1. KRIVIČNO PROCESNO PRAVO U ŠIREM SMISLU RIJEČI?

U pojmovnom određenju krivičnog prava u širem smislu ulazi nerazdvojivo krivično

materijalno, krivično procesno pravo i izvršno pravo, kao njegovi dinamički djelovi, bez
kojih nema ni potupune realizacije krivičnog postupka, jer bi u tom slučaju materijalno
pravo ostalo mrtvo slovo na papiru što upučuje na dva značenja i to :
Prvo da se radi o određenoj grani važećeg zakonskog prava , drugo da se radi o određenoj
naučnoj disciplini. KPP kao naučna disciplina ima svoj predmet, zadatak i cilj:
predmet je krivična stvar, zadatak KPP je rasvjetljavanje i riješavanje krivične stvari i
sporednih pitanja vezanih za određene činjenice.
Cilj KPP je doći do određenih saznanja (istine) što nalažu važeći zakonski propisi da se
utvrdi: da li je počinjeno krivično djelo, ko je počinilac krivičnog djela, osnove i uslove
krivične odgovornosti učinioca krivičnog djela i kkao kazniti učinioca krivičnog djela.
Predmet krivičnog procesnog prava je krivična stvar – causa criminalis.
Pojam KPP-a Krivično procesno pravo je grana krivično-pravnih nauka koja se odnosi
na krivični postupak. KPP (krivično procesno pravo) je skup pravnih propisa kojima se
određuju procesne radnje, njihova forma i unutrašnja vrijednost i aktivnosti procesnih
subjekta kao vršilaca tih radnji, te njihov pravno procesni položaj u pravnom sistemu.

Krivični postupak je predmet, odnosno (objekat) krivičnog procesnog prava.

