciepo musi
by natychmiast odprowadzone,
dlatego przez obieg chodzenia
i nagrzewania przepuszcza si
na przemian medium (np. woda
lub olej) o wysokiej i niskiej tempe-
raturze. Przy takim rozwizaniu
fundamentalny jest optymalny roz-
kad kanaw w formie, w celu
uzyskania rwnomiernoci procesu
nagrzewania.
Rozwizaniem zwikszajcym
efektywno nagrzewania formy
jest zastosowanie kanaw konfor-
malnych, czyli takich, ktrych trasa
przebiega zbienie do powierzchni
formujcych. Ksztat kanaw od-
powiadajcy ksztatom formy po-
zwala na rwnomierne przekazy-
wanie ciepa, czyli dostarczanie
przy grzaniu i odbir przy chodze-
niu. Jednak taka metoda generuje
bardzo wysokie koszty zwizane
z wykonaniem formy.
Firma RocTool wykorzystuje meto-
d indukcyjnego nagrzewania
form wtryskowym pracujcych
w cyklu dynamicznych zmian tem-
peratury. Takie rozwizanie polega
na umieszczeniu cewek indukcyj-
nych wewntrz matrycy i stempla
i podczeniu ich do prdu. Wy-
tworzone zmienne pole elektroma-
gnetyczne wywouje drgania do-
men w materiale ferromagnetycz-
nym, z ktrego wykonane s pyty
formujce. W ten sposb pyty
reklama 
szybko nagrzewaj si. Przy takim
rozwizaniu stosuje si ju stan-
dardowe kanay do chodzenia
w formie.
Nie bez znaczenia jest take rodzaj
uytego materiau na wkady for-
mujce, gdy wpywa to na jako
powierzchni wypraski, zdolno
wypenienia formy, zuycie po-
wierzchni formujcych.
Nagrzewanie indukcyjne jest znan
metod, ktr wykorzystuje si
w odlewnictwie. DMH to techno-
logia indukcyjnego ogrzewania
stosowana w formach wtrysko-
wych, polegajca na dynamicznych
zmianach temperatury, take w se-
lektywnych miejscach gniazda for-
mujcego. Pozwala ona na elimi-
nacj wad powstaych przy kon-
wencjonalnym formowaniu wtry-
skowym, takich jak linie czenia
strug tworzywa. Umoliwia uzy-
skanie powierzchni o wysokim po-
ysku, okrelonych waciwociach
mikrostruktury np. na obudowy te-
lefonw komrkowych.
Metoda wpywa na redukcj po-
ziomu napre wewntrznych
w przypadku wytwarzania socze-
wek. Usprawnia wytwarzanie deta-
li cienkociennych, czy newralgicz-
nych elementw wypraski, takich
jak np. elastyczne bony zawiaso-
we przy uzyskaniu ich wysokiej wy-
trzymaoci.
Technologia ta oferuje rwnie in-
ne kluczowe korzyci, takie jak wy-
duanie dugoci przepywu, krt-
kie czasy cyklu i brak ograniczenia
temperatury dla jakichkolwiek ma-
teriaw z tworzyw sztucznych na-
wet z wknem szklanym. Ogrze-
wanie indukcyjne pozwala na uzy-
skanie powierzchni dekoracyjnych
o precyzyjnych strukturach: holo-
gramy, efekty cieniowania, poysk,
mat, wanie przy uyciu specjal-
nych wkadek o strukturze lasero-
wej, a wszystko wykonane jest
w czasie jednego zabiegu techno-
logicznego, co nie wymaga naka-
dw technicznych i finansowych
zwizanych z dodatkowymi etapa-
mi. Przedstawicielem firmy Kraus-
sMaffei w Polsce jest spka Dopak
z Wrocawia.
Przygotowaa
Magdalena Kazimierczuk (DOPAK)
DOPAK
ul. Sokalska 2
54-614 Wrocaw
tel.: +48/ 71/ 35 84 000
fax: +48/ 71/ 35 84 010
dopak@dopak.pl
www.dopak.pl
4 reklama tworzywa P 4 1

Zrwnowaone barwienie
tworzyw biodegradowalnych
Barwniki do tworzyw biodegra-
dowalnych musz spenia cay
szereg wymaga. Nowe pudeko
Susbox z prbkami, przedstawia
szereg moliwoci barwienia
tworzyw sztucznych za pomoc
koncentratw FIBAPLAST.
W obliczu kurczcych si zasobw
ropy naftowej i rosncej wiado-
moci ochrony rodowiska oraz
tendencji do zrwnowaonego
rozwoju, tworzywa biodegrado-
walne zyskuj coraz wiksze zna-
czenie. Na rynku pojawia si wiele
materiaw, ktre ulegaj biode-
gradacji i / lub pochodz ze rde
odnawialnych, w tym polilaktyd
(PLA), polibutylenobursztynian
(PBS), komponenty napeniane
mczk drzewn (WPC), mieszanki
termoplastycznych polimerw
skrobi (TPS), a take bio-PE, bio-PP
i bio-PET. Wprowadzanie produk-
tw wykonanych z bio-tworzyw
sztucznych do standardowych roz-
wiza zarwno ekonomicznych,
jak i technologicznych wymaga
szczeglnej wiedzy i dogbnego
dowiadczenia. Koncentraty i pre-
paraty barwice musz uwzgld-
nia specjalne waciwoci bio-
-tworzyw sztucznych i ich przetwa-
rzalno. Naley jednak zwrci
uwag na waciwoci kadego
z komponentw receptury, ponie-
wa musz one by rwnie biode-
gradowalne lub pochodzi z zaso-
bw odnawialnych, w zalenoci
od specyfikacji produktu kocowe-
go.
Dostosowanie gamy barwnikw
do systemu polimerowego i wyma-
ganej aplikacji zawsze byo kluczo-
wym zadaniem firmy Finke. Dugo-
letnie dowiadczenie obecnie
sprawdza si w opracowaniu sze-
regu zestaww podstawowych FI-
BAPLASTw do barwienia bio-
-tworzyw sztucznych. Moliwoci,
jakie daj nowe koncentraty FIBA-
PLAST, zostay przedstawione
w pudeku z prbkami Susbox Fin-
ke jako praktyczne, zgodne z wy-
FINKE
maganiami produktw eco na tar-
gach Fakuma 2017.
Pudeko z prbkami Susbox zawie-
ra 14 wtrynitych prbek wykona-
nych z takich tworzyw jak: PLA,
PBS, WPC, TPS, Bio-PE, Bio-PP i Bio-
-PET. Prbki s barwione zgodnie
z now opracowan bio-przed-
mieszk FIBAPLAST, ktra ulega
biodegradacji zgodnie z EN 13432.
Wszystkie skadniki receptury,
od pigmentw i barwnikw po wy-
peniacze i dodatki, zostay wybra-
ne, przetestowane i zatwierdzone
do takiego. Pudeko prbek Sus-
box zawiera rwnie jeden bez-
barwny chip wykonany z kadego
polimeru, umoliwiajcy porwna-
nie wpywu barwnika na dany po-
limer.
Oprcz wtrynietych prbek, w pu-
deku Susbox znajduje si wyto-
czona biodegradowalna folia wy-
konana z PLA, a take cztery butel-
ki z rozdmuchu, wykonane z bio-
-polimerw lub polimerw podda-
nych recyklingowi. Butelki zostay
wyprodukowane w centrum tech-
nicznym Finke tak, aby pokaza
rnorodno efektw specjal-
nych, ktre s moliwe do zastoso-
wania przy barwieniu tego typu
polimerw.
Zawarto prbek pudeka Susbox
obejmuje rwnie prezentacj
na temat tworzyw sztucznych
i zrwnowaonego rozwoju, wyja-
niajc wane terminy i podsu-
mowanie produkcji oraz waciwo-
ci typowych biopolimerw, a tak-
e informacje na temat rynku i cer-
tyfikacji tego typu produktw. Pu-
deko z prbkami Susbox mona
otrzyma po zamwieniu w firmie
Finke.
info@finke-colors.de
www.finke-colors.de

rodek oczyszczajcy gorce kanay form

Ultra Purge PO firmy Chem-Trend dokonuje ekstrakcji pozostaoci
materiau, gromadzcych si w systemach gorcych kanaw i plam
w formowanych wtryskowo elementach nawet kilka tygodni
po zmianie koloru. Niedawne badanie wykazao, e zwizek oczysz-
czajcy Ultra Purge PO moe rwnie zbiera zwglone wtrcenia
z ukadw gorcych kanaw. Chem-Trend, producent rodkw an-
tyadhezyjnych, produktw do konserwacji form i rodkw czyszcz-
cych twierdzi, e przejcie na technologi Ultra Purge moe zwik-
szy wydajno procesw wtryskiwania, w szczeglnoci opakowa
przemysowych oraz obniy koszty.
Gdy dua firma zajmujca si formowaniem wtryskowym zgosia
powstawanie wtrce po zmianach koloru w trakcie seryjnej pro-
dukcji kubekw do farb, jej dostawca systemw gorcych kanaw
zaleci zastosowanie Ultra Purge. Graziano Pestarino, dyrektor han-
dlowy na region Europy firmy Chem-Trend zauway, obserwujc
wytwarzanie wspominanych pojemnikw w zakadzie produkcyj-
nym, e uycie rodka Ultra Purge PO zmniejszyo o poow czas
przestoju i ilo odpadw w porwnaniu ze stosowanym uprzed-
nio rodkiem oczyszczajcym. Pestarino powiedzia: Prby z Ultra
Purge PO pozwoliy na usunicie zwgle z gorcych kanaw, a je-
li chodzi o zmian koloru, Ultra Purge PO nie tylko pozwoli pozby
si czerwonego koloru z poprzedniego cyklu produkcyjnego, ale
take starszego koloru, ktry by uywany dwa tygodnie wczeniej.
O ile do oczyszczania cylindra i limaka dostarczany przez poprzed-
niego producenta rodek oczyszczajcy by wystarczajcy, o tyle nie
udao si mu oczyci ukadw gorcych kanaw. To dugotrwae
zanieczyszczenie doprowadzao do nadmiernych przestojw i po-
wstawania odpadw, doda Pestarino.
Zauway, e producent kubekw stosowa dwukrotnie wiksz
od koniecznej dawk rodka oczyszczajcego. Przejcie na Ultra Pur-
ge PO, ktry rwnie czyci limaki i cylindry, jest bardziej ekono-
miczne. Firma Chem-Trend intensywnie inwestuje w badania i roz-
wj, aby opracowa gatunki Ultra Purge, ktre s kompatybilne
z szerok gam technologii gorcych kanaw dostarczanych przez
wiodcych na wiecie producentw systemw.
 reklama
Innowacyjny projekt technologiczny
Rozwj rynku compoundingu
nie byby moliwy bez wci
udoskonalanych technologii. Fir-
ma DRP Group, wychodzc na-
przeciw wysokim wymaganiom
rynku w 2017 roku, nie tylko
zmodernizowaa lini produkcyj-
n, ale rwnie wdroya nowe
standardy zarzdzania.
Grudzie to czas podsumowa,
rwnie w DRP Group. Tegoroczny
bilans dokona jest wyjtkowy
wany, poniewa firma wysoko za-
wiesia sobie poprzeczk na 2017.
Czy wszystkie plany udao si zre-
alizowa? Tak, ale o kocowym
efekcie zadecydowao wiele czyn-
nikw: profesjonalny zesp, od-
powiednio przygotowany harmo-
nogram oraz dziaania, ktre po-
przedziy wdroenie nowej linii
produkcyjnej mwi prezes firmy
Przemysaw Mikiewicz.
Najwaniejszym dokonaniem jest
niewtpliwie rozbudowa i popra-
wa parku maszynowego poprzez
zakup wysoce zaawansowanej linii
technologicznej do modyfikacji ter-
moplastycznych tworzyw sztucz-
nych (jest to finalizacja inwestycji
dofinansowanej ze rodkw po-
chodzcych z Unii Europejskiej),
ale w biecym roku wdroono
rwnie system zarzdzania oparty
na Lean Manufacturing oraz roz-
poczto wprowadzanie FMEA (Fa-
ilure mode and effects analysis).
Wszystkie te zmiany zadecydoway
o jakociowej poprawie finalnego
produktu, ktra idzie w parze
z optymalizacj przepywu mate-
riaw i popraw wydajnoci
na stanowiskach pracy. W rezul-
tacie otrzymujemy lepsze produkty
w bardziej konkurencyjnej cenie
DRP GROUP
podsumowuje krtko Przemy-
saw Mikiewicz.
Udoskonalony park maszynowy
Wspominana inwestycja w park
maszynowy dotyczy nowej linii
do modyfikacji tworzyw sztucz-
nych opartej o wytaczark dwuli-
makow. Zastosowane w niej no-
woczesne rozwizania techniczne
wpyny zarwno na ostateczn
jako, jak i wydajno caego pro-
cesu produkcyjnego.
Na etapie tak wysokiej specjalizacji
znaczenie maj nawet pozornie
niewielkie zmiany w budowie urz-
dze. Dziki zblieniu kanaw
chodzcych i grzewczych do po-
wierzchni cylindra i limakw mo-
na precyzyjniej zapewni sta
temperatur procesu oraz skrci
czas rozruchu urzdze. Natomiast
modyfikacje w konstrukcji samych
limakw powoduj efektywniej-
sze uplastycznianie i mieszanie ma-
teriaw polimerowych oraz zna-
czcy spadek napre cinaj-
cych.
Na tym nie koniec. Urzdzeniom
przeznaczonym do produkcji mo-
dyfikowanych gatunkw tworzyw
i ich konfiguracji stawiane s wyso-
kie wymagania techniczne.
Do gwnych aspektw tych dzia-
a naley zaliczy:
optymalny poziom dyspersji
i dystrybucji (waciwa konfigu-
racja limakw),
efektywne odgazowanie sub-
stancji lotnych (wentylacja at-
mosferyczna, pompa prniowa
z odgazowaniem umoliwiajca
usuwanie substancji lotnych),
szeroki zakres prdkoci obroto-
wych limakw (wydajno, in-
tworzywa P 4 1
tensywno mieszania, optyma- teriaowego. Zarwno w przypad-
lizacja), ku materiaw wtrnych i pierwot-
wysoki stopie ochrony nych, dziki compoundingowi
przed zuyciem (wysoka twar- mona nada tworzywom indywi-
do i trwao elementw uka- dualne, szyte na miar waciwo-
du plastykujcego), ci. Wrd dostpnych opcji mona
precyzyjn regulacj parame- midzy innymi wymieni:
trw procesu, szczeglnie tem- napeniania mineraami (talk,
peratury (umoliwiajce jego kreda, baryt, wollastonit, mika,
pen kontrol), inne),
moduowo budowy limakw wzmacniania wknem szkla-
i cylindra (dostpno, wymien- nym,
no, ekonomia, ergonomia). tworzenia kompozycji hybrydo-
Dopracowano te budow i mate- wych wkno szklane/mine-
riay, z ktrych wyprodukowano ra/kulki szklane,
urzdzenie, co gwarantuje lepszy uniepalnienia w klasach palnoci
komfort pracy, a przede wszystkim V0, V1, V2 (wg normy UL-94),
determinuje jego efektywno. Ele- uniepalnienia w kierunku pod-
menty maszyny wykonane z mate- niesienia (poprawy) odpornoci
riaw o wyszej twardoci i trwa- termicznej (GWT do 960 st. C),
oci wyduaj jej ywotno, na- stabilizacji termicznej,
tomiast moduowa konstrukcja cy- stabilizacji procesowej (antyutle-
lindrw daje moliwo atwiejsze- niacze, rodki smarne, uatwiaj-
go montau i demontau. ce odformowanie, inne),
Dziki zastosowanym innowacjom stabilizacji na dziaanie wiata
procesowym w technologii otrzy- (LS) i promieniowania ultrafiole-
mywania nowych produktw pro- towego (UV),
wadzcych do znaczcego ulep- kompatybilizacji i poprawy mie-
szenia obecnych etapw procesu szalnoci,
produkcji firma bdzie moga za- antystatycznoci,
oferowa szerok gam nowych barwienia,
produktw i usug konkurencyj- nukleacji,
nych nie tylko na polskim, ale tak- modyfikacji udarnoci (odporno-
e na europejskim rynku. Moli- ci na uderzenie).
wym stanie si take outsourcin- Te waciwoci czyni tworzywa
gowe wiadczenie usug re- sztuczne konkurencyjnymi wobec
compoundingu w oparciu o mate- tradycyjnych materiaw, takich
ria wtrny powierzony przez kon- jak szko czy stopy metali. S ta-
trahentw dcych do minimali- sze, lejsze, a teraz mog by rw-
zacji odpadw we wasnych zaka- nie bardziej trwae i posiada do-
dach i maksymalizacj wykorzysta- datkowe waciwoci uzyskane
nia posiadanych zasobw surow- dziki compoundingowi.
cowych zapewniajcych efektyw- Przyszo niewtpliwie naley
no kosztow. do modyfikowanych tworzyw
sztucznych, po ktre sigaj kolej-
Jeszcze wyszy poziom ni rynkowi giganci. Aby jednak
compoundingu sprosta coraz bardziej restrykcyj-
To tylko przykady unowoczenie, nym wymaganiom potrzebny jest
jakie zastosowano dla parku ma- cigy rozwj. wietnie zdaje sobie
szynowego. Najwaniejsze jest jed- z tego spraw DRP i ju teraz pla-
nak osignicie planowanego celu: nuje kolejne wdroenia nowych
moliwo zaoferowania partne- technologii i standardw.
rom jeszcze szerszej gamy produk-
tw najwyszej jakoci, w dodatku
przy zachowaniu konkurencyjnych
cen. Naley przypomnie, i DRP
Group, spord firm zajmujcych DRP Group
si compoundingiem wyrnia
fakt, i jej dowiadczenie w recy- ul. Chemiczna 6
klingu pozwala na wykorzystanie
w produkcji rwnie materiaw
42-520 Dbrowa Grnicza
wtrnych. Co wane, stosowane tu tel.: 32 261 31 90
odpady poprodukcyjne pochodz
od staych partnerw (gwnie biuro@drp.pl
brana automotive, AGD i E/E)
i maj cile okrelone, powtarzal- www.drp.pl
ne parametry oraz mog stanowi
nawet 95-100 procent wsadu ma-
 technologie tworzywa P 4 1

