Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò

COÄT CHEÂM

MUÏC LUÏC
I. TRÍCH YEÁU:......................................................................... 2
I.1.Muïc ñích thí nghieäm:.......................................................2
I.2 .Phöông phaùp thí nghieäm:..............................................2
I.3.Keát quaû thí nghieäm:......................................................2
II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT:.......................................................3
II.1.Ñoä giaûm aùp cuûa doøng khí:........................................3
II.2.Heä soá ma saùt fck theo Rec khi coät khoâ:......................4
II.3.Ñoä giaûm aùp Pcö khi coät öôùt:....................................4
II. 4. Ñieåm luït cuûa coät cheâm:...........................................5
III. THIEÁT BÒ VAØ PHÖÔNG PHAÙP THÍ NGHIEÄM:...........6
III.1 .Sô ñoà thieát bò thí nghieäm:.........................................6
2 .Caùc soá lieäu lieân quan ñeán coät cheâm:......................7
III.3. Phöông phaùp thí nghieäm:............................................7
IV. KEÁT QUAÛ THÍ NGHIEÄM:...............................................8
V. BAØN LUAÄN:....................................................................16
VI. PHUÏ LUÏC:........................................................................19
VII.TAØI LIEÄU THAM KHAÛO..............................................20

Trang 1
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

I. TRÍCH YEÁU:
I.1.Muïc ñích thí nghieäm:
Khaûo saùt ñaëc tính ñoäng löïc hoïc löu chaát vaø khaû naêng hoaït
ñoäng cuûa coät cheâm baèng caùch xaùc ñònh:
1) AÛnh höôûng cuûa vaän toác doøng khí vaø loûng leân toån
thaát aùp suaát (ñoä giaûm aùp) khi ñi qua coät.
2) Söï bieán ñoåi cuûa heä soá ma saùt coät khoâ f ck theo chuaån
soá Reynolds (Re) cuûa doøng khí vaø suy ra caùc heä thöùc
thöïc nghieäm.
3) Söï bieán ñoåi cuûa thöøa soá  lieân heä giöõa ñoä giaûm
aùp cuûa doøng khí qua coät khoâ vaø qua coät öôùt theo
vaän toác doøng loûng.
4) Giaûn ñoà giôùi haïn khaû naêng hoaït ñoäng cuûa coät (giaûn
ñoà ngaäp luït vaø gia troïng).
I.2 .Phöông phaùp thí nghieäm:
 Ño ñoä giaûm aùp coät khoâ: cho doøng khí vôùi caùc löu löôïng
khaùc nhau qua coät khoâ coù chöùa caùc vaät cheâm Raschig
baèng söù. ÖÙng vôùi moãi löu löôïng khí ñaõ choïn ta ñoïc Pck
( ñoä giaûm aùp coät khoâ ) treân aùp keá U theo mmH2O
 Ño ñoä giaûm aùp coät öôùt: ñieàu chænh doøng loûng ôû caùc
löu löôïng khaùc nhau chaûy töø treân xuoáng qua coät. ÖÙng
vôùi moãi giaù trò löu löôïng loûng ñaõ choïn , ta chænh löu
löôïng khí vaø ñoïc Pcö ( ñoä giaûm aùp coät öôùt ) treân aùp keá
U theo mmH2O.
I.3.Keát quaû thí nghieäm:
Pc Pcu Pcu Pcu Pcu Pcu Pcu
(mmH2 (mmH2O (mmH2 (mmH2 (mmH2
G(%) (mmH2O) (mmH2O)
O) ) O) O) O)
L=0 L=0,2 L=0,4 L=0,6 L=0,8 L=1 L=1.2
10 3.000 5 5.5 5.5 5.5 20 20
15 3.500 8.5 8 9.5 9.5 23 27
20 4.000 11 11.5 12 14 27 34.5
25 4.500 14.5 15.5 17.5 19 33.5 39
30 5.000 19 19.5 21.5 25 41 45
35 6.000 21.5 24.5 26 33 51 58
40 7.000 27 30 33 42 86 77
45 8.000 32 37 40.5 56 121 144
50 9.000 39 44.5 53 72.5 170
55 10.500 44.5 55.5 68 105
60 12.000 52.5 75 105 265
65 13.500 49.5 90 171
70 15.000 69 102 210
75 16.500 79 122 226
80 18.000 89.5 139
Trang 2
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

85 20.750 100.5 195

90 23.500 127 289
95 33.500 149

I.4.Nhaän xeùt keát quaû thí nghieäm:

Keát quaû thí nghieäm taêng daàn trong moãi haøng ngang vaø moãi coät
doïc. Phuø hôïp vôùi lyù thuyeát.
II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT:
II.1.Ñoä giaûm aùp cuûa doøng khí:
Ñoä giaûm aùp Pck cuûa doøng khí qua coät phuï thuoäc vaøo
vaän toác khoái löôïng G cuûa doøng khí qua coät khoâ (khoâng
coù doøng chaûy ngöôïc chieàu). Khi doøng khí chuyeån ñoäng
trong caùc khoaûng troáng giöõa caùc vaät cheâm taêng daàn
vaän toác thì ñoä giaûm aùp cuõng taêng theo. Söï gia taêng
naøy theo luõy thöøa töø 1,8 ñeán 2,0 cuûa vaän toác doøng khí.
Pck = Gn (1)
Vôùi n = 1,8 – 2,0.
Khi coù doøng loûng chaûy ngöôïc chieàu, caùc khoaûng troáng
giöõa nhöõng vaät cheâm bò thu heïp laïi. Doøng khí do ñoù di
chuyeån khoù khaên hôn vì moät phaàn theå tích töï do giöõa
caùc vaät cheâm bò löôïng chaát loûng chieám cöù. Khi taêng
vaän toác doøng khí leân, aûnh höôûng caûn trôû cuûa doøng
loûng taêng leân ñeàu ñaën cho ñeán moät trò soá tôùi haïn cuûa
vaän toác khí, luùc ñoù ñoä giaûm aùp cuûa doøng khí taêng voït
leân. Ñieåm öùng vôùi trò soá tôùi haïn cuûa vaän toác khí naøy
ñöôïc goïi laø ñieåm gia troïng. Neáu tieáp tuïc taêng vaän toác
doøng khí quaù trò soá tôùi haïn naøy, aûnh höôûng caûn trôû
hoã töông giöõa doøng loûng vaø doøng khí raát lôùn, Pc taêng
mau choùng khoâng theo phöông trình (1) nöõa. Doøng loûng
luùc naøy chaûy xuoáng cuõng khoù khaên, coät cheâm ôû
ñieåm luït.
Ñöôøng bieåu dieãn log(Pc/Z) (ñoä giaûm aùp suaát cuûa doøng
khí qua moät ñôn vò chieàu cao cuûa phaàn cheâm trong coät)
döï kieán nhö trình baøy treân hình 1.

log(Pc /Z) L3
L2
L1
C
B
A
L=0

Trang 3
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

logG
Hình 1: AÛnh höôûng cuûa G vaø L ñoái vôùi ñoä giaûm aùp coät khoâ Pc
II.2.Heä soá ma saùt fck theo Rec khi coät khoâ:
Chilton vaø Colburn ñeà nghò moät heä thöùc lieân heä giöõa
ñoä giaûm aùp cuûa doøng khí qua coät cheâm khoâ vôùi vaän
toác khoái löôïng cuûa doøng khí qua coät.
G 2Z
Pck  2f ck  h w , N/m2 (2)
g Dh
Trong ñoù :
 Z: chieàu cao phaàn cheâm, m.
 G: vaän toác khoái löôïng doøng khí döïa treân moät ñôn vò
tieát dieän coät, kg/s.m2.
 Dh: kích thöôùc ñaëc tröng cuûa vaät cheâm, m.
 g: khoái löôïng rieâng cuûa pha khí, kg/m3.
 h: heä soá ñieàu chænh duøng cho vaät cheâm roãng.
 w: heä soá hieäu chænh aûnh höôûng cuûa thaønh coät
leân ñoä xoáp cuûa coät cheâm.
Sherwood toång hôïp keát quaû cuûa moät soá nghieân cöùu
vaø ñöa ra trò soá sau cho voøng söù Raschig:
h = 0,35
w = 1
Tuy nhieân, Zhavoronkov ñeà nghò moät heä thöùc khaùc chính
xaùc hôn vì ñaõ ñöa ñöôïc trò soá ñoä xoáp cuûa coät cheâm
vaøo heä thöùc:
2f ckG 2 Z
Pck  2 , N/m2 (3)
 G De
Trong ñoù :
 : ñoä xoáp cuûa vaät cheâm.
4
 De  : ñöôøng kính töông ñöông cuûa vaät cheâm, m.
a
 a: dieän tích beà maët rieâng cuûa vaät cheâm, m2/m3.
Heä soá ma saùt fck laø haøm soá theo chuaån soá voâ thöù
nguyeân Rec, vôùi Rec ñöôïc tính theo coâng thöùc sau:
GDe 4G
Re c   (4)
 a
: ñoä nhôùt cuûa doøng khí, kg/ms.
Zhavoronkov ñaõ xaùc ñònh ñöôïc khi doøng khí chuyeån töø
cheá ñoä chaûy taàng sang cheá ñoä chaûy roái öùng vôùi trò
soá Rec = 50. Trong vuøng chaûy roái, 50 < Re c < 7000 vôùi
coät cheâm ngaãu nhieân. Ta ñöôïc:
3,8
f ck  (5)
Rec0,2