U teoriji KPP postoji više shvatanja o određivanju pojma krivičnog postupka. KPP
(krivično procesno pravo) je skup pravnih propisa kojima se određuju procesne radnje,
njihova forma i unutrašnja vrijednost i aktivnosti procesnih subjekta kao vršilaca tih
radnji, te njihov pravno procesni položaj u pravnom sistemu.
Pojmovno prikazano, (krivično procesno pravo), KPP obuhvata i predmete koji se
eventualno javljaju van krivičnog zahtjeva tužitelja, a to su predmeti:
imovinsko pravni zahtjevi,
prejudicijalna pitanja i
troškovi krivičnog postupka.
Predmet KPP, (krivičnog procesnog prava), je utvrđivanje postojanja krivično pravnog
zahtjeva države u pojedinoj krivično pravnoj stvari, pokrenutoj povodom učinjenog
krivičnog djela.
Naime, predmet krivičnog postupka je materija o kojoj sud raspravlja u meritumu, tako
da kroz procesnu raspravu donosi meritornu odluku.
Ona (odluka), određuje sadržinu i aktivnost državnih organa i drugih učesnika u
postupku, a što se odnosi na izvršeno krivično djelo i njegovog izvršioca.
Tako se može kazati, da od pravilnog određenja predmeta, odnosno objekta krivičnog
postupka zavisi i realizacija određenog cilja koji je utvrđen važećim zakonodavstvom.
RAZVOJ KRIVIČNOG PROCESNOG PRAVA U BOSNI I HERCEGOVINI Kako
se razvijalo krivično procesno pravo u Bosni i Hercegovini
U Ustav BiH, od 14.12.1995. godine, unešeno je niz novih važnih instituta, principa i
pravila vezanih za KPP (krivično procesno pravo) i KP (krivični postupak).
Ustavi BiH, FBiH, RS i BD, uvode nekoliko novih ljudskih prava i sloboda, a neka od
dotadašnjih značajno proširuju.
Sudovi su samostalni i nezavisni od zakonodavne i izvršne vlasti i njima pripada sudska
vlast.
U vršenju sudske vlasti sudovi su dužni da štite ljudska prava i slobode, utvrđena prava i
interese pravnih subjekata i zakonitost.
Sudovi su zakoniti, jer se organizacija, osnivanje, nadležnost i sastav sudova i postupak
pred sudovima uređuje zakonom.
Primjenu materijalnog krivičnog prava na konkretan slučaj može vršiti samo sud.
Sud je jedinstven, u okviru jedinstvene funkcije i u njegovu nadležnost spada suđenje
krivičnih, građanskih i drugih stvari, u skladu sa zakonom.
Zbog toga izraz krivični sud, koji se uobičajeno upotrebljava radi lahkoće izražavanja,
treba shvatiti uslovno, kao oznaku za dio jedinstvenog suda koji se bavi vršenjem
krivičnog pravosuđa.
NAČELA KPP-a 1.Načelo oficijelnosti krivičnog gonjenja Funkciju krivičnog
gonjenja ostvaruje odreñeni državni organ ex officio (po službenoj dužnosti) u javnom
interesu, nezavisno od osobe koja je oštećena krivičnim djelom. Ovo načelo prisutno je
tokom cijelog toka krivičnog postupka. Iz prava države kažnjavanje (ius pumiendi) izvodi
se pravo njenih organa da u javnom interesu I po službenoj dužnosti gone izvršioce
krivičnih djela bez obzira na volju oštećene osobe. Ova funkcija povjerena je najčešće
javnom ili državnom tužilaštvu. Načelo dispozicije- prepušta pravo krivičnog gonjenja
volji oštećene osobe, koja to gonjenje ostvaruje- privatnom tužbom. Ovim načelom
ograničava se krivično gonjenje na incijativu oštećenog. U tom smislu interesi suzbijanja
kriminaliteta višestruko nadilazi interese oštećenog. 2. Načelo legaliteta znači da je
tužilac dužan poduzeti krivično gonjenje ukoliko su ispunjeni zakonski uslovi, bez obzira
na njegov stav o tome da li je ili nije potrebno krivično gonjenje. Što znači da pokretanje
krivičnog postupka ne zavisi od volje tužioca. Načelo oportuniteta znači da tužilac ne
poduzima krivično gonjenje bez obzira što su ispunjeni zakonski uslovi za to, ukoliko to
nije u javnom, odnosno, državnom interesu. Kod nas (odnosno u našem krivičnom
zakonodavstvu) predviñeno je načelo legaliteta. Naš zakon predviña pravo tužilaca da
odustane od krivičnog gonjenja ako smatra da ne postoje više zakonski uslovi za krivično
gonjenje (tužilac može odustati od krivičnog gonjenja do završetka glavnog pretresa).To
se naziva načelo mutabiliteta.Suprotno je načelo imutabiliteta- tužilac ne može
odustati od krivičnog gonjenja. 3. Načelo akuzatornosti Krivični postupak se pokreće i
vodi samo po zahtjevu tužioca. Bez tužioca nema postupka.Funkcija krivičnog gonjenja
povjerena je tužiocu- pokreće krivični postupak. Zasniva optužbu pred
sudom.Zahvaljujući ovom načelu funkcija presuñivanja povjerena je sudu- on donosi
odluke o konkretnom krivičnom predmetu. 4. Načelo kontradiktornosti Ovo načelo
omogućava strankama da pred sudom iznose svoje argumente i da se izjasne o navodima
suprotne stranke, prije nego sud donese odluku.
5. Načelo odreñivanja (utvrñivanja) materijalne istine Prije donošenja obavezujuće
sudske odluke treba se utvrditi istina o tome da li je u konkretnom slučaju izvršeno
krivično djelo i da li se na izvršioca krivičnog djela mogu primjeniti krivičnopravne
sankcije.Činjenice na kojima se zasniva sudska odluka moraju biti istinito i potpuno
utvrñene. 6. Načelo slobodne ocjene dokaza Sud ocjenjuje dokaze na osnovu svoje
logičke i psihološke analize. 7. Načelo neposrednosi u provoñenju i ocjeni dokaza
Načelo neposrednosti podrazumjeva da izlaganja stranaka, izvoñenje dokaza i druge
radnje potrebne za formiranje odluke moraju biti izvedene pred sudom koji će donijeti
odluku. Postoji: formalna neposrednosti- neposrednost u užem smislu materijalna
neposrednost-neposrednost u širem smislu. 8. Načelo usmenosti na glavnom pretresu
znači: a.sav procesni materijal na kojem sud zasniva odluku mora se na glavnom pretresu
iznijeti u usmenom obliku, b.tužilac i branioc svoje izjave daju usmeno c.tužilac čita
optužnicu na početku glavnog pretresa d.dokazni postupak je usmen (svjedoci i vještaci
se usmeno ispituju, a dokazivanje spisima i drugim dokumentima ostvaruje se njihovim
čitanjem) e.završne riječi tužioca, oštećenog, branioca i optuženog su usmene f.presude
će se uvijek javno pročitati i ukratko će se izložiti razlozi za odreñenu presudu. 9. Načelo
pravičnog postupka Čl. 6 Europske konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih
sloboda predviña najvažnije uslove pod kojima se treba odvijati krivični postupak.
Načelo pravičnog postupka obuhvata veći broj prava svakog čovjeka protiv kojeg se vodi
krivični postupak. Načelo pravičnog postupka zabranjuje diskriminaciju, a obezbjeñuje:
načelo zakonitosti, pravo na sudsku zaštitu, jednakost u postupku. Prema našem
procesnom zakonodavstvu vrijedi pravilo: Da niko nevin ne može i ne treba da bude
osuñen, te da se izvršiocu krivičnog djela treba izreći kazna, odnosno, krivičnopravna
sankcija. 10. Načelo pretpostavke nevinosti i in dubio pro reo Prema načelu
pretpostavke nevinosti predviña se da se svako smatra nevinim za krivično djelo, dok se
pravosnažnom presudom ne utvrdi njegova krivnja. Načelo in dubio pro reo- prema
ovom načelu sud će donijeti oslobañajuću presudu ne smao kad je dokazana nevinost
optuženog već i onda kada nije dokazana krivnja optuženog. 11. Načelo ne bis in idem
Zabrana ponovnog suñenja u istoj krivičnoj stvari izražena je načelom ne bis ne idem. To
znači da niko ne može biti ponovo suñen za djelo za koje je već bio osuñen i za koje je
donesena pravosnažna sudska odluka. 12. Načelo upotrebe jezika i pisma u krivičnom
postupku U toku voñenja krivičnog postupka i poduzimanja krivičnoprocesnih radnji
ravnopravno se upotrebljavaju službeni jezici i pisma u BiH.Stranke, svjedoci i ostali
učesnici u postupku imaju pravo služiti se maternjim jezikom ili jezikom koji
razumiju.To znači, ukoliko osoba ne razumije jedan od službenih jezika na kojem se vodi
krivični postupak, osigurat će se usmeno prevoñenje onoga što ona, odnosno, drugi
iznose. 13.Načelo javnosti u krivičnom postupku Ovo načelo se prije svega odnosi na
grañansku javnost odnosno pravo drugih osoba koje u konkretnom krivičnom postupku
nemaju procesni subjektivitet da prisustvuju sudskim raspravama.
2. KAKO DRŽAVA KROZ KRIVIČNO PRAVO U ŠIREM SMISLU UTIČE NA
SUZBIJANJE KRIMINALITETA?
Tužilaštvo je poseban državni organ koi vrši funkciju gonjenja i druga zakonom
predviđena prava i dužnosti s ciljem suzbijanja kriminaliteta. Načelo javnosti u krivičnom
postupku preventivno djeluje na suzbijanje kriminaliteta. Neposredni cilj KP je
omogućavanje primjene materijalnog krivičnog prava na konkretna slučaj i to
utvrđivanjem putem sudske odluke: da li je izvršeno KD, da li ga je izvršio osumnjičeni
tj.optuženi, da li se optuženom može izreći krivična sankcija. Krivični proces ima cilj koji
se satoji u odbrani ili zaštiti, odnosno obezbjeđenju društvenog poretka od kriminaliteta.
Primjenom, odnosno impementacijom predmetne definicije u smislu subjekata, radnji i
instituta ostvaruje se krivičnopravna zaštita države, njenih dobara, građana i tako se štite
njihovi interesi i prava od kriminaliteta, odnosno od svih planiranih ili neplaniranih
devijantnih oblika ponašanja potencijalnih izvršilaca KD.

