1

Eğitimin amacı – problem çözme tekniklerini öğrenmek

1-Problem çözme uygulamalarında kullanmak;

 Ürün kalite hataları
 Verimlilik kayıpları
 Makine arızaları
 Üretim sorunları
 İdari süreçlerdeki aksaklıklar
2-İyileştirme çalışmaları
3-Yeni hat/ekipman kurarken (erken ekipman yönetimi)
4-Yeni bir süreç/proje oluştururken
5-Hedeflere ulaşmada yaşanan aksaklıkların çözümü

2
vs…
• Teoremler veya kurallar yardımıyla çözülmesi istenen soru,
mesele (TDK) , Sorun (TDK)
• Araştırılıp öğrenilmesi, düşünülüp çözümlenmesi, bir sonuca
bağlanması gereken durum, mesele (TDK, sorun)

PROBLEM çözmede uygulanan 5 kritik adım

1. Problemi tanımla ve sorunu anla (detay, resim, rakam, görsel,
sahada inceleme, rapor, teknoloji, test vs…)
2. Kök sebepleri araştır
3. Çözüm önerileri geliştir, geliştirilen önerileri değerlendir, birini seç,
karara bağla
4. Çözüm önerisini uygula
5. Sonuçları değerlendir 3
PROBLEM çözme süreci

1. ANLAMA
2. KÖK SEBEP
3. ÇÖZÜM GELİŞTİRME
4. UYGULAMA
5. SONUÇ

4
PROBLEM ÇÖZME TEKNİKLERİ
1. Beyin fırtınası – ANLAMA, KÖK SEBEP, ÇÖZÜM GELİŞTİRME,
UYGULAMA
2. Balık kılçığı (sebep-sonuç diyagramı), (fishbone), (Ishikawa) – KÖK
SEBEP
3. Histogram – ANLAMA, KÖK SEBEP, SONUÇ
4. Pareto analizi – ANLAMA, KÖK SEBEP , SONUÇ
5. Serpme diyagramı – ANLAMA, KÖK SEBEP
6. Korelasyon – ANLAMA, KÖK SEBEP
7. Kontrol grafikleri – ANLAMA, KÖK SEBEP
8. Akış diyagramları – ANLAMA, KÖK SEBEP
9. 5 WHY analizi – KÖK SEBEP
10. Gantt diyagramı – UYGULAMA
11. Ağaç diyagramı- ANLAMA, KÖK SEBEP, ÇÖZÜM GELİŞTİRME
12. 8D metodu – HEPSİ
13. 12 adımlı kaizen metodu – HEPSİ
14. DMAIC (Define, Measure, Analyse, Improve, Contol) - HEPSİ 5
1-BEYİN FIRTINASI
• Problemin ve nedenlerinin belirlenmesinde kullanılır.
• Yüksek katılım, yaratıcı fikirler
• Beyin Fırtınası yapılacak konu belirlenir,
• Kurallar açıklanır

6
1-BEYİN FIRTINASI kuralları
1. Eleştiri kapı dışında bırakılır. Kişinin hayal gücünü rahatça kullanabilmesi ve
zihninde canlandırma yapabilmesi için düşüncelerinin yargılanacağı endişesinden uzak
olması gerekir.
2. Sınırsız düşünme. Üretilen fikirlerin acayip olmasından çekinilmez, aksine bu tür
fikirler teşvik edilir. Acayip fikir ve düşünceler yeni çözüm yollarının ortaya çıkmasına
yardımcı olur.
3. Nicelik aranır. Temel prensip, mümkün olduğunca çok sayıda fikir üretmektir. Amaç
iyi bir çözüm bulma olasılığını arttırmaktır.
4. Kombinasyon ve geliştirme aranır. Yeni kombinasyonlarla, düşünce listesi daha da
uzar. Beyin fırtınasında katılımcılar birbirlerinin fikirlerinden esinlenerek değişik
canlandırmalar yaratacaktır.