KOMPAUNDING
NA TARGACh FAKUMA
LANXESS

Organizator targw Fakuma, firma PE Schall ogosia, e ich 25. edycja bya wydarzeniem ustanawiaj- dobr odporno chemiczn, mi-
cym nowy rekord zarwno pod wzgldem liczby odwiedzajcych, jak i liczby wystawcw. W 2017 roku dzy innymi na elektrolit powszech-
zainteresowanie goci wzroso o prawie 6% w porwnaniu z poprzednim wydarzeniem z 2015 roku (Fa- nie stosowany w akumulatorach li-
kuma nie odbywa si w tych samych latach co targi K). Targi odwiedzio 48 375 goci, a liczba wystaw- towo-jonowych (DIN EN 22088-3).
cw wyniosa 1889. Wykorzystujc rne eksponaty,
firma LANXESS podkrelia ogrom-
Targi tworzyw sztucznych z ro- Performance Materials) w LA- obcieniom termicznym, wyja- ny potencja oferowany przez tech-
dzinn atmosfer opisaa tego- NXESS, wyjania: Chcielimy po- ni Bender. Nowe poliamidy sta- nologi hybrydow tworzywowo-
roczn FAKUM Sandra Fllsack, kaza, jak nasze wysokowydajne nowi alternatyw dla kosztow- -metalow i kompozyty termopla-
rzecznik komitetu doradczego wy- tworzywa sztuczne przyczyniaj si nych, stabilizowanych termicznie styczne wzmocnione wknami
stawcy. By moe nie do koca w znacznym stopniu do rozwoju specjalnych tworzyw termopla- cigymi Tepex w konstrukcji lek-
wzia pod uwag rosncy midzy- motoryzacji przyjaznej dla rodo- stycznych, takich jak aromatyczne kich elementw samochodowych).
narodowy charakter tej imprezy wiska i klimatu. Prezentujemy na- i semiaromatyczne poliamidy czy Zaprezentowano lekkie moduy
odwiedzajcy tegoroczne targi sz ofert jako kompetentny part- PPS. Moliwe zastosowania obej- przedniego nadwozia o duej no-
pochodzili ze 128 krajw. Wystaw- ner w rozwoju zastosowa two- muj moduy wlotw powietrza ze noci produkowane w technologii
cy reprezentowali 38 rnych kra- rzyw sztucznych take w nowych zintegrowanym intercoolerem lub hybrydowej. W ramach ekspona-
jw, w tym ponad 700 firm spo- formach mobilnoci, takich jak mo- kanay powietrzne w pobliu tur- tw zwizanych z tworzywami Te-
za Niemiec. W centrum wystawo- bilno elektryczna i pojazdy auto- bosprarki. pex, LANXESS pokazywa produko-
wym Friedrichshafen pozostao nomiczne. Demonstrujemy moli- Ognioodporne poliamidy i polie- wane seryjnie panele osonowe, ta-
bardzo niewiele wolnego miejsca, we rozwizania z uyciem naszych stry, ktre maj duy potencja sto- kie jak rodkowa osona tunelu
ale Schall potwierdzi, e kolejne materiaw. sowania w pojazdach elektrycz- i osona podwozia silnika, wyr-
targi Fakuma, w roku 2018, odb- Nowy system stabilizacji tempera- nych i pojazdach autonomicznych, niajce si bardzo wysokim stop-
d si take we Friedrichshafen, tury XTS2 (Xtreme Temperature stanowiy kolejny kluczowy obszar niem wytrzymaoci mechanicznej.
w dniach od 16 do 20 padzierni- Stabilization) by najwaniejsz po- prezentacji. Jednym z przykadw Zaprezentowano rwnie lekk
ka. zycj na stoisku LANXESS. System by Pocan AF4130, mieszanka PBT podpor moduu drzwi pojazdu
ten zwiksza temperatury pracy (politereftalanu butylenu) i ASA kompaktowego oraz wzmocniony
   cigej niektrych poliamidw Du- (akrylonitryl-styren-akrylan). We- strukturalnie przd ze zintegrowa-
rethan do ponad 230C. Pierwszym dug Bendera materia ten jest nymi aktywnymi elementami gril-
LANXESS firma zajmujca si pro- przedstawicielem nowej linii pro- szczeglnie odpowiedni do kon- la (AGS). Konstruktorzy silnikw
dukcj chemikaliw specjalistycz- duktw jest wzmocniony wknem strukcji precyzyjnych elementw z turbodoadowaniem doprowa-
nych podczas swej prezentacji szklanym poliamid 66, Durethan w systemach akumulatorw pojaz- dzili do sytuacji w ktrej stawiane
na targach Fakuma skoncentrowa- AKV35XTS2. To nasza odpowied du, poniewa charakteryzuje si s coraz bardziej rygorystyczne wy-
a si przede wszystkim na zrw- na rosncy trend zmierzajcy niewielkimi odksztaceniami i skur- magania dotyczce odpornoci ter-
nowaonych zastosowaniach two- w kierunku konstrukcji wydajniej- czem oraz wysok ognioodporno- micznej elementw biorcych
rzyw termoplastycznych w pojaz- szych silnikw spalinowych, ktre ci. Materia uzyska klasyfika- udzia w obiegu powietrza w silni-
dach. Jan Bender, dyrektor ds. poddaj elementy z tworzyw cj 5VA (1,5 mm) w tecie atwo- ku, w szczeglnoci w przypadku
marketingu w EMEA HPM (High sztucznych pod mask wikszym palnoci UL 94. Ma rwnie bardzo pustych wewntrz profili z two-
tworzywa P4 1  technologie 

rzyw sztucznych, takich jak np. ka-
nay powietrza doadowujcego.
LANXESS w trakcie Fakumy przed-
stawi nowe poliamidy Durethan
AKV320ZH2.0 i Durethan
BKV320ZH2.0. S one przeznaczo-
ne gwnie do formowania z roz-
dmuchem i zasysaniem 3D, wa-
nie np. kanaw powietrznych.
Oba kompaundy zostay zoptyma-
lizowane pod wzgldem produkcji
na du skal, maj szerokie okno
przetwarzania i zapewniaj pro-
dukcj komponentw o doskona-
ych powierzchniach. Pracujemy
rwnie nad przeniesieniem tech-
nologii XTS2 do gamy naszych pro-
duktw przeznaczonych do roz-
dmuchiwania podsumowuje
Bender.
www.lanxess.com
(zakres sit od 80 do 1300 mikro-
nw). Ta wydajno jest o oko-
o 28% wiksza ni starsza kon-
strukcja ERT250 (wynik potwier-
dzaj po pierwszych kilku miesi-
cach uytkowania pilotaowi klien-
ci). Volker Neuber, dyrektor zarz-
dzajcy Ettlinger powiedzia: Fir-
my przetwarzajce due iloci two-
rzyw bd czerpa korzyci z no-
wej technologii. Kompaunderzy
produkujcy PP uywane w sekto-
rze motoryzacyjnym lub producen-
ci folii opakowaniowych LDPE, to
tylko dwa przykady. Firma twier-
dzi, e ERF 350 i wszystkie systemy
filtrw, ktre produkowa bdzie
w przyszoci, mog by atwo zin-
tegrowane w rodowiskach Indu-
stry 4.0. Oprcz serii ERF, firma Et-
tlinger oferuje rwnie seri filtrw
stopu ECO, ktra jest odpowiednia
dla kompaundw na bazie poliole- ASCEND