3. ŠTA UREĐUJU MATERIJALNO-PRAVNE KRIVIČNE ODREDBE?

Materijalno krivično pravne odredbe određuju koja su čovjekova djelovanja i ponašanja
kažnjiva, tako da ih opisuju, definišu i odvajaju od drugih nekažnjivih ponašanja. Ova
grana prava propisuje odredbe u smislu koje se krivičnopravne sankcije i pod kojim
uslovima mogu izreći izvršiocu krivičnog djela.
4. ŠTA UREĐUJE KPP?
KPP uređuje tok krivičnog postupka, prava i dužnosti državnih organa i drugih
krivičnoprocesnih stranaka, subjekata koji učestvuju u krivičnopravnom postupku kao i
njhove međusobne odnose.

5. ŠTA JE KRIVIČNI POSTUPAK U POJMOVNOM SMISLU?

Krivični postupak je skup zakonom uređenih procesnih radnji procesnih subjekata, koje u
određenom procesnom cilju preduzimanju procesni subjekti. Krivični postupak je
predmet, odnosno objekat KPP. U teoriji KPP postoji više shvatanja o pojmu krivičnog
postupka. Prvo shvatanje se zasniva na davanju primata krivično procesnoj radnji koja se
shvata kao realni fenomen zbog čega se ovaj pojam krivičnog postupka naziva realistički.
Drugo shvatanje se zasniva na davanju primata krivično procesnom odnosu koji se shvata
kao čisto pravni fenomen, zbog čega se ovaj pojam krivičnog postupka naziva pravnim.
Postoji i realističko-pravno određenje krivičnog postupka gdje se radi i kompromisu,
polazeći od krivično procesne radnje sa unutrašnjosti i krivično procesnog odnosa sa
spoljašnje strane. Značajna su dva pojma KP i to realistički i pravni. Realistički
posmatran u svojoj spoljnjoj manifestaciji kao fizički fenomen što je skup krivično
procesnih radnji procesnih subjekata: suda i stranaka, a usmjerenih na postizanje sudske
odluke.