Trang 4
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM
Tuy nhieân, caùc heä thöùc toång quaùt treân khoâng ñöôïc chính
xaùc laém vì khoâng xem xeùt ñöôïc toaøn boä aûnh höôûng cuûa
hình daïng vaät cheâm.
II.3.Ñoä giaûm aùp  Pcö khi coät öôùt:
Söï lieân heä giöõa ñoä giaûm aùp coät khoâ Pck vaø coät öôùt
Pcö coù theå bieåu dieãn nhö sau:
Pcö = Pck (6)
Do ñoù coù theå döï kieán f cö = fck
(7)
Vôùi : heä soá phuï thuoäc vaøo möùc ñoä xoái töôùi cuûa
doøng loûng L, kg/m2s
Leva ñeà nghò aûnh höôûng cuûa L leân  nhö sau:
 = 10L (8)
hay log = L
(9)
Giaù trò  tuøy thuoäc vaøo loaïi, kích thöôùc, caùch thöùc saép
xeáp vaät cheâm (xeáp ngaãu nhieân hay theo thöù töï) vaø ñoä
lôùn cuûa löu löôïng doøng loûng L. Thí duï vôùi vaät cheâm laø
voøng söù Raschig 12,7mm, cheâm ngaãu nhieân, ñoä xoáp  =
0,586; giaù trò cuûa L töø 0,39 ñeán 11,7 kg/m 2s vaø coät hoaït
ñoäng trong vuøng döôùi ñieåm gia troïng.
 = 0,084
Moät soá taøi lieäu coøn bieåu dieãn söï phuï thuoäc giöõa tæ
pcö
soá vôùi heä soá xoái töôùi nhö sau:
pck
1,75  G L
 a
A  33  
Re L  F L
 2 g
2

Khi A< 0,3 cho vaät cheâm baèng söù coù d < 30mm, ta coù:
p cö 1

p ck (1  A) 3
4G L
Re L 
Fa L
(10)
Khi A> 0,3 cho vaät cheâm baèng söù coù d < 30mm, ta coù:
p cö 1
 (11)
p ck (1.13  1.43 A) 3
II. 4. Ñieåm luït cuûa coät cheâm:
Khi coät cheâm bò ngaäp luït, chaát loûng chieám toaøn boä
khoaûng troáng trong phaàn cheâm, caùc doøng chaûy bò xaùo
troän maõnh lieät, hieän töôïng naøy raát baát lôïi cho söï hoaït
ñoäng cuûa coät cheâm. Goïi giaù trò cuûa GL töông öùng vôùi
traïng thaùi naøy laø GL*.
1

Trang 5
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

2
Hình 2: Giaûn ñoà luït cuûa coät cheâm
Zhavoronkov keát luaän raèng traïng thaùi ngaäp luït xaûy ra
khi hai nhoùm soá sau coù söï lieân heä nhaát ñònh vôùi nhau
cho moãi coät.
 f a  v 2  G 0,2
 1   ck3  tñ
   2g  L (12)

L G
vaø 2  (13)
G L
Vôùi fck: heä soá ma saùt coät khoâ.
v: vaän toác daøi cuûa doøng khí ngay tröôùc khi vaøo coät,
m/s.
tñ: ñoä nhôùt töông ñoái cuûa chaát loûng so vôùi nöôùc,
l
tñ  , neáu chaát loûng laø nöôùc thì tñ = 1.
 nöôùc
Do ñoù söï lieân heä 1, 2 treân giaûn ñoà log1 - log2 seõ
xaùc ñònh moät giaûn ñoà luït cuûa coät cheâm, phaàn giôùi
haïn hoaït ñoäng cuûa coät cheâm döôùi ñöôøng naøy.
III. THIEÁT BÒ VAØ PHÖÔNG PHAÙP THÍ
NGHIEÄM:
III.1 .Sô ñoà thieát bò thí nghieäm:
Thieát bò thí nghieäm goàm coù:
1) Coät thuûy tinh, beân trong laø caùc voøng söù Raschig xeáp
cheâm ngaãu nhieân.
2) Heä thoáng caáp khí goàm coù:
 Bôm (quaït) thoåi khí BK.
 OÁng daãn khí.
 AÙp keá sai bieät chöõ U.
 Löu löôïng keá khí F coù ñoä chia töø 8 ñeán 100%.
3) Heä thoáng caáp nöôùc goàm:
 Thuøng chöùa nöôùc baèng nhöïa N.
 Bôm chaát loûng BL.
 Löu löôïng keá loûng Fl coù ñoä chia töø 0 deán 1,6.

Trang 6
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

2 .Caùc soá lieäu lieân quan ñeán coät cheâm:

1) Coät thuûy tinh:
4) Ñöôøng kính d = 0,09 m.
5) Chieàu cao H = 0,805 m.
6) Chieàu cao phaàn cheâm Z = 0,6 m.
2) Vaät cheâm xeáp ngaãu nhieân, voøng Raschig ñöôøng kính
12,7mm, beà maët rieâng a = 370 – 380 m 2/m3, ñoä xoáp  =
0,586.
3) Ñöôøng kính oáng theùp ôû ñaùy coät D = 0,09m.
III.3. Phöông phaùp thí nghieäm:
1) Khoùa laïi taát caû van loûng (töø 1 ñeán 4).
2) Môû van 5 vaø khoùa van 6.
3) Cho quaït chaïy trong 5 phuùt ñeå thoåi heát aåm trong coät. Taét
quaït.
4) Môû van 1 vaø 2, sau ñoù cho bôm chaïy.
5) Môû van 3 vaø töø töø khoùa van 1 ñeå ñieàu chænh möùc loûng
ôû ñaùy coät ngang baèng vôùi oáng ñònh möùc g. Taét bôm vaø
khoùa van 3.
6) Ño ñoä giaûm aùp cuûa coät khoâ:

Trang 7
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

 Khoùa taát caû caùc van loûng laïi. Môû van 6 coøn van 5
vaãn ñoùng. Cho quaït chaïy roài töø töø môû van 5 ñeå
chænh löu löôïng khí vaøo coät.
 ÖÙng vôùi moãi giaù trò löu löôïng khí ñaõ choïn ta ñoïc Pck
treân aùp keá U theo mmH2O. Ño xong taét quaït, nghæ 5
phuùt.
7) Ño ñoä giaûm aùp khi coät öôùt:
 Môû quaït vaø ñieàu chænh löu löôïng khí qua coät khoaûng
15 – 20%.
 Môû van 1 vaø cho bôm chaïy. Duøng van V L taïi löu löôïng keá
ñeå chænh löu löôïng loûng. Neáu VL ñaõ môû toái ña maø
phao vaãn khoâng leân thì duøng van 1 ñeå taêng löôïng
loûng.
 ÖÙng vôùi löu löôïng loûng ñaõ choïn (ví duï: 0,2; 0,4…) coá
ñònh, ta chænh löu löôïng khí vaø ñoïc ñoä giaûm aùp Pcö
gioáng nhö Pck tröôùc ñoù. Chuù yù laø taêng löôïng khí
ñeán ñieåm luït thì thoâi.
 Chuù yù:
1) Trong quaù trình ño ñoä giaûm aùp cuûa coät öôùt caàn canh o3ng
ôû ñaùy coät luoân oån ñònh ôû ¾ chieàu cao ñaùy baèng caùch
chænh van 4. Neáu caàn, taêng cöôøng van 2 ñeå nöôùc trong coät
thoaùt veà bình chöùa (van 2 duøng ñeå xaû nhanh khi giaûm löu
löôïng khí).
2) Khi taét maùy phaûi taét bôm loûng BL tröôùc, môû toái ña van 4
sau ñoù taét quaït BK.
3) Neáu sô xuaát ñeå nöôùc traøn vaøo oáng daãn khí thì môû van xaû
nöôùc ôû phía baûng.
4) Thaùp laøm vieäc döôùi ñieåm ngaäp luït.
IV. KEÁT QUAÛ THÍ NGHIEÄM:

Trang 8
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM
Baûng 1: Caùc trò soá keát quaû khi coät khoâ L=0

G
(kg/m^2.s)  Pck (N/m^2) fck Reck
0.09 30.40 1.74 49.70
0.13 35.46 1.60 74.55
0.17 40.53 1.51 99.40
0.22 45.60 1.45 124.26
0.26 50.66 1.40 149.11
0.31 60.80 1.35 173.96
0.35 70.93 1.32 198.81
0.39 81.06 1.29 223.66
0.44 91.19 1.26 248.51
0.48 106.39 1.24 273.36
0.52 121.59 1.22 298.21
0.57 136.79 1.20 323.06
0.61 151.99 1.18 347.92
0.66 167.19 1.16 372.77
0.70 182.39 1.15 397.62
0.74 210.25 1.13 422.47
0.79 238.11 1.12 447.32
0.83 339.44 1.11 472.17

Baûng 2: Caùc trò soá keát quaû khi coät öôùt

Caùc trò soá keát quaû tröôøng hôïp coät öôùt L = 0.2

G
(kg/m^2.s)  Pcư/Z fcư Recư
0.09 120.63 2.90 26.44
0.13 205.06 3.90 26.44
0.17 265.38 4.17 26.44
0.22 349.81 4.67 26.44
0.26 458.38 5.31 26.44
0.31 518.69 4.85 26.44
0.35 651.38 5.09 26.44
0.39 772.00 5.16 26.44
0.44 940.88 5.46 26.44
0.48 1073.56 5.24 26.44
0.52 1266.56 5.32 26.44
0.57 1194.19 4.38 26.44
0.61 1664.63 5.42 26.44
0.66 1905.88 5.57 26.44
0.70 2159.19 5.71 26.44
0.74 2424.56 5.48 26.44
0.79 3063.88 6.06 26.44
0.83 3594.63 4.93 26.44

Trang 9
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

Caùc trò soá keát quaû khi coät khoâ L = 0.4

G
(kg/m^2.s)  Pcư/Z fcư Recư
0.09 132.69 3.19 52.87
0.13 193.00 3.67 52.87
0.17 277.44 4.35 52.87
0.21 373.94 5.00 52.87
0.25 470.44 5.45 52.87
0.30 591.06 5.53 52.87
0.34 723.75 5.65 52.87
0.38 892.63 5.97 52.87
0.42 1073.56 6.23 52.87
0.47 1338.94 6.54 52.87
0.51 1809.38 7.60 52.87
0.55 2171.25 7.97 52.87
0.59 2460.75 8.02 52.87
0.63 2943.25 8.60 52.87
0.68 3353.38 8.86 52.87
0.72 4704.38 10.64 52.87
0.76 6972.13 13.79 52.87