Firma Ettlinger zaprezentowaa no-
wy filtr stopu ERF350 uywany
w procesach recyklingu tworzyw
sztucznych. Seria obrotowych, ci-
gych filtrw ERF nadaje si do po-
wtrnego przetwarzania standar-
dowych poliolefin, polistyrenw
i szeregu ETP i jest przeznaczo-
na do stopw zawierajcych
do 18% zanieczyszcze. ERF350
osiga maksymaln wydaj-
no 3800 kg/h, w zalenoci
od rodzaju i poziomu zanieczysz-
czenia oraz wybranej wielkoci sita
fin, PET i PA oraz materiaw po-
chodzcych z recyklingu zawieraj-
cych do 1,5% zanieczyszcze pod-
czas wykorzystywanych w proce-
sach wytaczania folii, arkuszy i in-
nych pproduktw.
www.ettlinger.com
W trakcie targw FAKUMA firma
Ascend Performance Materials za-
prezentowaa now, wysoce wy-
dajn mieszank PA66 przeznaczo-
n do zczy elektrycznych uywa- we staj si coraz bardziej inteli-
nych w urzdzeniach domowych gentne, a zapotrzebowanie na te
Vydyne FR350J. Oprcz dobrych inteligentne produkty stale ronie.
wasnoci izolacyjnych i trudnopal- Oznacza to, e bd zawiera wi-
noci, Vydyne FR350J wykazuje cej elektroniki i wicej zczy, po-
wysok cigliwo i 15% wydue- wiedzia Vikram Gopal, wiceprezes
nie przy zerwaniu, co zapewnia in- ds. Technologii Ascend. Vydyne
ynierom wiksz swobod pod- FR350J zadba o to, aby takie urz-
czas projektowania czci takich dzenia byy bezpieczne. Vydyne
jak zawiasy czy zatrzaski. Nie- FR350J zapewnia parametr
wzmocniony, trudnopalny kom- RTI 130C i odporno ogniow
paund zapewnia dobry przepyw UL94 V-0 przy grubociach
stopu i szeroki zakres parametrw do 0,4 mm. Gotowe elementy te-
przetwarzania. Urzdzenia domo- stowane zgodnie z IEC 60335-1
4 technologie
osigaj w tecie z drutem aro-
wym wartoci temperatury 750C
dla wszystkich gruboci. Dodatek
zmniejszajcy palno jest zgodny
z REACH i RoHS i wykazuje nisk
korozj, co poprawia parametry
elektryczne.
Ascend Performance Materials jest
wiatowym dostawc wysokiej ja-
koci tworzyw sztucznych, wkien
i chemikaliw. Ascend jest jednym
z najwikszych na wiecie produ-
centw zintegrowanych PA66
z wasnymi urzdzeniami produk-
cyjnymi zapewniajcymi cakowite
bezpieczestwo dostaw. Asorty-
ment produktw firmy Ascend zy-
ska niezrwnan reputacj jako-
ci, innowacyjnych technik i roz-
wojowego podejcia do biznesu,
ktre poszerza moliwoci. Dziki
omiu globalnym lokalizacjom
i ponad 2 400 osobom pracujcym
w zakadach na caym wiecie, fir-
ma Ascend czerpie inspiracj oraz
posiada wiedz, ludzi i postawy
wobec innowacji, aby konsekwent-
nie dostarcza waciwe rozwiza-
nia dla klientw.
www.ascendmaterials.com
Firma BASF zaprezentowaa dwa
nowe poliamidy o wyjtkowych
waciwociach, zapewniajce wy-
soki poysk i pprzezroczysto, tlenowej w przypadku jednowar-
a take ulepszony barierowy PBT
do szczeglnych opakowa, takich
jak na przykad kapsuki kawowe.
Ultramid Deep Gloss czy odpor-
no chemiczn pkrystalicznego przepuszczalnoci tlenu s nisze
COPERION
PA z byszczcym wykoczeniem ni normy testowe ISO 15105-2 /
amorficznego polimeru i bardzo
dobr odpornoci na cieranie.
Jest on skierowany przede wszyst-
kim do zastosowa motoryzacyj-
nych, takich jak ozdobne listwy, in-
tarsje w drzwiach samochodowych
lub konsolach rodkowych oraz
elementy funkcjonalne, takie jak
otwory wentylacyjne. Ultramid Vi-
sion czy wysok przepuszczal-
no wiata z nisk rozpraszalno- czarek dwulimakowych zosta
ci, co zdaniem BASF czyni go
pierwszym pkrystalicznym polia-
midem odpowiednim do wytwa-
rzania pprzezroczystych lub
przezroczystych komponentw
do ekspozycji w trudnych chemicz-
nie rodowiskach. Firma twierdzi,
e nowy gatunek PA jest rwnie
odporny na promieniowanie UV
i temperatur, odporny na zadra-
pania i trudnopalny, co sprawia, e
staje si on alternatyw dla amor-
ficznego alifatycznego PA, PC lub
SAN. Zdaniem BASF, nowy polimer
bdzie dostpny na caym wiecie
jako niebarwiony podstawowy Ul-
tramid Vision B3K lub w niestan-
dardowych wersjach kolorystycz-
nych. Moe by rwnie barwiony
przez przetwrcw przy uyciu
masterbaczy koloryzujcych BASF
Color Solutions PA. Nowy bariero-
wy PBT Ultradur Barrier B 1520
FC oferuje wzmocnienie bariery
stwowych, formowanych wtrysko-
wo opakowa do ywnoci. BASF
podkrela, e w niezalenych te-
stach wykazano, e parametry
perion kontynuuje strategi Indu-
tworzywa P 4 1
stry 4.0, realizujc prace nad har-
DIN 53380-3. monizacj oprogramowania i in-
terfejsw, by umoliwi optymaln
www.basf.com integracj urzdze Coperion
i urzdze do transportu materia-
w K-Tron Coperion. Proby o te-
Koncepcja wytaczarki ZSK firmy go typu rozwizania dochodz
Coperion w tym roku obchodzi- w tej chwili wprost od klientw
a 60. rocznic opracowania. Ci- tych, ktrzy maj nie tylko nasz
gy rozwj tego, co Coperion nazy- wytaczark, ale kompletn instala-
wa przodkiem wszystkich wyta- cj i potrzeb ledzenia przemiesz-
czania si wszystkich materiaw
przedstawiony na stoisku firmy wyjaniaj przedstawiciele firmy.
podczas targw Fakuma w postaci
nowego limaka o geometrii ewol- www.coperion.com
wentowej i nowych opracowa
elementw ugniatajcych. Dyrek-
tor ds. marketingu firmy Coperion Firma DSM rozszerzya swoj ofer-
Bettina Knig stwierdzia, e ele- t polimerw do zastosowa zwi-
menty wykorzystujce nowy prze- zanych z dostaw wody, wprowa-
krj mog zapewni znaczny dzajc nowe rodzaje wzmocnio-
wzrost wydajnoci i jakoci w nie- nych wknami szklanymi, odpor-
ktrych konkretnych zastosowa- nych na wysokie temperatury two-
niach. Firma podaje jako przykad rzyw ForTii Ace (PA4T) i polisiarcz-
wysoko wypenione mieszanki po- ku fenylenu Xytron (PPS). Tworzy-
liolefinowe, takie jak PP/PE z 70- wo ForTii ACE WX51-FC zawieraj-
85% CaCO3 i TiO2 lub 20-50% tal- ce 30% wzmocnienia wknem
ku, ktre mog stanowi wyzwa- szklanym zostao opracowane spe-
nie dla konwencjonalnych urz- cjalnie do zastosowa zwizanych
dze. Knig podkrelia rwnie z kontaktem z wod pitn, wyma-
sukces rynkowy wytaczarki STS, gajcych przeduonej ekspozycji
ktra jest wytwarzana w zakadzie na gorc wod o temperatu-
w Nanjing w Chinach zgodnie rze 100C i wyszej.
z normami europejskimi i oferuje Parametry chemiczne tworzywa
bardzo atrakcyjn relacj ceny PA4T oznaczaj, e nowy gatunek
do wydajnoci w bardziej standar- ma wysz zawarto czstek aro-
dowych zastosowaniach. Najnow- matycznych ni wikszo polime-
sza wersja tej maszyny STS Mc11 rw PPA, co zdaniem firmy daje
jest wyposaona w europejsk temperatur zeszklenia wynosz-
przekadni Coperion i sprzg li- c 160C. Testy pokazuj, e ForTii
maka podobny do ZSK Mc18. Co- Ace WX51-FC ma bardzo dobr
odporno na hydroliz, zachowu-
jc swoj wytrzymao przez
znacznie duszy czas ni alterna-
tywne tworzywa. Co wane
w przypadku skomplikowanych
elementw formowanych wtrysko-
wo, ich wytrzymao jest nie-
zmienna take po dugotrwaej
ekspozycji na gorc wod o tem-
peraturze powyej 100C. Tworzy-
wo wykazuje wysok stabilno
w stanie stopionym i szybko kry-
stalizuje si podczas chodzenia, co
pozwala skrci cakowity czas cy-
klu. Nowe gatunki Xytron PPS to:
zawierajcy 30% wzmocnienia
wknem szklanym typ G3020DW-
-FC lub 40% wkna w przypadku
G4020DW-FC oraz zmodyfikowany
pod wzgldem odpornoci na ude-
rzenia G3010E. Wszystkie typy s
odpowiednie do zastosowa zwi-
zanych z kontaktem z wod ze
wzgldu na bardzo nisk absorpcj
H2O przez PPS, co zapewnia dobr
stabilno wymiarow i sta, du-
goterminow wytrzymao me-
chaniczn.
www.dsmep.com
Firma Dow Performance Silicones
(dawniej Dow Corning) wykorzy-
4 technologie
staa targi Fakuma jako idealne
miejsce dla premierowej prezenta-
cji swojego masterbacza Dow Cor-
ning HMB-6301 do produkcji dwu-
osiowo orientowanej folii polipro-
pylenowej (BOPP). Firma twierdzi,
e oczekujce na patent rozwiza-
nie zapewnia stabilny, dugotrwa-
y polizg bez migracji.
Christophe Paulo, globalny lider
segmentu dodatkw do tworzyw
sztucznych powiedzia, e HMB-
-6301 rozwizuje gwne proble-
my jakie stawiaj standardowe
rodki polizgowe, w tym cig cego o prdkoci obrotowej 5000
migracj z powierzchni folii i de-
gradacj w czasie i w podwyszo-
nych temperaturach. Jego zda-
niem, masterbacz pozwala na do-
skonae drukowanie i metalizacj.
Woski organiczne, takie jak eruka-
mid, s szeroko stosowane jako
rodki polizgowe w produkcji folii
BOPP, ale ich migracja moe zwik-
sza zamglenie przezroczystej folii.
Dodatkowo, gdy dodatek przenosi
si z powierzchni folii na po-
wierzchni poddan obrbce koro-
nowej podczas nawijania i prze-
chowywania folii, cierpi na tym
drukowalno. Dow Corning HMB-
- 6301 Masterbatch dodaje si tyl-
ko do zewntrznej warstwy folii
BOPP. Poniewa nie migruje, nie
nastpuje przeniesienie z po-
wierzchni traktowanej silikonem
do folii poddanej zabiegowi koro-
nowania. Masterbacz moe by
rwnie stosowany w folii z odle-
wanej PP.
www.dowcorning.com
DOW CORNING
Austriacka firma ECON zaprezento-
waa lini granulacji EUP10, swj
najnowszy system w skali laborato-
ryjnej, ktry oferuje wszystkie
funkcje wikszych modeli produk-
cyjnych, zapewniajcy atwe prze-
skalowanie produkcji. Maszyna za-
wiera elastyczne sprzgo nowej
konstrukcji i hydrauliczny zawr
przeczajcy, ktre zapewniaj
wsplnie niezawodn prac.
W trakcie wystawy EUP10 wyko-
rzystywa masterbacz PE, prezen-
tujc ulepszony napd ukadu tn-
bd skierowane gwnie do za-
obr./min.
Dyrektor sprzeday ECON Uwe
Neumann potwierdzi, e maszy-
na wykorzystuje moduow kon-
strukcj, ktra umoliwia atwe
przeczanie z peletyzowania
z uyciem wody na pneumatyczne.
Jest to dua zaleta, poniewa mo-
emy dostarczy ten system jako
hybrydowy, a klient moe zmienia
go z wodnego na powietrzny
i z powrotem. Zdolno systemu
do pracy w charakterze wysokowy-
dajnego granulatora pneumatycz-
nego jest kluczow zalet w prze-
twarzaniu niektrych polimerw
nowej generacji, takich jak biotwo-
rzywa, ktre nie mog by prze-
twarzane z uyciem wody.
www.econ.eu
RadiciGroup, wiodcy producent
poliamidw wykorzysta targi Fa-
kuma do swej ekspansji na nowy
rynek polisiarczku polifenylenu
(PPS) przez wprowadzenie rodziny
tworzyw Raditeck P. Erico Spini,
dyrektor ds. marketingu w dziale
Europe Performance Plastics po-
wiedzia, e nowe produkty po-
wstay w ramach strategii Radici-
Group polegajcej na poszerzaniu
portfolio produktw specjalnych.
Szerszy wybr dostpnych mate-
riaw pozwala nam lepiej wspie-
ra naszych klientw, szczeglnie
w ich innowacyjnych projektach
zastpowania metali.
Spini powiedzia, e produkty PPS
uzupeni rodzin poliftalamidw
stosowa motoryzacyjnych wyma-
gajcych wskich tolerancji, wyso-
kiej stabilnoci wymiarowej (pita
achillesowa poliamidw z powodu
absorpcji wilgoci) i wyjtkowej od-
pornoci na chemikalia i wysokie
temperatury. Firma celuje take