7
1-BEYİN FIRTINASI
• Herkese konu hakkında sırası ile söz verilir,
• Sırası gelen kişi sadece tek bir fikir söyler,
• Aklına bir fikir gelmeyen sırasını pas geçer,
• Tereddüt etmeden her fikir söylenebilmelidir,
• Hiçbir fikir için yorum yapılmaz ve eleştirilmez,
• Mümkün olduğunca çok fikir üretilir,
• Birbirlerinin fikirlerinden yararlanarak yeni fikirler ortaya konulabilir,
• Tüm fikirler bir yere yazılmalıdır,
• Bittikten sonra fikirler üzerinde tartışılarak, oylama ile önemli fikirler
seçilir

8
1-Arsan’da BEYİN FIRTINASI’na bir örnek

9
2-BALIK KILÇIĞI – FİSHBONE - ISHIKAWA
• Belirli bir problem veya hatanın olabilecek sebeplerinin
araştırılması için kullanılan gösterim şeklidir.
• muhtemel tüm sebeplerinin bir arada ve eksiksiz
görünmesi.
• problemler veya geliştirme fırsatları ile öngörülen sebepler
arasındaki bağların doğru ve eksiksiz olarak ortaya
çıkarılmasına olanak verir.

10
2-BALIK KILÇIĞI – FİSHBONE - ISHIKAWA

11
2-BALIK KILÇIĞI – faydaları
• İnsanları bir arada çalışmaya teşvik eder.
• Problemlerin potansiyel nedenlerinin eksiksiz listesini çıkarabilmeye
olanağı sağlar
• Problemin gerçek sonucuna ulaşabilmek açısından veri toplanmasını
yönlendirir.
• Çizilen diyagram, insanların çeşitlilik üzerine düşünmelerini sağlar.
• Bu araç yardımıyla problem veya işlem içinde yer alan her konunun ele
alınması mümkün olup sorunların çözümüne doğrudan ve hızlı katkı
sağlanır.
• Önemli olan sonuca etki eden sebepleri doğru belirlemek ve
sınıflandırmaktır. Bunun içinde takımın konu ile ilgili uzmanlardan
oluşması şarttır

12
2-BALIK KILÇIĞI – nasıl uygulanır

toplantı

çalışma

13
3-HİSTOGRAM
• Histogram, toplanan verilerin dağılımının en basit gösterim
şeklidir.
• En büyük ile en küçük değerlerin arasının eşit olarak
bölünmesi ve her bir bölüme düşen veri sayının
belirlenmesi ile çizilir
• görsel olarak göz önüne koyabilme amacıyla süreklilik
gösteren verilerin basit bir istatistiksel diyagram yoluyla
ortaya konmasıdır.
• Veriler ne denli fazla olursa elde edilecek olan dağılımın
resmi de o denli açık ve anlaşılır olacaktır
• Histogramların oluşturulmasında ortalama, mod, medyan,
dağılım aralığı, sınıf sayısı, standart sapma gibi istatistiksel
büyüklüklerden yararlanılır. 14
3-HİSTOGRAM
Histogram oluşturmak için şu adımlar takip edilir:
1) Öncelikle veriler küçükten büyüğe sıralanır. (İşlemlerde kolaylık sağlar.)
2) Veri grubunun açıklığı (aralığı) bulunur. Açıklık en büyük veriden en
küçük verinin çıkartılması ile elde edilir.
3) Verilerin kaç gruba ayrılacağı belirlenir. Veri gruplarının sayısının 10
civarında olması uygundur.
4) Grup genişliği bulunur. Açıklık değerinin grup sayısına bölünmesiyle
elde edilen sayıdan büyük en küçük doğal sayı grup genişliği olarak
alınır. (Veri gruplarının sayısının 10 alınması hesaplamayı kolaylaştırır.)
5) Veriler en küçük veriden başlayarak grup genişliğine göre gruplara
ayrılır.
6) Oluşturulan gruplar ve gruplardaki veri sayıları tablo halinde
düzenlenir.
7) Tabloya bakılarak histogram çizilir.
15
3-HİSTOGRAM

16
3-HİSTOGRAM – Arsan’da uygulama

17
3-HİSTOGRAM – Arsan’da uygulama

18
4-PARETO ANALİZİ
• Verilerin frekanslarının büyükten küçüğe doğru
sıralanmasıdır.
• Genellikle kalite problemlerinde, öncelikli kusur tiplerinin
veya öncelikli nedenlerin belirlenmesinde kullanılır.
• Kalitesizliğin % 80’i, nedenlerin %20’si ile açıklanabilir. Hangi
nedenler üzerine yoğunlaşılması gerektiğini gösterir

19
4-PARETO ANALİZİ - faydaları
• Problem üstünde en önemli etkiye sahip olan
faktörü belirlemek
• Problemleri listelemek yada sebepleri tablolamak
ve her biri için oluşan hata sayısını saptamak
• Önem sırasına göre tablo oluşturmak
• Listedeki toplam hata sayısını belirlemek
• Her bir problemin gösterdiği % oranlarını
hesaplamak
• Herhangi bir takım çalışmasında ortak bir karar
almak ya da bir yolda birleşmek
20
4-PARETO ANALİZİ – Arsan’da uygulama örneği
2014 YGG - Kalite ;