Caùc trò soá keát quaû khi coät khoâ L = 0.6

G
(kg/m^2.s) Pcư/Z fcư Recư
0.09 132.69 3.19 79.31
0.13 229.19 4.35 79.31
0.17 289.50 4.54 79.31
0.21 422.19 5.64 79.31
0.25 518.69 6.01 79.31
0.30 627.25 5.87 79.31
0.34 796.13 6.22 79.31
0.38 977.06 6.53 79.31
0.42 1278.63 7.43 79.31
0.47 1640.50 8.01 79.31
0.51 2533.13 10.64 79.31
0.55 4125.38 15.14 79.31
0.59 5066.25 16.51 79.31
0.63 5452.25 15.93 79.31

Caùc trò soá keát quaû khi coät khoâ L = 0.8

G
(kg/m^2.s) Pcư/Z fcư Recư
0.09 132.69 3.19 105.74

Trang 10
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

0.13 229.19 4.35 105.74

0.17 337.75 5.30 105.74
0.21 458.38 6.12 105.74
0.25 603.13 6.98 105.74
0.30 796.13 7.45 105.74
0.34 1013.25 7.91 105.74
0.38 1351.00 9.03 105.74
0.42 1749.06 10.16 105.74
0.47 2533.13 12.37 105.74
0.51 6393.13 26.85 105.74

Caùc trò soá keát quaû khi coät khoâ L = 1

G
(kg/m^2.s) Pcư/Z fcư Recư
0.09 482.50 11.60 132.18
0.13 554.88 10.54 132.18
0.17 651.38 10.22 132.18
0.21 808.19 10.80 132.18
0.25 989.13 11.45 132.18
0.30 1230.38 11.51 132.18
0.34 2074.75 16.20 132.18
0.38 2919.13 19.51 132.18
0.42 4101.25 23.82 132.18

Caùc trò soá keát quaû khi coät khoâ L = 1.2

G
(kg/m^2.s) Pcư/Z fcư Recư
0.09 482.50 11.60 158.62
0.13 651.38 12.38 158.62
0.17 832.31 13.06 158.62
0.21 940.88 12.57 158.62
0.25 1085.63 12.57 158.62
0.30 1399.25 13.09 158.62
0.34 1857.63 14.50 158.62
0.38 3474.00 23.22 158.62

Baûng 3 : Giaù trò ngaäp luït

L, gppm L, kg/s.m2 G*, % G*, Kg/s.m2 L/G* 1 2
0.400 3.95 90.000 0.786 5.028 0.057 0.172
0.600 5.93 75.000 0.524 11.312 0.026 0.387
0.800 7.90 60.000 0.524 15.083 0.027 0.516
1.000 9.88 50.000 1.524 6.482 0.240 0.222
1.200 11.86 45.000 2.524 4.697 0.672 0.161

Trang 11
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

Ñoà thò 1 : log Pck/Z theo log G

Ñoà thò 2 : log Pcu/Z theo G

Ñoà thò 3 : log fck theo log Rec

Trang 12
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

Trang 13
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM
Ñoà thò 4 : log fcu theo log Rec

Ñoà thò 5 : log  theo L

L log

Trang 14
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

10% 20% 30%

0.2 0.221849 0.439333 0.579784
0.4 0.263241 0.458638 0.591065
0.6 0.263241 0.477121 0.633468
0.8 0.263241 0.544068 0.69897
1 0.823909 0.829304 0.913814
1.2 0.823909 0.935759 0.954243
Ñoà thò 6: giaûn ñoà luït cuûa coät log1 theo log2

Trang 15
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM
Baûng 4: Caùc keát quaû, heä thöùc thöïc nghieäm
Mối liên hệ L Kết quả thực nghiệm
Pck theo G 0 log(Pck/Z)=1.3874*log(G) + 2.8616
0.2 log(Pcu/Z)= 6291.3G2 - 1626.5G + 357.43
0.4 log(Pcu/Z) = 18842G2 - 8226.8G + 1095.6
0.6 log(Pcu/Z) = 28570G2 - 11209G + 1229.9
0.8 log(Pcu/Z) = 51618G2 - 20453G + 2029.5
1 log(Pcu/Z) = 46315G2 - 13706G + 1480.4
DPcu theo G 1.2 log(Pcu/Z) = 44873G2 - 12739G + 1457.2
fck theo Rec 0 logfck = -0.2logRec + 0.5798
0.2 log(fcu) = 0.2088*log(Rec) + 0.2147
0.4 log(fcu) = 0.5552*log(Rec) - 0.4817
0.6 log(fcu) = 0.7556*log(Rec) - 0.8435
0.8 log(fcu)= 0.8958*log(Rec) - 1.0703
1 log(fcu) = 0.0119*log(Rec) + 1.0177
fcu theo Rec 1.2 log(fcu) = 0.1278*log(Rec) + 0.8463
G=10% log= 0.1035*L + 0.2081
G=20% log = 0.0945*L + 0.4206
 theo L G=30% log = 0.1342*L + 0.5478