w zastosowania elektryczne i elek-
troniczne, gdzie zalet jest natural-
na odporno ogniowa PPS i zdol-
no tego tworzywa do cienko-
ciennego formowania wtryskowe-
go. Trzecim obszarem zastosowa
jest gospodarka wodna. To coraz
bardziej atrakcyjny obszar rynku,
gdzie nastpuje proces substytucji
metali i gdzie dobra odporno
na hydroliz PPS jest duym plu-
sem.
RadiciGroup rozpoczyna od piciu
gatunkw Raditeck P, od 40% za-
wartoci wkna szklanego
do 65%. Planowane s gatunki
modyfikowane odporne na ude-
rzenia, o ulepszonej przetwarzal-
noci i trudnopalne w przygotowa-
niu. Jestemy rwnie gotowi
ECON
tworzywa P 4 1
tworzy niestandardowe mieszan-
ki, powiedzia Spini w trakcie tar-
gw. Wprowadzenie PPS do oferty
RadiciGroup nastpuje w podobny
sposb jak w przypadku DSM ko-
lejnego wanego producenta po-
liamidw w ubiegym roku. Ale
podczas gdy DSM otrzymuje PPS
od jednego partnera swojego joint
venture Zhejiang NHU Special
Materials Co Ltd (NHU) to jak po-
wiedzia Spini, Radici bdzie uy-
wa wielu (niezidentyfikowanych)
rde. Gatunki Raditeck P PPS
Radilon Aestus T (PPA), ktr Radi-
ciGroup zaprezentowaa w ze-
szym roku w trakcie K 2016.
www.radicigroup.com
Gabriel-Chemie wprowadza usug
testowania i certyfikacji opracowa-
n dla klientw poszukujcych naj-
wyszego poziomu jakoci w za-
kresie problemw sensorycznych,
czyli takich, ktre mog wpywa
na smak lub zapach ich produk-
tw. Nie moemy zagwaranto-
wa pewnoci w penym acuchu
produkcyjnym jeli kto umieci
masterbacz w zbyt gorcej maszy-
nie, nie mamy na to wpywu i nie
moemy jej kontrolowa. Ale mo-
emy da gwarancj na to, co
do maszyny wkadamy powie-
dzia dyrektor ds. marketingu Mark
Hannah, ktry wyjani, e klienci
korzystajcy z programu otrzymuj
certyfikat, e masterbacz nie niesie
adnych potencjalnych zagroe
tworzywa P4 1 
organoleptycznych. System certyfi-
kacji jest wynikiem dwuletnich
prac rozwojowych z udziaem kilku
klientw i wsplnej pracy specjali-
stw firm Gabriel-Chemie i Fraun-
hofer IVV.
Obejmuje on badanie materiaw
wchodzcych i wychodzcych uy-
wanych w konkretnym typie ma-
sterbacza poprzez analiz metod
chromatografii gazowej i panelu
degustacji organoleptycznej w celu
wykrycia i zidentyfikowania poten-
cjalnych problemw sensorycznych
zwizanych z NIAS (non-intentio-
nally added substances). Kwestia
waciwoci sensorycznych staje si
bardzo istotna na niektrych ryn-
kach powiedziaa Hannah.
W produkcji butelek producenci
staraj si skrci czasy cykli, aby
obniy koszty, ale im wicej ciepa
wkadamy do materiau, tym wik-
sze ryzyko uwolnienia lotnych sub-
stancji. Czysty, certyfikowany ma-
sterbacz nie jest produkowany
na dedykowanych liniach i jest do-
starczany w aluminiowych, lami-
nowanych workach, aby unikn
ryzyka zanieczyszczenia podczas
transportu i przechowywania.
www.gabriel-chemie.com
Na stoisku firmy Nordson mo-
na byo zapozna si z informacja-
technologie 4
dukcyjne zostan na nowo skonfi-
gurowane w celu zwikszenia wy-
dajnoci.
Po raz pierwszy wszystkie przedsi-
wzicia inynieryjne i badawczo-
-rozwojowe w Mnster bd znaj-
dowa si obok siebie, razem
z dziaami handlowymi granulacji,
transportu stopu i produkcji go-
wic powiedzia Godfrey M. San-
dham, wiceprezes Nordson Poly-
mer Processing Systems.
www.nordsonpolymer-
processing. com
Firma KRAIBURG TPE wykorzysta-
a 25. edycj Fakumy do zaprezen-
towania nowej serii TPE o dosko-
naej przyczepnoci do EPDM.
Nowe kompaundy z grupy produk-
tw THERMOLAST K, oprcz do-
GABRIEL CHEMIE
brych waciwoci pynicia, cz
mi o stanie rozbudowy nowego za- mie linie granulacji oraz systemy w sobie doskona przyczepno
kadu produkcyjnego, ktra trwa dostarczania stopu, takie jak zmie- z EPDM, wysok odporno
w Mnster w Niemczech. Stanie si niacze sit, pompy zbate i zawory. na promieniowanie UV i wpyw
on europejskim centrum dosko- Po ukoczeniu, latem przyszego czynnikw atmosferycznych. Nowa
naoci w zakresie systemw gra- roku, inwestycja znacznie zwikszy seria materiaw jest ideal-
nulowania i transportu stopu. No- moliwoci projektowania i pro- na do zastosowa zewntrznych
wa jednostka jest budowana na te- dukcji, a take pomieci rozbudo- w brany motoryzacyjnej. Projekty
renie byego zakadu firmy BKG wane centrum techniczne, orodek pilotaowe obejmuj uszczelki
jednego z czterech zakadw bada i rozwoju. W nowej lokaliza- okienne skadajce si z profili
produkcyjnych, jakie firma miaa cji znajdzie si rwnie centrum EPDM z profilowanymi naroami
w Mnster i bdzie suy jako obsugi posprzedanej wytaczarek z TPE.
globalne centrum dystrybucyjne i gowic wytaczarskich EDI firmy Kolejn nowoci, ktra ju wcze-
wszystkich produktw BKG. Obej- Nordson. Wszystkie operacje pro- niej przycigna uwag na CHI-
44 technologie
NAPLAS, jest nowy rodzaj elasto-
meru termoplastycznego do zasto-
sowania w elektronice uytkowej.
W tym obszarze zastosowania
KRAIBURG TPE opracowa elasto-
mery termoplastyczne o mikkich,
aksamitnych powierzchniach i do-
skonaej przyczepnoci do polar-
nych tworzyw termoplastycznych
i wyjtkowych waciwociach me-
chanicznych.
KRAIBURG TPE jest uznanym spe-
cjalist w zakresie niestandardo-
wych rozwiza w dziedzinie za-
stosowa TPE i zapewnia lokalne
wsparcie swoim klientom w posta-
ci specjalnego pakietu usug. Jego
spektrum obejmuje porady doty-
czce konkretnych aplikacji, mate-
riaw z ktrych mona korzysta,
w tym kolorw i efektw specyficz-
nych dla danej aplikacji, a take za-
lecenia dotyczce przetwarzania
oraz pobieranie prbek i dopaso-
wywanie kolorw.
Lokalnie i globalnie dziaajcy do-
radcy zapewniaj sprawny proces
obsugi klienta i krtki czas dosta-
wy. Wszystkie materiay produko-
wane w zakadach w Europie, re-
gionie Azji i Pacyfiku oraz Ameryce
Pnocnej zgodne s z tymi samy-
mi certyfikowanymi standardami
jakoci.
www.kraiburg-tpe.com
W trakcie targw Fakuma 2017 fir-
ma Feddem z Sinzig w Niemczech,
znana ze swoich projektw mecha-
nicznych, zadebiutowaa z now
FEDDEM
koncepcj linii do produkcji kom-
paundw LFT w oparciu o techno-
logi pultruzji. Koncepcja techno-
logii ICX zaprezentowana w trakcie
K 2016 zostaa rozszerzona o tech-
nologi LFT umoliwiajc global-
n produkcj wysokiej jakoci two-
rzyw sztucznych.
Firma Feddem dokonaa przegldu
wszystkich komponentw linii pul-
truzyjnej, w tym napinaczy, gowi-
cy i jednostki odbiorczej. Dieter
Gross, dyrektor zarzdzajcy Fed-
dem, powiedzia: Czynniki, ktre
byy dla nas szczeglnie wane
podczas tego projektu rozwojowe-
go, to jako produktw LFT, opa-
calny proces produkcji i wysoki sto-
pie elastycznoci.
Na targach Fakuma 2017 firma za-
prezentowaa rwnie wytaczark gwarantuje wysz o 40C tempe-
FED 52 MTS do produkcji wysokiej
jakoci tworzyw sztucznych
wzmacnianych wknami wglo-
wymi. Podobnie jak wszystkie ma-
szyny z serii MTS, wytaczarka jest
moliwa do dostosowania do wy-
maga klientw i wszechstronna,
dlatego nadaje si do szerokiej ga-
my zastosowa i rnorodnych
prac zwizanych z procesami kom-
paundowania.
www.feddem.com
PolyOne wystawia si na targach
Fakuma po raz pierwszy od czasu
przejcia niemieckiego kompaun-
dera Comptek w listopadzie zesze-
go roku. Comptek produkuje sze-
reg specjalistycznych kompaun-
dw o szczeglnych barwach i pa-
rametrach oraz koncentratw
do wymagajcych zastosowa po-
limerw, takich jak PEEK, PEI i flu-
oropolimery.
Zgromadzi szerok baz niszo- lacji w firmie Givet we Francji, kt-
wych klientw w Niemczech,
Szwajcarii i Austrii. Rzecznik praso-
wy PolyOne powiedzia, e Comp-
tek jest obecnie zintegrowany
z dziaem Colourant Chromatics,
a firma zamierza wykorzysta swj
globalny zasig do wprowadzenia
specjalistycznych materiaw
do oferty dla klientw na innych
geograficznie rynkach. Na Fakumie
pokazano szereg urzdze me-
dycznych wielokrotnego uytku
wyprodukowanych ze specjalnej
mieszanki Comptek PEEK, ktra
no 17.500 ton rocznie produkcji
ratur zeszklenia, stabilny popro-
dukcyjny skurcz i lepsze wybarwie-
nie ni standardowe gatunki PEEK.
PolyOne wykorzysta take targi
do prezentacji niektrych najnow-
szych aplikacji. Bya to m.in. obu-
dowa maego urzdzenia z ABS
opracowana dla duego europej-
skiego producenta z uyciem me-
talicznego barwnika pigmentowe-
go Smartbatch, ktry pozwala
na wyeliminowanie procesu malo-
wania.
www.polyone.com
Na stoisku firmy A. Schulman mo-
na byo zasign informacji o zna-
czcych inwestycjach, ktrych
przedsibiorstwo dokonao w Eu-
tworzywa P 4 1
ropie i na Bliskim Wschodzie
w ostatnich miesicach. W szcze-
glnoci o uwaanej za najwiksz
w Europie lini do produkcji ma-
sterbaczy 45 000 ton/rok z insta-
ra wystartowaa we wrzeniu.
Horst Klink, wiceprezes ds. mate-
riaw specjalistycznych na region
Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki
(EMEA) powiedzia, e rosnce za-
potrzebowanie rynku doprowadzi-
o w ostatnich miesicach do uru-
chomienia kolejnych szeciu wyta-
czarek w zakadach na Wgrzech,
we Woszech, w Polsce, w Hiszpa-
nii i we Francji.
Wspomnia take o inwestycji
w now fabryk w pobliu Stam-
buu w Turcji. Ma ona zdol-
dodatkw i biaych koncentratw
dla klientw w Turcji, na Bliskim
Wschodzie i w Afryce Pnocnej.
Klink stwierdzi, e firma istotnie
si zmienia i rozwija poprzez uru-
chomienie linii, ktra ostatecznie
stanie si fabryk mieszanek poli-
propylenowych o wydajno-
ci 100 000 ton/rok w formie joint
venture Natpet Schulman Specialty
Plastic Compounds (NSSPC) w Yan-
bu w Arabii Saudyjskiej.
Zakad, ktry rozpocz dziaalno
w lecie, znajduje si obok nowej
instalacji polimeryzacji Natpet
o wydajnoci 400 tys. ton/rok.
Do tej pory zainstalowano trzy linie
mieszania, a kolejne trzy zaplano-
wano do uruchomienia na ko-
niec 2018 r.
To czyni nas globalnym graczem
w dziedzinie kompaundw poli-
propylenowych powiedzia Klink
w trakcie Fakumy. Schulman b-
dzie wysya surowce z tego zaka-
du na cay wiat, ale gwnie
do Europy. Mwi, e zakad za-
pewni wydajno w caym acu-
chu wartoci, od propanu w for-
mie gazowej do przygotowywa-
nych wedug specyficznych wyma-
ga klientw mieszanek Polyfort
i Polyflam. W Yanbu powstanie
pene portfolio kompaundw,
w tym barwione, wypeniane mi-
neralnie, wzmacniane wknem
szklanym i modyfikowane master-
bacze kopolimeru PP, a take mo-
dyfikowane udarowo gatunki o ni-
skiej emisji do wntrz samochodo-
wych i typy o poziomie odpornoci
ogniowej do 5VA.
www.aschulman.com
Marka Solvay Performance Poly-
amides moe znikn w przyszym
roku w strukturze koncernu BASF,
ale na razie wci wprowadza
na rynek innowacje pod wasnym
szyldem. We Friedrichshafen za-
rzd firmy nakreli zasady, w jaki
sposb firma wprowadza swoj
tworzywa P4 1  technologie 4