6. ŠTA UREĐUJE KPP KAO GRANA PRAVA?

KPP kao grana prava uređuje prava i dužnosti krivičnoprocesnih subjekata, vrste i oblike
krivičnoprocesnih radnji koje se preduzimaju kao i oblike krivičnoprocesnih odnosa u
koje stupaju krivičnoprocesni subjekti kada preduzimaju krivičnoprcesne radnje.

7. ŠTA JE PREDMET NAUKE KPP?

Predmet KPP je krivična stvar –causa criminalis. KPP obuhvata i predmete koji se
javljaju van krivičnog zahtjeva tužitelja, a to su predmeti: imovinsko pravni zahtjevi,
prejudicijelna pitanja i troškovi KP. U tom smislu predmet KPP je utvrđivanje postojanja
krivično pravnog zahtjeva države u pojedinoj krivično pravnoj stvari, pokrenutoj
povodom učinjenog krivičnog djela.

8. SA KOJIM KAZNENIM POSTUPCIMA JE KRIVIČNI POSTUPAK U VEZI?

SA PREKRŠAJNIM POSTUPKOM
Kažnjiva djela se dijele na krivična djela,privredne prestupe, prekršaje i disciplinske
krivice usvojena je i podjela krivičnih postupaka na: krivični postupak, postupak za
privredne prestupe, prekršajni postupak i disciplinski postupak. Provođenjem nekog od
krivičnih ili drugih postupaka donosi se odgovarajuća sudska, disciplinska i dr odluka u
pogledu odgovarajuce sankcije, odnosno kaznene ili dr mjere u zavisnosti od vrste i
težine krivičnog djela.
????9. ČIME SE PROPISUJU KAŽNJIVA DJELA; SANKCIJE I MJERE?
Zakonom? Radi se o posebnoj grani prava čiji se sadržaj ogleda u pravno uređenoj i
ograničenoj prinudi. Materijalno krivično pravne odredbe propisuju koje se krivično
pravne sankcije i pod kojim uslovima mogu izreći izvršiocu krivičnog djela.
ČLAN 6. EKLJP ( pravo svakog čovjeka na pravično suđenje) Čl. 6 Europske
konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda predviña najvažnije uslove pod
kojima se treba odvijati krivični postupak. Načelo pravičnog postupka obuhvata veći broj
prava svakog čovjeka protiv kojeg se vodi krivični postupak.Tu se radi o sljedećim
pravima: 1.Pravo svakog čovjeka da mu sudi nezavisan i nepristrasan sud koji je
ustanovljen zakonom. 2.Pravo na javno suñenje i javno objavljivanje presude (ovim
pravom vrši se kontrola nad radom sudskih organa) 3.Pravo na suñenje u razumnom roku
(na pretjerano odugovlačenje postupka mogu uticati:složenost sudskog predmeta,
postupanje sudskih organa, kao i stranaka) 4.Svaka stranka u postupku mora imati iste
mogućnosti da izlaže svoje argumente- načelo ravnopravnosti stranaka. 5.Presumcija
nevinosti- svako ko je optužen za krivično djelo ima pravo da se smatra nevinim, dok se
zakonom ne utvrdi njegova krivnja. 6.Pravo osumnjičenog da odmah na jeziku koji
razumije bude obavješten o razlozima optužbe protiv njega. 7.Pravo osumnjičenog na
odgovarajuće vrijeme i mogućnosti za pripremanje odbrane. 8.Pravo osumnjičenog da se
brani sam ali uz pomoć branioca kojeg sam izabere ili kojeg mu sud dodijeli po službenoj
dužnosti. 9.Pravo osumnjičenog na ispitivanje svjedoka odbrane 10.Pravo osumnjičenog
na besplatno prevoñenje ako ne razumije jezik koji je u upotrebi suda.