30% 28%

20%
12%
10% 7% 7%
5% 5% 5% 5% 5% 5% 5%
2% 2% 2% 2% 2% 2%

0%

21
4-PARETO ANALİZİ – Arsan’da uygulama örneği
2015 YGG - Kalite ;
2015 Toplam - Müşteri Şikayetleri Pareto Analizi
14 97,4 100,0100,0
92,3 94,9
87,2 89,7 90,0
12
82,1 80,0
76,9
10 71,8 70,0
64,1
8 60,0
56,4
50,0
6
13 46,2
40,0
33,3
4 30,0

5 20,0
2 4
3 3 10,0
2 2 2 1 1 1 1 1
0 0,0

22
4-PARETO ANALİZİ – Arsan’da uygulama örneği
2015 YGG – Karışım Ar-ge ;

23
5-SERPME - DAĞILIM DİYAGRAMI
• Probleme etki eden değişkenlerin birbirleri arasındaki veya
çıktı ile aralarındaki ilişkileri gösteren grafiklerdir.
• İlişkinin var olup olmadığını ve yönünün tespit edilmesinde
kullanılır.
• Sayısal bir değer ile ifade edilmez

24
5-SERPME - DAĞILIM DİYAGRAMI

25
6- KORELASYON
• Değişkenler arasında bir ilişki var ve sayısal olarak ifade
edilmek isteniyor ise, korelasyon katsayısı hesaplanır.
• Korelasyon katsayısı, ±1’e yakın ise aralarındaki ilişki
kuvvetli, 0’a yakın ise zayıf olduğunu gösterir.

26
7-KONTROL GRAFİKLERİ
• Herhangi bir proseste üretilen ürünler birbirlerine tamamen
benzemezler, bir değişkenlik söz konusudur.
• Bu değişkenliği gözlemlemek için kalite araçlarından biri olan kontrol
kartlarına ihtiyaç duyulur.
• Bu araç, sürecin hem stabilitesini hem de yeterliliğini belirlemede
yardımcı olur.
• Proses yeterlilik analizi yapılırken bu teknikten yararlanılır

27
7-KONTROL GRAFİKLERİ

28
7-KONTROL GRAFİKLERİ – Arsan’dan bir örnek

29
7-KONTROL GRAFİKLERİ – Arsan’dan bir örnek
Proses yeterlilik analizinde X-R grafikleri

30
7-KONTROL GRAFİKLERİ – Arsan’dan bir örnek
Online proses kontrol;

31
8-AKIŞ DİYAGRAMLARI
• Akış diyagramı, bir faaliyetin, ürünün ve/veya prosesin
gerçekleştirilmesinde takip edilen adımların ucuca eklenmesiyle
faaliyetin, ürünün ve/veya prosesin oluşum evrelerini sıralı olarak
görüntüye getirmeye yarayan bir kalite aracıdır.

32
8-AKIŞ DİYAGRAMLARI
• Akış diyagramları, gerçekleştirilen faaliyetin tanımlanması ile faaliyetin
kontrolüne olanak sağlar.
• Yapılan işin anlaşılabilmesi için, akış diyagramında sistemi tanımlayan
ifadeler açık ve seçik olmalı ve bütün detayları içermelidir.

33
9- 5 WHY ANALİZİ
• Bir problemin kök nedenine inmek için uygulanan analizdir.
• Kök neden bulunana kadar sürekli neden sorusu sorularak
gerçekleştirilir.

34
9- 5 WHY ANALİZİ

35
9- 5 WHY ANALİZİ

36
9- 5 WHY ANALİZİ – Arsan’da uygulama

37
9- 5 WHY ANALİZİ – Arsan’da uygulama

38
9- 5 WHY ANALİZİ – Arsan’da uygulama

39
10- GANTT DİYAGRAMI
• Yapılacak işlerin hazırlanması ve listelenmesi
• Proje planının oluşturulması
• Öngörülenle gerçekleşenin izlenmesi

40
10- GANTT DİYAGRAMI – Arsan’dan bir örnek

41
10- GANTT DİYAGRAMI – Arsan’dan bir örnek

42
10- GANTT DİYAGRAMI – Arsan’dan bir örnek

43
11- AĞAÇ DİYAGRAMI

• Geniş bir HEDEFİ daha detaylı seviyelere ayırmak için

kullanılır.
• Bir öneriye daha detaylı NASIL - ÇÖZÜM üretildiğini
göstermek için kullanılır.
• Bir problemin NEDENLERİNİ daha detaylı göstermek için
kullanılır.
• Bir problemin NEDENLERİNE NASIL öneriler ve eylemler
geliştirildiğini göstermek için kullanılır.