z nisk gstoci, element wentyla- redukcje wagi mona osign

AKRO-PLASTIC
strategi dostosowywania produk-
tw do konkretnych zastosowa
i wymaga temperaturowych, cze-
go najnowszymi przykadami byy
Technyl Red S i Technyl Blue
(po wprowadzeniu w trakcie
K 2016 tworzywa Technyl Red X).
Docelowymi aplikacjami s gw-
nie elementy w silnikach samocho-
dowych i ukadach napdowych.
Technyl Red S jest stabilizowan
termicznie mieszanin poliami-
du 6,66 do zastosowa takich jak
kolektory wlotowe powietrza
i chodnice powietrza doadowuj-
cego w silnikach z turbodoadowa-
niem, gdzie wymagana jest odpor-
no na temperatur 200C
(lub 215C przez 1000 godzin). No-
wy materia stanowi postp w sto-
chodnic, obudowy i elementy fil-
tra oleju oraz wymienniki ciepa
i recyrkulacji spalin (EGR). Produ-
cenci stosuj rwnie materiay
Technyl Blue do wytwarzania ta-
kich komponentw jak aktywne
zawory chodzce i pompy wodne.
Gama Technyl Blue obejmuje rw-
nie bardzo sztywne i mocne ga-
tunki G2 PA66 zawierajce 30%
lub 50% wzmocnienia z wk-
na szklanego. Zapewniaj one od-
porno na hydroliz o okoo 30%
wysz ni zwyky PA66.
www.solvay.com
AKROLOY PARA ICF 40 to aroma-
tyczny poliamid PA MXD 6 opraco-
cji moe by wytwarzany z zacho-
waniem wysokiej wytrzymaoci
i niskiej wagi. Wedug tego spe-
cjalisty od kompaundw, jako
powierzchni jest tak wysoka, e
komponenty mog by montowa-
ne bez adnych powok w BMW
serii 7.
Typoszereg AKROMID Lite (oparty
na PA z chemicznie sprzonym
PP) zosta rozwinity, aby obj
m.in. nowe produkty, ktre nie tyl-
ko obniaj wag, ale take za-
pewniaj szereg technicznych
ulepsze i okrelonych waciwo-
ci.
Niska gsto, doskonaa odpor-
no chemiczna i dobra przyczep-
no do rnych typw TPE na ba-
zie olefin s godnymi uwagi cecha-
mi tej serii produktw. AKROMID
B28 LGF 40 1 L to jedna z pierw-
szych mieszanek poliamidowych
z technologi dugich wkien
szklanych w oparciu o zaawanso-
wan technologi pultruzji. Zasto-
sowane tutaj wysokowydajne
wkna szklane daj produktowi
doskonae wartoci wytrzymaoci
w wyszych temperaturach. AKRO-
MID B3 ICF 20 1 L pozwala
na znaczn redukcj masy (porw-
nywaln z niezbrojonym PA), jed-
noczenie zapewniajc doskonae
waciwoci mechaniczne. Dalsze
Wielu Sukcesw w Nowym Roku
za pomoc chemicznych rodkw
porotwrczych.
Nowe kompaundy o opnionej
palnoci oparte na bezhalogeno-
wych dodatkach s stosowane
midzy innymi w sektorze elektro-
nicznym i elektrycznym.
Firma sprzedaje produkty o no-
menklaturze FR-EN, w ktrych za-
warto bromu i jodu jest okrelo-
na na poziomie <1 ppm podczas
produkcji. Tego typu produkty ide-
alnie nadaj si do zastosowa
w sektorze E&E, a take do zasto-
sowa motoryzacyjnych, w ktrych
odporno na korozj jest najwa-
niejsza. W przypadku serii pro-
duktw AKROMID A3 GF 30
do GF 60 HU udao nam si skom-
pletowa t kart UL z wykazem
RTI, wyjania Gnter Prautzsch,
kierownik ds. rozwoju innowacyj-
nych produktw w AKRO-PLASTIC.
W ten sposb moemy wspiera
aplikacje przemysowe, ktre wy-
magaj odpowiednich certyfika-
tw.
www.akro-plastic.com
t

sunku do funkcjonujcego na two-

rzywa Technyl HP (PA 66), wykazu-
jc popraw odpornoci na ciepo,
wany przez specjalistw od kom-
paundw, firm AKRO-PLASTIC,
\F]\UPD6$%,&
zapewniajcy doskonae parametry

przepywu i spawalnoci. Na wy- przepywu. Nawet po wzmocnie-

0DQ\6XFFHVVHVLQWKH1HZ<HDUIURP6$%,&

kresie parametrw mieci si poni- niu w 40% wknami wglowymi 9LHOH(UIROJHLPQHXHQ-DKUYRQ6$%,&

ej Technyl Red X, ktry jest zmo-
dyfikowanym PA 66.
Linia Technyl Blue jest przeznaczo-
na dla ukadw chodzenia i oferu-
je rne poziomy wysokiej odpor-
noci na hydroliz i starzenie ter-
miczne w obecnoci agresywnych
chodziw. Typy te s zbudowane
na mocnych stronach serii Tech-
nyl 34NG firmy Solvay, o odporno-
ci na hydroliz od 15 do 60% lep-
szej ni standardowy PA66. Nowe
gatunki cznie z D/CR s oparte
na mieszankach PA 66 i 610 i wy-
kazuj bardzo wysok odporno
na hydroliz i odporno na sl
drogow stosowan w mronych
regionach.
Gwne bezporednie zastosowa-
nia obejmuj zbiorniki kocowe
mona uzyska prawie idealnie wy-
koczon powierzchni.
'HQRPEUHX[VXFFVGDQVODQRXYHOOHDQQHGH6$%,&
Ze sztywnoci blisk 40 GPa i wy- 0XFKRV[LWRVHQHO$R1XHYRGH6$%,&
trzymaoci na zginanie 400 MPa,
te typy mieszanek s idealne
0ROWLVXFFHVVLQHOQXRYRDQQRDXJXUL6$%,&
do uzyskiwania wytrzymaoci nie-
mal metalicznej.
Grupa Dr. Schneider Company
z siedzib w Kronach-Neuses w Ba-
warii opracowaa koncepcj lek-
kich elementw oson otworw
wentylacyjnych wykonanych z bar-
dzo sztywnych materiaw, wyja-
nia Thilo Stier, kierownik dziau
sprzeday i innowacji w AKRO-PLA-
STIC. Nasz AKROLOY PARA
ICF 40 doskonale pasuje do tej
koncepcji. Ze wzgldu na swoje
waciwoci wytrzymaociowe
na poziomie metalu w poczeniu
4 reklama tworzywa P 4 1

Kolorowe
zakrtki Granulator z systemem
do butelek
Firma Clariant to wiatowy li-
der w dziedzinie wytwarzania
specjalistycznych chemikaliw.
cicia koyszcego
Najczciej postrzegane proble- W drugim etapie ostrza ruchome tworzenia pyu, ciepa oraz elek-
Wprowadzia na rynek lini my mynw konwencjonalnych i stae tn wstpnie pokruszone trycznoci statycznej. Idealnie
koncentratw barwnych SEN- to nierwne wielkoci rozdrob- wlewki na waciwy przemia. Po- sprawdza si przy ciciu wlewkw
SEACTION przeznaczonych nionego materiau, py i elektro- nadto, wszystkie wrzucone wlewki z materiaw mikkich jak na przy-
do produkcji kapsli i zamkni statyka, dedykowane tylko do pozostaj na waku wahadowym kad PP, PE, TPE czy PUR. Zasad
uywanych w produkcji bute- twardych materiaw. i nie spadaj na dno zbiornika, do- dziaania granulatora mona obej-
lek do wody. Masterbacze SEN- pki nie zostan pocite. rze na filmie dostpnym na stro-
SEACTION, dostpne w szero- Rozwizywanie problemw nie internetowej dystrybutora. Ist-
kiej gamie kolorw, s specjal- za pomoc granulatora HARMO Unikatowy system nieje moliwo przetestowania
nie opracowane, przetestowa- Pierwszy z problemw by dobrze cicia koyszcego zalet granulatora Gran Cutter
ne i certyfikowane, aby byy znany firmie Harmo z czasw, gdy Opatentowana technologia cicia na miejscu, we wasnej fabryce.
wolne od wykrywalnych nega- produkowaa w przeszoci myny koyszcego, zastosowana w gra- Opisany system cicia zosta opa-
tywnych efektw organolep- konwencjonalne. W przypadku tra- nulatorach SPC II, moe rozwiza tentowany w 9 krajach; Japonii,
tycznych (smak i zapach). dycyjnych mynw szybkoobroto- powysze problem i stworzy czy- Korei, Tajwanie, Wielkiej Brytanii,
Nowa linia produktw zostaa wych wlewki s cite przez ostrza ste cicie wlewkw. System tncy Francji, Niemczech, Woszech,
opracowana, by sprosta wy- a do momentu, gdy przemia b- posiada ostrza naciskowe na wa- Szwecji i USA.
sokim wymaganiom produ- dzie mniejszy od otworu sita. Ja- ku napdzanym wahadowo za po-
centw wody butelkowanej kiekolwiek wrzucone wlewki, ktre moc krzywki. Stacjonarne ostrza
i przetwrcw dostarczajcych s mniejsze ni otwory w sicie, spa- s zamontowane w miejscu, gdzie
im zakrtki i zamknicia, za- daj na dno zbiornika na materia, zazbiaj si z noami obrotowy-
zwyczaj wykonanych z HDPE jeszcze zanim zostan pocite. Po- mi, na obwodzie wau wahado-
lub polipropylenu. Mimo, e nadto, jeli wlewki zostan na sicie wego (rysunek). Dystrybutor:
przetwrcy zawsze stosowali s nadal cite wicej razy ni to ko- Obracane i stacjonarne ostrza ma-
bezpieczne pigmenty do kon- nieczne, w rezultacie wielko gra- j swoje wasne wypuke i wklse DARSTA - HARMO EUROPE
taktu z wod pitn do barwie- nulek jest maa i nierwna. typy ostrzy. Kiedy te ostrza si za-
nia kapsli i zamkni, istnieje zbiaj, tn wlewki i przepychaj
jednak moliwo, e zawarte Jak dziaa granulator Gran Cutter? ucite fragmenty przez rowki www.darsta.pl
w nich pigmenty mog zawie- Granulator tworzy przemia w przeciwnych ostrzach. Kiedy
ra pierwiastki ladowe, ktre w dwch etapach. W pierwszym ostrza si otworz, s gotowe e-mail: ds@darsta.pl
nawet w znikomych ilociach etapie grne noe obrotowe kru- do cicia nastpnej partii materia-
mogy nadawa wykrywalny sz wstpnie wlewki przygotowu- u. Ten cakowicie unikatowy me-
smak lub zapach butelkowanej jc je do nastpnego etapu cicia. chanizm minimalizuje przyczyn
wodzie lub innym napojom.
Masterbacze SENSEACTION
opieraj si na surowcach, kt-
re s dopuszczone do kontak-
tu z ywnoci, w tym pigmen-
tw i tworzyw bazowych, kt-
re zostay starannie dobrane
do stosowania w aplikacjach
wraliwych na efekty organo-
leptyczne. Produkcja odbywa
si wycznie przy zastosowa-
niu specjalnie opracowanych
procesw i odpowiedniego
sprztu w dedykowanych wy-
twrniach masterbaczy. Po za-
koczeniu produkcji kada
partia masterbaczy SENSEAC-
TION jest poddawana testowi
polegajcemu na umieszcze-
niu jej w wodzie, ktra nastp-
nie jest badana zgodnie z nor-
m DIN 10995 w niezalenym
laboratorium zewntrznym.
Panel profesjonalnych teste-
rw, specjalnie wybranych ze
wzgldu na ich ostre wyczucie
smaku i zapachu, ocenia prb-
ki pod ktem niekorzystnych
efektw organoleptycznych.
4 tworzywa i rodowisko
Nowe
biokom-
paundy
poliamidu
PA .1
do folii
i wtrysku
Niemiecki producent biodegra-
dowalnych i biotworzyw sztucz-
nych, fima Bio-Fed (Kolonia,
www.bio-fed.com) doda do
swojego portfolio kompaundy
poliamidowe na bazie surow-
cw odnawialnych, o nazwie
handlowej MVERA ECS. Gw-
nym celem firmy Bio-Fed, spki
zalenej Akro-Plastic (Niederzis-
sen / Niemcy, www.akro-pla-
stic.com) jest uzyskanie kompo-
stowalnych i biodegradowal-
nych kompaundw z tworzyw
sztucznych do zastosowa fo-
liowych oraz formowania wtry-
skowego. Nowy PA 6.10 spe-
nia standardow definicj bio-
tworzyw, poniewa skada si
z okoo 60% zasobw odna-
wialnych, powiedzia kierow-
nik produktu Bio-Fed, Roland
Andernach. Olej rycynowy, po-
chodzcy z nasion roliny Rici-
nuns communis, tworzy podsta-
w kwasu sebacynowego, czyli
odnawialnego surowca produk-
tu. W przeciwiestwie do wcze-
niejszych produktw z serii
MVERA, nowe produkty ECS s
biotworzywami, ale nie ulegaj
biodegradacji. Firma zauwaa,
e produkty MVERA ECS s cen-
ne dla zastosowa technicz-
nych, ktre wymagaj dugo-
wiecznego ycia produktu o du-
ej odpornoci oraz maj ko-
rzystniejszy lad wglowy ni
polimery cakowicie pochodz-
ce ze rde kopalnych. Wedug
Rolanda Andernacha, biobjczy
zwizek PA 6.10 technicznie za-
myka szczelin pomidzy PA 6,
PA 6.6 i PA 12, ale z waciwo-
ciami technicznymi odpowia-
dajcymi PA6.
KONFERENCJA
O BIOTWORZYWACh
EBC
Podczas 12. europejskiej konfe-
rencji powiconej biotworzy-
wom European Bioplastics Con-
ference 2017, ktra odbya si
w Berlinie w dniach 28-29 listo-
pada 2017 r. pokazano w jaki
sposb przyczyniaj si one
do rozwoju innowacji na rzecz
bardziej zrwnowaonego roz-
woju, efektywnego gospodaro-
wania zasobami i funkcjonalno-
ci.
Europa jest wiatowym liderem
w rozwoju i komercjalizacji inno-
wacyjnych biopolimerw. Tego-
roczna konferencja po raz kolejny
jest wiadkiem wielu osigni
technologicznych i znakomitego
postpu w przemyle tworzyw
sztucznych, z wiksz ni kiedykol-
wiek wczeniej iloci inwestycji
w innowacje i rozwj. Wielu pio-
nierw w brany zwiksza swoje nad stworzeniem plastikowej bu-
obecne zdolnoci produkcyjne. Od-
powiadaj one na rosncy popyt
na innowacyjne i zrwnowaone
biopolimery zarwno ze strony
marek, jak i konsumentw. Jedno-
czenie, zaangaowanie Komisji
Europejskiej na rzecz przejcia
do Gospodarki o Obiegu Zamkni-
tym oraz silniejsze wsparcie poli-
tyczne dla biogospodarki ogem
s kluczowymi sygnaami i jeszcze
bardziej przyspieszaj tempo wzro-
stu przemysu bioplastikw w Eu-
ropie powiedzia w swoim prze-
mwieniu inauguracyjnym Franco-
is de Bie, przewodniczcy Europe-
an Bioplastics (EUBP).
European Bioplastics Conferen-
ce 2017 przycigna ponad 330 Wzrost ten potwierdzili producenci
przedstawicieli kadry kierowniczej
z brany tworzyw sztucznych,
wiata polityki, rodowisk akade-
mickich i organizacji pozarzdo-
wych, dziki czemu staa si plat-
form biznesow i sieciow prze-
mysu biotworzywowego w Euro-
pie i poza jej granicami.
Przedstawiciele globalnych koncer-
tworzywa P 4 1
nw, takich jak PepsiCo, Danone, moplastyczny granulat pochodz-
Nestl Waters oraz Marks and
Spencer zaprezentowali swoje ini-
cjatywy zmierzajce do zmniejsze-
cy z biaek mleka firmy Lactips.
Podczas sesji powiconej recyklin-
gowi mechanicznemu potwierdzo-
nia wpywu na rodowisko natural- no, e biopolimery nie maj nega-
ne oraz rol tworzyw sztucznych tywnego wpywu na istniejce
w osiganiu tych celw. Sandeep strumienie odpadw. W kontek-
Kulkarni z PepsiCo podkreli zobo- cie trwajcego obecnie przegldu
wizanie firmy do zwikszenia wy- prawodawstwa UE dotyczcego
korzystania materiaw pochodze- odpadw panelici zgodzili si, e
nia biologicznego zapewniajc zwikszenie inwestycji w infra-
przy tym, i do 2025 roku 100% struktur segregacji odpadw ma
opakowa uywanych przez ten kluczowe znaczenie dla poprawy
koncern bdzie nadawao si jakoci i iloci recyklingu w Euro-
do recyklingu lub kompostowania. pie. Jednoczenie, konieczne s
Przedstawiciele Danone i Nestl wzmoone wysiki na rzecz harmo-
Waters mwili o swoich poczo- nizacji norm, certyfikacji i oznako-
nych wysikach na rzecz wprowa- wania biotworzyw, tak aby
dzenia do 2020 r. butelek z bio- w przejrzysty sposb informowa
-PET. Firmy te, wraz z Origin Mate- o korzyciach pyncych z zastoso-
rials, start-upem z Kalifornii, ju wania tych materiaw.
od pewnego czasu pracuj Przy okazji European Bioplastics
Conference 2017 niemiecka jed-
telki PET wykonanej w 100% z od- nostka certyfikujca DIN CERTCO
nawialnych surowcw. oraz EUBP wsplnie witoway 20
Producent zabawek BioBUDDi za- lat istnienia znaku Seedling, etykie-
prezentowa z kolei now lini ty okrelajcej kompostowalno
klockw wykonanych z bio-PE, nie przemysow produktw zgodnie
rnicych si waciwociami ze zharmonizowan norm
od konwencjonalnych klockw wy- EN 13432.
konanych z ABS. Podczas konferencji MAIP, woski
Oczekiwanym wydarzeniem bya producent tworzyw sztucznych
prezentacja raportu o rynku bio- otrzyma nagrod Global Biopla-
tworzyw w 2017 roku, ktr stics Award, przyznawan przez
przedstawia Katrin Schwede, dy- BIOPLASTICS MAGAZINE. Zostaa
rektor komunikacji EUBP: Spo- ona przyznana za opracowanie
dziewamy si, e w cigu najbli- biotworzywa I am NATURE,
szych piciu lat wiatowe zdolno- opartego na specjalnej mieszance
ci produkcyjne tworzyw sztucz- na bazie PHBH, a przeznaczonego
nych wzrosn o 20% powiedzia- do zastosowa wysokotemperatu-
a Schwede. rowych, takich jak np. nowo za-
projektowana seria ramek do wy-
w trakcie dyskusji dotyczcej pla- cznikw owietlenia firmy ABB.
nowanych inwestycji oraz moli-
woci zwikszenia produkcji. Pod-
czas konferencji zaprezentowano
rwnie jedno z najwikszych osi-
gni w zakresie innowacyjnych
materiaw biotworzywowych mi-
nionego roku rozpuszczalny
w wodzie, biodegradowalny ter-
 tworzywa i rodowisko tworzywa P 4 1