V. BAØN LUAÄN:
Caâu 1:Aûnh höôûng cuûa G leân ñoä giaûm aùp cuûa coät
khoâ vaø coät öôùt:
1) Trong thí nghieäm coät khoâ :
Nhaän xeùt keát quaû thí nghieäm : Khi löu löôïng doøng khí
G taêng daàn thì ñoä giaûm aùp coät khoâ ∆Pck cuõng taêng
theo G. Phuø hôïp vôùi lyù thuyeát: ñoä giaûm aùp ∆Pck cuûa
doøng khí qua coät ( khoâng coù doøng loûng chaûy ngöôïc
chieàu ) phuï thuoäc vaøo vaän toác khoái löôïng G cuûa
doøng khí qua coät khoâ. Khi doøng khí chuyeån ñoäng qua
caùc khoaûng troáng giöõa caùc vaät cheâm taêng daàn
vaän toác vaø ñoä giaûm aùp Pck taêng ñeàu ñaën theo luõy
thöøa töø 1,8 ñeán 2 cuûa vaän toác doøng khí G:
Pck = .Gn
Vôùi: +  : haèng soá;
+ n = 1,8  2
Töø coâng thöùc treân  G taêng thì ∆Pck cuõng
taêng theo.
Giaûi thích:
 Ñoä giaûm aùp taêng laø do khi doøng khí ñi qua coät
cheâm thì vaät cheâm seõ caûn trôû chuyeån ñoäng
cuûa doøng khí ,laøm cho aùp suaát beân döôùi coät
cheâm seõ lôùn hôn aùp suaát ôû beân treân. Khi vaân
toác doøng khí caøng taêng thì söï caûn trôû naøy

Trang 16
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM
caøng lôùn. Chính vì theá ñoä giaûm aùp coät khoâ
taêng daàn khi trôû löïc taêng daàn.
 Töø coâng thöùc treân laáy log 2 veá ta ñöôïc:
log(∆Pck /Z) = n logG+ log (n = 1,8  2)
2) Ñoái vôùi tröôøng hôïp thí nghieäm coät öôùt :
Nhaän xeùt keát quaû thí nghieäm :
 Khi ta taêng löu löôïng doøng khí G leân thì ñoä giaûm
aùp coät öôùt ∆Pcö cuûa doøng khí cuõng seõ taêng
leân.
 Các đường L=0.4,0.6,0.8, 1.0 và 1.2 đồ thị có chia các vùng rõ rệt như
giản đồ lý thuyết, có các điểm gia trọng và điểm lụt. Đường L=0.2 có
hình dạng là gần như tuyến tính giống cột khô, do lượng lỏng ở các
đường L=0.2 nhỏ nên ít ảnh hưởng đến độ giảm áp của dòng khí.
 Khi löu löôïng loûng caøng taêng thì coät caøng deã
gaàn ñeán ñieåm luït hôn.
 Sau ñieåm gia troïng thì giaù trò P taêng leân raát
nhanh, ñoät ngoät. Ñoaïn thaúng ôû trong vuøng naøy
raát doác neân ta raát khoù vaän haønh coät cheâm ôû
cheá ñoä sủi bọt maëc duø coät cheâm hoaït ñoäng toát
nhaát ôû cheá ñoä ñoù.

Caâu 2: Muïc ñích vaø caùch söû duïng giaûn ñoà f theo Re
Giaûn ñoà f theo Re laø giaûn ñoà bieåu dieãn moái lieân heä
giöõa heä soá ma saùt coät khoâ vôùi fck vôùi Reck.
Muïc ñích söû duïng giaûn ñoà f vaø Re laø: töø giaù trò f ck tra
ñöôïc, ta coù theå xaùc ñònh ñoä giaûm aùp cuûa pha khí Pc
qua thaùp cheâm khi bieát cheá ñoä chaûy cuûa doøng khí Re
. Thích hôïp cho vieäc thieát keá coät cheâm, vì ta caàn bieát
ñöôïc ñoä giaûm aùp laø bao nhieâu ñeå xaùc ñònh chieàu
cao cuûa phaàn cheâm.
Neáu löu löôïng doøng löu chaát caøng lôùn thì heä soá ma
saùt f giöõa hai pha caøng giảm. Laäp ñoà thò nhaèm xaùc
ñònh ñöôïc löu löôïng hôïp lyù ñeå vaän haønh coät ởở trôû löïc
nhoû vừừa phảở i vaø thu ñöôïc hieäu suaát truyeàn khoái toát
nhaát giöõa hai pha vôùi nhau maø coät vaãn khoâng bò luït.
Caùch söû duïng :
Döïa vaøo giaûn ñoà (ñoà thò 3) : Töø giaù trò f hoaëc Re ñaõ bieát, keû
moät ñöôøng thaúng ñöùng theo phöông ngang hoaëc theo phöông
ñöùng, caét ñoà thò f_Re taïi moät ñieåm. Töø giao ñieåm ñoù, keû moät
ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi truïc coøn laïi thì seõ xaùc ñònh ñöôïc
giaù trò caàn tìm.
Caâu 3. Söï lieân heä giöõa caùc ñoái töôïng khaûo saùt coù theo
nhö döï ñoaùn khoâng? Neáu khoâng giaûi thích taïi sao ? :
3.1 Nhaän xeùt caùc moái lieân heä giöõa caùc ñoái töôïng
khaûo saùt
o a) Giöõa P vaø G: Log(Pck/Z) vaø logG laø phuï thuoäc
tuyeán tính vôùi nhau theo ñöôøng thaúng gioáng nhö lyù thuyeát
ñaõ nhaän ñònh.
Töø keát quaû thöïc nghieäm :