10. NAĐITE SLIČNOSTI IZMEĐU PROCESNIH PRAVA?

Odnosi između krivičnog postupka i drugih krivičnih postupaka imaju određene sličnosti
i razlike u pogeldu: procesnih principa (načela) , radnji dokazivanja, izricanju kazni i
uslova za njihovu primjenu. Sličnosti izmđu GPP I KPP ogledaju se u tome što se
odvijaju po određenim procesnim principima: princip utvrđenja istine, slobodne ocjnee
dokaza, neposrednosti ili usmenosti, dokaznim sredstvima (iskazi, osobne isprave)

????11. DUŽNOST VIJEĆA EVROPE U SMISLU ZAŠTITE LJUDSKIH PRAVA

I OSNOVNIH SLOBODA? Da kao zakonodavno tijelo EUnije osigura sprovođenje
istih kao međunarodna organizacija država članica šire evropske regije koja promovira
saradnju u oblasti pravnih standarda, ljudskih prava, demokratskog razvoja, vladavine
prava i kulturne saradnje. Najvažniji zadaci Vijeća Evrope su jačanje demokratije, zaštite
ljudskih prava i pravne države na evropskom kontinentu. Najveći doseg Vijeća Evrope
ogleda se u Evropskoj konvenciji o ljudskim pravima. koja služi kao osnovni pravni
dokument Evropskom sudu za ljudska prava, a njegova najveća obaveza je zaštita
demokratije i vladavine prava, te zaštita ljudskih prava.

12. IZVORI KPP U BIH I FBIH?

Izvori se mogu posmatrati kao: izvori u materijalnom i izvori u formalnom smislu riječi.
Izvori KPP u materijalnom smislu riječi su društveni odnosi u jednoj državi koji
uslovljavaju nastajanje KPP. Formalni- to su propisi kojima se reguliše krivični postupak.
13. FORMALNI IZVORI KPP U BIH I FBIH?
Formalni izvori KPP su: oblici ili forme u kojiima su sadržana pravila KPP kojima se
uređuju ti društveni odnosi. Formalni izvori dijele se na unutrašnje i međunarodne.
Unutrašnji izvori dijele se na: osnovne i dopunske. Unutrašnji izvori moraju biti u
saglasnosti sa opštim načelima meñunarodnog prava. Unutrašnji izvori krivičnog prava u
Bi Hsu: 1.Zakoni donijeti na nivou BiH, entiteta i propisi BD BiH Kao osnovni izvori
izdvajaju se: 1.Zakon o krivičnom postupku BiH, FBiH, RS, BD BiH 2.Ustavni
dokumenti koji obuhvataju instrumente za zaštitu osnovnih prava i sloboda čovjeka u
krivičnom postupku. Kao dopunski izvori: Zakon o sudu BiH, itd.
14. KAKO SE TRETIRAJU I DJELE ZAKONI I PROPISI UNUTRAŠNJEG KPP?
Unutrašnji izvori su zakonski propisi unutrašnjem KPP i dijele se na osnovne i dopunske.
Njihova podjela na osnovne i dopunske ovisi o tome da li se određenim zakonskim
propisima uređuje krivični postupak ili su predmetom njihovog regulisanja druge oblasti
ljudskog djelovanja i aktivnosti. Od unutrašnjih-formalnih izvora KPP kao osnovni izvori
izdvajaju se propisi-zakoni o krivičnom postupku u BiH. (ZKPBIH; ZKPFBIH; ZKPRS;
ZKP BD)

15. DOPUNSKI IZVORI KPP?

U dopunske formalne izvore ulaze brojni drugi propisi kojima se uz glavni predmet
rješavaju i neka pitanja iz oblasti krivičnog postupka (uredbe, zakoni, naredbe). Kao
dopunski izvori u BiH: Zakon o sudu BiH, Zakon o tužilaštvu BiH Zakon o imunitetu
BiH Zakon o policijskim službenicima BiH Zakon o programu zaštite svjedoka u BiH, I
dr. Meñunarodni izvori krivičnog procesnog prava: 1.Univerzalna deklaracija o pravima
čovjeka 2.Europska konvencija o ljudskim pravima 3.Konvencija protiv mučenja i drugih
nehumanih kažnjavanja 4.Konvencija o pravima djeteta Ovo su osnovni meñunarodni
izvori krivičnog procesnog prava u BiH. Dopunski meñunarodni izvori su: Europska
konvencija o suzbijanju terorizma Krivičnopravna konvencija protiv korupcije Rimski
statut Meñunarodnog krivičnog suda

16. NAJČEŠĆI OSNOVNI MEĐUNARODNI IZVORI KPP?

Međunarodni izvori KPP su multilateralni, bilateralni, trilateralni, ugovori i sporazumi
koje je potpisala i ratificirala BiH kao i odredbe međunarodnog običajnog prava. Osnovni
međ. Izvori KPP su: univerzalna Deklaracija o pravima čovjeka iz 1948. godine,
međunarodni ugovori o građanskim i političkim pravima iz 1966, sa dopunskim
protokolom iz 1989, Konvencija protiv mučenja i drugih nehumanih kažnjavanja,
Konvencija o pravima djeteta, te Evropska konvencija o ljudskim pravima ( Rim 1950) sa
dodatnim protokolima čije su norme od posebnog značaja.