Nowe biopoliamidy
do zastosowa high-tech RADICI GROUP

Firma Radici Group na Performan- diciGroup, podczas gdy inne s lub oleju, charakteryzuj si do- wencjonalnych poliamidw.
ce Polyamides 2017 zaprezentowa- od dawna w naszym portfolio. Naj- skonaymi waciwociami me- Doskonaa odporno na hydroli-
a poliamidy o dugim acuchu waniejszym aspektem, ktry chce- chanicznymi, doskona prze- z, mniejsze wchanianie wilgoci
PA 6.10, PA 6.12 i PA 5.10, ktre my podkreli jest to, e zapotrze- twarzalnoci, nisk absorpcj i doskonaa przetwarzalno spra-
speniaj nie tylko wysokie wyma- bowanie na rynku zmienia si wody i dobr stabilnoci wy- wiaj, e LCPA s idealnym rozwi-
gania techniczne dotyczce rynku, w kierunku nowych produktw ni- miarow. zaniem w porwnaniu do innych
ale rwnie zaspokajaj rosncy szowych, a firma RadiciGroup jest W porwnaniu z tradycyjnymi produktw dostpnych na
popyt na produkty otrzymane z ca- gotowa speni okrelone wyma- PA 6 i PA 6.6, te nowe poliami- rynku.
ociowych lub czciowych mate- gania klientw. dy odznaczaj si take wysz
riaw bio. Opracowalimy rwnie wiele roz- odpornoci chemiczn, kluczo- Aplikacje
Innym wkadem RadiciGroup Per- wiza dla sektora motoryzacyjne- w waciwoci dla pewnych na rynek wytaczania
formance Plastics w drug edycj go, najbardziej wymagajcego zastosowa motoryzacyjnych,
Performance Polyamides 2017 byy przemysu z punktu widzenia wy- a take innymi zastosowaniami. Na koniec rynek wytaczania.
prezentacje Erica Spiniego, mene- dajnoci technicznej. Nasze roz- W przypadku tego rodzaju zasto-
dera ds. marketingu w Europie wizania zaspokajaj potrzeb za- Cztery rodziny produktw sowa RadiciGroup opracowa
oraz Nicolangelo Peduto, dyrekto- rwno techniczn, jak i trwaego RadiciGroup. Zastosowania i uzyska wymagane zezwolenie
ra ds. bada i rozwoju. Na konfe- rozwoju. inne ni samochodowe dla Radilon DT22, produktu
rencji podkrelono postpy PA 6.12, ktrego doskonae prze-
w opracowywaniu nowych, wyso- Rozszerzenie zakresu Ponadto, firma RadiciGroup Per- twarzanie, elastyczno i odpor-
ko wydajnych preparatw i zasto- produktw Radilon formance Plastics pracuje obecnie no chemiczna sprawiaj, e jest
sowa poliamidowych. nad perspektywicznym, nieautory- idealny do zastosowa do piel-
RadiciGroup Performance Pla- zowanym obszarem zastosowania gnacji ciaa (szczeciny do szczote-
Biologicznie pochodzce stics rozszerzya gam produk- produktw LCPA w gospodarce czek do zbw i szczoteczek rzs).
poliamidy o dugim acuchu tw Radilon o produkty PA 6.10 wodnej. DT 22 zosta opracowany tak, aby
(Radilon D), PA 6.10/6.6 (Radilon Zmiany w obowizujcych przepi- zapewni wewntrzn przewag
Erico Spini powiedzia: Niektre CD) i PA6.12 (Radilon DT), ktre sach ju wprowadzaj ogranicze- konkurencyjn: poprawiono od-
produkty s zupenie nowe dla Ra- s idealne do paliw, powietrza nia dotyczce stosowania kon - porno na cieranie. Szczeglna