Trang 17
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM
Coät khoâ: log(∆Pck /Z) = 1.3874 logG + 2.8616
Theo lyù thuyeát : Pck = .Gn
 log(∆Pck /Z) = n logG+ log n=1.8-2 ;
Vaäy n=1.3874 chöa phuø hôïp vôùi lyù thuyeát
Nguyeân nhaân : Khi thí nghieäm, coät cheâm khoâng khoâ hoaøn toaøn
maø coøn aåm.
Do voøi nöôùc luoân ræ trong luùc nhoùm laøm thí
nghieäm, laøm keát quaû bò sai leäch
Coät öôùt :
 Đồ thị Pcö/Z vaø G ñöôïc chia thaønh hai vuøng roõ reät chỉ ứng với
L=0.4,0.6,0.8, 1.0 và 1.2: vuøng döôùi ñieåm gia troïng vaø vuøng
treân ñieåm gia troïng.
 Vuøng döôùi ñieåm gia troïng thì P taêng chaäm vaø ñeàu ñaën
neân caùc ñieåm naøy thu ñöôïc gaàn nhö cuøng naèm treân
moät ñöôøng thaúng.
 Vuøng treân ñieåm gia troïng thì P taêng nhanh, ñoät ngoät
neân ñoaïn thaúng raát doác; neáu taêng löu löôïng loûng vaø khí
leân cao nöõa seõ tieán ñeán ñieåm luït cuûa coät.

b) Giöõa f vaø Re :
Theo ñoà thò 2 : logfck = -0.2logRec + 0.5798
3.8
 f ck  0.2
Re y
3.8
Theo baûng 1 ta coù 50 < Rec < 7000: neân theo lyù thuyeát f 
Re0.2
y

 Moái lieân heä naøy phuø hôïp vôùi lí thuyeát

c) Giöõa  vaø L ( taïi 1 soá ñieåm döôùi ñieåm gia troïng) :
Theo lyù thuyeát :
 Leva ñeà nghò aûnh höôûng cuûa L leân  nhö sau:
 = 10L hay log = L
 Giaù trò  tuøy thuoäc vaøo loaïi, kích thöôùc, caùch thöùc saép
xeáp vaät cheâm (xeáp ngaãu nhieân hay theo thöù töï) vaø ñoä
lôùn cuûa löu löôïng doøng loûng L.
 Thí duï vôùi vaät cheâm laø voøng söù Raschig 12,7mm, cheâm
ngaãu nhieân, ñoä xoáp  = 0,586; giaù trò cuûa L töø 0,39 ñeán
11,7 kg/m2s vaø coät hoaït ñoäng trong vuøng döôùi ñieåm gia
troïng:  = 0,084
Keát quaû thí nghieäm:
log
L 10% 20% 30%
0.2 0.221849 0.439333 0.579784
0.4 0.263241 0.458638 0.591065
0.6 0.263241 0.477121 0.633468
0.8 0.263241 0.544068 0.69897
1 0.823909 0.829304 0.913814
1.2 0.823909 0.935759 0.954243

Trang 18
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

 Ñoà thò lieân heä giöõa Log vaø L ( ñoà thò 3 ) coù daïng
ñöôøng thaúng khaù phuø hôïp vôùi lyù thuyeát
 Keát quaû ta coù :