17. ZA KOJI PRINCIP SE VEŽE PROSTORNO VAŽENJE KPP?

Prostorno važenje KPP veže se sa teritorijalnim principom u smislu da se forma pravnih
radnji određuje prema zakonima mjesta gdje se te radnje preduzimanju. Pa tako zakon o
krivičnom postupku BiH primjenjuje se u postupcima pred Sudom BiH. Zakon o
krivičnom postupku FBiH primjenjuje se na teritoriji FBiH.

18. KAKO SE POSTUPAK VODI U ODNOSU NA VRIJEME, PROSTOR I

OSOBE?
Prostorno važenje KPP veže se sa teritorijalnim principom u smislu da se forma pravnih
radnji određuje prema zakonima mjesta gdje se te radnje preduzimanju.
U odnosu na vremensko važenje KP primjenju se princip da se valjanost pravnih radni
cijeni između ostalog prema propisima koji su se primjenjivali u vrijeme njihovog
preduzimanja. Dakle, važi pozitivno pravo bez obzira kada je djelo počinjeno. To znači
da se krivični postupak vodi prema zakonskim odredbama koje su na snazi u vrijeme
poduzimanja krivičnoprocesnih radnji.
Krivično pravni postupak se vodi protiv osobe za koju postoje osnovi sumnje, da je
izvšila KD bez obzira da li se radi o državljanu BiH ili državljaninu druge države. Protiv
određenih osoba postupak se vodi prema određenim uslovima propisanih u poziivnim
zakonima. To su osobe koje uživaju procesno krivični imunitte.

20. KAKVE SU PROMJENE NASTALE DONOŠENJEM NOVOG ZKP?

Novi zakoni ( ZKP BIH; ZKP FBIH; ZKP RS; ZKP BD) utvrđuju pravila odnosno
principe čiji je cilj da niko nevin ne bude osuđen a da se učiniocu KD izrekne krivična
sankcija pod uslovima kojie propisuju krivični zakoni nevedenih nivoa, na osnovu
zakonito i pravično provedenog postupka. Novim zakonima o krivičnom postupku (2003)
su utvrđena nova pravila : uslovnom otpustu, rehabilitaciji, prestanku mjera bezbjednosti
i pravnih posljedica osude, ostvarivanju prava lica neosonvano lišenog slobode i
neosnovanog osuđenog, oduzimanj eimovinske koristi, rješavanju imovinsko pravnog
zahtjeva i izdavanje potjernice i objave.

???21. KOJI SU KRIVIČNO PROCESNI PRAVNI SISTEMI UTJECALI NA

RAZVOJ KPP U BIH? Američki pravni sistem?
22. TRI MODELA KOJA OBUHVATAJU HISTORIJSKI RAZVOJ KPP?
Tri modela krivičnog postupka i to optužni (akuzatorski) istražni ( inkvizitorski) i
mješoviti ( akuzatorsko-inkvizitorski) model krivičnog postupka

23. OSNOVNE KARAKTERISTIKE AKUZATORSKOG; INKVIZITORSKOG,

MJEŠOVITOG PRINCIPA?
Akuzatorski ili optižmi princip postoji ako su osnovne procesne funkcije ( gonjenje,
odbrana i presuđenje) pp0vjerene odvojenim i nezavisnim subjektima. Kao stranke u
postupki, tužilac, osumnjičeni i optuženi su potpuno ravnopravni. Postupak se pokreće
ma zahtjev tužioca koji ne mora biti državni organ. Optuženi koji vrši funkciju odbrane,
samostalan je subjekt sa mogućnošću vršenje odvrane osobno ili preko stručnog branioca.
Optuženi je dužan da se upusti u proces koji je protiv njega pokrenutsa obavezom da se
odazove na poziv suda i da je odgovor na tužbu. Sud ne može započeti krivični postupak
po sopstvenoj inicijativi već samo optužnim aktom tužioca.
Inkvizitorski ili istražni princip je u suštoj suprotnosti sa akuzatorskim postupkom.
Osnovna karakteristika je što u istražnom postupku ne postoje stranke te što su sve tri
osnovne funkcije povjerene sudu. Inkvizitorski postupak se dijeli na istragu i suđenje.
Suda ne može da sudi ako nije prikupljena dovoljna količina relevantnih i zakonitih
dokaza, odnosano mora da osudi kad aje prikupljena određena kakvoća dokaza određena
u zakonu.
Akuzatorsko-inkvizitorski ili mješoviti princip predstavlja povezivanje elemenata
osnovnih vrsta krivičnog postupka, akuzatorskog i inkvizitorskog. Odvija se u dva stadija
i to prethodni postupak i glavni pretres, s tim što u prethodnom postupku preovladavaju
inkvizitorni elementi dok se na glavnom pretresu govori o dominantnoj ulozi
akuzatorskih procesnih formi.