Zakad recyklingu dywanw

Firma Aquafil otworzy swj pierwszy zakad recyklingu dywanw
w USA w Phoenix w Arizonie, oferujc tym samym Amerykanom
dugo oczekiwane rozwizanie zagospodarowania tego trwaego
rda odpadw. Firma Aquafil Carpet Recycling przetworzy odpa-
dy PA 6 z dywanw z powrotem do surowca wyjciowego, co jesz-
cze bardziej wzmocni pozycj rynkow pionierskiego systemu re-
generacji EcoNyl jednej z niewielu technologii na wiecie zdol-
nych do regeneracji nylonu 6 z dywanw i innych odpadw,
w tym sieci rybackich.
To zdumiewajce dane, e kadego roku w USA 1,8 miliona ton
dywanw jest wyrzucanych na skadowiska. Po uruchomieniu
w 2018 r. systemu Aquafil Carpet Recycling bdzie on mia moli-
wo zbierania i przetwarzania 16 tysicy ton dywanw rocznie,
co bdzie miao znaczny wpyw na spadek strumienia odpadw.
Nie jestemy zadowoleni ze status quo w tym przypadku mniej
ni 5% odpadw dywanowych poddaje si recyklingowi powie-
dzia dyrektor generalny Aquafil, Giulio Bonazzi. Wiemy, e odpa-
dy nylonu 6 mog dziki odpowiedniej technologii osign
w peni zadowalajce parametry i mamy zaszczyt otworzy wa-
nie w Phoenix kolejny zakad Aquafil Carpet Recycling.
Recykling dywanw by historycznym wyzwaniem ze wzgldu
na mnogo uytych do ich produkcji materiaw i wzorw, ktre
nie pozwalaj na atw separacj. Aquafil Carpet Recycling to no-
wa era, poniewa Aquafil nadal inwestuje w innowacyjne rozwi-
zania w zakresie odpadw. Dziki systemowi regeneracji EcoNyl
ograniczamy zuycie ropy naftowej, zmniejsza si emisja dwutlen-
ku wgla i daje si odpadom nieskoczon liczb powrotw
do procesw produkcji bez utraty jakoci.
Oczekuje si, e firma Aquafil Carpet Recycling stworzy 50 nowych
miejsc pracy i zmodernizuje system odzysku odpadw, ktre w in-
nym przypadku przeznaczone byyby na skadowisko. Aquafil b-
dzie bliej celu, jakim jest wyprodukowanie przdzy EcoNyl
w 100% z odpadw pouytkowych. Chcemy podda recyklingo-
wi jak najwicej dywanw, stawiajc szereg takich obiektw w ca-
ych Stanach Zjednoczonych, powiedzia Bonazzi. Dziaalno ta
bdzie cile powizana z naszymi wysikami w zakresie recyklin-
gu sieci rybackich, ktre odzyskaj tysice ton odpadw z naszych
oceanw.
Przdza EcoNyl cieszy si duym zainteresowaniem wrd produ-
centw dywanw i tekstyliw, a take marek odzieowych. Do tej
pory Aquafil nawiza wspprac z ponad 160 markami, w tym
z takimi jak Adidas, Volcom i Stella McCartney, a take z producen-
tami wykadzin, takimi jak Interface, Milliken, Mannington i Tar-
kett Group.
Aquafil pomaga brany odzieowej osign stan bardziej zrw-
nowaony, stwarza okazj do przeksztacenia odpadw dywano-
wych w rynkowy sukces, pomagajc markom i producentom
zmniejszy szkodliwy wpyw na rodowisko i przeksztaci prze-
mys produkcji dywanw w bran ekologiczn.
tworzywa P4 1 
odporno chemiczna PA 6.10
i elastyczne waciwoci odzyski-
wania, a take jego zwikszona
trwao sprawiaj, e jest to po-
wszechnie stosowany materia
do produkcji wkien pojedyn -
czych do zastosowa przemyso-
wych, takich jak urzdzenia
do produkcji papieru.
Do produkcji rurocigw paliwo-
wych mona rwnie uy specjal-
nie sformuowanej wersji PA o wy-
sokiej wewntrznej odpornoci
Belowanie
odpadw
Reprezentacja firm zajmujcych si
recyklingiem tworzyw sztucznych
wydaa zestaw wytycznych doty-
czcych jakoci belowania, aby po-
prawi dziaania rynku recyklingu
tworzyw sztucznych zmierzajce
w kierunku obiegu zamknitego.
Ton Emans, prezes PRE (Plastics Re-
cyclers Europe) i przewodniczcy
Grupy Roboczej LDPE powiedzia:
Nadszed czas, aby zrozumie, e
aby utrzyma warto odpadw
z tworzyw sztucznych kady od-
pad musi by posortowany w kon-
kretny strumie te wytyczne s
pierwszym krokiem w kierunku
programowania gospodarki
o obiegu zamknitym. W przypad-
ku tworzyw sztucznych mona
osign cel, jakim jest obieg za-
mknity tylko dziki jakoci. Zdefi-
niowana i zharmonizowana jako
jest potrzebna do stworzenia
zrwnowaonych operacji gospo-
darowania odpadami w caej Euro-
pie.
Casper van den Dungen, wicepre-
zes PRE i przewodniczcy Grupy
Roboczej ds. PET powiedzia: Ry-
nek recyklingu PET ronie w wyni-
ku skoncentrowania si na za-
awansowanych zastosowaniach
recyklowanego PET.
Niemniej jednak, konieczne jest
poprawienie jakoci materiau wej-
ciowego docierajcego do zaka-
dw recyklingu. To wpynie na ja-
ko zebranego i posortowanego
PET.
Zgodnie z wytycznymi PRE Design
for Recycling tworzywa mog si
rni kolorami, w zalenoci
od projektu produktu, opracowa-
no wic rwnie wytyczne doty-
tworzywa i rodowisko 1
na pkanie. Nicolangelo Peduto trendom na rynku, ktry zawsze
zauway: Waciwoci LCPA szuka produktw oferujcych co-
w poczeniu z okrelonym prepa- raz wiksze zaawansowanie i spe-
ratem podczas etapu polimeryzacji cjalistyczne podejcie.
daj nam moliwo zaspokojenia
coraz wikszej liczby wymaga
klientw.
Nasza wiedza na temat procesu
polimeryzacji a do produktu du-
goacuchowego wraz z nasz
technologi kompaundingu jest
potn przewag konkurencyjn,
pozwalajc dotrzymywa kroku
RADICI GROUP
czce koloru, aby zachowa war-
to tych materiaw.
Herbert Snell, przewodniczcy
Grupy Roboczej HDPE / PP, doda:
Ostatnie ograniczenie wywozu
zebranych tworzyw sztucznych
do Chin pokazao, e definicja ja- EPR
koci bya zbyt niska, aby uzyska
akceptacj nowoczesnych firm re- Pipe bends & Couplings
cyklingowych. Utrata wartoci, ale
take utrata potencjalnego surow-
ca to cena, jak konsument bdzie
musia zapaci w duszej per-
spektywie.
Wytyczne opracowane przez Pla-
stic Recyclers Europe wskazuj
gwne waciwoci okrelajce
pochodzenie i charakterystyk sor-
towanych odpadw. Wytyczne s
oparte na nastpujcych cechach:
zanieczyszczenia procentowe:
w celu okrelenia rodzajw zanie-
czyszcze i ich spodziewanych
maksymalnych iloci; transport,
identyfikowalno w acuchu do-
staw oraz sposoby definiowania stainless steel pipe bends and aluminium couplings
przez firmy odpowiedzialne za suitable for vacuum and pressure conveyors
specyfikacj.
Obecnie wytyczne dotyczce cha- stainless steel pipe bends in all common pipe dimensions
rakterystyki belowania s dostpne from 38.0 x 1.5 mm till 204.0 x 2.0 mm; radii: 75, 250,
dla czterech rnych tworzyw: 300, 500, 800, 1.000, 1.200 and 1.500 mm (AISI 304)
przezroczystych, jasnoniebieskich,
przezroczystych/niebieskich i mie- highly wear-resistant pipe bends: glass pipe bends
szanych butelek PET; opakowania and HV
HVA-Niro
HVA-Nir
A-Niro stainless steel pipe bends
HDPE; folia PE; folia PP.
- immediately,
immediately, fr
from
om stock -
hs-Umformtechnik GmbH
D-97947 Grnsfeld Germany
Phone +49 (0) 93 46 / 92 99-0
Fax +49 (0) 93 46 / 92 99-200
www.hs-umformtechnik.de
www.hs-umformtechnik.de
 surowce
TWORZYWA
PARKER
Tworzywa
ID DO SZKOY
w historii wiecznego pira
Postp w tworzeniu narzdzi
do rcznego pisania by i jest od-
zwierciedleniem rozwoju cywiliza-
cji. Na pocztku XX wieku byy one
rwnie oznak pozycji w hierar-
chii spoecznej.
W warsztatach kreda i owek byy
czciej uywane do rysowania ni
do pisania. Piro i atrament byy
niezbdnymi przyborami w szkole
i w biurze. Piro wieczne, jako
przedmiot luksusowy, zarezerwo-
wane byo dla przedstawicieli tych
zawodw, w ktrych reputacja za-
leaa od tego czym podpisana by-
a umowa, artyku czy notatka.
Zarwno nowoczesny, jak i prak-
tyczny wynalazek amerykaskiego
wytwrcy Watermana szybko prze-
kroczy Atlantyk. Naladowcy
na caym wiecie oferuj coraz bar-
dziej wyrafinowane modele.
Oprcz stalwki, ktra zawsze wy-
konana jest z metalu, a czasami
powlekana zotem, pozostae cz-
ci pira wiecznego s wytwarzane
z cennych lub innowacyjnych ma-
teriaw, takich jak nowe tworzy-
wa syntetyczne, lekkie, mocne i od-
porne na zabarwienie atramen-
tem, a co najwaniejsze, s atwe
w ksztatowaniu i obrbce.
Ebonit, ktry jest powszechnie uy-
wany do tworzenia midzy innymi
czci mechanicznych by rwnie na koncie znaczce osignicie
uywany do tworzenia piknych
oprawek pir wiecznych. Motywy
tworzywa P 4 1
perowe osignito dziki uyciu po raz pierwszy w 1949 roku ny. Pozostaje tylko yczy mode-
celuloidw. Pierwszy wprowadzi oznacza dwa kilometry pisania mu BIC 3+ 1HB tak wielkiej ka-
je Sheaffer w 1924 roku i szybko przy wadze zaledwie 5,8 g i koszcie riery jak synnemu poprzedniko-
stay si one bardzo popularne. mniej ni kilkanacie centw. wi!
Mniej palne tworzywa akrylowe W tamtych czasach znalaz miejsce
zdobyy rynek w latach trzydzie- w staych zbiorach Nowojorskiego Cienkopis nie powstaby
stych. Muzeum Sztuki Nowoczesnej bez polimerowych wkien
Gdyby nie otwarte szkolnictwo i Georges Pompidou Centre w Pa-
wysze, piro wieczne mogoby ryu. Chc piro, ktre ma ksztat
pozosta towarem luksusowym. owka i mikko pdzelka. To
Na szczcie, rozwj przemysu Wspczesne, a znane od lat bya specyfikacja, z ktr Yukio Ho-
tworzyw sztucznych w latach rie, szef firmy Pentel, zwrci si
szedziesitych pomg wyposa- Co mona powiedzie o symbolu do swojego maego dziau badaw-
y miliony studentw w pira epoki, czterokolorowym pirze Bic, czego. Metale uywane w pirach
wieczne w przystpnych cenach. ktrego projekt nie zmienia si wiecznych i dugopisach nie day
Nauczyciele preferowali pira prawie przez 50 lat? rady; pozostay tylko nowe mate-
w stosunku do innych przyborw Sprzedano go po raz pierwszy riay syntetyczne.
pimiennych. w 1970 roku i reklamowano ha- Produkcja cienkopisw zostaa
sem Zmie kolor atramentu bez uruchomiona w 1963 r., po wielu
Tworzywa pomogy Crystal zmieniania dugopisu. Tworzywo- miesicach intensywnych testw.
wa niebieskobiaa obudowa du- Jego kocwka z wkien akrylo-
Bracia Biro pracowali nad swym gopisu jest ju ikon. Wci taki wych daa temu nowemu rodzajo-
wynalazkiem 10 lat. Dziki wysu- sam wygld, ten sam mechanizm wi przyboru do pisania taki stopie
wanym wkadom i przyciskowi ich i nadal czerwone, niebieskie, zielo- elastycznoci, ktry doskonale
Birome da pocztek wszystkim ko- ne i czarne wkady atramentu sprawdzi si w japoskiej kulturze
lejnym wersjom dugopisw. Byo w jednym dugopisie. kaligrafii i przynis mu gwatowny
take wiele mniej wyrafinowanych Niedawna informacja, e model sukces. W cigu dwch lat cienko-
projektw, ktre wprowadziy du- zostanie wycofany z produkcji, pis Pentela zawojowa rynek USA
gopis na szczyty powodzenia spowodowaa burz w mediach i Europy.
w dziedzinie rcznego pisania. spoecznociowych: bya to wielka Przez p wieku cienkopis inspiro-
Gdy mowa o mniej wyrafinowa- niespodzianka nowego roku szkol- wa do tworzenie mnstwa jego
nych pomysach: kulka z wglika nego! odmian: pir do pisania, do rysun-
wolframu zamknita w mosinym Na szczcie, bya to tylko plotka, ku technicznego lub flamastrw
stokowym czubku, a cay stay a producent szybko jej zaprzeczy! do kolorowania, pisakw perma-
wkad umieszczony w szeciokt- Ikona, czterokolorowy dugopis Bic nentnych lub moliwych do usu-
nym, przezroczystym korpusie pozostanie w sprzeday, chocia nicia markerw, itp.
z polistyrenu, to Bic Crystal ma bdzie to zmieniona i zmodernizo- Producenci obecnie stosuj wiele
wana wersja, w ktrej zielony tusz, wkien speniajcych ich szczegl-
technologiczne. Ten minimalistycz- najrzadziej uywany, zostanie za- ne wymagania. Kluczem do sukce-
ny rekordzista, ktry pojawi si stpiony przez owek mechanicz- su w wyborze odpowiednich mate-
tworzywa P4 1 
BIC
riaw jest poczenie materiau
kocwki piszcej: wykonanej
z PET, nylonu lub poliacetalu (dla
najcieszych linii) z materiaem,
z ktrego wykonuje si zbiornik, tj.
wkien syntetycznych wybranych
na podstawie ich zdolnoci pocha-
niania, ich kapilarnoci i zdolnoci
do kontrolowanej dystrybucji tu-
szu.
Owek bez drewna
Rodzice wiedz to najlepiej.
W pierwszej klasie, ze wzgldu
na ilo zuywanych materiaw
kolorowanie jest najdrosz czyn-
noci jakiej ucz si dzieci. Zaled-
wie kilka tygodni po rozpoczciu
szkoy, tylko niewiele kredek
i owkw jest w stanie z powo-
dzeniem przetrwa test temperw-
ki. Dzieci produkuj wicej wirw
ni rysunkw.
Nie ma wic sensu inwestowa
w profesjonalne kolorowe ow-
ki dla artystw, chyba e dziecko
jest wyjtkowo utalentowane
zwaszcza biorc pod uwag po-
szanowanie jakim ciesz si u dzie-
ci kredki. Jako, e jednak wikszo
dzieci uwielbia kolorowanie, pro-
ducenci szukaj idealnego rozwi-
zania problemu, tworzc owki
wykonane z mniej sztywnych,
a wic mniej podatnych na uama-
nie materiaw. Krtko mwic:
owki bez drewna i o bardziej ela-
stycznych sztyftach.
Po przejciu firmy Cont firma Bic
bya w stanie opracowa cztery po-
limerowe elementy kredek: rdze
woskowy na bazie polietylenu,
syntetyczn obudow, polistyreno-
we drewno i zewntrzny lakier
wskazujcy na kolor kredki.
Nowe kredki su gwnie eduka-
cji dzieci i hobbystom, a materiay
speniaj europejskie standardy
bezpieczestwa zabawek (EN71),
surowce 
TESA
gwarantujc nietoksyczno pod- tastrofy i zastpuj je innymi pro- z okadkami z folii polipropyleno-
czas ewentualnego spoycia. Jed- duktami korygujcymi, ktre mog wej, ktre ciesz si duym popy-
nak prawdziwe osignicie nie wy- by stosowane bezporednio tem. Okadki s trwalsze ni tektu-
nika z indywidualnego opracowa- po uyciu atramentu. Pyny korek- rowe, a konsumenci unikaj ko-
nia kadego z elementw, ale ra- cyjne, ktre pojawiy si po raz niecznoci kupowania okadek
czej z ich wzajemnej kompatybil- pierwszy na rynku okoo 20 lat te- ochronnych.
noci. To opatentowana technolo- mu, zdobywaj coraz szersze uzna- W tym samym duchu ekologiczne-
gia, ktra umoliwia czenie r- nie. Dzieje si tak take ze wzgldu go podejcia, od wielu lat towarzy-
nych materiaw syntetycznych na fakt, e udao si znacznie zre- sz uczniom plecaki poliestrowe
w jednej operacji produkcyjnej. dukowa ich toksyczno, zwasz- z firmy Eastpack, znane ze swojej
cza poprzez wprowadzenie mniej wytrzymaoci i odpornoci na r-
Tworzywa sztuczne toksycznych rozpuszczalnikw nego rodzaju wpywy rodowiska.
zamiast gumki-myszki zwizanych z plastyfikatorami, kt- Samsonite wsppracuje z Disney-
re zapewniaj lepsze krycie. em i tworzy szerok ofert pleca-
Czsto mwi si, e myli si jest Butelka pynu korekcyjnego, popu- kw, toreb, tornistrw i innych wy-
rzecz ludzk, poniewa bdy s larnego Tipp-Exa, zostaa zast- robw, z ulubionymi postaciami
istotnym skadnikiem uczenia si. piona korekcyjnymi flamastrami bajek dla dzieci, dla wszystkich
To dlatego gumka uywana do po- lub dugopisami z metalow lub grup wiekowych: Mickey, Minnie,
prawiania bdw bya tak samo tworzywow kocwk. Najnow- Violetta, Spider Man, Gwiezdne
wana jak sam owek. Do poo- sz innowacj w tej dziedzinie jest Wojny itp. Wykonane z 100% po-
wy XVII wieku jedynym rodkiem suchy korektor w postaci tamy liestru s ergonomiczne, lekkie,
do wymazywania tekstw napisa- kryjcej. wodoodporne i wytrzymae!
nych owkiem lub wglem byo Pocztkowo przeznaczony do uyt-
wytarcie go chlebem. Odkrycie la- ku biurowego, sta si popularny Jestem z recyklingu,
teksu przez Charles Marie de la u ponad poowy uytkownikw, kiedy byem okadk pyty CD
Condaminea przynioso nowe roz- szczeglnie w szkoach. Dozownik
wizanie. z polistyrenu, polipropylenowy Wiele firm produkujcych przybory
W rzeczywistoci kauczuk natural- aplikator i folia poliestrowa spra- szkolne coraz bardziej koncentruje
ny by uywany w celu wymazywa- wiaj, e suchy korektor jest ideal- si na produktach przyjaznych ro-
nia bdw tylko przez okoo pi- nym przykadem innowacyjnego, dowisku. Wiele flamastrw, dugo-
dziesit lat, zanim proces wulkani- przyjaznego dla rodowiska i 100% pisw i markerw jest coraz cz-
zacji umoliwi stosowanie bardziej wykonanego z tworzyw produktu. ciej moliwe do uzupeniania tu-
efektywnych gumek z mieszanki Oprcz korzystania z materiaw szem i wykonanych z tworzyw po-
gumy, oleju rolinnego i kamienia pochodzcych z recyklingu, co sto- chodzcych z recyklingu. W tym
pumeksowego. Naturalne i synte- suje wikszo producentw, nie- kontekcie wyrnia si jedna
tyczne gumki nadal s stosowane, ktrzy z nich zdecydowali si z marek w Anglii: owki RRR (Re-
chocia obecnie konkuruj z tak na uywanie wkadw uzupeniaj- cycle, Reduce, Respect) s one
zwanymi plastikowymi gumkami cych, co jest z pewnoci jednym wykonane z recyklatu pochodzce-
wykonanymi z PVC lub kopolime- ze sposobw na przekonanie uyt- go z pudeek na pyty CD i maj na-
rw metakrylanu, ktre jak uwaa kownikw o silnych, proekologicz- druk: I'm recycled, I've been a CD
si s bardziej agodne dla papieru. nych pogldach. case.
Tama korygujca usuwa Do szkoy w sposb
obawy zwizane z ochron ekologicznie odpowiedzialny
rodowiska
Jeli chodzi o podejmowanie zrw-
W Europie, gdzie pira wieczne s nowaonych ekologicznie i ekono-
bardzo szeroko stosowane, uyt- micznie decyzji, to tworzywa nie
kownicy porzucili stare gumki, kt- pozostawiaj wyboru. Tak jest
rych uycie czsto prowadzi do ka- w przypadku produkcji zeszytw
4 surowce tworzywa P 4 1