44
11- AĞAÇ DİYAGRAMI

45
12- 8D (8 Disiplin den oluşur – D0 hazırlık aşaması vardır)

46
12- 8D (8 Disiplin den oluşur – D0 hazırlık aşaması vardır)

47
12- 8D (8 Disiplin den oluşur – D0 hazırlık aşaması vardır)
D0 - hazırlık

D1 – takımın kuruluşu ve sorunlulukların dağıtımı

48
12- 8D (8 Disiplin den oluşur – D0 hazırlık aşaması vardır)
D2 – problemin tanımlanması

D3 – geçici sınırlandırma faaliyetleri geliştirme

49
12- 8D (8 Disiplin den oluşur – D0 hazırlık aşaması vardır)
D4 – kök neden analizi

D5 – nihai düzeltici faaliyetlerin seçilmesi ve doğrulanması

50
12- 8D (8 Disiplin den oluşur – D0 hazırlık aşaması vardır)
D6 – nihai düzeltici faaliyetlerin uygulanması

D7 – hatanın tekrarının önlenmesi

51
12- 8D (8 Disiplin den oluşur – D0 hazırlık aşaması vardır)
D8 – birey ve takım katkılarının takdiri

52
12- 8D - Arsan’da uygulama

Bode müşteri şikayeti

53
12- 8D - temel aşamalar

54
13- KAIZEN (IMPROVEMENT) İYİLEŞTİRME

• Japonca Kai: “değişim”, Zen: “iyi, daha iyi” anlamına gelen

sözcüklerdir. Bütününde Kaizen “SÜREKLİ İYİLEŞTİRME”
anlamını taşıyan Japonca bir sözcüktür.
• Bütün bir problem çözme tekniği olarak kullanılır.
• Adım adım birbirini takip eden faaliyetlerden oluşur
• Kaizen ekibinin söz konusu problem ile ilgili bilgisi olması
gerekir,
• Farklı departmanlardan konu ile ilgisi olabilecek kişiler
takıma dahil edilir

55
13- KAIZEN (IMPROVEMENT) İYİLEŞTİRME

56
13- KAIZEN (IMPROVEMENT) İYİLEŞTİRME

57
13- KAIZEN (IMPROVEMENT) İYİLEŞTİRME

58
13- KAIZEN (IMPROVEMENT) İYİLEŞTİRME

59
13- KAIZEN (IMPROVEMENT) İYİLEŞTİRME

60
13- KAIZEN (IMPROVEMENT) İYİLEŞTİRME

61
14- DMAIC
• Bütün bir problem çözme tekniğidir,
• Problem çözmeden daha ziyade , süreç yönetiminde kullanılır
• Adım adım problem çözme metodu sunar,
• Genelde 6sigma uygulayan firmalarda kullanılan bir tekniktir
• Kaizen ve 8D metoduyla benzerdir

• Define – problemi tanımlama, takımı kurma

• Measure – ölçme , değerlendirme, anlama
• Analyse – analiz, kök sebepler
• Improve – iyileştirme yolu bul ve uygula
• Control – sonuçları ölç ve değerlendir, standartlaştır
62
14- DMAIC

63
14- DMAIC

• Define – problemi tanımlama, takımı kurma

Proje amaçlarını, iç ve dış müşteri gereklerini ve onlar için
kritik olan değişkenleri tanımlama,
• Measure – ölçme , değerlendirme, anlama
Müşteri ihtiyaçlarını ve bu ihtiyaçlara uygun ürün
spesifıkasyonlarını ölçme ve bunları rakiplerle ve endüstri ile
kıyaslanma
• Analyse – analiz, kök sebepler
Müşteri ihtiyaçlarını karşılayacak olan süreç ya da ürün
alternatiflerini analiz etme,

64
14- DMAIC

• Improve – iyileştirme yolu bul ve uygula

Müşteri ihtiyaçlarını karşılayacak olan süreç ya da ürünü
detaylı olarak tasarlama,
• Control – sonuçları ölç ve değerlendir, standartlaştır
Tasarım performansını ve müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilme
yeteneğini test ederek doğruluğunu kanıtlama

65
66