25. ETAPE U RAZVOJU KRIVIČNOG PRAVA I POSTUPKA?

Krivični postupak se razvijao kroz etape-epohe, odnosno određene principe postupka
optužni (akuzatorski) istražni ( inkvizitorski) i mješoviti ( akuzatorsko-inkvizitorski)
model krivičnog postupka. Podjela na akuzatorski i inkvizitorski kriviĉni postupak veţe
se uz XIII vijek i razlikovanje izmeĊu processus per accusationem i processus per
inquisitionem,kao dva osnovna oblika rimsko-kanonskog kriviĉnog postupka.Ova podjela
odrţala se u Evropi sve do poĉetka XIX vijeka kada je zamjenjena modificiranom
razlikom izmeĊu akuzatorskog i inkvizitorskog kriviĉnog postupka.Novi oblik kriviĉnog
postupka ili mješoviti procesni sistem izgrašen je povezivanjem akuzatorskih i
inkvizitorskih procesnih formi. Ono što je slijedilo nakon raspada ex-Jugoslavije i njenog
pravnog sistema 19992.g. i razvijalo se u narednim godinama moţe se posmatrati kroz tri
samostalne,ali povezane etape. Prva etapa zapoĉinje procesom ''nasljeĊivanja'' pravnih
propisa bivše zajedniĉke drţave. Druga etapa je obiljeţena donošenjem novog kriviĉnog
zakonodavstva u BiH (Kriviĉnog zakona FBiH,Zakona o kriviĉnom postupku i Zakona o
izvršenju kriviĉnih sankcija u FBiH). U reformi kriviĉnog procesnog prava uzeti su u
obzir i instrumenti meĊunarodnog prava o pravima ĉovjeka. Treća etapa je zapoĉela
donošenjam Zakona o Sudu BiH u novembru 2000.godine.Da bi se moglo osigurati
efikasno ostvarivanje nadleţnosti drţave BiH,poštovanje osnovnih prava i sloboda
ĉovjeka i vladavine zakona na njenoj teritoriji,osnovano je i Tuţilaštvo BiH u augustu
2002.godine. Ovaj period obiljeţen je i aktivnostima na reformi kriviĉnog pravosuĊa u
FBiH i RS.

26. CILJ PROMJENA U KPP U BIH? Cilj promjena je bio brţi i efikasniji kriviĉni
postupak,kao i pojednastavljenje njegovog odvijanja. Da bi se moglo osigurati efikasno
ostvarivanje nadleţnosti drţave BiH,poštovanje osnovnih prava i sloboda ĉovjeka i
vladavine zakona na njenoj teritoriji,osnovano je i Tuţilaštvo BiH u augustu
2002.godine.Istovremeno se odvijaju i intezivni reformski procesi,koji rezultiraju
donošenjem odreĊenih propisa koji se oznaĉavaju kao zakoni za borbu protiv korupcije i
organizovanog kriminaliteta,a meĊu kojim se posebno istiĉu Kriviĉni zakon BiH,Zakon o
kriviĉnom postupku BiH i Zakon o zaštiti svjedoka pod prijetnjom i ugroţenih svjedoka.
Cilj reforme u pravnom sistemu BiH (naročito u krivičnom procesnom zakonodavstu): -
efikasnija borba protiv organizovanog kriminaliteta I korupcije -ubrzanje krivičnog
postupka -pojednostavljenje krivičnog postupka za lakša krivična djela -zaštita prava I
sloboda čovjeka -harmonizacija krivičnopravnih propisa u BiH.
27. ŠTA SU KRIVIČNO PROCESNI PRINCIPI? To su načela KPP-a i odgovoreni
su na početku

28. NAČELO ZAKONITOSTI, OPORTUNITETA, MUTABILITETA,

IMUTABILITETA?
Načelo zakonitosti sudovi su dužni siditi na osnovu Ustava i zakona kao i međunarodnih
dokumenata koji se odnose na uređenje krivičnog postupka. KP odvija se prema zakonu
koji je na snazi u vrijeme poduzimanja krivičnoprocesnih radnji, a ne prema zakonu koji
je vrijedio u vrijeme izvršenja KD.
Načelo mutabiliteta- daje mogućnost sudiji da raspolaže krivičnim zahtjevom i tako
promijeni svoj stav.
Suprotno tome je načelo imutabiliteta prema kome tužila ne može odustati od krivičnog
gonjenja, već u postupku mora ostati do kraja dok se ne donese meritorna sudska odluka
o prethodnom suđenju.
Kod načela oportuniteta tužilac nema pravo na proizvoljan izbor između ostvarenja
funkcije krivičnog gonjenja i njenog neostvarivanja, već samo pravo na ocjenu da li je
gonjenje u konkretnom slučaju oportuno u skladu sa državnim ili javnim interesom.