Phöông trình lieân heä giöõa Log

vaø L
G= 10% log= 0.1035*L +
0.2081
G= 20% log = 0.0945*L +
0.4206
G= 30% log = 0.1342*L +
0.5478
Keát quaû thí nghieäm 1= 0.1035. 2=0.0945, 3=0.1035 gaàn baèng
vôùi lyù thuyeát ñaõ ñöa ra laø = 0.084 .Tuy nhieân vaãn coù söï
cheânh leäch so vôùi lyù thuyeát.
Nguyeân nhaân : Do sai soá trong luùc laøm thí nghieäm, löôïng loûng
cung caáp khoâng ñeàu. Löôïng khí ko ñeàu.
3.2.Nguyeân nhaân daãn ñeán söï khaùc bieät:
Caùc coâng thöùc trong baøi chæ laø nhöõng coâng thöùc thöïc
ngieäm, chæ ñuùng trong 1 soá ñieàu kieän nhaát ñònh:
 Coâng thöùc cuûa Shilton vaø Colburn (2) : khoâng chuù yù ñeán
ñoä xoáp cuûa taàng cheâm.
 Coâng thöùc cuûa Zhavoronkov (3): coù keå ñeán ñoä xoáp cuûa
taàng cheâm nhöng chöa ñeà caäp ñeán hình daùng cuûa vaät
cheâm.
=> Do ñoù khi so saùnh caùc giaù trò tính toaùn vôùi caùc giaù
trò cuûa caùc coâng thöùc treân ta thaáy coù söï khaùc bieät moät
phaàn laø do nguyeân nhaân treân.
Nguyeân nhaân trong quaù trình thí nghieäm :
 Löu löôïng doøng loûng khoâng oån ñònh:trong quaù trình thí
nghieäm ta quan saùt thaáy phao trong löu löôïng keá loûng
luoân suït soài, khoâng oån ñònh: do khi taêng giaûm löu
löôïng doøng khí thì trôû löïc cuûa loûng ñi xuoáng seõ khaùc
nhau, löôïng loûng ñi xuoáng khi ñoù seõ khaùc nhau. Ngoaøi
ra coøn do bôm hoaït ñoäng khoâng oån ñònh.
 Löu löôïng doøng khí khoâng oån ñònh: do quaït khoâng oån
ñònh vaø ngoaøi ra do trong quaù trình thí nghieäm ta thao
taùc nhanh neân nhieàu khi chöa kòp ñieàu chænh cho phao
oån ñònh vaø coù theå chænh phao chöa ñuùng vò trí maø
ñaõ voäi vaøng ñoïc
 Coät nöôùc duy trì ôû ñaùy coät khoâng ñaûm baûo yeâu caàu
(3/4 chieàu cao ñaùy) laøm cho nöôùc xaâm nhaäp vaøo oáng
ño ñoä cheânh aùp laøm aûnh höôûng ñeán keát quaû.
 Ñoïc keát quaû treân oáng chöõ U : ta phaûi ñoïc nhanh vì ñoïc
ñoïc laâu ñoä giaûm aùp seõ taêng. Do ñoù giaù trò ñoïc ñöôïc
khoâng chính xaùc.
 Nguyeân nhaân trong giai ñoaïn tính toaùn:

Trang 19
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

 Sai soá trong quaù trình tính toaùn, laøm troøn soá, vaø veõ
ñoà thò

VI. PHUÏ LUÏC:

1.Tính toaùn giaù trò trong baûng 2
 Chuyeån ñoåi aùp suaát : ΔPck (N/m2) = ΔPck (mmH2O) . 9,81
 Tính chuyeån ñoåi löu löôïng:
G (%). G .0,286 G (%). K .0.286
G (kg / s.m 2 )  
Löu löôïng khí: 100.60 xF d2
100.60.
4
Trong ñoù: d=0.09m
Xem nhieät ñoä trung bình trong coät khoâ laø: 500C

 G  1.093kg / m3

Tra baûng 1.255,p138,[2]  G  1.96 *10 5 Ns / m 2

 Tính fck baèng coâng thöùc:

4
Pck . 2 . G .
a ( a=380 m /m , = 0.586 vaø Z=0.6m)
2 3
f ck 
2.G 2 .Z
 Tính Reck baèng coâng thöùc:
GDe 4G
Re ck  
 a
2.Tính toaùn giaù trò ôû coät öôùt ( baûng 3-8 )
 Tính  baèng coâng thöùc:
P
  cu
Pck
 Tính fcö baèng coâng thöùc:
fcö = .fck ( vôùi cuøng löu löôïng khí G)
 Löu löôïng loûng:
L. L .3.785.10 3
L(kg / s.m 2 ) 
d2
60 x
4
Trong ñoù: d=0.09m
Xem nhieät ñoä trung bình trong coät öôùtâ laø: 500C

Trang 20
Phuùc trình thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò
COÄT CHEÂM

 L  988.1kg / m 3

Tra baûng 1.249,p310,[2]   L  0.549 *103 Ns / m 2

 Tính Recö baèng coâng thöùc:

GDe 4L
Re cu  
 a L
VII.TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
[1] Taäp theå CBGD boä moân Maùy_Thieát bò, Thí nghieäm Quaù trình-
Thieát bò, Ñaïi hoïc Baùch Khoa Tp.HCM.
[2]Caùc taùc giaû, Soå tay Quaù trình vaø Thieát bò hoùa chaát taäp
1,NXB Khoa hoïc vaø Kyõ thuaät Haø Noäi.
[3]Caùc taùc giaû, Soå tay Quaù trình vaø Thieát bò hoùa chaát taäp
2,NXB Khoa hoïc vaø Kyõ thuaät Haø Noäi.
[4] Voõ Vaên Bang-Vuõ Baù Minh, Truyeàn khoái, Ñaïi hoïc Baùch Khoa
Tp.HCM

Trang 21