uycia go do produkcji obudw trycznych i elektronicznych, ponie-

zapewnia prawie cakowite odbicie
wiata LED, wyjania Alexander
Radeck. Materia charakteryzuje si
rwnie wysok odpornoci
na wiato niebieskie i wiatosz-
czelnoci, nawet przy niskiej gru-
boci cianek. Ponadto, Pocan
BFN6410 charakteryzuje si dobry-
mi waciwociami mechanicznymi
i nisk podatnoci na odksztace-
nia. Jest zgodny ze standardem
bezpieczestwa przeciwpoarowe-
go UL 94 amerykaskiej organizacji
testowej Underwriters Laborato-
ries; najlepszy wynik w postaci kla-
sy V-0 zosta uzyskany dla prbki
testowej o gruboci zaled-
wie 0,75 mm.
wa wie si z ograniczonym ob-
cieniem cieplnym i nie powodu-
je powstawania pyu. Dla koloru
czarnego przepuszczalno wiata
o zakresie dugoci fal typowym
dla procesu spawania laserowego
wynosi ponad 50% przy grubo-
ci 1,5 mm. Zapewnia to wysokie
i szybkie przekazywanie ciepa
podczas spawania. Obszar cze-
nia topi si szybciej, co przekada
si na nisze koszty produkcji. Po-
liamid 66 zawiera rodki opnia-
jce zapalenie, ktre charakteryzu-
j si praktycznie zerow tenden-
cj do tworzenia nalotw, co
oznacza, e na powierzchni formy
nie tworz si adne osady pod-
czas formowania wtryskowego,

OPNIONE Dobre wyniki w testach GWEPT

Oprcz tego, koncern LANXESS

opracowuje obecnie rwnie inny
zwizek PBT, ktry osiga wyjtko-
we wyniki w badaniach tempera-
wyjania Alexander Radeck. Dure-
than AKV30FN04LT zawiera sys-
tem stabilizacji termicznej XTS3
i dziki temu moe by wykorzy-
stywany w warunkach dugotrwa-
ych wysokich temperatur eksplo-

PALENIE
LANXESS
Alternatywy dla halogenowych
rodkw opniajcych
zapalenie
Koncern LANXESS, producent spe-
cjalistycznych rodkw chemicz-
nych, rozszerzy swoje portfolio
bezhalogenowych, opniajcych
zapalenie zwizkw politereftala-
nu butylenu (PBT) i poliamidw
(PA 6 i PA 66). Pod wzgldem
waciwoci i obrbki nowy mate-
ria moe si rwna ze swoimi od-
powiednikami zawierajcymi halo-
genowe rodki opniajce zapale-
nie, a nawet jest od nich lepszy. Je-
stemy zdania, e na sprzeda tych
produktw pozytywnie wpyn
globalne trendy, takie jak czwarta
rewolucja przemysowa, transport
elektryczny czy inteligentne bu-
dynki i cyfrowo sterowane urz-
dzenia AGD i RTV, wyjania Ale-
xander Radeck, ekspert ds. rozwo-
ju zastosowa w jednostce bizne-
sowej High Performance Materials
(HPM) koncernu LANXESS.
Nowe produkty w ramach linii pro-
duktowej Pocan BFN PBT, ktra
wczeniej obejmowaa materiay
z 13-, 25- i 30% zawartoci w-
kien szklanych, to Pocan BFN2502,
BFN4221 i BFN6410. Pocan
BFN2502 jest tworzywem nie-
wzmacnianym, ktre charaktery-
zuje si ponad 7% wydueniem
przy zerwaniu, mimo e zawiera
bezhalogenowe dodatki opnia-
jce zapalenie. Materia jest zgod-
ny ze standardem bezpieczestwa
przeciwpoarowego UL 94 amery-
kaskiej organizacji testowej Un-
derwriters Laboratories (UL); naj-
lepszy wynik w postaci klasy V-0
uzyskano dla prbki testowej
o gruboci zaledwie 0,4 mm. Kolej-
n zalet tego materiau jest wyso-
ka odporno na prdy pezajce. g podnosi poziom odpornoci
Wskanik CTI A (Comparative Trac-
king Index, zgodnie z norm
IEC 60112) wynosi 600 V. Do-
strzegamy duy potencja tego
materiau o wysokiej pynnoci ja-
ko tworzywa do produkcji czci
wymagajcych wysokiego i jedno-
litego poziomu izolacji elektrycznej
oraz wysokiej stabilnoci wymiaro-
wej, dodaje Alexander Radeck.
Tworzywo sztuczne Pocan
BFN4221 zawiera 20% wkien
szklanych. Podobnie jak inne pro-
dukty z tej linii, materia charakte-
ryzuje si nie tylko dobrymi waci-
wociami opniajcymi zapalenie
dziki wysokiej odpornoci na ko-
rozj przy kontakcie z metalami,
lecz rwnie wysok odpornoci
na starzenie si i trwaoci kolo-
rw w wysokich temperaturach
oraz szerokim oknem przetwr-
czym. Materia doskonale nadaje
si te do wysoko kontrastowego
znakowania laserowego.
Idealny do technologii LED
Tworzywo Pocan BFN6410 jest
przeznaczone do zastosowa
w brany owietleniowej i techno-
logii LED. Materia charakteryzuje
si wyjtkowo wysokim wsp-
czynnikiem odbicia wynoszcym
powyej 94% przy 450 nanome-
trach, co oznacza, e w przypadku
tury zaponu rozarzonym drutem
zgodnie z norm IEC 60695-2-10.
W ramach tego badania oceniane
s waciwoci dotyczce samoza-
ponu i dopalania tworzyw sztucz-
nych, ktre wchodz w kontakt
z przegrzanymi lub arzcymi si
czciami metalowymi.
Wyniki bada naszego materiau
pokazuj, e nie tylko halogeno-
we, lecz rwnie bezhalogenowe
zwizki opniajce zapalenie mo-
ne zgodnie z norm IEC 60112.
na zapalenie rozarzonym drutem
zwizkw PBT, zauwaa ekspert
koncernu LANXESS. Nowy materia
osiga rwnie dobre wyniki w ba-
daniach GWEPT (badania zaponu
rozarzonym drutem produktw
kocowych zgodnie z norm
IEC 60695-2-11). To bardzo wy-
magajce badanie, poniewa pro-
dukty kocowe, ktre maj skom-
plikowane ksztaty i zawieraj
wkadki metalowe, czsto osigaj zentowany przez 75 zakadw pro-
gorsze wyniki ni proste prbki
materiaw, wyjania Alexander
Radeck. Bdcy w fazie rozwoju
nowy materia koncernu LANXESS
ma rwnie szans uzyska pozy-
tywne wyniki (brak zapalenia)
w bardziej rygorystycznym tecie
zaponu rozarzonym drutem dla
nienadzorowanych urzdze go-
spodarstwa domowego zgodnie
z norm IEC 60335-1.
Wysoka przepuszczalno
wiata laserowego
Jednym z nowych produktw z li-
nii bezhalogenowych, opniaj-
cych zapalenie poliamidw 66 jest
tworzywo Durethan AKV30F-
N04LT. Innowacyjny materia zo-
sta zoptymalizowany pod ktem
spawania laserowego, ktry to
proces jest coraz czciej stosowa-
ny do czenia podzespow elek-
atacyjnych. Materia jest zgodny ze
standardem bezpieczestwa prze-
ciwpoarowego UL 94 ameryka-
skiej organizacji testowej Underw-
riters Laboratories (UL); najlepszy
wynik w postaci klasy V-0 uzyska-
no dla prbki testowej o gruboci
zaledwie 0,4 mm. Nowy zwizek
charakteryzuje si rwnie wyso-
kim wspczynnikiem odpornoci
na prdy pezajce (600 V), co po-
twierdzaj badania przeprowadzo-
Jednym z potencjalnych zastoso-
wa tego materiau jest produkcja
wycznikw bezpieczestwa.
Koncern LANXESS jest jednym
z najwaniejszych producentw
specjalistycznych rodkw che-
micznych na wiecie. W 2016 roku
osign sprzeda w wysokoci 7,7
mld euro. Obecnie koncern zatrud-
nia okoo 19 200 pracownikw
w 25 rnych krajach i jest repre-
dukcyjnych na caym wiecie. Pod-
stawowym przedmiotem dziaal-
noci koncernu LANXESS jest opra-
cowywanie, produkcja i dystrybu-
cja pproduktw chemicznych,
dodatkw, specjalistycznych sub-
stancji chemicznych oraz tworzyw
sztucznych. Dziki ARLANXEO,
spce typu joint-venture utworzo-
nej wraz z Saudi Aramco, koncern
LANXESS jest rwnie gwnym
dostawc kauczukw syntetycz-
nych. Koncern LANXESS naley
do najwaniejszych indeksw
zrwnowaonego rozwoju: Dow
Jones Sustainability Index (DJSI)
World i FTSE4Good
 Spis reklamodawcw
Reklama Strona Strona www

ANWIL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . . . . . . . . . www.anwil.pl

BAGSIK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 . . . . . . . . . www.bagsik.net

DARSTA, HARMO . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 . . . . . . . . www.darsta.pl

DEMAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 . . . . . . . . www.demag.pl

DOPAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 . . . . . . . . www.dopak.pl

DRP GROUP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 . . . . . . . . www.drp.pl

84,-

ELBI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 . . . . . . . . www.elbi.com.pl

FINKE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 . . . . . . . . www.finke-colors.de

GIMATIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 . . . . . . . . www.gimaticpolska.pl

GRAFE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 . . . . . . . . www.grafe.pl

GRUPA AZOTY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . . . www.e-plastics.eu

GRUPA AZOTY, OXOPLAST . . . . . . . . . 29 . . . . . . . . www.oxoplast.com

HS-UMFORMTECHNIK . . . . . . . . . . . . . 51 . . . . . . . . www.hs-umformtechnik.de
2017

LANXESS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . . . . . . . . . www.lanxess.com

LUDATEC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . www.ludatec.pl

LUDATEC, MO.DI.TEC. . . . . . . . . . . . . . 43 . . . . . . . . www.ludatec.pl

LUDATEC, YUDO. . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 . . . . . . . . . www.ludatec.pl

MASTER COLORS, CONTURA . . . . . . . 31 . . . . . . . . www.mastercolors.com.pl

MASTER COLORS, MORETTO. . . . . . . 21 . . . . . . . . www.mastercolors.com.pl

MYCEPPI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 . . . . . . . . www.myceppi.com

NTQ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 . . . . . . . . www.ntqsc.pl

PLAST 2018 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 . . . . . . . . www.plast2018.org

PLASTECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 . . . . . . . . www.plastech.pl

PLASTICSEUROPE POLSKA . . . . . . . . 55 . . . . . . . . www.plasticseurope.pl

PLASTLINE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14,15. . . . . . www.plastline.com.pl

PLASTPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 . . . . . . . . . www.plastpol.com

SABIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 . . . . . . . . www.sabic.com

TWORZYWA.PL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 . . . . . . . . . www.tworzywa.pl

WADIM PLAST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 . . . . . . . . . www.wadim.pl

WARTACZ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 . . . . . . . . www.wartacz.com.pl

WITTMANN BATTENFELD . . . . . . . . . . 49 . . . . . . . . www.wittmann-group.pl

Reklamy na terenie Polski (i krajw innych ni wymienione poniej)

przyjmuje wycznie redakcja
tel. +48 504 278 832
Na terenie:
Niemiec, Austrii i Szwajcarii Lerner Media Consulting GmbH
tel. +49 6226 971515
Woch, Hiszpanii i Portugalii Mediapoint srl.
Roberto Gallino - roberto.gallino@mediapointsrl.it, +39 10 5704948
Azji Worldwide Services Co. Ltd. (Tajwan)
tel. +886 4 23251784
Nasza oferta dostpna jest w Internecie: www.kwartalnik.tworzywa.pl
 Drodzy Klienci
i Przyjaciele!
Z okazji zbliajcych si
wit Boego Narodzenia,
dzikujemy za dotychczasow
wspprac i zaufanie.
yczymy Pastwu, by
w nadchodzcym 2018 Roku,
szczcie i pomylno
nigdy Pastwa nie opuszczay
w yciu osobistym i zawodowym.

DOPAK Sp. z o.o. 54-614 Wrocaw ul. Sokalska 2 tel. +48 71 35 84 000 www.dopak.pl