29. PRESUMPCIJA NEVINOSTI, IN DUBIO PRO REO , NE BIS IN IDEM?

Presumpcija nevinosti je tzv privremena pretpostavka koja vrijedi dok se suprotno ne
dokaže. U krivično pravnoj teoriji presumpcija nevinosti ima ove odraze u realnosti
krivičnopravnih odnosa: osumnjičeni ima pravo ali ne i dužnost da se brani, osumnjičeni
je oslobođen tereta dokazivanja i pripada mu privilegija protiv samooptuživanja, obaveza
ili teret dokazivanja pada na tužioca, u slučaju sumnje sud uvijek mora ići u korist
optužene osobe.
Jedna od neposrednih posljedica presumpcije nevinosti je izričita zakonska odreba prema
kojoj se sumnja u pogledu postojanja činjenica koja čine obilježja krivičnog djela ili o
kojim ovisi primjena neke odredbe krivičnog zakonodavstva rješava presudom na način
koji je povoljniji za optuženog. Riječ je o načelo in dubio pro reo.
Načelo ne bis in idem- zabrana suđenja u istoj krivičnoj stvari. Ovo načelo se može
derogirati u vrijeme rata ili drugog vanrednog stanja.
30. PONAVLJANJE KP I PRINCIP LEGALITETA?
Princip legaliteta znači da je tužilac dužan preduzeti krivično gonjenje ako su ispunjeni
zakonski uslovi bez obzira na njegov stav o tome da li je ili ne potrebno krivično
gonjenje. Pokretanje krivičnog postupka zavisi od volje tužioca tj.kad su ispunjeni uslovi
predviđeni zakonom pokretanje postupka nije za tužioca samo mogućnost već i dužnost.
Naš zakon o krivičnom postupku prihvataju ponavljanje postupka kao vanredni pravni
lijek. U krivičnom postupku obje pravosnažnosti nastaju i isto vrijeme. Može biti
apsolutna i relativna. Apsolutna- nijedan procesni subjekt ne može pobijati odluku
redovnim pravnim lijekom. Relativna- neki procesni subjekti mogu pobijati odluku
redovnim pravnim lijekom.
31. NAČELO JAVNOSTI?
Načelo javnosti odnosi se na građansku javnost odnosno pravo drugih oosba koje u
konkretnom KP nemaju procesni subjektivitet da prisustvuju sudskim
raspravama.osnovna funkcija ovog načela je kontroliranje rada krivičnoprocesnih
subjekata u KP te što efikasnije ostvarivanje nepristrasnosti i objektivnog suđenja.
Sudske rasprave su za javnost otvoren događaj. Ovo načelo utiče na: kvalitetnije suđenje i
donošenje sudskih odluka, preventivno djeluje na suzbijanje kriminaliteta, preventivno
djeluje na razvijanje morala, discipline. Informisanje javnosti kroz medije mora biti
objektivno.
32. PRAVO I DUŽNOST SUDA?
Pravo suda koji učestvuje u krivičnom postupku da ocjenjuju postojanje ili nepostojanje
činjenica je slobodno, odnosno nije vezano niti ograničeno posebnim formalnim
dokaznim pravilima. Sud ima pravo a naredi izvođenje dokaza i da prema slobodnom
uvjerenju ocjeni dokaze u konkretnom krivičnom postupku s tim da nije dužan iznijeti
razloge za svoje ubjeđenje, odnosno nije dužan navesti razloge zbog kojih su određene
činjenice uzete kao dokazane ili nedokazane. Sud ima određena prava i dužnosti prema
strankama, kao i stranke prema sudu. Stvarna nadleţnost je zakonom propisano pravo i
duţnost odreĊene vrste sudova da presuĊuju za odreĊena kriviĉna djela s obzirom na
njihovu teţinu. Mjesna nadleţnost je pravo i duţnost stvarno nadleţnog suda da
preduzima kriviĉnoprocesne radnje I presudi odreneĊo kriviĉno djelo zbog specifiĉne
povezanosti kriviĉnog djela I njegovog izvršioca s jedne strane i podruĉja na kojem se
sud nalazi s druge strane. Funkcionalna nadleţnost je pravo i duţnost suda da poduzima
odreĊenje kriviĉnoprocesne radnje u toku konkretnog kriviĉnog postupka.